Y3 N
77
L AA
~ Bibliotheek / Technische Hogeschool Eindhoven
ON7•. IK!.ELE;GEr1 VAl DE CEr;T:RALE CAThLCGUS VAK TIJDSCfiRIFT.t..N IN El"'KELE LANDE:~ VM; EURCPA.
Een compilatief literatuuroverzicht.
J •• ~. van Laar.
januari 1SJ77.
Rapport exemplaar Nr. Technische Hogeschool Eindhoven
~----·------------·--
BIOi..ll)IHEEK
Centrale Bibliotheek Den Dolech 2
77069lf9
Postbus .513
THE Rapport: blb 76-01 Ontwikkelingen van de centrale catalogi van tijdschriften in enkele landen vnn Europa. Een compilatief literatuuroverzicht. J. ','/. van Laar. januari 1977.
Door de alechte kwalltelt van de origlnelen is onze Reproduktie· en Fotografische Dienst niet verantwoordetijk voor de druk· resultaten van deze opdracht.
Datum
Dit ex. ter inzage aan
Paraaf
Afschrift aanwezig bij J .F .H.~I.Lammers Hildebrand. l Mw. I.Hottier l Bibliotheek THE F .Heymans i J. Beckers
{
I J.J.D. j
I
I
il
l
l I
J
i
!
!
I j
!I (
l
lI
l l
I
I
1 1
I
I
I
I
I
l
I
I
I I
I '
' '
'
I
I
l
l
I Nr. l
v.h ex.
1-3 4 5 6 7 8
- II SAI-'IENV AT':I:.'ING.
Na de tweede wereldoorlog hebben de cent)·ale catalogi vo·'r periodieken zich snel ont··:ikkeld. De hulpmid~el
bel.~ne-·ijkste
functies zijn te diencn
'l.ln
bij de collectievorming en de beschikbaarheid van het tijd-
schrift aangeven. Geen enkele bibliotheek kan alle tijdschriften in eigen bezit hebben. Samenwerking met andere bibliotheken
is nodig om te
komen tot een efficient werkend int8rbihliothecair leenverkeer. De centrale catalogue van periodieken kan in kaartvorm aanwezig zijn of in gedrukte vorm. Deze laatste mogelijkheid komt steeds vaker voor. Per land is de organisatie en inrichting der catalogi verschillend. Behandeld zijn de landen, waarmede Nederland regelmatig intornationaal interbiblit:'thecair leenverkeer onderhoudt: Belgie, Duitsland (oost en west), Engeland, Frankrijk en Nederland zelf. De toekomstverwachtingen richten zich
OJ
directe toegang tot geaut0mati-
seerde syster;:en. Op papier is di t be rei kbaar; geen enkel bnd is ech ter momenteel daarmede be
- I I ..;
- III blz.
INHOUDSOPGAVE Samenvatting
II
lnhoudsopgave
II1
Verantwoording van het literatuuronderzoek
IV
1.
Inleiding
1
1.1.
Begripsomschrijving
1
2.
Centrale catalogi
2
2.1.
Functie
2
2.2.
Organisatie
2
2.3.
Gedrukte centrale catalogi van periodieken
3
3.
Belgie en Luxemburg
4
3.1.
Historisch overzicht
4
3.2.
Huidige stand
4
3.3.
Te verwachte ontwikkeltngen
'' .
;; uit.sland ( BRD)
6
' .1.
iiistorisch ov3r?.icht
G
h.2.
Iluidige ntand
6
/4.3. 5
':e verwachte ontwikkelingen
7
Duitsland (DDR)
5.1.
H~orisch
5.2.
Huidige stand
5.3.
Te verwachte ontwikkelingen
8 8 8 8
6.
Engeland
10
6.1.
Historisch overzicht
10
6.2.
tuidige stand
10
6.3.
Te verwachte ontwikkelingen
11
7.
Frankrijk
12
7.1.
Historisch overzicht
12
7.?..
Huidige stand
12
7.3.
Te verwachte ontwikkelingen
13
8.
Nederland
14
8.1.
Historisch overzicht
14
8.2.
Huidige stand
15
8.3.
Te verwachte ontwikkelingen
15
9
Slotbeschouwing
16
10.
Geciteerde literatuur
17
I.
Bijlagen: Literatuurlijst gerangschikt per land
A 1
II.
Literatuur betreffende ccp in Oostenrijk en Scandinavie
A 3
III.
Cverzicht van belangrijke gedrukte ccp
A I+
IV.
Corresp~ndentie geografie van het onderzoek (Belgie)
V
overzicht
Ji..fkortingen
C) ~
A 6 A 10
- IV
-
- IV VEI~ANT'l!OO'RD ING Onderwerp
Ontwikkelingen van de centrale catalogi van tijdschriften in enkele landen van Europa.
Opdrachtgever
Centrale ~xamencommissie van de Stichting G.O. SecretariRat J.F.H.M. Lammers, Chrysantenlaan 3, Winsum (Gr.)
Doel
De opdrachtgever op de hoogte te brengen van en inzicht te geven in de huidige stand van de centrale catalogi van periodieken en de te verwachte ontwikkelingen op korte termijn.
Literatuuronderzoek Brannen Algemene orientatie: -British lirarianship and information science, 1966-1970; ed. by H.A Whatley. London, The Library Association, 1972. -Fuchs, H.- Bibliotheksverwalt~ng. Wiesbaden, Harrassowitz, 1968 . -Lexikon d~s Bibliothekswesens; hrsg. von H.Kunze & G.R~ckl. Leipzig, VEB Bibliographisches Institut, 1974,1975. 2 Bde. -Nederlandse bibliotheekproblemen; red. W. de la Court, Th.P.Loosjes, G.A. v. Riemsdijk e.a. Arnst: erdam, NVB, 1967. -de heer J.Beckers te Antwerpen. -de heer F.Heymans te Brussel. Literatuurrecherche: -Advances in librarianship 1(1970)-6(1976); ed. by H.J .Voigt. New York, Academic Press, 1970-1976. -Bulletin s~gnaletique. 101 Sciences de l'information, documentation. Paris, CNRS. Vol. 31(1970)-34(1973), 36(1975)-37(1976)nr. 10. -Dahlberg, I.- Das Informationsbankensystem. Bd. III. Literatur zu den Informationswissenschaften; annotierte Auswahlbibliographie internationaler Fachliteratur 1960-1971. . Koln, Heymanns Verlags, 1972: -Danton, J.P.- Index to Fcstschriften in librarianship. New York, Bowker, 1970. -Documentation abstracts; ed. by B.-A. Lipetz. Philadelphia, Documentati~n Abstracts Inc. Vol. 1(1966)-3(1968). -Fachbibliographische Dienst. Bibliothekswesen. Berlin. Jrg. 6(1970)-11(1975). -Handbuch der internationalen Dokumentation und Information. Bd. 2: Fachliteratur zum Buch- und Bibliothekswesen. 11. Ausgabe 1973-1975. M~nchen, Verlag Dokumentation, 1976. -Information science abstracts; ed. by B.-A. Lipetz. Philadelphia, Documentation Inc. Vol. 4(1969) - 11(1976) no. 4. - Library and information science abstracts; ed. by 'r. Edwards. London, Library Association. 1969-1976 no. 3. -Library literature New York, Wilson. 1952-1953, 1955-1976, august.
- v-
- v Vaktijdschriften: -Aslib proceedings 22(1970)-28(1976) no. 10. -Bibliotheekgids 46(1970)-52(1976) no. 1. -Bibli0theckleven; De openbare bibliotheek. Register
1958-1968. -Bulletin des bibliotheques de France 20(1975)21(1976) no. 9/10. -Cahiers de la documentation 24(1970)-29(1975) no. 2/3. -Informationen; Arbeitsstelle fur Bibliothekstechnik bei der Staatsbihliothek Preussischer Kulturbesitz Berlin. (1970) no. 4 -(1976) no. 21. (m.i.v. Nr. 14 titelwijziging: ABT-Informationen) -Journal of documentation 26(1970)-32(1976) no. 3. -Library association record 72(1971)-73(1976) r.o. '11. -Libri: international library review. Index 1(1950)25( 1<)75) + 26( 1976) no. 1-3. -Open 1(1969)-8(1976). -Unesco bulletin for libraries 24(1970)-30(1976) no. 5. -Zeitschrift fur Bibliothekswesen und Bibliographie 17(1970)-23(1976) no. 5. Descriptoren
Bulletin signaletique: Index permute: catalogue 00llectif c~talogue centralise systematisch sources d'information: documents primaires documents secondaires Danton: periodicals, union lists. catalogs, union lists. Documentation abstracts: catalogs, journals, newspapers, periodicals, serials, union lists. Fachbibliographischer Dienst: trefwoorden: Gesamtkataloge Zentralkataloge. systematisch: L. 42 Zentralkataloge. ISA: catalog, union journals, newspapers, periodicals, serials, union lists. LISA: trefwoorden: union catalogues periodicals. systematisch: Lt Uzh. Library literature: catalogs, union newspapers periodicals serials.
Duur onderzoek
1 november 1976 tot en met 13 januari 19?7. De literatuurrechercre is afgesloten op 31 december 1976.
-VI-
- VI Resul taat
-
Tijdens de ori~nterende fase om m1J 1n te werken in dit onderwern en nog meer bij de literatuurrecherche bleek, dat de door te nemen literatuur over een groat aantal jaren zou moeten gaan~ Er zijn nieuwe ontwikkelingen te signaleren na de tweede Wereldoorlog met de daaruit volgende opbouw van de centrale catalogi. De laatste jaren zien we veel automatiseringstoepassingen bij het inrichten van centrale catalogi van tijdschriften. Het blijkt dat er in opzet en organisatie verschillen per land bestaan. Bij de keuze van de diverse Europese landen is voornamelijk gedacht aan die landen, waarmee Nederland regelmatig interbibliothecair leenverkeer onderhoudt. Het rapport is bedoeld als een examenwerkstuk voor het G.O.-C examen. De verspreidirig v 8 n het rapport blijft beperkt en uit dien hoofde meen ik niet te veel beslag op de tijd van personen te mogen leggen voor het vragen van informatie, ook al omdat in de literatuur voldoen~e gegevens bekend zijn. De geografie van het onderzoek L, b·~pcr: t ch!0v0n tot cen briefwisseling met de heren BeckerE en :: eymans. i~et d:=n;k aan b ciden voor hun snelle reacties. ~ie bijlage IV. De descriptoren Z1Jn ruim gekozen om een zo volledig mogelijke dekking met relevante literatuur te verkrijgen. Deze opzet bleek geslaag~, want bij het doornemen van de vakbladen is zeer weinig nieuwe relevante literatuur naar voren gekomen, uitgezonderd hij de nieuwste afleveringen der tijdschriften. Uit de voorselectie van cen honderenzeven publicaties zijn er zevenenvijftig geselecteerd op de verscheidenheid van geboden informatie en de bruikbaarheid binnen de doelstellingen van dit rapport. Drie artikelen werden niet ontvangen. Eindhoven, 15 januari 1977. J.W. van Laar.
*De bekende uitgave Annual review of information science and technology is officieel niet opgevoerd bij de literatuurrecherche, omdat deze uitgave sterk A:r.erikaans georienteerd is. Bij een controle bleek geen van de reeds verschenen tien delen relevant materiaal te bevatten (ook niet met betrekking tot de Engelse situatie). -
1 -
- 1 ONTWIKKELINGEN VAN DE CENTRALE CATALOG! VAN TIJDSCHRIFTE: LANDEN VAN EUROPA. Een compilatief literatuuroverzicht.
IN
ENKF:L;~
1. INLEIDING De centrale catalogi zijn al vrij oud. In 1895 werd door de Pruisische Staatsbibliotheek besloten samen met tien centrale catalogus (cc) op te zetten.
universiteitsbi~liotheken
Tussen de beide
een
wereldoorlo~e~
werden
verschillende centrale catalogi opgezet. Na de twe0de wereldoorJ.og is dit in een versneld tempo verder nntwikkeld. De cc vervullen een plaats in het
interbibli~thecair
bel~n~rijke
leenverkeer. Om dit leenverkeer optimaal
te laten functioneren is een goede kennis van de ontwikkelingen van cc, in ons geval beperkt tot de tijdschriften,
noodzakel;_~k.
Dit rapport hoopt
deze kennis te kunnen leveren. 1.1. Begripsomschrijving. Centrale catalogi zijn opgebouwd uit de catalogi van diverse
bibli~theken
en op een plaats raadpleegbaar (indien er geen duplicaten bestaan) literatuurover~icht
In ons
worden de centrale catalogi van universiteitsbibliothe-
ken en haar instituten en andere dergelijke organisatievormen, niet behand~ld.Het
gaat in dit overzicht om grotere eenheden, dus een aantal bibliothe-
ken, die organisatorisch los van elkaar staan en een samenwerkingsverband hebben aangegaan een centrale catalogus van periodieken (ccp) in te richten en in stand te houden. Een periodiek is een publicatie, uitgegeven in elkaar opvolgende
aflevering~n
of del en, gewoonlijk gerangschikt in een numerieke of ch ronologische volgorde en bedoeld om steeds voortgezet te worden (Regels
v~n
titelbeschrijving
van boeken en periodieken. Voorlopige uitgave. Den Haag, 1975. Paragrnaf
337). In grote li jnen kan deze omschrijving van toepar;sing verkla.ard worden op de meeste ccp. Fer ccp is een andere inhoudsomschrijving mogelijk. Ret becrip "serial" is ruimer; dit omvat tijdschriften, kranten, jaarboeken, regelmatig versc 1djnende
ra~'porten,
verhandelingen,
Deze groep publicaties kan ook in een ccp opgenomen Brummel (9) signaleert, dat gewoonlijk kranten,
verslagen en dergelijke. z~Jn.
jaarlijkse rapporten (voor
zover zi j geen wetenschappel ijke gegevens bevat ;-.en), diverse so0rten
v~n
gidsen en vaak uitgeversreeksen niet "pgenomen worden. In dit literatuuroverzicht synoniemen gebruikt.
zijn de termen periodiek en tijdschrift als
- 2 -
2. CENTRALE CATALOG!. 2.1. Functie. Parthas~rathy (40)
noemt een vijftal functies van de centrale catal
-de beschikbaarheid van het tijdschrift aangeven, als de titel, evt. de naam van de corporatie of het vakgebied van het t1jdschrift -h0t
vere~nv0udj.gen
van het
int~rbibli0thecair leenverk~er
bekend is;
door de lokatie-
annduiding van de pcriodieken bij de deelnemende bibliotheken; -het vermijden van dubbele aanschaffingen van
peri~dieken
binnen een bepaald
gebied; -het heven van de
bibli~grafische
ontwikkeling van het tijdschrift: titel-
wijzigingen, opheffingen e.d. -het geven van overzichten van de beschikbare tijdschriften per vakgebied. Brummel(9) voegt hier nog aan toe de functie van schaduwcatalogus. Diverse grote bibliotheken hebben geen eigen schaduwcatalogus. Bij ernstige calamiteiren kan de eigen catalogus verniPtigd worden. Vanuit een centrale catal 0 gus is een rAconstructie te maken. 2.2. Organisatie. Bij de rpzet van een centrale catalogus moeten grenzen afgebakend worden. lloet een cc lokaal, regionaal of nationaal werken? Internationaal is geen haalbare kaart, gezien allerlei problemen. Mogelijk kan het Unisist programma voor de aanzet tot een International Serials Data System (ISDS), met de organisatie van een internationaal centrum, die haar gegevens via regionale centra(per land) toegevoerd krijgt, op lange termijn perspectieven bieden. Ieder tijdschrift krijgt een int. standard serial number ISSN
(36).
Bij lokale en regionale ccp is de omvang van de deelnemende bibliotheken beperkt. De gebruiker weet, dat hij geen grote afstand behoeft af te leggen voor het raadplegen der catalogi. De beheerder der ccp kan goede persoonlijke contacten met de deelnemende bibliotheken
onderh~uden,
wat het resul-
taat ten goede komt. Een lokale catalogue kan een start zijn voor een nationale cc. De uiteindeliike
keuze
wordt bepaald door
Een andere keuze betreft
de grootte van hethnd.
het soort bibliotheken. Moeten dit homPgene of
heterogene bibliotheken zijn? Brummel (9) heeft een voorkeur voor heterogene bibliotheken. De deelnemende bibliotheken moeten een bewaarfunctie hebben en willen functioneren in het interbibliothecair leenverkeer. De ccp zal zich beperkingen
moeten opleggen betreffende de criteria van het
op te nemen materiaal. De ccp kan zich beperken tot een soort materiaal, b.v. nieuwsbladen, een vakgebied. Nihailova ( 39) vrB-agt zich af of het zin heeft alle lokaties van bekende en veel verspreide tijdschriften in een ccp op te nemen, evenals incomplete jaargangen.
- 3 -
- 3 Voor een interne bibliotheekcatalogus moeten andere maatstaven worden dan
vo~r
aangelegd
een ccp.
Brummel (9) snijdt de problematiek aan van verschillende titelbeschrijvingen. Al bestaan er nationaal geautoriseerde regels van titelbeschrijving, de meeste bibliotheken hebben toch op detailpunten eigen huisregels. De deelnemende bibliotheken zenden hun titelmateriaal naar de ccp en m0et A.lda~r
redact .;.on eel bijgewerkt worden.
2.3. Gerlrukte centrale catalogi van periodieken. De naar verhouding
lange levensduur van een tijdschrift en de moderne
reprotechnieken in aanmerking nemend is het verstandig
de ccp in druk
uit te geven. De catalogus in kaartvorm heeft haar voordelen, maar zij is plaatsgebonden. De gedrukte ccp wordt bij de gebruiker gebracht. Door
middel van
nieuwe
drukken of aanvullingen moet de catalogus actueel gehouden worden. Het nationale bezit kan beperkt worden opgenomen, indien er een wettelijk depot is, evenals de opgave van de bezittende bibliotheken. Brummel (9) stelt
voor de opname van
per~odieten
t0t een bepnaldetljd,
b.v. de luatste vijftig jaar, te bcperken. Voor tijdschriftliteratuur zijn in het algemeen de nieuwere jaargangen van belang.
Juist omdat
bij het
samenstellen van de catalogus hoge eisen aan de redactie hiervan worden gesteld, kan een beperking een besparing betekenen, zonder de gebruiker minder diensten te verlenen. Volgens Mihailova (39) zijn we nu in het derde stadium van de gedrukte ccp. Zij onderscheidt: net eerste stadium. Deze duurde naar
verh~uding
kort, omdat er geen voor-
beelden waren. De bibliotheken speelden de hoofdrol. Er was geen redactionele eenheid. Het tweede stadium. Het hestand wordt als AAn geheel behandeld, maar de redactie greep niet in
bij geconstateerde
afwijkin~en
en weigerde geen op-
name van titelmateriaal. Het derde stadium. De behoefte van de gebruiker tekent zich duidelijker af en de ccp wordt daarc-p afgestemd. De redactie heeft het recht titels al dan r.iet niet gewijzigd op te nemen. Duidelijke voorbeelden zijn de Gesamtverzeichnis auslandischer Zeitschriften en de Gesamtverzeichnis auslandischer ~eitscl:rif'ten
und SeriPn.
- 4 -
- 4 -
3. BELGIE EK LUXEKBURG. 3.1. Eistorisch overzicht. Eind vijftiger jaren heeft de Koninklijke Bibliotheek te Brussel een inventarisatie op gang gebracht van alle lopende buitenlandse periodiekcn aanwe~ig
oo~
in Belgische en Luxemburgse bibliotheken. Dit met het
op een
te verwezenlijken centrale catalogus. Het eerste st~dium (1961) bestond uit het verzamelen van het bezit aan tijdsch:rifttitels van medewerkende bibliotheken. Het resultaat was een honderdvijftig bibliotheken die samen een vijfen zeventig duizend kaarten inzonden. Het tweede stadium (1963)
betrof de redactie van het persklaar maken van
de kopij: het bewerken tot een bibliografische eehheid. (12). Het d~rde st,adium (1965) was de publikatie van de centrale catalogus van
lop~nde
buitenlandse tijdschriften in twee delen.
Uiteindelijk geeft dit een overzicht van
het tijdschriftenbezit van een
tweehonderd vijftig grate bibliotheken en documentatiediensten • .Na de publikatie tot 1973 zijn bij de K.B. te Brussel een honderdduizend informatie-eenheden ontvangen. Dit maakt
een
heruitgave van de gedrukte
catalogus noodzakelijk (23,29 en 29).
3.2.
Fuidige stAnd.
De redactie van de centrale catalogus besloot tot een ;leruitgave van de editie van 1965.
Goedeme (24)
geeft een geed overzicht betreffende de
werkzaamheden. Homen teel zijn tweeenzeventig__;iuizend ti telbeschrij·ringen in computer leesbare vorm aanwezig en een twintigduizend beschrijvingen moeten nog ingevoerd worden. ~at
de titelbeschrijving betreft zijn er
1965. Het betreft titelwijzingen en
enige afwijkingen met de editie
de opname van titels, die een onderver-
deling in secties, afdelingen hebben. In 19?3 werd besloten een tussenvorm uit te geven: een supplement op microfiches. Dit ten gerieve van de gebruiker, die niet lancer op de heruitgave behoeft te wachten. De omvang was te groat om een gedrukte computerlijst af te drukken. Dit zou te kostbaar worden, omdat dit m~ar
supplement
een zeer tijdelijk karakter heeft met een levensduur van een paar jaar.
In de begeleidende brief bij de presentatie van het wor·~t f~uten
micr~fiches
duidelijk. gesteld, dat dit e9n werkdocument is.
supplement
Corr~cttes
van taal-
zijn niet aangebracht, voorzover zij niet storend zijn evenals ver-
wijzigingen
naar vorige en latere titels; wel zijn aangebracht
ver~ijzingen
naar titelvarianten en anderstalige edities (23,24,28 en 29). Ten gerieve van de gebruiker en als voorlichting voor bibliotheken schreef Goedeme (26) een artikel waarin hij informatie verschaft en criteria aangeeft voor de
a~nschaf
van leestoestellen voor microfiches.
- 5 -
- 5 -
3.3. Te verwachte ontwikkelingen. Aan de nieuwe heruitgave welke voor 1976 aangekondigd was (24), maar nog niet verschenen is stelt de redactie hoge eisen wat betreft de typografie. Door de automatisering zijn diverse mogelijkheden voor de ccp ontstaan. De programmering is zodanig dat KWIC
lijsten van de titels mogelijk zijn
en deelcatalogi per bibliotheek. Ten behoeve van de collectievorming kunnen statistische overzichten gemaakt worden van de spreiding der tijdschriften, unica etc.
Dit kan allem;:ul in stapelverwerking.
Met GOLEM (een computer-
programr'a) kan interactief gevraagd wo"'den. De computer van de KB is
mo-
menteel te klein om alle mogelijkheden te onderzoeken. Toekomstmo:;elijkheden zijn rcchtse
truncatie bij de descriptoren (25).
Goedcme (21-1) vraagt zich af of het niet mogelijk is in de toekomst
de
bibliografische beschrijvingen te vervolmaken door toevoegingen van uitgevers, aansluiting op het ISDS met ISSN of inhoudsbeschrijving met ruwe
UDC.
- 6 -
- 6 4. DUITSLAND (BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND). 4.1. Historisch overzicht. Voor de ontwikkelingen voor de tweede wereldoorlog zie de behandeling bij Oost-duitsland. Na de scheiding
van beide duitslanden heeft Westduitsland een nieuwe
bibliotheekorganisatie opgebouwd, die sterk samenhangt met de federatieve opbouw van de afzonderlijke deelstaten. In de zeven deelstaten zijn bij grote bibliotheken centrale catalo8i in kaartvorm ondergebracht, die monografie•ri en periodieken omvatten. In t~tanl
zijn hier meer dan zeshonderd bibliotheken bij aangesloten.
Het aanwezige bezit der bibliotheken wordt onvoldoende gespecificeerd opgegeven. iiet ontbreekt deze centrale catalogi vaak aan voldoende personeel voor een juiste controle op de binnenkomende gegevens der deelnemende bibliotheken. Cordes (14) ziet dit als een tekortkoming van dez• instellingen. Deze organisatie van de centrale catalogi hangt
nauw samen met de Bonder-
sammelgebiete, de verdeling van de vakgebieden ten behoeve van de collectievorming van buitenlandse literatuur over de duitse wetenschappelijke bibliotheken. Na de tweede Wereldo0rlog zijn er gedrukte lijsten
verschenen:
Gesamtverzeichnis auslandischer Zeitschriften und Serien, GAZS. Deze omvat de periode 1939-1958. Hierop verschijnen vanaf 1966 supplementen (omvattende de periode na 1958). De afsluitdatum van de supplementen (die nog steeds verschijnen) is 1970.
Al Jit titelmateriaal van wijzigingen en uitbreidingen
voor de supplementen wordt op de conventionele wijze verwerkt {22). In een tweetal publikaties (1 en 57) worden uitvoerig aentrale catalogi van binnen- en buitenlandse kranten en populaire bladen behandeld. 4.2. Euidige stand. Het steeds groeiende behulp va1:
a~nhod
autr-matiser~~ng
van titelmateriaal kon alleen nog maar met
verwerkt worden.
Steeds meer bibliotheken gingen hun eigen tijdschriftenl'jsten produceren. Hierdoor ontstond veel duplicering van arbeid.
Door een geest van samen-
werking kon een oplossing gevonden \'Iorden. Drie factoren droegen daartoe bij: In de eerste plaats de nieuwe duitse catalogiseerregels: Regeln fur die Alphabetische Katalogisierung RAK, afgeleid en afgestemd op de resultaten van de Parijse conferentie over catalogisering in 1961. Deze RAK kunnen beter bij automatisering toegepast worden dan de oude Pruisische regels. In de tweede plaats de ontwikkeling van het
~~RC
format, speciaal ontworpen
voor de automatisering.
- 7 -
- 7 In de derde plaats
de oprichting in 1969 van de Arbeitsstelle fur Biblio-
thekstechnik te Berlijn, als een centraal duits instituut voor bibliotheekautomatisering en -technologie (22). In 1971 werd een nieuw systeem ontworpen. De bibliotheken zenden hun materiaal naar Berlijn waar het wordt verwerkt. Hieruit moet een Gesamtverzeichnis
der Zeitschriften und Serien (GZS) ontstaan, maar duidelijk
staat hinrnaast ook de productie van selectieve afdrukken van catalogi voor de deelnemende bibliotheken (21.22). Tehnzen
& Jacob
diverse bruik kan
(50) en Tehnzen (51) geven na hun behandeling van de
centrale catalogi richtl m~ken
ncn hoe hct leenverkeer optimaal ge-
van deze centrale catalogi.
4.3. Te verwachte ontwikkelingen. Op regionaal niveau wordt ook hard gewerkt aan de
aut~matisering.
Gelukkig
heeft de Arbeitsstelle fur Bibliothekstechnik een belangrijke advi1>erende functie,
zodat geen grate verschillen tussen de diverse regionale centrale
catalngi optreden en geheel afgestemd worden
voor de invoer voor de
GZS (18).
- 8 -
- 8 -
5.
DUIT.SLAND (DEUTSCHE DEMOKRATI.SCHE RSPUBLIK).
5.1. Historisch overzicht De centrale catalogi in Oost-duitsland zijn regionaal en centraal georganiseerd. De centrale
leid~ng
berust bij de Detitsche Staatsbibliothek
in Berlijn. Vanaf 1914 bestond de Gesamtzeitschriftenverzeichnis (GZV). Het bevatte ongeveer zeventienduizend lopende duitse en buitenlandse tijdschriften met de
pla~tsaanduiding
van een driehonderdviJftig duitse bibliotheken.
Het bestand van een veertienduizendvijfhonderd buitenlandse tijdschriften voor de jaren 1914-1924 werd ontsloten in de Gesamtverzeichnis der auslindischen Zeitscl1riften (GAZ). Beide gedrukte lijsten zijn nu nog waardevol.
5.2. Iluidige stand. De Deutsche Staatsbibliothek geeft
sedert 1961 de Gesamtverzeichnis aus-
landischer Zeitschriften 1939 bis 1959 (GAZ) uit. Deze bevat ongeveer vijfentwintigduizend buitenlandse tijdschriften en seriewerken die in ruim vijfhonderd oost-duitse bibliotheken aanwezig zijn. vingen is een zodanige zorg besteed, dat de lijst
Aan de titclbeschrijhet karakter van een
tijdschriftenbibliografie kan dragen. Niet opgenomen zijn onder meer adresboeken en populaire bladen. Uitgaven van internationale organisaties zijn te vinden onder de naam van de corporatie. De voortzetting
geschiedt door een andere uitgave: Neueste auslindische
Zeitschriften (Nl\.Z). Deze omvat het tijdvalc 1960-1969 en een aanvullir~gs ,J.eel 1960-1970. Naast dez8 gedrukte centrale catalogi houdt de Deutsche Staatsbibliothek een kaartcatalogus bij ten behoeve onder meer voor informaties voor het interbibliothecair leenverkeer. Deze bevat de tijdschriften en seriewerken vanaf 1945. Verder zijn er regionale tijdschriftenlijsten in gedrukte vorm (Dresden, Karl-Marx-Stadt en Cottbus). In kaartvorm (al of niet samengevoegd met een cc voor monografieen)
worden
deze bijgehouden in de verschillende regio's (3,16 en 46).
5.3. Te verwachte ontwikkelingen. 1970 is de afsluitdatum van de boveni~mde catalogi (GAZ, NAZ). In 1971 besl·'ot de Deutsche Staatsbibliothek tot automatisering over te gaan. In de aanloopperiode moesten een zestienduizend titels van buitenlandse p0riodieken bewerkt worden. In de catalogus wordt opgenomen: titel, ondertitel, plaats en land van uitgave, titelveranderingen, verwijzipgen, lokatie. Ongeveer
jaartal met jaarganga3nduiding en
vijfhonder~instellingen
leveren het materiaal voor de
ccp (3).
- 9 -
- 9 Bradler
& Gittig (4)
voeren aan, dat er een zekere begrenzing in het op
te nemen titelmateriaal nodig is.
De opnamecapaciteit van de computer is
beperkt. Er worden schattinsen gcdaan van een veertigduizend titels, die de wetenschappelijk literatuur zouden dekken. Het resultaat verscheen in afleveringen: Zentralkatalog der DDR, Zeitschriften und Serien des Auslandes (ZKZ). Johst (31) heeft wel enige kritiek op de ZKZ. Deze catalogus werkt soms met citeertitels als MMI (Medical microbiology and immunilogy). Johst signaleert vooral het gevaar dat de gebruiker deze afkortingen bij het leenverkeer
gaat gebruiken of nog erger zelfs gaat opnemen in de gedrukte
refercnties. Hij bepleit de opname in de ZKZ van tijdschriften die
~eer
dan van regionaal belang zijn. De uitgesloten periodieken dienen in de regionale centrale catalogi opgenomen te worden met een zo nauwkeurig en uitgebreid mogelijke titelbeschrijving. Schmiedecke (47) ziet de ZKZ
naast een hulpmiddel
voor het leenverkeer
ook als een instrument voor de beleidsvorming voor individuele bibliotheken, bibliotheeknetwerken en centrale staatsorganen. Door bijzondere rechercheen statistiekprogramma's van de computer kan b.v. informatie van de
her-
komst van de leenaanvragen verkregen worden, gegevens betreffende de verdelinc van de aanvrag0n over de vakgebieden. Meer jaren cumula ties gaan 'rerschijnen. De vij f jaarcumula tie 1971-1975 zal spoedig van de pers komen. Verder zijn er plannen voor deelcatalogi per vakgebied en per bibliotheek.
- 10 -
- 10 -
6 • ENGELAND .
6.1. Historisch overzicht. Stewart (48 en 49) geeft de eer van de oprichting van de British Union Catalogue of Periodicals (BUCOP) aan Mr. Theodore Besterman. Op de zeventiende Aslib conferentie in 1943 hield hij een pleidooi voor een samenvattende centrale catalogue van periodieken als plaatsvervanger voor de verschillende bestaande regionale en nnderwerpsgerichte centrale catalogi. De Rockefeller Foundation gaf een grote sc~nking om het project te kunnen starten in 1944. De eerste opzet was om uit de bestaande centrale catalogi het relevante titelmateriaal te lichtan, zoals uit de f;ritish f1useum
catalogu•~
~orld
list of scientific periodicals,
en de Union catalogue of periodicals in university
libraries. Hieruit zou een lijst worden samengesteld en door de deelnemende bibliotheken moeten worden gecontroleerd. Na aanvullingen, verbeteringen en opmerkingen kon de definitieve redactie verzorgd worden. Dit was financieel geen haalbare kaart. De bibliotheken moesten zelf hun materiaal inzenden. Dit had het nadeel, dat ondanks een zorgvuldige omschrijving van het begrip "periodical"
afwijkingen te konstateren vielen
bij de verwerking van het titelmateriaal. Aan de andere kant kwam de redactie titels op het spoor, die in geen enkele lijst vermeld werden. Een voorbeeld: De
open~are
bibliotheek van Bath
bezit een honderdtwintig periodieken uit
de Napoleontische tijd en zijn uniek in Engeland. De Rockefeller Foundation steunde het project to 1956. Van 1955 tot 1958 kon
re
BUCOP
in vier delen verschijnen.
De Nuffield Foundation gaf een gift in 1958 om de verschijning van een supplemen tdeel: Bri tis'1 union catalogue of current p0riodicals mogelijk te m::~.ken.
Porter (42) beschrijft de verdere geschiGdenis. Het project
drei~de
door
gebrek aan geldmiddelen gestaakt te worden De National Central Library (NCL) ontving op haar begroting extra rniddelen uit 's Rijks schatkist om voortzetting te garanderen. ccp in kc-artvorm bijgehouden.
In de NCL werd een
Tijdens de overname van de BUCOP was de
NCL bezig met de publicatie van de vierde druk van de World list
of
scientific periodicals. Intussen werd besloten dat dit tevens de laatste uitgave zon zijn. 6.2. Huidige stand. Porter (41,42 en 43) beschrijft de BUCOP en de World list. Als aanvullingen op de BUCOP
verschijnt de British union catalogue of periodicals, New
periodical titles als kwartaalaflevering met jaarlijkse en vijfjaarlijkse cumulaties. In dit supplement worden nieuwe titels
opgenomen (in het bezit
van de aangesloten bibliotheken) en titelwijzigingen, stakingen van tijdschriften.
- 11 -
... 11 Hiernaast verschijnt nog een vervolg op de World list: World list of scientific periodicals, Nev periodical titles. Dit is een selectie van ongeveer tweederde uit het materiaal van de BUCOP, New periodical t~es,
betreffende titels op het gebied van natuurwetenschappen en
techniek. Toase (52)
noemt de Union list op peri0dicals een periodieke uitgave
van het samenwerkingsorgaan Standing Conference of the Libraries of the University of London ten behoeve van haar leden, als vonrloper op de kwartaaledities van de BUCOP. The Standing Conference of National and University Libraries beogen hetzelfde met hun uitgave: lt,oreign peric-dicals bulletin.
6.3.
Te verwachte ontwikkelingen.
Na het artikel van Porter (41)
zijn geen publikaties meer verschenen
over de engelse ccp. Hij besluit zijn artikel met de opmerking dat bet niet lang meer zal duren of met behulp van automatisering gedrukte ccp in onbruik zullen raken en men direct het computergeheugen kan raadplegen de gewenste informatie.
Rond de zeventiger jaren
vo~r
verschenen veel pub]katies
met zeer optimische toekomstverwachtingen. Deze verwachtingen zijn de lAatr.te jaren
wat afgezwakt en geven blijk van een realistischer benadE'ring.
- 12 -
- 12 7.
F~~~~RIJK.
7.1. Historisch overzicht. In Frankrijk is de samenwerking tussen bibliotheken niet zo groot geweest. Na de tweede wereldoorlog is dit veranderd.
De groei van de literatuur-
productie is zo groot, dat geen enkele bibliotheek deze meer zelfstandig kan opnemen. De eerste lijst van periodieken werd uitgegeven
door de universiteitsbiblio-
theek van Montpellier in 1918. Deze bevatte het tijdschriftenbezit van de Franse universiteitsbibliotheken (uitgezonderd die van Parijs en Lille) (10). In 1935
nemen de Parijse universiteiten gezamenlijk de beslissing een
Catalogue collectif
des periodiques universitaires de province op te richten.
Deze uitgave kwam in 1962 klaar in totaal drieenveertig delen in een oplage van vijftig exemplaren.
De r8dactie van deze uitgave sluit af in 1939.
Op fiches bestaat een supplement 1939-1960 die in enige bibliotheken wordt bijgehouden (13,44 en 45). Vonr intern gebruik bij d!verse bibliotheken werd ook gebruik gemaakt van de Inventaire van Bultingaire. De keuze van de tijdschriften ligt op wetenschappelijk niveau. De Inventaire b·vat een vijfentwintizduizend tijdschrift~n
uit een honderddrieenveertig bibliotheken. Deze uitgave
wordt voortgezet
door de Centre Nationale de la Recherche Scientifique (10).
7.2. Duidige stand. De eerste centrale catalogus van periodieken, die recent materiaal bevat is de Liste des periodiques
Fran~ais
et etrangers en cours conserves
dan~
les bibliotheques et les centres de documentation des departements. Deze lijst wordt bijgehouden bij de Bibliotheque Nationale en aangewezen bibliotheken per departement. De departementale lijsten bevatten: 1. De alfabetische lijst van periodieken, die langer dan een jaar bewaard worden. 2. Franse tijdschriften met bibliografisch zo volledig
mogelijke gegevens.
3. Hinder uitgebreide bibliografische gegevens van buitenlandse periodieken. In principe rnoeten alle buitenlandse tijdschriften worden opgenomen, hoe onbelnngrijk ook, mits voldaan is aan het eerste punt.
4. Kranten vormnn een apart onderdeel. Streekedities worden per departement opsenomen (13, 15). De tweede belangrijke uitgave is de Inventaire permanent des periodiques etrangers en cours(IPPEC). In 1951 werd hPt principe besluit genomen·deze uitgave te verzorgen. De vierde editie verscheen in 1969.
Het bevat een
veertigduizend titels te vinden in een drieentwintighonderd instellingen De redactie
zetelt bij de Bibliotheque Nationale in Parijs.
Daar wordt hij
in kaartvorm bijgehouden en worden inlichtingen verstrekt (2, 35). - 13 -
- 13 7.3. Te verwachte ontwikkelingen. Chauveinc (11), de Franse bibliotheekautomatiserings deskundige, deelt mede dat vanaf 1967 de IPPEC met behulp van c~mputers bijgehouden wordt. Het is gelukt om de vierde druk van 1969 typografisch zo duidelijk mogelijk te vervaardigen. Er werden niet minder dPn vierhonderd verschillende tekens gebruikt. Een nieuwe uitgave
met vijfenvijftigduizend titels zal in twee delen
verschijnen, ~mvattende 1965-1969 en 1971-1973. Het probleem van de verbeteringen aan reed.•; ingevoerde ti tels redactie van de ccp de meeste tijd. Alle
c~ntroles
kost de
geschieden met de hand.
Chau.veinc :·1oopt da t he t ISSN di t werk zal vergemakkelijken, zodra
(lj t
project
van de Unesco eoed loopt. De IPPEC beeft het grote voordeel dat bet internationale centrtm van bet ISDS ook in de Bibliotbeque Nationale te Parijs gevestigd is.
Door de sltehte kwalltelt van de orlginelen Is onze Reproduktieen Fotografische Dienst niet verantwoordelijk voor de druk· resultaten van deze opdracht.
- 14 -
- 14 -
8. NEDERLAND. 8.1, Historisch overzicht., Gorter (27) geeft in zijn artikel voorbeelden van zeer oude tijdschriftenlijsten. In 1898 verscheen een lijst van zoologische tijdschriften aanwezig in openbare bibliotheken. De Nederlandse Chemische Vereniging is aktief geweest door de uitgave van een Tijdschriftenlijst in 1920 en verbeterde herdrukken hiervan in 1927,
1937 en in 1951 van een Inventaris van periodieken op chemisch er: verwant gebied aanwezig in Nederlandse bibli0theken. Het NIDER liet in 1941 een Inventaris van natuurwetenschappelijk, medische en technische periodieken in Nederlansche bibliotheken uitgeven met een supplement in 1948 (38). In 1926 begon de bibliotheek van de Technische Hogeschool te Delft met het samenst~llen
van een Centrale Technische Catalogus (CTC) van het be7it van
beC.rijfsbibliotheken, waarin ook periodieken worden C"pgenomen. Het aantal deelnemende bibliotheken was beperkt. De
C~ntrale
Catalogus van Periodieken (CCP) is gestart als een project
voor werkloze intellectuelun. Deze begonnen in een aantal Universiteitsbibliotheken de t1jdschriftencatalogus (voor zover afzonderlijk aanwezig, anders uit de alfabetische hoofdwoordencatalogus) over te schrijven. In de Nationale Bibliotheek ( de oorlogsnaam voor de Koninklijke Bibliotheek) te Den Haag werden de fiches samengevoegd, maar niet op een totaalfiche overgenomen. Dit kon organisatorisch niet, omdat schriften per bibJiotheek verschillend
kan
het bezit van de tijd-
zijn. In 1943 kwam het
project gereed (55, pag. 80). Brummel (6) was een voorstander van nauwe samenwerking met het interbibliothecair leenverkeer tussen CCP en CTC. De sarnenwerking met de .l.~ederlandsche Chemische Vereniging was goed. Bij de uitgave van de editie 1951 van de Inventaris heeft de CCP voordeel van titelmateriaal. Brummel (7) propageert
gehad door uitgebreide toevoer
de deelname van zoveel mogelijk (bedrijfs)bibliotheken. Hij wil bij
de
verwerking van de leenaanvragen een apart kaartsysteem bijhouden van tijdschrifttitels, die niet in de CCP opgenomen zijn. Na een jaar kan de frequentie van deze "nieten"
nagegaan worden. Bibliotheken kunnen
geattendeerd worden ten behoeve veel gevraagde
van de collectievorming op belangrijke
en niet aanwezige tijdschriften.
Congres- en conferentieverslagen met··een periodiek karakter werden opgenomen in een aanhangels bij de CCP. In 1964 werd deze cc zelfstandig als een centrale congressen catalogus (34).
- 15 -
- 15 8.2. Huidige stand. Bij de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag zijn de drie centrale catalogi ondergebracht (voor monografieen, periodieken en congresverslagen). De CCP onderscheidt zich van de andere cc door een rela tief veel
g:~otere
gebruiksintensiteit en deelname van veel bedrijfs- en speciale bibliotheken ( 32) • Door de genoemde gebruiksintensiteit, relatief kleine omvang en slechte fysiek~
toestand van de CCP fiches werd beGloten tot mechanisering over
te gaan en de CCP in boekvorm uit te geven
met mogelijkheden tot deel-
lijsten per bibliotheek en per onderwerp. De gedrukte CCP is verschenen. Het hoofddeel van 1971 omvat tweevijfde van de eigenlijke CCP. zijn verwerkt de letters A-I. Het cumulatief supplement van 1976
Hierin omvat
A - SPIR en bevat met het hoofddeel een honderdzeventienduizend titels
(33, 37). 8.3. Te verwachte
ontwi~~elingen.
Zodra de mechanisering van de CCP voltooid is, zal de hele catalogus opnieuw gepubliceerd worden. De bibliotheek
van de Technische Hogeschool te Delft
werkt aan een project
van de publicatie van een CTC tijdschriftenlijst, inclusief het tijdschriftenbezit van TH Delft, welke niet in de CTC kaartvorm is opgenomen. Medio 1977 zal deze uitgave verschijnen en een vijfentwintigduizend tijdschrifttitels vermelden met een vijfenzeventigduizend vindplaatsen. Bij de titelbeschrijving is aansluiting gezocht bij de ISDS, zodat later dit bezit gemakkelijk in een regionaal centrum kan worden ingeschoven (5,56) Tenslotte komt de
Werkgro~p
Abdijbibliotheken
in 19'77. Deze zal een vi.ifendertigduizend
met een
tijdschr~enlijst
titels bevatten, aanwezig in
veertig bibliotheken (53). Het rapport Doelstellingen universitair bibliotheekwezen (17 pag. 18) ziet onder meer tot taak van het wetenschappelijk bibliotheekwezen het bevorderen van een on-line toegankelijk maken van centrale catalogi.
- 16 -
- 16 -
9. SLOTBESCHOUWING. Brummel en Egger (8) geven in hun publikatie een overzicht van
beschik-
bare cc. In het tweede decl ko.mt een opsomming voor van gedrukte lij sten. Wehefritz (30) heeft een eigen uitgave verzorgd, die als een geheel nieuwe editie
van Brummel en Egger. te beschouwen is. Rij legt de nadruk
op het gebruik van deze catalogi ten behoeve van het leenverkeer. Egger (19, 20) is begonnen met een dergelijk overzicht te publiceren in 1958.
Hij drong sterk aan op samenwerking en te komen tot een Europese
centrale catalogue kaart. De beide genoemde publikaties kunnen als zodanig gel den. Wieder (54) heeft een keuze bibliografie samengesteld over centrale catalogi en het internationale leenverkeer. De literatuurlijst
die bij
dit rapport behoort kan als een selectieve ( alRen tijdschriftencatalogi en een beperkt aantal landen) aanvulling op de bibliografie van Wieder worden beschouwd. In de tijd, dat de centrale catalogi op een punt geconcentreerd Waren, kon gemakl<elijk nagegaan worden welke veel gevraagde tijdschriften binnen een benaalde regio of land niet aanwezig waren. Centraal konden afspraken gemaakt worden voor de eveutuele aanschaf
van deze tijdschriften.
Zodra een ccp in gedrukte vorm aanwezig is ligt dit punt moeilijker. Individuele beslissingen kunnen genomen worden door bibliotheken. Het is niet ondenkbaar dat meerdere bibliotheken min of meer gelijktijdig dergelijke beslissingen nemen.
Mocht in de toekomst een ccp on-line bereikbaar
zijn, dan vervalt dit probleem. Het leenverkeer is alleen gebaat met de publicatie van redactioneel goede ccp of on-line bereikbare ccp. Ret Unisist programma met ISSN is een begin om tot de bibliografische beheersin:~
van periodieken te komen. De ccp kunnen
met hun titelbe.schrij-
vincren hierop aansluiten. IIelaas zal spoedig na het verschijnen van dit literatuuroverzicht de behandelde stof gedeeltelijk achterhaald zijn. Ret verdient aanbeveling regelmatig de reviewartikelen genoemd in de verantwoording bij de houden. Over eni."": e maanden zal British librarianship and information science 1971-1975 verschijnen. Dergelrjke publikaties kunnen aanvullend materiaal bevatten.
- 17 -
- 17 10. GECITEERDE LITERATUUR*. 1. Beaujean, M. Die Zeitung in der Bibliothek; Bibliographien, Nachschla3ewerke, Wegweiser. Buch und Bibliothek 26(1974) 1062-1064. 2. Bossuat, M.-L., et A.Bernard. Un example d'emploi d'ordinateurs electroniques pour l'impression et la gestion des catalogues de periodiquee. La quatrieme edition de l'I.P.P.E.C. Bulletin des Bibl.i otheques de France ~( 1969) 243-256. 3. Bradler, R. Aut~matisierter zentraler Zeitschriftennachweis. Informatik 20(1973) 32-34.
4. Bradler, R., und H.Gittig. Zentralkatalog der Deutschen Demokratischen Republik: Zeitschriften und Serien des Auslands. Zentralblatt fur Bibliothekswesen 87(1973) 385-391. 5. Brandsma, D.N.P. Het CTC-tijdschriftenproject van de Bibliotheek van de Technische Hogeschool Delft (THD). Open ~(1976) 503-505. 6. Brummel, L. De centrale catalogus van periodieken. Bibliotheekleven 28(1943) 126-129. 7. Brummel, L. The (general) union catalogues in the Netherlands. Libri 1(1951) 201-209. 8. Brummel, L., and E.Egger. Guide to union catalogues and international loan centers. Published under the auspices of the !FLA. The Hague, M.Nijhoff, 1961. 9. Brummel, L. Union catalogs; their problems and organization. Paris, Unesco, 1956. Bibli~graphical handbooks no. 6. 10. Les catalogues collectifs de periodiques. Bulletin des Bi 1)li --theques de France ZC 1962) 241-244. 11. Chanvej_nc, r~. Bibliotheksautomatisierung in Frankreich. ABT Informationen (1974) Nr. 14, 20.April, S.4. 12. De collectieve catalogus van lopende buitenlandse periodieken. Bibliotheekgids 39(1963) 75-76. 13. Communication sur les catalogues collectifs fran~ais. Rapporteur Mme Delsaux. In: Congres international des bibliotheques et des centres de documentation, organise par FIAB, Bruxelles, 11-18 Septembre 1955. Vol. IIA: Communications. La Haye, M.Nijhoff, 1955. P. 19-24 •
•
De titelbeschrijving van deze literatuurlijst is verkort volgens regels. zoals voorgeschreven ~p de G.O.-C cursus. - 18 -
- 18 14. Cordes, H. Les catalogues collectifs de la Republique Federale d'AllemAgne et leur emploi au service du pret interbibliotheque. Libri 12(1963) 70-77. 15. Dargent, J.L. Les catalogues collectifs de periodiques en France. Archives, Bibliotheques et Musees de Belgique 27(1956) 76-8?. 16. Dietze, J. Der regionale Zentralkatalog. A~fwand und Effektivitit. Zentralblatt fur Bibliothekswesen 84(1970) 734-740. 17. Doelstellingen universitair bibliotheekwezen. Rapport van de werkgroep doelstellingen van de Commissie Algemene Vraagstukken Universitair Bibliotheekwezen. Den Haag, Academische Raad, september 1976. AR 76/77-1. 18. EDV-Einsatz im Bibliotheks- und Informationswesen in der Bundesrepublik. Planung, Vorbereitung, Durchfuhrung. ABT Informationen (1976) Nr. 20, 15. September. 19. Egger, 8. Gesamtkataloge in Europa. Stand, Probleme, Zusammenarbeit. Libri 1(1957) 309-324. 20. Egger, E. Die Gesamtkataloge in ~uropa. Stand und Probleme (Nachtrag) Libri ~(1958) 171-188. 21. Franzmeier, G. Das Gesamtverzeichnis der Zeitschriften und Serien (GZS). Zeitschrift fur Bibliothekswesen und Bibliographie 17(1970) 368-376. 22. Franzmeier, G. The new German union list of serials, an auto~ated system. Paper presented at the IFLA 39th session at Grenoble, 1973. 26/EISER/1. 23. Goedeme, G., P.Goossens en F.Heymans. The Belgian union cAtalogue of periodicals. Information processing & management ~(1976) 161-164. 24. Goedeme, G. De centrale katalogus van buitenlandse tijdschriften. Cahiell3 de la documentation 30(1976) 113-118. 25. Goedeme, G., en P.Goossens. De centrale katalogus van buitenlandse tijdschriften: automatiserings· aspekten. Bibliotheekgids 50(1974) 118-127.
26. Goedeme, G. De centrale katalogus van buitenlandse tijdschriften: een supplement op micr0fiches. Ri~liotheekgids 22(1975) 75-79. 27. Gorter, A. Het nut van tijd~chr:ftenlijsten. ?-ibli0theekleven 47(1962) 436-440. - 19 -
..!.
19 -
28. Heymans, F. De nieuwe centrale catalogus van buitenlandse tijdschriften. Bibliotheekgids 49(1973) 89-99. Archives et bibliotheques de Belgique 44(1973) 513-524.
29. Heymans, F. Le nouveau catalogue collectif des periodiques etrangers. CahiC'rs de la Documentation 27(1973) 1-13. 30.
lnt~rnRtional loan services and union catalogues. A manual published by the Committee on Union Catalogues and International Loans of the IFLA; ed. by V.Wehefritz. Frankfurt am Main, V.Klostermann, 1974. Zeitschrift fur ~ibliothekswesen und Bibliographie, Sonderheft 17 .
.31. J'ohst, V. Zur Weiterfuhrung des Zentralkataloges der DDR. Zeitschriften und Serien des Auslandes (ZKZ) aus der Sicht des IWT Medizin. Zentralblatt fur Bibliothekswesen 88(1974) 468-471.
32. Jonge, A.A.de. De centrale catalogi. Bibliotheekleven 50(1965) 578-583.
33. Jonge, A.A.de. Plannen tot mechanisering van de CCP. Bibliotheekleven 52(1967) 69-71.
34. Jonge, A.A.de. Vijftig jaar centrale catalogi. Open ~(1972) 143-148.
Door de alechte kwanteft van de originelen is onze Reproduktieen Fotografische Dienst niet verantwoordelijk voor de druk· resultaten van deze opdracht.
35. Juchhoff, R. Cooperation on the continent. Library trends ~(1958) 365-376.
36. Koster, C.J. ISDS and the functions and activities of national centres. Unesco Bulletin for Libraries 27(1973) 199-204.
37. Leeuwen, H.v. Stand van zaken bij de CCP. Interview mf·t A.A. de Jonge en L.Klfnping
c,en 2(1071) 401-406.
38. List of periodicals
de~ted
to chemistry and related subjects to
~ound in Dutch libraries; tranlated by L.Marshak.
Serial Slants, Serials Round Table of the American Library Assocation
,2(1952) 47-50. 39. Mihailova, I. Gedruckte Zeitschriftengesamtkataloge; einige aktuelle Fragen. Zentralblatt fur Bibliothekswesen 82(1968) 715-732.
40. Parthasarathy, S. Union catalogue of perindical publications: structure and continuation. In: Documentation and its facets: being a symposium of seventy papers by thirty-two authors; ed. by S.R.Ranganathan. London, Asia publications, 1963. P. 176-181.
41. Porter, K.I. The automation of BUCOP. New Zealand Libraries 33(1970) 98-106.
- 20 -
- 20 42. Porter, K.I. New BUCOP: the problems of the documentation of serial publications. Aslib Proceedings ~(1964) 189-199.
43. Porter, K.I. World list of scientific periodicals; its preparation. Indexer 2(1966) 70-78.
44. Raux, H.F. Le catalogue collectif des periodiques conserves dans les bibliotl!eques de Paris et les bibliotheques universitaires des departements. Bulletin des Bihli•theques de France 1(1962) 245-249.
45. Raux, H.1''. Le recensement des publications periodiques en France et le repertoire de la presse Fran~aise. Libri 2(1959) 308-322.
46. Rother, E. Ueberfuhrung des Zeitschriftengesamtverzeichnisses auf elektronische Datenverarbeitung •. Zentralblatt fur Bibliothekswesen 84(1970) 478-483.
47. Schmiedecke 1 K.
Zur Weiterfuhrung des Zentralkatalogs der DDR: Zeitschriften und Serien des Auslandes (ZKZ). Zentralblatt fur Bibliothekswesen 89(1975) 458-463.
48. Stewart, J.D. British union catalogue of periodicals. Library Association R~cord 55(1953) 248-250.
49. Stewart, J.D. Bucop. Library Review 118(1956) 392-396.
50. Tehnzen, J., und W.Jacob. Die regi,nalen Zentralkataloge, die "Negativstelle'' und das 1erlin, Deutsche Sibliotheksverband, 1976. Bjhli,t~eksdienst, Beiheft 116/117.
GiL~.S
51. Tehnzen, J. Zur Effizienz des Leihverkehrs der deutschen Bibliotheken. Bibli~theksdienst
10(1976) 300-310.
52. Toase, C.A. Union lists of peri~dicals. Library Associati0n Record 60(1958) 317-319.
53. Tijdschriftenlijst werkgroep Abdij bibliotheken. Open ~(1976) 572. 54. Wieder, J. Select bibliography on union catalogues and international loans. Unesco Bulletin for Libraries 22(1968) 33-35.
55. Willemsen, A.W.
Vraaggesprek met L. Brummel over 50 jaar Rijkscommissie van Advies inzake het Bibliotheekwezen. In: Vijftig jaar Rijkscommissie. Rijksco''"r.Jissie van Advies inzake het Bibliotheekwezen, 1922-1972. Onder red. van J.R. de Groot, W.R.H. Koops en A.W.Willemsen. Deventer, J.tluwer, 1974. p. 59-93.
- 21-
- 21 -
56. Zandvliet, J. Publikatie van de CTC-tijdschriftenlijst. Open ~(1974) 330-331.
57. Zentraler Nachweis auslindischer Zeitungen. Bibliotheksdienst 2(1975) 394-396.
-.-.-.-
A 1
A1 LITERAT~IURLIJST
GERANGSCHIKT PER LAND.
Bijlage I. (blad 1)
Belgie en Luxemburg. 12. De collectieve catalogue van lopende buitenlandse periodieken (1953). 23. Goedeme, G., P.Goossens en F.Heymans- The Belgian union catalogue of periodicals (1976). 24. Goedeme, G.- De centrale catalogus van buitenlandse tijdschriften (1976). 25. Goedeme, G., en P.Goossens- De centrale katalogus van buitenlandse tijdschriften: automatiseringsaspecten (1974). 26. Goedeme, G.- De centrale katalogus van buitenlandse tijdschriften: e,,n supplement op microfiches ( 1975). 28. Heymans, F.- De nieuwe centrale catalogue van buitenlandse ti.jdschriften (1973). 29. Heymans, F - Le nouveau catalogue collectif des periodiques etrangers
(1973). Duitsland (BRD). 1. Beaujean, r-1.- Die Zeitung in der Bibliothek; Bibliographien, Nachschlagwerke, 1':egweiser ( 197ll). 14. Cordes, H.- Les catalogues collectifs de la Republique Federale d'Allemagne et leur emploi au service du pr~t interbibliotheque (1963). 18. EDV-Sinsatz im Bibliotheks- und Informationswesen in der Bundesrepublik. Planung, Vorbereitung, Durchfuhrung ( 1976). 21. Franzmeier, G.- Das Gesamtverzeichnis der Zeitschriften und Serien (1970). 22. Franzmeier, G.- The new German union list of serials, an automated system (1973). 50. Tehnzen, J. & W.Jacob- Die regionale Zentralkataloge, die ''Negativstelle" und das GAZS ( 1976) • 51. Tehnzen, J.- Zur Effizienz des Leihverkehrs der deutschen Bibliotheken
( 1976). 57. Zentraler Nachweis auslandischer Zeitungen (1975). Duitsland (DDR). 3. Bradler, R.- Automatisierter zentraler Zeitschriftennachweis (1973). !:. Bradler, R. & H.Gittig- Zentralkatalog der Deutschen Demokratischen Republik: Zeitschriften und Serien des Auslands (1973). 16. Dietze, J.- Der regionale Zentralkatalog. Aufwand und Effektivitat
(1970). 31. Jobst, V.- Zur W~iterf~hrung des Zentralkataloges der DDR (1974). 46. Rother, E.- Ueberfuhrung des Zeitschriftengesamtverzeichnisses auf elektronische Datenverarbeitung (1970). 47. Schmiedecke, K.- Zur Weiterf~hrung des Zentralkatalogs der DDR (1975). Engeland. 41. Porter, K.I.- The automation of BUCOl' ( 1970). 42. Porter, K.:.- New Bucop (196~). 1~?. Porter, K.I.- '/torld list of scientific periodicals; its preparation
( 1966). 48. Stewart, J.D.- British union catalogue of periodicals (1953). 1+9. Stewart, J.D.- Bucop (1956). 52. Toase, C.A.- Union list of periodicals (1958).
A 2
Bijlage I. (blad 2) · Frankrijk. 2. Bossuat, M.-L. & A.Bernard- Un example d'emploi d'ordinateurs 'lectroniques pour l'impression et la gestion des catalogues de periodiques. La quatrieme edition de l'I.P.P.E.C. (1969). 10. Les catalogues collectifs de periodiques (1962). 11. Chauveinc, M.- Bibliotheksautomatisierung in Frankreich (1974). 13. Communication sur les catalogues collectifs fran9ais (1955). 15. Dargent, J.L.- Lea catalogues collectifs de periodiques en France
( 1956) •. 35. Juchhoff, R.- Cooperation on the continent (1958). 44. Raux, H.F.- Le catalogue collectif des periodiques conserves dans les bibliotheques de Paris et lea bibliotheques universitaires des departements (1962). 45. Raux, ILl''.- Le recensement des publications periodiques en France et lc r6pertoire de la presse Fran9aise (1959).
Nederland 5. Brandsma, D.N.P.- Het CTC-tijdschriftenproject van de Bibliotheek van de Technische Hogeschool Delft (1976). 6. Brummel, L.- De centrale catalogue van periodieken (1943). 7. Brummel, L.- The (general) union catalogues in the Netherlands (1951). 17. Doelstellingen universitair bibliotheekwezen (1976). 27. Gorter, A.- Het nut van tijdschriftenlijsten (1962). 32. Jonge, A.A. de- De centrale catalogi (1965). 33. Jonge, A.A. de- Plannen tot mechanisering van de CCP (1967). 34. Jonge, A.A. de- Vijftig jaar centrale catalogi (1972). 37. Leeuwen, H. van- Stand van zaken bij de CCP (1971). 38. List of periodicals devoted to chemistry and related subjects to be found in Dutch libraires (1952). · 5,. Tijdschriftenlijst werkgroep Abdij bibliotheken (1Q76). 55. Willemsen, A.W.- Vraaggeaprek met L. Brummel over 50 jaar Rijkscommissie van Advies inzake het bibliotheekwezen (1974). 56. Zandvliet, J.- Publikatie van de CTC-tijdschriftenlijst (1974).
A 3
A3
Bijlage II.
LITERATUUR BETREFFENDE CCP IN OOSTENRIJK EN SCANDINAVIE. De omvang van het rapport liet niet toe deze landen te behandelen. Tijdens de literatuurrecherche is belangrijk materiaal naar voren gekomen, welke hierna volgt ter eventuele verdere bestudering. Oostenrijk. Baumgartner, F, und L.Strebl, Die Zeitschriften an den wissenschaftlichen Bibliotheken in Oesterreich. In: Daten, Dienste, Dokumente. Wissenschaftliches Dokumentations- und Informationswesen in Oesterreich. Zielsetzungen, Beispiele. Bundesministerium fur Wissenschaft und Forschung. Wien, Bohmann Verlag, 1975. S. 78-82. (Het artikel besluit met een bijlage: Zeitsch~iftenverzeichnisse in Oesterreich. Gedruckt und In Zettelform). Reform des wissenschaftlichen Bibliothekswesens 1971-1975. Stand und bisherige Ergebnisse (juni 1975). Zwisschenbericht. Bundesministerium fur Wissenschaft und Forschung. "ien, 1975- S. 38 und 66. Scandinavie. Bernhardt, n. A union catalogue of serials in Scandinavian libraries. The NOSP project. Libri 25(1975) 1-12. Bernhardt, B. A union catalogue of serials in Scandinavian libraries. The NOSP project. Unesco bulletin for libraries 30(1976) 11-17. Bjorkbom, c. The union catalog problem with special reference to Swedish catalogs. Libri ~ (1952) 137-149. Bjorkbom, c. Swedish catalogues and bibliographies of periodicals. Journal of documentation j2(1959) 17-20. Heintze, I. Co-operation between research libraries and public libraries in Sweden. raper presented for the public libraries section at the IFLA-Council meeting, Berne 1962. Libri ~(1962) 272-282.
A
4
A4
Bijlage II I. (blad 1)
OVERZICIIT VAI{ BBLANGRIJKZ GZDRUKTE C"SNTJ.hLE CATALOGI VAII PERIODIEKEN, Belgie: Catalogue collectif belge et Luxembourgeois des periodiques etrangers en cours de publication. Bnlgische en Luxemburgse centrale catalogus van lopende buitenlandse tijdschriften. Samengesteld onder leiding van A.Cockx. Rruxelles, Culture et civilation, 1965. dl. 1 A-J, dl. 2K-Z. Supplement in microfichevorm: 10 fiches. 1975. Centrale Kranten- en tijdschriftencatalogus van West-Vlaanderen. Tweede herwerkte uitgave. Samengesteld door L.Schepens met medewerking van M.Berteloot. Brugge, Fr,..,vincie West-Vlaanderen, 1971. Duitsland: Gesamtverzeichnis auslandischer Zeitschriften und Serien. GAZS. Hauptband 1939-1958. Tl. I-V. Wiesbaden, O.Harrassowitz, 1963-1968. Gesamtverzeichnis der Zeitschriften und Serien in Bibliotheken der Bundesrepublik Deutschland einschlieszlich Berlin (West). Neue und geanderte Titel seit 1971 ~it Besitznachweisen. Stand: September 1973. Bearb. und hrsg. von der Staatsbibliothek Preusz. Kulturbesitz, Abteilung Gesamtkataloge und Dokumentation in Zusammenarbcit mit der Arbeitsstelle fur Bibliothekstechnik. Berlin, 1973. Standortverzeichnis auslandischer Zeitungen und Illustrierten in Bibliotheken unrl Instttuten der Bundesrepublik Deutschland und Berlin (West). SAZI. JTrsg von der Staatsbibl iothek Preussischer KuJ turbeeitz. Stand 1. August 1973. Pullach bei Munchen, Verlag Dokumentation 1975. Zeitung und Bibliothek • Ein Wegweiser zu Sammlungen und Literatur. Urs& von G Hagelweide. Pullach bei Hunchen, Verlag Dokumentation, 1974. (Geeft een uitputtend overzicht van krantenverzamelingen met artikelen ,..,ver dit onderwerp in Cost en West Duitse, Oostenrijkse en Zwitserse bibliotheken). Frankrijk: Liste alphab~tique des publications periodiques. Bibliotheques universitaires. i·~ontpellier, impr. Firmin-Hontane, 1918. ?-l 1
. . re, .,.J .• eon. , u 1...... :tne/n
I11ventaire de~ periodiques scientifiques des bibliotheques de Paris, sous la direction de Alfred Lacroix. Paris, MAsson, 1924-1939. 1 Vol. + 2 suppl. Inventaire permanent des p~riodiques etrangers en cours IPPEC. Inventaire des periodiques etrangers et des publications en aerie etrangeres re9US en France par les bibliotheques et les organismes de documentation en 19651969. 4i?~me ed. Paris, Bibliotheque nationale. Direction des bibliotheques et de la lecture publique, 1969.
A5
A5
Bijlage III. (blad 2)
Gr~"~ot-Brittanie:
British union catalogue of periodicals. New periodical titles. 1960-1968 and 1q69-1973. London, Butterwort~ 1972, 1977. World list of of scientific periodicals published in the years 1900-1960. 4th ed. Ed by P.Brown & Y.B.Stratton. London, Butterworths, 1963-1965. 3 Vols. World lint of scientific periodicals. Scientific, medical and technical entries of the British union catalogue of periodicals. New periodical titles. London, Butterworths, 1963 --Nederland: Centrale cntalogus vnn periodieken en sari·werken in NederlRndse btbJi~thrk~n (CCF). Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 1971. Eer~te uitgave deel 1(A-College), deel 2 (Coll~ge-Z). Cumulatief supplement mei 1976, deel 1-3.
Door de slechte kwalltelt van de orlglnelen is onze Reproduktieen Fotografische Dienst niet verantwoordelijk voor de druk· resultaten van daze opdracht.
A 6
A
6
Bijlage IV. (blad 1)
Grave, 30 november 1976. Aan het Nationaal Centrum voor wetenschappelijke en Technische Documentatie, Keizerslaan 4, B-1000 Brussel. fvli jnhe er,
Momenteel ben ik bezig met een rapport te schrijven over de ontwikkelingen (ook de toekomstige) van centrale catalogi van periodieken in o.a. Belgie en Frankrijk. Ik heb de Bibliotheekgids vanaf 1970 tot heden doorgenomen en enige artikelen gevonden (o.a. van Heymans, 1973). Mijn vraag is nu: Heeft u misschien de beschikking over literatuuropgaven betreffende dit onderwerp. Bij voorbaat mijn hartelijke dank voor In afwachting, verblijf ik,
J. \'/. van Laar
"In de Boekerij" de <.:uaylaan 70 NL-4232 Grave.
A
7
A
KONINKLIJKE
7
Bijlage
BIBLIOTHEEK
IV.
ALB~bttst \ 2
Ktizerslaan 4, 1000 Brussel tt/ef(J()n 13 618 0 telex 2115 7
Brussel, 3 december 1976
De h. J. w. van Laa.r
"In de Boekerij" de Quqlaa.n 70
NL - 4232 GRAVE (Nederland)
Ref. :
761203/FH~D
Geachte Heer, In antwoord op uw brief van 30 november 1976,zend ik U in bijlage enkele bij dragen over de "Belgische en Luxemburgse Centrale Catalogue van lopende Buitenlandse tijdschriften". lk kan U nog signaleren dat de h. Jozef Beckers thans werkt aan een proefschrift over de geautomatiseerde centrale catalogi van tijdschriften in de Benelux. Mogelijk kan hij U nog meer gegevens verstrekken. Zijn adres : Universitaire Instelling Antwerpen, Universiteitsbibliotheek, P.B. 13, B - 2610 Wilrijk-Antwerpen (Belgie) (Telefoon: 031/28.25.28).
In de hoop dat deze informatie U van nut zal zijn, verblijf ik, Hoogachtend,
Frans HEYMANS. Bijlagen
5"
A 8
A
8
Bi jlage ::Y . ( blad 3)
Grave, 7 december 1976. Aan de Heer J. Beckers, Un:J.vcrsitaire Inatclling Antwerpen, Universiteitsb.:..bli.otheek 9 p.B. 13, B-261 0 ~, IL.lUJY..-Af~'J.1W,~RPli:l:I •
Geacbte Heer, Momenteel ben ilt bezig met bet samenatellen van een literatuurra:pport over de ontwil::.k.eli.ugen van centrale catalog::L v;:,n penodieken 1..11 enkole landen van Buropa, waaronder Belgie en ~·rankrijk. Van de h. Frana Heynans (Konink.lijko llibllothcd-=. JUbort I) verna:.; ik., dat u bozig bent met een proetschrif't over geau~.om.:1tisecrde centrulo catalogi van tijdschriften in de Benelux. Voor bet samensteJ~en van mi.jn literatuurr.::.1pport uoct ik :&oveel 1:1ogelijk literatuurplaatsen hebl,en. Ik heb ret~ds de D:;.bliotheekgidu, \.:ahier de documentation en het Archief'- en biblioti1e :l;:wezen i.n .Belgie doorgenomen en wat literatu.ir gevonden. 'lferder vond il;: oc·k eon art. van de beer Goedeme e.a.: The Belgian Uni.on Catalog of' periodicals in InforMtion processing & munagenent
1976 PP• 161-164. Hij·1 vraag is nu: Heeft u de beach:ikk.ing over nog r:le..:r literatuurplaatsen. ~~o ja, dan z~>u ik gaarne hiervu.1 opgave ontvangcn, indien en voor zover uogelijk. Bij voorba~t l:lijn l~rtelijke dank.
J •';. van Laar de
NL-4232 GRAVE (Nederland). tel. o4o-472312.
i\.
9
A
JNIVERSITAmE INSTELLING ANTWJ<:RPEN
9
gijlage IV. (blad 4)
Aan de He~r J.W. van Laar de Quaylaan 70 NL-4232 Grave Nederland
Geachte Heer.
mij literatuurplaatsen i.v.m. ontwikkelingen van centrale catalogi van periodieken.
u~vraagt
Over ontwikkelingen in Belgie zijn mij geen andere artikels bekend dan die welke n zelf opgeeft. Wel beschik ik over artikels in Scandinavische en Oolt-Duitse tijdschriften, maar dit valt misschien buiten uw studieohject. Het spijt mij dat ik U niet verder kan helpen.
Hoogachtend,
,.; J. Beckers Universitaire Jnste1ling Antwerpen Bibliotheek PB 13 2610 Wilrijk
llNIVERSifE.ITSPLEIN
---- 2610 WILRITK -
TBJ.. 03/28.2S.28 ,\
1n
A 11 AFKOR'!'INGEN. (Voor zover deze afzonderlijk
Bijlage
v.
afgekort in de tekst voorkomen).
BUCOP
British union catalogue of periodicals.
cc
Centrale catalogus (of meervoud).
ccp
Centrale catalogus van periodieken (of meervoud).
GCP CTC
Naam van de Nederlandse ccp.
GAZ
Gesamtverzeichnis auslandischer Zeitschriften
GZS
Gesamtverzeichnis der Zeitschriften und Serien.
IPPEC
Inventaire permanent des periodiques etrangers en cours.
ISDS
International serials data system.
ISSN
International standard serial number.
NAZ
Neueste RUslandiRche Zeitschriften.
NCL
National central library.
RAK
Regeln fur Alphabetische Katalogisierung.
ZKZ
Zentralkatalog der DDR. Zeitschriften und Serien des Auslandes.
Centrale technische catalogus te Delft.
