Wet versterking bestuur pensioenfondsen
Presentatie voor het Platform Deelnemersraden
Drs. Harrie J.P. Penders 12 april 2013
Leerdoelen •
inzicht bieden in het wetsvoorstel (sheet 3 – 24)
•
inzicht bieden in de impact van dit voorstel op de bestaande situatie (sheet 25 – 37)
1
PFG is geëvalueerd en wetgeving is voorbereid • kernthema’s zijn: – versterking deskundigheid bestuur en intern toezicht – adequate vertegenwoordiging van alle risicodragers door versterking van de positie van deelnemers en pensioengerechtigden – stroomlijning van taken en organen
2
Uitgangspunten wetgever • niet polderen, maar checks and balances • effectief intern toezicht: intensief en onafhankelijk • zeggenschap aan risicodragende partijen • deelname van gepensioneerden in het bestuur maakt medezeggenschap via andere organen overbodig • meer ruimte voor onafhankelijke deskundigen in het bestuur
3
Keuze uit drie bestuursmodellen
• paritair bestuursmodel: evenwichtige vertegenwoordiging van werkgever, werknemers en gepensioneerden • onafhankelijk bestuursmodel: bestuur bestaat uit beroepsbestuurders; stakeholders in belanghebbendenorgaan • gemengd bestuursmodel: one tier board
4
Overzicht: besturingsmodellen, intern toezicht en medezeggenschap Besturingsmodel
Paritair
Onafhankelijk
Gemengd (One-tier board)
Intern toezicht
BPF: RvT
Medezeggenschap en verantwoording
Deelnemers- en gepensioneerdenraad
OPF: RvT of VC
(alleen verantwoording)
BPF: RvT
Belanghebbendenorgaan
OPF: RvT of VC
(medezeggenschap en verantwoording)
BPF en OPF: toezichthoudende bestuurders
Afhankelijk van variant
geen dubbele (mede)zeggenschap: • adviesrechten deelnemersraad vervallen • verantwoordingsorgaan vervalt
5
Samenstelling paritair bestuur
• in het paritaire bestuur zijn de belanghebbenden op een evenwichtige wijze vertegenwoordigd naar gelang zij risicodrager zijn: – maximaal 50% werkgevers
– maximaal 25% gepensioneerden – optioneel: maximaal 2 externe deskundigen • geldt zowel voor OPF-en als BPF-en
6
Samenstelling extern bestuur
• het externe bestuur bestaat uit ten minste twee bestuurders • de bestuurders zijn niet directe vertegenwoordigers van de belanghebbenden
7
Drie varianten gemengd model
Varianten
Samenstelling bestuur
Paritair gemengd
uitvoerend bestuur is paritair en het niet uitvoerend bestuur bestaat uit 3 externen
Onafhankelijk gemengd
uitvoerend bestuur bestaat uit 2 externen en het niet uitvoerend bestuur bestaat uit 3 externen
Omgekeerd gemengd
uitvoerend bestuur bestaat uit 2 externen en niet uitvoerend bestuur is paritair, plus een onafhankelijke voorzitter
Medezeggenschap en verantwoording
Deelnemers- en gepensioneerdenraad (alleen verantwoording)
Belanghebbendenorgaan (medezeggenschap en verantwoording)
Deelnemers- en gepensioneerdenraad (alleen verantwoording)
In praktijk vooral behoefte aan omgekeerd gemengd model: • •
externe bestuurders als uitvoerende bestuurders sociale partners als toezichthoudende bestuurders 8
Op zoek naar een andere balans
Wie bestuurt?
Wie toetst?
sociale partners
deskundigen
deskundigen
sociale partners
9
Beschrijving van de bestuursmodellen
op de volgende pagina’s worden weergegeven: – inrichting intern toezicht – inrichting medezeggenschap en verantwoording
10
Inrichting van het intern toezicht
• het intern toezicht voor een paritair of extern bestuur wordt bij een BPF* uitgeoefend door een raad van toezicht en bij een OPF door een raad van toezicht of een jaarlijkse visitatie door een visitatiecommissie • de raad van toezicht of de visitatiecommissie bestaat uit ten minste drie onafhankelijke personen • bij een gemengd model wordt het intern toezicht uitgeoefend door de niet uitvoerende bestuursleden * VC kan als BPF volledig is herverzekerd
11
11
Taken van de raad van toezicht zijn
• toezicht houden op het beleid van het bestuur, de algemene gang van zaken in het pensioenfonds, adequate risicobeheersing en evenwichtige belangenbehartiging door het bestuur • verantwoording afleggen over de uitvoering van de taken en de uitoefening van de bevoegdheden aan de stakeholders en in het jaarverslag • het bestuur met raad terzijde staan • het disfunctioneren van het bestuur melden aan de stakeholders 12
Raad van toezicht keurt bestuursbesluiten goed m.b.t.
• het jaarverslag en de jaarrekening, de profielschets voor bestuurders en het beleid inzake beloningen, met uitzondering van de beloning van de raad van toezicht • overdracht en overname van de verplichtingen van het pensioenfonds • liquidatie, fusie of splitsing van een pensioenfonds • samenvoeging van pensioenfondsen
13
Taken van de visitatiecommissie zijn
• toezicht houden op het beleid van het bestuur, de algemene gang van zaken en adequate risicobeheersing door het bestuur
• legt verantwoording af over de uitvoering van de taken aan de stakeholders en in het jaarverslag
14
Deelnemers en gepensioneerdenraad verplicht bij paritair modellen • in de raad zijn de deelnemers en de pensioengerechtigden evenredig op basis van onderlinge getalsverhoudingen vertegenwoordigd • ook vertegenwoordigers van gewezen deelnemers kunnen zetels krijgen • de raad heeft bevoegdheden: – alle verantwoordingstaken – recht op overleg met het interne toezicht – beperkte adviestaken
15
De raad adviseert over • het beleid inzake beloningen • de vorm en inrichting van het intern toezicht • de profielschets voor leden van de raad van toezicht
• het vaststellen en wijzigen van een interne klachtenen geschillenprocedure • het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid • de raad adviseert het bestuur naar aanleiding van de melding van disfunctioneren van het bestuur
16
Belanghebbendenorgaan verplicht bij (gemengd) extern bestuur • het belanghebbendenorgaan is paritair samengesteld – overeenkomstig de bepalingen voor het paritair bestuur • het belanghebbendenorgaan heeft bevoegdheden: – recht op overleg met het interne toezicht – alle verantwoordingstaken – uitgebreide adviesrechten – goedkeuringsrechten
17
Belanghebbendenorgaan adviseert over
• het nemen van maatregelen van algemene strekking • wijziging van statuten en reglementen • vaststelling van het jaarverslag, de jaarrekening en de actuariële en bedrijfstechnische nota • gehele of gedeeltelijke overdracht of overname van verplichtingen
• liquidatie, fusie of splitsing • het sluiten, wijzigen of beëindigen van een uitvoeringsovereenkomst
18
Belanghebbendenorgaan adviseert over (vervolg 1)
• het omzetten van het pensioenfonds in een andere rechtsvorm • een overeenkomst van uitbesteding • samenvoeging van fondsen (multi opf) • het beleid inzake beloningen • de vorm en inrichting van het intern toezicht
• de profielschets voor leden van de raad van toezicht
19
Belanghebbendenorgaan adviseert over (vervolg 2)
• het vaststellen en wijzigen van een interne klachtenen geschillenprocedure • het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid • het belanghebbendenorgaan adviseert het bestuur naar aanleiding van de melding van disfunctioneren van het bestuur
20
Belanghebbendenorgaan keurt bestuursbesluiten goed m.b.t. • het strategische beleggingsbeleid • de premie • het vaststellen en wijzigen van het toeslagbeleid
• vaststelling van een korte termijn en een lange termijn herstelplan • het terugstorten van premie of geven van premiekorting
• vermindering van de verworven pensioenaanspraken en pensioenrechten
21
Verantwoording afleggen geschied op uniforme wijze
• het bestuur legt verantwoording af over het beleid en de wijze waarop het beleid is uitgevoerd • de raad/het orgaan kan een oordeel geven over het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie, waaronder de bevindingen van het interne toezicht, over het door het bestuur uitgevoerde beleid, evenals over beleidskeuzes voor de toekomst
• dit oordeel wordt, samen met de reactie van het bestuur, bekend gemaakt en in het jaarverslag opgenomen
22
Bestuursmodel en intern toezicht bij beroepspensioenfondsen • het bestuursmodel wijzigt niet (beroepsgenoten vormen het bestuur) • het intern toezicht bij een beroepspensioenfonds wordt uitgeoefend door een raad van toezicht of door jaarlijkse visitatie of door niet uitvoerende bestuursleden
23
Verantwoording bij beroepspensioenfondsen
• een deelnemers- en gepensioeneerdenraad wordt verplicht bij de beroepspensioenfondsen
24
2.
Mogelijke impact op huidige situatie
huidige situatie (sheet 26 – 37)
mogelijke impact (sheet 27 – 34)
25
Huidige situatie bij veel pensioenfondsen de huidige besturen zijn meestal paritair samengesteld (al dan niet met een onafhankelijke voorzitter) bij de meeste fondsen is de huidige PFG ingevoerd 43% van de fondsen heeft een deelnemersraad
26
Inrichting huidige governance en medezeggenschap (ultimo 2011; cijfers DNB-statistieken) totaal aantal fondsen
412
100%
verantwoordingsorgaan intern toezicht
391
95%
396
97%
VC: 350
VC: 85%
RvT: 20
RvT: 5%
One tier: 19
One tier: 5%
Audit: 7 176
Audit: 2% 43%
deelnemersraad
27
Impact: eisen (voor bestuursleden) ten aanzien van beleid ten minste twee natuurlijke personen bepalen het dagelijks beleid van een pensioenfonds de personen die het beleid van een pensioenfonds bepalen of mede bepalen richten zich bij de vervulling van hun taak naar de belangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, andere aanspraak-gerechtigden, de pensioengerechtigden en de werkgever en zorgen ervoor dat dezen zich door hen op evenwichtige wijze vertegenwoordigd kunnen voelen
28
Impact: verscherping van deskundigheidstoets toetsing (en hertoetsing) naar individuele deskundigheid van beleidsbepalers wordt geëxpliciteerd, waarbij het samenstel en het functioneren van het collectief van beleidsbepalers een onderdeel van deze toetsing zal blijven de nieuwe geschiktheidstoets zal gaan gelden voor alle (mede)beleidsbepalers (waaronder leden van het belanghebbendenorgaan en de raad van toezicht) bij het pensioenfonds en de visitatiecommissie
29
Impact: mogelijkheid tot weigeren kandidaatbestuurder • het is van belang dat het bestuur een kandidaatbestuurder kan weigeren indien deze naar het oordeel van het bestuur niet aan de eisen van deskundigheid voldoet. Dit geldt zowel voor de benoeming van werkgevers- of werknemersvertegenwoordigers in het bestuur als voor pensioengerechtigden. Ook heeft dit betrekking op onafhankelijke kandidaatbestuursleden • in het onderhavige wetsvoorstel is daarom een wettelijke weigeringsgrond voor het bestuur opgenomen
Impact: adequate vertegenwoordiging van risicodragers • het wetsvoorstel versterkt de zeggenschap van de deelnemers en pensioengerechtigden binnen de organisatie van het pensioenfonds. De wijze waarop dit is gebeurd verschilt per bestuursmodel en per orgaan
• pensioengerechtigden treden toe tot het paritaire bestuur van alle pensioenfondsen en dit niet afhankelijk te stellen van een schriftelijke raadpleging
Impact: adequate vertegenwoordiging van risicodragers (vervolg) • de deelname van jongeren: de regering is van mening dat binnen de bestuursgeleding van werknemers de vertegenwoordiging van andere leeftijdsgroepen, waaronder jongeren, een plaats hoort te hebben
• diversiteit binnen het paritair bestuur wordt gestimuleerd door het wettelijk voorschrift om te streven naar een zo evenwichtig mogelijke samenstelling van het bestuur • daarnaast is er voor alle organen van het fonds een rapportageverplichting van de samenstelling naar leeftijd en geslacht en de inspanningen gericht op bevordering van diversiteit
Verschilanalyse • de huidige deelnemersraden worden opgeheven
• de voorgestelde deelnemers- en gepensioneerdenraad heeft aanmerkelijk minder taken en bevoegdheden: – medezeggenschap (taak huidige deelnemersraad) wordt beëindigd – verantwoording afleggen (taak huidig verantwoordingsorgaan) wordt voortgezet – met beperkte adviesbevoegdheden (voornamelijk gericht op governance onderwerpen en niet op de medezeggenschap) werkgevers zijn niet vertegenwoordigd in de raad
Meer mag…………. • in het wetsvoorstel worden de minimale eisen opgenomen • er komt een pensioenfondscode met aanvullende principes • een “PFG plus model” is mogelijk: de pluselementen mogen niet in strijd zijn met de wet
