Wetenschap aan het bed. Samenwerking in de Veiligheidsregio. Op de bres voor evidence-based care. Flexibele duizendpoten gevraagd

Jaargang 14 Nummer 1 April 2015

De Zorggroep werkt toe naar grotere harmonisatie en standaardisatie van werkwijzen en wil zich daarbij mede baseren op gedegen wetenschappelijk onderzoek.

Samenwerking in de Veiligheidsregio Pag 2

Op de bres voor evidence-based care Pag 8–10

Flexibele duizendpoten gevraagd Pag 11

Mini-woonwijk voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel Pag 12

Vijftien jaar Team Gespecialiseerde Verpleging Pag 13

Wetenschap aan het bed Als partner in het academisch netwerk UKON werkt De Zorggroep sinds 2003 mee aan wetenschappelijk onderzoek. Artsen-in-opleiding, promovendi en onderzoekers worden onder strikte voorwaarden in staat gesteld om binnen De Zorggroep hun onderzoek te doen, gegevens te verzamelen en methoden, concepten en producten te beproeven. Ook stelt De Zorggroep eigen medewerkers in staat wetenschappelijk onderzoek te doen. Een en ander wordt gecoördineerd door de Wetenschapscommissie, waarin alle sectoren en de belangrijkste disciplines vertegenwoordigd zijn. In de curatieve sector is het sinds jaar en dag tweede natuur om de zorg te ijken op de laatste wetenschappelijke inzichten. Evidence-based medicine wordt het genoemd: het principe dat uitsluitend interventies worden toegepast die bewezen effectief zijn, en dat bij de keuze en uitvoering van die interventies wordt uitgegaan van de beste beschikbare informatie. Eenzelfde grondhouding zou je ook in de langdurige zorg verwachten. Een sector immers waarin heel veel geld omgaat en waarvan een groeiend aantal mensen vaak jarenlang afhankelijk is. Een sector bovendien die op alle fronten kampt met

toenemende complexiteit in een context van toenemende schaarste. Dan ligt het voor de hand dat de politiek, de universiteiten en de sector zelf fors inzetten op ‘verwetenschappelijking’ van de concepten, instrumenten en werkwijzen. Een wereld te winnen Maar dat valt welbeschouwd nogal tegen. ‘De zorg en behandeling die nu geboden worden, zowel thuis als in instellingen, zijn nog altijd meer practice-based dan evidence-based’, vertelt Catelijne van Eldijk, teamleider Groene Kruis Thuiszorg en voorzitter van de Wetenschapscommissie van De Zorggroep. ‘Natuurlijk wil dat niet zeg-

Door Peter Hamerslag

gen dat het om die reden slechte zorg is. Er wordt met grote inzet, betrokkenheid en deskundigheid gewerkt. Maar hoeveel zou er niet te winnen zijn, als we die professionaliteit kunnen koppelen aan de beste beschikbare kennis en methoden!’ Evicence-based care dus. Wetenschappelijk onderzoek is daartoe een absolute voorwaarde. Het goede nieuws is dat dat onderzoek inmiddels op stoom begint te komen. Maar er valt nog veel te doen. Van Eldijk: ‘In vergelijking met andere doelgroepen is er in de wetenschappelijke literatuur weinig te vinden over kwetsbare ouderen met complexe gezondheidsproblemen of combinaties van chronische aandoeningen. En daar waar het onderzoek wel is gedaan, wordt het vaak niet of onvoldoende toegepast. Ook binnen onze organisatie zijn daar helaas voorbeelden van. Tijd om een kentering tot stand te brengen.’ Lees door op pagina 8

Riek Muijres en Peter Bloemers in het commandocentrum van waaruit bij een calamiteit de samenwerking wordt gecoördineerd.

Rood, wit, blauw en oranje in strijd tegen een zwarte dag op komst


Samenwerking in de Veiligheidsregio In de Veiligheidsregio Limburg-Noord zijn partijen verenigd die elkaar moeten vinden als het er bij een calamiteit op aankomt: de politie, de regionale brandweer, de gemeentelijke overheid en de geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen. Waar andere crisispartners vooral putten uit de eigen organisatie, is de geneeskundige hulp ondergebracht bij alle zorgpartners samen. In ketenverband vormen ze één crisisorganisatie, die vanuit de Veiligheidsregio door zeven GHOR-medewerkers wordt aangestuurd. In tijden van crisis, maar ook als er geen vuiltje aan de lucht is, ter voorbereiding op die zwarte dag op komst. Bij een grote calamiteit zijn vaak meerdere partijen betrokken, met elk een eigen organisatie, commandostructuur en werkwijze. Dat maakt de samenwerking en coördinatie complex. Politie en openbaar ministerie leggen verantwoording af aan de minister van Veiligheid en Justitie, de regionale brandweer aan de burgemeesters, Rijkswaterstaat aan de minister van Infrastructuur en Milieu, het leger aan de minister van Defensie. De zorgorganisaties vallen onder het ministerie van VWS, met uitzondering dan weer van de GGD, die onder de gemeenten valt. Gemeenten die als zelfstandige overheid verantwoording afleggen aan hun burgers, net als trouwens de waterschappen en de provincie. Vlag en wimpel Het is allemaal erg onoverzichtelijk, en het risico dat bij een ramp iedereen zich ertegenaan gaat pag 2 Kwintez

bemoeien en daarbij langs ieder ander heen gaat werken, is levensgroot. Peter Bloemers knikt. ‘Dat zeg je goed: levensgroot. Van een goede samenwerking en een duidelijke commandostructuur hangen levens af.’ Bloemers is specialist ketenbevordering bij de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR), de dienst die vanuit de Veiligheidsregio bij een groot ongeluk of een ramp de contacten onderhoudt met de partners in de zorgketen. De Veiligheidsregio laat zich schilderen in onze nationale kleuren: een rode poot, de regionale brandweer, een witte poot, alle gezondheidszorgpartners in de regio, een blauwe poot, de politie en het openbaar ministerie, en de oranje poot, het openbaar bestuur, waaronder ook waterschappen, provincie en ministeries, maar bovenal het bevoegd gezag, de

gemeenten. De burgemeesters van de vijftien gemeenten in de regio Limburg-Noord vormen het bestuur van de Veiligheidsregio, met de burgemeester van Venlo, de centrumgemeente, als voorzitter. Bij een regionale crisis is Antoine Scholten de baas. Zwaailichten Elk van de poten is adequaat vertegenwoordigd in de Veiligheidsregio, maar dat laat zich niet vertalen in een getalsmatig evenredige bezetting. De politie bijvoorbeeld is landelijk georganiseerd. Agenten lopen in het gebouw van de Veiligheidsregio af en aan, maar geen van hen staat er op de loonlijst. Het merendeel van de ongeveer dertienhonderd man sterke Veiligheidsregio wordt geleverd door de regionale brandweer: achthonderd brandweervrijwilligers. De GGD levert bijna de volledige rest: zo’n vijfhonderd mensen, die zich bezighouden met uiteenlopende gebieden als jeugdgezondheidszorg, vaccinaties, infectieziektebestrijding, gezondheidsonderzoeken en het assisteren bij de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. En dan is er de GHOR, zeven man, waaronder een trotse Peter Bloemers, want er kan er maar één de grootste zijn, en dat is de GHOR. ‘Wij vertegenwoor-

digen binnen Veiligheid en justitie alle witte ketenpartners: ambulancezorg, huisartsen, apothekers, ziekenhuizen, zorginstellingen, de gehandicaptenzorg, het Rode Kruis… Al die duizenden mensen die in onze regio werkzaam zijn in de Volksgezondheidsketen. Mensen en organisaties waar wij vanuit Veiligheid en justitie feitelijk niets over te zeggen hebben en waar ook de burgemeesters niet over gaan.’ ‘Natuurlijk, in het uiterste geval is de burgemeester bevoegd om partners in de VWS-keten een aanwijzing te geven: je moet nu ontruimen, je moet bedden beschikbaar stellen. Maar de burgemeester heeft dat gezag alleen in de ramp, tijdens de crisis. Wil je op dat moment de juiste dingen doen, moet je je daarop voorbereiden. Dus proberen wij de keten zo te organiseren dat we elkaar kennen en elkaar kunnen vinden op het moment dat het erop aankomt. Dat we weten wat van elkaar verwacht wordt, wat we moeten doen en wat we aan elkaar hebben. Ons werk als GHOR is het om alle zorgpartners met elkaar te verbinden in één crisisorganisatie, en die te verbinden met de veiligheidsketen en het openbaar bestuur. Daartoe initiëren we afspraken, doen voorzetten voor convenanten, organi-

seren trainingen en oefeningen. Het zijn verder de zorgpartners zelf die het doen, die de mensen en middelen leveren. Wij hebben geen zwaailichten, en trouwens ook geen auto’s om ze op te zetten. Het voornaamste wat we hebben, zijn onze contacten.’

Wargame hoogwater Riek Muijres, medewerker Fysieke veiligheid bij De Zorggroep, is een van die contacten. Als er iets aan de hand is, belt Peter haar, of zij belt Peter. Dat ze elkaar kennen en weten wat ze aan elkaar hebben, is van de grootste betekenis. Je weet immers niet welke calamiteit eraan komt. Je kunt je op aannemelijke scenario’s voorbereiden, een grote brand, een hoogwater, een epidemie, maar de beste voorbereiding is degene die rekening houdt met een wezenskenmerk van elke calamiteit: onvoorspelbaarheid. ‘We hebben natuurlijk onze draaiboeken’, vertelt Riek, ‘maar wat het beloop van de calamiteit zal zijn, dat weet je niet. Dat moeten we op dat moment bekijken, met ons crisisteam. Je handelt naar bevind van zaken. Om dat mogelijk te maken, moet je elkaar kunnen vinden en vertrouwen.’ Wat kan er zoal gebeuren? Je hoeft niet lang terug te gaan om scenario’s tegen te komen. Een grote asbestbrand in Roermond, afgelopen december. Niet lang daarna een tankwagen die zoutzuur verliest op de A73, ook in Roermond. En opnieuw in Roermond – toeval, verzekert Bloemers – een grote stroomstoring bij het Laurentius-ziekenhuis. Wie verder teruggaat, herinnert zich nog de twee grote hoogwaters van de jaren negentig. Sindsdien is veel gebeurd in en rond de rivier, stroomgeulen zijn verdiept, dijken verhoogd, overloopgebieden aangelegd, maar het klimaat wordt extremer en al deze voorzieningen zullen beslist nog op de proef worden gesteld. Afgelopen januari speelden de zorgpartners op

initiatief van de GHOR een wargame hoogwater. Met de eenvoudigste middelen – ‘We hebben letterlijk met Playmobilfiguurtjes zitten schuiven’ – kregen ze in beeld wat er komt kijken bij het beteugelen van zo’n crisis. Informatie Informatievoorziening is cruciaal, vertelt Riek Muijres. ‘Zonder adequate informatie ben je machteloos. Je moet weten wat eraan zit te komen en wanneer, anders kun je er geen rekening mee houden. Je moet weten hoe het anderen vergaat. Kun je op hen terugvallen, of zullen zij een beroep gaan doen op jou? Wanneer bereikt het water een bepaalde hoogte? Kunnen we met evacueren nog een dag wachten of moet het echt nu? Hoeveel bedden heeft een collega-organisatie over en kunnen we daar terecht? Wanneer kunnen ambulances voor ons rijden? Dit soort informatie wisselen we via de GHOR met elkaar uit.’ ‘Wat mij opviel’, vertelt Bloemers, ‘is dat als je alle partners bij elkaar rond die tafel hebt waarop je het scenario naspeelt, en je zoomt een beetje uit, dat je kunt zien dat een keuze die bijvoorbeeld in het ziekenhuis gemaakt wordt direct consequenties heeft voor verplegers en verzorgers, voor ambulancebroeders en apothekers, voor de thuiszorg, voor iedereen. Het hangt allemaal met elkaar samen. Wij hebben een zeer hoog ontwikkelde gezondheidszorg in Nederland, maar de prijs die we ervoor betalen is dat het systeem buitengewoon complex is, met zeer precies op elkaar afgestemde en ingeregelde onderdelen. De kleinste verstoring kan grote effecten hebben. Als het ziekenhuis vanwege het wassende water besluit om patiënten een dag eerder te ontslaan, zie je de effecten daarvan bij alle zorgpartners. Zoiets doortrekt het systeem als totaal.’

Peter Bloemers, specialist ketenbevordering GHOR: ‘Ons werk is het om alle zorgpartners met elkaar te verbinden in één crisisorganisatie, en die te verbinden met de veiligheidsketen en het openbaar bestuur.’

Riek Muijres, medewerker Fysieke veiligheid De Zorggroep: ‘Zonder adequate informatie ben je machteloos.’

Worst-case scenario Als je mensen vraagt wat ze zich voorstellen bij een grote ramp, dan denken ze aan de vuurwerkramp of aan de Bijlmerramp. ‘In onze regio zou je kunnen denken aan trein met gevaarlijke stoffen die op het rangeeremplacement in Venlo ontspoort en in brand vliegt’, vertelt Peter Bloemers van de GHOR. ‘Zoiets kan zich ontwikkelen tot een heel ernstige calamiteit. Maar het worst-case scenario is in mijn ogen toch echt een grote epidemie van een zeer besmettelijke ziekte. Een vogelgriepvariant bijvoorbeeld die op mensen overslaat. Dat is het soort crisis dat volgens mij het moeilijkst te beheersen zal zijn.’ Wat zo’n epidemie zo bedreigend maakt, is dat de samenleving voor langere tijd op alle niveaus ontwricht wordt. Het is niet één locatie die getroffen wordt, één organisatie, één zwarte dag. Zelfs bij de ernstigste brand blijft er altijd een hoop Zorggroep over om met de gevolgen te dealen. Maar tegen een epidemie is grootte geen wapen. Bloemers: ‘Bij een epidemie worden cliënten ziek, waardoor meer zorg nodig is, meer medewerkers, maar je hebt er minder. Wat je tekort komt, kun je bij de buren niet halen, zij hebben hetzelfde probleem. Vrachtwagenchauffeurs worden ook ziek, waardoor je materiaal niet altijd meer op tijd wordt aangevoerd. Mensen die benzinestations bevoorraden worden ziek, politieagenten, ambulancebroeders. Het wordt snel eng.’ Kwintez pag 3

PUUR GENIETEN Iedere dag lekker en gezond eten begint bij Daily Fresh Food. Wij leveren aan de zorglocaties van De Zorggroep verse ingrediënten uit de regio en ambachtelijk bereide maaltijdcomponenten. Ook thuis kunt u met onze maaltijdcomponenten een maaltijd naar keuze samenstellen. Opwarmen kan heel eenvoudig in de magnetron. 123… Bon Appétit. Samen met alle andere boodschappen in één keer bij u op locatie thuisbezorgd.

Organisatieadviseurs voor (semi-)overheid en gezondheidszorg Licentiebureau FWG 3.0 met gecertificeerde adviseurs

Wat een gemak! Puur genieten!

Bergerven 16; 6085 DJ HORN T +31(0)475 58 28 68 F +31(0)475 58 22 41 E-mail: [email protected] Website: http://www.cmc-2000.com

Er moet een perfecte fit zijn tussen een ruimte en het gebruik daarvan. Dat maakt dat je als architect veel verder moet kijken dan het gebouw. De gebruikers of bewoners vormen de leidraad en hun wensen vertalen wij in exterieurs én interieurs Verheijen-Smeets bna architecten

pag 4 Kwintez

www.dailyfreshfood.nl

Venloseweg 4, 5931 GT Tegelen 077 3269269 www.verheijen-smeets.nl

passende ruimte

Vouersweg 111 6161 AG Geleen t: 046 423 5600

Zicht op Zorg Verzekeringsadvies voor zorginstellingen I: www.zichtadviseurs.nl/zorg E: [email protected] I: www.zichtadviseurs.nl/zorg E: [email protected]

Kunstproject De Groenling Panningen Vorig jaar verhuisden vijftig bewoners vanuit De Wietel naar het gloednieuwe appartementencomplex De Groenling in Panningen. In elk van de drie buurtkamers komt straks een kunstwerk. Deze worden onder begeleiding van de Venlose kunstenaar Hans Reijnders gemaakt door de bewoners zelf, door basisschoolkinderen, deelnemers aan Oet De Verf Daelzicht en vrijwilligers van De Zorggroep. Stichting RCOAK en fonds Sluyterman ondersteunen het kunstproject met drieduizend euro. Petra Keijsers-Simons, procesbegeleider Vrijwilligers van De Zorggroep, en Anjo Geraeds, coach Dagbesteding en Welzijn, namen hiervoor het initiatief. ‘Bewoners zijn wekelijks creatief bezig, samen en met anderen’, vertelt Petra. ‘Ook mensen met een verstandelijke beperking en schoolkinderen dragen

hun steentje bij. Het is fantastisch om te zien hoe rond het samen maken van iets moois interactie ontstaat. In de tijd rond de verhuizing gaven bewoners te kennen de buurtkamers aan te willen kleden met een kunstobject. Dan is één en één al snel twee. Door

samen met elkaar aan iets moois te werken, ontstaat namelijk een blijvende onderlinge verbintenis.’ Een van de objecten wordt een Groenling, de vogelsoort die zijn naam leende aan het nieuwe onderkomen. Bij de vervaardiging ervan wordt

onder andere sloopmateriaal van het voormalige zorgcentrum De Wietel gebruikt. ‘Op die manier’, zegt Petra, ‘maken de bewoners niet alleen een fraai kunstwerk, maar houden ze ook de herinnering aan hun voormalige thuis levend.’

Open dag Ruijsstraat Blerick Bouwproject Beukenrode

Medio april verhuizen bewoners van verpleeghuis Blerick naar groepswoningen in de nabijgelegen Ruijsstraat. Op 11 april houdt De Zorggroep daar van 10 tot 16 uur open huis. Een bezichtiging van de gloednieuwe onderkomens loont beslist de moeite. Op het voormalige terrein van verzorgingshuis Onder de Wieën heeft De Zorggroep vier woningen voor mensen met dementie laten bouwen. Ook zijn er twee woningen voor mensen met een fysieke aandoening. Alle groepswoningen hebben een

eigen voordeur en worden omringd door tuinen. In elke woning kunnen acht bewoners terecht die ieder een eigen zit-/slaapkamer hebben. De overige ruimtes zoals de woonkamer en keuken gebruiken ze samen. Na de verhuizing wordt verpleeghuis Blerick, waar de mensen nu nog wonen, verbouwd tot groepswoningen voor mensen met somatische beperkingen. Verpleeghuis Blerick gaat zich in de toekomst dus meer richten op mensen met een fysieke aandoening (somatische cliënten), terwijl in de Ruijsstraat de focus vooral ligt op dementiezorg.

Een van de gangen anno 2015.

Beukenrode zoals het was in 1933.

Kennis is Kracht in het zonnetje Kennis is Kracht sponsort ieder jaar een goed doel. In 2014 viel de keuze op Vrienden van De Zorggroep. Deze besteedde de bijdrage aan de inzet van miMakkers voor cliënten met dementie. Als dank hiervoor ontving de directie van Kennis is Kracht op 9 februari jongstleden een miMakkus-beeld uit handen van Wouter van Soest, voorzitter Raad van Bestuur van De Zorggroep.

Om de groeiende groep cliënten met een chronische, intensieve zorgvraag te kunnen huisvesten, gaat De Zorggroep een deel van verpleeghuis Beukenrode verbouwen. Tussen 2016 en 2017 worden op drie verdiepingen in totaal dertig overzichtelijke eenkamerappartementen (studio’s) en drie gemeenschappelijke ruimten (buurtkamers) gerealiseerd. De studio’s zijn bestemd voor een sterk groeiende groep cliënten

die, veelal vanwege meerdere chronische aandoeningen en grote kwetsbaarheid in het sociaal functioneren, moeite hebben om regie over hun eigen leven en huishouden te voeren. Het huidige Beukenrode is voor deze sterk groeiende groep cliënten niet geschikt. De verbouw wil mogelijk maken dat zij toch zelfstandig kunnen blijven wonen, met zorg en sociale ontmoetingsruimten altijd dichtbij. Kwintez pag 5

Kennismaken met Groene Kruis Maaltijdservice?

Bestel een proefpakket!

PmaaRltOijdenEvoFor!: €15,-

Ook voor uw wekelijkse boodschappen!

lo

Klantenservice Telefoon 088-61 088 61 [email protected] www.dezorggroep.nl/ ledenorganisatie

os

Bestel wekelijks uw dagelijkse benodigdheden en wij bezorgen ze gratis bij u thuis in combinatie met de bezorging van uw koelverse en/of vriesverse maaltijden.

nd

Gezonde, ambachtelijke én lekkere maaltijden zonder dat u zelf hoeft te koken. Bestel een proefpakket van 4 maaltijden voor €15,-. Meer weten of bestellen? Klantenservice Telefoon 088-61 088 61 of mail [email protected]

Geniet van het gemak van De Boodschappenservice

Ideal Standard: complete sanitair oplossingen voor de zorgsector

ra

Smakelijke koelverse en vriesverse maaltijden

Betrouwbaar bouwen voor zorginstellingen, bedrijf en particulier! Smeets is een bedrijf met een overtuigende kijk op de toekomst. Samenwerking zien wij als bouwsteen daarvoor. Wij realiseren graag samen met onze partners en gebruikers een passende huisvesting. Voor iedereen. Om te wonen, te werken en om te verblijven. Daar worden mensen blij van. Bouwen is meer dan het realiseren van projecten alleen. Wij gaan voor een betere samenleving en een beter milieu. Wij onderscheiden ons graag. Smeets: persoonlijk en betrokken.

Smeets Bouw BV maakt deel uit van VB Groep Postbus 1208, 6201 BE Maastricht T +31 (0)43 369 08 80 · F +031 (0)43 363 32 25 · www.smeetsbouw.nl

pag 6 Kwintez

Berghemweg 9 - 5975 RJ Sevenum Tel: 077 - 467 21 49 - Fax: 077 - 467 39 52 [email protected] - www.wantenbouw.nl

Kwaliteitsregister voor kraamverzorgenden Kraamzorg is professionele zorg die je niet zomaar over kunt laten aan je familie, vrienden of buren. Die moet verleend worden door een professional die daarvoor een opleiding heeft gehad en voldoende aanvullende scholing. Om dat te waarborgen en voor iedereen zichtbaar te maken, is er nu een Kwaliteitsregister Kraamzorg. Volgens Jeanne Loonen, beleidsmedewerker bij Groene Kruis Kraamzorg, was kraamzorg tot nu toe wat onzichtbaar in de keten rond geboortezorg. In deze keten wordt samengewerkt met ziekenhuis, gynaecologen, verloskundigen en jeugdgezondheidszorg. ‘Binnen onze branchevereniging’, zo zegt ze, ‘bestond grote behoefte om kraamzorg stevig neer te zetten in dat netwerk. Ook om die reden is besloten tot het instellen van een kwaliteitsregister. Hierin kun je je als kraamverzorgende laten inschrijven als je de juiste opleiding genoten hebt

en je de komende drie jaar een aantal punten behaalt bij extra scholingen.’ Geaccrediteerde scholing Tot nu toe was de opleiding tot kraamverzorgende genoeg om je vak te mogen uitoefenen. Om in aanmerking te komen voor vermelding in aangehaald kwaliteitsregister, moeten kraamverzorgenden van Groene Kruis Kraamzorg de komende drie jaar extra scholing volgen op vast omschreven onderwerpen. Borstvoeding hoort daarbij, maar ook kinder-EHBO, baby-reanimatie en bekendheid met het shaken baby syndroom. Bovendien krijgen mensen onderricht in vroeg-signalering. Dit leert je op adressen waar je kraamzorg verleent tekenen van kindermishandeling, huiselijk geweld en verwaarlozing in een vroeg stadium te herkennen. Ook zorg aan allochtone mensen staat op het curriculum. ‘Voorheen’, zegt Jeanne, ‘schoolden we ook al wel op deze onderwerpen. Maar nu zijn die scholingen ook geaccrediteerd.’

Betere zorg Uiteindelijk moet vermelding in het Kwaliteitsregister Kraamzorg tot verdere professionalisering van het vak, betere profilering in de keten en verdere verbetering van zorg aan de klant leiden. ‘Het register’, vervolgt Jeanne, ‘kun je zien als een kwaliteitsgarantie naar alle partijen die rond geboortezorg met elkaar samenwerken en natuurlijk ook naar

de klanten. We hebben net de hele discussie gehad van kraamzorg wel of niet in het basispakket. Uiteindelijk lijkt iedereen het erover eens dat het daarin thuis hoort. Maar uiteraard vergoedt de verzekeraar pas als die geleverd wordt door gekwalificeerd personeel. Aan die wens komt het Kwaliteitsregister Kraamzorg zeker tegemoet.’

Open dag Schenking Jan Linders Vincentiushof Venray Uit handen van manager Brigitte Velter van supermarkt Jan Linders in Helden-Panningen ontvingen bewoners van vier Zorggroeplocaties een cheque van 4105 euro. ‘We zijn er heel blij mee,’ zegt Petra Keijsers van De Zorggroep. Voor bewoners van appartementen De Groenling, woningen Piushof en woningen Ruijsstraat te HeldenPanningen blijft vrijdag 23 januari nog wel even in het geheugen gegrift. Want met het bedrag uit het Jan Lindersfonds kunnen ze nu enkele leuke wensen in vervulling laten gaan.

De bouw van de groepswoningen op het terrein van Vincentiushof in Venray vordert ras. Op de landelijke Dag van de Bouw, zaterdag 13 juni, houdt de aannemer er open dag. Vincentiushof is een bijzonder project waarin De Zorggroep en het Vincent van Gogh Instituut voor Geestelijke Gezondheidszorg (VVGi) samenwerken. In totaal worden twaalf groepswoningen voor elk zeven bewoners gebouwd. Tien groepswoningen worden door De Zorggroep in gebruik genomen voor mensen met dementie, twee woningen zijn bestemd voor cliënten van VVGi.

De twee organisaties bouwen samen ook een nieuw behandelcentrum. Communicatieadviseur Christel Vervoort van De Zorggroep licht toe: ‘Mensen met dementie worden steeds vaker getroffen door een meervoudige problematiek. Voor cliënten van VVGi geldt hetzelfde. Het nieuwe centrum stelt behandelaars van beide instellingen in staat om hun expertise uit te wisselen en zo de zorg aan cliënten verder te verbeteren.’ De verhuizing van bewoners van het huidige verpleeghuis Beukenrode naar de groepswoningen in Vincentiushof staat gepland voor september.

Zo komt er een muziekmiddag en kan er in een woning Piushof straks heerlijk ontspannen worden op een prachtige loungebank.

De supermarkt had genoemde locaties voor 2014 aangemerkt als Goed Doel en verschillende acties op touw gezet. De opbrengst van elk van die acties werd door Jan Linders verdubbeld. ‘Vooral de vrijwilligers’, zegt Petra, ‘hebben hun steentje bijgedragen. Zo verkochten ze in de winkel loten voor het Rad van Fortuin en zelf gebakken wafels. Het was een enorm succes. Dat liep fantastisch.’

miMakkes-beeld voor Fonds Sluyterman van Loo Dankzij vele giften van het Fonds Sluyterman van Loo zijn de afgelopen jaren diverse projecten binnen De Zorggroep gerealiseerd die uit reguliere zorggelden niet konden worden gefinancierd. De laatste gift was een bijdrage voor de inzet van Mimakkers voor cliënten met dementie. De Zorggroep is het fonds hiervoor bijzonder erkentelijk. Als blijk daarvan mocht de secretaris-directeur van het Fonds, Mr. K.W. Sluyterman van Loo, onlangs een miMakkus-beeld ontvangen uit handen van Wouter van Soest, voorzitter Raad van Bestuur van De Zorggroep. Meer info: www.fondssluytermanvanloo.nl. Kwintez pag 7

Topzorg ondenkbaar zonder wetenschappelijk onderzoek

Academische samenwerking in de ouderenzorg Doorlees pagina 1 Al ruim twaalf jaar draagt De Zorggroep met grote regelmaat bij aan wetenschappelijk onderzoek naar innovatieve zorgconcepten. Veel ruchtbaarheid is hier nooit aan gegeven, de meeste onderzoeken konden prima in de luwte worden gedaan. Toch zijn er redenen om de wetenschappelijke taakstelling nu voortvarender uit te dragen. Al was het maar omdat De Zorggroep toewerkt naar grotere harmonisatie en standaardisatie van werkwijzen en zich daarbij wil baseren op gedegen wetenschappelijke evidentie. De langdurige zorg is nog maar mondjesmaat gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Aan dat onderzoek bestaat nochtans grote behoefte, gegeven de uitdagingen waarvoor de sector zich gesteld ziet. Onder de kop ‘Niet meer handen, maar meer brein aan het bed’ pleitte specialist en hoogleraar ouderengeneeskunde Raymond Koopmans onlangs in Zorgvisie Magazine voor een kentering. Achter de schermen is die trouwens al enkele jaren aan de gang, niet in de laatste plaats met dank aan professor Koopmans zelf. In 2003 richtte hij vanuit zijn vakgroep Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboudumc samen met dertien Zuid-Nederlandse zorgorganisaties, waaronder De Zorggroep, het Universitair Netwerk Ouderenzorg Nijmegen (UKON) op.

Academische werkplaats Het UKON is een zogenoemde academische werkplaats, een organisatie die zich toelegt op het ontwikkelen, toetsen en implementeren van innovatieve zorgconcepten met het oog op huidige en toekomstige problemen en knelpunten in de langdurige zorg. Er zijn inmiddels vijf van dergelijke werkplaatsen. In 1998 werd in Maastricht de eerste opgericht vanuit de toenmalige faculteit Gezondheidswetenschappen (inmiddels onderdeel van Maastricht UMC+). Nijmegen volgde dus in 2003, Leiden in 2005, Amsterdam (VUmc) in 2006 en Groningen in 2014. Deze academische kennisnetwerken delen met elkaar de ambitie om

de brug te slaan tussen academie en werkvloer, tussen theorie en praktijk. Ze hebben elk eigen aandachtsgebieden en doelgroepen. Het UKON richt zich vooral op groepen ouderen en chronisch zieken met complexe problemen. Het gaat dan bijvoorbeeld om mensen met een combinatie van dementie en probleemgedrag, mensen met een gerontopsychiatrische problematiek, met niet-aangeboren hersenletsel, Parkinsonpatiënten en mensen met een terminale ziekte die afhankelijk zijn van palliatieve zorg. Modelpraktijk Van de aangesloten zorgorganisaties wordt meer verwacht dan alleen het openen van de deuren voor de onderzoekers. Ze investeren ook zelf menskracht en middelen in het

netwerk en dragen op die manier actief bij aan het ontwikkelen van kennis over de zorg en behandeling van ouderen en chronisch zieken. Ook is het de bedoeling dat de organisaties eigen medewerkers in staat stellen om wetenschappelijk onderzoek te doen. Binnen De Zorggroep gebeurt dit bijvoorbeeld door de specialisten ouderengeneeskunde Rogier van Deijck en Armand Rondas, die allebei volgend jaar hopen te promoveren op respectievelijk palliatieve sedatie en wondbehandeling. Voor deze investeringen krijgen de zorgorganisaties kennis, innovaties en opleidingsmogelijkheden terug. Ze hebben invloed op de thema’s van de onderzoeksprojecten en hebben doorgaans als eerste toegang tot de resultaten. Het uiteindelijke doel van de

Multidisciplinaire zorgprogramma’s Een belangrijk beleidsdoel voor de komende jaren is de ontwikkeling en implementatie van multidisciplinaire zorgprogramma’s voor cliënten met specifieke (combinaties van) aandoeningen. Denk daarbij aan mensen met de ziekte van Parkinson, mensen met een gerontopsychiatrisch ziektebeeld, mensen met dementie en onbegrepen gedrag. ‘Doelgroepen waarvoor De Zorggroep de specialistische kennis en faciliteiten in huis wil halen die voor werkelijke excellente zorg nodig zijn’, vertelt Willem Boerma, beleidsmedewerker bij de Sector Somatiek en de afdeling Groene Kruis Ondersteuning Thuis, en secretaris van de Wetenschapscommissie. Willem treedt op als procesbegeleider bij de ontwikkeling van de zorgpaden. ‘Het doel is om een bewezen effectieve aanpak te ontwikkelen en deze concernbreed te implementeren. Dit sluit aan bij ons beleid dat gericht is op harmonisatie en standaardisatie van werkwijzen en op excellerende zorg.’ In een volgende uitgave van Kwintez komen we op de ontwikkeling terug.

pag 8 Kwintez

Wetenschapscommissie De Wetenschapscommissie van De Zorggroep bestaat sinds 2003. De commissie kent zeven leden en is zo samengesteld dat de sectoren en de meest relevante concerndiensten en disciplines vertegenwoordigd zijn: • Catelijne van Eldijk (voorzitter), teamleider Groene Kruis Wijkverpleging en Ambulante Nachtzorg • Willem Boerma (secretaris), beleidsmedewerker Sector Somatiek, projectleider ontwikkeltraject Multidisciplinaire Zorgpaden • Claire Boumans, psycholoog bij het Expertise en Behandelcentrum • Rogier van Deijck, specialist ouderengeneeskunde bij het Expertise- en Behandelcentrum • Miriam Dirkx, beleidsmedewerker Concerndienst Sociaal beleid • Annie Groenen, manager WWZ • Geert Jansen, teamleider groepswoningen Bösdael • Marieke Janssen, programmaleider Kwaliteit en Veiligheid

academische samenwerking is volgens Catelijne van Eldijk, voorzitter van de wetenschapscommissie, om via een modelpraktijk te gaan werken. ‘Daarbij worden zoveel mogelijk inzichten vanuit het wetenschappelijk onderzoek vertaald naar de zorgpraktijk, wordt de deskundigheid van de medewerkers en de kwaliteit van de infrastructuur zo goed mogelijk up-to-date gehouden, en wordt gewerkt met zorgprogramma’s en zorgpaden die bewezen effectief zijn.’ Omslag Al sinds de oprichting van UKON in 2003 werkt De Zorggroep met grote regelmaat aan onderzoeken mee – er is de afgelopen twaalf jaar feitelijk geen moment geweest

dat niet meerdere onderzoeken aan de gang waren. Hier is nooit veel ruchtbaarheid aan gegeven. Volgens Catelijne van Eldijk was dat ook niet nodig. ‘De meeste onderzoeken konden prima in de luwte worden uitgevoerd. Maar nu er meer en meer resultaten beschikbaar komen, is het tijd om naar buiten te treden. Al was het maar om te voorkomen dat de opbrengsten voor onze zorgpraktijk achterblijven bij wat haalbaar is. Het is bijvoorbeeld jammer dat een bijzonder succesvol UKON-programma als Doen bij depressie, waarover in The Lancet is gepubliceerd, nog niet organisatiebreed ingang heeft gevonden.’ ‘De tijd is rijp voor een omslag’, weet Willem Boerma, beleidsmedewerker Sector Somatiek en secretaris van

De belangrijkste opdracht van de Wetenschapscommissie is het beoordelen van onderzoeksaanvragen. Deze aanvragen lopen van afstudeeropdrachten van artsenin-opleiding via promotieonderzoeken tot volwaardige UKON-studies en grote landelijke trials waar meerdere academische netwerken bij betrokken zijn. De commissie beoordeelt de aanvraag op basis van een aantal criteria. Het onderzoek moet bijvoorbeeld door de medischethische commissie zijn goedgekeurd. Ook moet inzichtelijk zijn wat van deelnemende afdelingen verwacht wordt aan tijd en middelen. De commissie beoordeelt wat het onderzoek De Zorggroep kan opleveren in termen van kennis, scholing, opleiding en innovaties, en brengt op basis van deze en andere criteria een advies uit aan de Raad van Bestuur, die in het concernmanagementteam besluit over deelname. In veel gevallen wordt besloten aan het onderzoek mee te werken, maar er zijn beslist ook afwijzingen. ‘Dat hoeft niet te betekenen dat er met het onderzoek iets mis is’, zegt Catelijne van Eldijk. ‘Je kunt als zorgorganisatie nu eenmaal niet alles doen. Als de sectordirectie bijvoorbeeld inschat dat het onderzoek voor de betrokken afdelingen of medewerkers te belastend is, kun je beter een keer overslaan. Dat wil niet zeggen dat het onderzoek dan geen doorgang vindt. Wij zijn immers niet de enige zorgorganisatie in het netwerk. Wat wij niet doen, doen anderen, en omgekeerd.’

de Wetenschapscommissie. ‘Het thema innovatie is door de Raad van Bestuur stevig op de agenda gezet. Maar de vraag komt ook van buiten. Geconfronteerd met taken en verantwoordelijkheden die ze voorheen niet hadden, zoeken gemeenten naar innovatieve oplossingen om met schaarse middelen toch goede resultaten te bereiken. Zo ook de zorgverzekeraars. De grote omwentelingen in de langdurige zorg en de bezuinigingsnoodzaak vereisen dat we zo slim mogelijk werken. In

onze reorganisatie zijn bundeling, harmonisering en standaardisering dan ook kernwoorden. Steeds komt daarbij dezelfde vraag op: hoe gaan we het doen? Welke methode werkt het best, welke aanpak is bewezen effectief? Het antwoord kan niet anders dan ook uit de wetenschap komen.’

Meer informatie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Willem Boerma, secretaris Wetenschapscommissie, via [email protected]. Voor een overzicht van UKON-studies zie www.ukonnetwerk.net.

Onderzoek binnen De Zorggroep Sinds 2003 is er geen moment geweest dat binnen De Zorggroep niet een of meer onderzoeken liepen. Vaak maar niet altijd gaat het om UKON-studies. Een greep.

WAALBED Uit meerdere fasen bestaande UKON-studie naar de prevalentie, het beloop en de preventie van probleemgedrag bij mensen met dementie.

Doen bij Depressie Voltooide UKON-studie naar prevalentie en behandeling van depressie bij ouderen die wonen in een verzorgings- of verpleeghuis (zie pag. 10).

Leefstijlmonitoring Onderzoek in samenwerking met Proteion naar toepassing van bewegingssensoren om veranderingen in activiteitenpatronen van thuiswonende cliënten te signaleren, analyseren en zo nodig te vertalen in interventies. Leefstijlmonitoring is een vorm van zorg-op-afstand die binnen De Zorggroep ingang vindt. In een volgende uitgave van Kwintez komen we hierop terug.

Palliatieve Sedatie Nog lopende UKON-studie onder leiding van Zorggroep-arts Rogier van Deijck naar de praktijk van palliatieve sedatie en (voorspellers van) het beloop van comfort gedurende de behandeling. MAPPING Deze UKON-studie naar kenmerken, symptomen en zorgvragen en behoeften van verpleeghuispatiënten met psychiatrische én somatische multimorbiditeit beoogt een beter op de doelgroep toegesneden zorgaanbod te ontwikkelen.

Epidemiology and policy for infected chronic wounds Studie in samenwerking met Maastricht UMC+ van Zorggroeparts Armand Rondas naar het nut van microbiologische analyse van geïnfecteerde chronische wonden.

Kwintez pag 9

Meer aandacht voor stemming


Doen bij Depressie Het zorgprogramma Doen bij Depressie werd op basis van wetenschappelijk onderzoek ontwikkeld met het oog op vroege signalering en diagnostisering en adequate behandeling van depressieve klachten bij bewoners van het verpleeghuis. Binnen De Zorggroep werd het UKON-onderzoek, dat liep van 2009 tot 2011, mede begeleid door Claire Boumans, psycholoog bij het Expertise- en Behandelcentrum (EBC) en lid van de Wetenschapscommissie. ‘Depressie in verpleeghuizen wordt vaak niet goed en tijdig herkend’, vertelt Claire. ‘Dat valt ook wel te begrijpen, want de symptomen lijken erg op het normale verdriet dat bijna iedereen heeft die in een verpleeghuis wordt opgenomen. Bij ouderen zijn de symptomen sowieso moeilijk te herkennen, vooral in verpleeghuizen, waar mensen vaak ook andere problemen hebben die hun stemming beïnvloeden. En cliënten met dementie kunnen zich vaak niet of nauwelijks uiten. Depressie kan zich bij hen vaak manifesteren als apathie.’ Programma Invoering van het programma Doen bij Depressie begint altijd met scholing van de medewerkers met het oog op het beter herkennen van depressieve

klachten. Het programma behelst een methodische werkwijze, waarbij tweemaal per jaar (of eerder als mensen zelf klachten aangeven) via een korte vragenlijst depressieve kenmerken worden gesignaleerd. Als de score op de vragenlijst daar aanleiding toe geeft, volgt screening door de psycholoog. Naast een ontmoeting met de cliënt, worden ook mensen in de omgeving van de cliënt zoals medewerkers en naasten betrokken. De psycholoog stelt in samenspraak met de specialist ouderengeneeskunde een diagnose. Is er sprake van (een vorm van) depressie, dan wordt een behandelplan opgesteld. In de regel wordt begonnen met interventies gericht op dagstructuur en activering, maar als de klachten aanhouden, volgt behandeling door de psycholoog. Pas in

Psycholoog Claire Boumans: ‘Depressie in verpleeghuizen wordt vaak niet goed en tijdig herkend.’ laatste instantie wordt gekozen voor psychofarmaca. Na voltooiing van de behandeling blijft het behandelteam de patiënt monitoren. Het onderzoek toonde het succes van de methode zonneklaar aan: depressie wordt daadwerkelijk eerder gesignaleerd en met meer succes behandeld. The Lancet, een van de meest gerenommeerde medisch-

wetenschappelijke tijdschriften ter wereld, publiceerde erover. Toch wordt de methode nog niet overal binnen De Zorggroep toegepast. Claire Boumans betreurt dat. ‘Daarom is het ook zo belangrijk dat we in zorgprogramma’s dit soort inhoudelijke keuzes beter gaan inbedden.’ Meer informatie: ukonnetwerk.nl/ doen-bij-depressie

Handreiking helpt comfort in laatste levensfase verhogen

Bewust afzien van eten en drinken met het weigeren om een behandeling te ondergaan, met de dood tot gevolg. Dat is een keuze die mensen zelf kunnen en mogen maken. Het overlijden wordt als een natuurlijke dood beschouwd.’

In januari publiceerden de artsenfederatie KNMG en de beroepsvereniging van zorgprofessionals V&VN de handreiking Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen. De handreiking wil hulpverleners – artsen, verpleegkundigen, verzorgenden – helpen om de patiënt beter voor te bereiden, te begeleiden en te verzorgen. Aan het samenstellen van de handreiking werd meegewerkt door Rogier van Deijck, werkzaam als specialist ouderengeneeskunde bij De Zorggroep. ‘Bewust afzien van eten en drinken kan leiden tot een waardig levenseinde’, vertelt hij. ‘Een van de voorwaarden is wel dat hulpverleners weten hoe ze moeten handelen en aan de patiënt kunnen uitleggen hoe het beloop van stoppen met eten en drinken eruit zal zien. Die kennis, door pag 10 Kwintez

de beperkte ervaring van hulpverleners met een dergelijk proces, ontbreekt vaak. Aangezien de verwachting is dat hulpverleners steeds vaker met een dergelijk besluit geconfronteerd zullen worden, was een handreiking nodig.’ Bewust afzien van eten en drinken kan een uitkomst zijn voor patiënten die niet meer willen leven. Van Deijck: ‘Het wordt niet beschouwd als zelfdoding maar als zelfbeschikking, vergelijkbaar

Mondverzorging De hulpverlening zal gericht zijn op het verlichten van lijden en het begeleiden van naasten. ‘In de beginfase kunnen mensen met honger en dorstgevoelens kampen. Het hongergevoel verdwijnt echter snel. Dorst kan bestreden worden met mondverzorging, waarbij de mond met een nevelspuit of gaasjes vochtig wordt gehouden.’ Binnen dagen verzwakt de patiënt, en als deze niet of nauwelijks drinkt, zal de dood meestal binnen één tot twee weken intreden. Het lijkt een akelige

dood, sterven door gebrek aan eten en drinken, maar volgens Rogier van Deijck is dat niet zo. ‘Als gevolg van het vasten maakt het lichaam morfineachtige stoffen en komen zogenoemde ketonlichamen vrij, stoffen die een verdovend effect hebben. Ook zullen door het ontbreken van vochtinname afvalproducten van het lichaam zich stapelen. Hierdoor komt de patiënt in een versufte, wat dromerige toestand die als niet-onaangenaam wordt ervaren. Met ondersteuning en begeleiding van de patiënt en naasten door hulpverleners hoeft stoppen met eten en drinken dan ook geen lijdensweg te zijn.’ De handreiking is te downloaden via knmg.artsennet.nl (> publicaties) en via ukonnetwerk.net/nieuws.

Transmuraal Palliatief Team Noord-Limburg Rogier van Deijck is bezig met het afronden van zijn promotieonderzoek met het onderwerp palliatieve sedatie. Hij is ook lid van het Transmuraal Palliatief Team Noord-Limburg. Dit team ondersteunt zorgprofessionals – verpleegkundigen, verzorgenden, (huis)artsen, medisch-specialisten en specialisten ouderengeneeskunde – die vragen hebben over een patiënt in de palliatieve fase. Te denken valt aan vragen over symptoombestrijding, psychosociale problemen, ethische dilemma’s, inzet van hulpmiddelen, coördinatie van zorg en spirituele en zingevingsproblemen. Ook vragen over patiënten die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen kunnen worden voorgelegd. De vragen worden besproken binnen een multidisciplinair team van in palliatieve zorg gespecialiseerde verpleegkundigen en artsen en snel beantwoord. Het consultatieteam is op werkdagen tussen 8.30 en 17.00 uur bereikbaar via 06-15414237.

Wijkverpleegkundige: een zwaar maar prachtig beroep

Door Paul Peijnenburg

Flexibele duizendpoten gevraagd Een hardnekkig misverstand wil dat er in de zorg alleen maar minder banen komen. Door de toenemende complexiteit van zorg neemt de behoefte aan goed opgeleide medewerkers juist toe. Neem alleen al de wijkverpleegkundigen. Voor enthousiaste mensen met de juiste diploma’s heeft De Zorggroep met regelmaat vacatures. Maar wat wordt er van zo’n moderne wijkverpleegkundige anno 2015 eigenlijk allemaal gevraagd? Kwintez vroeg het Marril Korsten, teamleider Groene Kruis Wijkverpleging in Weert en Nederweert. Nog niet zo lang geleden kopte dit blad dat de wijkzuster terug is van weggeweest. Voor veel mensen in dit nobele vak is dat een verademing. Doordat de rol van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) begin dit jaar veranderd is, is de wijkverpleegkundige nu weer verantwoordelijk voor het indiceren van zorg aan de cliënt en het maken van afspraken met hem. ‘Een uitdaging’, stelt Marril Kosten, teamleider Groene Kruis Wijkverpleging. ‘Hiermee keren we terug naar de bedoeling en de essentie van ons werk als wijkverpleegkundigen: cliënten precies de zorg geven die ze nodig hebben. Niet meer, niet minder.’

Zelfstandig Samen met cliënt en mantelzorgers bespreekt de wijkverpleegkundige de zorgvraag en wat zij hierin zelf kunnen betekenen. ‘Op die manier stimuleert de wijkverpleegkundige en haar team de zelf- en samenredzaamheid. Deze aanpak stelt cliënten in staat om zo goed, lang en zelfstandig mogelijk thuis in de eigen omgeving te blijven wonen op een zowel verantwoorde als veilige manier.’ Van wijkverpleegkundigen wordt veel verwacht. Zij werken in zelfstandige teams, waarbij de teamleden gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor de geboden zorg.

Teamleider Groene Kruis Wijkverpleging Marril Korsten: ‘Cliënten precies de zorg geven die ze nodig hebben, niet meer, niet minder.’ Zij bespreken met elkaar de beste aanpak en verdelen en plannen de werkzaamheden onderling. ‘Dit alles’, zegt Marril, ‘vraagt een behoorlijke mate van flexibiliteit van iedereen. Waarbij de wijkverpleegkundigen bovendien te maken hebben met ketensamenwerking, zoals bijvoorbeeld met huisartsen en specialisten. Zij krijgen een steeds grotere rol als regisseur en coördinator in de zorg rondom een cliënt. Daarbij vraagt de toenemende complexiteit van zorg ook om meer kennis waar het gaat om specifieke verpleegtechnische handelingen. Uiteraard worden ze daarom geregeld bijgeschoold.’ Prachtig vak ‘Wij zoeken dus eigenlijk flexibele duizendpoten’, zegt Marril. Volgens

haar maakt juist de grote mate van verantwoordelijkheid en ruimte voor initiatief het beroep van wijkverpleegkundige zo mooi. Tegelijkertijd is zij niet blind voor de werkdruk die dit alles met zich meebrengt. ‘Je moet inderdaad sterk in je schoenen staan. Belangrijk is dat je intrinsiek gemotiveerd bent om het vak uit te willen oefenen. Door enthousiasme draag je samen met je team je werkplezier naar een hoger niveau. Dus ook je vak! En het mooie is dat we door die enthousiaste werkhouding al menig stagiaire aan ons hebben weten te binden. Maar we kunnen nog meer mensen gebruiken. En, mits goed ondersteund, is het vak van wijkverpleegkundige zonder twijfel het mooiste dat er is.’

Werken bij De Zorggroep http://www.werkenbijdezorggroep.nl/ www.werkenbijdezorggroep.nl

Vacatures Vacatures

Werken & Leren Uitgebreid zoeken

Vrijwilligerswerk

Arbeidsvoorwaarden

Vakantie- en Weekendwerk

Interne vacatures

Collega’s

Contact

Sollicitatieprocedure

Ben jij hart genoeg?

Wijkverpleegkundigen leren zelf indiceren Cliënten die verpleging of persoonlijke verzorging nodig hebben, krijgen deze zorg vanaf 2015 niet meer via de AWBZ maar via de zorgverzekeraar vergoed. Als gevolg van deze verandering, krijgt de wijkverpleegkundige een belangrijker rol in het zorgplan. Zo worden zij verantwoordelijk voor het indiceren van de zorg. Nu het CIZ dit niet meer doet, zijn het de wijkverpleegkundigen die de balans moeten vinden tussen vragen en behoeften van een cliënt en professioneel handelen. Met het oog hierop volgen honderd verpleegkundigen niveau 5 hiervoor in Bösdael momenteel een opleiding. De opleiding leert ze hoe ze moeten indiceren. Zelfmanagement, het inzetten en ondersteunen van het netwerk van de cliënt en de betekenis hiervan voor het eigen handelen als professional, zijn enkele van de thema’s die gedurende zes dagdelen in de opleiding werden aangeboden. Aan het einde vindt een praktijktoets plaats.

Uitgelicht

Werken bij De Zorggroep

Alle vacatures >

oep.nl w.werkenbijdezorggr Binnenkort online: ww De Zorggroep staat met een keur van zorgdiensten en vele woon- en zorgcentra klaar voor iedereen in Noord- en Midden-Limburg die zorg nodig heeft, van jong tot oud. Hiernaast vind je een overzicht van onze actuele vacatures. Staat er op dit moment geen vacature bij die bij jou past, stuur ons dan een open sollicitatie. Je krijgt dan automatisch een bericht als we een vacature hebben die wel aansluit bij je opleiding, ervaring of persoonlijke wensen.

15.017 Verzorgenden IG

Lokatie: Horst-Venray

15.018 Verpleegkundige


Verzorgende Uitgebreid zoeken >

Gemeente Roermond Zoek

Groene Kruis Thuiszorg 20-28 uur per week

15.044 Verpleegkundige niv 4

Groene Kruis Thuiszorg 20-32 uur per week

Regio: Roermond

15.018 Verpleegkundige


Werken & Leren

Vrijwilligerswerk

Mobiliteitscentrum 3 tot 28 uur per week

15.043 Verzorgende IG

Regio: Roermond

Functiecategorie


Verpleegkundige C


Vakantiewerk

Benieuwd naar vacatures? Kijk voor deze en andere vacatures in de zorg op de website van De Zorggroep www.dezorggroep.nl of raadpleeg de facebookpagina ‘Werken bij De Zorggroep’. Kwintez pag 11

De Witte Steen


Mini-woonwijk met toekomst Het vernieuwde complex biedt plaats aan tweeënveertig appartementen en twee groepswoningen voor mensen met meervoudige beperkingen die veelal zijn veroorzaakt door niet-aangeboren hersenletsel. Ruim een jaar geleden verhuisden bewoners van De Witte Steen van hun tijdelijk onderkomen in het oude Martinushof in Tegelen naar de nieuwbouw in het Auxiliatrixpark in Venlo. Hoe is het hen sindsdien vergaan? Teamleiders Henny Wismans en Pieter van Heugten blikken terug op een enerverende periode. ‘Het is prachtig om te zien hoe cliënten steeds vaker eigen verantwoordelijkheid nemen...’ In het voorjaar van 2012 viel de oudbouw van De Witte Steen ten prooi aan sloophamers. De twee woonafdelingen Hoefslag en Tweesprong maakten plaats voor 42 appartementen en twee groepswoningen. In de winter van 2013 namen de bewoners hier hun intrek. Maar er veranderde meer. Waar mogelijk leveren kleinschalige teams in toenemende mate aanvullende zorg in plaats van deze volledig over te nemen. De filosofie daarachter is een heldere: het is ieders goed recht om in weerwil van beperkingen méns te zijn en zo zelfstandig mogelijk te leven, in een veilige omgeving, met privacy en voldoende bewegings- en keuzevrijheid. De nieuwbouw draagt volgens teamleiders Henny Wismans en Pieter van Heugten hieraan in hoge mate bij. In hun nopjes ‘Voorheen’, zo zegt Henny, ‘hadden cliënten een eigen kamer, maar geen eigen badkamer. Ook de huiskamer deelden ze. Nu woont driekwart van de bewoners op zichzelf in een mooi zorgappartement met een eigen zit-slaapkamer, keukentje, douche en toilet. Cliënten die niet individueel kunnen wonen, verblijven in de twee groepswoningen. Daar hebben ze weliswaar nog steeds een gezamenlijke woonkamer, maar die voldoet wel aan de eisen van deze tijd. Ook de eigen kamer is aanmerkelijk rianter dan die ze voorheen bewoonden. Het overgrote deel is daarmee erg in zijn nopjes.’ Dit laatste wordt volgens Pieter gestaafd door een opvallende pag 12 Kwintez

daling van het aantal meldingen van incidenten van cliënten (Mic-melding) of van medewerkers (Mim-melding). ‘Waar voorheen cliënten samen zaten in de huiskamer en dan bijvoorbeeld ruzie konden maken over wat er op tv kwam of wie de afstandsbediening had, hebben ze nu een kamer met een eigen televisie. Er lijkt in de nieuwbouw een enorme rust in het gedrag van de meeste bewoners te zijn gekomen. Bovendien zijn de bewoners stuk voor stuk zelfstandiger geworden. Ze nemen meer de regie over hun eigen leven. Dat zien we niet alleen zelf, dat horen we ook terug van medewerkers en familieleden. Grotere zelfstandigheid ‘Natuurlijk’, vult Henny aan, ‘zijn er altijd cliënten waar je extra oog voor moet houden. Die je echt moet stimuleren om ook eens uit hun appartement te komen. Maar die zijn op één hand te tellen. De rest zoekt gezelschap en vertier echt wel op. Is het niet binnen het eigen appartementengebouw, dan wel bij de buren of in het activiteitencentrum. Ook zoeken

cliënten meer dan voorheen contact buiten De Witte Steen. We zijn immers geen gesloten instelling. Zo kunnen cliënten, ondanks hun vaak vrij forse beperkingen, alleen naar de stad. Er zijn er die met hun elektrische rolstoel naar Tegelen gaan om daar in het centrum te winkelen en trots terugkomen als dat gelukt is. Dat is een direct gevolg van die grotere zelfstandigheid.’ ‘Houd je je hart dan niet soms vast?’, vragen we. Pieter lacht. ‘Uiteraard overwegen we constant of iets wat een cliënt wil wel veilig is. Of verantwoord. Maar De Witte Steen is en blijft een open instelling. Dat was vroeger, in de oudbouw, anders. Dan kwam het vaker voor dat de medewerker de cliënt toch beperkte. Het gezag van de staf gold toen ook nadrukkelijker. Als wij niet wilden dat iets gebeurde, gebeurde het niet. Natuurlijk grijpen we nog steeds in als een cliënt een gevaar voor zichzelf of de omgeving vormt, maar we proberen wel steeds nadrukkelijker los te laten. En dat blijkt wonderwel te werken.’

Hoeskamer Overigens hoeven bewoners het niet altijd buiten de poorten te zoeken: De Witte Steen biedt zelf volop activiteiten. Zo leren bewoners op de arbeidsparticipatie in wasserij, bakkerij, het centrum voor alternatieve arbeid of de muziekband de waarde van hun aandeel in arbeid kennen. Ook krijgen ze hulp bij individueel wonen. Hierin worden activiteiten aangeboden die erop gericht zijn cliënten zo lang mogelijk zelfredzaam te houden. Uiteraard is er een uitgebreid aanbod van creatieve activiteiten als kookbeleving, tekenen, schilderen en een beautygroep. Daarnaast zijn er de sociale activiteiten. Deze worden vooral aangeboden en begeleid door vrijwilligers die aan De Witte Steen verbonden zijn. Voorbeeld hiervan is de maandelijkse Hoeskamer, een project van een Venlose vriendengroep. ‘Ik ben’, besluit Henny, ‘er erg trots op dat alles wat ooit op papier is uitgedacht langzaam materialiseert. Onze teams en vrijwilligers hebben er hard aan gewerkt om dat zo neer te zetten.’

Volgens teamleiders Henny Wismans en Pieter van Heugten draagt de nieuwbouw eraan bij dat cliënten zelfstandiger kunnen leven.

Professionals in beeld Binnen De Zorggroep werken ruim achtduizend zorgprofessionals en zo’n drieduizend vrijwilligers. In deze rubriek stellen wij enkele van hen aan u voor.

Deze keer: Christel Jacobs en Susan Derikx Team Gespecialiseerde Verpleging


Het is volgens professionals Christel Jacobs en Susan Derikx de kunst om niet de in hun werk zo belangrijke technologie maar de patiënt centraal te stellen.

‘Soms zijn we een soort verlossers’ Mensen die langdurig of ernstig ziek zijn, hebben vaak baat bij specialistische zorg. Groene Kruis Thuiszorg biedt deze thuis in de vorm van gespecialiseerde verpleging. Het team dat daarvoor verantwoordelijk is, bestaat nu vijftien jaar. De verpleegkundigen Christel Jacobs en Susan Derikx geven een kijkje achter de schermen. ‘Soms zijn we een soort verlossers...’

Daar leerden we niet alleen alles over infuustechnologie, maar werden ook geschoold in het begeleiden en adviseren van andere medewerkers van Groene Kruis Thuiszorg en mantelzorgers. Maar daarmee waren we er nog niet. Tot op de dag van vandaag worden we continu bijgespijkerd over nieuwe technologische ontwikkelingen. En dat is geen overbodige luxe. Want die ontwikkelingen gaan razendsnel.’

Rond de eeuwwisseling werd de vraag naar complexe medische zorg aan huis steeds dwingender. Enerzijds kwam dit doordat ziekenhuisbedden steeds duurder werden. Anderzijds bestond er bij cliënten een toenemende behoefte om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. De Zorggroep anticipeerde op deze ontwikkeling door in 2000 het Team Gespecialiseerde Verpleging (TGV) in het leven te roepen. Het team werkt intensief samen met ziekenhuisspecialisten, huisartsen en wijkverpleging.

Susan versterkte het team, dat in totaal tien collega’s kent en vooral actief is in Noord-Limburg, acht jaar geleden. Ze is erg ingenomen met haar werk. Met name de enorme afwisseling spreekt haar aan. ‘Gemiddeld is vijftig procent van onze werkzaamheden curatief en vijftig procent palliatief. Enerzijds speel je een rol in het genezingsproces van de cliënten, anderzijds kom je in situaties waarbij je een cliënt helpt zo menswaardig mogelijk te sterven. Je wordt dus nogal eens heen en weer geslingerd tussen emoties. Daarom is het zo belangrijk dat je deel uitmaakt van een hecht team. Je weet dat je elkaar ’s nachts kunt bellen als je je verhaal kwijt wilt.’

Continu bijspijkeren Christel Jacobs was hierbij van begin af aan betrokken. ‘Door de groeiende vraag werd het TGV, dat aanvankelijk Team Thuiszorg Technologie heette, losgemaakt van de wijkteams. We startten met dertien verpleegkundigen Niveau 4 en 5, die allemaal een opleiding in Utrecht gingen volgen.

Total Pain Concept Op de vraag welke eigenschappen je als gespecialiseerd verpleegkundige moet hebben om je werk goed te

kunnen doen, antwoordt Christel: ‘Het is de kunst om niet de techniek centraal te stellen maar de patiënt. We anticiperen steeds op wat komen gaat. Stel dat een huisarts belt voor een nieuwe cliënt. Dan vragen we allereerst naar het ziektebeeld en de specifieke pijnklachten. Ook willen we weten wat er al met die pijn is gedaan. Op grond van onze ervaring en kennis door de opleidingen, weten we echter dat het niet alleen de pijn is die voor klachten zorgt. Ook misselijkheid, angst en verwardheid kunnen factoren zijn. Samen vormt dit het zogeheten Total Pain Concept. Door er op die manier naar te kijken, kun je mensen het meeste comfort bieden.’ Comfort is, of het nou gaat om palliatieve of curatieve ondersteuning, sowieso een sleutelwoord. De komst van de zogeheten PICC-lijn heeft bijvoorbeeld voor veel verlichting bij patiënten gezorgd. Zes jaar geleden werd deze infuustechniek door het Team Gespecialiseerde Verpleging in gebruik genomen. Tot dan werd medicatie via een perifeer infuus toegediend. Dit veroorzaakte vaak schade aan bloedvaten, iets wat vooral in de thuissituatie zeer onwenselijk is. De door de radioloog ingebrachte PICC-lijn, die via de bovenarm naar de grote holle ader in de borstkas loopt, zorgt ervoor dat

medicijnen op een veilige en nietpijnlijke manier kunnen worden toegediend. Vrijheid ‘Wat ook veranderd is’, zegt Susan, ‘is het aantal momenten dat we de cliënt zien. Vroeger bezochten we die wel vier keer op een dag, en dan soms ook nog ’s nachts. Tegenwoordig werken we vaak met pompjes. Die verstrekken zelf op de juiste momenten een nieuwe dosis antibiotica. Bovendien zijn ze zo klein dat mensen ze bij zich kunnen dragen. Die ontwikkeling geeft ze veel meer vrijheid.’ Hoewel het aantal bezoekmomenten per cliënt is gedaald, nam het aantal cliënten in absolute zin wel toe. Bovendien heeft het TGV ook cliënten van collega-zorgorganisaties in portefeuille. ‘We maken’, zo zegt Christel, ‘heel veel kilometers in ons vak. Ik betrap me er dan wel eens op dat ik tegen mijn stuur zit te praten, gewoon om even af te reageren. Want het vak is weliswaar het mooiste dat er is, maar kan ook zwaar zijn op momenten. Echt, als mijn stuur zou kunnen vertellen...’

Kwintez pag 13

Kersten Hulpmiddelenspecialist

Samen maken we de toekomst

Bij Kersten Hulpmiddelenspecialist hebben we niet alleen het breedste assortiment aan hulpmiddelen, we bieden ook de beste totaaloplossingen en service waarmee we u ontzorgen.

Unica heeft een schat aan ervaring in de zorgsector en de gezondheidszorg. Met 16 vestigingen, van Groningen tot Maastricht, werkt Unica mee aan nieuwbouw en renovatie van ziekenhuizen, verzorgingshuizen en verpleeginstellingen. Onze kracht? Wij ontzorgen onze opdrachtgevers met innovatieve en duurzame oplossingen, optimale communicatietoepassingen en een comfortabel en vooral ook veilig werken woonklimaat. Zo maken we samen de toekomst.

www.unica.nl Unica Venlo Vasco da Gamaweg 2 Postbus 3188 5902 RD Venlo T (077) 46 77 000

Naast het leveren van hulpmiddelen bieden wij ook uitstekende diensten zoals: onderhoud, depotbeheer en nog veel meer. Kijk voor het volledige aanbod op:

Kerstenzakelijk.nl

Voor de beste oplossingen in HR, ﬁnance, BI, vastgoed en facilitair

AAG is hét advies- en shared service center voor zorg en welzijn. AAG zorgt voor een optimale bedrijfsvoering met de beste oplossingen in HR, ﬁnance, BI, vastgoed en facilitair. Kijk voor meer informatie op www.aag.nl

Payroll & HRM Services - Financial Services Vastgoed & Facilitair - Informatiemanagement 073 - 640 97 77

pag 14 Kwintez

www.aag.nl

Samen succesvol

Handen op elkaar voor vrijwilligersproject Zorggroep Door Paul Peijnenburg

Recent presenteerde De Zorggroep haar project Betekenisvol ontmoeten tijdens de landelijke manifestatie Vitaliteit ontmoet kwetsbaarheid in de Fokkerterminal in Den Haag en kreeg daarvoor alle handen op elkaar. Het blad Nestor van de KBO besteedt er binnenkort zelfs uitgebreid aandacht aan. In 2013 stelden Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK 1,4 miljoen euro beschikbaar voor initiatieven die de ontmoeting tussen kwetsbare ouderen en vitale senioren stimuleren. Van de 380 aanmeldingen werden er 38 gehonoreerd. Twee daarvan kwamen van zorginstellingen, waaronder De Zorggroep. In het project Betekenisvol Ontmoeten bezorgen vitale 55+’ers bewoners van Zorggroeplocaties een aangename ochtend of middag, en versterken op die manier de kwaliteit van leven van beide groepen. Inmiddels

vonden meer dan tweehonderd ontmoetingen plaats en wordt het project uitgerold in het hele werkgebied van De Zorggroep. Fondsenwerver Wilma Matheij van De Zorggroep hierover: ‘Met dit bijzondere project halen wij een nieuw soort vrijwilliger in huis. 55+’ers die niet elke week op een vast tijdstip koffie willen inschenken in het verzorgingstehuis, maar wel eenmalig hun specifieke talent willen matchen met de behoeften van bewoners. Mensen die graag wandelen bijvoorbeeld, knutselen, fietsen, koken of tuinieren, en die dat graag een keer willen doen met een bewoner. Maatwerk dus. Het mooie is dat steeds meer mensen die zo’n ontmoeting hebben gehad bij ons aankloppen en hun vrije tijd nogmaals ter beschikking stellen. Met het geld van beide fondsen hebben we een projectcoördinator kunnen aanstellen die aan de hand van

Colofon Kwintez is het magazine van De Zorggroep voor haar externe relaties. Het magazine verschijnt viermaal per jaar in een oplage van 4.000 exemplaren en wordt verspreid via controlled circulation. Overname van artikelen, of delen daarvan, is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever.

Advertenties Anny van Mosseveld De Zorggroep, PR & Communicatie Postbus 694, 5900 AR Venlo T 077 - 355 96 64 F 077 - 352 16 50 E [email protected]

Uitgever De Zorggroep PR & Communicatie Postbus 694, 5900 AR Venlo T 077 - 355 96 64 F 077 - 352 16 50 E [email protected] www.dezorggroep.nl

Redactie Nikit Rempkens (hoofdredacteur) Peter Hamerslag (eindredacteur) Paul Peijnenburg

ISSN: 1876-8385

Vormgeving en druk Marcand - reclame, marketing en vormgeving, Venlo

Realisatie Derix*Hamerslag, bureau voor redactionele producties, tekstwerk en communicatieadvies, Beek

Fotografie Mediafotografie Lé Giesen Archief De Zorggroep

een steeds groter wordende database vraag en aanbod op elkaar afstemt. Inmiddels zijn we zover dat we de betekenisvolle ontmoetingen Zorggroepbreed kunnen aanbieden.’ Er is onlangs een film gemaakt die drie van deze ontmoetingen vastlegt. ‘Op die manier’, zegt Wilma, ‘krijgen

andere locaties in het werkgebied van De Zorggroep een goed beeld van wat voor bijzonders onze collega’s in Peel en Maas hebben weten te realiseren. En niet alleen die andere locaties. Ook buiten onze organisatie bestaat belangstelling voor het concept. Dit concept kan dus landelijk verkocht worden.’

Column

Timmeren Sinds januari is er veel veranderd in de langdurige zorg. Ook voor de klanten en medewerkers van De Zorggroep. De overhevelingen van AWBZ naar Wlz, ZVW en Wmo zijn inmiddels drie maanden ‘oud’. Over deze ontwikkelingen is veel gezegd en geschreven. Vooral over wat niet of nog niet goed gaat. Ook voor ons is het wennen en zoeken. Ook hier zijn zaken nog niet honderd procent duidelijk. Ook wij moeten nog veel praktisch oplossen. Door de commotie daarover zou je bijna vergeten dat de veranderingen bedoeld zijn om ook in de toekomst de best mogelijke zorg te kunnen blijven bieden. Aan mensen die die zorg echt nodig hebben. Daar wil ik nu ook eens graag op wijzen! Op verbeteringen, flexibilisering en innovatie in de langdurige zorg voor kwetsbare ouderen.

begin van de vorige eeuw. Lang geleden ingericht voor wat toen moderne zorg voor ouderen was. Vierpersoons kamers, smalle gangen en kleine ruimtes. Tegenwoordig een onbruikbaar gebouw. We moesten kiezen: het gebouw verlaten of ingrijpend vernieuwen. Timmeren is het dus geworden! In de loop van 2016 kunnen mensen met forse (somatische) beperkingen zodoende terecht in een moderne setting, maar wel gerealiseerd in een gebouw met karakter en historie. Een toekomstbestendige voorziening in het centrum van Venray, waar nieuwbouw ondenkbaar is. De gemeenschap, bewoners en medewerkers zijn er trots op. En wij dus ook!

Wouter van Soest Voorzitter Raad van Bestuur

De Zorggroep blijft immers in 2015 waar mogelijk aan de weg timmeren met bestaande en nieuwe partners. Los van verander(en)de regels en financiering. Voorbeelden zijn in dit nummer volop te vinden. Lees maar eens de artikelen over onze deelname aan wetenschappelijk onderzoek en over samenwerking in de Veiligheidsregio. Ook wijs ik graag op het bericht over somatische zorg in Beukenrode. Het is een mooi voorbeeld van zorgvernieuwing op basis van steeds zwaarder wordende zorg door de bouw van een nieuw verpleeghuis in een oud pand. Beukenrode is een klooster uit het Kwintez pag 15

Adv_190 x 125_Kwintez_Opmaak 1 19-03-13 15:38 Pagina 1

wonen I werken I onderwijs I zorg I vrije tijd

Aandacht Bouwbedrijven Jongen • Aannemersbedrijf Jongen BV, Landgraaf • Aannemersbedrijf Louis Scheepers BV, Roermond • Aannemersbedrijf Jongen Venlo BV, Venlo • Bouwontwikkeling Jongen BV, Maastricht-Airport www.bouwbedrijvenjongen.nl

een

onderneming

Bouwen voor mensen

De energie van morgen vraagt vandaag om slimme, duurzame en kostenbesparende energieoplossingen.

ver vooruit in duurzame technologie cofely-gdfsuez.nl

Wetenschap aan het bed. Samenwerking in de Veiligheidsregio. Op de bres voor evidence-based care. Flexibele duizendpoten gevraagd

Recommend Documents