WINKELBELEIDSPLAN TURNHOUT EINDRAPPORT JUNI 2010 STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN DE STAD TURNHOUT

WINKELBELEIDSPLAN TURNHOUT EINDRAPPORT JUNI 2010 STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN DE STAD TURNHOUT

INHOUDSTAFEL INLEIDING

3

DEEL 1: ANALYSE GEMEENTELIJKE FICHE + RUIMTELIJKFUNCTIONELE ANALYSE WINKELGEBIEDEN

5

1.

Methodologie

5

2.

Resultaten voor Turnhout

6

2.1.

Begripsomschrijving

6

2.2.

Koop- en bezoekbinding

8

2.3.

Koop- en bezoekattractie

11

2.4.

Evaluatie van de winkelgebieden

19

2.4.1.

Centrum Turnhout

22

2.4.2.

Steenweg op Gierle

23

2.4.3.

Turnhout Nieuwe Kaai

24

2.5.

Motieven voor de keuze van een winkelgebied

25

2.6.

Benchmarking met gelijkaardige gemeenten

25

2.6.1.

Koop- en bezoekbinding

25

2.6.2.

Koop- en bezoekattractie

29

2.7.

3.

Analyse van het commerciële aanbod

32

2.7.1.

Branchemix

32

2.7.2.

Leegstand

38

Sterkte-zwakteanalyse

DEEL 2:

40

BELEIDSAANBEVELINGEN

51

Doelstelling 1: een gevarieerd en kwalitatief winkelaanbod afgestemd op de noden van de consumenten

52

Doelstelling 2:

57

een aantrekkelijk winkelgebied om te komen winkelen

Doelstelling 3: parkeren en mobiliteit zijn beter afgestemd op en bevorderen het commerciële gebeuren (winkelen - horeca)

59

Doelstelling 4:

61

Þ

promotie die de aandacht trekt

Beleidsaanbevelingen detailhandel stad Turnhout Eindrapport

Juni 2010

1

Þ


Juni 2010

2

INLEIDING De kleinhandel, horeca en andere commerciële voorzieningen zijn belangrijke economische sectoren voor Turnhout. Ze zijn niet alleen een werkverschaffer, maar bepalen ook de uitstraling en de aantrekkingskracht. Op provinciaal niveau gebeurde er een studie van vraag en aanbod inzake het detailhandelsbeleid. Deze studie resulteerde in een gemeentelijke fiche die relevante data bevat inzake bevolking, inkomen, detailhandelsapparaat, koopbinding, koopvlucht, koopattractie en de evaluatie van de belangrijkste winkelgebieden in Turnhout. De doelstelling bestaat erin beleidsaanbevelingen te formuleren op het vlak van detailhandel voor Turnhout, vertrekkend vanuit een interpretatie van de onderzoeksresultaten van de provinciale studie van vraag en aanbod en van de gemeentelijke fiche die naar aanleiding van het onderzoek werd opgesteld.

Þ


Juni 2010

3

Þ


Juni 2010

4

DEEL 1: ANALYSE GEMEENTELIJKE FICHE + RUIMTELIJK-FUNCTIONELE ANALYSE WINKELGEBIEDEN In dit analysedeel analyseren we voor de stad Turnhout de koopstromen alsook het bestaande winkelapparaat aan de hand van de onderzoeksresultaten van de provinciale studie van vraag en aanbod en van de gemeentelijke fiche. We besteden ook aandacht aan de visuele perceptie van de winkelgebieden en handelsstraten, enerzijds, en aan het kwaliteitsniveau van de winkels en handelspanden, anderzijds. Het studiegebied bevat de belangrijkste handelsstraten en handelszones in de stad Turnhout, namelijk: Turnhout-centrum, Steenweg op Gierle, Turnhout Nieuwe Kaai. Alvorens de resultaten van het koopstromenonderzoek voor de stad Turnhout weer te geven en te bespreken, geven we een toelichting bij de gehanteerde onderzoeksmethodologie.

1. Methodologie In het kader van het grootschalige detailhandelsonderzoek voerde WES in het voorjaar 2009 een telefonische enquête uit bij een steekproef van 7.003 inwoners van de provincie Antwerpen. Opdat er een evenwichtige spreiding in de ruimte zou zijn en omdat de analyse betrouwbare uitspraken dient toe te laten tot op het niveau van de gemeente, werden per gemeente in de provincie Antwerpen minstens 70 gezinnen bevraagd. Deze 70 observaties laten toe een uitspraak te doen met een betrouwbaarheidsniveau van 90% en een foutenmarge van maximaal 10%. In Turnhout werden 140 inwoners bevraagd (representatief verdeeld over de stad). In de steekproef werden enkel personen van 18 jaar en ouder opgenomen. Er werd maximaal één enquête per gezin afgenomen. De vragen werden gesteld aan de belangrijkste verantwoordelijke voor de aankopen binnen het gezin. De respondenten werden telefonisch bevraagd. Hiertoe werd gebruikgemaakt van CATI1. Het afnemen van een enquête duurde gemiddeld tien minuten. Voor de afname van de enquêtes werd er door het enquêtebureau dagelijks gewerkt van 10.00 uur tot 21.00 uur en er werd eveneens op zaterdag gewerkt teneinde alle doelgroepen op een optimale manier te kunnen bereiken. Om representatief te zijn, werd er ook via gsm-nummers gewerkt. Op zondag werd er niet bevraagd aangezien dit bij veel respondenten als irriterend wordt ervaren. De vragen die werden gesteld in de telefonische enquête hebben betrekking op: de woonplaats, het geslacht, de opleiding, het beroep en de leeftijd van de respondenten;

1

CATI staat voor Computer Aided Telephone Interviewing. Bij deze interviewmethode krijgt de interviewer de te stellen vragen en de daarbij horende mogelijke antwoordcategorieën op het computerscherm. De vragen worden van het scherm afgelezen en de door de respondent gegeven antwoorden worden onmiddellijk ingevoerd in de computer.

Þ


Juni 2010

5

het winkelgebied waarop men het meest een beroep doet voor de aankoop van een

hele reeks van goederen en voor het beoefenen van heel wat activiteiten. De respondenten konden tot twee winkelgebieden per categorie opgeven (in dit geval werd aan ieder vernoemd winkelgebied een wegingsfactor 0,5 toegekend); de drie belangrijkste motieven die een rol spelen bij de keuze van een winkelgebied (open vraag); de evaluatie van de twee (of drie) belangrijkste winkelcentra in de gemeente (voor respondenten van de stad Antwerpen werden de winkelgebieden geroteerd). Door de vraag te stellen naar welk winkelgebied mensen gaan winkelen in plaats van naar welke gemeente kunnen gedetailleerdere uitspraken gedaan worden over het koopgedrag. Zo kan niet enkel de attractie van een gemeente bepaald worden maar ook de attractie van een winkelgebied. Aan de hand van de resultaten van dit onderzoek kunnen voor Turnhout cijfergegevens gedistilleerd worden.

2. Resultaten voor Turnhout Vooraleer de resultaten toe te lichten, geven we hierna een verduidelijking van een aantal begrippen. In paragraaf 2.2. bekijken we de koop- en bezoekbinding en in paragraaf 2.3. de koop- en bezoekattractie. Paragrafen 2.4. en 2.5. behandelen achtereenvolgens de evaluatie van de winkelgebieden en de belangrijkste motieven die een rol spelen bij de keuze van een winkelgebied. In paragraaf 2.6. vergelijken we de resultaten voor Turnhout met vergelijkbare gemeenten in de provincie Antwerpen. We beëindigen dit hoofdstuk met een analyse van het commerciële aanbod in Turnhout.

2.1. Begripsomschrijving In deze paragraaf worden een aantal begrippen verduidelijkt. Koopbinding: het percentage van de inwoners dat de goederencategorie het meest in winkelgebieden aankoopt die in de eigen gemeente gelegen zijn. Met andere woorden het percentage van de inwoners dat het meest in de eigen gemeente zijn inkopen doet voor een bepaalde categorie van goederen. Koopvlucht: het percentage van de inwoners dat de goederencategorie het meest in een andere gemeente aankoopt (= 100% - koopbinding). Koopattractie: de mate waarin de inwoners van andere gemeenten het meest een beroep doen op de gemeente voor de aankoop van een bepaalde goederencategorie. Vermenigvuldigen we de percentages van hierboven met het aantal inwoners in de desbetreffende gemeenten dan krijgen we een idee van het aantal bezoekersequivalenten. Een bezoekersequivalent genereert de standaardjaaromzet conform het huishoudbudgetonderzoek voor een welbepaalde categorie van goederen. Eén bezoekersequivalent staat gelijk aan een gemiddeld persoon die al zijn aankopen van een bepaalde categorie in eenzelfde winkelgebied verricht.

Þ


Juni 2010

6

De omzetratio gaat nog een stap verder door het aantal bezoekersequivalenten (gegenereerd binnen én buiten de gemeente) te delen door het aantal inwoners. Een omzetratio hoger dan 100% betekent dat een gemeente voor een welbepaalde categorie goederen meer omzet genereert dan dat het geval zou zijn als iedere inwoner in de eigen gemeente koopt. Een hoge omzetratio betekent dus een grote omzet in verhouding tot het aantal inwoners. De omzetratio weerspiegelt de omzet van het detailhandelsapparaat voor een bepaalde categorie in verhouding tot het aantal inwoners. Bezoekbinding, bezoekattractie: deze begrippen zijn analoog als koopbinding en koopattractie, maar dan voor de activiteiten: bezoek aan een supermarkt; bezoek aan een restaurant of café; bezoek aan een bank- of postkantoor; bezoek aan een kapsalon, pedicure, zonnecenter of soortgelijk; bezoek aan een ambacht zoals een schoenmaker, een sleutelmaker of nieuwkuis. Voor wat betreft het koopgedrag van de consumenten werd in de enquête gevraagd op welke winkel uit de gemeente de ondervraagden een beroep doen voor de aankoop van zeven verschillende goederencategorieën. Deze zeven categorieën die gebruikt werden in de enquête kunnen samengevoegd worden in drie grote groepen, met name dagelijkse goederen (convenience goods), periodieke goederen (shopping goods) en uitzonderlijke goederen (specialty goods). Dagelijkse goederen (convenience goods): goederen voor dagelijks gebruik die in hoge frequentie worden aangekocht. De aankoop gebeurt meestal in de directe omgeving. De dagelijkse goederen komen overeen met de categorie ‘algemene voeding, drank en verswaren’. Periodieke goederen (shopping goods): deze goederen worden minder frequent aangekocht maar toch met een zekere regelmaat. Men gaat hiervoor ‘shoppen’ en men kijkt, kiest en vergelijkt. De periodieke goederen komen in de enquête overeen met de categorieën ‘artikelen voor sport, spel of vrije tijd’, ’boeken, cd's en dvd's’, ‘kledij, schoenen en modeartikelen’ en ‘producten voor persoonlijke verzorging zoals geneesmiddelen, cosmetica, parfums en contactlenzen‘. Uitzonderlijke goederen (specialty goods): deze goederen worden eerder zelden aangekocht. De aankoop ervan heeft een belangrijke invloed op het gezinsbudget. De consument trekt meestal veel tijd uit voor deze aankoop. De aankoop gebeurt vaak ver van de eigen woonplaats. De uitzonderlijke goederen komen in de enquête overeen met de categorieën ‘artikelen voor de inrichting van uw woning of tuin’ en ‘elektrische en huishoudelijke apparaten’. Om de koopbinding en -attractie voor deze drie hoofdcategorieën te berekenen, werd een gewogen gemiddelde gemaakt van de antwoorden op de diverse categorieën behorende tot de hoofdcategorie. De gewichten werden bepaald aan de hand van het aandeel van de verschillende deelcategorieën in de bestedingen voor de hoofdcategorie van de Vlaamse gezinnen1. Ten slotte werd er ook een categorie ‘totaal’ opgemaakt die is samengesteld als een gewogen gemiddelde van de dagelijkse, periodieke en uitzonderlijke goederen. De gewichten betreffen het aandeel van de dagelijkse, respectievelijk periodieke en uitzonderlijke goederen in het totale gezinsbudget van de Vlaamse gezinnen. 1

BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, huishoudbudgetonderzoek.

Þ


Juni 2010

7

2.2. Koop- en bezoekbinding Tabel 1 toont de koopbinding en de koopvlucht in Turnhout voor de diverse goederencategorieën. Belangrijk te vermelden is dat de percentages die in de tabellen met koopbinding/koopvlucht staan, percentages zijn die berekend werden op het aandeel van de inwoners die de goederencategorie aankoopt. We zien dat alle goederencategorieën door meer dan 80% van de respondenten worden aangekocht. De grootste uitzondering hierop zijn de artikelen in de categorie ‘sport en spel’. Deze worden slechts door 77% van de respondenten aangekocht. De koopbinding voor dagelijkse goederen bedraagt 85,9%, voor shoppinggoederen 80,5% en voor uitzonderlijke goederen 66,8%. Een gemiddelde gemeente in de provincie Antwerpen heeft een koopbinding van 69% voor dagelijkse goederen, 36% voor periodieke goederen en 31% voor uitzonderlijke goederen. Wat dagelijkse goederen betreft, neemt de stad Turnhout de 15e plaats van de 70 Antwerpse gemeenten in (rang 1: 98%). Turnhout kent de derde en de vierde hoogste koopbinding voor respectievelijk periodieke goederen (rang 1: 86,1%) en uitzonderlijke goederen (rang 1: 81,3%). Aanschouwen we alle goederen samen, dan sluit Turnhout de top vijf van de 70 Antwerpse gemeenten op het vlak van koopbinding af (79,1%). 85,9% van de inwoners van Turnhout die algemene voeding, drank en verswaren koopt, doet dit in eigen stad. Verder blijkt uit de tabel dat het merendeel van de inwoners (53,5%) deze goederen koopt in een winkel in het centrum van Turnhout. Binnen de categorie van shoppinggoederen zien we een grote variatie in de koopbinding. Voor boeken, cd’s en dvd’s (80,4%) doen relatief veel inwoners van Turnhout het meest beroep op een winkel in eigen stad. Voor kledij, schoenen en modeartikelen bedraagt de koopbinding 78,6%. De koopbinding voor artikelen voor sport, spel of vrije tijd (61,5%) en voor producten voor persoonlijke verzorging (89,8%) is daarentegen beperkter. Bij de uitzonderlijke goederen is de koopbinding het grootst voor elektrische en huishoudelijke apparaten (89,2%). We stellen bij de categorie ‘artikelen voor de inrichting van woning of tuin’ een lagere koopbinding vast (51,6%). Voor een groot aantal goederencategorieën is de koopvlucht hoofdzakelijk gericht naar Antwerpen, Oud-Turnhout en Nederland. Voor goederen die in hoge frequentie worden aangekocht (dagelijkse goederen), ligt de koopvlucht voornamelijk in het centrum van Oud-Turnhout (7,8%). Daarnaast zien we dat de inwoners van Turnhout voornamelijk naar het centrum van Antwerpen gaan voor de aankoop van periodieke goederen zoals boeken, cd’s en dvd’s (9,3%), kledij, schoenen en modeartikelen (7,7%) en artikelen voor sport, spel of vrije tijd (7,3%). Wat betreft uitzonderlijke goederen en specifiek artikelen voor de inrichting van woning of tuin, ligt de koopvlucht in het centrum van Antwerpen (8,2%), Merksplas (6,4%) en de Boomsesteenweg A12 in Wilrijk (5,6%).

Þ


Juni 2010

8

9

Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen

Turnhout Turnhout Overal in de gemeente Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Antwerpen Antwerpen Wilrijk Overal in de gemeente Deurne Deurne Wilrijk Deurne

Gemeente Turnhout

Totaal Centrum Turnhout Overal in de gemeente Turnhout Overige afz. gelegen winkels Turnhout Turnhout Parklaan Steenweg op Gierle Turnhout Nieuwe Kaai Totaal Centrum Antwerpen Boomsesteenweg A12 Overal in de gemeente Antwerpen Boterlaarbaan Herentalsebaan Centrum Wilrijk Overige afz. gelegen winkels Deurne-Antwerpen

85,9 53,5 10,4 9,0 7,3 3,5 2,2 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 0,0 0,0

Algemene voeding, drank en verswaren (DG)

100,0 0,0 100,0

Algemene voeding, drank en verswaren (DG) 84,1 15,9 100,0

98,8 1,2 100,0

61,5 48,7 5,7 1,4 1,7 0,5 3,5 8,0 7,3 0,0 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0

80,4 69,1 10,9 0,0 0,4 0,0 0,0 11,0 9,3 0,0 1,7 0,0 0,0 0,0 0,0

78,6 66,3 9,3 1,0 1,0 1,0 0,0 9,9 7,7 0,0 2,2 0,0 0,0 0,0 0,0

Artikelen Boeken, cd's Kledij, voor sport, en dvd's schoenen en spel of vrije (PG) modeartiketijd (PG) len (PG)

77,0 23,0 100,0


89,8 69,4 14,0 5,8 0,6 0,0 0,0 2,2 1,5 0,0 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0

Producten voor persoonlijke verzorging (PG)

99,3 0,7 100,0


Artikelen voor de inrichting van de woning of tuin (UG) 51,6 30,7 8,5 7,1 1,1 4,2 0,0 17,8 8,2 5,6 1,1 2,2 0,0 0,7 0,0

Artikelen voor de inrichting van de woning of tuin (UG) 84,5 15,5 100,0

Mate waarin de producten aangekocht worden en koopvlucht, WES-enquête 2009 (in %)

INWONERS VAN GEMEENTE TURNHOUT DIE BOVENSTAANDE PRODUCTEN AANKOPEN, GAAN HIERVOOR NAAR ↓

Inwoners die producten aankopen Inwoners die producten niet aankopen Totaal

MATE WAARIN DE PRODUCTEN AANGEKOCHT WORDEN

Vraagzijde: koopbinding en koopvlucht

Tabel 1 Koopbinding en koopvlucht in Turnhout, in % van het aantal inwoners dat de producten aankoopt, WES-enquête 2009

89,2 52,8 14,4 3,3 6,8 11,9 0,0 0,7 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4

Elektrische en huishoudelijke apparaten (UG)

94,9 5,1 100,0


85,9 53,5 10,4 9,0 7,3 3,5 2,2 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 0,0 0,0

Dagelijkse goederen (convenience goods) (DG)

80,5 66,4 10,5 2,0 0,8 0,6 0,2 8,1 6,4 0,0 1,6 0,0 0,0 0,0 0,0

66,8 39,7 10,9 5,6 3,4 7,3 0,0 10,9 5,0 3,3 0,7 1,3 0,0 0,4 0,2

Periodieke Uitzonderlijgoederen ke goederen (shopping (specialty goods) (PG) goods) (UG)

79,1 54,7 10,6 5,6 4,0 3,4 0,9 5,8 3,6 0,8 0,8 0,3 0,1 0,1 0,0

Totaal

10

Oud-Turnhout Oud-Turnhout Oud-Turnhout Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Nederland Merksplas Merksplas Merksplas Wijnegem Wijnegem Wijnegem Wijnegem Baarle-Hertog Baarle-Hertog Kasterlee Kasterlee Kasterlee Via internet Aan huis Elders Ik weet het niet Totaal

Oud-Turnhout Totaal Oud-Turnhout Centrum Oud-Turnhout Oud-Turnhout Overige afz. gelegen winkels Oud-Turnhout Nederland Totaal Baarle-Nassau Breda Niet verder gespecificeerd Eindhoven Overige Tilburg Reusel Bergen op Zoom Merksplas Totaal Merksplas Overige afz. gelegen winkels Merksplas Merksplas Centrum Merksplas Wijnegem Totaal Wijnegem Wijnegem Shopping Center Overal in de gemeente Overal in de gemeente Wijnegem Wijnegem Centrum Wijnegem Baarle-Hertog Totaal Baarle-Hertog Centrum Baarle-Hertog Kasterlee Totaal Kasterlee Centrum Kasterlee Lichtaart Centrum Lichtaart

INWONERS VAN GEMEENTE TURNHOUT DIE BOVENSTAANDE PRODUCTEN AANKOPEN, GAAN HIERVOOR NAAR ↓ 8,2 7,8 0,4 2,2 1,6 0,0 0,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,1 1,1 0,4 0,4 0,0 0,0 0,8 2,0 0,0 100,0

Algemene voeding, drank en verswaren (DG) 12,9 12,4 0,5 0,7 0,0 0,0 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 5,2 2,0 3,2 1,7 1,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2,7 0,0 4,9 2,4 100,0

1,5 1,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,6 1,2 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2,8 1,7 2,1 0,8 100,0

0,7 0,7 0,0 2,2 0,0 0,0 0,0 1,0 0,6 0,3 0,3 0,0 0,3 0,0 0,3 2,8 1,6 0,8 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,7 0,0 3,6 1,2 100,0


4,6 4,6 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,6 0,6 0,0 0,0 0,0 0,8 0,3 1,7 0,0 100,0


Artikelen voor de inrichting van de woning of tuin (UG) 0,7 0,7 0,0 2,7 0,9 1,5 0,0 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 6,4 3,5 2,9 1,0 1,0 0,0 0,0 2,3 2,3 3,4 2,5 0,9 1,5 0,0 8,5 4,3 100,0 2,5 2,5 0,0 1,2 0,0 0,6 0,0 0,0 0,0 0,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,7 0,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,8 0,0 3,2 0,6 100,0


Tabel 1 Koopbinding en koopvlucht in Turnhout, in % van het aantal inwoners dat de producten aankoopt, WES-enquête 2009 (vervolg)

8,2 7,8 0,4 2,2 1,6 0,0 0,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,1 1,1 0,4 0,4 0,0 0,0 0,8 2,0 0,0 100,0

Dagelijkse goederen (convenience goods) (DG)

2,6 2,6 0,0 1,3 0,0 0,0 0,0 0,5 0,3 0,2 0,2 0,1 0,5 0,1 0,4 1,8 1,1 0,4 0,3 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 1,2 0,4 3,0 0,9 100,0

1,4 4,4 1,4 4,3 0,0 0,2 2,1 1,8 0,5 0,7 1,1 0,3 0,0 0,2 0,0 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,0 0,1 0,0 0,0 3,8 1,1 2,1 0,6 1,7 0,6 0,9 0,9 0,9 0,6 0,0 0,2 0,0 0,1 1,4 0,8 1,4 0,8 2,0 0,7 1,5 0,5 0,5 0,1 1,6 0,9 0,0 0,4 6,4 3,5 2,8 1,0 100,0 100,0

Periodieke Uitzonderlij- Totaal goederen ke goederen (shopping (specialty goods) (PG) goods) (UG)

Vervolgens geven we een samenvatting van de belangrijkste resultaten omtrent het algemene bezoekgedrag van de inwoners in Turnhout. Belangrijk te vermelden is dat de percentages die in de tabellen met bezoekgedrag staan, percentages zijn die berekend werden op het aandeel van de inwoners die de activiteit uitoefent. Tabel 2 toont aan dat 94% van de inwoners van Turnhout in eigen stad blijven voor een bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis (7e plaats van de 70 Antwerpse gemeenten; rang 1: 97,7%). Het overgrote deel (85,6%) verlaat Turnhout niet voor een bezoek aan een supermarkt (15e plaats van de 70 Antwerpse gemeenten; rang 1: 100%) of voor een bezoek aan een bank- of postkantoor (36ste plaats van de 70 Antwerpse gemeenten; rang 1: 96,3%). Ook blijft 74,2% van de Turnhoutse bevolking in zijn eigen stad voor een bezoek aan een kapsalon, pedicure, zonnecenter of soortgelijk (13e plaats van de 70 Antwerpse gemeenten; rang 1: 87,7%). Voor een bezoek aan een restaurant of café blijft 69% van de inwoners in Turnhout (5de plaats van de 70 Antwerpse gemeenten; rang 1: 88,6%). Rond de 5% begeeft zich naar het centrum van Oud-Turnhout voor deze activiteiten.

2.3. Koop- en bezoekattractie Tabel 3 toont de mate waarin Turnhout een commerciële aantrekkingskracht heeft op inwoners van andere gemeenten. Kaarten 1 tot en met 3 geven een visuele weergave van de koopattractie. Turnhout heeft vooral een aantrekkingskracht op de omliggende gemeenten voor wat betreft de aankoop van periodieke goederen en uitzonderlijke goederen. In zijn totaliteit wordt de grootste commerciële aantrekkingskracht vastgesteld op inwoners van Vosselaar (49,1%), Oud-Turnhout (44,8%), Beerse (34,1), Kasterlee (34%), Retie (29,5%), Merksplas (27,4%) en Baarle-Hertog (25,2%). Deze koopattractie kan ook uitgedrukt worden in het aantal bezoekersequivalenten. Uit tabel 4 blijkt dat voor dagelijkse goederen het aantal bezoekersequivalenten die Turnhout weet aan te trekken gelijk is aan 21.139. Voor de aankoop van periodieke goederen en uitzonderlijke goederen telt Turnhout respectievelijk 64.316 en 53.944 bezoekersequivalenten. Het is normaal dat het aantal bezoekersequivalenten dat van buiten een gemeente wordt aangetrokken lager ligt voor dagelijkse goederen dan voor periodieke en uitzonderlijke goederen. Dit komt omdat dagelijkse goederen voornamelijk in de eigen gemeente worden aangekocht. Turnhout realiseert een hoge omzetratio voor zowel dagelijkse goederen (138,6%), periodieke goederen (241%) als voor uitzonderlijke goederen (201,4%) (zie tabel 4). De stad Turnhout realiseert voor de periodieke en uitzonderlijke goederen respectievelijk 2,4 en 2 keer meer omzet dan de bestedingen van alle inwoners van deze stad voor deze twee categorieën van goederen.

Þ


Juni 2010

11

12

↓ Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Oud-Turnhout Oud-Turnhout Oud-Turnhout Nederland Nederland Nederland Nederland Vosselaar Vosselaar Vosselaar

Turnhout Turnhout Overal in de gemeente Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Turnhout Oud-Turnhout Oud-Turnhout Oud-Turnhout Nederland Baarle-Nassau Niet verder gespecificeerd Overige Vosselaar Vosselaar Overal in de gemeente Totaal Centrum Vosselaar Overal in de gemeente Vosselaar

Totaal Centrum Turnhout Overal in de gemeente Turnhout Turnhout Parklaan Overige afz. gelegen winkels Turnhout Steenweg op Gierle Turnhout Nieuwe Kaai De Merodelei Lode Peetersplantsoen Totaal Centrum Oud-Turnhout Overige afz. gelegen winkels Oud-Turnhout Totaal

Inwoners die activiteit uitoefenen Inwoners die activiteit niet uitoefenen Totaal INWONERS VAN GEMEENTE TURNHOUT DIE BOVENSTAANDE ACTIVITEITEN UITOEFENEN, GAAN HIERVOOR NAAR 85,6 53,6 10,7 9,5 5,8 3,5 2,5 0,0 0,0 7,9 7,2 0,7 3,2 1,9 1,3 0,0 0,9 0,9 0,0

100,0 0,0 100,0 Bezoek aan een supermarkt

69,0 56,1 7,5 1,9 1,5 0,4 1,1 0,5 0,0 4,9 4,9 0,0 0,6 0,0 0,3 0,3 0,4 0,4 0,0

91,6 8,4 100,0 Bezoek aan een restaurant of café

85,6 68,2 12,5 0,0 2,9 1,3 0,0 0,0 0,7 4,6 4,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,8 2,6 2,2

100,0 0,0 100,0 Bezoek aan een bankkantoor of postkantoor

Gemeente Turnhout Mate waarin activiteit uitgeoefend wordt en bezoekvlucht, WES-enquête 2009 (in %) MATE WAARIN ACTIVITEIT UITGEOEFEND WORDT Bezoek aan een Bezoek aan een Bezoek aan een supermarkt restaurant of café bankkantoor of postkantoor

Vraagzijde: bezoekbinding en bezoekvlucht

Tabel 2 Bezoekbinding en bezoekvlucht in Turnhout, in % van het aantal inwoners dat de producten aankoopt, WES-enquête 2009

74,2 53,7 14,7 0,0 4,1 0,7 0,3 0,7 0,0 6,8 6,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,5 1,5 0,0

95,5 4,5 100,0 Bezoek aan een kapsalon, pedicure, zonnecenter of soortgelijk

Bezoek aan een kapsalon, pedicure, zonnecenter of soortgelijk

Bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis 89,7 10,3 100,0 Bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis 94,0 71,6 18,0 3,0 1,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

13

↓ Merksplas Merksplas Merksplas Kasterlee Kasterlee Kasterlee Kasterlee Herentals Herentals Antwerpen Antwerpen Antwerpen Antwerpen Via internet Aan huis Elders Ik weet het niet Totaal

Merksplas Merksplas Merksplas Kasterlee Kasterlee Kasterlee Lichtaart Herentals Herentals Antwerpen Antwerpen Antwerpen Overal in de gemeente

Totaal Centrum Merksplas Overige afz. gelegen winkels Merksplas Totaal Centrum Kasterlee Overige afz. gelegen winkels Kasterlee Overige afz. gelegen winkels Lichtaart Totaal Centrum Herentals Totaal Centrum Antwerpen De Coninckplein Overal in de gemeente Antwerpen

INWONERS VAN GEMEENTE TURNHOUT DIE BOVENSTAANDE ACTIVITEITEN UITOEFENEN, GAAN HIERVOOR NAAR 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2,5 0,0 100,0

Bezoek aan een supermarkt

2,9 1,8 1,1 4,8 2,5 1,6 0,7 0,0 0,0 9,5 6,7 0,7 2,1 0,5 0,0 5,3 2,2 100,0

Bezoek aan een restaurant of café

0,0 0,0 0,0 0,8 0,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,3 0,0 2,9 0,0 100,0

Bezoek aan een bankkantoor of postkantoor

Tabel 2 Bezoekbinding en bezoekvlucht in Turnhout, in % van het aantal inwoners dat de producten aankoopt, WES-enquête 2009 (vervolg)

0,0 0,0 0,0 1,5 1,5 0,0 0,0 0,0 0,0 1,3 1,3 0,0 0,0 2,0 9,9 2,9 0,0 100,0


Bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2,2 2,2 0,9 0,9 0,0 0,0 0,6 0,6 1,7 0,0 100,0

14

Vanuit onderstaande woonplaats gaat men naar GEMEENTE TURNHOUT ↓ TURNHOUT VOSSELAAR OUD-TURNHOUT BEERSE KASTERLEE RETIE MERKSPLAS BAARLE-HERTOG LILLE RAVELS ARENDONK RIJKEVORSEL HOOGSTRATEN DESSEL MALLE VORSELAAR MOL OLEN GEEL ZOERSEL GROBBENDONK ZANDHOVEN BALEN

Vraagzijde: koopattractie

85,8 41,8 27,6 19,3 14,6 19,4 8,3 8,5 12,3 8,1 1,9 4,4 1,9 3,0 0,0 1,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Algemene voeding, drank en verswaren (DG) 61,4 34,6 38,9 47,7 46,3 36,6 45,1 46,8 27,2 27,5 12,7 15,7 7,8 12,5 7,5 2,3 2,4 0,0 1,6 0,0 0,6 1,0 0,0

80,3 70,5 73,0 59,2 59,0 49,4 63,6 42,2 38,8 49,5 58,7 26,2 14,3 20,3 2,4 0,0 0,9 0,0 0,0 2,0 0,0 3,3 0,0

78,6 66,7 58,0 52,4 55,1 48,0 49,3 42,4 40,1 33,9 47,5 33,2 30,5 21,4 11,0 10,2 6,1 6,2 3,9 3,0 2,6 2,1 1,8

89,7 21,9 43,8 20,7 11,9 28,2 17,6 10,1 14,2 21,4 9,8 2,9 1,1 3,1 4,0 2,3 0,0 2,3 0,3 0,0 1,2 0,0 0,0

51,5 45,0 48,9 35,2 44,9 24,8 33,0 37,4 19,6 21,4 23,8 29,0 4,9 11,1 5,1 4,5 2,1 0,0 3,2 2,2 0,6 0,8 2,3

89,2 64,5 64,0 47,5 52,6 27,3 32,0 35,7 31,1 39,3 35,3 22,5 12,6 6,7 4,6 3,2 0,9 0,0 0,0 1,0 1,2 0,8 0,9

85,8 41,8 27,6 19,3 14,6 19,4 8,3 8,5 12,3 8,1 1,9 4,4 1,9 3,0 0,0 1,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

Koopattractie, WES-enquête 2009 (in % van het aantal inwoners dat de producten aankoopt) Artikelen voor Boeken, cd's Kledij, Producten voor Artikelen voor de Elektrische en Dagelijkse sport, spel of en dvd's (PG) schoenen persoonlijke inrichting van de huishoudelijke goederen vrije tijd (PG) en mode- verzorging (PG) woning of tuin apparaten (UG) (convenience artikelen (PG) (UG) goods) (DG)

Gemeente Turnhout

Tabel 3 Koopattractie, in % van het aantal inwoners dat de producten aankoopt, WES-enquête 2009

80,5 54,2 55,8 45,4 44,5 42,6 43,6 34,7 32,6 33,0 37,8 23,4 19,0 16,1 7,6 6,0 3,5 3,8 2,2 1,9 1,7 1,7 0,9

66,8 52,9 55,0 40,2 48,0 25,8 32,6 36,7 24,3 28,6 28,5 26,4 8,0 9,3 4,9 4,0 1,6 0,0 1,9 1,7 0,8 0,8 1,7

Periodieke Uitzonderlijke goederen goederen (shopping (specialty goods) (PG) goods) (UG)

79,0 49,1 44,8 34,1 34,0 29,5 27,4 25,2 22,8 22,4 21,7 16,9 9,7 9,4 4,0 3,7 1,7 1,4 1,3 1,1 0,8 0,8 0,8

Totaal

15

Vanuit onderstaande woonplaats gaat men naar GEMEENTE TURNHOUT ↓ TURNHOUT VOSSELAAR OUD-TURNHOUT BEERSE KASTERLEE RETIE MERKSPLAS BAARLE-HERTOG LILLE RAVELS ARENDONK RIJKEVORSEL HOOGSTRATEN DESSEL MALLE VORSELAAR MOL OLEN GEEL ZOERSEL GROBBENDONK ZANDHOVEN BALEN Totaal koopattractie in aantal bezoekersequivalenten van buiten de stad Totaal koopattractie in omzetratio

Vraagzijde: koopattractie gemeente Turnhout

24.603 3.547 4.931 7.993 8.359 3.859 3.753 1.116 4.299 3.888 1.590 1.724 1.497 1.117 1.067 170 802 0 576 0 65 123 0 50.475 187,4

Algemene voeding, drank en verswaren (DG) 34.380 4.285 3.499 3.234 2.636 2.046 691 203 1.944 1.145 238 483 365 268 0 104 0 0 0 0 0 0 0

21.139

138,6

Artikelen voor sport, spel of vrije tijd (PG)

274,8

77.942 277,3

79.599

156,2

26.639

174,5

49.301

240,9

60.767

Koopattractie, WES-enquête 2009 (aantal bezoekersequivalenten) Boeken, cd's Kledij, schoenen Producten voor Artikelen voor de Elektrische en en dvd's (PG) en modepersoonlijke inrichting huishoudelijke artikelen (PG) verzorging (PG) van de woning apparaten of tuin (UG) (UG) 32.176 31.495 35.943 20.636 35.742 7.226 6.837 2.245 4.613 6.611 9.254 7.353 5.553 6.199 8.113 9.920 8.780 3.468 5.898 7.959 10.651 9.947 2.148 8.106 9.496 5.209 5.062 2.974 2.615 2.879 5.292 4.102 1.464 2.746 2.663 1.006 1.011 241 892 851 6.132 6.338 2.244 3.098 4.915 6.998 4.793 3.026 3.026 5.556 7.348 5.946 1.227 2.979 4.419 2.877 3.646 318 3.185 2.471 2.745 5.854 211 940 2.418 1.813 1.911 277 991 598 341 1.565 569 725 654 0 755 170 333 237 301 2.037 0 701 301 0 716 266 0 0 0 1.405 108 1.152 0 420 630 0 462 210 0 281 130 65 130 407 259 0 99 99 0 372 0 475 186

Tabel 4 Koopattractie, in het aantal bezoekersequivalenten en de omzetratio, WES-enquête 2009

138,6

21.139

Dagelijkse goederen (convenience goods) (DG) 34.380 4.285 3.499 3.234 2.636 2.046 691 203 1.944 1.145 238 483 365 268 0 104 0 0 0 0 0 0 0

241,0

64.316

201,4

53.944

Periodieke Uitzonderlijke goederen goederen (shopping (specialty goods) (PG) goods) (UG) 32.254 26.754 5.551 5.422 7.070 6.974 7.609 6.733 8.035 8.669 4.491 2.722 3.629 2.712 827 876 5.157 3.834 4.669 4.050 4.730 3.562 2.567 2.896 3.647 1.539 1.439 832 1.079 697 444 294 1.159 539 436 0 792 686 397 360 182 91 211 99 192 358

191,9

45.231

31.667 5.036 5.685 5.719 6.139 3.110 2.277 602 3.597 3.169 2.722 1.857 1.861 839 571 276 560 159 463 236 90 102 161

Totaal

16

Kaarten 1 tot en met 3 bieden een visuele weergave van de cijfers.

17

18

De bevolking van buiten Turnhout gaat in de eerste plaats naar Turnhout voor een restaurant- of cafébezoek (zie tabel 5). Daarnaast wordt de stad ook in belangrijke mate bezocht voor een bezoek aan een supermarkt en voor een bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis. De bezoekattractie kan opnieuw uitgedrukt worden in het aantal bezoekersequivalenten (zie tabel 6). Het aantal bezoekersequivalenten voor een bezoek aan een supermarkt die de stad Turnhout weet aan te trekken, is gelijk aan 26.620. Voor een restaurant- of cafébezoek telt de stad 38.232 bezoekersequivalenten van buiten de stad, voor een bezoek aan een bank- of postkantoor 4.068 bezoekersequivalenten en voor een bezoek aan een persoonlijke dienstverlening 12.596 bezoekersequivalenten. Voor een bezoek aan een ambacht bedraagt het aantal bezoekersequivalenten van buiten de stad 39.395 bezoekersequivalenten.

2.4. Evaluatie van de winkelgebieden Tijdens het onderzoek werd er aan de respondenten ook gevraagd de winkelgebieden ‘centrum Turnhout’, ‘Steenweg op Gierle’ en ‘Turnhout Nieuwe Kaai’ te evalueren op een aantal criteria. Deze werden via een rotatiesysteem aan de respondenten aangeboden, op voorwaarde dat ze vertrouwd waren met het winkelgebied. Zoniet werd er overgegaan naar het volgende winkelgebied in de rotatie. Onderstaande elementen werden geëvalueerd: diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod (voldoende winkels); winkelacties, promoties en folders; veel horecavoorzieningen; gezelligheid en sfeer van het winkelcentrum (aangenaam); goede bereikbaarheid te voet of met de fiets; goede bereikbaarheid met de auto; goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer; goedkoop parkeren; voldoende parkeermogelijkheden; verkeersveiligheid in de winkelstraat. Ieder criterium werd beoordeeld op een puntenschaal van 1 tot 5 waarbij 5 zeer goed is en 1 zeer slecht. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met het type winkelgebied. Niet alle criteria zijn van even groot belang voor ieder type winkelgebied.

Þ


Juni 2010

19

20

Gemeente Turnhout Bezoekattractie, WES-enquête 2009 (in % van het aantal inwoners dat de activiteit uitoefent) Bezoek aan een Bezoek aan een Bezoek aan een bank- Bezoek aan een kapsalon, Vanuit onderstaande woonplaats supermarkt restaurant of café kantoor of postkantoor pedicure, zonnecenter of gaat men naar soortgelijk GEMEENTE TURNHOUT ↓ TURNHOUT 85,6 69,0 85,6 74,1 OUD-TURNHOUT 41,9 44,9 12,8 16,6 VOSSELAAR 36,3 44,7 4,0 16,3 BEERSE 26,5 32,6 3,1 6,7 KASTERLEE 23,7 21,6 0,0 5,5 LILLE 18,6 19,2 1,8 12,1 RETIE 16,2 18,9 0,0 9,8 MERKSPLAS 12,0 41,5 2,0 4,9 BAARLE-HERTOG 9,2 32,8 2,6 9,4 RAVELS 8,1 28,8 4,0 14,7 DESSEL 5,7 3,7 0,0 3,9 RIJKEVORSEL 4,4 9,4 0,0 0,0 VORSELAAR 2,6 3,2 0,0 0,0 MALLE 2,3 1,2 1,4 0,0 HOOGSTRATEN 1,8 10,3 0,0 0,0 ARENDONK 0,0 12,1 1,9 5,6

Vraagzijde: bezoekattractie

Tabel 5 Bezoekattractie, in % van het aantal inwoners dat de producten aankoopt, WES-enquête 2009

94,0 63,1 54,2 18,1 17,2 27,3 9,4 32,4 16,8 57,9 4,1 11,8 5,9 2,0 1,2 4,0

Bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis

21

34.300 5.312 3.721 4.440 4.279 2.940 1.708 999 219 1.145 509 483 192 327 345 0 26.620

27.648 5.692 4.582 5.462 3.899 3.035 1.993 3.453 782 4.072 330 1.032 237 171 1.977 1.515 38.232

34.300 1.623 410 519 0 284 0 166 62 566 0 0 0 199 0 238 4.068

Gemeente Turnhout Bezoekattractie, WES-enquête 2009 (aantal bezoekersequivalenten) Bezoek aan een Bezoek aan een Bezoek aan een supermarkt restaurant of café bankkantoor of postkantoor

↓ TURNHOUT OUD-TURNHOUT VOSSELAAR BEERSE KASTERLEE LILLE RETIE MERKSPLAS BAARLE-HERTOG RAVELS DESSEL RIJKEVORSEL VORSELAAR MALLE HOOGSTRATEN ARENDONK Totaal bezoekattractie in aantal bezoekersequivalenten van buiten de stad

Vanuit onderstaande woonplaats gaat men naar GEMEENTE TURNHOUT

Vraagzijde: bezoekattractie

Tabel 6 Bezoekattractie, in het aantal bezoekersequivalenten, WES-enquête 2009

29.692 2.104 1.671 1.123 993 1.912 1.033 408 224 2.078 348 0 0 0 0 701 12.596


Bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis 37.666 7.999 5.556 3.033 3.105 4.315 991 2.696 401 8.186 366 1.296 437 285 230 501 39.395

2.4.1. Centrum Turnhout Aspecten van het winkelgebied ‘centrum Turnhout’ die door de bevraagde inwoners in hoge mate als goed tot zeer goed beoordeeld worden, enerzijds, en de score die gelijk is aan of hoger ligt dan het gemiddelde van het winkelgebiedtype ‘hoofdwinkelgebied groot’, anderzijds, zijn (zie grafiek 1): diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod (voldoende winkels); winkelacties, promoties en folders; veel horecavoorzieningen; goede bereikbaarheid te voet of met de fiets. Minder goede punten, dit wil zeggen aspecten die matig tot zeer zwak geëvalueerd worden door de bevraagde inwoners, enerzijds, en de score die (significant) lager ligt dan het gemiddelde van winkelgebiedtype ‘hoofdwinkelgebied groot’, anderzijds, zijn: goede bereikbaarheid met de auto; goedkoop parkeren; voldoende parkeermogelijkheden. Grafiek 1 Evaluatie van Turnhout-centrum, WES-enquête 2009

Evaluatie van het winkelgebied door de eigen inwoners

Diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod (voldoende winkels) 5 Winkelacties, promoties en folders 4 3 2 Voldoende parkeermogelijkheden Veel horecavoorzieningen 1 0 Verkeersveiligheid in de winkelstraat

Goedkoop parkeren

Gezelligheid en sfeer van het winkelcentrum (aangenaam)

Goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer

Goede bereikbaarheid te voet of met de fiets

Goede bereikbaarheid met de auto

Winkelgebied Centrum Turnhout

Þ

Winkelgebiedtype Hoofdwinkelgebied groot


Provincie Antwerpen

Juni 2010

22

2.4.2. Steenweg op Gierle Aspecten van het winkelgebied ‘Steenweg op Gierle’ die door de bevraagde inwoners in hoge mate als goed tot zeer goed beoordeeld worden, enerzijds, en de score die gelijk is aan of hoger ligt dan het gemiddelde van het winkelgebiedtype ‘wijkcentrum klein’, anderzijds, zijn (zie grafiek 2): goedkoop parkeren; voldoende parkeermogelijkheden. Minder goede punten, dit wil zeggen aspecten die matig tot zeer zwak geëvalueerd worden door de bevraagde inwoners, enerzijds, en de score die (significant) lager ligt dan het gemiddelde van winkelgebiedtype ‘wijkcentrum klein’, anderzijds, zijn: veel horecavoorzieningen; gezelligheid en sfeer van het winkelcentrum (aangenaam); goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer; verkeersveiligheid in de winkelstraat. Grafiek 2 Evaluatie van Steenweg op Gierle, WES-enquête 2009


Diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod (voldoende winkels) 5 Verkeersveiligheid in de winkelstraat Winkelacties, promoties en folders 4 Voldoende parkeermogelijkheden

Goedkoop parkeren Goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer

3 2 1 0

Veel horecavoorzieningen

Gezelligheid en sfeer van het winkelcentrum (aangenaam) Goede bereikbaarheid te voet of met de fiets


Winkelgebied Steenweg op Gierle

Þ

Winkelgebiedtype Wijkcentrum klein


Provincie Antwerpen

Juni 2010

23

2.4.3. Turnhout Nieuwe Kaai Aspecten van het winkelgebied ‘Turnhout Nieuwe Kaai’ die door de bevraagde inwoners in hoge mate als goed tot zeer goed beoordeeld worden, enerzijds, en de score die gelijk is aan of hoger ligt dan het gemiddelde van het winkelgebiedtype ‘wijkcentrum klein’, anderzijds, zijn (zie grafiek 3): diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod (voldoende winkels); winkelacties, promoties en folders; goede bereikbaarheid te voet of met de fiets; goede bereikbaarheid met de auto; goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer; goedkoop parkeren; voldoende parkeermogelijkheden; verkeersveiligheid in de winkelstraat. Er kunnen geen minder goede punten afgeleid worden. Zwakke punten zijn aspecten die matig tot zeer zwak geëvalueerd worden door de bevraagde inwoners, enerzijds, en de score die (significant) lager ligt dan het gemiddelde van winkelgebiedtype ‘wijkcentrum klein’, anderzijds. Grafiek 3 Evaluatie van Turnhout Nieuwe Kaai, WES-enquête 2009


Diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod (voldoende winkels) 5 Verkeersveiligheid in de winkelstraat Winkelacties, promoties en folders 4 Voldoende parkeermogelijkheden

Goedkoop parkeren Goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer

3 2 1 0

Veel horecavoorzieningen

Gezelligheid en sfeer van het winkelcentrum (aangenaam) Goede bereikbaarheid te voet of met de fiets


Winkelgebied Turnhout Nieuwe Kaai

Þ

Winkelgebiedtype Wijkcentrum klein


Provincie Antwerpen

Juni 2010

24

2.5. Motieven voor de keuze van een winkelgebied Aan de respondenten werd de vraag gesteld naar de drie belangrijkste motieven die in het algemeen een rol spelen bij de keuze van een winkelgebied. De resultaten zijn terug te vinden in tabellen 7 en 8. De voornaamste motieven zijn: dichtbij; service en bediening; prijszetting van de winkels; goede bereikbaarheid te voet of met de fiets; grote keuze aan winkels; voldoende parkeermogelijkheden; goede bereikbaarheid met de auto.

2.6. Benchmarking met gelijkaardige gemeenten In deze paragraaf vergelijken we de resultaten voor Turnhout met deze voor Lier, Geel, Herentals, Mol en Mechelen. Op die manier kunnen we ons een idee vormen van de sterkten en zwakten van de stad Turnhout.

2.6.1. Koop- en bezoekbinding De koop- en bezoekbinding voor de gemeentes Turnhout, Lier, Geel, Herentals, Mol en Mechelen worden weergegeven in respectievelijk tabellen 9 en 10. We zien dat de stad Turnhout in vergelijking met de onderzochte steden de laagste koopbinding kent voor algemene voeding, drank en verswaren (85,9%). Ook de koopbinding voor producten voor persoonlijke verzorging (89,8%) en voor artikelen voor sport, spel of vrije tijd (61,5%) is relatief laag. Turnhout kent een hoge koopbinding voor boeken, cd’s en dvd’s (80,4%) en voor kledij, schoenen en modeartikelen (78,6%). Met betrekking tot de koopbinding van elektrische en huishoudelijke apparaten (89,2%) scoort Turnhout het best. Op het vlak van bezoekbinding scoort Turnhout het slechtst voor een bezoek aan een supermarkt (85,6%) en een bezoek aan een bank- of postkantoor (85,6%). Verder stellen we, in vergelijking met de andere gemeenten, een lagere bezoekbinding vast voor een bezoek voor een persoonlijke verzorging (74,2%). Turnhout kent een hoge bezoekbinding voor een bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis (94%) en voor een café- of restaurantbezoek (69%).

Þ


Juni 2010

25

26

Motieven die een doorslaggevende rol spelen bij de keuze van een winkelgebied, WES-enquête 2009 (in %) (open vraag beperkt tot de drie belangrijkste motieven) Motief Belangrijkste motief Tweede belangrijkste Derde belangrijkste Behoort niet tot de motief motief drie belangrijkste motieven Dichtbij 32,8 6,2 1,9 59,1 Service en bediening 11,5 12,3 6,0 70,2 Prijszetting van de winkels 10,6 11,0 4,1 74,2 Goede bereikbaarheid te voet of met de fiets 9,6 6,5 2,4 81,5 Grote keuze aan winkels 4,8 5,5 3,7 86,1 Voldoende parkeermogelijkheden 4,6 2,0 5,8 87,6 Goede bereikbaarheid met de auto 4,7 5,4 1,3 88,7 Gezelligheid en sfeer van het winkelcentrum 0,6 5,1 3,7 90,6 Kwaliteit 1,9 2,6 2,6 92,9 Getrouwheid aan bepaalde winkels/horeca 0,0 4,4 2,0 93,6 Assortiment van producten 1,3 1,9 2,6 94,2 Aanwezigheid van budgetvriendelijke winkels 1,9 2,0 1,3 94,8 Prijs-kwaliteitverhouding 2,5 0,6 1,2 95,7 Goedkoop parkeren 1,4 1,9 0,0 96,7 Winkelacties, promoties en folders 1,2 0,0 2,0 96,8 Alle winkels liggen binnen een geringe loopafstand bij elkaar 0,0 3,1 0,0 96,9 Netheid, orde, properheid 1,3 1,3 0,0 97,4 Late openingsuren, open over de middag, ... 0,8 1,3 0,0 97,9 Veel gekende winkels 0,0 1,2 0,8 98,0 Andere 5,2 3,5 3,2 88,1

Tabel 7 Motieven die een doorslaggevende rol spelen bij de keuze van een winkelgebied, WES-enquête 2009 (in %)

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

Totaal

27

GEMEENTE TURNHOUT Belangrijkste motieven die een doorslaggevende rol spelen bij de keuze van een winkelgebied, WES-enquête 2009 (in percentage van de respondenten die het motief vernoemen als een van de drie belangrijkste motieven (open vraag)) Motief Gemeente Turnhout Gemiddelde Gemiddelde centrumsteden provincie Dichtbij 40,9 47,3 47,3 Service en bediening 29,8 21,2 23,1 Prijszetting van de winkels 25,7 28,3 29,7 Goede bereikbaarheid te voet of met de fiets 18,5 13,0 10,8 Grote keuze aan winkels 14,0 18,2 20,1 Voldoende parkeermogelijkheden 12,4 7,2 10,2 Goede bereikbaarheid met de auto 11,4 9,1 15,5 Gezelligheid en sfeer van het winkelcentrum 9,4 9,5 7,5 Kwaliteit 7,1 6,0 4,9 Getrouwheid aan bepaalde winkels/horeca 6,4 6,5 6,5 Assortiment van producten 5,8 1,5 1,7 Aanwezigheid van budgetvriendelijke winkels 5,2 8,7 8,9 Prijs-kwaliteitverhouding 4,3 1,3 1,5 Goedkoop parkeren 3,3 3,1 2,7 Winkelacties, promoties en folders 3,2 3,6 3,2 Alle winkels liggen binnen een geringe loopafstand bij elkaar 3,1 9,4 7,4 Netheid, orde, properheid 2,6 0,5 0,6 Late openingsuren, open over de middag, ... 2,1 1,8 2,6 Veel gekende winkels 2,0 4,6 5,5 Andere 11,9 1,1 1,0

Vraagzijde: motieven voor de keuze van een aankoopplaats, WES-enquête 2009

Tabel 8 Belangrijkste motieven die een doorslaggevende rol spelen bij de keuze van een winkelgebied, WES-enquête 2009

28

Turnhout Lier Geel Herentals Mol Mechelen

61,5 39,4 64,6 49,7 69,5 78,1


85,6 89,4 96,0 95,1 97,3 91,4

69,0 58,3 80,7 70,9 68,3 80,4

85,6 91,2 95,6 94,7 95,4 94,9

89,8 87,6 98,0 91,1 97,8 94,8


Bezoek aan een kapsalon, pedicure, zonnecenter of soortgelijk 74,2 64,0 77,0 76,3 78,7 87,5

78,6 64,7 69,3 67,4 64,0 83,6

Bezoek aan een bankkantoor of postkantoor

80,4 64,0 87,1 68,9 72,6 84,5

Boeken, cd's Kledij, schoenen en en dvd's (PG) modeartikelen (PG)

Bezoek aan een Bezoek aan een supermarkt restaurant of café

Tabel 10 Bezoekbinding (in %)


Algemene voeding, drank en verswaren (DG) 85,9 86,3 96,8 94,1 98,0 92,6

Tabel 9 Koopbinding (in %)

Bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis 94,0 79,6 95,8 95,2 97,8 92,4

Artikelen voor de inrichting van de woning of tuin (UG) 51,6 46,7 44,4 47,3 29,0 65,0 89,2 79,4 81,2 77,5 75,5 80,5


Dagelijkse goederen (convenience goods) (DG) 85,9 86,3 96,8 94,1 98,0 92,6

Periodieke goederen (shopping goods) (PG) 80,5 68,6 79,1 72,3 74,2 86,2

Uitzonderlijke goederen (specialty goods) (UG) 66,8 59,9 59,3 59,5 47,8 71,3

79,1 73,1 80,8 77,4 76,6 84,8

Totaal

2.6.2. Koop- en bezoekattractie Tabel 11 en tabel 12 tonen aan dat Turnhout in termen van het aantal bezoekersequivalenten die van buiten de stad komen, in vergelijking met de bestudeerde gebieden, koploper is voor: algemene voeding, drank en verswaren; artikelen voor sport, spel of vrije tijd; boeken, cd’s en dvd’s; kledij, schoenen en modeartikelen; producten voor persoonlijke verzorging; artikelen voor de inrichting van de woning of tuin; elektrische en huishoudelijke apparaten; bezoek aan een supermarkt; bezoek aan een restaurant of café; bezoek aan een persoonlijke verzorging; bezoek aan een ambacht. Een bezoekersequivalent genereert de standaard jaaromzet conform het huishoudbudgetonderzoek voor een welbepaalde categorie van goederen. Eén bezoekersequivalent staat gelijk aan een gemiddeld persoon die al zijn aankopen van een bepaalde categorie in eenzelfde winkelgebied verricht. Tot slot onderzoeken we de koopattractie uitgedrukt in de omzetratio. Een hoge omzetratio betekent dus een grote omzet in verhouding tot het aantal inwoners. De omzetratio weerspiegelt de omzet van het detailhandelsapparaat voor een bepaalde categorie in verhouding tot het aantal inwoners. Uit tabel 13 blijkt dat Turnhout het best scoort voor alle goederencategorieën in vergelijking met de bestudeerde gemeentes, met uitzondering van algemene voeding, drank en verswaren.

Þ


Juni 2010

29

30

50.475 22.845 17.008 20.901 23.571 32.409

Artikelen voor sport, spel of vrije tijd (PG) 77.942 26.720 11.838 23.711 22.812 26.508


26.620 26.479 11.680 13.408 11.181 16.766

Bezoek aan een supermarkt 38.232 23.328 18.508 16.454 18.223 22.886

Bezoek aan een restaurant of café

26.639 13.795 4.285 10.262 9.310 13.651


Artikelen voor de inrichting van de woning of tuin (UG) 49.301 35.626 12.377 14.989 8.946 14.380 60.767 36.063 9.428 25.597 10.643 22.291


Bezoek aan een bankkantoor Bezoek aan een kapsalon, of postkantoor pedicure, zonnecenter of soortgelijk 4.068 12.596 4.951 11.011 1.458 6.364 3.635 5.763 4.887 9.506 6.215 9.649

79.599 32.125 16.802 22.652 17.432 36.606

Boeken, cd's en Kledij, schoenen en dvd's (PG) modeartikelen (PG)

Tabel 12 Bezoekattractie, in aantal bezoekersequivalenten van buiten de stad


Algemene voeding, drank en verswaren (DG) 21.139 19.519 12.333 13.484 10.820 15.320

Tabel 11 Koopattractie, in aantal bezoekersequivalenten van buiten de stad Periodieke goederen (shopping goods) (PG) 64.316 26.072 12.885 19.655 16.740 28.953

Uitzonderlijke goederen (specialty goods) (UG) 53.944 35.803 11.183 19.285 9.633 17.583

Bezoek aan een ambacht zoals schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis 39.395 11.508 8.025 18.299 22.913 11.858

Dagelijkse goederen (convenience goods) (DG) 21.139 19.519 12.333 13.484 10.820 15.320

45.231 26.047 12.242 17.210 12.680 20.871

Totaal

31


Algemene voeding, drank en verswaren (DG) 138,6 144,6 131,1 145,4 130,4 111,7

187,4 107,6 111,8 129,3 140,2 118,7


Tabel 13 Koopattractie, in omzetratio

274,8 143,7 120,0 159,1 141,0 117,8

277,3 160,6 116,0 153,6 116,3 129,6

Boeken, cd's Kledij, schoenen en en dvd's (PG) modeartikelen (PG) 156,2 128,7 109,8 130,1 125,7 112,0


Artikelen voor de inrichting van de woning of tuin (UG) 174,5 153,0 78,8 104,3 55,8 83,1 240,9 187,2 107,4 174,9 107,4 108,5


Periodieke Dagelijkse goederen goederen (shopping (convenience goods) (DG) goods) (PG) 138,6 241,0 144,6 146,4 131,1 114,8 145,4 147,1 130,4 124,4 111,7 122,6

Uitzonderlijke goederen (specialty goods) (UG) 201,4 166,8 90,4 132,9 76,7 93,4

191,9 150,9 114,8 142,9 114,5 111,0

Totaal

2.7. Analyse van het commerciële aanbod Vooreerst wordt de huidige situatie van het detailhandelsapparaat inzake aanbod geanalyseerd. Aan de hand van deze inventarisatiegegevens kan een idee gevormd worden van de typologie van de winkelgebieden (naar branchering). Bovendien wordt een zicht verkregen op de huidige leemten in het aanbod. In een tweede paragraaf wordt de leegstand onder de loep genomen.

2.7.1. Branchemix Tabel 14 geeft een overzicht van het aantal handelszaken per branche in Turnhout. Turnhout telt in totaal 1.063 winkelpanden waarvan net geen 60% terug te vinden is in het winkelgebied Turnhout-centrum. Per 1.000 inwoners telt de stad Turnhout 12,7 detailhandelszaken (provinciaal gemiddelde = 9,4) en 5,4 horecavestigingen (provinciaal gemiddelde = 4,5). In het centrum van Turnhout tellen we 626 handelszaken. 291 zijn detailhandelszaken (46,5%). De horeca neemt 117 van het aantal handelszaken (18,7%) voor zijn rekening. 110 winkels treffen we aan in de branche dienstverlening (17,6%). In het winkelgebied ‘Steenweg op Gierle’ zijn er 22 winkels. Hier treffen we onder meer 18 detailhandelszaken (81,8%). Verder tellen we één horecazaak (4,6%) en één zaak met dienstverlening (4,6%). In het winkelgebied ‘Turnhout Nieuwe Kaai’ tellen we 26 handelszaken. Iets meer dan de helft of veertien winkels zijn detailhandelszaken (53,9%). Daarnaast zijn er drie horecazaken (11,5%) en acht dienstverlenende zaken (30,8%). Tabel 15 geeft een overzicht van het winkelverkoopvloeroppervlak opgesplitst naar handelszaken per productcategorie en per winkelgebied. De stad Turnhout heeft 112.051 m² winkelverkoopvloeroppervlak. 17% van deze oppervlakte wordt ingenomen door handelszaken in algemene voeding, drank en verswaren. Kleding en mode en artikelen om de woning in te richten nemen respectievelijk 24% en 26% van de winkelverkoopvloeroppervlakte in. Vergelijken we het winkelverkoopvloeroppervlak in m² per 1.000 inwoners van Turnhout met dit van Vlaanderen, dan blijkt dat Turnhout lager scoort voor dagdagelijkse artikelen en hoger scoort voor niet-dagdagelijkse artkelen. Het Vlaamse gemiddelde voor dagelijkse goederen is gelijk aan ongeveer 415 m² en in Turnhout is dit 482 m². Het gemiddelde winkelverkoopvloeroppervlak voor niet-dagelijkse goederen in Vlaanderen bedraagt circa 1.240 m², voor Turnhout komt dit neer op 1.930 m². Het supermarktaanbod in de stad Turnhout is bijna voor de helft gevestigd in het centrum (zie tabel 16). Drie vierde van de supermarkten is niet groter van 400 m².

Þ


Juni 2010

32

33

Algemene voeding, drank en verswaren (DG) Artikelen voor sport, spel of vrije tijd (PG) Boeken, cd's en dvd's (PG) Kledij, schoenen en modeartikelen (PG) Producten voor persoonlijke verzorging (PG) Benodigdheden dieren (PG) Brandstoffen (PG) Artikelen voor de inrichting van woning of tuin (UG) Elektrische en huishoudelijke apparaten (UG) Auto, fiets, boot, motor en benodigdheden (UG) Detailhandel overige Restaurant of café Overige horeca Financiële diensten Diensten persoonlijke verzorging Ambachtelijke diensten Verhuur Overige diensten Ontspanning Cultuur Leegstand Eindtotaal

Winkelgebied

Centrum Turnhout (centraal) 55 18 13 122 22 2 0 29 13 5 12 112 5 23 32 13 0 42 8 6 94 626

Tabel 14 Branchemix handelsapparaat in de stad Turnhout Steenweg op Gierle (ondersteunend) 2 0 0 4 0 1 1 5 3 2 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 2 22

Turnhout Nieuwe Kaai Overige ondersteunend (ondersteunend) 6 8 1 1 0 0 1 1 0 4 0 0 0 1 4 4 1 2 0 1 1 0 3 7 0 0 1 2 2 1 0 1 1 1 4 1 0 1 0 0 1 3 26 39

Verspreide bewinkeling Turnhout 46 7 1 17 9 0 8 27 4 38 6 85 2 13 33 3 0 16 3 3 29 350 117 27 14 145 35 3 10 69 23 46 19 208 7 39 68 17 2 64 12 9 129 1.063

Totaal

11,0 3,0 1,0 14,0 3,0 0,0 1,0 6,0 2,0 4,0 2,0 20,0 1,0 4,0 6,0 2,0 0,0 6,0 1,0 1,0 12,0 100,0

%

34

Algemene voeding, drank en verswaren (DG) Artikelen voor sport, spel of vrije tijd (PG) Boeken, cd's en dvd's (PG) Kledij, schoenen en modeartikelen (PG) Producten voor persoonlijke verzorging (PG) Benodigdheden dieren (PG) Brandstoffen (PG) Artikelen voor de inrichting van woning of tuin (UG) Elektrische en huishoudelijke apparaten (UG) Auto, fiets, boot, motor en benodigdheden (UG) Detailhandel overige Leegstand Eindtotaal

Winkelgebied 6.991 4.205 1.727 19.296 1.855 360 0 5.429 1.225 290 1.180 9.560 52.118

Centrum Turnhout (centraal) 590 0 0 4.265 0 820 0 4.200 2.850 0 0 115 12.840

Steenweg op Gierle (ondersteunend)

Turnhout Overige Nieuwe Kaai ondersteunend (ondersteunend) 1.535 6.020 1.550 50 0 0 830 20 0 180 0 0 0 0 2.110 4.540 150 410 0 0 40 0 120 210 6.335 11.430

Tabel 15 Winkelverkoopvloeroppervlak opgesplitst naar handelszaken per productcategorie en per winkelgebied Verspreide Totaal bewinkeling Turnhout 4.173 19.309 1.220 7.025 50 1.777 2.380 26.791 290 2.325 0 1.180 0 0 12.950 29.229 295 4.930 1.345 1.635 1.215 2.435 5.410 15.415 29.328 112.051 17,0 6,0 2,0 24,0 2,0 1,0 0,0 26,0 4,0 1,0 2,0 14,0 100,0

%

35

WVO <=400 400 < WVO <= 1.600 WVO >1.600 Eindtotaal

Winkelgebied

Centrum Turnhout (centraal) 9 2 1 12

Steenweg op Gierle (ondersteunend) 0 1 0 1

Turnhout Nieuwe Kaai (ondersteunend) 0 1 0 1

Overige ondersteunend 0 1 1 4

Tabel 16 Winkelverkoopvloeroppervlak opgesplitst naar handelszaken per productcategorie en per winkelgebied Verspreide bewinkeling Turnhout 14 0 1 15 25 5 3 33

Totaal

Kaart 4

Þ


Juni 2010

36

Kaart 5

Þ


Juni 2010

37

Vergelijken we de branchemix (belang van een branche in het totale aantal panden), dan zien we dat volgende elementen in vergelijking met het provinciale gemiddelde (significant) ondervertegenwoordigd zijn (tabel 17): algemene voeding, drank en verswaren (13% ondervertegenwoordigd); producten voor persoonlijke verzorging (8% ondervertegenwoordigd); artikelen voor de inrichting van woning of tuin (23% ondervertegenwoordigd); financiële diensten (36% ondervertegenwoordigd); diensten persoonlijke verzorging (26% ondervertegenwoordigd); ambachtelijke diensten (16% ondervertegenwoordigd). Vorige tabellen tonen een lagere gerichtheid van inwoners van Turnhout op de eigen stad voor bovenstaande categorieën (lagere koop- of bezoekbinding), met uitzondering voor een bezoek aan een ambacht.

2.7.2. Leegstand Tot slot wordt in dit laatste onderdeel nagegaan hoeveel leegstaande panden er zijn in Turnhout. In de stad Turnhout staan er 129 handelspanden leeg. Berekenen we het leegstandspercentage in Turnhout als het aantal leegstaande handelspanden ten opzichte van het totale aantal handelspanden voor detailhandel, horeca, ontspanning, cultuur en diensten, dan komen we aan een percentage van 12,1%. Tabel 18 geeft een overzicht van de leegstand opgesplitst naar winkelgebied. Voornamelijk in het centrum van Turnhout en in de verspreide bewinkeling van Turnhout is het leegstandspercentage hoog, respectievelijk 15% en 8,3%. Een gezond frictieleegstandspercentage bedraagt 5%.

Þ


Juni 2010

38

39

Algemene voeding, drank en verswaren (DG) Artikelen voor sport, spel of vrije tijd (PG) Boeken, cd's en dvd's (PG) Kledij, schoenen en modeartikelen (PG) Producten voor persoonlijke verzorging (PG) Artikelen voor de inrichting van woning of tuin (UG) Elektrische en huishoudelijke apparaten (UG) Restaurant of café Financiële diensten Diensten persoonlijke verzorging Ambachtelijke diensten

Branche

Tabel 17 Vergelijking branchemix met de koopbinding (in %) Belang in de branchemix (in percentage van het totale aantal vestigingen) Gemeente Provincie Ratio 11,0 12,7 87,0 2,5 1,8 141,0 1,3 0,8 165,0 13,6 9,2 148,0 3,3 3,6 92,0 6,5 8,5 76,0 2,2 1,9 114,0 19,6 20,6 95,0 3,7 5,7 64,0 6,4 8,7 74,0 1,6 1,9 84,0 Gemeente 85,9 61,5 80,4 78,6 89,8 51,6 89,2 69,0 85,6 74,2 94,0

Provincie 69,0 21,5 26,8 25,2 70,1 26,3 38,0 37,3 84,6 61,1 58,8

Ratio 124,0 286,0 300,0 312,0 128,0 196,0 235,0 185,0 101,0 121,0 160,0

Koopbinding met betrekking tot de branche

Tabel 18 Leegstand in de stad Turnhout

Centrum Turnhout (centraal) Steenweg op Gierle (ondersteunend) Turnhout Nieuwe Kaai (ondersteunend) Overige ondersteunend Verspreide bewinkeling Turnhout Totaal stad Turnhout

Aantal leegstaande panden 94 2 1 3 29 129

Leegstandspercentage

m² winkelvloeroppervlakte

% leegstand in m² wvo

15,0 9,1 3,9 7,7 8,3 12,1

9.560 115 120 210 5.410 15.415

18,3 0,9 1,9 1,8 18,8 13,8

Kaarten 6 en 7 visualiseren de leegstand in de stad Turnhout.

3. Sterkte-zwakteanalyse De analyse van de gemeentelijke fiche heeft heel wat informatie opgeleverd. In dit hoofdstuk maken we, op basis van de bevindingen uit de voorgaande hoofdstukken, een synthese van de sterkten, zwakten, opportuniteiten en bedreigingen van de detailhandel in Turnhout. Tabel 19 geeft een schematisch overzicht van alle SWOT-elementen. Het opzet van de SWOT-analyse bestaat erin om van hieruit verder na te denken over de toekomstige ontwikkeling van de stad Turnhout.

Þ


Juni 2010

40

Kaart 6

Þ


Juni 2010

41

Kaart 7

Þ


Juni 2010

42

Tabel 19 Sterkten, zwakten, opportuniteiten en bedreigingen van de detailhandel in Turnhout

STERKTEN ASPECTEN VAN DE VRAAG Inkomen Tewerkstelling Koopgedrag

+ Hoge koopbinding voor periodieke en uitzonderlijke goederen.

ZWAKTEN - Relatief laag mediaaninkomen. - Relatief hoge werkloosheidsgraad. - Lagere gerichtheid op eigen stad voor aankoop van dagelijkse goederen (algemene voeding, drank en verswaren).

+ Inwoners van Turnhout kopen in sterke mate kledij, schoenen en modeartikelen (PG) en boeken, cd’s en dvd’s (PG) in Turnhout.

- Lagere aantrekkingskracht op eigen inwoners voor producten voor persoonlijke verzorging (PG) en voor artikelen voor sport, spel of vrije tijd (PG).

+ Koopbinding voor elektrische en huishoudelijke apparaten (UG) is hoog.

- Lagere koopbinding voor artikelen voor de inrichting van woning of tuin (UG).

+ Hoge gerichtheid van inwoners van Turnhout voor een restaurant- of cafébezoek en voor een bezoek aan een ambacht (schoenmaker, sleutelmaker of nieuwkuis).

- Bezoekbinding is lager voor een bezoek aan een supermarkt, voor een bezoek aan een bank- of postkantoor en voor een bezoek aan diensten voor persoonlijke verzorging (kapsalon, pedicure, zonnecenter).

+ Sterke uitstraling van Turnhout naar niet-inwoners voor periodieke en uitzonderlijke goederen. + Relatief hoge omzetratio voor dagdagelijkse goederen. De omzetratio is relatief zeer hoog voor periodieke en uitzonderlijke goederen. Turnhout genereert voor deze categorieen van goederen meer omzet dan het geval zou zijn als iedere inwoner in de eigen gemeente koopt.

Þ


Juni 2010

43

- Concurrentie van OudTurnhout op het vlak van dagelijkse goederen en supermarkten (omwille van betere bereikbaarheid, goedkoop en vlugger parkeren en winkelaanbod (bijvoorbeeld Colruyt)). - Concurrentie van Wilrijk (aanwezigheid van IKEA) en van het centrum van Antwerpen (helft meer handelszaken in deze branche in vergelijking met Turnhout) op het vlak van artikelen voor de inrichting van woning of tuin. - Concurrentie van OudTurnhout (sportwinkels gespecialiseerd in buitensport en watersport) en Merksplas (aanwezigheid van Sport City) op het vlak van artikelen voor sport, spel of vrije tijd. Benchmarking met gelijkaardige gemeenten (Lier, Geel, Herentals, Mol, Mechelen)

Þ

+ In vergelijking met de onderzochte gemeentes scoort Turnhout het best op het vlak van koopbinding van elektrische en huishoudelijke apparaten. De koopbinding is ook hoog voor ‘boeken, cd’s en dvd’s’, ‘kledij, schoenen en modeartikelen’.

- In vergelijking met de bestudeerde gemeentes kent Turnhout de laagste koopbinding voor algemene voeding. Ook voor producten voor persoonlijke verzorging en voor artikelen voor sport, spel of vrije tijd is de koopbinding eerder laag.

+ Turnhout scoort goed op het vlak van een bezoek aan een ambacht en een café- of restaurantbezoek.

- Turnhout kent de laagste bezoekbinding voor een bezoek aan een supermarkt en een bezoek aan een bank- of postkantoor.


Juni 2010

44

+ In termen van het aantal bezoekersequivalenten die van buiten de stad komen, is Turnhout koploper voor alle goederencategorieën binnen de dagelijkse goederen, periodieke goederen en uitzonderlijke goederen. + Turnhout neemt de eerste plaats in voor bezoekattractie in aantal bezoekersequivalenten van buiten de stad voor een bezoek aan een supermarkt, een restaurant- of cafébezoek, een bezoek voor persoonlijke verzorging en een bezoek aan een ambacht. + Op het vlak van de omzetratio scoort Turnhout het best voor alle goederencategorieën binnen de dagelijkse goederen, periodieke goederen en uitzonderlijke goederen. Eén uitzondering: algemene voeding, drank en verswaren. Evaluatie winkelgebieden

Þ

+ ‘diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod’, ‘winkelacties, promoties en folders’, ‘veel horecavoorzieningen’ en ‘goede bereikbaarheid’ in het centrum van Turnhout worden positief beoordeeld door de bevraagde inwoners.

- ‘goede bereikbaarheid met de auto’, ‘goedkoop parkeren’ en ‘voldoende parkeermogelijkheden’ in Turnhout-centrum worden minder goed beoordeeld.

+ Relatief goede beoordeling voor ‘goedkoop parkeren’ en ‘voldoende parkeermogelijkheden’ in het winkelgebied Steenweg op Gierle.

- Eerder negatieve beoordeling voor ‘veel horecavoorzieningen’, ‘gezelligheid en sfeer van het winkelgebied’, ‘goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer’ en ‘verkeersveiligheid’ in het winkelgebied Steenweg op Gierle. Opmerking: winkelgebied Steenweg op Gierle wordt gecatalogeerd als wijkcentrum klein terwijl dit eigenlijk een baanwinkelgebied is!!!


Juni 2010

45

+ De bevraagde inwoners beoordelen volgende aspecten in het winkelgebied Turnhout Nieuwe Kaai positief: ‘diversiteit en kwaliteit van het winkelaanbod’, ‘winkelacties, promoties en folders’, ‘goede bereikbaarheid te voet of met de fiets, met het openbaar vervoer en met de auto’, ‘goedkoop parkeren’, voldoende parkeermogelijkheden’ en ‘verkeersveiligheid in de winkelstraat’. ASPECTEN VAN HET AANBOD Werkgelegenheid in de detailhandel en de horeca

+ Relatief sterke toename loontrekkende tewerkstelling in de detailhandel en de horeca tussen 2000 en 2007.

- Relatief sterke afname van het aantal zelfstandigen en helpers in de horeca.

+ Relatief sterke toename van het aantal zelfstandigen en helpers in de horeca. Winkelaanbod

Þ

+ Graad van filialisering (aantal ketens) (19,3%) ligt iets boven het nationale gemiddelde (18%). + Relatief veel commerciële panden (detailhandelsvestigingen, horecavestigingen en handelszaken met dienstverlening) per 1.000 inwoners.

- Relatief kleine toename van het aantal actieve handelszaken.

+ Aantal m² detailhandelsaanbod per 1.000 inwoners ligt relatief hoog.

- Hoog leegstandspercentage in Turnhout (centrum en verspreide bewinkeling).

+ Goede vertegenwoordiging van winkels in ‘artikelen voor sport, spel of vrije tijd, ‘boeken, cd’s en dvd’s’, ‘kledij, schoenen en modeartikelen’ en ‘elektrische en huishoudelijke apparaten’.

- Relatief laag aandeel van winkels in ‘algemene voeding, drank en verswaren’, ‘producten voor persoonlijke verzorging’, ‘artikelen voor de inrichting van woning of tuin’, ‘financiële diensten’, ‘diensten persoonlijke verzorging’ en ‘ambachtelijke diensten’.


Juni 2010

46

+ Winkels in periodieke en uitzonderlijke goederen in winkelverkoopvloeroppervlak (m²) sterker vertegenwoordigd dan gemiddeld in Vlaanderen.

- Winkels gespecialiseerd in dagelijkse goederen in winkelverkoopvloeroppervlak (m²) zwakker vertegenwoordigd dan gemiddeld in Vlaanderen. - Ongeveer de helft van de handelszaken gespecialiseerd in dagelijkse voeding en financiële diensten situeert zich in het centrum (nadelig voor bereikbaarheid en parkeren). - Bijna de helft van het supermarktaanbod is gevestigd in het centrum van Turnhout (nadelig voor bereikbaarheid en parkeren). - 75% van de supermarkten in Turnhout heeft een winkelverkoopvloeroppervlak van minder dan 400 m².

Verwevenheid met andere functies

+ Aanwezigheid van meerdere aantrekkende functies in Turnhout (stedelijke diensten, (basis, secundair en hoger) onderwijs, verzorging, cultureel en toeristisch aanbod, …).

RUIMTELIJK/OPENBAAR DOMEIN WINKELGEBIED

+ Onderzochte handelsgebieden (centrum, Nieuwe Kaai en Steenweg op Gierle) zijn naar beeldkwaliteit algemeen positief te beoordelen. + In de Gasthuisstraat is verkeer met de auto niet toegelaten (uitgezonderd laden en lossen van 8.30 uur-11.30 uur en van 18.00 uur-20.30 uur) wat de verblijfskwaliteit ten goede komt.

Þ


Juni 2010

47

+ Fietsverkeer toegelaten in elke winkelstraat.

- Uitwaaiering van handelszaken in het centrum dat resulteert in leegstaande panden (Herentalsstraat, Patersstraat en Otterstraat).

+ Voetpaden overal aanwezig in winkelstraten. Ze zijn breed en comfortabel. - Bewegwijzering naar winkelgebieden en voornamelijk naar Turnhoutcentrum is in het algemeen minder goed. - Fietsparkeerstroken in Gasthuisstraat is storend aanwezig. - Geen uniforme horecaterrassen op de Grote Markt. - Materiaal van het overgrote deel van het openbaar domein in het handelscentrum draagt weinig bij tot een kwalitatieve winkelsfeer. + Globale bouwfysische toestand van de gevels is goed in alle winkelgebieden. + De reinheid van de winkelgebieden scoort goed. Er zijn voldoende vuilnisbakken aanwezig.

- Enkele straten in het handelscentrum niet zo net, zeker de Merodelei (bijvoorbeeld veel banken met vogeluitwerpselen.

+ Rustpunten zijn in voldoende mate aanwezig in de winkelstraten van Turnhout-centrum (voornamelijk in de Gasthuisstraat).

- Verouderd stadsmeubilair (bijvoorbeeld lantaarns met mos, oude banken, …).

+ Nieuwe Kaai biedt dichte parkeermogelijkheid. Parkeerdrukte valt goed mee.

Þ


Juni 2010

48

+ Twee gratis randparkings gecombineerd met ‘heen en terugbiljet’ + parking De Warande. - Markt van Turnhout is groot en niet gezellig. - Moeilijke bereikbaarheid van het handelscentrum, zeker op woensdagnamiddag (file). + LED-screens met stadsinfo zeer goed en impressionant. INTERNE ORGANISATIE

+ Stad Turnhout voert een actie stedelijk beleid inzake detailhandel (bijvoorbeeld economieraad, actie Belgerinkel, cadeaucheques, …). + Stad Turnhout participeert in centrummanagement. + Website voor winkels uit Turnhout-centrum (www.turnhoutwinkelstad.be). OPPORTUNITEITEN + Aspect ‘funshoppen’ of recreatief winkelen van de hybride consument (mensen nemen meer tijd om te winkelen).

BEDREIGINGEN

+ Aspect ‘runshoppen’ van de hybride consument: mensen willen snel (bepaalde) aankopen doen (nieuwe consument die geen tijd heeft). + Toegenomen mobiliteit (ingaande stroom van bewoners en bezoekers).

- Toegenomen mobiliteit (uitgaande stroom en stijgende verkeersdruk).

+ Toenemende vraag van handelaars naar betrokkenheid /informatie te krijgen inzake detailhandel.

Þ


Juni 2010

49

+ Visie inzake detailhandel biedt een gestructureerd kader voor commerciële ontwikkelingen. + Geplande retailprojecten - Concurrentie van andere (Steenweg op Gierle, Le Bon- winkelgebieden (bijvoorsite en Turnova (Bredpols)). beeld Antwerpen, Wijnegem). - Concurrentie van andere (gespecialiseerde) winkels (bijvoorbeeld IKEA in Wilrijk, Colruyt in OudTurnhout, Sport City in Merksplas, …). + In de directe omgeving weinig concurrerende grote handelscentra.

Þ


- Goede bereikbaarheid, goedkope en voldoende parkeervoorzieningen in buurtgemeenten (onder meer belangrijk voor aankoop dagelijkse goederen).

Juni 2010

50

DEEL 2: BELEIDSAANBEVELINGEN Turnhout moet ernaar streven zijn positie als bovenregionale stad in de provincie Antwerpen verder te ontwikkelen. Dit betekent dat we de koopvlucht vanuit Turnhout willen zien afnemen en het aantal bezoekers vanuit de andere gemeenten in Vlaanderen en Nederland willen zien toenemen. De aantrekkingskracht van de stad Turnhout kan op twee verschillende manier verhoogd worden, namelijk: het huidige verzorgingsgebied uitbreiden; grotere penetratiegraad binnen het huidige verzorgingsgebied. Om bovenstaande ambitie waar te maken, zijn er aanbevelingen opgesteld rond drie strategische objectieven: een gevarieerd en kwalitatief winkelaanbod afgestemd op de noden van de consumenten; parkeren en mobiliteit zijn beter afgestemd op en bevorderen het commerciële gebeuren (winkelen - horeca); een aantrekkelijk winkelgebied om te komen winkelen; promotie en initiatieven die de aandacht trekken. Deze vier doelstellingen kunnen niet los van elkaar worden gezien. Ze staan in voortdurende interactie met elkaar. Maatregelen en acties die geformuleerd worden om een bepaalde doelstelling te realiseren, kunnen daarom even goed ook van toepassing zijn op een andere doelstelling.

Þ


Juni 2010

51

Doelstelling 1: een gevarieerd en kwalitatief winkelaanbod afgestemd op de noden van de consumenten OMSCHRIJVING Een ruim en gevarieerd winkelaanbod is ongetwijfeld de belangrijkste pijler voor de aantrekkelijkheid van een winkelgebied. Het voortdurend versterken van de bestaande kernen door uitbreiding van het winkelaanbod volgens het clusterprincipe draagt automatisch bij tot een sterker imago. Dit kan worden gerealiseerd door het opvullen van strategisch leegstaande panden en door de ontwikkeling van nieuwe projecten op vrijgekomen plaatsen. ACTIES De uitbreiding van het winkelaanbod is essentieel voor de binnenstad. Het winkelcentrum in Turnhout dient voornamelijk aandacht te besteden aan de verdere ontwikkeling als kwalitatief shoppinggebied met Le Bon en Turnova als projectgebieden aangevuld met horeca en dienstverlening. Buiten het stadscentrum, met name de winkelgebieden Nieuwe Kaai en Steenweg op Gierle, kan er gedacht worden aan een verdere uitbreiding van winkelformules met een grotere oppervlaktebehoefte. Omwille van de benodigde oppervlakte, het volumineuze karakter van de aankopen of het snel en efficiënt winkelen (run shopping) dient voor dergelijke categorieën van goederen de voorkeur gegeven te worden aan de winkelconcentraties (net) buiten het winkelcentrum van de stad Turnhout. Specifiek voor het winkelcentrum (zie kaart 8): het gebied Vianenstraat - Merodelei - Gasthuisstraat (en zijstraten) - Grote Markt (rood gearceerd): de shoppingfunctie primeert; gebied voor voornamelijk filialen en speciaalzaken van specifieke niches (kleding, kledingaccessoires, souvenirs, …) aangevuld met horeca, in verband met de projecten Le Bon en Turnova gelden een aantal uitgangspunten in verband met commerciële invulling: - gewenste branchering is complementair ten aanzien van het huidige aanbod in het winkelkerngebied. De lacunes in het winkelaanbod dienen opgevuld te worden, - gewenste branchering in functie van de koopvlucht, - gewenste branchering in functie van de sterke commerciële aantrekkingskracht. Het winkelaanbod dient versterkt te worden in de branches die veel winkelend publiek genereren in Turnhout, - voldoende ruimte voor een aantal trekkers;

Þ


Juni 2010

52

aansluitend aan het bovenstaande gebied: de aanloopstraten (Patersstraat,

Otterstraat, Herentalsstraat, …) (geel gearceerd): in deze zone wordt bij voorkeur een concentratie van zakelijke dienstverlening, persoonlijke dienstverlening en ambachtelijke diensten nagestreefd. Dergelijke zaken hebben nood aan voldoende passanten, maar dienen niet op de toplocaties (winkelkerngebied) te zitten. Door de diensten te vestigen langs de uitlopers van het winkelkerngebied is voldoende passage verzekerd en versterken ze op hun beurt het aangrenzende winkelkerngebied, aanvullend kan hier kleinhandel in dagelijkse goederen (voeding) aanwezig blijven; stationsomgeving (groene omlijning): de stationsomgeving kan een steeds belangrijkere functie vervullen naar het winkelcentrum van Turnhout, omwille van de passage (bushaltes, treinstation) kan hier ruimte gecreeerd worden voor kantoren, horeca en buurtverzorgende kleinhandelszaken zoals een bakker, een slager, … Zolang de projecten Turnova en Le Bon er niet zijn, is een inkrimping van het winkelgroeigebied niet wenselijk. De panden in het winkelcentrum moeten zoveel mogelijk als handelspand ingevuld worden. Hoe meer winkels zich namelijk in het gebied bevinden, hoe groter de aantrekkingskracht voor consumenten is. Specifiek voor het winkelgebied Steenweg op Gierle: deze zone bevindt zich langs een regionale verbindingsweg: concentratie van grootschalige detailhandel (tuincentra, meubelen, keukens, bouwmaterialen, …); bestaand aanbod van grootschalige detailhandelszaken in periodieke en uitzonderlijke goederen behouden en versterken; optimale complementariteit tussen winkelcentrum en perifere winkelgebieden moet worden gewaarborgd. Specifiek voor de Nieuwe Kaai: dit winkelgebied kan ook verder ontwikkeld worden met commerciële voorzieningen die complementair zijn met de handelszaken in het centrum; gewenste branchering in functie van de hogere koopvlucht en branches die momenteel ondervertegenwoordigd zijn.

Þ


Juni 2010

53

Kaart 8 Winkelcentrum

Þ


Juni 2010

54

Andere winkelgebieden in Turnhout en verspreide bewinkeling: kleinhandelszaken met een lokale verzorging kunnen verspreid in de stad aanwezig blijven; aanvulling van grootschaligere handelszaken die geen bedreiging vormen voor het handelscentrum (complementair met het aanbod in het centrum) in het stedelijke gebied met aandacht voor de ondervertegenwoordigde branches (bijvoorbeeld dagelijkse goederen, supermarkten groter dan 400 m²). Buurtwinkels in Turnhout: een buurtwinkel is kleinschalig door zijn buurtverzorgende functie en bevoorraadt dus voornamelijk de plaatselijke bevolking; voorziening voor de versterking van buurtwinkelfuncties is mogelijk in on derstaande wijken: Schorvoort, Zevendonk, Parkwijk, zones waar toekomstige grootschalige nieuwe woonontwikkelingen zullen uitgevoerd worden (gebied Bruyne Stryd, Heizijdse Velden en Kastelein); voorbeelden van acties die kunnen ondernomen worden ter ondersteuning van buurtwinkels: de bewoners kunnen via een wedstrijd georganiseerd door het stadsbestuur de beste Turnhoutse buurtwinkel kiezen, de stad Turnhout kan een label toekennen aan buurtwinkels die hun dienstverlening verruimen, promotiecampagnes buurtwinkels (eigen logo, collectieve promotieacties ondersteund door het stadsbestuur, website buurtwinkel,…) waarbij de lokale handelaars hun producten en diensten beter kunnen bekendmaken bij de lokale bevolking. Om bovenstaande aanbevelingen te realiseren, is het belangrijk dat deze visie gecommuniceerd wordt vanuit het stadsbestuur. Op die manier wordt een repressieve tolerantie gevoerd: de vestiging van handelszaken wordt geaccepteerd maar wel onder de voorwaarden die door de stad worden vooropgesteld. Een optimale complementariteit tussen de handelskern en de perifere winkelgebieden moet worden gewaarborgd. Voorbeelden van winkels die in de provincie Antwerpen zijn gevestigd maar nog niet in de stad Turnhout: Appels, Beneton, Di, Pro Duo, For Men, Colruyt, Okay, Fnac, … Verder is het essentieel dat: er proactief op zoek gegaan wordt naar potentiële nieuwe handelszaken die passen binnen deze visie (prospectie bij mogelijke investeerders) in overleg met projectpromotoren. Nieuwe handelszaken kunnen op een proactieve manier worden aangetrokken via: het vastleggen van een doelgroep (welke retailers, formules, branches, …), een samenwerking met immobiliënkantoren en projectontwikkelaars (ontwikkelen van de nodige kwalitatieve retailruimte),

Þ


Juni 2010

55

het uitbouwen van een argumentarium om potentiële retailers te overtuigen, het voeren van de nodige communicatie- en prospectie-acties (lead generatie), bovenstaande elementen kunnen door Turnhout of door een extern bureau worden uitgevoerd.

Indien het stadsbestuur dit intern organiseert, mag de onderstaande personeelsinzet verwacht worden: opzet: - opmaak van een communicatie- en actieplan: circa 10 mandagen, - uitwerken van een centrale wervingsbrochure en website: circa 10-15 mandagen, - opzetten van een onlinecampagne om traffic te genereren naar de website: circa 3 mandagen; effectief aantrekken: - mailing naar ketenbedrijven + telefonische opvolging + brengen van bezoeken + netwerking + PR + … : circa 1,5 mandagen per week; nieuwe ondernemers begeleid en ondersteund worden door het stadsbestuur bij het opzetten van hun zaak. Zo kan de stad Turnhout een winkelincubator voor starters oprichten. Een incubator heeft als doel het helpen van handelaars bij de oprichting van hun handelszaak. Dit betekent dat er mogelijkheden worden gecreëerd (bijvoorbeeld een leegstaand pand, professionele begeleiding, ...) waarin starters hun winkelconcept kunnen laten uitgroeien. Na een bepaalde periode en wanneer hun zaak goed draait, moeten deze handelaars verhuizen naar een ander (leegstaand) pand.

Þ


Juni 2010

56

Doelstelling 2: een aantrekkelijk winkelgebied om te komen winkelen OMSCHRIJVING De aantrekkelijkheid van het openbaar domein in een stad is een continu aandachtspunt voor het stadsbestuur. Op het hele grondgebied van de stad is het daarom van belang om te blijven investeren in de fysieke omgeving. In het bijzonder geldt dat een aantrekkelijk en mooi winkelcentrum van een stad gemakkelijker inwoners en bezoekers zal lokken, enerzijds, en hoe aantrekkelijker het voor investeerders is om er zich te vestigen, anderzijds. ACTIES Om het winkelcentrum gezellig te maken en om de verblijfsduur van bezoekers en winkelaars te verlengen, kan onder meer gedacht worden aan: de beeldkwaliteit in het centrum: de Grote Markt herinrichten tot een multifunctioneel belevingsterrein. De Grote Markt is een plaats waar beleving centraal staat. Functioneel wordt hier een concentratie van horeca (tavernes, restaurants, cafés, …) en kleinhandel nagestreefd. Een andere mogelijke actie is het voorzien van voldoende plaats waarbij men erin slaagt om regelmatig bands of cultuurverenigingen te laten optreden. Dit kan een aanzienlijke bijdrage leveren in het verhogen van de sfeer in het winkelcentrum, in het beleid wordt aandacht geschonken aan een uniform horecaterrassenbeleid, regelmatig onderhoud en beheer van het openbaar domein (bijvoorbeeld propere zitbanken, mos op lantaarns) in het handelscentrum en plaatsen van stadsmeubilair die bijdragen tot een kwalitatieve winkelsfeer (bijvoorbeeld vervangen van oude banken, …), het creëren van een visuele eenheid in het winkelcentrum door een samenhang in kleur en materialisering van het openbaar domein en de gevelpanden (belangrijk bij onder meer de heraanleg van de Grote Markt en voor de nieuwe projecten Le Bon en Turnova), het creëren van sfeer in de winkelstraten door een aangepast verlichtings- en groenbeleid en het vervangen van verouderd straatmeubilair (lantaarns met mos, oude banken, …), het beeldmerk en het verlichtingsconcept die toegepast worden bij de nieuwe projecten bieden een opportuniteit om dit verder door te trekken naar het ganse winkelgebied; aantrekkelijke en comfortabele looproutes van het winkelcentrum naar de twee randparkings, enerzijds, en naar de nieuwe parkeergelegenheden (extra randparkings, De Warande, Turnova, Muylenberg en station), anderzijds; het plaatsen van extra fietsenstallingen op belangrijke punten in het handelscentrum (bijvoorbeeld net buiten de Gasthuisstraat, aan de Grote Markt, ondergrondse fietsenstalling, …) die niet storend zijn voor het winkelende publiek;

Þ


Juni 2010

57

wegwerken van de leegstand. Het winkelcentrum van Turnhout kent een

hoog leegstandspercentage. Daarom dient er gewerkt te worden aan een aantal concrete acties om te verhinderen dat panden leeg blijven teneinde te voorkomen dat er nieuwe leegstaande panden bijkomen. Veel handelspanden die lang leegstaan, oefenen een negatieve invloed uit op de omgeving. Voorbeelden van acties ter bestrijding zijn: via de door de provincie Antwerpen ter beschikking gestelde databank in verband met detailhandel kan er een actueel overzicht van de leegstaande panden opgemaakt worden. Door het opstellen en bijhouden van een permanente inventaris met leegstaande handelspanden en hun belangrijkste kenmerken (oppervlakte, gevelbreedte, parkeerfaciliteiten, kadastraal inkomen, gewenste koop- of huurprijs) kan het stadsbestuur geïnteresseerde investeerders zeer snel informeren over potentiële locaties om te ondernemen, momenteel heft de stad Turnhout een leegstandsheffing. Naast een belasting op de leegstand die eigenaars beboet, kan aanvullend gekozen worden om via een invullingspremie mensen te stimuleren om een zaak te kopen of te huren, premie gevelrenovatie: kan worden toegekend aan handelaars die de gevel van hun handelspand kwaliteitsvol renoveren, met behulp van een rollend fonds kan de stad Turnhout, in samenwerking met private investeerders, strategisch leegstaande panden (niet in de Gasthuisstraat, wel bijvoorbeeld in de Patersstraat) aankopen en renoveren. Deze kwalitatieve panden kunnen daarna worden verkocht aan handelaars en met de verkoop worden opnieuw strategisch leegstaande panden gekocht. Dit zorgt ervoor dat het aantal leegstaande panden daalt en de buurt aantrekkelijker wordt. Deze actie kan eventueel gecombineerd worden met de oprichting van een winkelincubator, naast elkaar liggende leegstaande handelspanden uitbouwen tot één groot handelspand. Indien meerdere panden naast elkaar leegstaan, moet gepoogd worden om een projectontwikkelaar te vinden die deze panden opkoopt en ze uitbouwt tot één groot handelspand. Dit kan eventueel ook een taak zijn die de stad Turnhout op zich neemt, alternatief gebruik van leegstaande panden (bijvoorbeeld als etalage van kunstprojecten en dergelijke of als tweede etalage van reeds gevestigde handelaars), stimuleren van wonen in het winkelcentrum. Dit zorgt voor levendigheid in de winkelstraten, …

Het is ook belangrijk dat de beeldkwaliteit tussentijds wordt geëvalueerd. Wat momenteel heel fris en vernieuwend wordt aanzien zoals bijvoorbeeld in het winkelgebied Nieuwe Kaai, kan later als verouderd worden ervaren. Naast deze verbeterpunten voor het winkelcentrum in Turnhout geven we een specifiek aandachtspunt voor de Nieuwe Kaai en voor de Steenweg op Gierle: eigenaar aanmanen om de parking waar Aldi, JBC, … gevestigd zijn, opnieuw aan te leggen; herprofilering van de Steenweg op Gierle naar verkeersveiligheid. Er dienen maatregelen genomen te worden die een positieve invloed hebben op de verkeersveiligheid op de Steenweg op Gierle.

Þ


Juni 2010

58

Doelstelling 3: parkeren en mobiliteit zijn beter afgestemd op en bevorderen het commerciële gebeuren (winkelen - horeca) OMSCHRIJVING De bereikbaarheid van het winkelcentrum en de geboden parkeerruimte worden alsmaar belangrijker als determinerende factor in de keuze van een winkelgebied. Het winkelende publiek wil op een efficiënte en snelle manier zijn inkopen doen (zeker bij kortstondige aankopen zoals dagelijkse aankopen). Indien dit niet mogelijk is, zullen ze gaan winkelen naar inplantingen waar parkeren gemakkelijker is. ACTIES Concreet worden onderstaande acties voorgesteld: parkeervoorzieningen verder uitbouwen op strategische plaatsen in de stad en zorgen dat nieuwe parkings goed bereikbaar zijn. De projecten Le Bon en Turnova voorzien extra parkeervoorzieningen alsook een ondergrondse parking aan Muylenberg en het station en komen er extra randparkings; creëren van duidelijke parkeerroutes die het winkelende publiek leiden langs de verschillende parkeervoorzieningen. Een duidelijke parkeerroute en -signalisatie moeten ervoor zorgen dat consumenten op een efficiënte manier kunnen winkelen. Het voorzien van een duidelijke bewegwijzering naar de parkeervoorzieningen vermijdt tevens veel verkeershinder in het winkelcentrum en aldus verhoogt de bereikbaarheid met de auto; betere aanduiding van de gratis randparkings (‘Park & Ride-systeem’): naast het aantal voorziene parkeerplaatsen, ook de afstand, de aanlooproute naar het centrum en het goedkope ‘heen- en terugbiljet’ beter communiceren aan de hand van duidelijke en goed zichtbare borden en stadsplannen aan de knooppunten van de hoofdwegen; onderzoeken of GPS-parkeren naar bijvoorbeeld de centrumparking De Warande mogelijk is. Bij GPS-parkeren worden bezoekers met hun auto automatisch naar de parkeerplaats geleid; dynamische parkeersignalisatie plaatsen vanuit de Ring en de gewestwegen. In het centrum en aan de verschillende toegangswegen naar het centrum kan op een duidelijke manier aangegeven worden waar (afstand tot het centrum) en hoeveel er kan geparkeerd worden en hoeveel vrije parkeerplaatsen er op dat moment zijn (bezettingsgraad); investeren in shoppermarketing en shopperpromotie door bijvoorbeeld de inwoners van Turnhout en uit de naburige gemeenten een gratis parkeerticket toe te sturen; een duidelijke communicatie omtrent het aanbod van parkeerplaatsen naar het winkelende publiek kan het parkeren vergemakkelijken. Hieronder worden enkele concrete communicatieacties opgesomd: handelaars kunnen een overzichtsplan (flyer) meegeven met het kooppubliek, downloadbaar overzichtsplan op de stedelijke website en op de site www.turnhoutwinkelstad.be, promofilmpjes op de regionale televisie;

Þ


Juni 2010

59

elke toename van de aantrekkingskracht van Turnhout-centrum door het Le

Bonproject en het Turnovaproject zal onvermijdelijk gepaard gaan met een toename van de verplaatsingen van en naar het centrum van Turnhout. Een aangepast mobiliteitsbeleid (verkeerslussen, openbaar vervoer, …) dat er mede op gericht is om de leefbaarheid van het centrum van de stad op peil te houden, dient hierop een passend antwoord te formuleren; de opmaak van een aangepast mobiliteitsplan dat ervoor zorgt dat het centrum van Turnhout perfect past in de STOP-benadering. STOP staat voor prioriteit aan Stappers, Trappers, Openbaar vervoer en Privaat vervoer (auto).

Þ


Juni 2010

60

Doelstelling 4: promotie die de aandacht trekt OMSCHRIJVING De attractiviteit van een winkelgebied wordt in eerste instantie bepaald door de aanwezigheid van een voldoende en gevarieerd winkelaanbod. Toch is het winkelaanbod tot op vandaag niet altijd genoeg om kopers te lokken. De promotie wordt steeds belangrijker in het winkelgebeuren. Het toepassen van promotie moet in de eerste plaats zorgen voor een sterker imago waardoor men in staat is de klantenbinding te vergroten. ACTIES Het is wenselijk dat Turnhout zich weet te onderscheiden van de andere winkelgebieden. Wat maakt Turnhout verschillend op het vlak van winkelen ten opzichte van andere winkelgebieden? Is het de Grote Markt, het ruime winkelaanbod, de gezelligheid, …? Of is het het feit dat er in Turnhout altijd iets te beleven valt? De Unique Selling Point (USP) dient consistent gebruikt te worden in het winkelpromotiegebeuren. Voorts kan het product “winkelgebied Turnhout” verder worden ontwikkeld in functie van de USP (bijvoorbeeld het aanpassen van het winkelaanbod en het openbaar domein in functie van de gekozen USP). Voor de USP dient dan ook een goed beeldmerk en een bijhorende slagzin te worden gekozen die consistent worden toegepast. Wordt er bijvoorbeeld gekozen om ‘beleving’ als USP te gebruiken, dan dient de productontwikkeling zich toe te spitsen op: het aantrekken van experience stores (zoals bijvoorbeeld Abercrombie, Apple store, …); het opzetten van “belevingsevenementen” (animaties, concerten, …); de inrichting van het openbaar domein zodat beleven centraal komt te staan (bijvoorbeeld verblijfspleinen, de rol van de herinrichting van de Grote Markt, speelpleintjes, aandacht voor sfeer en sfeermuziek, …). De promotionele activiteiten mogen nog verder worden versterkt binnen het huidige afzetgebied alsook deze activiteiten die gericht zijn op het aantrekken van Nederlandse shoppers. De promotionele activiteiten mogen ook interactiever zijn door bijvoorbeeld gebruik te maken van de nieuwe media zoals sociale netwerken. De promotie van Turnhout bestaat voornamelijk uit het opmaken en verspreiden van brochures. Zo is er de brochure ‘Het Hart van Turnhout’. Op dit ogenblik werd nog geen communicatie- en promotieplan opgesteld. Om de detailhandel te versterken en belangstelling te creëren voor de stad Turnhout, dient een degelijke communicatie- en promotiestrategie ontwikkeld te worden. In het promotieplan dient Turnhout aan te geven welke mogelijkheden er in de stad zijn en welke troeven er dienen uitgespeeld te worden. Het plan moet vervolgens worden vertaald in een concreet actieplan. De promotieacties dienen hierbij creatief en innovatief te worden uitgewerkt en er mag niet enkel teruggevallen worden op standaardformules.

Þ


Juni 2010

61

Enkele actiepunten op het vlak van promotie voor de stad Turnhout kunnen zijn: initiatieven die de aandacht trekken van een breed publiek met de focus op: de eigen inwoners en de buurgemeenten in functie van de commerciële aantrekkingskracht, het invloedsgebied van Turnhout op het vlak van periodieke en uitzonderlijke goederen; meer gezamenlijke publiciteit (handelaars en stad werken samen) waarbij onder meer het kwalitatieve winkelaanbod in combinatie met een betere bereikbaarheid en meer parkeermogelijkheden aan bod komen; informatiepanelen op strategische plaatsen van de stad vanuit alle richtingen (binnenrijden en buitenrijden) met promotie van het handelsgebeuren (bijvoorbeeld ‘welkom in Turnhout’, ‘Turnhout winkelstad’, ‘U verlaat Turnhout. Bedankt voor uw bezoek en graag tot binnenkort’, …); onderhandelen met De Lijn over de promotie van Turnhout als winkelstad en als stad die goed bereikbaar is met het openbaar vervoer; uitdelen van placemats aan de horecazaken waarop een plattegrond van Turnhout is getekend met de aanduiding van een aantal handelszaken en horecazaken over geheel Turnhout (foto, aanbod, adres, speciale actie, …). Om de promotieacties uit te werken en elementen te realiseren, moeten er evenwel voldoende financiële middelen zijn en moet er ook een bereidheid zijn van de handelaars om mee te werken aan de acties. In dit kader kan er overwogen worden om de handelaars a rato van hun activiteit, vestigingsplaats en oppervlakte een bedrag te doen betalen in ruil voor acties en maatregelen ter promotie van het handelsgebeuren in de stad Turnhout. Via een nieuw initiatief wordt een gemeenschappelijk promotiebudget van 100.000 EUR bijeengebracht waarvan de helft afkomstig is van de stad en de andere helft van de handelaars. De middelen zullen ingezet worden om promotieacties te voeren (inclusief grensoverschrijdende acties).

Þ


Juni 2010

62

WES vzw • Baron Ruzettelaan 33 BE-8310 Assebroek-Brugge • Tel. +32 50 36 71 36 • Fax +32 50 36 31 86 [email protected] • www.wes.be

WINKELBELEIDSPLAN TURNHOUT EINDRAPPORT JUNI 2010 STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN DE STAD TURNHOUT

Recommend Documents