Wethouder van Jeugd, Welzijn en Sport RIS179153_18-FEB-2011 drs. K.P. Klein
Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag
Aan: de voorzitter van de Commissie Samenleving
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
BSW/2010.289 - RIS 179153 Doorkiesnummer
070 - 353 76 08 E-mailadres Aantal bijlagen Datum
18 februari 2011 Onderwerp
Rapportage Wmo individuele voorzieningen en Sociaal juridische dienstverlening
Geachte voorzitter, Hierbij informeer ik uw Commissie over de uitvoering van een aantal Wmo voorzieningen in 2010 via Den Haag OpMaat. Het gaat om Individuele Voorzieningen als Hulp bij het Huishouden (HH), de voorziening gehandicapten (VG) en de taxibus. Daarnaast wordt ingegaan op de Sociaal juridisch dienstverlening en de Meldcode. Tot slot volgt er informatie over de overheveling van de AWBZ-functie Begeleiding naar de Wmo. Algemeen Tot 2010 behandelden de IV-consulenten ieder hun eigen werksoort. Een aantal consulenten handelde alleen aanvragen Voorzieningen Gehandicapten (hieronder vallen de voorzieningen voor wonen en vervoer) af terwijl andere consulenten zich alleen maar bezighielden met aanvragen voor hulp bij het huishouden. In de loop van 2010 zijn deze werkprocessen geïntegreerd. Ook wordt er nu gebruik gemaakt van één geïntegreerd aanvraagformulier. De gewijzigde systematiek en het aangepaste formulier dragen bij aan de “kanteling” binnen de Wmo, de omslag van claim- en aanbodgericht denken (voorzieningen en hulpmiddelen) naar vraag- en resultaat gericht werken (participatie en zelfredzaamheid). Met de burger wordt het gesprek aangegaan over de manier waarop de gemeente de burgers kan ondersteunen bij de deelname aan de samenleving. De resultaten hoeven niet te worden behaald door het bieden van individuele voorzieningen. Er wordt bijvoorbeeld gekeken welke mogelijkheden er zijn in de eigen omgeving of netwerk. Ook algemene voorzieningen worden benut.
Inlichtingen bij
W.F. Karreman Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 353 2250 Fax: 070 - 353 2390
BSW/2010.289
2
Stand van zaken Voorzieningen Gehandicapten (VG) De gewijzigde werkwijze heeft ook invloed op het registreren van ingediende aanvragen. In het verleden werd er per aangevraagde voorziening een aparte aanvraag geregistreerd. Om de administratieve handelingen zoveel mogelijk te beperken wordt er sinds de tweede helft van 2010 per aanvraagformulier één algemene Wmo aanvraag ingeboekt. Deze Wmo aanvraag kan uitmonden in het verstrekken van meerdere voorzieningen. Hierdoor is het aantal ingediende aanvragen niet meer vergelijkbaar en zal er voortaan niet meer over worden gerapporteerd. Doorlooptijden VG In het tweede halfjaar van 2010 werd 72 % van de 7.800 besluiten binnen acht weken genomen. Dit percentage is lager dan in het eerste halfjaar. Over heel 2010 gerekend is 79 % van de besluiten binnen acht weken beslist. Hiermee is de doelstelling (80% van de aanvragen binnen acht weken beslissen) bijna gehaald. De oorzaak hiervan is gelegen in de inspanningen die door de afdeling zijn geleverd om de nieuwe werkprocessen vorm en inhoud te geven, onder andere door het volgen van opleidingen en trainingen hiervoor. Ook was er sprake van relatief veel noodzakelijke medische beoordelingen door artsen. Hier gaat meer tijd overheen. Gelet op deze omstandigheden verwacht ik de doelstelling in 2011 wel te behalen. Bezwaarschriften In het tweede halfjaar van 2010 zijn in totaal 176 bezwaarschriften met betrekking tot de VG ontvangen. Ter vergelijking: in de eerste zes maanden van 2010 zijn er 153 bezwaren ingediend. Voor heel 2010 is het aantal ingediende bezwaren uitgekomen op 329. Dit is ruim 11% minder dan over 2009. Bij 39 bezwaarschriften (13%) is de beschikking niet (volledig) gehandhaafd. In het eerste halfjaar van 2010 was dit nog in 24% van de bezwaarschriften het geval. Zowel het aantal ingediende bezwaarschriften als het aantal niet gehandhaafde beschikkingen is ten opzichte van 2009 afgenomen. Dit is een positieve ontwikkeling. Stand van zaken Taxibus Het beeld van de dienstverlening van de Taxibus over het tweede halfjaar van 2010 wijkt nauwelijks af van dat van het eerste halfjaar. De ritaantallen nemen geleidelijk toe, evenals het percentage op tijd uitgevoerde ritten. Ritaantallen Het aantal uitgevoerde ritten over de laatste zes maanden van 2010 is uitgekomen op ruim 254.000. Hiermee is het totaal aantal uitgevoerde ritten in 2010 uitgekomen op ruim 509.000. In vergelijking met 2009 betekent dit een toename van bijna 10%. In totaal werden er ruim 1,3 miljoen ritzones verreden. Percentage op tijd uitgevoerde ritten Lag het gemiddelde percentage op tijd gereden ritten over de eerste helft van 2010 nog op 92%, in de laatste zes maanden nam dit toe tot 96%. Over heel 2010 genomen is het percentage daarmee uitgekomen op 94. Hiermee scoort HTM boven de gemeentelijke norm (93%).
BSW/2010.289
3
Op tijd %-age per maand 100,00% 98,00% 96,00% 94,00% 92,00% 90,00% 88,00% 86,00% 84,00% 82,00% dec- jan- feb- mrt- apr- mei- jun09 10 10 10 10 10 10
jul- aug- sep- okt- nov10 10 10 10 10
Klachten In het tweede half jaar van 2010 werden 242 klachten over de dienstverlening van de Taxibus ingediend. Hiermee kwam het geheel over 2010 uit op 573. Gerelateerd aan het aantal vervoerde personen bedroeg dit 0,13%. Dit is nog altijd ruimschoots binnen de gehanteerde norm (tussen 0,1 en 0,2 wordt gebruikelijk geacht) en is ongeveer gelijk aan 2009. Stand van zaken Hulp bij het Huishouden (HH) Aantal klanten en verhouding HH1/ HH2 Zoals uit onderstaande tabel blijkt is in 2010 het aantal burgers dat gebruik maakt van HH gestegen. Op 31 december 2010 waren er 12.428 mensen die gebruik maakten van hulp bij het huishouden. Op 31 december 2009 was dit aantal nog 11.543. We zien met name een toename bij HH1 (enkel de hulp bij het schoonmaken van het huis). Dit geldt zowel voor zorg in natura als voor het persoonsgebonden budget. Het aantal mensen met HH2 (hulp bij het schoonmaken van het huis plus het organiseren van het huishouden) is iets afgenomen. Deze verschuiving van HH2 naar HH1 sluit aan bij de landelijke trend. Soort HH HH 1 (Zorg in natura) HH 1 (Persoonsgebonden budget) HH 2 (Zorg in natura) HH 2 (Persoonsgebonden budget) Totaal
Aantal klanten op 31-12-2009 5.316 1.453
Aantal klanten op 31-12-2010 6.233 1.532
4.141 633
4.065 598
11.543
12.428
Wachtlijsten Klanten hebben in Den Haag de keuze uit 13 aanbieders van HH. Hiermee heeft de gemeente voldoende capaciteit om alle klanten direct van Hulp bij het huishouden te voorzien. In 2010 was dan ook geen sprake van problematische wachtlijsten. De aanbieders HH hebben, in overleg met de gemeente, in 2010 ook goed geanticipeerd op de verschillende vakantieperiodes waardoor ook in de vakantieperiode geen wachtlijsten/problemen zijn ontstaan met de levering van de hulp bij het huishouden.
BSW/2010.289
4
Verlengen contracten Hulp bij het Huishouden Vanaf 9 april 2009 wordt de hulp bij het huishouden door 13 aanbieders in Den Haag verzorgd. Deze aanbieders hebben een contract met de gemeente, hetgeen uitgaat van maximale keuzevrijheid voor de klant. De gemeente én de gecontracteerde aanbieders hebben in het eerste contractjaar de nodige inspanningen moeten doen om de hulp bij het huishouden voor klanten zo goed mogelijk te laten verlopen. Deze gezamenlijke inspanning heeft geleid tot tevredenheid bij de klanten over de kwaliteit van de dienstverlening. Dit komt mede doordat veel van de zittende aanbieders een nieuw contract hebben gekregen. Ook is lering getrokken uit de eerste contracten voor de HH (2007-2009) waardoor er een contract ligt met duidelijke afspraken. De klanten, de aanbieders van de hulp bij het huishouden en de gemeente zijn allen gebaat bij de kwaliteit en continuïteit die langdurige contracten met zich meebrengen. Om deze reden heb ik ervoor gekozen om de contracten met de huidige zorgaanbieders voor de duur van een jaar te verlengen. U bent hierover eind 2010 geïnformeerd. Ook in de 2e contractperiode zal ik toezien op nakoming van de gemaakte contractafspraken en of aanbieders voldoen aan onze kwaliteitscriteria. Respect Zorggroep Scheveningen De Respect Zorggroep heeft bij de gemeente een verzoek tot ontbinding van het contract tot levering van de hulp bij het huishouden ingediend. Het lukt Respect niet om de hulp bij het huishouden kostendekkend te organiseren binnen de door hun gehanteerde kostprijzen. Respect heeft ongeveer 200 klanten aan wie zij hulp bij het huishouden levert. Door de hulp bij het huishouden af te stoten kan Respect zich meer toeleggen op de begeleiding, verzorging, verpleging. Deze vormen van zorg worden vanuit de AWBZ gefinancierd. Deze zijn voor Respect wel kostendekkend te organiseren. Het is aan de gemeente om het verzoek tot ontbinding goed te keuren. Alvorens de gemeente akkoord gaat met de ontbinding van het contract moet een goede overdracht worden afgesproken. Het uitgangspunt is, dat de cliënten die hulp bij het huishouden ontvangen continuïteit van de dienstverlening krijgen. Hiernaast moeten ook de medewerkers, indien zij dit wensen, waar mogelijk worden overgenomen door de nieuwe aanbieder. Uiteraard hebben cliënten keuzevrijheid t.a.v. het afnemen van deze dienst en ook van welke aanbieder. Voor veel cliënten is het voortzetten van de relatie met hun vertrouwde huishoudelijk medewerker echter van groot belang. De nieuwe aanbieder, Respect en de gemeente zullen dit zorgvuldig afstemmen en hierin nauw samenwerken. De hulp bij het huishouden blijft ook na een eventuele afloop van de contractperiode per 27 april 2011 gegarandeerd. Bezwaarschriften In het tweede halfjaar van 2010 zijn in totaal 160 bezwaarschriften met betrekking tot de hulp bij het huishouden binnengekomen. In heel 2010 zijn 296 bezwaarschriften ontvangen met betrekking tot de HH ontvangen. Ter vergelijking; in 2009 zijn er in totaal 281 bezwaarschriften binnengekomen. In 2008 zijn er in totaal 542 bezwaarschriften binnengekomen. Bij 61 bezwaarschriften (21%) is de beschikking niet (volledig) gehandhaafd. In 2009 was dit nog in 31% van de bezwaarschriften het geval. Het aantal bezwaarschriften is dus in absolute zin in 2010 niet verder afgenomen, het aantal niet gehandhaafde beschikkingen neemt nog steeds wel af. Stand van zaken Sociaal juridische dienstverlening Algemeen De gemeente heeft in het kader van Wmo prestatieveld 3 de taak om aan haar burgers voorzieningen te bieden ten aanzien van advies, informatie en cliëntondersteuning. Sociaal juridische dienstverlening (SJD) is één van de voorzieningen waarmee invulling wordt gegeven aan deze taak.
BSW/2010.289
5
SJD wordt uitgevoerd door de medewerkers Advies en Informatie (A&I) en sociaal raadslieden, maar ook worden veel vragen telefonisch beantwoord door de medewerkers van het Klant Contact Centrum (KCC). Aantal hulpvragen Het totaal aantal hulpvragen bij de SJD blijft stijgen. De planning en de resultaten over de tweede helft van 2010 zijn in de volgende tabel weergegeven. Aantallen SJD
Prestaties hulpvragen sociaal raadslieden A&I balie hulpvragen Telefonische hulpvragen Totaal
planning jan. realisatie Realisatie juli t/m dec. jan. t/m juni t/m december 2010 2010 2010 25.000 45.000 65.000 145.000
11.758 34.385 62.325 108.468
12.573 27.581 85.370 125.524
Totaal 2010
24.331 61.996 118.542 204.869
Totaal 2009
24.334 59.273 91.170 174.777
Uit de bovenstaande tabel blijkt het volgende: 1. De vraag van de burger naar advies en ondersteuning neemt toe. Dit is o.a. te wijten aan de economische recessie. 2. Het aantal hulpvragen bij sociaal raadslieden lijkt stabiel. Echter, in 2010 is gedeelte van de hulpvragen doorgeleid naar de Belastingdienst naar de frontoffice/A&I. Dit geeft een wat vertekend beeld. 3. Bij A&I loketten (face) van Den Haag OpMaat is het aantal hulpvragen ten opzichte van 2009 met circa 5% toegenomen. Dit heeft enerzijds te maken met feitelijke toename van hulpverlening die door A&I wordt aangeboden, anderzijds heeft dit te maken de verandering van de interne stroomlijning van hulpvragen. Zo zijn bepaalde hulpvragen die voorheen door sociaal raadslieden werden behandeld, afgebogen naar A&I loket. 4. Het gebruik van de telefonische informatie diensten (call) neemt toe. Hierbij gaat het om vragen over specifieke producten van Den Haag OpMaat. Enerzijds betekent dit dat veel meer burgers de gemeente bellen om informatie. Anderzijds is dit een verschuiving tussen een bezoek aan de balie van de gemeente en het gebruik van de telefoon. Ontwikkelingen In 2011 zijn volgende ontwikkelingen te verwachten rondom het SJD hulpverlening. 1. Bestuursopdracht. Binnen het meerjaren beleidsplan WMO is een bestuursopdracht ‘stroomlijnen toegang WMO-loketten’ opgenomen. In het kader van deze opdracht zullen alle Haags loketten in kaart gebracht en de informatie beter gestroomlijnd worden. De uitkomsten van de bestuursopdracht kan gevolgen hebben op de inhoud, samenstelling en positionering van het A&I loket. 2. Juridische hulpvragen bij Sociaal Raadslieden. Medio 2010 is een analyse uitgevoerd op de soorten juridische hulpvragen die door sociaal raadslieden worden behandeld. Op basis van deze analyse worden bepaalde categorie vragen anders gestroomlijnd. Lichtere hulpvragen worden behandeld door A&I en de consulenten maatschappelijke ontwikkeling.
BSW/2010.289
6
Den Haag Op Maat Meldcode en Sociaal casemanagement. Den Haag Op Maat (DHOM) is in januari 2009 gestart met de meldcode. De opzet van de meldcode is om vanuit een centraal punt meldingen van multi-problematiek te ontvangen en uit te zetten naar de juiste hulpverlener. Dit meldpunt maakt deel uit van de Haagse aanpak Vinden, Verbinden en Aanpakken (juni 2009) en maakt deel uit van de Business case multiprobleemgezinnen problematiek achter de voordeur (afspraak in Raamovereenkomst, april 2008). Uitgangspunt bij de meldcode is één gezin, één plan en één aanpak. Voor elke melding die door Den Haag Op Maat wordt opgepakt, wordt een sociaal casemanager aangewezen. Deze sociaal casemanager legt een huisbezoek af waarin problemen op alle leefgebieden worden geïnventariseerd, schrijft het plan van aanpak voor de oplossingen, zet hulpvragen uit bij de juiste hulpverlener(s) en monitort de voortgang van de hulpverlening. Als de voortgang van de oplossingen stagneert om wat voor reden dan ook, kan de sociaal casemanager dwars door alle lagen heen escaleren om zo vaart in de oplossingen te houden. De burger wordt pas los gelaten indien het probleem en/of problemen of opgelost of hanteerbaar zijn gemaakt. Indien al hulpverleners betrokken zijn bij de betreffende burger, gaat sociaal casemanager met deze hulpverleners in gesprek om tot één plan één aanpak te komen. Resultaten 2010 Voor 2010 was de taakstelling 2204 meldingen. De meldcode begint binnen de professionele hulpverlening een begrip te worden. In totaal zijn er 2240 meldingen opgepakt en hiermee veel burgers met multiproblematiek ondersteund en geholpen. Van deze 2240 meldingen, waren 428 meldingen crisis meldingen. Dus het gaat hier om burgers die geconfronteerd zijn met direct uit huis gezet te worden en/of bij wie gas, licht en water afgesloten zou worden. Ontwikkelingen Wmo: overheveling functie Begeleiding Het kabinet heeft in het regeerakkoord aangekondigd dat de functie Begeleiding vanuit de AWBZ wordt overgeheveld naar de Wmo. Het doel van Begeleiding is het bevorderen, het behoud of het compenseren van zelfredzaamheid. Begeleiding is het geheel van activiteiten voor cliënten met matige of ernstige beperkingen, die zonder deze begeleiding de kans lopen dat ze in een instelling terecht komen of verwaarloosd raken. Begeleiding kan individueel of in groepsverband (ook wel bekend als dagbesteding) worden geboden. Bij individuele begeleiding gaat het bijvoorbeeld om activiteiten als het compenseren van het regelvermogen door het helpen plannen van activiteiten, het regelen van dagelijkse zaken, structureren van de dag, het nemen van besluiten en het voorbereiden van gesprekken met instellingen (wonen, school, werk) en praktische hulp bij handelingen zelfredzaamheid: administratie (post afhandelen), beheren van geld. Bij begeleiding in groepsverband kan het gaat om een dagprogramma dat school en/of werk vervangt of dagopvang om vaardigheden te behouden en gedragsproblematiek te reguleren. De Begeleiding in groepsverband is vooral gericht op het bieden van dagstructuur. Wanneer de zorgbehoefte gelegen is in het bijvoorbeeld één of meerdere keren per week bieden van hulp bij het doornemen van de dag- of weekstructuur en de zorgbehoefte is niet gelegen in het daadwerkelijk bieden van die dagstructuur, dan is Begeleiding individueel de aangewezen vorm.
BSW/2010.289
Volgens het ministerie van VWS krijgen landelijk rond de 176.000 cliënten Begeleiding op basis van de AWBZ. De overheveling moet een bezuiniging van 140 miljoen ( ofwel 5%) op een totaal budget van ongeveer 2,4 miljard euro opleveren, inclusief de uitvoeringkosten. Begeleiding van jeugd gaat onderdeel uitmaken van de decentralisatie van Jeugdzorg. Begeleiding als onderdeel van verblijf in een instelling blijft binnen de AWBZ. Het kabinet stuurt aan op volledige inwerkingtreding per 2014, met 2013 als overgangsjaar. Het overgangsjaar is bedoeld voor bestaande AWBZ-cliënten. De nieuwe instroom zou al per 1 januari 2013 voor Wmo-ondersteuning in aanmerking moeten komen. Met vriendelijke groet, de wethouder van Jeugd, Welzijn en Sport, Karsten Klein
7
