CRISIS LAAT ZICH VOELEN

Afgiftekantoor 8500 Kortrijk 1 2de afd. - P3A9173 Afz.-V.U. Evolution Media Group Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke

Professioneel magazine voor de reiswereld

Maandelijks, uitgezonderd januari, april, juli, augustus en oktober - 15de jaargang nr. 120 - juni 2012 - Nr. 4

≥≥≥ i-EXPERIENCE

Azoren > pag 16

i-EXPERIENCE

MACEDONIË > pag 14

i-focus

REISAGENTENKETENS > pag 18

i-focus

EXCLUSIEF REIZEN > pag 24

CRISIS LAAT ZICH VOELEN Consumenten reserveren zeer vroeg of heel laat De financieel-economische crisis laat zich voelen in de reissector. De voorbije winter daalde de reismarkt met 6,7%, zo blijkt uit de ABTO-cijfers. Het consumentenvertrouwen blijft laag en de reserveringen hinken nog steeds achterop, maar er is enige hoop. Tussen februari en einde april liep de boekingsachterstand terug van -8,2% naar -5,4%, wat wijst op een toename van lastminute-boekingen.

> pag. 4 Klanten fideliseren met garanties.

De georganiseerde reismarkt is de voorbije wintermaanden eens te meer teruggelopen. Tussen 2006 en 2010 gingen er, volgens het WES, al één miljoen wintervakanties verloren in België, zij het dat touroperatorvakanties relatief beter stand houden. Niettemin noteerden de ABTO-leden een daling met -6,7% tot 680.000 vakanties. Frankrijk levert fors in met -10,8%, te wijten aan verminderde interesse voor Disneyland Parijs en de Alpen. Dichtbij-bestemmingen zetten, ten gevolge van het minder gunstige economische klimaat, mooie cijfers neer: Nederland (+7,7%), België (+3,3%) en Duitsland (+1,5%). Bij de wintersportbestemmingen krijgt Zwitserland klappen (-34,7%) door de sterke Zwitserse frank. Bij de vliegvakanties herstelden Egypte (+1,7%) en Tunesië (+0,4%) lichtjes na. Landen die vorig jaar profiteerden van de Arabische lente, verliezen nu terrein. Spanje levert 4,2% in, maar behoudt een groot deel van de vorig jaar opgetekende winst. In Marokko (-22%), Turkije (-13,4%), Malta (-22,2%), Cyprus (-18,6%) is het positief effect van de Arabische lente weggeveegd. De verre bestemmingen (-2,8%) verliezen lichtjes terrein. Voor de Malediven (-49,6%) en Sri Lanka (-63,1%) is de impact groot omdat het vluchtaanbod werd teruggeschroefd. Thailand (+24,9%) zet wel een mooi resultaat neer dankzij een verbeterd vluchtaanbod op Phuket en Bangkok. De Dominicaanse Republiek (-6%) en de VS (-8,1%) leveren in ten voordele van Cuba (+6,4%), Jamaica (+5,2%) en Mexico (status quo). In Afrika

(+3,5%) merken we dat vooral Senegal (-16,6%) en Kenia (-12,5%) terrein prijsgeven, terwijl het Arabisch schiereiland (+10,3%) opnieuw aan populariteit wint. “De financieel-economische crisis en het tanend consumentenvertrouwen wegen op de boekingscijfers”, stelt ABTO-voorzitter Claude Pérignon. “Einde april hinkten de reserveringen nog 5,4% achterop, wat alleszins een verbetering is tegenover februari toen er nog -8,2% werd genoteerd. Op 30 april waren er reeds 1,3 miljoen zomervakanties verkocht of 62% van wat in 2011 werd geboekt. WES-onderzoek wijst uit dat 81% van de Belgen zijn vakantieplannen niet zou wijzigen en dat slechts 5% overweegt niet meer op reis te gaan”. “Wel worden wij geconfronteerd met een steeds grotere polarisatie tussen de vroegboekers en de klanten die laat tot zeer laat reserveren. Wie zeker wil zijn van zijn vakantiebestemming en uit is op voordeel reserveert zeer vroeg. Wie geconfronteerd wordt met een onzekere situatie reserveert heel laat. Wij zien dat ook voor septemberen oktobervakanties die vroeger al in het voorjaar werden bevestigd en die nu pas enkele weken voor vertrek worden geboekt. Om boekingen te realiseren tussen het vroegboek- en het lastminute-seizoen moeten touroperators steeds meer werken met promoties en extra’s om klanten naar het reisbureau te lokken”. Geert Van Lierde

Technology Brighter, Bolder, Better innovation

Amadeus employee in our Madrid central office.

Imagine a brighter, bolder, better travel experience Choose technology developed by the brightest minds. Amadeus is everywhere, handling over 1 billion transactions every day. Together, we can find better ways of adding value to every step of the travel chain.

www.benelux.amadeus.com

i comment | GEERT VAN LIERDE De laatste dagen van het Vlaamse reisbureaudecreet zijn geteld. Na enkele ophefmakende veroordelingen van socio-culturele organisaties en verenigingen, geselecteerde geschenkdozen en terechtwijzingen aan het adres van ‘affiliate marketing’-aanbieders, was het huidige decreet niet langer houdbaar. Hedendaagse en innoverende distributieconcepten kregen geen kans in een klassieke, corporatistische georiënteerde reiswereld, terwijl nieuwe spelers haast ongestoord de markt konden betreden. Vlaams toerismeminister Geert Bourgeois (N-VA) overweegt nu om zijn zeven jaar eerder opgesteld reisbureaudecreet ter bescherming van de consument af te schaffen. Dat zou gefaseerd gebeuren, waarbij ‘affiliate marketing’ quasi meteen wordt vrijgesteld van de vergunningsplicht en volwaardige reisbureaus pas in 2014 zouden volgen. Waarom de ‘affiliate marketing’ een voorkeurbehandeling krijgt en nog twee jaar voorsprong mag nemen, lijkt niet dadelijk een pluspunt inzake consumentenbescherming. Hoe dan ook een rare kronkel om de vergunningsplicht af te schaffen, terwijl luttele dagen voordien diezelfde toerismeminister en Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) nog een addendum goedkeuren bij de managementovereenkomst 2011-2015 van het Departement Internationaal Vlaanderen. Daarin worden ‘de vergunning en controle van reisbureaus, toeristische verhuurkantoren en toeristisch logies in Vlaanderen’ beschouwd als een kerntaak. Komt er dan misschien een aanpassing van het reisbureaudecreet? Het zou alleszins niet slecht zijn om de criteria te bepalen voor een eerlijke concurrentie met respect voor een alomvattende reiswetgeving door elkeen die de markt betreedt, ongeacht of het nu om een reisorganisator, airline, on-line-speler of ‘affiliate’ gaat. Dat consumenten via alle mogelijke kanalen benaderd kunnen worden is een troef maar zij moeten ook terdege worden beschermd tegen cowboys en aasgieren die zullen opduiken. De laatste alinea van het E-VRAM is voor ervaren toerisme professionals niet zonder betekenis. “De Vereniging van Vlaamse Reisbureaus toont (no pun intended - JP) zich bereid het door haar gehanteerde conflictmodel bij te sturen en over te stappen op een overlegmodel en een sensibiliserende rol.” Voor wie zijn klassiekers kent, is dit een toegeving van formaat. Het siert de VVR en haar bestuurders. De toekomst is begonnen.

INHOUD 4

I-NEWS

8



9

I-SERVICE

ABTO: Klanten fideliseren met garanties Azamara Journey: luxe en service op een ‘boetiekschip’ Marktanalyse USA Passie voor service

12 14 I-EXPERIENCE 16 18 I-FOCUS

Macedonië: uitblazen aan het meer van Ohrid Azoren: actieve vakanties en natuurbeleving De bonte wereld van de reiskantoren

22 24 Rondetafel

Your best choice to travel to Vietnam

Internet Exclusief reizen

InfoTravel is een uitgave van EVOLUTION MEDIA GROUP bvba, Vlasstraat 17, 8710 Wielsbeke, België, en verschijnt 7 keer per jaar | Directie: Piet Desmyter: tel. +32 56 60 73 33, fax +32 56 61 05 83 | Hoofdredacteur: Geert Van Lierde, tel. +32 54 32 01 51, fax +32 54 33 64 27, e-mail: [email protected] - skype geertvanlierde | Eindredacteur: Peter Van Oyen, tel. +32 55 30 55 20, gsm +32 478 83 00 26, e-mail: [email protected] | Redactie: Georges Keters, Eric Meseure, Daniel Steevens, René Van Hoof, Patrick Van Looy, Jos Verhoogen | Advertising manager: Michèle Grassi, tel. +32 475 89 59 21, e-mail: [email protected] | Oplage: 5.300 ex. (3.300 NL - 2.000 FR - controlled circulation) | Distributie: alle vergunde reisbureau’s in België en G.H. Luxemburg, touroperators, incentive houses, business travel managers, autocarondernemingen, luchtvaartmaatschappijen, toeristische diensten en ambassades, hotelbedrijven, cruise-, ferry, en treinmaatschappijen, dienstenbedrijven | Prepress & druk: Oranje, tel. +32 56 60 18 18 | Abonnementen (7 nummers): €28, buitenland (Europa): €43 via overschrijving op BBL 385-0451160-76 | Verantwoordelijke uitgever: Piet Desmyter, Vlasstraat 17, B-8710 Wielsbeke

For more information, call 02 716 00 62 or e-mail [email protected]

Overname, zelfs gedeeltelijk, van artikels en publicitaire projecten, is voorbehouden aan het copyright van het tijdschrift. Elke medewerker is verantwoordelijk voor zijn bijdrage. Edition française sur demande.

INFOTRAVEL | JUNI 2012

|3|

NEWS

ABTO-voorzitter Claude Pérignon

KLANTEN FIDELISEREN MET GARANTIES “De reissector moet vandaag meer dan in het verleden inspanningen leveren om de klant te fideliseren. De reismarkt is een erg concurrentiële sector met steeds meer aanbieders zoals internet-spelers en low cost carriers. Daarom moeten wij de klant ook de nodige garanties kunnen geven om ons sterker te positioneren in de reismarkt”, stelt ABTOvoorzitter Claude Pérignon. “WES-onderzoek bevestigt dat reizen voor de Belg nog steeds een basisbehoefte is waaraan niet mag worden getornd. Maar wij zien wel dat de consument vandaag veel meer wikt en weegt en ook veel langer wacht alvorens een beslissing te nemen. Daarbij is het opvallend dat de klant steeds meer zekerheden en garanties wil”, merkt Claude Pérignon. “De IJslandse aswolkcrisis, stakingen, onlusten op bestemmingen en het faillissement van enkele reisorganisaties heeft aangetoond dat de Belgische reissector zijn verantwoordelijkheid ter harte neemt. Niemand heeft daaronder geleden. Recent werden wij ook geconfronteerd met het faillissement van enkele airlines, waardoor de consument ook meer garanties verlangt voor zijn vluchten. Wij moeten meer dan in het verleden inspanningen leveren om klanten te fideliseren en hen vertrouwen te schenken. Vanuit dat oogpunt hebben wij de consumentenwebsite www.ikreiszonderzorgen.be (www.jevoyagesanssoucis. be) ontwikkeld”. Hierop vindt de reiziger de troeven van de georganiseerde reismarkt terug en die worden ook gestaafd met diverse voorbeelden. Tevens wordt de ABTO-internetgedragscode toegelicht waarmee men zich duidelijk onderscheidt van talloze internet-aanbieders en marketing-initiatieven die zich differentiëren van de reiswetgeving. Tijdens de ABTO-persconferentie werd voor het eerst in vele jaren ook enige toelichting gegeven rond de internetpenetratie in de reissector. Diverse onderzoeken (o.a. WES) stellen dat touroperatorklanten internet (62,8%) en reisbrochures (70%) vaker gebruiken dan niet-touroperator-klanten. Internet wordt iets minder gebruikt voor de lange vakanties dan voor de shortbreaks. Tot 2010 (n.v.d.r., cijfers voor 2011 zijn nog niet beschikbaar) neemt het aantal internetboekingen toe. 45% reserveert tenminste één component van zijn vakantie online; men bestelt bijvoorbeeld een online-ticket voor Thalys en boekt het hotel bij de reisagent.  Geert Van Lierde

> Claude Pérignon: “De reissector moet meer dan in het verleden inspanningen leveren om de klant te fideliseren”.

|4|

Voorzichtige prognose Een voorzichtige zomerprognose, gemaakt op basis van de cijfers tot einde april, wijst uit dat autovakanties en logies alleen 3,2% dalen. Voor vliegvakanties is er een -6,8%. Bij de vliegvakanties komt Tunesië (+ 46,3%) als grote winnaar uit de bus en lijken de gevolgen van de Arabische lente grotendeels uitgevlakt. In Egypte (-13,8%) is dat veel minder het geval. Turkije (-5,5%) en Marokko (+3,8%) scoren beter dan de markt in het algemeen. Bestemmingen zoals Spanje, Griekenland, Portugal, Malta, Kroatië en Cyprus profiteerden in 2011 van een verminderde belangstelling voor de Arabische landen maar leveren een deel van die winst in. Spanje (-8,6%), Portugal (-1,8%), Kroatië (+1,9%) en Malta (-11,5) staan evenwel nog voorop in vergelijking met de zomer van 2010. Voor Griekenland (-23%) en Cyprus (-18,9%) is dit niet het geval. Bij de verre bestemmingen valt het mooie resultaat van de Verenigde Staten (+14,4%) op, waarmee het de nieuwe marktleider wordt bij de verre bestemmingen. Thailand (-55%) is procentueel de grootste verliezer, maar ook de Dominicaanse Republiek (-13,2%), Cuba (-20%) en Mexico (-8,6%) moeten terrein prijsgeven. Indonesië (+92,2%), China (+38%) en Mauritius (+26,7%) boeken wel mooie groeicijfers. Qua autovakanties levert marktleider Frankrijk 7,8% in. De dichtbijbestemmingen doen het globaal gezien een stuk beter: België (+13,9%), Nederland (+8,6%), Luxemburg (+ 5,2%), Duitsland (+2,5%). Bij de citytrips is er een lichte boekingsachterstand. Marktleider Parijs (+6,3%) haalt het van Londen (-5,1%), waarbij eens te meer blijkt dat Olympische Spelen en grote sportevenementen een negatieve impact hebben op klassieke citytrips. Procentueel zijn de grootste stijgers Boedapest (+45,6%) en Berlijn (+35,9%), dankzij aantrekkelijk hotelprijzen. Praag (-23,7%), Madrid (-13,4%) en Rome (-11%) verliezen. GVL

INFOTRAVEL | JUNI 2012

< De nog actieve vulkaan Piton de la Fournaise) is een belevenis om nooit meer te vergeten. (foto La Réunion, Serge Gelabert)

NEWS

La Réunion Veelzijdig eiland wil meer Belgen aantrekken La Réunion wordt steeds populairder. Terecht, want het tropische overzeese gebied in de Indische Oceaan heeft veel te bieden. Op het eiland (2.500 km² groot) vindt de bezoeker witte zandstranden, lagunes, gebergten, wouden en vulkanen. Sinds 2010 maakt 40 % van La Réunion dan ook deel uit van het werelderfgoed van de Mensheid (UNESCO). De Toeristische Dienst van La Réunion wil dit jaar meer Belgen aantrekken. Volgens David Rakotopare, Sales Representative voor Europa voor La Réunion, is het Franse overzeese gebied vanuit Europa veel bereikbaarder geworden. Zo zijn er vanuit Parijs maar liefst 4 vluchten per dag (met Air France, Air Austral en Corsairfly). Hij geeft toe dat dergelijke vluchten niet altijd goedkoop zijn, maar La Réunion ligt dan ook niet bij de deur. Anderzijds is het leven ter plaatse goedkoop, geeft hij mee. De attaché zegt dat door de verscheidenheid iedereen aan zijn trekken komt op het eiland. Zonnekloppers hebben de keuze uit prachtige zonovergoten stranden en diverse categorieën hotels. Sportievelingen kunnen in het binnenland trektochten maken. Voor natuurliefhebbers zijn er wouden te doorkruisen, terwijl er ook nog actieve vulkanen te bekijken zijn. Daarnaast is er ook nog een regenboogbevolking, die een aparte ervaring garandeert. Bovendien verenigt La Réunion nog het exotische van landen onder de evenaar met het moderne en de veiligheid van een Frans eiland, geeft David Rakotopare nog mee. www.reunion.fr Peter Van Oyen

Germany Travel Mart 2012 De Duitse nationale dienst voor toerisme DZT organiseerde de 38e GTM in de beurshallen van Leipzig. Ongeveer 350 exposanten uit alle bondslanden presenteerden hun nieuwste producten. Tijdens de internationale persconferentie in het Porsche Zentrum gaf Petra Hedorfer, CEO van de DZT, uitvoerige informatie over de zeer positieve evolutie van het toerisme in en naar Duitsland. Als Europese reisbestemming behoudt Duitsland zijn tweede plaats na Spanje en voor Frankrijk. In 2011 noteerde de DZT 63,7 miljoen overnachtingen van buitenlandse bezoekers, een toename met 6% ten opzichte van 2010. Vorig jaar bezochten 1.192.592 Belgen het land, goed voor 2.755.820 overnachtingen - een plus van 4,3%. Opmerkelijk is de forse stijging tijdens de voorbije wintermaanden. In januari en februari 2012 logeerden 60.891 landgenoten in Duitsland, goed voor 63.388 overnachtingen: een stijging met liefst 22,5%! De DZT verwacht tegen 2020 tot 4 miljoen overnachtingen van Belgen. Op de Top 20 lijst van de buitenlandse markten (logies wereldwijd) staat ons land momenteel op de 8ste plaats. Buitenlandse toeristen besteden gemiddeld 33 euro per dag aan aankopen. ‘Wijncultuur & Natuur’ en ‘Green meetings’ zijn de thema’s van 2012. Met ‘WeinReich’ zet de DZT 13 wijnregio’s, wijnroutes, vinotheken, wijnfeesten en wijnhotels in de kijker. Het logo ‘Menüpunkt Kulinarik’ refereert aan150 gastronomische bedrijven die door sterrenchefs worden geleid. Met betrekking tot het segment MICE geldt het motto ‘Green Meetings.’ Wat staat voor Duits professionalisme, prima prijs-kwaliteitverhouding, duurzaamheid en milieuzorg. In 2013 zal het accent gelegd worden op jongerenreizen (met hotspots, brandnieuwe items en lifestyle). Er wordt ook een marketingcampagne gevoerd op de facebook pagina’s van de DZT: www.facebook.com/VakantielandDuitsland. Andere aandachttrekkers zijn de 200ste verjaardag van Richard Wagner en de evenementen rond de 150ste verjaardag van het overlijden van de Gebroeders Grimm. In 2014 staat het Werelderfgoed centraal. Op de lijst van de Unesco staan 36 Duitse natuur- en cultuursites. Het thema voor 2017 wordt Luther – 500 jaar Reformatie. In 2019 bestaat het Bauhaus100 (EM) jaar.  INFOTRAVEL | JUNI 2012

ONZE BELOFTE:

OOK EEN KLANT DIE SCHADE MAAKT, KAN BIJ ONS NIET STUK. Een huurauto van Sunny Cars is optimaal verzekerd. Zelfs het eigen risico betalen we gewoon terug. Ook schade aan glas, banden, bodem of dak wordt door ons standaard gedekt. Dus geen zorgen over eventuele schade, wij kunnen wel tegen een stootje. Kijk voor meer informatie op b2b.sunnycars.be

Femke van der Werf Cliëntenservice

|5|

NEWS

Star Clippers

Kerstpromoties en nieuwe routes

In de kerstperiode kun jij met Star Clipper voordelig langs een aantal Caraïbische eilanden dobberen. (foto Star Clippers)

Star Clippers is een rederij met drie echte zeilschepen. In de zomer vind je de zeilschepen voornamelijk terug in Europa. ’s Winters zoeken de viermasters de warme wateren van de Caraïben op. De rederij pakt nu al uit met aantrekkelijke kortingen voor de komende kerstperiode. Het gaat om eindejaarscruises met de Star Clipper en Star Flyer voor routes langs droomeilanden in de Caraïben en langs de kusten van Costa Rica en Panama. Overigens lanceert de rederij steeds nieuwe routes. Deze zomer worden er voor het eerst zeereizen georganiseerd in de Baltische Zee. Het komende seizoen denkt Star Clippers er aan om Monaco en Cuba als nieuwe bestemmingen te lanceren. www.starclippers.com

(pvo)

Maun in Botswana (gateway naar toeristisch interessante safaribestemming Okavanga delta) en 7 keer naar Victoria Falls in Zimbabwe. Verder wordt het netwerk uitgebreid met 3 nieuwe regionale bestemmingen. Sinds 15 mei kan je 3 maal per week vanuit Windhoek naar Gabarone (Botswana). Harare (Zimbabwe) krijgt 4 rechtstreekse verbindingen per week, terwijl er ook nog drie wekelijkse vluchten zijn naar Ondjiva in Angola. Om het groeiend aantal regionale bestemmingen en frequenties te kunnen opvangen, werden recentelijk 2 nieuwe Airbus 319-100 toestellen en 1 Embraer ERJ 135 toestel aan de vloot toegevoegd. De Europese hub is Frankfurt Airport. Er zijn reeds 7 vluchten per week van Frankfurt naar Windhoek. Deze vluchten gebeuren in Airbus 340 toestellen. www.airnamibia.com.na

(pvo)

El Greco in Düsseldorf Nog tot 12 augustus

(pvo)

Air Namibia

Windhoek wordt ‘hub’ Het netwerk van Air Namibia breidt zich uit. Windhoek wordt daarbij steeds meer de springplank naar andere Afrikaanse bestemmingen. Zo kan jij bijvoorbeeld 7 keer per week naar |6|

(pvo)

Jetairfly

Vluchten naar Rabat Vanaf zaterdag 30 juni kan jij vanuit Brussel met Jetairfly rechtstreeks naar Rabat vliegen. De Marokkaanse hoofdstad wordt de 10e luchthaven in dat land dat Jetairfly aanvliegt vanuit België. Er zijn tot en met 1 september 2 vluchten per week, op dinsdag en zaterdag. De vluchten worden uitgevoerd in een Boeing 737-800 met 189 plaatsen. Tickets vanaf 59,99 euro per persoon en per traject, taksen inbegrepen. Reserveringen en info op www.jetairfly. com of via de reisagent. (pvo)

Efteling

Sensationele watershow

www.smkp.de

(pvo)

Londen

De smaak van Noma

enkel identiteitskaart nodig

www.visitthegambia.gm

www.claridges.co.uk/atasteofnoma

Het museum Kunstpalast in het nabijgelegen Düsseldorf presenteert tot 12 augustus een indrukwekkende overzichtstentoonstelling van het werk van de vermaarde kunstenaar El Greco. Een 40-tal schilderijen van de op Kreta geboren 17de eeuwse schilder werden voor het eerst samengebracht. Daarnaast worden ook nog een 100-tal werken tentoongesteld van latere schilders als Cézanne, Picasso en Kokoschka voor wie El Greco de grote inspiratiebron was.

Gambia

Sinds kort heb je niet langer een paspoort nodig om naar Gambia te reizen. Een gewone identiteitskaart volstaat. Het kleinste Afrikaanse landje wil op die manier extra toeristen aantrekken. Brussels Airlines vliegt 4 maal per week naar dit land, dat zichzelf omschrijft als de ‘Smiling Coast of Africa’. Gambia investeerde de jongste tijd enorm in zijn infrastructuur. Tot voor kort kon de toerist enkel terecht in resorts aan de kust. Nu worden er in het binnenland steeds meer ecoresorts opgetrokken. Ook vind de toerist er steeds meer Bed & Breakfasts.

ducten. Voor 195 pond (omgerekend zo’n 240 euro) kunnen gasten zowel tijdens de lunch als diner genieten van dit menu.

René Redzepi, chef van het Deense eethuis Noma.

René Redzepi, chef van het Deense eethuis Noma, opent tijdens de Olympische Spelen in Londen een tijdelijk restaurant. Dit pop-up restaurant komt in de balzaal van het beroemde luxehotel Claridge’s, dat voor de gelegenheid wordt omgedoopt tot A Taste of Noma at Claridge’s. Van 28 juli tot 6 augustus zal Redzepi, op dit ogenblik beschouwd als de beste kok ter wereld, er zijn kookkunsten botvieren. De wereldberoemde chef uit Kopenhagen zal in Londen een 5-gangen menu bereiden en zich laten inspireren door Britse seizoenspro-

Aquanura is een 10 minuten durend waterballet waarbij water, vuur, licht en muziek centraal staan.

Op 1 juni gaat in De Efteling Aquanura open, de grootste watershow van Europa. Met dit spektakel wil het Nederlandse pretpark de 60-jarige verjaardag in de verf zetten. De Efteling investeerde 17 miljoen euro in het project. Aquanura is een 10 minuten durend waterballet waarbij water, vuur, licht en muziek centraal staan. Meer dan 200 fonteinen in de Vonderplas (de grote vijver nabij de ingang van het park) worden hiervoor ingezet. De naam van het spektakel verwijst naar Aqua (water), Anura (kikker) en Nura (licht), en betekent dus eigenlijk zo veel als ‘Verlicht kikkerwater”. Het is een eerbetoon aan één van de sprookjes uit het Sprookjesbos: De Kikkerkoning. Bij de jubileumshow van Aquanura zullen 4 kikkers tegen het einde van iedere Efteling-dag de Vonderplas omtoveren in een muzikaal, symfonisch waterballet. De fonteinen en het spel van water en licht zullen op een abstracte wijze de iconen uit de Wereld van de Efteling uitbeelden. Ondersteund door herkenbare melodieën, komen sprookjes als De rode schoentjes en De Indische waterlelies, maar ook attracties als Spookslot, ravelijn en Droomvlucht tot leven. (pvo)

www.efteling.com/aquanura INFOTRAVEL | JUNI 2012

NEWS

Pierre&Vacances Center Parcs Group Met 235.000 bedden en 7,7 miljoen klanten claimt Pierre&Vacances Center Parcs Group het Europese marktleiderschap voor de kortbij-vakanties. Beide entiteiten werden twee jaar geleden samengevoegd en dat leidt nu ook tot onderlinge synergiën die de positionering van de individuele producten moeten versterken. Pierre&Vacances Center Parcs Group ontstond na de overname van Center Parcs door de Franse immobiliën- en logiesgroep. Twee jaar geleden werden de activiteiten operationeel samengevoegd, waardoor de groep thans zo’n 51.000 appartementen en vakantiewoningen beheert, samen goed voor 235.000 bedden. In 2010-2011 werden zo’n 7,7 miljoen Europese klanten geteld en werd een omzet van 1,47 miljard euro genoteerd. Driekwart daarvan komt uit toerisme, één kwart uit immobiliën en projectontwikkeling. In het toerisme positioneert de groep zich met de residenties Pierre&Vacances en Maeva, met de bungalowparken Center Parcs en Sunparks en met de stadshotels en-appartementen Adagio. Zeven op tien Europese sites bevindt zich in Frankrijk, en dan gaat het vooral om Pierre&Vacances en Maeva. In Nederland vind je 10% van de locaties (Center Parcs), in België 6% (Center Parcs en Sunparks). “Verspreid over het productaanbod onderscheiden wij vier accommodatietypes”, stelt ceo James Mennekens. “In Frankrijk en Spanje zijn wij vooral actief met self-catering residenties en de topresidenties van Pierre&Vacances Premium, het vroegere ‘MGM’. In kleine en grote Europese steden zijn er de Adagio-stadsresidenties die zowel mikken op het toerisme als op de zakenwereld voor langdurige verhuring en verblijf van expatriates. Verder zijn er de ‘villages clubs’ met appartementen en

tot slot zijn er de ‘all weather’-concepten van Center Parcs en Sunparks waarin natuur, animatie-aanbod en faciliteiten allerhande primeren”. “Toeristen willen dichter bij huis op vakantie gaan, en zij willen zekerheid en vertrouwen. Dat aspect vinden zij terug in sterke merken. Bij Center Parcs experimenteren wij met ‘mystery parks’. Klanten boeken een verblijf, maar weten pas op het laatste ogenblik in welk park zij verblijven. Die formule scoort enorm omdat zij weten waarvoor wij staan, ongeacht waar het park zich bevindt. Naar de toekomst willen wij fors investeren in de onderscheiden merken en de markt offensief benaderen met een upgrading van onze producten. Zo voegen wij bijvoorbeeld diverse kleine studio’s samen tot een nieuw en premium-appartement, precies omdat klanten meer comfort willen en daarvoor ook wat meer willen betalen wanneer zij op vakantie gaan. Globaal investeren wij in 2012 114 miljoen euro in renovatie en accommodatie in diverse sites. Voor de volgende jaren staan er diverse openingen en projecten op stapel, waarbij wij ook de trouwe klanten zullen fideliseren met tal van initiatieven”. Geert Van Lierde

www.centerparcs.be I www.pierreetvacances.com www.pv-holidays.com I www.adagio-city.com

Uw Car-Ferries specialist Corsica, Sardinië, Tunesië, Algerije, Marokko, Engeland, Ierland, Schotland, Zweden, Finland, Jersey / Guernesey…

Ontdek de Costa neoRomantica in Amsterdam. Een nieuwe cruise-ervaring. Een schip dat volledig opnieuw werd ontworpen om u een geheel nieuw soort vakantie aan te bieden. Reizigers op zoek naar een unieke vakantie zullen zich laten verleiden door zijn hedendaagse stijl en verfijnde sfeer.

New Booking System for FERRIES

Stap binnen in de wereld die Costa neoRomantica heet op 25 juni - 3 juli - 12 en 28 augustus.

SEAWEB

Programma: 10.00: Afspraak in Amsterdam

contact : [email protected]

10.30: Scheepbezoek 12.30: Lunch Meer informatie op www.costaclick.be of op 02/506.11.11

[email protected]

14.00: Vrije tijd 15.00: Ontscheping

INFOTRAVEL | JUNI 2012 Infotravel_9x13_juin_FR_NL.indd 2

|7| 11/06/12 11:16

NEWS

Luxe en service op een ‘boetiekschip’

AzAMARA JouRNEY IN ANTWERpEN

Na een jaar afwezigheid meerde de Azamara Journey in mei nog eens aan in Antwerpen. Voor ons de gelegenheid om kennis te maken met een jonge rederij (ontstaan in 2007) die haar 2 identieke vaartuigen omschrijft als ‘boetiekschepen’. Met zijn 180 meter is de Azamara Journey niet echt klein, maar het schip biedt slechts plaats aan 700 passagiers. Dat betekent dat er overal aan boord veel ruimte is voor de gasten. De meeste kajuiten en suites beschikken over een veranda. Het interieur van die hutten (en de publieke ruimtes) ogen bijzonder sfeervol. In iedere hut is er trouwens een butlerservice voorzien. Daarnaast zorgen maar liefst 450 bemanningsleden er voor dat de gasten op hun wenken bediend worden. Azamara Club Cruises omschrijft zich dan ook als een ‘boetiekrederij’ waar luxe, verfijning, elegantie en een uitmuntende service prioritair is. De Azamara Journey heeft een zwembad, jaccuzi’s, een casino en een cabaret lounge op mensenmaat. Het schip wil niet uitpakken met megalomane shows en spectaculaire dingen als

NISEREN. zoNDER DREIGING VAN REchTSzAKEN. EEN AFSchAFFING VAN hET DEcREET EN DE VERGuNNINGSpLIchT zIJN DuS EEN GoEDE opLoSSING. VooR DE coNSuMENT zELF VERANDERT ER TRouWENS hELEMAAL NIETS. DIE KRIJGT zIJN GARANTIES VIA DE FEDERALE REIScoNTRAcTENWET.

”

Michel Vandendriessche, secretaris-generaal Pasar.

klimmuren, maar mikt eerder op mensen die van rust en een relaxte sfeer houden. Het goed uitgeruste wellnesscentrum met een eigen zwembad op de voorsteven bewijst deze aanpak ten volle. Het eten is verfijnd, in welk restaurant je ook eet (er zijn 6 restaurants aan boord). Overigens kan de gast zitten waar hij wil en het is opvallend dat er veel tafeltjes voor twee zijn. Bij de 2 specialiteitenrestaurants is er een kleine opleg, maar frisdranken en huiswijnen (hier ‘boetiekwijnen’ genoemd) zijn in de prijs inbegrepen. Dat is ook het geval voor fooien en shuttlediensten. Bestemmingsspecialist Azamara Club Cruises wil niet alleen het verschil maken door de relaxte maar stijlvolle sfeer aan boord, maar ook door unieke bestemmingen en routes, stelt Patrick Parez, Marketing & Communication Manager van Cruise Connection. Niet voor niets staat op de Azamara-brochure “You’ll love where we take you’. Doordat de Azamara Journey en het zusterschip Azamara Quest vrij klein zijn, kunnen ze aanmeren in havens waar de mastodonten niet kunnen komen. Ze blijven vaak ook langer in die havens, zodat de gasten meer gelegenheid krijgen om de bestemmingen echt te ontdekken. Patrick Parez geeft als voorbeeld Sint-Petersburg en Saint Tropez, waar het schip meerdere dagen blijft. Daarnaast blijven de schepen vaak ook ’s nachts in de haven, wat ideaal is voor stappers. Hij zegt ook dat er veel werk gemaakt wordt van de excursies, om de gasten een unieke ervaring mee te geven. Soms zijn er zelfs mogelijkheden om aan land enkele dagen te verblijven. Zo kunnen gasten vanuit Mumbai drie dagen India ontdekken en de Taj Mahal zien. Tenslotte zijn er ook nog korte cruises met unieke programma’s als bijvoorbeeld een 4-daagse Nice-Nice om de gasten de gelegenheid te geven om in Monaco de Formule 1 bolides door de straten te zien racen. In Rio de Janeiro meert het schip aan tijdens het carnaval. Azamara Club Cruises doet er alles aan om de gasten op een andere manier naar de wereld te laten kijken, besluit Patrick Parez. Peter Van Oyen

|8|

MoETEN huN REI“VRIJWILLIGERS zEN VLoT KuNNEN BLIJVEN oRGA-

tOP 10 Ruimte, comfort en privacy Gezinnen hebben tijdens hun vakantie vooral behoefte aan ruimte, comfort en privacy, zo blijkt uit onderzoek van vakantiehuizenspecialist Belvilla. Bijna driekwart van de respondenten verkiest een vakantiehuis vanwege de ruimte. Meer specifiek beschikken gezinnen op hun vakantieadres het liefst over meerdere (slaap)kamers, een keuken en een tuin. Bijna 50% geeft aan dat hun kinderen grotendeels bepalen aan welke faciliteiten het vakantieadres moet voldoen. Gezinnen met baby’s en peuters wensen vooral kindermeubels op hun vakantieadres. 1. Televisie 2. Meerdere slaapkamers 3. Keuken met keukengerei 4. Zwembad, bij voorkeur privé 5. Internettoegang 6. Tuin 7. Microgolfoven 8. Fietsen ter beschikking 9. Glijbaan of schommel in de tuin 10. Pingpongtafel ww.belvilla.be

79% 78,4% 69,9% 60,8% 60% 53,9% 53% 33,7% 33,3% 22 ,6%

1822

Klachten ontving het Europees Centrum voor de Consument (ECC) in België vorig jaar over online aankopen. Na kleding (20%) handelen de meeste klachten over reizen (17%) en vrije tijd (16%).

1.030.000.000.000

Dollar bedroegen de inkomsten uit toerisme wereldwijd in 2011. Dat is volgens de UNWTO ruim 100 miljard meer dan het jaar voordien. Tel daarbij nog 196 miljard dollar ontvangsten uit internationaal passagierstransport, dan bracht toerisme zo’n 1,2 triljoen dollar op.

INFOTRAVEL | JUNI 2012

SERVICE

VERENIGDE STATEN onder de loep

De Verenigde Staten van Amerika zijn ‘s werelds tweede toeristische bestemming, na Frankrijk. Het aantal buitenlandse bezoekers oversteeg vorig jaar voor het eerst terug het niveau van het jaar 2000. De gebeurtenissen van 2001 zorgden destijds uiteraard voor een groot schokeffect. Dankzij onder meer de interessante dollarkoers, zit het toerisme richting VS weer helemaal terug in de lift. Eind maart gaven de WES-Cijfers een belangrijke stijging aan voor de VS, met de regio Californië als belangrijkste stijger. Het vakantieaanbod analyseren van een land dat meer dan 300 maal groter is dan België, is niet evident. In deze beknopte marktanalyse lichten we een aantal facetten toe, die van toepassing zijn voor reizen naar dit immense land.

SELFDRIVE TOURS

De zogenaamde selfdrive tours vormen een zeer gegeerde formule voor reizen naar de VS. De meeste touroperators stellen een zeer gediversifieerd aanbod van tours voor. Bij de meeste selfdrivetours hebben uw klanten qua logies de keuze uit budget, standaard of superior hotels. De populairste regio voor deze formule is de Amerikaanse westkust en de nationale parken in de omgeving. Los Angeles is de meest traditionele startplaats. De meerderheid van de rondreizen doen een lus en eindigen weer in Los Angeles. Er zijn uiteraard ook uitzonderingen met begin of einde te San Francisco of Las Vegas. Florida komt qua populariteit op de tweede plaats. Een standaard rondreis begint en eindigt in Miami, maar ook hier zijn uitzonderingen meer dan eens de regel met vertrek- of eindpunt te Orlando of Sarasota. De rondreizen door New England winnen aan belangstelling. Deze vertrekken of eindigen in New York of Boston. Sommige van de tours door deze regio worden gecombineerd met Canada. Minder evidente maar daarom niet minder interessante gebie-

den om tijdens een selfdrive te ontdekken zijn Alaska, Arizona & New Mexico, de meren in het noordoosten, Oregon, Texas & Louisiana. Op één rondreis van Enjoy Paradise (Seward) na, vertrekken en eindigen de rondreizen voor Alaska steeds in Anchorage. De selfdrive-tours door Louisiana hebben meestal Atlanta als vertrekpunt. Klanten die bij Travel World Wide een individueel programma boeken met minstens 10 aaneensluitende nachten + huurwagen, ontvangen voor vertrek een volledig gepersonaliseerde reisbeschrijving en de beste wegenkaarten die er op de markt zijn. EurAm stelde onlangs nog met veel trots haar vernieuwde Roadbook voor, waarin een buitengewoon staaltje van technologie in verwerkt zit. De brochure van Wings ’n Wheels bevat maar liefst 31 verschillende selfdrive-voorstellen. WNW is daarmee de grootste aanbieder op dat vlak. De tijdsduur van de selfdrive tours varieert van 7 tot 24 dagen. De langste is de 24-daagse ‘Southwest Explorer’ van Travel Experience, waarbij de nadruk ligt op de wereldsteden van de westkust en alle bekende nationale parken van Californië, Arizona, Nevada en Utah. Voor de selfdrive-tours kan je natuurlijk ook altijd opteren voor de formule per motorhome. De maatschappijen waarmee de meeste TO’s werken, zijn Cruise America en El Monte. Beide firma’s werken met dagprijzen. Hoe langer op voorhand er geboekt wordt, hoe goedkoper de huurprijs.

© Katelijn Vanacker

REIZEN IN GROEP

INFOTRAVEL | JUNI 2012

Het aanbod is enorm gevarieerd en uitgebreid. De populairste regio voor groepsreizen is ook hier de Westkust en de Nationale parken. Vanuit New York zijn ook heel wat mogelijkheden voor groepsreizen. De meerderheid van deze rondreizen, doen de regio New England aan. New England rondreizen vanuit Boston vind je bij VTB Reizen, Wings ’n Wheels en Travel Experience. De touroperators Jetair, Wings ‘n Wheels, Transeurope en Club Med bieden begeleide groepsreizen aan vanaf New York tot Miami. Wie op zoek is naar een rondreis vanuit Denver voor de ‘Rockies’ zit goed bij VTB Reizen, Jetair of Joker. Alaska in groep wordt voorgesteld door Travel World Wide, Wings ’n Wheels, Généraltour en Anders Reizen. De rondreis ‘Hoogtepunten van het zuidwesten’ van VTB Reizen heeft als enige Phoenix (Arizona) als |9|

US Airways

x x(1) x

x

LUXE

x

Markante luxe producten worden aangeboden door Exclusive Destinations. Bij Lake Powell stelt de TO het indrukwekkend ogend Amangiri resort voor en nabij Jackson Hole (Tetons/Wyoming) bieden zij het spectaculair gelegen charme hotel Amangani aan.

| 10 |

Self drive tours

x

Begeleide groepsreizen Alaska

x

x

NEW YORK

De fonkelende ‘Big Apple’ kan je uiteraard via iedere VS-aanbieder terugvinden. Aparte citytrip-brochures met daarin New York worden op de markt gebracht door Exclusive Destinations, Travel Experience, Jetair, USA Travel, Thomas Cook en Transeurope. Nederlandstalig begeleide citytrips naar New York worden aangeboden door Thomas Cook, Jetair, Travel Experience, Travel World Wide en Vtb Reizen. Franstalig begeleide citytrips vind je bij Club Med, Généraltour, Uniclam, Jetair en Thomas Cook. Wie een reis boekt naar New York kan bij de meerderheid van de TO’s ook een shuttle bijboeken vanaf de luchthaven naar het verblijf en terug. Ook loont het de moeite om eens te kijken in het gediversifieerde aanbod van extra’s en excursies die je van te voren kan reserveren. Een andere manier om New York te verkennen is vanuit een verblijf in een appartement. Specialist ter zake daarvoor is USA Travel.

WANDELVAK ANTIES

x

x

x

x

x

x

Begeleide groepsreizen Oostkust

x

Begeleide groepsreizen Westkust

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

x

x

x

x

x

x

Wings 'n Wheels

x

VTB Reizen

Als uw klanten zin hebben in een wandelavontuur in kleine groep en liever slapen in een hotel in plaats van ’s avonds nog een tent

Vreemde Kontinenten

Exclusive Destinations

Euram

Enjoy Paradise

Club Med

Anders Reizen

vertrekpunt en Los Angeles als eindpunt. Op deze manier kan je het maximum halen uit deze regio. Andere originele combinaties worden geprogrammeerd door Généraltour: een 16-daagse Seattle-Salt Lake City en een 7-daagse Washington-Boston. Sommige groepsreizen voorzien meertalige begeleiding, waaronder vaak ook Nederlands en Frans. Eéntalig Frans begeleide reizen worden aangeboden door Wings ’n Wheels, Uniclam, Généraltour, USA Travel en Club Med. Eéntalig Nederlands begeleide groepsreizen vind je bij VTB reizen, Travel World Wide, Jetair, Thomas Cook, Footprints, USA Travel, Wings ’n Wheels, Transeurope, Travel Experience en in het meer avontuurlijke segment ook bij Joker, Vreemde Kontinenten en Anders reizen. De gemiddelde reisduur van een rondreis bedraagt 13 dagen. Begeleide rondreizen in en rond New York kunnen echter ook al vanaf 5 dagen. Travel Experience, Wings ’n Wheels, Jetair en Travel World Wide hebben de grootste keuze op het vlak van begeleide groepsreizen. De langste begeleide rondreis wordt aangeboden door Joker. Deze avontuurlijke rondreis duurt 23 dagen, gaat van San Francisco tot Las Vegas en op het programma staan onder meer trektochten in de Grand Canyon.

USA Travel

(1)=Via Washington (2)=Vanaf juni 2012

Uniclam

x

Travel Worldwide

Washington

TravelWorld

Philadelphia

Travel Experience

Orlando

x

Transeurope

x x(2) x

x

Thomas Cook

x

Joker

New York, Newark

Jetair

Miami

Interhome

Los Angeles

Généraltour

United Airlines

Jet Airways

x

Chicago

New York JFK

Hoewel het aanbod van selfdrive-tours al indrukwekkend groot is, blijven de Verenigde Staten toch vooral een bestemming voor vakanties op maat. Bij de meeste touroperators kan men steeds terecht voor een reis op maat. Enkele reisorganisators of reservatiesystemen gaan echter nog een stapje verder. Het hoogtechnologische reservatiesysteem van Euram vormt hierbij een zeer belangrijke tool. Het innovatieve Euram was destijds één van de grondleggers van het begrip ‘dynamic packaging’ en heeft een enorm uitgebreide database van hotels, huurwagens en allerlei extra’s die (enkel) voor de reisagent voorhanden zijn. Ook Thomas Cook heeft een uitgebreide en gebruiksvriendelijke webtool ontworpen waarmee u in een handomdraai offertes op maat kunt maken. Naast de hotels vermeld in de brochure van Exclusive Destinations, kan je ook bij deze TO terecht voor meer dan 4.000 hotels in de USA. Via de zoek- en reserveringsrobot ‘Flight Engine Worldwide’ vind je bij Jetair de beste vlucht tarieven. Een stapje verder nog gaat Jetair met de tool ‘Us@Canada Online’. Dit systeem laat je toe een volledige à-la-carte-reis in de VS samen te stellen en te berekenen. Ook USA Travel biedt hiervoor een handige tool aan.

Footprints

Atlanta

A LA CARTE Delta Airlines

Brussels Airlines

American Airlines

SERVICE

x x x

x

x

x

x

x

x

INFOTRAVEL | JUNI 2012

SERVICE

VAK ANTIEWONINGEN

© Katelijn Vanacker

Florida is een gedroomde vakantiebestemming om er (na bijvoorbeeld een bezoek aan één van de attractieparken) te relaxen aan het zwembad van uw eigen luxe villa. De formule van ‘Villa’s en Townhouses’ wint voor Florida aan populariteit en wordt aangeboden door Wings ’n Wheels, USA Travel, Travel Experience, Interhome en Jetair.

te moeten opzetten, dan is het programma ‘Hiking the National Parks of the West’ van Travel World Wide de ideale rondreis. Tijdens deze reis staan alle hoogtepunten van West-Amerika op het programma met o.a. Zion NP, Bryce NP, Monument Valley, Grand Canyon NP en Yosemite NP.Voor de nog iets avontuurlijker ingestelde reiziger/ster is er op dit vlak nog het aanbod van Anders reizen, Vreemde Kontinenten of Joker.

MAUIVA AIRCRUISE

Een volledig nieuw concept van reizen! Op enkele dagen tijd drie grootsteden en vier nationale parken bezoeken zonder een groot gedeelte van de tijd in de auto door te brengen? Het kan dankzij deze nieuwste, meest trendy manier van reizen met de aircruises. De klanten kunnen kiezen uit twee formules. Enerzijds de ‘All American East Experience’, vanuit New York en anderzijds de ‘Western Wonder Experience’, vanuit Los Angeles. Wings’n Wheels en Jetair zijn de reisorganisators die de Mauiva Aircruises aanbieden.

HAWAII

Deze mythische eilandengroep in de Stille Oceaan spreekt tot de verbeelding. Wings’n Wheels brengt al jaren een aparte brochure uit voor deze bestemming. In het aanbod vind je onder meer privé-rondreizen met island hopping, selfdrive -tours en losse hotelovernachtingen voor een reis à-la-carte. Aan boord van het schip ‘Pride of America’ van de rederij Norwegian cruise Line kunnen uw klanten de eilandengroep bewonderen vanaf het water tijdens een 8-daagse cruise. Deze cruise, in combinatie met overnachtingen te Honolulu, wordt voorgesteld door Wings’n Wheels. Ook USA Travel programmeert Hawaii. De Franstalig begeleide rondreis ‘Grand rêves de l’ouest’ door het westen van de VS kan verlengd worden met een verblijf op Oahu. Zowel bij Thomas Cook, Jetair, Euram als Enjoy Paradise kan je overigens nog terecht voor losse hotelovernachtingen op één van de eilanden.

ALASK A

Ook voor deze noordelijke staat, pakt Wings ’n Wheels uit met een aparte brochure. Deze brochure omvat een Frans- of Engelstalig begeleide rondreis, een treinreis, een individueel begeleide reis, verschillende selfdrive-tours en een combinatie cruise (Millennium/Celebrity Cruises)/Selfdrive tour. De treinreis ‘Alaska by rail’ duurt 9 dagen en gaat van Anchorage to Fairbanks en van daaruit per vliegtuig terug naar Anchorage. Dezelfde reis wordt ook aangeboden door Enjoy Paradise. Selfdrive tours doorheen Alaska worden ook voorgesteld door Jetair, Travel World Wide, Anders reizen en Joker. Het programma van Anders Reizen omvat ook een Nederlandstalig begeleide groepsreis door Alaska. Verder vind je ook nog een Engelstalig begeleide groepsreis naar Alaska bij Travel World Wide en een Franstalige groepsreis bij Généraltour. INFOTRAVEL | JUNI 2012

TORNADO SAFARI

Het tornado seizoen is weer aangebroken in de Verenigde Staten. Tornado’s komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, in de staten Oklahoma, Texas, Iowa, Nebraska en Missourri. Zij ontstaan doordat koude lucht uit Canada, vochtige en warme lucht uit de Golf van Mexico en droge woestijnlucht uit Mexico met elkaar in aanraking komen. Voor de liefhebbers van dit natuurfenomeen heeft Enjoy Paradise een programma uitgewerkt, waarbij uw klanten vanuit Oklahoma City dit spannende avontuur kunnen beleven in een kleine groep van een internationaal gezelschap. Het spreekt voor zich dat alle nodige veiligheidsmaatregelen voldoende gewaarborgd zijn.

LAS VEGAS

Binnenkort heeft Las Vegas er weer een super attractie bij. Op ‘the strip’ wordt op dit moment ijverig gewerkt aan het hoogste reuzenrad ter wereld. ‘Wedding packages’ voor deze stad der superlatieven worden aangeboden door Wings’n Wheels. Patrick Van Looy

Enkele 'Highlights' Logement met hoge beoordelingsscore Bryce Canyon

Best Western Bryce Canyon Grand Hotel

Cape Cod

Sea Coast inn te Hyannis

Death valley

Furnace creek

Grand Canyon

Best Western Grand Canyon Squire Inn

Jackson Hole

Flat creek ranch

Key West

Santa Maria Suites

Lake Powell

Days Inn & Suites Page / Lake Powell

Las Vegas

Mandarin Oriental

Los Angeles

Four seasons at beverly hills

Mammoth Lakes

Westin monache resort

Miami

The Angler's Boutique Resort

Moab

Red cliffs lodge

Nashville

Hermitage Hotel

New Orleans

Drury Inn & Suites New Orleans

New York

Casablanca Hotel Times Square

Niagara Falls

Country Inn & Suites Niagara Falls

Orlando

Floridays Resort Orlando

Rock springs

Homewood Suites by Hilton Rock Springs

Salt lake city

Hilton Garden Inn Salt Lake City Downtown

San Diego

The Grand Del Mar

San Francisco

Fairmont heritage place

Santa Monica

Hotel Oceana Santa Monica

Scottsdale

Gainey suites

Visalia (Sequioa)

Hampton inn

Washington

Four Seasons Washington D.C.

Yellowstone

Dunraven lodge

Yosemite

The ahwahnee

| 11 |

SERVICE

PASSIE VOOR SERVICE Marc Van Zeveren (Exclusive Destinations) Luxesegment blijft groeien

Exclusive Destinations goes Africa. De grootste innovatie anno 2012 is de brochure Afrika met ruim 160 kwalitatieve en luxe rondreizen, safari’s, lodges en hotels aangeboden in Kenia, Tanzania, Zanzibar, Zimbabwe, Mozambique, Oeganda, Zuid-Afrika, Namibië en Senegal.

Aangepaste Look & Feel “Die Afrika-brochure is de grote uitdaging,” commentarieert managing director Marc Van Zeveren, “Het zijn 100 pagina’s geworden met heel Oost-Afrika en zuidelijk Afrika er in. Typisch voor Afrika : veel à la carte !. We hebben die brochure nu pas uitgebracht omdat we nu met Anne Sioen een product manager hebben die Afrika kent. Ze wordt ondertussen overstelpt met vragen, dus het onthaal is zeer goed.” Daarnaast heeft Exclusive Destinations in de andere brochures ruim 50 luxueuze hotels toegevoegd. Marc Van Zeveren: “Een vijfsterrenhotel verkoopt zelfs makkelijker dan een viersterrenhotel. We hebben bewust dat imago van betere kwaliteit opgebouwd omdat we ons willen onderscheiden. Als je de prijzenstructuur 15 jaar geleden in onze brochures – prijs per persoon per nacht à la carte – vergelijkt, dan zie je dat we toen reeds pionier in het reislandschap waren in wat nu dynamic packaging heet. “Wij proberen alles wat we doen, uitgebreider dan anderen te doen. In onze brochure Citytrips brengen wij bijv. in dat betere segment zowel het klassieke Palace-hotel als het boetiekhotel of het heel strakke designhotel. Mijn lievelingshotel in Parijs bijv. is de nieuwe Le Royal Monceau-Raffles, dat misschien wel het warmste hotel is en waarin je

> Marc Van Zeveren: “Ik heb geen ambitie om een Gouden Gids uit te geven…”

| 12 |

Philippe Starck interieurs terugvindt, maar in de praktijk verblijf ik het meest in het viersterrenplushotel Esprit Saint Germain op de Linkeroever. Dat hotel heeft geen tennis- of golfterrein, maar wel een prachtige lounge met een open bar formule waarin vanaf ’s middags tot middernacht en zelfs later de champagne en sterke dranken gratis ter beschikking staan. Dat is een ongelooflijke toegevoegde waarde, zeker in een stad als Parijs. Eigenlijk is dat geen hotel, maar een thuis”. Een ander voorbeeld is het Monaco Paspoort: al onze klanten die minstens 2 nachten in één van onze hotels daar verblijven, hebben daarmee niet enkel gratis toegang tot alle musea en attracties, maar bovendien krijgen zij in het hoogseizoen gratis de helikoptervlucht terug van Monaco naar Nice en in het laagseizoen zelfs de heen- én terugvlucht.” Betere all-in in opmars Onder de in totaal 1.200 hotels aangeboden door Exclusive Destinations stijgt het aantal all-inclusives proportioneel. Marc Van Zeveren: “De term all-inclusive straalt nog altijd een zekere downgrading uit van buffetten met veel sla en tomaten en veel gekleurde drankjes met een klein beetje rum in. Daarentegen heb je op meer en meer plaatsen goede all-inclusives. Het Fairplay Golf Hotel in Zuid-Spanje bijv., dat behoort tot de Leading Hotels of The World, heeft een all inclusive, waarin alleen aan het ontbijt een buffet verbonden is. Zelfs in Turkije vind je in de betere hotels, zoals een Gloria Serenity of een Maxx Royal (allebei in Belek), Chivas in het basispakket van een all-inclusive. Vooral groepen golfers hebben graag all in. De betere all inclusive is duidelijk in opmars. Een nieuw creatief concept is wat bijv. het pas geopende Fusion Maia Danang in Vietnam doet: het is een vijfsterrenhotel, geen all-inclusive wat betreft voedsel en dranken, maar je hebt gegarandeerd minimaal 2 treatments in de Spa.” Niet te groot worden Is 2012 het jaar van de grote schaalvergroting en heeft dat te zien met het verdwijnen van een TO die in hetzelfde segment werkte? “Het aantal nieuwe hotels is, los van de Afrika-brochure, eigenlijk beperkt. Vroeger was het als luxe-TO gemakkelijk om er hotels bij te nemen, maar waar een aantal luxeketens zoals Four Seasons, Ritz-Carlton, Kempinski en Aman toen twee hotels per jaar openden, zijn er dat nu pakweg tien. Daar komen nog een hele reeks individuele luxehotels bij. Er zijn nog nooit zoveel nieuwe luxehotels gecreëerd. Daarmee hebben we meer dan genoeg. Als TO mogen we de fout niet maken van altijd maar meer en meer, want op een gegeven ogenblik beheers je de massa niet meer. Door heel breed te gaan heb ik overlappingen met bijna de meeste Belgische TO’s. Als je het in het keurslijf van luxe houdt, kan je inderdaad stellen dat we nog de enige zijn. Vroeger waren we met twee. Ik wil daar niet hypocriet over doen: deze situatie heeft mij geen windeieren opgebracht. Wij hebben vorig jaar +25% gerealiseerd. Hoe dan ook zijn we thans opnieuw aan +20%. Aan de andere kant: we hebben één reisbureau, maar daar zien we voor de eerste keer een klein verlies op de teller staan na 10 jaar stijgingen. Het is conjunctureel een logisch verschijnsel op de markt.” DANIEL STEEVENS

INFOTRAVEL | JUNI 2012

De 4 ‘br ands’ van Footprints ‘In Africa’, ‘In the Sands’, ‘Explorations’ en ‘In Blue Waters’

De Antwerpse touroperator Footprints profileert zich steeds meer als specialist voor individuele kwaliteitsreizen. In april jl. werd de vierde brochure gelanceerd. Ongeveer gelijktijdig werd ook de vernieuwde website geïntroduceerd. Deze site is super overzichtelijk ingedeeld volgens de vier merken. U krijgt er onder meer de meest recente aanbiedingen te zien. De informatieve site heeft geen boekingstool. De surfende klant wordt doorverwezen naar een reiskantoor. Footprints gaat hiermee dus voluit voor de klassieke distributie.

Als absolute Africka-specialist biedt Footprints uiteraard een bijzonder grondige know how van dit boeiende continent, onder meer van éminence grise Koen van Hauwermeiren. De brochure ‘in Africa’ omvat een selectie van luxueuze lodges en –tentenkampen. De voorgestelde programma’s zijn slechts ideeën, die weliswaar al met veel zorg en perfectie werden samengesteld, maar waarvan steeds naar wens kan worden afgeweken. Per slot van rekening is Footprints ook een maatwerk-expert. Naast traditionele safarilanden als Kenia, Tanzania en Zuid-Afrika, vindt u ook Oeganda, Botswana, Namibië, Mozambique en Zambia terug in het aanbod. Voor velen is een safarireis pas compleet met een verlenging op een exotisch strand. Footprints speelde hierop in met de lancering van de brochure ‘in the Sands-The Beach Collection’. De bijzondere selectie omvat zowel gekende, luxueuze klassiekers als nieuwe, kleinschalige charmehotels. Kwaliteit staat ook hier steeds voorop. De reservatiediensten van Footprints stellen alles in het werk om de meest veeleisende klant op zijn wenken te bedienen. Voorgestelde bestemmingen zijn: de Seychellen, Mauritius, Reunion, Mozambique, Zuid-Afrika, Zanzibar en Kenia. Het gedreven team van Footprints bracht ook de brochure ‘Explorations’ uit. Het eerste gedeelte van deze brochure omvat kleinschalig, Nederlandstalig begeleide groepsreizen. De eigenzinnig samengestelde verkenningstochten blijven meestal weg van de platgetreden paden en het massatoerisme. Er werd bewust gekozen voor kleine groepjes (8 tot 16 deelnemers) en charmehotels met een grote authenticiteit. In het aanbod voor dit jaar zit Borneo, China, Indonesië, Laos, Myanmar, Vietnam/Cambodja, Madagascar, Namibië, Tanzania/Zanzibar, Chili, Colombia, Costa Rica/Nicaragua, Ecuador/Galapagos, Mexico, Peru/Bolivië en Westkust USA. In het tweede gedeelte pakt Footprints uit met individuele reizen. De geprogrammeerde rondreizen bieden al heel wat inspiratie, maar daarnaast kunnen al deze rondreizen uiteraard aangepast worden naar de wensen van de klant. De uitnodigende brochure ‘in Blue Waters’ is de jongste aanwinst van het ijverige Footprints. De TO stelt uitsluitend toprederijen voor en koos bewust voor de kleinere schepen. Persoonlijke omkadering, comfort en culinaire hoogstandjes zijn begrippen die hoog in het vaandel worden gedragen. Naast traditionele zeecruises worden ook zeil-, rivier- en expeditiecruises aangeboden. Een volledig pakket (met vluchten, transfers, preen postnights) wordt moeiteloos uitgewerkt door een enthousiast team met jarenlange cruise- ervaring, o.m. door Chris Ganseman, ex-Silverblue. Speciaal uitgewerkte programma’s zoals een golfcruise met Sea Dream, een fietscruise met Sea Cloud cruises, een gastronomische cruise op de Donau met A-Rosa River cruises en combinaties met landarrangement op Bali, Zuid-Amerika, Zuidelijk Afrika en Frans Polynesië sluiten deze brochure af.

>

Zaakvoerder Tom Hoornaert

VOS Tr avel

Steeds meer fietsvakanties in gezinsverband Voor VOS Travel is 2012 intern het jaar van de verbouwingen in het bedrijfspand te Roeselare. Het is een duidelijk signaal dat het deze touroperator voor de wind gaat. VOS Travel claimt marktleiderschap in wandelen fietsvakanties.

De derde poot, in het andere gedeelte van het jaar, zijn de ski- en snowboardvakanties. Daar liggen ook de roots van VOS, waarvan de naam geïnspireerd is op de initialen van Vlaamse Omnisport, een vzw die op haar beurt gegroeid is uit de Scholengemeenschap Rijksonderwijs Roeselare. LO-leerkracht Gilbert Hoornaert besloot in 1986, na twee uitbestede maar organisatorisch tegenvallende skireizen, zelf het heft in handen te nemen. Dat lukte prima. Zoon Tom Hoornaert stapte na zijn legerdienst mee in het bedrijf, nam een tiental jaar terug de zaak over en creëerde via de regel der geleidelijkheid wat VOS vandaag is: een specialist in actief reisplezier. Na de overname van een concurrent beschikt VOS over een antenne in Nederland. Naast Nederlands en Frans is de derde taal vreemd genoeg Russisch. Toch is dit zeker geen fantasietje, want VOS maakt programma’s voor een 90-tal buitenlandse TO’s, waaronder enkele uit Rusland. Overigens zijn momenteel zowel de Engelse, de Spaanse als de Italiaanse vertalingen van de website ‘under construction’. “Onze incoming tours beperken zich doorgaans niet tot ons land: ook Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk worden veel gevraagd,” zegt zaakvoerder Tom Hoornaert: “Hier doen vooral de Vlaamse kunststeden, en meer specifiek het fietstraject van Brussel naar Brugge, langs tussenstations als Gent, Bornem en Mechelen, het fantastisch.” “Hoofdbestemmingen voor Belgen die willen fietsen, blijven Nederland en Oostenrijk, maar Italië en Spanje zijn steeds meer in trek. Frankrijk scoort natuurlijk ook, hoewel de service vooral in lager geprijsde hotels en restaurants altijd opnieuw gemengde reacties oproept.” “De fiets- en wandelvakanties zijn in principe individueel. Frequent boeken twee of drie koppels samen. Het is in doorsnee een publiek vanaf 50, maar we zien een serieuze verjonging optreden. Vandaar dat we steeds meer aandacht besteden aan fietsvakanties in gezinsverband. Een belangrijke evolutie is ook de explosie in de reservatie van e-bikes of elektrische fietsen. De meeste verhuurbedrijven moeten zich reppen om de vraag te kunnen bijhouden.” “In de wintersport ligt het accent op groepsvakanties, waarbij we werken volgens het concept 1 groep - 1 bus - 1 hotel. Elk reis wordt begeleid door een Nederlandstalige reisleider en we hebben een pool van 90 Nederlandstalige gediplomeerde monitoren. Op deze manier mogen we les geven waar de meeste andere organisaties dat niet mogen. We beschikken bovendien over een eigen Nederlandstalige kinderskischool.” DANIEL STEEVENS

www.vostravel.be

PVL

INFOTRAVEL | JUNI 2012

| 13 |

EXPERIENCE

Retrobestemming Macedonië Uitblazen aan het verstilde meer van Ohrid

Macedonië is één van die retrobestemmingen, die ooit populair waren maar jarenlang door toeristen genegeerd werden door de Balkanoorlogen. Stilaan komt daar verandering in. In de streek rond het meer van Ohrid, het mooiste en meest toeristische gedeelte, is er zelfs sprake van een voorzichtige relance. Een aanrader voor wie op een budgetvriendelijke manier zon, cultuur en natuur wil combineren, zonder op de koppen te moeten lopen.

01

Ohrid, dat zijn naam aan het gelijknamige meer gaf, is een aangenaam een prachtig gelegen stadje. Het heeft kronkelige, grotendeels verkeersvrije klinkerstraatjes, met overhangende etages en rode daken. De stad werd gebouwd tegen een 700 meter steile heuvel, met op de top het fort van Tsaar Samuil (begin 11e eeuw) dat Ohrid domineert. In die periode was Ohrid de hoofdstad van Macedonië en kreeg de stad de bijnaam van het ‘Jeruzalem van de Balkan’. Eeuwenoude orthodoxe kerken en kapelletjes zijn er ieder geval genoeg, want er wordt beweerd dat er 365 gebedsplaatsen zijn, dus één voor iedere dag. De meest fotogenieke is het St. Jovan Bogoslov kerkje, dat even buiten de stad op een vooruitstekende klif in het meer ligt. Vissers varen je voor een habbekrats vanuit het centrum naar deze plek. Wie te voet gaat, wandelt langs de pittoreske visserswijk Kaneo, waar leuke terrasjes langs de waterkant te vinden zijn.

De streek geniet van een Mediterraan klimaat, met 260 zonnige dagen per jaar. 02

Kristalhelder meer Het doodstille meer is een attractie op zich. Het ligt in het zuidwesten van Macedonië op de grens met Albanië. Met zijn 289 meter diepte wordt de 350 km² grote plas het diepste en oudste meer van Europa genoemd. Over het rimpelloze, kristalheldere water heerst vooral de stilte. Groene bossen, rotspartijen en ruige bergen omzomen het meer. Tijdens een rondrit langs oevers word je verwend met steeds veranderende uitzichten. In het westen doemen de woeste bergen van Albanië op. In die richting zie je ’s avonds de zon ondergaan, wat steeds voor magnifieke kleurschakeringen over het meer zorgt. De streek geniet van een Mediterraan klimaat, met 260 zonnige dagen per jaar. Zonnekloppers komen in deze verstilde streek aan hun trekken, maar echte strandgangers niet. Alleen bij het stadje Struga vind je een strand. Elders tref je keien en kiezels aan en soms gras en riet. Vele hotels hebben ook pontons in het meer, van waarop je een frisse duik in het kristalheldere water kunt nemen. | 14 |

INFOTRAVEL | JUNI 2012

EXPERIENCE

03

Sportievelingen kunnen op de flanken boven het meer mooie wandelingen maken. Voor waaghalzen zijn er ook mountainbikeroutes uitgestippeld. Langs een deel van de Macedonische kant van het meer bevindt zich het Nationaal Park Galicica. Hier leven zeldzame diersoorten zoals de Balkanlynx. De top van de hoogste berg van de streek is de habitat van steenarenden, slechtvalken en vale gieren. Zeker een omweg waard is het eeuwenoude orthodoxe klooster van Sint Naun, dat vanop een rots over het meer uitkijkt. De bezoeker wordt er verwelkomd door luidruchtige pauwen. In het kerkje zijn mooie fresco’s te bewonderen. In de buurt van het klooster liggen bronnen en een idyllisch riviertje, waarop roeiboottochtjes mogelijk zijn. Albanië Het zuidwestelijke deel van het meer van Ohrid behoort tot Albanië. Wie de kans krijgt, moet er zeker naar toe, al was het maar voor de lichte cultuurschok. Het begint al bij de grenscontrole, die in dit deel van Europa nog grondig gebeurt. Daarna rij je over slechte wegen en zie je overal koepelvormige bunkertjes, een erfenis van de Communistische dictator Hoxha die 40 jaar de plak zwaaide over het land. In Pogradec, het enige Albanese stadje langs het meer, probeert men schuchter dat verleden achter zich te laten. Langs het meer zie je ook overal restaurantjes (vaak niet meer dan barakken) waar Ohrid forel wordt geserveerd. Die bedreigde vis mag niet meer in Macedonië gevangen worden, maar langs deze kant van het meer wel. Overheerlijk en voor geen geld.

04

01 Het St. Jovan Bogoslov kerkje, dat over het meer van Ohrid uitkijkt, is bijzonder fotogeniek. 02 In het stadje Ohrid, dat zijn naam aan het bekende meer gaf, is het leuk toeven aan de waterkant. 03 In de buurt van het klooster van Sint Naun ligt een idyllisch riviertje, waarop boottochtjes mogelijk zijn. 04 Het meer van Ohrid trekt zonnekloppers aan, maar geen echte strandgangers. Zandstranden zijn er nauwelijks.

Tekst & Foto’s: Peter Van Oyen

Praktisch • Hoe erheen: We reisden met Corendon naar Macedonië. Vanuit Eindhoven vlieg je met Corendon op 2,5 uur naar Ohrid. Deze touroperator is één van de weinige die Macedonië al een tijdje als bestemming aanbiedt. Een vliegreis is er al vanaf 179 euro. (www. corendon.be). Sinds 13 mei kan je ook vanuit Brussel met Jetairfly naar Ohrid vliegen (2 maal per week via Skopje). Deze generalist heeft onlangs een 8 pagina’s tellende brochure uitgebracht met hotels en een selfdrive tour (www.jetair.be) • Logies: De meeste hotels liggen aan het meer. Meestal gaat het om grote hotels die nog dateren uit de jaren van Tito. Ondanks de renovaties heerst er nog steeds een Oostbloksfeertje, waardoor gezelligheid niet meteen het sterkste punt is. Toch worden er grote inspanningen geleverd om alles op te frissen en is het comfort op de kamers acceptabel. Wij logeerden in het viersterrenhotel Drim in Struga op zo’n 15 km van Ohrid. Info: www.drim.com.mk of bij www.corendon.be. Een alternatief zijn de talrijke B&B’s die opduiken in het straatbeeld van Ohrid.

INFOTRAVEL | JUNI 2012

• Eten en drinken: De lokale restaurants bieden stevige en goede kost aan, maar niet altijd verfijnd. Bier en sommige wijnen zijn lekker. Je kan eten en drinken voor weinig geld. Een pintje kost nog geen euro. • Geld: Macedonische denar. Een euro is 60 denar. • Reisperiode: De beste periode is mei, juni en september. Tijdens juli en augustus is het erg heet en iets drukker. • Geschikt voor: mensen die op zoek zijn naar authenticiteit en rust. Ook interessant voor reizigers die natuur en cultuur willen combineren. Budgetbewuste toeristen zullen de lage prijzen waarderen. Minder geschikt voor families met kinderen. (pvo)

www.exploringmacedonia.com www.ohrid.com.mk

| 15 |

EXPERIENCE

Azoren

Actieve vakanties en natuurbeleving De atlantische zone waar sinds mensenheugnis de anticyclonen ontstaan die ons weer beïnvloeden, ligt stukken dichter dan doorgaans vermoed. Jetairfly vliegt sinds april elke maandag rechtstreeks vanuit Brussel op Ponta Delgada (eiland Sao Miguel) en doet daar in theorie amper 4 ½ uur over. Nieuwe Canarische of Kaapverdische Eilanden zullen het allicht nooit worden maar het is wel een schitterend alternatief voor wie wat zien en beleven wil. Het gaat om negen vulkanische eilanden (plus nog een resem onbewoonde satellieteilandjes), die onderling danig verschillen. Stuk voor stuk werden ze een andere kleur toegekend in de promotie: voor Sao Miguel is de heel vanzelfsprekende keuze groen, terwijl dat blauw is voor Faial vanwege de blauwe hortensia’s in de hagen die de diverse weidepercelen van elkaar afsluiten. Ter wille van de specifieke flora wordt Terceira met purper geassocieerd. Santa Maria, het eerste Azoreneiland waar Columbus destijds voet aan wal zette, kreeg geel omdat de zon er danig haar best doet. Graciosa en Corvo zijn resp. het witte en het zwarte eiland vanwege de veelvuldig voorkomende steensoorten van die kleur. Pico is uitgesproken grijs door het overwegend kleur van de gelijknamige vulkaan en Flores roze door de bijzondere weerschijn van het centraal plateau daar. Sao Jorge tenslotte geeft een bruin gevoel weer. Modulair systeem

01

De eilanden zijn opdeelbaar in drie clusters en de vliegafstand tussen de twee uiterste vliegvelden van de Azoren bedraagt zo’n 2 uur. Jetair biedt 5 van de 9 eilanden aan: Sao Miguel uiteraard als aanvlieghaven en met bijna 560 km² oppervlakte het grootste exemplaar van de archipel, Faial, Pico, Terceira en Santa Maria. Het aanbod gebeurt volgens het modulair systeem (met de online Domino tool). De enige voorwaarde die gesteld wordt, is de avond voor de terugvlucht te overnachten op Sao Miguel. Een flyand-drive langs doorgaans zeer goed berijdbare wegen ligt voor de hand. Een hele week op dezelfde stek blijven is misschien van het goede te veel omdat er nu eenmaal zo veel te zien is. Maar het kan: op het wondermooie Pico bijv. biedt deze TO een aantal heel

fraaie vakantiehuisjes Adegas do Pico aan, in een omgeving die perfect geschikt is om tot volledige rust te komen. Een andere mogelijkheid is, op Terceira, een verblijf in een quinta of oude herenboerderij (Quinta Da Nasce-Agua en Quinta Das Merces) Geen massatoerisme Op uitzondering van de Pousada Forte de Santa Cruz in Horta (Faial) zal wie op zoek is naar een luxeresort op de Azoren, met of zonder all inclusive, hoogstwaarschijnlijk op zijn honger blijven zitten. Wat zeker niet impliceert dat de kwaliteit van de accommodaties minderwaardig zou zijn. Heel centraal in Faial’s belangrijkste oord, op een paar stappen van de ferryterminal, heb je bijvoorbeeld het Bensaude-Hotel do Canal, z’n 4 sterren zeker waard. Internationaal bekende hotelgroepen hebben zich vooralsnog niet ingeplant op de Azoren, een paar schuchtere pogingen niet te na gesproken. Er is dan ook allerminst sprake van massatoerisme. Het totale bestand toeristenbedden overschrijdt momenteel ook amper de 10.000. De cijfers 2010 gewagen van een niet echt performante 350.000 aankomsten (waaronder welgeteld 1.872 Belgen) met een gemiddelde verblijfsduur van 5 nachten. Ongeveer de helft daarvan was afkomstig uit het moederland Portugal. Vlotte onderlinge verbindingen Vandaar dat naarstig nieuwe markten aangeboord worden. Eén daarvan is de Benelux. Daarvoor werd Luc Deketelaere (Green Destinations) onder de arm genomen in samenspraak met product manager Jo Remes. Vliegtuigmaatschappij SATA Air Acores staat in voor dagelijkse onderlinge vliegverbindingen tussen de diverse eilanden. Deze zijn prima georganiseerd, d.w.z. met behoorlijke regelmaat en vaak tegen een prikje (vanaf 30 euro). Op deze manier kunnen zo gewenst en bij voldoende tijd eventueel ook excursies ondernomen worden naar de andere eilanden waar Jetair geen accommodaties aanbiedt. Wat die tijd betreft: er hoeft niet noodzakelijk per volle week (of veelvoud ervan) gerekend te worden, vermits combinaties mogelijk zijn met ArkeFly vanuit Nederland. Voor klanten die liever georganiseerd en in groep reizen is er de 8-daagse begeleide VTBrondreis “Caleidoscoop voor landschappen”. Walvisspotten is dé sport Voor welke doelgroepen zijn de Azoren bijzonder geschikt? De natuurliefhebber tout court komt er uitgesproken aan zijn trekken, zoveel is zeker. Vooral de plaatselijke flora beschikt over heel wat endemische exemplaren en bij de dieren zijn de vaak

| 16 |

INFOTRAVEL | JUNI 2012

EXPERIENCE

02

loslopende koeien om de een of andere reden vaak de vedetten. Wandelaars en fietsers kunnen er genieten van diverse uitgestippelde routes. Kort en lang, vlak en steil, er is voor elk wat wils. Een goed voorbeeld is de 27 km lange route langs de 10 vulkanen op Faial; dit pad kan ook makkelijk in drie stukken opgedeeld worden. Fietsers tekenen vooral voor thuis op Sao Miguel en Terceira. Toevallig bevinden zich op deze beide eilanden ook klassieke 18 holes golfterreinen. En verder behoren zowel duiken, canyoning als paardrijden tot de mogelijkheden. In feite is de meest beoefende sport van eerder passieve aard: het spotten van vooral walvissen en (in mindere mate) dolfijnen. Kan zowel met zwemvest in een zodiac of meer rustig op een catamaran. Een kolfje naar de hand van fotografen!

03

Oceaan ontmoeten liefst drie aardplaten el01 Koken met energie uit de kaar. De laatste vulkaanuitbarsting dateert grond in Furnas. evenwel van 1957. De Capelinhos vulkaan op het eiland Faial was toen fataal voor alle 02 Overweldigende natuur met vegetatie in de onmiddellijke buurt, maar hoog postkaartgehalte. het resultaat is uiteindelijk dat Faial een stuk groter geworden is. Op dezelfde wijze 03 Angra do Heroismo. zijn vulkanologen trouwens van oordeel dat over afzienbare tijd de eilanden Faial en Pico ook bovengronds één zullen worden. Overigens werd ter hoogte van Capelinhos Lighthouse in 2008, een halve eeuw na datum dus, een ronduit schitterend wetenschappelijk museum hieromtrent geopend dat genomineerd is voor de award van Europees Museum van het Jaar. Daniel Steevens

Goedkope consumpties En dan de klassieke vragen die steeds opnieuw terugkeren bij de klanten. Zo zijn er die maar blijven denken dat het elders zoveel goedkoper is dan bij ons. Welnu, hier vinden ze ongetwijfeld hun ding! Een koffie kost bijvoorbeeld doorgaans niet meer dan een halve euro en voor een pint op café zal je vaak een hele euro betalen, en als je goed uitkijkt zelfs maar 0,80 euro. Navenant vallen de prijzen van het eten best mee. Bovendien krijg je kwaliteit op je bord. Te beginnen met de verse vis, recht uit de Atlantische Oceaan. De caldeirada (bouillabaise) is niet te versmaden en biedt zich aan in leuke varianten volgens eiland. Een toprestaurant is bijv. Sabores do Chefe in Praia da Vitoria (Terceira). Lokale (witte) topwijn: Frei Gigante (gemaakt op Sao Jorge). Het weer? Beetje heikel. Men zegt wel eens dat op de Azoren de vier seizoenen in één dag kunnen beleefd worden. Er is iets van. Het regenjakje is een kledingstuk dat men best niet vergeet in de valies te stoppen. Toch kennen de Azoren vrij stabiel zomerweer. In feite zijn de temperaturen altijd gemodereerd: niet snoeiheet in de zomer maar evenmin om te klappertanden in de winter. De Golfstroom zorgt voor weldoende invloeden. De gemiddelden op Sao Miguel bijv. bedragen 16°C in de winter en toch 26°C in de zomer! Actieve Aarde Een nieuw eldorado voor strandvakanties zijn de Azoren nochtans geenszins, spijts heel leuke stroken zoals in Praia de Vitoria, Angra do Heroismo en het stadstrand in Horta. Globaal zijn er door het uitgesproken vulkanisch karakter nu eenmaal veel meer natuurlijke pools aanwezig dan gestroomlijnde zoetwaterzwembaden. Alleen inzake de origine van Santa Maria heeft men lang getwijfeld, omdat dit historisch het eerst ontstaan is en er echt hagelblanke stranden liggen (in tegenstelling tot de exemplaren met iets donkerder zand elders), maar dat meest oostelijke eiland blijkt dan toch niet sedimentair te zijn. Dat impliceert dat de Azoren geologisch een zeer dynamisch gegeven zijn. Op dit centraal gedeelte van de Atlantische INFOTRAVEL | JUNI 2012

Top-10 In aansluiting hiermee een eigenzinnige top-10 van must see’s, op basis van de Azoren revisited en waarin ook cultuurhistorische attracties hun plaats opeisen: 1. De lappendekens van weidepercelen afgescheiden door kilometerslange dry stone walls op Terceira. 2. Het zeer geaccidenteerde hinterland van de immense Pico, Portugal’s hoogste berg (op het gelijknamige eiland). 3. In Horta (Faial) het Scrimshaw Museum (unieke gravures op tanden van zeezoogdieren) op de verdieping boven Café Sport. Dit laatste is vooral ook gekend als Peter Café, dat is een nickname. De huidige uitbater (in de vierde generatie) heet Jose Henrique Azevedo. In deze voor zeilers en yachtmen wereldberoemde afspanning midden de Atlantische Oceaan is een gin-tonic even obligaat als een mojito in de Bodigita del medio in Havana. 4. Nu we toch over drank bezig zijn: de door muurtjes afgescheiden wijnvelden die gedijen op pure vulkanische grond nabij Madalena (Pico) aan de Oceaan en als Unesco-werelderfgoed gelden. 5. Het Terra Nostra Park in Furnas (Sao Miguel) met z’n kokende bronnen. De gedoodverfde vleesmix die restaurateurs met deze energie bereiden, de Cozido nas caldeiras, is wel iets minder in smaak; het is vooral kwantiteit zeg maar. 6. Unesco-werelderfgoed Angra do Heroismo (Terceira). 7. Faial Natural Park. 8. Algar do Carvoa, een krater op Terceira die ondergronds van binnenuit kan bezocht worden. 9. Het op zich weinig voorstellende dorp Flamengos (Faial), maar wel als symbool voor de geschiedkundige antecedenten die de bijnaam Vlaamse Eilanden opleverden. 10. Om ook de Franssprekende Belgen niet in de kou te laten staan: het huis op Sao Miguel waar Jacques Brel gewoond heeft.

| 17 |

FOCUS

De bonte wereld van de reiskantoren Ondanks de crisis, de druk van grote touroperators en de concurrentie van de rechtstreeks verkopende reiswebsites, telt ons land nog veel kantoren waar de consument een reis kan boeken. De vaak voorspelde saneringsgolf bleef grotendeels achterwege. De reiskantoorwereld is dus taaier dan verwacht. Nog steeds trachten onafhankelijke reisagenten het hoofd boven water te houden. Makkelijk is dit niet. Vandaar dat de meesten samenwerkingsverbanden hebben opgezet. Maar ook hier zijn de verschillen groot. Dat varieert van losse contacten tot volledige afhankelijkheid van een groep of touroperator.

Reisk antoren gecontroleerd door touroper ators

De twee grote touroperators van ons land, met name Jetair en Thomas Cook, trachten door verticale integratie hun greep op de reismarkt te verstevigen. Vandaar dat ze hun eigen distributienetwerk hebben opgezet. Jetaircenter Zo heeft Jetair met Jetaircenter een grote keten van reisbureaus gecreëerd. Op dit ogenblik zijn er 152 Jetaircenter-verkooppunten in het land. 69 daarvan zijn eigen kantoren, waarvan 66 ‘highs streets shops’, 2 flightshops die alleen maar vliegtuigtickets verkopen en 1 webshop. Daarnaast zijn er nog eens 83 franchisekantoren. In elk Jetaircenter kan de klant terecht voor een gevarieerd reisaanbod. Het spreekt voor zich dat de diverse Jetairmerken naar voor worden geschoven. Toch verkopen de Jetaircenters ook andere merken van de vakantiemarkt. Het aanbod bestaat onder andere uit verkoop van vlieg-, boot- & treintickets, organisatie van à la carte reizen, groepsreizen, pakketreizen, hotelreservaties, autoreservaties, transferts, reisverzekeringen, enz. Woordvoerder Hans Vanhaelemeesch noemt de Jetaircenters Full Service kantoren, die niet alleen pakketreizen maar ook op maat gemaakte reizen verkopen. Hij stelt dat Jetaircenter-medewerkers de mogelijkheden, de tools en de know how van de Jetairgroep

ter beschikking hebben om gelijk welke droomreis op maat voor de klant te kunnen uitstippelen. Marketing & Franchise Director Lieven Decraemer meent dat er voldoende dekking is inzake Jetaircenter-kantoren in ons land. De reden van dit succes is velerlei, stipt hij aan: “Reiskantoren hebben soms een zelfs emotionele band met een sterk merk. Jetaircenter heeft een heel duidelijk concept en kan heel veel expertise voorleggen. De Jetaircenters kunnen ook genieten van een zeer sterke nationale marketing-ondersteuning en opleidingen op maat van de reisagent. Verder is er een eigen CRS-systeem en kunnen wij ook op administratief vlak support bieden, waardoor de reisagent zich uitsluitend kan focussen op zijn core business, met name reisadvies aan zijn klanten. Bij de franchisekantoren komt daar nog eens de open distributie bij. Dat betekent dat de reisagent weliswaar kan genieten van de sterkte van een grote groep, maar dat hij nog steeds lokaal kan ondernemen”. Jetaircenters proberen alle vakantiebehoeften te dekken, stelt Lieven Decraemer. Bij moeilijke vragen van klanten, kan de reisagent steeds te rade gaan in het netwerk zodat er bijna altijd antwoord gegeven kan worden. Exclusiviteiten zijn eerder uitzondering dan regel. Wel vind je reizen van Nouvelle Frontières, Eurocamp en Buro Scanbrit wellicht uitsluitend terug bij Jetaircenters. Maar dit is soms een tijdelijk fenomeen, besluit Lieven Decraemer.

Londen maakt zich op voor een Crazy Summer 2012! ✓ Brussel - Londen in slechts 2 uur ✓ Rijsel - Londen in slechts 1u20 ✓ Vanaf € 88 H/T Info en reserveringen via www.nmbs-europe.com/agent

| 18 |

INFOTRAVEL | JUNI 2012

FOCUS

Thomas Cook Travel Shop & Neckermann Thomas Cook beschikt in België over 91 Neckermannkantoren (waarvan 77 in volle eigendom en 12 in franchise) en 82 Thomas Cook Travel Shops. Hier zijn er 12 in volle eigendom en 51 franchise. Tot de Thomas Cook Travel Shops behoren ook 19 Maretours-reisbureaus, een familiale reisbureauketen waarin Thomas Cook bijna de helft van de aandelen bezit (49%). In deze kantoren worden naast de Thomas Cook merken ook producten van andere touroperators en reisaanbieders verkocht. Woordvoerder Baptiste van Outryve onderstreept dat een reiskantoor dat zich aansluit bij één van de ketens mag rekenen op vele troeven: “Een Thomas Cook Travel Shop bijvoorbeeld kan rekenen op een eigen CRM-systeem, waarbij het veel gemakkelijker is om aan klantenbeheer te doen en om klanten te behouden. Verder wordt de visibiliteit van het kantoor in het straatbeeld enorm vergroot door de merknaam. Overigens zijn er eigen marketingmensen op pad voor de Thomas Cook Travel Shops. Zo’n kantoor staat ook niet alleen. Je kan altijd rekenen op back office en op juridische ondersteuning. Door de schaalvergroting genieten deze kantoren van een grotere aankoopkracht, waardoor er betere voorwaarden bij reisaanbieders kunnen worden verkregen. Tenslotte genereren extra verkoopkanalen als het online-gedeelte ook extra inkomsten”. Baptiste van Outryve illustreert deze voordelen voor de aangesloten reisagenten met een quote van de zaakvoerder van de Thomas Cook Travel Shop – Reizen Joie uit Koekelare : zijn omzet is vertienvoudigd sinds de aansluiting van het reiskantoor bij het Thomas Cook Travelshop-netwerk. Baptiste van Outryve denkt niet dat er exclusieve producten zijn voor de reisbureaunetwerken, al betwijfelt hij of bijvoorbeeld Va-

cansoleil nog buiten een Neckermannkantoor wordt verkocht. De woordvoerder weet wel dat er bepaalde groepsreizen in exclusiviteit voor de ketens worden gemaakt. Dat is het geval voor bepaalde reizen in opdracht van het magazine Knack (verkocht via het netwerk van Thomas Cook Travel Shops) en voor de reizen met Kookeiland (uitsluitend te koop via Neckermann). Geschat wordt dat 40 % van de verkoop van de eigen reizen van de grote TO’s via de eigen kantoren of websites worden verkocht. Dat betekent echter dat 6 op 10 reizen nog steeds aan de man worden gebracht door onafhankelijke reiskantoren.

Fr anchise-ketens

Een deel van de onafhankelijke reiskantoren zitten gegroepeerd in franchise-ketens. De bekendste ketens zijn Flash Travel en Uniglobe Travel. Flash Travel Flash Travel heeft op dit ogenblik 27 zelfstandige reisagenten in het netwerk, die voornamelijk in het Franstalige landsgedeelte te vinden zijn. Tot voor kort waren er dat een 50-tal, maar door de veranderende reiswetgeving in Vlaanderen moesten veel Vlaamse reiskantoren afhaken. De vereniging claimt dat de aangesloten reisagentschappen volledig onafhankelijk zijn van de touroperators. De Franstalige agentschappen zijn lid van de Union professionelle des Agences de voyages (UPAV), terwijl de Vlaamse reiskantoren die nog lid zijn aangesloten zijn bij de Vereniging van Vlaamse Reisbureau’s (VVR). Allen zijn lid van de Geschillencommissie Reizen en verzekerd tegen financieel onvermogen bij De Europese. Alain Varenne uit Brussel is de drijvende kracht

Boek uw hotels sneller en goedkoper

Ontvang nu gratis toegang tot deze hotel booking engine: www.gateway2travel.com

www.gateway.be

INFOTRAVEL | JUNI 2012

Your guide for every journey.

| 19 |

FOCUS

achter de reiskantorengroep. Hij meent dat reiskantoren die alleen opereren nog nauwelijks kans maken. Samen staan reiskantoren tegenover touroperators sterker, zegt hij. “Flash Travel is één van de oudste reisbureauketens van België en geniet van een zeer goede reputatie. Daardoor hebben we goede contacten met de touroperators. Onze groep zorgt er voor dat de aangesloten reiskantoren zich geen zorgen meer moeten maken over de administratie. Bovendien hebben we een goede internetsite, waar onze klanten allerlei informatie kunnen vinden.” Onder het merk Flash Travel worden geen reizen meer verkocht, merkt Alain Varenne op. Dit is vroeger wel gebeurd, maar dit is nu niet langer het geval. Wel worden er soms acties en promoties met touroperators georganiseerd die uitsluitend via het Flash Travelnetwerk verlopen. Ook organiseren aangesloten kantoren soms zelfs exclusieve reizen voor hun klanten. Uiteraard worden reizen van diverse touroperators ook aan de man gebracht. De Flash Travel kantoren maken zich sterk dat ze aan hun klanten mooie à la carte reizen kunnen aanbieden. Uniglobe Travel Uniglobe Travel telt vandaag meer dan 700 vestigingen in meer dan 50 landen en is daarmee de grootste single brand reisfranchise ter wereld. Hiermee hebben de aangesloten kantoren toegang tot speciale tarieven van luchtvaartmaatschappijen, hotelketens en autoverhuurbedrijven. De keten is alleen vertegenwoordigd in Vlaanderen en telt 21 reisagenten. De kantoren zijn voornamelijk gespecialiseerd in zakenreizen, maar verkopen ook vakantiereizen.

Samenwerkingsverbanden

Daarnaast zijn er ook nog reiskantoren die onafhankelijk willen blijven, maar zich wel aansluiten bij samenwerkingsverbanden als Selectair, Travelcoop en Service Voyages. Deze samenwerkingsverbanden of coöperatieve organisaties fungeren vooral als aankoopcentrales en leveren advies aan de aangesloten reiskantoren. Door samen te werken, kunnen aangesloten reiskantoren hogere commissies bedingen bij de touroperators-leveranciers. Selectair Selectair verenigt 112 zelfstandige reisadviseurs. De coöperatieve stelt de klant centraal. Zo informeert Selectair de klanten via de vernieuwde website. De geïnteresseerde websitebezoeker kan zijn licht opsteken via het aanbod van de diverse touroperators. Selectair geeft op de site ook praktische info op vragen over vaccinaties, bagage en noem maar op. Uiteraard worden ook promoties en last minutes doorgegeven. Interessant zijn de reisverslagen en hotelbesprekingen van medewerkers en klanten van Selectair-reiskantoren, met bijna 10.000 besprekingen een bron van informatie voor de surfende klant. De klant krijgt ook extra voordelen wanneer hij een reis boekt bij één van de aangesloten leden. Selectair biedt de klanten ook de mogelijkheid om online te boeken. De klant moet dan natuurlijk één van de aangesloten reiskantoren aanduiden om die vakantieboeking te voltooien. Marketing Manager Tom Bossuyt zegt dat aansluiten bij Selectair voor reiskantoren enorm veel voordelen biedt. Selectair is volgens hem begonnen als aankoopcentrale, wat vandaag met meer dan 100 aangesloten kantoren uiteraard schaalvoordelen biedt. De aangesloten reisagent opereert ook onder een bekend merk dat reeds 30 jaar op de markt is. Er zijn verder diverse marketingadviseurs die de reiskantoren kunnen bijstaan bij marketing, de huisstijl en noem maar op. Steun krijgt de reisagent ook inzake informatica en back office. Aansluiten bij Selectair is niet alleen op financieel of op werkingsgebied interessant, stelt Tom Bossuyt. Een Selectair-kantoorzaakvoerder of -medewer| 20 |

ker is beter geïnformeerd zegt hij. “Selectair organiseert voor de aangesloten reiskantoren regelmatig infosessies. Fel gesmaakt en leerrijk zijn de congressen waar de deelnemers het nuttige aan het aangename kunnen paren en vooral veel extra kennis kunnen vergaren. We hebben ook verschillende comités, waar kennis kan worden opgedaan en informatie kan worden uitgewisseld. Op dit ogenblik zijn we een poot aan het opzetten rond het cruiseverhaal bijvoorbeeld. De Selectair-reiskantoren hebben een aantal Preferred Partners, waarbij Jetair het meest in het oog springt. Toch zijn de kantoren vrij in het verkopen van de producten en touroperators, benadrukt Tom Bossuyt. Naast pakketreizen worden er ook à la carte producten verkocht. Selectair heeft een aantal ‘huismerken’. Dit zijn Selectair kantoren die op geselecteerde bestemmingen een eigen programma aanbieden, volledig uitgewerkt en begeleid door medewerkers van het kantoor zelf. Essential Greece, Rantour, Lusitania: om er maar een aantal te vernoemen. Soms worden er wel promoties gedaan die uitsluitend voor een bepaalde periode te vinden zijn in Selectairreiskantoren. Maar echte exclusiviteiten zijn er niet, geeft Tom Bossuyt nog mee. Travelcoop Ook Travelcoop is een coöperatieve van zelfstandige reisbureaus. Bij Travelcoop zijn 35 zelfstandige reiskantoren aangesloten. Deze coöperatieve is actief in Vlaanderen en het Brusselse. Door zich aan te sluiten bij dit samenwerkingsverband, kunnen de reisagenten voor hun klanten vaak betere prijzen bedingen. Travelcoop brengt een eigen brochure uit die luistert naar de naam ‘Ontdek eens iets anders – Reizen op maat’. Daarin vindt de klant een selectie van vakantieformules van zowel touroperators als op maat uitgewerkte reizen van de reisagenten. Voor coördinator Ruddy Vinck zit het onderscheidend vermogen van de coöperatieve in de werking en de visie. “Wij besteden zeer veel aandacht aan de opleiding van onze aangesloten leden. We geloven ook dat samenwerking en informatie-uitwisseling tussen de aangesloten reiskantoren zeer nuttig is. ‘Never Walk Alone’ is voor ons niet louter een slogan. Dit geldt voor de relaties tussen de reisagenten, maar ook tussen onze klanten. Die laatste is trouwens de maatstaf voor onze werking”. In het eerste kwartaal van dit jaar liet Travelcoop onder zijn leden een enquête uitvoeren. Daaruit bleek dat de maatreizen in stijgende lijn zitten. Hiermee kan de reisagent ook zijn meerwaarde bieden, vindt Ruddy Vinck. Sommige aangesloten reisagenten maken ook zelf reizen, waarbij ze de website (wordt binnenkort vernieuwd) en de brochure als platform gebruiken. Service Voyages Tenslotte is er nog Service Voyages die 24 Franstalige reiskantoren in Brussel en Wallonië groepeert. Deze coöperatieve bestaat sinds 1985 en doet min of meer hetzelfde als Selectair en Travelcoop. Service Voyages fungeert ook als aankoopcentrale voor de aangesloten reiskantoren en als doorgeefluik van info naar de klanten toe. Opvallend is de aandacht voor vakantiewoningen bij deze coöperatieve. Peter Van Oyen

INFOTRAVEL | JUNI 2012

Duitsland met de Thalys of een fusie van eenvoud, snelheid en ontdekkingen Festivals, tentoonstellingen, sportevenementen,... Duitsland bruist van ideeën voor citytrips aan hoge snelheid Dat citytrips hoge toppen scheren is niets nieuws. Steden binnen handbereik, een kort verblijf, snel transport en eenvoudig reizen laat men feilloos rijmen met ontspanning en ontdekking. Deze zomer wenden we de steven naar Duitsland, vaak nog weinig bekend bij het grote publiek, hoewel het nochtans bruist van ontelbare ideeën om steden in het voetlicht te zetten en toeristen aan te trekken, ongeacht of die nu op zoek zijn naar sportieve, culturele of muzikale ontdekkingen.

Aken en Keulen, maar ook Düsseldorf, Duisburg en Essen

Thalys verbindt al jaren Brussel met Aken en Keulen, en dat via Luik. De reizigers genieten van de frequentie van verbindingen (5 heen/terug per dag) maar ook van de snelheid van het transport want Aken en Keulen liggen immers respectievelijk op slechts 1u08 en 1u47 van Brussel. Maar enkele maanden geleden heeft Thalys een nieuwe dagelijkse verbinding in het leven geroepen die de reizigers tot in Düsseldorf, Duisburg en Essen voert. Drie nieuwe steden te ontdekken op slechts 2u20, 2u34 en 2u51 van Brussel.

Evenementen voor iedereen

De hele zomer lang stellen deze vijf Duitse steden een waaier aan evenementen voor met voor elk wat wils. • Zo worden muziek en fotografie in de bloemen gezet in Essen met het zomerfestival Zollverein dat een hele reeks concerten voorstelt, van rock tot pop via R&B en punk, van 3 tot 5 augustus. En de tentoonstelling met dezelfde naam treedt tot 19 augustus in de voetsporen van de industriële geschiedenis van de regio, de meest belangrijke van Duitsland van de XVIIIde en XIXde eeuw, met een geheel van onuitgegeven foto’s. • Düsseldorf stelt op zijn beurt een herontdekking voor van het Franse nationale feest tijdens het Grand Festival Français, van 13 tot 15 juli. Maar Düsseldorf is ook en vooral DÉ stad voor het shoppen (vooral de wijk rond de Königsallee, beter bekend bij de Duitsers als de ‘Kö’), architectuur en design, en dat het hele jaar door. PUBLISCOPIE | INFOTRAVEL | JUNI 2012

• In Keulen worden nieuwsgierige wandelaars verrast door een reusachtige Ark van Noa van meer dan 700 meter lang die met zijn 2.000 m² plaats biedt aan ontspanning (theater, restaurants,...) van 13 juli tot 30 september. • Tot slot zullen de sportievelingen het beroemde internationale jumping festival CHIO in Aken van 29 juni tot 8 juli niet willen missen. Zo veel evenementen die alle reizigers het hoofd op hol brengen. En om makkelijk van deur tot deur te reizen, voorziet de Thalys Bar ook in de ticketverkoop voor het openbaar vervoer..

Elk zijn tarief

Thalys heeft onlangs meer duidelijkheid voorzien in het prijsgamma. Zo kan iedereen makkelijk het tarief terugvinden dat hem past, klein of groot, in groep of alleen, op zoek naar flexibiliteit en comfort of lage prijzen... Flex, Semi-Flex, No-Flex, Jongeren, Senior, Kid of nog Adult&Co en Kid&Co, elk zijn tarief. En natuurlijk is er ook de ‘Elk Belgisch station’ waarmee voor enkele euro’s meer een traject afgelegd kan worden met een binnenlandse trein van het nationale Belgische netwerk met bestemming of vertrek Brussel-Zuid (met uitzondering van de seizoensverbindingen). Nog een nieuwigheid: of het nu om Comfort 1 of om Comfort 2 gaat, reizigers die kiezen voor een Semi-Flex ticket genieten voortaan van gratis toegang tot WiFi, en genieten zo van een aansluiting tijdens de volledige reis. Informatie en reservatie bij de erkende reisagenten. | 21 |

FOCUS

Omgaan met beoordelingswebsites

Van negatieve commentaar naar positieve noot Tripadvisor, Virtual Tourist, Zoover,… aan websites over reisbeoordelingen, Facebook-pagina’s met reiservaringen en Twitteraars die hun (on-)tevredenheid uiten, is er geen gebrek. Slechte reviews worden evenwel alleen maar schadelijk wanneer je ze negeert. Snel en doordacht handelen, is de boodschap. En een bedankje voor een positieve commentaar kan ook nooit kwaad.

Uit het EuroPNstyles-onderzoek van Porter Novelli bij tienduizend Europeanen blijkt dat ongeveer acht op tien Nederlanders online reviews raadpleegt, maar dat slechts één op vijf er enig geloof aan hecht. 55% van de ondervraagde Belgen zou een beoordeling schrijven na de aankoop van een product of dienst. In de Europese Unie zijn Duitsers het meest kritisch ingesteld, want bijna drie vierden pent een beoordeling neer na een positieve of negatieve aankoop. Bijna één op twee Nederlanders gelooft dat hoe meer mensen een product beoordelen met een cijfer, hoe geloofwaardiger het gemiddelde cijfer van een online rating is. Duitsers en Belgen stellen zich sceptischer op met respectievelijk 43% en 42%. Zogenaamde ‘likes’ van ‘vrienden’ worden amper gewaardeerd, slechts 14% is geneigd daarop in te gaan. Het grote voordeel van een beoordelingswebsite is dat die je een veel ruimere bekendheid geeft. Vanuit dat opzicht is het een stukje gratis online marketing dat je krijgt toegeworpen. Klanten krijgen er immers een forum mee waar zij over jou kunnen vertellen, positief of negatief. Online reputation management Hoewel reviews slechts een beperkt effect hebben op het koopgedrag van anderen, hebben zij alleszins geleid tot wat men in de sector van gastheerschap ‘online reputation management’ is gaan noemen. Dit vergt in de eerste plaats het consequent en haast full time opvolgen van review websites en social media. Negatieve commentaren kan je helaas niet verwijderen, je moet dus op de juiste manier reageren. Op een wijze die gedupeerde en potentiële klanten een goed gevoelen bezorgt en die aantoont dat jij je zaken ernstig neemt. Negatieve beoordelingen hoeven niet meteen negatief uit te stralen. Wanneer je snel en pertinent reageert, dan beperk je sowieso eventuele imagoschade en kan het zelfs positief uitdraaien. Ontwijk bijgevolg geen negatieve beoordelingen en minimaliseer ze niet meteen, want dan wordt de kans groot dat zij uitdeinen op allerhande sociale media. > Tripadvisor is één van de grootste review websites met 50 miljoen unieke bezoekers per maand en meer dan 60 miljoen beoordelingen.

| 22 |

Je antwoord mag echter niet geprikkeld overkomen en eventuele boosheid en frustraties moet je maar even onderdrukken. INFOTRAVEL | JUNI 2012

FOCUS

Je antwoordt immers op een correcte en zakelijke wijze, waarbij je – ondanks alles – de klant bedankt. Met een onbeleefd en bot antwoord maak je het alleen maar erger. Zorg dat je medewerkers ook voldoende ruimte krijgen om adequaat te handelen zonder eerst diverse leidinggevende niveaus te moeten consulteren. Daartoe werd in diverse hotels en resorts opnieuw een fulltime duty manager aangesteld om klachten meteen op te volgen. Realiseer je dat wie razendsnel zijn ontevredenheid twittert, wellicht even snel zijn tevredenheid uitbazuint wanneer je meteen een afdoende oplossing aanreikt. Die opportuniteit mag je niet laten liggen, want het is een vorm van interactieve real-time communicatie die vroeger niet bestond. Het gebeurt ook wel dat gasten dreigen met de plaatsing van een negatieve beoordeling wanneer er geen gevolg wordt gegeven aan hun grieven. Of je nu al dan niet wordt gechanteerd, maakt weinig uit. Klachten moeten ter harte worden genomen. De kunst bestaat erin om enigszins empatisch te reageren. Met vriendelijkheid, begrip en sympathie neem je misschien al de helft van de ergernis weg. Stel je steeds voldoende zakelijk en zelfverzekerd op en streef naar een reële oplossing. Vraag de gast eventueel welke oplossing hij zelf voor ogen heeft. Eventueel kan je, als manager, voorstellen dat een klant jou bij een volgende reservering contacteert zodat je zijn dossier ter harte kan nemen. Louter toegeven aan vragen naar kortingen en upgrades om een online review te vermijden, kan niet. Onaangekondigd negatief Wat moet je nu doen wanneer je een negatieve beoordeling leest waarop je niet eerder hebt kunnen anticiperen omdat de gast niets heeft meegedeeld op het ogenblik van de feiten? Ga eerst en vooral na of de gast bekend is, wat er is gebeurd en hoe

er eventueel is gehandeld. Wanneer je de contactgegevens van de klant hebt, benader je hem bij voorkeur rechtstreeks voor kleine negatieve opmerkingen. Zo kan je de klacht persoonlijk en rechtstreeks afhandelen zonder dat zij op het publieke forum terecht komt. Afhankelijk van aanvullende informatie en het interne onderzoek kan je een neutrale, publieke reactie plaatsen met jouw versie van de feiten. Wanneer je wijzigingen doorvoert naar aanleiding van een negatieve commentaar, deel die dan mee aan de klant en plaats die ook als reactie. Op dat ogenblik neem je een stuk van het onzichtbare, virtuele kader van je onderneming weg, laat je zien dat je bedrijf een ‘gezicht’ heeft, creëer je goodwill en geef je de klanten meer zekerheid.

Slechte reviews worden alleen schadelijk wanneer je ze negeert Onterechte en ‘fake’ beoordelingen Heb je geen contactgegevens en ontbreek je gedetailleerde informatie met betrekking tot de klacht, vraag de klant dan om jou rechtstreeks te contacteren. Zo vermijd je dat de klacht ontaardt in een online discussie die ook zichtbaar wordt voor potentiële klanten. Realiseer je wel dat er ook onterechte of ‘fake’ reviews opduiken. Daarvan is zelfs al gebleken dat zij soms worden geplaatst door ontevreden of recent ontslagen medewerkers. Ga bijgevolg meteen na of de negatieve beoordeling terecht is. Indien dat niet zo is, geef het dan zakelijk en bondig aan in je publieke reactie zonder in te gaan op details. Het is zelfs niet ondenkbaar dat een review is geplaatst door iemand die nooit klant is geweest en die hoopt om zich dankzij negatieve reacties persoonlijk te kunnen verrijken met een succulente maaltijd of een gratis overnachting. Bij volledig onterechte beschuldigingen kan je de betrokken websites daarop aanspreken, maar de kans op succes is klein. Bovendien kan het enkele dagen duren alvorens er een management-reactie is van de review-website; in die tijdspanne heb je zelf uiteraard al veel sneller en performanter kunnen reageren. Vergeet tot slot niet om gasten ook te bedanken voor een positieve beoordeling. Het is meteen een aanleiding om hen te vragen of er misschien nog iets is waaraan je zou kunnen denken om je dienstverlening te verbeteren. Zo weet iedereen meteen dat je de beoordelingen leest en dat je erin geïnteresseerd bent.

> Zoover is op korte tijd uitgegroeid tot een referentiesite voor beoordelingen van logies en bestemmingen.

INFOTRAVEL | JUNI 2012

Door op een juiste en gepaste wijze te reageren op online beoordelingen, win je hoe dan ook het vertrouwen van consumenten. Slechte reviews zijn alleen maar schadelijk wanneer je ze negeert en niet weet hoe ermee om te gaan. Geert Van Lierde

| 23 |

FOCUS

Gepersonaliseerde aanpak kenmerkt luxe-vakanties

ZOEKEN NAAR RUIMTE, BELEVING EN SERVICE

Materiële luxe en faciliteiten volstaan niet langer voor een geslaagde luxe-vakantie. Klanten in premium- en top-segment verlangen steeds meer naar open ruimte, unieke ervaringen en een onberispelijke gepersonaliseerde service. Daarvoor moeten reisagenten hun luxeklanten terdege kennen opdat zij hen kunnen verrassen met een ultieme vakantiebeleving. Arrangementen in het premium- en topsegment worden volop geboekt. Het lijkt er haast op dat de economische crisis het segment van de luxe-vakanties onberoerd laat. Niets is minder waar, want ook binnen die doelgroep wordt het vakantiebudget bewaakt. Het mag dan wel meer kosten, de prijs-kwaliteitverhouding moet alleszins uitstekend zijn. Om het even wat aanbieden tegen om het even welke prijs kan niet. “De crisis was voor ons in zeker zin de reden om Go Chic uit te brengen”, opent Axel De Corte (Transeurope). “In de markt voltrekt zich een duidelijke polarisatie met vraag naar enerzijds meer goedkope en prijsbewuste producten en anderzijds meer top-luxe-producten. In Frankrijk hadden wij voor Galeries Lafayette al een exclusief product en reisbureaus vroegen ons om een gelijkaardig product te creëren voor de Belgische markt”. “Voor Pegase spreken wij niet over vijf sterren-luxe, maar eerder over premium”, stipt Liesbeth Balthazar (Thomas Cook) aan. “Premium-waarden spelen een rol want zij dragen bij tot een kwaliteitsvolle vakantie. Klanten waarderen service voor, tijdens en na de reis en kiezen voor aspecten die de vakantiebeleving verhogen. Daarom hebben wij vanuit de interessesferen van de klant specifieke labels ontwikkeld die focussen op belevingsaspecten zoals honeymoon, natuur, spa en wellness, golf of andere activiteiten. Premium-klanten vergen ook een meer gepersonaliseerde aanpak en die willen wij sterker accentueren door het contactcenter voor Pegase onder te brengen bij onze ‘specialist division’”. Groot potentieel “Het topsegment herbergt nog een groot potentieel”, weet Guy Geens (Anders dan Anders). “Luxe krijgt wel een andere definitie dan voorheen. Het gaat niet meer alleen om vijfsterrencomfort.

01 Axel De Corte (Go Chic) 02 Liesbeth Balthazar (Pegase) 03 Thijs van Oss (Interhome) 01

| 24 |

02

03

Alles draait om beleving, service, service, en nog eens service. Mensen verkiezen persoonlijke contacten. Op een rondreis brengen wij gasten al eens onder in een ‘homestay’, dan wel in een vier- of vijfsterrenhotel. Wanneer de accommodatie perfect is, de gastheer zijn gasten verwent en met hen naar een lokale markt trekt om nadien samen met hen de maaltijd te bereiden, heb je een ultieme beleving. Klanten vragen steeds meer zo’n aspecten. Het gaat niet langer om het zoeken naar onbetreden paden. Men wil ruimte voor zijn gezin, ruimte om te cocoonen en ervaringen op te doen. Maar even goed open ruimte. Men vraagt naar vakanties in Indonesië, Mongolië en Chili omdat men weet dat er ruimte is en dat er aldaar inmiddels luxehotels zijn met uitstekende basisvoorzieningen”. “Die vraag naar ruimte is er echt wel, en mensen willen daarvoor betalen”, beaamt Thijs van Oss (Interhome). “Men zoekt een unieke locatie met veel ruimte en faciliteiten. Het draait niet langer alleen om zwembadvilla’s, maar even goed om vijfsterrenservice in het algemeen met bijvoorbeeld het kunnen beschikken over een ‘keukenchef aan huis’. Er tekent zich steeds meer een onderscheid af tussen wat luxe, premium en meer alledaags is. Voor ons komt het erop aan om particuliere vakantiewoningen en –appartementen in dat topsegment te vinden, waarbij wij de nodige kwaliteitsgaranties kunnen waarborgen”. Details maken het verschil “Maar, wij moeten tevens nadenken over het begrip ‘luxe’, wat het is en waarvoor het anno 2012 staat”, werpt Paul Nuyens (Seadream Yacht Club) op. “Iedereen neemt het woord graag in zijn mond en wil er zich mee vereenzelvigen. Wij moeten het verschil kunnen maken. Dat zit in service, ‘convenience’ en waar gastheerschap. De luxe op een cruiseschip van meer dan 3.000 passagiers is totaal anders dan wat wij bieden op een cruiseyacht met 112 passagiers en 95 bemanningsleden. Persoonlijke service, oog voor detail en iets aanbieden op het moment dat je weet dat een klant ernaar verlangt, dat is eveneens luxe. Luxe-klanten houden van variatie en beleving. Bij een Trans-Atlantische overtocht stoppen wij middenin de oceaan en dan kunnen gasten daar zwemmen. Zo’n ervaringen moet je als baliemedewerker kunnen overdragen op je klanten”. “Veel medewerkers kunnen zich onvoldoende inbeelden hoever je kan gaan met het aanbieden van belevingsaspecten. Wanneer je klant een golfliefhebber is of een fervent beoefenaar van kitesurfen, dan kan je hem verrassen met specifieke arrangementen. Even goed kan je een vakantieganger op Bali een fietstochtje voorstellen omdat hij het eiland en zijn bevolking zo op een heel andere manier leert kenINFOTRAVEL | juni 2012

premium collection by Transeurope

2 brochures: citybreaks droomvakanties ■

■

vind ons op facebook.com/gochichotels THAHOD120530-01-THALYS_THECARD_186x130_03_NL_HD.pdf

2

31/05/12

info en reserveringen via Transeurope

15:16

infotravel-DEF.indd 1

30/05/12 09:28

UW REIZEN ZULLEN U REIZEN OPLEVEREN.

C

M

J

CM

MJ

CJ

CMJ

N

Informatie en reserveringen in de reisbureaus.

MET THALYS THECARD, spaart u Miles* voor gratis tickets en geniet u tal van voordelen: meer soepelheid, Ticketless service, info per SMS, toegang tot de lounges in de stations… * De Miles kunnen tegen treintickets ingewisseld worden. Ze zijn niet overdraagbaar aan derden en blijven 2 jaar geldig na validering.

INFOTRAVEL | JUNI 201 2

| 25 |

FOCUS

nen”, geeft Axel De Corte aan. “Klanten willen steeds verder ‘niche’ gaan en zij verwachten dat ook van de reisagent”. “Daarom is het zo belangrijk dat een touroperator dergelijke exclusieve en unieke belevingen als dusdanig presenteert in zijn brochure”, beklemtoont Liesbeth Balthazar. “Bij specifieke vragen of opportuniteiten voor een bepaalde klant is het aangewezen dat reisagenten ons contacteren om pakketten op maat uit te werken volgens de interessesfeer en hobby’s van de klant”. Luxe-klanten blijken verder minstens even reislustig als alle andere vakantiegangers. Zij nemen even goed een tweede vakantie of een dichtbij-vakantie, al mag dat laatste begrip soms wel ruim worden opgevat. “Dichtbij mag je zien als bestemmingen die in aanmerking komen voor een verblijf dichterbij dan verre bestemmingen. Een weekje Ierland, IJsland, Noorwegen of Lapland behoort tot de mogelijkheden”, suggereert Guy Geens. “Klanten zijn vragende partij voor die regio’s, maar zij denken er niet altijd aan”. Naar de toekomst verwachten onze gesprekspartners dat het luxesegment zich nog verder zal ontwikkelen. Wel tekent zich

Guy Geens (Anders dan Anders)

Paul Nuyens (Seadream Yacht Club)

steeds meer een onderscheid af tussen ‘premium’ en ‘luxe’, waarbij het begrip luxe veel breder is dan alleen maar de accommodatie. Gepersonaliseerde service en kwaliteit staan voorop, zij het dat daar ook een prijs tegenover staat. Een prijs die correct moet zijn in verhouding tot de kwaliteit, want luxe-klanten zijn eveneens kritisch en prijsbewust ingesteld. Maar diezelfde klanten moeten zich wel realiseren dat zij meer zullen moeten betalen voor een op en top gepersonaliseerde luxe-vakantie. Geert Van Lierde

Reisagent is cruciaal De rol van de reisagent is cruciaal bij de verkoop van luxe-vakanties. Hij kent zijn klanten beter dan wie ook, of zou hen alvast beter moeten kennen, weten wat hun hobby’s en interessesferen zijn en weten hoe hij hen pro-actief kan benaderen. “Het verkoopsgesprek is belangrijk, maar je moet de historiek van je klant kennen. Je moet de feeling hebben om aan te voelen wie je klant is en wat hij precies verlangt”, stelt Guy Geens. “Reisagenten die hun klanten goed kennen, bouwen ook een trouwe klantenkring op”. “Je moet investeren in je luxe-klanten”, vult Paul Nuyens aan. “Wanneer zij enthousiast terug komen, en jou hun vakantiefoto’s tonen of jou een keer uitnodigen voor een etentje, dan kan je er zeker van zijn dat zij de beste ambassadeur van je reisbureau worden”. “Reisagenten moeten niet alleen hun klanten kennen, zij moeten ook beschikken over een degelijke productkennis. De grootste uitdaging bestaat erin om de reisagent bijvoorbeeld het product ‘vakantiewoning’ te leren kennen”, merkt Thijs van Oss op. “Hoe meer je in een niche vertoeft, hoe geringer de productkennis is. Door middel van e-learning-pakketten proberen wij die productkennis aan te scherpen. De reisagent moet het verlengstuk zijn van wat wij aanbieden en zich als dusdanig opstellen van zodra een klant binnentreedt”. “Gelijktijdig moeten wij ons specialiseren naar die premium- en luxemarkt toe”, treedt Liesbeth Balthazar bij. “Je komt er niet meer uit door alleen maar een goed hotel te bieden. Klanten willen een gepersonaliseerde service en binnen het vakantiepakket moet je een belevingsaspect toevoegen”. “Persoonlijk contact en het persoonlijk kunnen informeren van je klanten zijn meerwaarden die het internet niet kan bieden. Daarom is het belangrijk dat je beschikt over vakbekwame medewerkers die de persoonlijke interesses van je klanten kennen”, weet Axel De Corte. “Dat is tevens de grote uitdaging: het kunnen beschikken over mensen die kunnen praten met je klanten”, stipt Guy Geens aan. “De reisagent moet weten wie zijn klanten zijn. Hij moet zijn productkennis op een aimabele manier kunnen overbrengen naar zijn klanten. Je moet mensen met productkennis leren communiceren met klanten, en dat is vaak een moeilijke opgave. Je moet emotioneel intel-

| 26 |

ligente mensen hebben die de juiste vragen op de juiste wijze kunnen stellen. Daaraan is vooral nood in het luxesegment”. “Maar de reisagent moet voldoende rationeel werken opdat hij die pertinente vragen kan stellen. Het reisgedrag van een klant doorheen de jaren wordt te weinig bijgehouden om klanten pro-actief te benaderen. Je moet klanten al eens kunnen opbellen en aftoetsen of zij niet geïnteresseerd zijn in een mogelijke aanbieding”, suggereert Liesbeth Balthazar. “Die gepersonaliseerde aanpak is uiterst belangrijk”, voegt Thijs van Oss toe. “Je mag iemand niet agressief benaderen en hem evenmin een neutrale brief of e-mail zenden. Je moet zijn boekingspatroon, vakantiegedrag en reserveringsmomenten evalueren en hem op basis van die gegevens contacteren met een persoonlijke aanpak die hem aanspreekt”. “Precies dankzij dergelijke analyse kan je iemand pro-actief benaderen en kan je jezelf als reisagent differentiëren ten opzichte van andere aanbieders”, treedt Paul Nuyens bij. “Je kan een klant misschien een cruise voorstellen, want de kans is reëel dat hij niet weet dat hij daarvoor ook kan aankloppen bij de reisagent. Niet zelden vernemen wij nadien van klanten dat zij het spijtig vonden dat Seadream Yacht Club hen niet eerder werd aanbevolen omdat het precies aan hun verwachtingen beantwoordt”. “Reisagenten realiseren zich inderdaad niet altijd welk aanbod wij bieden”, vervolgt Liesbeth Balthazar. “Niet iedereen denkt bijvoorbeeld spontaan aan Pegase wanneer er om citytrips wordt gevraagd”. “Men weet inderdaad niet altijd voor welke bestemmingen Anders dan Anders staat”, geeft ook Guy Geens aan, daarin bijgetreden door Thijs van Oss. “Wij beschikken zelfs over een paar duizend stadsappartementen met vijfsterrencomfort, maar voor een citytrip wordt er niet altijd aan Interhome gedacht”. “Bij ons in het dan weer net omgekeerd: men kent Transeurope vanwege de citytrips, maar is minder vertrouwd met onze andere vakantieproducten”, stipt Axel De Corte nog aan.

INFOTRAVEL | JUNI 2012

be

mascook.

N O B U A E D REI SCA

www.tho

Waarde in

letters:

RO

EU DUIZEND Waarde in

mmer

Chequenu

cijfers

€ 1.000

door: ngeboden

ordt u aa eaubon w d ca is re Deze Naam oor: Bestemd v Straat Postcode

tum

Uitgifteda

ok Thomas Co Voornaam

m

Vervaldatu Nr

Gemeente

Vertrekdatum

Algemene

en: zie keer

voorwaard

dossier/ er PO-numm

, K O O C S K E A O M Z O K I TH E I D E T U N I M T S A L E D UITZONDERLIJKE INCENTIVE:

Win één van de 50 reischeques van 1.000 euro!

DUBBELE EASY WAY PUNTEN: voor alle reservaties tussen 15/6 en 15/8/2012 met vertrek Zomer 2012 Kijk snel op www.thomascookagent.be

MEGA TES INU LAST-M TOP P

IE !

Vliegvakanti es Autovakantie s Dichtbijvaka nties Citytrips

Mega Last Minut es voor juli & au gustus 2012

NIEUWE SuperDeals€ 499PRIJZE € 48N9 voor juli en augustus€ ! 29 MEI ! SPANJE - ES MURCIA PAGNE

vanaf à.p.d.

Voorbeeldprijs

GRIEKENLAN ZAKYNT D - GRÈCE HOS

vanaf à.p.d.

€666

• Example de

7 nachten half prix : MANGAL pension, vertrek AN HOTEL Vertrek vanuit ★★★★ 25/06/12 • 7 Charleroi • Depar nuits demi-pension& SPA t de Charleroi , départ 25/06/ - code 3874 12

TURKIJE - TU

ISTANBUL RQUIE

VANAF

€663

Voorbeeldprijs

•

Example de 7 nachten bed prix : KATARIN & breakfast, A PALACE ★★★★ vertrek départ 31/08/ 12 • Vertrek vanuit 31/08/12 • 7 nuits chamb re & petit déjeun Brussel • Depar er, t de Bruxelles - code 10278

EGYPTE - EG YP

439 € 699 www.jetnet.be • www.jetair.be • Jetair Promoflash vanaf à.p.d.

vanaf à.p.d.

€644

Voorbeeldprijs

•

Example de 4 nachten kamer & ontbijt, vertrek prix : HOTEL ANTIS special départ 29/07/ 12 • Vertrek vanuit 29/07/12 • 4 nuits chamb re & petit déjeun Charleroi • Depar er, t de Charleroi - code 14051

Cover_SuperDea

lsDEEL2_2012.in

dd 1

SHARM EL SH EIKH

TE

€1113

Voorbeeldprijs

•

Example 7 nachten all inclusive, vertrek de prix : IBEROTEL PALACE ★★★★ ★ Vertrek vanuit 28/06/12 • 7 nuits all inclusi Brussel • Depar ve, départ 28/06/ t de Bruxelles - code 16698 12

Volledige ver sie via Version com plète chez vot uw reisagent of op www.je re agent de voyages ou sur tair.be www.jetair.be

Verantwoordelijke uitgever : N.V. Jetair, Gistelsesteenweg 1, 8400 Oostende • Vergunning A1201 - KBO nummer 0408.479.965

14/05/12 11:19

ONZE ERS TOPP IN TUNESIE ★★★★

★★★★

★★★★

ClubHotel Riu Marco Polo

ClubHotel Riu Palm Azur

Caribbean World Venus Beach

Hammamet Yasmine

Djerba

Hammamet

• Bestemmingsspecialist ter plaatse • Sfeervol hotel boordevol animatie • Persoonlijke service, met de glimlach • Enthousiast animatieteam • Uitgebreide All In

• Moderne en vernieuwde Riu-stijl • Oase van 7 ha • Uitgebreide All In • Uitstekend spacentrum

• Direct aan het fijnzandstrand • Enthousiast en actief animatieteam • Leuke sporten • Uitgebreide All Inclusive 06277

06276

06052