Wetenschappelijke Vergadering Recente evoluties in de oncologische thoraxchirurgie Lieven Depypere, thoraxheelkunde, AZ Damiaan Oostende Consulent thoraxheelkunde UZ Gasthuisberg Leuven
[email protected] www.heelkunde-azdamiaan.be
Indeling: • • • • •
Situering Longcarcinoom Slokdarmcarcinoom Evoluties in oncologische thoraxchirurgie Publiek debat en eigen cijfers
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Indeling: • • • • •
Situering Longcarcinoom Slokdarmcarcinoom Evoluties in oncologische thoraxchirurgie Publiek debat en eigen cijfers
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Situering Oncologische thoraxchirurgie behelst behandeling van primaire longtumoren primaire slokdarmtumoren thymoom + thymosarcoom andere primaire mediastinale tumoren thoraxwand- en diafragmatumoren metastasen in de thorax
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Indeling: • • • • •
Situering Longcarcinoom Slokdarmcarcinoom Evoluties in oncologische thoraxchirurgie Publiek debat en eigen cijfers
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom • In 2010: 7831 nieuwe diagnose in België (5616 M en 2215 V) • 2 types: kleincellig (SCLC) (1/4) en niet-kleincellig (NSCLC) (3/4) • > 50% sterft binnen het jaar na diagnose (25 tot 30% stadium III en 45 tot 50% stadium IV bij diagnose)
• 5-jaarsoverleving van 14,6% (M) en 19,5% (V)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom stagering TNM7: T-stadium T1: 0-3cm T2: >3-7cm of ingroei viscerale pleura T3: > 7cm of ingroei pariëtale pleura, thoraxwand, meerdere nodules in dezelfde lob, … T4: ingroei in mediastinum, grote vaten, trachea, slokdarm of meerdere nodules in verscheidene lobben van dezelfde long
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom stagering TNM7: N-stadium N1: tot hilair ipsilateraal => pos 10 en hoger N2: mediastinaal N3: contralateraal TNM7: M-stadium M1: metastasen op afstand
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom stagering • Bronchoscopie, EUS, EBUS of transthoracale punctie. Door ligging niet altijd makkelijk => soms thoracoscopie
Histologie
• HRCT thorax [+ bovenbuik (bijnieren + lever)]
T
• • • •
FDG-PET (botscan) NMR hersenen (bij curatief en zeker stadium III) Bloedname + tumormerkers
23 april 2014
N M
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom: Oncologisch operabel? • Indien geen metastasen op afstand: mediastinale staging • PET-CT => veel vals positieven • => histologie! • EUS / EBUS • Mediastinoscopie • Thoracoscopie • Stadium I en II => chirurgie
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom: Medisch operabel? • Cardiale klachten of VG? => Zo ja: nazicht • Longfunctie (+ diffusie)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Indeling: • • • • •
Situering Longcarcinoom Slokdarmcarcinoom Evoluties in oncologische thoraxchirurgie Publiek debat en eigen cijfers
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom • 1200 nieuwe patiënten per jaar in België • Laatste decennia forse stijging van het adenocarcinoom (Barrettmetaplasie gerelateerd ikv GORD) • Overall 5-jaarsoverleving van 10-15% => Door betere diagnostiek en multimodale behandeling: > 20%
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom stagering (TNM7)
N1= 1-2 N2= 3-6 N3= 7 of meer
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom stagering (TNM7) N
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom stagering • • • • •
Oesofagogastroscopie EUS (echo-endo) CT thorax/abdomen FDG-PET Bloedname + CEA
Histologie + T N M
• (RX SMD) • (laparoscopie)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom: oncologisch operabel?
• Mucosale kanker => EMR +/- ablatie • Extramucosale kanker => Heelkunde +/- CRT • Gemetastaseerde kanker => CT
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom: Medisch operabel? Cardiovasculair en pulmonaal • Longfunctie • Echocardiografie • Fietsproef of alternatief • Duplex halsvaten
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Indeling: • • • • •
Situering Longcarcinoom Slokdarmcarcinoom Evoluties in oncologische thoraxchirurgie Publiek debat en eigen cijfers
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Eerste slokdarmresectie voor een kwaadaardige tumor: 1913 Franz Torek (1861–1938)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Eerste pneumonectomie voor een kwaadaardige tumor: 1933 Evarts A. Graham(1883–1957)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Evoluties type ingreep Slokdarm
Long
Posterolaterale thoracotomie + laparotomie + cervicotomie
Posterolaterale thoracotomie
Thoracofrenolaparotomie Transhiatale oesofagectomie via laparotomie Minimaal invasief (eerste MIO: 1999. Watson)
Muscle sparing anterieure of laterale thoracotomie
Minimaal invasief (eerste VATS lobectomie: 1994. McKenna)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Waarom minimaal invasief? Vele definities over “minimaal invasief” => Via “kleine” incisies, met volledig gebruik van camera (geen direct zicht) en zonder spreiden van de ribben
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Waarom minimaal invasief? Minder littekens Minder pijn Minder respiratoire en andere complicaties Korter verblijf en sneller herstel Zelfs haalbaar voor hoog-risico patiënten Snellere en correctere adjuverende therapie (en betere overleving?) • Goedkoper • En vooral: ONCOLOGISCH DEZELFDE PROCEDURE • • • • • •
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Littekens
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Pijn
Detterbeck, Thoracic Surgical Science. 2009; 6 Published online 2009 August 3. doi: 10.3205/tss000018
Biere et al, Lancet 2012; 379: 1887-92
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Verblijf
Scott et al, Video-assisted thoracic surgery versus open lobectomy for lung cancer: A secondary analysis of data from the American College of Surgeons Oncology Group Z0030 randomized clinical trial. The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery Vol 139; 4: 976–983
Biere et al, Lancet 2012; 379: 1887-92
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Respiratoir
Detterbeck, Thoracic Surgical Science. 2009; 6 Published online 2009 August 3. doi: 10.3205/tss000018
Biere et al, Lancet 2012; 379: 1887-92
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Andere complicaties
Scott et al, Video-assisted thoracic surgery versus open lobectomy for lung cancer: A secondary analysis of data from the American College of Surgeons Oncology Group Z0030 randomized clinical trial. The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery Vol 139; 4: 976–983 Biere et al, Lancet 2012; 379: 1887-92
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Hoog risico patiënten
(Ann Surg 2012;256: 487–493) Multivariate analysis of pulmonary complications: • • • •
Thoracotomy (OR 1,25) Decreasing FEV1 (OR 1,01 pu) DLCO% predicted (OR 1,01 pu) Increasing age (OR 1,02 py)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Adjuvante therapie
Petersen et al, Ann Thor Surg, 83(4):2007;1245–1250
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Lymfeklierdissectie
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Lymfeklierdissectie Sagawa et al, Ann Thorac Surg. 2002 Mar;73(3):900-4. A prospective trial of systematic nodal dissection for lung cancer by video-assisted thoracic surgery: can it be perfect? Abstract BACKGROUND: There have been no reports evaluating the completeness of systematic nodal dissection with video-assisted thoracic surgery (VATS). In order to elucidate the completeness of the dissection, we have conducted a prospective trial with patients having primary lung cancer. METHODS: Patients with clinical stage I lung cancer were the candidates for this study. Thoracotomy was performed with a small skin incision of 7 cm to 8 cm in length. Through these small wounds and two trocars, pulmonary resection was performed and then hilar and mediastinal lymph nodes were dissected. After that, a standard thoracotomy was carried out by another surgeon to complete systematic nodal dissection. RESULTS: Video-assisted thoracic surgery lobectomy with lymph node dissection was accomplished in 17 right lung cancer patients and 12 left lung cancer patients. On the right side, the average numbers of resected lymph nodes by VATS and remnant lymph nodes were 40.3 and 1.2, respectively. The average weights of dissected tissues by VATS and remnant tissues were 10.0 g and 0.2 g, respectively. On the left side, there were 37.1 and 1.2 lymph nodes and 8.3 g and 0.2 g of weight of dissected tissues. No nodal involvement was observed in the remnant lymph nodes. CONCLUSIONS: The lymph node dissection with VATS was technically feasible and the remnant ("missed" by VATS) lymph nodes and tissues were 2% to 3%, which seems acceptable for clinical stage I lung cancer.
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Lymfeklierdissectie
Biere SS, Cuesta MA, van der Peet DL. Minimally invasive versus open esophagectomy for cancer: a systematic review and meta-analysis. Minerva Chir. 2009 Apr;64(2):121-33.
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
En wie gaat dat betalen?
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Technische vereisten •
Absolute noodzaak voor afzonderlijke longventilatie (dubbel lumen tube of bronchusblokker)
•
Gecombineerd met soms moeilijke positionering… (prone position)
•
Aangepast instrumentarium
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Minimaal invasieve oesofagectomie (MIO)
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
VATS lobectomie
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Indeling: • • • • •
Situering Longcarcinoom Slokdarmcarcinoom Evoluties in oncologische thoraxchirurgie Publiek debat en eigen resultaten
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
KCE-rapport 200 (16 april 2013) •
Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) peilde samen met de Stichting Kankerregister naar de kwaliteit van de zorg bij slokdarm- en maagkanker. Het blijven moeilijk te behandelen kankers, met een kans om 5 jaar na de diagnose nog in leven te zijn van 21% voor slokdarmkanker en 30% voor maagkanker. Met deze cijfers doet België het wel beter dan de meeste Europese landen. De overlevingskansen liggen duidelijk hoger als de patiënt behandeld wordt in een ‘ervaren’ of hoog-volume ziekenhuis. Toch komt slechts 1 op 20 patiënten met maagkanker en 1 op 3 patiënten met slokdarmkanker daar terecht. Goede registratie, ondermeer over het stadium waarin de kanker zich bevindt, is essentieel voor de opvolging van de zorgkwaliteit. In 35% van de gevallen werd deze informatie niet gemeld aan het Kankerregister.
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Persbericht 17 juni 2013 De overlevingskans bij slokdarmkanker is tot vier keer hoger in ziekenhuizen die er veel ervaring mee hebben. Toch komt maar een op de drie patiënten in die ziekenhuizen terecht. CM publiceert daarom op haar website de cijfers van het aantal CM-leden dat voor die kanker in behandeling waren per ziekenhuis. Patiënten kunnen zo nagaan in welke ziekenhuizen ze best behandeld worden voor deze ziekte.
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Slokdarmcarcinoom
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom: eigen cijfers
vergeleken met European Society of Thoracic Surgeons Database (> 43000 resecties)
2004-2014: 75 anatomische longresecties
•
Leeftijd: gem 66j (40-88) 40% 23%
30% 20%
35%
7%
7%
10% 0%
29%
40-49
50-59
60-69
70-71
80-89
Lokalisatie 1%
1% 12%
33%
23%
16%
LBK
24%
LLL
LOK MK
7%
24%
LUL
RBK
17%
35% 7%
ROK
ML RUL RLL unknown
bronchus intermedius
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom: eigen cijfers Histologie (N=75)
c stadium (N=66)
adeno
3% 3%
spino 4% 7%
8%
7%
3% Ia
18%
grootcellig
42%
28%
14% 32%
carcinoïd/nneuroendocrien metastase
Ib IIa
8%
IIb 23%
IIIa IIIb
complete respons
IV
andere
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Longcarcinoom: eigen cijfers Verblijf en complicaties
vergeleken met European Society of Thoracic Surgeons Database (> 43000 resecties)
• • • •
Gemiddeld verblijf ICU/MCU: 2,9 d (1-26), mediaan = 2d Gemiddelde hospitalisatieduur: 14 d (5-104), mediaan = 10d 30 dagen mortaliteit 4% (ESTS database: 3,8%) Verlengd luchtlek 8% (ESTS database: 8,7%) University of Ancona Complications (T M&M)
Complicaties (T M&M) 3% 3% 12%
4%
none
I 61%
IIIa
V
II 65%
IIIb IV
I
23%
II
12% 5%
4% 3% 3% 2%
geen
IIIa IIIb
0%
23 april 2014
IV V
Wetenschappelijke vergadering
Thoracic Morbidity and Mortality System
J Thorac Dis 2013;5(3):217-222
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering
Vragen?
23 april 2014
Wetenschappelijke vergadering