Woon-werkverkeer Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
Gemeente Amersfoort Sector Dienstverlening, Informatie en Advies (DIA) Onderzoek en Statistiek Zwaantina van der Veen Ben van de Burgwal
Uitgave en rapportage in opdracht van afdeling verkeer en vervoer: Onderzoek en Statistiek, gemeente Amersfoort. Postbus 4000, 3800 EA Amersfoort. Bezoekadres: Stadhuisplein 1, kamer 2.05 Telefoon (033) 469 4888 E-mail:
[email protected] oktober 2011
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 3 Samenvatting........................................................................................................................................... 5 1.
2.
Inleiding ........................................................................................................................................... 7 1.1
Kader en achtergrond.............................................................................................................. 7
1.2
Opzet van het onderzoek ........................................................................................................ 8
Waar werken de Amersfoorters? .................................................................................................... 9 2.1
3.
4.
Gemeente waar men werkt naar wijk ................................................................................... 10
Keuze van vervoermiddel .............................................................................................................. 13 3.1
Belangrijkste vervoermiddel naar werk ................................................................................ 13
3.2
Vervoermiddel naar gemeente waar men werkt .................................................................. 13
3.3
Keuze vervoermiddel naar wijk van werkers buiten Amersfoort.......................................... 14
3.4
Keuze vervoermiddel naar wijk van werkers in Amersfoort ................................................. 16
3.5
Vervoermiddel naar wijk en werkgebied .............................................................................. 17
Gebruik treinstations ..................................................................................................................... 19 4.1
Gebruik verschillende stations .............................................................................................. 19
4.2
Vervoermiddel naar de stations ............................................................................................ 19
Bijlage 1
Vragen met scores in procenten ....................................................................................... 21
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
3
4
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
Samenvatting De afdeling Verkeer en Vervoer ontwikkelt beleid en voert beleid uit op het gebied van Verkeer en Vervoer. Voor de ontwikkeling van het verkeersbeleid is het noodzakelijk goed inzicht te hebben in het verplaatsingspatroon van de inwoners van Amersfoort. Daarom zijn er in de Stadspeiling en in het AmersfoortPanel vragen opgenomen over hoe Amersfoorters naar het werk gaan. In 2010 werkt 55% van de werkende Amersfoorters buiten de stad. Dit zijn naar schatting zo’n 37.000 inwoners. Hiervan werkt een groot deel in de regio en in Utrecht. Vooral inwoners van Vathorst werken vaak buiten Amersfoort. De helft van de werkende Amersfoorters, zo’n 33.000 inwoners, gaat met de auto naar het werk. Dit is het meest populaire vervoermiddel. Het vervoermiddel hangt uiteraard sterk samen met de plaats waar men werkt. Zo pakken inwoners die in Amersfoort werken vooral de fiets wanneer zij naar hun werk gaan. Werkenden in de regio gebruiken in verhouding juist vaker de auto. Amersfoorters die in grote steden als Utrecht en Amsterdam werkzaam zijn, reizen meestal met het openbaar vervoer naar het werk. De keuze voor een bepaald vervoermiddel verschilt ook per wijk. Zo reizen inwoners van Hooglanderveen die buiten de gemeente Amersfoort werken vaak met de bus, terwijl inwoners van de Zonnehof/Stadskern meer dan gemiddeld met de fiets naar het werk gaan. In Vathorst, Nieuwland en Kattenbroek gebruikt men juist weer vaak de auto. Driekwart van de Amersfoortse treinreizigers vertrekt van Amersfoort Centraal. Amersfoort Vathorst wordt van de drie stations het minst gebruikt, 6% van alle treinreizigers vertrekt van dit station. Verder gaat de meerderheid (69%) op de fiets naar het betreffende station toe.
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
5
6
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
1. Inleiding
1.1
Kader en achtergrond
De afdeling Verkeer en Vervoer ontwikkelt beleid en voert beleid uit op het gebied van Verkeer en Vervoer. Het doel van dit beleid is om te zorgen voor een goed bereikbare, verkeersveilige en leefbare stad en een stad die een belangrijk onderdeel uitmaakt van het landelijke en regionale verkeer- en vervoernetwerk. Voor de ontwikkeling van het verkeersbeleid is het noodzakelijk goed inzicht te hebben in het verplaatsingspatroon van de inwoners van Amersfoort. Een belangrijk aspect hiervan is het woon-werkverkeer. De afdeling Verkeer en Vervoer heeft behoefte aan een actueel beeld van waar de inwoners van de verschillende wijken werken en van welke vervoerswijze zij gebruik maken. In 2010 en 2011 wordt een nieuw verkeer- en vervoerplan gemaakt. Met behulp van informatie over woon-werk gedrag kan veel gerichter en doelmatiger beleid op het gebied van doorstroming, openbaar vervoer, parkeren, en fietsen ontwikkeld worden. Ook komt er een verkeersstudie naar de bereikbaarheid en ontsluiting van de wijk Vathorst. Met behulp van dit onderzoek wil de afdeling Verkeer en Vervoer onder andere achterhalen of Vathorsters vaker buiten Amersfoort werken en meer gebruik van de auto maken dan inwoners van andere wijken. Op basis van deze informatie kan ook weer gerichter naar maatregelen gezocht worden en ook beter het toekomstbeeld bepaald worden voor als alle geplande woningen gebouwd en bewoond zijn. Het stedelijk verkeersmodel is tot slot een belangrijk instrument bij diverse lokale en regionale verkeersstudies. Betrouwbare input van woon-werk gedrag is essentieel voor een goede werking van dit model. Onderzoek en Statistiek (O&S) is om bovenstaande redenen gevraagd om te onderzoeken waar Amersfoorters werken en hoe zij naar hun werk gaan. Hierbij gaat om de volgende onderzoeksvragen: • Waar werken de inwoners van Amersfoort? • Hoe gaan de Amersfoorters naar hun werk? • Wat zijn de werkbestemmingen en vervoerswijzen per wijk? • Wat zijn de gebruikte vervoermiddelen per werkbestemming (bijvoorbeeld op de Uithof in Utrecht of in Amsterdam)?
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
7
1.2
Opzet van het onderzoek
Omdat de afdeling Verkeer en Vervoer behoefte heeft aan zover mogelijk gespecificeerde informatie (bijvoorbeeld naar wijk of naar werkgebied) zijn vragen over het woon-werk gedrag opgenomen in zowel de Stadspeiling als in het AmersfoortPanel. Op deze wijze kunnen veel Amersfoorters bereikt worden en kan O&S met grotere betrouwbaarheid uitspraken doen. Verder zijn in beide onderzoeken de vragen niet alleen gesteld aan de invuller, maar ook over de eventuele partner. Ook hiermee hebben we het aantal Amersfoorters waarvan we informatie hebben over hun woon-werk gedrag verder vergroot. De Stadspeiling is gehouden onder circa 3000 Amersfoorters in de leeftijd van 18 tot en met 82 jaar (exclusief bevolking in tehuizen en instellingen). De respondenten zijn via een aselecte steekproef uit het bevolkingsregister getrokken. Zij konden de vragenlijst digitaal invullen of op papier. Voor dit onderzoek is een respons bereikt van bijna 50% (1.495 Amersfoorters). Aan het AmersfoortPanel hebben daarnaast nog eens 1.546 personen meegewerkt. De respondenten uit de Stadspeiling en het AmersfoortPanel hadden opgeteld 2239 partners. In totaal gaat het dus om 5.280 respondenten. Hiervan blijken er 3.747 (71%) een betaalde baan te hebben. Het onderzoek is gebaseerd op deze 3.747 personen. De totale respons bleek enigszins vertekend, in die zin dat bijvoorbeeld hoger opgeleiden en gezinnen met kinderen zijn oververtegenwoordigd in het onderzoek. Die scheve verhouding is min of meer rechtgetrokken door de uitkomsten te wegen naar bewonerskenmerken (opleiding, leeftijd, huishoudentype) en naar de wijk waar men woont. Hierdoor vormen de respondenten een betere afspiegeling van de populatie en zijn de uitkomsten betrouwbaarder. De uitkomsten zijn opgehoogd naar het totaal van circa 67.300 volwassen Amersfoorters met een baan. Het onderzoek gaat alleen over Amersfoorters en niet over niet-Amersfoorters die wel in Amersfoort werken.
8
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
2. Waar werken de Amersfoorters? In 2010 werkt 55% van de werkende Amersfoorters buiten de stad. Dit zijn naar schatting zo’n 37.000 inwoners. Hiervan werkt een groot deel in de regio en in Utrecht. Vooral inwoners van Vathorst werken vaak buiten Amersfoort. Gemeente waar men werkt In 2010 werken zo’n 67.6001 Amersfoorters. Circa 45% van deze werkende beroepsbevolking werkt in de stad zelf. Een meerderheid – 55% - werkt buiten Amersfoort of heeft sterk wisselende bestemmingen. Het gaat om naar schatting 37.000 Amersfoorters die een baan hebben buiten de gemeente. Het aandeel forensen is in de afgelopen jaren geleidelijk gestegen. In 2000 lag het aandeel nog op 50%. Van alle werkenden blijft 10% in de regio (inclusief Nijkerk en Hoevelaken), eveneens 10% reist naar de gemeente Utrecht (waarvan 2% naar de Uithof), 5% werkt in Amsterdam, 21% werkt elders en de overige (bijna) 10% werken niet in een bepaalde gemeente. In tabel 1 is te zien hoe de verdeling is naar de gemeente waar men werkt. Hierbij staat hoeveel dagen men gemiddeld werkt.2 Tabel 1
Plaats waar Amersfoorters werken %
werkenden
gemiddeld aantal werkdagen
45,0%
30.300
3,9
Bunschoten-Spakenburg
0,9%
700
4,4
Leusden
2,6%
1.800
4,1
Nijkerk
1,3%
900
4,1
Soest
2,3%
1.600
3,8
overig Eemland (Baarn, Eemnes, Hoevelaken, Woudenberg)
2,7%
1.800
4,3
totaal regio
9,8%
6.800
4,1
in Utrecht (stad)
8,1%
5.500
4,4
in Utrecht (Uithof)
1,9%
1.300
4,0
in Amsterdam
4,9%
3.300
4,6
ergens anders
20,8%
14.000
4,5
9,5%
6.400
4,5
100,0%
67.600
4,2
in Amersfoort
dat wisselt sterk totaal Bron: O&S, Stadspeiling/AmersfoortPanel 2010
1
Dit aantal wijkt iets af van het cijfer in Amersfoort in cijfers 2010. Dit komt door afrondingsverschillen. Het aantal werkdagen is gebaseerd op het aantal uren dat men gemiddeld per week werkt. Mensen die in deeltijd werken, hebben hun werk vaker in Amersfoort, voltijdwerkers werken vaker buiten de gemeente. 2
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
9
Groot deel overige gemeenten werkt in midden-Nederland In totaal werkt 21% van de Amersfoorters (circa 14.000 personen) buiten de regio en buiten Utrecht en Amsterdam. Deze overige groep kunnen we verder specificeren. Zo’n 16% (naar schatting zo’n 10400 inwoners) werkt namelijk in het midden3 van het land, 3% (zo’n 1900 inwoners) in het westen4, 1% in zowel het oosten5 als het zuiden6. In het noorden7 werken erg weinig Amersfoorters, dit aandeel is kleiner dan 1%. De meeste inwoners die buiten de regio en buiten Utrecht en Amersterdam werken, werken dus in midden-Nederland. Deze groep wordt daarom in de onderstaande tabel verder gespecificeerd. Het aantal en aandeel Amersfoorters is indicatief, omdat het om ver uitgesplitste informatie gaat.
Tabel 2
Uitsplitsing werkenden in midden-Nederland
Rest nodale regio Amersfoort West Veluwe Noord Veluwe Utrechtse Heuvelrug
7% (naar schatting zo’n 4600 Amersfoorters) 4% 1,5% 1,5%
Westelijk deel midden nederland Hilversum Rest Gooi Rest Amsterdam Rest Utrecht Overig westelijk deel midden
6% (naar schatting zo’n 4000 Amersfoorters) 3% 1% 1% 1% <1%
Oostelijk deel midden Nederland Ede Apeldoorn Zwolle / Nunspeet Lelystad / Kampen Overig oostelijk deel midden Totaal midden
3% (naar schatting zo’n 1800 Amersfoorters) 1% 1% 1% <1% <1% 16% (naar schatting zo’n 10400 Amersfoorters)
2.1
Gemeente waar men werkt naar wijk
Vathorsters vaker forens De mate waarin men voor het werk op andere gemeenten is gericht, verschilt per wijk. Inwoners van Vathorst en Hooglanderveen werken het vaakst buiten de gemeente Amersfoort. Van alle werkende Amersfoorters heeft 55% zijn baan buiten de stad. Van de inwoners van Vathorst en Hooglanderveen is dat respectievelijk 62% en 63%. Ook van de inwoners van Nieuwland, Hoogland en de Stadskern is relatief veel forens: 59%. Soesterkwartier, Kruiskamp/Koppel en Schothorst tellen de minste forensen: 47%. De overige wijken nemen een tussenpositie in en zitten dichtbij het gemiddelde voor heel Amersfoort.
3
Postcodes die beginnen met 12 t/m14, 34 t/m 42, 66 t/m 69, 73, 80 t/m 82 Postcodes die beginnen met 10, 11, 15 t/m 33 5 Postcodes die beginnen met 70 t/m 72, 74 t/m 79 en 83 6 Postcodes die beginnen met 43 t/m 65 7 Postcodes die beginnen met 84 t/m 99 4
10
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
Tabel 3
Werklocatie naar wijkbeheergebied in Amersfoort
Bunschoten Spakenburg Leusden Nijkerk
Soest
overig Eemland
in Utrecht (stad)
in Utrecht (Uithof)
in Amster- ergens dam anders
dat wisselt sterk
totaal Amersfoort
45%
1%
3%
1%
2%
3%
8%
2%
5%
21%
10%
Stadkern / Zonnehof
41%
<1%
4%
<1%
1%
3%
13%
4%
4%
18%
13%
Soesterkwartier
53%
<1%
3%
1%
4%
4%
8%
1%
3%
17%
4%
Kruiskamp / Koppel
53%
1%
3%
1%
1%
2%
6%
2%
5%
16%
11%
Schothorst
53%
2%
2%
2%
1%
1%
8%
1%
4%
19%
7%
Liendert / Rustenburg
46%
1%
3%
1%
5%
4%
7%
2%
5%
19%
8%
45%
<1%
4%
1%
2%
2%
11%
1%
5%
23%
7%
42%
1%
4%
1%
6%
3%
7%
3%
7%
20%
8%
Bergkwartier / Bosgebied
43%
<1%
4%
1%
1%
1%
5%
5%
7%
26%
8%
Hoogland
41%
1%
1%
2%
3%
2%
6%
2%
4%
25%
14%
Zielhorst
47%
<1%
3%
1%
2%
1%
7%
2%
5%
21%
10%
Kattenbroek
48%
1%
2%
1%
1%
2%
6%
2%
4%
22%
12%
Nieuwland / Calveen
41%
2%
2%
1%
1%
5%
10%
2%
5%
21%
12%
Hooglanderveen
36%
4%
5%
2%
1%
4%
11%
2%
3%
23%
9%
Vathorst
38%
1%
2%
4%
3%
4%
9%
1%
5%
24%
11%
Randenbroek Schuilenburg Leusder-/ Vermeerkwartier
Bron: O&S, Stadspeiling/AmersfoortPanel 2010
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
11
12
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
3. Keuze van vervoermiddel De helft van de werkende Amersfoorters, zo’n 34.000 inwoners, gaat met de auto naar het werk. Dit is het meest populaire vervoermiddel. Het vervoermiddel hangt uiteraard sterk samen met de plaats waar men werkt. Zo pakken inwoners die in Amersfoort werken vooral de fiets wanneer zij naar hun werk gaan. Werkenden in de regio gebruiken in verhouding juist vaker de auto. Amersfoorters die in grote steden als Utrecht en Amsterdam werkzaam zijn, reizen meestal met het openbaar vervoer naar het werk. De keuze voor een bepaald vervoermiddel verschilt ook per wijk. Zo reizen inwoners van Hooglanderveen die buiten de gemeente Amersfoort werken vaak met de bus, terwijl inwoners van de Zonnehof/Stadskern meer dan gemiddeld met de fiets naar het werk gaan. In Vathorst, Nieuwland en Kattenbroek gebruikt men juist weer vaak de auto.
3.1
Belangrijkste vervoermiddel naar werk
In het onderzoek is gevraagd hoe men de grootste afstand naar het werk aflegt. De auto of motor is het belangrijkste vervoermiddel. Iets meer dan de helft van alle werkende Amersfoorters, 51%, neemt voor zijn werk meestal de auto (of motor). Dit zijn zo’n 34.000 inwoners. Belangrijke tweede is de fiets: goed voor een aandeel van 29% in het woon-werkverkeer (zo’n 18500 Amersfoorters). Zo’n 14% van de werkenden kiest doorgaans voor de trein om naar het werk te komen. Dit gaat om ongeveer 9.000 treinreizigers. Andere vervoermiddelen spelen een ondergeschikte rol: 3% gaat te voet, 2% met de bus en circa 1,5% met de bromfiets. Naarmate men een langere werkweek heeft, maakt men ook meer gebruik van de auto en minder van de fiets. Van de mensen die in voltijd werkzaam zijn (meer dan 35 uur werken) neemt 60% de auto en slechts 19% de fiets. Ook nemen de voltijders iets vaker de trein (16%) en minder vaak de bus.
3.2
Vervoermiddel naar gemeente waar men werkt
De keuze van het vervoer naar werk wordt vooral bepaald door de afstand. Mensen die in Amersfoort hun werk hebben, kiezen meestal voor de fiets. Van hen gaat zo’n 57% gaat met de fiets en 30% kiest voor de auto (of motor). Zo’n 6% gaat lopend naar het werk en slechts 4% neemt de bus of trein. Hoe meer uren Amersfoorters werken, hoe vaker de auto gebruikt wordt. Dit komt vooral door de mannelijke inwoners die vaker met de auto naar het werk gaan dan vrouwen en gemiddeld ook meer uren werken. Werkers in de regio gebruiken vooral auto en gaan weinig met de bus Werkt men in de regio Eemland dan neemt de auto een belangrijke plaats in als vervoermiddel. Zo gaat 67% (meestal) met de auto of motor. Een kwart van hen gaat met de fiets, 4% neemt de bromfiets 2% neemt de trein en nog eens 2% de bus. Binnen de regio zijn er duidelijke verschillen. Werkt men in Leusden dan is het aandeel dat kiest voor de auto iets kleiner (53%) en gaat men in verhouding vaker op de fiets (42%). Het aandeel van de auto is het grootst als Amersfoorters in de kleinere regiogemeenten werken die wat verder weg liggen: Baarn, Woudenberg en Renswoude.
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
13
Voor grote steden neemt men meestal het openbaar vervoer De Amersfoorters die in Amsterdam of Utrecht werken, kiezen in veel gevallen voor het openbaar vervoer. Voor Amsterdam en Utrecht-stad is de trein veruit het populairst: respectievelijk 59% en 52% gaat met de trein. Werkt men in de Uithof (2% van de werkende Amersfoorters), dan neemt de (snel)bus een belangrijke plaats in: 34%. Maar ook voor degenen die in deze steden werken, blijft de auto een belangrijk aandeel vormen in het woon-werkverkeer: 39% voor wie naar Amsterdam moet en 47% voor wie naar Utrecht-stad of de Uithof reist. Tabel 4
Belangrijkste vervoermiddel naar plaats waar men werkt lopend
fiets
Amersfoort
6%
57%
brommer of scooter 3%
auto of motor 30%
bus
trein
totaal
2%
2%
100%
regio
<1%
25%
4%
67%
2%
2%
100%
Amsterdam
<1%
2%
<1%
39%
<1%
59%
100%
in Utrecht (stad)
<1%
2%
<1%
45%
1%
52%
100%
in Utrecht (Uithof)
<1%
1%
<1%
59%
34%
6%
100%
elders
<1%
4%
<1%
73%
<1%
23%
100%
op meer plaatsen
<1%
3%
<1%
88%
<1%
9%
100%
Bron: O&S, Stadspeiling/AmersfoortPanel 2010
Voor de Amersfoorters die buiten de regio werken en niet in Utrecht of Amsterdam werken is de auto veruit het belangrijkste vervoermiddel naar het werk. Dat geldt nog sterker voor degenen die geen vast werkadres hebben. Daarvan gaat 88% met de auto (of motor).
3.3
Keuze vervoermiddel naar wijk van werkers buiten Amersfoort
Zoals eerder genoemd hangt de keuze voor een vervoermiddel logischerwijs sterk samen met de afstand die inwoners af moeten leggen naar hun werk. Uit tabel 3 blijkt ook dat er tussen wijken verschillen zijn waar men werkt. Er zijn dus ook verschillen tussen wijken in de keuze van vervoermiddelen. Omdat vooral het al dan niet in Amersfoort werken bepalend is voor het vervoermiddel, kijken we in deze paragraaf allereerst naar het vervoermiddel van de inwoners die buiten Amersfoort werken. In de volgende paragraaf beschrijven we het vervoermiddel naar wijk voor Amersfoorters die in Amersfoort werken. Weinig treinreizigers in Vathorst Zoals in de volgende tabel te zien is, reizen Amersfoorters uit Stadskern / Zonnehof, Soesterkwartier en Schothorst vooral veel met de trein naar het werk. Dit zijn de wijken die dichtbij de stations liggen. In Vathorst, waar station Vathorst ligt, reizen juist opvallend weinig mensen met de trein (15% tegenover 35% en 36% bij respectievelijk Stadskern / Zonnehof en Schothorst). Ook in Randenbroek / Schuilenburg gaat men relatief vaak met de trein naar het werk als men buiten Amersfoort werkt. Veel busreizigers in Hooglanderveen In Hooglanderveen gaan de inwoners relatief vaak met de bus naar het werk. Zo’n 7% van de Hooglanderveners die buiten Amersfoort werken pakt de bus. Voor heel Amersfoort is dit zo’n 2%.
14
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
Veel fietsers in Stadskern / Zonnehof Inwoners van Stadskern/ Zonnehof gaan relatief vaak met de fiets naar het werk als zij buiten Amersfoort werkzaam zijn. Dit terwijl deze inwoners niet vaker dan andere Amersfoorters in de regio werken. Veel autogebruikers in nieuwbouwwijken noord-Amersfoort Vooral in Vathorst, Nieuwland en Kattenbroek gaan veel inwoners met de auto naar het werk als ze buiten de stad werken.
Tabel 5
Vervoermiddel naar wijk voor werkenden buiten Amersfoort fiets
brommer of scooter
auto of motor
bus
trein
7%
1%
67%
2%
23%
13%
<1%
51%
1%
35%
14%
4%
50%
<1%
32%
5%
<1%
67%
<1%
28%
7%
<1%
54%
3%
36%
10%
1%
66%
4%
19%
7%
<1%
59%
1%
34%
13%
<1%
57%
3%
27%
6%
1%
60%
4%
30%
Hoogland
4%
3%
72%
2%
19%
Zielhorst
2%
<1%
70%
1%
27%
Kattenbroek
2%
1%
80%
2%
16%
5%
1%
83%
<1%
11%
Hooglanderveen
1%
2%
72%
7%
18%
Vathorst
3%
<1%
81%
1%
15%
Totaal
Stadkern / Zonnehof Soesterkwartier Kruiskamp / Koppel Schothorst Liendert / Rustenburg Randenbroek Schuilenburg Leusder- / Vermeerkwartier Bergkwartier / Bosgebied
Nieuwland / Calveen
Bron: O&S, Stadspeiling/AmersfoortPanel 2010
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
15
3.4
Keuze vervoermiddel naar wijk van werkers in Amersfoort
De keuze van het vervoermiddel per wijk voor Amersfoorters die in hun eigen stad werken, staat de onderstaande tabel. Zoals hier te zien is gaan de inwoners van wijken dichtbij het centrum vaker dan andere inwoners lopend of met de fiets naar het werk. Dit is omdat veel werkgelegenheid in het centrum is en deze inwoners over het algemeen minder afstand afleggen naar hun werk. Tabel 6
Vervoermiddel naar wijk voor werkenden in Amersfoort lopend
fiets
brommer of scooter
auto of motor
bus
trein
6%
57%
3%
30%
2%
2%
24%
48%
<0%
21%
<0%
7%
2%
71%
6%
18%
2%
1%
5%
62%
<0%
31%
1%
1%
Schothorst
3%
68%
2%
22%
2%
3%
Liendert / Rustenburg Randenbroek Schuilenburg Leusder- / Vermeerkwartier Bergkwartier / Bosgebied
5%
55%
11%
26%
2%
1%
17%
58%
2%
23%
<0%
<0%
6%
72%
2%
18%
1%
1%
10%
53%
1%
32%
2%
2%
Hoogland
6%
57%
7%
26%
3%
1%
Zielhorst
5%
64%
2%
28%
1%
1%
Kattenbroek
5%
49%
2%
41%
2%
1%
Nieuwland / Calveen
2%
52%
1%
43%
1%
1%
Hooglanderveen
3%
46%
2%
49%
<0%
<0%
Vathorst
3%
38%
<0%
47%
8%
4%
Totaal
Stadkern / Zonnehof Soesterkwartier Kruiskamp / Koppel
Bron: O&S, Stadspeiling/AmersfoortPanel 2010
16
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
3.5
Vervoermiddel naar wijk en werkgebied
Hieronder staat de keuze voor het vervoermiddel uitgesplitst naar wijk en werkgebied. Hierbij beschrijven we alleen de groepen die in Amersfoort en buiten de regio werken. Binnen de regio laten we hier buiten beschouwing omdat hier te weinig Amersfoorters werken om op dit niveau uitspraken te doen. Verder zijn meerdere vervoermiddelen samengenomen om toch zoveel mogelijk uitgesplitste informatie naar wijk en werkgebied te kunnen leveren. Zo zijn ‘lopend’, ‘fiets’ en ‘brommer / scooter’ bij elkaar genomen en ‘bus’ en ‘trein’ worden gezamenlijk omschreven als openbaar vervoer. Bij de volgende tabel gaat het wel om indicatieve percentages, omdat het kleine groepen respondenten beschrijft. Inwoners Vathorst ook vaak met de auto voor werk binnen Amersfoort Alleen inwoners van Vathorst lijken vaker met de auto naar het werk in Amersfoort te gaan dan lopend of met de fiets. Inwoners van de andere, verder van het centrum gelegen, wijken als Kattenbroek en Nieuwland gaan in verhouding ook wel vaker met de auto. In deze wijken is het echter niet het populairste vervoermiddel binnen de stad. Over het algemeen gaat tweederde van de in Amersfoort werkenden lopend, fietsend of op de brommer / scooter naar het werk. In centrum en Schothorst openbaar vervoer meest populair voor werk buiten de regio Inwoners van het centrum en Schothorst lijken vaker met het openbaar vervoer naar hun werk buiten de regio te reizen dan met de auto. Dit terwijl over het algemeen voor werk buiten de regio de auto veel vaker gebruikt wordt dan de bus of trein (respectievelijk 61% en 36%).
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
17
Tabel 7
Vervoermiddel naar wijk en werkgebied8
woonwijk
werkgebied
Totaal
Stadkern / Zonnehof Soesterkwartier
vervoermiddel werk lopend / fiets/ brommer
auto / motor
ov
Amersfoort
66%
30%
4%
buiten regio
3%
61%
36%
Amersfoort
72%
21%
7%
buiten regio
2%
47%
51%
Amersfoort
79%
18%
3%
buiten regio
7%
46%
47%
Amersfoort
67%
31%
2%
buiten regio
1%
54%
45%
Amersfoort
73%
22%
5%
buiten regio
1%
46%
53%
Liendert / Rustenburg
Amersfoort
71%
26%
3%
buiten regio
6%
56%
38%
Randenbroek / Schuilenburg
Amersfoort
77%
23%
<1%
buiten regio
6%
50%
44%
Amersfoort
80%
18%
2%
buiten regio
4%
53%
43%
Amersfoort
64%
32%
4%
buiten regio
3%
59%
38%
Hoogland
Amersfoort
70%
26%
4%
buiten regio
4%
67%
29%
Zielhorst
Amersfoort
71%
28%
1%
buiten regio
<1%
60%
40%
Kattenbroek
Amersfoort
56%
41%
3%
buiten regio
<1%
77%
23%
Nieuwland / Calveen
Amersfoort
55%
43%
2%
buiten regio
5%
79%
16%
Amersfoort
.
.
.
Kruiskamp / Koppel Schothorst
Leusder- / Vermeerkwartier Bergkwartier / Bosgebied
Hooglanderveen Vathorst
9
buiten regio
.
.
.
Amersfoort
41%
47%
12%
buiten regio
<1%
77%
23%
Bron: O&S, Stadspeiling/AmersfoortPanel 2010
8
Deze percentages in deze tabel zijn indicatief. Dit is omdat de data ver uitgesplitst is en de betrouwbaarheid van de gegevens hierdoor afneemt. Per rij (wijk en werkgebied) gaat het minimaal om 60 respondenten.
9
Onvoldoende respondenten om uitspraken over te kunnen doen (minder dan 60).
18
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
4. Gebruik treinstations Driekwart van de Amersfoortse treinreizigers vertrekt van Amersfoort Centraal. Amersfoort Vathorst wordt van de drie stations het minst gebruikt, 6% van alle treinreizigers vertrekt van dit station. Verder gaat de meerderheid (69%) op de fiets naar het betreffende station toe.
4.1
Gebruik verschillende stations
De Amersfoortpanelleden die met de trein naar hun werk reizen, hebben ook aangegeven vanaf welk station men vertrekt. Veruit meeste treinreizigers vertrekken vanaf Amersfoort Centraal Zo’n 9300 Amersfoorters gaan met de trein naar het werk. Van hen vertrekt 74% van Amersfoort Centraal. Dit zijn zo’n 6900 Amersfoorters. Vanaf Amersfoort Schothorst reist 19% van de treinreizigers (naar schatting 1750 Amersfoorters). Aanzienlijk minder inwoners reizen vanaf Amersfoort Vathorst (naar schatting zo’n 550 inwoners). Dit is 6% van alle Amersfoortse reizigers die met de trein naar hun werk gaan. Reizigers vanaf Amersfoort Centraal vooral uit centrum en Randenbroek / Schuilenburg De inwoners die vanaf het Centraal station naar hun werk reizen, wonen vooral in het centrum (16%), in Randenbroek / Schuilenburg (14%), in Leusderkwartier / Vermeerkwartier (13%) en in het Soesterkwartier of Kruiskamp / Koppel (beide 10%). Vanaf station Schothorst reizen vooral inwoners uit Zielhorst, Kattenbroek en Schothorst Reizigers vanaf station Schothorst wonen logischerwijs vooral in de omliggende wijken. Van alle reizigers vanaf dit station komt 26% uit Zielhorst, 25% uit Kattenbroek en 23% uit Schothorst. Station Vathorst vrijwel alleen gebruikt door eigen inwoners Bijna alle reizigers van station Vathorst wonen in de gelijknamige wijk. Zo’n 95% van deze reizigers woont hier. De overige 5% woont in Nieuwland / Calveen.
4.2
Vervoermiddel naar de stations
De Amersfoortpanelleden hebben ook aangegeven hoe zij naar het station gaan als zij met de trein naar het werk gaan. Vooral met de fiets naar het treinstation Van de Amersfoorters die met de trein naar hun werk gaan, fietst 69% naar het station en 18% loopt er naartoe. Nog eens 9% neemt de bus. Slechts 4% gaat met de auto naar het treinstation.
Naar station Vathorst loopt men vooral
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
19
Er zitten nog wel verschillen tussen de stations. Zo loopt de grootste groep naar Station Vathorst (50%), terwijl bij CS en Schothorst de fiets het meest populair is (respectievelijk 70% en 73% gaat hier fietsend naartoe). Bij station Vathorst maakt 41% gebruik van de tweewieler. Toch gaan in verhouding ook nog veel inwoners met de auto naar station Vathorst. Zo’n 10% van deze treinreizigers gebruikt dit voertuig hiervoor.
20
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
Bijlage 1 Vragen met scores in procenten In welke gemeente werkt u?10 (98%) 45% 8%
in Amersfoort in Utrecht (stad) in Utrecht 2% (Uithof) 5% in Amsterdam 21% ergens anders 9% dat wisselt sterk
in de regio Eemland, namelijk in: 1% Bunschoten-Spakenburg
(noem a.u.b. de postcode)
3%
Leusden
1% 2% 3%
Nijkerk Soest overig Eemland
Hoe reist u over het algemeen naar uw werk? Als u meerdere vervoermiddelen gebruikt, kruis dan het vervoermiddel aan waarmee u de grootste afstand aflegt. (93%) 3% 29% 1% 51% 2% 14%
lopend fiets brommer of scooter auto of motor bus trein
Vanaf welk treinstation vertrekt u? (7%) 74% Amersfoort Centraal 19% Amersfoort Schothorst 6% Amersfoort Vathorst 1% anders Hoe gaat u naar het treinstation toe? (7%) 18% lopend 69% fiets <1% brommer of scooter 4% auto of motor 9% bus
10
Deze vraag is door de respondent voor zowel zichzelf als zijn partner ingevuld. In deze bijlage gaan de percentages over de gegevens van de respondent en partner samen. De vragen over de partner waren iets anders geformuleerd, namelijk: ‘Heeft uw partner een betaalde baan of een eigen bedrijf of praktijk’, ‘In welke gemeente werkt uw partner’ en ‘Hoe reist uw partner over het algemeen naar zijn of haar werk’.
Woon-werkverkeer, Stadspeiling en AmersfoortPanel 2010
21