Inhoud
Woord vooraf bij de tweede druk
11
i
c o n t e x t e n be g r i p p e n
15
1 1.1 1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.3
Inleiding Geschiedenis Toepassingen en doelgroepen Eenvoudig of complex? Diversiteit aan toepassingsgebieden Clie¨ntenpopulatie Beperkingen
17 17 19 19 21 23 25
2 2.1 2.1.1
Theorie en filosofie Theorie De samenhang tussen gevoel, gedrag en gedachte De interactie met de situatie en de persoonlijke doelen Beı¨nvloeding van het denken Rationeel en irrationeel denken Filosofie Epictetus Filosofische uitgangspunten Empirische onderbouwing Inleiding Empirisch onderzoek Psychofysiologie Verschillen en overeenkomsten met andere psychotherapiee¨n Specifieke kenmerken
28 28
2.1.2 2.2 2.3 2.4 2.4.1 2.4.2 2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.6 2.7
BSL - ALG_BK_1KZM - 1821_9789031351084
28 32 33 35 37 37 38 42 42 43 45 46 49
005
6
Rationeel-emotieve therapie
3 3.1 3.2 3.3 3.4
Het ABC-model in een notendop Inleiding Het diagnostisch proces Interventies Verandering is niet eenvoudig
53 53 54 56 59
ii
de methode
65
4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.2 4.3 4.4
De therapeutische setting De therapeutische relatie Inleiding Begrip en vertrouwen De doelstelling van de therapie Omgevingsfactoren RET en eigen stijl
67 67 67 70 73 76 78
5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.4.1 5.4.2 5.4.3 5.5 5.6 5.7
A: Aanleiding of Activerende gebeurtenis Inleiding Van Algemeen naar Specifiek Minder duidelijke A’s Wat hoort bij de A? Subjectieve en objectieve werkelijkheid Een gedachte als A Een gevoel als A Een of meer A’s Korte of uitgebreide beschrijving van de A Praktische versus emotionele problemen
81 81 82 83 85 85 86 87 88 90 92
6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
C: Emoties en gedrag Inleiding Moeten gevoelens veranderd worden? Adequate en inadequate negatieve gevoelens Emoties benoemen Ego-angst en angst voor ongemak Overige emoties
96 96 97 99 101 1 03 1 06
7 7.1 7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3
De AC- of BC-connectie De AC-connectie BC-connectie overdragen Onderwijzen van het ABC-principe Aandikken van het oorzakelijke verband Herformuleren in combinatie met uitleg
1 07 1 07 1 10 1 10 111 111
BSL - ALG_BK_1KZM - 1821_9789031351084
006
7
Inhoud
7.2.4 7.2.5 7.2.6
Andere mogelijke reacties navragen Omkering van reacties voorhouden Gevoelens zijn prive´-eigendom
1 13 1 14 1 14
8 8.1 8.2 8.2.1 8.2.2 8.3 8.3.1 8.3.2 8.3.3 8.3.4 8.3.5 8.3.6
De praktijk van de A en de C Het structureren van de problematiek Het specifie¨ren van de A en de C Openingsvraag voor de A en de C Vervolg Adders onder het gras Indirecte beschrijvingen van A en C Te veel over de A Moeilijkheden met emoties Moeilijkheden met gedrag Atypische gevoelens Mengeling van adequate en inadequate gevoelens
1 19 1 19 1 22 1 22 1 23 1 27 1 27 1 30 1 33 1 42 1 43
B: de gedachten Inleiding Ontstaan en continueren van irrationele gedachten Gedachtepatronen Rationele en irrationele gedachten De kenmerken Evaluaties Gedachten en het ABC-model De drie-deling Elegante en onelegante oplossingen Belangrijkste irrationele gedachten Moeten irrationele gedachten veranderd worden? Moraal en dogma
1 46 1 46
9 9.1 9.2 9.3 9.4 9.4.1 9.4.2 9.5 9.5.1 9.5.2 9.6 9.7 9.8 10 10.1 10.2 10.2.1 10.2.2 10.3 10.3.1
De praktijk van de B Openingsvraag voor de B Onderscheid tussen rationele en irrationele gedachten Doorvragen Direct inzoomen op de IB’s Moeilijkheden met gedachten Informatie geven
BSL - ALG_BK_1KZM - 1821_9789031351084
1 44
1 46 1 47 1 49 1 49 1 50 1 52 1 52 1 53 1 54 1 55 1 56 1 58 1 58 1 59 1 59 1 64 1 65 1 66
007
8
Rationeel-emotieve therapie
10.3.2 10.3.3 10.3.4 10.4 10.5 10.6
Psycho-educatie Afleiden uit de BC-connectie Irrationaliteit opstoken Overmatig denken Concreet of abstract De twaalf IB’s
1 69 1 70 1 74 1 75 1 76 1 78
11 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5
Tweede-niveau-problemen Inleiding Structuur van de niveaus: enkele voorbeelden Parallelle ABC’s Van eerste naar tweede niveau Technieken om aan een tweede-niveauprobleem te werken De clie¨nt presenteert brokstukken van niveaus Specifieke tweede-niveau-angsten Adequate gevoelens op niveau 1 Nadelen van het werken met meer dan e´e´n niveau
1 80 1 80 181 1 83 1 84
1 97 1 97 1 98 204 207 207 208 210 21 1 214
12.5 12.6
D: het uitdagen Wat is uitdagen? Het voorbereiden op uitdagen Strategiee¨n van cognitief uitdagen Verschillende stijlen van cognitief uitdagen Didactisch uitdagen Socratisch uitdagen Uitdagen met behulp van metaforen/verhalen Uitdagen met behulp van humor Uitdagen met behulp van zelfonthulling Uitdagen met behulp van vergelijkingen met andere personen Uitdagen van gedrag Uitdagen van gevoel
13 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6
De praktijk van het uitdagen Inleiding Uitdagen van het Moeten Uitdagen van veroordelingen Uitdagen van lage frustratietolerantie Uitdagen van ramp-denken Uitdagen van overdreven generalisaties
223 223 224 229 237 243 246
11.6 11.7 11.8 11.9
12 12.1 12.2 12.3 12.4 12.4.1 12.4.2 12.4.3 12.4.4 12.4.5 12.4.6
BSL - ALG_BK_1KZM - 1821_9789031351084
1 85 1 90 1 94 1 95 1 96
215 217 220
008
9
Inhoud
13.7 13.7.1 13.7.2 13.7.3 13.7.4 13.7.5
Moeilijkheden bij het uitdagen De belangrijkste IB’s aanpakken Alleen irrationaliteit aanpakken Aanvullingen op cognitieve disputaties Omgevingsfactoren Vasthoudendheid
249 249 250 250 252 253
14 14.1 14.2 14.2.1 14.2.2 14.3 14.4 14.5 14.5.1 14.5.2 14.5.3 14.6
E: effectieve nieuwe gedachten Inleiding Voorzeggen van gedachten Opstapje voor D ‘Coping statements’ De adequate driehoek aanspreken Zelfcoaching Oefenen met anderen dan de therapeut De verkooptechniek Het coachen van anderen Het coachen door anderen Rationeel-Emotieve Imaginatie (REI)
254 254 255 255 257 259 260 26 1 26 1 262 263 263
15 15.1 15.2
G: huiswerkopdrachten Het belang van huiswerk Plaats in het ABC-schema en timing in de sessie Verschillende soorten huiswerk Cognitieve oefeningen Gedragsoefeningen Gevoelsoefeningen Hoe gaan clie¨nten met huiswerk om? Aandachtspunten bij het afspreken van huiswerk
265 265
Het verloop van de therapie Inleiding Het begin De voorbereiding Het eerste gesprek De beginfase De middenfase De eindfase Therapie als training Aandachtspunten voor de therapeut
284 284 285 285 286 289 29 1 293 295 296
15.3 15.3.1 15.3.2 15.3.3 15.4 15.5
16 16.1 16.2 16.2.1 16.2.2 16.2.3 16.3 16.4 16.5 16.6
BSL - ALG_BK_1KZM - 1821_9789031351084
266 268 268 270 274 278 282
009
10
Rationeel-emotieve therapie
17 17.1 17.2 17.3 17.4
Irrationele gedachten van de therapeut Ego-problemen LFT-problemen Identificatie met de clie¨nt Werken aan IB’s
298 298 299 300 30 1
18
Weergave van drie sessies
304
Bijlage 1 RET-supervisoren
326
Bijlage 2 Post-hbo- en postdoctorale RETopleidingen
328
Bijlage 3 Informatie over het Albert Ellis Institute
330
Bijlage 4 Uitdagingsstrategiee¨n en -stijlen
33 1
Literatuur
332
De auteur
340
Register
34 1
BSL - ALG_BK_1KZM - 1821_9789031351084
010
