Whitepaper
iFarm en de connected cow De rol van de toeleverancier in de agrisector van de toekomst 1
De toeleverancier in de agrisector van de toekomst De digitale revolutie zit in een
Drones vliegen al over het land, de eerste
naar de zes belangrijkste innovaties
stroomversnelling. Augmented Reality,
agri-robots zijn een feit en steeds meer
voor de agrarische sector: drones &
wearables, slimme horloges, robots,
sensoren op het land of in de stal meten
satellieten, robots, Internet of Things
sensoren en The Internet of Things
tot op detailniveau alle omstandigheden.
en mobile, wearables & smart devices
doen razendsnel hun intrede. We
En zo zijn er nog legio voorbeelden
en Augmented Reality. Veel van deze
knipperen één keer met onze ogen en
van deze zogenoemde ‘smart farming
innovaties hebben één gemene deler:
de wereld ziet er totaal anders uit. Vanuit
technologies’ waarmee het boerenbedrijf
ze genereren heel veel waardevolle
consumentenperspectief is het niet
geoptimaliseerd kan worden.
en informatieve data over de totale
moeilijk om een voorstelling te maken
bedrijfsvoering van de ondernemer en
van wat deze digitale ontwikkelingen
Leverancier
diens gewas, stal of veestapel. En juist
allemaal kunnen betekenen. Apps maken
Ook agrarisch ondernemers in Nederland
deze data is voor de toeleverancier
ons leven makkelijker, robots nemen
beginnen langzaamaan te beseffen dat
belangrijk kapitaal. Het stelt hem in staat
taken uit handen en the Internet of
nieuwe technologieën hun werk beter,
om proactief, relevant en op persoonlijk
Things zorgt voor slimme apparaten,
efficiënter, goedkoper en eenvoudiger
niveau te communiceren met de klant.
zoals koelkasten die automatisch
maken. Innovaties zullen dus zonder
Dit alles met als doel om een duurzame
melk bestellen als deze bijna op is.
twijfel snel hun intrede doen op het land
relatie te realiseren.
Maar ook zakelijk gezien hebben deze
en in de stal. En juist al deze nieuwe
ontwikkelingen een enorme impact.
technologieën zetten ook de opmaat
In dit e-book krijgen toeleveranciers
Digitalisering zorgt bijvoorbeeld voor
in naar precisielandbouw– een vorm
handvatten aangereikt hoe zij slim
meer efficiëntie, minder menselijk
van landbouw waarbij iedere plant en
kunnen inspelen op opkomende
tussenkomen en meer data.
ieder dier heel nauwkeurig – op basis
innovaties op het platteland en hoe
van data – de behandeling krijgt die het
zij data kunnen inzetten om hun
High Tech Agri
nodig heeft. Maar welke rol speelt de
dienstverlening richting de klant te
Een sector die in het bijzonder kan
leverancier eigenlijk in deze ontwikkeling?
optimaliseren. Want alleen zo kunnen zij
profiteren van alle technologische
Welk effect heeft dit op de keten? En
een persoonlijke relatie met de agrariër
ontwikkelingen, is de Agri & Food
misschien nog wel belangrijker, wat
realiseren en proactief en relevant
sector. Denk aan robots die onkruid
betekent dit voor de klantrelatie tussen
communiceren. Leveranciers die hier een
detecteren en bestrijden of volledig
leverancier en agrarisch ondernemer?
duidelijke strategie voor hebben zijn in
autonome trekkers die over het land
Om deze vragen te kunnen
staat om het verschil te maken.
rijden. Toekomstmuziek? Zeker niet.
beantwoorden kijken wij vooruit
inhoud
Precisielandbouw 4 go airborne 5 Satellieten 6 Roboterisering 7 Internet of things 8 Mobile, Wearables en intelligente apparaten 10 Augmented Reality 12 sleutelrol voor toeleveranciers 14 over CRM Partners 15
Precisielandbouw METEN IS WETEN Bijna ieder agrarisch bedrijf in Nederland
rendement oplevert. Iedere plant en
genoeg voedingsstoffen binnen? En wat
heeft ermee te maken: schaalvergroting,
ieder dier heeft eigen kenmerken en zal
is het effect van het waterpeil op het
mechanisering en intensivering. Voedsel
dus ook individueel behandeld moeten
gewas? Door data te verzamelen en om
moet steeds efficiënter en tegen lagere
worden. Uit onderzoek van Lokhorst &
te zetten naar waardevolle inzichten,
kosten geproduceerd worden om te
Berckmans (2011) blijkt bijvoorbeeld al
kunnen leveranciers hun klanten van het
kunnen concurreren. Daarnaast is er
dat de verschillen tussen koeien enorm
beste advies voorzien. Het delen van
vanuit de samenleving een toenemende
groot zijn. Hierdoor kan het zijn dat de
data in de hele keten fungeert dan ook
vraag naar meer kwalitatief hoogwaardig
ene koe misschien wel ander voer nodig
als katalysator voor precisielandbouw.
voedsel, tegen minimale milieubelasting
heeft dan de ander. Tot voor kort was het
Zo kan bijvoorbeeld informatie
en met een beter dierenwelzijn. De
lastig voor boeren om op dit detailniveau
over de melkproductie van een koe,
agrariër zit dus in een lastig pakket; hij
de juiste beslissingen te nemen, doordat
gecombineerd met informatie over de
zal continu moeten zoeken naar nieuwe
er steeds meer technologieën voor
voederopname en staltemperatuur inzicht
manieren om sneller, beter, efficiënter
handen zijn (zoals sensoren, drones en
bieden in wat er precies nodig is om
en op grotere schaal te produceren.
robots) wordt precisielandbouw steeds
de meest optimale omstandigheden te
Juist deze trends zorgen ervoor dat
meer realiteit.
creëren. Of informatie over het gewastype van de akkerbouwer, de ingezette Leveranciers
bestrijdingsmiddelen, bodemvariatie, de
De agrisector krijgt dus
gebruikte machines en bodemdroogte
te maken met steeds
bieden tezamen een totaalplaatje op
meer data, zowel op
basis waarvan gericht advies gegeven kan
micro- en macroniveau.
worden. Juist door de zee aan data, zijn
Toeleveranciers zullen
leveranciers in staat om hun adviezen te
slim op deze ontwikkeling
staven aan de hand van cijfers, in plaats
in moeten spelen. Zij
van op onderbuikgevoel. Uiteindelijk
zijn uiteindelijk diegene
zal dit resulteren in een hechtere relatie,
die het best in staat zijn
waarbij leveranciers hun toegevoegde
om invulling te geven precisielandbouw steeds belangrijker
aan het concept precisielandbouw. Zij
wordt. En met de snelle ontwikkelingen
kunnen hun klanten helpen om meer
op het gebied van techniek en
rendement te behalen door gerichte
digitalisering, komt dit ook steeds meer
adviezen te geven over hoe zij hun
binnen handbereik. Precisielandbouw
aanpak kunnen verfijnen. Wanneer is
gaat ervanuit dat een ‘one-size-fits-all’
bijvoorbeeld de beste tijd om te oogsten
benadering op het land niet het maximale
of te zaaien? Krijgt iedere plant wel
4
waarde kunnen vergroten.
Go airborne met drones Een van de meest veelbelovende
drones beschikken zelfs over ingebouwde
zij boeren bijvoorbeeld attenderen op
innovaties in de agrarische sector
sproeiers om het land automatisch te
bepaalde afwijkingen in datasets en kan
is de drone. Deze onbemande
irrigeren.
er op basis daarvan gericht en persoonlijk
luchtvaartuigen kennen momenteel een
advies gegeven worden over producten
enorme populariteit. Vroeger werden
Maatwerk op alle fronten
en diensten met als gevolg een concrete
ze voornamelijk ingezet voor militaire
Voor de ondernemer is de drone een
levering.
doeleinden, maar doordat technologie
ware opluchting. Een extra
steeds goedkoper wordt, zijn deze
paar ogen is natuurlijk
toestellen nu ook beschikbaar voor
altijd welkom. Dit betekent
de massa. Ter illustratie: drones met
ook dat er veel meer
ingebouwde camera’s gaan momenteel al
informatie ter beschikking
voor een paar tientjes over de toonbank
komt over zijn gewas
bij de drogist. Waar consumenten
of veestapel, of zelfs op
deze onbemande drones voornamelijk
plant- of dierniveau. Dit
gebruiken voor vrijetijdsverdrijf, opent
was tot voor kort voor
het ook voor de agrisector een wereld
één persoon onmogelijk om allemaal
Samenwerken
aan nieuwe mogelijkheden. Leveranciers
bij te houden en te registreren. Juist
Met de toegang tot informatie kunnen
zullen zich dus moeten beseffen dat de
deze informatie biedt volop kansen
leveranciers maatwerk leveren aan de
manier waarop de agrarisch ondernemer
voor leveranciers. Want wat is een boer
boer – die op zijn beurt weer maatwerk
groente teelt, vee houdt en fruit kweekt
zonder de beste toeleveranciers die
kan leveren aan zijn gewas of dieren.
door de komst van drones fundamenteel
hem van de juiste middelen en advies
Juist een nauwe samenwerking en het
verandert.
voorzien om zijn bedrijf draaiende te
aangaan en onderhouden van de relatie
houden? Als een drone op een dag
met de boer is voor leveranciers steeds
Een extra hulpje
detecteert dat het gewas te droog is en
belangrijker – dit alles met als doel om
Wat is er allemaal mogelijk met drones?
extra voedingsstoffen nodig heeft, dan
de boer in al zijn bedrijfsbehoeftes te
De toepassingen ervan zijn eigenlijk
kunnen leveranciers hier bijvoorbeeld
voorzien. Om de klantrelatie op deze
niet meer te tellen. Zo kan de agrarisch
snel en slim op in spelen door de boer
manier aan te gaan is het vastleggen
ondernemer met een drone het gewas of
op het juiste moment het juiste advies
van allerlei kenmerken en parameters
perceel heel nauwkeurig in kaart brengen,
en de juiste aanbieding doen. Het delen
van groot belang. Belangrijk is wel dat
planten tellen, vee in de gaten houden,
van informatie binnen de keten is daarom
de systemen hier klaar voor zijn en dat
de waterkwaliteit meten, hitte detecteren,
van groot belang. Dit stelt leveranciers
dergelijke informatie van de agrariër goed
de groei van iedere plant bijhouden en
in staat om proactief te reageren op de
kan worden geregistreerd en geordend.
beschadigingen aan het gewas eerder
situatie van iedere individuele klant. Met
opmerken of zelfs voorkomen. Sommige
behulp van een simpele sms kunnen
5
Precies zaaien en maaien met satellieten Na de drones blijven we nog even in de lucht als het gaat om innovaties in de agrisector. Want ook satellieten bieden voldoende kansen voor leveranciers om de agrisector van de toekomst goed te kunnen bedienen. Satellieten verzenden een hoeveelheid aan GPSsignalen en zijn onderdeel van GNSS (Global Navigation Satellite System). GNSS is een verzamelnaam voor alle satellietsystemen die gebruikt worden om posities door te geven. Ook hiervoor geldt dat de toepassingen voor agrisector
GNSS signalen kunnen tractoren en andere machines op de automatische piloot hun werk doen
ontelbaar zijn. Door de GNSS signalen
gebruik in Nederland nog minimaal.
doordat zij onder de bodem nog kunnen
kunnen tractoren en andere machines
In veel gevallen gooit de bewolking in
registreren. Voor de akkerbouwer is deze
bijvoorbeeld op de automatische piloot
Nederland namelijk roet in het eten.
data nog te ruw om concreet iets mee
hun werk doen, denk aan strokenteelt,
Desondanks kan slim gebruik maken
te doen, maar leveranciers kunnen de
drainage, zaaien of maaien. Ook
van de beelden resulteren in aanzienlijke
beelden van grote gebieden analyseren
hierdoor kan de agrarisch ondernemer
kostenbesparingen. De Nederlandse
om zo bepaalde groeimodellen te
meer uit het seizoen halen tegen
overheid heeft dan ook een portaal in het
ontwikkelen. Leveranciers beschikken zo
minder verspilling en arbeid. Ook in de
leven geroepen waarbij alle satellietdata
over een behoorlijke dataset, waardoor zij
veehouderij worden de kansen van GPS
wordt verzameld in een toegankelijke
op hoog niveau de beste aanpak kunnen
benut. Door GPS in stallen te gebruiken
database, speciaal voor toepassing in
door ontwikkelen.
kunnen veehouders bijvoorbeeld de
de landbouw. De satellietbeelden zijn
plaats van de koe nauwkeurig bepalen
gedetailleerd en tonen zaken die niet
en sneller reageren op afwijkingen in de
met het menselijk oog zijn waar te
groep.
nemen. Denk aan de gewasgroei, de biomassagroei en de verdamping per
Ondanks de vele voordelen en het gemak
plant. Satellieten zijn zelfs in staat om de
dat satellieten kunnen opleveren, is het
opbrengst van een gewas in te schatten,
6
RobotiseRiNG R2-D2 op het Land Ook robotisering is een innovatie om in
van de toepassing van robotisering in
Maar robotisering zorgt ook voor
de gaten te houden. Helemaal nieuw is
de akkerbouw is onkruidrobot Ruud,
er meer complexiteit in de keten.
het natuurlijk niet. Al sinds de jaren 80
ontwikkeld door Wageningen UR,
Het brengt namelijk veranderende
is de sector bezig met robotisering. Het
studiegroep Biologisch West-Utrecht,
behoeftes van de klant met zich
begon allemaal met een eenvoudige
Bioconnect, LaMi en Samsom Wilnis. Veel
mee. Dit betekent dat leveranciers
stappenteller om de koe-activiteit
gewone melkveehouders worden ervan
van machines zich in de toekomst
te meten, maar inmiddels zijn daar
weerhouden om over te schakelen naar
bijvoorbeeld meer moeten toeleggen
al melkcomputers, melkmachines,
een biologische bedrijfsvoering doordat
op robotsering en de ondersteuning
voermachines en onkruidbestrijders
ridderzuring – veroorzaakt door onkruid
ervan, dat mengvoeders op basis van
aan toegevoegd. Per dier en gewas
– lastig te bestrijden is. Robot Ruud
de informatie van robots proactief een
kan nu 24 uur per dag alles gemeten
maakt hier een einde aan. Deze veldrobot
uitgebalanceerd voedselplan moeten
en geregistreerd worden. Vooral de
herkent onkruidplanten en vermaalt deze.
leveren en dat stalbouwers hun stallen
innovaties op het gebied autonome
Dit zorgt voor een betaalbare bestrijding
robot-proof ontwerpen. Samenwerking
machines en tractoren nemen een
van onkruid. Een andere bekende robot in
en informatiedeling tussen leveranciers
vlucht. Deze kunnen bijvoorbeeld op
de agrarische wereld is wine bot Wall-Ye.
onderling is in dat geval ook een must
basis van GPS-coördinaten het perceel
Christophe Millot is de geestelijk vader
om de agrarisch ondernemer te kunnen
bemesten, bezaaien en bespuiten. Dit
van Wall-Ye. Deze zelfrijdende robot
bedienen. In systemen van leveranciers
alles met minder verspilling van energie
snoeit geheel autonoom alle wijnstokken
kunnen bijvoorbeeld beslisregels
en menselijke arbeid. Juist doordat
op het land, verwijdert jonge takken en
worden opgenomen, om afwijkingen
robots menselijke taken overnemen
monitort de bodem en de wijnstokken
in data te ontdekken en dit direct te
kunnen agrarisch ondernemers inzetten
op gezondheid. Wall-Ye is zo in te stellen
vertalen naar concrete acties voor
op schaalvergroting, groei en verdere
dat hij alleen actief is op vooraf bepaalde
de vertegenwoordigers. Zo kunnen
ontwikkelingen richting precisielandbouw.
wijngaarden. Zo zorgt hij ervoor dat er
melkrobots bijvoorbeeld detecteren dat
Robots zijn immers in staat om enorm
een stuk minder medewerkers op de
een koe weinig melk geeft. Leveranciers
veel informatie te registreren en
wijngaard nodig zijn.
kunnen op basis van deze informatie
analyseren en direct over te gaan tot
direct adviseren over een nieuw
actie. Steeds meer leveranciers in de
Ready for robots?
voederplan voor de desbetreffende koe.
keten krijgen te maken met robotisering
In beide gevallen is het zaak voor de
Maar ook verderop in de keten is dit
en dit biedt ook voor hun een groot
leverancier om op de hoogte te zijn
relevante informatie. Producenten kunnen
potentieel. Maar met welke toepassingen
van de handelingen en registraties van
een seintje krijgen dat er minder melk
kunnen zij rekening houden?
de robot. Als Wall-Ye registreert dat
beschikbaar is.
de bodem niet genoeg Robot Ruud & Wine bot Wall-Ye
mineralen bevat, is dat
Robottechnologie neemt veel werk uit
een gouden kans voor
handen. Soms doet een robot dienst
de toeleveranciers om
als een extra paar handen, soms als een
de klant te voorzien
extra paar ogen. Het grote voordeel
van advies en het juiste
van deze autonome apparaten is dat ze
product. Op deze manier
diverse technologieën aan boord kunnen
ben je als leverancier
hebben. Denk aan camera’s voor detectie
proactief, relevant en
en beveiliging of sensoren om bepaalde
op persoonlijk niveau
waarden te meten. Een mooi voorbeeld
bezig met je klant.
7
Deze robot snoeit geheel autonoom alle wijnstokken op het land, verwijdert jonge takken en monitort de bodem en de wijnstokken.
Internet of things the connected cow We zijn tegenwoordig bijna 24 uur per dag en zeven dagen per week ‘connected’. Met smartphones, smart watches en tablets hebben we bijna altijd en overal toegang tot het internet. Tot dusver niets nieuws, maar wat als alle gebruiksvoorwerpen, machines en apparaten ook met elkaar verbonden zijn en onderling gegevens met elkaar kunnen uitwisselen? Dat noemen we the Internet of Things (IoT). Dit is misschien wel een van de meest besproken trends
bodemvochtsensoren meten de dagelijkse wateropname in verschillende lagen. Op basis van deze informatie kan je het beste tijdstip van beregenen bepalen.
te boeten op opbrengst of kwaliteit.
op dit moment en biedt revolutionaire
Iedere druppel telt
toepassingen voor de agri-sector. Stel
Een mooi voorbeeld van hoe Internet
je maar eens voor dat sensoren in
of Things succesvol ingezet kan worden
Connected cow
het gewas de droogte van de bodem
in de agrarische sector komt van het
Ook in de stal biedt IoT kansen.
registreren, deze informatie combineren
bedrijf Dacom uit Emmen. Een aantal jaar
Stalontwerpers kunnen bijvoorbeeld een
met de verwachtte neerslag van de
terug won dit bedrijf de MKB innovatie
volledig geconnecteerde stal ontwerpen,
komende 24 uur en dit vervolgens weer
top 100 met het TerraSen™-systeem.
waardoor er bewuster omgegaan
doorgeeft aan een autonome sproeier…
Hiermee kunnen gewassen onder
kan worden met zaken als energie,
Internet of Things genereert dus voor
de best mogelijke omstandigheden
dierenwelzijn en milieubelasting. Door
een enorme hoeveelheid aan nieuwe
groeien, zonder verspilling van water
middel van sensoren kan er real-time
data. In de toekomst zal ieder component
en mest. Dacom maakt gebruik van
gemonitord worden op bijvoorbeeld
van het agrarische bedrijf met elkaar in
bodemvochtsensoren die de dagelijkse
drinkwateropname van het vee,
verbinding staan, waardoor er aanzienlijk
wateropname in verschillende lagen
energieverbruik en de luchtkwaliteit. Maar
bespaard kan worden op zaken als
meet. Op basis van deze informatie
ook dieren kunnen worden uitgerust met
energie, arbeid en producten.
kan de agrarisch ondernemer het beste
sensoren , waardoor hun toestand real-
tijdstip van beregenen bepalen. De
time gemonitord kan worden. Als een koe
Voor leveranciers biedt IoT een zee aan
resultaten van het systeem van Dacom
of varken afwijkend gedrag laat zien, dan
kansen. Want zij zijn hierdoor in staat om
liegen er niet om: de hoeveelheid
kan de veehouder snel in actie komen en
hun product bijvoorbeeld te verrijken met
water en meststoffen kan worden
controleren of het dier iets mankeert. Zo
nieuwe diensten.
teruggebracht met 48 procent, zonder in
kunnen sensoren bevestigd aan de staart
8
van een koe de veehouder alarmeren
gewastype, maar ook per regio. Daarnaast
als de koe bijna gaat bevallen. Op
krijgen zij hierdoor direct een melding
dier- en plantniveau biedt IoT dus veel
wanneer bepaalde omstandigheden
Informatiedeling in de keten
kansen. Maar hoe ga je om met deze
vragen om een actie, bijvoorbeeld als
Kortom: leveranciers zullen in de
ontwikkeling als toeleverancier?
er een tekort aan mineralen ontstaat.
toekomst steeds meer gebruik gaan
De kracht van sensoren zit ‘m vooral
maken van data om bijvoorbeeld nieuwe
Van leverancier naar adviseur
in het volume. Door als leverancier
producten en diensten te ontwikkelen,
Een nieuwe mogelijkheid voor
sensortechnologie op grote schaal toe te
de klant nog meer centraal te stellen
leveranciers die ontstaat door IoT, is
passen in verschillende bedrijven, kunnen
en de klantrelatie te verlengen. Alles
producten verrijken met diensten. Zo
zij steeds nauwkeuriger adviezen geven.
draait daarbij om het verzamelen,
kunnen bijvoorbeeld sensoren in het
Het vastleggen van al deze relevante
verwerken en interpreteren van data die
gewas alle weersomstandigheden
data in een CRM-systeem ligt aan de
voortkomt uit de sensoren. Het is dan
registreren, denk aan regenval,
basis om dit succesvol toe te passen. Dit
wel zaak dat alle betrokken leveranciers
windsnelheden en –directies en
zorgt ervoor dat verkopers zich steeds
– zoals diëtisten, voederadviseurs,
zonnekracht. Daarnaast vergaderen
verder kunnen ontwikkelen tot adviseurs,
voederleveranciers, veeartsen en zelfs
de sensoren data over iedere plant
doordat zij nu volledig op de hoogte zijn.
energieleveranciers – toegang krijgen
en de bodem. Met deze gegevens
Dit maakt dat in een enkel face-to-face
tot deze informatie. Dit stelt hen immers
gecombineerd kan de leverancier de
gesprek er al direct spijkers met koppen
in staat om hun klant van het beste
perfecte groeicondities vaststellen per
geslagen kunnen worden: een tijdswinst
advies te voorzien. Zo hebben zowel de
voor zowel de boer als de leverancier.
voederleverancier en -adviseur belang bij inzicht in de voorraadinformatie en verbruiksinformatie. De verschillende datastromen zullen bij elkaar moeten worden gebracht en ook aan verschillende eindgebruikers ter beschikking worden gesteld. Hierdoor kunnen leveranciers hun klanten proactief adviseren in het geval van afwijkingen in trends, op basis van nieuwe inzichten nieuwe producten aandragen en hun sensoren bevestigd aan de staart van een koe kunnen de veehouder alarmeren als de koe bijna gaat bevallen.
9
dienstverlening afstemmen op iedere individuele klant.
Mobile & Wearables Google glass, check cow status Agrarische apps zijn tegenwoordig
Bedrijven als Bayer Crop Science,
inspuiten met een bepaald middel, nu
niet meer weg te denken uit de
Nutreco en ABZ Diervoeders zijn er al
mag dat nog maar twee keer gedaan
agrisector. Er zijn al legio agrarische
mee bezig. Zij registeren in apps wat er
worden. En als dat dan per ongeluk toch
apps beschikbaar voor onder andere de
bij de boer gebeurt. Daarnaast zijn er
drie keer is gebeurd, mogen de uien niet
akkerbouw, mechanisatie, veehouderij
nog legio interessante voorbeelden van
meer in de handel gebracht worden.
en weersinformatiediensten. Een
apps van leveranciers die inspelen op
Op deze manier biedt zoiets simpels
smartphone bij de hand is een goed
het bevorderen van de communicatie.
als een mobiele telefoon een mooie,
alternatief voor een plek achter de
Zo maken leveranciers op basis van het
kosteneffectieve oplossing met veel
computer overdag of ‘s avonds. Mobiel
bouwplan van de boer een recept met
toegevoegde waarde voor de agrariër.
is dus een belangrijk hulpmiddel voor
welke producten de boer wanneer nodig
veel agrarisch ondernemers. Maar naast
zal hebben. Om op basis van de data
It’s all about apps…
de smartphone is er ook een opkomst
van de boer, seizoensinvloeden en wet-
Een andere veelgebruikte app in de
van andere mobiele apparaten gaande;
en regelgeving een advies op maat te
agrarische wereld is de Regenmeter app
de zogenoemde wearables. Dit zijn
kunnen geven is de mobiele app iCrop
van Bayer CropScience. Met deze app
draagbare gadgets die op het lichaam
ontwikkeld door Apps for Agri. Door
wordt data ontsloten van Buienradar en
worden meegedragen, denk bijvoorbeeld
wet- en regelgeving wordt het namelijk
kan de agrariër op basis van zijn GPS-
aan de Google Glass of de Apple Watch.
steeds complexer om te beoordelen of
locatie zien wat de neerslag is van de
Juist dit soort toepassingen kennen ook
en wanneer bepaalde middelen ingezet
laatste paar uur, maar hij kan ook tot een
groot potentieel voor de agrarische
mogen worden. Vroeger mocht je
jaar terug zien wat de neerslag is geweest
sector. Want ook al is de stekker
bijvoorbeeld uien wel vier tot vijf keer
op zijn perceel. Ook de Reglone-Protector
getrokken uit het Google Glass project voor de consumentenmarkt, voor de zakelijke markt gaan de ontwikkelingen in rap tempo door. Advies op maat Ook voor de mobile & wearables trend geldt dat leveranciers slim kunnen inspelen op deze toename in mobiliteit van de agrarisch ondernemer. Met slimme apps en toepassingen kunnen zij de boer beter voorzien van informatie.
Met een eenvoudige spraakopdracht controleert de veehouder de vitaliteit van zijn koe.
10
app, ontwikkeld door Syngenta, is populair. In deze app is een bodemvochtrekenmodel van de Wageningen University and Research Centre (WUR) opgenomen, waarmee een advies uitgebracht kan worden voor veilige loofdoding van aardappelen met het middel Reglone. Om het mobiele kanaal te laten slagen, zullen de agrariërs wel bereid moeten zijn om data te delen met hun leveranciers. “Om dit te stimuleren zullen leveranciers direct met toegevoegde waarde over de
In de nabije toekomst zullen ook de wearables steeds belangrijker worden op het platteland.
brug moeten komen,” aldus Corné Braber
Als beloning voor het delen van deze
wordt er momenteel al hard gewerkt aan
van Apps for Agri. Zo is de laatste app
informatie, krijgt hij direct informatie
een Google Glass voor agrarisch gebruik,
van Apps for Agri is ontwikkeld voor een
terug. Bijvoorbeeld dat 30 procent van
wat enorme kansen biedt voor de hele
bestrijdingsmiddelenfabrikant. In die app
de boeren in zijn omgeving dit middel
keten. Een greep uit de mogelijkheden:
kan de akkerbouwer aangeven welke
ook succesvol gebruikt hebben. Dit
met Google Glass kunnen nu al barcodes
verschillende soorten onkruid hij heeft.
is hele relevante informatie voor de
van medicatie voor het vee gescand
Dan maakt de app vanuit de beschikbare
akkerbouwer. Op deze manier bouwen
worden, zodat de juiste dosering en
middelen direct de ideale mix om dat
we een sociaal component in onze apps
eventuele bijwerkingen in een oogopslag
onkruid te bestrijden. Maar ook op het
en zorgen we voor een community. En
duidelijk zijn. Daarnaast kunnen er
gebied van social valt er nog veel terrein
ook voor leveranciers is dit hele relevante
makkelijk foto’s en video’s gemaakt
te winnen. Zo heeft Braber met zijn
informatie natuurlijk.”
worden, zodat de veearts real-time mee kan kijken. Ook kan de slimme bril aan
bedrijf een social sharing functionaliteit in zijn apps gebouwd. Braber: “Wij willen het
…en wearables
de beweeglijkheid van koeien zien of ze
de agrariërs zo makkelijk mogelijk maken.
Veel leveranciers proberen het potentieel
tochtig zijn en welke stier daar het beste
In onze apps krijgen ze voorgedefinieerde
van het mobiele kanaal steeds meer te
bij past voor inseminatie. Op dit moment
acties te zien, die ze alleen maar hoeven
benutten. Maar in de nabije toekomst
kan Google Glass al de nummers op de
te bevestigen. Bijvoorbeeld dat hij
zullen ook de wearables steeds
halsband van een koe identificeren en
middel X heeft gebruikt tegen luizen.
belangrijker worden op het platteland. Zo
koppelen aan andere informatie. Het is
11
niet ondenkbaar dat Google Glass koeien
perceel door ‘Google Glass, check field’,
aan de realiteit. Augmented Reality
in de nabije toekomst op basis van hun
uit te spreken.
voegt een extra laag toe bovenop fysieke
vlekkenpatroon, eigenlijk een soort streepjescode, kan herkennen.
objecten, denk aan foto’s, geluiden en Persoonlijk & digitaal
video’s, die met behulp van een 3D/
Al met al is het voor toeleveranciers dus
AR-bril bekeken kunnen worden. Er gaat
Ook in de akkerbouw zijn er legio
belangrijk om de mobile & wearable
een volledig nieuwe wereld open door
toepassingen te bedenken. De camera
revolutie goed op het netvlies te hebben.
betekenisvolle inhoud toe te voegen aan
van Google Glass kan bijvoorbeeld ziektes
Het biedt enorm veel kansen om niet
de werkelijke wereld. Maar wat betekent
bij planten herkennen. Dat kan direct
alleen nieuwe soorten diensten en
de komst van Augmented Reality voor de
worden doorgestuurd naar de leverancier,
producten te ontwikkelen, maar ook
agrisector?
met gps-coördinaten, klantgegevens
om middels draagbare technologie op
en andere relevantie informatie. De
een andere manier met klanten een
Vooruitziende blik
toeleverancier kan hierdoor direct
relatie aan te gaan. In plaats van samen
Augmented Reality geeft agrariërs de
advies geven over hoe het gewas het
te komen aan de keukentafel, zal de
mogelijkheid om naar hun perceel te
best beschermd kan worden. Ook
klantrelatie steeds meer digitaal van aard
kijken en hier diverse ‘layers’ bovenop te
Corné Kempenaar, Senior Scientist bij
worden. Desondanks is het belangrijk
leggen. Dit kunnen bijvoorbeeld beelden
WUR Plant Research International, ziet
om het menselijke aspect van zakendoen
zijn van hun perceel van vorig jaar, de
mogelijkheden. Hij ziet vooral kansen in
altijd in acht te nemen. Om te zorgen
vorige oogst of juist beelden van welk
registratie, detectie, ruimtelijke projectie
voor een duurzame klantrelatie, zullen
stuk van het perceel meer water krijgt. In
en overzicht, decision support en de
leveranciers goed moeten nadenken hoe
termen van beplanting, plaagbestrijding
monitoring van processen. Teeltregistratie
zij persoonlijk en relevant blijven. Een
of planning en ruimtelijke ordening
is bijvoorbeeld wettelijk verplicht,
belangrijke vraag die leveranciers zichzelf
is dit een zeer waardevol instrument
maar kan met de Google Glass een
moeten stellen is: hoe bewaak ik een
waardoor de boer zijn land nog beter kan
stuk vereenvoudigd worden. Door de
goede balans tussen die ‘human touch’
benutten. Door historische beelden met
teelthandelingen simpelweg hardop uit
en technologie?
elkaar combineren kunnen akkerbouwers
te spreken, kan de Google Glass alles
trends ontdekken in hoe bomen
direct registreren. Ook zijn er nog enkele
Augmented Reality – Feit of fictie?
groeien, op welke manier en hoeveel
andere voordelen bekend, zoals het
Een andere interessante ontwikkeling in
water of voedingsstoffen ze daarvoor
waarnemen van plantenstress met behulp
de agrisector is Augmented Reality. Dit is
nodig hebben. Dit kan vervolgens
van een temperatuursensor in de bril en
een technologie die het mogelijk maakt
ook nog gecombineerd worden met
een overzicht van de gewasgroei op het
om digitale onderdelen toe te voegen
neerslagpatronen en andere weers-
12
Mobiles & Google Wearables glass, check cow omstandigheden. Door dergelijke
hoe deze beweegt over het land. Maar
Om in te spelen op deze trends lanceerde
analyses te maken kan de akkerbouwer
ook potentiële gevaren in en rond de
Heineken onlangs een digitale campagne
een veel betere inschatting maken van de
stal, zoals brand of verzakking, kunnen
met een AR-component. In de campagne
verwachting voor komende jaren.
met Augmented Reality-apps direct
worden zeven boeren uit Frankrijk,
Voor leveranciers
geïdentificeerd worden. Al met al stelt
Duitsland, Griekenland, Nederland en het
Augmented Reality leveranciers in
Verenigd Koninkrijk in het zonnetje gezet,
Augmented Reality staat momenteel
staat om waarde toe te voegen voor
omdat zij hoge kwaliteit leveren en op
nog in de kinderschoenen. Desondanks
hun klanten, waardoor de relatie nóg
duurzame wijze hop en gerst produceren.
wordt het van toenemend belang voor
persoonlijker en relevanter wordt.
Heineken hoopt door de boeren een
de hele voedsel- en toeleveranciersketen.
gezicht te geven, consumenten te
Zo kunnen leveranciers met slimme
Wens van de consument
overtuigen van duurzaamheid. De boeren
Augmented Reality-toepassingen
Naast de vele voordelen die Augmented
worden in de korte animatie afgebeeld
bijvoorbeeld hun klanten voorzien van
Reality de boer biedt, zie je nu ook al
als ware helden van het ‘Wilde Westen’
extra informatie, waardoor uiteindelijk
dat Augmented Reality wordt ingezet
en mensen worden opgeroepen om mee
slimmere beslissingen genomen kunnen
om consumenten te laten zien waar hun
te doen met de campagne. Door middel
worden. Er gaat een volledig nieuwe
voedsel vandaan komt. Consumenten
van een Augmented Reality smartphone-
wereld open door betekenisvolle inhoud
worden steeds bewuster van hun voedsel,
app – krijgen consumenten extra content
toe te voegen aan de werkelijke wereld.
willen dat dit eerlijk wordt geproduceerd
en komen de verhalen van de boeren tot
Momenteel is de technologie nog niet
en willen meer weten over de herkomst.
leven
zo ver, maar het is zeer aannemelijk dat in de toekomst het perceel van de boer gescand wordt met een Augmented Reality-toepassingen en dat op basis hiervan gericht advies gegeven wordt of aanbiedingen gedaan worden. Maar ook op het gebied van verkoop kan Augmented Reality waarde toevoegen. Ondernemers die bijvoorbeeld overwegen om een nieuwe tractor aan te schaffen, kunnen door middel van
In situaties waarin beide handen nodig zijn of geen mobiel apparaat gebruikt kan worden biedt de spraakgestuurde Google Glass uitkomst
Augmented Reality direct visualiseren
13
Sleutelrol voor toeleveranciers Het moge duidelijk zijn dat de agrarische
van hightech en precisielandbouw, als zij
data te delen? Corné Braber van Apps
sector zich ontpopt tot een echte
in staat zijn om acties uit te voeren op
for Agri denkt dat dit in eerste instantie
hightech sector. Drones vliegen over het
basis van de inzichten verkregen uit al
nog niet het geval zal zijn. “Je merkt vaak
land, sensoren meten en registreren op
deze data. En juist hier is een grote rol
dat men over het algemeen huiverig is
detailniveau en robots werken volledig
weggelegd voor toeleveranciers. Juist
om data open te stellen voor anderen.
autonoom op het land. Dit betekent
de toeleveranciers, tussenhandelaren
Zeker als het je bedrijfsvoering betreft.
wel dat de traditionele relatie tussen
en producenten beschikken allemaal
Om dit ijs te breken zullen leveranciers
boer en leverancier ook verandert.
over een schat aan (digitale) informatie
direct met toegevoegde waarde over
De persoonlijke relatie die eerder nog
over de boer, verkregen uit het contact
de brug moeten komen. Het delen van
gedomineerd werd door face-to-face
met die boer over één specifiek deel
data zal direct iets moeten opleveren,
contact aan de keukentafel bij de boer,
van zijn bedrijfsvoering. Gecombineerd
bijvoorbeeld een advies op maat.”
zal steeds vaker plaats maken voor een
bieden die gegevens een schat aan
Toeleveranciers zullen ervoor moeten
digitale relatie. Op afstand meekijken via
nieuwe inzichten, die een directe bijdrage
zorgen dat zij in staat zijn om data van
Google Glass of een pushbericht sturen
kunnen leveren aan het verbeteren van
de boer afkomstig van IoT-apparaten,
via een app, we krijgen te maken met
de totale bedrijfsvoering van iedere
wearables, drones en Augmented
steeds meer digitale contactmomenten.
individuele klant. De kunst zit ‘m dus
Reality kunnen verzamelen, combineren
We kunnen dus wel stellen dat
in het bij elkaar brengen van al deze
en analyseren. Door dit vervolgens
technologie een randvoorwaarde is
informatie. Door al die gegevens over
te koppelen aan bestaande klantdata
geworden om de eindklant goed, snel en
de gemeenschappelijke doelgroep met
in het CRM-systeem, kunnen zij hun
efficiënt te kunnen bedienen. Gevolg is
elkaar te delen, kan de keten als geheel
klanten voorzien van informatie en
wel dat de menselijke factor – die zorgt
zoveel meer voor de doelgroep gaan
advies, gebaseerd op zijn specifieke
voor de emotionele component in de
betekenen. Dit heeft niet alleen een
situatie. Op deze manier ben je als
relatie – flink aan belang toeneemt. Want
positief effect op de bedrijfsvoering van
leverancier proactief bezig met de
hoe digitaler we worden, hoe schaarser
de agrariër, maar het biedt ook extra
behoeftes van je klant. Data zorgt er
en dus ook waardevoller de factor
omzetkansen voor de keten. Leveranciers
niet alleen voor dat toeleveranciers in
mens wordt. Leveranciers zullen dus
spelen dus een sleutelrol in de transitie
staat zijn om de agrarisch ondernemer
moeten nadenken over de hervorming
naar de hightech agrisector. Zij zijn
van de toekomst te kunnen bedienen,
van de klantrelatie en hoe zij op basis
diegene die het geld en de middelen
door het analyseren van big data zijn
van technologie proactief, relevant en
hebben om hightech toepassingen naar
zij ook in staat om een betere invulling
persoonlijk kunnen blijven voor de klant.
die agrarisch ondernemer te brengen. De
te geven aan de klantrelatie. Daarnaast
kosten voor het ontwikkelen van een app
helpt het analyseren van data ook om
De boer als gedeelde doelgroep
of het verzamelen en analyseren van big
nieuwe diensten te ontwikkelen. Goed
Gelukkig bieden alle genoemde
data zijn immers niet haalbaar voor een
datamanagement is dus in de hele keten
innovaties eindeloze mogelijkheden tot
individuele veehouder of akkerbouwer.
cruciaal. Om deze trends nu al goed
personalisatie. Het succes van nieuwe
Met name de toeleveranciers kunnen zich
te regelen binnen de organisatie doen
innovaties binnen in de agrisector valt of
onderscheiden met slimme technologie
leveranciers er goed aan om optimaal
staat met inzicht in data; hoe staat het
die de bedrijfsvoering van de boer
gebruik te maken van de systemen en
gewas van de akkerbouwer ervoor, welke
vergemakkelijken.
informatie die ze nu al in huis hebben. Zo
middelen kan hij het best gebruiken op
kan een CRM-systeem al een aanzienlijke
welk moment, is de veestapel gezond
Dat informatiedeling steeds belangrijker
bijdragen leveren in de vraag naar meer
en welke factoren hebben daar invloed
wordt staat dus buiten kijf. Maar staat
informatiedeling in de keten en zo de
op? Agrariërs kunnen alleen profiteren
de agrarisch ondernemer wel open op
klantrelatie met de boer te verstevigen.
14
over Crm partners
Customer Engagement – dat is wat het
een sterke focus op de agri-sector. We
voor soort relaties heeft de organisatie
team van CRM Partners mogelijk maakt.
hebben gemerkt dat we een klik hebben
te maken? Wat zijn de ontwikkelingen
Altijd, overal en via elk kanaal persoonlijk
met deze branche. Het zijn organisaties
in de markt? Hoe is de cultuur binnen
contact tijdens elke klantinteractie
die ons voor leuke uitdagingen zetten
de branche? Met ons gespecialiseerde
is daarbij de leidraad voor succes. In
en waar wij graag mee samenwerken.
Agri-team blijven we ons verdiepen in de
Nederland is CRM Partners marktleider
Mede hierom hebben wij een speciaal
wereld van onze klanten en ontwikkelen
op het gebied van Customer Engagement
Agri-lab in het leven geroepen. Dit lab
we, waar nodig, specifieke toepassingen
met het Microsoft platform. Met Business
representeert niet alleen de branche waar
en modules.”
Consultancy, training en technische
wij voor werken. Het is meer dan dat. Wij
ondersteuning worden bedrijven
vinden het belangrijk om niet alleen de
geholpen bij een volledige integratie
klant, maar ook het speelveld er omheen
van Customer Engagement in hun
goed te kennen en te begrijpen. Met wat
bedrijfsprocessen. CRM Partners is gevestigd in Nederland en Duitsland en Engeland. Bedrijven als Kramp Groep, Nutreco, Bayer CropScience, Skretting en ABZ Diervoeding kozen al voor CRM Partners. CRM Partners is Microsoft Certified Gold CRM Partner en lid van de President’s Club en de Inner Circle van Microsoft Dynamics. Daarnaast ontving CRM Partners de titels CRM partner of the year finalist en Country partner of the year finalist en nam het bedrijf de Partner of Western Europe Award in ontvangst. “Vanaf het begin af aan hebben wij
15
Baron van Nagellstraat 136m 3771 LL Barneveld
P +31 (0)342 427090 P +31 (0)342 427099
E
[email protected] W www.crmpartners.nl
