Wij hopen u hiermee een interessante middag te kunnen bieden waarna u met inspiratie en nieuwe ideeën aan de slag kunt

Regionale Bijeenkomst “Bouwen aan Duurzame Coalities”

Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u het definitieve programma voor de regionale bijeenkomst “Bouwen aan duurzame coalities” waarvoor u zich heeft aangemeld. Het beloofd een boeiende middag te worden, met veel aandacht voor de veranderende rol van de lokale overheid. We hebben Thijs de la Court bereid gevonden toelichting te geven op het Energieakkoord. De gemeente Zaanstad laat zien hoe je als gemeente via samenwerking en het verbinden van belangen geld kunt vrijmaken voor investeringen in duurzame energie. Johan Janse schetst hoe zij in Breda vanuit eigen initiatief vormgeven aan groene economie. Tijdens de workshops krijgt u informatie en handvatten die voor uw eigen situatie waardevol zijn. Vanuit Brussel zal een vertegenwoordiger van het Covenant of Mayors office aanwezig zijn om kennis te maken met de Nederlandse aanpak en antwoorden te geven op vragen rond het Burgemeestersconvenant. Sebastiaan van ’t Erve zal de resultaten van de middag verzamelen en overbrengen aan de wethouders die tijdens het schakelmoment ook aanwezig zijn. Onze keynote speaker, Jos van der Lans, gaat aan het eind van de middag vanuit een heel andere invalshoek in op deze ontwikkelingen.

Wij hopen u hiermee een interessante middag te kunnen bieden waarna u met inspiratie en nieuwe ideeën aan de slag kunt.

Locatie:

Raadhuis gemeente Breda Claudius Prinsenlaan 10 4811 DJ Breda

Datum:

23 oktober

Aanvang:

14.00 uur

Dagvoorzitter: Bart Eigeman, voormalig wethouder gemeente Den Bosch

Programma: 13.30 uur:

Ontvangst met koffie en thee

14.00 uur

Welkomstwoord door de heer Akinci, wethouder duurzaamheid gemeente Breda

14.05 uur

Toelichting op het Energieakkoord door Thijs de la Court

14.25 uur

E-Harbours: flexibiliteit als verdienmodel, door Ruud van Vliet, gemeente Zaanstad

14.40 uur

Presentatie lokaal initiatief

14.55 uur

Toelichting op workshopronde

15.00 uur

Begeven naar workshop ruimtes en korte pauze

15.10 uur

Start workshopronde B: Lokale Energie-initiatieven: onder leiding van GDO krijgt u uitleg hoe een lokale energiecoöperatie tot bloei kan komen en wat dat vraagt van gemeenten; C: Multi-actor Procesmanagement: Henk Diepenmaat, directeur van Actors Procesmanagement, neemt u mee in de ontwikkelingen rond duurzaamheid en laat u ervaren hoe u belangen kunt verbinden D: Kansen in Europa: het Burgemeestersconvenant blijkt in Europa steeds belangrijker te worden bij het aanvragen van subsidies. In deze workshop krijgt u informatie over EU-subsidies en kunt u vragen stellen aan een vertegenwoordiger van het CoM-office uit Brussel.

16.30 uur

Plenaire terugkoppeling resultaten van de workshops

16.45 uur

Pauze

17.00 uur

Schakelmoment 17.05 uur

Terugkoppeling middagsessie door Sebastiaan van ’t Erve

17.15 uur

Lezing door Jos van de Lans

17.45 uur

Vragen en discussie

17.55 uur

Afsluiting middagprogramma

18.00 uur

Buffet

19.00 uur

Start bijeenkomst Bestuurdersnetwerk

21.30 uur

Einde bijeenkomst

Over Jos van der Lans: Van der Lans is zeer kritisch over de houding van burgers in de publieke sector, die zich, in zijn ogen "als koningen" gedragen: burgers verwachten dat de overheid snel hun problemen op kan lossen. De overheid reageert hierop als een onderdaan: steeds meer politici zeggen te willen luisteren naar de burgers. Volgens Van der Lans is de relatie tussen politiek en burger radicaal gewijzigd: voorheen was de politiek de "koning" en de burger de onderdaan. Volgens Van der Lans is er ook geen kloof tussen burgers en de politiek: de politiek is nog nooit zo responsief geweest naar de burger. Echter, in de ogen van Van der Lans werkt dit niet: de overheid kan niet op de korte termijn aan al de, vaak tegengestelde, eisen van alle burgers voldoen. Op 3 oktober verscheen 'Sociaal doe-het-zelven' het laatste boekwerk van Jos van der Lans welke hij samen schreef met Pieter Hilhorst die intussen wethouder werd in Amsterdam. Hierin wordt niet alleen ingegaan op de energieke samenleving vanuit het perspectief van de burger maar ook op de vraag hoe je als bestuurder vorm kunt geven aan deze nieuwe verhouding tussen burgers en overheid.

Samenvatting van de workshopsessie Kansen in Europa

Breda, 23 oktober 2013 Vraag en antwoordsessie met Pirita Lindholm, Covenant of Mayors Office 1. Stand van zaken Covenant of Mayors 2. Monitoring ingediende SEAP's en BEI's 3. Toekomst van het CoM 1. Het Covenant of Mayors netwerk groeit, er zijn op dit moment ruim 5100 ondertekenaars in heel Europa. Meer dan 3000 SEAPs worden op dit moment ten uitvoer gebracht. Gemiddeld wordt 8 ton CO2-uitstoot per inwoner gereduceerd, is het gemiddelde percentage gereduceerde CO2 28% per SEAP en 44% van de verwachte realiseerde besparingen plaatsvinden in de bestaande bouw. 2. Het is een uitdaging voor het CoM office om een algemeen Europees rapportage systeem te ontwikkelen dat niet te complex is en tegelijkertijd geloofwaardig genoeg om conclusies uit te trekken die worden aangenomen door de Europese instellingen m.b.t. CO2 reducties en energiebesparing. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan een monitoringsysteem dat direct feedback geeft op het ingevulde SEAP. Na het indienen van het SEAP is er 2 jaar de tijd om een monitoring report in te leveren. Nederlandse ondertekenaars kunnen gebruik maken van de Klimaatmonitor van RWS Leefomgeving waarin 50-80% van de benodigde data terug te vinden is. De Klimaatmonitor is door het JRC, het Joint Research Centre dat de 0-meting beoordeeld, goedgekeurd als waardevolle bron van data. Voor informatie over de Klimaatmonitor, neemt u contact op met Gert Nijsink, [email protected]. http://www.klimaatmonitor.databank.nl/ 3. Het CoM office heeft Europese financiering gekregen voor 2014-2017. In de komende jaren is implementatie en het financieren van de activiteiten omschreven in de Sustainable Action Plans de meest belangrijke focus. Hierbij is voor het COM de uitdaging om de inspanningen die ondertekenaars leveren onder de aandacht te brengen van de Europese instellingen. Het nieuwe Europese framework tot 2030 is kritisch en conservatief wat betreft het stellen van doelen voor duurzame energie en ondersteunt de positie van lokale overheden niet.

Klimaatverbond en RWS Leefomgeving hebben de rol van Supporter respectievelijk Coordinator van het COM netwerk in Nederland. Dat betekent dat ondertekenaars van het COM en geïnteresseerden een beroep kunnen doen op ondersteuning uit deze organisaties. Hierna ging Rein Luijks van Hezelburcht Consultancy verder met een powerpoint presentatie over de financieringsmogelijkheden binnen Europa. Uit een korte ronde langs de aanwezigen bleek dat men in het algemeen geen positieve ervaring heeft. Zijn belangrijkste punten waren: 1. Begin op tijd met het doen van een subsidieaanvraag. Het hele traject neemt zo een jaar in beslag. 2. Ga vooral uit van je eigen positie en koers en maak daarbij gebruik van je netwerk, zowel lokaal als nationaal als op Europees gebied. Zorg dat je op de hoogte bent van wat er speelt in Brussel en bouw een relatie op met de EU instellingen. Zo weet je wanneer er calls aankomen. 3. Als je besluit om een subsidieaanvraag te doen, zorg dan dat er voldoende draagvlak voor is binnen de eigen organisatie. Hou iedereen goed op de hoogte van wat er speelt. Op de website www.burgemeestersconvenant.nl kunt u deze powerpointpresentatie downloaden.

www.burgemeestersconvenant.nl www.covenantofmayors.eu

__PLATFOR M31._ kennis van stad

regro

c,Da,

Agentschap NL Ministerie van Econommsche Zuken

dk 0

Duurgame ontwikkeling

Klimootverbond Nederland

Voorletter

Achternaam

Functie

Gemeente

Selcuk Pieter Martien Thijs Barth Hans Jan Michiel Jan

Akinci Bliek, van den Brurn, de Court, de la Eeten, van Freije Groos, van Liere, van Luteijn

Wethouder Wethouder Wethouder Wethouder Wethouder Wethouder Wethouder Wethouder Burgemeester

Henk

Mirck

Wethouder

Gemeente Breda Gemeente Eersel Gemeente Rucphen Gemeente Lochem Gemeente Lingewaard Gemeente Zederik gemeente Waalwijk Gemeente Houten Gemeente Cromstrijen Gemeente Zwijndrecht

Bas Jos

Nootenboom Pierey

Wethouder Wethouder

Maarten Cors Jan Arnoud

Pieters

Wethouder

Punt Robberegt Rodenburg

Wethouder Wethouder Burgemeester

Harriet

Tiemens

Wethouder

Gemeente Rheden

Annemieke Marijke

Ven, van de Vos-Kroeze

Wethouder Wethouder

Gemeente Veghel Gemeente Drimmelen

Rene

Windhouwer

Wethouder

Gemeente Nijkerk

e-harbours electric

Gemeente Barendrecht Gemeente Deventer Gemeente Oisterwijk Gemeente Moerdijk Gemeente Vlaardingen Gemeente Midden Delftland

The Interreq IVB North Sea fiegion Programme 4

,44

.47

ortl

9 ,

Paraaf

4,.. el-------1-k_.- I jtt-, (_, ir&AJ gr-sci,

-2."J e/ -, i•imw ,-----

.

TV-7
,z2.

Burgemeestersconvenant Voor lokalecluunzarre

Co-funded by the intel igent Energy Europe Progranune of the Eurnpean Union

C ‘'M NETworking the Covenant Of Mayors

_PLATFORM31_ kennts van atarl en reglo

10 • Gemeenten VOOT Duurzame ontvakkelmg

Agentschn N1 Ministerie van Econonnsche Zaken

Klimaatverbond

I Nederland

Paraaf

Voorletter

Achternaam

Gemeente

Email

Stephan Thiis Robert Kees Rik Peter l',Z2

Brandligt Court, de la Linnekamp Ouden, den Rolleman Westenberg ZijIstra

Gemeente Delft Gemeente Lochem Gemeente Zaanstad Gemeente Zoeterwoude Gemeente Aalsmeer Gemeente Hoorn Gemeente Uithoorn

sbrandlictaDelft.n1 t.delacourtalochem.n1 r.linnekampazaanstad.n1 c.den.oudenzoeterwoude.n1 Marja.WiersmaAalsmeer.n1 s.van.puttenahoorn.n1 [email protected]

e-harbours electrk

/ loarm--,.....,

•

"P

2.,„:._ ex

The Interreg IVB North Sea Region Programme

1111 0 Ic2.

Burgemeestersconvenant Nexlekalelleavarne enenlo

Co-funded by the Intetigent Energy Edrope Prograwne of the European Union

NETC‘'M NETworking the Covenant Of Mayors

Agentsch:ip NI

_PLATFORM31_ kennis van stad en reglo

ministerre van

Duurname ontynkkeling

FEWWIllische

Zu ken

Kj, Klimaatverbond

Nederland

Paraaf

Voorletter

Achternaam

Gemeente

Selcuk Donald Mireille Valesca Resie Pieter Bram Baukje A. Michael Yolanda Henk Hedi Titus Bart Sebastiaan Kees Marco Barbet

Akinci Akker, van den Bedeschi Bergh, van den Beulen Biemans Brouwer Bruinsma Clarijs Daamen Diepen, van Diepenmaat Dijk, van DrVijkoningen Eigeman Erve, van't Hack Harms Hendriks-Punt

Gemeente Breda Klimaatverbond Klimaatverbond gemeente Stichtse Vecht Gemeente Schiedam Gemeente Tilburg Berenschot Gemeente Hellevoetsluis Omgevingsdienst Midden en West-Brabant Energiek Moerdijk & VEC-noord Brabant Gemeente Zaanstad Actors Procesmanagement Ministerie van I & M Gemeente Waalijk Dagvoorzitter GDO Gemeente Zuidpias Gemeente Houten Gemeente Breda Regio West Brabant

i

reJli Sal"Leoniek Pieter Johan Niki Leonie Henk Inge Jos Ron Michiel Kinie Jaap Rolf Nicolette Rocco Frits Jory Andy

e-harbours electric

Vf)(-,14 .

-14~11-,~Eleil. Hoorn - Ravenhorst, van de Hulten, van Janse Jansen Jansen Klein Klundert, van de Lans, van der Lanzaroms Liere, van Lont Neeleman Os, van Peters Poppel, van Raaphorst Rombouts Rossem, van The Interreg WB North Sea Region Programme

Gemeente Veldhoven Gemeente Roosendaal Edrive Gemeente Cuijck Platform31 GDO Gemeente Utrecht Auteur "Sociaal doe-het-zelven" Stadsgewest Haaglanden Gemeente Houten Gemeente Den Bosch Servicepunt DE Gemeente Geldermalsen Gemeente Boxmeer Ministerie van l&M Gemeente Breda Gemeente Barendrecht Gemeente Barendrecht

Iznbg ■ IZ:2

' "

Burgemeestersconvenant Voor kkalc eloortame encr,

Co.fi.nded by the Intel igent EnerDy Exope Progra,:ne of :he European Union

NETC.'M NETworking the Covenant Of Mayors

...

*

,

..7.0

i

flki m-

ilit. ,

('

AI .

—

"

4111

■,

cf-/ M i 4dle.

gr--a

r

W

_ 11

-■

Klimaatverbond

Agentschap NL

_PLATFORM31_

Ministerie san Econonnsche Zaken

kennis van siad en regalo

11 Nederland

Kaj Anna

Sanders

Ministerie van l&M

Schoemakers

Klimaatverbond

Jan

Schreuder

Gemeente Zaanstad

Pauline

Sparenburg

Gemeente Amersfoort

Ronald Nelly

Stroom, van der

Energiek Moerdijk & VEC-noord Brabant

Swijnenburg

Gemeente Amersfoort

Nienke

Trap

Klimaatverbond

Enneke Ruud

Vlaanderen Vliet, van

Klimaatverbond Klimaatverbond

Robert

Wilms

Gemeente Leudal

Frank

Zelst, van

Gemeente Vlaardingen

2-GIIM lia

C C(

qi

• ::■.41>

il•

s

GJ-

'

\'' Cli Iii■ \-"\- ■■■ ‘

...1.

111. iiii

e-harbours electric

Illr.

•

\...

,_. -1.0D-

ie

4,

E

fO L)1A.)

If■no(1

ef id". k

1\iCIA -Dv■

ii 45

Ilikil

(4=dt—i--Libk._ vW

.% as,

l'411■■•• lim. la

—5?(F-2------

(5-1-e_r

.i4j

-

r ...c"--r• 1 ..- (1.2t...4_,-... 5

01.

la

_ Burgemeestersconvenant

.

Co-funded by the lotel igeot Energy Europe Prograwne of the European Union

-_. ■;11152111

...,,,,....

The Interreg North Sea Region Programme /

411

Voor lokaleclutezame oncron

NETC.'M NETworking the Covenant Of Mayors

AgentschpN Ministerie pan FrononnscheZakcn

_PLATFORM31_

Donald Sjoerd Brenda Kathy

Akker, van den Andela Balvers Boomstra

Michael Henk Dick Jean Sebastiaan C. Jackelien Marco Pim Marja René Leonie Henk Jaap Richard Martijn Evelien Jeroen Ruth Anna Marina Gerhard Harry Bas Nienke Peter Marion Enneke Ruud

Daamen Diepenmaat Dubbeld Eigeman Erve, van 't Frankena Glorie Harms Herk, van Hof Jansen Jansen Klein Knip Leeuwen, van Messing Middendorp Nobel Noorduyn Schoemakers Schuit Schutten Smith Spekreijse Trap Verheggen Visser Vlaanderen Vliet, van

Theo Vera

Voskuilen Vuuren, van

Klimaatverbond Gemeente Haarlem Gemeente Hoorn Gemeente Bergen Energiek Moerdijk & VEC-Noord Brabant Actors Procesmanagement Provincie Zuid Holland GDO GDO Gemeente Apeldoorn Gemeente Bloemendaal Gemeente Houten Provincie Noord-Holland Gemeente Amsterdam Servicepunt Duurzame Energie Platform31 GDO Milieudienst ljmond Gemeente Amstelveen Gemeente Soest Wethouder Haarlemmermeer Omgevingsdienst Midden Holland Klimaatverbond Gemeente Zaanstad Gemeente Langedijk Gemeente Castricum Gemeente Gouda Klimaatverbond Gemeente Zoetermeer Gemeente Arnhem Klimaatverbond Klimaatverbond Alliander Duurzame Gebiedsontwikkeling Gemeente Velsen

v(x\ (--:1-e- 2A

ckreiAder-

(,u

Nederlond

Paraaf

sC:ft d

Donald.van.den.akkerklimaatverbond.n1 [email protected] b.balvershoorn.n1 [email protected]

..,,,,_... .,

:ortre7!Int -

d.dubbeldpzh.n1

1-7e----

jean.eigeman@hccnetn1

a

S -0A--/Urkt)e. 2;Y) t' -iu [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] m.hofRwest.amsterdam.n1 [email protected] [email protected] h.kleinavereniqinggdo.n1 jknitKamilieudienst-ijmond.n1 [email protected]

.4•51.e, ..,. -

4f■

.0

..

411110 I ••••

E Middendorpasoest.n1 RNoorduynRodmh.n1 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] nienke.trapaklimaatverbond.n1 p.f.verhe en zoetermeer.n1 marion.visserarnhem.n1 e [email protected] [email protected]

r). - ,k(A

2 D f e rA .

-

---

jqre 12. A / .

t. ( kyGt

()ctin ( CtktS

(

e-harbours electric

Cii evt-■

2-'-s- \ Ac}( The Interreg IVB North Sea Region Programme

ct .,'

eá) 2 ,'4,--, i'-kc-t_a. ,. v. (

‘=2. Burgerneestersconvenant Voor Idsale Ouurrarne enoeg.

Co-knded by the htel igent Enerw EJeope Program-ne of the Eurt pean Union

90' ral•__,L,,,

.ii.,-

..;:avv -7.111•1P"

Ikil

."

dl i

-2f‘ es(\Stt-

(1 Scii(tkofer 2-'2)P1,(\5\-.W.(‘ 1,

-

.

411.

iw'

[email protected] [email protected]

E11-\-V■ Ocien

(2

Klimaatverbond

Email

Voorletter Achternaam Gemeente

An

i

Duureame ontwikkehng

kenn, va n stad en reglo

NETCrM NETworking the Covenant Of Mayors

. ht

....-2.10::•'....-

Agentschap NL

_PLATFORM31_ kennisvan stacl en reglo

Ministerie van Economische Zaken Duurzame ontwildahng

•-`■ 1,41 The Interreg IVB \■,..ecor e-harbours electric

North Sea Region Programme r-oett ong the iatiee byxedmagente ounrernstowd

Co-tnded by the htel igent Energy neope Prograrnme of the European Union

Klimaatverbond Nederlond

Ir2L0

110

Burgemeestersconvenant Voor hketeuutrzemeenerga .

NETCOM NETworking the Covenant Of Mayors