Woord vooraf Opleidingen op maat Bij u of in uw buurt Inverde certificaat Inverde opleidingen: garantie voor een betere motivatie van uw personeel

contractopleidingen

Ons aanbod Woord vooraf Opleidingen op maat Bij u of in uw buurt Inverde certificaat Inverde opleidingen: garantie voor een betere motivatie van uw personeel Het hele jaar door Prijskaartje Opleidingscheques Opleidingsspecialisten Kwaliteit en veiligheid Individuele aanpak Technische cursussen Omgaan met de kettingzaag – module 1 – gebruik en onderhoud Omgaan met de kettingzaag – module 2 – vellen Omgaan met de kettingzaag – module 3 - hout onder spanning Omgaan met de kettingzaag – module 4 – moeilijke vellingen Omgaan met de kettingzaag – herhalingsdag Bosmaaier Eén-assige trekkers Mens- en milieuvriendelijke smeermiddelen en brandstoffen Tractor – focus op het gebruik Tractor – focus op techniek Houten constructies – van stam tot product Snoeien van bomen Snoeien van hagen en heesters Knotten van bomen Beplantingen Gazons en graslanden - aanleg en onderhoud Gazons en graslanden - maaien Duurzaam onkruidbeheer op verhardingen Vogelkersbestrijding Theoretische cursussen Grassen en grasachtigen - basiscursus Plantensoorten - basiscursus Plantensoorten - oefendag Vegetatiekunde - basiscursus Vegetatie-kartering Inheemse bomen en struiken – basiscursus Inheemse bomen en struiken – specialisatiecursus Dunningen aanduiden Bosbouw vandaag Boomziekten en plagen bij naaldbomen Harmonisch Park- en Groenbeheer Beheer van waterrijke gebieden Begrazingsbeheer en omgaan met grote grazers Wetgeving - praktijksessies Educatieve leerpaden

4

5 6 6 7 7 8 8 8 9 9 10 11 12 13 14 16 17 19 20 21 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 48 47 49 50

Inverde: opleidingen bos-, groenen natuurbeheer vzw Inverde vzw is de marktleider in Vlaanderen op vlak van opleidingen in het bos-, groen- en natuurbeheer. Jaarlijks ontvangt Inverde 6000 cursisten, zowel professionals, eigenaars, vrijwilligers, studenten als geïnteresseerden in het beheer van de groene ruimte. Inverde staat in voor de permanente vorming van de personeelsleden van afdeling Bos & Groen en afdeling Natuur van het ministerie van de Vlaamse gemeenschap. Daarnaast heeft Inverde een steeds groeiend opleidingsaanbod voor openbare besturen, private groenbedrijven en verenigingen. Speciaal voor hen werd deze nieuwe brochure samengesteld. Het Inverde-team hoopt dat deze brochure u kan helpen bij het uitstippelen van een degelijk vormingsprogramma voor uzelf, uw medewerkers en uw klanten. Tom Embo directeur

Inverde: opleidingen bos-, groen- en natuurbeheer vzw is sinds december 2004 de nieuwe naam voor het Educatief Bosbouwcentrum Groenendaal (E.B.G.)

5

Opleidingen op maat Inverde is een vormingsinstelling, gespecialiseerd in thema’s die betrekking hebben op het beheren van het bos, de natuur en het openbaar groen. Ons aanbod bevat zowel praktijkopleidingen - voor wie zich wil verdiepen in het gebruik van bepaalde technieken en machines - als theoretische cursussen voor wie zijn algemene en veldkennis en vaardigheden wil bijschaven. Daarnaast willen wij u graag helpen met het opmaken van opleidingen op maat van uw opleidingsvragen en –behoeften. Ook voor zeer specifieke vragen zoeken wij graag samen met u naar een gepast antwoord. Wij willen zelfs nog een stap verder gaan en helpen u graag de specifieke opleidingsbehoeften van uw werknemers of leden -wat betreft beheer- te detecteren en in kaart te brengen. Op basis van deze informatie kunnen wij u een opleidingsplan opmaken, zodat u een langdurig opleidingstraject kan aanbieden aan uw werknemers of leden. Dit doen wij graag in overleg of samen met de verantwoordelijke voor personeel en/of vorming.

Bij u of in uw buurt Tenzij anders vermeld, kunnen alle opleidingen georganiseerd worden in uw buurt, op uw werkplek, in uw eigen opleidingsruimte of in uw eigen gemeente. Heeft u zelf geen lokaal ter beschikking? Geen nood, wij kunnen u enkele suggesties doen. Inverde heeft haar maatschappelijke zetel in Hoeilaart (ten oosten van Brussel) en een bijkantoor in Sint-Pieters-Leeuw (ten westen van Brussel).

6

Inverde-certificaat Deelnemers aan onze cursussen zullen vanaf 2005 een Inverde-certificaat krijgen met de verworven competenties. Op die manier genieten onze cursisten niet enkel van een boeiende, kwaliteitsvolle opleiding maar het verworven resultaat wordt ook op papier vastgelegd.

Inverde-opleidingen: garantie voor een betere motivatie van uw personeel. De afdeling Bos & Groen van het ministerie van de Vlaamse gemeenschap voerde in 2004 een tevredenheidsonderzoek uit bij haar personeel. Een extern gespecialiseerd bureau onderzocht de algemene tevredenheid op de werkvloer. Uit dit onderzoek blijkt de tevredenheid bij het personeel van deze overheidsadministratie hoog te zijn. Wat heeft dat met Inverde te maken? Inverde staat al sinds 1992 in voor een gevarieerd opleidingsaanbod voor afdeling Bos & Groen. Elk personeelslid geniet jaarlijks van een uitgekiend opleidingsprogramma. De opleidingskansen bleken uit het onderzoek één van de significante factoren te zijn die leiden tot de algemene tevredenheid van het personeel. De Inverde-opleidingen leiden dus niet enkel tot beter onderlegd personeel, efficiëntere en veiligere arbeidsprestaties, beter onderhouden materiaal, maar ook tot een meer tevreden en dus beter gemotiveerde personeelsploeg. Noot: De afdeling Bos & Groen en de afdeling Natuur voorzien voor hun personeel jaarlijks drie tot acht dagen opleidingen (afhankelijk van de functie).

7

Het hele jaar door De meeste opleidingen kunnen het hele jaar door georganiseerd worden. Enkele opleidingen zijn uiteraard beperkt tot een bepaald seizoen. Bepaalde terreinwaarnemingen zijn beperkt tot bepaalde seizoenen en ook de regelgeving zorgt voor beperkingen. Contacteer ons secretariaat ruimschoots vooraf wanneer u een cursus wil organiseren, zodat we samen het beste tijdstip kunnen bepalen.

Prijskaartje Voor opleidingen die wij op basis van contracten laten plaatsvinden, bedraagt het basistarief 350 euro per lesgever per dag. Voor natuur- en bosverenigingen, onderwijsinstellingen, bosgroepen en Regionale Landschappen hanteren wij een verminderd tarief van 250 euro per lesgever per dag. Deze tarieven zijn van kracht sedert 1 januari 2005 en zijn exclusief vervoerkosten (0,3 euro per kilometer)

Opleidingscheques Als u uw medewerkers een opleiding laat volgen bij Inverde, dan kan u daarvoor gebruik maken van opleidingscheques. Zo betaalt u zelf slechts de helft van de prijs. Een opleidingscheque heeft een waarde van 30 euro. De helft daarvan betaalt u zelf, de andere helft wordt betaald door de Vlaamse overheid. Per jaar mag u als bedrijf maximum 200 cheques kopen. Voor meer informatie over de opleidingscheques verwijzen wij u graag door naar de website van VDAB: www.vdab.be, waar u doorklikt naar ‘opleidingen’

8

Opleidingsspecialisten Inverde bestaat uit een dynamisch team van 25 personen. Wij zijn een team van specialisten die samen streven naar actuele, kwaliteitsvolle technische en theoretische opleidingen. Al onze docenten zijn universitair opgeleid en hebben zich verder gespecialiseerd in één of meerdere domeinen, zoals bosbeheer, natuurbeheer, park- en groenbeheer, faunabeheer of waterbeheer. Daarnaast beschikken zij over didactische vaardigheden en het nodige materiaal om hun opleidingen te verzorgen. Onze praktijkspecialisten hebben jarenlange ervaring in de sector en hebben zich op deze wijze verdiept in thema’s als kettingzaaggebruik, snoeitechnieken, tractortechnieken, houten constructies en het gebruik van diverse machines en gereedschap. In het kader van de Wet op het Welzijn zijn zij ook allen opgeleid in de materie van veiligheidsprincipes en preventiemaatregelen. Op www.inverde.be kan u nader kennismaken met ons team. Ga daarvoor naar http://www.inverde.be/wiezijnwe/team.htm

Kwaliteit en veiligheid Inverde besteedt veel aandacht aan het veiligheidsaspect tijdens opleidingen. Niet alleen zorgen we ervoor dat de lesgevers tijdens praktijkopleidingen continu oog hebben voor de veiligheid van de cursisten, ook maken we er een punt van cursisten te sensibiliseren rond het veilig gebruiken van machines. In het kader van de welzijnswet leren wij cursisten hoe ze op een ergonomische en veilige manier machines kunnen hanteren en hoe ze het gevaar in situaties kunnen inschatten. Wij kiezen bewust voor goede en veilige materialen en kledij. We houden tevens rekening met het milieu: voor al onze machines gebruiken wij mens- en milieuvriendelijke smeermiddelen en brandstoffen. Naast veiligheid, vinden wij het ook belangrijk de kwaliteit van onze opleidingen en de tevredenheid van onze klanten te toetsen en te bevragen. Daarom heeft Inverde een full time arbeidspsychologe in dienst. Deze kwaliteitsverantwoordelijke evalueert op een systematische wijze de opleidingen en voert de nodige behoefte- en tevredenheidsonderzoeken uit.

9

Individuele aanpak Om een maximale betrokkenheid en oefentijd te kunnen garanderen voor iedere cursist werken wij meestal met een maximum aantal deelnemers. Voor de praktische opleidingen hanteren we een maximum van 6 personen. Voor de theoretische cursussen aanvaarden we 20 tot 25 deelnemers. Door te kiezen om te werken met kleine groepen kan er ook aandacht besteed worden aan groepsdynamische processen en onderlinge informatieoverdracht, twee processen die een belangrijke rol spelen bij opleidingen en de transfer van opleidingen naar de werkplek toe. Vormen deze maxima voor u een probleem? Neem gerust contact met ons op, dan zoeken we samen naar een oplossing. Wij stemmen onze opleidingen af op het opleidingsniveau, de heterogeniteit en de voorkennis van de doelgroep.

Meer informatie via de nieuwsbrief en de website. Een brochure is steeds een momentopname. Het Inverde-team werkt dag na dag aan een verdere optimalisering van haar opleidingsprogramma. Surf regelmatig naar de website www.inverde.be voor de laatste informatie. Via [email protected] kan u ook inschrijven op de elektronische nieuwsbrief.

10

Basismodule ‘Ecosysteembeheer’ –

6 dagen

Hoe wordt een natuurgebied beheerd? En een bos? Wat vertellen planten je over het terrein waarop zij groeien? Wat zijn ecosystemen en hoe leer je ze interpreteren? In deze basismodule van de cursusreeks ‘Natuur- , Bos- en Landschapsbeheer’ schetsen we een beeld van het groene landschap in Vlaanderen. We bespreken een aantal elementaire, maar zeer belangrijke onderwerpen rond natuurbeheer in de brede zin van het woord en we laten je proeven van de vele vraagstukken waarmee de natuur-, bos- en landschapsbeheerder geconfronteerd wordt. We willen je ook een inzicht geven in de verschillende relaties tussen bijvoorbeeld plantensociologie, faunapopulaties, ecologie en standplaatskunde. Misschien zeggen deze termen je nu nog niets en klinkt het allemaal zeer moeilijk… Laat je daar echter niet door afschrikken: wij willen met deze basismodule vooral je nieuwsgierigheid prikkelen. Meer diepgaande kennis kan je later verwerven, in één van de vervolgmodules.

Doelgroep

Deze cursus is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in natuur en er graag meer over wil weten.

Vereiste voorkennis Geen

Kostprijs

50 euro/studenten of werkzoekenden 120 euro/oud-cursisten bosbouwbekwaamheid of werknemers AMINAL 150 euro/anderen

Maximum 40 deelnemers

technische cursussen 11

Omgaan met de kettingzaag Module 1 – gebruik en onderhoud – 2 dagen Heeft u nog nooit een kettingzaag gebruikt? U heeft deze vaardigheden nodig in uw job, maar weet u er onvoldoende over? U staat in voor het dagelijks onderhoud van deze machine? In deze tweedaagse basiscursus maakt u op een veilige manier kennis met de kettingzaag. Werking, veiligheid en onderhoud komen ruim aan bod. De praktijkoefeningen gebeuren in groepjes van 2 personen, zodat u van zeer nabij opgevolgd en individueel begeleid wordt. Na deze opleiding voelt u zich voldoende bekwaam om de kettingzaag te hanteren in normale omstandigheden en te onderhouden.

Programma - Inleiding 2-takt motoren: pro’s en contra’s, werking motor en carburator - Werking kettingzaag: koppeling, aandrijving, types kettingen en geleiders - Onderhoud van de machine - Veiligheid: persoonlijke veiligheid en de veiligheidstoepassingen op de kettingzaag - Milieuaspecten: brandstof en olie - Scherpen van de ketting - Zaagoefeningen o.m. : o Startklaar maken en starten o Horizontale en verticale zaagsneden o Schuin zagen o Schijven zagen (precisie)

Resultaat U weet hoe een kettingzaag werkt. U kunt op een veilige en verantwoorde manier eenvoudige werken uitvoeren met een kettingzaag. U kunt basisonderhoud uitvoeren. U bent vertrouwd met het scherpen van een ketting.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur.

12

Omgaan met de kettingzaag Module 2 – het vellen – 2 dagen Hoe velt u op een technisch goede en veilige manier een boom? Het antwoord op deze vraag leert u tijdens de tweede module ‘Omgaan met de kettingzaag’. Ook hier speelt veiligheid een zeer belangrijke rol. U leert de risicofactor van verschillende situaties inschatten; wanneer kan er zonder gevaar geveld worden en welke situaties zijn té gevaarlijk om te vellen. Daarnaast besteden we steeds meer aandacht aan de techniek van het vellen. Zelfs al werkt u al jaren met de kettingzaag, toch kan het zinvol zijn uw techniek te laten evalueren tijdens deze tweedaagse opleiding.

Programma - Theorie rond veltechnieken en praktijkoefeningen - Opwerken van gevelde bomen in theorie en praktijk - Veiligheid en ergonomie - Gebruik van de handlier - Praktijkoefening met specifieke materialen

Resultaat U kunt een situatie inschatten op gevaar. U kunt veilig vellen. U kunt vlot een gevelde boom opwerken. U maakt een goede materialenkeuze. U kunt de handlier gebruiken.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur. U heeft voldoende voorkennis. U volgde of module 1 uit deze brochure of een beginnerscursus kettingzaag bij Inverde of het EBG vroeger.

13

Omgaan met de kettingzaag Module 3 – hout onder spanning – 2 dagen Krijgt u vaak te maken met hout onder spanning, bijvoorbeeld na een zware storm? Deze module wil zich toeleggen op het adequaat handelen in dergelijke omstandigheden. Wanneer u in gevaarlijke omstandigheden werkt, wordt het des te belangrijker dat u zich bewust bent van veiligheidsgedrag en beschermingsmiddelen. Daarnaast leren we u inschattingen maken met betrekking tot het niveau van gevaar. We laten uw voeling met de werkelijkheid vergroten aan de hand van videomateriaal, maar we bieden u ook de gelegenheid om aan de hand van een spanningsbank het effect van hout onder spanning realiteitsgetrouw te ervaren.

Programma - Trek- en drukspanning in hout - Zaag- en veltechnieken - Spanningssituaties en inschatten risico’s - Veiligheid - Video-voorstelling spanningssituaties - Simulatie op de spanningsbank - Vellen en opwerken stormhout

Resultaat U kunt inschatten hoe risicovol een situatie is. U kunt de juiste techniek toepassen in gevaarlijke situaties. U bent vertrouwd met het maken van een goede materiaalkeuze. U bent in staat stormhout veilig te vellen en op te werken.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur. U heeft voldoende voorkennis. U volgde of module 1 en 2 uit deze brochure of een gevorderdencursus kettingzaag.

14

15

Omgaan met de kettingzaag Module 4 – moeilijke vellingen – 2 dagen Moeilijke vellingen zijn vellingen waarbij het risico op gevaar groter is door de grootte of breedte van de bomen of de omstandigheden of randvoorwaarden waaronder de bomen geveld moeten worden. Hoe u in dergelijke situaties of dergelijke bomen velt, wordt tijdens deze twee dagen toegelicht en gedemonstreerd. Onder begeleiding krijgt u nadien ook zelf de kans de geleerde theorie in de praktijk om te zetten.

Programma - Herhaling basis veltechnieken - Zaagtechnieken zware bomen - Situatieschets gevaarlijke bomen - Trek- en stuurlijn theorie en praktijk - Veiligheid - Vellen van moeilijke en of zware bomen

Resultaat U bent voldoende bekwaam om situaties met risico’s te kunnen inschatten. U kunt de juiste technieken toepassen. U kunt een goede materiaalkeuze maken. U slaagt er in op een veilige manier moeilijke en/of gevaarlijke bomen te vellen. U kan gebruik maken van trek- en stuurlijnen.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur. U heeft voldoende voorkennis. U volgde of module 1 en 2 uit deze brochure of een gevorderdencursus kettingzaag.

16

Omgaan met de kettingzaag Herhalingsdag – 1 dag Nadat arbeiders de cursus kettingzaag module 1 en/of 2 gevolgd hebben, zullen zij op een veilige en verantwoorde manier met de kettingzaag kunnen omgaan. Niet iedereen heeft echter de gelegenheid om de aangeleerde technieken bijna dagelijks te gebruiken en zich nog beter te concentreren op de veiligheid. Na verloop van tijd vervaagt de kennis en kunde en dat kan leiden tot gevaarlijke situaties. Vandaar dat we een herhalingsdag organiseren om op die manier mensen nog eens, onder begeleiding, met de kettingzaag te laten werken. Het is enkel een praktijkdag, die in overleg zal worden samengesteld. Dus de inhoud kan gaan van het herhalen van onderhoud, gewone zaagoefeningen tot het vellen van bomen. De minimum cursusduur is 1 dag en de minimumvereiste is dat de cursisten module 1 en/of 2 gevolgd hebben.

Programma In overleg kan een keuze gemaakt worden uit: - Dagelijks onderhoud van de kettingzaag (na module 1) - Eenvoudige zaagoefeningen (na module 1) - Veloefeningen (na module 2) - Opwerken van gevelde bomen in theorie en praktijk (na module 2) - Oefeningen in het gebruik van de handlier (na module 2)

Resultaat Door oefeningen hebben de cursisten meer ervaring in het gebruik en onderhoud van de kettingzaag.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur. U heeft voldoende voorkennis. U volgde of module 1 en/of 2 uit deze brochure of een beginnerscursus kettingzaag bij Inverde of het EBG vroeger.

17

18

Bosmaaier Veiligheid en gebruik – 1 dag De bosmaaier is een veel gebruikt werktuig in bos-, groen en natuurbeheer en wordt gebruikt bij het maaien van gras, kruidachtige vegetaties, struikjes en kleine boompjes. De kost is echter zeer hoog omdat een bosmaaier zeer arbeidsintensief wordt ingezet en de machine sterk onderhevig is aan slijtage. Ook ontstaan er veel rugklachten bij onoordeelkundig gebruik van de bosmaaier. Tijdens deze dag bieden we u hiervoor een aantal oplossingen aan.

Programma - Werking van de bosmaaier - Veiligheid bij het gebruik van een bosmaaier - Verschillende toepassingen van de bosmaaier - Praktijkoefeningen met de bosmaaier

Resultaat U weet hoe een bosmaaier werkt en wat de verschillende onderhoudspunten zijn. U kunt op een veilige en efficiënte manier met de bosmaaier werken. U beheerst een aantal technieken om zowel met het slagmes als met het zaagblad beheerwerken te kunnen uitvoeren.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur. Het is ook mogelijk om een tweedaagse opleiding bosmaaier aan te vragen. Wij raden dit aan voor personen die intensief met de bosmaaier werken. Tijdens een tweedaagse opleiding wordt er nog meer gedetailleerde informatie over onderhoud meegegeven en worden technieken grondiger geoefend.

19

Eén-assige trekkers Werking en onderhoud – 1 dag In deze cursus krijgt u informatie over de werking en de veiligheid van een éénassige trekker. Het werktuig dat het meeste in combinatie met deze machine wordt gebruikt is de maaibalk en deze krijgt dus de meeste aandacht.

Programma - De belangrijkste onderdelen van de éénassige trekker - Veiligheid bij het gebruik - Bedrijfsklaar maken - Onderhoud van de machine - Aanbouwmogelijkheden - Praktijk: Oefeningen in onderhoud, het aanbouwen van werktuigen en het werken met de trekker

Resultaat U kent de belangrijkste onderdelen van de éénassige trekker. U kunt op een veilige en verantwoorde manier een één-assige trekker bedienen, met of zonder aanbouwwerktuigen. U kunt het dagdagelijks onderhoud uitvoeren.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 6 deelnemers.

20

Mens- en milieuvriendelijke smeermiddelen en brandstoffen Kunt u ze gebruiken? – 1 dag Het gebruik van machines is algemeen doorgedrongen in het bos-, groen- en natuurbeheer. Daar zijn veel voordelen aan verbonden. Men heeft een hogere productie, de lichamelijke belasting van de arbeiders wordt verlicht en er kan zwaarder werk verzet worden. Maar er is ook een keerzijde. Elke inzet van machines gaat gepaard met het belasten van het milieu en het verhogen van gezondheidsrisico’s van de gebruikers. Omdat smeermiddelen en brandstoffen hier vaak de oorzaak van zijn, moet er gezocht worden naar alternatieven. Tijdens deze dag wordt u geschetst welke de verschillende mogelijkheden zijn.

Programma - Overzicht van de verschillende smeermiddelen en brandstoffen, toepassingen en gebruik - Probleemsituering - Alternatieve smeermiddelen en brandstoffen - Voor- en nadelen - Ervaringen met alternatieven en reglementering rond gebruik

Resultaat U kent de meest gebruikte smeermiddelen en brandstoffen. U hebt een inzicht in de risico’s naar mens en milieu van de verschillende smeermiddelen en brandstoffen bij het gebruik van machines. U kent de mogelijke alternatieven en kan deze na afweging van de voor- en nadelen toepassen in eigen situaties.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 15 personen.

21

22

Tractor Focus op het gebruik – 2 dagen Tijdens deze twee opleidingsdagen worden de beginselen van rijden met de tractor en het werken met een aantal verschillende aanbouwwerktuigen uitgelegd en ingeoefend. Het uitvoeren van het dagelijks onderhoud komt ook aan de orde. Voor deze cursus werken wij samen met de Tuinbouwschool Horteco in Vilvoorde, waar ook alle opleidingen met tractoren doorgaan. Daar staan ons enkele tractoren ter beschikking als didactisch materiaal. Er worden slechts 6 personen per cursus toegelaten om maximale betrokkenheid en oefentijd te kunnen garanderen.

Programma - De werking van de tractor en de belangrijkste onderdelen - Rijden en werken met de tractor - Aanbouwwerktuigen - Dagelijks onderhoud

Resultaat U hebt een theoretische achtergrond van de werking van een tractor. U weet wat de belangrijkste dagelijkse onderhoudspunten zijn. Na de praktijk bent u bekwaam om met de tractor te rijden en een aantal eenvoudige aanbouwwerktuigen te gebruiken.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur. Deze opleiding organiseren wij omwille van didactische redenen bij voorkeur in de tuinbouwschool in Vilvoorde.

23

Tractor Focus op techniek – 2 dagen Tijdens deze twee opleidingsdagen worden de technische aspecten van de tractor uitgelegd en ingeoefend. Het uitvoeren van een groot onderhoud komt ook aan de orde. Voor deze cursus werken wij samen met de tuinbouwschool Horteco in Vilvoorde, waar ook alle opleidingen met tractoren doorgaan. Daar staan ons enkele tractoren ter beschikking als didactisch materiaal. Er worden slechts 6 personen per cursus toegelaten om maximale betrokkenheid en oefentijd te kunnen garanderen.

Programma - Motortechniek - Aandrijflijn - Grote onderhoudsbeurt - Toepassingen en technieken van de tractor: o Aftakasgebruik o Hydraulisch systeem o Hefinrichting

Resultaat U bent in staat een tractor een grote onderhoudsbeurt te geven. U hebt een beter inzicht in de belangrijkste toepassingen van een tractor.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze opleiding niet meer dan 6 personen per instructeur. Deze opleiding organiseren wij omwille van didactische redenen bij voorkeur in de tuinbouwschool in Vilvoorde.

24

Houten constructies Van stam tot product – 2 dagen Mits een beetje handigheid kan u met hout vele constructies voor verschillende toepassingen in elkaar knutselen. Er zitten echter nogal wat stappen tussen het vellen van een boom en het maken van een rustbank met het hout van deze boom. En dan spreken we nog niet van de verschillende technieken om een afsluiting of een schuilhut in elkaar te steken. Met deze cursus willen we diegenen, die wel eens de opdracht krijgen om een pikniktafel of een knuppelpad uit een aantal planken te maken, meer info en tips geven over houten constructies zonder er echte schrijnwerkers van te maken.

Programma - Overlopen van verschillende constructietechnieken en werktuigen - Aanleren van bepaalde constructiemogelijkheden - Oefenen in het maken van verschillende houten constructies - Onderhoud van verschillende hulpmiddelen en werktuigen

Resultaat U kent diverse constructietechnieken. U kunt deze technieken toepassen.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden we maximum 6 personen per instructeur.

25

Snoeien van bomen Inzicht en techniek – 2 dagen Het snoeien van bomen lijkt makkelijker dan het is. Bomen zijn langlevende wezens die tegen een stootje kunnen, maar die door onoordeelkundig snoeiwerk snel onstabiel worden en vervroegd gaan afsterven. Het is daarom belangrijk om eerst na te gaan waaróm bomen moeten gesnoeid worden. Wanneer dat duidelijk is, kunnen we met de juiste techniek te werk gaan. Bij deze cursus staat de boom centraal en samen met de omgevingsfactoren wordt bekeken welke de beste snoeimaatregelen zijn.

Programma - Doel van het snoeien - Boombiologie en takaanzet - Snoeitechniek en snoeitijdstip - Algemene snoeiregels - Snoeigereedschap - Snoeioefeningen

Resultaat U begrijpt waarom bepaalde bomen worden gesnoeid. U weet welke techniek u moet gebruiken en op welk tijdstip. U kent de consequenties van verkeerde of (te) zware snoei.

Praktische info Om de betrokkenheid maximaal te houden, kunnen per cursus slechts 10 personen ingeschreven worden. U hoeft nog geen snoei-ervaring te hebben.

26

Snoeien van hagen en heesters Gereedschap en technieken – 1 dag Iedereen heeft wel eens een haag gesnoeid. Maar of het snoeien goed gebeurde of het tijdstip wel correct was, dat is misschien minder duidelijk. Met welke factoren moet u tijdens het snoeien rekening houden? Wat beoogt u met snoeiwerk? Tijdens deze cursus worden de verschillende onderwerpen besproken: van plantkeuze en aanplanten tot het snoeiwerk zelf.

Programma - Doel van het snoeien - Indeling in de verschillende heestergroepen - Snoeitechnieken - Snoeitijdstip - Snoeigereedschappen - Praktijk: Oefenen in het snoeien van hagen en/of heesters

Resultaat U beheerst de techniek van het haagsnoeien. U kent de verschillende soorten hagen. U weet wanneer u hagen moet snoeien en met welk gereedschap. U kunt rekening houden met de veiligheidsregels.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 8 personen. De opleiding is vrijwel volledig praktijkgericht; indien gewenst kan de opleidingsduur verlengd worden ten voordele van het praktijkgedeelte.

27

Knotten van bomen Theorie en praktijk – 2 dagen Knotbomen vormen markante landschapselementen. Het onderhoud is echter heel wat omvattender dan een gewone snoeibeurt. Bovendien worden we vaak geconfronteerd met bomen die door achterstallig onderhoud erg gevaarlijk geworden zijn. Met aangepaste werktuigen (gemotoriseerde kettingzaag) en aan de hand van de juiste technieken en veiligheidsmaatregelen voor het werken in de hoogte, kan men bomen op een veilige manier knotten.

Programma - Geschiedenis, soorten en functie van knotbomen - Planten van knotbomen - Onderhoud van knotbomen - Ziekten en plagen van knotbomen - Demo en oefenen in het knotten van knotbomen - Gebruik van verschillende hulpmiddelen waaronder de kettingzaag

Resultaat U kent de verschillende soorten knotbomen. U kunt op een veilige manier knotbomen onderhouden. U kent de symptomen van verschillende ziekten en plagen. U weet welke techniek en materiaal er nodig is om de verschillende knotbomen te knotten.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 6 deelnemers per instructeur. Wij vragen een voorkennis van minstens kettingzaaggebruik module 1.

28

Beplantingen Aanleg en onderhoud – 1 dag In deze opleiding leren de cursisten de aandachtspunten bij de aanleg en het daaropvolgende onderhoud van beplantingen in openbaar groen. Zowel de aanplantingen van bomen, heesters als potplanten komen aan bod. De deelnemers leren een beplantingsplan leren en er wordt ruim aandacht besteed aan het herbicidenvrij beheer van de planten vakken.

Programma - Doordacht aanplanten van plantsoenen en soorten - Kwaliteitseisen, plantwijze, verband en tijdstip, gelaagdheid - Correct gebruik van bemesting, bodemverbetering - Gebruik van afdekmaterialen - Onkruidbeheersing in beplantingen - Bespreking van enkele probleemonkruiden

Resultaat U leert een beplantingsplan lezen. U kent de verschillende stappen bij de aanleg van een duurzame beplanting. U weet hoe u verschillende soorten aanplantingen kan onderhouden. U weet hoe u plantvakken kan onderhouden zonder herbiciden te gebruiken.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 8 deelnemers. De opleiding is vrijwel volledig praktijkgericht. Naargelang de doelgroep kunnen bepaalde onderwerpen in meer of mindere mate toegelicht worden.

29

Gazons en graslanden Aanleg en onderhoud – 1 dag In deze opleiding leert u waaraan aandacht moet worden besteed bij de aanleg en het onderhoud van grasperken. Aanleg door inzaaien of door bezoding komt aan bod. Verschillende maaimethoden en -machines met hun voor- en nadelen worden belicht, evenals vragen rond bemesting en ontmossen. Ook bloemenweiden, bollengraslanden en hooilanden worden kort toegelicht. Veilig en correct gebruik en dagelijks onderhoud van de machines wordt eveneens besproken.

Programma - Verschillenden soorten graslanden - Aanleg van een grasperk - Onderhoud van een grasperk - Diverse maaimachines - Andere onderhoudsmachines - Grasmaaiers: veiligheid, correct gebruik en onderhoud

Resultaat U kent de verschillende soorten grasvelden. U kent de opeenvolgende stappen bij de aanleg van een grasveld. U kent de verschillende onderhoudswerkzaamheden. U kent de verschillende types maaimachines.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 8 deelnemers. De opleiding is vrijwel volledig praktijkgericht. Naar gelang de doelgroep kunnen bepaalde onderwerpen in meer of mindere mate toegelicht worden. Indien er met machines van de gemeente gewerkt wordt, voorzien wij een halve dag voorbereiding ter plaatse.

30

Maaien van gazons en graslanden Waarom en hoe – 2 dagen Deze cursus geeft een duidelijk beeld over het hoe en waarom van het maaien van gras- en hooilanden. De cursus behandelt zowel het strakke gazon als het ruige hooiland. Deze twee uitersten moeten allebei gemaaid worden, maar op een andere manier en aan een andere frequentie.

Programma - Verschillende gras,- en hooilandtypes - Verschillende beheersmaatregelen, frequentie en tijdstip - Verschillende maaimachines - Praktijk: onderhoud van deze machines - Oefenen in het gebruik van de verschillende maaimachines op de verschillende grastypes

Resultaat U kent de verschillende gras- en hooilandtypes. U kent de beheersmaatregelen die per type worden toegepast. U kunt een keuze maken uit de verschillende maaimachines voor een welbepaald gras- of hooiland. U kan de verschillende maaimachines gebruiken en onderhouden.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 6 deelnemers per instructeur.

31

Duurzaam onkruidbeheer op verhardingen Omgaan met onkruid – 1 dag In deze opleiding gaan we dieper in op het begrip ‘duurzaam onkruidbeheer op verhardingen’. De verschillende alternatieve bestrijdingsmethoden worden nader beschreven en waar mogelijk wordt er ook met diverse machines gedemonstreerd of geoefend en praktische tips meegegeven. Het veiligheidsaspect komt eveneens aan bod.

Programma - Inleiding en visie op duurzaam onkruidbeheer - Kwaliteitsklassen - Voorkomen van onkruidgroei - Mechanische onkruidbestrijding - Thermische onkruidbestrijding - Keuze van machines en moment van inzetten - Toegelaten chemische onkruidbestrijding

Resultaat U kent de visie op duurzaam onkruidbeheer. U kent de verschillende bestrijdingsmethoden met hun voor- en nadelen en kunt deze op een veilige manier toepassen.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 15 deelnemers. De opleiding is vrijwel volledig praktijkgericht. De opleidingsduur kan verlengd worden, indien er specifiek met en rond bepaalde machines van de gemeente gewerkt dient te worden.

32

Vogelkersbestrijding Een efficiënte aanpak – 1 dag Omdat de Amerikaanse vogelkers de verdere ontwikkeling van een bos vaak in de weg staat, gaat men over tot de bestrijding van deze soort. Deze bestrijding vergt echter een intensieve aanpak, eventueel met het gebruik van onkruidverdelgers. Dit is echter niet zo vanzelfsprekend in een bos- of natuurgebied. In deze korte cursus leert u hoe u de Amerikaanse vogelkers doeltreffend kan aanpakken.

Programma - Voorgeschiedenis van de Amerikaanse vogelkers - Problematiek van deze exoot - Bestrijdingsmethodes - Planmatige aanpak - Praktijk: Toepassing van de meest gebruikte bestrijdingstechniek

Resultaat U bent vertrouwd met de problematiek van de Amerikaanse vogelkers. U kunt een geschikte bestrijdingstechniek uitkiezen voor een welbepaalde probleemstelling met de Amerikaanse vogelkers. U kan de verschillende bestrijdingstechnieken toepassen. U weet om te gaan met bestrijdingsmiddelen die in dit kader gebruikt kunnen worden.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 6 deelnemers per instructeur.

33

Omgaan met grazers en begrazingsbeheer – 4 dagen Nieuwe cursus Deze cursus bestaat uit twee delen. In een eerste deel willen we nagaan wat het effect is van begrazing op natuurgebieden en onderzoeken we via enkele casestudies wanneer we begrazing hanteren als beheermaatregel. In een tweede gedeelte gaan we dieper in op de grazers zelf: kenmerken van de verschillende soorten grazers, de wetgeving (oormerken, verplaatsen,…), ziekten, hanteren van grazers,… Via praktische oefeningen met grote grazers leren we ook de basisbeginselen van het omgaan met grote grazers.

Doelgroep

Iedereen die geïnteresseerd is het onderwerp.

Vereiste voorkennis Geen

Kostprijs

40 euro/studenten of werkzoekenden 80 euro/oud-cursisten bosbouwbekwaamheid of werknemers AMINAL 100 euro/anderen

Maximum 25 deelnemers

Praktische gegevens Data Dinsdag 24 mei tot en met vrijdag 27 mei Telkens van 9 uur tot 16 uur Plaats Bezoekerscentrum Muizenhoekstraat 7 2800 Mechelen

Inverde05-24-grazers

theoretische cursussen

34

Grassen en grasachtigen basiscursus Deze familie onder de loep – 2 dagen De familie van de grassen (Gramineae) kent ongeveer 10.000 soorten. Grassen spelen een belangrijke rol in het groenbeheer en natuurbeheer. Deze familie willen we grondig bestuderen, zowel theoretisch als op het terrein. We bespreken zowel de familie van de echte grassen als verschillende types schijngrassen (zeggen e.a.). We behandelen zowel hun plantkundige structuur als hun ecologie.

Programma - Inleiding in de familie van de grassen - Inleiding in de familie van de schijngrassen - Grassen herkennen - Schijngrassen herkennen - Indicatorsoorten kennen - Terreinbezoeken

Resultaat U bent ingewijd in de familie van de grassen. U kunt uw weg terugvinden in de soms ingewikkelde structuur van de grassen, zodat u hierover opzoekingen kunt verrichten en literatuur kunt lezen. U heeft inzicht in de indicatorsoorten. U heeft een eerste voeling gekregen met het terreinwerk.

Praktische info Deze opleiding richt zich tot alle geïnteresseerden, voorkennis is niet vereist. Voor deze cursus aanvaarden wij 25 deelnemers.

35

Plantensoorten basiscursus Een eerste kennismaking – 1 dag Zijn termen als Vlinderbloemenfamilie, Samengesteldbloemingen en Niervarenfamilie u nog vreemd? Dan bent u dé geschikte kandidaat om deze basisopleiding rond planten te volgen. Tijdens deze dag kunt u zowel vanuit de theorie als vanuit de praktijk uw ervaring verruimen over algemene plantenfamilies. Zowel de plantstructuur, het gebruik als enkele voorbeelden komen aan bod. We leggen een accent op enkele plantensoorten die in Vlaanderen voorkomen en waarbij ook de levenscyclus wordt vergeleken. Deze cursus kan worden uitgebreid met een oefendag (zie verder).

Programma – 1 dag - Bespreken van diverse plantenfamilies - Determineren van levend materiaal uit deze families - Determineren van planten op het terrein - Kort bespreken van de ecologie en de vegetaties waarin de planten groeien

Resultaat U bent vertrouwd met de meest voorkomende planten en inheemse flora. U kunt werken met een floraboek. U kent kenmerken van geslachten/families van planten en kan ze leren herkennen.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. Voorkennis is niet vereist.

36

Plantensoorten oefendag Een nadere kennismaking – 1 dag Deze oefendag is een aanvulling bij de basiscursus plantensoorten en oefent de deelnemers in het bijzonder in het determineren van wilde planten. De lesgevers zorgen er voor dat deze vaardigheden zowel theoretisch als praktisch aangescherpt en verfijnd worden.

Programma - In kleine teams leert u aan de hand van een aantal oefeningen en met behulp van flora’s zelf enkele belangrijke plantensoorten determineren - Voor deze oefeningen maakt u gebruik van en leert u werken met binoculairen

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. U heeft voldoende voorkennis; u volgde reeds een basiscursus plantensoorten.

37

Vegetatiekunde basiscursus Het geheel is meer dan de som van de delen – 2 dagen Vegetaties zijn niet willekeurig samengesteld, maar vertonen een zekere ordening. Op basis hiervan kunnen plantengemeenschappen onderscheiden worden. Kennis van plantengemeenschappen biedt inzicht over de abiotische kenmerken en kwaliteit van hun milieu. Naast een algemene inleiding tot de vegetatiekunde, wordt tijdens deze dag veel tijd uitgetrokken om de methodologie en werkwijze van vegetatieopnamen te bespreken. Ten slotte wordt aan de hand van een aantal voorbeelden toegelicht hoe uit deze vegetatiegegevens verdere informatie over bodem, waterhuishouding, beheer, e.d. bekomen kan worden. Het is aangewezen om al plantenkennis en ervaring te hebben voor u zich inschrijft.

Programma - Algemene inleiding tot de vegetatiekunde - Vegetatieopname: methode en functie - Diverse aspecten van de vegetatiesamenstelling - Terreinbezoek met praktijkvoorbeelden - Excursie: oefening van de theorie op het terrein

Resultaat U bent op de hoogte van de basisprincipes van vegetatiekunde. U kunt zelfstandig een vegetatieopname uitvoeren. U bent voldoende bekwaam om deze gegevens zinvol te kunnen gebruiken.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. U heeft voldoende voorkennis; u volgde reeds een basiscursus plantensoorten.

38

Vegetatie-kartering Methodische verdieping – 1 dag De flora en vooral de vegetatie zeggen veel over de abiotische omstandigheden van een gebied. Aan de hand van een inventarisatie kunnen bijvoorbeeld bedreigingen als verdroging en vermesting snel worden onderkend. Bij een vegetatiekartering wordt aan de hand van een inventarisatie nagegaan welke vegetatietypen er in een gebied voorkomen. Vervolgens worden deze vegetatietypen ingetekend op een kaart. De zo verkregen vegetatiekaart vormt een goede basis voor verder onderzoek. Een dergelijke kaart bevat namelijk een schat aan informatie over zowel de biotische als abiotische omstandigheden in een gebied. Tijdens deze opleidingsdag gaan we de mogelijkheden en beperkingen van vegetatiekartering na, in de eerste plaats op basis van luchtfoto’s. Voorkennis over de flora is onontbeerlijk voor het volgen van deze cursus.

Programma - Inleidende theorie over kartering - Methodiek - Terreinbezoek met praktijkoefening

Resultaat U kent de principes en methoden van vegetatiekartering. U kunt inschatten wat u kunt doen met vegetatiekartering. U bent voldoende deskundig om goede afspraken te maken met de makers van vegetatiekaarten. U kunt vegetatiekaarten gebruiken.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. U heeft voldoende voorkennis; u volgde reeds een basiscursus vegetatiekunde.

39

Inheemse bomen en struiken basiscursus Over Quercus, Ulmus en Fagus – 2 dagen Waar groeit de Koebraam en waar vinden we Gele kornoelje? Wat zijn de gemeenschappelijke kenmerken van Vlier en de Gelderse roos? Waarom heet Rhamnus frangula ‘Vuilboom’, en waarom groeit Gagel waar geen andere houtachtige het uithoudt? Welke bomen en struiken zijn inheems? Wat betekent ‘inheems’ eigenlijk, en is dat hetzelfde als ‘autochtoon’ ? Het antwoord op deze (en nog vele andere) vragen krijgt u in deze cursus. Tijdens de theoretische lessen leert u de meest algemene boom- en struiksoorten in onze bosflora kennen. Tijdens de excursies kan u de verschillende determinatiekenmerken zelf oefenen.

Programma - Begripsduiding 'inheems' vs 'exoot' - Behandeling van meest voorkomende inheemse houtachtige geslachten - Excursie

Resultaat U kent en herkent de belangrijkste inheemse houtachtigen.

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 25 deelnemers. Voorkennis is niet vereist.

40

Inheemse bomen en struiken specialisatiecursus Over Salix, Rosa en Crataegus – 2 dagen Moeilijke houtachtige geslachten bestuderen we in kleiner detail. Met determinatiesleutels trachten we wilgen, rozen en meidoorns op naam te brengen. We hebben ook oog voor zeldzame houtachtigen.

Programma - Systematiek van moeilijke houtachtige geslachten - Gebruik van determinatiesleutels - Excursie

Resultaat U krijgt meer inzicht in de geslachten Salix, Rosa en Crataegus

Praktische info Wij aanvaarden voor deze cursus maximum 25 deelnemers. U heeft bij voorkeur de basiscursus gevolgd of u bent vertrouwd met de meest voorkomende inheemse houtachtigen.

41

Dunningen aanduiden Op zoek naar toekomstbomen – 1 dag Dunningen in een bosbestand kunnen de natuurlijke processen zoals concurrentie, verjonging, aanwas in het bos sturen. Dunnen is geen doel op zich, maar een gerichte ingreep. Er bestaan twee dunningsmethoden: laagdunning en selectieve hoogdunning. Op deze dag leert u hoe u hoogdunningen aanduidt om zogenaamde toekomstbomen meer groeikansen te bieden. Deze toekomstbomen gaan het beeld van het bos bepalen. Daarna volgen praktijkoefeningen.

Programma - Functie van dunnen in het kader van de beheervisie van de afdeling Bos & Groen - Dunningsmethoden - Kwantitatieve benadering en terreinoefeningen - Het werken met toekomstbomen

Resultaat U leert wat selectieve hoogdunning is. U leert werken met toekomstbomen. U kunt de theorie toepassen in de praktijk.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. U beschikt over de nodige voorkennis, bij voorkeur op het niveau van de bosbouwmodule (zie volgende bladzijde)

42

Bosbouw vandaag Moeten er nog bomen zijn ? – 1 dag Volgende vragen komen tijdens deze cursus aan bod: waarom willen we meer inheemse bomen en minder exoten in onze bossen ? Hoe vullen we de belangrijkste hedendaagse bosfuncties vandaag in de praktijk in ? Wat betekenen toekomstbomen voor het bos en wat is een omslagpunt: ‘klingelen’ of klungelen ? Liggen onze bossen er slordig bij ? Waarom planten we boompjes (niet) op rijen ? Wanneer zijn bomen kaprijp en hoeveel geld brengen ze op ?

Programma - Beheervisie van de afdeling Bos & Groen: theoretische benadering en terreinoefeningen

Resultaat U leert de belangrijkste begrippen van de beheervisie van de afdeling Bos & Groen kennen en detecteren in het bos. U kunt de theorie toepassen in de praktijk.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. Voorkennis is niet vereist, maar interesse voor bosbeheer is een pluspunt.

43

Boomziekten en plagen bij naaldbomen Enkele bedreigingen onder de loep – 1 dag Het bos-ecosysteem bezit een eigen gamma aan plagen en ziekten. Deze dag geeft een goede inleiding tot het herkennen en beoordelen van belangrijke (a-)biotische schadeoorzaken die kunnen voorkomen in naaldhoutbossen (vnl. Pinus en Picea). Tijdens de voormiddag worden de belangrijkste oorzaken toegelicht en beschreven. Naderhand wordt gedemonstreerd hoe houtrot in bomen kan gedetecteerd worden. Na de middag kan u tijdens een terreinexcursie praktische ervaring opdoen inzake het herkennen van aantastingen en schade.

Programma - Overzicht van belangrijkste ziekten, insecten en a-biotische schadeveroorzakers bij naaldbomen in Vlaanderen - Herkenning, interpretatie, maatregelen en gevolgen - Terreinexcursie

Resultaat U kent de meest belangrijkste naaldboomziekten en weet ze te herkennen. U kent de meest voorkomende plagen. U bent voldoende competent om acties te ondernemen bij het opmerken van symptomen.

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij 25 deelnemers. Voorkennis is niet vereist, maar enige kennis van onze inheemse houtachtigen is mooi meegenomen.

44

Visie groenbeheer

Speciaal tarief: 250 euro per dag

Maak kennis met Harmonisch Park- en Groenbeheer – 2 dagen Deze cursus wil een basisinzicht geven in de nieuwe beheervisie ‘Harmonisch Park- en Groenbeheer’ die de Vlaamse overheid uitwerkte. Deze cursus wordt op maat gemaakt. Enerzijds bieden we een 2-daagse opleiding aan arbeiders en ploegbazen, die Harmonisch Park- en Groenbeheer in de praktijk moeten kunnen toepassen. Aan de hand van duidelijke terreinvoorbeelden brengen we de principes en achtergronden van ‘het harmonische gedachtengoed’ bij. De cursisten verwerven ook kennis over participatie en over de opmaak van een beheerplan. Anderzijds hebben we ook een 2-daagse opleiding, toegespitst op leidinggevenden, zoals hoofden van groendiensten, milieu-ambtenaren en parkbeheerders. Ook voor schepenen bevoegd voor groen- en/of leefmilieu is deze cursus zinvol. Zij leren hoe ze de diverse aspecten van de beheerplanning kunnen vertalen naar eigen domeinen voor de opmaak van een toekomstig beheerplan. Daarnaast bekijken we praktische voorbeelden op het terrein. Dit programma wordt ondersteund door het Vlaamse Gewest, waardoor het kan worden aangeboden aan gereduceerde tarieven.

Programma – 2 dagen voor elke doelgroep Voor de arbeiders en ploegbazen - Theoretische toelichting over de principes en de uitgangspunten van het Harmonisch Park- en Groenbeheer - Praktijkvoorbeeld in een park - Opmaak beheerplan (1/2 dag) en participatie (1/2 dag)

Voor de leidinggevenden - Kernbegrippen en visie Harmonisch Park-en Groenbeheer - Wat houdt het vademecum Beheerplanning in ? - Vademecum Beheerplanning met praktische voorbeelden op het terrein

Praktische info voor beide doelgroepen Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. Voorkennis is niet vereist.

45

46

Begrazingsbeheer & omgaan met grazers Over schapen, runderen en konikpaarden – 3 dagen Deze cursus bestaat uit twee delen. In een eerste deel willen we nagaan wat het effect is van begrazing op natuurgebieden en gaan we via enkele casestudies na wanneer we begrazing hanteren als natuurbeheermaatregel. In een tweede gedeelte gaan we dieper in de grazers zelf: wat zijn de kenmerken van de verschillende soorten grazers, wat zegt de wetgeving (oormerken, verplaatsen,…), hoe vang je dieren? Via praktische oefeningen met grote grazers leren we omgaan met de dieren.

Programma - Soorten begrazing - Begrazing in diverse ecosystemen - Focus op natuurgebieden - Soorten grazers en hoe omgaan met grazers - Wetgeving en oefeningen met grazers - Welke soort grazers op welk soort terrein

Resultaat U kent de soorten begrazingstechnieken. U kent de soorten grazers. U kunt grazers en soorten terreinen matchen. U beheerst begrazing als natuurbeheermaatregel. U kunt omgaan met grazers (ook wetgevingsgewijs).

Praktische info Voor deze cursus aanvaarden wij 25 deelnemers. Voorkennis is niet vereist.

47

Beheer van waterrijke gebieden Aan de hand van deze cursus willen we de deelnemers laten kennis maken met de waterrijke gebieden in Vlaanderen en hun beheermogelijkheden. In 2 afzonderlijke programma’s van elk 1 dag richten we ons zowel tot de arbeiders als tot de terreinbeheerder.

Programma - 1 dag voor iedere doelgroep Arbeiders: - Inleiding op de grote typen waterrijke gebieden - Aan de hand van enkele concrete gevalstudies worden de verschillende aspecten en visies rond waterbeheer besproken - We leren je op een zo praktische manier het omgaan met waterrijke gebieden - Excursie

Praktische info Wij richten ons met deze opleiding tot de doelgroep van terreinarbeiders. Wij aanvaarden maximum 25 deelnemers. Voorkennis niet vereist.

Terreinbeheerders: - Studiedag rond het beheer van waterrijke gebieden met inbegrip van case-studies. - Deze dag zal een beroep gedaan worden op de expertise van het Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer en het Instituut voor Natuurbehoud. - Er wordt ook een apart hoofdstuk voorzien rond internationale relevante wetgeving.

Praktische info Wij richten ons met deze opleiding tot de doelgroep van terreinbeheerders. Wij aanvaarden maximum 25 deelnemers. Voorkennis niet vereist.

48

Praktijksessies wetgeving Wat mag waar en wanneer ? – 1 dag per onderdeel Deze opleidingsdag heeft tot doel de wetgeving in een praktisch kleedje te steken. We vertrekken van vragen en gevalstudies van op het terrein zelf, en gaan in op de juridische bepalingen en besluiten. Het is de bedoeling om zo interactief mogelijk te werken. Zowel de boswetgeving als de natuurwetgeving komen aan bod. Wie deelneemt, zal gevraagd worden tenminste één vraag, casus, probleem, hiaat of onduidelijkheid in te sturen voor de aanvang van de praktijksessie. Op vraag kunnen wij ook opleidingen organiseren rond waterbeheer, landschapsbeheer en jachtwetgeving.

Programma - De boswetgeving in een notendop - Het natuurdecreet in een notendop

Resultaat U ziet een aantal praktische toepassingen van de wetgeving. U weet wie waarvoor aansprakelijk gesteld kan worden in een bos en/of een natuurgebied. U ziet het belang in van de toegankelijkheidswetgeving.

Praktische info Wij richten ons met deze cursus tot terreinbeheerders en leidinggevenden. Voor deze cursus aanvaarden wij maximum 25 deelnemers. U heeft voldoende voorkennis en hebt een inzicht in de algemene bepalingen van de wetgeving.

49

Educatieve leerpaden U bent een gemeente of een terreinbeherende vereniging? U overweegt de aanleg van een educatief leerpad doorheen een park, bos of natuurgebied? Ook hierbij kan Inverde u helpen. Onze grafische mensen nemen het visuele aspact van een leerpad voor hun rekening, terwijl onze docenten u kunnen bijstaan bij de inhoudelijke invulling. Met de bosgroep Zuiderkempen werkten wij op deze manier samen aan een Mierenleerpad. Het project omvat niet alleen de borden langsheen het leerpad, maar ook een begeleidende folder. De illustraties op deze bladzijde geven u een idee van de stijl die wij hanteren. Hebt u liever meer natuurgetrouwe illustraties, dan is dat ook mogelijk. Op dit moment werken wij voor de gemeente Peer een bosleerpad uit. Voor meer informatie hierover kan u contact opnemen met Veronique De Smedt. Tel. 02 657 93 64 of e-mail: [email protected].

50