Wetgeving en reglementering inzake antiwitwassen. Regelgeving Praktische aspecten

29-09-15

Wetgeving en reglementering inzake antiwitwassen : Regelgeving Praktische aspecten Dave van Moppes

Advocaat-vennoot Tuerlinckx Fiscale advocaten CAMS 1

Topics

Risk based approach

Cliëntacceptati ebeleid

Interne kantoororganis atie

Know your customer

De Compliance officer

Toezicht door het IAB 2

1

29-09-15

3

I – Begrip witwassen Basismisdrij ven

• Misbruik van vennootschapsgoed eren • Ernstige fiscale fraude • Corruptie • Faillissementsmisdri jven • Etc.

Waaruit:

- fondsen - goederen voortkomen met een illegale herkomst

Witwassen:

De illegale vermogensvoordelen : • kopen, ruilen, om niet ontvangen, bezitten, bewaren of beheren • Omzetten en overdragen • Verhelen en verhullen • + Mededaderschap / medeplichtigheid

2

29-09-15

Het illegaal vermogensvoordeel spruit voort uit een onderliggend basismisdrijf

Georganiseerde misdaad Drughandel Wapenhandel Ernstige fiscale fraude Corruptie Namaak van goederen Beursmisdrijven Misbruik van vennootschapsgoederen Misdrijven die verband houden met de staat van faillissement Etc.

5

Witwassen van fondsen – de drie fasen

Witwassen: De illegale vermogensvoordelen:

• kopen, ruilen, om niet ontvangen, bezitten, bewaren of beheren • Omzetten en overdragen • Verhelen en verhullen • + Mededaderschap / medeplichtigheid

Inbreng Circulatie Investering 6

3

29-09-15

Witwassen van fondsen De inbrengfase

Het illegale vermogensvoordeel wordt voor het eerst in het financiële circuit gebracht 7

Witwassen van fondsen De circulatiefase

Een of meerdere (complexe) transacties met het oogmerk om de illegale herkomst te verdoezelen 8

4

29-09-15

Witwassen van fondsen De integratiefase

De illegale fondsen worden opnieuw ingebracht in de legale economie, bijvoorbeeld door een onroerend goed te kopen

9

10

5

29-09-15

Financiering van terrorisme

Onderliggende handelingen

• Verstrekking of verzameling van fondsen, • op welke wijze ook • rechtstreeks of onrechtstreeks

Oogmerk • met de bedoeling of wetende dat deze geheel of gedeeltelijk zullen worden gebruik door een terrorist of een terroristische organisatie of voor het plegen van een of meerdere terroristische daden

11

Doelstelling van de reglementering

Voorkomen dat het financieel systeem gebruikt wordt voor het witwassen van geld of de financiering van terrorisme

Waakzaamheid met betrekking tot cliënten en hun activiteiten

Beperking en inzake contantbe talingen

Interne Melden kantoor Cliëntide van organisat ntificatie vermoed ie ens

Toezicht door het IAB

12

6

29-09-15

Typologie (1)

Typologie (2)

7

29-09-15

Typologie (3)

Cliëntacceptatie beleid

>Procedures >Bewaring

> Cliënteel >Activiteiten >Melding van vermoedens

Opleiding & sensibilisering

>

Bestendige waakzaamheid

Kantoororganisatie

Context – Professionele verplichtingen > Verstrekken van regelmatige opleidingen >Informatie terbeschikking stellen >Selectie van personeel 16

8

29-09-15

Reglementering

Preventieve witwaswet van 11 januari 1993 Reglement (norm)

Circulaire/Handleiding

Identificatie van cliënten en uiteindelijk begunstigden

Vrijstellingen Derde zaakaanbrenger PEP Zakenrelatie

Risk based approach

Kantoororganis atie

Cliëntacceptatiebeleid Identificatie en verificatie Compliance officer Bewaring Opleiding van personeel

Opsporen van atypische verrichtingen

Intern rapport

Melding van vermoedens

Vrijstelling i.g.v. bepalen rechtspositie

Tipping off verbod

Uitzonderingen

Toezicht en controle

Reglement Toezicht door het instituut Sancties

17

Context – Ernstige fiscale fraude (1/5) Fiscale wetgeving

 Zwaardere bestraffing indien de fraude ernstig is, al dan niet georganiseerd  Gewijzigde artikelen 449 WIB 92, 73 WBTW, 207 WDRT et 220 AWDA

 Wet van 17 juni 2013 houdende fiscale en financiële bepalingen en bepalingen betreffende de duurzame ontwikkeling, MB van 28/06/2013 : sinds 8 juli 2013 !

Wetboek van vennootschappen

 Ter vervanging van et begrip « ernstige en georganiseerde fiscale fraude waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang worden aangewend» door het begrip ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd»  Artikelen 265, 409 et 530, 921 et 986 W.Venn.

 Wet van 15 juli 2013 «houdende dringende bepalingen inzake fraudebestrijding (MB van 19 juli 2013, tweede editie) : sinds 29 juli 2013 !

Strafwetboek

 Vervanging van het begrip « ernstige en georganiseerde fiscale fraude waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang worden aangewend» door het begrip ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd»  Artikelen 43quater § 1 , c (bijzondere verbeurdverklaring) en 505 al. 3 Sw. (bestraffing witwassen)

 Wet van 15 juli 2013 «houdende dringende bepalingen inzake fraudebestrijding (MB van 19 juli 2013, tweede editie) : sinds 29 juli 2013 !

Preventieve witwaswet

 Ter vervanging van et begrip « ernstige en georganiseerde fiscale fraude waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang worden aangewend» door het begrip ernstige fiscale fraude, al dan niet georganiseerd»  Artikelen 5 §3 et 28 van de wet van 11 januari 1993

 Wet van 15 juli 2013 «houdende dringende bepalingen inzake fraudebestrijding (MB van 19 juli 2013, tweede editie) : sinds 29 juli 2013 ! 18

9

29-09-15

Context – Ernstige fiscale fraude (2/5) - Motivering Valsheid in geschriften en grotere bedragen

 Aanmaak en of/of gebruik van valse stukken *

 Het omvangrijke bedrag van de verrichting en het abnormale karakter van dit bedrag gelet op de activiteiten of het eigen vermogen van de betrokkene

Indicatoren (basismisdrijf)

 Het voorkomen van een van de indicatoren van het koninklijk besluit van 3 juni 2007.

 De inhoud ** van de 13 indicatoren van het koninklijk besluit van 3 juni 2007 blijft ongewijzigd.

Graad van organisatie

 Fiscale fraude moet niet georganiseerd zijn  De mate van "organisatie" van de fraude is ook "één van de criteria van de beoordeling van de 'ernst' van het misdrijf", "zonder dat dit vereist is om als dusdanig te worden beschouwd"

19

Context - ernstige fiscale fraude (3/5)

De 13 indicatoren van het KB 3/6/2007

(indicatoren zijn hulpmiddel, bijvoeglijke interpretatie)

1° de tussenkomst schermvennootschappen in een fiscaal paradijs of offshore centrum of op het privé-adres van een stroman, of die atypische verrichtingen uitvoeren gelet op hun maatschappelijk doel, of die een onzeker of incoherent maatschappelijk doel hebben; (synthèse des intitulés, à titre d’exemple) 1° l’utilisation de sociétés écrans 2° van vennootschappen voor het uitvoeren van degérant, verdachte financiële verrichtingen verscheidene 2° gebruik divers changements statutaireswaarin tels quekort la désignation d'un nouveau la modification de la dénomination sociale, statutaire wijzigingen zijn opgetreden zoals hetou aanduiden van eendu nieuwe de wijziging van de maatschappelijke l'extension ou la modification de l'objet social le déplacement siège bestuurder, social; benaming, de àuitbreiding of wijziging van het maatschappelijk 3° le recours l'interposition de personnes (hommes de pailles)doel of de verplaatsing van de maatschappelijke zetel; 4° gebruik l'exécution 3° van d'opérations stromannen financières atypiques pour l'exercice habituel des activités de l'entreprise 5° l'explosion du chiffre d'affaires, sur une courte période 4° het uitvoeren van financiële verrichtingen die verdacht of atypisch zijn gelet op de gewoonlijke uitoefening van de 6° la constatation d'anomalies dans les factures présentées comme justification aux opérations financières activiteiten van de onderneming, in sectoren die zeer concurrentieel zijn of bijzonder gevoelig voor BTW-carrousel fraude, 7° le recours à des comptes de passage et la succession de multiples transactions zoals bijvoorbeeld de sectoren voor computerapparatuur, voertuigen, telefonie (GSM’s), textiel, hi-fi, video en elektronica 8° zeer l'utilisation de comptes ou van de comptes de professions non financières 5° forse stijging in eenintermédiaires korte tijdspanne de omzetdeoptitulaires recent geopende bankrekening(en) die tot dan toe weinig of niet 9° la dimension des opérations financières rendantverrichtingen difficile la compréhension gebruikt werden,internationale door een exponentiële toename van het aantal en hun omvangdes justifications économiques et financières à la base des 6° onregelmatigheden in opérations de facturenfinancières die worden voorgelegd ter rechtvaardiging van de financiële verrichtingen, zoals het 10° le refusvan dueen client ou son impossibilité produire des pièces justificatives quant à la provenance reçus ontbreken BTW-nummer, nummerdevan een financiële rekening, factuurnummer, adres of datades offonds wanneer deze gegevens niet kunnen worden verstrekt 11° l'organisation de l'insolvabilité par la vente rapide d'actifs à des personnes physiques ou morales liées 7° en back de opeenvolging van meerdere verrichtingen, waaronder desgevallend zelfs beperkte opnames in 12°doorsluisrekeningen le recours à des prêts to back contanten (afhouden van commissies), voor eenétrangères omvangrijk totaal bedrag, terwijl er vaak nauwelijks enig positief saldo op de 13° le paiement de commissions à des sociétés sans activités commerciales rekeningen staat

20

10

29-09-15

Context - ernstige fiscale fraude (4/5)

De 13 indicatoren van het KB 3/6/2007

(indicatoren zijn hulpmiddel, bijvoeglijke interpretatie)

8° l'utilisation de comptes intermédiaires ou de comptes de titulaires de professions non financières

9° internationale dimensie van de financiële verrichtingen waardoor hun economische en financiële moeilijk kan (synthèserechtvaardiging des intitulés, à titre d’exemple) worden begrepen daar ze zich meestal beperken tot het louter transiteren van fondsen die uit het buitenland komen en er weer 1° l’utilisation de sociétés écrans naar vertrekken; 2° divers changements statutaires tels que la désignation d'un nouveau gérant, la modification de la dénomination sociale, 10° weigering of zijn onmogelijkheid omou onderliggende stukken voor te leggen aangaande de herkomst van de ontvangen l'extension oucliënt la modification de l'objet social le déplacement du siège social; fondsen of voorgehouden grondslag van de betaling; 3° le recours à l'interposition de personnes (hommes de pailles) 11° organiseren insolvabiliteit door de snelle verkoop van activa aan verbonden natuurlijke of rechtspersonen of aan niet4° l'exécution d'opérations financières atypiques pour l'exercice habituel des activités de l'entreprise marktconforme voorwaarden 5° l'explosion du chiffre d'affaires, sur une courte période 12° het gebruik van back-to-back leningen die erin bestaan fondsen naar het buitenland te transfereren voor een 6° la constatation d'anomalies dans les factures présentées comme justification aux opérations financières kredietaanvraag bij een bankinstelling in dat land waarbij de fondsen als garantie in bewaring worden gegeven om de geleende 7° le recours à des comptes de passage et la succession de multiples transactions fondsen daarna naar het land van oorsprong te repatriëren, waardoor het proces wordt voltooid daar de vennootschap in 8° l'utilisationaan de zichzelf comptes leent intermédiaires ou de comptes de titulaires de professions non financières werkelijkheid 9° la dimension internationale des opérations financières rendant difficile la compréhension des justifications économiques et 13° de betaling van commissielonen aan buitenlandse vennootschappen zonder commerciële activiteit evenals de storting of financières à la base des opérations financières overschrijving naar België vanuit dergelijke vennootschappen

21

Contexte - ernstige fiscale fraude (5/5) Lopende initiatieven strekkende tot de objectivering van het begrip ernstige fiscale fraude Advies IBR 2014/02 Begrip ernstige fiscale fraude in de anti-witwaswetgeving

« Vooreerst wanneer de bedrijfsrevisor kennis heeft van de aanmaak en/of van het gebruik van valse stukken in het kader van een fiscale fraude, dient hij deze fiscale fraude als emstig te beschouwen. Vervolgens neemt de bedrijfsrevisor, op grond van het evenredigheidscriterium van de fraude (het omvangrijke bedrag van de verrichting en het abnormale karakter van dit bedrag gelet op de activiteiten of het eigen vermogen van de cliënt), in ieder geval de verplichting in overweging om de CFI in te lichten over zijn vermoedens inzake witwassen wanneer de ontdoken belasting de materialiteitsgrens voor de uitvoering van de revisorale opdracht overschrijdt. Ten slotte, indien de ontdoken belasting lager 1s dan de materialiteitsgrens en in aanwezigheid van indicatoren opgesomd in voormeld koninklijk besluit van 3 juni 2007, hanteert de bedrijfsreviso zijn professionele oordeelsvorming om te bepalen of het gaat om ernstige fiscale fraude. »

22

11

29-09-15

Context - Beperkingen inzake betaling in contanten Art. 21 AWW: aankoop, verkoop en diensten…

(1/3)

Wat ?  Verkoop door een handelaar van een of meerdere goederen  Aankoop van een handelaar in edele metalen (in de zin van artikel 69 van de wet van 29 december 2010 houdende diverse bepalingen) van een of meerdere goederen  Diensten  Bedrag van 3.000 EUR of meer REGEL De betaling in contanten mag niet worden overschreden ongeacht of de verkoop plaatsvindt in één verrichting of via meerdere verrichtingen waartussen een verband lijkt te bestaan :  10% van de verkoopprijs, aankoopprijs of dienst  Een absoluut plafond van 3.000 EUR (sinds 1 januari 2014)  Niet van toepassing op particuleren, noch op bancaire verrichtingen Totaalbedrag Beneden 3 000 € Gelijk aan of groter dan 3 000 €, maar minder dan 30 000 €, b.v.. 10 000 € Meer dan 30 000 EUR, vb. 100 000 €

Bedrag betaalbaar in contanten

100 % 10 % van10 000 € mag in contanten worden betaald = 1 000 € 10 % van 30 000 € mag in contanten worden betaald = 3 000 € 23

Context - Beperkingen inzake betaling in contanten Art. 21 AWW: aankoop, verkoop en diensten…

(2/3)

BIJ OVERSCHRIJDING VAN DE BEPERKING IN CONTANTEN  Verplichting om CFI in kennis te stellen bij overschrijding . Bij inbreuken moet de "betrokken handelaar of dienstverstrekker dit onmiddellijk schriftelijk of elektronisch ter kennis brengen" van de CFI, maar deze meldingsplicht zal beperkt zijn tot nader bij KB vast te stellen "handelaren en dienstverstrekkers"  Wanneer? Tot op heden geen KB voorzien. IMPLICATIES VOOR DE ACCOUNTANT - BELASTINGCONSULENT  Bij de vaststelling dat de grens van 3.000€ werd overschreden:  Geen systematische melding aan de CFI  Cliënt informeren dat de gestelde handelingen in strijd zijn met de AWW  Overwegen of de cliënt een verhoogd risico vertoont voor het witwassen van geld en verhoogde waakzaamheid  Met bijzondere waakzaamheid de omstandigheden van de betaling in contanten nagaan  Melden aan de CFI in geval van een vermoeden van witwassen van geld (v.b.: belangrijk bedrag, herhaald karakter van de betalingen in contanten, geen overeenstemmende stortingen op rekening van de cliënt, enz...)

24

12

29-09-15

Context - Beperkingen inzake betaling in contanten Art. 20 AWW: verkoop van een onroerend goed

(3/3)

WAT?  Volledig verbod op betaling van een onroerend goed in contanten WANNEER ?  Met ingang van 1 januari 2014. Tot aan deze datum was de grens 10% van de prijs van het onroerend goed voorzover dit niet meer bedroeg dan 5000 euro. IN DE PRAKTIJK:  Hoofdzakelijk van belang voor Notarissen  De accountant dient waakzaam te zijn met betrekking tot verkoopakten die voor de Notaris werden verleden.

25

Contexte – Terbeschikkingstelling … A votre

O V E R Z I C H T

Documenten

disposition… Tools

Wet van 11 januari 1993

Beslissingsbom en

Norm(reglemen t)

Formulieren

Circulaire/ handleiding

Procedures

26

13

29-09-15

Risk based approach 27

Accountants – belastingconsulenten ?  Waakzaam zijn ten aanzien van het cliënteel en hun activiteiten  Adequate organisatie en procedures, waaronder een cliëntacceptatiebeleid met opvolging Algemene verplichting tot risico-beoordeling  Indelen van cliënten, lasthebbers en begunstigden overeenkomstig het risicoprofiel

Toezicht IAB

Nakomen van verplichtingen uit de wet van 11 januari 1993 et uitvoeringsbepalingen (art. 39) door accountants en belastingconsulenten Integratie van de risico benadering van de AWW in de kwaliteitsbeoordeling

Kantoororganisa tie 28

14

29-09-15

RBA : basisprincipes • Algemene risico-beoordeling en passende maatregelen

• Verhoogde risico’s = verplichting tot verscherpte maatregelen • Lage risico’s: mogelijkheid om versoepelde maatregelen toe te passen ! • Verhoogde risico’s: • Clienten • Verminderde transparantie – Identificatie vanop afstand - PEP • Bepaalde activiteiten / secotren • Geografisch of verbonden met het land van de woonplaats (maatschappelijke zetel en operationele zetel van de cliënt, hoofdkwartier of uiteindelijke moedervennootschap); • Aard van de dienst : door client geleverde of gevraagde dienst • Verlaagde risico’s • Clienten • Producten, diensten, operaties of distributiekanalen • Situaties met verhoogd risico: verhoogde waakzaamheid !  Verscherpte maatregelen  Verkrijgen van toestemming op “passend hiërarchisch niveau” alvorens zakenrelatie aan te gaan / voor te zetten  Frequentere actualisatie 29

Risico « land » – Geografisch risico • Geen universele definitie •Lans van oorsprong of bestemming van de diensten is : > Onderworpen aan sancties, embargo’s > Geïdentificeerd als land die geen of onvoldoende evenwaardige witwaswetgeving kent > Verstrekt financiering of en biedt hulp aan terrorisme > Gekend zijn om het verhoogd corruptie risico of andere criminele activiteiten

Informatie? Website CFI

Website FATF

Website IAB Witwassen

Wat?

30

15

29-09-15

Client risico – verminderde transparantie (1)

         

geen verder contact terwijl de normale omstandigheden dit vereisen; geen duidelijkheid omtrent de uiteindelijke eigenaar; geen duidelijkheid omtrent de rol van bemiddelaars; onverklaarbare wijzigingen van eigendom; geen duidelijkheid omtrent de activiteiten van de vennootschap; herhaalde wijziging van de rechtsstructuur van de cliënt (naamswijzigingen, overdracht van eigendom, wijziging van de maatschappelijke zetel); een management dat lijkt te handelen overeenkomstig de instructies van ongekende of ongeschikte personen; onnodig ingewikkelde cliëntstructuren; onduidelijke redenen waarom de cliënt voor die welbepaalde onderneming kiest, rekening houdend met de grootte, ligging of specialisatie van de onderneming; herhaalde of onverklaarde wijzigingen van de beroepsmatige adviseur(s) of directieleden; 31

Client risico – verminderde transparantie (2)  geen bereidheid bij de cliënt om alle relevante informatie te verstrekken of het oordeel van de beroepsbeoefenaar dat er voldoende twijfel bestaat over de juistheid en toereikendheid van de verstrekte informatie;  voorschriften van cliënten of fondsen die zonder verband zijn met hun persoonlijk profiel of met het profiel van hun activiteitensector;  geen overeenstemming tussen enerzijds het aantal personeelsleden of de structuur en anderzijds de grootte of aard van de onderneming (bv. Een onredelijk hoog omzetcijfer, vergeleken met het aantal werknemers en de aangewende activa);  plotse activiteit van een voorheen slapende cliënt;  het starten of ontwikkelen, door de cliënt, van een onderneming met een onverwacht profiel of voorbarige resultaten;  aanwijzingen dat de cliënt niet de noodzakelijke goedkeuringen wenst te verkrijgen of niet overgaat tot de verplichte neerlegging van documenten bij overheidsinstanties, enz.;  het aanbod, door de cliënt, om uitzonderlijke erelonen te betalen voor diensten die een dergelijk bedrag normaliter niet rechtvaardigen;  cliënten met activiteiten in meerdere rechtsgebieden maar zonder enige passende gecentraliseerde controle van de onderneming.

32

16

29-09-15

Client risico – sectoren  financiële instellingen  geregistreerd in offshore centra (banken / shell banks / verzekeringsondernemingen / herverzekeringsondernemingen / effectenmakelaars / onderlinge fondsen / pensioenfondsen / financiële beheersvennootschappen / leningverstrekkende vennootschappen)  geregistreerd op het internet (banken / verzekeringsondernemingen / herverzekeringsondernemingen / effectenmakelaars / onderlinge fondsen / pensioenfondsen / financiële beheersvennootschappen / leningverstrekkende vennootschappen)  Handel  Internethandelaars  handelaars in edelmetalen  commodity traders  kleinhandelaars in computers (en onderdelen), draagbare telefoons,  satellietantennes, textiel  cash genererende vennootschappen 33

Client risico – sectoren  Handel  Restaurants en hotels  Carwash  Telefoonwinkels  kleinhandelaars in tweedehandse goederen  ‘gaming’, casino’s, e-gaming  Vastgoed  bouw  Beheer  makelarij  andere diensten  Transport, Kunsthandelaars, offshore advocaten / auditors / belastingconsulenten die werkzaam zijn in een land dat als belastingparadijs wordt beschouwd.

34

17

29-09-15

Risico verbonden aan de aard van de dienstverlening

 geen gegronde redenen voor het inschakelen van de beroepsbeoefenaar;  betrokkenheid van de cliënt in transacties die niet passen in zijn normale bedrijfsorganisatie, en dit zonder geloofwaardige verklaring;  transacties die door hun omvang, aard, frequentie of uitvoering ongebruikelijk zijn;  boekhoudsystemen die geen afdoende controlesporen (‘audit trails’) kunnen produceren;  onverklaarbare veranderingen in de aard, het type of de omvang van de bedrijfsactiviteit;  onverklaarbare discrepanties tussen geld- en goederenstroom;  ongebruikelijk grote omzetten en/of winsten waarvan niet duidelijk is met welke activiteiten ze verband houden;  opdrachten die enkel betrekking hebben op het in bewaring nemen van documenten of goederen of het in bewaring houden van grote bedragen.

35

Risicoverhogende of risicoverlangende omstandigheden  een onverklaard spoedeisend karakter van de vereiste bijstand;  de kunstmatig complexe aard van de cliënt, met inbegrip van een nodeloos complexe controleomgeving;  het onnatuurlijke karakter van de transactie of van het project;  een taak of controle die aan een ander controleorganisme toebehoort;  het regelmatige karakter of de duur van de zakelijke relatie: langdurige zakelijke relaties met frequente cliëntencontacten tijdens de volledige duur van de relatie houden mogelijk minder risico’s in;  cliënten met een integere reputatie in de plaatselijke gemeenschappen;  transparante besloten vennootschapen die goed gekend zijn in openbaar domein;  vertrouwdheid van de beroepsbeoefenaar met een land, met inbegrip van de kennis van de plaatselijke wet- en regelgeving, alsook de structuur en het belang van de van toezichthoudende instanties uitgaande controle.

36

18

29-09-15

Risico-inschatting- Gevolgen Methode?  1e stap : Als één van deze criteria aanwezig is, dient de cliënt te worden ingedeeld als een cliënt met een hoog risico : Dit zal desgevallend voor onderzoek worden meegedeeld aan de binnen het kantoor aangewezen verantwoordelijke voor de toepassing van de wet;  2de stap : in een tweede fase kan, aansluitend op de bijkomende ingewonnen informatie, de oorspronkelijk vastgestelde risico-indeling worden bevestigd als zijnde een laag risico of worden aangeduid als een hoog risico in functie van het eventuele advies van de verantwoordelijke voor de toepassing van de wet.

 Opgelet! In de praktijk kunnen deze risico’s behoren tot verschillende categorieën en dienen ze derhalve te worden beschouwd als onderling afhankelijke risico’s in plaats van afzonderlijke en onderscheiden risico’s. 37

Informatie inzake risico-factoren? 

Documenten    

Jaarlijkse rapporten van de CFI– Typologiën en statistieken Nationale risico analyse (Confidentieel) Sectoriële risico analyse (Confidentieel) 4e wederzijdse evaluatie van België door het FATF

 Websites  CIF - Advies, waarschuwingen, landen met strategische tekortkomingen + Risk based approach rubriek  FATF  PEPS lijsten (v.b. Worldcheck)  Website IAB Witwassen 38

19

29-09-15

Het cliëntacceptatiebel eid 39

Het cliëntacceptatiebeleid

Cliëntacceptatiebeleid en -opvolgingsbeleid Algemene principes

Onafhankelijkheid, bekwaamheid, etc.

Specifieke criteria

Criteria inzake witwassen van geld

• Sectoren

Definiëring van risicoprofielen voor witwassen van geld

• Geografisch

+ criteria

• Type van activiteit • Omvang

Identificatie informatie in functie van risicogevoelighei d

+ identificatie op afstand

Maatregelen in geval van moeilijkheden om de cliënt of UBO te identificeren

Maatregelen inzake PEPS Identificatie Interne goedkeuring Oorsprong van de fondsen

Maatregelen bij verhoogde risico’s Verscherpte identiteitscontr ole Bestendige waakzaamheid Of: beëindiging klantenrelatie

40

20

29-09-15

Cliëntacceptatiebeleid – voorbeeld (1/4)

1) Algemene principes bij het accepteren van een cliënt: •

Competentie: het kantoor neemt geen cliënten aan waarvoor zij niet de competenties beschikt, kwalificaties en human ressources die noodzakelijk zijn overeenkomstig de normen eigen aan het beroep Bijvoorbeeld: Het kantoor neemt geen klanten aan die bijkantoren heeft in het buitenland

•

Onafhankelijkheid : • Het kantoor neemt geen cliënten aan die een ereloon vertegenwoordigen dat in verhouding tot het totaal van de erelonen te groot is • Het kantoor neemt geen opdrachten aan van cliënten die familie of naaste zijn van een aandeelhouder of bestuurder van het kantoor

•

Witwassen: Het kantoor neemt geen cliënten aan die een onaanvaardbaar niveau van risico hebben (bijvoorbeeld waarvan de maatschappelijke zetel gelegen is een land waarvan algemeen geweten is dat deze geen gelijkaardige witwaswetgeving kent

41

Cliëntacceptatiebeleid – voorbeeld (2/4) 2) Cliëntacceptatiebeleid:

Het kantoor gaat geen klantenrelatie aan alvorens: 1.

Identificatie en verificatie van de cliënt en zijn uiteindelijk begunstigde(n) overeenkomstig de witwasnormen van het instituut •

Indien er geen risico is op witwassen van geld: • • •

Mag de cliënt vanop afstand worden geïdentificeerd; Mag de identificatie van de UBO gebaseerd zijn op informatie die van de cliënt werd verkregen Mag de identificatie van de cliënt uiterlijk gebeuren op de dag waarop de werkzaamheden worden aangevat

2. Het bepalen van het risico niveau dat de cliënt vertegenwoordigt: • •

Onaaanvaardbaar risico / verhoogd / normaal De risicocriteria zijn de volgende: (…)

3. Formele aanvaarding van de cliënt • Op een hoger hiërarchisch niveau : •

• •

Verhoogd risico op witwassen van geld/ specieke identificatie PEP / cliënten van een substantiële omvang / etc.

Door de beroepsbeoefenaar die verantwoordelijk is voor de klantenrelatie: in alle andere gevallen 42

21

29-09-15

Cliëntacceptatiebeleid – voorbeeld (3/4) 3) Vaststelling van het risico-niveau(1/3):

Doel: Het toekennen van een normaal of verhoogd risico Stap 1:

Indien de cliënt en / of de UBO valt onder een van de volgende drie risico categorieën, is het risico a priori verhoogd: • Landen risico of geografisch risico (volgende slide) • Risico in hoofde van de cliënt

• Verminderde transparantie, PEPs, … • Activiteiten (: horeca, trading internet, vastgoed, casinos, diamant…)

• Risico verbonden aan de dienstprestatie

• Advisering of transacties die ongewoon zijn qua omvang, frequentie of uitvoeringsmodaliteit

Stap 2:

• Omstandigheden die het risico kunnen verhogen

Bijkomende informatie wordt ingewonnen teneinde het verhoogd risicogehalte te bevestigen of ontkrachten

43

Cliëntacceptatiebeleid – voorbeeld (3/4)

3) Vaststelling van het risico-niveau (2/3):

Niet meewerkende landen Tegen maatregelen

Iran

Noord-Korea

Landen met strategische tekortkomingen en onvoldoende progressie Verhoogde waakzaamheid Algerije Ecuador Myanmar

Geografisch risico (02/2015)

Pays avec insuffisances stratégiques avec plan d’action In aanmerking te nemen risico

Afghanistan

Panama

Guyana Indonesië Irak Laos Ouganda

Soudan Syrië Yemen

Angola

Papoea-Nieuw-Guinea

44

22

29-09-15

3) Vaststelling van het risico-niveau(3/3): Een ongoing evaluatie proces…

voorafgaand aan het indienen van een offerte met het oog op het verkrijgen van een opdracht, een aantal onderzoeken verricht aan de hand van openbaar beschikbare bronnen die hem aldus in staat stellen een eerste risicoprofiel van zijn potentiële cliënt op te stellen (Belgisch Staatsblad, KBO, Companyweb, FSMA, search engines)

Aanvaarding van de opdracht

Onderzoek naar aanleiding van een gebeurtenis • Wijziging aandeelhouderschap • Wijziging activiteiten • Verplaatsing maatschappelijke zetel…

Op regelmatige basis aan de hand van het risicoprofiel • Laag risico: vereenvoudigde waakzaamheid • Hoog risico : verhoogde waakzaamheid

45

Cliëntacceptatiebeleid – voorbeeld (4/4)

4) Identificatie met het oog op het voortzetten van de klantenrelatie Doel:

• • •

Nagaan of de klantengegevens nog actueel zijn Nagaan of het risicoprofiel nog adequaat is Teneinde na te gaan of de klantenrelatie kan worden behouden

Frequentie: • • •

Bepaald in het cliëntacceptatiebeleid Afhankelijk van het risicoprofiel van de cliënt In de praktijk: • Bij elke wijziging van de opdracht, • Minstens om de drie jaar (hoog risico : 1 jaar) • Telkens er pertinente informatie wordt verkregen (met of zonder aanpassing van het risico-niveau) 46

23

29-09-15

Cliëntidentificatie

47

Cliëntidentificatie

Cliëntidentificatie is vereist omwille van: 1. 2. 3.

Een correcte facturatie aan de cliënt te verzekeren De deontologie, onderzoek inzake belangenconflicten Wettelijke verplichtingen naleven (AML + Corruptie)

48

24

29-09-15

Waakzaamheidsvereiste Identificatie en verificatie: Waakzaamheid in functie van risicoprofiel van de cliënt/aard van de activiteiten of zakenrelatie

• • • •

Wie, wat, wanneer, hoe? Documentatie Schema’s en formulieren Beslissingsbomen

Aard en natuur van de zakenrelatie- • Verplichting om schriftelijk intern verslag op te stellen telkens als blijkt dat verrichting of feit vatbaar lijkt voor witwassen van geld of activiteiten financiering van terrorisme, wegens aard of ongebruikelijk karakter gelet Permanente waakzaamheid m.b.t. de op activiteiten van cliënt, dan wel wegens begeleidende omstandigheden of hoedanigheid betrokken personen zakenrelatie en activiteiten

Bewaring van documenten

• Wijze van bewaring • Duurtijd • beschrijving van de referentie

49

Waakzaamheidsvereiste

1) 2) 3) 4)

In een notendop… Wat, wie ? Wanneer ? Acceptatiebeleid en opvolging van cliënten: vaststellen van schriftelijke procedures 5) Documenten, formulieren, tools

50

25

29-09-15

1) Waakzaamheid in een notendop

Referenties: • AWW: art. 7 et 8 11, 12 et 14 KB • Norm: hoofdst. 3, 4, 10 • Circulaire: hoofdst. 4 • Beslissingsbomen, formulieren , procedures



Afhankelijk van: risicoprofiel van de cliënt/aard van de transactie of zakenrelatie



Constante : voorwerp en aard van de zakenrelatie – transacties en activiteiten

Cliënten Lasthebbers Uiteindelijk begunstigden

Opsporen van atypische transacties Intern verslag

  

Face to face of identificatie op afstand Mogelijkheid om beroep te doen op derde zaakaanbrenger Mogelijkheid om identificatie van de lasthebber uit te stellen uiterlijk tot het moment dat deze van plan is om daadwerkelijk de eerste daad in naam en voor rekening van de cliënt te stellen  Gegevens die geïdentificeerd en geverifieerd dienen te worden  Verificatiedocumenten en schema’s die aangewend kunnen worden  Verplichting: conclusie, behouden of beëindigen van de zakenrelatie ? In geval van onmogelijkheid om cliënt te identificeren of verifiëren en cas de doute sur la véracité ou l’exactitude des données d’identification

2)

51

Welke identificatie gegevens ? (1/4)

Client natuurlijk persoon : Gegevens:

Naam en voornaam, Geboortedatum en -plaats En in de mate van mogelijke het adres

Documenten:

In geval van een identificatie face-to-face: » Belgische natuurlijke persoon: geldige identiteitskaart of paspoort. » in België gevestigde natuurlijke persoon met buitenlandse nationaliteit: identiteitskaart of bij ontstentenis, bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister, of een ander document afkomstig van een overheid » buitenlandse natuurlijke persoon met woonplaats in het buitenland: elk officieel identiteitsdocument zoals de identiteitskaart, het paspoort, het rijbewijs, de belastingaangifte (VS), sociale zekerheidskaart, enz. In geval van identificatie op afstand: » Een elektronische identiteitskaart of gekwalificeerd certificaat – Alternatief, voor zover er geen risico is op witwassen van geld: » Elk bewijsstuk bewijsstuk voor zover het pertinent en geloofwaardig is 52

26

29-09-15

2)

Welke identificatie gegevens ? (2/4)

Client rechtspersoon: Rechtspesoon, trust, fiducie of gelijkaardige juridische constructie : Maatschappelijke benaming, Zetel, Lijst van de bestuurders, Uiteindelijk begunstigden, Lasthebber die de cliënt vertegenwoordigt, Bepalingen inzake de bevoegdheid om de rechtspersoon te verbinden

53

2)

Quelles ?données (2) ? Welke identificatie2)gegevens (3/4)

Lasthebber:

Zelfde vereisten als voor natuurlijke personen Kennisname van bepalingen inzake de bevoegdheid om de rechtspersoon te verbinden

Uiteindelijk begunstigde:

Identificatie van naam en voornaam = resultaatverbintenis Geboortedatum en –plaats en adres (« in de mate van het mogelijke ») = middelenverbintenis Verificatie van de identificatie : Maatregelen in functie van het risico op witwassen van geld = middelenverbintenis

Ensuite :

Voorwerp en aard van de zakelijke relatie Actualisatie ?: in functie van het risico Onmogelijkheid ? Verbod om zakelijke relatie aan te gaan of te behouden/ onderzoek of een melding aan het CFI vereist is.

54

27

29-09-15

2)

Quelles ?données (2) ? (4/4) Welke identificatie2)gegevens

VZW:

Informatie aangaande de uiteindelijk begunstigde Lijst van bestuurders

Naam en voornaam Indien mogelijk, geboortedatum en –plaats en adres

Personen die activa ter beschikking stellen van de vzw en controlerecht uitoefenen op het gebruik

55

3)

• • • • •

Samengevat … Identificatie en verficiatie op grond van documenten, gegevens en informatie van betrouwbare en onafhankelijke bron; (in principe identiteitskaart, behalve indien er geen risico is op witwassen) Identificatie van de uiteindelijk begunstigde en redelijke maatregelen om de identiteit te verifiëren; Het verkrijgen van informatie aangaande de zakenrelatie ; Een permanente waakzaamheid m.b.t. de zakenrelatie en verficatie van de getrouwheid van de documenten voor cliënten met een verhoogd risico : transacties, herkomst van de gelden, up to date houden van de informatie; (redactie van een intern verslag inzake atypische verrichtingen) In geval van verhoogde waakzaamheid: Verplichting om gegevens te bewaren en ter beschikking te houden van de bevoegde overheid gedurende 5 jaren die betrekking hebben op de uitoefening van de permanente waakzaamheid, in alle gevallen waarvoor een intern verslag werd opgemaakt

56

28

29-09-15

4)

 • • • •

Wanneer identificeren ?

Voorafgaandelijk aan het aangaan van een zakelijke relatie en uiterlijk op het moment van de ondertekening van de opdrachtbrief Bij ontstentenis, op het moment dat de opdracht wordt aangevat, of op het moment van het uitreiken van de eerste factuur die betrekking heeft op de opdracht; Telkens het opportuun is in functie van de risico beoordeling (in geval van verhoogd risico, genummerde rekeningen, significante transacties, etc.) ; occasionele verrichtingen waarvan het bedrag 10 000 euro of meer is, ongeacht de vraag of deze wordt uitgevoerd in één of meerdere fasen. Ingeval van vermoeden van witwassen van geld of financiering van terrorisme; Indien er voldoende twijfel bestaat over de juistheid en toereikendheid van de verstrekte informatie

57

5)

Beroep doen op derde zaakaanbrenger

Basis: derde zaakaanbrenger is zelf onderworpen aan dezelfde of gelijkwaardige verplichtingen om een klantenonderzoek te verrichten. Voorwaarden ratione personae:

• Kredietinstellingen of financiële instellingen gevestigd in een EER-land of in een FAGlidstaat; • bedrijfsrevisoren, externe accountants, en belastingconsulenten, externe boekhouders(fiscalisten), notarissen, andere onafhankelijke beoefenaars van juridische beroepen zoals advocaten gevestigd in een EER-land beoefenaars van juridische beroepen zoals advocaten gevestigd in een Procedure: EER-land14. • Opvragen bij de derde zaakaanbrenger van identificatiegegevens • Optioneel: afschrift van de bewijsstukken waarop de derde-zaakaanbrenger zich heeft gebaseerd, aanvullen van de identificatie: • Indien de ontvangen informatie onvolledig of foutief is • In geval van risico op witwassen van geld

Relevante gegevens: •

Identificatie en verificatie van gegevens van de cliënt, de lasthebber(s) en uiteindelijk begunstigde(n) • Up to date houden van de informatie

Verantwoordelijkheid:

• De beroepsbeoefenaar behoudt de eindverantwoordelijkheid • Belangrijk om een spoor te hebben van de verrichte stappen

58

29

29-09-15

6)

Politiek prominente personen (PEP) (vóór de 4e richtlijn)

• Staatshoofd, regeringsleider, (afgevaardigde van een ) minister en staatssecretaris, parlementslid, lid van hoge gerechtelijke instanties; leden rekenkamers en directies van centrale banken; ambassadeur, hoge legerofficieren; lid van bestuursorgaan, leidinggevend of toezichthoudend orgaan overheidsbedrijven • Directe familieleden • Naast geassocieerden. Die in het buitenland wonen

Indien PEP verscherpte waakzaamheid De verscherpte maatregelen betreffen : a) Procedure om te beoordelen of cliënt, lasthebber, UBO een PEP is d.m.v. betrouwbare externe bronnen of verklaring cliënt b) Verkrijgen van toestemming persoon op “passend hiërarchisch niveau” alvorens zakenrelatie aan te gaan c) Voortdurende waakzaamheid .

59

7)

Vrijstelling identificatieverplichting (vóór de 4e richtlijn) • Kredietinstelling of financiële instelling van EER-landen of FAG-lidstaten • Beursgenoteerde vennootschap uit EER landen of derde land bepaald door de Koning (KB 19/7/2013: USA, Japan) • Belgische publieke overheidsinstanties (B-post, Belgacom, NMBS,…) • Europese publieke autoriteiten of instellingen (KB 19/7/2013) • BEHALVE in geval van vermoeden van witwassen

60

30

29-09-15

8)

Tools en documenten (1/3) Beslissingsbomen

Aangaan van een klantenrelatie met een nieuwe klant natuurlijk persoon Aangaan van een klantenrelatie met een nieuwe klant rechtspersoon Identificatie van de uiteindelijk begunstigde(n)

Formulaires

All in one Formulier identificatie natuurlijk persoon – cliënt Formulier identificatie natuurlijk persoon – lasthebber Formulier identificatie rechtspersoon – juridische structuur – cliënt Formulier identificatie rechtspersoon – juridische structuur – lasthebber Formulier verklaring uiteindelijk begunstigde

61

8)

Tools en documenten (2/3) Websites

BE EXCELLENT :http://www.beexcellent.be CFI : http://www.ctif-cfi.be/ Website witwassen IAB : https://sites.google.com/site/finaltouchrog/

Black Lists

Europa : http://eeas.europa.eu/cfsp/sanctions/consollist/index_en.htm USA : http://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/SDNList/Pages/default.aspx 62

31

29-09-15

8)

Tools en documenten (3/3) Identificatie schema’s (bijlage bij de circulaire) Identificatie schema natuurlijke persoon = cliënt/lasthebber  Identificatie schema voorwerp en aard van de zakelijke relatie  Identificatie schema rechtspersoon / juridische structuur   Identificatie schema uiteindelijk begunstigde(n)

   

Procedures

Cliëntenacceptatiebeleid en opvolgingsbeleid Procédures en matière de vigilance relative aux clients, mandataires et bénéficiaires effectifs et les opérations et relations d’affaires Procédures en matière de conservation des documents Procédures en matière de formation et de sensibilisation du personnel

63

Interne kantoororganisatie 64

32

29-09-15

Interne kantoororganisatie

65

De procedures van het kantoor Art. 16 van de anti-witwaswet:

procedures voor communicatie en informatiecentralisatie teneinde verrichtingen die verband houden met witwassen van geld of financiering van terrorisme te voorkomen, op te sporen en te verhinderen

Procedures

 Algemeen cliëntacceptatiebeleid

Formulieren

 Identificatie procedures van cliënten en de uiteindelijk begunstigden

 Identificatie van de cliënt (met toekenning van een risiconiveau)

 Periode evaluatie met betrekking tot bestendigen van de klantenrelatie

 Identificatie van de PEP

 Beroep doen op derde zaakaanbrenger

 Atypische transacties: criteria / typologieën, procedures  Aanwerving van personeel

 Vorming/sensibilisering van personeel

 Bewaring van documenten (minimum 5 jaar)  Functie van de compliance officer

 Identificatie van de uiteindelijk begunstigde  Periode evaluatie met betrekking tot bestendigen van de klantenrelatie  Intern verslag

 Kennisgeving aan C.F.I. van vermoeden

 Jaarlijks rapport van de compliance officer

66

33

29-09-15

De procedures van het kantoor Procedures inzake identificatie van de cliënt en uiteindelijk begunstigde:

• Bepalen van te verzamelen identificatiegegevens zodat de cliënt kan worden beschouwd als zijnde geldig geïdentificeerd naargelang het risicoprofiel dat hem werd toegekend; ; • Bepalen van de informatie die grondig dient te worden onderzocht als de cliënt een verhoogd risico kan inhouden; • Bepalen van de bijkomende maatregelen die dienen te worden getroffen in het geval dat de identificatie van de cliënt op afstand gebeurt • Bepalen van de maatregelen die dienen te worden getroffen als het onmogelijk is om de cliënt of de uiteindelijke begunstigde te identificeren of zijn identiteit te verifiëren of als wordt betwijfeld of de identificatiegegevens waarheidsgetrouw of juist zijn;;

Criteria die kenmerkend zijn voor PEP: • Hiërarchisch niveau dat binnen het kantoor verantwoordelijk is voor het aangaan van de zakelijke relatie met een PEP • Maatregelen die dienen te worden getroffen om de herkomst vast te stellen van het kapitaal dat in het kader van de zakelijke relatie of verrichting wordt gebruikt.

67

De procedures van het kantoor

Formation et sensibilisation du personnel

Aanwerving van personeel • Schriftelijke procedure met passende betrouwbaarheidscriteria waaraan het kantoorpersoneel bij aanwerving en aanstelling dient te voldoen, in functie van de risico’s die gepaard gaan met de uit te voeren opdrachten en functies; o Deze procedure beoogt de personen die in de uitoefening van hun opdrachten in relatie met de cliënt of transacties worden blootgesteld aan het risico op witwassen van geld

• Deelname aan speciale opleidings- en sensibiliseringsprogramma’s

Doelstelling Frequentie en duurtijd Organisatie : intern, extern, e-learning Documentatie, contrele verslag : samenvatting van de opleidingen gevolgd door kantoorgenoten, vermelding in het jaarlijks rapport van de witwasverantwoordelijke o Minimale verplichting in termen van tijdsbesteding:een halve dag (onder voorbehoud) … o o o o

•Communicatie en terbeschikkingstelling van informatie:

o Die het mogelijk maken de kennis up to date te houden, meer bepaald het cliëntacceptatiebeleid en – opvolging, de naam van de witwasverantwoordelijke, evenals de risicovolle regio’s, personen en activiteiten. 68

34

29-09-15

De procedures van het kantoor Situaties met het oog op het aangaan of bestendigen van de klantenrelatie

 Vertraagde identificatie die niet voldoet aan de voorwaarden

Ten gevolge van de uitzonderlijke omstandigheden, verhoogd risico, geen , verhoogd risico, geen verhoogde waakzaamheid mogelijk, geen vluchtige identificatie

 De identificatie beantwoordt niet aan de voorwaarden

Vb.: geen verificatiedocumenten

 Niet naleven van de voorwaarden i.g.v. PEP

Geen toestemming van persoon op passend hierarchisch niveau of ongekende oorsprong van de fondsen

 Onvolledige identificatie van de lasthebber

Vb.: geen verificatiedocumenten

 Onvolledige identificatie van de uiteindeiljk begunstigde

 Onvolledige identificatie met betrekking tot het voorwerp en de aard van de zakelijke relatie

Vb: identiteit niet overgemaakt door de cliënt, of onmogelijke verificatie in combinatie met een verhoogd risico

 Afwijzigheid van verhoogde waakzaamheid in geval van een verhoogd risico 69

De procedures van het kantoor

Melding van het vermoeden aan de C.F.I.

Moeten het voorwerp uitmaken van een melding wegens vermoeden van witwassen:

• feiten vastgesteld in de uitoefening van uw beroep waarvan u weet of vermoedt dat ze verband houden met het witwassen van geld of met de financiering van terrorisme • Ernstige en georganiseerde fiscale fraude, cfr. 13 indicateurs (AR 3/6/2007) • Vermoeden van valse informatie

Wanneer? Twijfel, vermoeden, zekerheid….

Personen die ertoe gerechtigd zijn een melding te doen Uitzondering op de meldingsplicht in geval van het bepalen van de rechtspositie van de cliënt Inhoud en vorm van de melding Communicatie en waarborg inzake confidentialiteit

Verbod op « tipping off »: Geen verbod: ontrading; melding IAB,strafrechtelijk onderzoek, aan andere beroepsbeoefenaars Verscherpte waakzaamheid na melding

Het instandhouden van de klantenrelatien na een melding Relatie met de C.F.I.

70

35

29-09-15

De Compliance officer 71

De Compliance officer (1/4)

Art. 18 van de antiwitwaswet:

De beroepsbeoefenaar wijst een of meer personen aan die verantwoordelijk zijn voor de toepassing van deze wet in hun onderneming of beroep. Deze personen zijn voornamelijk belast met de toepassing van de beleidslijnen en procedures evenals met het onderzoek van de schriftelijke verslagen

Omvangscriterium:

Zodra binnen het kantoor minstens tien beroepsbeoefenaars: - een activiteit uitoefenen; en/of -

een participatie hebben; en/of lid zijn van het bestuursorgaan, Andere kantoren moeten periodiek onderzoeken of zij geen verantwoordelijke moeten aanstellen  Netwerk: niet relevant  Indien het kantoor verbonden is met andere kantoren: bijzondere aandacht en jaarlijkse evaluatie

Requirements:

 Passende professionele betrouwbaarheid  Kennis van het wettelijke en reglementair kader  Onafhankelijkheid  Werkelijke bevoegdheid

Hij dient te worden benoemd door een een persoon met voldoende beslissingsbevoegdheid (in principe: bestuurssorgaan)

Taken:

 Het opstellen en invoeren van procedures  Sensibiliseren van personeel  Toezien op de aanwerving    

Interne verslagen annalyseren Meldingen aan de C.F.I. Bewaring van de documenten Contactpersoon voor IAB en C.F.I.

 Jaarlijks activiteitenverslag

72

36

29-09-15

De Compliance officer (2/4) Inzake procedures

Jaarlijks activiteitenverslag

• Opstellen en invoeren van procedures met het oog op naleving wettelijke bepalingen:

• Beschrijving van de administratieve organisatie, procedures en interne controles

• Beschrijving van ondernomen acties inzake de opleiding en sensibiliisering van personeel in het loop van het jaar

o de communicatie en centralisatie (cliëntacceptatie- en opvolgingsbeleid; naam van de witwasverantwoordelijke(n); risicogevoelige gebieden, personen en verrichtingen;

o Rekening houden met de risico’s op witwassen ingeval van identificatie op afstand of als een zakelijke relatie wordt aangegaan met PEP die in het buitenland woont o Opleiding van de kantoorleden

o vastleggen van de betrouwbaarheidscriteria waaraan het kantoorpersoneelbij aanwerving en aanstelling dient te voldoen

• Beschrijving van de activiteit =de l’activité « Analyse interne verslagen/atypische verrichtingen » : aantal ontvangen verslagen, typologiëen die geviseerd worden door de verslagen, percentage van de verslagen die aanleiding heeft gegeven tot melding aan de C.F.I.

• Communicatie van een kopie van het verslag aan het bestuursorgaan en in voorkomend geval het audit comité

73

De Compliance officer (3/4) Waarom een compliance officer aanstellen?

    

Een gespecialiseerd persoon Beste ervaring in de praktijk Afstand met de betrokken cliënt Implementatie van homogene procedures Homogene behandeling van interne verslagen

Indien er geen Compliance officer werd aangesteld:

  

Elke beroepsbeoefenaar van het kantoor Uitzondering: geen jaarlijks verslag Periodiek onderzoek naar verantwoord karakter aanstelling Compliance officer 74

37

29-09-15

De Compliance officer (4/4) Beroepsbeoefenaar Een transactie is atypisch (overeenkomsti g de vaste criteria van het kantoor)

Compliance officer

Bijkomende opzoekingen Oui

Is er een vermoeden dat de transactie verband houdt met witwassen

De uitgevoerde opzoekingen bewaren in het dossier van de cliënt

Oui

Opstellen van intern verslag en Verzending rapport aan de

Compliance officer

Bijkomende opzoekingen Is de transactie vatbaar voor witwassen van geld (vermoeden) ?

Oui

Opstellen van een melding inzake vermoeden van en Verzending aan de C.F.I.

Behoud intern rapport, haar analyse en, in voorkomend geval, de melding

75

Toezicht door het IAB 76

38

29-09-15

Toezicht door het IAB Art. 39, §1 van de antiwitwaswet:

de controle- of toezichthoudende overheden of tuchtoverheden van [accountants en belastingconsulenten stellen doeltreffende mechanismen in ter controle van de naleving door deze ondernemingen en personen van de verplichtingen bedoeld in de artikelen 7 tot 20, 23 tot 30 en 33, alsook van deze bedoeld in de koninklijke besluiten, reglementen en andere maatregelen genomen ter uitvoering van dezelfde bepalingen van deze wet.

De overheden bedoeld in het eerste lid mogen hun controle uitoefenen op grond van een afweging van de risico's.

Toezicht en controle zal in hoofdzaak via kwaliteitscontrole gebeuren. De antwitwaswet bepaalt ook:

 Het IAB kunnen alle informatie opvragen die zij nuttig acht over hoe de accountants en belastingconsulenten de uitvoering van de wet nakomen (art. 39)  Het tipping off verbod inzake de melding wegens vermoeden van witwassen kent een uitzondering voor het IAB 77

Toezicht door het IAB

 Let op het belang van de plaats die wordt toegekend aan de vragen die verband houden met witwassen van geld in de kwaliteitscontrole door het IAB: • Op het niveau van de organisatie van het kantoor • Op het niveau van de beoordeelde dossiers

78

39

29-09-15

Kerncijfers CFI

79

Kerncijfers (bron: CFI verslag 2014)

• • • •

Globaal: toename in 2014 van aantal subjectieve meldingen van 7.078 naar 10.229 In totaal ontving de CFI 27.767 meldingen in 2014, ongeveer 4.800 meer dan in 2013. Aantal doormeldingen aan de gerechtelijke overheden blijft constant: 1.131 (2014) vs. 1.168 (2013) In 2014 seponeerde de CFI 3.790 dossiers na analyse en vaststelling dat ernstige aanwijzingen in de zin van de wet van 11 januari 1993 ontbraken vs. 2.967 in 2013.

80

40

29-09-15

Kerncijfers (bron: CFI verslag 2014)

• • •

Wat betreft onderliggende misdrijven zijn oplichting, misbruik van vennootschapsgoederen en misdrijven die verband houden met faillissement het belangrijkste in aantal. Ernstige fiscale fraude heeft het grootste geldelijke belang (43,84%). Belangrijkste verrichtingen: Fiscale regularisatie (20,86%), internationale overschrijvingen (19,57 %), opnames (14,50%) en stortingen op rekening (13,27%).

81

Kerncijfers (bron: CFI verslag 2014)

Meldingsplichtigen

Levensverzekeringsondernemingen Verzekeringsbemiddelaars Notarissen

Kredietinstellingen B-Post

Accountants, belastingconsulenten en boekhouders(-fiscalisten)

2013

2014

18

9

196

967

129

1.373

5.690

6.955

139

133

1.085

1.392

Vastgoedmakelaars

67

72

Bedrijfsrevisoren

48

68

FOD Economie

22

Advocaten

FOD Financiën Curatoren

Douane & Accijnzen

9

34 7

1.404

7

1.420 8

7

1.480

82

41

29-09-15

Praktische cases

83

Case N°1 De feiten De leiding van een onderneming die stelt een dochteronderneming te zijn van een op de NYSE genoteerde Amerikaanse onderneming spreekt uw kantoor aan voor het verstrekken van fiscaal advies. Uit de eerste gesprekken blijkt dat het aandeelhouderschap bestaat uit meerdere aandeelhouders, die in samenspraak handelen en samen 60% van de aandelen vertegenwoordigen. Op uw vraag om meer precieze details van het aandeelhouderschap antwoordt men U dat de onderneming alle gegevens reeds overgemaakt heeft aan de Belgische bank waarmee ze werkt. Vragen • Hoe moeten we de cliënt identificeren ? • Moet men de aandeelhouders identificeren? • Welke procedures moeten worden gevolgd ? • Welke documenten moeten worden opgevraagd? 84

42

29-09-15

Case N°2 Feiten U voert een due diligence onderzoek uit voor rekening van "X", een vennootschap naar Duits recht. Het onderzoek is gericht op "Y", een vennootschap naar Belgisch recht die volledig in handen is van een vennootschap naar Libanees recht. Vennootschap Y is actief in de horecasector en wordt gecontroleerd door een confrater die sinds één jaar optreedt als commissaris. Overwegingen

•

Wat zijn uw verplichtingen op het vlak van de identificatie ten aanzien van de vennootschappen X en Y? 85

Case N°2

•

Uw klant X heeft u vertrouwelijk zijn voornemen meegedeeld om een deel van de officiële aankoopprijs en van de earn-outs contant te betalen aan de eigenaars van Y. Welke houding neemt u in dit geval aan en wat is uw aansprakelijkheid ten aanzien van deze toestand? • Bij het uitvoeren van het due diligence onderzoek stelt u vast dat Y in 2014 twee bankoverschrijvingen van elk KEUR 50 heeft verricht ten gunste van zijn moedervennootschap. Deze bedragen werden afgeboekt van de rekeningen-courant van de bestuurders van Y, die niet zijn goedgekeurd op het ogenblik dat u het due diligence onderzoek uitvoert. De overschrijvingen ten gunste van de moedervennootschap van Y hebben dezelfde mededeling: "aandeel Syrische ontwikkeling". Hoe analyseert u deze toestand en welke houding zou u moeten aannemen? 86

43

29-09-15

Case N°2

•

•

Bij het uitvoeren van het due diligence onderzoek stelt u in de rekeningen van Y frauduleuze verrichtingen vast die volgens u duidelijk binnen het toepassingsgebied van de wet van 11 januari 1993 vallen. U bespreekt dit met uw confrater die commissaris is bij Y en hij zegt u dat hij tot dezelfde bevindingen is gekomen en hiervan melding heeft gedaan aan de CFI. Bent u in dit geval verplicht om ook een melding te maken aan de CFI? Indien u beslist om een melding te maken aan de CFI omtrent de dubieuze verrichtingen vastgesteld bij Y, bent u verplicht om uw confrater commissaris hierover op de hoogte te brengen? 87

Case N°3 Feiten In het kader van een btw-controle plaatst de belastingadministratie vraagtekens bij de economische realiteit van de diensten verleend door vennootschap XXX, een vennootschap naar Tunesisch recht, en bij de samenwerkingsmodaliteiten tussen vennootschap XXX en vennootschap ABC, een vennootschap naar Belgisch recht. In het begin van de jaren 2000 heeft de zaakvoerder van vennootschap ABC stappen ondernomen om een vennootschap naar Tunesisch recht op te richten met het oog op het verplaatsen van bepaalde activiteiten. Daartoe heeft de zaakvoerder zich laten bijstaan door zijn boekhouder-fiscalist en een advocatenkantoor gespecialiseerd in dit soort transacties. 88

44

29-09-15

Case N°3 Feiten Vennootschap XXX was belast met het verlenen van een bepaald aantal diensten aan vennootschap ABC op basis van een overeenkomst van dienstverlening. Deze prestaties werden maandelijks gefactureerd, ten belope van 5.000€. Een aantal betalingen gebeurden rechtstreeks op de persoonlijke rekening van de zaakvoerder van vennootschap ABC, die eveneens aandeelhouder is van vennootschap XXX. Deze betalingen werden gedurende een bepaalde periode ingehouden door de bank in de vorm van een voorheffing. Vervolgens heeft de bank een einde gesteld aan deze inhoudingen zonder reden of kennisgeving. 89

Case N°3 Overwegingen

• • • •

Dekken de maandelijkste facturen en betalingen reële prestaties? Aard van de betalingen verricht op de rekening van de zaakvoerder? Dividenden? Terugbetaling van kosten? Totaalbedrag van de verrichting? Zijn deze bedragen van materieel belang voor de zaakvoerder en de vennootschappen?

90

45

29-09-15

Case N°3 Feiten die aanleiding kunnen geven tot het niet melden • Reële karakter van de prestaties. • Het feit dat de bank in het begin gedurende een bepaalde periode de voorheffing heeft ingehouden; dit laat vermoeden dat er geen sprake is van een voornemen tot witwassen. • Algemene situatie van de zaakvoerder en de vennootschappen en hun reputatie (low risk-compliant: inschakeling van een externe accountant, bedrijfsrevisor, inachtneming van de wettelijke bepalingen: voorbeeld: neerlegging van de jaarrekening, btw-aangiftes, RSZ, enz.) .

91

Question time …

92

46

29-09-15

Bijlagen

47

29-09-15

Context

95

Corruptie

Definitie: Corruptie betreft het door een natuurlijk persoon of rechtspersoon vragen, accepteren of ontvangen van een voordeel van welke aard dan ook teneinde een bepaalde gedraging te stellen in het kader van de uitoefening van zijn functie of het voorstellen of toekennen van dergelijk voordeel teneinde iemand een bepaalde gedraging te laten stellen. De wetgeving is van toepassing op personen en Belgische bedrijven die actief zijn in België ofin het buitenland. Belgisch Strafwetboek: • Artikelen 246 en volgende : Publieke corruptie • Artikelen 504 bis et ter : Private corruptie • Bestraffing : 6 maanden tot 3 jaar gevangenisstraf (10 in geval van verzwarende omstandigheden) • Geldboete : tot 100.000 € 96

48

29-09-15

Context – Evolutie wetgeving

1993 1998 2004 2010 2012 2013 2014 2015

Financiële instellingen Uitbreiding niet financiële beroepen Nieuwe basismisdrijven

Melding i.g.v. vermoeden van witwassen

Notie “Risk based approach”

Verschillende preciseringen

Beperking betaling in contanten tot 5.000€

Uitbreiding naar ambtenaren van de staat, curatoren en voorlopig bewindvoerders

Beperking betaling in contanten tot 3.000€

Uitbreiding vermogensplanners, etc…

4e Europese anti-witwasrichtlijn

UBO, PEP…

Nieuwe definitie ernstige fiscale fraude

97

Context – ernstige fiscale fraude (4/7)

Lopende initiatieven strekkende tot de objectivering van het begrip ernstige fiscale fraude

(NB: Deze initiatieven zijn nog niet afgerond, noch inwerking)

FEBELFIN 

Omvang van de ontdoken belasting voor het betreffende aanslagjaar: Proportionaliteitscriteria rekening houdend met de schade veroorzaakt aan de Schatkist

Hoe berekenen? 30% van het zakencijfer of bruto inkomen van de belastingplichtige. Meldingsplicht van toepassing van zodra de ontdoken belasting deze grens overschrijdt.  Een bruto bedrag van 100.000 EUR. Bijgevolg, is de meldingsplicht van toepassing van zodra het bedrag van de ontdoken belasting gelijk is aan of groter is dan 100.000 EUR, zelfs indien de grens van 30 % van het zakencijfer of bruto inkomen niet is bereikt. Onderscheid ? Personen die in de uitoefening van hun beroep een algemeen beeld hebben over de fiscale toestand van de belastingplichtige: meldingsplicht indien zij vaststellen dat de ontdoken belasting per aanslagjaar de grens van 30% van het zakencijfer of bruto inkomen overschrijdt en steeds indien deze 100.000 EUR bedraagt. Andere beroepsbeoefenaars: enkel gehouden op basis van de grens van 100.000 EUR. 98

49

29-09-15

Context - ernstige fiscale fraude (5/7)

Lopende initiatieven strekkende tot de objectivering van het begrip ernstige fiscale fraude

(NB: Deze initiatieven zijn nog niet afgerond, noch inwerking)

FEBELFIN 

Andere criteria om de ernst van de fraude te bepalen?

 Het gebruik van valse stukken zoals bedoeld in de fiscale wetboekken (art. 450 WIB 92 en gelijkaardige bepalingen in andere fiscale wetboeken),  De toepassing van een of meerdere indicatoren van fraude zoals voorzien in het nieuw artikel 2, §2 van het KB,  De graad van organisatie van de fraude.

99

Context - ernstige fiscale fraude (6/7)

Lopende initiatieven strekkende tot de objectivering van het begrip ernstige fiscale fraude

(NB: Deze initiatieven zijn nog niet afgerond, noch inwerking)

FEBELFIN

Indicatoren?

 Updaten van de lijst

 Reglmatige update rekening houdend met de jaarlijkse rapporten van de CFI in het onderdeel « typologie ». Toevoeging van een 14e indicator : omvangrijke bedrag van de verrichting en het abnormale karakter van dit bedrag gelet op de activiteiten of het eigen vermogen van de betrokkene waarover de beroepsbeoefenaar beschikt  Draagwijdte ? De indicatoren vormen slechts een hulpmiddel bij de identificatie van ernstige fiscale fraude. De al dan niet aanwezigheid van de indicatoren geven niet automatisch aanleiding tot het al dan niet melden van het vermoeden (zie in deze zin de interpretatie van de CFI, arrest GwH 102/2008 van 10 juli 2008 en de voorbereidende werken bij de wet van 15 juli 2013). 100

50

29-09-15

Cliëntidentificatie

101

Formulaires schémas

1a – Natuurlijke persoon cliënt of lasthebber (persoon die de opdrachtbrief ondertekent) Te identificeren gegevens

Verplichte gegevens: • Naam, voornaam • Geboorteplaats en -datum

Facultatieve gegevens (in de mate van het mogelijke): • Adres

Verificatiedocument

Belg met woonplaats in België: identiteitskaart of geldig paspoort (is document gelijkwaardig aan identiteitskaart). Niet-Belg met woonplaats in België: een document dat hem door de Belgische overheden wordt uitgereikt conform zijn statuut op het Belgisch grondgebied (verblijfsvergunning, bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister) Natuurlijke persoon met woonplaats in het buitenland: elk officieel identiteitsdocument zoals de identiteitskaart, het paspoort, het rijbewijs, de belastingaangifte (VS), sociale zekerheidskaart, enz. Indien het adres niet op de hierboven vermelde documenten werd opgenomen: • Verklaring ondertekend door cliënt betreffende zijn adres (indien cliënt met laag witwasrisico) • In voorkomend geval, versturen van post op naam met follow-up van teruggekeerde zending of opdrachtbrief.

Aanvullende maatregelen in functie van het risiconiveau in hoofde van de cliënt, zakelijke relatie of verrichting, identificatie al dan niet op afstand: • Afschrift van het certificaat van een geldige elektronische handtekening afkomstig van een certificatieautoriteit; • Fiscale aangifte, paspoort, rijbewijs, sociale zekerheidskaart, geboortebewijs...; • Aftoetsen aan de hand van betrouwbare andere bronnen: onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren (o.a. Companyweb, Graydon, Belfirst, Dun & Bradstreet…); • Binnen een redelijke termijn overgaan tot een face-to-face-identificatie Aanvullende maatregelen in functie van het risiconiveau in hoofde van de cliënt, zakelijke relatie of verrichting, identificatie al dan niet op afstand: • Afschrift van het certificaat van een geldige elektronische handtekening afkomstig van een certificatieautoriteit; • Fiscale aangifte, paspoort, rijbewijs, sociale zekerheidskaart, geboortebewijs...; • Aftoetsen aan de hand van betrouwbare andere bronnen: onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren (o.a. Companyweb, Graydon, Belfirst, Dun & Bradstreet…); • Binnen een redelijke termijn overgaan tot een face-to-face-identificatie

102

51

29-09-15

1b – Natuurlijk persoon die uiteindelijk begunstigde is – omvat :

 De uiteindelijk begunstigde van de cliënt du client personne morale, et/ou  De uiteindelijk begunstigde van de opdracht (persoon die voordeel haalt uit de zakelijke relatie of transactie)

Te identificeren gegevens

Verplichte gegevens :  Naam, voornaam

Verificatiedocument

Documenten te leveren door de cliënt zelf indien het gaat om de uiteindelijke begunstigde van een rechtspersoon: • Oprichtingsakte (publicatie Belgisch Staatsblad, KBis, Kamers van Koophandel…), • Aandelenregister, aanwezigheidslijst algemene vergadering… Natuurlijke persoon is uiteindelijke begunstigde van de opdracht: : Verificatie van de identiteit van de lasthebber aan de hand van de identiteitskaart, het paspoort, het bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister of enig ander document dat hem door een overheid wordt uitgereikt, rijbewijs, belastingaangifte (VS), inschrijving bij de sociale zekerheid of enig ander bewijsstuk naargelang de risicogevoeligheid van de cliënt, zakelijke relatie of verrichting;

Facultatieve gegevens (in de mate van het mogelijke): • Geboortedatum en -plaats •Adres

Indien het adres niet vermeld is in voormelde documenten: • Verklaring ondertekend door cliënt betreffende het adres (indien cliënt met laag witwasrisico) • In voorkomend geval, versturen van post op naam met follow-up van teruggekeerde zending.

Indien uiteindelijke begunstigde ook lasthebber is : identificatie overeenkomstig de regels voor lasthebbers 103

Te identificeren gegevens

2 – Cliënt is een vennootschap(1/2)

Verplichte gegevens::  • Maatschappelijke benaming  • Maatschappelijke zetel  • Lijst van bestuurders  • Bepalingen betreffende de vertegenwoordigingsbevoegdheid

Verificatiedocument

Rechtspersoon naar Belgisch recht :  de gecoördineerde statuten die ter griffie van de rechtbank van koophandel zijn neergelegd of in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad zijn gepubliceerd;  de lijst van de bestuurders van de cliënt-rechtspersoon en de bekendmaking van hun benoeming in het Belgisch Staatsblad, of enig ander bewijsstuk aan de hand waarvan hun hoedanigheid van bestuurder kan worden bewezen, zoals elke publicatie in het Belgisch Staatsblad waarin die personen als bestuurders worden vermeld, of de bij de Nationale Bank van België neergelegde jaarrekening;  de recentste publicatie van de vertegenwoordigingsbevoegdheden van de cliëntrechtspersoon in het Belgisch Staatsblad;  of enig ander document afkomstig van betrouwbare, onafhankelijke externe bronnen of opzoekings- en zoekmotoren indien de cliënt, zakelijke relatie of verrichting een laag risico op witwassen van geld of financiering van terrorisme inhouden

Formulaires schémas

Rechtspersoon naar buitenlands recht :  gebruik van gelijkaardige bewijsstukken als deze opgesomd voor de rechtspersonen naar Belgisch recht: Kbis (Fr), Mémorial Luxembourgeois, Kamers van Koophandel;  of enig ander document afkomstig van betrouwbare, onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren indien de cliënt, zakelijke relatie of verrichting een laag risico op witwassen van geld of terrorismefinanciering inhouden. De lasthebber die de cliënt vertegenwoordigt in zijn zakelijke relatie met de beroepsbeoefenaar: • identificatie van de lasthebber; • identificatie van de bevoegdheid van de lasthebber om de vennootschap te verbinden.

 verificatie van de identiteit van de lasthebber aan de hand van de identiteitskaart, het paspoort, het bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister of enig ander document dat hem door een overheid wordt uitgereikt, rijbewijs, belastingaangifte (VS), inschrijving bij de sociale zekerheid of enig ander bewijsstuk naargelang de risicogevoeligheid van de cliënt, zakelijke relatie of verrichting;  verificatie van de bevoegdheid om de rechtspersoon/juridische structuur te verbinden: publicatie in het BS van de vertegenwoordigingsbevoegdheden, organigram, een organisatienota, een interne of externe mededeling aan de rechtspersoon of juridische structuur, een persbericht of enig ander document afkomstig van onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren.

104

52

29-09-15

Te identificeren gegevens

2 - Cliënt is een vennootschap(2/2)

Verificatiedocument

De uiteindelijke begunstigde beoogt de persoon of personen:  Taak van de cliënt: verplichting om de identiteit van zijn uiteindelijke begunstigden • die in rechte de controle hebben over de rechtspersoon: de personen die meer dan 25 mee te delen aan de hand van de oprichtingsakte van de vennootschap, het % van de aandelen of stemrechten van een niet-genoteerde vennootschap bezitten of dit nominatief aandeelhoudersregister, of de vennotenlijst, de lijst van de aanwezigheden rechtstreeks of onrechtstreeks controleren; op algemene vergaderingen, enz.; • die in feite een controle uitoefenen op de rechtspersoon: de personen die de  Taak van de beroepsbeoefenaar: controlebevoegdheid uitoefenen op de vennootschap door het uitoefenen van mandaten • onderzoek van de pertinentie en de geloofwaardigheid van de door de cliënt in het bestuursorgaan en die haar beheer als dusdanig beïnvloeden doch niet optreden in de relatie met de beroepsbeoefenaar meegedeelde informatie; • die voordeel halen uit de verrichting of zakelijke relatie • bijkomende verificaties via de toetsing aan de hand van andere openbare of onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren. Deze bijkomende verificaties hangen af van de risicogevoeligheid van de cliënt, zakelijke relatie of verrichting op het vlak van witwassen van geld of terrorismefinanciering. Identificatie van het voorwerp en de aard van de zakelijke relatiea • kennisneming van de doelstelling die de cliënt nastreeft met het aanknopen van de zakelijke relatie; • kennisneming van het type verrichtingen dat hij wenst uit te voeren, in het bijzonder in het kader van bepaalde wettelijke opdrachten zoals de inbreng in natura, de ontbinding van vennootschappen, fusies of andere opdrachten die vallen buiten het klassiek kader waarbinnen de beroepsbeoefenaar werkzaam is. Dit onderzoek hangt af van: • de activiteitensector waarbinnen de cliënt werkzaam is; • de geografische ligging van de activiteiten; • de risicogevoeligheid van de cliënt. Aanvullende maatregelen : informatie afkomstig van betrouwbare buitenlandse bronnen : onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren (bv. Graydon, Companyweb, Dun & Bradstreet, enz..

Formulaires schémas

105

Formulaires schémas

3 – Cliënt die: • Een rechtspersoon andere dan een vennootschap • Of een juridische structuur met of zonder rechtspersoonlijkheid (VZW, EESV, consortium, bijkantoor, OFP, trusts, stichting…) (1/2)

Te identificeren gegevens

Verplichte gegevens :  Maatschappelijke benaming  Maatschappelijke zetel  Lijst van bestuurders  Bepalingen betreffende de vertegenwoordigingsbevoegdheid

Verificatiedocument

Rechtspersoon naar Belgisch recht: • de gecoördineerde statuten die ter griffie van de rechtbank van koophandel zijn neergelegd of in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad zijn gepubliceerd; • de lijst van de bestuurders van de cliënt-rechtspersoon en de bekendmaking van hun benoeming in het Belgisch Staatsblad, of enig ander bewijsstuk aan de hand waarvan hun hoedanigheid van bestuurder kan worden bewezen, zoals elke publicatie in het Belgisch Staatsblad waarin die personen als bestuurders worden vermeld, of de bij de Nationale Bank van België neergelegde jaarrekening; • de recentste publicatie van de vertegenwoordigingsbevoegdheden van de cliëntrechtspersoon in het Belgisch Staatsblad; • of enig ander document afkomstig van betrouwbare, onafhankelijke externe bronnen of opzoekings- en zoekmotoren indien de cliënt, zakelijke relatie of verrichting een laag risico op witwassen van geld of terrorismefinanciering inhouden. Rechtspersoon naar buitenlands recht: • gebruik van gelijkaardige bewijsstukken als deze opgesomd voor de rechtspersonen naar Belgisch recht: Kbis (Fr), Mémorial Luxembourgeois, Kamers van Koophandel; • of enig ander document afkomstig van betrouwbare, onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren indien de cliënt, zakelijke relatie of verrichting een laag risico op witwassen van geld of terrorismefinanciering inhouden.

106

53

29-09-15

Formulaires schémas

3 - Cliënt die: • Een rechtspersoon andere dan een vennootschap • Of een juridische structuur met of zonder rechtspersoonlijkheid (VZW, EESV, consortium, bijkantoor, OFP, trusts, stichting…) (2/2)

Te identificeren gegevens

De lasthebber die de cliënt vertegenwoordigt in zijn zakelijke relatie met de beroepsbeoefenaar: • identificatie van de lasthebber; • identificatie van de bevoegdheid van de lasthebber om de vennootschap te verbinden.

De uiteindelijk begunstigde van de cliënt:  Natuurlijk persoon die uiteindelijk 25% van het vermogen van de vennootschap rechtstreeks of onrechtstreeks bezit  Personnes physiques qui exercent un contrôle sur 25% des biens du client, notamment en exerçant des mandats au sein de l’organe d’administration du client

Verificatiedocument

 verificatie van de identiteit van de lasthebber aan de hand van de identiteitskaart, het paspoort, het bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister of enig ander document dat hem door een overheid wordt uitgereikt, rijbewijs, belastingaangifte (VS), inschrijving bij de sociale zekerheid of enig ander bewijsstuk naargelang de risicogevoeligheid van de cliënt, zakelijke relatie of verrichting;  verificatie van de bevoegdheid om de rechtspersoon/juridische structuur te verbinden: publicatie in het BS van de vertegenwoordigingsbevoegdheden, organigram, een organisatienota, een interne of externe mededeling aan de rechtspersoon of juridische structuur, een persbericht of enig ander document afkomstig van onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren.  Rôle actif du client : les informations relatives aux bénéficiaires seront communiqués par l’organe de gestion notamment moyen de l’acte de constitution de la personne morale ou de la construction juridique, …  Rôle du réviseur : o Analyse de la pertinence et de la vraisemblance des informations transmises par le client; o Vérifications complémentaires via le recoupement avec d’autres sources externes publiques ou indépendantes ou des moteurs de recherche et d’analyse. Ces vérifications complémentaires dépendent du niveau de risque du client, de la relation d’affaire ou de la transaction en matière de blanchiment ou de financement du terrorisme.

Personnes morales autres que sociétés : Possibilité de désigner in abstracto le groupe de personnes dans l’intérêt duquel cette personne morale a été constituée ou à l’égard duquel elle produit ses effets ; pas d’identification requise de chacun des individus formant ce groupe. Tel est le cas notamment des associations professionnelles qui représentent un secteur de l’industrie ; dans ce cas, les bénéficiaires seront notamment les entreprises affiliées à cette association ou des copropriétés.

Mesures complémentaires : recoupement au moyens de sources étrangères fiables : sources externes indépendantes ou des moteurs de recherche et d’analyse (telles par exemple107 que Graydon, Belfirst, Duns & Bradstreet…).

4 - Identificatie van het voorwerp en de aard van de zakelijke relatie  

Kennisneming van de doelstelling die de cliënt nastreeft met het aanknopen van de zakelijke relatie; Kennisneming van het type verrichtingen dat hij wenst uit te voeren, in het bijzonder in het kader van bepaalde wettelijke opdrachten zoals de inbreng in natura, de ontbinding van vennootschappen, fusies of andere opdrachten die vallen buiten het klassiek kader waarbinnen de beroepsbeoefenaar werkzaam is. Beoordeling aan de hand van :  de activiteitensector waarbinnen de cliënt werkzaam is;  de geografische ligging van de activiteiten;  de risicogevoeligheid van de cliënt. Identificatie :  Activiteit van de cliënt;  Herkomst van de fondsen of van het vermogen;  Samenhang van de aangegeven activiteit van de cliënt met de boekhoudkundige en financiële gegevens

Bronnen: • afstemming met de statuten en het jaarverslag; • website van de cliënt; • onafhankelijke externe bronnen of zoekmotoren (bv. Graydon, Companyweb, Dun & Bradstreet, enz..

108

54

29-09-15

109

110

55

29-09-15

111

Toezicht door het IAB 112

56

29-09-15

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

113

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

114

57

29-09-15

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

115

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

116

58

29-09-15

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

117

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

118

59

29-09-15

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

119

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

120

60

29-09-15

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

121

Toezicht door IAB – Gidsen inzake kwaliteitscontrole - Structuur

122

61

29-09-15

De vierde Europese antiwitwas Richtlijn 123

De vierde Europese Antiwitwas Richtlijn

Goedgekeurd eind juni 2015. Omzetting in nationale wetgeving binnen twee jaar. Uitbreiding toepassingsgebied Handelaren in goederen met een hoge waarde voor contante transacties Aanbieders van gokdiensten

Implementatie Recommendations 2012 by the Financial Action Task Force (FATF) “Serious tax crimes” binnen de scope Bevestiging en intensifiëring van de risk based approach

Bijlage I: niet-uitputtende lijst van risicovariabelen die meldingsplichtige entiteiten in overweging moeten nemen wanneer zij bepalen in welke mate cliëntenonderzoeksmaatregelen moeten worden toegepast Bijlage II: niet-uitputtende lijst van factoren en soorten bewijs van potentieel lager risico Bijlage III: niet-uitputtende lijst van factoren en soorten bewijs van potentieel hoger risico

62

29-09-15

De vierde Europese Antiwitwas Richtlijn De uitbreiding van PEP regime naar binnenlandse PEPs, directe familieleden en nauwe verwanten De afschaffing van de automatische vrijstelling van identificatie en verificatie in bepaalde gevallen

De vierde Europese Antiwitwas Toename van het spectrum aan sancties die verbonden kunnen worden bij meldingsplichtige entiteiten voor inbreuken op de wetgeving met betrekking tot: Cliëntenonderzoek melding van verdachte transacties bewaren van bewijsstukken interne controles

Bij de toepassing van deze richtlijn moeten de lidstaten ervoor zorgen dat het opleggen van administratieve maatregelen en sancties overeenkomstig deze richtlijn en van strafsancties overeenkomstig het nationale recht niet indruist tegen het beginsel ne bis in idem

63

29-09-15

De vierde Europese Antiwitwas Richtlijn

Lidstaten zorgen ervoor dat ten minste volgende administratieve maatregelen en sancties kunnen worden opgelegd:

(a) een publieke verklaring waarin de voor de schending verantwoordelijke natuurlijke of rechtspersoon en de aard van de schending worden vermeld; (b) een bevel waarin wordt geëist dat de voor de schending verantwoordelijke natuurlijke of rechtspersoon het gedrag staakt en niet meer herhaalt; (c) in geval van een aan een vergunning onderworpen meldingsplichtige entiteit, intrekking van de vergunning; (d) een tijdelijk verbod tegen elk verantwoordelijk gehouden lid van het managementorgaan van de meldingsplichtige entiteit om functies bij instellingen uit te oefenen; (e) administratieve geldboeten oplopend tot tweemaal het bedrag van de als gevolg van de schending behaalde winsten of minstens 1.000.000 EUR

In afwijking van e) indien het gaat om krediet- of financiële instelling:

(f) ingeval het een rechtspersoon betreft, administratieve geldboeten oplopend tot 10% van de totale jaaromzet van de rechtspersoon in het voorgaande boekjaar of minstens 5.000.000 EUR; (g) ingeval het een natuurlijke persoon betreft, administratieve geldboeten oplopend tot maximaal 5 000 000 EUR of, in de lidstaten waar de euro niet de officiële valuta is, het overeenkomstige bedrag in de nationale valuta op de datum van inwerkingtreding van deze richtlijn.

De vierde Europese Antiwitwas Richtlijn

Voor de toepassing van punt f) wordt, wanneer de rechtspersoon een dochteronderneming of moederonderneming is, als de betreffende totale jaaromzet de totale jaaromzet genomen die resulteert uit de geconsolideerde rekening van de uiteindelijke moederonderneming in het voorgaande bedrijfsjaar.

64

29-09-15

UBO register

Toename aan transparantie inzake de UBO van rechtspersonen en andere entiteiten middels een register dat door belanghebbenden kan worden geraadpleegd. Mogelijkheid om senior manager te identificeren als UBO in geval geen controle op niveau aandelenbezit

Privacy Preventieve witwaswetgeving moet gericht zijn en proportioneel en geen algeheel controlesysteem van de gehele bevolking Compliance 4e AML Richtlijn met Europese wetgeving inzake gegevensbescherming en de bescherming van de grondrechten vastgesteld in het EU-Handvest van de grondrechten (privacy) Maatregelen vereist voor gebruik persoonsgegevens bij: Marketing Commercieel Transfer tussen organisaties Transfers buiten de EU

65

29-09-15

Tuerlinckx Fiscale Advocaten bvcvba Maria-Henriëttalei 1 B-2018 Antwerpen

Nijverheidsstraat 14 B-2260 Westerlo

T. +32 3 206 21 10 F. +32 3 206 21 19

T. +32 14 21 01 10 F. +32 14 21 01 19

www.tuerlinckx.eu

66