Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven en de Kempen
Rechten en plichten bij opname
Informatie voor cliënten >>
Bij opname ontvangt u een kopie van de huisregels van ggze
Wanneer u bij GGzE wordt opgenomen, is dat meestal een ingrijpende gebeurtenis. Vaak voelt u zich als het ware ‘overgeleverd’ aan de instelling. Daarom is het goed te weten welke rechten u heeft. Deze brochure biedt een overzicht van uw rechten en plichten en geeft antwoord op mogelijke vragen. In de brochure staat informatie voor cliënten die vrijwillig zijn opgenomen en voor cliënten die gedwongen zijn opgenomen. Mocht u na het lezen nog vragen hebben, dan kunt u met uw vragen terecht bij de begeleiding of de behandelaar. U kunt ook altijd de patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) raadplegen.
2
rechten en plichten bij opname
de opname
Bij opname zal de begeleiding van de afdeling met u de gang van zaken op de afdeling doornemen. Uw behandelaar komt zo spoedig mogelijk kennis met u maken. Bij opname ontvangt u een kopie van de huisregels van GGzE. Hierin staat de algemene gang van zaken op de afdeling beschreven. U kunt op de afdeling ook brochures vragen over het klachtenreglement, de patiëntenvertrouwenspersoon en over procedures rondom gedwongen opname en gedwongen behandeling.
3
Het zorgplan In de eerste periode van de opname wordt door het behandelteam samen met u een zorgplan opgesteld. In het zorgplan staat beschreven waarom u bent opgenomen en welke behandeling is afgesproken. Later wordt dit zorgplan regelmatig geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Als u daar behoefte aan heeft, kunt u altijd om een kopie van het zorgplan vragen. U heeft informatie nodig voordat u kunt meepraten over uw zorgplan. De behandelaar vertelt in begrijpelijke woorden over uw ziekte, over zijn voorstel voor behandeling en over andere mogelijkheden. Hij legt uit wat hij wil bereiken en wat de voor- en nadelen kunnen zijn. Hij laat u ook weten welk risico een behandeling heeft. Zo zal hij u voorlichten over mogelijke bijwerkingen van medicijnen. Vraag dus alles wat u weten wilt. De behandeling begint pas als u heeft ingestemd met het zorgplan. Tegen de hulpverlener mag u zeggen waar u het wel of niet mee eens bent in het zorgplan. Hij zoekt dan samen met u naar alternatieven. Ook voor een verandering in het zorgplan is uw toestemming nodig. U mag uw toestemming altijd weer intrekken. Het is mogelijk dat u toch niet tevreden bent over de behandeling. Samen met uw hulpverlener kunt u dan verder zoeken naar alternatieven.
Informatieverstrekking over de behandeling Aan uzelf U heeft recht op informatie over uw behandeling. Aan een ander Hulpverleners hebben een beroepsgeheim. Alleen leden van het behandelteam en in bepaalde gevallen uw huisarts krijgen de nodige informatie over u. Aan anderen mag de behandelaar alleen informatie geven als u daarvoor toestemming geeft, of als het moet op grond van de wet.
4
5
De hulpverlener mag zonder uw toestemming informatie aan anderen geven: - als u wilsonbekwaam bent verklaard zal uw hulpverlener uw vertegenwoordiger inlichten; - als de hulpverlener iets weet dat hij beslist niet mag verzwijgen (bijvoorbeeld vanwege gevaar voor anderen). - aan de rechter in bepaalde gevallen (bijvoorbeeld bij een aanvraag Inbewaringstelling IBS).
Vertegenwoordiging/wilsonbekwaamheid U kunt tijdelijk zó ziek of in de war zijn dat de behandelaar vindt dat u niet in staat bent om zelf te beslissen. Hij stelt een bepaalde behandeling voor, maar krijgt de indruk dat u de informatie niet begrijpt. Hij verklaart u dan wilsonbekwaam en zal iemand anders om toestemming vragen. Hij benadert één van de volgende personen die u kunnen vertegenwoordigen: • uw wettelijk vertegenwoordiger (curator, mentor, ouder, voogd); • uw partner; • degene die u hebt aangewezen om voor u te beslissen; • uw naaste familie. Lang niet alle cliënten die wilsonbekwaam zijn verklaard hebben een curator of een mentor. Meestal zal de hulpverlener daarom een partner of familielid benaderen. De curator en mentor zijn vertegenwoordigers die de rechter heeft benoemd. Voor financiële zaken kan door de rechter een bewindvoerder worden aangesteld. Meer informatie hierover vindt u onder het kopje ‘Het beheer van uw geld’. Als ik het niet eens ben met een besluit van mijn vertegenwoordiger? Ook als u wilsonbekwaam bent verklaard, heeft u het recht om behandeling te weigeren. Dat kan zelfs als uw vertegenwoordiger wél met die behandeling instemt. De hulpverlener zal dan in beginsel toch uw weigering moeten respecteren. Alleen als somatische behandeling nodig is om ernstig nadeel voor uzelf of anderen te voorkomen, kunt u tegen uw wil worden behandeld.
6
rechten en plichten bij opname
Behandeling onder dwang Bent u gedwongen opgenomen en verzet u zich tegen de behandeling van uw psychische stoornis, dan kan de behandelaar u in bepaalde situaties onder dwang behandelen. Dit mag alleen als er sprake is van gevaar of als u anders te lang opgenomen zou moeten blijven. De behandelaar kan ‘middelen of maatregelen’ toepassen of ‘dwangbehandeling’. Middelen of maatregelen In een noodsituatie kunnen hulpverleners onder dwang middelen of maatregelen toepassen om gevaar af te wenden. Zodra de noodsituatie voorbij is, moeten deze toepassingen worden beëindigd. U krijgt van de behandelaar een formulier (‘mededeling aan cliënt’) waarop staat waarom hij middelen of maatregelen toepast. Hij informeert de Geneesheer-directeur en deze informeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg over de toepassing. De Inspectie kan achteraf onderzoeken of het echt nodig was om middelen of maatregelen toe te passen en of GGzE zorgvuldig heeft gehandeld. Binnen GGzE zijn er vijf mogelijke middelen of maatregelen 1. Medicatie: tegen uw wil krijgt u kortwerkende (maximaal zeven dagen) medicatie toegediend. 2. Fixatie: u wordt vastgehouden of uw bedhekken worden omhoog gezet terwijl u het daar niet mee eens bent. Vastbinden (gebruik van Zweedse banden) gebeurt niet binnen GGzE. 3. Afzondering: u verblijft in een speciaal voor afzondering bedoelde kamer. De deur is op slot. 4. Separatie: u verblijft in een kale (separeer)ruimte met een matras en een deken. De deur is op slot. 5. Voeding of vocht: u krijgt onder dwang vocht of voedsel binnen door middel van een infuus of slangetje via de neus naar de maag (sonde).
7
8
rechten en plichten bij opname
Duur Het toepassen van middelen of maatregelen mag niet langer duren dan nodig is, en nooit langer dan zeven dagen. Is een langere toepassing noodzakelijk, dan kan eventueel een dwangbehandeling worden toegepast. Vrijwillige opname Bent u vrijwillig opgenomen en stemt u niet in met de toepassing, dan moet de hulpverlener een IBS (Inbewaringstelling) voor u aanvragen zodra de middelen of maatregelen worden gestart. Dwangbehandeling Dwangbehandeling is het toepassen van (een deel van) het zorgplan tegen uw wil. De behandelaar stelt voor om u op een bepaalde manier te behandelen en schrijft die methode op in uw zorgplan. U kunt in uw zorgplan al aangeven dat u het niet eens bent met de voorgestelde behandeling, maar ook bij aanvang of tijdens de behandeling zelf. In deze gevallen is er sprake van dwangbehandeling. Als u eerder heeft aangegeven het eens te zijn met de behandeling, kunt u die instemming altijd weer intrekken. Dwangbehandeling mag alleen als het absoluut noodzakelijk is om uzelf of anderen te beschermen. Dwangbehandeling mag worden toegepast in twee situaties: 1. als er, ten gevolge van een psychische stoornis, binnen de instelling sprake is van gevaar voor uzelf of anderen; 2. als u zonder behandeling onaanvaardbaar lang opgenomen zou moeten blijven, terwijl u met behandeling sneller met ontslag zou kunnen. Uw behandelaar vertelt u waarom hij u onder dwang gaat behandelen. Hij geeft u een formulier (‘mededeling aan cliënt’) waarop staat waarom hij de dwangbehandeling nodig vindt. Hij informeert de Geneesheer-directeur en deze informeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg over de toepassing. De Inspectie kan achteraf onderzoeken of de dwangbehandeling echt nodig was en of GGzE zorgvuldig heeft gehandeld.
9
Duur Dwangbehandeling mag nooit langer duren dan absoluut nodig is. Dwangbehandeling die plaatsvindt omdat u anders te lang opgenomen zou moeten blijven, mag in principe maximaal drie maanden duren. Vindt de behandelaar daarna toch nog dwangbehandeling nodig, dan moet de Geneesheer-directeur over deze verlenging beslissen. Vormen Er zijn verschillende behandelingen mogelijk als dwangbehandeling: 1. verplicht verblijf op de kamer: u verblijft verplicht lange tijd op uw eigen kamer met weinig momenten op de groep of buiten. 2. medicatie: tegen uw wil krijgt u medicatie toegediend. 3. afzondering: u verblijft in een speciaal voor afzondering bedoelde kamer. De deur is op slot. 4. separatie: u verblijft in een kale (separeer)ruimte met een matras en een deken. De deur is op slot. 5. overig: ook andere vormen zijn mogelijk. Dit wordt op uw persoonlijke situatie afgestemd.
Recht op bewegingsvrijheid Als u vrijwillig bent opgenomen, mag u de afdeling en de instelling verlaten als u dat wilt. U hoort hierbij wel rekening te houden met de huisregels. Maar bent u zo vaak weg dat behandeling niet meer mogelijk is, dan mag uw behandelaar de opname beëindigen. Bij een gedwongen opname mag u de instelling niet verlaten, tenzij u toestemming heeft van uw behandelaar. U heeft wel het recht op bewegingsvrijheid binnen de instelling. Dit recht op bewegingsvrijheid kan echter door de behandelaar beperkt worden. Dan kan het bijvoorbeeld zijn dat u op bepaalde tijden van de dag verplicht wordt op uw kamer te verblijven. Deze beperkingen kunnen worden opgelegd: 1. als uw gezondheid ernstig te lijden heeft; 2. om strafbare feiten te voorkomen; 3. om de orde in de instelling te bewaren.
10
rechten en plichten bij opname
Recht op contact met mensen buiten de instelling Tijdens uw verblijf binnen GGzE heeft u het recht op contact met mensen buiten de instelling. U mag telefoneren, bezoek ontvangen en corresponderen. Ook hierbij hoort u rekening te houden met de huisregels. Die geven onder meer aan wanneer er bezoekuur is en waar u kunt telefoneren. Uw post mag niet worden achtergehouden en mag zonder uw toestemming ook niet worden gelezen. Bent u gedwongen opgenomen, dan kan het recht om te telefoneren, bezoek te ontvangen of post te versturen/ontvangen worden beperkt, maar alleen om één van de volgende drie redenen: 1. als uw gezondheid ernstig te lijden heeft; 2. om strafbare feiten te voorkomen; 3. om de orde in de instelling te bewaren. Beperkt uw behandelaar uw recht op bezoek, telefoonverkeer of post ontvangen/versturen, dan moet hij u een formulier geven waarop staat waarom hij dat doet. U mag in ieder geval contact opnemen met de patiëntenvertrouwenspersoon, met uw advocaat, met een justitiële autoriteit en met de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
uw persoonlijke bezittingen Natuurlijk kunt u eigen spullen meenemen. Die blijven ook uw eigendom. Wel stelt GGzE grenzen aan de hoeveelheid spullen die u mag meebrengen, want de ruimte op de afdeling en op de kamer is beperkt. Het bezit van contrabande (drugs, wapens en andere gevaarlijke voorwerpen) is niet toegestaan en deze illegale spullen worden aan de politie afgegeven.
11
Bij vermoedens van bezit van contrabande kunt u gedurende uw opname door middel van onderzoek aan het lichaam of een controle op uw kamer hierop gecontroleerd worden. Als u vrijwillig bent opgenomen, kan dit alleen met uw toestemming.
Het cliëntendossier Uw gegevens bewaart men in de computer in het elektronisch cliëntendossier. In het dossier zijn onder meer de zorgplannen, de observaties van verpleegkundigen, voortgangsrapportages en correspondentie te vinden. In het cliëntendossier hoort alleen informatie te staan die van belang is voor uw behandeling. Inzagerecht U heeft er recht op om te weten wat men over u schrijft. U kunt uw behandelaar vragen om inzage. Het kan zijn dat u gegevens van derden niet mag inzien. Derden zijn bijvoorbeeld uw familie of andere naastbetrokkenen. Dat heeft te maken met de privacy van die derden. Informatie die u niet mag inzien wordt uit uw dossier gehaald of afgeplakt. Als u hierover vragen of twijfels heeft, kunt u de patiëntenvertrouwenspersoon raadplegen. Van datgene dat u in mag zien, kunt u kopieën vragen. De kopieerkosten betaalt u zelf. Als er een feitelijke fout in staat, dan mag u die laten verbeteren. Bent u het niet eens met wat er over u geschreven staat? Dan kunt u uw eigen zienswijze opschrijven en dit aan het dossier laten toevoegen. Vernietigen dossier Uw hulpverlener bewaart uw gegevens minstens 15 jaar. U kunt vragen om gegevens eerder te vernietigen. In dat geval vernietigt de hulpverlener deze gegevens binnen drie maanden. Uitzonderingen hierop zijn: • als het van groot belang is voor een ander om de gegevens te bewaren; • als de wet voorschrijft dat de gegevens bewaard moeten blijven. Het dossier van een gedwongen opgenomen cliënt mag pas vijf jaar na de beëindiging van de gedwongen behandeling worden vernietigd.
12
rechten en plichten bij opname
Gegevens gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek Het is belangrijk om te weten of uw behandeling goed verloopt en of u de meest geschikte hulp krijgt. Dit wordt onder andere getoetst aan de hand van vragenlijsten wat we ‘routine outcome monitoring’ noemen, ofwel ROM. Op één of meer momenten tijdens uw behandeling vragen we u om een vragenlijst in te vullen. Deze vragenlijsten geven inzicht in het verloop van uw klachten. De behandeling kan dan indien nodig worden aangepast. De gegevens uit de vragenlijsten worden ook voor onderzoek en evaluatie gebruikt. Zo kunnen we de zorg waar nodig nog verder verbeteren. De vragenlijsten worden hiervoor anoniem opgeslagen. Dat wil zeggen dat we nog wel kunnen zien bij welke afdeling de betreffende cliënt in behandeling was, maar niet meer door wie de vragenlijsten zijn ingevuld. Als u bezwaar heeft tegen het gebruik van uw gegevens voor onderzoek, meld dit dan aan uw behandelaar.
Overplaatsing binnen de instelling Soms is het nodig dat u naar een andere afdeling verhuist. Meestal gebeurt dat omdat u toe bent aan een behandeling die u alleen op een andere afdeling kunt krijgen. Overplaatsing kan ook het gevolg zijn van een verandering zoals een reorganisatie binnen de instelling.
Het beheer van uw geld Uitgangspunt is dat u zelf uw geld beheert. Als u hier moeite mee heeft, kunt u de begeleiding of een maatschappelijk werker vragen u hierin te ondersteunen. U kunt het beheer van uw geld ook uit handen geven. De toestemming daarvoor kunt u altijd weer intrekken. Alleen als u door de rechter onder curatele bent gesteld of als u een bewindvoerder hebt gekregen, kunt u niet meer over uw eigen geld beslissen. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer u grote schulden maakt. Op de afdeling kunt u meer informatie vragen over curatele, bewind en mentorschap. Ook kunt u daar informatie vragen over de stichting Opmaat. Deze stichting helpt mensen hun financiële zaken te regelen.
13
Aansprakelijkheid/verzekeringen en aangiftebeleid Zolang u bent opgenomen, bent u tegen Wettelijke Aansprakelijkheid verzekerd met een eigen risico van € 100,00. Schade die u toebrengt aan GGzE wordt door deze verzekering niet vergoed. Verder geldt er gedurende de opnameperiode een inboedelverzekering voor de persoonlijke eigendommen die u hier heeft, indien deze niet of onvoldoende elders verzekerd zijn. Deze eigendommen zijn echter maar voor maximaal € 5.000,00 verzekerd, met een eigen risico van € 100,00. Belangrijk om te weten: De verzekering keert alleen uit wanneer er sprake is van ‘binnenbraak’; dus niet als onduidelijk is hoe iemand uw kamer/woning is binnengekomen. Voor geld en geldswaardige papieren geldt een maximumvergoeding van € 500,00. Sieraden (ringen, armbanden, kettingen e.d.) worden helemaal niet vergoed. Wanneer u denkt dat de waarde van uw inboedel hoger is dan € 5.000,00, of als u meent dat u veel (kostbare) sieraden bezit, raden wij u aan zelf een inboedelverzekering te regelen. Voor alle overige verzekeringen dient u zelf te zorgen.
Plichten van de cliënt Als cliënt heeft u behalve rechten ook plichten. Zo verwacht GGzE dat u zich aan de huisregels houdt en dat u zich gedraagt volgens de algemeen gebruikelijke gedragsnormen. Dit betekent dat agressief, gewelddadig of seksueel intimiderend gedrag niet wordt getolereerd. Daarnaast verwacht GGzE dat u aan de behandeling meewerkt wanneer u hiervoor uw toestemming heeft gegeven. Het verstrekken van de benodigde informatie en het verlenen van medewerking is noodzakelijk voor een goede hulpverlening. Binnen redelijke grenzen dient u ook de adviezen van de hulpverlener te volgen. Wanneer u zich niet aan bovenstaande plichten houdt, kan de behandeling worden beëindigd.
14
rechten en plichten bij opname
Klachten Als u een klacht heeft, probeer dit dan zo veel mogelijk eerst met de betrokkene(n) te bespreken en te regelen, eventueel met behulp van de patiëntenvertrouwenspersoon, uw behandelaar of begeleiding. U kunt ook een klacht indienen bij de klachtencommissie. Dit kan als u er met betrokkene(n) niet uitkomt of direct. Een klacht wordt altijd schriftelijk ingediend, met behulp van een speciaal formulier. Dit formulier kunt u krijgen via de begeleiding of de patiëntenvertrouwenspersoon. Zie voor verdere informatie de folders ‘pvp’ en ‘Heeft u een klacht?’.
15
Publicatiedatum: augustus 2013
GGzE Bezoekadres
Dr. Poletlaan 40 5626 ND Eindhoven T (040) 297 01 70 E
[email protected] I www.ggze.nl
Postadres
Postbus 909 5600 AX Eindhoven
CO-010A