DEC
16 2014
T HEM A LA N E ? M O H C ZI IT A A R D WIE PRINS, , T R A VA R E LD O P M A E T T TO TOE RT? NIJHUIS OF VAN HUIJGEVOO P2 VOICE OF ORLAND HET ORAKEL SPREEKT LEES MEER
1
P3 CONGRES MEDEZEGGENSCHAP ANDERS DURF TE EXPERIMENTEREN LEES MEER
P4 MAAK ONS GEK! 2015 WORDT EEN CRUCIAAL JAAR VOOR DE MEDEZEGGENSCHAP LEES MEER
P5 NIEUW IN DE OR MEINDERT NAP, OR VAN GEMEENTE RENKUM LEES MEER
VOICE OF ORLAND Mevrouw Orakel is gek op de Voice of Holland. “Draai nou, draai nou” schreeuwt ze tegen de jury als ze een jongen of meisje aardig vindt zingen. Als gekend wijsgeer heb ik daar niks mee. Dat snapt u. Ik ben meer van de Vpro, NRC en op zijn tijd ZDF en de BBC. Tja, een beetje een snob ben ik wel. Toch heeft die De Mol wel een systeem bedacht waar ik wat mee heb. Stel je voor: Thomas Piketty, de econoom die beweert dat er met arbeid straks geen moer meer valt te verdienen en die een groeiende ongelijkheid signaleert wordt anoniem aangekondigd door die jongen van Krabbé. En vier OR-voorzitters spelen De Lange, Borsato, Ali B en Trijntje. Ik noem een Ineke Nijhuis uit Hengelo, een Maarten Poldervaart van Drechtsteden, een Freek van Huijgevoort uit Tilburg en Gert Prins uit Capelle aan de IJssel. Zegt u het maar meneer. “Goedenavond, ik voorspel dat er steeds minder werk komt en dat het gemeentehuis van 2030 de omvang van een transformaterhuisje heeft. Het merendeel van de inwoners uit de gemeenten verdient het zout in de pap niet en een procent van de burgers ziet het geld tegen de plinten klotsen.” Wie draait zich om? En laat hem toe tot team Poldervaart, Prins, Nijhuis of Van Huijgevoort? En wie draait de stoel om bij ene Klöpping uit Utrecht die overal nieuwe start ups ziet en van wie alle gemeentelijke medewerkers creatief, digitaal en flexibel tal van voor de burger fijne apps mogen maken? Of wordt het knokken om kandidaat Asscher uit Amsterdam die zijn pitch begint met de waarschuwing dat we wel goed moeten nadenken over robotisering zoals hij digitalisering noemt en die vindt dat we ook de rechtspositie van flexibele medewerkers moeten versterken? Let’s rumble! Maar regeren is vooruitzien. Dus pik uw kandidaat in de Voice of ORland. Met of zonder hulp van het aanbod van het IEDER1OR-team op deze pagina. Fijne dagen…
ORAKEL
7,4
PRIMA BIJEENKOMST
Het congres Medezeggenschap Anders ‘Meester in bewegen’ krijgt met een 7,4 van de deelnemers een ruime voldoende. “Een prima en goed georganiseerd congres”, aldus de eindevaluatie. Deelnemers waren vol lof over de congreslocatie in het oude stadhuis van Gouda en de term Medezeggenschap Anders “kwam goed uit de verf”. Behalve “een interessante middag” was het vooral ook een “prima gelegenheid om te netwerken”. “Gewoon een prima bijeenkomst”, die een volgende keer “wel iets vroeger mag beginnen”.
2
CONGRES MEDEZEGGENSCHAP ANDERS PLEIDOOI VOOR HET EXPERIMENT
“DURF TE EXPERIMENTEREN.” Die boodschap gaf gemeentesecretaris Frans Mencke mee op het congres Medezeggenschap Anders, Meester in bewegen. In het historische stadhuis van Gouda bespraken OR-leden, gemeentesecretarissen en middelenmanagers de toekomst van medezeggenschap binnen een veranderende overheid. Ruim tachtig belangstellenden reisden donderdag 13 november naar Gouda om ervaringen uit te wisselen en kennis te delen rondom vernieuwingen in medezeggenschap. Ook Miranda Verschuren, ambtelijk secretaris van de COR van gemeente Den Bosch was om die reden naar de ‘kaasstad’ gekomen: “Ik hoop hier te horen over nieuwe vormen van medezeggenschap”, aldus Verschuren aan het begin van het congres. Het congres Medezeggenschap Anders had met het historische stadhuis van Gouda opnieuw voor een aansprekende congreslocatie gekozen. Op het congres, georganiseerd door A+O fonds Gemeenten, de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS) en de Federatie van Middelenmanagers bij de Overheid (Famo), stond na een korte rondleiding door het stadhuis de toekomst van de medezeggenschap binnen de veranderende overheid centraal. Dagvoorzitter Piet Wanrooij, gemeentesecretaris van Neerijnen, onderstreepte de noodzaak van het congresthema ‘Meester in bewegen’. Wanrooij: “Gemeenten krimpen alleen nog maar. Ook mijn eigen gemeente Neerijnen.” Maar verandering biedt medewerkers volgens Wanrooij kansen. “Het is vervelend als medewerkers moeten omzien naar een nieuwe werkplek, maar medewerkers die bij ons vertrokken, kregen binnen nieuwe samenwerkingsverbanden meer carrièremogelijkheden dan in onze kleine gemeente. Dat beseft onze OR ook.”
3
EVALUEREN Keynote-spreker Frans Mencke, gemeentesecretaris in Hoorn, definieerde “het goede gesprek” tussen WORbestuurder en OR: een optimale afweging tussen belangen van afnemers (burgers), financiële solidariteit en medewerkers. “De basis is respect en vertrouwen”, aldus Mencke. Hij schetste vervolgens een reeks dilemma’s die het goede gesprek kunnen verstoren als partijen zich diep ingraven. Om het goede gesprek te blijven voeren adviseerde hij ieder jaar de samenwerking tussen de bestuurder en OR te evalueren: “Inventariseer waar het schuurt en waar de energie zit. Wat zijn jullie dilemma’s en wat maakt bij jullie het goede gesprek. En durf te experimenteren”, gaf hij mee. Dat gebeurt zeker al. Zo gaat Almere aan de slag met een tijdelijk team rondom de decentralisaties, zodat medewerkers hun ervaringen snel kunnen terugkoppelen. Ook gemeente Hoorn zelf experimenteert met vernieuwing van medezeggenschap. Bij de ‘medezeggenschap in een dag’ houdt Hoorn een medewerkerspeiling waarna medewerkers in 24 uur in een soort van rugbyscrum binnen de organisatie alle argumenten over een onderwerp uitwisselen. Daarna volgt een tweede medewerkerspeiling om te zien of meningen verschoven zijn. INSPIRATIE De congresdeelnemers bespraken na de inleiding van Mencke in workshops de thema’s overheid in verandering, vernieuwing medezeggenschap, vakmanschap en loopbaanzelfregie. In de burgerhal van het oude stadhuis namen Ineke Nijhuis en Monique ten Dam van OR Hengelo deelnemers mee in hun plannen om de beste OR te worden met uiteindelijk doel om zich op te heffen. Lees verder op volgende pagina
Er ontspon een levendige discussie over de wenselijkheid daarvan en het enthousiasme en de vernieuwende gedachten van OR Hengelo vormden voor een flink aantal deelnemers een bron van inspiratie. “Ik vond het verhaal over de medewerkersparticipatie in Hengelo erg interessant”, nam een deelnemer mee naar huis.
vervolg
PASSENDE OPLOSSINGEN In de workshop over de veranderingen binnen de overheid was de vraag wat de medezeggenschap kan bijdragen aan de veranderingen die op de gemeenten afkomen. Volgens programmamanager Eric Edens van gemeente Almere gaat het werk van medewerkers door de decentralisaties, bezuinigingen en nieuwe samenwerkingsverbanden flink veranderen. OR Alkmaar herkende het beeld. “Ook bij ons gebeurt heel veel, maar wij hebben nog niet echt greep op wat de OR daarin kan betekenen. Misschien moeten we de medezeggenschap op een andere manier organiseren. Medewerkers krijgen straks andere rollen binnen de organisatie en gaan meer van buiten naar binnen werken. Dan moet je misschien minder vasthouden aan bestaande structuren en regels, maar meer kijken wat buiten nodig is.” Edens: “De kunst is om oplossingen te vinden die passen bij de organisatie.” TWEE GEZICHTEN Vakmanschap kende twee gezichten: enerzijds het vakmanschap van de ambtenaar en anderzijds OR-vakmanschap. Sommigen twijfelden of ‘de ambtenaar als vakman’ wel bestaat, maar “een arts is ook niet alleen een vakman omdat hij
MAAK ONS GEK! We weten het: het wordt vaak beweerd en daardoor is komende stelling aan inflatie onderhevig, maar toch: 2015 wordt een cruciaal jaar voor de medezeggenschap. Geen woord gelogen. Op het programma staan de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren, het eerste jaar van de overheveling van jeugdzorg naar de lokale overheid, de gemeentelijke bemoeienis met werk en inkomen én de zorg voor zwakkeren en ouderen die ook op het bord van het plaatselijk bestuur komt te liggen.
4
goed snijdt, maar omdat hij zich bekommert om de gezondheid van zijn patiënt”, was het tegenargument. “Zo hangt vakmanschap van de ambtenaar samen met hart hebben voor de publieke zaak.” OR-vakmanschap werd gezien als het goede gesprek kunnen voeren op het strategisch niveau van het management. Daar blijft altijd een kleine regie OR voor nodig, vonden de workshopdeelnemers. KOERSKAART In de workshop loopbaanzelfregie en loopbaanplein vertelde Marieke de Feyter van het A+O fonds Gemeenten over het belang van medewerkers om zelf actief invulling te blijven geven aan de eigen loopbaan. Het A+O fonds wil met een nieuwe website, het loopbaanplein, medewerkers daarbij gaan ondersteunen en mobiliteit stimuleren. Om met medewerkers het gesprek te voeren over vakmanschap ontwikkelde het A+O fonds Gemeente inmiddels de A+O Koerskaart ‘Meester in je werk’. VAKER Het congres Medezeggenschap Anders bood deelnemers daarmee in een middag snel inzicht in belangrijke ontwikkelingen, vernieuwingen en uitdagingen voor de medezeggenschap. Dat is na te lezen in het boek ‘Wie kust de OR wakker?’ dat deelnemers na afloop kregen. Maar het netwerken en uitwisselen van ervaringen, vonden deelnemers in Gouda minstens zo belangrijk. “Maak gebruik van elkaars kennis en kunde. Zoek elkaar vaker op”, was een gedeelde opvatting op het einde van het geslaagde congres.
Daarnaast moeten we als medezeggenschap ons ook bezighouden met de digitalisering/robotisering. De zwartkijkers zien veel collega’s op straat belanden, de positivo’s denken dat we alleen nog maar interessant werk gaan doen en de rotklusjes aan computergestuurde systemen kunnen overlaten. Daar bovenop speelt ook nog het vraagstuk van de flexibilisering van de arbeid. Wat vindt de OR daarvan en hoe betrekken we tijdelijke of flexibele medewerkers bij de organisatie? Dat zijn volgens ons de thema’s voor komende jaren. Maar… zijn jullie het met ons eens? En zo ja hebben jullie behoefte aan ondersteuning? Dat kan. Mail of bel ons en we maken Lees verder op volgende pagina een afspraak bij jullie ‘thuis’.
In een kort tijdsbestek praten we de OR dan bij over het thema digitalisering en/ of flexibilisering. En gaan dan aan de slag met mogelijke manieren om de thema’s efficiënt te tackelen. Mochten er bij jullie andere thema’s spelen: laat het ons weten. Ook dan doen we ons best om ondersteuning te bieden. Maak ons gek. Tot volgend jaar! En uiteraard hele fijne dagen gewenst: digitaal achter de pc of de playstation. Flexibel met twee bezoekjes op een dag. Analoog met een boek of monopoly en met de ‘same procedure as last year’ Eerste Kerstdag bij.. Tweede bij.. Hoe dan ook: Proost en gezondheid,
vervolg
Het Ieder1ORteam. e-mail:
[email protected] / telefoon: 070 763 00 33
NIEUW IN DE OR
NIEUW
!
In de politiek weten ze er alles van. Er is een verschil tussen woord en daad. Geldt dat ook voor de nieuwe oogst in de OR die aantrad na de verkiezingen in maart? Hoe bevallen de wittebroodsmaanden? Ieder1OR onderzoekt. Meindert Nap (50) speelde al een tijdje met de gedachte om zich opnieuw verkiesbaar te stellen voor de OR van gemeente Renkum. Toen hij ook nog eens door de vorige ondernemingsraad werd gevraagd om zich kandidaat te stellen, was de keuze snel gemaakt. Nap: “Vraag en aanbod vielen precies mooi samen.” De medewerker vastgoedbeheer had er wel weer zin in na een OR-pauze van tien jaar. Eerder zat hij van 1993 tot 2003 al een periode in de ondernemingsraad. Nap: “Ik had het toen wel even gezien. Want het kost wel tijd. Ik kon destijds de motivatie niet goed meer opbrengen.” Inmiddels is Nap weer fris aangeschoven. Nu als een van de negen OR-leden in Renkum. Hij vindt het een interessante tijd. “Er gebeurt heel veel. Met de decentralisaties, bezuinigingen en dreigende inkrimping moet je erbij blijven. Er verandert van alles.”
5
Nap is lid van de werkgroep organisatieontwikkeling en Georganiseerd Overleg. Hij wil tijdens zijn hernieuwde OR-lidmaatschap vooral vroegtijdig kunnen meekijken welke richting de werkgever met de organisatie inslaat. Nap: “Zodat je de WOR-bestuurder daar op tijd vragen over kunt stellen en daarop invloed kan uitoefenen. Waarom doe je zus of zo? Waarom op deze manier? Ik zie mijn rol vooral als meedenkend en adviserend.” De tijden zijn in positieve zin veranderd, concludeert Nap na het laatste half jaar OR-werk. Nap: “De relatie met de WOR-bestuurder is opener dan in mijn vorige OR-periode. De OR wordt naar mijn gevoel nu eerder betrokken bij ideeontwikkeling. De WOR-bestuurder staat ook open voor kritische opmerkingen. Vroeger schoot men sneller in de verdediging of werd er met een sneer geantwoord dat de OR ‘er niet over ging’. Ik heb het gevoel dat de relatie met de WOR-bestuurder nu gelijkwaardiger is. Er wordt beter geluisterd en de inbreng van de OR wordt serieus genomen.” Of dat vooral op het conto komt van de tijdgeest of van de huidige WORbestuurder, weet Nap niet precies. “Het is waarschijnlijk een combinatie van beide”, aldus Nap. Ook met de OR valt te praten, vindt hij. “De OR heeft hier nooit alleen de hakken in het zand gezet. Ook nu zit er weer een goede en leuke ploeg.” Dat klinkt als een voorbode voor nog tien jaar OR? Nap: “Zeg nooit nooit….”
