Werkwijzer Rechten en plichten. Met veel leuke banen bij jou in de regio!

Werkwijzer

2009

Rechten en plichten

el Met ve en an leuke b u bij jo in de regio!

Op zoek naar een leuke uitzendbaan?

Voor een leuke uitzendbaan ga je naar een uitzendbureau aangesloten bij de Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU). Dan weet je zeker dat je krijgt waar je recht op hebt, zoals een goed loon en vakantiedagen. Uitzendbureaus die ABU-lid zijn worden namelijk streng gecontroleerd op het naleven van de regels. Ga je voor zekerheid? Let dan op het ABU-logo voor je een uitzendbureau binnenstapt of kijk op www.abu.nl voor de ledenlijst.

St e r k voor uitzendwer k

Je eerste echte baan. Daar komt nogal wat bij kijken. Leuke dingen als nieuwe collega's, uitdagende projecten, je eigen werkplek en vakantiegeld. Maar ook minder leuke aspecten als overwerken, stress, rsi en pesten. Over al deze onderwerpen gaat dit boekje. De Werkwijzer is een serie brochures van de FNV met nuttige informatie en tips. In totaal verschijnen er vier verschillende titels: • Van sollicitatie tot contract • Werk en geld • Op de werkvloer • Rechten en plichten Heel veel succes met het vinden van je eerste echte baan. En als de FNV iets voor je kan betekenen, dan bel of mail je maar.

Een groet van

Agnes Jongerius Voorzitter Vakcentrale FNV

Colofon Uitgave:

FNV Vakcentrale



Afdeling Marketing & Communicatie



Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam. www.fnv.nl

Vormgeving:

The Fresh Connection, Koog a/d Zaan. www.the-fresh-connection.com

Druk:

Den Haag Media Groep, Rijswijk. www.dhmg.nl

Realisatie:

AddWork communicatie en acquisitie, Groningen. [email protected]

Opmaak:

Studio AddWork, Groningen. [email protected]

Bestelcode:

06-2009

Copyright:

© FNV 2009

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder toestemming van de FNV Vakcentrale. Acquisitie naar aanleiding van publicaties in de werkwijzer wordt niet op prijs gesteld.

3

Werken bij IHC Merwede betekent werken aan grootse projecten. We zijn wereldleider in de bouw van gespecialiseerd baggermateriaal en complexe custom-built-offshoreschepen. Vele tonnen staal die door jouw kennis en kunde tot leven komen. Want zonder jouw bijdrage – hoe klein ook – rolt er geen schip van de werf af. En die bijdrage wordt groot beloond. Naast uitstekende arbeidsvoorwaarden krijg je de kans om alles uit jezelf en je vak te halen. We stimuleren je ontwikkeling, groei en doorstroom. En in het tempo dat jij bepaalt. Want groter dan bij ons kun je niet worden.

Kijk voor actuele vacatures, traineeships en stage- en afstudeermogelijkheden op onze site.

www.ihcjobs.nl

Rechten en plichten Inhoudsopgave

Overeenkomsten en contracten

7

Werktijden en vakantie

16

Geld

17

Ziekte

21

Uitzendkrachten

23

Oproep- en min-maxcontracten

44

Startende ondernemers

47

De FNV

50

5

N E D N E I R V ? N E D R O W VRIENDEN WORDEN VAN COFELY DOE JE OP: COFELY.HYVES.NL

Werken in de techniek is mensenwerk. Bij Cofely, je kent ons misschien nog als GTI,

gaat het team dus altijd voor de techniek. Want mensen maken techniek mogelijk en niet andersom. Wil jij alvast kennis met ons maken? Word dan vriend op onze Hyves of neem eens een kijkje op onze website... voor je ergens anders iets tekent waar je spijt van krijgt. www.werkenbijcofely.nl

VER VOORUIT IN DUURZAME TECHNOLOGIE

WATNOU

STAGE?

REGEL HET GEWOON ZELF Jouw perfecte stage of leerbaan regel je op Stagemarkt.nl. Met 400.000 stageplaatsen bij meer dan 190.000 erkende stagebedrijven, dè online aanbieder van stages in het beroepsonderwijs.

AAN DE SLAG MET

STAGEMARKT.NL Stagemarkt.nl is een initiatief van de kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven.

Ben je ambitieus, een harde werker en wil je verder komen in het leven? Warmteservice is een succesvolle keten die verwarming, sanitair en alle installatiematerialen verkoopt. Wij hebben nu al meer dan 35 vestigingen in Nederland en openen binnenkort nog eens 5 nieuwe vestigingen. Wij zijn, voor een groot aantal van onze vestigingen, op zoek naar:

VERKOOPMEDEWERKERS Profiel: • vriendelijk, stipt, leergierig en doortastend • een afgeronde opleiding (VMBO-T of hoger) • ervaring in een verkoopfunctie is een pré (winkel of bouwmarkt) Geboden: • afwisselend werk in een enthousiast team • een goed salaris (40-50% boven min. salaris) • doorgroeimogelijkheden tot (assistent) bedrijfsleider • werken bij een dynamisch en succesvol bedrijf • een uitgebreid intern opleidingsprogramma

Kijk op warmteservice.nl voor info en sollicitatie

Rechten en plichten Als je gaat werken, heb je allerlei rechten en plichten. De regels hangen af van de werksituatie. Een oproepkracht heeft voor een deel met andere regels te maken dan iemand met een vaste baan. In dit boekje staat algemene informatie over je rechten en plichten, en specifieke informatie voor deeltijders, uitzend-, oproep- en tijdelijke krachten.

Overeenkomsten en contracten Wat is een arbeidsovereenkomst? Als je een baan hebt gevonden krijg je een arbeidsovereenkomst als aan drie voorwaarden wordt voldaan: • je hebt een baas • je krijgt loon • je hebt een werkverplichting

Kan ik werken zonder arbeidsovereenkomst? Je werkgever is verplicht om je binnen een maand na je indiensttreding een schriftelijke arbeidsovereenkomst te geven. Maar tot die tijd zijn mondelinge afspraken ook geldig. In ieder geval moet je werkgever zich houden aan de wettelijke regels voor het minimumloon, vakantiedagen en arbeidstijden. En als in het bedrijf een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) geldt, dan geldt die ook voor jou. In geval van nood kun je de mondelinge afspraken zelf op papier zetten met je handtekening eronder. Vraag je werkgever deze brief voor akkoord te ondertekenen. Je hoort regelmatig een loonstrook te ontvangen. In ieder geval bij de eerste uitbetaling en daarna minimaal wanneer er iets verandert in je loon en het bedrag op je loonoverzicht dus wijzigt. Bewaar je loonstroken als bewijs dat er een arbeidsovereenkomst is.

7

Voorbeeld van een arbeidscontract Ondergetekenden, ... gevestigd te ... hierna te noemen werkgever en ... wonende te ... hierna te noemen werknemer, verklaren het volgende overeengekomen te zijn.

• Werknemer treedt op .. /.. /.. in dienst van werkgever in de functie van ... De taken die bij deze functie horen zijn: ...

• De dienstbetrekking wordt aangegaan voor:

a. onbepaalde tijd b. bepaalde tijd, namelijk tot ...

• De proeftijd bedraagt ... weken/maanden (maximaal 2 maanden). Bij contracten korter dan 2 jaar geldt een maximum proeftijd van 1 maand, tenzij in de cao anders is bepaald.

• De opzegtermijn bedraagt 1 maand (regel bij een contract voor bepaalde tijd ook een tussentijdse opzeggingsmogelijkheid, anders kan je werkgever je aan de overeengekomen contractsperiode houden. In de cao kunnen afwijkende opzegtermijnen geregeld zijn.)

• De arbeidstijd van werknemer bedraagt ... uur per dag, gedurende ... dagen per week. De werkdag loopt van ... tot ... uur.

• De werknemer heeft recht op ... vakantiedagen per jaar, waarvan in overleg ... dagen achtereen moeten worden opgenomen.

• Het brutosalaris bedraagt ... per maand/week/dag/uur. De vakantietoeslag bedraagt ... procent van het brutoloon en wordt ieder jaar in de maand ... uitbetaald; indien dit niet mogelijk is, aan het einde van het dienstverband.

• De cao ... maakt onderdeel uit van deze overeenkomst (als er een cao van toepassing is).

• Plaats van de werkzaamheden is ... (adres vestiging). • Aldus in tweevoud opgemaakt en getekend op .. /.. /.. Werkgever

Werknemer

Let op: als een cao van toepassing is, mogen de regels van de individuele arbeidsovereenkomst hiermee niet in strijd zijn.

8

Ik kan alleen een tijdelijk contract krijgen. Mag dat? Een werkgever mag zelf weten of hij jou een vast of een tijdelijk contract aanbiedt. Daar kun je weinig tegen doen. De enige uitzondering is, wanneer in de cao van het bedrijf staat dat een contract voor bepaalde tijd alleen in specifieke situaties mag. Het gaat dan bijvoorbeeld om een project of vervanging van een zieke collega. In de cao kan ook staan dat een tijdelijk contract niet langer dan een bepaalde periode mag duren, bijvoorbeeld maximaal een jaar. Een minimumduur wordt meestal niet vermeld. In de cao zijn vaak regels over tijdelijke contracten opgenomen. Soms wordt afgeweken van de wettelijke regeling. Dat mag: de wet staat in veel gevallen een afwijking toe. Zorg er dus voor dat je de cao van het bedrijf onder ogen krijgt.

Wanneer loopt mijn tijdelijke contract af? In je contract staat een einddatum, eindsituatie of gebeurtenis. Op dat moment eindigt je tijdelijk contract. Er is geen opzegging voor nodig. Officieel heet dat: beëindigen van rechtswege.

Mag mijn werkgever mij ontslaan als het contract nog niet is afgelopen? Niet zomaar. Wil je werkgever je tussentijds ontslaan, dan moet hij eerst een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV WERKbedrijf. Wordt deze vergunning verleend, dan kan hij je ontslaan. Maar niet voordat de opzegtermijn is verstreken. Als er reden is voor ontslag op staande voet, bijvoorbeeld omdat je gestolen hebt, of een collega hebt mishandeld, dan heeft de werkgever geen vergunning nodig.

Weten hoe het nou precies zit met contracten? Surf naar www.workpower.nl 9

Help ons de oorlog uit een kindsoldaat te halen. Kijk op www.warchild.nl

Werk dat bij je past? Je vindt het bij Noorderbreedte Wij zijn op zoek naar verzorgenden (niveau 3) en helpenden (niveau 2). Kijk voor meer informatie op www.werkenbijnoorderbreedte.nl

Weet jij je

M&G

Muelink & Grol

ambitie om te zetten in daadkracht, kies voor Muelink & Grol

Duinkerkenstraat 27 Groningen 050 - 313 99 44

www.muelink-grol.nl

Ik werk al een tijd voor deze werkgever, heb ik nu recht op een vast contract? Je hebt recht op een vast contract, zodra je werkgever je voor de vierde keer een tijdelijk contract geeft. Dat is geregeld in de Wet flexibiliteit en zekerheid (de flexwet), tenzij de cao anders bepaalt. Een uitzendovereenkomst telt ook mee. Het maakt niet uit hoe lang het eerste, tweede en derde contract duurde. Ook kom je automatisch in vaste dienst op het moment dat je langer dan drie jaar bij je werkgever hebt gewerkt op tijdelijke contracten. Je tijdelijke contracten hoeven niet aansluitend te zijn. Er mag een periode tussen zitten waarin je niet of ergens anders werkte. Die onderbreking mag niet langer zijn dan drie maanden. Die contracten horen bij elkaar als 'schakel' in een ketting. Werk je langer dan drie maanden niet voor je werkgever, dan begin je opnieuw aan je 'eerste' contract. Je werkgever geeft je na afloop van je contract geen nieuw contract, maar wil je wel blijven inhuren via een uitzendbureau. Dat mag wel, maar ook nu kun je recht hebben op een vast contract.

Kan mijn werkgever zomaar van mij af na afloop van het tijdelijke contract? Dat ligt aan het aantal tijdelijke contracten dat je bij je werkgever hebt gehad. De eerste drie tijdelijke contracten lopen automatisch af. De werkgever is daarbij niet aan ontslagregels gebonden. Hij hoeft geen ontslagvergunning aan te vragen of rekening te houden met een opzegtermijn. Maar werk je onder een vierde tijdelijk contract, of zijn je contracten samen langer dan drie jaar, dan ben je feitelijk in vaste dienst. Wil je werkgever nu van je af, dan moet hij daar toestemming voor vragen bij het UWV WERKbedrijf. Ook hier geldt, dat in sommige cao’s afwijkende bepalingen kunnen staan. Bijvoorbeeld dat niet na het vierde, maar pas na het zesde contract sprake is van een vast contract. Kom je er niet uit, of weet je niet onder welke cao je valt, vraag dan advies aan je vakbond.

12

Kan ik weg bij mijn werkgever als mijn contract nog niet is afgelopen? Kijk in je contract wat daarover geregeld is. Als je voor afloop van je contract kunt vertrekken moet je wel de opzegtermijn in acht nemen. Die gaat in op het moment dat je je ontslag hebt ingediend. Hoelang de opzegtermijn duurt, staat in je contract of in de cao. Staat niet in je contract dat je het tussentijds kunt opzeggen, dan kun je ontslag nemen als je werkgever het daarmee eens is. Dus gewoon vragen. Vraag advies aan je vakbond als je er met je werkgever niet uitkomt. Tip: Laat in je tijdelijk contract altijd een artikel opnemen over tussentijds opzeggen, anders zit je eraan vast tot aan de afgesproken einddatum.

Wat zijn mijn rechten als deeltijdwerker? Het is verboden onderscheid te maken tussen werknemers naar arbeidsduur. De Commissie Gelijke Behandeling (www.cgb.nl) ziet toe op de naleving. Bij een klacht kijkt de commissie onder andere of er voor het onderscheid een goede reden is. Dat heet een 'objectieve rechtvaardiging'. Zo’n onderscheid wordt door de wet wel toegestaan.

Mag een tijdelijk contract een proeftijd hebben? Ja, ook in een tijdelijk contract kan een proeftijd staan. Een proeftijd moet altijd in je contract staan. Een mondelinge proeftijd is niet geldig. Bij een contract korter dan twee jaar, of voor de duur van een project, is je proeftijd maximaal een maand. De cao kan twee maanden toestaan. Bij een contract van twee jaar of langer mag de proeftijd niet meer zijn dan twee maanden.

Heb ik rechten tijdens mijn proeftijd? Tijdens de proeftijd ben je behoorlijk rechteloos. Want in de proeftijd kun je om welke reden dan ook op straat komen te staan, behalve bij zwangerschap. Een reden kan zijn dat je veel ziek bent of dat er volgens de werkgever geen werk is. Daar staat tegenover dat je ook zelf in de proeftijd kunt opstappen wanneer je wilt, bijvoorbeeld omdat je een andere baan kunt krijgen. Veel werkgevers gebruiken een tijdelijk contract als een soort proeftijd. Na afloop van zo’n contract wordt het wel of niet verlengd. Toch is er een groot verschil met de proeftijd. Bij een tijdelijk contract kan de werkgever je niet zo maar voor het einde van het contract ontslaan. Dat kan tijdens de proeftijd wel. Meer informatie kun je vinden in de Werkwijzer ‘Van sollicitatie tot contract’. 13

Outstanding people make

the difference Wij zijn een wereldwijde onderneming, groot geworden door locale kennis en expertise. Onze kracht zit in de diversiteit en kwaliteit van onze mensen en merken. Met ondernemingszin en visie opereren wij binnen onze branche. Wij moedigen onze mensen aan zo veel mogelijk verantwoordelijkheid te nemen, actief hun kwaliteiten te benutten en hun unieke bijdrage te leveren aan ons succes. Dankzij deze aanpak is British American Tobacco (BAT) een van de grootste tabaksondernemingen ter wereld en een internationaal gerespecteerde werkgever.

BAT NIEMEYER BAT NIEMEYER vervult binnen British American Tobacco een centrale rol op het gebied van ontwikkeling, planning, productie en distributie van Other Tobacco Products. Other Tobacco Products is de verzamelnaam voor tabaksproducten zoals Shag, pijptabak en sigaren. BAT NIEMEYER ontwikkelt en produceert tabaksproducten voor meer dan zestig (commerciële) BAT vestigingen over de hele wereld. Binnen BAT NIEMEYER vervullen de afdelingen Product Development, Operations, Supply Chain en Finance hierbij een cruciale rol. Bij de vestiging in Groningen werken ruim 490 personen. Een moderne en boeiende werkplek als je een technische, administratieve of financiële achtergrond hebt.

14

Kijk voor meer informatie over British American Tobacco op: www.batnl.nl of www.bat.com Maar je kunt ons ook bellen en vragen naar de afdeling Human Resources Telefoon: (050) - 366 49 11

doet meer voor je!

kunst van het alledaagse

SPIE is een toonaangevend bedrijf als het gaat om hoogwaardige technische dienstverlening op het gebied van procestechniek, werktuigbouwkunde, piping, civiele techniek, elektrotechniek, meet- en regeltechniek en procesautomatisering.

Vanwege aanhoudende groei zijn wij op zoek naar technisch talent!

De

SPIE-Industrie is op zoek naar:

• Schoolverlaters • Afstudeerders • Werkzoekenden

B estr

at

i

Rioler

ing

www.kijlstrabeton.nl

or

ng

tel

Kijk voor een volledig overzicht van onze vacatures op www.werkenbijspie.nl

Beton

m

Contactgegevens Vestiging Hoogezand Postbus 43 9600 AA HOOGEZAND Middenstraat 5 9611 KE Sappemeer Tel: 0598-343 800 Fax: 0598-391 473

Meer werk in Veendam! Kijk voor meer informatie op www.veendam.nl 15

Werktijden en vakantie Hoeveel uur mag je werken als je 18 bent of ouder? Maximale arbeidstijden (structureel): • per dienst 12 uur • per week 60 uur • per 16 weken een gemiddelde arbeidsduur van 48 uur per week De werkgever mag je verplichten tot overwerk, tot een maximale arbeidsduur per week van 60 uur. Overwerk hoort incidenteel te zijn.

Heb ik recht op pauze? De wettelijke regels voor pauzes: • Bij een dienst langer dan 5,5 uur, heb je recht op minimaal 30 minuten pauze. • Draai je een dienst van 10 uur of langer, dan heb je recht op minimaal 45 minuten pauze, waarvan 15 minuten aaneengesloten. Een pauze die langer duurt dan een kwartier wordt normaliter niet uitbetaald. De werkgever kan je dan ook niet verplichten om tijdens de pauze aanwezig te blijven op de werkvloer of in het gebouw. De pauze is nadrukkelijk geen arbeidstijd maar vrije tijd.

Op hoeveel vakantiedagen heb ik recht? Als je werkt, hoe kort ook, bouw je vakantiedagen op. Het wettelijke minimum per jaar is vier keer het aantal uren dat je per week werkt. Werk je 36 uur dan is dat dus 4 x 36 uur. In de meeste cao's zijn gelukkig meer uren afgesproken. Werk je maar drie maanden, dan bouw je ook maar 3/12de op. Werk je in deeltijd, dan bouw je naar verhouding rechten op. Algemeen erkende (christelijke) feestdagen, roostervrije dagen, adv-dagen en vrije dagen ter compensatie van overwerk tellen niet mee als vakantiedag. Meer informatie kun je vinden in de Werkwijzer ‘Op de werkvloer’

Meer weten over arbeidstijden? Surf naar www.szw.nl, doorklik werk, doorklik arbeidstijden 16

Geld Overwerk en toeslagen, wat zijn mijn rechten? Afhankelijk van de afspraken met je werkgever en afhankelijk van of je onder een cao valt, heb je recht op extra's. Denk aan reiskosten, toeslag voor overwerk, ploegendienst of werken op vreemde tijden. Het is slim om voor je een arbeidsovereenkomst tekent te weten welke extra's je krijgt en deze in je arbeidsovereenkomst te laten opnemen. Van overwerk is sprake wanneer je af en toe meer uren werkt dan de arbeidsuren die in je contract staan. Ook uren die buiten het normale rooster vallen zijn overwerk. In de meeste cao's staan afspraken over toeslagen (extra salaris of extra vrije tijd) voor overwerk. Is er in de cao of arbeidsovereenkomst niets vermeld over extra toeslagen, dan heb je er waarschijnlijk geen recht op. Er is namelijk geen wettelijke regeling die een toeslag verplicht bij overwerk of ploegendienst. Op dit moment komen in cao's globaal twee regelingen voor: • De toeslag geldt voor deeltijders bij overschrijding van de individuele arbeidsduur. Een deeltijder met een contract voor twintig uur krijgt dan vanaf het 21e uur een toeslag. • Overwerk wordt pas vergoed bij overschrijding van de voltijdsarbeidsduur. In dat geval geldt de toeslag pas als je meer werkt dan de normale werkweek van een voltijder.

Krijg ik vakantiegeld? Als je werkt heb je recht op vakantietoeslag. Er geldt een wettelijk minimum van 8 procent over het brutoloon dat je verdient.

17

Compagnonsplein 1 9202 NN Drachten Telefoon: (0512) 58 88 88 Fax: (0512) 58 80 04 E-Mail: [email protected]

Zoeken wij jou? Je kunt zelfstandig, in teamverband en multidisciplinair werken. Je beschikt over goede sociale vaardigheden en hebt goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden. Je bent tactvol, hulpvaardig en hebt inlevingsvermogen. Verder ben je accuraat, flexibel, stressbestendig en sta je open voor vernieuwingen.

Nij Smellinghe is een medisch geïntegreerd bedrijf dat beschikt over een volledig functiepakket en/of dubbele bezetting van medische functies om de kwaliteit en de continuïteit van de patiëntenzorg te garanderen. Medewerkers van Nij Smellinghe denken en handelen vanuit de wensen en belangen van patiënten. Deze medewerkers beschikken over de organisatorische voorwaarden, de middelen en de systemen om de missie te kunnen realiseren.

Wij hebben meerdere vacatures, kijk eens op de website en vind daar de baan die bij je past!

www.nijsmellinghe.nl

Activated Carbon

l

Norit is wereldmarktleider op het gebied van totaaloplossingen en turnkey projecten voor de water-, dranken-, voedingsmiddelen-, zuivel- en farmaceutische industrieën. Norit past sinds 1918 haar innovatieve zuiveringstechnologiën toe in producten, systemen en technologische oplossingen. Samen met haar klanten treedt Norit hierdoor de uitdagingen tegemoet, die de samenleving op het gebied van milieu, de gezondheid en de veiligheid stelt. De grootste productielocatie binnen Norit is gevestigd in Klazienaveen. Binnen deze productielocatie worden circa 100 types actieve kool geproduceerd. Bij Norit Klazienaveen werken circa 130 medewerkers zowel in een volcontinue, een semicontinue als een dagdienstrooster. Norit Nederland BV, Klazienaveen plant, Mr. Ovingkanaal O.Z. 3, 7894 EV Klazienaveen 0591 - 319911 www.norit-ac.com

Denkers en doeners ... Drachten kan ze gebruiken De gemeentelijke overheid houdt zich bezig met de hele lokale samenleving: van rolemmer tot bestemmingsplan, van ventvergunning tot verkeersrotonde, van aanleg industrieterrein tot recreatief fietspad. Er werken mensen met totaal verschillende opleidingen en deskundigheid: denkers en doeners, binnendienst en buitendienst, specialisten en generalisten. Wijkbeheerder, systeembeheerder, brugwachter, bode, jurist, beleidsmedewerker, landmeter, marktmeester, administrateur. Gemeente Smallingerland: snel en eigenwijs Bij elkaar houden ongeveer 400 collega’s de gemeente Smallingerland met z’n 55.000 inwoners draaiende. Gemiddeld gezien doen wij het

werk met minder ambtenaren dan vergelijkbare gemeenten. Er wordt dus lekker hard gewerkt. Kreten die daarbij horen zijn: tikje eigenwijs, dynamisch, korte lijnen, informeel en een no-nonsense cultuur. Tel daarbij op: een uitgebreide rechtspositieregeling, flexibele arbeidstijden, afstemming van arbeid en zorgtaken, een mondige werksfeer. Herken je iets in deze termen? Kijk dan op onze sites: www.smallingerland.nl of www.werkeninfriesland.nl

Hoe zit het precies met het minimumloon? Nederland kent een wettelijk minimumloon. Dat geldt vanaf je 23ste jaar. Tot je 23ste heb je recht op minimaal het wettelijk minimumjeugdloon. Het wettelijke minimum varieert per leeftijd en de gemiddelde werkweek in het bedrijf waar je werkt. Kijk voor een overzicht op www.szw.nl. Het zijn vooral de nieuwkomers op de arbeidsmarkt die het minimumloon krijgen. Zij hebben vaker een kleine dan een grote baan. En, vervelend maar waar, hoe weinig dat loon ook is, het wordt vaak niet eens volledig betaald. Let daar dus goed op.

Wat is het verschil tussen netto en bruto? Je brutoloon is het bedrag dat in de wet, de cao, of met je werkgever is afgesproken. Je nettoloon is het bedrag dat je op je bank- of girorekening krijgt gestort. Dit bedrag is lager dan je brutoloon, omdat je werkgever hiervan namens jou belasting en verzekeringspremies afdraagt. Iedereen die in Nederland woont en inkomen heeft uit werk of uitkering, betaalt mee aan volksverzekeringen zoals de AOW (Algemene ouderdomswet) en aan de belastingen. Deze inhoudingen samen worden loonheffing genoemd. Een werknemer betaalt daarnaast ook premies voor de sociale verzekeringen. Op je loonstrookje kun je zien wat je brutoloon is, wat ervan is betaald en wat je netto overhoudt.

Heb ik als tijdelijke kracht recht op hetzelfde (cao)-loon als vaste werknemers? Je hebt recht op het loon dat hoort bij jouw functie. De functie-indelingen, en de bijbehorende salarisschalen, staan meestal in de cao van het bedrijf. Het kan voorkomen dat je als tijdelijke kracht minder verdient dan een collega. Dat kan komen omdat je korter in dienst bent, waardoor je minder periodieken ('ervaringsjaren') krijgt. Ook kan het zijn dat in de cao een uitzondering is gemaakt voor bepaalde groepen werknemers, zoals vakantiewerkers. Ga dus na of er een aanwijsbare oorzaak is voor het salarisverschil, als daarvan sprake is. Ook als je niet onder een cao valt, heb je recht op hetzelfde loon als je collega die vast bij het bedrijf werkt en hetzelfde werk doet. Het wettelijke principe is: 'gelijke arbeid' betekent 'gelijk loon'. Meer informatie kun je vinden in de Werkwijzer ‘Werk en geld’. 20

Ziekte Wat moet ik doen als ik ziek word? Als eerste meld je jezelf ziek bij je werkgever, direct op je eerste ziektedag. Je bent niet verplicht te melden hoe lang jij of je arts verwacht dat je in de lappenmand zit, of wat je precies mankeert. Realiseer je wel dat je met geheimzinnig doen alleen maar vragen oproept. Je werkgever geeft je ziekmelding door aan de arbodienst. Als je ziekte langer duurt dan een paar dagen (soms weken) komt de arboarts om de hoek kijken. In overleg met hem wordt gekeken wanneer je naar verwachting weer kunt werken. Weer opgeknapt? Vergeet dan niet om je op je eerste werkdag beter te melden.

Klopt het dat ik bij ziekte een vakantiedag kwijt ben? Als dat in je cao staat, dan klopt dat. Soms moet je na drie ziekmeldingen in een jaar een of twee vakantiedagen inleveren. Let erop dat je het voor jou geldende wettelijk minimum aantal uren vakantiedagen per jaar overhoudt. Soms krijg je een extra vakantiedag als je weinig ziek bent. Zulke regels staan in de cao. Bel je bond als je denkt dat de regels niet goed worden nageleefd.

Hoe zit het met mijn loon als ik ziek ben? In Nederland gelden socialezekerheidswetten. Ze regelen dat je niet zonder geld komt te zitten als je niet kunt werken. Bij ziekte krijg je ziekengeld. Volgens de wet moet je werkgever je loon doorbetalen als je ziek bent. Sinds kort geldt voor iedereen een periode van twee jaar loondoorbetaling. Je hebt recht op 70 procent van je loon, zonder ondergrens. In veel cao’s heeft de vakbond een hoger ziekengeld geregeld. Die aanvullingen kunnen per cao verschillen.

Op de hoogte blijven over WW en WIA? Kijk op www.workpower.nl

21

Hoe kom ik in de WIA? Als je langdurig ziek ben kun je in de WIA komen. Bij de WIA, Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen, gaat het niet om wat je niet meer kunt, maar om wat je nog wel kunt. Na twee jaar ziekte word je door het UWV gekeurd. De mate van arbeids(on)geschiktheid hangt af van het verschil tussen je oude loon en wat je theoretisch nog kan verdienen met de beperkingen als gevolg van je ziekte: het loonverlies. Je kunt hierover meer lezen op de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (www.szw.nl) en de FNV (www.fnv.nl).

Wanneer heb ik recht op WW? Een kortdurende WW-uitkering van drie maanden (de eerste twee maanden 75 procent van het loon, daarna 70 procent). Je kunt aanspraak maken op de WW als je je werk helemaal of gedeeltelijk kwijtraakt buiten je schuld. Je moet aan een paar voorwaarden voldoen. In de 36 weken voor je werkloos werd, moet je in 26 weken gewerkt hebben. Ook moet je minimaal vijf arbeidsuren per week kwijtraken, of de helft van het aantal uren per week dat je gewoonlijk werkte. Als je ook nog voldoet aan de 'vier-uit-vijf-jareneis' dan ontvang je langer een uitkering. Deze eis houdt in dat je in de afgelopen vijf jaren er vier moet hebben gewerkt. Deze uitkering duurt in maanden net zolang als je arbeidsverleden in jaren, met een maximum van 38 maanden. Zolang je werkgever je nog loon moet betalen, krijg je geen WW. Dat geldt bijvoorbeeld als hij je minder of geen werk meer geeft zonder ontslagvergunning. Je moet dan bezwaar maken tegen het (gedeeltelijke) ontslag, waarbij je doorbetaling van je loon eist. Ben je vakbondslid, dan kun je je vakbond vragen actie voor je te ondernemen. Meer informatie kun je vinden op de website van het Ministerie van Sociale Zaken (www.szw.nl). Je kunt met vragen ook terecht bij je vakbond.

22

Uitzendkrachten Is er een cao voor uitzendkrachten? Ook als uitzendkracht heb je allerlei rechten en plichten. FNV Bondgenoten heeft daarover afspraken gemaakt met de Algemene Bond van Uitzendondernemingen (ABU) en de Nederlandse Bond voor Bemiddelings- en Uitzendondernemingen (NBBU) (richt zich op midden- en kleinbedrijf) in de vorm van een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) voor uitzendkrachten. De meeste en grootste uitzendbureaus hebben zich hierbij aangesloten. Je kunt een cao-boekje bestellen bij een van de aangesloten uitzendbureaus, via de ABU (www.abu.nl) of via de NBBU (www.nbbu.nl).

Wie is mijn werkgever als ik via een uitzendbureau werk? Bij uitzendwerk is altijd sprake van drie partijen: jij (de uitzendkracht), het uitzendbureau (de werkgever) en het bedrijf waar je werkt (de inlener of opdrachtgever). Je ontvangt loon van het uitzendbureau, dat is dus je werkgever. Het bedrijf waar je werkt, is klant van het uitzendbureau. Een uitzendbureau mag je alleen met jouw toestemming uitlenen aan een opdrachtgever. Werk je eenmaal als uitzendkracht bij een bedrijf, dan gelden voor jou wel de dagelijkse regels van dat bedrijf, bijvoorbeeld over werktijden en gezamenlijke vrije dagen. Tip: Vraag het uitzendbureau op papier te zetten hoelang je bij een bedrijf kunt werken en wat je taken zijn. Dan weet je waar je aan toe bent. En je hebt een bewijs hoelang je voor het uitzendbureau hebt gewerkt.

Heb ik rechten als uitzendkracht? Hoe langer je bij een uitzendbureau werkt, hoe meer rechten je opbouwt. Uitzendbureaus rekenen in ‘fasen’. Om te weten wat voor rechten je precies hebt, moet je dus weten in welke fase je zit. In totaal zijn er drie fasen.

Weten waar je als uitzendkracht recht op hebt? Surf naar www.workpower.nl

Van school naar werk met Werkplein Zuidoost-Drenthe Straks ben je klaar met school, en dan? Ga je doorleren of werken? Of misschien wel allebei? Werkplein Zuidoost-Drenthe kan jou helpen met het maken van deze belangrijke keuze. Bij ons kun je diverse tests maken om te zien welke opleiding bij jouw talent past. Ook bieden wij een overzicht van geschikte vacatures bij jou in de buurt. Zo kies je eenvoudig voor een beroep met perspectief op de arbeidmarkt. En we helpen je graag met het zoeken én vinden van een (leer)baan.

Wil je weten wat het Werkplein Zuidoost-Drenthe jou nog meer te bieden heeft? Kijk dan voor vacatures op Werk.nl/jongeren. Of kom langs op onze vestiging.

Werkplein Zuidoost-Drenthe is een samenwerkingsverband van de gemeenten Emmen, Coevorden, Borger-Odoorn en UWV WERKbedrijf.

De Noorderbrug biedt persoonlijke ondersteuning en verzorging aan mensen met een lichamelijke handicap, beperkingen door hersenletsel (NAH) en aan doven en slechthorenden. Bij De Noorderbrug werken ruim 1000 professionele medewerkers die meer dan 1800 cliënten ondersteunen in Noord- en Oost-Nederland.

Wij zoeken jou m/v Wij bieden Een duidelijke visie op zorg en ondersteuning . Veel variatie in je werk. Een cao met aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarden. Veel aandacht voor leren en jouw persoonlijke ontwikkeling.

www.noorderbrug.nl

Ambitie om te groeien?

8HMFPJQIJ342NS Het zit in de natuur van iedere ondernemer: de ambitie om te groeien. De zaak van de grond te krijgen, tot bloei te brengen en - uiteindelijk - resultaat te oogsten. Dat is hard werken. Maar u staat er niet alleen voor, want de NOM helpt u graag om uw ambities waar te maken. De NOM legt een vruchtbare voedingsbodem voor Noord-Nederlandse ondernemingen. Kijk eens rond op www.nom.nl. Ontdek wat de NOM voor u kan betekenen, bepaal met wie u om de tafel wilt en bel of stuur een e-mail. Kortom: schakel de NOM in!

INVESTEREN IN ONTWIKKELING

Paterswoldseweg 810 Postbus 424 • 9700 AK Groningen T (050) 521 44 44 • F (050) 521 44 00 E [email protected] • I www.nom.nl

N.V. NOM Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland

Fase A Fase A duurt de eerste 78 weken dat je voor een uitzendbureau werkt. Elke kalenderweek waarin is gewerkt (of dat nu 1 uur of 40 uur is) telt mee voor die 78 weken. Bij een onderbreking van 26 kalenderweken of meer begint de telling weer opnieuw. In fase A wordt gewerkt op basis van een overeenkomst met ‘uitzendbeding’, tenzij uitdrukkelijk een ‘gewone’ arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd is gesloten. Een uitzendovereenkomst met ‘uitzendbeding’ eindigt steeds automatisch (van rechtswege), wanneer de uitzending op verzoek van de inlener wordt beëindigd. Ook als je ziek bent eindigt de uitzendovereenkomst met ‘uitzendbeding’ automatisch. In fase A heb je alleen recht op betaling van loon over de gewerkte uren, niet over de niet-gewerkte uren. Fase B Als je direct na fase A, of binnen 26 kalenderweken daarna, weer uitzendwerk verricht bij hetzelfde uitzendbureau, komt je in fase B. In deze fase wordt gewerkt op basis van één of meer ‘gewone’ arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd (zonder minimumduur) of op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Fase B duurt in principe twee jaar. Binnen die twee jaar kunnen maximaal acht contracten voor bepaalde tijd worden gesloten zonder dat dit leidt tot een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Al deze contracten voor bepaalde tijd eindigen automatisch (van rechtswege) aan het einde van de afgesproken periode. Duurt een onderbreking gedurende deze twee jaar 13 kalenderweken of langer (maar korter dan 26 kalenderweken), dan begint de telling van fase B opnieuw. Bij een onderbreking van 26 kalenderweken of langer begin je weer in fase A. Je hebt tijdens de arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd recht op doorbetaling van ten minste 90 procent van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren als er even geen werk is. Je moet wel passende arbeid accepteren. Weiger je dit, dan vervallen je rechten op vervangend werk en op doorbetaling van loon.

Meer weten over pensioenen? Surf naar www.pensioen.pagina.nl 26

Fase C Als je na fase B binnen 13 kalenderweken doorgaat met werken voor hetzelfde uitzendbureau, dan komt je in fase C. Je komt dan automatisch voor onbepaalde tijd bij het uitzendbureau in dienst. In dat geval kan de arbeidsovereenkomst niet zomaar beëindigd worden. In fase C geldt hetzelfde als in fase B: je heb recht op ten minste 90 procent van je laatstverdiende loon over het afgesproken aantal uren, maar je moet je flexibel opstellen en passende werkzaamheden accepteren.

Mijn uitzendbureau werkt niet met fasen. Is er nog een ander systeem? Het fasensysteem is ontwikkeld door cao-partijen en staat alleen vermeld in de cao voor Uitzendkrachten. Bureaus en opdrachtgevers die zich niet verbinden aan de cao werken met een ander systeem: het periode-ketensysteem. Het woord ‘periode’ staat voor de periode van maximaal 3 jaar en het woord ‘keten’ staat voor de ketens van tijdelijke contracten. Een werkgever kan maximaal drie arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd achter elkaar afsluiten binnen maximaal drie jaar. Onderbrekingen van drie maanden of korter tellen mee voor de berekening van die periode. Zodra voor de vierde keer een contract wordt afgesloten óf zodra de totale keten van contracten meer dan drie jaar bedraagt, gaat het tijdelijke contract automatisch over in een contract voor onbepaalde tijd. Als tussen twee contracten een onderbreking zit van meer dan drie maanden, begint de telling opnieuw. Uitzondering op deze regel: als een enkel contract is aangegaan voor drie jaar of langer, kan dit contract nog één keer direct aansluitend worden verlengd voor maximaal drie maanden, voordat het automatisch wordt omgezet in een contract voor onbepaalde tijd.

Bouw ik als uitzendkracht pensioen op? Als je 21 jaar of ouder bent heb je na 26 weken recht op pensioenopbouw. Het pensioenfonds voor uitzendkrachten beheert je pensioengeld. Je blijft bij dit pensioenfonds zolang er niet langer dan één jaar zit tussen twee overeenkomsten met een uitzendbureau. Dat mogen twee verschillende bureaus zijn. Tip: Ga je werken bij een organisatie met een ander pensioenfonds? Vraag dan om pensioenoverdracht. Dan heb je niet voor niets gespaard. 27

Heb ik als uitzendkracht recht op scholing? In fase A start je met de opbouw van een zogenaamd ‘persoonlijk opleidingsbudget’ (POB), maar heb je nog geen recht op scholing. Uiteraard kan wel worden afgesproken dat je toch een cursus of opleiding volgt. Als je in fase B terechtkomt, kan met dit POB een opleiding worden bekostigd.

Hoe zit het met vakantie en vrije dagen? Vakantiedagen Fase A Als je in fase A zit, krijg je alleen loon voor de uren die je werkt. Dit betekent dat je tijdens vakantiedagen niet wordt doorbetaald. Ter compensatie krijg je een aanvulling op het loon, die het uitzendbureau voor je reserveert. Zodra je vakantiedagen opneemt, wordt het gereserveerde geld voor die dagen uitbetaald. Over het toeslagdeel van ploegendiensturen en over overuren worden geen reserveringen opgebouwd. Neem je geen vakantie op of houd je reserveringen over, dan krijg je een deel in week 26 en een deel in week 52 van elk jaar automatisch overgemaakt op je bank- of girorekening. Ook als je niet meer voor het uitzendbureau werkt, krijg je de reserveringen die je nog over hebt automatisch op je rekening. Fase B en C In fase B en C heb je tijdens je vakantie recht op doorbetaling van het loon. In de cao voor Uitzendkrachten is opgenomen dat je bij elke volledig gewerkte maand (bij een werkweek van 40 uur) zestien doorbetaalde vrije uren opbouwt. Deze uren worden opgenomen in de vorm van vakantiedagen. Als je het hele jaar fulltime voor een uitzendbureau werkt, bouw je 24 dagen doorbetaalde vakantie op. Als je vrije dagen op wilt nemen, moet je het uitzendbureau van tevoren om toestemming vragen. Sommige uitzendbureaus hanteren voor het opnemen van vakantiedagen eigen regels. Feestdagen Als je vrij hebt op een doordeweekse algemeen erkende feestdag, krijg je in fase B of C je loon doorbetaald. Je uitzendonderneming betaalt of het loon door, of keert de feestdagenreservering uit.

Op zoek naar een Uitzend-cao? Surf naar www.abu.nl of www.nbbu.nl 28

Doktersbezoek, een bruiloft of begrafenis Flexwerkers in fase B en C hebben recht op doorbetaald kort verzuim. Met kort verzuim of buitengewoon verlof wordt een korte tijd bedoeld waarin je niet kunt werken. De dagen die je voor kort verzuim of buitengewoon verlof opneemt, gaan niet van je opgebouwde vakantiedagen af. De redenen voor kort verzuim of buitengewoon verlof kunnen van persoonlijke aard zijn, bijvoorbeeld een bezoek aan de tandarts of een bijzondere familieomstandigheid. Iemand in fase A krijgt niet doorbetaald. Voor hem bestaat een reservering voor kort verzuim. Het uitzendbureau legt per uur dat je hebt gewerkt een klein bedrag opzij. Van dit geld wordt kort verzuim doorbetaald. Ook feestdagen worden hiervan betaald. Heb je nog niet zoveel uren gewerkt, dan is het spaarpotje voor vrije uren gauw leeg en houdt de doorbetaling van verzuimde uren op. Als je niet verzuimd hebt tijdens je uitzendperiode en er vielen in die periode ook geen feestdagen, dan wordt je spaartegoed op je laatste loonstrook uitbetaald.

Wat zijn mijn rechten als ik via een uitzendbureau vakantiewerk doe? Je bent een vakantiewerker als je alleen in de zomervakantie, tussen 1 juni en 1 september (als de onderwijsinstelling dicht is), tijdelijk voor een uitzendbureau werkt. Je hebt geen recht op reserveringen voor kort verzuim, buitengewoon verlof en feestdagen en er wordt minder geld gereserveerd voor vakantiedagen. De hoogte het bedrag van je vakantiedagenreservering staat in bijlage II van de cao die je op www.abu.nl kunt vinden.

Heb ik als uitzendkracht recht op vakantiegeld? Naast het loon dat je in fase B en C tijdens je vakantie doorbetaald krijgt, heb je recht op vakantiegeld. Dit bedraagt 8 procent van het loon dat je iedere maand verdient. Bij de berekening van je vakantiegeld wordt uitgegaan van het aantal dagen dat je voor het uitzendbureau gewerkt hebt. Ook de vakantie- en feestdagen tellen mee. Je krijgt het opgebouwde vakantiegeld automatisch in de week van 1 juni uitbetaald. Neem je op een ander tijdstip minstens vijf vakantiedagen op, dan kun je je vakantiegeld ook op dat moment aanvragen. Tip: Als je stopt met werken voor het uitzendbureau heb je misschien nog vakantiedagen en vakantietoeslag tegoed. Dat kun je zien op je loonstrook. Het uitzendbureau hoort dagen die je niet hebt opgenomen en de opgebouwde vakantietoeslag binnen zes weken uit te betalen. Het is goed ze daaraan te helpen herinneren. 29

ÃÊۜœÀʍœÕÊ`iʎ>˜Ìʎœ˜ˆ˜}¶ >˜Ê…iivÌÊ1˜ˆ}>À>˜ÌÊii˜ÊLœiˆi˜`iÊL>>˜ÊۜœÀʍit

1˜ˆ}>À>˜ÌʈÃÊ>ÊÎxʍ>>ÀÊ`jÊëiVˆ>ˆÃÌʈ˜ÊÃV…>`iÛiÀâiŽiÀˆ˜}i˜°Ê6œœÀʓœLˆˆÌiˆÌ]ÊÛ>Ž>˜Ìˆi]Ê ÛÀˆiÊ̈`Êi˜Êܜ˜i˜°ÊÊ "˜âiÊÛiÀâiŽiÀˆ˜}i˜ÊܜÀ`i˜ÊÛiÀŽœV…ÌÊۈ>Ê>ÃÃÕÀ>˜ÌˆiÌÕÃÃi˜«iÀܘi˜]ÊÀiÌ>ˆiÀÃÊi˜Ê ÀiˆÃLÕÀi>ÕðÊi`ÀiÛi˜ÊŽ>˜Ìi˜°Ê<ˆÊŽÕ˜˜i˜ÊÀiŽi˜i˜Êœ«Êii˜Ê«iÀviVÌiÊ`ˆi˜ÃÌÛiÀi˜ˆ˜}°Ê 6Àˆi˜`iˆŽ]ÊØiÊi˜Ê>VVÕÀ>>Ì° iLʍˆÊœœŽÊ>iÃʓiÌʎÜ>ˆÌiˆÌ¶Ê ˜ÊLi˜ÊiÊÃÌiÀŽÊŽ>˜Ì}iÀˆV…Ì¶Ê >˜ÊLi˜ÊˆÊii˜ÊÊ «œÌi˜Ìˆliʼ1˜ˆ}>À>˜ÌiÀ½Êi˜Ê…iLLi˜ÊÜiʜ˜}iÌ܈vi`Êii˜ÊLœiˆi˜`iÊL>>˜ÊۜœÀʍœÕ°ÊÊ ˆŽÊœ«ÊÜÜܰ՘ˆ}>À>˜Ì°˜ÉLœiˆi˜`iL>˜i˜°Ê<ˆÌÊiÀʘˆiÌÃÊۜœÀʍiÊLˆ¶Ê >˜Ê˜œ`ˆ}i˜ÊÜi iÊÛ>˜Ê…>ÀÌiÊՈÌʜ“Êœ«i˜ÊÌiÊ܏ˆVˆÌiÀi˜°ÊÊ >ˆÊiʓœÌˆÛ>̈iʓiÌÊVÛʘ>>ÀÊÛ>V>ÌÕÀiJ՘ˆ}>À>˜Ì°˜°

ÜÜܰ՘ˆ}>À>˜Ì°˜ É Lœiˆi˜`iL>˜i˜

Een fiets voor iedereen!

Biddle ventilatorconvectoren zorgen voor een optimaal binnenklimaat door de ruimte naar wens te verwarmen, koelen en/of te ventileren.

Ventilatorconvector, model DECO

Biddle voor scholen met een fris binnenklimaat Biddle ventilatorconvectoren Binnenklimaat van hoge kwaliteit Laag geluidsniveau Individueel regelbaar Zeer geschikt voor bestaande schoolgebouwen

Optimale prestaties met schone lucht! Biddle bv, Postbus 15, 9288 ZG Kootstertille Tel. 0512 33 55 55, [email protected] www.biddle.nl

L^_o^_cdeodZ`cVVg_dj

8ZcigVVahiVVa^hYZ\gddihiZaZkZgVcX^ZgkVckddgWZlZg`iZ WdjleV``ZiiZckddgYZhX]ZZehWdjlZcYZ^cYjhig^Z#De WVh^hkVcYZYddgYZ`aVci\ZaZkZgYZYViVldgYi]ZieV``Zi \ZhcZYZcZckZgkdgbYidiZZcZmVXieVhhZcY\Z]ZZa# =^ZgYddgegdÒiZZgiYZ`aVcikVcZZc`dgiZgZYddgaddei^_YZc YVVgYddgZZcWZheVg^c\deYZ`dhiZc# L^a$@jc_^_dchdcYZghiZjcZc$]ZaeZc^c]ZikZglZoZca^_`Zc kVcYZoZYdZaZc!`^_`YVccVVgdcoZkVXVijgZhde mmm$Y[djhWWbijWWb$Yec

www.centraalstaal.com

lll#XZcigVa^cYjhign\gdje#Xdb

32

74500029•ADV (148,5X105).indd 1

20-12-2006 12:30:31

Coil Services B.V. Phileas Foggstraat 65 NL- 7825 AL EMMEN The Netherlands T: + 31 591 668155 F: + 31 591 668150 [email protected] www.coilservices.nl

PNS Nitrogen Services B.V. Phileas Foggstraat 65 NL- 7825 AL EMMEN The Netherlands T: + 31 591 669088 F: + 31 591 668150 [email protected] www.pns-services.com

Coil Services en PNS zijn twee snel groeiende Nederlandse bedrijven die wereldwijd services verlenen voor de olie-, gas-, en (petro)chemische industrie. Wij hebben vestigingen in Nederland, Verenigd Koninkrijk (UK) en Libië daarnaast hebben wij verkoopkantoren in Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, Kroatië en het Midden Oosten.

Door de snelle groei zijn wij voortdurend op zoek naar nieuwe collega’s die in het bezit zijn van: Opleiding op MTS/HTS – niveau of een gelijkwaardig profiel door ervaring verkregen; verder moet men een goede kennis bezitten van de Engelse en Duitse taal, zowel schriftelijk als mondeling; alsook verwachten wij een teammentaliteit met een flexibele instelling qua werktijden; Ook hebben wij regelmatig trainee/stage plaatsen voor MTS-ers en HTS-ers 33

Mijn contract is afgelopen, maar ik werk nog steeds. Wat nu? Als je werkgever 'vergeet' dat je contract is afgelopen en jij gewoon blijft werken, dan heb je automatisch een nieuw contract voor dezelfde periode, met een maximum van een jaar. Had je een tijdelijk contract voor een half jaar, dan heb je automatisch weer een halfjaarcontract, onder dezelfde voorwaarden. Of het contract nu op papier staat of niet, het is stilzwijgend verlengd.

Wat zijn de regels als ik ziek word? Als je ziek bent, moet je je voor 10 uur ’s morgens ziek melden bij het bedrijf waar je werkt èn bij het uitzendbureau. De regels voor ziekengeld verschillen per fase. Fase A Als je in fase A zit, eindigt de uitzendovereenkomst direct na de ziekmelding. Je ontvangt dan rechtstreeks van UWV een uitkering volgens de Ziektewet. De uitkering bedraagt 70 procent van het gemiddelde bruto dagloon over de laatste dertien weken. Volgens de cao voor Uitzendkrachten moet het uitzendbureau deze uitkering tot 91 procent aanvullen. Het bedrag kan lager uitvallen naarmate je korter dan dertien weken hebt gewerkt, of in die periode meer vrije dagen hebt opgenomen dan je gereserveerd had. De uitkering geldt vanaf de derde ziektedag. De eerste twee dagen zijn wachtdagen. Voor de tweede wachtdag krijg je wel een compensatie in de vorm van een opslag op je bruto uurloon. Deze opslag wordt niet gereserveerd, maar wekelijks met de gewone salarisbetaling uitbetaald. Als je in fase A werkzaam bent op basis van een ‘gewone’ arbeidsovereenkomst, dan gelden dezelfde regels als in fase B en C. Fase B en C In fase B en C krijg je bij ziekte 91 procent van je loon doorbetaald. Dit gebeurt vanaf de tweede ziektedag; de eerste dag is een wachtdag. Die 91 procent wordt maximaal een jaar doorbetaald of zoveel korter als de uitzendovereenkomst duurt. Blijf je ook daarna ziek, dan hou je ook tijdens het tweede ziektejaar een loonaanspraak. Na afloop van het tweede ziektejaar kan je eventueel aanspraak maken op een uitkering volgens de WIA.

34

Let op! Als je tot kort voor de ziekte voor een andere werkgever hebt gewerkt, moet je dat bij je ziekmelding doorgeven, of het rechtstreeks melden aan UWV. Er kan dan bij het vaststellen van je uitkering rekening mee worden gehouden. Zodra je weer beter bent en je werkt op uitzendbasis in fase A, dan moet je dat doorgeven aan UWV. Dat geldt ook wanneer je na je ziekte geen (uitzend)werk meer hebt. Vanzelfsprekend moet je je ook beter melden bij het uitzendbureau voordat je je werkzaamheden hervat. Zit je in fase B of C of met een ‘gewone’ arbeidsovereenkomst in fase A, dan hoef je je alleen bij het uitzendbureau beter te melden.

Wat verdien ik als uitzendkracht? Je wordt beloond volgens de cao voor Uitzendkrachten of volgens de beloningsregeling van de opdrachtgever. Er spelen een aantal factoren mee: je leeftijd, de zwaarte van je functie, je ervaring in dit werk en het aantal jaren dat je bij het uitzendbureau werkt. Je loon kan na een periode van 52 gewerkte weken stijgen. Er komt dan een zogenaamd periodiek bij. Het kan ook zo zijn dat cao-partijen een afspraak maken over een verhoging van de salaristabel. Loon in fase A Het loon dat je in fase A verdient wordt per opdracht vastgesteld. Loon in fase B en C Het loon dat je in fase B en C verdient, wordt bepaald door het loon dat je in het verleden al bij de uitzendonderneming hebt verdiend.

Wanneer heb ik recht op loon? Als je uitzendwerk hebt aanvaard, maar de opdrachtgever stelt je niet in staat het werk uit te voeren, dan krijg je drie uur loon uitbetaald. Voorwaarde is wel dat je je op de afgesproken tijd en plaats hebt gemeld. De hoogte van het uurloon is gelijk aan het loon dat je met de uitzendarbeid zou hebben verdiend. Dit geldt ook als je een oproepcontract van minder dan vijftien uur per week hebt: hoewel je normaal gesproken alleen gewerkte uren krijgt uitbetaald, krijg je in dit geval, ook als je minder dan drie uur werkt, toch drie uur uitbetaald.

Heb ik als er geen werk is ook recht op loon? Heb je een contract voor bepaalde tijd en het uitzendwerk houdt voortijdig op, dan behoud je recht op loon. Je ontvangt dit loon zolang de uitzendonderneming geen vervangend werk heeft gevonden.

Wat staat er op een loonstrook? De meeste uitzendbureaus maken het loon elke week over op je bank- of girorekening. Sommige betalen per maand of per vier weken. Bij iedere betaling ontvang je een loonstrook. Hierop staan de loongegevens, zoals onder andere het aantal uren dat je die week gewerkt hebt, het uurloon, het verdiende loon, de toeslagen en de bedragen die op je loon zijn ingehouden (belastingen en premies voor sociale verzekeringen) en eventuele reserveringen.

Welk loon spreek ik met het uitzendbureau af? Je spreekt met het uitzendbureau een brutoloon af.

Kan ik belasting terugvragen? Als je maar een deel van het jaar werkt, betaal je meestal te veel belasting. Je kunt dat geld terugvragen via een Tj-biljet van de belasting. Je hebt dan wel een jaaropgave van het uitzendbureau nodig waar je brutoloon en de nodige inhoudingen op staan. Kijk op www.belastingdienst.nl voor meer info.

Welke opzegtermijnen zijn er bij uitzendwerk?

Werkgever De opzegtermijn voor de werkgever is afhankelijk van de tijd dat iemand er werkt. Voor hem gelden wettelijke opzegtermijnen. Is de werknemer: • korter dan 5 jaar in dienst: 1 maand • tussen de 5 en 10 jaar in dienst: 2 maanden • tussen de 10 en 15 jaar in dienst: 3 maanden • 15 jaar of langer in dienst: 4 maanden. Deze wettelijke opzegtermijnen kunnen alleen door cao-afspraken verkort worden, verlenging ervan is mogelijk in de arbeidsovereenkomst.

36

Werknemer Voor de werknemer bedraagt de wettelijke opzegtermijn één maand. Hiervan kan schriftelijk worden afgeweken. Werkgever en werknemer mogen dus ook een langere opzegtermijn voor de werknemer afspreken, tot maximaal zes maanden. In dat geval moet de opzegtermijn voor de werkgever het dubbele zijn. Deze dubbele opzegtermijn kan alleen door cao-afspraken worden verkort. Voorwaarde daarbij is wel dat de opzegtermijn voor de werkgever niet korter is dan voor de werknemer. Tijdens de proeftijd kunnen beide partijen met onmiddellijke ingang opzeggen, zonder een opzegtermijn in acht te nemen. Hetzelfde geldt als er sprake is van een dringende reden die een ontslag op staande voet rechtvaardigt, bijvoorbeeld in geval van verduistering. Voor meer informatie verwijzen we je naar de cao voor Uitzendkrachten. Zie www.abu.nl.

Ik ben voor onbepaalde tijd in dienst bij het uitzendbureau, maar de opdrachtgever heeft geen werk meer voor me. Wat nu? Het uitzendbureau zet in een herplaatsingsgesprek alle mogelijkheden op een rij. Gekeken wordt naar wat zij je kunnen aanbieden. Waar wil je werken en wat wil je doen? Wat denk je van scholing? Het uitzendbureau gaat op zoek naar ander werk. Als dat niet lukt, mag een ontslagvergunning worden aangevraagd. Pas als het UWV WERKbedrijf ervan overtuigd is dat er echt geen werk voor je is, wordt er een ontslagvergunning gegeven. Tot je ontslag wordt je loon doorbetaald.

Hoe zit het met mijn inkomen als ik ontslagen ben? Als je buiten je schuld je baan helemaal of gedeeltelijk kwijtraakt, zit je niet zonder inkomen. Kijk voor meer informatie bij de vraag Wanneer heb ik recht op WW? aan het begin van dit boekje. Tip: Vaak weet je niet meteen dat je werkloos bent als je werkgever je een poos niet oproept. Twijfel je? Schrijf je voor de zekerheid in bij het UWV WERKbedrijf als werkzoekende en meld je bij UWV.

37

Bij ons heb je alle ruimte!

Kijk snel o p www.stage bijland

al.nl

Op onze 60 parken in Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Tsjechië komen jaarlijks 1,9 miljoen gasten van hun vrije tijd genieten. Dagelijks zijn ca. 2500 medewerkers betrokken bij een onvergetelijk verblijf voor onze gasten. Daarbij is ook een belangrijke rol weggelegd voor onze stagiaires! Stage lopen bij Landal GreenParks betekent werken in de sector verblijfsrecreatie waarin uitdaging, afwisseling en eigen verantwoordelijkheid centraal staat. In je stage krijg je de kans je vakkennis, je creativiteit en persoonlijkheid verder te ontwikkelen. Voor onze bungalowparken en kantoren zijn wij het hele jaar op zoek naar enthousiaste MBO en HBO studenten!

Is Landal jouw werkterrein om je ‘natuurlijke talenten’ te ontwikkelen? Ga dan voor de stagemogelijkheden naar www.stagebijlandal.nl.

Niet voor dagdromers Van Wijnen behoort tot de grootste ontwikkelende bouwbedrijven in Nederland. We zijn er trots op dat ruim 1.700 medewerkers zich bij ons thuis voelen. Daarom zetten we ons graag actief in om aankomende professionals een mooie kans te bieden en veel praktijkervaring op te doen in een bedrijf dat zelf midden in die praktijk staat. Mogelijkheden die we bieden zijn onder andere: - Leer- werktrajecten voor gemotiveerde leerlingen van het VMBO - Voor studenten uit middelbaar of hoger beroepsonderwijs hebben we diverse stageplekken. Geïnteresseerd? Bekijk onze website www.werkenbijvanwijnen.nl en neem contact met ons op via de site.

Werken bij Van Wijnen. Niet voor iedereen O

J060 . p

03

006

: 5

ag

a

Scheur naar www.homij.nl en check je mogelijkheden.

HOMIJ Technische Installaties bv Postbus 1236, 3430 BE Nieuwegein ACTIEF MET 12 VESTIGINGEN

Hoe zit dat met de WW als ik weer aan de slag ga via een uitzendbureau? Heel fijn als je weer aan de slag kunt. Maar soms kan het toch mis gaan. Uitgangspunt is dat het aan het werk gaan voor jou geen nadelige gevolgen heeft. Ben je weer werkloos voordat je opnieuw aan de wekeneis hebt voldaan (zie vraag Wanneer heb ik recht op WW?), dan wordt je oude WW-uitkering voortgezet. Als je opnieuw aan de wekeneis hebt voldaan, ontvang je een uitkering op basis van de nieuwe WW-regels. Meer informatie over dit onderwerp kun je vinden op de site van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, www.szw.nl. Je kunt natuurlijk ook even bij je eigen bond informeren.

Als ik geen werk kan vinden, heb ik dan recht op een bijstandsuitkering? De Wet werk en bijstand (WWB) regelt alle zaken rondom de bijstand en de terugkeer van mensen met een uitkering op de arbeidsmarkt. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de bijstandsuitkeringen en de begeleiding bij het zoeken naar werk. Zij mogen bepalen hoe zij dat aanpakken, zolang ze zich aan de wet houden. Sollicitatieplicht Het uitgangspunt van de WWB is dat iedere Nederlander zoveel mogelijk moet proberen zelf in zijn levensonderhoud te voorzien. Betaald werk is daarvoor het belangrijkste middel. Iedereen is dus verplicht om te solliciteren tot hij of zij 64 jaar is. De gemeente kan mensen die jonger zijn wel individueel vrijstellen van de sollicitatieplicht.

40

Lukt het niet om werk te vinden en zijn er geen andere voorzieningen beschikbaar, dan is het de taak van de gemeente om te helpen bij het zoeken naar werk. Totdat je werk gevonden hebt, krijg je een bijstandsuitkering. Vaststelling uitkering Bij de vaststelling van een bijstandsuitkering wordt eerst gekeken of je zelf nog geld hebt om van te leven. Alleen als dat onvoldoende is, ontvang je een bijstandsuitkering. Om dat vast te stellen, kijkt de gemeente onder andere of je: • inkomsten hebt uit arbeid (een salaris) of die voortkomen uit een salaris (zoals een WW-uitkering of heffingskortingen van de Belastingdienst); • gezinsleden hebt die inkomsten hebben; • over vermogen beschikt (zoals spaargeld, een eigen huis of een eigen huis in het buitenland); • alimentatie krijgt.

Wat als de opdrachtgever me in dienst wil nemen? Gefeliciteerd! Maar let op: als je hetzelfde werk blijft doen, mag de werkgever geen nieuwe proeftijd afspreken. Een proeftijd mag wel als je ander werk gaat doen. En je oude rechten neem je gewoon mee; je begint dus niet opnieuw met opbouwen. Houd er rekening mee dat je in de nieuwe situatie van een vast contract, een opzegtermijn van een maand hebt.

Meer weten over de Wet werk en bijstand? Surf naar www.szw.nl 41

Stork Industry Services Noordoost Supporting your ambitions C

Wij zijn een vooraanstaande dienstverlener in de industrie en de grootste in de regio. Na de overname van de technische dienst van Akzo Nobel, hebben wij nog meer verbinding met de bedrijven op het Chemiepark in Delfzijl.

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Chris Henny, Business Group Directeur Stork Industry Services NO

Stork Industry Services biedt bedrijven een zeer gevarieerd aanbod van service- en onderhoudsdiensten in diverse sectoren: chemie, olie en gas, voeding en genot, farmacie, energie en milieu, basismetaal, metaalverwerking, automotive, opslag en transport en papier en karton. Daarbij wordt zowel een diep als breed assortiment geboden. Klanten kunnen ons inzetten voor onderhoud, reparatie, renovatie, modificatie, nieuwbouw en relocatie, variërend van procesinstallaties tot procesondersteunende installaties en machines. Tevens voeren wij een aantal specialistische activiteiten uit als: (revisie) appendages en roterend equipment, calibratie hoog- en middenspanning, kunststof, engineering, etc. Wil je meer weten over ons bedrijf, kijk dan op www.stork.com. Indien je geïnteresseerd bent in een carriere binnen Stork, kijk dan eens op www.benjijgewoongoed.nl waar onze actuele vacatures te vinden zijn.

Stork Industry Services Noordoost Business Unit Groningen Euvelgunnerweg 12 Postbus 5125 9723 CT Groningen T (0)50 - 575 20 00 F (0)50 - 575 20 99

Business Unit Delfzijl Oosterhorn 4 Postbus 124 9930 AC Delfzijl T (0)596 - 54 88 88 F (0)596 - 54 88 89

Meer info, kijk op www.stork.com; Overzicht actuele vacatures, kijk op www.benjijgewoongoed.nl

teak decking

www.inventra.nl

recaulking teak decks refit (classical) yachts custom made interiors exterior joinery

Inventra Groep bv

Legolaan 12 9861 AT Grootegast

• • • • •

Verhuizingen Interieurmontage Logistiek Opslag Self storage

3 0

Y e a r s

08 079 IN

Bel voor een vrijblijvend advies of scherpe offerte: 0594-613535

Vestigingen in Grootegast, Groningen, Zeewolde en Tilburg.

D u t c h

Q u a l i t y

Dörr Jachtbetimmering I n d u s t r i e w e g 1 9 , 8 5 3 1 PA L e m m e r Te l . + 3 1 5 1 4 5 6 3 4 7 0 , F a x + 3 1 5 1 4 5 6 5 4 6 9 W e b : w w w. d o r r. n l , M a i l : i n f o @ d o r r. n l

impressie?

b e zo e k o n ze we b s i te : w w w. d o rr. n l

Mous Pompenbouw, sterk in waterbeheer! • Totaaloplossingen in de pompinstallatiebranche • Klantgericht • Innovatief • Telemetrie • Ontzorging • Service & Onderhoud • Webshop Bezoek nu onze website voor meer informatie:

www.mouspompenbouw.nl .PVT
1PNQFOCPVX Eigen Haard 41, Postbus 55, 8560 AB Balk telefoon 0514 - 60 89 00 fax 0514 - 60 38 20 www.mouspompenbouw.nl [email protected]

Oproep- en min-maxcontracten Wat is een oproepcontract? Je hebt een oproepcontract als je met je werkgever hebt afgesproken dat hij je kan oproepen als hij werk heeft. Dat kan af en toe voor een paar uur zijn of regelmatig voor hele dagen. De afspraken die je maakt, horen op papier te staan. Vaak gaat het om heel vrije afspraken. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je niet komt werken als het je niet goed uitkomt. Soms spreekt een werkgever af voor hoeveel uur hij je maximaal per week wil oproepen. Maar als je bijna elke week hetzelfde aantal uren werkt, ben je geen oproepkracht. In dat geval heb je een deeltijdcontract, gebaseerd op dit aantal uren.

Wat is een min-maxcontract? Een min-maxcontract is een arbeidsovereenkomst waarin staat hoeveel uren je minimaal werkt. Dit zijn je ‘garantie-uren’. Voor die uren ben je in vaste dienst en ontvang je loon. Ook heb je rechten die bij een vast dienstverband horen, zoals vakantierecht. Boven op die garantie-uren stel je je (op afroep) beschikbaar voor extra uren. Soms staat in je contract voor hoeveel uren dat maximaal is. Bijvoorbeeld: naast je twaalf garantie-uren ben je maximaal twaalf uren oproepbaar. Wanneer alleen je garantie-uren in het contract worden genoemd, kun je net zoveel extra uren draaien tot je fulltime werkt. Draai je regelmatig extra uren? Vraag dan om aanpassing van je contract.

Ben ik een echte werknemer? Volgens de Wet flexibiliteit en zekerheid ben je een echte werknemer als je in de afgelopen drie maanden iedere week een keer hebt gewerkt of in de afgelopen drie maanden twintig uur per maand hebt gewerkt (eventueel in één week). Als je aan een van deze voorwaarden voldoet, dan heb je volgens de wet een arbeidsovereenkomst. Je hebt dan ook dezelfde rechten en plichten als vaste en tijdelijke krachten als het gaat om je vakantierechten, loondoorbetaling tijdens ziekte en dergelijke. Als je werkgever het hiermee niet eens is, moet hij maar voor de rechter proberen aan te tonen dat jij geen werknemer bent.

44

Welke afspraken moeten er eigenlijk op papier staan? De wet zegt dat de werkgever afspraken met werknemers op papier moet vastleggen. Dit moet ook als je (nog) geen arbeidsovereenkomst hebt, in losse dienst bent of freelance werkt. Een voorbeeld van een arbeidscontract vind je aan het begin van deze brochure. Tip: Bewaar je loonstroken als bewijs hoe lang en hoeveel je voor de werkgever werkt.

Wanneer is de werkgever verplicht mij op te roepen? Je werkgever is verplicht je op te roepen zodra hij werk voor je heeft. Jij werkt bij topdrukte of als vervanger voor zieken. Meestal heeft de werkgever meer oproepkrachten in zijn adressenbestand. Krijg je ineens minder werk dan je gewend bent? Vraag dan waaraan dat ligt. Misschien vindt de werkgever dat je te vaak nee zegt of schort er iets aan de samenwerking.

Wat zijn mijn rechten als ik niet meer word opgeroepen? Niet meer worden opgeroepen of minder werk krijgen heet ontslag of gedeeltelijk ontslag. Daar ben je tegen beschermd. Je werkgever hoort zich namelijk aan regels te houden. Zo heeft hij meestal een ontslagvergunning nodig van het UWV WERKbedrijf. Als je werkgever zegt dat je niet meer hoeft terug te komen, is dat ontslag. Zegt hij dat hij in de toekomst veel minder werk heeft en dat je daarom minder vaak zult worden opgeroepen, dan is dat gedeeltelijk ontslag. Ook als je als min-maxkracht meestal (veel) meer werkt en je werkgever je ineens alleen voor het minimum aantal uren laat komen, is dat een gedeeltelijk ontslag. Maak altijd bezwaar tegen je (gedeeltelijk) ontslag. Hou goed bij in je agenda wanneer je hebt gewerkt en hoeveel uur. Bewaar ook alle papieren die met je werk te maken hebben, zoals de advertentie, brieven van je werkgever over de sollicitatie, werkinstructies, regels in het bedrijf, loonstrookjes en andere papieren met informatie over je loon.

Meer weten over min-maxcontracten? Kijk op www.workpower.nl

45

Val ik onder een cao? In sommige gevallen val je onder de cao van de branche waarin je werkt. Er zijn ook cao's die bijzondere regels hanteren voor oproep- en min-maxkrachten. In Nederland vallen de meeste werknemers onder een cao. Het loont de moeite uit te zoeken of dat bij het bedrijf waar je werkt ook het geval is. Als die cao ook voor jou geldt, dan is dat vaak in je voordeel. Je kunt aan een cao komen via personeelszaken of de ondernemingsraad van je bedrijf. Vakbondsleden kunnen er een opvragen bij hun vakbond.

Heb ik recht op vakantiedagen en vakantietoeslag? Ja, daar heb je recht op. Voor de berekening kijkt de wet naar je contract per week. Als je een 20-urige werkweek hebt, is je recht op doorbetaalde vakantie vier keer twintig uur, dus tachtig uur per jaar. Bij een 15-urige werkweek is het vier keer vijftien uur, etc. Voor oproep- en min-maxkrachten geldt het aantal dagen dat je gemiddeld hebt gewerkt. Hoewel het eigenlijk niet mag, gebeurt het vaak dat vakantiedagen bij oproepkrachten uitbetaald worden als een toeslag boven op het loon. De vakantie wordt dan verder niet doorbetaald. Op je loonstrookje kun je zien of je zo'n toeslag krijgt. Naast doorbetaalde vakantiedagen heb je ook recht op een vakantietoeslag van 8 procent van je verdiende loon.

Hoeveel loon hoor ik te krijgen? Je hebt recht op ten minste het wettelijk minimumloon per gewerkt uur. Dit minimumuurloon is afgeleid van het minimumweekloon. Heb je een of twee uur gewerkt, dan krijg je toch drie uur uitbetaald. Dat staat in de wet. Je moet dan wel een contract hebben voor minder dan vijftien uur per week, of een nulurencontract. In beide gevallen weet je niet wanneer je moet komen werken. Het minimum van drie uur loon geldt niet als je een vast aantal uren per week op vaste werktijden werkt. In sommige cao's staat dat je als oproepkracht een minimum aantal uren per week of maand uitbetaald moet krijgen. Ook als je voor minder uren wordt opgeroepen. Dat kan dus gunstig voor je uitpakken.

Op zoek naar informatie over zelfstandig ondernemen? Surf naar www.fnvzelfstandigen.nl

46

Hoe zit het met de ziektekostenverzekering? Jongeren tot 18 jaar zijn gratis met hun ouders meeverzekerd. Vanaf je 18e moet je zelf een zorgverzekering afsluiten. Er is een verplichte basisverzekering voor iedereen. Voor zorg die niet in het basispakket zit, kun je je aanvullend verzekeren. Mensen met een laag inkomen krijgen ter compensatie een zorgtoeslag. Als FNV-lid kun je profiteren van een voordelige en complete zorgpolis. Meer daarover kun je lezen op www.menzis.nl/fnv

Startende ondernemers Je kunt natuurlijk ook voor jezelf beginnen. Veel startende ondernemers beginnen echter onvoldoende voorbereid aan een eigen onderneming. Ga eerst langs bij de Kamer van Koophandel. Daar krijg je alle informatie die je nodig hebt. Zie www.kvk.nl voor meer info. Voor zelfstandigen zonder personeel kent de FNV speciale vakbonden. Deze bieden producten en diensten aan als: gratis bedrijfsrechtsbijstand, hulp bij incassoproblemen, kortingen op verzekeringen en gratis scholing. Verder kun je er terecht voor deskundig en onafhankelijk advies en diverse handige tools en handleidingen voor het opzetten van een eigen bedrijf. Op de FNV-site www.fnvzelfstandigen.nl kun je terecht voor meer informatie.

47

Meer

“Ken je dat programma Pimp My Ride van MTV? Dat is zo vet. Toen ik het voor het eerst zag, wist ik: dat wil ik ook.” Tyron (19) volgde een VMBO-opleiding Autotechniek en ging werken bij Driessen Autoschade. Daar krijgen ze de meest uiteenlopende auto’s binnen die opgelapt moeten worden. Uitdeuken, het plaatwerk mooi glad maken, spuiten: Tyron weet er alles van. “Het leukst zijn van die hele dure auto’s”, zegt hij lachend. “Als je die na een flinke schade weer als nieuw kunt maken. Later de tevreden klanten zien: daar doe je het voor.” Momenteel volgt Tyron de richting Autospuiten op het ROC. Dat betekent één dag in de week naar school en vier dagen werken. Prima combi, zo vindt hij zelf. Tyron: “Als je handig bent, moet je dit vak kiezen. Je bent verzekerd van werk: mensen blijven altijd ongelukken maken!”

Zonder Tyron wordt geen autoschade hersteld weten? www.techniektalent.nu/jong

Wat kan de FNV voor mij betekenen? Hier volgen de tien belangrijkste redenen om lid te worden van de FNV: 1. Met bijna 1,4 miljoen leden is de FNV verreweg de grootste en sterkste vakbond van Nederland. Een macht van betekenis, met professionele cao-onderhandelaars, deskundige juristen en betrouwbare belastingconsulenten. 2. De FNV komt op voor de rechten van werknemers. Niet alleen voor vaste krachten, maar ook voor flexwerkers zoals uitzendkrachten en oproepkrachten, bijbaners en vakantiewerkers. 3. De FNV heeft antwoord op al je vragen over werk, geld en inkomen. 4. De FNV zorgt voor goede cao’s. Dat is een collectief contract dat de bond namens jou en je collega’s afsluit met de werkgever. Onderwerpen die in een cao worden vastgelegd zijn bijvoorbeeld een goed loon, fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en vermindering van werkdruk. Kortom, allerlei zaken die met werk en geld te maken hebben. 5. De FNV helpt wanneer je werkgever de regels die in de cao zijn vastgelegd niet goed naleeft. Soms is een telefoontje of een briefje al genoeg om dat recht te zetten. Geeft je werkgever niet zomaar toe, dan kan de bond namens jou verder onderhandelen. Desnoods tot aan de rechter. 6. Bij de bond kun je terecht voor allerlei gratis diensten die ergens anders bakken met geld kosten. Denk bijvoorbeeld aan juridisch advies. 7. De FNV-bond helpt bij het invullen van de belastingaangifte. Dit doet de bond trouwens gratis voor je als je lid bent. 8. Speciaal voor jonge leden organiseren veel van de FNV-bonden cursussen over bijvoorbeeld het zoeken naar de juiste baan, solliciteren of arbeidsomstandigheden. 9. Met de FNV-ledenpas kun je profiteren van allerlei voordelen en kortingen op verschillende producten en diensten. Toch mooi meegenomen. 10. Als FNV-lid heb je recht op een complete en voordelige zorgverzekering bij Menzis. Kijk voor meer info op www.menzis.nl/fnv 50

Lid worden? Profiteer ook van een FNV-lidmaatschap. Surf naar www.fnv.nl Of bel met de FNV Servicelijn: 0900 3 300 300 ( 0,10 p.m.).

Meer weten? Als je meer wilt weten over de FNV, bezoek dan onze website www.fnv.nl. Je vindt daar ook links naar de aangesloten FNV-bonden. Uiteraard kun je ons voor meer informatie ook bellen of mailen. Telefoon: 0900 3 300 300 ( 0,10 p.m.) E-mail: [email protected] Internet: www.fnv.nl

Bon voor lidmaatschap van de FNV

JA, ik word lid van de FNV Naam Straat Woonplaats

Postcode

Telefoon

Geboortedatum

(eventueel: e-mail adres) Handtekening

Gegevens werk: Ik werk(te)

Mijn functie

Aard van het bedrijf Ik werk niet (meer), want (s.v.p. invullen) Vul de bon in en knip hem uit. Een postzegel is niet nodig, je kunt hem zo op de bus doen.

Op zoek naar een baan met perspectief? Advertenties Kom werken bij AB! Check onze website www.abnederland.nl voor actuele vacatures

Werkt altijd

www.abnederland.nl

Postzegel niet nodig

FNV t.a.v. afdeling Marketing & Communicatie Antwoordnummer 250 1000 PW Amsterdam

De CliniClowns Klik...

. . . door uw gift op giro 6640

cliniclowns.nl

E.ON in de Benelux E.ON E.ONisisde degrootste grootsteprivate privatestroomstroom-en engasleverancier gasleverancierter terwereld. wereld. In Inde deBenelux Beneluxproduceert produceerten enlevert levertE.ON E.ONelektriciteit, elektriciteit,gas, gas,warmte warmte en enCO2 CO2aan aanzowel zowelparticuliere particuliereklanten klantenals alsde dezakelijke zakelijkemarkt. markt.E.ON E.ON Benelux Beneluxisisopgericht opgerichtin in1941. 1941.Sinds Sinds2000 2000isishet hetonderdeel onderdeelvan van E.ON E.ONEnergie EnergieAG. AG.De Decentrales centralesvan vanE.ON E.ONBenelux, Benelux,met meteen eentotale totale capaciteit capaciteitvan van1.850 1.850MW, MW,staan staanopgesteld opgesteldin inde deprovincie provincieZuidZuidHolland, Holland,het heteconomisch economischhart hartvan vanNederland. Nederland.Het Hetbedrijf bedrijfheeft heeft circa circa700 700medewerkers medewerkersen enisisgevestigd gevestigdin inRotterdam Rotterdamen enEindhoven. Eindhoven.

Nieuwe Nieuwecentrale centraleop opde demaasvlakte maasvlakte E.ON E.ONBenelux Beneluxheeft heeftop opde deMaasvlakte Maasvlakteeen eenkolencentrale kolencentralemet mettwee twee eenheden eenhedenininbedrijf bedrijf(EFM (EFM11en en2,2,samen samen1.040 1.040MW). MW).Op Opdit ditmoment momentwordt wordt de debouw bouwvan vaneen eenderde derdecentrale centralevoorbereid: voorbereid:Maasvlakte MaasvlaktePower PowerPlant Plant33of of kortweg kortwegMPP3 MPP3(ca. (ca.1.070 1.070MW). MW).MPP3 MPP3isiseen eenultramoderne ultramodernekolencentrale kolencentrale waar waarmet metpoederkool poederkoolstoom stoommet metzeer zeerhoge hogestoomcondities stoomcondities(285 (285bar, bar,600 600 tot tot620 620ºC) ºC)wordt wordtgeproduceerd. geproduceerd.De Destoom stoomwordt wordtdoor dooreen eenturbine turbineen en een eengenerator generatoromgezet omgezetininelektriciteit. elektriciteit.Dankzij Dankzijdeze dezetechnologie technologiewordt wordt een eenrendement rendementvan vanruim ruim46% 46%bereikt. bereikt.Veel Veelhoger hogerdan daninintraditionele traditionele kolencentrales. kolencentrales.Dankzij Dankzijdeze dezeverbetering verbeteringdaalt daaltde deCO2-uitstoot CO2-uitstootper per kilowattuur kilowattuurmet metongeveer ongeveertwintig twintigprocent. procent.De Decentrale centraleheeft heefteen eennetto netto capaciteit capaciteitvan van1.070 1.070MW. MW.Dit Ditbetekent betekentdat datde deeenheid eenheidzal zalvoorzien voorzieninincirca circa 7% 7%van vanhet hetbinnenlandse binnenlandseelektriciteitsverbruik. elektriciteitsverbruik.MPP3 MPP3behoort behoortdaarmee daarmeetot tot de degrootste grootstekolengestookte kolengestookteeenheden eenhedendie dieininde dewereld wereldworden wordengebouwd. gebouwd.

Maatschappelijke Maatschappelijkeverantwoordelijkheid verantwoordelijkheid Als Alsenergieproducent energieproducentzijn zijnwij wijons onsbewust bewustvan vanonze onzeverantwoordelijkheid verantwoordelijkheid jegens jegenshet hetmilieu milieuen ende deniet nietoneindige oneindigehulpbronnen hulpbronnenvan vanonze onzeaarde. aarde.Waar Waar wij wijleven levenen enwerken, werken,nemen nemenwij wijonze onzeverantwoordelijkheid. verantwoordelijkheid.Overal Overalwaar waar we weactief actiefzijn, zijn,willen willenwe webijdragen bijdragenaan aanverbetering verbeteringvan vande deleefkwaliteit. leefkwaliteit. Veilige Veiligearbeidsomstandigheden arbeidsomstandighedenter terbescherming beschermingvan vanonze onzemedewerkers, medewerkers, klanten klantenen ende debuitenwereld buitenwereldzijn zijnvoor voorons onsvan vangroot grootbelang belang. .

Werkenbij bijE.on E.onBenelux Benelux Werken E.ON E.ONBenelux Beneluxisisop opzoek zoeknaar naarnieuwe nieuwe medewerkers. medewerkers.Bent Bentuugeïnteresseerd geïnteresseerdinin de demogelijkheden, mogelijkheden,neem neemdan dancontact contact met metons onsop. op. E.ON E.ONBenelux Benelux Capelseweg Capelseweg400 400 3068 3068AX AXRotterdam Rotterdam Postbus Postbus8642 8642 3009 3009AP APRotterdam Rotterdam +31 +31(0)10 (0)10289 28957 5711 11 www.eon-benelux.com www.eon-benelux.com www.eon.com www.eon.com [email protected] [email protected]