Wetenschappelijk Verslag 1980 van de Technische Hogeschool Eindhoven

Wetenschappelijk Verslag 1980 van de Technische Hogeschool Eindhoven Inhoud 1. Bijdrage op instellingsniveau 1.1. Algemeen 1.2. De centrale beleidsruimte 1.3. Doctoraten en Octrooien 2. Bijdragen van de (onder)afdelingen 2.1. Onderafdeling der Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen 2.2. Afdeling der Bedrijfskunde 2.3. Onderafdeling der Wiskunde 2.4. Afdeling der Technische Natuurkunde 2.5. Afdeling der Werktuigbouwkunde 2.6. Afdeling der Elektrotechniek 2.7. Afdeling der Scheikundige Technologie 2.8. Afdeling der Bouwkunde

pagina 5

15

31 55

69 99 123 149 177

3. Bijdrage van het Rekencentrum

199

4. Bijdrage van het Instituut voor Perceptie-onderzoek

203

5. Bijdragen van Samenwerkingen met andere instellingen van W.o. 5.1. Bijdrage van het Samenwerkingsorgaan KHT-THE 5.2. Bijdrage van de Samenwerking RL-THE

213 219

6. Bijdragen van beleidscommissies op het gebied van 6.1. Internationale ontwikkelingssamenwerking (CICA) 6.2. Biomedische en gezondheidstechniek (BMGT)

225 .233

7. Bijlagen 7.1. Hogeschoolraadsbesluiten 7.2. Overzicht researchcontracten 7.3. Jaarverslag 1980 van de Bestuurscommissie Contacten Bedrijfsleven 7.4. Toelichting bij het zichtbaar maken van de wetenschappelijke output 7.5. Doctoraten 7.6. Octrooien 7.7. Wetenschappelijke onderscheidingen

DBZ/SOO/JC/mi 30-11-1981

239 241 249 257 261 263 267 269

Wetenschappelijk Verslag 1980 1. Bijdrage op instellingsniveau 1.1. Algemeen Dit wetenschappelijk verslag is gebaseerd op bijdragen van:

* -

*

de acht (onder)afdelingen van de THE, te weten: wijsbegeerte en maatschappijwetenschappen (WM)l) bedrijfskunde (BDK) wiskunde (WSK)l) technische natuurkunde (N) werktuigbouwkunde (W) elektrotechniek (E) scheikundige technologie (T) bouwkunde (B) het rekencentrum (RC) van de THE; naast een bijdrage aan het onderzoek van vakgroepen in enige (0)afdelingen, levert het RC ook een zelfstandige bijdrage op onderzoekgebied.

*

een niet-facultair instituut, te weten: - instituut voor perceptie onderzoek (IPO)

*

het samenwerkingsorgaan KHT2)THE

*

samenwerking met de Rijksuniversiteit Limburg

*

twee beleidscommissies, namelijk voor: internationale ontwikkelingssamenwerking (CICA); - biomedische en gezondheidstechniek (BMGT) 1) de afdeling algemene wetenschappen is niet apart genoemd; deze afdeling omvat de onderafdelingen WSK en WM 2) Katholieke Hogeschool Tilburg

- 1-

2

Samenwerkingen Samenwerkingen worden genoemd in de bijdragen van de (o)afdelingen en het RC c.q. door de vakgroepen. Voor het IPO en het samenwerkingsorgaan KHT-THE bestaan geformaliseerde samenwerkingsverbanden. De bijdragen van de beleidscommissies hebben betrekking op samenwerkingen die in principe in de betreffende vakgroepsbijdragen zijn begrepen, maar die wellicht niet op themaniveau zijn geprofileerd. Ter completering van het zicht op samenwerkingsverbanden kan gewezen worden op: - de (centraal ondersteunde) interafdelingswerkgroepen (zie het betreffende hogeschoolraadsbesluit bijlage 7.1.; naast de hier genoemde interafdelingswerkgroepen bestaan er nog enkele, die niet uit de centrale beleidsruimte worden ondersteund. In totaal zijn er ca. 23 interafdelingswerkgroepen). - een overzicht van de formeel afgesloten researchkontrakten (bijlage

7.2.). Kwantitatieve samenvatting Een kwantitatieve samenvatting van de bijdragen van de (o)afdelingen, het RC (voorzover niet opgenomen in de vakgroepsopgaven) en van het IPO is hieronder weergegeven. De gegevens van het samenwerkingsorgaan KHT-THE, de samenwerking RL-THE en de beleidscommissies CICA en BMGT zijn begrepen in de hierboven genoemde opgaven.

Wetenschappe1ijk Verslag THE 1980 Kwantitatieve samenvatting Wetenschappe1iike output Aantal Vakgr.

'T'hema's

Overige

Overige

wetensch.

vak

pub!.

Disaert.

Bestede onderzoek capaciteit(maniaar ell. W.P.) p;e1dstroom

pub 1.

Octrooien

eerate

'78 '79 '80 '78 '79 '80 ' nP'79 '80 '71P'79 '80 '78 '79 '80 '78 '79 'SO WM2) 7 63 136 0 0 0 8 8 27 31 27 1 0 0 40 29 26 93) 9 20 17 17 0 0 BDK 3 2 0 78 32 54 9 0 - 18 82 73 ll05)57 55 4 4 18 18 21 3 4 8 0 0 0 4 WSK 18 2 9 1 0 4 77 74 89 6 6 15 15 38 10 14 N 6

-

-

9

9

9

52

65

59

2

E

12

12

13

12

12

13

T

8

8

7

20

17

24

B

7

7

7

35

31

33

RC

-

-

(6

9

IP02

-

-

-

7

Tot. 62

63

-

-

W

I

IX!

-

1

-

0

1

- - -

0

0

-

10

7

0

0

0

-

58

47) 0

0

0

-

0

1

92

1

68 128

0

2

2

78

60

60

2

2

6

89 100

9

15

7

76

4

2

0

27

10

9

16 ) 0

0

0

7

4

7

5

0

1

0

36

39

63 215 222 248

34

42

0

0

80

8

20

tweede

'79

'80

'78

WM

13.4

19.5

17.3

0

1.0

1.0

0.2

0

DDK WSK

24.0

17.8

17.5

0

0

0

32.0 50.0

27.0

1.0

1.0

0.3

N

36.0 49.9

W

26.8

27.0 37.0

20.0 33.0

18.9 27.3

7.0

60.4 28.8

65.1 33.2

62.7 40.8

0.9

6.4

6.2

5.1

42.8

42.3

42.5

7.3

9.3

5.4

60.0

56.7

65.6

0

0

7.6

0

8.1

23.4

31.4

35.7

0

0

0

0

0

0

10.6

10.0

6.3

5.0

5.0

5.0

13.0

13.0

14.0

25.0

24.0

25.0

Tot. 253.6 261.5 2%.2 34.5

30.0

30.5

40.5

4~.7

56.9 328.6 336.2 343.6

0

0

0

27.6

0

5

3

RC

10.6

10.0

6.3

8

3

IPO

7.0

6.0

6.0

-

0 0 7.08 )10.6

15.1

31.4

0

2.2 4 ) 1.4

1.9

15.8

0

3.0

13.0

B

0

'80 18.8

2.0

23

- 179 347

20.5

7.2

2.8

5

13.6

1.0

16.2

4

'79

0.5

8.1

36.5

3

'78

0

45.1

27 581 526 627

totaal '80

9.5

34.4

-

'79

0

36.5

1

'78

28.0

E

3

'80

44.9

T

1

'79

0 1.0

26.2 33.6 '34.2

39

derde

'78

11.8

I

IQlT/

-

(9)

(1

-

(1)(7

(12) (6)

RLI

(8)

(2)

0

4.0

7.0

0

0

4.0

7.0

RL/

THE

THE (10 projecten)

CICA B)I;1

1QlT/ THE

THE

(20

(10)

(7)

I

I)In het Wetenschappeli,ik Verslag 1978 zijn dissertaties bij "Overige Wetenschappelijke Publicaties" opgeteld. Bier zijn beide categoriel!n afzonderlijk geteld. 2)De vakgroep Perceptieleer rapporteert via het IPO. 3)In het Wetenschappe1ijk Verslag 1979 is abusievelijk vermeld: 8 vakgroepen. 4)In het Wetenschappelijk Verslag 1979 is deze 2.2 manjaar abusievelijk vermeld onder de tweede geldstroam. 5)In verband met de overgang van vers1aglegging per studiejaar naar die per kalenderjaar, betreffen de publikatiee de periode september 1978 tot en met december 1979.

CICA

(8.2

(8.2)

B)I;T 6)Met ingang van 1980 heeft het Rekencentrum a1 zijn onderzoek-projekten gebunde1d tot ~~n thema: Toegepaste Informatica. 7)Twee van deze publikaties zijn ook bij de betreffende vakgroep vermeld. 8)In het wetenschappelijk verslag 1979 is deze 7 manjaar W.P. kontraktonderzoek abusievelijk weggevallen. ()

Getallen tU8sen haken zijn reeds elders geteld. Niet opgegeven of niet van toepassing.

Wetenschappelijk Verslag 1980 Opmerking bij het kwatltitatief over~~:ht Bij de opgegeven aantallen manjaar Wop. kan worden opgemerkt dat ondanks de vermelding van getallen tot op een decimaal, de gegevens vooral voor de Ie geldstroom vaak berusten op schattingen met de daarvoor geldende onnauwkeurigheid. Voor de 2e en 3e geldstroom worden de opgaven meer betrouwbaar geacht, o.m. vanwege de aan deze geldstromen inherente registratie- en verantwoordingsplicht. Voor het eerst kunnen de opgaven van de afgelopen drie jaar naast elkaar worden geplaatst. Aan herkenbare trends kan slechts een zekere betekenis worden toegekend, voorzover deze boven de onnauwkeurigheidsmarge uitgaan. De opgave over 1978 is in dit licht apart te duiden omdat dit het eerste jaar betreft waarover een wetenschappelijk verslag werd uitgebracht. De onzekerheidsmarge is voor dat jaar het grootst. De groei in de bestede manjaar w.p. tussen 1979 en 1980 is een gevolg van de toename van de 3e geldstroom, die bovendien de daling in de totalen van de Ie geldstroom meer dan compenseert. De daling in de Ie geldstroom manifesteert zich vooral bij de onderafdeling der Wiskunde. Vanuit deze onderafdeling wordt de noodklok geluid vanwege de teruggang van de onderzoekkapaclteit met ongeveer een kwart in drie jaar. Aan de outputzijde moet gekonstateerd worden dat onder de kategorie "wetenschappelijke publikaties" een duidelijke vermindering is opgetreden. In arren moede heeft de onderafdeling het laatste jaar tevens geschriften in de rubriek .. overlge vakpubl1katies" geteld. Deze zijn in de voorafgaande jaren niet vermeld; een telling achteraf *) geeft grond voor het vermoeden dat de wetenschappelijke staf tot kwalitatief lagere publlkatievormen overgaat. Richtlijnen Met genoegen is gekonstateerd dat de door het Ministerie van Onderwljs en Wetenschappen verstrekte richtlijnen voor het wetenschappelijk verslag 1980 naar inhoud niet zijn gewijzigd. De ook bij andere instellingen

*) 1978:45; 1979:48.

4

en vanuit het ministerie geopperde gedachte om de komende jaren geen wijzigingen aan te brengen in deze richtlijnen wordt door de THE onderschreven; na verloop van een aantal jaren kan op grond van een evaluatie, zonodig een gerichte bijstelling plaatsvinden. Een dergelijke bijstelling zou erop gericht moe ten zijn de met het wetenschappelijk verslag gediende en te dienen doelen zo goed mogelijk te bereiken, met een afweging van kosten en baten. WeI bestaat dezerzijds het vermoeden dat het gericht verspreiden van deel-informatie over het uitgevoerde wetenschappelijk onderzoek met de huidige opzet en omvang van het wetenschappeljk verslag moeilijk uitvoerbaar is. Hiertoe wordt naast dit kompleet verslag een uitgave in katernen b.v. per beheerseenheid, overwogen. Een toelichting over de gehanteerde kategorie~n voor het zichtbaar maken van de wetenschappelijke output is in bijlage 7.4. opgenomen. Evenals vorig jaar is bij het samenstellen van het wetenschappelijk verslag uitgegaan van de verantwoordelijkheid van de onderzoekers c.q. van degenen die bijdragen hebben ingediend, voor de inhoud van die bijdrage. Uniformering, aggregatieniveau van de informatie, frequentie van innovaties, dwarsinventarisaties De THE blijft voorstander van uniformering en sychronisatie van inventarisatievragen die jaarlijks voor diverse doeleinden aan onderzoekers worden voorgelegd. Naast dit wetenschappelijk verslag wordt in de meeste (o)afdelingen jaarlijks nog een meerjarig onderzoekprogramma opgesteld, waarin tevens verslag wordt gedaan van de bereikte resultaten in het afgelopen jaar in relatie tot de in het vorig jaar gegeven vooruitzichten. Dergelijke onderzoekprogramma's dienen hoofdzakelijk een interne funktie (en soms een horizontale funktie voor vakgenoten elders); ze bevatten derhalve doorgaans gedetailleerde informatie op projektniveau. GeInteresseerden kunnen zich desgewenst tot de betreffende (o)afdelingen wenden.

-9-

Wetenschappelijk Verslag 1980 De meest effici~nte manier om de informatie voor zowel wetenschappelijk verslag als onderzoekprogramma te verzamelen is waarschijnlijk om jaarlijks de projektleiders/leiders van de onderzoekprogramma' S op een moment te vragen, de nodige informatie in de gewenste vorm en op de beide aggregatieniveau's te verstrekken; bij de komende inventarisaties zal het College van Bestuur deze aanpak propageren. Ret College van Bestuur van de THE wil naast deze jaarlijkse inventarisaties de onderzoekers vrijwaren van het beantwoorden van tussentijds binnenkomende vragen. (CILO, ZWO current research, etc.). Ter beantwoording van dergelijke vragen zal de aanwezige informatie worden verstrekt. Bij gebleken wenselijkheid kan een uitbreiding worden gegeven aan de volgende interne inventarisatie. Op grond van ervaringen in de afgelopen jaren is voor 1980 gevraagd over een negental gebieden gegevens voor dwarsinventarisaties te verstrekken. Op verzoek van de Minister is een tiende gebied toegevoegd: Ret betreft hier: biomedischeen gezondheidstechniek ergonomie informatica innovatie energie milieu materiaalkunde veiligheid ontwikkelingssamenwerking vrouwenstudies

afgekort BMGT ERGO INFO INNO ENER MILl MATE VEIL ONTW VROU

Zoals bij iedere indeling en kategorisering doet zich in dergelijke gevallen een definitieprobleem voor. Moet het betreffende begrip ruim of beperkt worden opgevat? Aan de onderzoekers is gevraagd, aan te geven of men er belang aan hecht dat bij een externe inventarisatie van het genoemde onderwerp, het betreffende thema van zulk een label wordt voorzien. Vanwege de vorig jaar gesignaleerde problemen met het zichtbaar maken van innovatiebevorderende aktiviteiten, is voor dit verslag de wijze

5

waarop de TH Twente dit in het verslagjaar 1979 heeft aangepakt, ten voorbeeld gesteld. Als definitie van innovatiebevordering is dan ook gehanteerd: a. innovatiebevorderende onderzoekaktiviteiten zijn aktiviteiten die gericht zijn op toepassingen buiten de wetenschapsbeoefening, met name ten behoeve van nieuwe of verbeterde produkten, processen en/of diensten. b. meer algemeen kunnen als innovatiegerichte aktiviteiten worden aangemerkt al die aktiviteiten die op enigerlei wijze vorm geven aan de beleidsvoornemens, die door de Minister voor wetenschapsbeleid in de innovatienota zijn aangegeven. Zo mogelijk is door onderzoekers/indieners van bijdragen t.b.v. dwarsinventarisaties de omvang in manjaar (equivalent) w.p. aangegeven, c.q. de output in publikaties op de betreffende tien gebieden. Wetenschappelijke output Zoals ook reeds in het vorige verslag werd vermeld J zal - zeker nu wetenschappelijke verslagen over drie opeenvolgende kalenderjaren beschikbaar zijn - de gedachte opkomen om vergelijkingen van de wetenschappelijke output van de instellingen voor W.O. in relatie tot de inzet van wetenschappelijk personeel (in manjaren per jaar) te gaan maken. Ret tellen van outputgegevens zoals aantallen wetenschappelijke publikaties, ligt dan voor de hand. Wat echter als zodanig wordt opgevoerd in de onderscheiden verslagen verschilt per discipline en per instelling. Evenals in het vorig verslag wil de THE het belang van de kwaliteit van de wetenschappelijke output, ondermeer tot uiting komend in de standing van het publikatiemedium en de hantering van het "referee-systeem", benadrukken. Ret gaat nu eenmaal niet aan, op strenge maatstaven geselekteerde wetenschappelijke publikaties te vergelijken met bijv. krantenartikelen.

- 11 -

Wetenschappelijk Verslag 1980 Manjaar WP als maatstaf Voor de verslaglegging in dit wetenschappelijk verslag is het werkelijk be steed aantal manjaar (equivalent) w.p. opgegeven. Het onderzoekmanagement is nlet apart zlchtbaar gemaakt. De THE onderscheidt reeds enige jaren de aktiviteiten naar processen. Onderwijs en Onderzoek Z1Jn daarbij, evenals maatschappelijke dienstverlening, hoofdprocessen. Deze indeling is ook landelijk overgenomen (rapport van de commissie begrotingsrichtlijnen). De aktiviteiten worden zodoende admlnistratief onderscheiden. Het zou een misverstand zijn te veronderstellen dat de gerealiseerde wetenschappelijke output uitsluitend de verdienste is van de opgevoerde manjaren Wop.; ook het niet-wetenschappelijk personeel en vooral het (senior) technische personeel levert, zeker bij de THE, een aanzienlijke bijdrage aan de bedoelde output. De bijdragen van afstudeerders aan het onderzoek zijn veelal evenzeer van groot belang. De onderscheiding naar hoofdprocessen heeft bovendien tot gevolg dat begeleiding van afstudeerders en promovendi, die een bijdrage leveren aan het wetenschappelijk onderzoek, mede ter bepaling van de intern nodige onderwijskapaciteit als onderwijslast v~~r het w.p. wordt beschouwd en dientengevolge de administratieve kapaciteit van het Wop. voor onderzoek verlaagt. V~~r de goede orde zij hier vermeld dat wetenschappelijk personeel in langdurig tijdel!jke dient (l.t.d.), zoals aangetrokken ult researchpools op afdelings- en instellingsniveau, in het algemeen maximaal 25% van zijn tijd besteedt aan onderwijsaktiviteiten. Hierdoor zou beredeneerd kunnen worden dat (onderzoek)kapaciteit vrijgemaakt wordt voor het wetenschappelijk personeel in vaste dienst. Deze kapaciteit is zowel kwalitatief als kwantitatief echter niet zonder meet' vergelijkbaar met het tijdsbeslag op de vaste staf voor de begeleiding van wetenschap-

6

pelijk personeel in langdurig tijdelijk dienstverband, dat doorgaans een proefschrift voorbereidt. Voorwaardelijke financiering/zwaartepunten In het tweede interimrapport van de werkgroep Plaatsen Geld Model wordt het begrip 'aandachtsvelden' ingevoerd als basis voor het overleg over de voorwaardelijke financiering. Dezerzijds wordt aangedrongen op het gebruik van c.q. een duidelijke relatering aan het begrip thema, zoals gehanteerd in het wetenschappelijk verslag. Vanwege het wenselijk aggregatieniveau bij het overleg over voorwaardelijke financiering zal een concentratie van onderzoekgebieden en dientengevolge een beperking van het aantal thema's, en daarmee samenhangend, een verhoging van de gemiddelde inspanning in manjaren w.p. per jaar en per thema, wellicht nodig blijken. De diskussie over het instellen van zwaartepunten heeft op de THE geleid tot het besluit dat voor het lnstituut voor Perceptie-onderzoek (IPO), de instelling van een zwaartepunt is aangevraagd. Binnen enkele (o)afdelingen wordt gewerkt aan het aanwijzen van afdelingszwaartepunten of accentgebieden. V~~r de formulering van een inhoudelijk onderzoekbeleid van de THE worden op aIle bestuuI'lijke niveau's thans voorbereidingen getroffen. 1.2. De Centrale Beleidsruimte (cbr), researchpool De THE kent sedert 1974 een centrale beleidsruimte voor onderzoek, aanvankelijk vooral gericht op de bevordering van interdisciplinair onderzoek via interafdelingsprojekten. In 1978 werd een begin gemaakt met de ondersteuning van intra-afdelingsprojekten en onderwijsprojekten. Het uiteindelijke doel van de ins telling van een centrale beleidsruimte was destijds (en is ook nu nog) de bevordering van het onderzoekklimaat en de stimulering van de kwaliteit van het onderzoek.

-11-

7

Wetenschappelijk Verslag 1980 De omvang van de beleidsruimte (cbr) in 1980 Aard van de projekten

Specifieke kosten(kf) Vervanging en uitbreiding(kf) Reiskosten(kf) Formatiepl.

Inter

Intra

Onderw.

60.7

29.5

6.0

63.0 1.8 12

55.0

Totaal 96.2 118.0 1.8 22

2

8

Verdeling van de centrale beleidsruimte over de afdelingen 1 ) Spec.k. kf

Verv.+Uitbr. kf

Reisk. kf

Formatie plaatsen

11.5

4

N W

43.0

50

2 5 5

E T B

30.0 11.7

10 23 35

WM

BDK WSK

96.2

118

1.8

2 2

1 1.8

21

Opmerking: 1 formatieplaats werd niet toegekend. 1) Zie voor gedetailleerde informatie de desbetreffende hogeschoolraadsbesluiten in bijlage 7.1. Voor interafdelingsprojekten zijn formatieplaatsen en financi~n toegerekend aan de (o)afdeling waar deze in beheer zijn. kennis, ervaring en know-how bij Als primair criterium voor de beoorde betrokken vakgroep(en) aanwedeling van onderzoekprojekten en (experimentele) onderwijsprojekten zig en beschikken zij over de technische ondersteuning en hulpwordt gehanteerd het (technisch) middelen, die nodig zijn? wetenschappelijk niveau. De beoordeindien het een interafdelingsproling hiervan is opgedragen aan de jekt betreft: is het projekt bestuurscommissie Projekten Centrale werkelijk interdisciplinair? Beleidsruimte. Deze evalueert de De voor ondersteuning in aanmerking aangeboden projekten op de volgende komende projekten dienen in voldoenpunten: de mate aan aIle genoemde voorwaar- is het projekt technisch-wetenden te voldoen. De commissie kan schappelijk relevant; verschaft projekten, die duidelijk meer dan het nieuwe kennis of inzicht? gebruikelijk technisch-wetenschappe- is de uitvoering aan de THE, gelet lijke perspektieven bieden, als op overeenkomstig werk aan andere voorkeursprojekten karakteriseren. instellingen zinvol? Betekent het De selektie vindt als voIgt plaats: projekt duplicering van werk dat a. de hierboven genoemde voorkeurselders wordt gedaan en, zo ja, in projekten kunnen onmiddellijk ter welk opzicht is het dan toch de ondersteuning aan de hogeschoolmoeitewaard? raad worden voorgelegd. - hoe is het gesteld met de uitvoerbaarheid en kans van slagen van het projekt? Is er voldoende - 12-

Wetenschappelijk Verslag 1980 b. de overige projekten worden getoetst aan de volgende kriteria, c.q. gezichtspunten: - maatschappelijke relevantie; - bijdrage aan spreiding over verschillende onderwerpen (met inbegrip van reeds lopende projekten) ; - bijdrage aan spreiding over verschillende afdelingen; - relevantie voor de eigen instelling: • kan verwacht worden, dat de resultaten gebruikt zullen worden bij ander onderzoek op de THE? • kan het projekt een aanzet vormen, c.q. bijdragen tot een lokaal zwaartepunt, al dan niet aansluitend bij een inter-TH of landelijk zwaartepuntenbeleid? • is het onderzoek duidelijk van belang voor andere (o)a£delingen? - intensivering van het gebruik van kostbare apparatuur/installaties; - opvangmogelijkheden van stagiair(e)s/afstuderenden; - verhoging van de horizontale mobiliteit van personeel. De genoemde kriteria en gezichtspunten dienen als aanbevelingen en hoeven niet aIle voor ieder projekt van toepassing zijn. Daarenboven heeft ieder projekt een eigen, uniek karakter, dat speciale overwegingen kan oproepen. 1.3. Doctoraten, octrooien en onderscheidingen In 1980 werden 27 doctoraten verleend, waarvan 22 op grond van wetenschappelijk onderzoek dat bij de THE werd verricht (zie bijlage

7.5.). Op grond van uitvindingen waaraan door aan de THE verbonden onderzoekers is meegewerkt, zijn in 1980 5 octrooien aangevraagd (zie bijlage 7.6.). In de verslagperiode ontvingen 9 medewerkers van de THE een wetenschappelijke of andere onderscheiding (zie bijlage 7.7.). DBZ/SOO/jc/mi 30 november 1981

- 13-

8

(o)afd. der Wijsbeg. en Mij.Wetens. 1. Bijdrage veau

Wetenschappelijk Verslag 1980

WM-1

op onderafdelingsni-

gegroeid. Zo zijn er intensieve kontakten opgebouwd met de Central Ook voor het verslagjaar 1980 valt School of Statistics and Planning te opnieuw te konstateren dat ten ge- Warschau en met de Hongaarse Acadevolge van de relatief hoge onder- mie van Wetenschappen. De hieruit wijslast en de inspanningen voor be- voortgekomen samenwerking ( research fellows) vormt een welkome bijdrage stuurs- en beheersaktiviteiten (die in omvang toenemen) de onderzoekin- aan de onderzoekkapaciteit van de spanning opnieuw onder sterkere druk onderafdeling. Deze kontakten tonen is komen te staan. Mede gezien deze een extra dimensie in de oost-west achtergrond is er een aanzet gegeven verhouding. Het blijkt dat de intentot een betere kOBrdinatie van on- sieve wissel werking met de westerse derzoeksprojekten, naar het model manier van denken die hierdoor ontvan het zogenaamde "sequentiegebied" staat in Polen en Hongarije zeer op dat de volgende verschijnselen omvat prijs wordt gesteld en zijn in(en waartussen soms een causale re- vloed in breder verband doet gellatie en soms in meerdere of mindere den. Een enkele opmerking m.b.t. de mate een wisselwerking bestaat): we- zogenaamde "dwarsinventarisatie" is tenschappelijk onderzoek+ontdekking+ op zijn plaats. Gegeven de verspreiuitvinding+innovatie+innovatiedifding van de onderzoekkapaciteit over fusie+externe innovatie-effekten. veel uiteenlopende projekten is een Hierin ligt ook een wissel werking kwantitatieve opsomming weinig betussen wetenschap, techniek en maat- trouwbaar. WeI is het mogelijk kwaschappij. litatief aan te geven op welke terIn het verslagjaar zijn de aanvanke- reinen van de dwarsinventarisatie de lijk op persoonlijke basis ontstane onderafdeling zijn onderzoekkapabuitenlandse wetenschappelijke kon- citeit aanwendt. takten naar een institutionele vorm 1.1. Algemeen

1.2. Kwantitatieve samenvatting Bestede onderzoekkapaciteit in manj.WP naar geldstroom: tweede

eerste VAKGROEP Filosofie Gedragswet. Soc. Psy Gedragswet. O.R. Economie Sociologie Arb.verh. en Recht PPAD Toegepaste Taalkunde Totaal

c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

-/3,0 -/1,2 -/0,8 -/0,3 -/0,2

-15,5

- 17 -

totaal v/t

v/t

1,1/1,0/3,0 3,6/1,2 0,511,6/0,8 1,2/0,3 0,8/0,2 2,0/-

- /1,0

11,8/5,5

-/1,0

derde

totaal

v/t

-/0,5

-/0,5

1,1 4,0 4,8 0,5 2,4 1,5 1,5 3,0

18,8


(o)afd. der Wijsbeg. en Mij.Wetens.

WM-2

Overzicht publikaties/overige aktiviteiten kategorie vakgroep 1 Filosofie Gedragswet. Soc. Psy. Gedragswet. O.R. Economie Sociologie Arb.verh. en Recht PPAD Toegepaste Taalkunde

-

Totaal

0

2

3

4

2 3

-

-

-

7 7

15

60 1 3 52

25 9 13 12

-

0 136

93

1

-

6

-

2 9

-

3

-

-

7

26

5

6

8

-

11

-

1

-

N.B. De vakgroep Perceptieleer rapporteert via het IPO. 1.5. Overzicht dwarsinventarisatie Thema's

INFO

INNO

•

-over/onderontw. -maatsch. gevolgen van techno inno

ENER

•

MILl

MATE

VEIL

ONTW

•

•

•

-risico, veiligheid preventie

•

•

-vrouw en techniek -omgevingspsychologie

VROU

•

-persoonlijke en funktionele ink. verdeling

•

-arbeidsomstandigheden/-recht

•

- 18-



WM-3

2. Vakgroepen 2.1. VAKGROEP Filosofie Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP FILOSOFIE THEMA'S

tweede v/t

eerste c..b.r. v/t

a.b.r. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t

Over/onderontw. Maatschp. gevolg. v.tech. inno. Risiko, veil., preventie Strukturalisme Wet. dynamica Toegepaste logica

0,3/0,2/-

0,3 0,2

0,1/-

0,1

0,2/0,2/0,1/-

0,2 0,2 0,1

Totaal

1,1/-

1,1

Toelichting thema's: over-/onderontwikkeling: onderzoek naar indikatoren voor "ontwikkeling". Onderzoek naar relaties tU8sen "alternatieve technologiei!n" en "levensstijlen" als gevolg van onder-/overontwikkeling. maatsch. gevolgen van tec.h. innovatie: onderzoek naar een mogelijk metamodel en metatheorie van wetensc.hap/technologie - cultuur/samenleving, waarin de gevolgen van technische innovaties gei!valueerd kunnen worden.

risiko/veiligheid/preventie: onderzoek naar de relatie tussen technische, sociale en menselijke faktoren bij risiko-berekeningen, het verhogen van veiligheid en het treffen van uiteenlopende maatregelen. Gezocht wordt naar een globale risikotheorie. strukturalisme: strukturalisme in natuurwetenschappen en sociale wetensc.happen. Uitwerking van mini-symposium. (24 januari 1980 aan THE).



WM-5

2.2. VAKGROEP Gedragswetenschappen 2.2.1. Sociale Psychologie Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: eerste VAKGROEP GEDRAGSWETENSCHAPPEN S.P. c.b.r. Thema's v/t

tweede v/t a.b.r. v/t

TOTAAL

totaal v/t

Vrouw en Techniek -/1,0 Omgevingspsych. -/2,0

--

0,5/1,0 0,5/2,0

-

Totaal

-

1,0/3,0

-

-/3,0

derde v/t

Toelichting thema's: vrouw en techniek onderzoek naar de faktoren die de houding van vrouwen ten opzichte van techniek bepalen. Onderzoek naar processen die een rol spelen bij de studiekeuze van meisjes, in het bijzonder bij de keuze voor een technische studie. Experiment met methoden om "techniek angst" te overwinnen.

-

--

1,5 2,5 4,0

gebracht met abstraktieniveau en vorm van de informatie. overige wetenschappelijke publikaties J. van Andel, A short introduction to environmental psychology. In: Methodology and Science, 11 (1980) 65-69.

omgevingspsychologie het ontwerpproces van architektonische ontwerpers wordt psychologisch geanalyseerd op de wijze waarop ontwerpers technologische en gedragswetenschappelijke informatie gebruiken. Dit wordt in verband

R. Hamel, Perception and cognition of the environment. In: Methodology and Science, 11 (1980) 114-142. W.A.T. Meuwese, Experiencing environments. In: Methodology and Science, 13 (1980) 100-113.

2.2.2. Onderwijsresearch

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP eerste GEDRAGSWETENSCHAPPEN O.R. c.b.r. Thema's v/t - Onderzoek naar -/0,1 kwal. in het onderwijs - Onderzoek naar leren oplossen van problemen in een technisch domein - Evaluatieonder- -/1,1 zoek

-

Totaal

-/1,2

tweede vlt

derde v/t

TOTAAL

a.b.r. v/t

totaal vlt

-

1,1/0,1

-

-

1,2

-

2,3/-

-

-

2,3

-

0,2/1,1

-

-

1,3

-

3,6/1,2

-

-

4,8

- 21-

(o)afd. der Wijsbeg. en Mij.Wetens. overige vakpublikaties J.W. Gerritsen van der Hoop, De curs us Maatschappijwetenschappen, Evaluatie III intern Rapport Groep OR memo 32-80, (maart 1980). J.W. Gerritsen van der Hoop, De Studiehandleiding in een zelfstudiecursus, hoofdstuk in een Reader van de landelijke werkgroep Individuele Studiesystemen, (aug. 1980). W.A. Verreck, e.a., De vragenlijsten in het 2e jaar van de generatie 1977 (W77-3 en W77-4) Intern rapport 34-80, (febr. 1980). W.A. Verreck, e.a., De vragenlijsten in het 3e jaar van de generatie 1976 (W-76-5 en W 76- 6). Intern rapport 35-80 (febr. 1980). W.A. Verreck, De vragenlijsten van het Ie jaar van de generatie 1978 (W78-1,2). Intern rapport 36-80, (febr. 1980). W.A.Verreck, De Evaluatie van de K1-fase van het programma van de afdeling Elektrotechniek. Intern rapport 38-80, juni 1980. W.A. Verreck, Enkele studievoortgangsanalyses met behulp van weging van vakken en van behaalde resultaten voor twee generaties Elektrotechniek studenten gedurende de eerste twee studiejaren. In tern rapport 39-80, (juli 1980). overige wetenschappelijke aktiviteiten J.W. Gerritsen van der Hoop, R. Gobits, D.W. Vaags, Voordrachten Onderwijskundige Studiedag Katholieke Industri~le Hogeschool voor Limburg te Hasselt (Belgi~).

J.W. Gerritsen v.d. Hoop, D.W. Vaags, The purpose of social sciences in engineering education and their implementation at the Eindhoven University of Technology Invited Paper, SEFI-conferentie sept. 1980 te Parijs.


WM-6

J.W. Gerritsen van der Hoop, A follow-up survey among alcoholicstheir drinking behaviour and social situations after treatment in a clinic. Paper t.b.v. Symposium "Prevention and Research on alcoholism", Den Haag, (sept. 1980). H. de Groot, Onderwijsvaardigheden (1980) Over het geven van onderwijs (1980) Syllabi over de onderwijskundige cursussen voor TH-studenten. R. Gobits, e.a., Te verwachten mutanten in de vraag naar c.q. het aanbod van Hoger Onderwijs 4e Nationaal Congres onderzoek van wetenschappelijk onderwijs, Eindhoven (dec 1980). R. Gobits, H. de Groot, D.W. Vaags, "Tentamens" Cursusboek voor de cursus "Tentamens" voor TH-docenten. (dec. 1980). J.W. Gerritsen van der Hoop, H. de Groot, D.W. Vaags, Workshop Meerkeuzevragen voor docenten onderafd. W. en MW (maart-juni 1980). D.W. Vaags, Gastcollege: "Kreativiteit in de Wetenschap" t.b.v. Studiumgenerale R.U.G. (voorjaar 1980). D.W. Vaags, Lezing: "Kreativiteit: Het verzet tegen fixatie en imitatie". t.b.v. de "Effenaar" te Eindhoven, (najaar 1980). D.W. Vaags, H. Stompff, Postersession 4e Nat. Congres onderzoek van Wetenschappelijk onderwijs: "Kenmerken die THE-studenten toeschrijven aan een "goede" docent, (dec 1980). D.W. Vaags, Paper t.b.v. 4e Nat. Congres Onderzoek van Wetenschappelijk onderwijs, (dec. 1980): "Stimuleren van kreativiteit in het hoger onderwijs".

-22-



D.W. Vaags, Lid commissie onderzoeken Beleidsproblemen Hoger Onderwijs.

J. Wemelsfelder, De arbeidskoijperatie, Het Parool, (12 juli 1980).

D.W. Vaags, Lid Redaktie commissie Aula Reeks: Onderwijskundige informatie voor het Hoger Onderwijs.

J. Wemelsfelder, De arbeldskoijperatie geeft meer werkgelegenheid, Het Parool, (13 juli 1980).

D.W. Vaags, Voorzitter werkgemeenschap Research Hoger Onderwijs.

J. Wemelsfelder, De arbeidskoijperatie in diskussie, Het Parool (17 juli 1980).

D.W. Vaags, Voorzitter begeleidings- en organisatiecommissie 4e Nat. Congres onderzoek van het Wetenschappelijk Onderwijs, Eindhoven 1980.

J. Wemelsfelder, De toekomstige bedrijfsorganisatie Special Randstad-Data. 4 (1980) 8 bIz. -

2.3. VAKGROEP Economie overige wetenschappelijke publikaties J. Wemelsfelder, A note on distortions and Walras', Law, Atlantic Economic Journal, IV (1980) 68-69. J. Wemelsfelder, Het breken van de macht van de staat Economisch Statistische Berichten 3263 (1980), 805-808. overige vakpublikaties H. Tempelmans Plat, C. v.d. Velden, De Jaarrekening In: Reeks Monografie~n Uitvoeringstechniek, (voorjaar 1980). J. Wemelsfelder, Koppel Lonen aan Resultaat, Management Plus, 5 juli 1980.

overige wetenschappelijke aktiviteiten E. Campbell, H. Tempelmans Plat, A.C.J. Sars, J. Wemelsfelder, Inleiding Economie en Sociaal Recht voor Bedrijfskunde; collegedictaat. J. Wemelsfelder, Inleidingen (4x) voor Maatschappelijke Organisaties over aktuele economische problemen. J. Wemelsfelder, Kommentaren (5x) over aktuele economische gebeurtenissen voor een tweetal omroepvereniginge~. J. Wemelsfelder, The possibilities of East-West Trade a comment Contribution to the symposium on the occasion of the 50th anniversary of the School of Economics, Warzawa, Poland (Invited).

J. Wemelsfelder, Geen Stakingsrecht ambtenaren, NRC (feb. 1980).

Thema: Economie en Techniek: Bestede onderzoekkapaciteit in manj. w.p.: totaal v/t Ie geldstroom 0,5/--.

-23-

WM-7

(o)afd. der Wijsbeg. en Mij. Wetens.


WM-8

2.4. VAKGROEP Sociologie Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP SOCIOLOGIE Thema's

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t

-Persoonlijke en funktionele inkomensverdeling in ontwikkelingspectief } Bedrijven van de Eindhovense studenten

0,4/-

0,4

-Welzijn van de Eindhovense studenten

0,5/-

0,5

-Sociologie en geschiedenis van de techniek (beroepspositie v.d. ingenieur

0,5/0,8

1,3

-Sociologische theorie

0,2/-

0,2

Totaal

1,6/0,8

2,4

dissertaties H.W. Lintsen, Ingenieurs in Nederland in de 1ge eeuw, Een streven naar erkenning en macht, Proefschrift THE, Nijhoff, Den Haag 1980. overige wetenschappelijke publikaties L. Dijkstra, A discussion on stochastic unfolding; Methoden en Data Nieuwsbrief I, (1980), 158-175.

B.A.G.M. Tromp, Participatie democratie en participatie, vermeende problemen en echte oplossingen. Socialisme en Democratie 37 (1980), 4, 159-165. -B.A.G.M. Tromp, Antwoord aan mijn kritici Amsterdams Sociologisch Tijdschrift 1, (1980), 890-903. B.A.G.M. Tromp, De Sociologie van de stad bij Max Weber. In: H.P.M. Goddijn (red.): Max Weber, zijn leven, weven en betekenis, Baarn 1980 113-133.

B.A.G.M. Tromp, Sociale Verandering in Nederland. Themanummer Sociologische Gids, XXVI, 6, (1980). B.A.G.M. Tromp, Revolutie en Restauratie: Kanttekeningen over beeld en betekenis van enkele veranderingsprocessen. Sociologische Gids, XXV! 6, (1980), 452-470. -

-24-

(o)afd. der Wijsbeg. en Mij.Wetens. B.A.G.M. Tromp, Valse profeten: De Galtungs in China Transactie 9 (1980), 3, 295-311. B.A.G.M. Tromp, Variaties in de interpretatie van Marx Theoretische Geschiedenis (1980), 4, 154-170.

L

B.A.G.M. Tromp, De Delftse polytechnische School als bakermat van Socialisme 1900-1925. In: Het Tweede Jaarboek voor het Democratisch Socialisme 1980, 81109. overige vakpublikaties B.C. van Routen, Micro-Electronica, Winkler Prins Jaarboek (1980) 201-204.


WM-9

B.A.G.M. Tromp, Diverse recenties(47) over sociologische en politieke literatuur in Vrij Nederland, de Haagse Post, NRC/Handelsblad; de Volkskrant, het Parool. H. Gaillard, A. v.d. Ven, De ontstaansgeschiedenis van het woord ideologie, onderzoekrappport BT-1-1980. H.W. Lintsen, Ingenieurs van Beroep, Ingenieur in de 1ge eeuw Intermediair 1i (1980), 41, 11-19. H.W.Lintsen, Tussen aanpassing en kritiek: De Beroepsideologie van Ingenieurs en Natuurwetenschappers in Nederland Revoluon i (1980), 16-33.

B.C. van Routen, H.W. Lintsen, Beroepspraktijk van de ingenieur, (1980) Brochure 9 bIz. R. Gaillard, A. v.d. Ven, Elaboration analysis metal industry Peru. jan. 1980 interim rapport.

R.ltl. Lintsen, Naar een herori~ntatie van het ingenieursberoep Wetenschap en Samenleving lQ (1980), dec, 16-21-

R. Gaillard, A. v.d. Ven, The metal industry Peru, aug. 1980, interim rapport.

R.li. Lintsen, De voorgeschiedenis van de transistor, intern rapport.

B.A.G.M. Tromp, "Bourgeoisie" Grote Winkler Prins Encyclopedie, achtste druk, V, 68-69.

overige wetenschappelijke aktiviteiten r::-Dijkstra, - Studieomgeving. welzijnsonderzoekstudenten intern rapport 1980.

H. Gaillard, A. v.d. Ven, Het oude en nieuwe China, Nieuwe China-literatuur Vrij Nederland, 16 febr. 1980 23. H. Gaillard, A. v.d. Ven, Recensie L. v.d. Geest (red.): De geronnen maatschappij 1970-1980, Meppel 1980, Sociologische Gids XXVI 1, (1980).

R. Gaillard, A. v.d. Ven, Diskussie over wapens vaak misleidend. Boekbespreking van A. Constandse: De derde wereldoorlog, Analyse van voorbereidingen, Amsterdam, 1980 de Volkskrant, 24 dec. 1980. bIz. 15.

-25-

L. Dijkstra, Lid redaktie tijdschrift: Keus en maatschappij.

Lid ZWO-werkgemeenschap, Verklarende Sociologie. Lid NOSNO-werkgemeenschap preferentiedata. L. Dijkstra, Voorzitter Beleidscommissie onderzoek "Beleving van monumenten".



C. Bertholet, Lid projekt beoordelingscommissie ZWO. Gastcollege stafcursussen Hoger Personeel Buitenlandse vestiging N.V. Philips. Referent artikelen Wetenschappelijk tijdschrift vraagbaak.

Vice-voorzitter Stichtingsbestuur Ned. lnst. voor Vredesvraagstukken.

WM-10

C. Bertholet, Lidmaatschap Redaktie tijdschriften Transaktie, Socialisme en Democratie, De Sociologische Gids.

B.A.G.M. Tromp, (3x) gastcolleges, RKG, KHT, K.v.A.

B.A.G.M. Tromp, Aktiegroepen en Democratie Democratie, mogelijkheden en suggesties. Den Haag 1980 271-277.

H.W. Lintsen, (7x) voordrachten t.b.v NLO-Eindhoven. Werkgroep Wetenschap en Samenleving, KlVl-symposium, Landelijke Werkgroep Geschiedenis van de techniek.

B.A.G.M. Tromp, Vice-voorzitter Stichtingsbestuur Nederlands lnstituut voor Vredesvraagstukken

B.C. van Houten, Lid commissie Vestiging lndustriemuseum. C. Bertholet, Voorzitter ClCA-THE. C. Bertholet, Lid Stuurgroep onderzoek Koninklijk lnstituut voor de Tropen.

B.A.G.M. Tromp, Redaktielid tijdschriften Transaktie, socialisme en Democratie, De Sociologische Gids. B.A.G.M. Tromp, Het tweede jaarboek voor het democratisch socialisme (redaktie) Amsterdam, 1980, links klassiek

4.

2.5. VAKGROEP Arbeidsverhoudingen en Recht Bestede onderzoekkapaciteit in manj.WP naar geldstroom: VAKGROEP ARBElDSVERHOUDlNGEN EN RECHT

tweede

eerste

totaal

a.b.r. v/t

totaal v/t

Arbeidsverhoudingen in ontwikkelingslanden

0,4/-

0,4/-

0,4

Democratisering en beleidsvorming (reorganisatie-experiment) in een psychiatrisch ziekenhuis

0,1/-

0,1/-

0,1

sociaal-economische verhoudingen en samenwerking tussen instellingen binnen de gezondheidszorg

0,3/-

0,3/-

0,3

Thema's

Arbeidsomstandigh.

c.b.r. v/t

derde

-/0,3

-/0,3

v/t

v/t

0,3

Vergelijkend ontslagrecht

0,2/-

0,2/-

0,3

Overige

0,2/-

0,2/-

0,2

1,2/-

1,2/0,3

1,5

Totaal

-/0,3

-26-

WM-ll


WetenschappeIijk Verslag 1980

overige wetenschappelijke publikaties K. Molenaar, A.H. van der Zwaan, e.a. , Medezeggenschapsexperiment Huize Padua, lnst. voor Ziekenhuiswetenschappen, Utrecht; tweede en derde interimverslag, 1980. (400 pag.).

overige wetenschappelijke aktiviteiten • • Clarkson, De dienstbetrekking voor bepaalde tijd volgens het Nederlandse, Franse en Duitse Recht, intern rapport, 1980. P.A.J.M. Steenkamp, Reeks lezingen (6x) over Maatschappelijke Orde en Sociaal-Economische Problematiek.

A.H. van der Zwaan, De ruiltheorie toegepast op samenwerkingsvormen in de gezondheidszorg, in: W.B. de Greve en W.V. Vrakking: Strategie van samenwerking, De Tijdstroom, Lochem, 1980 (20 pag.).

A.H. van der Zwaan, Organizational Research Methodology, paper t.b.v. Symposium, Belfast 1980. A.H. van der Zwaan, Regionalisatie in de Geestelijke Gezondheidszorg, Voordracht Ziekenhuiscentrum, Utrecht, 1980.

A.H. van der Zwaan, Organisatie Nederlandse Gezondheidszorg; overzichtsliteratuur, Mens & Maatschappij 55 (1980) 190-195. overig~ vakpublikates A.H. van der Zwaan, Evaluatie-onderzoek in organisaties, intern rapport 29 bIz., 1980.

2.6. VAKGROEP Pedagogie, Psychologie en Algemene Didaktiek

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP PPAD Thema's

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

totaal v/t

tweede v/t

derde v/t

TOTAAL

-/0,5

0,5

-

0,5

-

0,5

-/0,5

1,5

Processen van kennisoverdracht Onderwijs in klasseverband Geheugen en leren

-

-

-

-/0,2

-

0,3/0,2

-

-

-

0,5/-

-

Totaal

-/0,2

0,8/0,2

- 27-



overige vakpublikaties Dorreman, e.a., Klachten van scholieren in Noord Brabant Leiden NIPG/TNO, 1980.

WM-12

L.J. Thijs, Lid begeleidingscommissie ZWO-projekt Interferentie problemen bij lezen. Lid begeleidingscommissie ZWO-projekt Interlanguale lexicale interferentie bij verwerving en gebruik van Frans, Duits en Nederlands.

R. van Brunschot, G. Lebbink, Begeleiding van beginnende leraren. Deel I TR-rapport 1980. A. van Eek-Schouten, Ret aanleren van motorische vaardigheden TH-rapport 1980.

Ret meten en opslaan van responsies met behulp van een computer THE-rapport 1980.

overige wetenschappelijke aktiviteiten M. Groen, (5x) voordrachten Stichting Architecten Research. (5x) Gastcolleges Kath. Un. Nijmegen.

(maatschappelijke) dienstverlening M. Groen, Lid Nat. begeleidingscie v.h. Tweede Internationale Wiskundige projekt.

2.7. VAKGROEP Toegepaste Taalkunde Bestede onderzoekkapaciteit in manjr. WP naar geldstroom: VAKGROEP TOEGEPASTE TAALKUNDE Thema's

eerste cob.r. v/t

tweede v/t

a.b.r. v/t

Moedertaal beheersen Vreemde taal verwerving Mathematische linguistiek

TOTAAL

totaal v/t 1,0

1,0/0,7/-

-/1,0

0,3/-

Totaal

derde v/t

2,0/-

1,7 0,3

-/1,0

3,0

overige wetenschappelijke publikaties A.J. Vervoorn, Buitenlandse aardrijkskundige namen In: Onze Taal, 49 (1980) 11, 101102. -

F. Reynick, Freud and Chomsky: Our linguistic capacities during dreaming, In: J. Koella (ed.) Sleep 1980 (Karger AG Brussel).

A.J. Vervoorn, Spreektaal uit Amsterdam, In: Onze Taal 49 (1980) 1, 4.

Conceptualisation in Second Language Reading, In: G. Cortese (ed.) "Reading in a foreign language". Theoretical and Practical Issues" 288-303, Torino: Franco Angeli (ERIC ED 171 110) (1980). Reproduced in Applied Linguistics, Cahiers linguistiques d'Ottawa, 8, 43-54.

P.M.A. Wouters, Vakgerichte leesvaardigheid Russisch (1) (2) (3), In: Levende Talen, 1980, 558- 561, 810-814 en 910-913.

-28-

J .M. Ulijn,

WM-13



J .M. Ulijn,

van de tijd, In: De Volkskrant 13 sept. 1980 p 5 en 13.

Foreign language Reading Research: Recent Trends are Future Prospects, In: Journal of Research in Reading III, 17-37 Leeds. Reproduced in Catesol Occasional Papers, California USA, 6 (1980) 16-43. -

F. Heynick, The great Dutch Dream Congress, Holland Herald vol 15, nr 12 6262.

J .M. Ulijn, Van behoeftenonderzoek naar onderwijabeleid. Enige kanttekeningen bij de recente ITS-studies dl III, Levende Talen, 348, 1-11 (1980).

J.M. Ulijn, A.Ph. Wijkamp, Daniel Coste a propos de un NiveauSeuil, compte-rendu a un entretien de d~cembre 1977 aux Pays Bas, Zie1sprache Franzosisch, 1980 3948, Munich: Hueber.

overige vakpublikaties A.J. Vervoorn, De Sollicitatiebrief, een weloverwogen aanpak waard, In: PT-Aktueel, 10, (1980), p.6

overige wetenschappelijke aktiviteiten F. Heynick, R.L. Allen, Working Technical/Scientific Sentences. Syllabus THE, o.afd. W en WH. F. Heynick met G.S. Shostak, Animatie-serie voor de Teleac-cursus Moderne Sterrenkunde lea 1 ' 2 , 3 , 4 en 48.

A.J. Vervoorn, Verbaal Management, In: Tijdschrift Financieel Management, 1, (1980), p 70. A.J. Vervoorn, Ambtelijke Taal is hardnekkige kwaal In: Sociaal economisch Management, ~ (1980),1 13 18-30.

J .M. Ulijn, Voorzitter Interuniversitaire commissie wetenschappelijk onderzoek docenten taalverwerving Frans.

A.J. Vervoorn, Woordenlijst voor bedrijf met taalkundige aanwijzingen.

J .M. Ulijn, Referent, Journal of Research on Reading (Leeds, Engeland).

J.J.M. Bakker, e.a., Ned. Norm. NEN 5050, Rijswijk 1980 161 p.

A.J. Vervoorn, Brabant woordenboek (boekbespreking) In: Onze Taal 49 (1980) 12 117-118. ,

A.J. Vervoorn, 44 artikelen in PT-Aktueel, 1980. F. Heynick, Een reis met Einstein op de rivier

J.M. Ulijn, Diverse (7x) Invited Papers tijdens postdoctorale visiting scholarship Stanford University USA

-29-

BDK-l

Afdeling der Bedrijfskunde


1. Bijdrage op afdelingsniveau

arbeidsmarktonderzoek in de vakgroep Bedrijfseconomie en binnen de vakgroep Organisatiekunde de onderzoeken met be trekking tot: - problemen van jonge kleine ondernemingen; - reorganiseren en herstruktureren; - technische innovatie en werkgelegenheid;

1.1. Algemeen Het wetenschappelijk onderzoek binnen de afdeling is gericht op: a. het leveren en instandhouden van up-to-date bedrijfskundig onderwijs aan studenten en aan afgestudeerden, b. het vergroten van theoretische en toepassingsgerichte bedrijfskundige kennis. Het objekt van het bedrijfskundig onderzoek omvat de verschijnselen op het gebied van de interne en de externe besturing van aIle min of meer blijvende vormen van gebundelde beddjvigheid in de ruimste zin des woords.

In samenwerking met de Brabantse Produktiviteitscommissie is voor de derde maal, ten behoeve van leidinggevenden in kleinere bedrijven, de succesvolle cursus "Strategievorming voor de kleine en middelgrote onderneming" gegeven. Deze op resultaten van onderzoek in de vakgroep Organisatiekunde gestoelde cursus geeft een eenvoudig hanteerbare, effektieve leidraad voor strategievorming in dit type bedrijven.

Meer aandacht is besteed aan onderzoek met betrekking tot de problemen rond de bedrijfsvoering van de kleinere bedrijven.

Naast dit korte verslag is de voortgang van het door de afdeling in 1980 verrichte wetenschappelijk onderzoek, evenals dat in voorgaande In het grote verband van de Intera- jaren is geschied, in een rapport cademiale Werkgroep Ziekenhuisweten- vastgelegd, opdat: schappen werken de vakgroepen Orga- - onderzoekers binnen en buiten de nisatiekunde, Kwantitatieve Aspekten afdeling kennis kunnen nemen van van Beheersingssystemen, Bedrijfseonze onderzoeksaktiviteiten, conomie en Organisatiepsychologie - door tijdige informatie-uitwissenauw met elkaar samen. ling doublures kunnen worden voorkomen; van mens en en middelen een 5 onderzoeken zijn afgesloten. optimaal gebruik kan worden ge7 nieuwe onderzoeken zijn ter hand maakt, genomen. - ten behoeve van maatschappelijke dienstverlening aan bedrijven, orWij vestigen Uw aandacht op de maatganisaties en instellingen een inschappelijke dienstverlening door de zicht wordt gegeven van de gebieafdeling, die een steeds groter den waar door onze afdeling ondertijdsbeslag vraagt. Via de Commissie zoek wordt verricht. Contacten Bedrijfsleven en het Dit uitvoerig onderzoekrapport, dat Transferpunt Eindhoven doen steeds inmiddels gereed is, wordt ondermeer meer - vooral kleine en middelgrote toegezonden aan de ministers van bedrijven en organisaties - een be- Onderwijs & Wetenschappen, Wetenroep op de bij de medewerkers en schapsbeleid, Economische Zaken, studenten aanwezige kennis, teneinde Volksgezondheid; de universitaire de zich bij deze bedrijven en orga- bedrijfskundefakulteiten van de T.H. nisaties voordoende problemen te Twente, de Rijksuniversiteit Groninhelpen oplossen. In veel gevallen is gen en de Interuniversitaire het mogelijk gebleken om hier daad- Interfakulteit Bedrijfskunde te werkelijk hulp te bieden. Delft; Nauw daarmee verbonden, maatschappelijk relevante onderzoeken zijn het

-33-



de Sektie Bedrijfskunde van de Academische Raad, de landelijke Transferpunten.

vinden. Daardoor konden dit jaar 5 formatieplaatsen niet worden bezet. In 1980 zijn 7 plaatsen als voIgt toegewezen en bezet; 2 vakgroep Kwantitatieve Aspecten van Beheersingssystemen (KBS), 2 vakgroep Bedrijfseconomie (BE), 1 vakgroep Operationele Research en Statistiek (ORS), 1 vakgroep Technische Produktiesystemen (TPS), 1 vakgroep Organisatiepsychologie (OPs).

Als afdeIingsbeIeidsruimte in 1980 zijn 12 formatieplaatsen, te bezetten door onderzoekers in langdurig tijdelijke dienst, beschikbaar. Door de Afdelingsraad worden de plaatsen - gehoord het advies van de Vaste Commissie voor de Wetenschap - toegewezen aan die vakgroepen, die daarvoor een goed gemotiveerde aanvraag hebben ingediend. Het blijkt steeds moeilijker te worden om voor deze plaatsen goede kandidaten te

-~-

BDK-2



BDK-3

1.2. Kwantitatieve samenvatting 1 VAKGROEP

2

4

5

W.P. bestede manjaren onderzoek + geldstroom

6

maatsch. I disser- wetensch. lezingen/ overige vakpubl. wet. aktiv. dienstver. vast taties publik.

I III III I + III I tijdelijk totaal vast tijdelijk totaal

-

O.K.

-

12

17

5

45

2,32

0,59

2,91

K.B.S~

-

8

2

15

11

1,78

1,57

3,35 0,60

3

9

8

9

1,24

0,70

1,94

-

T.P.S.

-

3

10

5

7

I,ll

1,06

2,17

B.E.

-

9

17

6

12

1,25

1,52

2,77

-

B.I.S.A.

1

6

-

10

1,15

0,60

1,75

O.P.s.

-

14

-

1

12

1,21

0,75

1,96

O.S.

-

4

10

4

16

-

-

A.T.

-

-

11

-

7

0,60

-

-

Totaal afgerond

-

54

82

44

129

10,70

6,80

O.R.S.

-

17,50 0,60

0,76

3,67

-

3,95 1,94

-

1,75

-

1,96

-

0,60

0,80

18,90

2,17 2,77



In 1980 is: uitsluitend met personeel uit de afdelingsbeleidsruimte gewerkt : geen onderzoek uit de 2e geldstroom gefinancierd

W.P. Bestede manjaren Geldstromen I I I III 1+111 vast tijd. totaal vast/tijd totaal

VAKGROEP OK Thema: Bestuur & Beheer in onderneming en maatschappij 5 onderzoeken

0,75

0,35

1,10

Thema: Beleid en organisatie in de gezondheidszorg 5 onder zoe ken Totaal OK

1,57 2,32

0,24 0,59

~

VAKGROEP KBS Thema: Planning- & besturingssystemen 2 onderzoeken

0,98

Thema: Produktiebeheersing 1 onderzoek

0,43

0,80

1,23

Thema: Kwantitatieve modellen in de gezondheidszorg 2 onderzoeken 0,37 Totaal KBS 1,78

0,77 1,57

.!..J:i

VAKGROEP ORS Thema: Kwantitatieve modellen in de bedrijfskunde 4 onderzoeken Totaal ORS

0,70 0,70

1,94 1,94

-36-

BDK-4

1,24 1,24

1,10

0,76 0,76

2,91

0,98

3,35

0,60

2,57 3,67

1,58 1,23

0,60 0,60

1,14 3,95

1,94 1,94




BDK-5

W.P. Bestede manjaren Geldstromen I I I III 1+111 vast tijd. totaal vast/tijd totaal

VAKGROEP TPS Thema: Optimale vormgeving in produktiesystemen. 1 onderzoek

0,28

0,65

0,93

0,93

Thema: produceren met minimaal energieverbruik. 1 onderzoek Totaal TPS

0,83_ 0,41 I,ll 1,06

1,24 2,17

1,24 2,17

Vakgroep BE Thema: Economische besturing van organisaties 1 onderzoek

0,55

0,76

1,31

1,31

Thema: Marketing.

0,35

0,76

I,ll

I,ll

Thema: Financieel economische planning en budgettering 1 onderzoek Totaal BE

0,35 1,25

0,35 2,77

0,35

1,52

-rT-

2,77


WetenschappeIijk Versiag 1980


BDK-6

W.P. Bestede manjaren Geldstromen

I I I III 1+111 vast tijd. totaal vast/tijd totaal

VAKGROEP BISA Thema: Computerprogrammatuur voor organisatiebesturing 1 onderzoek 0,15

0,15

0,15

0,60

1,10

1,10

0,50 1,15

0,60

0,50 1.75

0,50 1,75

0,45

0,75

1,20

1,20

Totaal OPs

0,76 1,21

0,75

0,76 1.96

0,76 1.96

VAKGROEP AT Thema: Technologie van de derde wereId. 1 onderzoek Totaal AT

0,60 0,60

0,60 0,60

0,60 0,60

Thema: Ontwikkelen van theoretisch kader voor ontwerp van bestuurlijke informatiesystemen waaruit informatieanalyse en systeemontwerp kunnen worden beoordeeid 1 onderzoek 0,50 Thema: Informatiesystemen 1 onderzoek Totaal BlSA VAKGROEP OPs Thema: Meetkamer-ergonomie 1 onderzoek Thema: Kwaliteit van de arbeid 2 onderzoeken

-38-


BDK-7

Wetenscbappelijke Verslag 1980

1.5. Dwarsinventarisatie Bedrijfskundig onderzoek naar de volgende gezicbtspunten: aantal onderzoeken

omvang manjaar

naam

Tbema

BMGT

Beleid en organisstie in de gezondbeidszorg Kwantitatleve modellen in de gezondbeidszorg Totaal:

5 2

2,60 1,10 3,70

ERGO

Meetkamer-ergonomie

1

1,20 1,20

Computerprogrammatuur voor organisatlebesturlng Ontwikkellng tbeoretiscb kader voor ontwerpen van bestuurlijke informatiesystemen van waaruit informatieanalyse en systeemontwerp kunnen worden beoordeeld. Informatiesystemen Totaal:

1

0,15

1 1

1,10 0,50 1,75

Bestuur & Bebeer in onderneming en maatscbappij Beleld & Organisatie in de gezondbeidszorg Planning en besturingssystemen Produktiebebeersing Marketing Ontwikkeling van tbeoretiscb kader voor ontwerp van bestuurlijke informatiesystemen van waaruit informatieanalyse en systeemontwerp kunnen worden beoordeeld. Meetkamer-ergonomie Energiebesparing Totaal:

3 2 1 1 1

0,65 2,40 1,50 1,25 1,10

1 1 1

1,10 1,20 1 25

Energiebesparing in de indus tie

1

1,25 1,25

1

1,20 1,20

1

0,60 0,60

Totaal: INFO

INNO

ENER

Totaal: VEIL

Meetkamer-ergonomie Totaal:

ONTW

Tecbnologle van de derde wereld Totaal:

-39-

1~



BDK-8

2. Vakgroepen 2.1. VAKGROEP OK - Organisatiekunde wetenschappelijkke publikaties H.J. Uyttenhove, J.G. Klir, Procedures for generating reconstruction hypotheses in the reconstructability analysis, International Journal of General Systems, jrg. 5/1980.

F.A. Mulder, Strategievorming in kleine- en middelgrote ondernemingen, Bedrijvendag, T.H. Eindhoven, 2 april 1980, 15. C.H.V.A. Botter, Industrie of organisatie, lIe geheel herziene druk, K1uwer-NNR, Deventer, 1980, 299 pag.

H.J. Uyttenhove, Systems Changing in Times, Proc.IXth Int. Congres on Cybernetics, Boulanger, ed. 1980. H.J. Uyttenhove, A study of the two-dimensionality in the stucture identification problem. Proc. Vth EMSCR, R. Trappl., ed. 1980. H.J. Uyttenhove, On the two-dimensionality in the behavioral system identification problem, Part I, International Journal Man-machines studies, 1980, 12, 325-340. A.P. Nagel, Toepassing van produkt portfolioanalyse t.b.v. strategievorm in een industri~le onderneming, Bedrijfskunde, jrg. 52/1980, 3. A.P. Nagel, Toepassing van produkt portfolioanalyse t.b.v. strategievorm in een industri~le onderneming, Bedrijfskunde, jrg. 52/1980, 4. H.G. Schotman e.a., Reorganisatie met of zonder een externe organisatie adviseur, VIB, Vereninging voor Afgestudeerden, Interfakulteit Delft, jrg.3/1980,

C.H.V.A. Botter, Ref1ectie vanuit bedrijfskundig standpunt, uitbesteden ja of nee? Kluwer, Deventer, 1980, 31-34. overige vakpublikaties H.G. Schotman, Erfpacht, schipperen tussen ideaal en haa1baarheid, Grondvest, jrg. 1/1980, 1-2. H.G. Schotman, Beschikbaar stel1en of verwerven grond + be~indiging of voortzetting van exploitatie. In Praktijkboek Onroerend Goed, supplement 12, Kluwer, juli 1980, pag, 1-30,1 1-4. H.G. Schotman; C.J. van der Bijl, Met de ondernemingsraad aan de fusietafel, Management Totaal, jrg. 2/1980. H.G. Schotman, Besluitvorming, In praktijkboek Onroerend Goed, supplement 12, K1uwer, Deventer, 1980, pag. xc 1-8, ch 1-4. F.A. Mulder, De produktieleider en kwaliteitscertlflcatie, Bedrijfsvoerlng, jrg. 29/1980, 1, 26-30.

4. H.G. Schotman, C. Botter, Interne organisatie en strategie, bedrijfskundig lexicon supple 1980, Samson, Alphen ad Rijn, 36-40.

F.A.Mulder, Het toenemend belang van een preventlef kwaliteltsbeleid, Nederlands Verpakkingscentrum, Woudenberg, 22 april 1980, pag, 10.

F.A. Mulder, Het toenemend belang van een preventief kwaliteitsbeheer, Paper in proceedings congres, Nederlands Verpakkingscentrum, Den Haag, 1980.

H. Feitsma, Organisatiestruktuur in het ziekenhuls, Het Ziekenhuis, jrg. 10/1980, 8, 26-30.

-41-

BDK-9



H~

overige wetenschappelijke aktiviteiten C.H.V.A. Botter, Prognose opstellen, College-syllabus, THE, 1980.

Feitslila~

Organisatiestruktuur en het ziekenhuis, Het Ziekenhuis, jrg.29, 1980, 3. A.P. Nagel, Portfolio management van van Dunst, (boekbespreking), Bedrijfskunde, jrg. 52/1980, 1, 51-52. M.H. de Jong, Informatie ten behoeve van de goederenstroom, Bedrijfsvoering, jrg. 29, 1980, 3.

c.

Botter; J.A. Verwey, financi~le consequenties van de uitbreiding van de MBOV's, Het Ziekenhuis, jrg. 10/1980, 20, 592-596. De

W. Verzuu, De werking van incentives in de gezondheidszorg, Rapport t.b.v. Min.v.Volksgezondheid en Mllieuhygiene, 1980. L.N. ten Hoope, Materials Management, t.b.v. stuurgroep bedrijfstechn. research, Stichting Bouwresearch, 1980. H.J. Uyttenhove, Systeembenadering bij gedragsbepaling van lineaire dynamische systemen in de economie. M.D.N. (Methoden en Data Nieuwsbrief), jrg. 5/1980, 1. L.N.J. Verzellenberg, De interne organisatieadviseur in een ziekenhuis, Het Ziekenhuis, 1980, 10, 480-483. L.N.J. Verzellenberg, Kwaliteit en doelmatigheid in de gezondheidszorg; een bedrijfskundige beschouwing, Het Ziekenhuis, jrg. 6/1980, 168-170. L.N.J. Verzellenberg, P. Hoekstra, Kwaliteitsbevordering in ziekenhuizen; interkollegiale toetsing en toetsing aangewende middelen in een programma nader bekeken, Medisch Contact, jrg. 25/1980, 14, 424-426. - 41 -

C.H.V.A. Botter, F.A. Mulder, Organisatie rond de produktinnovatie, Deel College-dictaat, THE, 1980. A.P. Nagel, R. Kokshoorn, Toekomstperspektief voor Korrekt B.V. (vertrouwelijk), T.b.v. college Ondernemingsplanning, THE, 1980. H.J. Uyttenhove, Systems changing in time: their effect on data, behaviour and structure, International Congres on Cybernatics, 1980, Namur, Belgi~.

J.A. van de Reijden, Kandidaatsprojekt Bedrijfskunde, T.H.Eindhoven, (brochure t.b.v. het bedrijfsleven), T.H.Eindhoven, 1980. maatschappelijke dienstverlening C.H.V.A. Botter, Voorzitter reg.opl.inst. voor Verzorgende en verplegende beroepen, Eindhoven, Lid SER commissie techno economie. Bestuurslid NIVE, Vice-voorzitter Proj. Management Inst. Nederland, Advies direktie, ondernemingsraden i.v.m. reorganisaties, Lid kerncommissie PAO - bedrijfskunde, Curator Stichting Studiecentrum Bedrijsbeleid. Afstudeerders - industrie gezondheidszorg rest.



H.G. Schotman, Bestuur I.H.B.O., Venlo

kenhuisbeleid, Lid begeleidingscommissie HBO-V Eindhoven.

J. Meyer, Contractresearch in het kader van het kwaliteitsplan Dept. van Economische Zaken t.b.v. de schoenindustrie. L.N. ten Hoope, Voorzitter studiecommissie A40, Stichting Bouwresearch, Bestuurslid NEVEM, Voorzitter opleidingscommissie NEVEM, Rijksgecommiteerde inkopersopleiding NEVIE, Lid standaardbladen commissie Materials Handling.

L.N.J. Verzellenberg, Lid Ned. Vereniging voor Organisatie in de Gezondheidszorg, Lid werkgroep Organisatieontwikkeling en werkoverleg van BDK-ir's in de gezondheidszorg. 2.2. VAKGROEP KBS - Kwantitatieve Aspekten van Beheersingssystemen

L.N.J. Verzelleberg, Bestuurslid en regiovoorzitter NVOG.

wetenschappelijke publikaties J.W.M. Bertrand, Analysis of a production inventory control system for a diffusion department, Int. J. of Systems Science, jrg. 11/1980, 5, pag+ 589-606.

P. Hoekstra, Bestuurlid Stichting Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven-de Kempen.

W.M.J. Geraerds, Bouw en terotechnologie, Research report T.H. Delft, jrg. 1980, 45-47.

H. Feitsma, Lid vaste commissie bedrijfssociologische studiedagen, Lid Systeemgroep Nederland, Lid werkgemeenschap Bestuur en Beleid NESPOB, "Een mens kan niet alles aIleen", syllabus t.b.v. cursus Ziekenhuisbeleid. H.J. Uyttenhove, Lid Systeemgroep Nederland - werkgroep "Systemen en Organisaties", Lid Society for General Systems Research, U.S.A.

BDK-lC

W.M.J. Geraerds, H. Vromen, J.P Weber, Relations between design-decisions and management/maintenance of buildings, Research report T.H.Delft, jrg. 1980, 243 pag. W.M.J. Geraerds, Building and terotechnology, Research report T.H.Delft, jrg. 1980, 59-70.

W.M.J. Geraerds, Reflectie op de mogelijke ontwikkelingen, in A.L.M. Knaapen (red.) "uitbesteDiverse leden vakgroep begeleiden den, ja of nee", 15 afstudeerders op vragen bedrijven Kluwer, Deventer, jrg. 1980, 56 en instellingen op het gebied van: pag. industrie gezondheidszorg rest.

maatschappelijke dienstverlening R.J.M. Mercx, Bestuurlid Centrum voor Managementopleidingen in de gezondheidszorg CEMAG.

M.J.A. Kirkels, J. Vissers, A. Weeber, L. Frijters, Een meetinstrument voor het poliklinisch gebeuren, w.o.p. publikatie, Interacademiale werkgroep Ziekenhuiswetenschappen, De Tijdstroom, Lochem, jrg. 1980 (2e herz. druk 1981).

P. Hoekstra, Lid curriculum commissie Cursus Zie-

-42-

BDK-ll



M.J.A. Kirkels, G. de Vries, Operational Research in ziekenhuizen (zie ook KBS/05) gebundeld in artikelenserie: Optimaal Research in de praktijk, Intermediair, jrg. 16/1980, 45.

W.M.J. Geraerds, The maintenance situation in Europe, Spring conference of the British Council of Maintenance Association, London, maart 1980.

M.J.A. Kirkels, Wetenschappelijk onderzoek t.b.v. het ontwikkelen van beter funktionerende poliklinieken, in Wetenschappelijke ondersteuning van ziekenhuisbeleid, J.C.M. Hattinga Verschure en Y.W. Bally (red.), De Tijdstroom, Lochem, jrg. 1980.

W.M.J. Geraerds, Investigation of the maintenance concept of a system, National Maintenance Congress of the Norwegian Maintenance Society, Trondheim, Noorwegen, april 1980.

overige vakpublikaties G. de Vries, Er valt best wat te doen aan de wachttijden in de polikliniek, Brabant Pers, 10 jan. 1980. G. de Vries, Opwaardering van de polikliniek binnen de ziekenhuisorganisatie noodzakelijk, Ret Ziekenhuis 10, jrg. 1980,

17. ovedge wetenschappelijke aktiviteiten G:"'""'de Vries, De polikliniek en haar relaties binnen het ziekenhuis, bijdrage aan applikatiecursus voor hoofden polikliniek, K.R.S.V. Nijmegen, jrg. 1980. J.H.J. Geurts, lets over voorraadsbeheersing, T.R. Eindhoven, dictaat nr. 1.202, 1980. W. Monhemius, Some trends, International Workshop for Production Control, IFIP werkgroep, Trondheim, Noorwegen, jrg. 1980 J.C. Wortmann, Symposium over Manufacturing Resource Planning, Bordeaux, 11 dec. 1980.

-43-

W.M.J. Geraerds, The State of the art of maintenance theory, University of Manchester, Manchester, februari 1980. W.M.J. Geraerds, Presidential address, 5th European Maintenance Congress. European Federation of National Maintenance, Society, Opatija, Jugoslavi~, mei 1980. R.O.B.L. Savelkoul, Preventief onderhoud machinepark, KBS-03, T.R.E., afst. verslag, 21 mei 1980. J.R.B.P. Zonnenberg, Onderzoek in de gereedschapmakerij van Volvo Car Produktie Born B.V., KBS-03, TRE, afst.verslag, 12 november 1980. J. Naber, Prijs/kwaliteit besturing in de revisiewerkplaats, KBS-03, T.R.Eindhoven, afst.verslag, 20 augustus 1980. C.P. van der Slikke, Initi~le bevoorrading van vliegtulgonderdelen, Een aanzet tot verbetering van de aanbeveling, KBS-03, T.R.Eindhoven, afst.verslag, 30 januari 1980. L.G.J. Anderson, Registratie verpleegkundige zorg, KBS-05, T.R.Eindhoven, afst.rapport, februad 1980.



C. v.d. Lee, Een analyse van chirurgische patientenstromen in een algemeen ziekenhuis, KBS-06, THE, afst.verslag, mei 1980.

W.J.M. Bertrand, W.M.J. Geraerds, Recentie van boek "Machine Scheduling Problems" door Rinnoo~T Kan in tijdschrift Bedrijfkunde.

Fr. v.d. Rijdt, Funktionele specifikaties van een te automatiseren afspraakverwerkend informatiesysteem in een polikliniek, KBS-05, THE, afst.verslag, mei 1980. maatschappelijke dienstverlening W. Monhemius, Voorzitter van de onderzoekscommissie van de sektie Bedrijfskunde van de Academische Raad, 6 uren college aan de cursus M.I.G. (Manager Intergrale Goederenstroombesturing) van NEVEM, Ie begeleider afstudeerwerk Dubbers over voorraadbeheersing bij WNWB te Breda, Lid begeleidingscommissie, begeleidingsaspekten over produktiebesturing, bij Nolte Emite Eindhoven. J.C. Wortman, Lid begeleidingscommissie, begeleidingsaspekten over produktiebesturing bij Nolte Emite te Eindhoven. J.W.M. Bertrand, Onder contract research geadviseerd bij opzet produktie besturingssysteem, 27 mandagen. Advies over gebruik Systems Dynamics technieken t.b.v. begeleidsbeslissingen aan stafleden van de centrale directie P.T.T. in Den Haag, 23 okt. 1980, 2 mandagen. J.M.W. Bertrand, J.e. Wortman Voordracht over resultaten onderzoeksprojekt OR-Ol voor de werkgroep Produktieplanning en Sturing van het seminarie voor wiskundige beleidstechnieken aan Rijksuniversiteit te Geul (B), op 15 april 1980. 4 mandagen, Zie boven, voor de groep C.O.M. van de ISA-R van de N.V. Philips op 9 okt. 1980. 2 mandagen.

BDK-12

M.J.A. Kirkels, Begeleiden afstudeerders. 2.3. VAKGROEP ORS - Operationele Research en Statistiek wetenschappelijke publikaties C.B. Tilanus, A.E.N. Haquebard, H.J.M. Lombears, M. Chamalaun, De praktijk van de operation research, Intermediair Cahier, 1980. C.B. Tilanus, Trends in the European Operations Research Congres, Interfaces, jrg. 10/1980, 55, 91 e.v. M.A.M. Puylaert; B. Fokkens, Een model voor de dagelijkse oogstorganisatie bij de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders. ORS-Ol. Tijdschrift Bedrijfskunde, jrg. 52/1980, 369-384. overige vakpublikaties C.B. Tilanus, D.J. van Loon, Ervaringen met resultatenanalyse naar causale relatie, Maandblad voor Accountancy en Bedrijfshuishoudkunde, jrg. 54/1980, 23-35. J. Paars, F.L. Willems, Bestaat er een verband tussen de organisatiestruktuur en de kosten van een openbaar nutsbedrijf in Nederland? Financieel Overheidsbeheer, jrg. 1980, 55, 91 e.v.

J. Wijngaard, Aggregation in Manpower planning (Manpower Planning report), THE, jrg. 1980, 22.

-64-



J. Wijngaard, Integrale produktieplanning, THE, BDK/ORS, jrg. 1980.

ty. Paper presented at Euro IV, Cambridge, juli 1980.

J. Wijngaard, K.R. Baker, A.J.M. Smits, A nwnerical study of the effect of forecasting on the quality of rolling schedules, THE, BDK/ORS, jrg. 1980.

C.B. Tilanus, The European O.R. Congresses: What are we doing? Where are we going? Paper presented at Euro IV, Cambridge, juli 1980, THE, BDK/ORS, jrg. 1980.

E.G.F. van Winkel, Interpretation of time series Models: A simplified model for the Census X-II programme, THE, BDK/ORS, jrg. 1980.

C.B. Tilanus, Member Programming Committee Euro IV, Fourth Congress on Operations Research, Cambridge, july 1980.

J. Praagman, De bahadur optimaliteit van de likelihood ratio toets voor het change point probleem, THE, BDK/ORS, jrg. 1980.

C.B. Tilanus, Member Programming Committee Euro

V, Fifth European Congress on Operation Research, Lausanne, july 1982.

J. Praagman, The Bahadur slope of the McGilchrist-Woodyer statistic, TRE, BDK/ORS, jrg. 1980. J. Praagman; P.M. Janssen, Belangstellingsonderzoek, voorlopige rapportage, THE, BDK/ORS, jrg. 1980. overige wetenschappelijke aktiviteiten J. Wijngaard, Managing capacities and managing priorities, "discussion note", TRE, BDK/ORS, jrg. 1980. P. C. Sander,

The covariance matrix of a multivariate locally best unbiased estimator, Proceedings of the 13th European Meeting of Statisticians, Brighton, 8-12 sept. 1980. L.R. Kroep, J.I. Spilker, Receptkeuze bij snacks; een toepassing van 1ineaire programmering, THE, BDK/ORS, jrg. 1980. M.A.M. Puy1aart, Case retouremballage, THE, SDK/ORS, jrg. 1980. M.A.M. Puylaart, B. Fokkens, A linear programmering model for daily harvest management at the large-scale grain farm of the IJsselmeerpolder Development Authori-

BDK-13

maatschappelijke dienstverlening H. Hisken, L.H. Kroep, Het simuleren van orderverzamelingstechnieken, projekt bij Brocacef, 1980. J. I. Spilker, Roosterplanning voor huifkartochten, projekt t.b.v. VVV/Eindhoven, 1980. M.A.M. Puylaart, Machinekosten, Promotieprojekt bij Philips Machine Fabriek, Eindhoven, 1980. Redakteur en congresorganisator VBl, Vereniging van Bedrijfskundige Ingenieurs, THE, 1980 J.E. Cremers, P.J.G. Wilms, Een lineair programmeringsmodel voor de produktie bij DMV-Campina, Afstudeerrapport, THE, BDK/ORS, jrg. 1980, ORS-01. P.G. Veenboer, Onderzoek naar de voorspelbaarheid van de geldmarktruimte, Afstudeerrapport, THE, BDK/ORS, jrg. 1980, ORS-01. H.N. Post, Voorraadbeheersing voor de truckmontage van DAF Trucks BV, Afstudeerrapport, THE, BDK/ORS, jrg. 1980, ORS-01.

-45-

BDK-14



J.G.M. Geurts, Een lineair programmeringsmodel voor de produktieplanning op korte termijn, Afstudeerrapport, THE, BDK/ORS, jrg. 1980, ORS-01.

van "Production flow analysis" in de parts-manufacturing van elektrische schrijfmachines, THE, vertrouwelijk rapport t.b.v. IBM-Nederland, 1980.

C.B. Tilanus, Lid Publikatiecommissie, Sektie Operations Research (SOR), Vereniging voor Statistiek. 2.4. VAKGROEP TPS - Technische Produktiesystemen

H. de Koning, H. Vrijdag, Production flow synthesis, THE, BDK/TPS-02, 1980.

A. Bax, Produktstroomanalyse, THE, BDK/TPS-02, 1980.

H. de Koning, Het formeren van fabrikagegroepen in de groep universeel van de afdewetenschappelijke publikat.ies ling mechanische komponenten, C. de Beer, The efficiency of production systems TPS-02, in developing countries; a case stu- THE, afst.rapp. 1980. dy in Peruvian Metalworking InduA. Bax, stry, Een aanzet tot een herindeling van Management Industrial, jrg. 20/1980, de werktuigkundige werkplaatsen, 87-93. THE, afst.rapp. 1980, TPS-02. C. de Beer, The efficiency of production systems P. Hulshof, R. Zweegers, Rationalisering van de onderdelen in developing countries; aanmaak in een landbouwmachinefaa case study in Peruvian Metalworbriek, king Industry, CIRP-anuals, THE, afst.rapp. 1980, TPS-02. jrg. 1980, 559-562. W. Willeboer, C. de Beer, Warmtekrachtkoppeling, Vijftien jaar bedrijfskunde aan de THE, BDK/TPS-02, 1980, 17 page THE, De Ingenieur, jrg. 1980, 49/28. overige wetenschappelijke aktiviteiten overige vakpublikaties C:-de Beer, P.F. Cuypers, M.A.M. Splinter, Mechanische Technologie, Producer en met minimaal energieverTHE, diktaat nr. 1.144, gewijzigde bruik, Oc~ Ned. B.V./Venlo, versie, 1980. THE, 1980, 17 page R. van Gerwen, W. Willeboer, Analyse van Technische ProduktiesysHet drogen van papier, temen, THE, 1980, rapport voor Oc~-Ned. THE, diktaat nr. 1.187, gewijzigde B.V., Venlo. versie, 1980. W. Willeboer, R. van Gerwen, Globaal onderzoek naar de haalbaarOrganisatie rond produktinnovatie, held van de toepassing van warmtecoll.prof.ir. C. Botter, krachtkoppeling, THE, dictaat nr. 1.203, diverse bijTHE, 1980, rapport voor Oc~-Ned. dragen naj. 1980, o.a. octrooien, B.V., Venio. normalisatie, fabrikagevoorbereiding. R. van Gerwen, H. Vrijdag, Groepering van machines door middel

-46-



P. Hey, (redaktie), P-projekt, deel I, THE, diktaat nr. 1.184, gewijzigde versie, 1980.

2.5. VAKGROEP BE - Bedrijfseconomie

P. Hey, (redaktie), P-project, deel II, THE, diktaat nr. 1.188, gewijzigde versie, 1980. maatschappelijke dienstverlening R. van Gerwen, H. Vrijdag, Met behulp van produktstroomanalyse een gekwalificeerd advies uitbrengen inzake mogelijke herindeling van fabriekslayout, IBM-Ned., Amsterdam, 750 uur. R. van Gerwen, H. de Koning, Met behulp van produktstroomanalyse formeren van kleinere fabrikagegroepen in de afdeling mechanische komponenten - DAF-TRUCKS, Eindhoven, 450 uur. A. van Gerwen, A. Bax, Met behulp van produktstroomanalyse komen tot een herindeling van de twee onderhoudswerkplaatsen, DSM-Geleen, 450 uur. R. van Gerwen, P. Hulshof, R. Zweegers, Herindeling van fabriekslayout en informatiebehoefte analyse voor materiaalstroombesturing, P. Zweegers, Geldrop, 1980, 800 uur. R. van Gerwen, E. Florack, Invoering van geautomatiseerd staafmagazijn, Philips Machinefabrieken, Eindhoven, 1980, 450 uur. M.A.M. Splinter, W. Willeboer, Begeleiding stage BDK-student bij MIVO-Mierlo t.b.v. energiebesparing, 10 uur. M.A.M. Splinter, Werkgroep Energiemanagement NlVE, 30 uur. Commissie Energie-Analyse prof.dr. W. van Gool, 10 uur.

- 47-

BDK-1S

wetenschappelijke publikaties J. van Rees, Internationale commerci~le operaties, Markeur, mei 1980, 9-14. A.J. van Weele; B.J. Verhage; Ph. Waalewijn, Het ontwikkelen van idee~n voor nieuwe produkten: aanzet tot innovatie, Bedrijfskunde, februari 1980, 153-161. A.J. van Weele, De inkoopfunktie; Inleiding, Handboek Goederensroombeheersing, Samson, Alphen ad Rijn, 1980, 11. H.W.C. van der Hart, Koopgedrag en segmentatie in de industi~1e markt, Handboek voor Commerci~le Beleidsvraagstukken, B.G. Klein Wassink en H.J. Kuhlmeijer, Kluwer, Deventer, 1980, 82.24-82.41. H.W.C. van der Hart, Industri~le Marketing, enkele ontwikkelingen, Industri~le Marketing dag, T.H.Twente, Enschede, 6 maart 1980, 20. L.A. Soenen, Het beheer van valuta-posities, Economisch en Sociaal Tijdschrift, januari 1980, 71-78. L.A. Soenen; C. van der Enden, Projektevaluatie door middel van de kapitaalwaardemethode, Economisch en Sociaal Tijdschrift, 4/1980.



L.A. Soenen, Identifikatie van het wisselkoersrisiko, Economisch en Sociaal Tijdschrift / UFSIA. Antwerpen, 6/1980. C.M.A. Brocken, Het kostenbegrip bij voorraadmodellen, Bedrijfskunde, 52/1980, 333- 336.

C.M.A. Brocken, J.T.H.M. Blox, De administratie, een informatiebron voor het kleine bedrijf, Elektro Magazine, februari/1980, 36-38. W.R. Maassen, H.J.H.M. de Kort, Syllabus BE I, werkboek, Syllabus nr. 1199, THE. L.A. Soenen, Bedrijfseconomische beoordeling van produktontwikkelingen door middel van de kapitaalwaardemethode I, Metaalbewerking, jrg. 46/1980, 403-404.

overige vakpublikaties A.J. van Weele, J.G. de Rijcke, Het profiel van de inkoper in de jaren 1980, Bedrijfsvoering, 12/1980, 674678. H.W.C. van der Hart, A. Morenc, Afstemming van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt; deel 1: Werkbiedenden, Uitgave BOC .- Zuid Oost Brabant, 1980. H.W.C. van der Hart, 1ndustri~le marketing: enkele ontwikkelingen, Tijdschrift voor Marketing, mei (special)/1980, 1-10. J.T.H.M. Blox, C.M.P. Covers, Enige toepassingen van knelpuntskalkulatie, Maandblad voor Bedrijfsadministratie, 84/1980, 102-106. J.T.H.M. Blox; C.M.A. Brocken, De administratie; een informatiebron ook voor het kleine bedrijf, Elektro Magazine, 2/4/1980, 3639. J.T.H.M. Blox; L.A. Soenen, Planning, een noodzaak ook voor het familiebedrijf, Management Totaa!, 10/1980. J .A.A. Bakker, Kantoor voor morgen (I + II), De Accountant, jrg. 86/1980, 305-307 en 370-373. J.A.A. Bakker, Ontwikkelingsmethodologie~n

BDK-16

voor

automatiseringsprojekten, De Accountant, jrg. 87/1980, 185-188.

-A8-

L.A. Soenen, Kosten van produktontwikkeling onder ogen durven zien, De Constructeur, 1/1980. J.T.H.M. Blox, Enige toepassingen van de knelpuntkalkulatie in het bijzonder voor bedrijven met serie- en stukproduktie, Maandblad voor Bedrijfsadministratie en organisatie jrg. 84/1980, 996. J.J.A. Bakker, Gedragsregels voor Organisatieadviseurs (I), De Accountant, jrg. 86, 79/80. J.J.A. Bakker, Gedragsregels voor Organisatieadviseurs (II), De Accountant, jrg. 86, 79/80. J.J .A. Bakker, Leerboek Informatiesystemen, boekbespreking, Bedrijfskunde, jrg. 52/1980, 4. C. van der Enden, Gids voor beslissingscalculaties, Rekenen en beslissen, Syllabus, THE.

BDK-17

Afdeling der Bedrijskunde


overige wetenschappelijke aktiviteiten L.A. Soenen, E.G.F. van Winkel, Is de termijnkoers een bruikbare voorspeller van de kontraktkoers? Working paper, THE, 1980.

BOC, Lid Redaktie Tijdschrift voor Marketing, Lid Examencommissie NIMA-c-examens, Lid Wetenschappelijke commissie NIMA, Rijksgecommitteerde HEAO-examen.

J.J.A. Bakker, QUo Vadls, AGORA-conferentie: Veranderingsstrategie en technologische ontwikkeling, Veldhoven, juni 1980. A.J. van Weele, Het meten van het inkoopresultaat, Jaarvergadering Nederlandse Vereniging voor Inkoop Efficiency, Oss, 20 mei 1980. A.J. van Weele, De invloed van marktstruktuur, produktievorm en wijze van prijsvorming van de inkoopstrategie van de onderneming, Paper 1, ISFAH-cursus, 1980. A.J. van Weele, Inkoopvoorwaarden, een analyse, Paper 1, ISFAH-cursus, 1980. J. van Rees, De relatie met de buitenlandse markten-Internationale Marketing, Huldigingsseminarie bij gelegenheid van het afscheid van prof.dr. J. van Rees als buitengewoon hoogleraar aan de Economische Hogeschool Limburg en Postuniversiteit Centrum Limburg. maatschappelijke dienstverlening J. van Rees, Examinator NlMA-c-examens, Redaktie "European Research", Exportcommisssie FENEDEX. H.W.C. van der Hart, C.M.A. Brocken, J. van Rees, Afstudeerders.

A.J. van l\Teele, Onderzoeksprojekt "Het meten van het inkoopresultaat", samenwerkingsprojekt tussen THE en Nederlandse Vereniging voor lnkoop Efficiency. 2.6. VAKGROEP BlSA - Bestuurlijke Informatiesystemen en Automatisering wetenschappelijk publikaties T.M.A. Bemelmans, Bestuurlijke informatiesystemen en automatisering, Stenfert Kroese, Leiden, jrg. 1980/81. overige vakpublikaties T.M.A. Bemelmans, Edukatieve aspekten van bestuurlijke informatieverzorging, Informatie, jrg. 22/1980, 7/8, page 9. T.M.A. Bemelmans, EURO-IFlP 1979, boekbespreking, Tijdschrift Informatie, jrg. 1980, 11. T.M.A. Bemelmans, The human side of information processing, boekbespreking, Tijdschrift Informatie, jrg. 1980, 11. ToM.A. Bemelmans, Managing the systems development process, boekbespreking, Tijdschrift Informatie, jrg. 1980, 9.

H.W.C. van der Hart, C.M.A. Brocken, J. van Rees, K-projekt.

P. Hoeken, Produktiebesturing en informatiesystemen BlSA-02, THE, BDK/BISA, 1980.

H.W.C. van der Hart, C.M.A. Brocken, J. van Rees, werk voor Commissie Contacten Bedrijven. H.W.C. van der Hart, Onderzoek "afstemming vraag en aanbod op de arbeidsmarkt" t.b.v. de - 49-

.

-~-------~-~

-~--.,...,.~-,,,-,



L. Venema, de "mos-methode" nader beschouwd, BISA-02, THE, BDK/BISA, 1980.

7245/32/6/006, deel 1: 34 p.+10 bijlagen, deel 2: 19 p.+12 bijlagen. (PMK80ERG-Bsk).

BDK-18

H. Kragt, maatschappelijke dienstverlening Ergonomics in the struggle against J.G. de Boer, 'alarm inflation' in process control Lid werkgroep Relational Database, systems, Concept van de Database Club van de ASSOPO, IFAC/IFIP-symposium, sectie GGV van het NGI, Trondheim, Noorwegen, 16-18 juni Lid werkgroep Information Base van 1980, 231-238. de Database Club, Deze werkgroep voIgt de aktiviteiten H. Kragt, D. Kortlandt, en bekommentarieert de voorstellen Process alarm systems as a van de ISO werkgroep TC 97/SCS/WG3, monitoring tool for the operator, Voorzitter werkgroep Informatie The 3rd International Symposium on Strukturen van de Database Club van Loss Prevention and Safety Promotion de sektie GGV, in the Process Industries, Gestruktureerd ontwerpen van inforBasel, Zwitserland, 15-19 september matiesystemen, 1980, 10/804-10/814. Database Club, Gilze Rijen, H. Kragt, september 1980, Meetkamer-ergonomie, Lid werkgroep Bestuurlijke InformaErgonomie, jrg. 5/1980, 3, tica. 10-11. T.M.A. Bemelmans, H. Kragt, Ir. E. Piso, Redaktielid tijdschrift Informatie, Onderzoek naar ergonomische aspekten Voorzitter werkgroep Architektuur van een meet- en regelkamer in de van het GGV, procesindustrie, Lid bestuur NGI (Ned. Genootschap Polytechnisch tijdschrift - procesvoor Informatica), Lid werkgroep IFIP.8.2., the systems techniek, jrg. 35/19809, 12, 712-718. environment, Advies aan diverse (kleine) bedrijH. Kragt, Human factors in control Room design ven t.a.v. automatisering, 100 uur. of chemical plants; In: Safety and Risk Assessment in 2.7. VAKGROEP OPS - Organisatie Chemical Plants", S. Garriba & G.J. Psychologie Powers (Eds.), dissertatie John Wiley & Sons LTD, Londen, H. Kuipers, 1980. Van concurrentie naar samenwerking, Proefschrift, Leiden, jrg. 1980, 233 E. Piso, Ergonomische adviezen bij het ontpag. werpen van een bedieningslessenaar, Ergonomie, jrg. 5/1980, 1, 7-11. wetenschappelijke publikaties H. Kragt, H.F.J.H. van Tuyl, Perceptual Interpretation of Complex Ergonomische aspekten van procesalarmsystemen in centrale meet en Line Patterns, Journal of experimental Psychology: regelkamers, Human Perception and Performance, Eindrapportage EEG-projekt, jrg. 6/1980, 2, 197-221.

-51-

\



H.F.J.M. van Tuyl, C.L.M.M. de Weert, Reply to. Parks, Perception, jrg. 9/1980, 111-112. E. Piso, Literatuursignalering, Ergonomie, jrg. 4/1980, 3, 12.

Binnenlandse Zaken, Direktie politie.

BDK-19

MARS

BASF Philip Morris. 100 uur. H. Kragt, E. Piso, Adviezen gemeentebedrijven m.b.t. bouw console, 40 uur, Adviezen BTD-THE inzake portiersloge hoofdgebouw, 60 uur, In het kader van het vak "ergonomisch onderzoek" zijn diverse bedrijven aangesloten bij de BGD-Helmond, geadviseerd m.b.t. verbetering van werkplekken. Deze onderzoekingen zijn uitgevoerd door groepen studenten, en gecoached door Kragt en Piso.

E. Piso, Boekbespreking, Ergonomie, jrg. 5/1980, 3, 14-15. E. Piso, Literatuursignalering, Ergonomie, jrg. 5/1980, 4, 21-22. E. Piso, Bookreview, European J. of Operational Research, jrg. 5/1980, 4, 286.

E. Piso, Adviezen DSM m.b.t. spraakverstaanbaarheid walkie-talkies, 12 uur.

2.8. VAKGROEP OS - Organisatie overige wetenschappelijke aktiviteiSociologie ten H.F.J.M. van Tuyl, R.J.M. Mercx, . wetenschappelijke publikaties Motivatie-onderzoek ziekenhuismedeL.U. de Sitter, werkers, Sociale Innovatie, Interne nota, ZRP 80.129, 1980. Kluwer, Deventer, 2e afl.v.h.handboek voor managers, jrg. 1980. maatschappelijke dienstverlening L.U. de Sitter, H.J.F.M. van Tuyl, H. Kuipers, Kenmerken funkties van de kwaliteit Een afdeling verkoop: ruimte, taken van de arbeid, en relaties, J.J.J. van Dyck (red) Kwaliteit van Interne nota, Afd. BDK/Ops, de arbeid, Stenfert Kroese, Leiden, 1980. jrg. 1980, 35 pag. Analyseren van taakinhouden, samenwerkingsverbanden en knelpunten bij L.U. de Sitter, taakuitvoering ten behoeve van herOp weg naar nieuwe fabrieken en kanontwerp van een verkoopafdeling. toren, 145 uur. Wetenschappelijke Raad vor het Regeringsbeleid (red), H.Kuipers, D.P.J. Binkhorst, W.R.R., Den Haag, jrg. 1980, 330 pag. Concept-projektvoorstel, StanssDieptestudie, Interne nota, 1980. P.M. Janssen, Voordrachten en kontakten met bedrijven en instellingen, m.b.t. taakanalyse, funktiewaardering en personeelsbeoordelingsproblematiek:

- 51 -


Wetensehappelijk Verslag 1980

L.U. de Sitter, Het aoeiaal jaarverslag, Intermediair, p.w., Amsterdam, 1980.

Ned. Ver. v. personeelsbeleid/NlVE, Amsterdam, 1980.

overige vakpublikaties L.U. de Sitter, Soeiale Innovatie, NRC, jrg. 11, 1980. L.U. de Sitter, Rathenau, NRC, jrg. 10, 1980 L.U. de Sitter, Arbeidsverhoudingen, NRC 1980.

jrg. 11,

L.U. de Sitter, Philips, NRC, jrg. 11, 1980. L.U. de Sitter, Italiaanse Fabrieksraden, NRC, jrg. 11, 1980. L.U. de Sitter, Nieuwe arena nodig voor aoeiale partners, NRC, jrg. 11, 1980. L.U. de Sitter, Maken wij er echt werk van? NRC, jrg. 11, 1980. L.U. de Sitter, Wetenschap en politiek, NRC, jrg. 11, 1980. L.U. de Sitter, Nivellering, NRC, jrg. 11, 1980. L.U. de Sitter, Vakbeweging op de tweesprong, NRC, jrg. 11, 1980. overige wetensehappelijke aktiviteiten L. U. de Sitter, Produktie organisatie en arbeidsorganisatie in soeiaal en economiseh perspektief, College syllabus, THE, diktaatnr. 1.160, 1980, 85 pag. L.U. de Sitter, Het kantoor van morgen, Ned. lnst. v. Register A.C.C. Eindhoven, 1980. L.U. de Sitter, Vereniging voor Bedrijfskundig Ingenieurs THE, Eindhoven, 1980. L.U. de Sitter, Kwaliteit van de Arbeid, - 52-

BDK-20

maatschappelijke dienstverlening L.U. de Sitter, Cursus voor directeuren van hoofdindustriegroep Licht, Philips, 1 dag, Cursus voor organisatieadviseurs, Bureau v/d Buut, \ dag, Cursus voor interne organisatie adviseurs, Philips N.V. 1 dag, Cursus voor organisatieadviseurs, Bureau Twijnstra, \ dag, PATO-cursus, 1 dag, Dagelijks bestuurslid Stichting voor de kwaliteit van de Arbeid. 8 dagen, Dagelijks bestuurslid Stichting lnteruniversitair Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek, 2 dagen, Lid SER-commissie experimenten medezeggenschap, Lid Begeleidingscommissie Ministerie van Onderwijs, onderzoek schoolorganisatie, 2 dagen, Lid Begeleidingscommissie CRM, onderzoek receptieve vorming S.K.V.E, 1 dag, Voorzitter commissie Sociaal Jaarverslag Nederland, Intermediair, 3 dagen, Adviseur Dir.-generaal, Min. van Sociale Zaken, 1 dag, Curs us centrale ondernemingsraad I.B.M. ~ dag, Adviseur HJC. Scheepswerf, reorganisatie/herv. v.d. arbeid, 3 dagen, Adviseur EMO. Ertsoverslag Europoort (SHV), herv. v.d. arbeid, ~ dag, Adviseur COVECO Vleeswaren, herv. v.d. arbeid, ~ dag,



2.9. VAKGROEP AT - Aangepaste Technologie

Den Haag, 1980, 2 page

overige vakpublikaties P.R. Attwood, Adapting Technology through improved systems, Planned Innovation Magazine, Londen, jrg. 1980, 126. P.R. Attwood, The DARSOKA Method for solving problems, Management in Nigeria, Lagos, jrg. 1980, 20-24. P.R. Attwood, Ontwerpen voor ontwikkelingslanden, De Constructeur, Den Haag, jrg. 1980, 5. P.R. Attwood, Het verwerken van mosselen, TH-Berichten, THE, jrg. 1980, 5. P.R. Attwood, Een muzikale arbeidsstudie, TH-Berichten, THE, jrg. 1980, page 2. P.R. Attwood, Improving solid-fuel cooking-stoves with special reference to the Family Cooker, THE, 1980. P.R. Attwood, Improving the efficiency of cookingstoves, THE, AT/Mondiaal Alternatief, 1980. P.R. Attwood, Doelmatig brandstof gebruik, B.P. Energieprijs wedstrijd, KIVI,

BDK-21

P.R. kttwood, O.R. for the developing countries, Voordracht operational research working party, RIPA, Londen 18 december 1980, 4 page B. Kooyman, C. Kijzers, K. Klijs (IVO) , Herstruktureringsonderzoek machinefabrieken voor de voedingsmiddelen industrie, THE/IVO-Tilburg, AT/BDK, 1979/80. J.W. Polder, J.W. Verbeek, Rolstoel-produktie in ontwikkelingslanden; Thema: Technologie van de derde wereld, geschiedenis en stand van zaken, THE, BDK/AT, september 1980. maatschappelijke dienstverlening P.R. Attwood, Het ontwerpen van een direktiekeet aangepast voor West-Afrika, 110 uur. The processing of mussels - stage 1: feasibility study, 45 uur. J.W. Polder, Voorzitter commissie 34/05, Nederlandse normalisatie, Lid ISO/TC 60, WG 1, Lid ISO/TC 60, WG 5, Lid ISO/TC 60, WG 6, Lid van de werkgroep Tandwielen F.M.E. tesamen + 1 dag per week.

-53-

Onderafdeling der Wiskunde


1. Bijdrage op onderafdelingsniveau

daarin dat men zich beperkt tot die delen van het totale vakgebied der Wiskunde die als 'toepasbare wiskunde' kunnen worden gekenschetst. Binnen deze beperking vallen de aktiviteiten uiteen in een aantal hoofdrichtingen, die aIle enkele elkaar ondersteunende en be!nvloedende deelgebieden omvatten, - analyse, diskrete wiskunde, algebra en logica, - toegepaste analyse, mathematische fysica, numerieke wiskunde en mechanica, - kansrekening, statistiek, operations research en systeemtheorie, - informatica. Identifikatie van onderwerpen uit deze deelgebieden, waarnaar de geconcentreerde aandacht uitgaat, is op ieder gegeven moment mogelijk; de fluktuaties in de tijd zijn echter aanzienlijk.

1.1. Algemeen De onderzoektaak van de onderafdeling der Wiskunde bevat twee componenten, nl.: - het wiskunde-onderzoek waartoe de onderafdeling zelf het initiatief neemt, weI of niet in verband met het onderwijs; - het service-wiskunde-onderzoek dat uitgevoerd wordt naar aanleiding van vragen van buiten de onderafdeling, met name in de groepen mathematische fysica, numerieke wiskunde, mechanica, statistiek en operations research. Een onmiskenbare concentratie van de onderzoekaktiviteiten van de onderafdeling der Wiskunde (o.a. tot uiting komend in het leerstoelenbeleid) bestaat vanaf haar oprichting

WSK-1

1.2. Kwantitatieve samenvatting Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP

eerste c.b.r. v/t

tweede TOTAAL v/t a.b.r. v/t

totaal v/t

Analyse, etc. Toegepaste analyse, etc. Kansrekening, etc -/1,5 Informatica -/1,0

-/1,3 -/1,7

5,7/1,3 4,8/1,7

-/3,0 -/2,5

4,0/4,5 1,5/3,5

Totaal

-/8,5

-/2,5

-/0,3

16,0/11,0 -/0,3

-57-

publikaties overige ov. dis wetens. vak publik. pub.

7,0 6,8

2

8,5 8,0

5

27,3

1

° 8

22 6

15 4

19 10

22 14

57

55

WSK-2



1.3. Verschuivingen in het onderzoek geen.

pelijk gebeuren de wensen van de vakgroepen tegen elkaar afweegt en prioriteiten aangeeft, een grote rol. De flexibiliteit wordt mede verhoogd omdat bij de prioriteitsstelling geen rekening behoeft te worden gehouden met de kontinu!teit in verband met eventuele investeringen in materi~le middelen, daar deze voor wiskundig onderzoek niet nodig zijn.

1.4. De afdelingsbeleidsruimte, bij de onderafdeling bestaande uit een twaalftal formatieplaatsen te bezetten door medewerkers met een langdurig tijdelijk dienstverband (LTD-plaatsen), waarborgt een zekere flexibiliteit m.b.t. ondersteuning van het onderzoek op de verschillende deelgebieden van het vakgebied. In de toewijzing van de LTD-plaatsen speelt het advies van de Commissie voor de Wetenschapsbeoefening, die vanuit haar visie op het wetenschap-

1.5 Samenwerkingen Zie onder 2. Vakgroepen.

1.6. Gegevens van dwarsinventarisatie (in manjaar WP per thema)

~ VAKGROEP! THEMA

E-i

~ p::)

0

~

~

0

~

Z

H

0

~ H

~

H

Z

H

~

~

~

;:.::

~

.....:I

.....:I

H

~

~

;:>

z

~

E-i

0

:>

Analyse, etc. Thema: logica

-

-

0,5

-

-

-

-

-

-

-

Toegepaste analyse etc. Thema: -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Kansrekening, etc. Thema: toegep. statistiek

0,1

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

5,0

-

-

-

-

-

-

-

Informatika Thema: -

-58-



2. Vakgroepen

Dissertaties D.T. van Daalen, The language theory of AUTOMATH Eindhoven, Un. of Techn., 1980.

2.1. VAKGROEP Analyse, discrete wiskunde algebra en logica

WSK-3

J.H. van Geldrop, Onderzoekthema's A mathematical theory of pure Analyse: exchange economies without the noZowel re@le analyse (integratietheocritical-point hypothesis. rie@n) als complexe analyse; daarEindhoven, Un. of Techn., 1980. naast funktionaalanalyse i.h.b. spektrale theorie in Banach-algeOverige wetenschappelijke publikabra's en onderzoek aan bepaalde ties ruileconomie@n. w:-Braun, H. de Graaff, Discrete wiskunde: Some remarks on permutation designs. a. J. Comb. Theory A 29 (1980), Konstructietechnieken (inclusief 382-384. non-existentieresultaten) voor bolN.G. de Bruijn, stapelingen, diverse soorten grafen Counting complete matchings without i.h.b. sterk reguliere grafen, parti@le meetkundes en voor klassen using Pfaffians. Proc. KNAW Amsterdam Sere A83 fouten verbeterende kodes. b. (1980), 361-366. Koderingstheorie i.h.b. convolutieN.G. de Bruijn, codes. Van alles en nog wat over gebonden variabelen in wiskundige taal. Logica: Euclides 55 (1979/80), 262-268. Wiskundige taal (Automath-talen, WOT), semantiek van computerprogra~ N.G. de Bruijn, ma's, recursiviteit en uitvoerbaarWiskundigen, let op uw Nederlands. heid van berekeningen, mathematisch- Euclides ~ (1979/80), 429-435. logische grondslagen voor data baN.G. de Bruijn, ses. Remarks on hermitian matrices. Getaltheorie: Lin. Alg. Appl. 32 {1980),201208. Transcendentie en lineaire vormen. N.G. de Bruijn, A survey of the project Automath Didaktiek van de wiskunde: In: To H.B. Curry: Essays on combiCurriculumontwikkeling o.m. van het natory logic, lambda calculus and vak informatika in het hoger beformalism; ed. by J.P. Seldin and roepsonderwijs. J.R. Hindley, New York, Samenwerkingsverbanden Academic Press, 1980, 579-606. Voor thema Discrete Wiskunde (coderingstheorie): een werkgroep ex art. A Bijlsma, 18 WUB met de vakgroep TelecommuniAn elliptic analogue of the catie van de afdeling der ElektroFranklin-Schneider theorem. techniek van de THE (werkgroep 'Fou- Ann.Fac.Sci. Toulouse (5) 2 (1980), tencorrigerende codes'). 101-116. Omvang van het onderzoek 7 manjaren w.p. in de eerste geldstroom •

- 59.-

Onderafdeling der

Wiskund~


J.R. van Geldrop, A note on local Pareto optima. J. Math.Econ. (1980), 51-54.

L

W.R. Haemers, M.S. Shrikhande, Some remarks on subdesigns of symmetric designs. J. Statist. Planning Inference 3 (1979), 361-366. W.R. Raemers, R.J. Beker, 2-Designs having an intersection number k-n. J. Comb. Theory A 28 (1980), 6481.

-

WSK-4

error probability of binary convolutional codes usings viterbi decoding on a binary symmetric channel. In: Symposium over informatie-theorie in de Benelux, Zoetermeer, 1980 Delft, Techn. Hogesch. afd. E, 1980; 59-63. T.H. Simons, D.A. Overdijk, J.G.F. Thiemann, A comment on unions of rings. Proc. KNAW Amsterdam Sere A 82 (1979), 439-441. H.C.A. van Tilborg, T. Helleseth, The classification of all (145, 7, 72) binary linear codes. Eindhoven, Un. of Techn., 1980 (THreport; 80-WSK-01).

J.R. van Lint, A.A. Bruen, B.L. Rothschild, On characterizing subspaces. J. Comb. Theory A 29 (1980), 257260. J.R. van Lint, P.J. Cameron, Graphs, codes and designs. Cambridge Univ. Press, 1980 (London Math. Soc. Lecture Note Series; ~).

J.R. van Lint, L'enseignement des mathematiques a l'universite. In: Tendances nouvelles de l'enseignement des mathematiques. Paris, Unesco, 1980; 87-110. J.R. van Lint, Recente ontwikkelingen in de cryptografie. Verslag gew. vergad. afd. Natuurkunde. KNAW Amsterdam 89 (1980), nr.2, 1720. R.P. Nederpelt, An approach to theorem proving on the basis of a typed lambda-calcuIus. in: Proc. 5th Conference on Automated Deduction, Les Arcs, 1980; ed. by W. Bibel and R. Kowalski, Berlin, Springer-Verlag, 1980 (Lecture Notes in Computer Science; §l.); 182-192.

J.W. Nienhuys, Uniform continuity of derivatives in convex sets. Am. Math. Monthly 87 (1980), 118120. ---

H.C.A. van Ti1borg, T. Relleseth, New results concerning the Griesmer bound In: SympOSium over informatietheorie in de Benelux, Zoetermeer, 1980. Delft, Techn. Hogesch. afd. E, 1980; 93-97. H.C.A. van Tilborg, On the uniqueness resp. nonexistence of certain codes meeting the Griesmer bound. Inf. and Control 44 (1980),1635. P.G. Vroegindewey, V.J. Kreinovic, O.M. Kosheleva, Form a connected partially ordered set of events to a partially ordered field of time intervals. Found. of Physics ~ (1980), 469484. Overige vakpublikat!es Tenzij anders vermeld zijn de onderstaande geschriften interne THErapporten. L.S. van Benthem Jutting, J.G.M. Donkers, W.H.J.H. van Meeuwen, R.P. Nederpelt, C.P. van Nieuwkasteele, J. Udding, Ervaringen met de wiskundige omgangstaal WOT, jun! 1980.

K.A. Post, New upperbounds for the first event

-61-

WSK-S



N.G. de Bruijn, Recommendations concerning standarization of mathematical formulas, juli 1980.

Overige wetenschappelijke aktiviteiten Er verschenen een 45-tal boekrecensies van de hand van 17 leden van het wetenschappelijk personeel.

N.G. de Bruijn, De stelling van Polya, met toepassing op het tellen van bomen en boomvormige molekulen, aug. 1980. N.G. de Bruijn, On the generalization of the Lagrange inversion formula to the case of several variables, nov. 1980. J. Koekoek, De indikatorfunctie van PhragmenLindelBf, dec. 1980. W. van der Meiden, Note on the order of successive displacements, jan. 1980. W. van der Meiden, Note on the spatial distance of lines, line bisectors and certain related linear complexes, feb. 1980. W. van der Meiden, On a certain surface, called Globotd, maart 1980. R.P. Nederpelt, An approach to theorem proving on the basis of a typed lambda-calculus, jan. 1980. R.P. Nederpelt, A system of lambda-calculus possessing facilities for typing and abbreviating. Part II: Formal description, juni 1980. R.P. Nederpelt, Signaalwoorden in bewijstaal, sept. 1980. R.P. Nederpelt, Sentences in the language of reasoning, dec. 1980. J.W. Nienhuys, Vaardigheden eerstejaars wiskundestudenten THE, sept. 1980 J.J. Seidel, A. Bos, Unit vectors with non-negative inner products, mei 1980.

Gegevens voor dwarsinventarisatie Binnen het onderzoekthema 'Logica' werd 0,5 manjaar besteed aan onderzoek op het gebied van de INFO. 2.2. VAKGROEP Toegepaste analyse, mathematische fysica, numerieke wiskunde en mechanica Onderzoekthema's mathematische fysica: Constitutieve theorie~n uit de mathematische fysica, met name op het gebied van continuUmsmechanica, thermodynamica en elektro-magnetomechanische interaktie. Randwaardeproblemen: Analytische en numerieke behandeling van randwaardeproblemen afkomstig uit een fysische context, met name op het gebied van mechanica, diffraktietheorie en electromagnetisme. Differentiaalvergelijkingen: Funktionaalanalyse en theorie van gewone en parti~le differentiaalvergelijkingen, gericht op toepassing in mathematische fysica, systeemtheorie en numerieke wiskunde. Numerieke algebra: Studie van grootschalige numerieke uitvoering van algebratsche processen; aandacht voor efficiency en voor het beheersen van het effect van afrondfouten. Approximatietheorie: Onderzoek naar de graad van benadering van positieve lineaire opera toren met behulp van kanstheoretische methoden; spline approximatie. Service: Kortlopend onderzoek naar aanleiding van vragen op het gebied van in de vakgroep vertegenwoordigde disciplines; met name op het gebied van de mechanica, de toegepaste analyse, de numerieke wiskunde en de numerieke programmatuur.

P.G. Vroegindeweij, Bewerking van het artikel 'Over de grondslagen van de relativiteitstheorie' van A.D. Aleksandrov, jan. 1980. - 61 -



Samenwerkingsverbanden Geen formeel geregelde samenwerking met anderen.

Overige vakpublikaties De onderstaande geschriften zijn interne THE-rapporten.

Omvang van het onderzoek 6,5 manjaren w.p. in de eerste geldstroom 0,3 manjaar w.p. in de tweede geldstroom.

J.J.A.M. Brands, M.L.J. Bautus, Asymptotic properties of matrix differential operators, nov. 1980.

Dissertatie J.A.M. Bollen, Round-off error analysis of descent methods for solving lineair equations. Eindhoven, Un. of Techn., 1980.

WSK-6

C.J.J.M. van Ginneken, Algorithmen voor het vereffenen en aanpassen van experimentele data, sept. 1980. A. Korlaar, Een numerieke procedure voor het bit-voor-bit berekenen van een logaritme, juli 1980.

Overige wetenschappelijke pulikaties J.B. Alblas, J.P. Pauwelussen, The indentation of an elastic layer by a rigid stamp under condition of complete adhesion. Acta Mechanica 35 (1980), 109126. --

A.A.F. van de Ven, Knik van magnetisch verzadigde lichamen Deel I: Algemene formulering, okt. 1980. Deel II: Knik van platen, nov. 1980.

J. Boersma a.o., Singularity in Green's function and its numerical evaluation. IEEE Trans. Antennas Prop. AP-28 (1980), 311-317. ---

Overige wetenschappelijke aktiviteiten Er verschenen een 37-tal boekrecensies van de hand van 12 leden van het wetenschappelijk personeel.

J. Boersma, Y. Rahmat-Samii, Comparison of two leading uniform theories of edge diffraction with the exact uniform asymptotic solution. Radio Science 15 (1980), 1179-1194. --

2.3. VAKGROEP Kansrekening, statistiek, operations research en systeemtheorie

J.J.A.M. Brands, Asymptotics of a nonlinear delay differential equation. Proc. KNAW Amsterdam Ser. A 83 (1980), 353-359. P.J. de Doelder, Uitwerkingen examens Wiskunde M.O.A en M.O.B. Nieuw tijdschrift Wisk. 67, (1979), 49-75. Idem, 68 (1980), 41-69. F. Schurer, F.W. Steutel, Exact degrees of approximation for two-dimensional Bernstein operators 1

on C • In: Approximation Theory III; ed. by E.W. Cheney, New York, Academic Press, 1980;

De vakgroep richt haar onderzoek op fundamentele aspekten (inzicht, theorie- en methodevorming) en op toepassingsaspekten (modelvorming, modelanalyse en ontwikkeling van applikatie-programmatuur) van de wiskunde met betrekking tot het verzamelen en analyseren van kwantitatieve gegevens en tot het optimaal sturen van technische en bedrij£ssystemen welke zich door een wiskundig model laten beschrijven. Onderzoekthema's Toegepaste statistiek: Statistische analysemethoden voor praktijkproblemen en het opzetten van experimenten.

823-828.

- 62-



Theoretische kansrekening: Analytisehe eigenschappen van kansverdelingen en hun getransformeerden; enkele speciale Markov processen.

sum estimation. Eindhoven, Un. of Techn., 1980.

Toegepaste kansrekening: Beslissingsprocessen met een overheersend stochastisch en/of dynaMisch karakter. Optimaliseringsmethoden: Beslissingsprocessen met een overheersend deterministisch karakter. Ontwikkeling van applikatieprogrammatuur op het gebied van wiskundige optimalisering. Systeemtheorie: Het optimaal regelen van technische en bedrijfsvoeringssystemen. Wiskundige economie: Onevenwichtigheid en allokatiemechanismen. Samenwerkingsverbanden Voor thema Toegepaste Kansrekening: een werkgroep ex art. 18 WUB met de vakgroepen Operationele Research B en T van de afdeling der Bedrijfskunde van de THE en de vakgroep Methoden en Technieken van de interuniversitaire interfakulteit Bedrijfskunde te Delft (werkgroep 'Toepassingen Dynamische Programmering'). Voor de thema's Optimaliseringsmethoden, Systeemtheorie en wiskundige economie: een werkgroep ex art. 18 WUB met de vakgroep Econometrie van de subfaculteit Econometrie van de KHT (werkgroep 'Onevenwichtigheid en Allocatiemechanismen') • Omvang van het onderzoek 8,5 Manjaren w.p. in de eerste geldstroom. Dissertaties F. Eising, 2-D systems, an algebraic approach Eindhoven, Un. of Techn., 1980. Amsterdam, Mathem. Centre, 1980 (M.C. Tract; 125). H.N. Linssen, Functional relationships and minimum

WSK-7

C.J. Verhoeven, Instruments for corporate manpower planning. Eindhoven, Un. of Techn., 1980. R.P. van der Vet, Flexible solutions to systems of linear equalities and inequalities; A study in linear programming. Eindhoven, Un. of Techn., 1980. J. van der Wal, Stochastic dynamic programming. Eindhoven, Un. of Techn., 1980. Overige wetenschappelijke publikatie J.F. Benders, Minimal representations of convex polyhedral sets. Eindhoven, Un. of Techn., 1980 (TH-report; 80-WSK-05). H.A.M. Couwenbergh, Stochastic games with metric state space. Int. J. Game Theory! (1980), 2536. E.E.C. van Damme, Some comments on Harsanyi's postulates for rational behavior in game situations. Opere Res. Verfahren 38 (1980), 189205. F. Eising, State space realization and inversion of 2-D systems. IEEE Trans. Circ. Syst. CAS ~ (1980), 612-619. F. Eising, Internally stable realization of 2-D transfer matrices. In: Signal processing: theories and applications; ed. by M. Kunt and F. de Coulon. Amsterdam, North Holland, 1980; 393396. M.L.J. Hautus, E. Emre, A polynomial characterization of (A,B)-invariant and reachability subspaces. SIAM J. Contr. and Opt. ~ (1980), 420-436.

-63-



M.J.L. Hautus, (A,B)-invariant ad stabilizability subspaces, a frequency domain description. Automatica ~ (1980), 703-707.

reactivity ratios in copolymerization by linear regression methods. J. Polymer Science: Polymer Chemistry Edition 18 (1980), 12851295. --

M.J.L. Hautus, A frequency domain treatment of disturbance decoupling and output stabilization. In: Algebraic and geometric methods in linear systems theory; ed. by C.l. Byrnes and C.F. Martin. Providence, Amer. Math. Soc. 1980 (Lectures in Appl. Math. Series 18); 87-98. ---

A.G.P.M. Nijst, J.Th.M. Wijnen, Kansrekening en statistiek. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1980.

M.L.J. Hautus, E.D. Sontag, An approach to detectability and observers. In: Algebraic and geometric methods in linear systems theory; ed. by C.I. Byrnes and C.F. Martin. Providence, Amer. Math. Soc., 1980 (Lectures in Appl. Math. Series 18); 99-136. --

J. van der Wal, The method of value oriented successive approximations for the average reward Markov decision process. Oper. Res. Spektrum 1 (1980), 233242. J. Wessels, L.P.J. Groenewegen, Conditions for optimality in multistage stochastic programming problems. In: Recent results in stochastic programming; ed. by P. Kall and A. Pr~kopa. Berlin, Springer Verlag, 1980 (Lecture Notes in Economics and Math. Systems nr 179); 41-57.

WSK-8

J. van der Wal, Successive approximations for average reward Markov games. Int. J. Game Theory 9 (1980), 1324. -

M.L.J. Hautus, M. Heymann, New results in linear state feedback decoupling. In: Proc. 4th Int. Conf. on Analysis and Optimization of Systems, Paris, 1980. M.L.J. Hautus, P.A. Fuhrmann, The zero medule of rational matrix functions. In: Proc. 19th IEEE Conf. on Decision and Control, Albuquerque, 1980.

W.H.M. Zijm, Determination of the spectral radius of a Markov decision process. Oper. Res. Verfahren 1L (1980), 487501.

A.H. Hoekstra, J.T. ·Runnenburg, Inequalities compared. Statistica Neerlandica 34 (1980), 67-82. --

Overige vakpublikaties Tenzij anders vermeld zijn de onderstaande geschriften interne THErapporten.

J.L. de Jong, Optimaal zigzaggen: Het optimaal gebruik van wolken en wolkenstraten naast de koerslijn. Deel IV: De zigzag-draaischijf. Thermiek ~ (1980), 58-65.

E.B.C. van Damme, History-dependent equilibrium points in dynamic games, mei 1980.

H.N. Linssen, D.G. Watts, J. Schrijver, A new method of estimating monomer

E.E.C. van Damme, A note on Basar's: On the uniqueness of the Nash solution in linearquadratic differential games, mei 1980.

-64-


Onderafdeling der Wiskunde E.E.C. van Damme, A characterization of perfect and proper equilibrium points in zerosum games, nov. 1980. E.E.C. van Damme, A relation between perfect equilibria in extensive form games and proper equilibria in normal form games, dec. 1980. R. Doornbos, Testing for an outlier in a linear mOdel, feb. 1980. F. Eising, An algebraic approach to delay differential systems, sep. 1980. M.L.J. Hautus, M. Heymann, Linear feedback decoupling-transfer function analysis. Technion, Dept. of Electr. Engng., Ha!fa. P.J. van den Heuvel, Asymptotic stability of a solution of an autonomons system in R2 consisting of subsystems, jull 1980. J .L. de Jong, Optimization in soaring: An example of the application of some simple optimization concepts, juli 1980. J .L. de Jong, Instationary dolphin flight: The optimal energy exchange between a sailplane and vertical currents in the atmosphere, sept. 1980. J. Koene, Maximal flow through a processing network with the source as the only processing node, nov. 1980.

WSK-9

J. Wessels, Conditions for equilibrium strategies in non-zero sum stochastic games, nov. 1980. J. Wessels a.o., Some notes on iterative optimization of structured Markov decision processes with discounted rewards, nov. 1980. J.Th.M. Wijnen, Evaluatie van diagnoses met behulp van nierangiografie, jan. 1980. J.Th.M. Wijnen, Appendectomie, diagnose en bevindingen, mei 1980. J.Th.M. Wijnen, De invloed van enkele risicofactoren op de progressie van hartkwalen, juni 1980. W.H.M. Zijm, Generalized eigenvectors and sets of nonnegative matrices, april 1980. W.H.M. Zijm, Asymptotic behaviour of the utility vector in a dynamic programming model, april 1980. W.H.M. Zijm, Geometric convergence in average reward Markov decision processes, juni 1980. W.H.M. Zijm, Nonnegative matrices, generalized eigenvectors and dynamic programming, sept. 1980.

Overige wetenschappelijke aktiviteiten ~verschenen een 18-tal boekrecensies van de hand van 7 leden van het F.W. Steutel a.o., Self-decomposable discrete distribu- wetenschappelijk personeel. tions and branching processes. RapGegevens voor dwarsinventarisatie port nr 132 1980. Binnen het onderzoekthema tToegepasWiskundig Seminarium Vrije Un. te statistiek t werd 0,1 manjaar beAmsterdam. steed aan onderzoek op het gebied J. Wessels, van de BMGT Markov decision processes. sept. (zie publikaties Wijnen). 1980.

-65-



WSK-I0

2.4. VAKGROEP Informatica Onderzoekthema's Programmeermethodologie: Ontwikkeling, met behulp van wiskundige technieken, van het 'programmeren' tot een wetenschappelijke discipline. Parallelle programma's: Ontwerpen van parallelle programma's. Onderzoek naar mogelijkheden tot realisatie als VLSI-componenten ('chips'). Informatiesystemen: Realisatie van effici~nte berekenings-systemen (voor o.a. eindige elementenmethoden) en ontwerp van beschrijvings- en manipulatiemogelijkheden voor data bases. Samenwerkingsverbanden Geen formele samenwerking. Omvang van het onderzoek 5 manjaren in de eerste geldstroom. Dissertaties geen. Overige wetenschappelijke publikaties C. Hemerik, Formal derivation of a list processing program. Inf. Proc. Lett. ~ (1980), 124126. C. Hemerik, Relaties tussen taaldefinitie en taalimplementatie. In: Capita implementatie van programmeertalen; ed. by J.C. van Vliet. Amsterdam, Mathem. Centre, 1980 (MC Syllabus ~). R.R. Hoogerwoord, Ontwerpregels voor machinearchitecturen. In: Colloquium hogere programmeertalen en computerarchitectuur; ed. by P. Klint. Amsterdam, Mathem. Centre, 1980 (MC Syllabus 45). R.J. Lunbeck, Inleiding datastructuren. Den Haag, Academic Service, 1980.

R.J. Lunbeck, F. Remmen, Bestandsorganisatie (4e druk). Den Haag, Academic Service, 1980. F.J. Peters, Parallel large scale finite element computations. In: Proc. 1st IEEE Int. Conf. on Circuits and Computers, Port Chester, 1980; ed. by N.B. Guy Rabbat. (IEEE Catalog no. 80 CH1511-5) F.J. Peters, Sparse matrices and substructures. Eindhoven, Un. of Techn., 1979. Amsterdam, Mathem. Centre, 1980 (M.C. Tract; 119). F. Remmen, Inleiding tot de informatica voor het HBO. Leiden, Stenfert Kroese, 1980. F. Remmen, Hoger informatica-onderwijs (HIO) en bedrijfskundig informatica-onderwijs (BIO) van begin tot eind zeventiger jaren. Informatie ~ (1980), 563-573. J.L.A. van de Snepscheut, F.E.J. Kruseman Aretz a.o., SATHE: some aspects of an ALGOL implementation. Software-Practice and Experience, 10 (1980), 563-573. Overige vakpublikaties Tenzij anders vermeld zijn de onderstaande geschriften interne THErapporten. E.O. de Brock, Tables, database tables and static integrity constraints, juli 1980. E.O. de Brock, Verzamelingen en databases, okt. 1980. W.H.J. Feijen, Generating partitions, feb. 1980. W.H.J. Feijen, The problem of the circular racecourse, maart 1980.

-66-



W.H.J. Fe:Ijen, Constructing a subs pannIng palm in an undirected graph, juli 1980. W.H.L. Feijen, Bultermans's reshuffling problem, oktober 1980. R.J. Lunbeck e.a., Een curriculum voor de opleiding tot informaticus. Academische Raad, mei 1980. F.J. Peters, Tree machines and divide-and-conquer algorithms, sept. 1980. F.J. Peters, A novel organization of finite element calculations and homogeneous structures, april 1980. M. Rem, C.A. Mead, A notation for designing restoring logic circuItry in CMOS, jan. 1980.

WSK-ll

M. Rem, Some observations on a tree mapping problem, juni 1980. J.L.A. van de Snepscheut, Synchronous communication between asynchronous components, mei 1980. J.L.A. van de Snepscheut, afbeelding van een wijzigende binaire boom op een vaste graaf, juni 1980. De

J.L.A. van de Snepscheut, Ackermann's function, nov. 1980. Overige wetenschappelijke aktiviteiten ~verschenen een 17-tal boekrecensies van de hand van 6 leden van het wetenschappelijk personeel.

- 67-

Wetenschappelijk Verslag 1980 THE N-l

Aid. der Technische Natuurkunde 1. Bijdrage op a£delingsniveau 1.1. Algemeen

De afdeling der Technische Natuurkunde was in 1980 samengesteld uit de volgende eenheden: Afkorting Groep Algemeen (afdelingsbureau, -werkplaats en -magazijn NA en de projektgroep Natuurkunde en Samen1eving) Onderwijsgroep (onderwijs in de eerste 2 jaren) met inbegrip van de groep Vakdidaktiek (Ie graads onderwijsbevoegdheid)

NB

Vakgroep Deeltjesfysica

ND

Vakgroep Theoretische Natuurkunde

NI

Vakgroep Systeem- en Regeltechniek

NR

Vakgroep Transportfysica

NT

Vakgroep Vaste Stof

NV

Vakgroep Analyse van Fysische Meetmethoden

NM

De totale eigen personeelsbezetting voor onderwijs, onderzoek en beheer bedroeg per 31 december 1979: 179,5 en per 31 december 1980: 173,6. Dit aantal van 173,6 is inclusief de door de afdelingsraad erkende vakatures, doch exclusief de rond de jaarwisseling vertrekkende medewerkers en de kompensatieplaats Moller/NLO. a. In 1980 kon het onderzoek binnen de afdeling, ondanks getroffen versoberingsmaatregelen, in grote lijnen worden voortgezet. Detailinformatie over het onderzoek verschaffen de "Onderzoekprogrammats 1981" en het rapport .CWB-92: "Inventarisatie van het onderzoek 1980". Om de nog ter beschikking komende middelen zo goed mogelijk te kunnen aanwenden, is de behoefte aan plannen die stoelen op een afdelingsbeleid duidelijker geworden. In de loop van 1980 is er dan ook een bestuurscommissie gevormd met de opdracht een beleidsvisie op de ontwikkeling van de afde1ing te formuleren. De afdeling houdt een aantal (in 1980 25 stuks) plaatsen vrij die bestemd zijn voor tijdelijke medewerkers die in het algemeen grensver1eggend onderzoek zullen doen (LTD'ers). Bij de toewijzing van deze plaatsen is de kwaliteit van het onderzoek een belangrijk kriterium.

-71-

Bij de toewijzing van deze plaatsen is de kwaliteit van het onderzoek een belangrijk kriterium. In de meeste gevallen worden deze plaatsten bezet door promovendi. Voor wat betreft de kwantitatieve samenvatting van de afdelingsgegevens die het onderzoek betreffen, dient het volgende: b. Onderzoektijd De som van de per persoon geraamde hoeveelheid werktijd die in hoofdzaak aan onderzoek is besteed, bedraagt voor het wetenschappelijk corps 75,5 manjaar, waarvan Ie geldstroom : 57,2 manjaar 2e geldstroom: 7,2 manjaar 3e geldstroom : 10,6 manjaar In het Wetenschappelijk Verslag 1979 werd een aantal van 7 3e geldstroom WM's vermeld. De door deze kategorie bestede onderzoekkapaciteit werd niet apart aangegeven en is mogelijk ten dele opgenomen in de totale onderzoektijd. Dit jaar is getracht het beeld met be trekking tot de wetenschappelijke output verder te verduidelijken.

Afd. der Technische Natuurkunde


N-2

Ten aanzien van de thans 16,4 vermelde 3e geldstroommedewerkers (ink. 4 TAP en 4,3 techno medew.) was de onderzoekkapaciteit 10,6 manjaar WP.

Deze gegevens zijn ontleend aan de inventarisatie van het onderzoek 1980, uitgevoerd door de commissie ) voor de wetenschapsbeoefening, de CWB.

Voor de afdeling N is de opgegeven "bestede onderzoekkapaciteit in manjaren wp" steeds inclusief de tijd die nodig is voor de wetenschappelijke begeleiding van stagiairs en afstudeerders. Tegenover deze begeleidingstijd staan de onderzoeksbijdragen van stagiairs en afstudeerders.

Slotopmerking De onder 1.2. vermelde totaalcijfers kunnen verschillen van de som van de cijfers der vakgroepen. Dat komt o.a. doordat gegevens met betrekking tot het afdelingsbureau, -werkplaats en -magazijn, alsmede gegevens met betrekking tot het onderwijs niet in dit wetenschappelijk verslag worden toegelicht.

N.B. Na aftrek van deze begeleidingslast (volgens berekeningen: 12,3 manjaar) resteert voor louter onderzoek 44,9 manjaar-1e-geldstroom. 1.2 Kwantitatieve samenvatting van de personeelsbezetting ontleend aan bijlage III van N 126-6 (intern) VAKGROEP

WM- WM- Techn. Admin. 1e geld- 2e geld- 3e geld- Totaal Kroonstroom stroom benoemd. vast ltd MW stroom MW inc. TAP (cbr)

Eigen afd. formatie

Buiten afd. formatie WM + TM

NA NB ND NI NR NT

NV NM

Totaal

-

1,0 5,0 2,0 1,33 3,0 5,33 1,0

18,7

Totaal Ie geldstroom Totaal 2e geldstroom Totaal 3e geldstroom

1,0 7,2 15,0 3,2 3,0 6,0 10,0 3,0

1

-

7 3 3 4

6 1

48,4 25

13,8 5,0 20,0

5,7 0,3 2,0 0,7 1,0 1,0 2,0

-

5,0 13,0 12,0

-

-

68,8

12,7

178,6 10,0 16,4

-

1 2 -

-

-

3 1

2

1

-

- 2

- - -

- -

2

-

- -

5

8 + 2

4

personeelsplaatsen personeelsplaatsen personeelsplaatsen

-12-

-

-

WM + TM

-

-

-

5,6 4,3 3,5 -

22,5 13,5 57,0 9,9 13,33 38,9 42,83 7,0

12,1+4,3 205,00



N-3

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: (v/t = vast/tijdelijk) VAKGROEP c.b.r. v/t NA NB ND NI

tweede v/t

eerste a.b.r. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal* v/t

-/0,5 -/0,9

NR

-/-/-

NT

-/1,0

NV

-/-

NM

-/1,5

-/8,6 -/3,7 -/2,0 -/2,3 -/5,1 -/0,25

Totaal

-/3,4

-/22,45

0,6/12,1/10,7 2,0/4,5 1,7/2,0 4,0/3,3 6,7/5,6 2,2/1,8

29,3/27,9 -/7 ,2

-/2,9 -/0,9

-/-/-/3,4

-/-

-/3,1 -/2,7 -/4,0 -/0,8

28,8 7,4 3,7 10,0 19,7 4,8

-/10,6

74,7

-/-/-

Verdere gegevens over 1980: aantal afgestudeerden aantal promoties aantal wetens. publikaties, exclusief proefschriften overige vakpublikaties

* Na aftrek van de begeleidingstijd voor stagiairs en afstudeerders resteert 44,9 manjaar 1e geldstroom

38 4 89 18

2. (Vak)groepen 2.1. NA: Projectgroep i.o. Natuurkunde en Samenleving 1. Thema: Onderwerpen van studie: - de vorming en opkomst van het beroep van natuurkundig ingenieur. - de voorbereiding van een college: Fysica en de bewapening.

-73-

2. Algemeen: De aktiviteiten van de projektgroep "Naakte wetenschap" die in 1979 met een promotie werden afgerond, konden in de loop van 1980 weer voortgezet worden, na de aanstelling van een tijdelijk wetenschappelijk medewerker.

Afdeling der Technische Natuurkunde


3. Samenwerking: n.v.t.

f. Oppervlakte-effekten bij plasma interakties, met ondersteuning van de bedrijfsgroepen: - Cyclotron bedrijfsgroep - Computer bedrijfsgroep.

4. Onderzoek in manjaren wp.: 0,5 abr-tijd. 5. Wetenschappelijke aktiviteiten: nog geen resultaten. 2.2. NB: GROEP Vakdidaktiek 1. Thema: Vakdidaktisch onderzoek op HAVO- en VWO-scholen, speciaal over het eindexamen natuurkunde. Vakdidaktisch onderzoek met betrekking tot het gebruik van audiovisueIe apparatuur. 2. Algemeen: De groep verzorgt het onderwijs en de vakdidaktische component van de opleiding tot de eerste graads bevoegdheid natuurkunde. 3. Samenwerking: Samenwerking met HAVO/VWO-scholen, didaktiek vakgroepen van andere WOinstellingen. 4. Onderzoek in manjaren wp.: 0,6 1e geldstroom-vast. 5. Wetenschappelijke aktiviteiten: wetenschappelijke publikaties 4 vakpublikaties 8 overige wetens. aktiviteiten: voordrachten 6 Daarnaast aktiviteiten met betrekking tot "De Jonge Onderzoeker".

N-4

Verschillende werkeenheden van de vakgroep werken binnen TRE-verband samen met andere eenheden, ook van andere afdelingen. (Zie ook punt 3. Samenwerkingen). In de vakgroep ND wordt daarbij aandacht besteed aan de aspekten: BMGT, energie, informatica, materiaalkunde en milieu. 3. Samenwerkingen: a. met FOM: - FOM-werkgroep K VIII (Kernfysica) ; - FOM-werkgroep K XII (Kernfysica); - FOM-werkgroep TN VII (Thermonucleair onderzoek en plasma fysica (met afd. E). b. in interafdelingswerkgroepen: - EXAFS (Extended X-ray absorption Structure (met afd. T)); Bereidingsmethoden kortlevende radio-isotopen voor medische doeleinden (met afd. T); - Plasmaturbulentie (met vakgroepen NI en NT en met afd. E); - Speciale lasers en speciale interferometers (met afd. W); - Plasma spuiten van metalen en keramieken (met afd. W); - Elementenanalyse met behulp van het cyclotron (met afd. T).

2.3. ND: VAKGROEP Deeltjesfysica 1. Thema's: De thema's van onderzoek van de vakgroep betreffen de onderlinge wisselwerking tussen en eigenschappen van atomen, molekulen, ionen, aangeslagen atomen en ionen en atoomkernen.

4. Onderzoek: Inleiding In 1980 zijn vele vruchtbare kontakten op wetenschappelijk en instrumenteel gebied tot stand gekomen. Mede doordat de afname in personele middelen tot vermindering van wetenschappelijke aktiviteiten leidt, is in de vakgroep een toenemende aktiviteit voor verwerving van 3e geldstromen door middel van kontakten en kontrakten met derden/industrieen en medische instituten. De tijd van de vakgroepsleden om zowel tweede als derde geldstroombronnen aan te boren, begint een merkbaar deel van de werktijd uit te maken.

2. Algemeen: Ret onderzoek vindt plaats in een zestal onderzoekgroepen/werkeenheden: a. Atoom- en plasmafysica b. Atomaire en optische wisselwerking c. Experimentele kernfysica d. Cyclotrontoepassingen e. Theoretische kernfysica -74 -

N-5

Aid. der Technische Natuurkunde


Een bestuurscommissie van de afdeling heeft zich in 1980 beziggehouden met de problemen en de toekomst van de cyclotron. Rapportage daarover wordt in 1981 verwacht.

- relaxatieprocessen optredend bij een vrije supersone expansie van gassen in een molekuulstraalbron; - ontwikkeling van een intense molekuulstraalbron, gebaseerd op een holle kathode hoogontladingj - wisselwerking van een kleurstoflaser en een bundel van metastabiele edelgasatomen. Naast deze puur fysische aspekten van het onderzoek wordt veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van de infrastruktuur voor automatisering van meetopstellingen (Eurobus, PEP). Kontakten met ander bundelgroepen in Nederland (Dymanus/ Reuss - Nijmegen, FOM Inst. Atoomen Molecuulfysica) en diverse buitenlandse groepen.

Onderzoekgroepen/werkeenheden a. Atoom- en plasmafysica Thema van onderzoek is de bestudering van plasma's met als deelthema's: botsingsstralingsmodellen en excitatie-evenwichtenj - ionen-energiebalans en ionentransport; turbulentie; ontladingsmodellen; vormingsprocessen van ionen, metastabielen, excimeren. Voor het experimentele plasma-onderzoek zijn een aantal optische diagnostieken in onderzoek: - metingen van elektronendichtheden met behulp van een laser; - verstrooiingsexperimenten aan plasma's; - optisch pompen in een plasma en fluorescentie hiervan; - laser-doppler-anemometrie. Naast deze techieken heeft de passieve spectroscopie aandacht. In het kader van samenwerking met CSU en NBS in Colorado (USA) wordt ontladingsonderzoek verricht aan een holle-kathode-ontlading die benut wordt voor het maken van een kontinue UV metaalionenlaser. Toepassing van ontladings-onderzoek: corona's (Oce) en vacuumschakelaars. Verdere samenwerking bestaat er in het verband van 2 werkgroepen: de interafdelingswerkgroep FOM-TN VII en een interafdelingswerkgroep Plasmaspuiten samen met afd. W (THE). Belangrijke kontakten met FOM-Jutphaas. b. Atomaire en optische wisselwerking Thema: atomaire en optische wisselwerkingen in atoomen molekuulbundels. Deelthema's: - onderzoek van elastische en inelastische botsingsdoorsneden van eenvoudige gassen waaruit informatie verkregen wordt over de wisselwerkingspotentialen;

-75-

c. Experimentele kernfysica Thema: kernreakties met gepolariseerde bundels (enige faciliteit in ons land). Deelthema's: (in)elascische verstrooiing, in het bijzonder bestudering van kernen in het overgangsgebied tussen vibraties en rotaties; - overdrachtsreakties; bepaling van spin en pariteit van kerntoestanden; elastische verstrooiing van ongepolaris!erde bundels (in het bijzonder He en a-deeltjes) konstruktie van een bron voor gepolariseerde bundels met aanmerkelijk hog ere intensiteit. De groep besteedt verder veel aandacht aan computersturing en -bewaking van de experimenten. Betreffende het onderzoek zijn er raakpunten met KVI Groningen en het R. v.d. Graaff Laboratorium te Utrecht en instituten in Saclay, Grenoble en Milaan. d. Cyclotron toepassingen Thema's: Enerzijds het onderzoek naar het cyclotron als instrument, waarbij de invloed van een aantal instrumentparameters op de externe bundel onderzocht wordt, anderzijds toepassingen van het cyclotron in het gebied van de tracertechnieken. Deelthema's: - gasontladingsonderzoekj kortlevende isotopen voor medische doeleinden;



- sporendetektie door r~ntgenemis sie (PIXE en XRF), o.a. toepasbaar in biologische systemen; - bewegingen van katalysatordeeltjes in fluid-bed toestand. De ontwerpstudie elektronen-opslagring, Pampus, zal helaas geen vervolg hebben. In samenwerking met afdeling T (THE) wordt een onderzoek verricht ter realisering van een EXAFS-opstelling voor toepassing bij o.a. katalysatoronderzoek. Tevens is er een samenwerking in het kader van de interafdelingsbeleidsruimte (THE) voor nieuwe produktiemethoden voor kortlevende isotopen. Samenwerkingsverbanden zijn er met de ziekenhuizen in de regio en isotopenlaboratoria VU Amsterdam, KUN Nucleaire Geneeskunde, ECN Petten, Reactor Instituut Delft en afd. T (THE).

teiten van Frankfurt (gemeenschappelijke publikaties). Verder kontakten met IKO te Amsterdam en Antwerpen/Mol.

e. Theoretische kernfysica Deelthema's: - benaderingen in quantummechanische botsingsproblemen; - ontwikkeling en toepassingen van een variant op het kollektieve kernmodel van Bohr-Mottelson; - Iteratieve gekoppelde kanalenberekeningen voor hoge-spin toestanden met stapsgewijs te bepalen analytische oplossingen. Samenwerking is er met de Universi-

f. Oppervlakte-effekten bij plasma-wand interakties Thema: Bestudering van plasma-wand interakties in een aantal konkrete gevallen o.a. bij het realiseren van implantatie van Cl-atomen in een Si0 2/Silaag. Naast de onderzoekgoepen zijn er nog twee ondersteunende groepen in de vakgroep Deeltjesfysica, te weten: g. De Cyclotron bedrijfsgroep, met als taak bediening en het in bedrijf houden van het cyclotron en h. De computer bedrijfsgroep, met als taak: het bevorderen van efficiency en de standaardisering van computergebruik in de vakgroep en het verrichten van toegepast onderzoek dienaangaande op verzoek van de experimentele onderzoekgroepen.

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr. WP naar geldstroom: (zie ook opmerking in punt 1.3.b.) VAKGROEP ND

eerste

onderzoekgroep/ werkeenheid

c.b.r. Lt.d v/t v/t

a b c d e

-/0,9

f

g h ND

-/-/-/-/-/-/-/-

-/1,8 -/2,2 -/1,3 -/I,5 -/1,8

-/-/-/-

N-6

tweede

derde v/t

TOTAAL

-/-/-

-/1,2 -/0,6

-/1,4 -/0,9

-/1,3

-/-/-/-/-

-/-/-/-/-

7,5 4,1 4,7 6,8 2,5 0,6 0,9 1,7

totaal v/t 3,3/3,0 1,3/2,2 2,0/1,3 2,2/2,4 0,7/1,8 0,6/0,9/1,1/-

\-/0,9 \-/8,61 12 ,1/10,71 -/2,9

-76 -

-/-

1-/3 ,11

28,8



N-7

5. Wetenschappelijke aktiviteiten: Vakgroep NDj Onderzoekgroep! werkeenheid

1

3

2

Octr. Over. Disser- Over. Vakpub. taties Wet.pub.

--

9

--

--

--

--

--

--

1

5

--

I

--

--

--

--

--

--

--

---

--

--

2 voordr.

--

I

--

14

b. Atomaire en opt ische wissel werking

--

c. Experimentele kernfysica

e. Theoretische kernfysica f. Oppervlakte effekten bij plasmawand invoerakties

Over. Wet. Akti.

--

a. At oom- en plasma fysica

d. Cyclotron toe pasgen

5

4

--

4

--

g. Cyclotron Bedrijfsgroep

--

h. Computer bedrijfsgroep

--

----

lTotaal

1

32

6. Aantal afgestudeerden: 10

7

voordr.

-IS conferentie bijdragen 2 voordr.

2 posters

bra's, niet-lineaire golven); - het begrip quantummechanische observabele in de axiomatisering van de quantummechanica; - theoretische plasmafysica, dispersie en de koppeling tussen golftypen in plasma's; - transportverschijnselen in de fysiologie (zuurstoftransport in weefsels en bloed, signaaltransport in netvlies).

7. Financi~le aspekten: 1e geldstroom kapitaalsdienst kfl. 168,7 verbonden. 2e geldstroom: FOM - K VIII kfl 200,- toegekend, en FOM-TN VII kfl 16,3e geldstroom: isotopenproduktie: p.m.

2.4. NI: VAKGROEP Theoretische Natuurkunde 1. Thema t s: - Klassieke mechanica en mathematische fysica (w.o. variatieprincipes, invariante transformaties en de hiermee geassocieerde alge-

-17-

2. Algemeen: Op grond van de onder 3. vermelde samenwerkingen heeft de vakgroep aansluiting met de aspekten energie en BMGT. 3. Samenwerking: a. met ZWO: 1 ltd-medewerker



b. in de interafdelingenswerkgroepen - Plasmaturbulentie (met vakgroepen ND en NT en met afdeling E); - Netvliesmodellen (met afd E en

- Indikator-verdunningsmethode (met vakgroep NM en afd W).

N-8

W&MW) ;

4. Onderzoek: Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: (zie ook opmerking in punt 1.3.b.) VAKGROEP NI

eerste

tweede v/t

c.b.r. v/t

l.t.d. v/t

totaal v/t

-1-

-/3,7

2,0/4,5

-/0,9

derde v/t

-

TOTAAL

7,4

5. Wetenschappelijke aktiviteiten: VAKGROEP NI

1 Dissertaties

2

Over. Wet. pub.

2

-

7

6. Aantal afgestudeerden: 2 7.

Financi~le

3 Octr.

aspekten: n.v.t.

2.5. NR: VAKGROEP Systeem- en Regeltechniek 1. Thema's: - wetenschapsbeoefening: een systeemkundige benadering van doelstellingen en beleid van de vakgroepj - rekensystemen: verkenningen op het terrein van micro-computers en perifere apparatuur; - procesbesturing: dynamica, regeling, stabilisering, optimalisering van (dis)kontinue (niet-) stationaire processen (methanolkraker, zonne-energiesystemen); - dynamica en regeling van niettechnische systemen (bijv. dynaMisch optimaal Investeringsbeleid).

-18-

4

Over. Vakpub. 2

5 Over. wet. Aktivit.

5

2. Algemeen: De voorbereidingen in de voorafgaande jaren hebben in 1980 geresulteerd in een krachtige ontplooiing van het onderzoek inzake 'zonnewarmtesystemen'. Een aantal nieuwe inzichten en vindingen heeft geleid tot een veelomvattende octrooi-aanvrage, samen met afd. W. Bovenstaande heeft derhalve betrekking op het 'dwarsinventarisatieaspekt' energie. Met real-time experimentele modelbepaling en de ontwikkeling van micro- en mini-systemen wordt aandacht besteed aan het aspekt informatica. 3. Samenwerking: De vakgroep Systeem- en regeltechniek heeft een aantal gesprekspartners o.a. uit de industrie: DSM, ESSO, KSLA, AKZO, Philips, EBS. Voorts een kontakt-research-overeenkomst met DSM. Er wordt samengewerkt met de R.U. Gent.



N-9

4. Onderzoek in manjaren w.p.: Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar ge1dstroom: VAKGROEP

tweede v/t

eerste

NR

c.b.r. v/t

l.t.d. v/t

1-/-

L

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t

-/2,0

1,7/2,0

-/-

-/-

3,7

5. Wetenschappelijke aktiviteiten: VAKGROEP NR

1 2 Disser- Over.taties Wet.pub.

-

5

4 5 3 Over. Octr. Over. Vakpub. Wet. aktivit.

-

zie 5


1 octrooiaanvrage (afd. W) 3 congresbijdr 1 voordracht

stralen). c. Windenergie. d. Turbulente transportverschijnselen. e. Kookverschijnselen en 2 fasenstroming.

7. Financi~le aspekten: 1e geldstroom kapitaa1dienst kfl. 18,- verbonden. 2.6. NT: VAKGROEP Transportfysica 1. Thema's: Het onderzoekgebied van de vakgroep Transportfysica heeft betrekking op het transport van massa, impuls en energie, voornamelijk in bewegende gassen en vloeistoffen. Enerzijds is het onderzoek gericht op macroscopische transportverschijnselen, optredend in kokende vloeistoffen, turbulente grenslagen, geluid producerende vrijstralen en aandrijving van windmolens. Anderzijds komt de molekulaire struktuur van de materie aan de orde in de kinetische theorie en het onderzoek naar relaxatieverschijnselen bij de reflektie van een schokgolf tegen een koude wand.

Op grond van de onder 3. vermelde samenwerkingsverbanden heeft de vakgroep aansluiting met de aspekten energie, BMGT en ontwikkelingssamenwerking. 3. Samenwerking: a. Kontrakt met het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking voor het onderzoek bij de werkeenheid Windenergie in het kader van een samenwerkingsprojekt tussen THT, Dwars- Hederik- en Verhey en THE over windenergie in ontwikkelings landen. b. Contactresearch met de Nederlandse Gasunie.

2. Algemeen: Het onderzoek wordt verricht in 5 werkeenheden: a. Kinetische theorie. b. Gasdynamica (schokgolven en vrije

-19-



c. Contactresearch met RUti-te Strake te Deurne voor de werkeenheid Gasdynamica-aero-akoestiek. d. "Gasbubble-kontrakt met de Europese Gemeenschap in samenwerking met de afd. T. e. In de interafdelingswerkgroepen: - "Elektrolytische gasontwikkeling" (met de afdeling T) met het projekt: "Gasproduktie bij de waterelektrolyse: Waterstof als energiedrager". - "Houtkachels voor ontwikkelingslanden", een projekt van de afd. N en afd. W met hulp van TNO. - "On twerp van hartklepprothesen met kunstmatige vliezen", een interafdelings-projekt dat in samenwerking met de afdelingen W en E is aangevraagd. - "Kinetische theorie van transportprocessen in zwak-Debye plasma's", een projekt met de afd. E. - "Plasma turbulentie" (met de vak groepen NI en ND en met de afd.

gen. Samenwerking in interafdelingswerkgroep Plasmaturbulentie

E) •

- "Dunne film signaalopnemers" (met de vakgroep VI en de afd. W). 4. Onderzoek: a. Kinetische theorie Thema: kinetische theorie van transportprocessen in zwak-Debije plasma's, in een zwak getoniseerd gas en de theorie van elektrische grensla-

VAKGROEP NT

(E). b. Gasdynamica - Schokgolven: Thema: "instationaire transportprocessen bij schokgolven in gassen en schokgolfvoortplanting in een nevel. - Aero-akoestiek: Thema: aero-akoestische storingen in gasleidingen. Onderzoek naar draadsnelheid tijdens vlucht door injecteur. Samenwerking: Gasunie Groningen, RUti-te Strake - Deurne. c. Windenergie Thema: onderzoek naar de toepasbaarheid van windenergie in ontwikkelingslanden ten bate van irrigatie en elektriciteitsvoorziening. d. Turbulente transportverschijnselen Thema: onderzoek naar turbulentie in een stationaire turbulente grenslaag. Samenwerking o.a. met KNMI en LH Wageningen. e. Kookverschijnselen en tweefasenstroming Thema: warmte-overdracht in tweefasenstroming bij kookverschijnselen. Vorming en gedrag van gasbellen bij koken en electrolyse.

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: (zie ook opmerking in punt 1.3.b.) eerste

werkeenheid a b c d e Totaal

N-I0

c.b.r. v/t -/0,1

l.t.d. v/t -/0,8 -/0,6

tweede v/t

-/0,9

-/0,9

-/1,0

-/2,3

4,0/3,3

-/-/-

TOTAAL

totaal v/t 0,5/0,9 1,4/0,6 0,4/0,9/0,8/1,8

-/-/-/-

derde v/t

-81-

-/-/-/-/-/-

-/1,3 -/0,9 -/0,5

1,4 2,0 1,7 1,8 3,1

I -/-

-/2,7

10,0

-/-/-



N-ll

5. Wetenschappelijke aktiviteiten: vakgroep NT werkeenheid

Dissertaties

Overige Wet. pub.

Octr. Over. Over. Vakpub. Wet. Aktivit

-

-

2

1

-

-

-

-

d. Turbulente transportverschijnselen

-

1

-

e. Kookverschijnselen en tweefasenstroming

-

I

-

2

-

5

-

4

a. Kinetische energie b. Gasdynamica c. Windenergie

Totaal

1 2


2

congres bijdr. 4

b. Halfgeleiderfysica. Meer op toepassingen gericht of technisch geori~nteerd is het onderzoek in de groepen: c. Kryogene Technieken. d. Fysische Materiaalkunde.

Financi~le aspekten: Ie geldstroom kapitaaldienst: kfl 38,9 verbonden 3e geldstroom (windenergie): kflo 11,2.

7.

2.7. NV: VAKGROEP VasteStof 1. Thema's: Het vakgebied van NV omvat het onderdeel van de natuurkunde dat zich bezig houdt met de studie van verschijnselen die in of met vaste stoffen kunnen plaatsvinden. De studie van oppervlakken van de vaste stof in kontakt met gas en vloeistof is daarbij inbegrepen. In de vakgroep is eveneens opgenomen het onderzoekgebied Kryogene Technieken.

2. Algemeen: De vakgroep bestaat uit 4 groepen die geleid worden door een kroondocent. Fundamenteel vaste stof onderzoek wordt verricht in de groepen: a. Magnetische Ordeningsverschijnselen en;

- 81 -

Op grond van de onder 3. vermelde samenwerkingsverbanden heeft de vakgroep aansluiting met de aspekten energie en materiaalkunde. 3. Samenwerking:

a. met FOM: - FOM-werkgroep M XII (Molekuulfysica); - FOM-werkgroep VS-E (Vaste stof). b. in kader 3e geldstroom: EG-Zonnecelprojekt met Holec. c. in de interafdelingswerkgroepen: - "Dunne-film-signaalopnemers" (met de vakgroep NT en de afdelingen W en E); - "Hotema" (hoge temperatuur materialen) met afd. W en E.

N-12



4. Onderzoek: a. Magnetische ordeningsverschijnselen Thema"s: korrelaties in de ongeordende fase - fase-overgangen en kritisch gedrag - de geordende fase en de daarin optredende excitaties; - metaal-lsolator en Spin-Peierls overgangen. Bij het experimenteel onderzoek wordt gebruik gemaakt van een groot aantal meettechnieken, welke aangepast worden aan te onderzoeken effekten: NMR, ESR, AFMR, soortelijke ; warmte, magnetisatie en warmtegelei-; dingsmetingen, rtlntgen- en neutronen diffractie, IR-spectroscopie. Er bestaat een vruchtbare samenwerking met ECN-Petten, Michigan State University, University of Osaka.

d. Fysische materiaalkunde Thema's: - onderzoek naar het realiseren van een MIS zonnecel gebaseerd op polykristallijn silicium; - sintergedrag van polykristallijn silicium en rekristallisatie van opgedampte lagen Si; - sintergedrag van refractaire oxiden en groei van eenkristallenj - struktuuronderzoek m.b.v. diffractietechnieken en roosterfouten in oxidische materialen; - elektrische transporteigenschappen van oxidische materialen, speciaal bij hoge temperaturen, metaalhalfgeleider faseovergang, spanningsafhankelijke weerstanden; - magneto-elastische en elastische eigenschappen van magnetische oxiden. In samenwerking met de afdelingen T en W is oppervlakte analyse apparatuur (ESCA, SIMS, SAM) bij de groep Fysische materiaalkunde geplaatst i.v.m. uit te bouwen onderzoek van de fysica van oppervlakken van vaste stoffen en onderzoek naar de elektronische struktuur van materialen. Verder zijn er een aantal internationale samenwerkingen op het gebied van de oxidische materialen, welke tot publikaties geleid hebben (o.a. Lab. de Magnetisme CNRS Bellevue, lust. of Phys. Czech Ac. Sc., Praag, Max Planck Institut fUr Metallforschung Stuttgart, Technion Haifa, Univ. Gent, Polytechnic Portsmouth). T.a.v. het zonnecelonderzoek bestaat samenwerking met Holec en de Universiteit van Alexandri@.

b. Halfgeleiderfysica Thema's: - elektrisch transport en optische eigenschappen van halfgeleiders, speciaal t.a.v. kleine bandafstandhalfgeleiders (Cd As _Cd P ); 3 2 3 2 - kreatie- en annihilatie-processen en het dynamisch gedrag van elektronen-gaten plasma in een halfgeleider (InSb), te onderzoeken met nanoseconde-pulstechnieken. Samenwerking met UI Antwerpen, ESISprojekt en KUN Nijmegen, groep Prof. Wijder. c. Kryogene technieken Thema: realiseren van kontinue temperaturen beneden 10 mK d.m.v. mengkoelers met meer dan ~~n mengkamer en het exploreren van dit temperatuurgebied voor het vaste stof onderzoek.

-~-



N-13

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP NV tweede v/t

eerste onderzoekgrens/ c.b.r. werkeenheid v/t

l.t.d. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t

a b c d

-/-/-/-/-

-/1,7 -/1,7 -/0,8 -/0,9

1,6/1,7 2,2/2,2 1,2/0,8 1,7/0,9

Totaal

-/-

-/5,1

6,7/5,6

-/-

-/-/-

-/0,9 -/0,8

-/0,6 -/3,4

5,0 4,4 3,5 6,8

-/3,4

-/4,0

19,7

-/1,7

5. Wetenschappelijke aktiviteiten: 1

VAKGROEP NV

Dissertaties

2 Overige Wet. pub.

3

4

5

Over. Octr. Over. Vakpub. Wet.

werkeenheid

Akti.

-

-

11

-

-

-

11

-

1

-

1

-

-

14

b. Halfgeleiderfysica: - Kleine bandafstanden - Hete elektronen

-

3 3

c. Kryogene technieken

-

2

d. Fysische Materiaalkunde: - Zonnecellen - Materiaalkunde

-

6

-

1

30

1

a. Magnetische Ordeningsverschijnselen

1


7. Financi~le aspekten: Ie gelstroom kapitaaldienst kf 62,4 2e geldstroom (FOM) kf 72,geldstroom (EEG-Holec) kf 38,3 2.8. NM: VAKGROEP Analyse van Fysische Meetmethoden 1. Thema' s: - fundamentele storingen (ruis) in

-83-

2

6

2

1

-

2

30

een aantal meetmethoden; - niet-fundamentele storingen en de mogelijkheden om deze te eliminerenj - toepassingen van fysische meettechnieken in het bijzonder in biomedisch onderzoek.



2. Algemeen: De aard van het onderzoekgebied brengt mee dat er een grote diversiteit van tamelijk beperkte onderzoeken is. Hiermee verband houdende wordt het onderzoek in samenwerking met velen binnen en buiten de afdeling uitgevoerd.

3. Samenwerking: In de interafdelingsprojekten: - Evaluatie van de indikator verdunningsmethoden ter bepaling van bloedstroomsterkte aan periodieke modulaties met verschillende frequenties. (met vakgroep NI en met afd. W). Bloedoxygenatie (met afdelingen W en T).

Met de onder 3. genoemde interafdelingsprojekten heeft de vakgroep aansluiting met het aspekt BMGT.

N-14

4. Onderzoek: Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: (zie opmerkingen in punt 1.3.b.) VAKGROEP

eerste

tweede v/t

NM

c.b.r. v/t Totaal

-/1,5

1. t.d. v/t

-/-

-/0,8

5. Wetenschappelijke aktiviteiten:

VAKGROEP NM

4 5 1 2 3 Over. Disser- Over. Octr. Over. Vakpub1. Wet. Aktivit. taties Wet. pub1.

-

5

TOTAAL

totaal v/t

2,2/1,8

-/0,25

derde v/t

-

1

1 congres-

bijdrage 7. Financi~le aspekten: Ie geldstroom kapitaaldienst: kfl 26,1 verbonden.


-84-

4,81



3. Specifikatie wetenschappelijke aktiviteiten

G. Verkerk, Analyse van twee schoolonderzoektoetsen voor het HAVO gedurende de cursus 1978/79 (verslagbundel).

3.1. NB: Groep Basisonderwijs

wetenschappelijke publikaties M.G.M. Ferguson Hessler, J.H. Emck, A computer managed Keller plan. Physics Education (nov. 1980). overige wetenschappelijke aktiviteiten L.W. Maarschalkerwaard, W.G. Houdijk, Inleiding Practikum, handleiding + instrument beschrijving (5 sept. 1980). P.J. Meeusen, Collegediktaat n, Mechanica (1980)

3.2. NB: Groep didaktiek Wetenschappelijke publikaties G. Verkerk, R.T.H.G. van Doorn, Bepaling van £0. Faraday 49 (1980) 1. G. Verkerk, Een belaste en een onbelaste potentiometer. Faraday 49 (1980) 5. J.Ph. Steller, G. Verkerk, Horizontaal versneld Faraday 49 (1980) 5. J.Ph.Steller, G.Verkerk, Natuurkunde als Rekreatie Faraday 49 (1980) 6. overige vakpublikaties G. Verkerk, A.L. Ellermeyer, Verslag enqu~te natuurkunde havovwo (3), NVON-mededelingenblad 5 (1980) 1. G.N. Itz, Syllabus IIIb van het college Alg. Onderwijskunde III "Organisatie van het voortgezet onderwijs" Derde herziene druk. G. Verkerk, Cijfers schoolonderzoek en centraal schriftelijk examen op 7 HAVO/VWO scholen gedurende de cursus 1977/78 (verslagbundel). G. Verkerk, Verslag enqu~te natuurkunde HAVO/VWO (Verslagbundel). G. Verkerk, Analyse van twee schoolonderzoektoetsen voor het VWO gedurende de cursus 1978/79 (verslagbundel).

N-15

G. Verkerk, Analyse van de praktikumtoetsen voor het VWO gedurende de cursus 1979/80 (verslagbundel). G. Verkerk, Syllabus: Doelstellingen, lespraktijk en toetsing (Hoorcollege Did. Natuurkunde deel I). Revisie hoofdstukken: 1. Doelstellingen, 5. Leerboeken en onderwijsvernieuwing, 11. Het natuurkundepraktikum bij het A.V.O., 12. Praktikum proefwerk en fysische situatie, 13. De meervoudige keuzetoets, 14. het eindexamen VWO/HAVO. overige wetenschappelijke aktiviteiten G.N. Itz, De lerarenopleiding aan de THE. Voordracht mentorendag 1980. G. Verkerk, De universitaire lerarenopleiding als "Teacher Centre". Voordracht mentorendag 1980. G. Verkerk, De groep vakdidaktiek natuurkunde. Voordracht voor studievereniging J.D. v.d. Waals. G. Verkerk, Praktisch schoolonderzoek. Voordracht voor interscholaire vaksektie natuurkunde. J.Ph. Steller, Beelden en Denkbeelden in de natuurkunde. Voordracht n.a.v. dies THE 1980. G. Verkerk, De studie natuurkunde van de THE Voordracht tijdens voorlichtingsdagen. maatschappelijke dienstverlening G. Verkerk, De Jonge Onderzoeker. Voordracht voor leerlingen van het Lorentzlyceum. G. Verkerk, Beleidsplan DJO, publikatie. G. Verkerk, Werkplan DJO, publikatie.



3.3. ND: VAKGROEP Deeltjesfysica

B. van der Sijde, Botsingsstralingsmodellen van Argon neutralen in een Argon-ion systeem. Voordracht Universiteit Greifswald, 3 juni 1980. D.C. Schram, plasma research and diagnostic methods. Voordracht, Universiteit Hannover, 10 okt. 1980.

3.3.1. Atoom- en plasmafysica 3.3.1.1. Evenwichtsmodellen wetenschappelijke publikaties D.C. Schram, F.C. SchUller, Scaling of energy confinement and poloidal beta in high density Tokamaks, Physica 100 C (1980) 371388. J.J.A.M. van der Mullen, B. van der Sijde, D.C. Schram, Experimental evidence for the complete saturation phase in the argon neutral system. Phys. Lett. 79A (1980) 51-54. B. van der Sijde, B.F.M. Pots, D.C. Schram and J.J.A.M. van der Mullen, A collisional radiative model for the argon-ion with strong excitation saturation. Proc. Vth. Europhysics sectional conference on the atomic and molecular physics of ionized gases. Dubrovnik (1980) 123. R.J. Rosado, A. Buuron, D.C. Schram, Modulation of the parameters of a weakly Debije plasma by means of a current pulse. Proc. Vth Europhysics sectional conf. on the atomic and molecular physics of ionized gases. Dubrovnik (1980) 126. V. Helbig, R.J. Rosado, D.C. Schram, H. Kafronni, Interferometric measurements of the electron density in arc plasmas; an interlaboratory comparison. Proc. Vth Europhysics sectional conf. on the atomic and molecular physics of ionized gases. Dubrovnik (1980) 130. J. van der Mullen, B.F.M. Pots, D.C. Schram, B. van der Sijde, Plasma-opsluiting door rotatie. NTvN, PGIO (1980) 43. J. van der Mullen, B. van der Sijde and D.C. Schram, Een nieuwe subklasse van bot singsstralingsmodellen. NTvN, ~ (1980) GP3. overige wetenschappelijke aktiviteiten c:J. Timmermans, Transport in magnetic hollow cathode arc. Voordracht Greifswald, DDR, 5 juni 1980.

N-16

D.C. Schram, Turbulence and transport in hollow cathode arcs. Voordracht 5e Tagung Physik u. Technik des Plasmas. Greifswald 15 okt. 1980. D.C. Schram, Energy confinement in high density Tokamaks. Xe Wissenschaftliche Tagung der Sektion Physik u. Elektronik. Universiteit Greifswald, 11 okt. 1980. D.C. Schram, The kinetics of neutral particles and the use of collisional radiative models. Voordracht Universiteit DUsseldorf, 29 okt. 1980. 3.3.1.2. Elementaire processen wetenschappelijke publikaties J.W.H. Dielis, L.W.A. Gaykema, R. Vetjens, F.J. de Hoog, Beweeglijkheid van N2ionen in neon. Proc. Conf. NNV Lunteren (1979)8. J. van de Ree, De methode van inhomogene integraalvergelijkingen voor de berekening van elektronatoomverstrooing. Proc. Conf. NNV, Lunteren (1979)17. P.A.M. van der Kraan, J.W.H. Dielis, F.J. de Hoog, Dis~ociatie van het neon molecuulion Ne in een ontlading. pr~c. Conf. NNV Lunteren (1979) 23. J. van de Ree, De invloed van hog ere quantum toestanden op de totale botsingsdoorsnede van e-H bij lage energie. Proc. Conf. NNV Lunteren (1980) 26. J.W.H. Dielis, F.J. de Hoog, Vorming en vernietiging van molekulaire ionen in een Townsend-ontlading in Neon. NTvN, B46 (1980) GP6.

N-17



J.W.H. Dielis, F.J. de Hoog, D.C. Schram, Formation and destruction of molecular ions in a Townsend discharge in neon. J. Appl. Phys., ~ (1980) 5708.

van een kontinue kleurstoflaser, Proc. Conferentie NNU sektie atomaire botsingsfysica, Lunteren 1980, bIz. 21.

M. Jacobs, J. Reuss, J. van de Ree, Distorted wave and close coupling calculation of cross-sections for H -inert gas systems, mainly a~ove the rotational threshold. Chem. Phys. ~ (1980) 427. overige wetenschappelijke aktiviteiten D. de Hoog, Formation and destruction of molecular neon-ions in a Townsend discharge in neon. Tagung Physik u. Technik des Plasmas. Greifswald 14 okt. 1980. F.J. de Hoog, Member of the Board of Plasma Physics Division. European Physical Society. J. van de Ree, Bestuurslid sektie Plasma- en Gasontladingsfysica NNV. 3.3.2. Atomaire en optische wisselwerking wetenschappelijke publikaties H.C.W. BeiJerinck, P.M.A. van der Kam, W.J.G. Thijssen, N.F. Verster, Semiclassical description of the small angle differential cross section for elastic atom-atom scattering. Chem. Phys. ~ (1980) 225-247. P.M.A. van der Kam, H.C.W. Beijerinck, W.J.G. Thijssen, J.J. Everdij, N.F. Verster, Monte Carlo calculation of angular transmission functions for small angle scattering. Chem. Phys. 54 (1980) 33-43. J.P.C. Kroon, E.J.E. Cottaar, M.J. Verheijen, H.C.W. Beijerinck, P.C.A. Theuws, N.F. Verster, Resonante fluorescentie aan Ne* uit een ho1le kathodeboog, Proc. Conferentie NNV sectie atomaire botsingsfysica, Lunteren (1980) p. 13.

M.J. Verheijen, E.J.E. Cottaar, J.P.C. Kroon, T. MUller, H.C.W. Beijerinck, N.F. Verster, De absolute frequentiestabilisatie

H.C.W. Beijerinck, E.J.E. Cottaar, P.M.A. van der Kam, N.F. Verster, Absolute calibration of a supersonic secondary beam source, Proc. 12th Int. Symp. on Rarefied Gas Dynamics, Virginia, juli (1980) p. 11.

H.C.W. Beijerinck, P.M.A. van der Kam, F.J.M. van der Heijden, N.F. Verster, Absolute intensities of supersonic beams of polyatomic gases, Proc. 12th Int. Symp. on Rarefied Gas Dynamics, Virginia, juli (1980) p. 11.

H.C.W. Beijerinck, J.P.C. Kroon, M.J. Verheijen, P.G.A. Theuws, N.F. Verster, TOF analysis of an optically pumped metastable Ne beam, Proc. MOLEC III, Oxford, (1980) 13-14. M.J. Verheijen~ H.C.W. Beijerinck, P.G.A. Theuws, N.F. Verster, Laser probing of Ne*(ls5) beam production in a hollow cathode arc discharge, Proc.M OLEC III, Oxford (1980) 100-101. T.J. MUller, Frequentiestabilisatie van een dyelaser, Polytechnisch tijdschrift/elektrotechniek/elektronica 35 (1980) nr. 4, 534-536. -3.3.3. Experimentele kernfysica overige wetenschappelijke aktiviteiten Prof. dr. O.J. Poppema, Lid sektie Natuurkunde v.d. Academische Raad; Lid Commissie van de Werkgemeenschap voor kernfysica, (F.O.M.); Lid van de kerncommissie van deze commissie; Gastlid van de kontaktcommissie E.C.N.-F.O.M •• Dr. G.J. Nijgh, Lid en secretaris commissie Wetenschappelijk Onderwijs (Ned. Nat. Ver.).



Bijdrage aan conferenties:

- S.D. Wassenaar, P.J. van Hall, S.S. Klein, G.J. Nijgh, O.J. Poppema, J.H. Polane, J.F.J. Dautzenberg, Scattering of polarized protons from even tin isotopes. - S.D. Wassenaar, P.J. van Hall, Microscopic analysis of polarized proton scattering from tin. - J.P.M.G. Melssen, P.J. van Hall, S.D. Wassenaar, O.J. Poppema, S.S. Klein, G.J. Nijgh, + The 89 Y(p,p') reaction at 21.1

Voorjaarsvergadering N.N.V., Utrecht, 8/9 april 1980. (samenvattingen in Ned. T.Nat. B46 (1980). W.H.L. Moonen, P.J. van Hall, S.D. Wassenaar, Scattering of polarized protons from 68Zn • Trends in Nuclear Structure Physics, The Institute of Physics, Manchester, 16-18 april 1980. P.J. van Hall, J.F.A.G. Ruyl, J. Krabbenborg, W.H.L. Moonen, Scattering of 20.4 MeV polarized protons from the even Zn isotopes. Fifth International Symposium on Polarization Phenomena in Nuclear Physics, Santa Fe, 11-15 aug. 1980.: - P.J. van Hall, R.S. Mackintosh (Open Univ., Milton Keynes, G.B.), A.M. Kobos (Inst.Nucl.Phys., Krakow, Polen), W.H.L. Moonen, Analysis of elastic scattering with an I-dependent optical potential. - P.J. van Hall, W.H.L. Moonen, S.D. Wassenaar, Nuclear structure effects in polarized proton scattering. - P.J. van Hall, S.D. Wassenaar, J.P.M.G. Melssen, Giant resonance analysis of the 54 + Fe(p,p')reaction. - P.J. van Hall, J.F.A.G. Ruyl, J. Krabbenborg, W.H.L. Moonen, H. Offermans, Scattering of polarized protons f rom 64,66,68,70 Zn. - S.D. Wassenaar, P.J. van Hall, S.S. Klein, G.J. Nijgh, O.J. Poppema, W.F. Feix, J.H. Polane, J.F.J. Dautzenberg, Study of 60,64 Ni and 86,88 sr by scattering of polarized protons. - S.D. Wassenaar, S.S. Klein, J.F.J. Dautzenberg, J.H. Polane, P.J. van Hall, G.J. Nijgh, O.J. Poppema, Scattering of polarized protons f rom 110,112,114Cd and 115 1 n.

--88,-

N-18

MeV. - P.J. van Hall, J.P.M.G. Melssen, S.D. Wassenaar, Microscopic analysis of the 54 Fe (p,p') + reaction between 20 and 30 MeV. - J.H. Polane, P.J. van Hall, 56 + The reaction Fe (p,d) at 24.6 MeV. - J.H. Po lane , P.J. van Hall, O.J. Poppema, S.S. Klein, G.J. Nijgh, S.D. Wassenaar, J.F.J. Dautzenberg, W.F. Feix, Two-step processes in the reaction 58 + Ni(p,d)at 24.6 MeV. - W.F. Feix, J.H. Polane, P.J. van Hall, Multistep processes in the reaction 116 + Sn(p,t) at 25.1 MeV. 3.3.4. Cyclotrontoepassingen 3.3.4.1. Automatisering en baandynamica wetenschappelijke publikaties W.M. Schulte, H.L. Hagedoorn, The theory of accelerated particles in cyclotrons. Nucl. Instr. and Meth. 171 (1980) 409. W.M. Schulte, H.L. Hagedoorn Special applications of a general orbit theory for accelerated particles in cyclotrons. Nucl. Instr. and Meth. 171 (1980) 439. J.I.M. Botman, H.L. Hagedoorn, W.M. van der Ligt, Improvements of the central region of the Eindhoven AVF-cyclotron. Nucl. Instr. and Meth. 111 (1980) 201.

N-19



C.J.A. Corsten, W.M. Schulte, H.L. Hagedoorn, The effect of a bevelled Dee on the beam centering process in an AVF cyclotron. Nucl. Instr. & Meth. 171 (1980) 1-4.

Contributed paper 2nd Intern. PlXE Conf. Lund Sweden 9-11 juni 1980 (To be published in Nucl. Instr. Meth. febr. 1981).

overige wetenschappelijke aktiviteiten J.I.M. Botman, Simple example of a particle orbit problem using Hamilton mechanics. Voordracht 17th ECPM Karlsruhe. J.I.M. Botman, H.L. Hagedoorn, Correction of the median plane error of the main magnetic field with an asymetric excitation of the two inner circular correction coils. Poster presented 17th ECPM Karlsruhe. J.I.M. Botman, H.L. Hagedoorn, Emittance measurements in the cyclotron centre. Poster presented 17th ECPM Karlsruhe.

L.W.G. Steenhuijsen, Afterglow of neon gas discharges. Voordracht d.d. 14 okt. 1980 op uitnodiging van het Physikalische Gesellschaft der DDR, Congres Physik u. Technik des Plasmas. Greifswald DDR. 13-18 okt. 1980. F.A.J. de Roij, H.P.M. Kivits, C.A.M. Castelijns, Target preparation techniques for PIXE and XRF, Contributed paper 2nd Intern. PlXE Conf. Lund, Sweden. 1-11 juni 1980. (To be published in Nucl. lnstr. Meth.). 3.3.5. Theoretische kernfysica

3.3.4.2. Tracertechnieken dissertatie H.P.M. Kivits, Particle induced X-ray emission for quantitative trace-element analysis using the Eindhoven cyclotron. Ph. D. Thesis, Eindhoven University of Technology (1980). wetenschappelijke publikaties G.J.H. Jacobs, R.L.P. van den Bosch, Calibration Measurements with the Multisphere Method and Neutron Spectrum Analysis using the SAND-II Programme Nuc!. Instr. and Meth. 175 (1980) 483-489. overige vakpublikaties J.T.G.M. Hemelaar, J.B.A.D. van Zon, J.A. van der Heide, H.P.M. Kivits, A procedure for optimal determination of trace elements with PIXE, Contributed paper 2nd Intern. PIXE Conf. Lund, Sweden 9-11 juni 1980. overige wetenschappelijke aktiviteiten M. Prins, L.J.B. Hoffman, "The Eindhoven Proton Microbeam"

-89-

wetenschappelijke publikaties B.J. Verhaar, W.J.G. Thijssen, A.M. Schulte, A new method to approximate coupled equations for scattering. J. Phys. A: Math. Gen. 13 (1980) 1665-1671. L.D. Tolsma Solving coupled equations by iteration for heavy ion collisions. Proc. Int. Conf. Nucl. Physics, Berkeley, 1 (1980) 637. L.D. Tolsma, Solving coupled equations by iterations for heavy ion collisions. The Europhysics Conf. on Comput. in High Energy and Nuclear Physics, Bologna. Europhysics Conf. Abstracts, Vol. 4G (1980) 959. W.J.G. Thijssen, B.J. Verhaar, A method to approximate coupled channels. Proc. Int. Conf. Nucl. Physics. Berkeley, 1 (1980) 835. 3.3.6. Computer bedrijfsgroep wetenschappelijke aktiviteiten J.H. Voskamp, Een eenvoudig computernetwerk t.b.v. fysische experimenten. Voordracht land. RT-11 dag, Oss, 28 mei 1980.



P. Verhelst, J.H. Voskamp, Software for a simple computer network. Bijdrage DECUS Europe Symposium, 15-19 sept. 1980.

Beitr~ge aus der Plasmaphysik Vol. 20 (1980) nr. 3 p. 215.

3.4. NI: VAKGROEP Theoretische Natuurkunde dissertaties H.W. Lintsen, Ingenieurs in Nederland in de neg entiende eeuw. Ph. D. Thesis, Eindhoven University of Technology (1980). H.W.A.M. Rompa, On linear waves in a warm magnetoplasma - a study in homogeneous and inhomogeneous wave propagation Ph. D. Thesis, Eindhoven University of Technology (1980). overige wetenschappelijke publikaties F:W7 Sluijter, C.A. van Duin, On the relevance of the Fuchsian differential equations for the propagation of waves in layered plasmas. Radio Sci. ~ (1980) 11-16. F.W. Sluijter, C.A. van Duin, Refractive index profiles with a local resonance based on Heun's equation. Radio Sci. ~ (1980) 95- 103.

K.P. Das, S. Sihi, Non-linear evolution of a threedimensional transverse wave-packet in a hot plasma including the effect of its interaction with an ionacoustic wave. Czechoslovak Jr. Phys. Vol. ~ (1980) p. 153. overige wetenschappelijke aktiviteiten H.J. van Ouwerkerk, Transportverschijnselen in de fysiologie. Voordracht Medische Fysica, KUN (1980). H.J. van Ouwerkerk, Red blood cell in shear flow, two dimensional model. Voordracht 2nd Int. Conf. on Mechan. in Medicine and Biology, Osaka, Japan (1980). C.A. van Duin, F.W. Sluijter, An exact solution for the TM mode in an Eckart Epstein type optical strip guide. Ant. Prop. Int. Sympos. Digest IEEF (1979). L.J.F. Broer, Variation principes for long water waves. Voordracht ZUrich mei 1980 Antwerpen 1980.

W.M. de Muynck, Comments on "Possible experimental test of the Causal Stochastic Interpretation of Quantum Mechanics and of the Physical Existence of the Broglie waves", Epistemological Letters, nov. 1980, p. 33-36. L.J.F. Broer, Non-linear wave equations as Hamiltonian systems in "Geometrical approach to Differential Equations" Lecture Notes in Mathematics 810. Springer Verlag 1980. K.P. Das, G.P. Flessas, On the three-dimensional anharmonic oscillator Phys. Lett. vol. 78A no. 1, 1980. K.P. Das, S. Sihi, Non-linear resonant interaction of three extra-ordinary waves in a hot electron plasma.

N-20

W.M. de Muynck, Questions about the differences betweeen Ludwig's and Sneed's structuralist views. Voordracht mini-symposium over structuralistische wetenschapsfilosofie, o.afd. WMW, THE, 29 jan. 1980. overige vakpublikaties Boekbespreking W.M. de Muynck Mededelingen v.h. Wiskundig Genootschap 23, 1980, p. 148-149 G. Ludwig, Die Grundstrukturen einer physikalischen Theorie. overige publikaties H.J. van Ouwerkerk, Leefbaar Milieu boven Welvaart Nieuwsnet, ~ (1980) 63, 52.

-98-



3.5. NR:.VAKGROEP Systeem- en,Regeltechniek

systeem, alsmede een daarop gebaseerd energiesysteem. Ned. Octrooiaanvrage nr 8001008.

N-21

3.5.1. Algemeen wetenschappelijke publikaties O. Rademaker, Inleiding tot het hoofdstuk Instrumenta tie in: Van gasontlading tot patroonherkennen. Dutch Efficiency Bureau, Pijnacker (1980) ISBN 90 6231 077, 39-42. overige wetenschappelijke aktiviteiten o. Rademaker, Profielcommissie en selectiecommissie leerstoel N/THD. O. Rademaker, Voorzitter bestuur stichting Meet- en Bestuurstechnologie i.o. O. Rademaker, Voorzitter werkgemeenschap Procesberekening. 3.5.2. Procesbesturing wetenschappelijke publikaties A.J. de Ron, Dynamic modelling and verification of a flat-plate solar collector. Solar-energy, 24 (1980) 117-128 (zie CWB-85). A.J. de Ron, Dynamica en bestur1ng van zonneenergiesystemen voor lage temperatuurtoepassingen. Klimaatbeheersing, juni (1980) 299-307. O. Rademaker, On modelling and control of solar heat collectors. Wissenschaftliches Kolloquium Un1vers1tat Duisburg, Ges. Hochschule (1979/1980) 110-131. Octrooien (zie afd. W.) C.W.J. van Koppen, O. Rademaker, A.J. de Ron, Werkwijze voor het regelen van de energiehuishouding van een energie-

- 91 -

overige wetenschappetijke aktiviteiten O:-Rademaker, On the Dynamics and Control of (Thermal Solar) Systems using Stratified Storage. Invited Lecture, TNO/EC Symposium on Thermal Storage of Solar Energy, scheduled for publication in the Proceedings, Nijhoff. O. Rademaker, An unconventional approach to the control of Thermal Control Energy Systems, Contribution to the VIlIth IFAC Congress, Kyoto. B.H.L. Betlem, C.W.J. van Koppen, O. Rademaker, A.J. de Ron, A new and better approach to the Operation and Control of Solar Heating Systems. Contribution to "Solar World Forum", International Congress of the International Society for Solar Energy Systems. O. Rademaker, Nieuwe denkbeelden omtrent de besturing van lage-temperatuur zonneenergiesystemen THE-Colloquium Meten en Regelen (10 maart 1980).

o.

Rademaker, J. van Drie, G. Sijberden, Regeltechnische adviezen en ontwikkeling prototype differentiaal temperatuurregeling. TKM Drunen.



3.5.3. Dynamica & regeling niet tecil:ni,sche . systemen

schappen en Maatschappij".

"

wetenschappelijke publikaties o. Rademaker, On the methodology of Global Modelling. Input output approaches in Global Modeling. Pergamon (aug. 1980.) ISBN 008 025663 5. 3.6. NT: VAKGROEP Transportfysica

N-22

3.6.4. Turbulente transportverschijnselen wetenschappelijke publikaties K. Krishna Prasad, S.P. Venkateshan, Weakly interacting radiating boundary layer flow parallel to a flat plate. Proc. of the 1980 Heat Transfer and Fluid Mechanics Institute (1980) 211.

3.6.1. Kinetische Theorie wetenschappelijke pUblikaties F.J.F. van Odenhoven, P.A.E.M. Janssen, Rotation of a magnetized, non-uniform plasma.Physica 98C (1979) 113124. 3.6.2. Gasdynamica wetenschappelijke publikaties A. Hirschberg, W.M.M. van Heugten, J.F.M. Willems, M.E.H. van Dongen, An accurate experimental investigation of the shock-tube end-wall boundery layer in argon. Int. J. Heat Mass. Transfer, 2 (1980) 799-803. A.A. van Steenhoven, M.E.H. van Dongen, The role of the trapped sinus vortex in aortic valve closure. Biofluid Mechanics, New York, Plenum Publ. Corp. Vol. ! (1980) 317-325. 3.6.3. Windenergie wetenschappelijke aktiviteiten H.J.M. Beurskens, Low speed waterpumping windmills rotor tests and overall performance. Wind energy conf. Copenhagen, aug. 1980. overige publikaties E.H. Lijsen, Windenergie wacht op beleid. NRC-Hbl. 23 mei 1980.

overige wetenschappelijke aktiviteiten K. Krishna Prasad and A.C.M. Beljaars, A mode for periodic structures in turbulent boundary layers. Paper presented at the International Conference on Turbulent Flows. Madrid 25-27 juni 1980. 3.6.5. Kookverschijnselen wetenschappe~ijke Publikaties H.F.A. Verhaart, R.M. de Jonge and S.J.D. van Stralen, Growth rate of a gas bubble during electrolysis in supersaturated liquid. Int. J. Heat Mass Transfer 23, (1980) 293-299.

overige vakpublikaties C.W.M.P. Sillen, E. Barendrecht, S.J.D. van Stralen and L.J.J. Janssen, Gas bubble behaviour during water electrolysis. Proc. 2nd seminar on Hydrogen as an Energy Vector, Brussels, feb. 1980. S.J.D. van Stralen, C.W.M.P. Sillen, R.M. de Jonge, C.J.J. Janssen and E. Barendrecht, Gas evolution during water electrolysis. Gas Fractions and Potential Drop Measurements. Condensed papers 3rd Miami International Conf. on Alternative Energy Sources. Miami (1980).

E.H. Lijsen, Zonne-energie en windenergie: material en en risico's. Cahier "Energie" Stichting Bioweten-

-92-



overige wetenschappelijke aktiviteiten C.W.M.P. Sillen, E. Barendrecht, L.J.J. J~nssen, S.J.D. van Stralen Gas bubble behaviour during water electrolysis 3rd world Hydrogen Energy Conf. Tokio juni 1980.

Q.A.G. van Vlimmeren, C.H.W. Swliste, W.J.M. de Jonge, M.J.H. van de Steeg, J.H.M. Stoelinga, P. Wyder, Magnetic excitations in a canted Ising antiferromagnet. J. of Magnetism and Magno Mat. 11, (1980) 18, 339-340.

R.M. de Jonge, E. Barendrecht, J.L.L. Janssen, S.J.D. van Stralen. Gas bubble behaviour and electrolyte resistance during water electrolysis' more fundamental work. 3rd World Hydrogen Energy Conf. Tokio (1980).

W.J.M. de Jonge, F. Boersma, K. Kopinga, Pseudo one-dimensional antiferromagnets J. of Magnetism and Magn. Mat. 11, (1980) 18, 1007-1010. J.A.H.M. Buys, J.P.M. Smeets, W.J.M. de Jonge, Thermal conductivity of CsMnC1 3 ·2H 20 J. of Magnetism and Magn. Mat., (1980) 18, 923-924.

3.7. NV: VAKGROEP Vaste Stof 3.7.1. Magnetische. ordeningsverschijnselen wetenschappelijke publikaties W.J.M. de Jonge, A.J.W.A. Vermeulen, E. Frikkee, J. Flokstra, Crystallographic and magnetic structure of Rb CoC1 3 2D 2 0 Physica, 89B (1980) 205-208. H.Th. Ie Fever, R.C. Thiel, H. de Graaf, W.J.M. de Jonge K6ssbauer measurements on the rectangular Ising compounds RbFeC1 3 .2H 20 and CsFeCl 3 .2H 20. J. of Magnetism and Magn. Mat. (1980) 18, 633-634.

11,

J.C. Schouten, F. Boersma, K. Kopinga, Impurity effects in the quasi onedimensional magnetic systems (CH 3 )2 NH 2MnCl 3 and CsMnC1 3 2H 2 0. J. of Magnetism and Magn. Mat. 11, (1980) 18, 1047-1048. J.A.J. Basten, W.J.M. de Jonge, E. Frikkee, Magnetic intermediate phase in CoBr .6[(1-x)H 20.XD 20] J. of Magnetism and Magn. Mat 15 (1980) 18, 445-447.

-93-

N-23

11,

Q.A.G. van Vlimmeren, C.H.W. SwUste, W.J.M. de Jonge, M.J.H. van der Steeg, J.H.M. Stoelinga, P. Wyder, Spincluster excitations in RbFeC1 3 ·2H 20 Physical Review B. ~ (1980) 7, 3005-3014. J.C. Schouten, H. Hadders, K. Kopinga, W.J.M. de Jonge, , Quasi one-dimensional magnetic behaviour of (CsHsNH) MnC1 3 (PMCA) and (CsHsNH) NiC1 3 (PNCA) Solid State Communications, 35, (1980) 667-670. J.A.J. Basten, W.J.M. de Jonge, E. Frikkee, Intermediate phase in the spin flop system CoBr 2 .6(O.48D ZO,0.52H 20) Phys. Rev. , B21 - (1980) 9, 4090-4092.



J.C. Schouten, F. Boersma, K. Kopinga, W.J.M. de Jonge, Impurities in quasi one-dimensional Heisenberg systems: the effect of anisotropy. Phys. Rev. B21 (1980) 4084. J.C. Schouten, G.J. van der Geest , W.J.M. de Jonge, K. Kopinga, Specific heat of (C6HIINH3)CuCl3(CHAC) a system of ferromagnetic chains. Phys. Lett. 18A (1980) 398.

N-24

A. Phaff, C.H.W. SwUste, W.J.M. de Jonge, De antiferromagnetische resonantiespectra van quasi 1-d mangaansystemen. Bijdrage FOM-conferentie (1980) Veldhoven. A.M.C. Tinus, F. Boersma, W.J.M. de Jonge, Berekeningen aan het klassieke spinmodel. Bijdrage FOM-conferentie (1980) Veldhoven. K. Kopinga, C. Denissen, W.J.M. de Jonge, Soortelijke warmte van S=1/2 ferromagnetische ketens. Bijdrage FOM conferentie (1980) Veldhoven.

J.A.J. Basten, E. Frikkee, W.J.M. de Jonge, Neutron scattering study of bicritical behaviour on CsMnBr 3 oD 20. Phys. Rev. B, ~ (1980) 3, 14291450.

J. Buys, M. Dumond and W.J.M. de Jonge, Warmtege1eidingsmetingen aan

C.H.W. SwUste. A. Phaff, W.J.M. de Jonge, Excitations and magnetic ground state in Co(pyr)2C12. J. Chem. Phys. 1l (1980) 4646.

CoBr 2·6H 20.

overige wetenschappelijke aktiviteiten W.J.M. de Jonge, C.H.W. Swfiste, K. Kopinga, "Excitations in CoCl 2(pyr)2 Int. Conf. on Physics in one dimension. Fribourg (1980). J.C. Schouten, K. Kopinga and W.J.M. de Jonge. Specific heat of the S=\ linear chain systems (C6HIJNH3~CuCl (CHAC) and l(CH 3J3NHJ3cu2C17(TTMCUC)3 Int. Conf. on Physics in one dimension. Fribourg (1980). J.C. Schouten, K. Kopinga, W.J.M de Jonge, Fasediagram van CsMn(Cl Br ).2H 20. I-x x Bijdrage FOM-conferentie 11/12 dec. 1980 Veldhoven. A. Phaff, C.H.W. SwUste, W.J.M. de Jonge, Impurity en spinclusterresonantie in Co _ Mn[(CH 3 ) NHJ.2H 20. 1 x Bijdrage FOM-conferentie 11/12 dec. 1980 Veldhoven.

Voordrachten: W.J.M. de Jonge, Quasi 1-dimensionale systemen. Ned. Ver. voor Koeltechniek, THE 25 april 1980. W.J.M. de Jonge, Fase diagrammen van magnetische systemen. Colloquium Ehrenfest, RUL, 28 mei 1980. W.J.M. de Jonge, Magnetische modelsystemen Seminarium Theoretische Physica, VU, 12 nov. 1980. 3.7.2. Halfgeleiderfysica 3.7.2.1. Halfgeleiderfysica/kleine bandafstanden wetenschappelijke publikaties F.A.P. Blom, Electronic properties of calcium arsenide. Proc. Int. Summer School: Narrow Gap Semicond. Physics and Applications, Nice, France. ed. W. Zawadzki.Lecture Notes in Physics, Springer-Verlag (1980) 191-211.

-94-



F.A.P. Blom, J.W. Cremers, J.J. Neve, M.J. Gelten, Anisotropy of the electronic g*-factor in cadmium arsenide. Solid State Corom. 33 (1980) 1, 69-73. --

J. Phys.E: Sci. Instrum., 708-710.

M.J. Gelten, C.M. van Es, F.A.P. Blom, J.W.F. Jongeneelen, Optical verification of the valence band structure of Cd 3As 2 Solid State Corom. 33 (1980) 1, 833-836. overige wetenschappelijke aktiviteiten M.J. Gelten, Infra red optical proporties of Cd 3As 2 and Cd 3P2 Invited lecture at the first international symposium on the physics and chemistry of II-V compounds. Mogilary, Polen. (1980). F.A.P. Blom, M.J. Gelten, L.A. Bosch, J.J. Neve, Onderzoek van kleine-band-afstandhalfgeleiders. Poster FOM-conferentie 11/12 dec. 1980. Veldhoven. F.A.P. Blom, Anisotropy of the Fermi-surface of Cd 3As 2 Invited lecture of the Int. Sympos. Mogilany Polen (1980).

11

N-25 (1980)

G.E. Alberga, A nanosecond rise time differential pulse transformer. J. Phys.E: Sci. lnstrum. !! (1980) 1009-1010. J.T. Devreese, S.F. Brosens, R. Evrard and E. Kartheuser. Theory of streaming motion of hot polarons in silver halides. J. Phys. Soc. Japan, 49 (1980)A, 341-344. -Overige wetenschappelijke aktiviteiten Voordrachten tijdens tournee door USA. 10 jul! Bell telephone 11 juli Ft. Manmouth ETDL 15 juli Brown University Provide 16 juli United Technologies E. Hartford 17 juli IBM 22 juli Naval Research Labs. 23 juli Ft. Belvoir 25 jul! AFWAL Dayton 1 aug. Naval Post Graduate School 11 aug. Naval Ocean Systems Center. 27 juni invitatie: Universitaire lnstelling Antwerpen. 3.7.3. Kryogene technieken

F.A.P. Blom, Shubnikov-de Haas effect in (Cd Mn )As 2 alloys. l -x x Voordracht Int. Sympos. Mogilany Polen (1980).

wetenschappelijke publikaties A.T.A.M. de Waele, G.M. Coops, T. Satoh, H.M Gijsman, A dilution refrigerator with a circulation rate of 2.5 romol. Proc. 8th Int. Cryog.Eng.Conf. Genua (1980) 451.

F.A.P. Blom, Shubnikov-de Haas effect in (Cd Mn )AS alloys. 1-x x 2 Voordracht Polish Institute of Physics Warsaw, Polish Academy of Science. (1980).

G.M. Coops A.B. Reekers, A.T.A.M. de Waele, Some observations on CMN- and resistance thermometry. Proc. 8th Int. Cryog.Eng.Conf., Genua (1980) 731.

3.7.2.2. Halfgeleiders/hete electronen

overige vakpublikaties G.M. Coops, Op weg naar het absolute nulpunt. Natuur en Techniek, maart 1980.

wetenschappelijke publikaties J.P. Zeeuwen, R.G. van Welzenis, Apparatus and technique. Design of nanosecond high-voltage pulse generators.

- 95 -



3.7.4. Fysische Materiaalkunde

Appearance of Verwey Transition. Colloque Cl supplement au no. 1. Tome~, (1980) C-1, 177-178.

3.7.4.1. Zonnecellen dissertatie R.J.C. van Zolingen, Investigations on dynamically grown polycristalline silicon layers with a columnar structure. Thesis Ph.D. Eindhoven University of Technology (1980). overige wetenschappelijke publikaties A.H.M Kipperman, A thin film approach to silicon solar cells. Microniek 20 (1980) 33. --

N-26

V.A.M. Br~bers, J.C.J.M. Terhell, and J.H. Hendriks, Magnetostriction of nickel ferrous ferrites. J. of Magnetism and Magn. Mat • ..!1, (1980)18, 599-600. V.A.M. Brabers, T. Merceron, M. Porte, R. Krishnan, Magnetic anisotropy of magnesium ferrous ferrites. J. of Magnetism and Magn. Mat. 15, (1980) 18, 545-546. -Z. Simsa, P. Siroky J. Kolacek, V.A.M. Brabers, Optical and magneto-optical properties of magnetite and manganese ferrites. J. of Magnetism and Magn. Mat • ..!1, (1980) 18, 775-776.

A.H.M. Kipperman, Toepassing van zonnecellen; enige systeembeschouwingen. Proc. "Comel 80", THT (13/14 nov. 1980) XI.1-XI.9. octrooien R.J.C. van Zolingen and A.H.M. Kipperman, Werkwijze voor het vervaardlgen van (gerekristalliseerde) polykrlstallijne siliciumlagen No 28.800. overige wetenschappelijke aktiviteiten A.T.C. van Zolingen, A.H.M. Kipperman, High temperature annealing of E-gun deposited poly-silicon for solar cell applications. Novel Silicon Growth Methods Conf. (Electr. Chem. Soc.), mei 1980, St. Louis, USA. A.H.M. Kipperman, Toepassing van zonnecellen. Voordracht Bond van Materialenkennis (1-4-80). 3.7.4.2. Materiaalkunde wetenschappelijke publikaties J.L. Dorman, T. Mercoron, P. Renaudin, V.A.M. Brabers, Kdssbauer Studies of Fe Mg 0 : 3-x x 4

-96-

V.A.M. Brabers, Thermopower and electrical conductivity of magnetite near the Verwey transition. Philosophical Magazine B 42 (1980)3, 429-430. -Z. Simsa, P. Siroky and V.A.M. Brabers, Polar Kerr rotation spectra in the Mn and Ti-ferrite systems. Czech. J. Phys. B30 (1980) 957-961. overige vakpublikaties J.C.J.M. Terhell, Thermodynamica, deel IA 3e druk Amsterdam: Elsevier 1980. 3.8. NM: VAKGROEP Analyse van fysische meetmethoden wetenschappelijke publikaties A.H.M. Crone, J.A. Poulis, A.J. Kruger, M. v.d. Tempel, Longitudinal surface waves to study surfactants. J.C.I.S. l! (1980) 1.


Afd. der Technische Natuurkunde CitH. Massen, J.A. Poulis Sources of error in micro-weighing in controlled environments (50p). Methods of Phenomena, their applications in science and technology. Amsterdam: Elsevier, (1980). G.H.W. Willems, New results with a flow-impedance bridge detector. J. Chromatography, 189 (1980),1, 3-11. ---J.R.C. Jansen, J.M. Bogaard, E.A. Reth, J.J. Schreuders, A. Versprille, Monitoring of the cyclic modulation of cardiac output during artificial ventilation. Computers in critical care and pulmonary medicine. S. Nair, editor, Plenum Press, New York (1980). J.A. Beun, J.A. Poulis, H. Willemsen, A. Huygh, Eindeutigkeit und Genauigkeit in der Landschaftskartierung. Landschaft u. Stadt, 12 (1980) 1, 31-38.

-

overige vakpublikaties P.L.H. Joorman, J.G.M. van der Grinten, A.F.M. van der Snik, De veiligheid van overstekende voetgangers. Verkeerskunde 31 (1980) 12, 648649. Overige wetenschappelijke aktiviteiten ~obers, A.W. Czandorna, J.A. Poulis, Surface area and pore size determination by adsorption measurements. Powder Europe 80 Fair, Wiesbaden 24 jan. (1980).

-97-

N-27

Afdeling der Werktuigbouwkunde


W-l

Punten van aandacht hierbij zijn dat lang niet aHe kontakten wegens 1.1. Algemeen tijdgebrek de aandacht krijgen die ze verdienen, dat vooral kontakten Het verslag is samengesteld door de met kleine industrie~n vaak extra Vaste Commissie voor het Onderzoek tijd vragen in verband met problemen waarvoor na een interimperiode van rond een adequate kennisoverdracht ruim een jaar in het najaar 1980 nog en dat een overigens terecht wenseweer een vaste bezetting kon worden lijke formalisering van deze kontakgevonden. ten bij de geringe onderzoekkapaciteit deze vaak frusterend gevoelig De ongerustheid over de relatief ge- vermindert. ringe omvang van het onderzoek in vergelijking met de toenemende vraag Uit de inventarisatie van kwalitais in het verslagjaar zeker niet af- tieve gegevens t.b.v. het wetengenomen. In dit verband werpt de schappelijk verslag is ook nu weer verdere verzwaring van de bestuurs- gebleken dat de technische onderen onderwijslast o.a. in verband met steuning van het onderzoek door de in te voeren onderwijsstruktuur niet-wetenschappelijke medewerkers, zijn schaduwen vooruit. in afwijking van a-faculteiten, een bijdrage van aanzienlijke omvang Verheugend is dat de beleidsnota van vormt. Gemiddeld over de onderzoekhet eveneens nieuwe afdelingsbestuur thema's is dit bijna 40% van de een verbeterde basis biedt voor een tijdsbesteding. meer gerichte en meer effici~nte inzet van de nog resterende onderzoek- Gedurende het verslagjaar heeft geen kapaciteit. In dit verband is boven- grote verschui ving in de aard van dien te verwachten dat nieuwe aktihet onderzoek plaatsgevonden. lets viteit binnen afzienbare tijd zal dergelljks wordt ook in het jaar leiden tot verdere afstemming van 1981 niet verwacht. WeI zal de indehet wetenschappelijk onderzoek over ling en bundeling van onderzoek in de grenzen van de afzonderlijke TH's thema's een wijziging ondervinden in heen. onderlinge afstemming tussen de afdelingen der Werktuigbouwkunde van Verheugend is de intensivering van de drie THIs. Dit zal ertoe leiden het technisch-wetenschappelijk kon- dat de onderzoekgebieden of -thema's takt met de industrie. Veelvuldige in aantal aanmerkelijk afnemen terincidentele bezoeken aan de TH en wijl ze qua doelstelling verb reed kleine consul ten werken stimulerend worden. en bevruchtend op aIle partijen. 1. Bijdrage op afdelingsniveau

- 1111 -



W-2

1.2. KWANTITATIEVE SAMENVATTING

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr. WP naar geldstroom tweede v/t

eerste

VAKGROEP

derde v/t

c.b.r. a.b.r. totaal*) v/t v/t v/t WBM

Bedrijfsmechanisatie en mechanismen

WF

Fabrieks- en apparatenbouw

WLV

Verbr. motoren, Vervoerstechn. en prod. ontw.

-/1,8

5,2/1,8

WMA

Materiaalkunde

-/1,0

1,6/1,0

WN

Aandrijftechniek

1,0/-

WO

Werktuigonderdelen

0,1/-

WPT

Produktietechnologie

WST

Warmte- en Stromingstechniek

WTM Technische Mechanica Totaal afdeling Werktutgbouwkunde

-/0,7

-/0,7

-/6,0

-/-

TOTAAL disov. ov. ocserwet. trooi vak.publ. taties publ.

3,4/0,7

4,1

5

5

0,1/0,8

0,9

2

3

16

3

-/ 2,9

0,7/-

-/0,2

1,6/4

-/0,8

19,0/9,0

-/1,0

*) Bet totaal bestaat uit manjaren onderzoek utt: c.b.r., a.b.r. en het eigen personeel van de betreffende vakgroep. (Geldt voor aIle tabellen).

9,9

1

2,6

11

4,7

9

0,1

1

2

-/ 3,2

9,2

4

7

-/ 2

2,9

2

-/ 3,7

5,3/0,7

-/1,8

publikaties

-/11,8

6,4

1

10

40,8

2

60

1

1

20


Wetenschappelijk Verslag

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr. WP naar geldstroom: VAKGROEP WBM

eerste c.b.r. v/t

Produktiebesturing Inrichting bedrijfsgebouwen Machinebesturingen Toevoerinrichtingen Machineaandrijvingen Precisietransport en robots Ontw. mechanism. m.b.v. bew. meetkunde Nokmechanismen Computer aided engineering Vermoeiing van konstrukties Mechanismen ber. afrolling e.d. Totaal

a.b.r. vlt

-/0,7 -/0,7

-/-

tweede

derde

TOTAAL v/t

totaal vlt

0,3/0,4/-

0,3/0,4/-

0,3/0,2/-

0,3/0,2/-

0,8/-

0,8/-

0,3/0,2/-

0,3/0,2/-

0,8/-

0,8/-

0,1/0,7

0,1/0,7

3,4/0,7

3,4/0,7

- 113-

W-3



Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP WF

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

Stroming pompwaaiers Verkorr. smeltbare materialen Metingen huisverwarming

tweede v/t

derde v/t

totaal v/t -/0,8

-/0,8

Totaal

TOTAAL v/t

0,1/-

0,1/-

0,1/0,8

0,1/0,8

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP WLV

eerste c.b.r. v/t

Mengselvorming Model van verbranding Gaswisseling Nieuwe vervoersvormen Optimalisering wegvoertuigen Tribotechniek Mechanische overbrenging Kleine werktuigen Transportkunde Werktuigen t.b.v. grondverzet Splerskeletstelsel Voet en schoeisel Apparatuur medische toepassing Totaal

-/0,9

-/0,8 -/0,1

-/1,8

a.b.r. v/t

tweede v/t

derde v/t

TOTAAL v/t

totaal v/t 0,4/0,1/-

0,4/0,1/-

0,5/0,5/0,9

0,5/0,5/0,9

0,5/-

0,5/-

0,8/0,2 1,0/0,1

-/0,5 0,8/0,7 -/0,5 1,0/0,6

0,1/0,3/0,3/-

-/1,0 0,1/1,0 0,3/0,3/-

0,8/-

-/0,6 1,6/0,6

0,1/0,4/-

-/0,3 0,1/0,3 0,4/-

5,2/1 ,8

-/2,9 5,2/4,7

- 114 -

W-4


Afdeling der Werktutgbouwkunde

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP

tweede v/t

eerste

WMA

c.b.r. v/t Slijtage Opspuiten Samenhang materiaaleigenschappen Totaal

a.b.r. v/t

-/1,0

-/1,0

-/-

derde v/t

TOTAAL v/t

totaal v/t 0,4/0,7/1,0 0,5/-

0,4/0,7/1,0 0,5/-

1,6/1,0

1,6/1,0

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP

eerste

tweede v/t

WN

c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

Fluldische energieomzetters Meettechniek overbrengingen Systeemleer aandrijftechniek Bijz. ontw. aandrijftechniek

derde v/t

totaal v/t -/1,7 0,1/1,7

0,1/-

-/0,8

-/-

Totaal

TOTAAL v/t

-/0,8

0,8/-

-/0,5 0,8/0,5

0,1/-

-/0,7 0,1/0,7

1,0/-

-/3,7 1,0/3,7

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP WO

eerste c.b.r. v/t

Conditiebewaking

a.b.r. v/t

-/-

tweede v/t

derde v/t

TOTAAL v/t

totaal v/t

0,1/-

- 105-

0,1/-

W-s

Afde1ing der Werktuigbouwkunde

Wetenschappelijk Vers1ag 1980

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar ge1dstroom: VAKGROEP WPT

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

Bewerkingsprocessen P1astomechanische analysemethoden Omvormbaarheidskriteria Grensvlakverschijnse1en Omvormgereedschappen Sterkte en stijfheid gereedsch. Lawaaibestrijdin 5j Exapt 2 Bestur. en aandr. Nube werktuigen Vonkerosie Interferometrie Ontw. lengtestandaarden Lasers en interferometers Ruwheid Vitale organen Hartk1epprothesen

-/0,7

Totaal

-/0,7

a.ber. v/t

i

derde v/t

totaal v/t 0,5/-

0,5/-

0,4/-

0,4/-

0,4/-

0,4/-

0,1/-

0,1/-

0,5/-

0,5/-

0,2/-

0,2/-

0,1/0,5/0,8/-

0,1/0,5/0,8/-/0,3 0,5/0,3 0,1/0,4/-

0,5/0,1/0,4/-

0,1/-

0,1/-

-/-

TOTAAL v/t

0,7/0,7

-/1,0 -/1,0 -/0,9 -/0,9 -/1,0 0,7/1,7

5,3/0,7

-/3,2 5,3/3,9

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP WST

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

Tweefasenstroming Benutten blijv. energiebronnen Roterende stromingsmachines Totaal

tweede v/t

-/0,2

0,7/-

- 1116 -

0,1/0,2 -/2,0 0,5/2,0 0,1/-

0,1/-

-/-

TOTAAL v/t

totaal v/t 0,1/0,5/-

-/-

derde v/t

-/0,2

-/2,0 0,7/2,2

W-6



Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP WTM

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

Dynamisch gedrag konstrukties Nie t-lineai re fenomenen Fysisch gedrag w. konstrukties Biomechanica

-/1,8

Totaal

-/1,8

a.b.r. v/t

-/-

derde v/t

TOTAAL v/t

totaal v/t 0,1/0,9

0,1/0,9

0,6/0,6

0,6/0,6

0,5/0,7

0,5/0,7

0,4/1,8

-/0,8

0,4/2,6

1,6/4,0

-/0,8

1,6/4,8

- 117-

w-7



W-8

1.5. Dwarsverbanden Eer thema (OZ-~ebied)

~ ~

0

t.!) ~

r>:l

0

~

Z

H

CI

liZi

H

r>:l

~

i

x x

x x x

x x x

x x

x

....:I

H ~

~

....:Ii

!3:

~

5

H

H

WMA

- Samenhang mat. eig. - Opspuiten - Slijtage

x

WLV -

Ontw. app. med. toep. Voet en schoeisel Spierskeletstelsel Oz. werkt./grondverzet Oz. werkt./t~ansp. kunde Produktontw. kl. werkt. Mechanische overbr. Tribotechniek en F.E. Optim. wegvoertuigen Nieuwe vervoersvormen Gaswisseling Modelvorming verbran. Mengselvorming

x x x

x x x

x x x x x x x x x x x x

x x x x x x

x x x x x

x x x

x x

x

WF - Metingen huisverw. instal. - Verkorreling smeltb. mat. - Stroming pompwaaiers

x x

x

x x x x x x x x x x

x

x x

x

WBM -

Konstr. v. mech./afrolling Vermoeiing v. konstr. C.A. enginering v. mech. Nokmechanismen Ontw. v. mech. m.b.v. Bew. Meetk. Precisietransp. + robots Machineaandrijvingen Toevoer inrichtingen Machinebesturingen Inr. Bedr. gebouwen Produktiebesturing

- llB-

x x x

x x x

x

x

x

x x x

5 g:

W-9



Dwarsverbanden per thema (OZ-gebied) E-4

0

~ I:!l

?a Il::'I

C.!)

0

~ H

0

~ H

~

r..:I

H

...:I

z r4

):j

x x x

x

r4

~

...:I

::;:

r..:I

Z

H

:>

E-4

:::>

0

0

~

x

x

WTM

- Biomechanica gedr.

x x x x

x

- Fys. werkt.b.konstr. - Niet-lin. fenomenen Dyn. gedr. v. konstr.

-

WST - Roterende stromingsmach. - Ben. blijv. energiebronnen - Tweefasenstr. m. warmtetoev.

x

x x x

x

WPT -

-

-

-

Hartklepprothesen Vitale organen Ruwheid Lasers en interferonmeters Ontw. lengtestandaard Interferonmetrie Vonkerosie Best./aandr. nube werkt. Exapt 2 Lawaaibestr. prod. werkpl. Sterkte/stijfh. gereedsch. + mach. Omvormgereedschappen Grensvlakverschijnselen Omvormbaarh. kriteria Plastomech. anal. meth. Bewerkingsprocessen

x x x x x x x x

x x x

x

x x x x

x x

x x x x x x

x x x x x

x

x

WO - Conditiebewaking

x

x

x

x

x

WN

-

Bijz. ond. aandr. techno (II) Bijz. ond. aandr. techno Syst. Leer. v. aandr. techno Meettechn. v. overbr. Fluid. energieomzett.

x

x x x x

-lE-'

x x x

x x x x

x x x x


1.6. Wetenschappelijke onderscheidingen Aan dr. ir. C.J. Snijders werd de Speurwerkprijs 1979 van het KIVI uitgereikt. 2. Vakgroepen (thema's)

2.1. VAKGROEP WBM - Bedrijfsmechanisatie en mechanismen Onderzoekgebieden: - Produktiebesturing Regeling materiaalstoom, regeling produktie en de relevante voorraadbeheersing. - Inrichting bedrijfsgebouwen - Machinebesturingen De toepasbaarheid van programmeerbare besturingseenheden voor speciaalmachines. - Toevoerinrichtingen Onderzoek aan toevoerinrichtingen van produktiemachines. - Machineaandrijvingen Onderzoek naar het gedrag van samenwerkende bedrijfsmechanisatiemachines. - Precisietransport en robots Machine gebonden transport. Alles wat in de mechanisatieketen van de machine is opgenomen. - Ret ontwerpen van mechanismen met behulp van bewegingsmeetkunde - Nokmechanismen - Computer aided engineering van mechanismen - Vermoeiing van konstrukties Onderzoek naar de eigenschappen van werktuigkundige konstrukties en konstruktieve elementen op het gebied van vermoeiing, scheurgroei en seheurtaaiheid i.v.m. levensduur en betrouwbaarheid. - Konstrukties van mechanismen berustend op afrolling en/of elastische deformatie 2.2. VAKGROEP WF - Fabrieks- en apparatenbouw Onderzoekgebieden: - Stroming door pompwaaiers in de proceslndustrie - Verkorreling van smeltbare e.g.


W-10

oplosbare materialen in de procesindustrie - Metingen aan huisverwarmingsinstallaties Ret bestuderen van stromings- en warmteoverdrachtsverschijnselen rond convectorputten.

2.3. VAKGROEP WLV - Verbrandingsmotoren, Vervoerstechniek en Produktontwerp Onderzoekgebieden: - Mengselvorming Onderzoek naar mengselvorming en dynamisch gedrag mengselvormer. Modelvorming van de verbranding - Gaswisseling Onderzoek drukvulling, uitlaatgasturbines, spoeling en lawaaibestrijding d.m.v. ultlaatdempers bij verbrandingsmotoren. - Nieuwe vervoersvormen Onderzoek naar en ontwikkelen van nieuwe vervoersvormen, beperkt tot grondgebonden voertuigen, met uitsluiting van het klassieke railtype. - Optimalisering wegvoertuigen Ret opstellen van wiskundige modellen en het in de praktijk verifieren van comfort en wegligging van een- en tweesporige wegvoertuigen. - Tribotechniek en funktieelementen in het bijzonder elastohydrodynamische smering, lagers en afdichtingen Onderzoek, zowel theoretisch als experimenteel, naar levensduurbeperkende faktoren in kontaktvlakken van werktuigen, uitmondend in ontwerprichtlijnen. - Mechanische overbrengingen Onderzoek aan en ontwerp van mechanische overbrengingen, zowel met konstante alsook met kontinu variabele overbrengverhoudingen. - Produktontwerp kleine werktuigen

W-ll



- Onderzoek aan werktuigen t.b.v. de transportkunde Het zoeken naar de meest effici~n te methoden van handling van bulkmateriaal.

2.5. VAKGROEP WN - Aandrijftechniek

- Onderzoek aan werktuigen t.b.v. grondverzet en landbouw Innoverend onderzoek naar energieverbruik van werktuigen, optimalisering met behulp van theoretische uitdieping, aangevuld ter verifikatie met laboratoriumonderzoek en veldproeven. - Spierskeletstelsel Opsporen van wetmatigheden in het mechanische gedrag van het spierskeletstelsel en ontwikkelen van methoden en apparatuur t.b.v. de diagnosis, preventie en behandeling van afwijkingen in het spierskeletstelsel of onderdelen daarvan. - Voet en schoeisel Het opsporen en beschrijven van invloeden die schoenen en voeten hebben, het aan de hand hiervan aangeven van maatregelen op preventief gebied, alsmede het ontwerpen van apparatuur die voor genoemde aspekten noodzakelijk is.

Onderzoekgebieden: - Flu!dische energieomzetters Onderzoek van energieomzetters voor de omzetting van mechanische energie in flu!dische en omgekeerd. Hierbij worden de energetische, akoustische en konstruktieve aspekt~n onderzocht. - Meettechniek voor overbrengingen Kompleet diagnosesysteem voor hydrostatische aandrijvingen. - Systeemleer voor aandrijftechniek Modelvorming, systeemanalyse, systeemsynthese in interpretatie van het dynamisch gedrag van overbrengingen; de daarop gebaseerde ontwerpprocedure en -optimalisatie; het oplossen van de stuur- en regelproblemen van de overbrengingen. - Hijzondere ontwerpen uit de aandrijftechn1ek Het ontwerpen van bijzondere flu!dische overbrengingen; bijzonder in die zin dat daarbij veelal geen gebruik kan worden gemaakt van reeds bestaande inzichten en theorie~n.

- Ontwerp van apparatuur met een medische toepassing

- Hi zondere onderwer en u1t de aan r1jftechn1ek.

2.4. VAKGROEP WMA - Materiaalkunde

2.6. VAKGROEP WO - Werktu1gonderdelen

Onderzoekgebieden: - Slijtage Karakterisering en materiaalkundige be!nvloeding van het loopgedrag bij glijden. - Opspuiten - Samenhang van materiaaleigenschappen Ontwikkeling van modellen, welke de samenhang van materiaaleigenschappen beschrijven door middel waarvan materiaaleigenschappen kunnen worden voorspeld.

- 111 -

Onderzoekgebied: Het onderzoek beoogt na te gaan met welke (kombinatie van) signalen en hulpmiddelen de konditie van werktuigkundige systemen tijdens bedrijf kan worden gevolgd teneinde tijdig adequate onderhoudsakties te kunnen ondernemen.



2.7. VAKGROEP WPT - Produktietechnologie Onderzoekgebieden: - Omvormbaarheidskriteria - Instabiliteitsfenomen van verschillende plastomechanische aard t.b.v. het opstellen van zowel algemene als specifieke technologische omvormbaarheidskriteria. - Breukverschijnselen van verschillende, gekombineerde aard als omvormbaarheidskriterium (zowel m.b.t. produkten als gereedschappen). - Grensvlakverschijnselen Grensvlakverschijnselen bij plastische omvormprocessen en hun invloed op het procesverloop en relevante procesgrooheden (zoals bijv. de gereedschapsbelasting).

Ontwikkelingen van schaalregels op basis van gasoverdracht en hydrodynamica van kunstlongen. - Rartklepprothesen Ret vinden van technische speciflkaties voor de konstruktie en implementatie van biologische vliesklepprothesen. 2.8. VAKGROEP WST - Warmte- en stromings-technieken Onderzoekgebieden: - Tweefasenstroming met warmtetoevoer aar-onderzoekgebied omvat de fysische transportverschijnselen die optreden bij het verdampen van stromende vloeistoffen i.h.b. voor zover die van belang zijn voor het ontwerpen en bedrijven van verdampers.

- Omvormgereedschap Ret ontwikkelen, opstellen en beproeven van theoretisch gefundeerde en op de praktijk gerichte richtlijnen voor optimaal ontwerp en bedrljf van omvormgereedschappen.

Benutting van blijvende energiebronnen (zoals zon, water, wind) mede ten behoeve van ontwikkelingslanden De studie van systemen en het onderzoek van apparaten, in het bijzonder een fase- warmtewisselaar, ten dienste van een verantwoord gebruik van blijvende energiebronnen.

- Sterkte en stijfheid gereedschappen en machines - Lawaaibestrijding in de produktiewerkplaats - Exapt 2 Programmeersystemen voor de numeriek bestuurde draaibank. - Besturing en aandrijfsystemen voor Nube werktuigen - Vonkerosie Beheersing van het vonkerosieproces t.b.v. de produktie van gereedschappen en andere prod ukten. - Interferometrie - Ontw. lengte standaarden - Lasers en interferometers

W-12

- Roterende stromingsmachines Ret onderzoekgebied omvat het experimenteel en theoretisch onderzoek van roterende stromingsmachines. In deze fase in het bijzonder de centripetale turbine i.v.m. zijn geschiktheld voor kleine gasdebieten. 2.9. VAKGROEP WTM - Technische mechanica Onderzoekgebieden: - Dynamisch gedrag van konstrukties Ontwikkelen, analyseren en toepassen van (numerieke) oplossingsmethoden voor lineaire en nietlineaire dynamica-problemen.

- Ruwheld Verbetering meetmethode en ontwikkeling van meetmachines. - Vitale organen

- 112 -



- Niet lineaire fenomenen Analyse van het niet-lineaire gedrag van konstrukties, veroorzaakt door niet-lineaire konstitutieve relaties en/of grote verplaatsingen en grote rotaties.

ouput motion. In: "Erzeugung von Rastperioden durch Gelenkgetriebe VDI-Forschungsheft Nr. 597/1980, 2527. E.A. Dijksman, Highest-order coupler points of Watt-l linkages, tracing symmetrical 6-bar curves. Mechanism and Machine Theory (1980) 6, 421-434.

- Fysisch gedrag van werktuigkundige konstrukties Analyseren en optimaliseren van (werktuigbouwkundige) konstrukties m.b.v. geavanceerde numerieke en experimentele technieken. Veel aandacht voor schematisering van de realiteit en interpretatie van numerieke en experimentele resultaten. - Biomechanica Analyse van biomedische problemen, met nadruk op sterkte- en stijfheidsaspekten van (delen van) het menselijk lichaam. Het accent ligt daarbij op de modelvorming, niet op direkte (klinische) toepassingen.

W-13

tt

J.J.M. Schrauwen, (Semi)automatische systemen rijp voor micro-electronica. PT/Aktueel (30 januari 1980) 7-8. Overige vakpublikaties E.A. Dijksman - vertaler van K.H. Vatterott, De systematiek van gedwongen vertakkingsmechanismen en de invloed van maatafwijkingen. De Constructeur 19 (1980) 5, 43-47 (deel 1). -

E.A. Dijksman, De systematiek van gedwongen vertak3. Specifikatie wetenschappelijke kingsmechanismen en de invloed van aktiviteiten maatafwijkingen. De Constructeur 19 (1980) nr. 7, 333.1. VAKGROEP WBM - Bedrijsmechanisa- 38 (deel 2). tie en mechanismen E.A. Dijksman, Boekbespreking: Getriebetechnik-Aufgabensammlung. Wetenschappelijke publikaties J.G. Balkestein, F.L. Langemeijer, De Constructeur 19 (1980) 9, 77. J.H. Morreau, P.J.J. Renders, Business simulation games in the E.A. Dijksman, training of mechanical engineers at Verslag van de 51e vergadering van the Eindhoven Un. of Technology het DET-Colloquium "Leer der MechaIn: How to build a simulation/game, nismen" op 28 mei 1980 te Eindhoven II 43-88. (THE) 12 pp. Proceedings of the 10th ISAGA confeJ.L. Overbeeke, rence 8-11 August 1979, Leeuwarden, The Netherlands. Boekbespreking: SprUdes Versagen von Bauteilen aus E.A. Dijksman, SUihlen. Half-symmetrical 6-bar curves produced by focal linkages or their deri- De Constructeur l! (1980) 8, 17. vates. Overige wetenschappelijke aktiviteiMechanism and Machine Theory 11 ten (1980) 3, 221-228. - Voordracht symposium THE. E.A. Dijksman, - Voordracht Isaga Conferentie 8-formed coupler curves used in the Geneve (Thema: produktiebesturing). design of six-bar linkages with an in-between dwell in the oscillating

- 113-



- ing. J.J.M. Schrauwen, secretaris Vakgebied Bedrijfsmechanisatie in de Vereniging voor Werkplaatstechniek.

(sept. 1980) 555.

W-14

J.K. Nieuwenhuizen, Boekbespreking: Apparate- und Anlagentechnik De Constructeur 1! (1980) 10,

- dr. E.A. Dijksman, Gastvoordracht TH-Twente, feb. 1980. Gastvoordracht Technische Universiteit Leoben (Oostenrijk), okt. 1980. Gastvoordracht Technische Universiteit Hannover, nov. 1980. - ire J.L. Overbeeke is Gasthoogleraar U.S.A.

68.

J.K. Nieuwenhuizen, Een andere methode om capaciteitsgegegevens van convectoren te rapporteren Verwarming en Venti1atie (mei 1980) 5, 307. Overige wetenschappelijke aktiviteiten - prof. ir. J.K. Nieuwenhuizen, enkele lezingen voor groepen installateurs.

- ire van Amelsfoort: Afd. Colloquium. Samenwerking - Contract research met Kramer en Duyvis B.V. te Zaandam m.b.t. "fabrikage van noklichamen" (Thema: Nokmechanismen)

Samenwerking - Contractresearch met A.C.l. en Afd. Bouwkunde (projekt: "Kapaciteitsmetingen") (Thema: Metingen aan huisverwarmingsinstallaties).

- Contractresearch. Subsidie van Ned. lust. van Lastechniek. (Thema: Vermoeiing van konstrukties).

3.3. VAKGROEP WLV - Verbrandingsmotoren, Vervoerstechniek en produktontwerp

- Interafdelingsprojekt met afd. E, vakgroep Technieken van de Energievoorziening (E.H.O.): "Snelle vacuumschakelaar voor grote vermogens". - lnterafdelingsprojekt met Afd. E, vakgroep Elektrotechnische Materiaalkunde en Afd. N, vakgroep Vaste Stoffysica: "Het meten van staphoogten op kristalvlakken". 3.2. VAKGROEP WF - Fabrieks- en apparatenbouw Wetenschappelijke publikaties J.K. Nieuwenhuizen, Cost Engineering in procesindustrie P.T.: aktueel 1 (10 dec. 1980). J.K. Nieuwenhuizen, Warmteoverdracht door straling Polytechnisch Tijdschrift, editie W ~ (1980) 6, 364. Overige vakpublikaties J.T.M. Laurense, A.M. van Weele, Vormgeving en dimensionering van een convectorput Verwarming en Ventilatie 37

Dissertaties Dr. ire W. Brinkman, Het ontwerp van een elektromagnetisch aangedreven benzine-injektiepomp. 12 feb. 1980. Wetenschappelijke publikaties M.H. Cuypers, Numerical evaluation of the torque capacities of mechanical drives, expecially for continuously variable transmissions. ASHE-paper 80 C-2/Det. 120 14 p. L.A.M. van Dongen, Aandrijving van elektrische voertuigen. Aandrijftechniek (april 1980) 214221. L.A.M. van Dongen, Aandrijving van elektrische voertuigen Elektrotechniek 58 (1980) 8, 493-502.

- 114 -

Afdeling der Werktuigbouwkunde L.A.M. van Dongen, Elektrische voertuigen in VS volop in ontwikkeling. De Ingenieur 92 (1980) nr. 45 1217. -E.J. van Heugten, Report Consultant Mission Proposal of the terms of reference for a consultant to assist in the development of department of mechanical engineering at Unsiah Nufflc Projekt THE/LRW1 (7 jan. 1980). E.J. van Heugten, Ekstrusi Sekam Padi Sebagai Pengganti Kayu Bakarj Laporan Perkembangan Nuffic Projekt THE/LRW1 (28-29 jan. 1980). E.J. van Heugten, Selective Agricultural Engineering and Mechanization - Small Agricultural Equipment - Nuffic-Projekt THE/LRW-l, 1 jan. 1980-30 juni 1980 Report 8001 (30 aug. 1980). E.J. van Heugten, Design and development of a low cost fluidized dryer for Tapioca Nuffic Projekt THE/LHWl (1980). W.A. Koumans, Elektrische auto en de toekomst Elektrotechniek 58 (1980) nr. 2, 119-122. -W.A. Koumans, De elektrische auto en de toekomst. Polytechnisch tijdschrift/Elektrotechniek/Elektronica 35 (1980) nr. 2, 102-105. -W.A. Koumans, Systeemfunkties in de auto van de toekomst. Tijdschrift van het Nederlands Elektronica- en Radiogenootschap 45 (1980) nr. 2, 27-30. -Voordracht gehouden op 23 oktober 1979 in de HTS de Apeldoorn, tijdens de gemeenschappelijke vergadering van het NERG (nr. 282), de Benelux Section IEEE en de Sectie Telecommunicatietechniek KIVI.


W-15

C.F. Poelma, Ontwerp en konstruktie van landbouwwerktulgen. De Ingenieur 92 (1980) nr. 28-29 17-19. C.F. Poelma, Selective agricultural engineering and mechanization. Nuffic Project THE/LRW/l, 1 juli 1979-31 dec. 1979, Report 7902 (feb. 1980). M.J.W. Schouten, Entwicklungen der Elasthydrodynamik fUr die Getriebekonstruktion International Symposium on Gear Lubrication Esslingen (dId) 16-18 jan. 1980. M.J.W. Schouten, Entwicklungen der Elasthydrodynamik fUr die Getriebekonstruktion "Schmierung von Industrie- und Kraftfahrzeuggetrieben. Lubrication of industrial- and automotive gears. Wilfried J. Bartz, Esslingen (1980) 63-79. Overige vakpublikaties D.W.J.M. Evers, Laser-doppler-snelheidsmeting TH-berichten ~ (14 maart 1980) 27, 4-6. W.A. Koumans, Accijns op LPG is onterecht Eindhovens Dagblad (31 okt. 1980) p.7. H.J. van Leeuwen, Elastohydrodynamische smering: Een verkenning Eerste tussentijdse rapportage in het kader van het intra-afdelingsproject "Elastohydrodynamische Smering" (1980) 120 p. Overige wetenschappelijke aktiviteiten - prof. ire J. v. Vollenhoven is lid Motor-Technisch Colloquium, voorzitter Nat. Ned. ClMAC-Comite en lid Techn. Progr. Comite ClMAC . 1nternat./tevens gastlid van het ' Permanente ClMAC Comite.

W.A. Koumans, - ire H. Visser, Technische mogelijkheden voor enerLezing Mot. Techn. Colloquium, giebesparing in het vervoer febr. 1980. Tijdschrift voor Vervoerswetenschap li (1980) nr. 2, 127-135. - 115 -



- ir. D.J.W.M. Evers, - Kernlid M.T.C.; - THE-lezing Laser-Doppler bijeenkomst, sept. 1980; - afd. Colloquium W, juni 1980; - V.U.-Limburg lichtverstrooiing, eind 1979; - THE-organisatie Symposium LaserDoppler, sept. 1980; - Demonstratie Laser-Doppler, t.g.v. dies THE, april 1980; - Ontwerp en uitvoering wervelstroomrem (turbines van drukvulgroepen) (Thema: Gaswisseling); - Projekt "Ontwerp nieuwe witkar" is afgerond met de konstruktie van een prototype (Thema: nieuwe vervoersvormen).

aug. 1980 MalmB - Academisch Ziekenhuis, nov. 1980.

- ir. R. v.d. Graaf is Nederlands vertegenwoordiger in werkgroep 3 van AVERE. - Lezing: International Power Transmission and Gearing Conference, San Francisco, aug. 1980. (Thema: Mechanische Overbrengingen). - Lezing: Second International C.V.T. Conference, Eindhoven, mei 1980 (Thema: Mechanische Overbrengingen). - Realisatie prototypen "Vertikaal Bulktransport" en "Doseren bij Transportkunde" (Thema: Onderzoek aan werktuigen t.b.v. de transportkunde).

W-16

Samenwerking - Intera£delingsprojekt "Elektrische stadauto" met afd. T en afd. E (Thema: Nieuwe vervoersvormen). - Interafdelingswerkgroep met afd. E, vakgroep EEA en afd. N, vakgroepen NT en NV (Thema: Tribotechniek en funktieelementen in het bijzonder elastohydrodynamische smering, lagers en afdichtingen) • - Intra-afdelingsprojekt met WN (Thema: Tribotechniek en funktieelementen in het bijzonder elastohydrodynamische smering, lagers en afdichtingen). - Contractresearch Grasso 's-Hertogenbosch (Thema: Produktontwerp Kleine voertuigen). - Contractresearch met Acad. Ziekenhuis Amsterdam, KNO-afd. (Thema: Ontwerp van apparatuur met een medische toepassing). Maatschappelijke dienstverlening - Adviezen Vial Ie en Gemeente Eindhoven (Thema: Mengselvorming). - Adviezen S.D.M.M. (drukvulling op Daf en Golfmotor) (Thema: Gaswisseling).

- Colloquium: leerstoelenoverleg Transportkunde, THE, voorjaar 1980 (Thema: Onderzoek aan werktuigen t.b.v. de transportkunde). - Prototype grondbovenhaalmachine en slaplanter gereed (Thema: Onderzoek aan werktuigen t.b.v. grondverzet en landbouw).

- Advies aan P.L.E.M. inzake adviezen Enfield elektrische auto (Thema: Nieuwe vervoersvormen). - Projekt "Geluidsbrononderzoek met behulp van modale analyse: "advisering inz. geluidsinsolatie" (Thema: Optimalisering wegvoertuigen).

- Projekt "Hulpmiddelen voor de orthopaedie": lid wetenschappelijk adviescollege Stichting Bio-Kinder-revalidatie lid Stuurgroep gangbeeldonderzoek (Thema: Spierskeletstelstel).

- Diverse adviezen aan uitvinders, adviezen aan Oc~ van de Grinten, Venlo (Thema: Tribotechniek en funktieelementen in het bijzonder elastohydrodynamische smering, lagers en afdichtingen).

- dr. ir. C.J. Snijders: Gastcollege v.U. Amsterdam, okt. 1980 Gtlteborg - Academisch Ziekenhuis,

- T.b.v. Hindriks - Bladel (via Transferpunt) (Thema: Onderzoek aan werktuigen t.b.v. de transportkunde).

- 116-



- Adviseur van het Inst. v. Manwek Geneeskunde.

J.M. Houben, Remarks concerning a rational plasma for thermal spraying. Proc. 9th Int. Thermal Spraying Conf. 1980, Den Haag, 143-154. J.M. Houben, G.G. van Liempd, Problems encountered in the development of locally shielded plasma spray devices. Proc. 9th Int. Thermal Spraying Conf. 1980, Den Haag - 197-206.

- Lid Stuurgroep fysieke belasting (bedrijfsgezondheidszorg in de bouw). - Lid normencommissie meubelen voor scholen. - Institutioneel TH-lid van de Ned. Ver. voor Ergonomie Projekt "Houdingsonderzoek" (Thema: "Spierskeletstelsel"). - dr. ir. C.J. Snijders, - voorzitter Stichting Voet en Schoeiselj - secretaris Stichting Kwaliteitszorg in de schoenindustrie (Thema: "Voet en Schoeisel") 3.4. VAKGROEP WMA - Materiaalkunde Wetenschappelijke publikaties J.A. Klosterman, D. Landheer, A model describing the friction between sliding metals based on the interaction of the atoms Hauptversammlung Deutsche Gesellschaft fUr Metallkunde Berlin, (1980) p. 7. D. Landheer, A.J.G. Dackus, J.A. Klosterman, Fundamental aspects and technological implications of the solubility concept for the prediction of running properties Wear ~ (1980) 255-286. J .H. Zaat, Thermisch opspuiten. Aanbevelingen voor onderzoek en on twikkeling Lastechniek 46 (1980) nr. 10 237-246. -

H.B. van Nederveen, M.B. Verburgh, J.M. Houben, The densification of plasma sprayed coatings by subsequent hot isostatic pressing. Proc. 9th Int. Termal Spraying Conf. 1980, Den Haag, 256-262. J.M. Houben, Quality Control-Session IV Rapporteurs report 9th Int. Thermal Spraying Conf., Den Haag p. 1418. J.M. Houben, Thermisch spuiten een techniek met perspektief. Polytechnisch Tijdschrift/Werktuigbouw 35 1980 nr. 4 227-237 Polytechnisch Tijdschrift Procestechniek 35, nr. 4203-213 Lastechniek, 46 (1980) nr. 4 89-99. J.M. Houben, Thermisch spuiten. Metaalbewerking, 46 (1980) nr. 10, 249-252. Octrooien Octrooiaanvrage no. 8002.085: "Plasmaspuitinrichting" 9 april 1980. (Thema: "Opspuiten").

J.H. Zaat, Thermal spraying R&D -tendencies in 1980. A chairman's address. Paper of the International Thermal Spraying Congress May 18 - 23 1980 Den Haag 13 pp.

Overige wetenschappelijke aktiviteiten - ire D. Landheer is lid van de werkgroep Tribotechniek van de F .M.E.

J .H. Zaat, Coating Characteristics Rapporteur's report - Session X 36-

- ire D. Landheer, lezing "Lagertypenkeuze" voor de Bond van Materialenkennis, Wageningen, nov. 1980.

42. Paper of the International Thermal Spraying Congress, 18-23 mei 1980 Den Haag.

W-17

- 117 -



- prof. drs. J.H. Zaat, pres. 9th. Int. Thermal Spraying Conf., Den Haag, mei 1980.

W.M.J. SchlHsser, Contributo alIa discussione dei criteri di scetta dei componenti per energia fluida Criteri di scetta fluidotechnica Milaan, 1980 59-65.

- ire J.M. Houben, vice pres. 9th. Int. Thermal Spraying Conf. Den Haag, mei 1980. - ire J.M. Houben, lezing kontaktgroep Tribologie N.V. Philips, sept. 1980. - ire J.M. Houben, lezing: Thermisch spuiten voor de sektie WTK ontwerpen van het KIVI, jan. 1980. Samenwerking - Interafdelingsprojekt met afd. N, vakgroep ND (Thema: Opspuiten). 3.5. VAKGROEP WN - Aandrijftechniek Wetenschappelijke publikaties P.M.A.L. Hezemans, W.M.J. Schltlsser, I.P.J.M. Stulemeijer, Theoretische achtergronden betreffende de geluidsproduktie in hydraulische pompen. Inzicht in aanpak geluidsbestrijding bij axiaalplunjerpompen, deel 1 Aandrijftechniek 14 jan. 1980 1025. P.M.A.L. Hezemans, W.M.J. Schltls ser, J.P.M. Stulemeijer, Theoretische achtergronden betreffende de geluidsproduktie in hydraulische pompen. Inzicht in aanpak geluidsbestrijding bij axiaalplunjerpompen, deel 2 Aandrijftechniek 11 feb. 1980 82-87. P.M.A.L. Hezemans, W.M.J. Schltlsser, J.P.M. Stulemeijer, Theoretische achtergronden betreffende de geluidsproduktie in hydraulische pompen. Inzicht in aanpak geluidsbestrijding bij axiaalplunjerpompen, deel 3 Aandrijftechniek 17 maart 1980 128-133

W-18

K. Witt, Thermische Uberwachung hydrostatischer Ventile und Filter durch Temperaturmessungen Olhydraulik u. Pneumatik 24 1980 12, 905-908. K. Witt, Uberwachung bzw Test von hydrostatischen Wegventilen, Sperventilen, Druckventilen, Stromventilen und Filtereinheten durch Temperaturmessungen. Forschungsbericht VDMA-Fachgemeinschaft Olhydraulik u. Pneumatik Frankfurt a.M., sept. 1980. K. Witt, Invloedsfaktoren op de thermische test in de hydrauliek van komponenten. Systematische invloedsfaktoren Polytechnisch Tijdschrift Werktuigbouw 35 (1980) 1. K. Witt, Invloedsfaktoren op de thermische test in de hydrauliek van komponenten. Stochastische invloedsfaktoren Polytechnisch Tijdschrift Werktuigbouw 35 (1980) 2, 117-123. Overige wetenschappelijke aktiviteiten - Kontakt met opdrachtgevers d.m.v. "Arbeitskreissitzungen", Frankfurt (2 a 3 x per jaar). (Thema: Fluidische energieomzetters). - Konstruktie en realisering van gewijzigde hydroheiblok (Projekt afgesloten) (Thema: Bijz. onderwerpen uit de aandrijftechniek). Samenwerking - Contractresearch Noord Nederlandse Machinefabriek (Thema: Fluidische energieomzetters).

W.M.J. Schltlsser, Bijdrage diskussie betreffende selektiekriteria hydraulische pompen, Aandrijftechniek juli 1980, 388-391. - 118 -



- Contractresearch: Forschungs Kuratorium Maschinenbau. (Thema: Meettechniek van overbrengingen).

A.C.H. van der Wolf, Modale analyse van werktuigen De Constructeur ~ (1980) 11, 88-91.

- Contract research Afd. Speurwerk en Ontw. van de Holland Beton Groep, Rijswijk. (Thema: Bijz. onderwerpen uit de aandrijftechniek). 3.6. VAKGROEP WO - Werktuigonderdelen Wetenschappelijke publikaties A.L. van der Mooren, P. Smith, Onderhoudsbewust ontwerpen. De Constructeur 19 (1980) 11, 40-45. Overige vakpublikaties J.L.G. Oldenkamp, Boekbespreking: Konstruktionselemente des Maschinenbaues. De Constructeur 1! (1980) 8, 61. P. Smith, Boekbespreking: Materialfluss- und Lagerplanung De Constructeur ~ (1980) 8, 31. 3.7. VAKGROEP WPT - Produktietechnologie Wetenschappelijke publikaties J.A.G.M. van Heck, J.A.W. Hijink, A.C.H. van der Wolf, Identification of noise sources during press work operations in metal working production. Paper presented to the 21st International Machine Tool Design and Research Conference, Swansea U.K. 8-12 sept. 1980, 517-522. A.A. van Steenhoven, M.E.H. van Dongen (afd. N) The role of the trapped sinus vortex in aortic valve closure In: Biofluid Mechanics Editor Schneck, D.J. Plenum Publishing Corp. New York 2 (1980) • A.A. van Steenhoven, C.W.J. Verlaan, P.C. Veenstra, R.S. Reneman, The closing behaviour of the natural aortic valve. In: Cardiac Dynamics 477-488 J. Baan,: A.C. Arntzenius and E.L. Yellin (editors) Martinus Nijhoff Publishers bv Den Haag (1980).

W-19

Overige vakpublikaties J.H. Dautzenberg, Boekbespreking: Niet-destructief onderzoek. De Constructeur ~ (1980) 8, 61. L.J.A. Houtackers, Boekbespreking: VDI-Berichten 330 Blechbearbeitung '78. De Constructeur 19 (1980) 9, 137. J.A.W. Hijink, Werkzeugmaschinen Bd. 1 + 2 De Constructeur 19 (1980) 11, 95 (boekbespreking)-.J.A.G. Kals, Gesenkschmieden De Constructeur 19 (1980) nr. 5 89 (boekbespreking). P.C. Mulders, J. Jansen, Boekbespreking: A.V. Balakrishnan, and M. Thoma Stochastic control theory and stochastic differential systems. Springer-Verlag, Berlin (1979) Polytechnisch Tijdschrift, ed. W 35 (1980) 5, 304. E.P.M. Rousseau, Literatuurstudie van de mechanische eigenschappen van geconserveerd biologisch weefsel. Intern rapport "Hartklepprothesen", juli 1980. A.C.H. van der Wolf, Modale analyse van werktuigen TH-Berichten 23 26 sept. 1980 5, 9-11. Overige wetenschappelijke aktiviteiten - P.C. Veenstra, J.A.G. Kals, Beleidsnota universitair onderzoek Universiteit en Hogeschool 26 (1980) 127-140. - ir. J.H. Dantzenburg, lezing C.I.R.P. - Davos, aug. 1979. lezing C.I.R.P., Parijs, jan. 1980. - prof. dr. ir. J.A.G. Kals is voorzitter van de werkgroep "Materials" van de I.C.F.G.



- Ontw. van zaaiunit en minilager is uitgemond in konstrukties (Thema: Omvormgereedschappen).

- N.V. Hembrug (Thema: Besturingen en aandrijfsystemen voor Nube werktuigen).

- Deelname aan Unikaweek, waarop demonstratie van een lasersysteem door ire P.H.J. Schellekens, Eindhoven, nov. 1980 (Thema: Ontw. lengtestandaarden).

3.8. VAKGROEP WST - Warmte- en Stromings-techniek

- ing. K.G. Struik, afd. colloquium W, nov. 1980 (Thema: Ruwheid). - dr. ire A.A. van Steenhoven, "The behavior of the natural aortic valve", seminar Dep. of Surgery, Univ. of Virginia, Charlottesville, mei 1980. - dr. ire A.A. van Steenhoven, "Recent studies of aortic valve closing", seminar Dep. of Chem. Engin, Colombia Univ. of the City of New York, New York, mei 1980. - ire R. van Renterghem, voordracht van de kapaciteitsgroepen Biofysica, Fysiologie en Farmacologie, R.U.L. Maastricht, maart 1980. Samenwerking - Contractresearch Gereedschapwerktuigenindustrie Hembrug (Thema: Sterkte en stijfheid van machines). - Contractresearch (2 x): Dienst voor het Ijkwezen. - Contractresearch (2 x kortlopend): N.V. Philips (Thema: Ontwikkeling lengtestandaarden). - Interafdelingsprojekt (Thema: Lasers en interferometers). - Contractresearch Organon Teknika International ("Acurel membramen in kunstlongen"). - Contractresearch Organon Teknika International ("Plasmapheresis") (Thema: Vitale organen). - Interafdelingsprojekten (Thema: Harktklepprothesen). Maatscha eli ke dienstverleni - A vie zen aan H.T.S.-Eindhoven en aan N.V. Hembrug (Thema: Exapt 2).

W-20

Wetenschappelije publikaties O.A. Arnas, R.A.M. Hendriksen, C.W.J. van Koppen, Thermodynamic explanation of some numerical difficulties in multiphase flow analyses. European two-phase flow group meeting. University of Strathclyde - Glasgow Report No. F4 3-6 juni 1980. C.W.J. van Koppen, A.J. Stroo, Th.T.A. Paauw, An effective probabilistic simulation of the turbulent flow and combustion in axisymmetric furnaces AGARD - Paper reprinted from Conference Proceedings No. 275 "Combustor modelling" 21.1-21.22 (1980). Overige wetenschappelijke aktiviteiten - Lezing symposium E.T.P.F.G. Univ. Glasgow. (Thema: Tweefasenstroming met warmtetoevoer). - prof. ire C.W.J. van Koppen is voorzitter van de Kontaktgroep Zonneenergie voor klimaatbeheersing. 4 voordrachten resp. in Eindhoven en Apeldoorn. - Voorzitterschap T.N.O.-symposium Thermal Energy Storage door prof. ire C.W.J. van Koppen, nov. 1980. - Voordracht ire W.B. Veltkamp, T.N.O.-symposium Thermal Energy Storage, nov. 1980 (Thema: Benutting blijvende energiebronnen (zoals zon, water en wind) mede ten behoeve van ontwikkelingslanden). Samenwerking - Interafd.projekt met afd. N, vakgroep NT: "Onderzoek houtkachels voor de Sahellanden". - Interafdelingsprojekt met afd. BWK, vakgroep BFA: "Prestaties van zonneverwarmingsinstallaties".


Wetenschappelijk Verslag 1980 W-21

- Contractresearch Mlnisterie van Econ. Zaken en contractresearch Gem. Enschede: "Zonneenergie en huisverwarming".

on strain rate. Med. BioI. Eng. and Compo (1980).

pattern of the human knee joint J. of Biomechanics l! (1980). J.C. Nagtegaal, J.E. de Jong, Some computational aspects of elastic-plastic large strain analysis In: Computational methods in nonlinear mechanics, Editor: J.T. Oden, North Holland Publishing Company (1980) 303-339. Congresverslag: Proc.Sec.Int.Conf.on Computational Methods in Non-linear Mechanics, Austin, Texas (1979).

C.W. Spoor, F.B. Veldpaus, Rigid body motion calculated from spatial co-ordinates of Markers Journal of Biomechanics 13 (1980) 391-391. --

J.C. Nagtegaal, J.B. de Jong, H. Galenkamp, Maatschappelijke dienstverlening Analyse van metaalvervormingsproces- Begeleiding excursies zonnehuis sen met de eindige elementenmethoTHE (ca. 500 pers.). de(l) • - Vele inl. m.b.t. zonneverwarDe Constructeur 19 (1980) nr. 3 mingsinstallaties aan bedrijven en 89-92. particulieren J.C. Nagtegaal, e.a. (Thema: Benutting van blijvende Analyse van metaalvervormingsprocesenergiebronnen (zoals zon, water t sen met de eindige elementmethode wind) mede ten behoeve van ontwik(2). kelingslanden). De Constructeur 19 (1980) 4 67-71. 3.9. VAKGROEP WTM - Technische Mechanica M. Peters, H. Poort, A. Plasschaert, J. Janssen (THE) Dissertatie Stress analYSis of cavity design J. Wismans, 17th Annual Meeting of the ContinenA three-dimensional mathematical tal Bur. Div., Int. Ass. for Dental model of the human knee joint Research, Lion, France, (1980). Dissertatie (mei 1980) 143 p A.A.H.J. Sauren, W. Kuijpers, THE. A.A. van Steenhoven (WPT) F.E. Veldpaus, Wetenschappelijke publikaties Aortic valve histology and its relaR. Huiskes, R. van Dijk, G. Selvik, tion with mechanics - Preliminary Roentgen stereophotogrammetrie mereport. thods for the evaluation of the Journal of biomechanics 13 (1980) three-dimensional kinematic beha97-104. -viour and cruciate ligament length

J.C. Nagtegaal, Some aspects of non-isotropic workhardening in finite-strain plasticity. XVth Internaional Congress of theoretical and Applied Mechanics, Toronto, Canada (1980).

J. Wismans, F. Veldpaus, J. Janssen, A. Huson, P. Struben, A three-dimensional model of the human knee joint Journal of Biomechanics l! (1980) 677-685. Samenwerking - Interafdelingsprojekt "Hartklepprothesen" (Thema's: "Fysisch gedrag van werktuigkundige konstrukties" en "Biomechanica").

J.C. Nagtegaal, R, van Mastrigt, The dependence of the viscoelastic response of the urinary bladder wall -121- -

Afdeling der Elektrotechniek



verstrekt zijn deze gegevens bij de per vakgroep vermelde wetensehappelijke output opgenomen. Te konstateren is dat de opgaven, met name in de kategoriel!n "overige wetenschappelijke aktiviteiten" en "(maatsehappelijke) dienstverlening" erg divers zijn; het gemis aan bruikbare en eenduidige definities deed deh hier gevoelen. Tevens is een poging gedaan dwarsverbanden volgens bepaalde geziehtspunten aan te geven (zie par. 1.5.); een enigszins realistische kwantifieering van deze aetiviteiten in bestede manjaren en uitgebrachte publikaties bleek (vooralsnog) niet mogelijk te zijn. Derhalve is ermede volstaan aan te geven of de betreffende geziehtspunten bij de diverse thema's een rol spelen.

1.0. Gebruikte a£kortingen De a£deling der elektrotechniek telt 13 vakgroepen, te weten: EB EC EEA EEB EG ERO

Digitale Systemen Teleeommunieatie Eleetronisehe Bouwstenen Eleetronisehe Sehakelingen Direetie Energie-omzetting Teehnieken v.d Energievoorziening EI Informatie-en communieatietheorie EM Elektromechaniea EME Medisehe Elektroteehniek ER Meten en Regelen ES Automatiseh Systeem-ontwerpen ET Theoretisehe Elektrotechniek EV Elektroteehnisehe materiaalkunde 1 • 1. Inleiding Over het onderzoek binnen de Afdeling der Elektrotechniek wordt sinds 1972 jaarlijks gedetailleerd verslag gelegd in de onderzoekprogramma's van de afdeling die telkenmale een periode van drie jaar beslaan. De voor dit Wetensehappelijk Verslag gebruikte gegevens zijn deels verzameld bij de jaarl1jkse enqulhe ten behoeve van de opstelling van dit onderzoekprogramma. Voor het eerst is, zoals in het vorig jaar in het vooruitzieht gesteld, nu ook gevraagd naar "externe rapporten" - voor zover deze niet als TH-reports zijn uitgebraeht -, naar "overige vakpublikaties", "overige wetensehappel1jke aktiviteiten" en "(maatsehappelijke) dienstverlening". Voor zover door de vakgroepen

- 125 -

E-1

Bij de berekening van de onderzoekkapaeiteit per vakgroep is onder meer gebruik gemaakt van de jaarlijks per vakgroep bereken4e onderwijslast. Rierbij is, waar van toepassing, tevens rekening gehouden met langdurig openstaande vakatures en met langdurige ziekte.

Afdeling der Elektroteehniek

Wetensehappelijk Verslag

E-2

1.2. Kwantitatieve samenvatting Bestede onderzoekkapaeiteit

publikaties

Wetensehappelijk personeel VAKGROEPEN

Disser Overige Oetr. taties Wet. pub.

geldstroom ebr t

EB

abr t 0,5

totaal 1e v/t

- /

2e t

3e t

totaal 1+2+3e

0,5

0,5

2

EC

1,1/ 0,9

2,0

10

EEA

3,5/

-

3,5

4

EEB

0,7/

-

0,7

EG

0,5

1,3/ 0,5

ERO

0,8

1,9/ 1,6

EI

1,4/

EM

0,6

EME

0,9

3,0

5,7

1+1*

3,5

-

9 9

1,4

1

3

1*

7

1,5/ 0,6

1,6

3,7

0,1/ 0,5

0,5

1,1

3

ER

0,3

1

3,3/ 1,3

4,6

ES

0,9

2,7

1,4/ 3,6

5,0

10

ET

0,9

2,3

4,0/ 3,2

7,2

15

1,8

1,8/ 1,8

3,6

1

11

2,1 11,1

22,0/14,5

42,5

6

92

EV Totaal

0,9

5,1

1

1

9

1

* dissertatie op grond van onderzoek dat buiten de THE is verrieht (bedrijven, e.d.).



E-3

1 .3. Verschuivingen in het onderzoek en gehoord de vaste commissies voor het onderwijs en voor de weIn het verslagjaar heeft de raad van tenschapsbeoefening, kwam de afde afdeling zich beraden over de delingsraad reeds in 1979 tot de formulering van de leeropdracht van konklusie dat het voor het mod erne de vrijgekomen leerstoel "Meten en onderwijs en onderzoek in de elekRegelen". In verband met de wijzi- tronica noodzakelijk is te beschikgingen, die opgetreden zijn in het ken over een faciliteit ter vervaarwerkterrein der elektrotechniek, diging van ge!ntegreerde circuits. kwam de raad tot de konklusie dat er In het verslagjaar besloot de raad grotere aandacht besteed dient te daarop tot de definitieve instelling worden aan de informatietechniek. De van een produktie-eenheid voor ge!nraad besloot daarop de vakante Leer- tegreerde circuits, hetgeen een stoel om te zetten in een leerstoel initi~le investering zal vergen van "Informatietechniek". Een voorberei- Mfl 2,7 alsmede de inzet van vier Aangezien deze dingscommissie is ingesteld met on- formatieplaatsen. der meer de opdracht de raad van ad- investering ongeveer gelijk is aan vies te dienen ten aanzien van de het totale jaarlijkse budget van de taakomschrijving van de aan te stel- afdeling, zal gezocht moeten (blijlen ordinarius. van) worden naar (gedeeltelijke) externe financiering. In het verslagjaar heeft de raad van de afdeling de nieuwe vakgroep "Me- 1 • 4. Afdelingsbeleidsruimte dische Elektrotechniek" (EME) ingesteld. De leden van deze nieuwe vak- De afdeling kent zowel een financi~ groep maakten voorheen deel uit van Ie als een personele beleidsruimte. de vakgroep "Meten en Regelen" (ER) • Hierop kan door de vakgroepen een De onderzoekaktiviteiten van de gemotiveerd beroep worden gedaanj nieuwe vakgroep, in de vorige ver- toewijzing, zowel van gelden als van siagen verantwoord als deel van het tijdelijke formatieplaatsen voor weonderzoekthema van de vakgroep tenschappelijke assistenten, ge"Meten en Regelen" (ER) zijn nu als schiedt door de afdelingsraad op adafzonderlijk thema beschreven. Door vies van de vaste commissies voor het instellen van deze nieuwe vak- het onderwijs en/of voor de wetengroep "Medische Elektrotechniek" schapsbeoefening. (EME) heeft de afdeling het onderzoek op het gebied van de medische De omvang van de financi~le beleidselektrotechniek een eigen plaats ruimte bedroeg in 1980 36% van de in binnen de afdeling gegeven. totaal uit de Ie geldstroom aan de Ten aanzien van het onderzoekbeleid afdeling ter beschikking gestelde van de vakgroep "Meten en Regelen" flnancl~le middelen; voor de perso(ER) betekenen deze ontwikkelingen nele beleidsruimte wordt gestreefd geen verschuiving in het spektrum naar een omvang van 16 format ievan aktuele en potenti~le onderzoek- plaatsen. De financi~le beleidsruimonderwerpen. te heeft tot doel de aanschaffing van apparatuur en de financiering Op basis van van aktiviteiten mogelijk te maken, - de door de interne en externe com- die noodzakelijk worden geacht voor missies quo vadis elektronica uit- het onderwijs en/of onderzoek, maar gebrachte rapporten; die niet uit de normale vakgroeps- het door de voorbereidingscommisbudgetten kunnen worden gefinansie voor het vakante ordinariaat cierd. De personele beleidsruimte in de elektronica uitgebrachte heeft tot doel het stimuleren van advies; h06gwaardig onderzoek binnen de vak- het terzake gevoerde over leg met groepen. In de volgende tabel is aangegeven de zusterafdelingen in Delft en Twentej

- 127-



E-4

- over hoeveel formatieplaatsen uit de afdelingsbeleidsruimte de vakgroepen in 1980 gemiddeld konden beschikken; - welke financi~le middelen in 1980 uit de afdelingsbeleidsruimte aan de vakgroepen ter beschikking werden gesteld. in 1980 uit de beleidsruimte beschikbaar gesteld Vak groep EB EC EEA EEB EG ERO EI EM EME ER ES ET EV AF* To taal:

*

gemiddeld aantal formatieplaatsen 1,2 1

financi~le middelen in kfl

89,0 99,0

0,5 1

296,0 25,0

0,8 1 3

22,35

2,4 2

473,65 1005,0

12,9

op afdelingsniveau werd dit bedrag uit de beleidsruimte gereserveerd ten behoeve van de afdelingspraktika.

- 128 -

E-5



1 • S. Dwarsinventarisaties

1.1. vermeld bleek een enigszins realistische kwantificering in bestede manjaren en verschenen publikaties (vooralsnog) niet mogelijk.

In de volgende tabel is aangegeven voor welke vakgroepen (of thema' s) de diverse gezichtspunten van toepassing zijn. Zoals reeds in par.

Vakgroep

BMGT ERGO INFO INNO ENER MILl MATE VEIL ONN VROU

EB

x

x

EC

x

x

EEA EEB

x

x x

x

x

x

EG

x

x

EHO

x

x

EI

x

EM x

ER

x

ES ET

x x

EME

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

EV

x

1.6. Wetenschappelijke onderscheidingen

2. Vakgroepen 2.1. VAKGROEP digitale systemen (EB)

In het verslagjaar werd - de H.A. Hidde-Nijlandprijs uitgereikt aan dr. ire J.E. Daalderj de Siemensprijs uitgereikt aan dr. ire J.H. Blom; de "BP International Energy Research Price" toegekend aan de interafdelingswerkgroep "Materialen voor hoge temperaturen", waarin de vakgroep "Elektronische Bouwstenen" (EEA) participeert; prof. dr. C.E. Mulders benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Onderzoekthema: Het volgen en onderzoeken van de mogelijkheden om informatie te verwerven via digitale technieken. De principes van nieuwe geavanceerde apparatuur en programmatuur (rekenmachines, telefooncentrales) worden bestudeerd en zo nodig en mogelijk verder ontwikkeld.

- 129 -



Onderzoekkapaciteit: * Ie geldstroom: 0,5 manjaren tijdeUjk personeel.

antenneproblemen".

Wetenschappelijke output: overige wetenschappeliike publikaties 1. W. Scheepens, Toepassingen van associatieve geheugens. Me Syllabus 45, Colloquium Hogere Programmeertalen en Computerarchitektuur, Stichting Mathematisch Centrum, Amsterdam, p.

47-73. 2. C. Stork, Realisatie van associatieve geheugens. MC Syllabus 45, Colloquium Hogere Programmeertalen en Computerarchitek tuur, Stichting Mathematisch Centrum, Amsterdam, p. 75-97.

E-6

2. Samenwerking, in het kader van het satellietkommunikatie-onderzoek, met onder anderen de THO en de PTT (Dr. Neherlaboratorium) in het Wetenschappelijk Samenwerkingsverband Microgolfcommunicatie (WSM). 3. Deelname aan de programma's digitale lokale telekommunikatienetten en optische telekommunikatie binnen het COST-programma van de EG, alsmede aan de aktiviteiten van de Stuurgroep Gemeenschappelijk Onderzoek Glasvezelsystemen (SGOG), en van de werkgroep DIVAC, waarin kotlrdinatie van nationale onderzoekaktiviteiten op het gebied van de optische telekommunikatie plaatsvindt. Onderzoekkapaciteit: * Ie geldstroom: 1,1 manjaren vast personeel 0,9 manjaren tijdelijk personeel.

overige wetenschappelijke aktiviteiten en (maatschappelijke) dienstverlening - deelneming gespreksgroep toeWetenschappelijke output: komstbeeld der techniek; overige wetenschappelijke publika- gespreksgroep mens en kommunities katie; ~.H.A.J. Herben, R. Mlddelkoop, - overleg onderwijs informatica F.J.J. Gielkens, THE; Stationary phase method for farfield computation of defocused - overleg t.a.v. micro elektronica centrum; reflector antennas. Electron. - over leg KIVI postacademiale curLett., 16 (1980) 519-521. 2. M.J.S. van Ommeren, M.H.A.J. sus; Herben, J. Arnbak, - ondersteuning Teleac cursus; - onderwijscommissie NERG; Improved orbit utilisation by interferometric sidelobe suppres- Stichting Leerplan Ontwikkeling; - Leerplan Nieuwe Leraren Opleision. Electron. Lett., l i (1980) ding; 937-938. - Kernleerplan Ontwikkeling Micro; 3. E.J. Maanders, Propagatie-experimenten met Electronica (voorzitterschap); geostationaire satellieten bij - ASI onderwijs. frequenties boven 10 GHz. 2.2. VAKGROEP Telecommunicatie (EC) Tijdschrift NERG, 45 (1980) 61-80. Onderzoekthema: 4. K.G. Holleboom, J.M.H. Kommunikatiekanalen, glasvezelcomWagemans, Data processing van propagatiegemunicatie en satellietverbindingen. gevens van de OTS. Tijdschrift Samenwerkingen: NERG, !l (1980) 87-96. 1. 5. C.N.F. Hansen, Deelname aan de werkzaamheden van de OTS-ontvangst in Eindhoven. Tijdschrift NERG, !l (1980) 121interafdelingswerkgroep (ex art. 18 WUB) "Mechanische en elektrische 130. - 131 -

Afdel1ng der,


Ele~t:ro,techniek

6. J. Dijk, C.N.. F~ . Fiansen, E" J • Maanders, ", ".' ' OTS propagation measurements at Ei:ndh~venuniversity. proc. AGMD Int.Conf ~ 'on Propagation Effects1tl'. space/Earth Paths'~London, 12-16 &y 1980, p. ,1],.J";'14.

"

7. W. van Etten, F. vanVught, Maximum ,likelihood receivers for. 4a:ta sequtlnCes transmitted ov,ernonHnear"channels. ' A~E.U. ,34'(1980) 216-233. g'.T.Lammer$",J. ,Manders,' Een d:l,g~taal a.udio-distributie.sisteemvQor 31 stEH:,eokanalen ,',via., gla,sve2;el.TH-Report '80-:&-114. '. " " ,9; W~v~i)Ett:~~; 'T;~aDllllers, Transmission of FM-modulated audio"':~ignais:i.n the 87.5-108 MHz broadcast band over a fiber . oPtic: system •. 'fli-Reporf , 80-E .... IQ8. 10. A~T. Alper, J.C. Arnbak, ca,pa.ctt'y ahocation and reservationin common-user satellite communications systems with a rec<>nfigurablemult:i,ple-beam ari:'tennii and a nonlinear repeater. IEEE Trans. , Comm., , COM-28 (1980) 1681-1692. overige vakpublikati e s - E.J" Maa,nders, . "Radiopropagat:f.e-expe:rimenten met geostationaire satellieten bij frequenties boven 10 GHz", TJi Beri<;.hte:n nr. 13,21 november 1980. - Th..r. Vlaar, "Microwave propagation studies measurements and education in Surabaya, Indones.!a", Eindhoven, sep,tember 1980. (concept eindver, • I;) lag deel I). - P. Sugondo, "Microwave propagat~on studies and measurements" ,Surabaya, oktober 1980. - Voortgangsrapport NUFFIC rapport . TRE;-27propagatie, jult 79 .augl.lstu~ 80. - C.de Louw, J .• llijk, "Comparison of results produced by , two computer programs for dual ~haped reflector antenna design for ISRO, Ahmedabad, India".

E-7

- J. Dijk, P. Sugondo, T. Vlaar, "The propagattl)nc'haracteristlcs measurement of the line of sight link Gunung Sandangan - Surabaya, and some analysis results of long distance line of, sight links", Joint LAPAN~DFVLR.workshop on satelHtecommuni.cation Telediffusion, Jakarta, 27, 28, 29 oktober 1980. - J. Dijk, P. Sugondo,R. Deenen, T. Vla.a.r, ;, .iMea.sur~d and calctilate'dproperties of the experimental troposc'atterlink'Situbondo Surabaya"~JointLAPAN";;DFVLR

workshop on satellite communication Telediffusion, Jakarta 27, 28, ,29 oktober ~?80. - J •. Dijk~ 1~~ Sugondo, L. Wijdemans',A .. Puinomo~ "Experiment oncrosspolarization irt' the troposcad:er link Situbondo - Surabaya"~ Joint LAPAN-DFVLR .w0l."~shop onsatellite, communicationTelediffusion" Jakarta 27, '28, "290kcooer 1980' ' - "Report by DIVAC Working Group" Partic~pants 6fWorkiug Group in the Netherlahds: PTT, dr. Neher Laboratory, Delft University of Technology, Eindhoven University of Technology, Philips' Research and Philips' Telecommunications tndustd.es ~ - t'Eindrapport studiefase werkgroep DIVACDfgitale Verbinding Abonnee Centralen. Periode: Jan. '78 - clec. '79, door ledenvan de . werkgroep DIVAC. - "Vo9rtgangsrapportage aan DIVAC/IG van THE", door J. van der Plaats. - "Enige,vermogensbeschouwingen voor .. h~t distr:lbutiegedeelte van het l.okale glasvezelnet en consequenties voor de netopbouw in samenhang met de binnenhuisbekabeling 'en deoptischt! verdeler", door J. van der Plaats, 7 augustus 1980. ' .

- 131 -



- Voortgangsrapport "Optische verdeler", door J. van der Plaats, 25 september 1980 - "Analoge versus digitale audiotransmissie via glasvezel", door W. van Etten, 27 oktober 1980. overige wetenschappelijke aktiviteiten - M.H.A.J. Herben heeft 1 december 1980 op uitnodiging een voordracht gehouden bij ESTEC. De voordracht was getiteld: "Designing a contoured beam antenna" en was een bijdrage aan de Satellite multifeed antenna workshop. J.C. Arnbak heeft op uitnodiging van ESTEC een mini-review gegeven op de Satellite Multifeed Antenna Workshop aldaar op 1 december 1980. De titel was: "Some system roles of multi-feed satellite antennas". - M.H.A.J. Herben heeft 4 artikelen beoordeeld voor mogelijke plaatsing in lEE tijdschriften (Proc. lEE, Part H, en Electronics Letters) • - W. van Etten heeft een artikel beoordeeld voor mogelijke plaatsing in IEEE Transactions on Communications. - J.C. Arnbak heeft 6 artikelen beoordeeld voor mogelijke plaatsing in lEE tijdschriften (Proc. lEE, Part A en Electronics Letters). - J. Dijk was lid van de commissie NEC 12 E, Radio-apparatuur voor microgolfverbindingen. - J. Dijk en A. v.d. Vorst waren lid van de werkgroep Indonesia Afd.

E. - J. Dijk nam deel aan het intera£delingsprojekt Elektrische en Mechanische antenneproblemen. - A. v.d. Vorst trad op als plaatsvervanger van Prof. Niesten in de UPRO-commissie. - E.J. Maanders was lid van het Technical Program Committee van de 10e Europese Microwave Conference, Warszawa, september 1980. - E.J. Maanders was voorzitter van een antenne-session op de 10e Europeae Microwave Conference, Warszawa, september 1980.

E-8

- Een biografie van E.J. Maanders werd gepubliceerd in de "Dictionary of International Biography", Volume Sixteen, Cambridge GB, 1980. - J. v.d. Plaats was lid van de SGOG (Stuurgroep Optische Glasvezelcommunicatie). - Door J. v.d. Plaats en W. van Etten werd een nieuw diktaat "Glasvezelcommunicatie" samengesteld. - J. Arnbak is tot 31 oktober 1980 adviseur bij S.T.C. in den Haag geweest op het gebied van getntegreerde internationale digitale netten en de bijbehorende satellieten antennetechnologie. maatschappelijke dienstverlening - E.J. Maanders was tot juli 1980 voorzitter van de Benelux Sektie van het Instituut of Electrical and Electronic Engineers (IEEE). - E.J. Maanders is in december 1980 benoemd tot gecommitteerde bij de HTS te Venlo. - J. Dijk en E.J. Maanders organiseerden in augustus 1980 in Eindhoven een post-academische cursus Radar. - J. Dijk adviseerde aan Philips Drachten t.a.v. stoorspanningslimieten bij de overgang van een kunstnet met impedantie van 150 naar SOG. - J. Dijk schreef een diskussienota: "Aanzet tot oprichting van het Nederlands Instituut voor Telecommunicatie". Ondersteuning andere fakulteiten: - Medewerkers van de vakgroep EC hebben in het kader van EC 8 bezoeken gebracht aan fakulteiten in Indonesia met name aan ITS en Trisaktie gedurende ca. 8 manmaanden. - ITS wil gaarne een tweetal ontvangers kopen die door EC ontwikkeld zijn. - De Indonesische ruimtevaartorganisatie LAPAN wil gaarne met THEEC in de toekomst samenwerken volgena een brief aan CvB.

-132 -

E-9



- Draft proposal for co-operation on the subject of satellite communications research in tropical areas with the Indonesian Institute of Aeronautics and Space LAPAN (8084). - Diverse schriftelijke vragen uit Indonesia beantwoord. Aldaar een tweetal antennes gebouwd door projektmedewerkers.

3. W. Versnel, Analysis of Hall-plate shaped Van der Pauw structures. Solid-State Electron., 23 (1980) 557-563. 4. W. Versnel,-On Hall mobility measurements on semiconductors. Proc. 2nd Czechoslovak Conf. on Microelectronics, Bratislava, 9-11 Sept. 1980, p. A 51-56.

2.3. VAKGROEP Elektronische Bouwstenen (EEA)

overige wetenschappelijke aktiviteiten - H. Groendijk, Collegediktaat Elektronische Bouwstenen, gewijzigde en verbeterde uitgave 1981.

Onderzoekthema: De studie van de principes, technologie en toepassing van elektronische bouwstenen; met name wordt onderzoek verricht aangaande de analyse, fabricage en ontwikkeling van halfgeleider-componenten.

2.4. VAKGROEP Elektronische SchakeHngen (EEB)

Samenwerkingen: Deelname aan de werkzaamheden van de interafdelingswerkgroepen (ex art. 18 WUB) "Materialen voor hoge temperaturen" (met name wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een thermionische omzetter, waarmee warmte direkt in elektriciteit wordt omgezet) en "Dunne film signaalopnemers". Onderzoekkapaciteit: * Ie geldstroom: 3,5 manjaren vast personeel Wetenschappelijke output: overige wetenschappelijke publikaties 1. M.M. Abu-Zeid, Application of anisotropic etching of silicon in MOS microstructure fabrication. Proc. 2nd Czechoslovak Conf. on Microelectronics. Bratislava, 9-11 Sept. 1980, p. B 56-66. 2. B. Weber, O. Csabay, H. Groendijk, M.M. Abu-Zeid, A method of evaluation of interface states parameters from AC conductance of MIS structures. Proc. 2nd Czechoslovak Conf. on Microelectronics, Bratislava, 911 Sept. 1980, p. A 29-33.

Onderzoekthema: Het ontwerpen van schakelingen met een grote nauwkeurigheid en een hoge betrouwbaarheid. De aard van het vakgebied brengt met zich mee dat men zich veelal richt op vragen die van elders worden ingebracht. Onderzoekkapaciteit: * Ie geldstroom: 0,7 manjaren vast personeel. Wetenschappelijke output: overige wetenschappelijke aktiviteiten =-Ir. J.H. van den Boorn, Lid vakcommissie Elektrotechniek van de N.L.O. Eindhoven Voorzitter onderwijscommissie N.E.R.G. - ire K. Breukers, Lid van Nederlands Elektrotechnisch Comite 66, Instrumenten voor het elektronisch meten. - ire J.J. Verboven, Lid werkgroep Leerprogramma Micro Elektronica.

- 133 -


Wetenschappelijke Verslag 1980

2.5. VAKGROEP Directe Energie-omzetting (EG)

*

Onderzoekthema: Onderzoeken of de direkte omzetting van warmte in elektrische energie met behulp van magneto-hydrodynamische (MHO) generatoren op grote schaal kan worden toegepast.

Wetenschappelijke output: dissertaties 1. W.M. Hellebrekers, Instability analysis in a nonequibibrium MHD generator. Proefschrift, TH-Eindhoven, 1980. 2. A.G.M. Maaswinkel, Experimental investigation of linear mode conversion in laserproduced plasmas. Proefschrift, TH Eindhoven, 1980.

Samenwerkingen: 1-

Deelname aan de werkzaamheden van de interafdelingswerkgroepen (ex art. 18 WUB) "Plasmaturbulentie" en "Materialen voor hoge temperaturen".

E-10

3e geldstroom: 3,0 manjaren tijdeUjk personeel.

overige wetenschappelijke publikaties r:-A. Veefkind, C.A. Borghi, A.J. Geutjes, W.M. Hellebrekers, W.F.H. Merck, A.J. Mesland, A.F.C. Sens, L.H.Th. Rietjens, Investigation of the none quilibrium condition in an schocktunnel driven MHD generator. 4. Proc. 7th Int. Conf. on MHD Overeenkomst van samenwerking met de Electrical Power Generation, Stichting Energie-onderzoek Centrum Cambridge, Mass., 16-20 June Nederland (ECN), de Stichting Na1980, Vol. II, p. 703-710. tionaal Lucht- en Ruimtevaartlabora2. L.H.Th. Rietjens, A. Veefkind, torium (NLR), de Verenigde MachineFluctuation analysis in a closed fabrieken Stork N.V. en Holec N.V. cycle MHD generator plasma. 5. Proc. X Summer School and Symp. De Amerikaanse overheid neemt deel on the Physics of Ionized Gases, aan het MHD-onderzoek. Daartoe zijn SPIG '80, Dubrovnik, 25-30 Aug. in oktober 1979 enkele overeenkom1980, p. 162. sten gesloten tussen het Amerikaanse 3. A.J. Mesland, A. Veefkind, Department of Energy (DOE), het On a nonlinear plane wave anaEnergie-onderzoek Centrum Nederland lysis of the inonization stabi(ECN) als vertegenwoordiger van de lity. Proc. X Summer School and Nederlandse overheid en de THE. Het Symp. on the Physics of Ionized MHD-onderzoek aan de THE zal volgens Gases, SPIG '80, Dubrovnik, 25-30 de overeenkomsten met Amerikaanse Aug. 1980, p. 236-237. geavanceerde apparatuur worden uitgebreid. Het Ministerie van Econo4. C.A. Borghi, A. Veefkind, Theoretical model for a low mische Zaken stelt voor deze samencurrent discharge in an MHD werking een extra subsidie beschikgenerator. Proc. X Summer School baar. Op basis van de afgesloten and Symp. on the Physics of overeenkomst kan technische informaIonized Gases, Dubrovnik, 25-30 tie over MHD en aanverwante gebieden Aug. 1980, p. 192-193. (zoals warmtewisselaars en supergeS. M.M. Sluyter a.o., leidende magneten) ter beschikking (U.S. Department of Energy), worden gesteld van de Nederlandse P.F. Sens and R.A. van der Laken industrie. (ECN), J.H. Blom and L.H.Th. Rietjens (THE) and T.C. Onderzoekkapaciteit: Dellinger a.o. (General Elec* Ie geldstroom: 1,3 manjaren vast tries), First results of the personeel United States/Netherlands joint 0,5 manjaren tijdeprogram in closed cycle MHD. Ujk personeel Proc. 7th. Int. Conf. on MHD * 2e geldstroom: 0,9 manjaren tijdeElectrical Power Generation, Ujk personeel Cambridge, Mass., 16-20 June 1980, Vol. I, p. 31-39. - 134 2.

Deelname aan de werkzaamheden van de FOM-\Jerkgroep TN VII "Plasmaturbulentie". 3. Research-contract met het Ministerie van Economische Zaken op het gebied van de MHD-energie-conversie.



6. J.H. Blom, L.H.Th. Rietjens a.o., First experiments with the Eindhoven 5 MW themal MHD blowdown experiment. Proc. 7th Int. Conf. on MHD Electrical Power Generation, Cambridge, Mass., 1620 June 1980, Vol. I,p. 102109. 7. L.H.Th. Rietjens, Energie-onderzoek in Nederland in de komende 25 jaar. Energiespectrum, i (1980) 235-237. 8. P. Massee, MHD fluid dynamics. Proc. 7th Int. Conf. on MHD Electrical Power Generation, Cambridge, Mass., 16-20 June 1980, Vol. III, p. 109-117. 9. A. Veefkind, MHD plasma effects. Proc. 7th. Int. Conf. on MHD electrical Power Generation, Cambridge, Mass., 16-20 June 1980, Vol. III, p. 134-139.

5. W.M.C. van den Heuvel, Current chopping introduced by arc collapse. IEEE Trans. on plasma Science, 12 (1980) 326331. -6. A. Roguskt, Laboratory test circuits for predicting overvoltages, when interrupting small inductive currents with SF 6 breakers. IEEE Trans. on Power Apparatus and Systems, PAS-99 (1980) 1243-1250. 7. J.E. Daalder, Cathode spots and vacuum arcs. Proc. 9th Int. Symp. on Discharges and Electrical Insulation in Vacuum, Eindhoven, 16-19 Sept. 1980, Uitgebreide samenvatting, Nederlands Tijdschrift voor Vacuumtechniek, 18 (1980) 63-64. 8. H7F.A. Verhaart, R.M. de Jonge, S.J.D. van Stralen, Growth rate of a gas bubble during electrolysis in supersaturated liquid. Int. J. Heat Mass Transfer., 11 (1980) 293299. 9. P.C.T. van der Laan, Roogspanning waarom? (Intreerede 1979). Elektrotechniek, 2! (1980) 16-22.

2.6. VAKGROEP Technieken van de Energievoorziening (ERO) Onderzoekthema: De studie van de technieken van hoge elektrische spanningen en hoge elektrische stromen, alsmede van de opwekking, transmissie en distributie van elektrische energie.

E-ll

overige wetenschappelijke aktiviteiten Onderzoekkapaciteit: dr7 ire J.E. Daalder: - lid Plaatselijk Organiserend * Ie geldstroom: 1,9 manjaren vast personeel Comite 9th International Symposium on Discharges and Electrical 1,6 manjaren tijdeInsulation in Vacuum, Eindhoven lijk personeel. (1980); Wetenschappelijke output: - referent voor bovengenoemd overige wetenschappelijke publikaSymposium; ties - editor van de Proceedings voor T:""J.C. Krause, bovengenoemd Symposium; Short circuit limiters. THE- referent-werkzaamheden voor 2 Report 80-E-I09. internationale wetenschappelijke 2. W.M.C. van den Heuvel, tijdschriften; Current chopping in SF • THorganisator Holec-THE Schake6 Report 80-E-107. laardagj 3. W.M.C. van den Heuvel, - voordracht als bijdrage voor Oorzaken en gevolgen van stroomHolec-THE Schakelaardag: "De breking. PT-Elektrot. 35 (1980) vakuumvermogensschakelaar"; 668-673. -- voordracht (op uitnodiging) voor 4. W.M.C. van den Heuvel a.o., het 9th International Symposium on (Cigre Werkgroep 13.02), InterDischarges and Electrical ruption of small inductive Insulation in Vacuum, Eindhoven currents. Chapters 1 and 2. (1980), getiteld: "Cathode Spots Electra 11 (1980) 73-103. and Vacuum Arcs". - 135-



toekenning Hidde-Nijland prijs 1980; - lid Current Zero Club; - ingezonden mededeling Elektrotechniek als reaktie op een artikel van F.C. de Vries.

maatschappelijke dienstverlening - aan de PNEM werd assistentie verleend bij het meten van de kapaciteit en de verliesfaktor tgo van de kondensatoren van kapacitieve spanningstransformatoren; - aan de firma Custers te Venray (L) is assistentie en advies verleend i.v.m. isolatieproblemen aan door hen gekonstrueerde hoogwerkers t.b.v. openbare verlichting PLEM; - aan Philips Groningen is geadviseerd i.v.m. elektrostatische problemen en hinderlijke ozonvorming in elektrostatische luchtfilters; - in over leg met de N.V. KEMA Arnhem werd advies verleend aan het Energiecentrum Nederland te Petten in verband met problemen rond een eventuele blikseminslag in hun experimentele windmolen; - aan Philips Roosendaal is een advies verstrekt i.v.m. seriematige kontrole van glaslichamen voor TL-buizen met behulp van hoge spanning; - aan Holec is een (negatief) advies gegeven i.v.m. een evt. belang van aan bolbliksems ten grondslag liggende theorie~n t.b.v. energiewinning!opslag; - de N.V. Picus Eindhoven werd advies gegeven over metingen aan deuren t.b.v. afscherming van "Intensive Care" ruimten in ziekenhuizen; - aan Philips Natuurkundig Laboratorium werd advies verleend i.v.m. problemen aan de antenne ingang van TV toestellen bij het optreden van overs panning bij atmosferische ontladingen; - met Smit Transformatorenfabriek zijn besprekingen gevoerd i.v.m. het meten en testen van grote spoelen t.b.v. NKF Delft; - Met DSM Geleen zijn kontakten geweest voor eventuele samenwerking in onderzoekprojekten waar DSM door tijdgebrek niet aan toe kan komen;

prof. dr. ir. W.M.C. van den Heuvel: - 2 voordrachten, bijdragen aan Holoc-THE Schakelaardag 1) "Stroombegrenzend onderbreken met de V-F!R schakeling"; 2) "Het onderbreken van Kleine induktieve stromen"; - Bijdragen als lid van Cigre comite NC 13 (Schakelaarmaterieel) • Normalisatie Comm. NEN 1-1 • Cigre Werkgroep WG 13.02; - lid Current Zero Club; - diskussiebijdrage IEEE-PA&S 99 (1980) p. 1249. dr. ire L.M.L.F. Hosselet: - lid voorbereidingscommissie 4th Int. Conference on Electrostatics, Den Haag 1981; - collegediktaat Hoogspanningstechniek I (nieuwe vorm); - lid NEC 42 "High Voltage Testing Techniques". prof. dr. ir. P.C.T. van der Laan: - lid promotiecommissies Hellebrekers, Maaswinkel, Beukema; - voorlopig collegediktaat Magnetisch Gekoppelde Ketens; - lid SC-15 "Isolatiematerialen"; - lid jury FOM-Beleidsruimte Normale Programma. ire W.F.J. Kersten: - Cigre comite NC 33, Isolatie kotlrdinatie. ir. H.F.A. Verhaart: - "Elektronen en ionen lawines dicht bij een isolerende spacer". ir. G.G. Wolzak: - "Snelle verschijnselen bij partille ontladingen". Deze beide voordrachten zijn gehouden in het Kader van een door de Commissie Research Contacten (CRC) georganiseerde "epoxy"-dag bij de KEMA!Arnhem.

- 136 -

E-12

Wetenschappelijk Verslag THE


E-13

- aan DELI-HTL te Eindhoven Samenwerkingen: werden diverse adviezen gegeven en 1. werden in hun bedrijf metingen Deelname aan de werkzaamheden van de gedaan i.v.m. lekstromen van elek- interafdelingswerkgroep (ex art. 18 trostatische apparatuur voor de WUB) "Foutencorrigerende codes". synthetische bereiding van dekbla- 2. den t.b.v. de sigarenindustrie. In het kader van het beeldkoderingsVoorts werden verbeteringen vooronderzoek t.b.v. de videofoon wordt gesteld t.b.v. afbuigingselekmet onder anderen Philips en de PTT troden. Advies werd gegeven voor samengewerkt in het COST-211-prohet met hoge spanning maken van jekt. kleine gaatjes in synthetische dekbladen; Onderzoekkapaciteit: aan Philips Medical Systems werd * Ie geldstroom: 1,4 manjaren vast advies verleend i.v.m. optredende personeel. overslagen in het hoogspanningsgedeelte van RHntgenapparatuur. Ook Wetenschappelijke output: werd geadviseerd inzake afscherdissertatie mingsproblemen voor frekwenties A.J. Vinck, van 6 a 12 MHz bij diathermieSyndrome decoding of binary convoluapparatuur; tional codes. Proefschrift, TH- advisering promotie-onderwerp Eindhoven, 1980. t.b.v. Rheinisch-WestfMlische Technische Hochschule, Aachen; overige wetenschappelijke publika- Advies PNEM over plaatsing van ties kondensatorbatterijen in het hoog- ~.J. Vinck, A.J.P. de Paepe, spanningsnet; J.P.M. Schalkwijk, - Advies PNEM over transi~nte verA class of binary rate one-half schijnselen tijdens het schakelen convolutional codes that allows van een kondensatorbatterij in het an improved stack decoder. IEEE middenspanningsnetj Trans. Inform. Theory, IT-26 - Advies Petrolite (Houston, USA) (1980) 389-392. over bestrijding van corona-ont2. A.J. Vinck, ladingen in hoogspanningskonstrukSyndrome decoding of binary conties voor de oliewinning volutional codes, dissertation - Kontakten met ire Richters van abstract. Journal of Information Holec over gemeenschappelijke and Optimization Sciences, I onderzoekinteressen; (1980) 83. - Mondelinge bijdragen aan het Cigre 3. J.P.M. Schalkwijk, congres te Parijs. Schriftelijke On a description of the operation bevestiging (worden gepubliof a maximum likelihood decoder ceerd) ; for convolutional codes that - Advies HAPAM over onderbreken van allows exact evaluation of the stromen met scheiders, leidend tot event error probability. Symp. een eerste samenwerking. over informatietheorie in de Benelux, Zoetermeer, 29-30 mei 2.7. VAKGROEP Informatica en Commu1980, p. 69-82. catietheorie (EI) Onderzoekthema: De studie van de verwerking en de transmissie van informatie; met name richt men zich op het ontwikkelen van de digitale aspekten van de theorie.

-137 -



overige wetenschappelijke aktiviteiten - "Cryptografie" Overzichtsvoordracht Philips Nat. Lab., februari 1980; "Noiseless source coding", Overzichtsvoordracht Cost 211 projekt; Rapportering voortgang Cost 211 Video projekt; Lidmaatschap program committee, IEEE Symposium Triest; Lidmaatschap NERG bestuur; Lidmaatschap URSI; Reviewers voor IEEE Trans. on Inform. Theory; Gast college Katholieke Universiteit Leuven.

*

maatschappelijke dienstverlening - deelname internationale Cost 211 projekt (picture coding). 2.8. VAKGROEP Elektromechanica (EM) Onderzoekthema: De studie van de eigenschappen van elektromechanische omzetters ten behoeve van de meet-, regelen schakeltechniek, van elektrische machines, en van vermogenselektronische systemen ter beheersing van energiestromen. Samenwerkingen: 1.

Deelname aan de werkzaamheden van de interafdelingswerkgroepen (ex art. 18 WUB) "Cryogene technieken" en "Elektrische stads- en forensenauto". 2.

Samenwerking, in het kader van het Nationaal Onderzoekprogramma Windenergie, met het Energie-onderzoek Centrum Nederland (ECN) aan het onderzoek aan de omzetting van windenergie in elektrische energie. 3.

Onderzoek aan een regelbare dieselelektrische overbrenging voor stadsautobussen in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid en MilieuhygH!ne. Onderzoekkapaciteit: * Ie geldstroom: 1,5 manjaren vast personeel 0,6 manjaren tijdelijk personeel

E-14

3e geldstroom: 1,6 manjaren tijdelijk personeel.

Wetenschappelijke output: dissertatie B.H.A. Goddijn, Static performance of a hybrid stepping motor with ring coils. Proefschrift TH-Eindhoven, 1980. overige wetenschappelijke publikaties 1. A.N.J. Gielissen, P.A.F.M. Goemans, D.W.J. Pulle, J.A. Schot, A method for measuring torque oscillations in rotating electrical machines. Proc. Int. Conf. on Electrical Machines, Athens, 15-17 Sept. 1980, p. 1939-1046. 2. M.J. Hoeijmakers, L.J.J. Offringa and W.J. de Zeeuw, A wind turbine driven electric power conversion system. Proc. Int. Power Conf., Mlinchen, 3-5 Sept. 1980, p. 7.4.1.-7.4.9. 3. W.J. de Zeeuw, On the fundamental action of a synchronous motor supplied from a current-fed inverter. Proc. Int. Conf. on Electrical Machines, Athens, 15-17 Sept. 1980, p. 995-1002. 4. A. I • Said, Performance and analysis of improved power factor induction thyristor cascade using modified phase-controlled converter. Proc. Int. Conf. on Electrical Machinp.s, Athens, 15-17 Sept. 1980, p. 878-885. 5. H. Bontius, A. Koenraads, L.J.J. Offringa, G.P. Valter, W.J. de Zeeuw, Elektriciteitsopwekking met windturbines. Energiespectrum, i (1980) 264-269. 6. J.J. Schrage, W.J. de Zeeuw, Vermogenselektronica, Educaboek B.V., Culemborg, 1980, 234 pags. 7. M.J. Hoeijmakers, Koppelmeting met behulp van een koppelmeettafel. Aandrijftechniek, 11/80, 724-727.

- 138 -

Wetenschappelijk Vers1ag THE

Afde1ing der E1ektrotechniek octrooi W.J. de Zeeuw, M.J. Hoeijmakers, L.J.J. Offringa, Autonoom systeem windenergie. Ned. Octrooi Aanvrage No. 8004597, ingediend 13 aug. 1980. overige vakpublikaties - voortgangsrapporten (per kwartaa1) over onderzoek onder kontrakt in het Kader van het Nationaa1 Programma voor Windenergie aan opdrachtgever ECN (EM

5). Voorts in dit verband: - A. Koenraads, "Simu1atie-onderzoek naar het statistisch karakter van de vermogensopbrengst van een wind turbinepark", pp. 76. - A. Koenraads, "Simulatie met betrekking tot de 25 m-HAWT te Petten", pp. 114. - L.J.J. Offringa, "Ontwerp, konstruktie en beproeving van een storingsongevoelige mutator voor wisselrichterbedrijf", pp. 73. overige wetenschappelijke aktiviteiten Voordrachten: - A.J.C. Bakhuizen, J.H. Wouterse, ttBorstel1oos commutatiebedrijf" te Eindhoven voor Phi1ips/CFT (EM 11) •

A.J.C. Bakhuizen, J.H. Wouterse, "Stappenmotoren" te Eindhoven voor Studiegroep Bedrijfsmechanisatie Philips (EM 11). P.A.F.M. Goemans, "Toepassing van het verschijnsel supergeleiding in e1ektrische machines" te Eindhoven voor de Sec tie A van de Vereniging voor koeltechniek (EM 12). P.A.F.M. Goemans, "Elektrische machines met supergeleidende veldwikkelingen" te Delft voor het Mini-symposium Toegepaste Supergeleiding in Nederland (EM 2). W.J. de Zeeuw, "Energievoorziening door midde1 van wind" te 's-Gravenhage voor

E-15

KIvI, NERG en IEEE Benelux (EM

5). Wetenschappelijke commissies: - NEC 22 "Vermogenselektronica" de Zeeuw (EM 5). - CIGRE 14 .. HVDC-netten", de Zeeuw (EM 5). - NEC 25 "Grootheden, eenheden en lettersymbolen", Schot. - NEC 2 "Elektrische Machines" Niesten (voorzitter). - Algemeen Bestuur van NNI, als vertegenwoordiger van de Academische Raad, Niesten. maatschappelijke dienstverlening regelmatige, a1 of niet formele kontakten met bedrijven en ins tel1ingen in verband met binnen de vakgroep bestaande kennis en onderzoekmoge1ijkheden: NS/GVBA/HTM ECN/KEMA Rank Xerox KM/ECN en voorts PLEM/KWU/Siemens/BBC/AEG/Philips!HOLEC, zonder duidelijke binding aan een bepaald in het onderzoekprogramma vermeld projekt. Tenslotte worden nog als diversen vermeld: - optreden van Schot als rijksgecommiteerde bij de eindexamens van de HTS te Heerlen; - het lidmaatschap van de redaktieraad van het tijdschrift "Aandrijftechniek" (uitgeverij Diligentia, Amsterdam) van Schot; - kontrakt met Bogey B.V. voor bijdrage aan de uitwerking van een uitvinding op het gebied van optische registratie gedurende het eerste halfjaar van 1980; vervaardiging van apparatuur voor vermogens- en energiemetingen in rollend materiee1 van de NS en de HTM; - het lidmaatschap van de redaktieraad van het tijdschrift "Elektrotechniek" van Niesten;

- 139 -



- optreden van Schot als lid ex art. 7, lid 1 van de promotiecommissie en van Niesten als lid van dezelfde commissie bij de promotie van Ir. W. Brinkman op het onderwerp "Het ontwerp van een elektromagnetisch aangedreven benzineinjektiepomp", februari 1980,

THE; - optreden van Schot als lid van de promotiecommissie en daarbinnen van de leescommissie (vergelijkbaar met lid ex art. 7, lid 1) van Ir. J.A.A. Melkebeek op het onderwerp "Stabiliteitsonderzoek van de spanningsgevoede induktiemotor", mei 1980, Rijksuniversiteit Gent. 2.9. VAKGROEP Medische Elektrotechniek (EME) Zoals reeds onder 1.3. vermeld heeft de afdelingsraad in het verslagjaar de vakgroep "Medische Elektrotechniek" (EME) ingesteld. Gevolglijk wordt hieronder als apart onderzoekthema het onderzoek beschreven dat voorheen deel uitmaakte van het thema van de vakgroep "Meten en Regelen" (ER). Onderzoekthema: Het introduceren van die, vooral elektrotechnische, kennis en hulpmiddelen in de gezondheidszorg waarvan een nuttig effekt, direkt of indirekt, op het welzijn van de patient verwacht mag worden. Samenwerkingen: 1.

Deelname aan de werkzaamheden van de interafdelingswerkgroep (ex art. 18 WUB) "Hartklepprothesen". 2. In samenwerking met de afdeling anaesthesiologie van het Academisch Ziekenhuis te Leiden en gesteund door de N.V. Philips, onderzoek in hoeverre de automatisering in de anaesthesie mogelijk en zinvol is. 3. Met de KHT wordt samengewerkt in samenwerkingsprojekt "Psychofysiologisch onderzoek van motorprepara-

E-16

tieprocessen".

4. Deelname, in een adviserende kapaciteit, aan de werkzaamheden van de interafdelingswerkgroep "Thermodilutie".

5. Samenwerking met de andere afdelingen, alsmede met het IPO, zoals dat gestruktureerd is binnen de Beleidscommissie Biomedische en Gezondheidstechniek. 6. Gedurende bijna 10 jaar komen vertegenwoordigers van de "medische groeperingen" van de 3 afdelingen der Elektrotechniek en van het Medisch Fysisch Instituut TNO circa 4 maal per jaar bijeen. Besproken worden onderzoekaspekten, inhoud van collegestof en organisatorische zaken die samenhangen met dit multidisciplinaire vakgebied. Onderzoekkapaciteit: * Ie geldstroom: 0,1 manjaren vast personeel 0,5 manjaren tijdlijk personeel * 3e geldstroom: 0,5 manjarenj Amerikaanse anaesthesist, die, betaald door de University of Wisconsin, gedurende 1 jaar in deze vakgroep als gast werkzaam was. Wetenschappelijke output: overige wetenschappelijke publikaties r:-N.Ty Smith, J.E.W. Beneken, An overview of arterial pressure monitoring. In: J.S. Gravenstein, Ronald S. Newbower, Allen K. Ream and N. Ty Smith (Eds). Essential noninvasive monitoring in anesthesia. New York: Grune & Stratton, 1980, p. 75-88.

- 148.-

A£deling der Elektrotechniek 2. A. Nandorff, J. Spierdijk, J.E.W. Beneken, J.A. Blom, F.F. Jorritsma, A. van Bijnen, N. de Bruyn, Trends in patient monitoring during surgery, Abs. 7th Worldcongress of Anaesthesiologists, Hamburg 14-21 sept. 1980, p. 242. 3. J.J. Settels, J.J.H. Donders, K.H. Wesseling, J.E.W. Beneken, o. Rompelman, A.C. Arntzenius, Blood pressure and heart rate fluctuations in normo-and hypertensive man. Proc. BES, Int. Conf. on Recent Advances in Biomedical Engineering, London, 2328 March 1980, p. 265-268.


E-17

- namens THE lid landelijk bestuur Stichting Handicap en Studie NSS (Leliveld); - namens lCO-THE lid van Werkgroep Revalidatie Motorisch Gehandicapten (t.b.v. Ministerie inventarisatie van Revalidatie Onderzoek in Nederland) (Leliveld); - service apparatuur voor gehandicapten (door studenten en medewerkers ontwikkeld en voor "proef uitgezet" bij gebruikers) (Ossevoort, Bakker, v. Gennip en Leliveld); - voorbereiding, opbouw, bemannen stand op tentoonstelling: "Infomarkt voor Gehandicapten" gehouden in Jaarbeurs te Utrecht (Ossevoort, Bakker, v. Gennip en overige wetenschappelijke aktiviLeliveld) ; op uitnodiging gehouden demonstrateiten - voordracht Ned. Natuurk.Vereniging ties met binnen de vakgroep EME ontwikkelde spraakversterker voor Eindhoven 13 mei 1980 "Biomedische Technologie"; o.a. gelaryngectomeerden in Rotterdam, Utrecht, Eindhoven, - voordracht Bratislava afd. E Slowaakse T.H. 10 oktober 1980 etc. (Ossevoort, Leliveld); "Biomedisch Technisch onderzoek - n.a.v. vragen uit kleine en van de vakgroep"; middelgrote bedrijven binnengekomen via Bureau Contacten Be- Docent (Beneken) aan landelijke opleidings en naschodrijfsleven (Transferbureau) uitlings cursus Anesthesiologie gebrachte adviezen en verrichte Noordwijkerhout, vakken: Fysica in werkzaamheden (Bakker, Ossevoort de Anesthesiologie (Ix in 1980); en Leliveld). Signaalverwerking en systeem1eer (3x in 1980); Medewerking verleend aan het tot - promotiecommissie dr.J. Bogaard stand komen van de volgende artiEUR 7 mei 1980 (Beneken); kelen: - promotiecommissie dr. A. Damen THE - monoselector voor gehandicapten 1, 31 sept. 1980 (Beneken); in: Radio Elektronica 13 febr. - (co)promotor van P. Kitse1aar, 1979; - monoselector voor gehandicapten 2, vaatchirurg (Beneken) (proefschrift in voorbereiding); in: Radio Elektronica 27 febr. - referent voor maandblad Medical & 1979; Biological Engineering Computing - monoselector (Beneken). in: Elektuur febr. 1979; maatschappelijke dienstverlening - monoselectorpraktijk - adviseren: Medisch Fysisch Instiin: Elektuur tuut TNO Utrecht (Beneken); febr. 1979; - voorzitter Beleidscommissie BMGT - monoselector (Beneken) ; in: Elektor - Zeitschrift fUr - lid Beleidscommissie BMGT Elektronik febr.1979; (Bakker) ; - Nederlands gedelegeerde Special Working Group, Biomedical Engineering van CRM/CREST Brussel EEG (Beneken); - voorzitterschap CvB Werkgroep Voorzieningen Gehandicapten (Leliveld); - 141 -



- monoselectorpraxis in: Elektor - Zeitschrift fUr Elektronik febr. 1979; - monoselector in: Elektor - Up to date electronics for lab and leisure June 1979; - monoselector in: Elektor - electronique pour labo et loisirs dec. 1979; - Utilisation du Monoselektor in: Elektor - electronlque pour labo et loisirs dec. 1979.

Samenwerkingen:

E-18

1.

Deelname aan de werkzaamheden van de interafdelingswerkgroepen (ex art. 18 WUB) "Fysische onderzoekmethodieken", "Netvliesmodellen" en "Hartklepprothesen". 2. Met de KHT wordt samengewerkt in het samenwerkingsprojekt "schatten in MlMO-modellen". Onderzoekkapaciteit: Ie geldstroom: 3,3 manjaren vast personeel 1,3 manjaren tijdelijk personeel.

*

2.10 VAKGROEP Meten en Regelen (ER) Wetenschappelijke output: Tengevolge van de instelling in het dissertatie verslagjaar van de vakgroep A.A.H. Damen, "Medische Elektrotechniek" (EME), On the observability of electrical die uit de vakgroep "Meten en cardiac sources. Proefschrift THRegelen" (ER) is voortgekomen, is Eindhoven, 1980. deze laatste vakgroep in omvang overige wetenschappelijke publikaafgenomen. Bovendien heeft de afdelingsraad, zoals reeds in par. 1.3. ties vermeld, besloten een vakant geraak- T:'V.F. Nicola, H.H. v.d. Ven, te leerstoel "Meten en Regelen" om P. Eykhoff, te zetten in een leerstoel "InformaInfluences of the input signal in tietechniek", welke leerstoel, naar nonlinear parameter estimation. verwachting, bij een andere vakgroep Int. J. Systems Sci., ! (1980) zal worden ondergebracht. Deze ont961-984. wikkelingen impliceren echter geens- 2. W.J.M. Lemmens, A.J.W. van den zins een wijziging in het onderzoekBoom, beleid en veroorzaken slechts een Interactive computer programs for education and research: a survey. marginale verschuiving in het onderAutomatica, 15 (1979) 113-121. zoek. 3. P. Eykhoff, -System identification: approach Onderzoekthema: to a coherent picture through De analyse en synthese van systemen, meestal met het oogmerk een proces, template functions. Electron. Lett., ~ (1980) 502-504. dat zich binnen een systeem afspeelt, te betnv1oeden. Via metingen 4. A.K. Hajdasinski, Estimation of the order of multiwordt getracht een te onderzoeken variable dynamical systems. proces te analyseren, waarna via Journal A, 21 (1980) 21-32. modelbouw tot een (externe) simula5. A.K. Hajdasinski, tie en vervolgens systeem-synthese Linear multivariable systems, kan worden gekomen. Dit komt tot preliminary problems in mathemauiting in de volgende projektklustical description, modelling and ters: identification. TH-Report 80-E- computergestuurde produktieprocessen, met als belangrijkste 106. aandachtspunten: mechanische mani- 6. A.J.M. v. Overbeek, J.H. Tulp, H.A.L. Piceni, J.A.J. Roufs, pulatoren!robots, meetopnemers en F.J.J. Blommaert, automatische beeldverwerking Instabilities in a continuous t.b.v. produktiebesturing; medium model for the retina. systeemidentifikatie!parameterBioI. Cybern., 1! (1980) 11-14. schattingstechnieken en hun toepassingen op fysische en biologische systemen.

- 142 -



7. F.J. Kylstra, Programmeertalen voor procescomputers. KIVl/NIRIA Leergang "Procesbeheersing en moderne instrumentatie, Amsterdam, 24-25 sept. 1979, p. 31-67. 8. J.F. Barrett, Formula for output autocorrelation and spectrum of a Volterra system with stationary Gaussian input. lEE Proc. D, 127 (1980) 286-289. 9. P. Eykhoff, System identification, parameter and state estimation. (in Chinese) Science Printing Bureau, Beijing, 1980.

Wetenschappelijke output: overige wetenschappelijke publikaties ~.H.J.M. Otten, A.A. Szepieniec, Graph oriented approach to the layout problem. Proc. IEEE Int. Symp. on Circuits and Systems, Houston, 28-30 April 1980, p. 956-959. 2. A.A. Szepieniec, R.H.J.M. Otten, The genealogical approach to the layout problem. Proc. 17th Design Automation Conf., Minneapolis, 22-25 June 1980, p. 535-542. 3. R.H.J.M. Otten, Complexity and diversity in IC layout design. Proc. IEEE Int. Conf. on Circuits and Computers, Port Chester (USA), 1-3 Oct. 1980, p. 764-767. 4. W.M.G. van Bokhoven, Efficient higher order implicit one-step methods for integration of stiff differential equations. BIT, ~ (1980) 34-43. 5. J.A.G. Jess, H.G.M. Kees, A data structure for the parallel organisation of L'U decomposition. Proc. IEEE Int. Symp. on Circuits and Systems, Houston, 28-30 April 1980, p. 776-779. 6. W.M.G. van Bokhoven, A new A-stable integration method for stiff differential equations. Proc. IEEE Int. Symp. on Circuits and Systems, Houston, 28-30 April 1980, p. 827-829. 7. W.M.G. van Bokhoven, Macromodelling and simulation of mixed analog-digital networks by a piecewise-linear system approach. Proc. IEEE Int. Conf. on Circuits and Computers, Port Chester (USA), 1-3 Oct. 1980, p. 361-365. 8. H.G.M. Kees, J.A.G. Jess, A study on the parallel organization of the solution of a 1600node network. Proc. IEEE Int. Conf. on Circuits and Computers, Port Chester (USA), 1-3 Oct. 1980, p. 988-991. 9. P.M. Trouborst, J.A.G. Jess, Macromodelllng by systematic code reduction. Proc. IEEE Int. Conf. on Circuits and Computers, Port Chester (USA), 1-3 Oct. 1980, p. 337-340.

overige vakpublikaties - P. Eykhoff, "Identificatie", bijdrage Grote Winkler Prins Encyclopedie; - P. Eykhoff, 1 boekbespreking. overige wetenschappelijke aktiviteiten - F.W. Gerretsen, vertaling van het Russische boek: N.S. Rajbman and V.M. Chadeev, Identification of Industrial Processes. North-Holland Publ. Co., Amsterdam, 1980, 435 pp. - A.J.W. v.d. Boom: redaktielid Journal A. - v.d. Boom, Hajdasinski, v.d. Ven, selektie papers IFAC congres, Kyoto, aug. 1981. - P. Eykhoff, lid Editorial Board, Int. J. of Control. (maatschappelijke) dienstverlening - incidentele adviezen. 2.11. VAKGROEP Automatisch Systeemontwerpen (ES) Onderzoekthema: Het systematisch ontwerpen van elektronische schakelingen; in het bijzonder het automatisch analyseren, optimaliseren en testen daarvan met behulp van rekenmachines en de automatische konstruktie van de layout. Onderzoekkapaciteit: * Ie geldstroom: 1,4 manjaren vast personeel 3,6 manjaren tijdelijk personeel.

- 143 -

E-19



10. J.F.M. Theeuwen, J.A.G. Jess, Ben interaktief funktioneel ontwerpsysteem voor elektronische schakelingen. TH-Report 80-E-1l3.

en digitale netwerken en optische data-verwerkende systemen).

E-20

Samenwerkingen: 1. Deelname aan de werkzaamheden van de interafdelingswerkgroepen (ex art. 18 WUB) "Mechanische en elektrische antenne-problemen", "Plamaturbulentie" en "Elektrotechniek en samenleving".

overige wetenschappelijke aktiviteiten - Jess, Gits, Otten, van Bokhoven, zijn lid van de werkgemeenschap Computer Aided Circuit and System Design. 2. - Jess is lid van de werkgemeenschap Deelname aan de werkzaamheden van de FOM-werkgroep TN-VII "Plasma-turbu"Interactieve Systemen" van de "Stichting Informatica Onderzoek lentie". Nederland". - Jess is "associate editor" van het Onderzoekkapaciteit: "Archiv fUr Elektronik und Uber* Ie geldstroom: 4,0 manjaren vast tragungstechnik". personeel 3,2 manjaren tijde- Jess heeft een uitnodiging om lijk personeel. "Overseas Associate Editor" te worden voor de I.E.E.E. "TransWetenschappelijke output: actions on Circuits and Systems". overige wetenschappelijke publika- Jess is lid van de programmacommissie van de "European Conference ties T:lM.H.P. van Iersel, M.E.J. Jeuken, on Circuit Theory and Design", te C.J.A.M. Stoffels, houden in Den Haag van 25 - 28 A double parabolic cylinder augustus 1981. antenna for satellite broadcas- Jess heeft een uitnodiging om lid te worden van de "Fachgruppe ting. Proc. IEEE Symp. on Antennas and Propagation, Quebec, 2-6 Numerische Verfahren" in de June 1980, p. 485-488. "Fachausschuss 5: Netzwerke und Schaltungen" van de "Nachrichten2. V. Vokurka, Compact antenna range performance technische Gesellschaft" (Verein at 70 GHz. Proc. IEEE Symp. on ~eutscher Elektrotechniker). Antennas and Propagation, Quebec, - Jess is lid van de NUFFIC-commis2-6 June 1980, p. 260-263. sle voor het "Philips International Institute", 3. V. Vokurka, Elliptical corrugated horns for frequency reuse applications. (maatschappelijke) dienstverlening Proc. IEEE Int. Symp. on Antennas - Gits is gecommitteerde bij de and Propagation, Quebec, 2-6 June eindexamens van de afdeling Elek1980, p. 221-223. trotechniek van de H.T.S. te Heerlen. 4. s.C.J. Worm, Optimization of some aperture - Gits is voorzitter van de gecomantenna performance indices with mitteerden bij de "Avondschool and without pattern constraints. Tilburg" van het "Nederlands TH-Report 80-E-112. Genootschap tot Opleiding van 5. Th.G. van de Roer, Leraren voor het Beroepsonderwijs". l/f Noise and velocity saturation in punch through diodes. Solid State Electron., 23 (1980) 6952.12. VAKGROEP Theoretische Elektro701. techniek (ET) 6. P.A.E.M. Janssen, Multiple time scale analysis of g Onderzoekthema: x B instability in a finite Theoretisch en experimenteel onderLarmor radius plasma. Phys. of zoek op het gebied van de elektroFluids, 12 (1980) 372-378. magnetische velden (microgolf- antennes en -halfgeleiders, plasma's) en de elektrische netwerken (analoge - 1114 -



E-21

7. H.M. de Ruiter, overige wetenschappelijke aktiviIntegral-equation approach tot teiten - V. Vokurka, "Tender for AO/1the computation of modes in an 1289/80/NL/PP(SC), Definition of optical waveguide. J. Opt. Soc. IMR antenna test techniques", Am. 70 (1980) 1519-1524. 8. H.M.~e Ruiter, A.T. de Hoop, ET-4-81, Eindhoven. Integral-equation technique for Th.G. van de Roer, "Schottky effect limited injection computing surface-wave modes transit time diodes" 6thEuropean along open wave-guide structuSpecialist Workshop on Active res. Int. URSI Symp. 1980 on Microwave Semiconductor Devices, Electromagnetic Waves, Munich, Darmstadt, 7-9 mei 1980 26-29 Aug. 1980, p. 312 B/1-4. 9. M.F. Videc, (Voordracht), lid promotiecommissie A. van Stralingsverschijnselen in plasma's en bewegende media. THOverschelde, 18 dec. 1980, Report 80-E-105. Universite de Lille, 10. P. Wiersma, Secretary of the Technical Program Committee, 11th European Microwave An incoherent optical processor to make a "spectrogram" of a 1-D Conference. M.E.J. Jeuken, function. Opt. Comm., 33 (1980) 237-241. --voorzitter NERG, lid ZWO-werkgemeenschap Math. Phys. Golfvoort11. M.J. Bastiaans, Wigner distribution function planting in Continue Media i.o., lid National URSI Committee. display: a supplement to ambiguity function display using a - Th. Scharten, single 1-D input. Appl. Optics, Secretaris ZWO-werkgemeenschap Math. Phys. v. Golfvoortplanting 12. (1980) 192. 12. M.J. Bastiaans, in Cont. Media i.o •• Gabor's expansion of a signal - C. Kooy, lid ZWO-werkgemeemschap Mat. Phys. into Gaussian elementary sigv. Golfvoortplanting in Cont. nals. Proc. IEEE, 68 (1980) 538539. --Media 1.0., 13. M.J. Bastiaans, lid promotiecommissie BHA Goddijn, The expansion of an optical lid (art. 7) promotiecommissie A. signal into a discrete set of Damen. Gaussian beams. In: S.J. Ptlppl - H.J. Butterweck, and H. platzer (Eds). Erzeugung lid promotiecommissie Damen, und analyse von Bildern und lid promotiecommissie Maaswinkel, Strukturen, Informatik-Fachbelid program committee European richte, Band 29. Berlin: Conference on Circuit Theory and Springer Verlag, 1980, p. 23-32 Design. Also published in: Optik, 57 - H.J. Butterweck, L.R.G. Versfeld, (1980) 95-102. Collegediktaat Grondslagen van de 14. M.J. van Weert, mod erne optika bij het gelijknamiLosslessness of optical systems ge college. in a vectorial treatment. J. - Bastiaans, Opt. Soc. Am., 70 (1980) 565Referee van Journ. Opt. Soc. Am. 567. en Opt. Acta. 15. M.J. Bastiaans, - Verkroost, Sampling theorem for the complex Syllabus bij het college Digitale spectorgram and Gabor's expanSignaalverwerking. sion of a signal in Gaussian elementary signals. Proc. Int. Optical Computing Conf., Bellingham (Wash.), 8-11 April 1980, Proc. SPIE, 231 (1980) 274-280. ----

- 145-



E-22

- M.P.H. Weenink, Onderzoekkapaciteit: "Resonant energy absorption in * Ie geldstroom: 1,8 manjaren vast personeel inhomogeneous plasmas", invited 1,8 manjaren tijpaper, Nat. Conf. on Plasma Physics. New Delhi, 2 april 1980, lid promotiecommissie W.M. Helle- Wetenschappelijke output: brekers, (art. 7) 22 jan. dissertatie Eindhoven, Th. Kwaaitaal, lid promotiecommissie A. Khater Subangstrom magnetostrictive Hassan., 19 mei, Antwerpen, dilatations investigated with an optical interferometer. lid promotiecommissie A.G.M. Proefschrift, TH-Eindhoven, 1980 Maaswinkel, 12 deco, Eindhoven, lid promotiecommissie H.W.A.M. overige wetenschappelijke publikaRompa (art. 7), 19 dec., Eindhoven, ties -r:-L.K.J. Vandamme, J. Kedzia, lid commissie Centrale Beleidsruimte THE, Concentration, mobility and l/f noise of electrons and holes in lid Spec. Comm. Theor. Natk. FOM, lid comm. Werkgemeenschap Therthin Bismuth films. Thin Solid monucleaire Reakties en Plasma Films, ~ (1980) 283-292. Physica FOM, 2. T.G.M. Kleinpenning, l/f Noise in p-n diodes. voorz. ZWO-werkgemeenschap i.o. Math. Fys. Golfvoortpl. in Physica, 98B (1980) 289-299. 3. L.K.J. Vandamme, Continue Media, Mobility fluctuation model of lid URSI Commission Waves in l/f noise in MOSFETs. Proc. 2nd Plasmas, werkgroepleider v.d. werkgroep Int. Symp. on l/f Noise, Gainesville (Florida), 17-20 Plasmatransport (FOM werkgroep TN7) en de interafdelingswerkgroep March 1980, p. 228-243. 4. T.G.M. Kleinpenning, Plamaturbulentie, Sabbatical leave of absence in Mobility fluctuations and l/f noise. Proc. 2nd Int. Symp. on Stanford (Cal) a/h Institute for l/f noise, Gainesville (Florida), Plasma Research van Stanford 17-20 March 1980, p. 1-17. University, June-September. - Bastiaans, Butterweck, v. Weert, 5. L.K.J. Vandamme, Model for l/f noise in MOS Wiersma, transistors biased in the linear voordrachten op Optische Dag in region. Solid State Electron., Delft. 23 (1980) 317-323. 6. L.K.J. Vandamme, H.M.M. de Werd, 2.13 VAKGROEP Elektrotechnische l/f Noise model for MOSTs biased Materiaalkunde (EV) in nonohmic region. Solid State Electron., 23 (1980) 325-329. Onderzoekthema: 7. T.G.M. Kleinpenning, De studie van die fysische eigenschappen - alsmede hun onderlinge l/f Noise in Hall effect: fluctuations in mobility. J. samenhang - die in de elektrotechAppl. Phys., 51 (1980) 3438. niek van belang zijn. Met name richt 8. L.K.J. Vandamme, J.C. Brugman, men zich nu op l/f-ruis en op kruisConduction mechanisms in ZnO effekten. varistors. J. Appl. Phys., ~ Samenwerkingen: (1980) 4240-4244. 9. Th. Kwaaitaal, F.A.J.A. 1. Deelname aan de werkzaamheden van de Potters, The diagonal elastic constants interafdelingswerkgroepen (ex art. of CsMnC1 3 .2H 20. J. Appl. 18 WUB) "Het meten van staphoogten Physo, ~ (1980) 2047-2049. op kristalvlakken" en "Invloed van 10. Th. Kwaaitaal, B.J. Luymes, halfgeleidereigenschappen van vaste G.A. van der Pijll, stoffen (ZnO, Ti0 2) op dispersies Noise limitations of Michelson van deze stoffen in water". laser inferometers. J. Phys. D: Appl. Phys., !l (1980) 1005lOIS. - 146 -


Afdeling der Elektrotechniek 11. P.J.M. van der Straten, Th. Kwaaitaal, W.M.M. van den Eijttden, The magnetostriction of aluminium substituted nickel ferrites. J. Phys. Chem. Solids, 41 (1980) 925-928. overige wetenschappelijke aktiviteiten Hooge: - Internat. Conf. on l/f Noise Florida. Lid Organizing Committee Chairman session on expemental investigations - Referent Physica en Physics Letters; - Referent en Jurylid FOM. Kleinpenning: - Referent Solid State Electronics, Electronics Letters and Physics Letters A. Vandamme: - Referent Solid-State Electronics. Hooge: -Lid CAVWO; - Lid voorbereidingscommissie projektfinanciering Technische Wetenschappen.

- 147 -

E-23

2.7.

BIJDRAGE VAN DE AFDELING DER SCHEIKUNDIGE TECHNOLOGIE

- 149 -

Afdeling der Scheikundige Technologie



tussen de vakgroepen werden in 1980 voortgezet. Deze zijn: - Molekuul spectrometrie tussen de vakgroepen 'Instrumentele Analyse' en 'Organische Chemie'; - Katalyse tussen de vakgroepen 'Anorganische Chemie' en 'Chemische Technologie'.

1 • 1. Algemeen De reorganisatie van de vakgroep 'Algemene Chemie' heeft tot gevolg gehad dat de verzorging van het eerstejaarsonderwijs aan de basis onderwijsgroep is toevertrouwd. De afdeling was in 1980 samengesteld uit een basis onderwijsgroep en zeven vakgroepen. Ret aantal onderzoekthema's nam toe van 17 naar 24 als gevolg van detaillering. De in 1980 beschikbare afdelingsbeleidsruimte bedroeg 21 personen w.p. in tijdelijke dienst. In de loop van 1980 ontstonden 4 vakatures w.p. in t.d. door afloop van kontrakten terwijl gedurende de 2e helft van het jaar 5 p1aatsen door wetenschappelijk personeel in tijdelijke dienst konden worden bezet. De binnen de afdeling aanwezige samenwerkingsverbanden

T-1

Met betrekking tot deze samenwerkingsverbanden zijn sommige publikaties bij beide vakgroepen vermeld. Deze zijn in de betreffende lijsten met een * aangegeven. In de telling van het totaal aantal publikaties zijn deze echter maar eenmaal geteld.

1.2. Kwantitatieve samenvatting Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: AFDELING DER SCHEIKUNDIGE TECHNOLOGIE

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t

Basisonderwij sgroep Organische chemie -/0,90 Anorganische -/0,10 chemie Fysische chemie Instrumentele Analyse Fysische Technologie Chemische Technologie Elektro chemie -/1,84

0,4 /-

0,4/-

5,51/3,10 2,8 /3,55

5,51/4,00 2,80/3,65

-/4,96 -/2,90

-/0,08 -/0,35

14,55 9,7

3,80/1,00 2,95/1,96

3,80/1,00 2,95/1,96

-/1,80 -/1,20 -/0,80 -/1,50

7,8 7,2l

3,03/2,85

3,03/2,85

-/1,10

-/1,30

8,28

4,00/3,20

4,00/3,20

-/1,70

2,12/1,95

2,12/3,79

-/1,80

-/1,00

8,71

Totaal

24,61/17,61 24,61/20,45 -/15,06 -/5,43

65,55

-/2,84

- 151 -

0,4

8,9



dissertaties

overige wetenschappelijke publikaUes

overige vakpublikaUes

1

20 18

1

11

1 0

VAKGROEP Organische chemie Anorg. chemie Fysische chemie lnstrum. Analyse Fysische Techn. Chemische Techn. Elektro chemie Afdeling

2

1 1 1 1

37 10 13 19

4

1 7

128

7

T-2

1.5. Gegevens voor dwarsinventarisatie LABEL: H

VAKGROEP:

THEMA:

TO Bio Org. Chemie Spectro + Kwant. Chem. Synth. + Mech. v. Nat. St. Expl. Org. Synth. * Mol. Spectrometrie

~ r:Q.

TI Anal. scheidingsmeth. * Mol. spectrometrie BMGT-onderzoek Milieu-chemie

• • •

IJ:l

0

r....

z H

0

§ H

~

H

IJ:l

~

~

....:I

IJ:l

....:I

~

z~

0

• • •

•

• •• •• •

• •

•

TF Disperse systemen Afvalwaterreiniging Verwerking vast afval Ontw. Proc. App. Voedingsmiddelen Techn.

•

• • • • • •

•

•

• • • • • • • • • • • •

TC Fischer Tropsch Koolhydraten Reaktork. onderz. Polymeerchemie

• • • • • • •• • • •

TE Elektrochemie Grensvlakken halfgel. Coagulatie en stroming Elektro-osm. ontwateren

*

~

•

TA Kat. steenk. conv. KoBrdinatie chemie TP Chemie v.d. Vaste St.

8

• • • •• • • •

in twee vakgroepen - 152 -

•

8 ~

::>-

A£deling der Scheikundige Technologie


2. (Vak)groepen 2.1. (VAK)GROEP Basisonderwijsgroep Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: (VAK)GROEP BAS ISONDERWIJSGROEP

tweede v/t

eerste cob.r. v/t

Totaal

a.b.r. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t 0,4

0,4/-

0,4/-

2.2. VAKGROEP Organische chemie

b. Regelmatige kontakten: - Leden van de SON-werkgemeenschap voor Organodynamica; Leden van de sektie Scheikunde van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. c. Vakgroep Polymeerchemie: aanbrengen van substraten op polymere dragers.

Onderzoekthema's I Bio-organische chemie Samenwerkingsverbanden: a. Ge!nstitutionaliseerde kontakten: - Vakgroep TI: werkgroep molekuulspectrometrie; Werkgroep katalyse architektuur.

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP ORGANISCHE CHEMIE (TO)

eerste c.b.r. v/t

Bio Organische Chemie Spectro en Kwantum Chemie Synthese en me-/0,45 chanisme van natuuratoffen Exploratieve org. synthese Molecuul spectro- -/0,45 metrie Totaal

-/0,90

a.b.r. v/t 1,38/-

derde v/t

TOTAAL

-/1,50 -/0,08

2,96

tweede v/t totaal v/t 1,38/-

0,89/1,61 0,89/1,61 -/2,61

5,11

2,16/0,49 2,16/0,94

3,10

1,00/1,00 1,00/1 ,00 0,08/-

.

0,08/0,45 -/0,85

5,51/3,10 5,51/4,00 -/4,96

- 153 -

2,0 1,38

-/0,08

14,55

T-3



Wetenschappelijke output: overige wetenschappelijke publikaties H:"Buck, A model description for the initiation of conformational changes in DNA via the P(V) residues. Part I. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas, 99 (1980), 181-182.

J. van Lier, D. van Aken, J. Reinders, H.M. Buck, De invloed van vijf-gekoBrdineerde fosfor op conformatieveranderingen in DNA. SON-Diskussiegroep Biomoleculaire Chemie, 13 en 14 oktober 1980.

H. Buck, D. van Aken, J. van Lier, M. Kemper, Mechanism for the conversion of right-handed DNA helices into the left-handed isomers. Part II. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas, 2! (1980), 183-184. D. van Aken, 1.1. Merkelbach, A.S. Koster, H.M. Buck,* Selectivity in reactions of tricyclic phosphatranes. Pseudo-equatorial nucleophilic attack on the trigonal bipyramical configuration of phosphorus. X-ray crystal structure of [EtSP(OCH2CH2)3NtBF4-' J.C.S., Chem. Comm. (1980), 10451046. D. van Aken, A.M.V.F. Castelijns, H.M. Buck, Solvolysis of a cyclic phosphonate with retention of the ring caused by orientation and steric effects. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas 99 (1980), 322-323. M.M.C.F. Castelijns, D. van Aken, P. Schipper, J.J.C. van Lier, H.M. Buck, Salt-induced conversions of P(V) into P(IV) insolvents of different polarity. A tentative model for the initiation of conformational changes in DNA via the P(IV) residues. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas, 99 (1980), 380-383. overige vakpublikaties H.M. Buck, Generation and storage of biochemical energy Chem. Weekblad, 1980 - jan. overige wetenschappelijke aktiviteiten Voordrachten: Werkgemeenschap voor Organodynamica 30 mei 1980. - 154 -

T-4

A.M.C.F. Castelijns, D. van Aken, P. Schipper, H.M. Buck, Simulatiemodellen voor de hydrolyse van dinucleoside fosfaten. Werkgemeenschap voor Organodynamica, 17 en 18 november 1980. J.J.C. van Lier, D. van Aken, W.J.A. Reinders, H.M. Buck, Modelbeschouwingen voor informatieoverdracht in DNA. Een theoretische en experimentele studie. II Spectro- en Kwantumchemie Samenwerkingsverbanden GeInstitutionaliseerde verbanden: - Vakgroep TI: werkgroep Molekuulspectrometrie; Leden van de SON-werkgemeenschap voor Spectro- en Fotochemie; Leden van de SON-werkgemeenschap voor Organodynamica; Leden van de sektie Scheikunde van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. Wetenschappelijke output: dissertaties M.J • H. Kemper, A theoretical study of the spectrophysics and photochemistry of formaldehyde. Thesis, Eindhoven, 1980. overige wetenschappelijke publikaties J.H.H. Hamerlinck, P. Schipper, H.M. Buck, ESR study of X-irradiated [HP(OCH2CH2)3N]BF4: Phosphorus in a trigonal bipyramidal configuration with the unpaired electron in apical position. J. Am. Chem. Soc., ~, (1980), 5679-5680.



J.H.H. Hamerlinck, P. Schipper, H.M. Buck 3,3,3' ,3'-Tetramethyl-l,I'- spirobi [3H-2,I-benzoxaphosph(V)ole]-I-yl radical: Evidence of a correlation between pseudorotation and stereoisomerization. J.C.S., Chem. Comm., (1980), 975977.

spectra van formaldehyde dimeren. Enkele analogie~n tussen de chemie van H2CO, H2N2 en C2H4 III Synthese en mechanisme van natuurstoffen

R.H.A.M. Brounts, P. Schipper, H.M. Buck, Stereospecific quenching of the bicyclo [5.4.1] dodecapentaenyl cation. Evidence of orbital symmetry control. J.C.s., Chem. Comm. (1980), 522524. H.M.J. Gillissen, P. Schipper, P.J.J.M. van 001, H.M. Buck, Intramolecular electron transfer in 9-arylseleno-bicyclo[4.2.l] nona2,4,7-trien-9-yl and bicyclo[4.2.1]nona-2,4-dien-9-ylcarbanions by the aryl ligands. J. Org. Chem., 45 (1980), 319328. --H.M.J. Gillissen, P. Schipper, H.M. Buck, Reductive elimination and skeletal rearrangement of a-hydroxy selenide derivatives of bicyclo[4.2.1]nonatriene in a super acid medium. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas, 99 (1980), 346-347. --P.J.M. Reijnders, R.G. van Putten, J.W. de Haan, H.N. Koning, H.M. Buck, Conformational dependence in the photochemistry of (E,E)-germacra1(10),4,7(11)-triene. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas, 99, (1980), 67-69. --overige wetenschappelijke aktiviteiten .......... Voordrachten: Werkgemeenschap voor Spectro- en Fotochemie, 27 en 28 nov. 1980. J.H.H. Hamerlinck, P. Schipper, H.M. Buck, Struktuur van fosforanylradicalen: pIV,pV en pVI. Een ESR-studie. M.J.H. Kemper, H.M. Buck, Berekening van infrarood en Raman -~-

T-5

Samenwerkingsverbanden a. Getnstitutionaliseerde kontakten: - Vakgroep TI: werkgroep molekuulspectrometriej - Werkgroep katalyse-architektuur. b. Regelmatige kontakten: - Leden van de SON-werkgemeenschap voor Organodynamica; - Leden van de SON-werkgemeenschap voor Eiwitonderzoek; - Leden van de sektie Scheikunde van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. c. Incidentele kontakten: - Vakgroep Polymeerchemie: aanbrengen substraten op polymere dragers. overige wetenschappelijke publikaties L:A:AE. Sluyterman, J. Wijdenes, The effect of thiol compounds on the autolysis of papain. Eur. J. Biochem., 113 (1980), 189193. ---W.A.J. de Loos, A.J.W. van den Berg van Kuijk, H.M. van Iersel, J.W. de Haan, H.M. Buck, Sulphur participation in cyclization reactions. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas, 99 (1980), 53-57. 1.1. Merkelbach, H.M. Buck, Mechanism of action of coenzyme B12. Quantum-chemical considerations. Recl. Trav. Chim. Pays-Bas, 99 (1980), 166-169. --M.M.E. Scheffers-Sap, H.M. Buck, Effect of hydration and ribose ring puckering on the enthalpy of hydrolysis of cyclic adenosine 3',5'monophosphate. A quantum-chemical study. J.Arn. Chem. Soc., 102, (1980), 64226424.

Afde1ing der Scheikundige Techno1ogie

Wetenschappe1ijk Vers1ag 1980

overige wetenschappelijke aktiviteiten Voordrachten: Sektie voor Organisatie Chemie der KNCV, 2 oktober 1980.

V Molekuulspectrometrie

H.M. Buck, Organisch chemisch onderzoek in de vakgroep Organische Chemie van de THE, in het bijzonder het bio-organisch onderzoek. Werkgemeenschap voor Organische Synsthese, 28 oktober 1980. H.M. Buck, Synthese en eigenschappen van bio1ogische mode1stystemen. Werkgemeenschap voor Organodynamica, 17 november 1980. M.C.A. Donkersloot, H.M. Buck, Kwantumchemische berekeningen (abinitio en MINDO/3 aan hydridetransfer-reakties. Ret mo1ekulair- dynamisch geirag van het redoxkoppel NADH/NAD • Werkgemeenschap voor Spectro- en Fotochemie, 27 november 1980 P.J.J.M. van 001, H.M. Buck, Conformatie-transmissiemodellen voor cyclisch adenosine monofosfaat. Een quantumchemische studie. IV Exploratieve organische synthese Overige wetenschappelijke publikaties C.G.M. Janssen, P.M. van Lier, H.M. Buck, E.F. Godefroi, Synthesis of 2-(2-aryl-2-p-toluenesulfonyl)ethyl-1,3-dioxolanes. J. Org. Chem., 44 (1979), 4199-4202. --C.G.M. Janssen, P.M. van Lier, P. Schipper, L.H.J.G. Simons, E.F. Godefroi, 4,5,6,7-tetrahydrobenzo[6]thiophenes via diisobutylaluminum hydride mediated detosy1ation Reactions J. Org. Chem., ~ (1980), 3159-3163. C.G.M. Janssen, and E. Godefroi Trans-1-chloro-5-(ethoxyethoxy)-pentene-2.

-~-

T-6

Samenwerkingsverbanden a. Getnstitutionaliseerde kontakten: geen. b. Regelmatige kontakten: - Leden van de SON-werkgemeenschap voor Spectro- en fotochemie; - Leden van de SON-werkgemeenschap voor Organodynamica; - Leden van de sektie Scheikunde van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen; c. Incidentele kontakten: - Vakgroep TA en vakgroep TC sektie polymeerchemie. Overige wetenschappelijke publikaties ~ van Dommelen, J.W. de Haan, H.M. Buck,* Linear electric fir3d (LEF) effects in halogen induced C chemical shifts in cyc10hexanes and methylene cyclohexanes. Org. Magn. Res., 13, (1980), 447-450. --J. Schreurs, C.A.H. van NoordenMudde, L.J.M. van de Ven, J.W. de Haan,* 13C-1 H spin-spin couplings in cyclic a,a-unsaturated enones and their protonated derivatives. Measurements and quantum- chemical calculations. Org. Magn. Res., 13, (1980), 354358. --J.W. de Haan, L.J.M. van de Ven, H. Vlems, M.M.E. Scheffers-Sap, H. Gillisen, H.M. Buck,* Substituent effects in 13C NMR spectra of 6-endo-substituted 9-thia-bicyclo[3.3.1]non-2-enes. Tetrahedron, 36, (1980), 799-805.



2.3. VAKGROEP Anorganische Chemie

- Vakgroep Chemische Technologie, Universiteit van Amsterdam dr. J.A. Moulijn; - Research group on Catalysis of the Council of Europe i.h.b. prof. E.G. Derouane (Namen, Belgie) en dr. J.C. Vedrine (CNRS Villeurbanne Frankrijk); - Vakgroep Anorg. Chemie U.v.A., prof.dr. K. Vrieze. c. Incidentele kontakten: - Laboratorium voor Vaste Stof Chemie en Katalyse, Universite Catholique de Louvain, Belgie, dr. B. Delmon en dr. P. Grange; - Akzo Chemie B.V. Ketjen Catalysts, Amsterdam; Afdeling Scheikundige Technologie, THT, ir. A.C. Zwaga; Shell Research B.V. Amsterdam, dr. A.L. Farragher; - Vakgroep Organische Chemie THD, prof.dr.ir. H. van Bekkum; - Akzo Chemie (Ketjen catalysts Amsterdam) ; - Dow Chemical Terneuzen, dr.ir. T. van Sint-Fiet; - ESSO Nederland, dr.ir. W. Koetsier, dr.ir. T.M. Wortel.

Thema's I Katalyse in de steenkoolconversie Samenwerkingsverbanden a. GeInstitutionaliseerde kontakten: - SON-werkgemeenschap Kata1yse; - Synthesegasprojekt van de SONwerkgemeenschap voor Katalyse; - Chem. Engin. Dep. University of Delaware - prof.dr. B. Gates. b. Regelmatige kontakten: - Kontakt met de groep van prof.dr. V. Ponec (RUL); - Kontakt met de groep van prof.ir. J. Geus (RUU); - Researchgroup on Catalysis of the Council of Europe; - Afdeling Chemische Technologie, Universiteit van Delaware, U.S.A., dr. J.R. Katzer en dr. B.C. Gates; - Afd. Scheikunde, Carleton University, Canada, dr. C.H. Amberg; - Afd. Algemene en Anorganische Chemie, Universiteit van Rome, Itali~, dr. M. LoJacono en dr. M. Schiavelloj - Chemisch Laboratorium RVO/TNO Rijswijk, dr. J. Medema;

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP ANORGANISCHE CHEMIE (TA)

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

TOTAAL

-/0,35

7,4

totaal v/t

Katalyse in de -/0,1 steenkoolconversie Cotirdinatie ch.

0,5/1,80 0,5/1,80

Totaal

2,8/3,55 2,8/3,65 -/2,9

-/0,1

derde v/t

2,3/1,75 2,3/1,85 -/2,9

Dissertaties A.J.A. Konings, Hydrodesulfurisation catalysts. Structure and activity, Diss. Eindhoven 1980.

- 157-

2,3 -/0,35

9,7

H.P.A.M. van der Staak, Vibrational spectroscopie investigation of various single crystal borates, THE, 1980.

T-7

Afdeling der Scheikundige Technologie Overige wetenschappelijke publikaties R. Prins, Modern processes for the catalytic reforming of hydrocarbons, chemistry and Chemical Engineering of Catalytic Processes, p. 389, 1980, R. Prins en G.C.A. Schuit (eds.) •


T-8

F. Roozeboom, M.C. MittelmeijerHazeleger, J.A. Moulijn, J. Medema, V.H.J. de Beer, P.J. Gellings, Vanadium oxide monolayer catalysts. 3. A Raman spectroscopic and temperature-programmed reduction study of monolayer and crystal-type vanadia on various supports, J. Phys. chem. 84, 2783 (1980).

Z. Maskos, J.H.C. van Hooff, The information of Ni-Cu alloys in zeolite Y as studied by the ferromagnetic resonance method, J.Catal. 66, 73 (1980). A.J.A. Konings, V.H.J. de Beer, D.C. Koningsberger, Sulfided supported tungsten and molybdenum catalysts promoted by nickel or cobalt. An ESR study, J.P. Fraisard en H.A. Resing (eds.), Magnetic Resonance in Colloid and Interface Science, 449, 1980, Reidel Publ. Comp., Dordrecht. M. Houalla, D.H. Broderick, A.V. Sapre, N.K. Nag, V.H.J. de Beer, B.C. Gates, H. Kwart, Hydrodesulfurisation of methyl-substituted dibenzothiofenes catalysed by sulfided CO-Mo/Y-Al 2 0 J. Catal. 61, 523 (1980).3 R. Thomas, M.C. MittelmeijerHazeleger, F.P.J.M. Kerkhof, J.A. Moulijn, J. Medema, V.H.J. de Beer, Comparison of the structure of supported molybdenum oxide and tungsten oxide catalysts, Proc. Climax Third Int. Conf. on the chemistry and uses of molybdenum, 85, 1979, H.F. Barry en P.C.H. Mitchell (eds.). R. Thomas, F.P.J.M. Kerkhof, J.A" Moulijn, J. Medema, V.H.J. de Beer, On the formation of aluminum tungstate and its presence in tungsten oxide on y-alumina catalysts, J. Catal. 61, 559 (1980). R. Thomas, J.A. Moulijn, V.H.J. de Beer, J. Medema, Structure/Metathesis-activity relations of silica supported molybdenum and tungsten oxide, J. Molec. Catal. 8, 161, (1980).

G.C.A. Schuit, B.C. Gates, Catalytic oxidation, R. Prins, G.C.A. Schuit (eds.), Chemistry and Chemical Engineering of Catalytic Processes, 461, 1980, Slijthoff & Noordhoff. I. Matsuura, R. Schut, K. Hirakawa, The surface structure of the active bismuth molybdate catalyst, J. Catal. 63, 152 (1980). J.H.C. van Hooff, Industrial catalytic partialoxidation processes, R. Prins en G.C.A. Schuit (eds.), Chemistry and Chemical Engineering of catalytic Processes, 507, 1980. Sijthoff & Noordhoff. J.H.C. van Hooff, "Cracking Catalysts" 161-180 uit: Chemistry and Chemical Engineering of Catalytic Processes, R. Prins en G.C.A. Schuit Eds. Sijthoff en Noordhoff 1980. J.H.C. van Hooff, "The conversion of methanol to hydrocarbons using a new type of zeolite as catalyst (Mo-bil Process) 599-619 uit: Chemistry and Chemical Engineering of Catalytic Processes, R. Prins en G.C.A. Schuit Eds. Sijfhoff en Noordhoff 1980. J.P. van den Berg, J.P. Wolthuizen J.H.C. van Hooff, "The conversion of dimethylether to hydrocarbons on zeolite H-ZSM-5 The reaction mechanism for formation of primary olefins. 649-660 Proc. 5th Int. Conf. on Zeolites (ed. Rees) Napels 1980.

- 158 -



J.P. Wolthuizen, J.P. van den Berg, J.R.C. van Hooff, "Low Temperature reactions of olefins on partially hydrated zeolite H-ZSM-S" .p.8S-92 uit: Catalysis by zeolites B. Imelik et al. Eds. Elsevier Amsterdam 1980.

-

V. Bolis, J.C. Vedrine, J.P. van den Berg, J.P. Wolthuizen, E.G. Derouane, "Adsorption and activation of ethene by zeolite H-ZSH-S" J.C.S. Faraday I ~ 1606-1616 (1980).

Katalyse THD, prof. J. Scholten; Katalyse RUU, prof. W. Drenth; Anorg. Chemie UvA, dr. D. Stufkens; Vakgroep Fysische Technologie (prof. M. Tels, ir. A. Bolt).

Overige wetenschappelijke publikaties ~ Schutten, T.P.M. Beelen, The role of hydrogen peroxide during the autoxidaton of thiols promoted by bifunctional polymer-bonded cobaltphthalocyanine catalysts J. Mol. Catal. 10, 85 (1981).

Overige wetenschappelijke aktiviteiten V.H.J. de Beer, "Carbon-supported sulfide catalysts", lezingen: - Gulf Science and Technology Company Pittsburgh, USA, 18 aug. 1980. - The Pennsylvania State University, University Park, USA, 19 aug. 1980. - American Cyanamid Company, Stamford, USA, 20 aug. 1980. - E.I. du Pont de Nemours & Company, Wilmington, USA, 21 aug. 1980. - The University of Utah, Salt Lake City, USA, 3 sept. 1980. - Chevron Research Company, Richmond, USA, 5 sept. 1980. - New Mexico Department of Energy and Minerals, Santa Fe, USA, 9 september 1980. II KoBrdinatiechemie Samenwerkingsverbanden a. GeInst1tutionaiiseerde kontakten: - SON werkgemeenschap KoBrdinat1een Organo-metaalchemie; - Vakgroep Polymeerchemie TC, dr.ir. A.L. German, P. Piet. b. Regelmatige kontakten: - Vakgroep Elektrochemie, prof. E. Barendrecht, drs. F. v.d. Brink, 1r. J. Schreurs; - Polymeerchemie RUG, prof. G. Challa; - KoBrdinatiechemie RUL, prof. J. Reedijk; - 159 -

T-9

J.H. Schutten, C.R. van Hastenberg, P. Piet, A.L. German, Macroporeus styrene-divinylbenzene copolymers as carriers for poly(vinylamine)-cobaltphthalocyanine oxidation catalysts. Angew. Makromol. Chem. 89, 201 (1980). VAKGROEP Fysische Chemie Thema: Chemie van de Vaste Stof Samenwerkingsverbanden a. Geinstitut10naliseerde kontakten: - SON chemie van de vaste stof; - SON werkgemeenschap Kristal-en Struktuur-onderzoek; - SON werkgemeenschap chemie van de vaste stof; - HOTEMA; b. Regelmatige kontakten: - CFT Philips; - R.U. Utrecht voor eenkristal intensiteiten met rHntgenstraling; - Philips Natuurkundig Laboratorium Eindhoven; - Vakgroepen NV, TA, EV; - DFVLR Stuttgart; - RIG Licht Philips; - Kon. Mij de Schelde. c. Incidentele kontakten: Apatiet onderzoek samen met K.U. Nijmegen en R.U. Gent.



T-I0

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP FYSISCHE CHEMIE (TP) Chemie van de vaste stof

tweede v/t

eerste c.b.r. vlt

a.b.r. v/t

totaal v/t

3,8/1,0

3,8/1,0

Wetenschappelijke output: dissertaties P.J.M. van der Straten, Growth and Characterization of liquid phase epitaxially grown spinel ferrite films Eindhoven, november 1980.

-/1,8

derde v/t

-/1,2

TOTAAL

7,8

R.M.H. Verbeeck, H.J.M. Heijligers, F.C.M. Driessens, H.G. Schaeken, Effect of dehydration of calcium hydroxylapatite on its cell parameters Z. anorg. Allg. chern. 466 76-80 (1980).

overige wetenschappelijke publikaties F.J.J. van Loo, G.F. Bastin, J.W.G.A. Vrolijk, J.J.M. Hendriks, Phase relations in the systems FeNi -~10, Fe-Co-Mo and Ni-Co-Mo at 1100° C. Journ. of the Less-common Metals, ~,(1980) 225-230.

P.J.M. van der Straten, R. Metselaar, Liquid phase epitaxial growth of lithium-ferrite-aluminate films Journ. of Crystal Growth, 48 (1980) 114-120.

M.A.J.Th. Laheij, F.J.J. van Loo, R. Metselaar, Phase relations in the Fe-Cr-O system at 1200° C. Investigated by means of a diffusion couple Technique Oxidation of Metals, ~, nr.3 (1980) 207-215. M.A.J.Th. Laheij, F.J.J. van Loo, R. Metselaar, 9th Int. Symp. Reactivity of Solids, 1-6 sept., Krakau. Phase relations and diffusion paths in the systems Cu-Ni-o and Cu-Co-O at 1000° C. J.W.G.A. Vrolijk, L.R. Wolff, Crystallography of aligned Cu-In eutectoid. Journ. of Crystal Growth 48 (1980) 85-92. R.M.H. Verbeeck, F.C.M. Driessens, H.G. Schaeken, H.J.M. Heijligers, Diffusion inhibition as a mechanism for the caries-reducing effect of fluoride. Caries Rs. 14, 311-314 (1980).

P.J.M. van der Straten, R. Metselaar, LPE growth of Mn-, Ni- and Al- substituted copper ferrite films. J. Applied Phys, 51(6) 3236-3240 (june 1980). P.J.M. van der Straten, Th. Kwaaitaal, W.M.M.M. van den Eijden, The magnetostriction of aluminum substituted nickel ferrites J. Phys. Chern. Solids, 41, (1980) p. 925-928. --L.R. Wolff, A Cermet Emitter for a Thermionic Convertor Boek: "Energy and Ceramics" proc. 4th Int. Meeting St. Vincent 28-31 May 1979, 1051-1065. D. van Aken, 1.1. Merke1bach, A.S. Koster, H.M. Buck,* Selectivity in reactions of tricyclic phosphatranes. Pseudo-equatorial nucleophilic attack on the trigonal bipyramical configuration op phosphorus. X-ray crystal structure of [EtSP(OCH2CH2)3N]~F~-. J.C.S., Chern. Comm. {1980), 10451046.

- 161 -



overige vakpublikaties H. de Jonge Baas, F.C. KrUger, J.W.G.A. Vrolijk, Determination of the spectrum of an X-ray diffractometer tube. Norelco reporter 26 (1979)no. 3, 26-27 --Cermet Project-Progress Report No.1, Annual Report 1979.

G.F. Bastin, K. Osinski, - Textuur en morfologie van de reaktielagen in Fe All ! x -x diffusiekoppels. J.A. van Beek, S. Stolk, Reaktiediffusie in de systemen Fe-Sn en Ni-Sn.

overige wetenschappelijke aktiviteiten R. Metselaar, L.R. Wolff, Voordracht American Ceramic Society, April 1980, Chicago A cermet emitter for a thermionic energy convertor. L.R. Wolff, C.J. Heijnen, G.P. v.d. Mouw, Cr 0 , Al 0 -MO as a Thermionic 2 3 2 3 Emitter Material. Voordracht op European Thermophysical Properties Conference 7. R. Metselaar, Deelname als ass. member van de "Commission on High Temperatures and Refractory of the IUPAC". R. Metselaar, Deelname op uitnodiging aan de workshop EMMSE-WECC te Frascati (Itali~)J als referee voor het tijdschrift JEMMSE. P.J.M. van der Straten, voordracht wet. bijeenkomst te Lunteren, 24-25 maart 1980. De spanningsgeinduceerde uniaxiale magnetische anisotropie in LPE gegroeide spinelferrietfilms. F.J.J. van Loo, Symp. Reaktiviteit van de vaste stof 14-15 jan. Wageningen - Phase relations and diffusion paths in multi phase ternary systems (lezing). F.J.J. van Loo, - Call. Materiaalkunde, Delft 3 mei. Het bepalen van binaire en ternaire fasendiagrammen met behulp van de diffusiekoppeltechniek (lezing). Voordrachten tijdens de wet. bijeenkomst Werkgemeenschap Metalen FOMTNO, 13 mei Veldhoven: F.J.J. van Loo, - Diffusie in meerfasige ternaire systemen. - 161 -

T-11

Voordrachten tijdens de wet. bijeenkomst Werkgemeenschappen Chemie van de Vaste Stof en Kristal- en Struktuurchemie, 24-25 maart te Luntereo: M.A.J.Th. Laheij, Phase relations and diffusion paths in the systems Cu-Ni-O and Cu-Co-O K. OSinski, - The fe-Zn-Al system. F.J.J. van Loo, - Multiphase diffusion. dienstverlening F.C.M. Driessens, H.J.M. Heijligers, J.W.G.A. Vrolijk, J.A. van Beek, Ned. T. Geneesk. 124, nr. 44, 1980, 1861-1863. Congresbijdrage: H.J.M. Heijligers, Analysis of renal calculi with physical methods. Proceedings of the 21st Dutch Federation Meeting, Nijmegen, 9-11 april 1980, 34 lekture 166. 2.4. VAKGROEP "Instrumentele analyse" Onderzoekthema's I Analytische Scheidingsmethoden (Elektroforese, gas- en vloeistofchromatografie geintegreerd met massaspectrometrie en computer!microprocessordatasystemen!met als belangrijkste techniek: 1. ontwikkeling en integratie van technieken 2. toepassing op chemisch technologisch biomedisch en milieuchemisch gebied.



Samenwerkingsverbanden

Comenius Un., Bratislava (prof. S. Stankoviansky, dr. D. Kanniansky); St. Elizabeth Ziekenhuis Tilburg (dr. E. de Jong); Rijksuniversiteit Leiden, (dr. 0. Driessen, dr. H. Beukers); Academisch Ziekenhuis Utrecht (dr. Thijssen)j Katholieke Universiteit Nijmegen, (dr. C. de Bruyn en dr. K. Lamers) ; M.S. Instituut Melsbroek (B), (dr. P. Delmotte); Zoologisch Lab. RU, Utrecht (dr. C. van Dongen). c. Incidentele kontakten: Een groot aantal min of meer inc identele kontakten met andere buitenlandse instellingen en ziekenhuizen.

a. Getnstitutionaliseerde kontakten: - Bereidingsmethoden kortlevende radioisotopen voor medische doeleinden; - Bloedoxygenatie. b. Regelmatige kontakten: Academische Ziekenhuis, R.U. Gent, Afd. Nefrologie,(Prof. Ringoir); Academisch Ziekenhuis Utrecht (dr. J. Thijssen, Dr. J. Poortman); St. Annaziekenhuis Geldrop (Dr. J. Hulsman); St. Josephziekenhuis (Dr. C. Vink); Med. Faculteit Rotterdam (prof. A. Verspril1e); TH Bratislava (prof. J. Garaj, dr. M. Bajus, dr. J. Krupclk); Comenius Un. Bratislava (dr. L. Sojak),; Universite de Paris VII (prof. Dubois, dr •.J. Chretien); Karo1inska Un. Stockholm (prof. Blomstrand); Un. van Pretoria (prof. Pretorius); Charles Un. Prague (dr. J. Vaclk, dr. Rehak); Academisc h Ziekenhuis Gent, ( prof. Ringoi r) ;

Dissertaties F.E.P. Mikkers, Isotachophoresis and zone electrophoresis in narrow bore tubes, THE 1980.

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP INSTRUMENTELE ANALYSE (TI)

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t

Anal. scheidingsmethoden Molecuul spectro. B.M.G.T.-onderzoek: Analyse v. biologisch akve stoffen in lichaamsvloeistoffen en andere media. Milieu chemie

0,20/0,3

Totaal

2,95/1,96 2,95/1,96 -/0,8

1,45/1,36 1,45/1,36

-/1

3,81

1,20/1,20/-/0,8 0,10/0,30 0,10/0,30

-/0,5

2,0 0,9

0,5

0,20/0,30

- 162 -

-/1 ,5

7,21

T-12


Wetenschappelijk Vers1ag 1980

Overige wetenschappelijke publikaties L. Sojak, I. Ostrovsky, P.A. Leclercq, J.A. Rijks, Identification of n-hepta- and n-octadiene by high-resolution gas chromatography using structureretention correlations and mass spectrometry. J. chromatogr., 191 (1980) 187-198. -

Spectrometry and Allied Topics, New York~ May 1980.

V.P. Uralets, J.A. Rijks, P.A. Leclercq, Syn-anti isomerisation of 2,4- dinitrophenylhydrazones of volatile carbonyl compounds in capillary gas chromatographic - mass spectrometric analysis. J. Chromatogr., 194 (1980) 135-144. ---M. Bajus, V. Vesely, P.A. Leclercq, J.A. Rijks, Steam cracking of hydrocarbons. 3 Straight-run naphtha. Ind. Eng. Chem" Prod. Res. Dev. 19 (1980) 556-563. '

M. Bajus, V. Vesely, K. Spirkova, J.H.M. van den Berg, P.A. Leclercq, J.A. Rijks, Steam cracking of hydrocarbons. 4. Analysis of highboiling products from naphtha in a quartz reactor. Ing. Eng. Chem., Prod. Res. Dev" l! (1980) 564-568. J.E. Dubois, J.R. Chretien, L. Sojak, J.A. Rijks, Topological analysis of the behaviour of linear alkenes up to tetradecanes in gas liquid chromatography on squalane. J. Chromatogr., 194 (1980) 121-134. ---C.A. Cramers, J.A. Rijks, Micropacked columns in gas chromatography: An Evaluation. "advances in Chromatography: ~, Ed. J.C. Giddings, E. Grushka, J. Cazes, Ph. R. Brown, Marcel Dekker, Inc., New York, 101-161, (1980). P.A. Leclercq, G.J. Scherpenzeel, C.A. Cramers, The ultimate in capillary GC/MS coupling. Presented at the 28th Annual Conference on Mass

- 163 -

T-13

C.A. Cramers, P.A. Leclercq, Physical phenomena occurring when gases flow through capillary tubes. Presented at the 2nd Scientific Meeting of the European Academy of anaesthesiology, Nijmegen, okt. 1980. C.A. Cramers, P.A. Leclercq, Increased speed of analysis in directly coupled GC/MS, Capillary GC at sub-atmospheric outlet pressures. Presented at the 13th Intern. Symposium on Chromatography, Cannes, juli 1980. P.A. Leclercq, G.J. Scherpenzeel, C.A. Cramers, The ultimate in capillary GC/MS coupling. Proceedings of the 28th Annual Conference on mass spectrometry and allied topics, New York, N.Y., May, 1980, 123-124.

Z. Dey!, F.M. Everaerts, Z. Prusik, P.J. Svendsen (ed.), J. chromatogr., Library, 18 (1980) Electrophoresis. --F.M. Everaerts, J.L. Beckers, J. Chromatogr., Library, 1! (1980) Moving boundary electrophoresis in narrow-bore tubes. J. Vacik, F.M. Everaerts, J. Chromatogr., Library, 18 (1980) Analytical isotachophoresis F.M. Everaerts, F.E.P. Mikkers, In Biomedical and Biological Applications of Isotachophoresis, A. Adam and C. Schots (ed.), Elsevier Sci. Publ. Compo 1980, 1-40. Isotachophoresis. A general introduction

Th. P.E.M. Verheggen, F.E.P. Mikkers, D.M.J. Kroonenberg, F.M. Everaerts, In Biomedical and Biological Applications of Isotachophoresis. A. Adams, C. Schots (ed.), Elsevier Sci. Publ. Compo 1980, p. 41-46. A new construction for column coupling in isotachophoresis.



F. Oerlemans, Th. Verheggen, F. Mikkers, F. Everaerts, Ch. De Bruyn, In Biomedical and Biological Applications of Isotachophoresis, A. Adam and C. Schots (ed.), Elsevier Sci. Publ. Compo 1980, p. 63-69. Isotachophoretic separation of serum purines and pyrimidines.

V.P. Uralets, J.A. Rijks, P.A. Leclercq, The effect of pressure Syn-anti isomerisation of 2,4-dinitrophenylhydrazones of volatile car-bonyl compounds in capillary gas chromatographic - mass spectrometric analyses. J. Chromatogr., 194 (1980) 135-144.

F. Mikkers, S. Ringoir, In Biomedical and Biological Applications of Isotachophoresis, A. Adam and C. Schots (ed.), Elsevier Sci.Comp. 1980, 127-141 Isotachophoresis of uremic metabolites.

P.A. Leclercq, G.J. Scherpenzeel, C.A. Cramers, The ultimate in capillary GC/MS coupling. Proceedings of the 28th Annual Conference on mass spectrometry and allied topics, New York, N.Y., May 1980, 123-124.

F. Mikkers, Th. Verheggen, F. Everaerts. J. Hulsman, C. Meyers, J. Chromatogr., 182 (1980) 496-500 Direct determination of valproate in serum by isotachophoresis. A comparison with a routine gas chromatographic method. T. Verheggen, F. Mikkers, F. Everaerts, F. Oerlemans, C. De Bruyn, J. Chromatogr. 182 (1980) 317 The determination of purines and pyrimidines in human serum. J.L.M. v.d. Venne, J.P.M. Rindt, G.J.M.M. Coenen, C.A. Cramers, Chromatographia, 13 (1980) 11. Synthesis of a Nonpolar, Chemically Bonded Stationary Phase with Low Residual Hydroxyl Group Content. J. Krupcik, P.A. Leclercq, J. Garaj, A. Simova, Analysis of alkylated mixtures of polychlorinated biphenyls by capillary gas chromatography - mass spectrometry. J. Chromatogr., 191 (1980) 207-220. L. Sojak, I. Ostrovsky, P.A. Leclercq, J.A. Rijks, Identification of n-hepta- and n-octadienes by high-resolution gas chromatography using structureretention correlations and mass spectrometry. J. Chromatogr., 191 (1980) 187-198.

- 164 -

T-14

M. Bajus, V. Vesely, P.A. Leclercq, J.A. Rijks, Steam cracking of hydrocarbons. 3. Straight-run naphtha; Ind. Eng. Chem., Prod. Res. Dev., 19 (1980) 556-563. --M. Bajus, V. Vesely, K. Spirkova, J.R.M. van den Berg, P.A. Leclercq, J.A. Rijks, Steam cracking of hydrocarbons. 4. Analysis of highboiling products from naphtha in a quartz reactor. lng. Eng. Chem., Prod. Res. Dev., ~ (1980) 564-568. Overige wetenschappelijke aktiviteiten J.A. Rijks, Gastcollege aan de Charles University Prague. "Recent Developments in glass capillary column technology" (April 1980) G. Rutten, Analytisch Sectie KNCV, "Effluent split stuur systeem voor glazen kapillaire kolommen en automatische monsterintroduktie" (mei 1980) (lezing) J .A. Rijks, Diskussiedag capillaire gaschromatografie georganiseerd door firma lnterscience. "Possibilities and limitations of glass and fused silica capillary gaschromatography columns". (september 1980) (lezing).



J.A. Rijks, Hewlett Packard Avondale, U.S.A. "Important criteria in the optimization of glass and fused silica capillary columns".

at sub-atmospheric outlet pressures. Presented at the 13th International Symposium on chromatography, Cannes, juli 1980.

J.A. Rijks, Cursus "Capillary Chromatography", Phildelphia, U.S.A. 5-daagse cursus. (okt. 1980). J.A. Rijks, 5-daagse cursus "Caplllaire chromatografie" Eindhoven (mel 1980). C.A. Cramers, Gastcollege aan de Charles University, Praag. "The influence of pressure drop on capillary GC performance. (april 1980). C.A. Cramers, "Evaluation of column performance" presented at the 6th International Symposium Application of chromatography in Industry. Bratislava, september 1980. C.A. Cramers, benoemlng tot associate membre of the International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC). Lezingen: Cursus over isotachophorese, 8 sept. 1980. Symposium over isotachophorese, 9-11 sept. 1980. Beide georganiseerd door F. Everaerts, F. Mikkers and Th. Verheggen. Boerhaave cursus over electrophorese (Universiteit Leiden, Sylvius Laboratorium) 7 nov. 1980. F. Everaerts en Th. Verheggen. P.A Leclercq, G.J. Scherpenzeel, C.A. Cramers, The ultimate in capillary GC/MS coupling. Presented at the 28th Annual Conference on Mass Spectrometry and Allied Topics, New York, mei 1980. C.A. Cramers, P.A. Leclercq, Increased speed of analysis in directly coupled GC/MS. Capillary GC

- 165 -

T-15

T. Buzinkaiova, P.A. Leclercq, J. Krupcik, GC/MS analYSis of extracts obtained from some ethylenebisdithiocarbamates. Presented at the 6th International Symposium on Advances and Application of Chromatography in Industry, Bratislava, sept. 1980. C.A. Cramers, P.A. Leclercq, Physical phenomena occurring when gases flow through capillary tubes. Presented at the 2nd Scientific Meeting of the European Academy of Anaesthesiology, Nijmgen, okt. 1980. P. A. Leclercq, Vacuum outlet GC/MS Presented at the meeting of the Mass Spectrometry Discussion Group of the Royal Dutch chemical Society (KNCV), Wageningen, dec. 1980. Leclercq is regelmatig referent voor Organic Mass Spectrometry en, incidenteel, voor ZWO projektaanvragen. Hij is bestuurslid van de Massa Spectrometrie 'Diskussiegroep van de KNCV (Analytische Sectie). II Molekuulspectrometrie Samenwerkingsverbanden a. Ge!nstitutionaliseerde kontakten: - SON/ZWO Werkgemeenschappen voor 1. Spectra- en Fotochemiej 2. Organodynamica; 3. Werkgroep "molekuulspectrometrie" met de vakgroep "organische chemie". b. Regelmatige kontakten: - Dr. C. Altona, R.U. Leidenj - Dr. F.H.A. Rummens, Univ. of Regina (Canada); - Dr. A. Burcinska, SVST Bratislava.

Afdeling der Scheikundige Technologie Wetenschappelijk Verslag 1980 Overige wetenschappelijke publikaties J. Schreurs, C.A.H. van NoordenMudde, L.J.M. van de Ven, I~W'lde Haan,* C- H Spin-Spin Couplings in Cyclic a,B-Unsaturated Enzines and their protonated Derivatives. Measurements and Quantum Chemical Calculations. Org. Magn. Res. ~, 354 (1980). J.W. de Haan, L.J.M. van de Ven R. Vlems, M.M.E. Scheffers-Sap, H. Gillissen, R.M. Buckt~ Substituent Effects in C NMR Spectra of 6-endo substituted 9thiabicyclo[3.3.1]non-2-enes. Tetrahedron~, 799 (1980). M.E. van Dommelen, J.W. de Raan, H.M. Buck,* The Role of Linear Electric Field Effects in Halogen Induced 13 C NMR Chemical Shifts in Cyclohexanes and Methylenecyclohexanes. Org. Magn. Res. ~, 447 (1980). M.E. van Dommelen, J.W. de Haan, H.M. Buck, Linr~r Electric Field (LEF) Effects in C NMR. Some Model Calculations on 5-Chloro-l-pentene. Org. Magn. Res. 1i 497 (1980). P.J.M. Reijnders, R.G. van Putten, J.W. de Haan, R.N. Koning, H.M. Buck, Conformational dependence in the photochemistry of (E,E)-germacra1(10),4,7(11)-triene. Reel. Trav. Chim. Pays-Bas, 99, (1980), 67-69. --

III BMGT-onderzoek Analyse van biologisch aktieve stoffen in lichaamsvloeistoffen en andere media.

Rege1matige kontakten: - Akademisch ziekenhuis, Afd.; - Nefrologie, prof. Ringoir, Gent;

- St. Jozefziekenhuis, Dialyse afd. Dr. Gerlag, Eindhoven. Andere samenwerkingsverbanden worden genoemd in deelonderzoek 2. IV Milieuchemie Samenwerkingsverbanden a. Ge!nstitutionaliseerde kontakten: geen. b. Regelmatige kontakten: - Gemeente Eindhoven; - IMG-TNO; - Vakgroep cyclotron-toepassingen afd. N. c. Incidentele kontakten: - provincie N. Brabant; - Philips. Overige wetenschappelijke publikaties L.J. Brasser, Luftverunreinigung durch polycyclische aromatische Kohlenwasserstoffe. 358 VDI-Berichte juli 1980. L.J. Brasser, 1.R.F. Colley, Chronic respiratory diseases in children in relation to air pollution. WHO Reports and Studies 28, Edited by the World Health Organization, Regional Office for Europe (1980). H. Zeedijk, Zwavelbalans voor Nederland. Chemisch Weekblad 76 (1980) p. 243.

Overige wetenschappelijke aktiviteiten ]:W. de Haan, Redaktielid Receuil.

Samenwerkingsverbanden

T-16

J.A. Bakker, H. Zeedijk, Luchtverontreiniging door het luchtverkeer op Schiphol. Aeromedica Acta 11 (1971-1979) (121). Overige wetenschappelijke aktiviteiten L.l. Brasser, Medewerking aan Seminair Luchtverontreiniging van PBNA te Bunnik, sept. 1980. L.J. Brasser, Medewerking aan Basiscursus Sociale Geneeskunde, R.U. Leiden, nov. 1980.

-~-

Afdeling der Scheikundige Technologie Wetenschappelijk Verslag 1980

T-17

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP FYSISCHE TECHNOLOGIE (TF)

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t

Disperse systemen Afvalwaterreinig. Verwerk. vaste afvalstof/poeder technologie Ontwerpen v.Proc. apparatuur Voedingsmid.tech.

1,30/1,25 1,30/1,25 0,30/0,30/0,53/1,6 0,53/1,6

Totaal

3,03/2,85 3,03/2,85

-/1,1

-/0,5 -/0,8

4,15 0,3 2,93

0,30/-

0,30/-

0,3

0,60/-

0,60/-

0,6

2.5. VAKGROEP Fysische Technologie Thema's I Disperse systemen Samenwerkingsverbanden a. GeInstitutionaliseerde kontakten: - Industri~le kontakten met CIAGO, Monsanto (i.v.m. fluid bed drogen); - Esso (i.v.m. magn.stabilisatie) en in de toekomst met TNO, TH Twente (i.v.m. steenkoolverbranding); - met prof. dr. ire J.J.M. de Goeij, vakgroep deeltjesfysica t.b.v. onderzoek F1; - afd. Natuurkunde; - stralingsbeschermingsdienstj - DSM Geleen; - afdeling Mijnbouwkunde TH-Delft, vakgroep zeemijnbouwkunde i.v.m. een daar lopend onderzoek naar scheiding van zand-zware mineraal mengsels in cyclonen en vloeistofgefluidiseerde bedden; - AKZO zoutchemie Hengelo. - met THT, prof. van Swaaij; - met R.U. Groningen, prof. Stemerdingj - dr. J.J. van Deemter, (gepensioneerd van Shell). Dissertatie H. Verwey, Melting and fining of arseniccontaining sillicate glass batches. Thesis, Eindhoven 1980. - 167 -

-/1,1

-/1,3

8,28

Overige wetenschappelijke publikaties ~B.J. Hoebink, K. Rietema, Drying granular solids in fluidised bed I. Description on basis of mass and heat transfer coefficients. Chem. Eng.Sc. ~ (1980) 2135. J.H.B.J. Hoebink, K. Rietema, Drying granular solids in fluidised bed II. The influence of diffusion limitation on the gas-solid contacting around bubbles. Eng.Sc. ~ (1980) 2257. K. Rietema, G. Schenk, A.H.M. Verkooyen, J. Boonstra, The interaction between gas and dispersed solids and its effect on handling operations of solids. Proceedings European Symposium Particle Technology 1980, pag 981 Amsterdam juni 1980 Dechema, Frankfurt am Main. J.H.C. Coppus, K. Rietema, Description of bubble shape in terms of dimensionless numbers. Chem. Eng. Sc. ~ (1980) 1495. J.H.C. Coppus, K. Rietema, Theoretical derivation of the mass transfer coefficient at the front of a spherical cap bubble. Chem. Eng. See ~ (1980) 1497.

Afde1ing der Scheikundige Technologie Wetenschappe1ijk Verslag 1980 Overige vakpublikaties K.R. Rogalski (Unido-fellowship), Drying of si1icage1 in a fluidised bed. Internal report. Overige wetensehappelijke aktiviteiten - Optreden van prof.dr. K. Rietema als editor vanhet wetenschappelijke tijdsehrift Chemical Engineering Science. - Optreden van prof.dr. K. Rietema ala referee: - voor publikaties in AIChE Journal: Ix - voor publikaties in Chem. Eng. Sc.: Ix - voor publikaties in Trans.lnst. Chern.Engrs.: Ix - voor subsidie-aanvraag FOM: lx - voor subsidie-aanvraag Nat.Se. Found. (USA): Ix (Maatsehappelijke) dienstverlening Advies aan de firma CIAGO te Arnhem op het gebied van fluid bed drogen van ABS - polymeren. Eerste kontakt met Firma Monsanto te Antwerpen, eveneens op het gebied van fluid bed drogen. II Afvalwaterreiniging Samenwerkingsverbanden a. GeInstitutionaliseerde kontakten: Werkgroep Bio1ogische Modellen Afvalwaterreinigingj (THE, THD, THT, RUG, DSM, LHW) b. b. Rege1matige kontakten: - Waterschap de Dommel; - Roekwool Lapinus; - "Verder" b.v. beluchtingsapparatuur, Vleuten. c. Incidente1e kontakten: - Zuiveringsschap Oost Veluwe. overige wetenschappelijke publikaties S.P.P. Ottengraf, Longitudinal dispersion in oblong aerated systems; Chem. Eng. Sci.;

12; 697; (1980). Overige vakpublikaties (Externe rapporten) E. Bakker, S.P.P. Ottengraf, Bepaling van het stofoverdragend vermogen van de static mixer. - 168 -

T-18

J.H.M.H. Voncken, S.P.P. Ottengraf, Sedimentatieproblemen van een anorganische dispersie vrijkomend bij de steenwol-fabrikage. Overige wetensehappelijke aktiviteiten S.P.P. Ottengraf, Bestuurslid Stiehting Postaeademiale Vorming Gezondheidstechniek. Opzetten 5-daagse postacademiale cursus: "Vast afvalverwerking, reclycling en recuperatie", voorjaar 1980. Medeorganisator: "Colloquium Proeeskunde". Voordracht: "Axiale menging in aeratiebassins werkend volgens het druklucht principe", Werkgroep Procesteehnologie; okt. 1980. III Verwerking vaste afvalstoffen/ poedertechnologie Samenwerkingsverbanden a. GeInstitutionaliseerde kontakten: Met de begeleidingscommissie Onderzoek Verwerking van Afvalstoffen met terugwinning van Energie door Pyrolyse worden vlg. de subsidieregeling halfjaarlijkse kontakten onderhouden. De commissie bestaat uit: ire B.L. van der Ven, SVA, Amersfoort, de heer K. Meiling, SVA, Amersfoort, dr. J.J. Quarles van Ufford, Directoraat Gen. Milieuhygi~ne, prof.dr.ir. W.P.M. van Swaaij, THT. b. Regelmatige kontakten met: - prof. A. Buekens en zijn staf (V.U. Brussel, Belgi~) en prof. dr. P. Rowe en diens staf (University College, Londen, Engeland); - verder wordt samengewerkt met de groep van prof.dr.ir. W.P.M. van Swaaij (THT); - de afdeling Speciale Produkten van het Centraal Lab. van DSM te Geleen; - het Physisch-Chemisch Instituut TNO te Zeist.


T-19

- het Centraal Technisch Instituut M. Tels, J.P. Lotens, TNO te Apeldoornj "Recuperation of pure metal salts - de Stichting Verwijdering Afvalfrom mixed metalhydroxide sludges", stoffen te Amersfoort; 1980. Proceedings of the National - de Afdeling Milieubescherming van Waste Processing Conference, N.V. Philips te Eindhoven; Washington, 11-14 mei, 1980. - prof.dr.ir. J.J. de Goeij, IRI Delft; Overige wetenschappelijke aktivitei- Prof.dr.ir. K. Leschonskl, T.U. ten Clausthal, W. Duitsland; ~Tels, - N.V. Vuil Afvoermaatschappij VAM, Naar de kringloop van grondstoffen. Amsterdam; Cursusboek "Vast afval, verwerking, - N.V. Vuil Afvoermaatschappij VAM, recycling en recuperatie, Mierlo; 1979-1980", Stichting Postacademiale - prQi.dr. K. Rietema TF/THE. Vorming Gezondheidstechniek Delft c. Incidentele kontakten: 1980 (lezing). - Matepa N.V., 's-Hertogenbosch; - Technische Staf Provinciale Water- M.M.G. Senden, Basisprincipes van het gecombineerd staat Nrd. Holland, Haarlem; toepassen van verschillende schei- Technische Staf Provincie Noord digsmetboden in huisvuilscheidingsBrabant, 's-Hertogenbosch; - prof. W. Verbraak, THT, Enschede; installaties Ibid (lezing). - prof. ir. H.J. Roorda, THD, M. Tels, Delft; "Recycling", voordracht Stichting - prof. dr. ire F.J. Kievits, THD; Bijzondere Cursussen, Utrecht - prof. R.K. Ham, Dept. of Civil 1980. Environm.Eng., University of Wisconsin, USA; M. Tels, Lidmaatschap redaktieraad "Resource - dr. H. Alter, Washington, USA, Resource Recovery and ConservaRecovery". Lidmaatscbap redaktieraad "Extion; tern". - dr.ir. G.K. Khoe, THD; - de heer M. Bruxelmane, Faculte M.A.G. Vorstman, Poly technique , Mons, Belgi~; secretaris van het Internationaal - de heer H. Masson, Universite Congres Particle Technology 1980, Libre, Brussel, Belgi~. Amsterdam. Overige wetenschappelijke publikaties M.M.G. Senden, Performance of zig zag classifiers at low particle concentrations: a study of the effect of stage geometry variations. Proceedings of the 9th biennial Waste Processing Conference of the American Society of Mechanical Engineers, Washington D.C., May 11-14, 1980, p.351-359. M.M.G. Senden, M. Tels, Functioning of zig zag airclassifiers at low particle loads. Preprints European Symposium Particle Technology 1980, Amsterdam, Juni 3-5, 1980, 774-790.

C.P.M. van Ginneken, Lage temperatuurpyrolyse van het organisch deel van huishoudelijk afval. Posterpresentatie KNCV Zomercongres, Utrecht 1980. C.P.M. van Ginneken, M. Tels, pyrolyse van het organisch deel van huishoudeUjk afval Cursusboek "Vast afval, verwerking, recycling en recuperatie, 1979-1980", Stichting Postacademiale Vorming Gezondheidstechniek, Delft 1980. A. Bolt, Terugwinning van metaalzouten uit metaalhydroxide s1ibben. Posterpresentatie KNCV Zomercongres 1980.

- 169 -

Afdeling der Scheikundige Technologie Wetenschappelijk Verslag 1980 (Maatschappelijke) dienstverlening Waar het onderzoek gericht is op het ontwikkelen van methoden voor het verkrijgen van bruikbare frakties uit vaste afvallen kunnen aIle werkzaamheden onder dit projekt worden beschouwd als innovatie-bevorderend in de zin van de innovatienota. M.M.G. Senden, Lid van de werkgroep TRN "Toepassing Reststoffen Nederland" ressorterend onder de Overleggroep Bedrijfsleven voor Energievraagstukken.

T-20

"Calculation of Optimum Sterilisation Conditions for packed conduction type foods". J. of Food Science, 45 (1980), 1267-1272. Overige publikaties R.A.C. Thijssen, "Chemie en Proceskunde. Beperkingen en mogelijkheden in Nederland", Chemisch Weekblad, ~ (1980), 372-373.

IV Ontwerpen van procesapparatuur

Overige wetenschappelijke aktiviteiten R.A.C. Thijssen, - Voorzitter "Food Working Party" van de "European Federation of Chemical Engineering"; - Lid van "Advisory Panel for 2nd International Symposium on Drying, Montreal 1980".

Samenwerkingsverbanden Regelmatige kontakten - fa. Elektropa Rhenen: 1everancier koeltorenvullingen; - fa. Polacel, Doetinchem (fabrikant koeltorens).

(Maatschappelijke) dienstverlening R.A.C. Thijssen, - Voorzitter KNCV; - Lid van Kotlrdinatiecommissie van de Nederlandse Raad voor Landbouwkundig Onderzoek (NRLO).

V Voedingsmiddelentechnologie

2.6. VAKGROEP Chemische Technologie

Samenwerkingsverbanden a. Getnstitutionaliseerde kontakten: - Prof.dr.ir. S. Bruin, vakgroep Levensmiddelentechnologie, sektie Proceskunde, L.R. Wageningen. b. Regelmatige kontakten: - Dept. Chemical Engineering, Berkeley, U.S.A. Prof. C.J. King; - Vakgroep Toegepaste Produktie Systemen, afd. Bedrijfsk. TRE, Prof.ir. C. de Beer. c. Incidentele kontakten: - Dept. of Food Engineering, Universit~t karsruhe, W-Duitsland, Prof. M. Londn; - Dept. of Food Sc., M.I.T., U.S.A., Prof. M. Karel.

Thema's

A. Bieze, Lid van de werkgroep TRN "Toepassing Reststoffen Nederland: ressorterend onder de Over1eggroep Bedrijfsleven voor Energievraagstukken.

I Fischer-Tropsch synthese van kleine olefinen Samenwerkingsverbanden a. Getnstitutionaliseerde kontakten: - SON-werkgemeenschap voor Katalysej - SON-werkgroep Energiegelieerd onderzoek. b. Regelmatige kontakten/Incidentele kontakten: - RUL (Ponec, Sachtler); - RUU (Geus); - SRI Stanford USA (Wise); - IRI (Kraan).

Overige wetenschappelijke publikaties R.A.C. Thijssen, L.R.P.J.M. Kochen,

- 170 -


T-21

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP CHEMISCHE TECHNOLOGIE (TC)

c.b.r. v/t

Fischer Tropsch Synthese van kleine Olefinen Koolhydraten Reactorkundig onderzoek en reac. onderwerpen Polymeerchemie en kunstof techno. Totaal

tweede v/t

eerste

--

a.b.r. v/t

totaal v/t

1,0/0,7

1,0/0,7

1,0/1,1 0,3/-

1,0/1,1 0,3/-

1,7/1,4

1,7/1,4

-/0,8

4,0/3,2

4,0/3,2

-/1,7

Overige wetenschappelijke publikaties ~ van Dijk, H.S. van der Baan, J.W. Niemantsverdriet, A.M. van der Kraan, The behaviour of metallic iron catalysts during Fischer-Tropsch synthesis studied with ~6ssbauer spectrocopy, X-ray diffraction, carbon content determination and reactionkinetic measurements, J. Phys. Chem., 84, 3363-3370, nov. 1980. Overige publikaties E.Ph. Kieffer, Veel mogelijkheden voor steenkool als grondstof voor de chemische industrie, TNO Project 8, 276-281 (1980). Overige wetenschappelijke aktiviteiten E.Ph. Kiefer, Turnover frequentie van de FischerTropisch synthese aan ijzerkatalysatoren. (lezing) SON Werkgemeenschap voor Katalyse, Lunteren 2S jan. 1980. W.L. van Dijk, Carbon species on iron FischerTropsch catalyst. (lezing) . S.R.I. Menlo Park, U.S.A. 11 juni 1980.

- 171 -

derde v/t

TOTAAL

2,6

-/0,9

2,1 0,3 3,9

--

8,9

E. Ph. Kieffer, IJzerkatalysatoren voor de selektieve produktie van etheen en pro peen door middel van de Fischer- Tropsch synthese. (poster) KNCV-najaarscongres Researchdoelen, Utrecht, 21 nov. W.L. van Dijk, Interaktie van koolstofhoudende species met ijzer-Fischer- Tropschkatalysatoren. (poster) KNCV-najaarscongres Researchdoelen, Utrecht, 21 nov. 1980. H.S. van der Baan, De snelheidsbepalende stap in de Fischer-Tropsch synthese over col Al 0 -katalysatoren. 2 3 SON-synthese-gasprojekt, Utrecht, okt. 1980 (lezing). W.L. van Dijk, Interaktie van C-houdende species op Fe-Fischer-Tropsch-katalysatoren. SON-synthese-gasprojekt, Utrecht, okt. 1980 (lezing). E.Ph. Kieffer, OlefineselektieveijzerkatalysatorenSON-synthese-gasprojekt, Utrecht, okt. 1980

Afdeling der Scheikundige Technologie Wetenschappelijk Verslag 1980 H.S. van der Baan, Kinetiek en mechanisme van de Fischer-Tropsch synthese over Co!A1 0 -katalysatoren 2 3 KNCV-najaarscongres Researchdoelen, Utrecht, 21 nov. 1980 (poster). II Koolhydraten Samenwerkingsverbanden a. Getnstitutionaliseerde kontakten: - SON werkgemeenschap voor Katalyse. b. Regelmatige kontakten: - THD, vakgroep TO; - THE, vakgroepen TI, TA, TE. c. Incidentele kontakten: - CCA-Gorcum, AVE BE , NIZO, IBVL, CSM, Suikerunie. Dissertaties J.A.W.M. Beenackers, The kinetics of the heterogeneous alkaline isomerisation of carbohydrates, proefschrift THE, mei 1980.

T-22

Detmold (W.D.) april 1980 (lezing) • J.A.W.M. Beenackers, Ionenwisselaars als katalysator. Budapest, juni 1980 (lezing). B.F.M. Kuster, Koolhydraten en katalyse. Amersfoort, (lezing). III Reaktorkundig onderzoek en reaktorontwerpen Samenwerkingsverbanden a. Getnstitutionaliseerde kontakten: - SON werkgemeenschap voor Katalyse; - SON werkgroep Procestechnologie. b. Regelmatige kontakten: - THE,vakgroepen TF, TA. c. Incidentele kontakten: - Stork Werkspoor Diesel.

OVerige wetenschappelijke publikaties M:A7M. Boersma, W.H.M. Tielen, H.S. van der Baan, Overige wetenschappelijke aktiviteiExperimental and theoretical study ten of the simultaneous development of U.l\1.M. Beenackers, the velocity and concentration proHet heterogene alkalische files in the entrance region of a isomerisatie van glucose. monolithic convertor, Houston, InSON-werkgemeenschap voor Katalyse, ternational chemical reaction engi25 jan. 1980 (lezing). neering symposium, 1978, ACS Symposium series no. 65 p. 72-82. J.A.W.M. Beenackers, Ionenwisselaars als katalysator voor M.A.M. Boersma, J.A.M. Spierts, koolhydraatreakties. W.J.G. van Lith, H.S. van der Baan, KNCV Zomercongres, Utrecht, 20 The oxidation of ethene in an empty augustus 1980 (poster). and packed tubular wall reactor, operating in the reaction- and difW. Bol, fusion-controlled regimes, Chemical Carbohydrates availability. Engineering Journal, 20, 177-183 KNCV-congres Researchdoelen, (1980). Utrecht, 21 nov. 1980 (poster). B.F.M. Kuster, Carbohydrates and catalysis. Idem (poster). L.A.Th. Verhaar, Carbohydrates and analysis. Idem (poster). J.A.W.M. Beenackers, Ionenwisselaars als katalysator voor koolhydraatreakties. Idem (poster). J.A.W.M. Beenackers, Adsorptie ionenwisselaars van koolhydraten.

H.S. van der Baan, In "Chemistry and Chemical Engineering of Catalytic Processes", eds. R. Prins and G.C.A. Schuit, Sythoff & Noordhoff 1980, Alphen aan de Rijn - Catcracker operations. Reaction network and kinetics, 217-233. - Catalytic reforming, the reaction network, 381-388. - The acrylonitrile process, 523533.

-1n -

Afdeling der Scheikundige Technologie Wetenschappelijk Verslag 1980 Overige wetenschappelijke aktiviteiten S.P. Lankhuijzen, Kinetiek en mechanisme van de synthese van acroleIne en acrylonitril over y-bismuthmolybdaat. SON-werkgemeenschap voor Katalyse, Lunteren, 25 jan. 1980. S.P. Lankhuijzen, De rol van ammoniak in de katalytische ammoxidatie van pro peen over y-bismuthmolybdaat. Afd. T, THD, 25 juni 1980. S.P. Lankhuijzen, H.S. van der Baan, Kinetiek en mechanisme van de acroleIne- en acrylonitril-synthese over Y-bismuthmolybdaat. Utrecht, KNCV-congres, 20 aug. 1980. M.A.M. Boersma, J.A.M. Spierts, H.S. van der Baan, Analysis of a second order gas solid reaction in an isothermal spherical particle, Chem. Eng. Sci. ~ (5), 1237-43 (1980). IV Polymeerchemie en kunststoftechnologie Samenwerkingsverbanden a. GeInstitutionaliseerde kontakten: - SON werkgemeenschap voor MacromolekuIen; - Dr. W. Voskuil, DSM Centraal Laboratorium, Geleen; European High Pressure Research Group - Werkgroep Katalysatorarchitektuur,

THE. b. Regelmatige kontakten: - General Electric, Bergen op Zoom; Vakgroepen TA en TCC; Prof. W.J. Ie Noble, State Univ. of New York(b/c); Prof.dr. K.E. Weale, Imperial College, London; Dr. H. Steinberg, Un. van Amsterdam. c. Incidentele kontakten: - DSM Geleen; - Brabant Chemie NV, Etten-Leur; - Gevaert, Morsel (Belgi~); - Philips, Eindhoven. Overige wetenschappelijke publikaties W.J. Coumans, D. Heikens, S.D. Sjoerdsma, Dilatometric investigation of defor-

T-23

mation mechanisms in polystyrenepolyethylene block copolymer blends; correlation between Poisson ratio and adhesion, Polymer 21, 103-108 (1980). W.J. Coumans, D. Reikens, Dilatometer for use in tensile tests, Polymer 21, 957-962 (1980). S.D. Sjoerdsma, J. Dalmolen, A.C.A.M. Bleijenberg, D. Heikens, Dynamic mechanical properties of polystyrene/low density polyethylene blends. Polymer 21 1469-1474 (1980). --R. van der Meer, A.L. German, Copolymerization of Vinyl Acetate with a homologous series of Vinyl Esters: A comparative study of Vinyl Acetate-Vinyl Ester and EthyleneVinyl Ester Copolymerization, J. Polym. Sci. Polym. Chem. Ed., 1I, 3365 (1979). D.G. Watts, H.N. Linssen, J. Schrijver, A new Method of Estimating Monomer Reactivity Rations in Copolymerization by linear regression Methods, J. Polym. Sci. Polym. Chem. Ed. 18, 1285 (1980). -R. van der Meer, M.W.A.M. Aarts, A.L. German, Effect of Solvent on the Copolymerization of Ethylene and Vinyl Acetate, J. Polym. Sci. Polym. Chem. Ed. ~, 1347 (1980). J.R. Schutten, C.H. van Hastenberg, P. Piet, A.L. German, Macroporous styrene-divinylbenzene copolymers as carriers for poly(vinyl-amine)-cobaltphthalocyanine oxidation catalysts, Angew. Makromol. Chem. 89 (1980) 201. Overige wetenschappelijke aktiviteiten n:-Heikens, (lezing) Tensile deformation and impact strength of polymer-polymer blends, Centre de Recherches sur les Macromolecules, Strasbourg, 19 me! 1980. D. Heikens, (lezing) Mechanical properties and phase modelling, conferentie "New developments in multicomponent polymer systems" Moretonhampstead, 29 april1 me! 1980.

Afdeling der Scheikundige Technologie Wetenschappelijk Verslag 1980 D. Heikens, (lezing) Mechanical proporties and phase modelling of polymer blends, Queen Mary College, London, 7 mei 1980. D. Heikens, (lezing) Tensile and impact properties of polystyrene-polyolefins blends, summer course on "Mechanical properties and fracture of polymers", Tirrenia, 2-5 juni 1980. D. Heikens, (lezing) Correlation between morphology and deformation mechanism of copolymers modified PS/PE blends, Montedison Research Center, Ferrara, 6 juni 1980. D. Heikens, (lezing) Elf Acquitaine, Pau, 1 juli 1980. D. Heikens, (lezing) Enkele bekende principes en onopgeloste vraagstukken in polymeerlegeringen en composieten, Najaarsymposium "Researchdoelen" KNCV, Utrecht, 21 nov. 1980.

S.D. Sjoerdsma, (lezing) Belgische Polymer Research Contact Group, Luik, 5 juni 1980. S.D. Sjoerdsma, (lezing) Symposium Polymer compatibility and incompatibility, Midland USA, 17-22 aug. 1980. A.C.A.M. Bleijenberg, Composieten, Najaarssymposium "Researchdoelen" KNCV, Utrecht, 21 nov. 1980. J. Schrijver, F. Hautus, A.L. German, Vergelijking van de reaktiviteit van geconjugeerde en ongeconjugeerde monomeren aan de hand van enige fundamentele aspekten van copolymerisatie, SON werkgemeenschap Macromoleculen, Lunteren 1980. J. Schrijver, A.L. German, Prediction of the effect of pressure on free-radical copolymerization, Joint meeting EHPRG and HPTA, Amsterdam 1980.

T-24

P. Piet, J.H. Schutten, A.L. German, Cobalt phthalocyaninepoly(vinylamine) complexes as bifunctional catalysts in the autoxidation of thiols. Effect of the distribution of cobalt sites over the polymeric coils, IUPAC International Symposium on Macromolecules, Florence 1980. 2.7. VAKGROEP Elektrochemie Onderzoekthema's I Elektrochemie Samenwerkingsverbanden a. Ge!nstitutionaliseerde kontakten: - SON-Werkgemeenschap Katalyse; - Interafdelingsprojekten "Gasbel" en "Elektromobiel"; - Europese Gemeenschap; - Vereniging Oppervlakte-technieken van Metalen (VOM); - Afdeling Metaalkunde THD. b. Regelmatige kontakten: - Laboratoria universiteiten in Londen, Duisburg DUsseldorf en Darmstadt; voorts SCK-Mol(B) Overige wetenschappelijke publikaties E. Barendrecht, Waterstof als energiedrager, chem. Weekbl. Magaz. jan. 1980, nr. 32-34 R.M. de Jonge, E. Barendrecht, L.L.J. Janssen, S.J.O. van Stralen, "Gas bubble behaviour and electric resistance during waterelectrolysis", Proceedings 3rd World Hydrogen Energy Conference, Tokyo (1980). C.W.M.P. Sillen, E. Barendrecht, L.J.J. Janssen, S.J.O. van Stralen, "Gas bubble behaviour during water electrolysis", Proceedings Seminar: Hydrogen as an Energy vector, Brussels (1980). C.'.J.M.P. Sillen, E. Barendrecht, L.J.J. Janssen, S.J.O. van Stralen, "Gas bubble behaviour during water electrolysis", 3rd World Hydrogen Energy Conference, Tokyo (1980).

J.L. Ammerdorffer, A.L. German, F. Hautus, J. Schrijver, On-line gas chromatographic analysis of reaction mixtures up to 1500 bar, Joint meeting EHPRG and HPTA, Am- 174 -


T-25

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: VAKGROEP ELEKTROCHEMIE (TE)

tweede v/t

eerste c.b.r. v/t

a.b.r. v/t

TOTAAL

totaal v/t

Elektrochemie -/1,4 Grensvlakkenhalf- -/0,44 geleider (isolator/elektro1yt oplossing) Verband coagulatie en stroming Elektro-osmotisch ontwateren

0,96/1,1 0,96/2,5 -/1,8 0,91/0,85 0,91/1,29

Totaal

2,12/1,95 2,12/3,79 -/1,8

-/1,84

derde v/t

-/1,0

6,26 2,20

,

0,25/0,25

L.J.J. Janssen, G.J. Visser, E. Barendrecht, The Open-circuit Decay behaviour of chlorine-evolving electrodes, Electrochim. Acta 25 (1980) 641649. -F. van den Brink, E. Barendrecht, W. Visscher, The Cathodic Reduction of Exygen. A review with emphasis on macrocyclic organic metal complexes as electrocatalysts, Rec. Trav. Chim. Pays Bas 99 (1980) 253262. -F. van den Brink, E. Barendrecht, W. Visscher, Hydrogen peroxide as an Intermediate in electrocatalytic Reduction of Oxygen. A new me hod for the determination of rate constants, J. Electrochem. Soc. 127 (1980)20032006. --W. Visscher, E. Barendrecht, De Brandstofcel als generator van elektrische energie, Chem. i~eekblad ~fagazine 1980 jan., 29-31. W. Visscher, Accumulatoren als energiebron voor de elektrische auto, Elektrotechniek 58 (1980) 122-127; Pt-Polytechnisch tijdschrift 35 (1980) 96-101.

- 175-

-/1,0

8,71

W. Visscher, E. Barendrecht, The anodic oxidation of nickel in alkaline solutions, electrochim. Acta 11 (1980) 651-655. W. Visscher, E. Barendrecht, Absorption of hydrogen in reduced nickel oxide, J. Appl. Elektrochemistry 1Q (1980) 269-274.' E. Barendrecht, Energiegebruik bij elektrochemische processen, Elektrotechniek 58 (1980) 107-115. -J.F. van der Plas, E. Barendrecht, Electrocatalytic hydrogenation processes at controlled potential. The electrocatalytic reduction of nitric acid, Electrochim. Acta 25 (1980) 1463-1469. -J.F. van der Plas, E. Barendrecht, and H. Zeilmaker, Electrocatalytic hydrogenation processes at controlled potential. Charge transfer at a slurry electrode, Electrochim. Acta 25 (1980) 1471-1475. --J.F. van der Plas and E. Barendrecht, Electrocatalytic hydrogenation processes at controlled potential. Measurement of the catalyst potential, Electrochim. Acta 25 (1980) 1477-1480. ---

Afde1ing der Scheikundige Technologie Wetenschappelijk Verslag 1980

T-26

Overige wetenschappelijke aktiviteiten E. Barendrecht, voorzitter IA-werkgroep E1ektrol. gasbe10ntwikkeling voorzitter WP Electrochemical Engineering van de European Federation of Chemical Engineers lid International Energy Agency, Annex IV

- Interafdelingswerkgroep "Invloed van halfgeleidereigenschappen van oxiden op dispersies van deze stoffen op water; - afdeling der Bouwkunde. b. Rege1matige kontakten: - Normalisatiecommissie Kalk c. Incidentele kontakten: - Op rheo10gisch gebied: Prof. Mijnlieff(THT) •

Voorts: Editorial Advisory Board: Physico Chemical Hydrodynamics Editorial Board: Recueil

Overige wetenschappelijk publikaties ~mit, H.N. Stein, "Interdiffusion of hydrogen and Alkali ions in glass surfaces", J. Non-Crystalline Solids 34 (1979), 357-370.

W. Visscher, bestuurslid ASNE(AVERE) Editorial Board: J. Power Sources Seer. Werkgroep Elektrochemie (KNCV) Tijdens het 31-ste ISE-congres te Venetie worden door onze groep posters gepresenteerd over elektrolytische gasbelvorming, (E. Barendrecht) films in OH-opl. en de Ni(OH)Z zuurstofreduktie, (F. van den Brink) alsmede over Ru-Ir alloy voor zuurstofontwikkeling (W. Visscher) Tenslotte tijdens KNCV-congres te Utrecht over Researchdoelen (Zl nov.1980): aspekten waterstofeconomie. (E. Barendrecht/F. van den Brink)

W. Smit, C.L.M. Holten, "ZetaPotential and Radiotracer Adsorption Measurements on EFG a-AI 0 Single Crystals in NaBr 2 3 Solutions", J. Col1.Int.Sci...?.!!., (1980) 1-14. R.F.A. Trimbos, H.N. Stein, "The ZnO/Aqueous Solution Interface: I, Capacity of the Double Layer", J. Coll.Int.Sci. 1L, (1980) 386396. H.F.A. Trimbos, H.N. Stein, "The ZnO/Aqueous Solution Interface: II, Mechanism of the Slow Process", J. Coll.lnt.Sci. 1L, (1980) 397-406.

Maatscha ke dienstverlenin Veel adviezen aan bedrijfsleven (meest t.b.v. galvanische processen, en corrosie). II Grensvlakken halfgeleider (isolator) elektrolyt oplossing III Verband tussen coagulatie en stroming IV Elektro-osmotisch ontwateren Samenwerkingsverbanden a. Ge!nstitutionaliseerde kontakten: - SON.-werkgemeenschap vloeistoffen en grensvlakken;

- 176 -

Afdeling der Bouwkunde L

Bijdrage op afdelingsniveau

1.1. Algemeen


B-1

rende inhoudelijke en organisatorische geleding. Onderzoek yond plaats op persoonlijk initiatief van stafleden en was gespreid over een breed scala van onderwerpen. De laatste jaren begint dat onderzoek van onderop een identiteit te krijgen binnen de aandachtsgebieden van de inmiddels tot stand gekomen vakgroepgeleding van de afdeling. Er komt een rapportagesysteem van onderzoeksprojekten op gang. LTD (promotie-)plaatsen worden gerangschikt en verdeeld op basis van un iforme kriteria. Er komt ook een onderzoeks-afdelingsbeleid van de grond, dat zijn neerslagen kent in beleidsnota's, verslagen en programma's.

Ret vakgebied der bouwkunde heeft betrekking op die aktiviteiten, welke samenhangen met de ruimtelijke planning, het ontwerpen, het uitvoeren en het beheer van de gebouwde omgeving. Het vakgebied is, misschien meer dan de meeste andere technische wetenschappen, een integratieveld van wetenschappen. Binnen het vakgebied der bouwkunde wordt veelvuldig gebruik gemaakt van kennis en inzichten uit natuurwetenschappen, gedragswetenschappen en economische wetenschappen. De bouwkunde is sterk toepassingsgericht. Hierdoor en door het ambachtelijk karakter in het verleden is de we- De effekten van de BUOZ- en Innovatenschapsontwikke1ing lange tijd ge- tienota op het afdelingsonderzoekberemd. leid worden verkend en een inventaDe laatste decennia is, onder in- risatie van mogel1jke innovatievelvloed van de toenemende complexiteit den in de bouwkunde vindt plaats. van de bouwopgave, de noodzaak tot Contractresearch doet zijn intrede verwetenschappelijking van het yak en in het aantal publikaties valt ontstaan. Pas de laatste tijd wordt een stijgende lijn te bespeuren. getracht maatschappelijke aspekten van de bouwopgave op een wetenschap- In het jaar 1980 tenslotte doet een pelijke wijze bij de probleemstel- onderzoekstrajektkaart zijn intrede ling en de probleemoplossing te be- waarin geregeld is, wanneer welke trekken. De afdeling ziet het als nota's, onderzoeksmeldingen, voorthaar taak door middel van onderwijs gangsrapportages en adviezen geforen onderzoek een belangrijke muleerd en besluiten genomen moe ten bijdrage aan dit proces van worden door welke regeling of inverwetenschappelijking te leveren. stantie van de afdeling. Haar onderzoek heeft zij daartoe in een zevental vakgroepen geconcen- Veel tijd is en wordt besteed aan de treerd: formulering en procedurele afwikkeBAS - Architektuur en Stedebouw ling van een VCW-beleidsnota, die BPT - Bouwproduktie Technologie bedoeld is om een kader te scheppen, BBU - Bouwvoorbereiding en Uitvoewaarbinnen het belangrijkste deel ring van het onderzoek gebundeld kan worBKO - Konstruktie den in afdelingszwaartepunten. Deze BFA - Fysische Aspecten van de Gezijn afgeleid vanuit: bouwde Omgeving - het bestaande onderzoek van de in BSV - Stadsvernieuwing de aanhef vermelde vakgroepen van BUR - Urbanistiek en Ruimtelijke de afdeling; Organisatie - een analyse van de algemeen maatSinds 1970 is de meeste aandacht en schappelijke, bouwkundige probleenergie van de afdeling gaan zitten matiek; in het onderwijs en de daarbij beho-

- 179 -

Afdeling der Bouwkunde


- de te verwachten ontwikkelingen en innovaties die in diverse nota's, studies en gesprekken tot uitdrukking zijn gekomen.

werkgroepen van de grond dienen te komen, die de afdelingszwaartepunten gaan dragen.

In 1981 zal, naar het zich laat aanzien, de beleidsnota door de afdelingsraad behandeld worden. In het verlengde daarvan zullen

B-2

Ook een uitgebreid vakgroepsbeleid en -programma zal haar beslag moe ten krijgen dat in evenwicht is gebracht met de onderwijsverplichtingen van de desbetreffende vakgroepen.

- 181-


B-3


1.2 Kwantitatieve samenvatting Bestede onderzoekkapaciteit Wetenschappelijk personeel geldstroom

VAKGROEPEN incl. werkgroepen

BAS - Architektuur en Stedebouw BPT - Bouwproduktie Technologie BBU - Bouwvoorbereiding en Uitvoering BKO - Konstruktie BFA - Fysische Aspekten van de Gebouwde Omgeving BSV - Stadsvernieuwing BUR - Urbanistiek en Ruimtelijke Organisatie Totaal 1) cbr 2) abr

totaal Ie 2e v/t v/t

cbr v/t

abr v/t

-

-

-

--

5,40/2,56 1,10/0,98 1,05/1,34

1,0

-

3,48/5,43 1,57/1,03

-

1,0

-

-

3e v/t

totaal 1+2+3

-

0,03/0,09/0,92

7,96 2,11 3,40

0,43/0,08 0,32/0,67

9,42 3,59 6,22 3,03

-

0,50/0,35 2,68/0,17

-

0,31/5,06 0,18/-

-

15,78/11,86

-

1,36/6,73 35,73

gerekend is: 1 manjaar = 1800 uren = centrale instellings beleidsruimte = afdellngsbeleldsrulmte. De afdeling beschikt nlet over een a.b.r. Uit de totale formatie worden max. 10 plaatsen voor LTD'ers toegewezen aan de vakgroepen op grond van goed geformuleerde projektvoorstellen.

publikaties

VAKGROEPEN incl. werkgroepen

BAS - Architektuur en Stedebouw BPT - Bouwproduktie Technolog:i.e BBU - Bouwvoorbereiding en Uitvoering BKO - Konstruktie BFA - Fysische Aspekten van de Gebouwde Omgeving BSV - Stadsvernieuwing BUR - Urbanistiek en Ruimtelijke Organisatie Totaal

Disser- Overige Octr. Over. Over. Vakpub. Wet. taties Wet. pub. Act!.

-

-

-

22 9

4

-

5

-2

(Maat. dienst verI.

3 7 12

-

1 18

2 j 4 I!

-

-

12 3

18

1

-

-

8 27

-

-

1

4 17

-

-

80

-

23

62

25

- 181 -

9

1

-

I I I



B-4

1.5. Dwarsinventarisaties en samenwerkingen 1.5.1. Samenwerkingen NAAM PROJECT

VAKGROEP

THEMA

WP. v/t

INTRA-AFDELINGSWERKGROEPEN

........................

A Ontwerpen met de computer (O.O.C.)

BAS BBU

Architektonisch ontwerpen 0.12/0 0.02/0 Communicatie in CAD

B Woningbouw en energiebespa ri ng (W. E • B• )

BAS

Architektonisch ontwerpen 0.90/0

BFA

Energiebesparing en ge!ntegreerd ontwerpen 0.55/0

BAS

Stedebouwkundig ontwerpen 0.20/0.70

BFA

0.0 /0.20

C Vormgeving stedelijke nederzetting D Recycling-onderzoek (deelonderzoek energetisch voordeliger fragmentatie van beton)

BKO

Recycling en hergebruik van materialen

0.46/0.99

INTERAFDELINGSWERKGROEPEN

.........................

E Woningbouw en stadsvernieuwing

BSV BPT

Stedelijke herstrukture- 0.80/0 ring en vernieuwing

F Zonnestraling

BFA

Fysische aspekten van de gebouwde omgeving

0.20/0

AFD.W G Ziekenhuis research projekt

BBU BAS

Voorbereiding en begelei- 0.14/0.36 dingstechnieken Architektonisch en Stede0.11/0 bouwkundig ontwerpen

AFD.BDK H Geluidbestrijding in de industrie

BFA

Bestrijding geluid hinder 0.06/0

AFD.W I Stedebouwkundig perceptie onderzoek

BUR O.AFD. WMW

- 182-

Kwal. onderzoek m.b.t. wonen en verzorgen

0.22/0


Afdeling der Bouwkunde Project Publikaties. Overige wetenschappelijke publikaties A

P. Dinjens, W. He rmens, SMOOC, een computerhulp voor ontwerpers. De Architekt, juli/augustus 1980

D

P.C. Kreijger, Beton uit beton en nog wat., Cement 32 No.4, april 1980 214-219:-

D

P.C. Kreijger" Adhesion problems in the recycling of concrete, Introduction and stating the problems. publikatie t.b.v. NATO Advanced Research Institute on Adhesion Problems in the Recycling of Concrete, St. Remy-lesChevreuse (fr) 1980. 20 page

D

A.T.F. Neerhoff, Correlation between zetapotential and fracture toughness of cemenstone in an aquesous electrolytic solution, THE, 1980. Overige vakpublikaties.

B

Tussentijds verslag onderzoekprojekt Passieve zonnewoningen te Gouda, THE, september 1980.

E

H. Hofman, Bouwen voor of naar behoeften. Wonen TABK 1-1-1980.

-m-

B-5

1.5.2. Gegevens voor Dwarsinventarisatie (in manjaren WP per thema per jaar) LABELS VAKGROEPEN

~-.

THEMA'S

ERGO

BMGT

i

.

H

~

~

Pol ~

j

INNO

INFO

.

H

~

~

Pol

~

IJ

~

.

H

~

~

~

j

ENER I

H

~

~

Bouwproces Stedelijke struktuur en volkshuisvest. Sociale planning

0,33

Architektonisch Ontw. Theorie van Arch en Stedebouw

0,12 2

BPT

Optimalisering verh. produkt / prod. techno

0,2

BFA

Energiebesparing Bestr. Geluidsh. Behaaglijkheid Getntegreerd ontw

BSV

BAS

BKO

BBU

CAD

BUR

Woonmilieu Sociaal-ruimtelijk milieu Sociaal-ruimtelijk milieu en woonmilieu

~

. H

~

i~

~

j

MATE

. ~.

H

~

s:

-

-

i

.

H

~

Ii?

VEIL

ONTW

~

~

~

. H ~

::;J 0...

.

j

VROU

.

~

5,56 0,33 0,17 7

0,11

4

3

3,72 8

0,32 19 0,16 2

0,9 If)

1,11 2

0,1

0,54 1,94 0,08 1,02 0,02

0,06

3

0,34

6 0,56

2 3 3 1

0,01

0,97 0,44 2 0,27

6

0,86 22 0,42

2

~

.

s: ~

H

0,06 1

Fragmentatie Bamboe konstr. Lichte draagkonst Koudgevormde prof Korrosie Betonmechanica Houtkonstrukties Vervaardig.tech.

~

MILl

3

.

H

~

::;J

p...



Aa.ndachtsgebieden binnen de afdeling der Bouwkunde, gerangschikt naar vakgroep BAS: Architektonisch ontwerpen Stedebouwkundig ontwerpen Architektonisch en Stedebouwkundig ontwerpen Theorie van de architektuur en de stedebouw Geschiedenis van de architektuur en stedebouw Vormleer BUR: Ruimtelijke Planning en Planvorming Ruimtelijke Struktuur van stad en land Kwantitatief modelmatig onderzoek m.b.t. wonen en verzorgen BSV: Het bouwproces van een stadsvernieuwing Stedelijk herstrukturering en volkshuisvesting Sociale planning en stadsvernieuwing

B-7

Onderzoek voorbereidings- en begeleidingstechnieken Communicatie in CAD CAD-methoden Software engineering in bouwkundige CAD-systemen Informatie- en datastrukturen voor CAD in de bouwkunde 1.6. Wetenschappelijke onderscheidingen Ir. P.A.J. van Hoof - vakgroep BBU ontving in 1980 de "Bouwwereld"onderscheiding in de kategorie: Uitvoering. Ret betreft een nieuwe maatvoeringsmethode, MOUS genaamd. Deze nieuwe methode, die reeds bij een aantal bouwbedrijven met succes wordt toegepast is inzichtelijker, nauwkeuriger, betrouwbaarder en effici~nter dan de gebruikelijke maatvoeringsmethoden. Dankzij deze eigenschappen kan kwaliteitsverlies van gebouwen en geldverspilling als gevolg van passingsproblemen bij de uitvoering worden verminderd.

BFA: Energiebesparing Bestrijding geluidhinder Behaaglijkheidsonderzoek Gelntegreerd ontwerpen BKO: Fragmentatie, recycling en hergebruik van materialen Betonmechanica Koudgevormde profielen Korrosie Routkonstrukties Bamboekonstrukties Lichte draagkonstrukties Technische Mechanika BPT: Optimalisering van de verhouding produkt/produktietechnieken Probleemanalyse van huisvestingsbehoeften in termen van maatschappelijke produktiewijze BBU: Onderzoek Bouwrealisatietechnieken Onderzoek naar organisatietechnieken van de bouwnijverheid

- 185 -

Afdeling der Bouwkunde 2. VAKGROEPEN 2.1. VAKGROEP BAS - Architektuur en Stedebouw Thema's Architektonisch ontwerpen Stedebouwkundig ontwerpen Architektonisch en Stedebouwkundig ontwerpen Theorie van de architektuur en de stedebouw Geschiedenis van de architektuur en stedebouw. Samenwerkingen O.O.C. - Ontwerpen met de computer (zie bij afdelingsniveau) W.E.B. - Woningbouw en Energiebesparing (zie bij afdelingsniveau). Bestede onderzoekkapaciteit in 1980 Ie geldstroom vast w.p. - 5.40 le geldstroom tijd. w.p.- 2.56 Totaal le, 2e en 3e geldstroom w.p. 7.96. Dissertaties geen. Overige wetenschappelijke publikaties "P.Beekman, "Stadsrenovatie Istanbul" Futura 8 + 9 1980. J.T. Boekholt, "Meer kans op kreatieve idee~n door inzicht in ontwerpproces" in: Bouw no. 17 d.d. 16.08.1980. J.T. Boekholt, "Inbouw en Inventaris hoofdst. 58" in: Bouwbaak oktober 1980. M.F.Th. Bax, "John Habraken" monografie ter ter gelegenheid van de uitreiking van de David Ro~llprijs 1980 aan John Habraken, januari 1980. M.F.Th. Bax, "Struktuur en toeval, architektuur: kunst en wetenschap" in: Plan 11, 198, 5 pag.


B-8

C.J.M. v.d. Ven, "Van Beeld tot Maat (II)" in: Intermediair no 18, 2 mel 1980 pag 43-55. C.J.M. v.d. Ven, "Deux essais pour remodeler l'heritage urbain de la Charte d'Ath~ne"

in: Recherche de l'Urbanite, catalogus Biennale de Paris, Academy ed. Paris, 1980, page 144-146. C.J.M. v.d. Ven, "Bouwen in Barcelona", een inleiding tot de moderne architektuur en stedebouw van Barcelona vanaf de Renaissance. Van Gennep, Amsterdam 1980, 140 bIz. C.J.M. v.d. Ven, "Barcelona, Beeld en Vorm van een Stad" in: Kunstbericht no 4, februari 1980, page 16-18. C.J.M. v.d. Ven, "Bouwen in Barcelona", bespreking samenvatting van het boek. van Gennep, 1980, 15e jaargang juni 1980, pag. 13-24. C.J .M. v.d. Ven, "De laatste werken van de architektengemeenschap van den Broek en Bakema (1978-1980). in: Plan no 8 augustus 1980, pag. 15-41. P. Schmid, "Architektur und Biologie" Bauen mit der Natur. in: Schweizerische Techn. Zeitschr. 512 no 7, 3 april 1980, Zurich. P. Schmid,

"Kooperative Verwirklichung der intergralen bio-logischen Architektur in den Niederlanden. in: Wohnung und Gesundheit no 7, 9 1980, Rosenheim. P. Schmid, "Memomesse in Hilversum" in: Wohnung und Gesundheit no 7, 9 1980, Rosenheim.

C.J.M. v.d. Ven, "Van Beeld tot Maat (I) Schaal in de Optische Waarneming" in: Intermediair, 16e jaargang -186no 17, april 1980, pag. 13-21.


Afdeling der Bouwkunde P. Schmid, Gezondheid + Wonen "Nieuwsbrief Bouwhulp, Eindhoven, febr. 1980. P. Schmid, Wohnen Heute "Hausbau mit der Wlinschelrute" die Bau - und Wohnillustrierte Uber Arbeiten 40/41. febr. maart 1980 BRO. P. Schmid, "Humanokologische Architektur" in: S T Z no 23 d.d. 13.11.1980 Zurich.

B-9

Werkgroep Energiebesparing (W.E.B.), Rapportage aan ECN tussentijds verslag onderzoekprojekt: passieve zonnewoningen te Gouda, sept. 1980. Overige wetenschappelijke aktiviteiten M.F.Th. Bax, Gastcolleges NHIBS te Antwerpen Belgi~.

P. Schmid, Annaherungen an st~dtebauliche Probleme" in: Wonhung + Gesundheit 1980 Rosenheim.

H.M.G.J. Trum, "Orders, domains and levels: conceptual tools for architectural design", lezing Design Research Society Conference, Portsmouth UK, december 1980.

P. Schmid, "Selbstbau" in: Wohnung und Gesundheit no 8 dec 1980, Rosenheim.

J.H. de Wetering, Opname theorie + 3 ruimtelijk-temporale diagrammen van de westerse stedebouwgeschiedenis: collegediktaat Stedebouw.

A.P. Thijssen, "Tondo Foreshore - Manilla" in: Open House, vol 5 nr. 2 pag. 45-60 1980.

(Maatschappelijke) dienstverlening geen.

P. Dinjens, W. Hermens, "Smooc, een computerhulp voor ontwerpers" in: De Architekt, juli/aug. 1980 (Publikatie in het kader van de intra-afdelingswerkgroep O.O.C. - Ontwerpen met de Computer) • Octrooien geen.

Thema's Optimalisering van de verhouding produkt/produktietechnieken Probleemanalyse van huisvestingbehoeften in termen van maatschappelijke produktiewijze. Samenwerkingen geen.

Overige vakpublikaties R. Daru, Normalisatie van tekeningen in de bouw. in: Bouwbestek, december 1980.

Bestede onderzoekkapaciteit in 1980 Ie geldstroom vast w.p. = 1.10 Ie geldstroom tijd. w.p. = 0.98 3e geldstroom vast w.p. = 0.03 Totaal Ie, 2e en 3e geldstroom w.p.

M.C.P. v.d. Lugt, "Berlage Amsterdam Zuid en de schoonheidscommissie de oorspronkelijke uitgangspunten in: nw. Amsterdams Peil 1980, pag. 12-18. P. Beekman, "Identiteit van een Dorp" werkstuk t.b.v. komplan Asten, herdruk 9 1980 THE. G.J. Slothouber, "Vorm en Beeld" deel I, interne publikatie THE, 1980.

2.2. VAKGROEP BPT - Bouwproduktie technololgie

2.11.

Dissertaties geen. Overige wetenschappelijke publikaties K.J. Links, "Verwetenschappelijkt bouwproces maakt politieke kontrole mogelijk" in: Wonen TABK 1.1.1980 bIz. 13-18.

- 181 -

Afdeling der Bouwkunde M. Hellgardt, "Het nieuwe exlectisme of de vercommercialisering van de stijlbeweging" in: Wonen TABK 1.1.1980. M. Hellgardt, "De realiteit van het konstruktivisme" in: Wonen TABK aug. 1980. M. Hellgardt, "How to control technology in social housing" paper, Bartlett Summer School London, september 1980. M. Hellgardt, "Een Nederlander in Siberie, technicus hoeft geen technokraat te zijn" , bespreking van de brieven van Anton Struik. in: Wonen TABK 13.1980. J. Westra, "De kosten van woningvariatie nu gehee1 voor eigen rekening". PLAN 1/1980. J. Westra, "The SAR ant its supports". Open House no. 3. 1980. J. Westra, "Buy your building burden" Open House no. 1. 1980. P. Jansdaal, "Expanded Programme on Immunization, Training Course in the Cold Chain". Publikatie van de World Health Organization, Geneva, okt. 1980. Oetrooien geen. Overige vakpublikaties geen. Overige wetenschappelijke aktiviteiten M. Hellgardt, Kosten en Kwaliteitskontrole in de sociale woningbouw. 3e deel TH diktaat. K.J. Links, Kosten en kwaliteitskontrole in de sociale woningbouw. Ie deel TH diktaat. J. Westra, SAR enquete, een onderzoek naar de achterban. febr. 1980, intern. - 188 -


B-IO

J. Westra, Onderhoud en levensduur: ontwerpkriteria. Lezing Meycopren, Helmond jan. 1980. J. Westra, Lezing London University "Seminar on Housing and Third World Countries". J. Westra, Lezing te London, "Lewisham Housing Association". P. Jansdaal, Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking Zwitserland. Uitzending als 'expert in charge' naar het Pakistan Design Institute, Karachi, Pakistan. Maatschappelijke dienstverlening K.J. Links, Adviseursschap t.b.v. Stadsvernieuwing "Klarendal" te Arnhem. M. Hellgard t J Adviseursschap t.b.v. Stadsvernieuwing "Klarendal" te Arnhem. 2.3. VAKGROEP BBU - Bouwvoorbereiding en Uitvoering Thema's Onderzoek vervaardigingstechnieken Onderzoek organisatie van de bouwnijverheid Onderzoek voorbereidings- en begeleidingsteehnieken Communieatie in CAD CAD-methoden Software engineering in bouwkundige CAD-systemen Informatie- en datastrukturen voor CAD in de bouwkunde. Samenwerkingen O.O.C. - Ontwerpen met de computer (zie bij afdelingsniveau) Z.R.P. - Ziekenhuis Research Projekt (zie bij afdelingsniveau). Bestede onderzoekkapaciteit in 1980 Ie geldstroom vast w.p. = 1.05 Ie geldstroom tijd. w.p. = 1.34 3e geldstroom vast w.p. = 0.09 3e geldstroom tijd. w.p. = 0.92 Totaal Ie, 2e en 3e geldstroom w.p. 3.40.


Afde1ing der Bouwkunde Dissertaties geen.

B-l1

H. van Dijk, "Beslissen in de Bouw". THE diktaat 7.947.

Overige wetenschappelijke publikaties J:H7A.E. Amkreutz, "GRAPPLE: an application in heat 1 transfer an1ysis", CAD, nr. 3, pp. 133-137, IPC Business Press, 1980.

L.P. Sikkel, "De invloed van technologische en maatschappelijke ontwikkelingen op de struktuur van de Bouwnijverheid" THE diktaat 1.948.

P .A.J. van Hoof, "Een montagemethode van betonnen gevelelementen" in: Bouwwereld no 9 d.d. 25.04.1980 Uitgave Stichting Bouwresearch B 37-5. phics en de Apple-microP .A.J. van Hoof, "M.O.U.S. een nieuwe maatvoeringsmethode" 1 en 2 v in: Bouwwereld 23 en 24 d.d. 21/11 en 4/12-80. R 22, 1980.

J.H.A.E. Amkreutz, Congresbijdrage Symposium "Architekt en Computer" Bouwcentrum Rotterdam 1980 Apparatuur en programmatuur voor CAD in de bouwkunde. H. van Dijk, "Bijzondere paalfunderingen" THE diktaat 7.952. H. van Dijk, "Arbeidsstudies" THE diktaat 1.963.

L.P. Sikkel, "Technologische en Strukturele ontwikkelingen in de bouw - een toekomststudie -" tz, H. de Bruijn, Rapportnummer 72 Stichting Bouwresearch.

H. van Dijk, "Problematiek van het bepalen van uitvoeringstijden in de uti1iteitsbouw" THE diktaat 1.951.

Octrooien geen.

J.H.P. de Bruijn, "Een grafenprocessor a1s CAD-instrument voor bouwkundige toepassingen" Intern verslag, 1980.

Overige vakpub1ikaties A.C. Hoogeveen, "Pascal, graphics en de Apple-microcomputer" in: intern rapport IR, 1980.

A. Kooreman, "Prefabrikage in de bouw" THE diktaat 7.938.

Ch. Lapoutre, "Kommandotaa1vertaler" in: intern rapport IR, 1980. Overige wetenschappelijke aktiviteiten

L.P. Sikkel, Funktiewaardering, Personeelsbeoordeling THE diktaat 7.937. H. van HeIden, "Glijden" THE diktaat 7.946.

J:H.A.E. Amkreutz, H. de Bruijn, W.W.A. Hermens, V.E. Tabery, "Vingeroefening in interaktief computergebruik" diktaat no 40.07.949.0 THE 1980. P. Erasmus, P.A.J. van Hoof, "Bouwmetrologie" herziening werkcollege.

- 189 -



(Maatschappelijke) dienstverlening P .A.J. van Hoof, Verbeterd schietlood, wordt mede door THE in praktijk ge!ntroduceerd. P .A.J. van Hoof,

Nieuwe maatvoeringsmethode M.O.U.S.

P.C. Kreijger, "Plasticisers and dispersing admixtures" Proc. of the International Congres on Admixtures (16-17 april 1980) Uitg. Press Ltd. Lancaster England 1980 pag. 1-16.

P. Erasmus, Kennisinbreng in cie. B 37 Stichting Bouwresearch.

J.J.A. Janssen, Bamboo Trusses, Congress appro techno in civ. eng. London. April 1980.

P. Erasmus, Deelname landelijk overlegorgaan Bouwmetrologie.

J.J.A. Janssen, The Mechanical properties of bamboo used in construction. J.J.A. Janssen, Proceedings "Bamboo research in Asia" IoD.R.C. Ottowa 1980.

2.4. VAKGROEP BKO - Konstruktie Thema's Fragmentatie; recycling en hergebruik van materialen Betonmechanica Koudgevormde profielen Korrosie Houtkonstruktie Lichte draagkonstruktie Technische Mechanika Bamboekonstrukties.

J.G.M. van Mier, S.F.C.H. Ley ten, CUR (Commissie Uitvoering Research) VB rapp. A 26/79-04a deelprojekt 3 maart 1980. Octrooien geen.

Samenwerkingen Recycling-onderzoek (deelonderzoek energetisch voordeliger fragmentatie van beton (zie bij a£delingsniveau). Bestede onderzoekkapaciteit in Ie geldstroom vast wop. = Ie geldstroom tijd. w.p_ = 3e geldstroom vast w.p. = 3e geldstroom tijd. w.p. = Totaal Ie, 2e en 3e geldstroom 9.42

B-12

1980 3.48 5.43 0.43 0.08 w.p.

Dissertaties geen. Overige wetenschappelijke publikaties P.C. Kreijger, "Bouwmaterialen en hedendaagse problemen in de samenleving" in: Tijdschrift voor openbare werken in Belgi~ no. 1 1980 pag. 1-17.

Overige vakpublikaties H.H. Willems, Onderzoek naar de oorzaken van het verschil in kruipgedrag van beton dat met hoogoven - dan weI met portland cement is aangemaakt Intern Rapport ML 80/2. H.H. Willems, De hydratatie van portland- en hoogovencement. Intern rapport ML 80/3. P.C. Kreijger, Gewapend/voorgespannen beton aan/onder zeewater Intern rapport ML 80/5. P.C. Kreijger, Onderzoekmogelijkheden t.a.v. levensduurvoorspelling "Zeewaterbeton" Intern rapport ML 80/6.

- 191 -

B-13



P.C. Kreijger, Onderzoek op basis van economische knelpunten Intern rapport ML 80/1.

gebied); voorzitter RILEM Cie. 38 AAR-Ageing, appearance and restorations of materials; Lid NNI Koordinatie Cie 353; Lid NNI Beleidscom. Bouwkunde; Lid Alg. Voorschr. Cie Betonvoorschriften; Lid Studie cie B 11 Stichting Bouwresearch "Kunststoffen in de Bouw; duurzaamheid van kunststoffen"; Lid CUR Cie B 18 Nieuwe betonsoorten; Lid Gespreksgroep Materiaalkunde THE; Lid Programma Cie 1 Bouwtechniek van St. P.D.O. in het bouwen; Lid Onderzoek Cie "Duurzaamheid betonnen offshore konstrukties/t.b.v. MATS projekt (merian technologisch Speurwerk) Referent/redaktielid van de wetenschappelijke Tijdschr. Materials and Structures Durability of Building Materials.

J.J. Rardon, Voorlopig overzicht onderzoek zwavelbeton (20 pp) Intern rapport ML 80/6. W.J.J. Huisman, Geometrie van een koepelkonstruktie Intern rapport. W.J.J. Huisman, Konstruktie en vorm i.h. kader van het college mechanika 2 b. Intern rapport. A.J. van Neste, Interne rapporten: THE-BKO: - S - 80.1, 80.2, 80.3. J.G.M. van Mier, Het spannings-rek gedrag van beton onder meerassige belasting. Voortgangsverslag van het LTD-onderzoek BETONMECHANICA dec. 1980. Overige wetenschappelijke aktiviteiten J.J.A. Janssen, Kolleges aan de THD. P.C. Kreijger, Voordracht Studiedag "Hulpstoffen van Beton" van de Kon. Vlaamse Ing. Ver. Antwerpen 13/11-80 Oorsprong en werkingswijze van de hulpstoffen. P.C. Kreijger, Post Doctoraal Onderwijs in de Civiele Techniek: Moderne inzichten in de Betontechnologie (ontstaan van oppervlakte scheuren; hulpstoffen in Beton). P.C. Kreijger, Seminar "Durability" RILEM, ZUrich 25/9-80 (Durability of building components and building materials). P.C. Kreijger, Lidmaatschappen: voorzitter NNI Cie. Duurzaamheid van gebouwen; voorzitter NNI Cie. Hulpstoffen; voorzitter NNI Cie. Certificatiezaken; voorzitter CUR-VB Cie. XI (tussentijdse wijzigingen en aanvullingen VB '74 op betontechnologisch

Maatschappelijke dienstverlening J.J.A. Janssen, Bouwkundige adviezen in diverse ontwikkelingslanden in 1980. Publikaties in het kader van de Werkgroep Recycling=onderzoek: P.C. Kreijger, Beton uit beton en nog wat in: Cement jrg. 32 no 4 april 1980 page 214-219. P.C. Kreijger, Adhesion Problems in the Recycling of Concrete, Introduction and Stating the Problems". publikatie t.b.v. NATO Advanced Research Institute on Adhesion Problems in the Recycling of Concrete, St. Remy-les-Chevreuse (Fr., 25-28 nov. 1980) 20 page A.T.F. Neerhoff, Correlation between zeta-potential and fracture toughness of cementstone in an aquesous electrolytic solution".



2.5. VAKGROEP BFA - Fysische Aspekten van de Gebouwde Omgeving

Overige wetenschappelijke aktiviteiten A.J.F. Rutten, Voordracht voor "Lichttechnische Tagung Berlin" 1980.

Thema's Energiebesparing Bestrijding geluidhinder Behaaglijkheidsonderzoek Getntegreerd ontwerpen.

B-14

P.A. de Lange, Congresbijdrage Sydney.

Samenwerkingen W.E.B. - Woningbouw en Energiebesparing (zie bij afdelingsniveau). Vormgeving van de stedelijke nederzetting (zie bij afdelingsniveau) Zonnestraling. Bestede onderzoekkapaciteit in 1980 Ie geldstroom vast w.p. = 1.57 Ie geldstroom tijd. w.p. := 1.03 3e geldstroom vast w.p. = 0.32 3e geldstroom tijd. w.p. 0.67 Totaal Ie, 2e en 3e geldstroom w.p. 3.59. Dissertaties geen. Overige wetenschappelijke publikaties ~.d. Bruggen, J. Vorenkamp, Design-aids voor bouwkundigen Voortgangs-en eindrapportage Min. v. V.R.O. Octrooien geen.

P.A. de Lange, H.J. Martin, Auckland. (Maatschappelijke) dienstverlening J.T.H. Lammers, C.E. Pernot, J. Vorenkamp, Advies ten aanzien van de energiebesparing en condensatie aan het dak van kunstijsbaan Eindhoven. A.J.F. Rutten, M.J. Zweekhorst, De verlichting van paviljoenen van de "Severinus Stichting" te Veldhoven. J.T.H. Lammers, J. v. Sloun, F. v.d. Wetering, Energiebesparende maatregelen voor "het Zilveren Schor" te Arnemuiden. J.T.H. Lammers, E. Nelissen, L. Persijn, Meetrapport bakkerij Weekers te Eindhoven. H.J. Martin, Proefopzet ter vermindering van het lawaai in de bewerkingshal van NEDAF te Cuijk. H.W.J. Goossens, H.J. Martin, Meetrapport over de geluidsituatie in het vleesverwerkende bedrijf COVE CO te Weert.

Overige vakpublikaties C.C.G. Adan, R.M.C. Honings, J.T.H. Lammers, J. Vorenkamp, L.J.H. Wijshoff , Energiebesparende maatregelen en berekeningen aan flat Amundsenlaan te Eindhoven Intern Rapport.

J. Dani~ls, J. van Knippenberg, H.J. Martin, Geluidmetingen in een bedrijfsruimte van Willem II te Bocholt (Belgi~) •

P.J.J. Hoen, R.V.L. Thijs, Verbeterde graaddagenmethode Intern rapport.

J. van Knippenberg, H.J. Martin, Kontrolemetingen in de bedrijfsruimte van Willem II.

A.J.F. Rutten, Verlichtingsadvies Kunstijsbaan Eindhoven Intern rapport.

- 192 -

B-l5



R. Grassens, L. Joosten, H.J. Martin, Onderzoek naar de akoestische ervaringen met vouwwanden in een aantal basisscholen.

Bestede onderzoekkapaciteit in 1980 Ie geldstroom vast w.p. = 0.50 Ie geldstroom tijd. w.p. = 0.35 3e geldstroom vast w.p. = 0.31 3e geldstroom tijd. w.p. = 5.06 Totaal Ie, 2e en 3e geldstroom w.p. 6.22.

H.J. Martin, Geluldisolatiemetingen in een basisschool te Eersel. H.J. Martin, Geluidisolatiemetingen aan lichte scheidingswanden, fabrikant "De Meeuw" te Oirschot. J. v. Bree, H.J. Martin, Kontaktgeluidisolatiemetingen Venus 5 en 7 te Hapert. H.J. Martin, Th.L.J. Thomassen, Een vergelijking van een in het lab. gemeten luchtgeluidisolatie van een Ill-steens scheidingswand met een meting in de praktijk. H.J. Martin, M. Molenaar, Een onderzoek naar optredende geluiddrukniveaus tijdens muzieklessen en repetities, deel 2. R.H. Bense, H.J. Martin, H.J. Meilink, Onderzoek van perspex model transmissiekamers deel 1 en 2. H.J. Martin, Geluidmetingen in een sporthal te Luyksgestel en enkele adviezen ter verbetering van de akoestiek. H.J. Martin, F.W.C.A. Smits, A.J.S.M. de Vaan, Een akoestisch onderzoek van "De Speeldoos" te Vught als concertzaal. R. Honings, H.J. Martin, Nagalmtijdmetingen in de bedrljfshal van gereedschappenmakerij "Gerard van der Leegte" b.v. Eindhoven. 2.6. VAKGROEP BSV - Stadsvernieuwing Thema's Ret bouwproces van een stadsvernieuwing Stedelljke herstrukturerlng en volkshuisvesting Sociale planning en stadsvernieuwing

Dissertaties geen. Overige wetenschappelijke publikaties Leden projekt IVS (Internationaal Vergelijkingsonderzoek Stadsvernieuwing), publikaties t.b.v. studiedag over stadsvernieuwing 22-11-1980 Rotterdam. E. Kalle, "Stadterneuerung im "Oude Westen" in: Bauwelt, no 19/1980, pag. 799798-800. Leden projekt IVS, Kongrespaper t.b.v. het ASVS lustrumkongres. Geografie en politiek te Amsterdam nov. 1980. H. Fassbinder, J. Roseman, "Rotterdam - ein Modell fUr die Stadterneuerung", Bauwelt, no 19/1980. R. Fassbinder, J. Roseman, "Stadterneuerung in Rotterdam - ein Modell? • in: Bauwelt, no 19/1980 pag. 778779. H. Fassbinder, J. Roseman, "Stadterneuerung als kommunale strategie" in: Bauwelt, no 19/1980 pag. 784798. H. Rikhof, H.J. van 't Erve, "De Maatschappelijke Beroepspraktijk van de bouwkundige" in: Plan, juni 1980. H. Rikhof, H.J. van 't Erve, "Lokale planning en de funkties van de participatie" in: Lokale welzijnsplanning, 1980.

Samenwerkingen Woningbouw en Stadsvernieuwing (zie bij afdellngsniveau). - 193 -



Octrooien geen.

planning" Proefschrift, K.H. Tilburg.

B-16

H.J.P. Timmermans, "Centrale Plaatsen Theorie~n en Ruimtelijk Koopgedrag" Proefschrift, K.U. Nijmegen, maart 1980.

Overige vakpublikaties geen.

Overige wetenschappelijke aktiviteiten H. Fassbinder, J. Smeets, Overige wetenschappelijke publikaH. Verbunt, ties Kollegediktaat Stadsvernieuwing ~P.M. Back.x, I. "Kleine kernen vragen samenhangend H. Fassbinder, J. Smeets be1eid" H. Verbunt, in: Stedebouw en Volkshuisvesting, Kollegediktaat t.b.v. gastkolleges 61e jaargang oktober 1980. in Leuven. H.M. Goudappel, H. Fassbinder, "Urbanistiek; een inleiding" "Demokratisierung von Wohnungsbauin: Stedebouw en Volkshuisvesting" gesellschaften zur Eigenbestimmung 61e jaargang (1980) no 9. und Fremdbestimmung im Wohnungsbau" Voordracht Tech. Universitat Hamburg H.M. Goudappel, "Ret opleidingsmodel 'planning/ur1980. banisatiek' schets van het onderwijs H. Fassbinder, voor bouwkundige ingenieur-planner "Beratung von Bewohnergruppen durch aan de T.H. Eindhoven" professionals in den Niederlanden" in: Stedebouw en Volkshuisvesting Selbsthilfe bei der Altbauerneuerung 61e jaargang (1980) no 9. Lezing op congres Internationale H.M. Goudappel, Bauausstellung Berlin 1980. "50 jaar 'Planologie'; een halve eeuw spanning tussen inhoud en vorm" (Maatschappelijke) dienstverlening in: Stedebouw en Volkshuisvesting geen. 61e jaargang (1980) no 1, pag. 45-60. 2.7. VAKGROEP BUR - Urbanistiek en Ruimtelijke Organisatie H.M. Goudappel, "Ruimtelijke voorraad en ruimtelijke Thema's kwaliteit": blokken aan het been Ruimtelijke Planning en Planvorming voor het toekomstige beleid? Ruimtelijke struktuur van stad en in: Stedebouw en Volkshuisvesting land 61e jaargang (1980) no 5 pag. Kwantitatief modelmatig onderzoek 241-251. m.b.t. wonen en verzorgen. P. van Hoogstraten, "Kanttekeningen bij het urbanistiekSamenwerkingen in werkgroepen concept" Stedebouwkundig Perceptie Onderzoek in: Stedebouw en Vo1kshuisvesting, (zie bij afdelingsniveau). no 10, 1980. Bestede onderzoekkapaciteit in 1980 Ie geldstroom vast w.p. = 2.68 Ie geldstroom tijd. w.p. = 0.17 3e geldstroom vast w.p. = 0.18 Totaal Ie, 2e en 3e geldstroom w.p. 3.03.

P. van Hoogstraten, D. Lapple, "Remarques on the spatial development of capitalism - the case of the Netherlands" in: J. Carney et al (ed), Regions in Crises, Croom Helm, London 1980.

Dissertaties G.G. van der Meulen, "Konsubruns: ruimtelijk gedrag en leefstijl van voorzieningengebruikers uit oogpunt van ruimtelijke - 194 -



C.w.w. van Lohuizen, "Van onderzoek naar plan en werkelijkheid; notities over vertaalbaarheid in het spanningsveld tussen onderzoek en beleid in: Stedebouw en Volkshuisvesting 61e jaargang no 10 1980 pag. 499-509.

menten: Theorie, Methode en Empirische Toepassing in: Planning 12 page 3-14.

G.G. van der Meulen, R. Heskes, "Geautomatiseerde opvraag van ruimtelijk relevante informatie, een voorstel voor een informatiesysteem t.b.v. de ruimtelijke ordening op gemeentelijk niveau" in: Tijdschrift voor Openbaar Bestuur 1980, pag. 150-155. G.G. van der Meulen, P. Kesseler, "Met computer naar inzichtelijker ontwerpen van struktuurplannen, ruimtelijke vertaling van Rotterdam" in: Bouw 1980, pag. 43-47. R. Stolzenburg, R.E.C.M. v.d. Heijden, "Het huidige stedelijk milieu, een krampachtig zoeken" in: Stedebouw en Volkshuisvesting jaargang 61 oktober 1980. H.J.P. Timmermans, "Theorie, Methoden en Onderzoekproblemen bij Bestudering van Ruimtelijk Consumentengedrag in: F. Dieleman, J. Hauer, J. van Staalduinen (red) Wegen in het Ruimtelijk Onderzoek, Bohn, Scheltema en Holkema, Utrecht page 151-168, 1980. H.J.P. Timmermans, Funktionele Hi~rarchie en Ruimtelijk Keuzegedrag van Consumenten: een Theoretische Uiteenzetting en een Empirische Toepassing van een Ruimtelijk Preferentie Model in: Geografisch Tijdschrift, no 14 pag. 182-193. H.J.P. Timmermans, "Consumer Spatial Choice Strategies: A Comparative Study of some Alternative Behavioural Shopping Models, London School of Economics and Political Science in: Geoforum, pag. 123-131. H.J.P. Timmermans, "Modellering van Ruimtelijke Keuze en Beslissingsprocessen van Consu-

B-17

H.J.P. Timmermans, "Unidimensional Conjoint Measurement Models and Consumer Decision-Making Processes: A Comparative Analysis, Area" Intern rapport nr. f, 1980. H.J.P. Timmermans, "Multi-Attribute Shopping Models and Ridge Regression Analysis" in: Environment and Planning 1980. H.J.P. Timmermans, Th. Overduin, "Informatie-Integratie en vervoersmiddelenkeuze: Theorie en toepassing" in: Verkeerskunde, 31 page 321325. H.J.P. Timmermans, K.J. Veldhuisen "Ruimtelijke Planning en Kwantitatief Modelmatig Onderzoek: Enkele Overwegingen en Voorbeelden" in: Stedebouw en Volkshuisvesting, page 509-515. G.G. van der Meulen, "Ret projekt MANROP, management van ruimtelijke ordening en ruimtelijke planning" in: Stedebouw en Volkshuisvesting, page 515-522 1980. K.J. Veldhuisen, E.J.R. Hacfoort, "Een beslissingssysteem voor de planning en woningbouw" in: Stedebouw en Volkshuisvesting no 2, febr. 1980. K.J. Veldhuisen, "Disaggregatie bij Planningmodellen" in: F. Dieleman e.a. (red): Wegen in het ruimtelijk onderzoek, Bohn, Scheltema en Holkema, Utrecht, 1980. K.J. Veldhuisen, L.L. Kapoen, "Een Regionaal Lokatiemodel" in: P. Nijkamp en P. Rietveld (red): Het stuur uit handen?, Stenfert en Kroese, Leiden, 1980. K.J. Veldhuisen, "Waarom? Nou Daarom. Daarom is geen reden, ala je van de trap afvalt ben je gauw beneden" paper, gepreaenteerd Geografendagen 1980.

- 195 -



H.J.P. Timmermans, A. Op 't Veld, "Temporal Changes in the Retailing Component of an Urban System" A Markov Approach, Research Paper 19, PSC/TNO, Delft 1980.

ter" Paper, MANROP serie nr 3 Eindhoven 1980.

H.J.P. Timmermans, K.J. Veldhuisen, "Spatial Structure, Spatial Behaviour and the Formulation and Use of Spatial Shopping Models": A review and some Critical Comments, Working Paper no 1, Urbanistiek en Ruimtelijke Organisatie, T.H. Eindhoven 1980. A. Op 't Veld, H.J.P. Timmermans, "De Indentifikatie van Ruimtelijke Systemen voor de Analyse van Interregionale Migratie": Theoretische en Methodisch-Technische OVerwegingen, paper Geografendagen G.U. Amsterdam. Ook in: F. Dieleman, J. Hauer, J. v. Staalduinen, Wegen in Ruimtelijk Onderzoek, Bohn. Scheltema en Holkema, Utrecht, 1980. Octrooien geen. Overige vakpublikaties H.J.P. Timmermans, K.J. Veldhuisen, "Ruimtelijke Preferentie en Keuze Modellen in de distributieplanning": Theorie, Methodische Problemen en Empirische Toepassingen Extern rapport nr. b, 1980. Overige wetenschappelijke aktiviteiten G:G. van der Meulen, H.M. van der Kamp, "Grondprijs en onroerend goed prijs, op weg naar een formule voor de berekening van grondprijzen" Paper, Eindhoven december 1980. G.G. van der Meulen, Th. OVerduin, "Programmatuur voor struktuurplanning en procesbewaking" Paper: management van de Ruimtelijke Ordening en de Ruimtelijke Planning, MANROP serie nr. 4, Eindhoven december 1980. G.G. van der Meulen, Th. OVerduin, "Programmatuur en toepassing van grafische weergave op een regelprin-

B-18

G.G. v.d. Meulen, Th. OVerduin, "Procesp1anning en Procesbewaking voor struktuurplanning" Paper, MANROP serie nr 4 Eindhoven 1980. G.G. v.d. Meulen, P. Kesse1er, "Gestruktureerd ruimtelijke vertaling van struktuurplannen" Paper, MANROP serie nr 2 Eindhoven 1980. G.G. van der Meulen, P. Kesseler, "Vragenlijst t.b.v. de ruimtelijke vertaling van het voorontwerp struktuurplan Ede" Paper, MANROP serie nr 10 Eindhoven 1980. G.G. van der Meulen, "Schaakbordenmodel, adstruktief hulpmiddel voor de geschiktheidsbepalingen van grids in het kader van de ruimtelijke vertaling" Paper, MAN,ROP serie nr 6 Eindhoven 1980. G.G. van der Meulen, "Exploitatie-rekening, hulpmiddel voor het stedebouwkundig planontwerp" Paper, MANROP serie nr 9 Eindhoven 1980. H.M. Goudappel, "De Mensen en hun Ruimte", teksten en katalogus van de tentoonstelling T.H.E. (nov., dec. 1980) t.g.v. 10 jaar Urbanistiek.

c.W.W.

van Lohuizen, P.S.M. Ruigrok, "Verslag van de oriE!nterende fase van het onderzoekprojekt Gebruiksgericht onderzoek in de ruimte1ijke ordening", uitmondende in een voorstel voor een vervolgonderzoek, april 1980 (met bijlagedeel: verslag van de gesprekken in de oriE!nterende fase). H.J.P. Timmermans, Theorie, Methoden en Onderzoekproblemen bij bestudering van Ruimtelijk Consumentengedrag, invited paper Geografendagen Amsterdam 1980.

-1$ -


Afdeling der Bouwkunde .F1.J .P.:'Timmermans, Enkele beschouwingen over Distributieplanologisch onderzoek, invited paper, werkgroep DPO, Maastricht 1980. H.J.P. Timmermans, Metrische en nonmetrische schaalmodellen en Ruimtelijk Onderzoek, invited paper, Studiedagen kwantitatieve geografie, PSC/TNO Delft, 1980. H.J.P. Timmermans, K.J. Veldhuisen, Modelling Consumer Response to changes in spatial structure: Some methodological considerations and empirical tests, invited paper, International Colloquium on contemporary problems in Theoretical and Quantitative Geography, Cambridge, 1980. K.J. Veldhuisen, E.J.H. Hacfoort, J.H.A.E. Amkreutz, "Ruimtelijk ontwerpen met behulp van de computer" T.H. berichten, febr. 1980. C.W.W. van Lohuizen, "Planologisch onderzoek anna 1980" voordracht voor de SPO/NIROV 1980. C.W.W. van Lohuizen, "Planologisch onderzoek: de moeite waard?"; aanzet tot een portret van gebruiksgericht ·onderzoek in het spanningsveld tussen wetenschap en praktijk. voordracht Planologische Diskussiedagen, 1980. (Maatschappelijke) dienstverlening geen.

- 197 -

B-19

BIaaACI 'fAB BIt

-199 -

Rekencentrum 1. Inleiding

He't onderzoek op het Rekencentrum vindt plaats in het vakgebied (thema) toegepaste informatica, veelal in samenwerking met vakgroepen op de THE. Ret hier beschreven onderzoek is lange termijn onderzoek, dus niet het kortlopende onderzoek dat voortkomt uit de service. Aan het onderzoek werd deelgenomen door 11 man wetenschappelijk personeel, aIle in vaste dienst en gefinancierd uit de eerste geldstroom. Ret totaal aantal manjaar w.p. besteed aan onderzoek bedroeg 6,3. Het aantal wetenschappelijke publikaties in categorie 2 in deze periode bedroeg 4 waarvan 2 ook vermeld zijn in het verslag van een afdeling. Daarnaast werd meegewerkt aan collegedictaten. Als resultaat van het onderzoek verschenen twee THE computernotes en werd een lezing gehouden, resulterend in 3 publikaties van de categorie 4. Daarnaast verschenen een aantal RC-Informaties waarin software constructies beschreven zijn. M.i.v. 1980 heeft het Rekencentrum al zijn onderzoekprojekten gebundeld tot ~en thema: Toegepaste Informatica. 2. Samenwerking met anderen Samenwerking vanuit het Rekencentrum vindt plaats met de volgende vakgroepen via overeenstemmmingsrelaties met wetenschappelijke medewerkers. Afdeling BDK WSK E T

Vakgroep BISA COSOR Informatica Numerieke wiskunde ES TO

Daarnaast is er nog in forme Ie samenwerking met diverse personen binnen en buiten de THE. 3. Wetenschappelijke output


RC-l

Tijdschrift voor onderwijs research (1980), nr 1, 29-38.

l,

A.C.M de Visser en M. v.d. Woude, "Minimization of the screen effect in the integrating sphere by variation of the reflection factor", Lighting research and technology 12 (1980), nr 1, 42-49. -De volgende publikaties zijn ook bij het verslag van de betreffende vakgroep vermeld: L.J.J. Janssen, G.J. Visser and E. Barendrecht, "The open circuit-behaviour of chlorine-evolving electrodes", Electrochimica Acta 25 (1980), 641-649. --A.S. Koster, L.R. Wolff and G.J. Visser, "Structure of Copper-Indium CU In 3" 7

Acta Cryst. B36 (1980), 3094-3096. overige vakpublikaties De volgende THE-RC computernotes verschenen. J.B. Dijkstra, "Ret berekenen van standaarddeviaties", Eindhoven University of Technology, Computing Centre Note 1. M. van der Woude, "Two dimensional analysis of MOS transistors", Eindhoven University of Technology, Computing Centre Note 2. Op 1 april 1980 werd gedurende de statistische dag te Delft een lezing gehouden waarvan de volgende publikatie een samenvatting is: - J.B. Dijkstra en P.S.P.J. Werther, "Enkelvoudige variantie analyse zonder de vooronderstelling van gelijke populatievarianties", VVS Bulletin l (1980) 26-28. 4. Gegevens voor dwarsinventarisatie AI het hier beschreven onderzoek vindt plaats onder het gezichtspunt informatica (INFO).

overige wetenschappelijke publikaties P.C F. de Witte, "CMI-II: Een software-pakket voor Computer Managed Instruction", - 211 -

Instituut voor Perceptie Onderzoek

Wetenschappelijk Verslag 1980 IPO-1

1 • 1. Inleiding

Overeenkomstig de meerjarenafspraak tussen de THE en de Minister werd vroeg in 1980 van het Ministerie een ui tvoerige vragenlijst ontvangen over het Instituut en het bestreken onderzoeksgebied, waarop toen op korte termijn schriftelijk antwoord werd gegeven. Mede op basis van deze voorlichting van het Instituut werden later in het jaar gelden voor nieuwbouw uitgetrokken in het Intentioneel Financieringsschema voor 1982 en 1983. Op verzoek van het College van Bestuur werden de gedachten uitgewerkt voor een onderzoekszwaartepunt zoals bedoeld in de Beleidsnota Universitair Onderzoek 1979 (BUOZ-nota). Ais titel hiervoor werd voorgesteld: "Perceptieve informatieverwerking in wisselwerking met apparatuur en programmatuur". Het betreffende IPO-memorandum is inmiddels behandeld in de Vakgroep Perceptieleer, de Researchcommissie IPO-THE, de Onderafdelingsraad Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen en het College van Dekanen, steeds met gunstig advies. Verwacht mag worden dat de behandeling door het Centrale Bestuur vroeg in 1981 kan worden afgesloten door de Hogeschoolraad. Ret IPO-onderzoek is gericht op bet begrijpen van menselijke informatieverwerking. De nadruk ligt op het opnemen en verwerken van feitelijke informatie, zowel wat betreft direkte zintuigindrukken als inzake eognitieve aspekten, zoals herkenning en begrip. Hierbij is er bijzondere aandacht voor informatie-uitwisseling via taaluitingen. Het onderzoek kan zowel theoretisch als door toepassingen gemotiveerd zijn, waarbij het steeds primair gericbt is op het verkrijgen van explieiet en generaliseerbaar inzieht.

Het instituut voor Perceptie Onderzoek (IPO) be1ichaamt een unieke vorm van samenwerking tussen overbeid (i.e. de Technisebe Hogescbool Eindhoven) en industrie (i.c. de N. V. Philips) met als doel wetenschappelijk onderzoek te verrichten op het gebied van mense1ijk waarnemen, denken en hande1en. De Stiehting Instituut voor Perceptie Onderzoek wordt beheerd door een Raad van Beheer, waarin Philips en de THE beide met twee leden vertegenwoordigd zijn en de Nederlandse Organisatie voor Zuiver Wetensehappelijk Onderzoek (ZWO) met een. Er is een landelijk samengestelde Wetenschappelijke Raad onder voorzi tterschap van Prof.dr. H.B.G. Casimir. De dagelijkse leiding is in handen van de directeur, Prof.dr. H. Bouma. De Researcheommissie IPO-THE was in 1980 als voIgt samengesteld: Prof.dr. M.J.M. Dani~ls(Bdk), dr.ir. H. Duifhuis(IPO), dr. L. Dijkstra(W en MW), Prof.dr.ir. P. Eijkhoff(E), Prof.dr.ir. M.L.J. Hautus(WSK), Prof.drs. J. Koning(W), Prof.ir. P.A. de Lange(B), Prof.dr. W.A.T. Meuwese(W en MW), Prof.dr. J.A. Poulis(N), dr.ir. J.A.J. Roufs(IPO). De THE-medewerkers van het IPO zijn verenigd in de Vakgroep Percept ieleer. Binnen het IPO wordt gewerkt in themagroepen. De vakgroep beschikt slechts over 0,2 hoogleraarsplaatsen bij 7 vaste plaatsen w.p. (alsmede 5 ZWO plaatsen). Bij het Departement is een voorstel voor een hoogleraarsplaats Psychofysica van de Zintuigen en haar Toepassingen ingediend. Helaas kon de procedure hiervoor niet in 1980 afgesloten worden.

- 205-



De technische omgeving waarin het IPO funktioneert, leidt tot een grote belangstelling voor een optimale aansluiting tussen enerzijds behoeften en mogelijkheden voor informatie-opname door mensen en anderzijds apparatuur die daarbij gebruikt kan worden. Goede ontwerpen voor informatieverwerkende apparatuur van grote dlversiteit en breedte van toepassing zijn meer en meer afhankelijk van inzichten in de informatieverwerking van de gebruikers.

leden Prof.dr. J.F. Schouten, van 1956 tot 1972 eerste direkteur van het IPO en groot stimulator van het onderzoek, later lid van de Raad van Beheer. Per 1 september 1980 werd onze medewerker Dr.ir. H.J. Duifhuis benoemd tot gewoon hoogleraar Biofysica aan de Rijksuniversiteit Groningen. 1 .2. Kwantitatieve gegevens In onderstaande tabel worden voor de themagroepen alleen de totalen van de bestede manjaren gegeven. Specifikatie van aantallen manjaren en publikaties wordt voor het hele Instituut gegeven achter "Totaal".

Tot ons leedwezen moeten wij hier melden dat in augustus 1980 is over-

Bestede onderzoekkapaciteit in manjr.WP naar geldstroom: IPO

eerste c.b.r. v/t

ThemaaroeJ2 Horen en spraak Zien en lezen Cognitie en communicatie

a.b.r. v/t

tweede v/t

derde v/t

TOTAAL

totaal v/t 12

Het onderzoekprogramma vormt een geheel en is niet samengesteld uit een Philips- en een THgedeelte. Daarom is de specifikatie per themagroep minder zinvol.

5

3

Ergonomie

3

Hulpmiddelen gehandicapten

2

Totaal

-/1

-

5/1

-/5

14/-

25

v/t (vast/tijdelijk) Publikaties: Dissertaties: geen Overige wetenschappelijke publikaties: 39 Octrooien: 1 Overige vakpublikaties: 3.

- 216-

Omdat er veel samenwerking is tussen de groepen is hier nagelaten de publikaties te splitsen naar themagroep.



De tijdelijke plaatsen zijn als voIgt naar onderzoeksprojekt te specificeren: H. Duifhuis (15-01-1979, Stichting voor Biofysica), De rol van cochleaire adaptatie bij auditieve maskering; J.A.J. Roufs (01-02-1979, Stichting voor Biofysica), Voorspelling van zichtbaarheid van tijdsafhankelijke (spatiele) patronen; S.G.N. Nooteboom (okt. 1977, Z.W.O. via Ministerie van 0 & W), The perception descriptive language, a psycholinguistic study of adults and children. Subproject: Communicative functions of pitch accents in descriptive discourse; S.G. Nooteboom en H. Duifhuis (22-05-1979, Ned. Sticht. voor Psychonomie), toepassing van het Goldstein-model voor toonhoogtewaarneming in een theorie over perceptieve scheiding van simultane spraaksignalen en experimentele toetsing van deze theorie; H. Bouma (29-06-1979, Ned. Sticht. voor Psychonomie), Lezen bij ouderen (vanaf 1 mei 1980); J. 't Hart (10-07-1979, Stichting Taalwetenschap) onderzoek naar perceptief relevante aspekten van Engelse intonatie (tot 31 maart 1980) H. Bouma en H.E.M. Melotte; (12-09-1979, THE), Informatie-uitwisseling tussen gehandicapten en hun apparatuur door middel van spraak.

Thema Horen en Spraak:

1 .3. Verschuivingen

- subthema accent en in de muziek: beeindigd met de voltooiing van het ZWO-projekt over 'accentwaarneming in toonreeksen'. - subthema toonhoogte en stem: uitgebreid met computerimplementatie van toonhoogtemeter en stemdetector o.m. voor vocodertoepassingen. Verder uitgebreid met onderzoek aan scheiding van gelijktijdige stemmen (ZWO); - subthema verbonden spraak: nieuw: toepassing van regels in 'voice response units'; subthema menselijke woordherkenning. Meer aandacht voor expliciete formulering o.m. via computerimplementatie; - subthema spraakbewerkingen. Nieuw: verbetering spraakkwaliteit van geresynthetiseerde spraak (spraakchip). Thema Zien en Lezen: - subthema luminantiekontrasten: uitgebreid met kwantitatieve modellen van netvliesverwerking. (Interafdelingswerkgroep THE); - subthema beeldkwaliteit: uitgebreid met beeldkwaliteitsbewerking met als parameters scherpte, kontrast, luminantie, grootte en kleur; - subthema lezen bij ouderen: nieuw: verlichting en tekstgrootte als variabelen bij het lezen van ouderen met normale of verminderde gezichtsschepte (ZWO). Thema Cognitie en Communicatie

Het onderzoekbeleid is in 1980 gericht op het onderzoekzwaartepunt. De lange lijnen zijn opnieuw uitgezet. Hieronder volgen puntsgewijs onderzoekpunten die verschoven Zl.Jn, d.w.z. uitgebreid, nieuw, of beeindigd.

- 211 -

subthema (nieuw) leren: benutten van nieuwe mogelijkheden spraaktechnologie door gelijktijdig en naar keuze zien en horen van woorden en zinnen voor het aanleren van het lezen in de eerste taal (leeszwakte) en in de tweede taal (Engels, Spaans). Apparatuur voor individueel leren.



Thema Ergonomie - subthema optimaal ontwerp: nieuw o.m. seri~le bediening microprocessoren.

via

In 1980 is er een voorbereidingscommissie gevormd die in het kader van de nieuwe Letterenfakulteit aan de Katholieke Hogeschool in Tilburg onderzoek moet voorbereiden over het thema: "Taal en Informatica". Omdat hier hiervoor een samenwerking met het IPO voorzien is, is een IPO-medewerker lid van de bedoelde commissie.

Thema hulpmiddelen voor gehandikapten - konkretiseringen van een aantal hulpmiddelen in de zin van industri~le prototypen. 1 .4. Afdelingsbeleidsruimte n.v.t. 1 • 5. Samenwerkingen a)

binnen Philips en de THE. Op een aantal gebieden is er een direkte samenwerking met het Natuurkundig Laboratorium van Philips. Binnen de THE is er een formele samenwerking met de afdelingen Natuurkunde en Elektrotechniek in een interafdelingswerkgroep "netvliesmodellen". Voorts wordt samengewerkt in het kader van de Beleidscommissie voor Biomedische en Gezondheidstechniek (BMGT). Er zijn ook meerdere samenwerkingen, die niet als zodanig formeel geregeld zijn.

b)

met andere instellingen. Er is een gezamenlijk onderzoeksprojekt "The Production and Comprehension of Descriptive Language" met het Max Planck Institut fUr Psycholinguistik in Nijmegen en de interfakultaire Thema

werkgroep Taal- en Spraakgedrag van de Universiteit van Nijmegen Dit projekt wordt via ZWO gefinancierd.

Er zijn ook meerdere samenwerkingen die net als zodanig formeel geregeld zijn o.m. met de vakgroepen van de R.U. Utrecht en Leiden en met de vakgroep Onderwijspsychologie in Tilburg. 1.6. Dwarsverbanden Onder de gezichtspunten BMGT, ergonomie, informatica en innovatie is er een dwarsinventarisatie van the-ma' s op het IPO te maken. In onder-staande tabel wordt dit per thema aangegeven; onder 2.2 worden de la-bels per subthema aangegeven. 1.7. Onderscheidingen Geen

BMGT

ERGO

INFO

INNO

Horen en spraak

+

1]

n

IT

Zien en Lezen

+

1]

il

+

Cognitie en Communicatie

+

+

IT

+

Ergonomie

+

+

+

+

Hulpmiddelen voor gehandikapten

+

+

II

+

+: van toepassing op aIle subthema's

n=

van toepassing op enkele subthema's

- 28B -



2.1. Publikaties

J.P. Rijsdijk, J.N. Kroon, G.J. van der Wildt, Contrast sensitivity as a function of position on the retina. In: Vision Research 20, (1980), 235-241. --

Vanwege de speciale struktuur van het IPO is het minder zinvol verder te specificeren per themagroep. We volstaan onder 2.1 met een lijst van publikaties, octrooien en aantallen voordrachten etc. Onder 2.2 worden de subthema's beschreven. 2.1.1. Dissertaties Geen. 2.1.2. Overige wetenschappelijke publikaties S.G. Nooteboom, G.J.N. Doodeman, Production and perception of vowel length in spoken sentences. J. Acoust. Soc.Am. 67 (1), 1980, 276-287.

c. Schiepers, Response latency and accuracy in visual word recognition. In: ~erception and Psychophysics 27 (1), 1980, 71-81. -H.C. Bunt, A.F.V. van Katwijk, Dialogue acts as dements of a langua game. In: W. Zonneveld and F. Wermange (eds), Linguistics in the Netherland 1977-1979 Forris, Dordrecht, 1980, s, 264-282. D.J.H. Admiraal, A dropout annoyance measuring ap-par tus 'DAMA' to check magnetic tapes. aIn: J. of the Audio-Engineering Soc. lL(10), 1979, 788-792 H. Duifhuis, Level effects in psychophysical twotone suppression. In: J. Acoust. Soc. Am. 67(3), 1980, 914-927. H. Bouma, Perceptual functions. In: Handbook of psychonomics, vol.1 Ed. by J.A. Michon, E.G.J. Eijkman and L.F.W. de Klerk. (Based on: Handboek der Psychonomie 1976), Amsterdam, etc.: North-Holland, 1979, chapter 8, 427-531.

- 219-

J.N. Kroon, J.P. Rijsdijk, G.J. van der Wildt, Peripheral contrast sensitivity for sine-wave gratings and single periods. In: Vision Research~, (1980), 243-252 J.N. Kroon, G.J. van der Wildt, Spatial frequency tuning studies: weighting as a prerequisite for describing psychometric curves by probability summation In: Vision Research, 20, (1980), 253-263. -H.E.M. Melotte, Relief drawing set In: Applied Ergonomics 1&(2), 1979,98 Ch.P. Legein, H. Bouma, Dyslexie: een stroef lopende 'leesmachine'? In: L. Stevens, R. de Groot, B.T.M. van Waesberghe (red.), verslag v.h. congres t.g.v. het 75jarig bestaan van de vereniging O&A. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1980, 379-383. H. Bouma, Ch.P. Legein, Vlot lezen: een geheel van deelprocessen. In: L. Stevens, R. de Groot B.T.M. van Waesberghe (red.), verslag v.h. congres t.g.v. het 75jarig bestaan van de vereniging O&A. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1980, 384-390.

Instituut voor Perceptie Onderzoek H. Bouma, Ch.P. Legein, Dyslexia: A specific recoding deficit? An analysis of response latencies for letters and words in dyslectics and in average readers. In: Neuropsychologia 18, 1980, 285-298. H. Duifhuis, Psychophysical three-tone suppression. In: 5th. International Symposium on Hearing, Noordwijkerhout, 1980 Psychophysical, physiological and behavioural studies in hearing. Ed. by G. van den Brink and F.A. Bislen. Delft: The University Press, 1980, 253-256. H.F.M. Melotte, F.L. Engel, Reading, writing and drawing in relief: the IPO relief-drawing set. In: J. vis. impairment to blindness 74 (4), 1980, 155-157. A.W. Bezemer, Some results of a band-widening experiment obtained with a lateralisation paradigm. In: 5th. International Symposium on Hearing, Noordwijkerhout, 1980. Psychophysical, physiological and behavioural studies in hearing. Ed. by G. van den Brink and F.A. Bi1sen. Delft: The University Press, 1980, 257-261. J.A.J. Roufs, H. Bouma, Towards linking perception research and image quality. In: Proceedings of the Society for Information Display 21 (3), 1980, 247-270. H. Bouma, Visual reading processes and the quality of text displays. In: E. Grandjean and E. Vigliani (eds.), Ergonomic aspects of visual display terminals. London, Taylor and Francis, 1980, 101-114.


H. Timmers, F.L. van Nes, F.J.J. Blommaert, Visual word recognition as a function of contrast. In: E. Grandjean and E. Vigliani (eds.) Ergonomic aspects of visual display terminals. London, Taylor and Francis, 1980, 115-120. F.L. van Nes, H. Bouma, On the legibility of segmented numerals. In: Human factors 22 (4), 1980, 463-474. J. van Ouwerkerk, J.H. Tulp, H.A.L. Picent, J.A.J. Roufs, F.J.J. Blommaert, Instabilities in a continous medium model for the retina. In: BioI. Cybern~, 1980, 11-14. Vervolg overige wetenschappelijke publikaties, gepubliceerd in het IPO Annual Progress Report 15/1980: M.T.M. Scheffers, Simulating auditory analysis of pitch 15-20. P.M. Boers, Formant enhancement of speech for listeners with sensorineural hearing loss 21-28. W.F. Simons, Transformation of the vowel triangles of different speakers 29-32. L.L.M. Vogten, Evaluation of LPC formant coded speech with a speech interference text 33-41. S.G. Nooteboom, P.G.M. Truin, Word recognition from fragments of spoken words by native and nonnative listeners 42-47. J.M.B. Terken, The distribution of pitch accents in descriptive language as a function of informational variables 4853. J.R. de Pijper, A melodical model of British-English intonation 54-58.

- 211 -


Wetenschappelijk Verslag 19S0 IPO-7

J.M.E.W. Thomassen, Melodic and temporal accentuation combined 59-64.

2.1.4. Overige vakpublikaties

E. van der Zee, M.H.W.Z. Boesten, The influence of luminance and size on the image quality of complex scenes 69-75. F.J.J. Blommaert, Letter recognition at low contrasts 76-82. H. Bouma, Visual reading processes and the quality of text displays 83-90.

L.L.M. Vogten, Spraakonderzoek in het Instituut voor Perceptie Onderzoek In: TH Berichten 22 (31), 1980. F.L. van Nes, Basisergonomie In: Tijdschrift van het Nederlands Elektronica- en Radiogenootschap 45 (1), 1980, 5-6. H. Bolkestein Tricycle for handicapped people IPO APR 15 (1980), 124. 2.1.5. Overige wetenschapelijke activiteiten

H.C. Bunt, A.F.V. van Katwijk, H.F. Muller, F.L. van Nes, Dialogue control acts 95-99. H.C. Bunt, An experimental study of semantic relations and syntactic restrictions for nouns and adjectives 100-104. F.L. van Nes, Searching teletekst, a sequentially broadcast database 109-113. J.N. Kroon, E. de Braal, A talking typewriter as an aid for the visually impaired 11S-123. H.F. Muller, A computational model of a psychometric function 128-132. H.W. Zelle, Loudness calculation from thirdoctave band-levels implemented on an Apple II computer 133-135. S.M. Marcus, Interactive access of a Dutch wordfrequency corpus 136. 2.1.3. Octrooien L.L.M. Vogten, L.F. Willems, Inrichting en werkwijze voor het opwekken van een spraaksignaa1 Ned. Octr. Aanvr. nr. 80 00 03 61.

- 211 -

interne rapporten en adviezen aan derden: 54 openbare voordrachten: 73 2.2. Onderzoekthema's (aIle BMGT) Horen en Spraak Subthema's: Gehoortheorie. Psychoakoestische studie van niet-lineaire processen in het binnenoor: maskeringen zowel bij normaal horen als bij slechthorendheid: toepassingen op hoorapparatuur. ERGO Geluidsbeheersing. Faktoren INNOdie, naast luidheid, geluidshinder bepalen. Geluidshinder bij o.m. ventilatoren, geluidskwaliteit. Muzikaal accent. Psychoakoestische studie van het me1odisch accent in toonreeksen. INFO INNO

Toonhoogte. Psychoakoestische toonhoogtetheorie toegepast op spraakgeluid. Perceptieve scheiding van gelijktijdige stemmen.

INNO

Intonatie. Expliciete beschijving van de zinsmelodie in het Nederlands en in het Engels. Rol van de intonatie in de communicatie bij bebeschrijvende taal.



INFO INNO

Verbonden spraak. Regels van toonhoogte, amplitude en tijdstruktuur die voldoende expliciet zijn om los uitgesproken woorden na analyse zo aan te passen, dat er natuurlijk lopende zinnen van kunnen worden gemaakt.

Cognitie en Communicatie Subthema's: Woordherkenning. Kwantitatieve theorie van de herkenning van losse woorden op basis van letterherkenning en woordbeschikbaarheid.

INFO INNO

Woordherkenning. Kwantitatieve theorie voor de herkenning van losse woorden.

ERGO INFO INNO

Spraakbewerkingen. Analyse (LPC) , zuinige kodering en resynthese van spraak.

ERGO

Verstaanbaarheid. Mee tme thoden zowel van verstaanbaarheid als van verstaanvaardigheid van spraak.

ERGO

ERGO INFO INNO

Zien en lezen. Subthema's: Luminantiekontrasten. Overdrachtsfuncties van het visuele systeem voor temporele, spati~le en spatio-temporele veranderingen in luminantie. Beeldkwaliteit. Begrijpen en verbeteren van de sUbjektieve kwaliteit van elektronisch weergegeven beelden vanuit visuele overdrachtsfunkties. Ontwikkeling van betrouwbare subjektieve schalingsmethodes.

ERGO INNO

Tekstdisplays. Verloop van leesprocessen bij verlaagd kontrast, onscherpe letters en andere in de praktijk voorkomende leessituaties bij tekstdisplays. Op basis hiervan optimaliseren van de tekst weergave, ook qua lay-out.

ERGO

Lezen 'bij ouderen. Verkennend onderzoek naar leesgewoonten van ouderen, mede met het oog op het adviseren van optimale leessituaties (verlichting, vergroting, e.d.)

- 212-

ERGO INNO

Leren. Leermogelijkheden bij het gelijktijdig en naar keuze zien en horen van woorden of zinnen.

ERGO INFO INNO

Informatiedialogen. Dialogen tussen mensen of tussen gebruiker en apparatuur, die optimaal moeten zijn voor het 0verdragen van gespecificeerde informatie. Dialoogtheorie.

Ergonomie. Subthema's: ERGO Optimaal ontwerp van met naINFO me nieuwsoortige apparatuur INNO met het oog op een goed en gemakkelijk gebruik. Gebruiksaanwijzingen Hulpmiddelen voor gehandikapten Subthema: ERGO Ontwikkeling, ondersteuning INFO van produktie, en evaluatie INNO van nieuwe communicatiehulpmiddelen voor diverse soorten gehandikapten: hulpmiddelen voor het lezen, voor het luisteren, voor het schrijven. Speciale aandacht voor de mogelijkheden van de recente ontwikkeling van de spraaktechnologie.

Samenwerkingsorgaan KHT-THE


1. Algemeen De Technische Hogeschool Eindhoven en de Katholieke Hogeschool Tilburg werken sinds 1971 samen op het terrein van onderwijs, onderzoek en dienstverlening. Jaarlijks (vanaf 1977) wijzen de beide instellingen en ook het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen personele en financiele middelen toe aan het Samenwerkingsorgaan KHT-THE, ten behoeve van de ondersteuning van Samenwerkingsprojekten KHT-THE. Voor deze projecten wordt jaarlijks een onderzoeksplan opgesteld, dat na de goedkeuring in de beide hogescholen ter kennis wordt gebracht van de Minister van Onderwijs en Wetenschappen. Voor projekten in dit kader wordt ieder jaar de mogeUjkheid tot indiening geboden. Aanvragen worden daarbij beoordeeld door aparte beoordelingscommissies voor onderwijs, onderzoeks- en dienstverleningsprojekten. Samenwerkingsprojekten KHTTHE moeten, naast een aantal formele voorschriften en voorwaarden, voldoen aan een groot aantal inhoude1ijke kriteria. Beha1ve de wetenschappe1ijke normen zijn de be1angrijkste van deze maatstaven: is het projekt duide1ijk van be1ang voor de beide hogescholen en draagt het bij aan de ontwikke1ing of uitbouw van de samenwerking tussen de beide inste11ingen. De omvang van het wetenschappe1ijk personeel dat is aangetrokken voor de uitvoering van Samenwerkingsprojekten KHT-THE bedroeg in 1980 7 manjaren. Het totaa1 aantal publikaties bedroeg 14; deze worden ook steeds vermeld in de verslagen van de aan de projekten deelnemende vakgroepen en eenheden. 2. Onderzoekthema's - Samenwerkingsprojekten KHT-THE - Marktmechanismen en onevenwichtige transakties - Technische innovaties - Psychofysiologisch onderzoek van motorpreparatieprocessen

KHT-THE-1

- Schatten in MIMO-(multi-inputmulti-output)modellen - Itembanking en toetsgeneratie Bescherming tegen het buitenklimaat, klimaateisen van de mensen met het oog op veiligheid, behaaglijkheid en produktiviteit (vooronderzoek) Visuele reedukatie (vooronderzoek) Keuze van technologie, een case-study van de baksteenindustrie in India (vooronderzoek) - Waste-Management (vooronderzoek). 3. Samenwerking Aan Samenwerkingssprojekten KHT-THE nemen per definitie steeds meerdere vakgroepen of diensten van de beide hogescholen deel, zowel in- als extern. In vooronderzoeken wordt veela1 de haa1baarheid van zowe1 het projekt zelf als van de samenwerking tussen de partners onderzocht. - Aan het projekt "Marktmechanismen en onevenwichtige transakties" werken samen de Vakgroep Econometrie van de Subfaku1teit der econometrie van de KHT en de Vakgroep Kansrekening, statistiek en operations research van de Onderafdeling der wiskunde van de THE. Onder meer is voor dit projekt de de interuniversitaire werkgroep "Onevenwichtigheid en Allokatiemechanismen" ingesteld. - Aan het projekt "Technische 1nnovaties' werken samen de Vakgroep sociologie van de Onderafdeling der wijsbegeerte en maatschappij wetenschappen, de Vakgroep theoretische natuurkunde van de Afdeling der technische natuurkunde, beide van de THE, en de Vakgroep economische geschiedenis van de Fakulteit der economische wetenschappen van de KHT. - Bij het projekt "Psychofysiologisch onderzoek van motorpreparatiesprocessen" zijn de samenwerkenden van KHT-zijde de Vakgroep fysiologie en fysiologische psychologie van de Subfakulteit der psych010gie en

- 215 -


-

-

-

-

-

-


van THE-zijde de Vakgroep Meten en Regelen (later genaamd de Vakgroep medische elektrotechniek) van de Afdelig der elektrotechniek. Bij het projekt "Schatten in MIMOmodellen" werken samen de Vakgroep meten en regelen van de Afdeling der elektrotechniek van de THE en de Vakgroep funktieleer en technopsychologie van de Subfakulteit der psychologle van de KHT. Betrokken bij het projekt "Itembanking en toetsgeneratie" zijn de Groep onderwijsresearch van de Onderafdeling der wijsbegeerte en maatschappijwetenschappen van de THE en het Onderwijsresearchcentrum van de KHT. Aan het vooronderzoek voor het projekt "Bescherming tegen het buitenklimaat" wordt deelgenomen door de Vakgroep Funktieleer en Technopsychologie van de Subfakulteit der psychologie van de KHT en door de Vakgroep Fysische Aspekten van de Gebouwde Omgeving (BFA) van de Afde1ing der bouwkunde van de THE. Aan het vooronderzoek "Visuele reedukatie" is deelgenomen door het Instituut voor sociaal wetenschappelijk onderzoek (I.V.A.) van de KHT, het Instituut voor perceptieonderzoek van de THE en Philips en het Centrum voor visuele Therapie. Aan het vooronderzoek "Keuze van technologie" is samengewerkt door het Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken van de KHT en de Vakgroep aangepaste technologie van de Afdeling der bedrijfskunde van de THE. Aan het deels voor rekening van de provincie Noord-Brabant uitgewerkte vooronderzoek voor het projekt "Waste Management" wordt samengewerkt door de Vakgroep fysische technologie van de Afdeling der scheikundige technologie, de Vakgroep kwantitatieve aspekten van beheersingssystemen van de Afdeling der beddjfskunde, beide van

KHT-THE-2

de THE, en de Vakgroep toegepaste bedrijfseconomie en marketing van de Fakulteit der economische wetenschappen van de KHT. 4. Omvang van het onderzoek De omvang van het onderzoek voor wetenschappelijk personeel bedroeg 6 manjaren uit de eerste geldstroom en een manjaar uit de derde geldstroom. 5. Wetenschappelijke output Dissertatie H.W. Lintsen: Ingenieurs in Nederland in de Negentiende Eeuw, Een Streven naar Erkenning en Macht. Martinus Nijhoff, Den Haag, 1980. (Er is van de dissertatie tevens een handelsuitgave verschenen). Overige wetenschappelijke publikaties A.K. Hajdasinki, Linear multivariable systems. Preliminary problems in mathematical description, modelling and identification. TH-Report 80-E-106 (151 pag.). A.K. Hajdasinki, Estimation of the order of multivariable dynamical systems. in Journal A, 11 (1980) 21-32. E.J.W.M. van Hees, Gebruikershandleiding EDUSERVICE Tilburg, KH - ORC-nota 80.04. P.J. van den Heuvel, Stability of a Walras Equilibrium in a System with Price and Wage adjustments. Congrespaper t.b.v. "Workshop on disequilibrium", Toulouse. P.J. van den Heuvel, Asymptotic stability of a soluti02 of an autonomous system in IR consisting of subsystems. COSOR-Memo-randum 80-09. H.W. Lintsen, De Delftse Polytechnische School als bakermat van socialisme 1900-1925. Tweede Jaarboek voor het Democratisch Socialisme 1980, 81-109.

- 21£-



H.W. Lintsen, Ingenieur van Beroep, Ingenieurs in de Negeniende Eeuw. in Intermediair ~ (1980) 11-19. Overige vakpublikaties W.E.J. van den Bosch, Beschrijving programmatuur voor de conversie van Data van TSLRT naar Fortran. Intern rapport subfakulteit der psychologie - KHT. H.W. Lintsen, Tussen Aanpassing en kritiek: de Beroepsideologie van Ingenieurs en Natuurwetenschappers in Nederland. Revolution i (1980) 16-33. H.W. Lintsen, Naar een herori~ntatie van het Ingenieursberoep. Wetenschap en Samenleving, (1980) nr.10, 16-21. H.W. Lintsen, Evaluatie Onderwijsprojekt Techniek en Samenleving. Intern rapport, Samenwerkingsorgaan KHT-THE. G. Verbong, De Voorgeschiedenis van de Transistor. Intern TH.rapport.

KHT-THE-3

taire werkgroep "Onevenwichtigheid en Allokatiemechanismen". Deze werkgroep organiseerde regelmatig colloquia en seminars voor binnenen buitenlandse vakgenoten. P.J. van den Heuvel hield een voordracht op het Econometristencongres te Toulouse onder de titel "Stability in a Walras equilibrium in a system with price and wage Adjustments". H.W. Lintsen verzorgde in het voorjaar 1980 colleges Geschiedenis van de Techniek, voor het NLO Eindhoven. H.W. Lintsen hield een voordracht in de colloquium-serie van de onderafdeling der Wijsbegeerte en Maatschappijwetenschappen van de THE, met als titel "We en M.W.-projekten in de ingenieursopleiding" (24 juni 1980). H.W. Lintaen hield een lezing voor de landelijke werkgroep Wetenschap en Samenleving, met ala titel "Onderzoek naar de geschiedenis van het ingenieursberoep" (30 september 1980).

H.W. Lintsen hield een lezing op het KIVI-symposium "Kan de ingenieur de toekomst aan?, onder de titel B. van Weenen/D.W. Eskes, "Naar een herori~ntatie van het Voortgangsrapport van de studiegroep ingenieursberoep" (22 oktober 1980). "Waste Management". Zie ook de Ingenieur 92 (1980) 16--Intern rapport, Samenwerkingsorgaan 21. KHT-THE, september 1980 (77 pag.). H.W. Lintsen hield een lezing voor de afdeling Geschiedenis der TechOverige weten8chapp~lijke aktiviniek van het KIVI, met als titel teiten "Naar een Staat in de Staat, de ontW.E.J. van den Bosch, P. van Boxtel wikkeling van de Rijkswaterstraat in en G.M. van der Molen verzorgden een de 1ge eeuw (4 november 1980). posterpresentatie tijdens de Annual Meeting of Psychophysiology, London, december 1980, met als Utel "Shifts in EMG power spectra of head muscles during sustained voluntary contractions. A.K. Hajdasinki verzorgde voor het 5th IFAC-Symposium in Darmstadt een lezing getiteld "Linear multivariable system identification - a survey" (in print). P.J. van den Heuvel bekleedt het sekretariaat van de interuniversi-

H.W. Lintsen verzorgde een lezing voor het NLO-Eindhoven, getiteld "Onderwijs in de Geschiedenis der Techniek" (6 november 1980). H.W. Lintsen hield, samen met I. Blanken, een lezing voor de landelijke Werkgroep Geschiedenis der Techniek, met als titel "Mechaniache kracht in de Industrialisatie van Nederland; (1850-1950)" (12 november 1980).

- 211-



KHT-THE-4

Samenwerkingen THE

KHT Thema(projekt) (sub)fac

vakgroep

(o)afd.

vakgroep

Marktmechanismen en oneven- econometrie wichtige transacties

econometrie

WSK

kansrekening, st. tistiek operatiol research

Technische innovaties

econ. geschiedenis

WM

sociologie Theoretische N

econ.weten.

N

Psychofysio10gisch onderzoek van motorpreparatieprocessen

psychologie

fysiologie en fysio10gische psychologie

E

Meten en Regelen Later: medische elec. tech.

schatten in mimo-model1en

psychologie

funktieleer en technopsychologie

E

meten en regelen

WMW

onderwijsresearcl

ltembanking en toetsengene- onderwijsratie researchcentrum funktieleer en technopsychologie

B

fysische aspekten van de Gebouwde Omgeving (BFA)

Bescherming tegen het buitenklimaat (v)

pyschologie

Visuele reedukatie(v)

lnst. soci. wet. onderz

Keuze van technologie (v)

instituut voor ontwikk. vraagstukken.

BDK

aangepaste technologie

Waste management (v)

economische toegepaste wetenschap. bedrijfseconomie met medefinanciering door de provincie NB

T

Fysische technologie Kwant. aspekten v. beheersingssystemen

lPO met Philips en centrul visuele therapie

BDK

(v)= vooronderzoek (inzake haalbaarheid en samenwerking van de partners)

- 218 -

I

Projekt DP OE

Sport en Gezondheid. Het Bewegi.ngsapparaat. Het THE Kniemodel.

Probleemstelling:

Door Ir. J. Wismans (THE) is een mathema-· tisch model ontwikkeld, gericht op de voorstelling van de kinematika en de krachtdoorleiding in het menselijk kniegewricht. De resultaten van dit model zijn gekonfronteerd met literatuurgegevens, waarna -ondanks grote onzekerheden- de principi~le waarde van het model is aangetoond. Uitgebreide verifikatie-experimenten, in relatie met parameterwijzigingen in het model, zijn noodzakelijk. Het ontwerp. de realisatie en de beproeving van hiervoor noodzakelijke apparatuur"is zeer ingewikkeld vanwege de komplexe bewegingsmogelijkheden en doorgeleide krachten bij de Knies Voor wat dit aspekt betreft dient het onderzoek dus te leiden tot een experimentele opstelling waarvan bewezen is, dat een reeks verifikatie-experimenten ermee uitgevoerd kan worden. Een tweede element is het ontwikkelen van klinisch toelaatbare procedures om bepaalde handelingen tijdens een knieonderzoek te kwantificeren (bv. het schuiflade-effekt).

Projektgroep:

Prof. dr. A.J. van der Linden Prof. dr. ire J.D. Janssen Prof. dr. J. Drukker Drs. H. van Mameren I r. A• J . M. Ham e r Dr. ire F.E. Veldpaus diverse studenten/stagiaires

Projektduur:

1978 tim 1980.

(projektleider RL) (projektleider THE) (adviseur) {adviseur} (THE) . (adviseur, THE) (THE}.

Samenwerkende instellingen en instanties: Dit projekt vindt plaats in het Kader van de samenwerking op het terrein van de biomedische gezondheidstechniek tussen de TH Eindhoven en de Rijksuniversiteit Limburg. Kontaktpersoon TH Eindhoven prof. dr. ir. J.D. Janssen. Voorts vindt samenwerking plaats met Medische Fakulteit Leiden; kontaktpersoon prof. dr. A. Huson. Medische Fakulteit Nijmegen; kontaktpersoon prof. dr. T.J.G. van Rens. Hogere Technische School, Roosendaal.

- 221 -

Pub1ikaties:

Overige. A. Hamer. Eva1uatie van het (vivo) kniebeproevingsapparaat. Voor1opig intern rapport. september 1980. A. Hamer. Meting van krachten en momenten in drie onafhanke1ijke richtingen resp. om drie onafhanke1ijke assent Voorstudie ontwerp krachtopnemer, intern rapport, februari 1980. N. Meerding. Ontwerp meetinrichting voor kniebandonderzoek. IHBO West-Brabant, jun; 1980.

- 222-

Projekt OP OE

Hart- en Vaatziekten. Myocard . . Hartklepprothesen.

Probleemstelling:

De bestudering van de dynamika en kinematika van de aortaklep door middel van dierexperimenten en modelanalyses, teneinde te kunnen komen tot de levering van specifikaties voor de konstruktie en implantatie van vliesklepprothesen.

Projektgroep:

Dr. ir. A.A. van Steenhoven Dr. ir. M.G.J. Arts Ir. A.A.H.J. Sauren Prof. dr. R.S. Reneman Prof. dr. P.C. Veenstra Ir. R.J. van Renterghem R. I. T. Kruger.

Projektduur:

(projektleider; THE) ta dvis e ur; THE) (adviseur; THE) (beleidsruimte CvB-RL)

1978 tIm 1982.

Samenwerkende instellingen of instanties: Oit projekt vindt plaats in het kader van de samenwerking op het t~rrein van de 6iomedische gezondhetdstechniek tussen de TH Eindhoven en de Rtjksuniverstteit limburg. Kontaktpersoon rh Eindhoven dr. ir. A.A. van Steenhoven. Publikaties:

Artikelen in tijdschriften. A.A.H.J. Sauren, W. Kuijpers, A.A. van Steenhoven and F.E. Veldpaus. Aortic valve histology and its relation with mechanics. J. of Biomechanics 13, 1980, pp 97-104. Boe ken, hoofds tu kken· in boeken. A.A. van Steenhoven, C.J.W. Verlaan, P.C. Veenstra and R.S. Reneman. The closing behaviour of the natural aortic valve. In: Cardiac Dynamics. Eds. J. Baan, A.C. Arntzenius and E.l. Yellin. Martinus Nijhoff Publishers, The Hague 1980, pp 477-488. A.A. van Steen hoven and M.E.H. van Oongen. The role of the trapped sinus vortex in aortic valve closure. In: Biofluid Mechanics, vol. 2, Ed. D.J. Schneck. Plenus Publ. Corp., New York 1980, pp 317-325.

- 223 -

Overige. F.A.M. van Kaam. Een bepaling van linkerventrikelpompgedrag in een modelopstelling en een dlerexperiment. Afstudeerverslag, januari 1980. B.M. Jacobs. Het gedrag van druk en flow in de aorta net na kleps1uiting. Afstudeerverslag, maart 1980. R.J. van Renterghem. Ontwikkellng van induktieve afstandsmeetapparatuur ten behoeve van afstandsmeting in de aortaklep onder in vivo omstandigheden. In~ern rapport, augustus 1980. R.J. van Renterghem. Een uitwerking van een eerste in vivo induktieve afstandsmeting in een hondo Intern rapport, november 1980. R.J. van Renterghem. Verslag van een eerste open-hart operatie ten behoeve vanhet dynamika onderzoek aan de aortak1ep. Intern rapport, augus~us 1980.

'.

- 224 -

CICA-l

Bureau Ontwikkelingssamenwerking


1. Inleiding

1. Het stimuleren en kotlrdineren van ontwikkelingsrelevant onderwijs en onderzoek op aIle (onder)afde1ingen van de THE. Ontwikkelingsre1evant onderwijs heeft tot doe1 ingenieurs te vormen die inzicht hebben in het totale complex van prob1emen als gevolg van de maatschappelijke dynamiek in het algemeen en het verschijnse1 techniek in ontwikkeling" in het bijzonder. Ontwikke1ingsrelevant onderzoek heeft tot doel direct of indirekt bij te dragen aan de oplossing van het ontwikkelingsprobleem. 2. Wetenschappelijke en technische steunverlening aan individuen, organisaties en instellingen in ontwikkelingsianden met behulp van weIomschreven projekten en adviezen. Deze ondersteuning heeft tot doel bijdragen te leveren aan de oplossing van problemen die verband houden met de ontwikkeling van die landen.

In het kader van de nieuwe wet op de universitaire bestuursstruktuur werd in februari 1974 door de Hogeschoo1raad en het College van Bestuur de beleidscommissie voor internationale samenwerking ingesteld, die naar haar voorgangster CICA werd genoemd: Committee for International Cooperation Activities. De taak van de commissie was de activiteiten van de THE op het gebied van ontwikkelingssamenwerking voor te bereiden, te coordineren en te stimuleren. De commissie kwam in oktober 1974 met een beleidsplan dat door de Hogeschoolraad werd goedgekeurd. Dit beleidsplan lag ten grondslag aan het jaarlijks bij de Hogeschoolraad ingediende activiteitenplan. De ontwikkeling van de aktiviteiten aan de THE en de ontwikkelingen van het overheidsbeleid op het gebied van de ontwikkelingssamenwerking en de internationale verhoudingen vinden anna 1980 geen goede aansluiting meer bij het oude beleidsplan. Daarom steide de CICA in feb r u a r i 1980 een werkgroep in ter voorbereiding van een nieuw beIeidsplan. De aktiviteiten van deze werkgroep hebben in het najaar van 1980 geresu1teerd in een nieuw concept beleidsplan dat zal dienen als uitgangs punt voor het CICA-beleid in de komende jaren. De CICA streeft met dit beleidsplan naar een formulering die een goede verantwoording van haar aktiviteiten mogelijk maakt, zowel blnnen de Hogeschool als daarbulten. In december 1980 werd het, inmiddels lijvige, beleidsplan door de CICA aanvaard. Doeistellingen en kriteria De drie hoofddoelstellingen van de CICA geven in meer algemene zin een antwoord op de vraag wat de CICA ziet als haar essenti@le taken en luiden:

II

3.

Het bijdragen aan de opinievorming over en gedachtenverdieping t.a.v. het ontwikkelingsvraagstuk. Deze hoofddoelstellingen zijn niet vrij vertaalbaar in operationele doelstellingen. Van de eerste hoofddoelstelling zijn drie operationele doelstellingen afgeleid, van de tweede hoofddoeistelling vier en van de derde hoofddoe1stel1ing ook vier. Om toetsing van de uit de operationele doeistellingen voortvloeiende aktiviteiten mogelijk te maken, heeft de CICA een aantal keuzekriteria, kriteria voor projektuitvoering en afdelings- en vakgroepkriteria ontwikke1d. Aan de hand van deze kriteria beoordeelt de CICA projektvoorstellen en wordt de uitvoering van projekten geijvalueerd.

- Zl7-



Overzicht van lopende aktiviteiten Bij het opstellen van het CICAbeleidsplan 1981-1985 werd door de CICA met betrekking tot de lopende en geplande aktiviteiten de volgende indeling vastgesteld: 1. onderwijs en onderzoek; 2. universitaire samenwerkingsprojekten; 3. technische hulpverleningsprojekten; 4. microprojekten; 5. bewustwordingsprojekten; 6. maatschappelijke dienstverlening; 7. beleidsondersteuning en advisering; 8. voorlichting; 9. publ1citeit.

derlandse Antillen wordt voorbereid.

ad 1. Onderwijs en onderzoek De CICA spant zich in om een betere koppeling te verkrijgen tussen de analyse van behoeften van ontwikkelingslanden en de keuze van onderwerpen die aansluiten bij de onderwijs- en onderzoekprogramma's van de (onder)afdelingen. ad 2.

Universitaire samenwerkingsprojekten In het kader van het Programma Universitaire Ontwikkelingssamenwerking (PUO) neemt de THE deel in de volgende projekten: - projekt kleine landbouwwerktuigen in Indonesi~ (THE/LHW-1) ; - projekt telecommunicatie in Indonesi~ (THE-2); - samenwerkingsverband Zambia (SV- ZAMBIA/TDAU/MENG); - samenwerkingsverband Tanzania (SV-TANZANIA/UD/ENG); - samenwerkingsverband Peru (SV- PERU).

CICA-2

ad 3. Technische hulpverleningsprojekten In het kader van het onderzoekprogramma van de Directie InternationaIe Technische Hulp wordtdeelgenomen aan het projekt "Study and development of efficient wood-burning stoves for cooking in Sahel countries". De medefinancieringsorganisatie HIVOS werkt samen met de THE in het projekt "messenfabrikage TAMECO". Een projekt in Rwanda op het gebied van het ontwerpen, bouwen en inrichten van een ambachtsschool wordt voorbereid. ad 4. Microprojekten Microprojekten betreffen het behandelen van meestal schriftelijke verzoeken op kleine schaal van veldwerkers uit ontwikkelingslanden. Per jaar worden ongeveer 50 van deze verzoeken afgehandeld. ad 5. Bewustwordingsprojekten De THE neemt deel aan twee bewustwordingsprojekten, te weten het projekt "Nederlandse Educatie door Sociaal Aangepaste Technologie (NEDSAT) .. en het tentoonstellingsprojekt "Leefbaar is anders". ad 6. Maatschappelijke dienstverlening Betreffen (1) het voorbereiden voor hogeschoolmedewerkers en studenten bij ui t zending naar een ontwikkelingsland, (2) het bevorderen van stages en afstudeerwerk in ontwikkelingslanden en (3) het bijhouden van een vakaturebank.

In het kader van de hulpprogrammats van de Directie Internationale Technische Hulp van het Ministerie van Buitenlandse Zaken wordt deelgenomen aan de projekten: - solar cell technology in Egypt; - onderhoud van gereedschapwerktuigen in Indonesi~. Een projekt met de Technische Faculteit van de Universiteit van de Ne-

- 228-

CICA-3



ad 7. Beleidsondersteuning en -advisering Deze aktiviteiten zijn samengevat als (a) het stimuleren en kotlrdineren van de uitvoering van beleidsondersteunend onderzoek voor overheden en ondernemingen, (b) de deelname aan het werk van op het onderhavige terrein opererende beleidsinstanties en (c) documentatie en, (d) waar nodig en gewenst, wetenschappelijke steun aan niet-gouvernementele, nonprofit organisaties en ondernemingen.

ad 9. Publiciteit Deze aktiviteiten worden samengevat als (a) het verspreiden via de THBerichten van informatie over op de THE of elders georganiseerde tentoonstellingen, seminars, cursussen, etc., (b) het samenstellen van radioprogramma's t.b.v. ontwikkelingslanden in samenwerking met o.a. Radio Wereldomroep Nederland, (c) het uitgeven van een knipselkrant en andere publikaties m.b.t. ontwikkelingssamenwerking en (d) het onderhouden van kontakten met pers, radio en televisie via of in overleg met Bureau Voorlichting.

ad 8. Voorlichting Samengevat behelzen deze aktiviteiten(a) het in stand houden van een dokumentatiecentrum, (b) het organiseren van voordrachtencycli en seminars, (c) het organiseren van tentoonstellingen en (d) het geven van voorlichting aan studenten en scholieren in de regio.

- 229-



CICA-4

projektcode

probleemgebied/onderwerp m.b.t. THE-participatie

deelnemende instellingen

bestede manjaren 1980

begroting 1980

THE-LHW-1

kleine landbouwwerktuigen

Technische Hogeschool Eindhoven Instituut Teknologie Bandung Landbouwhogeschool Wageningen Instituut Pertanian Bogor

1,0 w.p.

f 253.575

THE-2

telecommunicatie

Technische Hogeschool Eindhoven Instituut Teknologie Surabaya

1,0 w.p.

-185.000

SV-Zambia/TDAU/MENG

onderwijs werktuigbouwkunde onderzoek landbouwmechanisatie

Technische Technische Technische University

4,0 w.p. 2,0 n.w.p.

- 464.500

SV-Tanzania/UD/ENG

onderwijs elektrotechniek

Technische Hogeschool Eindhoven University of Dar es Salaam Katholieke Universiteit Nijmegen

1,25 w.p. 0,08 now.p.

- 176.800

SV-Peru

windenergie

Technische Hogeschool Eindhoven Universiteit van Amsterdam Katholieke Hogeschool Tilburg Universidad San Antonio Abadl, Peru Universidad Nacional Technica del Altiplano, Peru

zonnecellen onderzoek

Technische Hogeschool Eindhoven University of Alexandria, Egypte

- 277.400

houtkacheltjes onderzoek t.b.v. Sahel

Technische Hogeschool Eindhoven T.N.O. Apeldoorn Directie Internationale Technische Hulp

- 966.187 (4 jaar)

Hogeschool Eindhoven Hogeschool Delft Hogeschool Twente of Zambia



projektcode

probleemgebied/onderwerp m.b.t. THE-participatie

deelnemende instellingen

TAME CO

messenfabricage

Technische Hogeschool Eindhoven Stichting HIVOS Tanzania Mechanical Engineers Cooperative Society Ltd. Dar es Salaam

CICA-5 bestede manjaren 1980

begroting 1980

- 307.000

NEDSAT

onderwijsprojekt technologie en samenleving

Nationale Commissie Voorlichting en Bewustwording ontwikkelingssamenwerking Technische Hogeschool Eindhoven

2,0 n.w.p.

- 100.240

Leefbaar is anders

tentoonstelling over technologie en samenleving

Technische Hogeschool Eindhoven Nationale Commissie Voorlichting en Bewustwording ontwikkelingssamenwerking Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen.

1,0 w.p.

- 177.094

Wetenschappelijk Verslag THE 1980


CICA-l

Overzicht CICA-publikaties 1980 80.01 De THE en de Derde Wereld Deel 2, catalogus documentatiecentrum Bureau Ontwikkelingssamenwerking 80.02 Houtafvalverwerking van: houtmeel, zaagsel, houtkrullen, bosafval en stukafval. 80.03 Inventarisatie ontwikkelingsrelevant onderwijs en onderzoek aan de THE

80.04 J.J.A. Janssen Bouwen in ontwikkelingslanden, bibliografie 80.05 Accu's, onderhoud en renovatie (te verschijnen in voorjaar 1981) 80.06 Jeep en Hodder 80.07 Rural Clinics

De nummers 80.02, 80.04, 80,05, 80.06 en 80.07 zijn werkmappen van de subcommissie Microprojekten.

- 232 -

Biomedische en Gezondheidstechniek


Biomedische en gezondheidstechnologie krijgt op de THE aandacht in een aantal vakgroepen uit verschillende afdelingen, aangegeven in hierna volgend schema BMGT 80.208. De zorg voor de horizontale samenhang, waar zinvol en mogelijk, is op de THE ondergebracht bij een beleidscommissie BMGT en een daarbij behorend bureau BMGT. Dit bureau heeft tevens de funktie van brievenbus (transferpunt) tussen de gezondheidszorg en het hierop gerichte bedrijfsleven en de BMGT aktieve werkeenheden op de THE. Via de beleidscommissie BMGT wordt eveneens aktief geparticipeerd in een landelijk over leg over biomedische technologie (BMT) - tussen de 3 TH's en het Medisch Fysisch Instituut MFI, ge'insti tutionaliseerd onder de naam ICO- BMT. - in 1980 uitgegroeid tot een interuniversitair overleg dat de naam kreeg IUO-BMT. Deze vormen van overleg zijn ook gericht op onderlinge samenwerking en harmonisatie van onderwijs en onderzoek, waar mogelijk en zinvol geacht, maar dan in een landelijk kader.

schema BMGT 81.087. De hierin vermelde push-pull-verdeling over 100% geeft een indikatie van de mate waarin een en ander voortgetrokken wordt vanuit de Gezondheidszorg, de THE en het Bedrijfsleven. Met methodische of thematische bepaaldheid wordt de mate aangegeven waarin theoretisch en/of experimenteel instrumentarium een dominante richting of randvoorwaarde geeft aan het onderzoek, dan weI het aangegeven doelgebied primair staat bij de ontwikkeling van multidisciplinaire samenwerking. Disciplinaire variabiliteit geeft een maat voor de grootte van het aantal invalshoeken vanuit verschillende disciplines. Met de gekwantificeerde informatie wordt getracht om deze zogenoemde sterke elementen nog wat nader te karakteriseren. He t doel is om' hiermee een indruk te geven van de onderzoekkapaciteit op dit gebied in een momentopname bij de afsluiting van dit verslagjaar en tevens om in enkele globale termen de zogenaamde "past performance" wat te karakteriseren. Meer detailinformatie over deze sterke elementen is verkrijgbaar op het bureau BMGT.

Het lopend BMGT-onderzoek op de THE is dit verlagjaar in een rapport samengevat BMGT 80.200. In dit jaar bracht de beleidscommissie BMGT een serie werkbezoeken aan de onderzoekers in de verschillende afdelingen (Intern rapport BMGT 81.003). Bijzonder vee I aandacht is besteed aan een sterkte-zwakte analyse van het BMGT-onderzoek. Als zwakte kwamen voornamelijk niet ideale infrastrukturen voor multidisciplinair onderzoek naar voren. Gezocht wordt naar mogelijke verbeteringen, maar de randvoorwaarden hiervoor binnen de WUB bieden weinig ruimte voor dit doel. De sterke elementen in het BMGT-onderzoek op de THE zijn beknopt aangegeven in het bijgaande

Hoewel veel aandacht besteed is aan de sterkte-zwakte analyse van het BMGT-onderzoek vormde dit geen doe I op zich. Het was een stap naast een brede verkenning van mogelijke uitdagingen in het objektgebied om te komen tot de vorming van aandachtsgebieden. Dit heeft geleid tot de beleidskeuze van de volgende aandachtsgebieden: - Perceptieve informatieverwerking in wisselwerking met apparatuur en programmatuur (voor details zie IPO-memo 232). - Organisatie en beheer in de gezondheidszorg (voor details ref. ZRP-rapporten). - Technologie rond de vitale humane funkties.

- 235-

BMGT-1



In dit gebied wordt verdere integratie van aktiviteiten in eerste instantie gericht op de thema's anesthesie en nier/kunstnier- processen.

In de verslagperiode werden twee workshops voor multidisciplinaire probleemverkenning opgezet: - 24 juni 1980 over gewrichtsmechanika BMGT 80.357 - 17 december 1980 over het thema: techniek, psycho-sociale werkaspekten, preventie BMGT 80.347.

Waar mogelijk en zinvol wordt bevorderd dat de sterke elementen in het lopend onderzoek nog meer gericht worden op deze aandachtsgebieden dan momenteel reeds het geval is. De beleidscommissie BMGT heeft een aantal workshops in voorbereiding waarop medici en THE-onderzoekers gezamelijk de probleemgebieden verkennen en zinvolle onderzoekontwikkelingen karakteriseren. Per aandachtsgebied wordt een goede organisatiestruktuur noodzakelijk geacht. Voor de twee eerstgenoemde is deze reeds aanwezig. Voor het laatstgenoemde gebied heeft dit de nodige beleidsaandacht.

- 236-

BMGT-2

Naast de BMGT-colleges verzorgd door de verschillende afdelingen, zijn op initiatief van de beleidscommissie BMGT ook algemene basiscolleges opgezet voor studenten van aIle afdelingen. In dit verslagjaar werd aan de bestaande drie algemene colleges, inleiding in de humane biologie, animale funkties en vegetatieve funkties een vierde toegevoegd: Inleiding in de Gezondheidszorg.



BMGT 80.208

BMGT-aktieve vakgroepen op de THE. afdelingen

vakgroepen

T: Scheikundige Technologie

TI TO TF

E: Elektrotechniek

ER EME

B: Bouwkunde

BFA BBU BAS

N: Technische Natuurkunde

NM

ND NI NT W: Werktuigbouwkunde

WTM WLV WPT

BDK: Bedrijfskunde

W&MW: Onderafdeling der wiskunde en onderafdeling der wijsbegeerte en maatschappijwetenschappen

OK KBS BE OPs

BMGT-3

: Instrumente1e Analyse Organische Chemie Fysische Technologie

·· · Meten en Regelen · Medische Elektrotechniek · Fysische Aspekten van de · Gebouwde Omgeving Bouwvoorbereiding en uit·· voering ·· Architektuur en stedebouw Analyse van Fysische meetmethoden · Deeltjesfysica · Natuurkunde · Theoretische Transportfysica · Technische Mechanica ·· Verbrandingsmotoren, vervoers· techniek en produktontwerp ·· Produktie Technologie Organisatiekunde ·· Kwantitatieve aspekten van ·

Bedrijfseconomie · Organisatiepsychologie · AP · Perceptieleer (KOSOR):Kansrekening, statistiek,

operations research en systeemtheorie

- 237 -



looptijd

tot 1980 aantal

bepaaldheid

BMGT-4

stand van zaken 1-1-1981 manjaren p.j.

disc. varia- me tho- themabilitiet disch tisch xxx xxx

afstu promo- deer- stagi vendi ders airs 52 64

110 80

1 9

25 78

76 65

1

40

8

xxx xxx

3 1

57 17

62 31

xxx

2

12

21

1

14 6

30 5

xxx xxx

x

xxx xx

x xxx

xx

xx

x

xx

xx xx xx xxx xx

xxx groot xx beduidend gering x

15

-

xxx xxx

1

afkortingen disc. : disciplinaire kontinue K Gezondheidszorg GZ bedr. : bedrijfsleven Wet. ,: Wetenschappelijk personeel Techn.: Technisch personeel Stu. Studenten

.

van tot

humane perceptie organisatie en beheer binnenklimaat fysiologische chemie medische elektrotechniek biomechanica fysische meetmethoden cyclotron applicatie hartklepprothesen gas transport in biosystemen

wet

tech stu

23 8

-

25

BMGT 81.087

push/pull verdeling over 100% promov

GZ

THE

bedr.

5 4

7 4

30 60

40 40

30 0

'70

K K

'70 '67

K

2,5 5

3 2

30 2,5

1 3

30 45

40 45

30 10

167

K

4

3

10,5

2

40

50

10

'68 173

K K

5,5 3,3

2 11,5 0,5 3,5

3 2

30 50

60 50

10 0

'75

K

3

-

2

10

90

0

'74 '74

'85

4,5 1,5

2,5 0,5

3

K

20 40

70 50

10 10

K

manjaren Eer jaar - afstudeerwerk 1 - stageopdracht 0,2

10 6 4,5

Bijlage 7.1.

Hogeschoolraadsbesluiten m.b.t. toewijzing centrale beleidsruimte

gecorrigeerd

sluit nr. 79.92.08

Technische Hogeschool

Hogeschoolraad.

DE HOGESCHOOLRAAD VAN DE TECHNISCHE HOGESCHOOL EINDHOVEN in vergadering bijeen op maandag 26 november 1979; gezien

: - de ingediende aanvragen voorondersteuning uit de centrale beleidsruimte 1980 ten behoeve van reeds eerder ondersteunde en nieuwe interafdelingsprojecten; . - het advies metbijlagen d.d. 24oktober 1979, CvB 72.]08 van de bestuurscommissie projecten centrale beleidsruimte; - het advies d.d. 17 oktober 1979, CvB 71.H7S van de vaste commissie voor de financien; - de brief van het college van bestuur d.d. 12 november 1979, CvB. 72. 108-B;

overwegende: dat de ingediende interafdelingsprojecten voldoen aan de reglementaire voorwaarden in~ake de instelling van een werkgroep ex artikel ]8 WUB en inzake de goedkeuring van het onderzoek~ programma van de werkgroep door de betreffende (onder)afdelingsraden, met dien verstande, dat voor project 28 aIle goedkeuringen zijn verleend; gehoord

de beraadslagingeL tijdens devergadering;

BESLUIT

I.

II.

. uit de centrale beleidsruimte de volgende nieuwe interafdelingsprojecten te ondersteunen: project ]9: r~bouwde omgeving, ontwerp en gedrag; . project 20: Invloed van halfgeleidereigenschappen van vaste fasen (Z~O, Ti0 2 ) op dispersies van deze stoffen in water; ~project 21: Gasproduktie bij·de waterelectrolyse; waterstof als energie~ drager; project 22: CERMET-project van de werkgroep Hoterna; project 26: Kinetische theorie van transportprocessen in zwak-Debije plasma's; project 28: Evaluatie van de indicatorverdunningsmethode ter bepaling van bloedstroomsterkte onderhevig aan modulaties' met verschillende frequenties; uit de centrale beleidsruimte 1980 formatieplaats~n en/of financiele' middelen toe tewijzen ten behoeve van reeds eerder ondersteunde en nieuwe interafdelingsprojecten met dien verstande, dat de financiele middelen thans als intentioneel budget voor 1980 worden toegewezen, en weI als voIgt:

/2

- 241-

- 2 -

A. Formatieplaatsen - project 2b t hartklepprothesen - project 3, electrische auto - project 6, codes

continuering van de formatieplaats bij afd. W tot )-5-1982;

foutencorrigerertd~

- project 8, mechanische en trische antenneproblemen

continuering van de formatieplaats bij afd. W tot 1-1-1981;

continue ring' van de formatieplaats bij o.afd. Wsk tot 1-4-1980; continuering van de formatieplaats bij afd. E tot ]-,1-1981;

E

- project 10, dynamische programmering

continuering van de formatieplaats bij o.afd. Wsk tot ]-9-1980;

- project 16, plasmaspuiten van metalen en keramieken

continuering van de formatieplaats bij afd. ,11 tot 15-9-1981;

- project 18, studie van transport en snelheidsverdeling in plasma's project 19, gebouwde om~nving, ontwerp en gedrag

continuering van de formatieplaats bij afd. N tot 1-11-1981; een formatieplaats l.t.d. bij o.afd. Wen MW voor ]980 en 1981;

- project 20, invloed van halfgeleidereigenschappen van vaste fasen (ZnO, Ti0 ) op dispersies 2 van deze stoffen in water ,

een formatieplaats L t.d. hij afd. T voor 1980 en 1981;

- project 21, gasproductie bij de waterelectrolyse; waterstof ala energiedrager

een formatieplaats l.t.d. bij afd. N voor 1980 en 1981;

- project 26, kinetische theorie van transportprocessen in zwakDebije plasma's

een formatieplaata l.t.d. bij afd. N voor 1980 en 1981;

een formatieplaats l.t.d. bij afd. - project 28, evaluatie van de indicatorverdunningsmethode ter N voor 1980 en 1981; bepaling van bloedstroomsterkte onderhevig aan periodieke modulaties met verschillende frequenties

/3

- 242-

- 3 -

B. Financiele middelen project m1Ulmer en naam

vervanging/uitbreid ing apparatuur

specifieke kosten

18, studie van transport en snelheidsverdelingen in plasma's

f. 10.000,--

f. 10.000,--

20, invloed van halfgeleidereigenschappen van vaste fasen (ZnO, Ti02 ) op dispersies van deze stoffen in water

f. I 3. 000 t - -

f.

21, gasproduktie bij de waterelectrolyse; waterstof als energiedrager

f. 25.000,--

f. 15.000,--

24, CERMET-project van de werk-

f • J 0 • 000 , --

f. 30.000,--

2.700,--

groep Hotema 28, evaluatie van de indicatorverdunningsmethode ter L . _4ng van bloedstroomsterkte onderhevig aan periodieke modulaties met verschillende frequenties

f.

5.000,--

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de hogeschool Eindho ovember 1979, ~

.

L..v-

I!

-.-

W.J.M. van der Heijden, secretaris hogeschoolraad

mr. P. Notermans, voorzitter hogeschoolraad

- 243-

f. 3.000,-"" + f. I. 800, -reiskosten

besluit nr. 79.92.09 Eindhoven

Techmsche Hogeschool

Hogeschoolraad DF HOGESCHOOLRAAD VAN DE TECHNISCHE ItOGESCHOOL EINDHOVEN; 1n

vergadering bijeen op maandag 26 ndvetnber 1979;

gezien

overwegende

. - de ingediende aanvragen voor ondersteuning uit de centrale beleidsruimte 1979 ten behoeve van reeds eerder ondersteunde intra-afdelingsprojecten; - het advies met bijlagen d.d. 17 oktober 1979, CvB 71.935. van de bestuurscommissie projecten centrale beleidsruimte; - het advies d.d. 17 oktober 1979, CvB 71.785 van de vaste commissie voor de Financien; - de brief van het college van bestuur d.d. 12-11-1979, CvB 72.108-B; dat de ingediende aanvragen voor intra-afdelingsprojecten voldoen aan de reglementaire voorwaarde, inzake melding van de aanvraag aan het bestuur van de betrokken (onder)afdeling;

BESLUIT uit de centrale beleidsruimte 1980 formatieplaatsen en/of financiele middelen toe te wijzen ten behoeve van reeds eerder ondersteunde intra-afdelingsprojecten, met dien verstande, dat de financiele middelen thans als intentioneel budget voor 1980 worden toegewezen, en weI als voIgt: A. formatieplaatsen project I: Wiskundige taal Automath

continuering van de formatieplaats bij de o.afd. Wsk voor het jaar 1980;

project 2: Informatie~ uitwisseling tussen gehandicapten en hun apparatuur d.m.v. spraak

continuering van de formatieplaats bij de o.afd. W en MW voor het jaar 1980;

project 3: Automatisch ontwerp van layouts voor grote schakelingen

continuering van de formatieplaats bij afd. E voor het jaar 1980;

project 4: Recyclingonderzoek

continuering van de formatieplaats bij afd. B voor het jaar 1980;

project 5: Elastohydrodynamische> smering

continuering van de formatieplaats bij afd. W voor het jaar 1980;

project 6: Energie-opslag en -overdracht via organofosforsystemen

continuering van de formatieplaats bij afd. T voor het jaar 1980;

- 244 -

.,. - 2 "

project 9: Monolagen

continuering van de formatieplaats bij afd. N VO(tr het jaar 1980;

pr\)jeet 12: Spierskelet stelsel

continuerinp "an de formatieplaats bij afd. W vot·r het jaar 1980;

I\, "i !lane ie 1e midde 1en project 2: lnformatie-uitwisseling tussen gehandicapten en hun apparatuur d.m.v. spraak

I 5.500,- specifieke kosten;

p ["OJ eet 4: Recycling-onderzoek

I 35.000,-- vt·rvangin~ en uitbreiding van apparatuur;

project 6: Energie-opslag en -overdracht via organofosforsystemen

fl0.000,-- vt:rvanging en uitbreiding van apparatuur en J 9.000,-specif ieke kOf, ten i

project 9: Monolagen

I 5.000,-- specifieke kosten;

project II: Plasma-wand interactie

I 10.000,-- vt·rvanging en uitbreiding van apparatuur en I 10.000,-specifieke ko~ten;

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van escho r ad, 6 november 1979.

nL

~--d-~en. ;:~~:::. hogeschoolraad

voorzitter hogeschoolraad

- 245-

-.=

Technll:iche Hogtll:ichoo! •

_

besluit nr. 79.92.10 Eindhoven

Hogeschoolraad DE HOGESCHOOLRAAD VAN DE TECHNlSCHE HOGESCHOOL EINDHOVEN; l\l

vergadering bijeen op maandag 26 november 1979; de ingediende aanvragen om ondersteuning uit de centrt,le be leidsruimt·' 19!~0 ten behoeve van twee reeds eerder : qdE'-steunde exp,. ime tele onderwijsprojecten; - het adviest b jlage d.d. 22 oktober 1979, CvB 72.0~7 van de bestuurscommissie Projecten centrale beleidsruimte; - het advies d.d. 17 oktober 1979, CvB 71.875 van de vaste cornmissie voor de Financien; - de brief van het college van bestuur d.d. J2-1 J-1979~ CvB 72. 108-B;

g~zlen

overwegende

dat de ingediende aanvragen voor experimentele onderwijsprojeclen voldoen aan de reglementaire voorwaarde inzake melding van de aanvraag aan het bestuur van de betrokken (onder)afdeling(en) ;

BESLUIT uit de centrale beleidsruimte 1980 formatieplaatsen en financiele middelen toe te wijzen ten behoeve van twee reeds eerder ondersteunde exoerimentele onderwijsprojecten. met dien verstande, dat de financiele middelen thans als intentioneel budget voor 1980 worden toegewezen, en weI als voIgt: project 1: De nieuwe voorkandidaatscursus W en MW

continuering van de formatieplaats bij de onderafdeling W en MW voor het jaar 1980;

eet 2: Onderwijskundige cursussen voor th-docenten

continuering van de formatieplaats bij de onderafdeling W en MW voor het jaar 1980 en f 6.000,-- specifieke kosten.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van sch 0 raad, 6 november 1979,

L.!.~~:::::""

•

der eden, hogeschoolraad

mr. P. Notermans. voorzltter hogeschoolraad

- 246-

Bijlage 7.1.

Hogeschoolraadsbesluit m.b.t. toewijzing samenwerking KHT-THE

besluit nr. 19.92.11 EIndhoven

Techmsche Hogeschool

Hogeschoolraad DE HOGESCHOOLRAAD VAN DE TECHNISCHE UOGESCHOOL EINDHOVEN in vergadering bijeen op maandag 26 november 197<); gezien : - het advies van de Beoordelingscommissie Samenwerkingsprojecten KHT-THE d.d. 15-6-1979; - de besluiten van het Samenwerkingsorgaan KHT-THE inzake de toewijzing van personele middelen, SO 796801 en SO 796901 d.d. 21-6-1979 resp. 26-9-1979; - de voorstellen van het Samenwerkingsorgaan KHT-THE inzake de toewijzing van financiele middelen, SO 7907119 en SO 7909167 d.d. 3-7-1979 resp. 28-9-1979; - de brief van het college van bestuur, CvB 69.335-Bd.d. 5-11-1979;

BESLUIT ten behoeve van de samenwerkingsprojecten KHT-THE: - Technische innovaties - psychofysiologisch onderzoek van motorpreparatieprocessen - Marktmechanismen en onevenwichtige transacties een bedrag van f. 11.000.- als intentioneel budget voor 1980 toe te wijzen onder de begrotingspost "Bijdragen en subsidies". Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de hogeschoolraad, Eindeve '6 november 1979,

/

~4~a-~ W.J.M. van der Heijden, secretaris hogeschoolraad

mr. P. Notermans, voorzitter hogeschoolraad

- 2A7-


Bijlage 7.2.

Overzicht over de periode januari 1980 - januari 1981 van research contracten met derden, voorzover behandeld bij bureau Juridische Zaken. J. THE (vakgroep FAGO, afd. B) - ~finisterie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. onderwerp: Deelname aan onderzoekproject 1-24, beperking van energieverbruik in gebouwen. duur van 19-12-1977 tot 1-7-1980

2. THE (afd. B, werkgroep Bouwproduktie-Stadsvernieuwing) - Min. van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. onderwerp: verkennend vooronderzoek naar de wijze waarop een optimale afstemming van de structuur van de bouwproduktie op de bouwopgave bij stadsvernieuwing kan worden verkregen. duur van 1 juli 1979 tot 1 maart 1980. 3. THE (vakgroep FAGO, afd.B) - Ornatex B.V. onderwerp Energetische en behaaglijkheidsproblemen in een der produktiehallen duur van 1-10-1979 tot 1-4-1980 4. THE (vakgroep stadsvernieuwing, afd.B) - Min.van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. onderwerp: Analyse van de woonkwaliteit in stadsvernieuwingsgebieden. duur : van 1-11-1979 tot 1-2-1981 5. THE (vakgroep konstruktie, afd.B) - Stichting Centrum voor Houtresearch onderwerp: Vooronderzoek gordingschoenen dlJur : van 1-1-1980 tot ]-7-1980 6. THE (vakgroep konstruktie, afd.B) - Rockwool Lapinus B.V. onderwerp: Beproeving van dakplaten op sterkte duur : van 1-1-]980 tot 1-5-]980 7. THE (vakgroep Bouwvoorbereiding en Uitvoering, afd.B) - Stichting P.V.P. onderwerp: implementeren van programmatuur dUlJr ; van 15-8-]980 tot 15-2-1981 8. THE (vakgroep Bouwproduktie Technologie, afd.B) - Limburgia Deuren Kersten B.V. onderwerp: ontwikkelen van een vlakblijvende buitendeur duur : 15-9-1980 tot ]5-3-]981 9. THE (vakgroep FAGO, afd.B) - gemeente Eindhoven onderwerp: herbouw kunstijsbaan duur van 1-7-1980 tot 1-171982 10. THE (groep materiaalkunde, vakgroep constructie, afd.B) - Min. v. Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening onderwerp: toepassingsmogelijkheden van zwavelbeton duur : van ]5-11-1979 tot 15-11-1980

-2-

- 249 -

-21'1. THE (vakgroep Bouwvoorbereiding en Uitvoering, afd.B) - Stichting P.V.P. onderwerp: toetsen van het bestemmingsplanprogramma duur : max 20 uren in najaar 1980 12. THE (vakgroep FAGO, afd.B) - Min.v. Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening onderwerp: design aids duur : van 1-7-1980 tot ]-10-1980 13. THE (vakgroep stadsvernieuwing, afd.B) - Min.v. Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening onderwerp: internationaal vergelijkend onderzoek stadsvernieuwing, fase II duur : van 1-5-1980 tot 1-1-1981 14. THE (vakgroep Bouwvoorbereiding en Uitvoering, afd.B) - SAOB onderwerp: onderzoek uitvoeringstijd utiliteitsbouw fase II. duur : van 1-4-1980 tot 31-10-1980 15. THE (vakgroep Konstrukties, afd.B) - Unidek Bouwelementen B.V. onderwerp: sterkteonderzoek aan sandwichpanelen duur : 2 maanden tussen 1-9-1980 en 30-11-1980 16. THE (vakgroep Operationele Research, afd.Bdk) - N.V. Philips Elcoma onderwerp: Begeleiding invoering BeWe-systeem afd. Bipolair IC duur : van 1-3-1979 tot wederopzegging 17. THE (vakgroep Organisatiekunde, afd. Bdk) - Ministerie van Volksgezondheid en Hilieuhygiene onderwerp: evaluatie-onderzoek MBO~ duur : van 1-]0-]978 tot 1-10-1980

IS. THE (vakgroep Organisatiekunde, afd.Bdk) - Min.v. Volksgezondheid en Milieuhygiene onderwerp: evaluatie-onderzoek HBO-V duur : van 1-10-1980 tot 1-10-]982 19. THE (vakgroep Operationele Research, afd.Bdk) K.U.N. - Ministerie van Volksgezondheid en Milieuhygiene . onderwerp: Onderzoek beleidsinstrumentarium t.b.v. gezondheidszorg duur : van 1-1-1979 tot ]-1-1981 20. THE (vakgroep Organisatiekunde, afd. Bdk) - Stichting Kwaliteitszorg Schoenindustrie onderwerp: onderzoek naar mogelijke verbetering van de kwaliteit van produktieprocessen in schoenfabrieken duur van 1-6-1979 tot 1-3-1980 21. THE (vakgroep Operationele Research, afd. Bdk) - N.V. Philips Elcoma onderwerp: Begeleiding invoering BeWe systeem afd. diffusie MOS duur van 1-1-1980 tot 31-9-1980 22. THE (vakgroep Operationele Research, afd.Bdk) - N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken onderwerp: begeleiding invoering BeWe systeem, afd. Bipolair IC duur : van 1-6-1980 tot ]-3-1981 -3- 251-

-323. THE (vakgroep Aangepaste Technologie, afd.Bdk) - Handel- en lndustrieMaatschappij Franken B.V. onderwerp: Onderzoek naar alternatieve mogelijkheden voor het behandelen en verwerken van mosselen duur van 4-2-1980 tot 7-3-1980 24. THE (vakgroep Aangepaste Technologie, afd.Bdk) - Nationale Commissie Voorlichting en Bewustwording Ontwikkelingssamenwerking onderwerp: Nedsat-project duur : van 1-1-1980 tot 1-1-1981 25. THE (vakgroep Bedrijfseconomie, afd.Bdk) - Beleidsoverlegcie. Zuid OostBrabant onderwerp: onderzoek naar de afstemming van vraag en aanbod op de regionale arbeidsmarkt duur van 15-9-1980 tot 15-9-1982 26. THE (vakgroep Organisatiekunde, afd.Bdk) - Provinciale Planologische Dienst onderwerp: systeembenaderend onderzoek naar de ontwikkeling van de migratie duur van 15-7-1980 tot 15-12-1980 27. THE (vakgroep Bedrijfseconomie, afd.Bdk) - Stichting Bouwresearch onderwerp: onderzoek t.b.v. studiecommissie A 48 - Bouwmachines Bedrijfsstrategie duur van 1-3-1980 tot 1-12-1980 28. THE (vakgroep warmteen stromingstechniek, afd.W) - Ministerie van Economische Zaken onderwerp: Zonne-energie t.b.v. huisverwarming duur : van 25-10-1974 tot 1-8-1980 29. THE (afd. W/B, interafdelingswerkgroep zonne-energie in gebouwen) Gemeente Enschede onderwerp: Zonne-energieproject nieuwbouw Keuringsdienst van Waren duur : van 16-8-1976 tot 16-2-1980 30. THE (vakgroep ~ffiM, afd.W) - Kramer en Duyvis b.v. Zaandam onderwerp: Ontwikkeling nokkenfrees-unit duur : van 15-3-1978 tot 31-3-]980 3]. THE (vakgroep Fabrieks- en Apparatenbouw voor de procesindustrie afd.W) - Algemene Vereniging voor Centrale Verwarmings- en luchtbehandelings Industrie A.C.l. onderwerp: Metingen van warmte afgifte van convectoren in putopstelling duur : van 1-8-1980 tot 1-8-198] 32. THE (vakgroep WTM en WLV, afd.W) - BOVA B.V. onderwerp: onderzoek t.b.v. nieuwe lijnbus LL 1160 duur : van ~ ] juli 1979 tot 1 juli 1980 33. THE (vakgroep Produktietechnologie, afd.W) - Organon Technika B.V. onderwerp: Testen van een acurel membraan in vitro duur : van 1-3-1980 tot 31-12-1980

-4-

-a-

-434. THE (vakgroep technische mechanica, afd.W) - Associatie Progel onderwerp: Overeenkomst van samenwerking van Associatie Progel op rekengebi duur : van maart 1970; autom. verlenging voor telkens I kalenderjaar. 35. THE (vakgroep aandrijftechniek, afd.W) - Hollandsche Betongroep N.V. onderwerp: project schaalwetten, project-powerpack, advisering betr. hydrostatische overbrengingen duur van 1-3-1979 tot 1-9-1979; verlenging tot 1-7-1980 36. THE (vakgroep produktietechnologie, afd.W) - Volvo Car B.V. onderwerp: dynamische metingen aan 2 stuks remschijven duur : enkele dagen medio 1980 37. THE (vakgroep bedrijfsmechanisatie en mechanismen, afd.W) - Industriele }1ij. Zutphen onderwerp: opstellen van ontwerp-specificatie van een automatische afstel- c.q. meetmachine duur van 1 sept. 1980 tot 31 dec. 1980 38. THE (werkgroep geluidsbestrijding, afd. W/B) - Machinefabriek Werkland B.V. onderwerp: vooronderzoek ontwikkeling stille tegelpers duur : van 2-1-1980 tot 20-1-1980 39. THE (werkgroep geluidsbestrijding, afd. W/B) - Fa. Bierens onderwerp: geluidsproduktie van 2 tandwielkasten duur : van februari tot maart 1980 40. THE (vakgroep Technische Mechanica, afd. W) - Keystone Valve B.V. onderwerp: uitvoeren van een orienterende analyse van een klepzitting duur : van 15-2-1980 tot 15-3-1980 41. THE (werkgroep geluidsbestrijding, afd. W/B) - Min.v. Volksgezondheid en Milieuhygiene onderwerp: inventarisatie van de mogelijkheden van vermindering van de geluidemissie van bepaalde installaties en onderdelen van inrichtingen. duur van 1-1-1980 tot ]-5-1980 42. THE (vakgroep Technische Mechanica, afd.W) - C.C.M. BV onderwerp: analyse van een kettingschalm duur : 3 dagen in juni 1980 43. THE (vakgroep WLV, afd. W) - Academisch Ziekenhuis bij de Universiteit van A'dam onderwerp: constructie van een KNO-plateau duur van 1-10-1980 tot eind 1981 44. THE (vakgroep WLV, afd.W) - Rapistan Lande onderwerp: versnellingsmetingen in een transportsysteem duur : van 22-9-1980 voor 2 weken 45. THE (vakgroep aandrijftechniek, afd.W) - Noord Nederlandse Machinefabriek onderwerp: formuleren van een I.C.A.D. voor de hydromotor duur : van 1-8-1980 tot 1-3-1981 -5- 252-

-5-

46. THE (vakgroep WST, afd.W) - Stichting Energiecentrum Nederland Onderwerp: samenwerkingsovereenkomst onderzoek systeemstudies zonneenergie duur 1-8-1979 tot 1-7-1982 47. THE (Lab.voor aandrijftechniek, afd.W) - Forschungs Kuratorium onderwerp: Ventiluberwachung duur : van 1-7-1979 tot )-7-1980

~aschinenbau

48. THE (Lab. voor aandrijftechniek, afd.W) - Forschungs Kuratorium onderwerp: Luftschall duur : van 1-1-1980 tot )-1-]981

Ma~hinenbau

49. THE (werkeenheid Vermoeiing, vakgroep Bedrijfsmechanisatie en Mechanismen, afd. W) - Stichting Staal centrum Nederland onderwerp: evaluation of the fatigue strength of welded, bolted and riveted connections in high strength low alloxy steel duur van 1-7-]980 tot ]-7-1983 50. THE (vakgroep Produktietechnologie, afd.lv) - N.V. Gereedschapswerktuigenindustrie Hembrug onderwerp: metingen aan het bed van prototypen draaimachine CNC 200 duur : van 1-6-1980 tot 1-12-1980 5]. THE (vakgroep Transportfysica, afd.N) - Staat der Nederlanden onderwerp: Deelname THE in project Windenergie Ontwikkelingslanden duur : 1-7-1980 tot 1-7-1985 52. THE (vakgroep Vaste Stof, groep Fysische Materiaalkunde, afd.N) HOLEC N.V. onderwerp: de realisering van silicium MIS-zonnecellen met behulp van dunne-laag-technieken duur van 1-3-1979 tot 31-12-1980 53. THE (vakgroep Vaste Stof, afd.N) - University of Alexandria Research Centre Egypte onderwerp: zonnecellen duur : van 1-11-1980 tot ]-11-1985 54. THE (interafdelingswerkgroep houtkachels, afd.W/afd.N) - Min.v. Buitenlandse Zaken onderwerp: houtverbrandingskookkacheltjes voor Sahel-landen duur van 1-3-]980 tot 1-11-1981 55. THE (vakgroep Fysische Technologie, afd.T) - Min. van Volksgezondheid en ~1ilieuhygiene. onderwerp: verwerking van afvalstoffen met terugwinning van energie door pyrolyse duur van 1-9-1978 tot 1-9-]982 56, THE (vakgroep Fysische Technologie, afd. T) - Stichting Verwijdering

Afvalstoffen onderwerp: onderzoek pyrolyse duur : van 18-7-1975 tot wederopzegging -6- 253 -

-657. THE (vakgroep organische chemie, afd.T) - National Cancer Institute Maryland U.S.A. onderwerp: onderzoek bestrijding kanker duur : van 10-7-1973 tot wederopzegging 58. THE (vakgroep anorganische chemie, afd. T) - T.N.O. onderwerp: Fijnkeramisch onderzoek duur van 1-1-1974 tot 1-1-1977; automatische verlenging voor onbepaalde tijd. 59. THE (vakgroep elektrochemie, afd.T) - BORMA B.V. onderwerp: Onderzoek betr. reductie van nitrolueen tot tolidine duur : van 1-1-1980 tot 31-12-1980 60. THE (vakgroep Fysische Technologie, afd. T) - CIAGO B.V. onderwerp: advisering op het gebied van de fysische technologie/proceskun duur : van 1-7-1980 tot 1-7-1981 61. THE (vakgroep Organische Chemie, afd.T) - Unilever Research onderwerp: promotie onderzoek duur : van )-12-1980 tot 1-12-1984 62. THE (vakgroep Fysische Technologie, afd.T) - Monsanto Europe N.V. onderwerp: fluid bed droog onderzoek duur : van begin januari 1981 tot begin maart 1981 63. THE (vakgroep electrochemie, afd. T) - NIVEE onderwerp: elektrochemische energie-opslag met een Ni - Zn Accumulator duur : van 1-3-1980 tot 1-3-1981 64. THE (vakgroep Electrochemie, afd.T) - ZWO onderwerp: elektrochemische energie-opslag met een Ni - Zn Accumulator duur : van 1-3-1981 tot 1-3-1984

65. THE (vakgroep Chemische Technologie, afd.T) - Stork \.Jerkspoor Diesel B.V. onderwerp: probleemaanpak en advies NO x - reinigingsproces duur : gedurende 6 weken vanaf 24 april 1980 66. THE (vakgroep Elektromechanica, afd.E) - Bogey B.V. onderwerp: onderzoek naar elektromechan~che componenten van digitaal optisch cassettesysteem duur van 7-12-1979 tot 7-6-1980 67. THE (vakgroep Communicatie-systemen, afd.E) - Staatsbedrijf der P.T.T. onderwerp: COST-aktie 211 duur : van 18-3-1977 tot wederopzegging 68. THE (vakgroep Directe Energie-Omzetting, afd.E) - Min. v. Economische Zak onderwerp: MHD-project duur : van 1-9-1976 tot 1-10-1982

.

69. THE (vakgroep Electronische Schakelingen, afd.E) - Petit en Fritsen onderwerp: ontwerpen van programma voor carillonbesturing duur : van 1-2-1980 tot 1-7-1980 ~

contracten die op 1981 be trekking hebben. -7-

- 254 -

-770. THE (vakgroep Electromechanica, afd. E) - E.C.N. onderwerp: nationaal onderzoekprogramma windenergie duur : van 1-1-1979 tot 31-12-1980 71. THE (vakgroep ElektronischeSchakelingen, afd.E) - Krijnen Automation B.V. onderwerp: advisering m.b.t. acculaders duur : van 1-2-1980 tot 29-2-1980 72. THE (vakgroep meten en regelen, afd.E) - C.C.M. B.V. onderwerp: onderzoek m.b.t. automatische verwerking van visuele informatie in industriele processen duur van 1-2-1980 tot 1-2-1981 73. THE (vakgroep meten en regelen, afd.E) - Elisabeth Bas N.V. onderwerp: automatisering sigarenmachines duur : van 11-6-1980 gedurende enkele weken 74. THE (vakgroep Directe Energieomzetting, afd.E) - Universiteit van Bologna onderwerp: samenwerking op het gebied van MHO duur : begin 1980 ca. I, weken 75. THE (vakgroep Directe Energieomzetting, afd.E) - E.C.N. onderwerp: onderzoek op het gebied van Magneto hydrodynamische energieconver,sip duur van okt. 1979 tot okt. 1982. 76. THE (afd. B. werkgroep Bouwproduktie-Stadsvernieuwing) - Research Instituut voor de Gebouwde Omgeving. onderwerp: begeleiding verkennend vooronderzoek naar de wijze waarop een optimale afstemming van de stuctuur van de bouwproduktie op de bouwopgave bij stadsvernieuwing kan worden verkregen. duur van 1 juli 1979 tot 1 maart 1980

Bur.Jur.Zaken januari 1981.

- 255-

Bijlage 7.2 Overzicht afgesloten onderzoekkontrakten beneden f10.000,-- in 1980 1. THE (afd. W) - H. Strunck GMBH + Co Onderwerp: onderzoek fabrikage van een toevoerworm voor flessen 2. THE (afd. W) - Machinefabriek Werkland Onderwerp: vooronderzoek ontwikkeling stille tegelpers 3. THE (afd. E) - Bogey BV Onderwerp: theoretisch onderzoek digitale optische casette 4. THE (afd. BDK) - Franken BV Handel- en industriemij. Onderwerp: automatisering verwerken van konsumptiemosselen 5. THE (afd. B) - SAOB Onderwerp: het bepalen van uitvoeringstijd voor utiliteitsbouwwerken 6. THE (afd. BDK) - Stichting Bouwresearch Onderwerp: publikatie: toepassing kapitaalwaardemethode als hulpmiddel bij het nemen van investeringsbeslissingen 7. THE (afd. W) - DAF speciale produkten Onderwerp: advisering ondernemingsraad DAF speciale produkten 8. THE (afd. W) - CCM BV Onderwerp: analyse van een kettingschalm 9. THE (afd. E) - Elisabeth Bas sigarenfabrieken Onderwerp: automatisering inlaadsysteem sigarenmachines 10. THE (afd. B) - Unidek Onderwerp: sandwich panelen

-5-

Bijlage 7.3. Jaarverslag Bestuurscommissie Contacten Bedrijfsleven 1980

BCB-l

1980 kenmerkte zich voor de aktivi- den aan de Voorlichtingsdienst THE. teiten van de Bestuurscommissie Con- Als gevolg van de door de minister tacten Bedrijfsleven (BCB) door voor Wetenschapsbeleid vrijgemaakte stormachtige ontwikkelingen. Enkele gelden voor de start van een Transhoogtepunten: ferbureau aan de drie THIs werden in - het aantal vragen door het be- november twee funktionarissen aangedrijfsleven aan de THE steeg op- steld, te weten S.D. Zorge als merkelijk in vergelijking met de transferfunktionaris en L. Kruyff twee voorafgaande verslagjaren; als medewerkster Transferbureau. Het voor slagvaardiger reageren op Transferbureau zal gaan ressorteren ontwikkelingen binnen en buiten de onder de Bestuurscommissie Contacten THE werd het Transferbureau opge- Bedrijfsleven (BCB). De medewerkers richt met financi~le steun van de van het Transferbureau worden voor minister voor Wetenschapsbeleid; de periode van maximaal vier jaar - ui t de grote belangstelling voor gefinancierd door de minister voor een door de Bestuurscommissie sa- Wetenschapsbeleid. Voordat deze pemen met de afdelingen W en BDK en riode afloopt zal worden bezien of het Eindhovens Hogeschoolfonds geen in hoeverre het Transferbureau organiseerde 'bedrijvendag ' bleek uit de eigen middelen van de THE kan dat de mogelijke innovatieve rol worden gefinancierd. Dit is mede afvan de THE in kontakten met het afhankelijk van de te verwachten bedrijfsleven erkenning onder- verdere toename van de derde geldvindt; stroom, die zal voortvloeien uit de in het landelijk op te zetten aktiviteiten van het Transferbureau. 'transfersysteem ' voor gerichte kennisoverdracht van wetenschappe- Kontakten lijk onderwijs en onderzoek naar Het aantal kontakten en kontrakten het bedrijfsleven speelt de THE met het bedrijfsleven nam in 1980 een zekere pioniers-rol; aanzienlijk toe. Was er in 1979 nog - veel over leg was er di t verslag- sprake van een 200-tal gevallen jaar met uiteenlopende organisa- waarin met name kleine en middelgroties van instellingen op het ge- te ondernemingen een beroep deden op bied van hulp aan het bedrijfsle- de know-how van de THE, in dit verslagjaar liep dit op tot ruim 300. ven, o.a. vanuit de regio; - de intensieve samenwerking met de De part-time inschakeling van de Rijksnijverheidsdienst wierp veel transferfunktionaris in september, vruchten af. later full-time, was nodig om en de binnenkomende vragen te kunnen defiPersonalia ni~ren en onder te brengen in een De samenstelling van de Bestuurscom- kenniscentrum binnen of buiten de missie veranderde in de loop van het THE en de korrekte afwerking door verslagjaar. Prof. ire B. van Dijl TH-medewerkers te volgen. Hoewel het trad halverwege het jaar af en werd Transferbureau geen kontrolerende opgevolgd door prof. ir. F.J. Kyl- taak heeft in de afwerking van de stra. Tegelijkertijd werd prof. ire binnengekomen kontakten, is het volL.P. Sikkel benoemd tot lid van de gen van de voortgang van de kontakcommissie. ten nodig gebleken. Het bedrijfsleThans bestaat de BCB uit prof. ire ven vergt veelal een 'zakelijker' W.A. Koumans, voorzitter, prof. ire aanpak, een andere mentaliteit dan F.J. Kylstra, C.W. Schalkwijk en gebruikelijk in de huidige ambiance prof. ire L.P. Sikkel. van het technisch wetenschappelijk Het sekretariaat berust bij B. onderwijs. Groenevelt en C. van Keulen, verbon-

- 2!fI -

Wetenschappelijk Verslag 1980 THE Een van de zwaartepunten van de aktiteiten van de BCB in 1981 zal erop gericht zijn m~~r TH-medewerkers te betrekken bij het werk van de BCB, zonder overigens geweld te willen doen aan bestaande onderzoeksprogramma's en verplichtingen van vakgroepen en medewerkers.

BCB-2

driehonderd vragen binnen die in eigen organisatie konden worden opgelost. De verdeling van de vragen binnen de THE is als voIgt: Bedrijfskunde: 50 Natuurkunde: 30 Werktuigbouwkunde: 70 Elektrotechniek: 20 Scheikunde: 30 Bouwkunde: 70 IPO/CTD/RC/Wetensch.winkels: 30

Derde geldstroom Taak van de BCB is volgens het instellingsbesluit van 16 maart 1978 'de bevordering van de dienstverle- Naast deze interne doorverwijzing en ning van de THE, in het bijzonder behandeling werden nog een vijftig aan middelgrote en kleine onderne- vragen doorverwezen naar andere mingen in de regio. Uit de ervarin- partners binnen het transfercircuit, gen van de BCB blijkt dat de THE te weten: Rijksnijverheidsdienst, hierin een belangrijke rol kan ver- Industrieel Diensten Centrum TNO, vullen. Konkrete hulp aan het beandere TH's en enkele raadgevende drijfsleven is voor beide partijen ingenieursbureaus. Verder brachten vruchtbaar en stimulerend. Duidelijk de funktionarissen van de Rijksnijis, dat de THE financieel geprofi- verheidsdienst zelf rechtstreeks teerd heeft van de o.a. via de BCB ruim vijftig vragen binnen bij de tot stand gebrachte kontakten. Meer hun bekende vakgroepen en medewerdan ooit wordt contractresearch ver- kers. richt voor kleine en middelgrote on- In totaal werd de THE door al of dernemingen. Toch is de totale om- niet direkte bemiddeling van het vang van de in 1980 afgesloten kon- Transferbureau in een vierhonderdtal gevallen benaderd. Een explosieve trakten nog niet groter dan circa 6,6 miljoen; dit bedrag (en de bij- toename ten opzichte van vorige behorende tijdsbesteding) zou nog jaarverslagen. En vanwege het veraanzienlijk kunnen groeien, zonder dergaande profilering van zowel het de eigen, op Iangere termijn gerich- Eindhovense Transferbureau als het te onderzoekprogramma' s van de THE landelijke Transfercircuit is de in gevaar brengen, mits de BCB-akti- verwachting gewettigd, dat het koviteiten redeIijk kunnen worden ge- mende jaar de druk zal toenemen. spreid over de vakgroepen. In het Omdat het transferbureau de know-how concept-MLT-plan is de verwachting binnen en buiten de THE goed kent, uitgesproken, dat de derde geld- kan een binnengekomen vraag al in stroom in 1984 ca. 10 miljoen zal een vroeg stadium in het juiste kabedragen. De BCB ziet het als een naal worden gesluisd. Mede daardoor belangrijke taak de derde geldstroom is de kwaliteit van de vragen en verder tot ontwikkeling te brengen. wellicht ook de oplossing van de Dit zal voor de jaren tachtig kunnen problemen voor de doelgroep in dit leiden tot behoud van werkgelegen- versIagjaar toegenomen. heid voor de TH en zal stimulansen In vele gevallen kon niet aIleen de voor onderwijs en onderzoek voor de vraag worden opgelost, maar kon via TH-gemeenschap geven en kleine en de goede kontakten met het ministemiddelgrote ondernemingen ten goede rie van Economische Zaken voor een komen. adequate financiering worden gezorgd, wanneer di t bij de vragende onderneming problemen opleverde. Vierhonderd problemen Het BCB-sekretariaat, later het Transferbureau, kreeg in 1980 rond

- 25B -

Wetenschappelijk Verslag 1980 THE Bedrijvendag Een van de opvallende aktiviteiten die door de BCB georganiseerd werd in 1980 was de 'Bedrijvendag' op 2 april. Deze dag was financieel mogelijk gemaakt door het Eindhovens Hogeschool Fonds. De afdelingen Bedrijfskunde en Werktuigbouwkunde presenteerden zich hier. Enkele 'klan ten' van de BCB vertelden van hun - veelal gunstige - ervaringen. Case-studies werden onderstreept met een kleine expositie. De Voorlichtingsdienst bad een groot aandeel in de organisatie van deze dag en de verzorging van een magazine over BCB-aktiviteiten. De 'Bedrijvendag' werd bezocht door ruim driebonderd ondernemers. In samenwerking met de Eindhovense Kamer van Koophandel waren een kleine tweeduizend adressen van kleine en middelgrote ondernemingen in Zuid-Nederland geselekteerd. Uit een enquete onder de deelnemers aan de 'Bedrijvendag' is gebleken, dat velen prijs stellen op samenwerking met de THE. Enkele enquete-resultaten: - het mer end eel van de ondervraagden was van mening, dat de dag aan hun verwachtingen beantwoordde; - rond de helft had al eens kontakt gehad met de Rijksnijverheidsdienstj meer dan de helft was voor de dag niet op de hoogte van het bestaan van de BCB, maar zou er nu zeker gebruik van maken; - bloemlezing van opmerkingen op de enquete formulieren: 'De TH moet op hetzelfde niveau praten als de kleine ondernemer, die snapt veel niet'; 'vaker, liefst een keer per kwartaal, zorn dag, maar dan beknopter'j 'ik zou nog meer mensen die echte resultaten van samenwerking met de THE kunnen melden aan het woord laten'; 'organiseer seminars over marketing, beleidsvorming en motivatie'j 'zo'n dag herhalen'; 'U moet ook een geval behandelen, waarbij een bedrijf afgeknapt is op de THE'; 'vee! afgegestudeerde ingenieurs hebben het

BCB-3

eerste jaar in het bedrijf zeer moeilijk, c.q. vallen door de mand, omdat het bedrijf (met name middelgroot) totaal niet aan hun verwachtingspatroon voldoet'. In de komende jaren zullen regelmatig soortgelijke bijeenkomsten worden georganiseerd, veelal op kleinere schaal. Aan de weg De Bestuurscommissie timmerde op veIe manieren aan de weg: zo werden initiatieven genomen tot deelname aan beurzen (Hannover Messe, Gehandicaptenbeurs in de Jaarbeurs Utrecht, vakbeurs Aanorijftechniek, Fiarex, Efficiencybeurs, Uitvindersbeurs Rotterdam), soms via een stand van de Rijksnijverheidsdienst, soms met eigen stands, soms ook in samenwerking met TNO en ander TH' s. Wat deze laatste vorm van publiciteit betreft: de geldmiddelen en de personele situatie van de THE op dit moment zijn nlet zodanig dat op dit voor TH's nieuwe gebied veel aktiviteiten kunnen worden ontplooid. Samen met de TH Delft en TH Twente werd een folder gemaakt, waarin de drie hogescholen zich presenteren naar het bedrijfsleven toe. Deze folder blijkt in een grote behoefte te hebben voorzien. In het verslagjaar is op vele manieren de samenwerking THE met het bedrijfsleven in de media gepresenteerd. Getracht wordt in 1981 deze aanpak voort te zetten. Samenwerking met instellingen en organisaties is er ook in 1980 volop geweest. Een greep uit de kontakten: met de werkgeversorganisaties als VNO, NeW, FME, BZW, LWV; ontwikkelingsmaatschappijen: OOM, GOM, NOM, LIOF, economisch-technologische instituten van Brabant, Limburg en Zeeland; Brabantse Produktiviteitscommissiej Kamers van Koophandel binnen en buiten deze regio; economische bureaus van gemeenten, agglomeraties en provinciebesturen; De Maatschappij voor Nijverheid en Handel in Oost-Brabant; ministeries van

- 259 -

Wetenschappelijk Verslag 1980 THE Economische Zaken, Volksgezondheid en Mi1ieuhygi~ne, Verkeer en Waterstaat; Mikrocentrum Eindhoven en Twente; diverse universiteiten; organisaties als RAI, ACI, licentiebemiddelingsbureaus en databanken; NVOB, Project Industri~le Innovatie; Unie van Elektrotechnische Ondernemersorganisatiesj PTT, VHTS; Vakbonden; NCOI; Stichting Kleinnood etc. Veelvuldig hebben BCB-Ieden en vertegenwoordigers van het sekretariaat door spreekbeurten, in interviews en op diverse bijeenkomsten de TH-belangen behartigd. Vanwege het voortouw-karakter van de BCB-struktuur in Eindhoven is vele malen ook achtergrondinformatie over de werkwijze gegeven aan andere betrokkenen zoals universiteiten en hts-en. Het 'Eind-

BCB-4

hovense model' is zo bijvoorbeeld ter sprake bij op te richten 'transferpunten' aan de universiteiten van Leiden, Nijmegen en Groningen. In vorige jaarverslagen is gewag gemaakt van overbelasting van vakgroepen en medewerkers van de THE, die in het oog springend onderzoek doen. Dat probleem diende zich ook in 1980 in volle hevigheid aan. Het streven is erop gericht de aanvragen over meer vakgroepen te spreiden. De BCB heeft er behoefte aan in dit jaarverslag haar dank te uiten aan allen, binnen en buiten de THE, die tot dit voor aIle partijen gunstige resultaat hebben bijgedragen.

- 268-

Bijlage 7.4 Toelichting

Wetenschappelijk Verslag 1980 THE

Toelichting bij de indeling voor het zichtbaar maken van de wetenschappelijke output. Kategorie~n

1. dissertaties 2. overige wetenschappelijke publikaties 3. octrooien 4. overige vakpublikaties 5. overige wetenschappelijke aktiviten 6. (maatschappelijke) dienstverlening

ad. 1 een dissertatie is tevens een wetenschappelijke publikatie. Te voorzien van een (*) verwijsteken al3 de dissertatie tot stand is gekomen op grond van onderzoek dat bui ten de THE is verricht (bedrijven e.d.). ad. 2 als kriteria voor het wetenschappelijk karakter zouden gehanteerd kunnen worden: - direkte gerichtheid op het forum van vakgenoten; - gehalte van de publikatie b.v. blijkend uit de status van het tijdschrift (aanwezigheid van gezaghebbende referenten); - opname van de publikatie in wetenschappelijke abstracts c.q. (met enige reserve) science citations index. onder deze kategorie begrepen: 2.1. artikelen in (inter)nationaal erkende wetenschappelijke tijdschriften. 2.2. boeken c~q. die als bijdrage aan de vakliteratuur zijn te kenmerken. 2.3. gepubliceerde 'congrespapers' (niet de voordrachten, deze zijn eventueel te vermelden onder kategorie 5). 2.4. overzichtsartikelen (zeker als het I invited papers' betref 2.5. externe rapporten (b.v. TH-reports) mUs

1

op het forum van vakgenoten. ad 4. tot de 'overige vakpublikaties' behoren: 4.1. rapportages over konstrukties of ontwerpen, die onder gebruikmaking van door wetenschappe1ijk onderzoek verkregen kennis tot stand zijn gekomen, voorzover deze niet in wetenschappelijke tijdschriften gepubliceerd kunnen worden. 4.2. het uitdragen van verkregen inzichten uit wetenschappeUjk onderzoek in niet-wetenschappe1ijke tijdschriften (fami1isarisatie van de wetenschap; innovatiebevordering) • 4.3. vakpublikaties als bijdragen in dag- of vakb1aden, als artikelen in a1gemene of popu1air-wetenschappelijke tijdschriften, boekbesprekingen, encyc1opaedie-artikelen, e.d. 4.4. vakpub1ikaties als (extern) rapport, b.v. voortgangsrapportages over in opdracht van of in samenwerking met derden verricht onderzoek, voorzover niet behorend tot 'overige wetenschappelijke publikaties' , (kategorie 5). Vooral de onder punt 4.1. en 4.2. vermelde vakpublikaties ziju voor de technische wetenschappen van bijzonder belang. ad. 5 bij deze kategorie zouden bijdragen aan wetenschappelijke congressen kunnen worden vermeld, die nlet gepubliceerd worden in proceedings of i.d. Verder kunnen worden vermeld: redaktielidmaatschappen van wetenschappelijke tijdschriften of het hiervoor optreden als referent i lidmaatschappen van wetenschappelijke advies-

- 261 -

Toelichting

Wetenschappelijk Verslag 1980 THE

colleges/commissies etc. Voorts kunnen worden vermeld: gastcolleges, postacademisch onderwijs, syllabi, collegediktaten, leerboeken e.d. voorzover die niet in een onderwijsverslag worden opgenomen. ad.6 aktiviteiten gericht op innova-

- 262-

2

tiebevordering en wetenschapstoepassing; ondersteuning van andere fakulteiten, instellingen of instanties bij hun wetenschappelijk onderzoek, zonder uitbreiding van de eigen wetenschappelijke kennis e.d., zouden bij dit punt vermeld kunnen worden.

Wetenschappe1ijk Vers1ag THE 1980

Doctoraten

Bij1age 7.5

1

THE vo1gnummer

datum

promovendus

tite1

promotoren

Afd

407

80-01-22

W.M. He11ebrekers

Instability analysis in a nonequilibrium MHD-generator

prof.dr L.H.Th. Rietjens prof.dr.ir. D.C. Schram

E

408

80-01-29

H.P.A.M. van der Staak

Vibrational spectroscopic investigation of various single crystal borates

prof.dr. J.M. Steve1s prof.dr. R. Pou1is

T

409*

80-02-12

W. Brinkman

Het ontwerp van een e1ektromagnetisch aangedreven benzine-injektiepomp

prof.ir. J. van Vo1lenhoven prof.ir. J. Erkelens

410

80-02-15

D.T. van Daalen

The language theory of Automath

prof.dr. N.G. de Bruijn prof.dr. W. Peremans

WSK

411

80-02-22

Th. Kwaaitaal

Sub-Angstrom magnetostrictive dilatations investigated with an optical interferometer

prof.dr. F.N. Hooge prof.dr. J.A. Pou1is

E

412

80-02-26

A.J. V!nck

Syndrome decoding of binary convolutional codes

prof.dr.ir. J.P.M. Schalkwijk E prof. R. Johannesson

413

80-03-14

R.J.C. van Zolingen

Investigations on dynamically grown polycrystalline silicon layers with a columnar structure

prof.dr. F. van der Maesen prof.dr. J. Bloem

N

414

80-03-21

F. Eising

2-D systems, an algebraic approach

prof.dr.ir. M.L.J. Hautus prof.dr.ir. J.C. Willems

WSK

415

80-05-02

J.A.W.M. Beenackers

The kinetics of the heterogenous alkaline isomerization of carbohydrates

prof.drs. H.S. van der Baan prof.dr.ir. H. van Bekkum

T

*=dissertaties op grond van onderzoek dat buiten de THE is verricht (bedrijven e.d.)

W


Doctoraten

Bijlage 7.5

2

THE volgnummer 416

datum

promovendus

titel

promotoren

Md

80-05-09

J.S.H.M. Wismans

A three-dimensional mathematical model for the human knee jOint

prof.dr.ir. J.D. Janssen prof.dr. A. Huson

W

417

80-05-16

H.W. Lintsen

Ingenieurs in Nederland in de negentiende eeuw

prof.dr. L.J.F. Broer prof. dr. B.C. van Houten prof.dr. A.L. Mok

N

418*

80-06-24

R.P. van der Vet

Flexible solutions to systems of linear equalities and inequalities; A study in linear programming

prof.dr. J.F. Benders prof.dr. F.A. Lootsma

WSK

419

80-06-27

H.P.M. Kivits

Particle induced X-ray emission for quantitative trace-element analysis using the Eindhoven cyclotron

prof.dr.ir. H.L. Hagedoorn prof.dr.ir. J.J.M. de Goeij

N

420

80-09-05

H.N. Linssen

Functional relationships and minimum sum estimation

prof.dr. R. Doornbos prof.dr. G.W. Veltkamp

WSK

421*

80-09-09

B.H.A. Goddijn

Static performance of a hybrid stepping motor with ring coils

prof.dr.ir. J.G. Niesten prof. P.J. Lawrenson

E

422

80-09-19

J. van der Wal

Stochastic dynamic programming

prof.dr. J. Wessels prof.dr. J.F. Benders

WSK

423*

80-10-21

H. Verwey

Melting and fining of arsenic-containing silicate glass batches

prof.ir. A.L. Stuyts prof.dr.ir. H. de Waal

T



Doctoraten

Bijlage 7 •..

3

THE volgnummer 424

datum

promovendus

titel

promotoren

Afd

80-10-28

F.E.P. Mikkers

Isotachophoresis and zone electrophoresis in narrow bore tubes

prof.dr.ir. C.A.M.G. Cramers prof.dr.ir. F.M. Everaerts

T

425

80-10-31

A.A.H. Damen

On the observability of electrical cardiac sources

prof.dr.ir. P. Eykhoff prof.dr. J. Strackee

E

426

80-11-07

P.J.M. van der Straten Growth and characterization of liquid phase epitaxially grown spinel ferrite films

prof.dr. R. Metselaar prof.dr. G.D. Rieck

T

427

80-11-14

J.H. van Geldrop

A mathematical theory of pure exchange economies without the no-criticalpoint hypothesis

prof.dr. S.T.M. Ackermans prof.dr. J.F. Benders

WSK

428

80-11-18

A.J.A. Konings

Hydrodesulfurization catalysts structure and activity

prof.dr. R. Prins prof.dr. G.C.A. Schuit

T

429

80':11-21

M.J.H. Kemper

A theoretical study of spectrophysics and photochemistry of formaldehyde

prof.dr. H.M. Buck prof.dr. R.P.H. Rettschnick

T

430

80-11-25

C.J. Verhoeven

Instruments for corporate manpower planning; applicability and applications

prof.dr. J. Wessels prof.ir. W. Monhemius

WSK

431

80-12-02

J.A.M. Bollen

Round-off error analysis of descent methods for solving linear equations

prof.dr. G.w. Veltkamp prof.dr.ir. M.L.J. Hautus

WSK


Doctoraten

Bijlage 7.5

4

THE volgnummer 432*

datum

promovendus

titel

promotoren

Afd

80-12-12

A.G.M. Maaswinkel

Experimental investigation of linear mode conversion in laser-produced plasmas

prof.dr. L.H.Th. Rietjens prof.dr. K.L. Kompa

E

433

80-12-19

H.W.A.M. Rompa

On linear waves in a warm magnetoplasma; a study in homogeneous and inhomogeneous wave propagation

prof.dr. F.W. Sluijter prof.dr. D.C. Schram

N


Wetenscbappelijk Verslag 1980 Octrooiaanvragen 1980 C.W.I. van Koppen, o. Rademaker, A.J. de Ron, Werkwijze voor het regelen van de energiehuishouding, alsmede een daarop gebaseerd energiesysteem. Ned. Octrooiaanvrage nr. 8001008

Bijlage 7.6. N

R.T.C. van Zolingen, A.R.M. Kipperman, Werkwijze voor het vervaardigen van (gerekristalliseerde) polykristallijne sll1clumlagl";:t Ned. Octrooiaanvrage nr. 8028bOO

N

J.M. Rouben, Plasmaspultinrichtlng 9 april 1980, Ned. Octrooiaanvrage nr. 8002085

W

L.L.M. Vogten en L.F. Willems, Inrichting en werkwijze voor bet opwekken van een spraaksignaal Ned. Octrooiaanvrage nr. 80000361

IPO

W.J. de Zeeuw, M.J. Roeijmakers en L.J.J. Offringa, Autonoom systeem windenergie, Ned. Octrooiaanvrage nr. 8004597

E

- 261-

Bijlage 7.7.

Wetenschappelijk Verslag 1980 Wetenschappelijke en andere onderscheidingen

- dr. ira J. Blom, afdeling der Elektrotechniek, ontving de Siemensprijs op grond van zijn Een aantal aktieve en gepensioneerde bijzondere bijdragen met betrekpersoneelsleden ontving wetenschapking tot de ontwikkeling van de pelijke en persoonlijke onderscheimagnetohydrodynamische generator; dingen: sedert 1966 heeft hij een aktieve - prof. dr. H.C. Hamaker, emeritusrol gespeeld in de ontwikkeling hoogleraar wiskunde, ontving de van eem methode voor de direkte Shewart Medal 1979 van de American omzetting van warmte in elekSociety of Quality Control; trische energie; - dr. ira J.E. Daalder ontving de - in het kader van de BP Internatiodr. ira H.A. Hidde Nijland-prijs nal Energy Research Prize is door voor zijn proefschrift, dat hij BP Nederland aan een vier tal van bij de THE heeft voorbereid onder de ingezonden 27 projekten een leiding van prof. van den Heuvel aanmoedigingsprijs toegekend. !wee en prof. Weenink en waarin een van deze prijzen werden aan probijdrage wordt geleverd aan de jekten van de THE toegekend: - prof. dr. R. Metselaar nam de ontwikkeling van een nieuw industrieel produkt, namelijk de vaprijs in ontvangst voor het kuumschakelaar voor distributieCermet-projekt van de fnterafdespanningen; lingswerkgroep Materialen Hoge - dr. ira C.J. Snijders ontving de Temperatuur waarin medewerkers Speurwerkprijs 1979 van het van de vakgroepen Fysische Koninklijk Instituut van IngeChemie (T) en Elektrische Bouwnieurs, voor zijn initiatieven bij stenen (E) participeren. de invoering van de technische Het projekt is gericht op de mechanica in het medisch denken; ontwikkeling van een hoge tempe- prof. ira A. Horowitz, emeritusratuur elektrode die toegepast hoogleraar in de afdeling der zal worden in een thermionische werktuigbouwkunde, werd gekozen energie-omzetter, een apparaat tot honory member van de American waarmee warmte direkt kan worden Society of Mechanical Engineering; omgezet in elektriciteit. - prof. dr. D.A. de Vries ontving - J.C. Overhaart is de projektleieen "Certificate of Award" van het der van de ontwikkeling van een International Centre for Heat and "Family Cooker" voor gebruik in Mass Transfer op grond van zijn ontwikkelingslanden, waarbij met bijdragen aan het vakgebied en aan lokaal beschikbare brandstof op de ontwikkeling van het tCHMTj economische wijze wordt omgedeze organisatie heeft ten doel gaan. internationale samenwerking op het wetenschapsgebied van het warmteen stoftransport en de toepassingen daarvan te bevorderen en te ondersteunenj - ira P. van Hoof, afdeling der Bouwkunde, ontving de Bouwwereldonderscheiding 1980 voor een door hem ontworpen maatvoeringsmethoden, welke volgens het juryrapport een hoge mate van innovatie vertoont en ook reeds met succes wordt toegepast op de bouwplaats en zich daar kenmerkt door een hoge maatnauwkeurigheid en een grote betrouwbaarheid; - 269-

Wetenschappelijk Verslag 1980 van de Technische Hogeschool Eindhoven

Recommend Documents