Werkproces Scenario s Haaglanden. Van kwaliteitsprofielen naar toekomstbeelden. Programma en deelnemers

Scenario’s Haaglanden

Werkdocument Toekomstbeelden Resultaten van Workshop gehouden op juni

Dauvellier Planadvies / Projectgroep Scenario’s RSP

Inhoud Werkproces Scenario’s Haaglanden

Van kwaliteitsprofielen naar toekomstbeelden

Programma en deelnemers

Drie scenario’s Haaglanden mondiaal op de kaart Netwerkstad Haaglanden Stadgewest van dorpen

Nabeschouwing

Bijlage Ruimtelijke kwaliteiten genoemd tijdens te workshop op mei

Bijlage Kwaliteitsprofielen opgesteld tijdens de workshop

Bijlage Kwaliteitsprofielen Haaglanden: belang en kwetsbaarheid

Werkproces Scenario’s Haaglanden Het Stadsgewest Haaglanden werkt aan de herziening van het Regionaal Structuurplan Haaglanden In het kader hiervan worden scenario’s voor de ruimtelijke ontwikkeling van Haaglanden opgesteld De scenario’s omvatten sterk verschillende toekomstbeel

den voor de langere termijn () en geven ook weg aan om die toekomstbeelden te bereiken Het doel van de scenario’s is oriëntatie en vorming geïntegreerde visie op de langere termijn Het is uitdrukkelijk niet de bedoe

ling te kiezen voor één van de scenario’s Ze verkennen de toekomst en leggen kansen en dilemma’s bloot Pas daarna worden beleids

alternatieven opgesteld waaruit gekozen kan worden

1

Het werkproces Scenario’s Haaglanden kiest het streven naar het verhogen van de ruim

telijke kwaliteit van het Stadsgewest Haaglanden als uitgangspunt Bij het ontwikkelen van scenario’s voor deze kwaliteitsverhoging wordt het bijgaande schema van het planproces als denkkader gebruikt In workshop (mei ) lag het accent op het scherpstellen van het ‘kwaliteitsstre

ven’ voor Dit resulteerde in een viertal kwaliteitsprofielen (bijlagen tm ) In workshop ( juni ) staken we over naar de visiefase Op basis van de kwa

liteitsprofielen werden toekomstbeelden geschetst Elk toekomstbeeld past in een specifiek scenario voor de ruimtelijke ont

wikkeling van Haaglanden In deze workshop vond al een vooruitblik

plaats naar de uitvoeringsfase Per scenario werden ‘procesmotoren’ aangeduid die de ontwikkeling in de richting van het geschet

ste toekomstbeeld kunnen stimuleren Ook is al gekeken naar de resultaten in de gebruiksfase: hoe zal men de ruimtelijke kwaliteit in beleven? Wat zijn dan de winstpunten maar ook de verliezen aan kwaliteit? daartoe is per scenario een ‘kwali

teitssaldo’ opgesteld

De invulling van de workshops en is nog niet precies bepaald Hierover zal na bespre

king van de resultaten van workshop en een beslissing worden genomen

Van kwaliteitsprofielen naar toekomstbeelden In de eerste scenarioworkshop ‘Kwaliteitsprofielen’ gehouden op mei bleken er veel ideeën te zijn voor de ontwik

keling van de ruimtelijke kwaliteit van Haaglanden in Die ideeën zijn echter vooral in algemene termen geformuleerd (zie bijlage en ) De vraag die opkomt is wat in de toekomst de specifieke ruimtelijke kwaliteit van Haaglanden zal zijn? Welke kenmerken maken Haaglanden tot een her

kenbare ruimtelijke eenheid? Bij het zoeken naar antwoorden wordt direct duidelijk dat Haaglanden zich midde

nin een transformatieproces bevindt Op belangrijke punten zoals in de economie en infrastructuur is een proces van schaalver

groting gaande Samen zijn we bezig ruimte

lijke structuren op regionaal niveau vorm te geven Daarmee werken we stap voor stap aan het ontstaan van een ‘netwerkstad’ Om de kenmerken de netwerkstad Haaglanden goed te bepalen is het nodig te kijken naar de ligging en functie in groter verband: Zuidvleugel Randstad en interna

tionaal Welke bijzondere positie en karakte

ristiek is daarbij te herkennen? Voor andere vooral de sociale en culturele kwaliteiten is juist behoefte aan een veran

kering in de ruimtelijke diversiteit op lokaal niveau Haaglanden komt voort uit een samenwerking van gemeenten met daarbin

nen dorpen steden en stadsdelen met alle

maal een eigen sfeer en geschiedenis Maar bevolking en voorzieningen verschuiven mede als gevolg van de schaalvergrotings

processen Welke ruimtelijke kenmerken en structuren houden we vast en gebruiken we

MONDIAAL

SCENARIO 1 Haaglanden mondiaal op de kaart

BEHOUDEN VERANKEREN STRUCTUUR

SCENARIO 2 Netwerkstad Haaglanden

SCENARIO 3 Stadsgewest van dorpen

LOKAAL

2

VERNIEUWEN RUIMTE BIEDEN FLEXIBILITEIT

als raamwerk voor dat proces? Waar bieden we ruimte aan flexibiliteit aan verandering van functies en inrichting op verschillende schaalniveau’s? Via scenario’s kunnen we de mogelijke ant

woorden verkennen Er tekenen zich drie verschillende toekomstbeelden af Alle drie zoeken zij naar een manier om het verande

ringsproces vorm te geven: behouden en vernieuwen verankering en loslaten ver

sterken en transformeren De verschillen zit

ten in het schaalniveau van waaruit men de ruimtelijke ontwikkeling benadert Het eer

ste scenario kijkt naar de ontwikkeling van de regio in mondiaal verband Het tweede scenario zoekt naar de structuur van de nieuwe netwerkstad op regionaal niveau Het derde scenario bekijkt de veranderingen vanuit de samenstellende ruimtelijke eenhe

den Door die verschillen in benadering richt ieder scenario zich op het ontwikkelen van een aantal specifieke ‘kwaliteitsthema’s met prioriteit’. Per scenario zijn er duidelijke accenten, maar is ook enige overlap. De opgave tijdens de tweede workshop ‘Toekomstbeelden’, gehouden op 20 juni was de ruimtelijke ontwikkeling naar 2030 zo te sturen dat voor de prioritaire kwaliteiten een maximale ontwikkelkans ontstaat.

Economisch profiel

Sociaal profiel

Ecologisch profiel

Topimago

Schone, mooie, veilige Duurzaam water- en leefomgeving energiesysteem

Cultureel profiel

3 Scenario 1

Haaglanden mondiaal op de kaart Scenario 2

Netwerkstad Haaglanden

Vernieuwde historie

Duurzame economie

Complementaire netwerkeconomie

Ecologische structuur

Vernieuwde historie

Landschap met maat en samenhang op regionaal niveau

Mozaiek

Diversiteit en keuzemo- Gezond stadsgewest gelijkheden

Mozaiek

Slimme bereikbaarheid

Dit werkdocument geeft een overzicht van de resultaten van deze workshop. Scenario 3

Stadsgewest van dorpen

Solidariteit/collectief Schone, mooie, veilige leefomgeving

Prioritaire kwaliteitthema’s per scenario

Ontmoeting van culturen

Programma Workshop Toekomstbeelden juni Inloop Welkom en koffie Stand van zaken werkwijze en beoogde resultaten stap Huidige kwaliteiten karteren stap Ontwikkelperspectief opstellen stap Toekomstbeeld(en) schetsen Lunch stap 'Procesmotoren' benoemen stap a Inzoomen b Kwaliteitssaldo bepalen c Presentatie voorbereiden stap Presentatie en discussie Afsluiting en borrel

Deelnemers Workshop

Wim Eijkelenburg Delft

Dinie Tubbing Delft

Gielijn Blom Den Haag

Daniëlle Mourits Den Haag

Hester van Gent Leidschendam Voorburg

Peter van de Laar Rijswijk

Frank Gosens Rijswijk

Sau Lan van Golberdinge Wassenaar

Geert Reitsma Westland

Arie van Blanken Westland

Ad ten Ham Zoetermeer

Tamar Leene provincie Zuid Holland

Piet Houtenbos RO Haaglanden

Egbert Visser VV Haaglanden

Jan Termorshuizen VV Haaglanden

Dorien van Stiphout glas / EZ Haaglanden

Victorine Lafeber milieu Haaglanden

Bert Ettekoven Wonen Haaglanden

Arno Lammers RO Haaglanden – RSP

Corrie van Eldik VV Haaglanden – RSP

Peter Dauvellier – Dauvellier Planadvies – begeleiding workshop

4

Drie Scenario’s

5

Scenario

Haaglanden mondiaal op de kaart Haaglanden kiest in de Nota van Uitgangspunten voor een internationale positie in de Randstad in Europa en wereld

wijd op het gebied van bestuur internatio

naal recht kennis greenport/glas en toeris

me Uit de eerste inventarisatie van wat we anno hebben aan ruimtelijke kwaliteiten en thema’s die appelleren aan dit mondiaal imago constateerden we dat een flinke inzet nodig is om in daadwerkelijk mondiaal op de kaart te komen Haaglanden heeft nu een mager mondiaal profiel!

Kwaliteitsthema’s Workshop

ECONOMISCH PROFIEL

SOCIAAL PROFIEL

ECOLOGISCH PROFIEL

CULTUREEL PROFIEL

Topimago

Schone mooie vei Duurzaam water Vernieuwde histo

lige leefomgeving en energiesysteem rie

Duurzame econo

mie

Kwaliteiten Nota Uitgangspunten

Greenport Westland/oostland Hoogwaardige spoor

verbindingen met het buitenland

Grotere menging van functies

Zuinig ruimtegebruik Kustzone als kwaliteitsdrager

Internationale stad van recht en vrede Hoogstaande kennis

cultuur Delft Sterk vestigingsklimaat voor hoogwaardige en internationaal gerichte bedrijvigheid Winkelvoorzieningen van allure Nieuwe groen woon

milieu’s

Kwaliteitsprofiel scenario : Haaglanden mondiaal op de kaart

Topvoorzieningen en aansprekende culturele voorzieningen Concentratie van cultu

rele voorzieningen Groene en cultuurhis

torische gebieden:

Midden Delfland

Omgeving Pijnacker

Wijk en Wouden Historische steden

6

Duurzaam drinkwater

Scenario Haaglanden Mondiaal op de kaart

Top woonmilieu Oude stads /dorpscentra Topwerkmilieu Universiteiten/Hogescholen Internationale scholen

Ruimtelijke Kwaliteit

Internationale bereikbaarheid autoweg Internationale bereikbaarheid spoor Belangrijke versterkende elementen voor de mondiale positie van Haaglanden zijn:

de kust: de regio beter verbinden met de kust

de groene landschappen : verstedelijking verbinden met het groen

het water: voor recreatie transport energie kennisontwikkeling Als richtinggevende principes voor Haaglanden in gekozen voor:

Toerisme booming vanwege o a de snelle ontwikkeling van China India

Kennis – universiteiten hogescholen techniek ICT water energie; (as Leiden – Den Haag – Delft – Rotterdam)

Greenport – hoe verder het glas in ?

7

Toerisme Waterinstituut aan Zee – bij Scheveningen gecombineerd met hoog niveau culturele attractie en congresfaciliteit (‘Guggenheim aan Zee’) ‘Beeldende kust’ van Scheveningen (Beelden aan Zee) tot aan Hoek van Holland met sculpturen e a

Scenario Haaglanden Mondiaal op de kaart Procesmotoren Toerisme en Kennis

Design – lijn (tramlijn Delft – Den Haag)

architectuur en design route met nieuwe beeldbepalende elementen van woning

bouw voorzieningen Hollandse weidelandschappen anders exploiteren met toegankelijke biologische veeteelt cursussen ‘landschappen schilde

ren’ kaas maken) Gesloten energiehuishouding (fase ) als toeristisch marketing profiel van de regio (Kassen geothermiek wind golgslag etc) In fase wordt regio een netto energieexpor

teur Kennis internationaal R&D top instituut (uit de VS) naar Delft halen gericht op duurzame energie / water / glas Hogeschool voor Toerisme bij Zoetermeer – versterken leisure / toerisme Haagse vestiging Universiteit Leiden – internationaal recht – ‘opblazen’ Kennisinnovatie greenport / energie – versterken TU Delft People mover Delft – Rotterdam Noord ter versterking van de kennisas Delft

Rotterdam

8

Greenport Westland Oostland maakt een kwaliteitslag door: Verschuiving van productie naar innovatie en kennis

Scenario Haaglanden Mondiaal op de kaart Procesmotoren Greenport

‘Brains’ van de greenport positioneren bij Zoetermeer Oost (nieuw knooppunt) Nieuwe groene suburbane woonmilieus aantrekkelijk voor kenniswerkers ontstaan in Westland en rond Pijnacker door verdwij

nen van productieglas Groene ring Haaglanden sluiten Nodig: is : sterke uitbouw van het regio

naal openbaar vervoer

9 Scenario Haaglanden Mondiaal op de kaart Procesmotoren Greenport

Kwaliteitssaldo Scenario :

/ winst

HAAGLANDEN MONDIAAL OP DE KAART ECONOMISCH

PROFIEL


Hogeschool Toerisme/leisure Zoetermeer


Uitbouw regionaal openbaar vervoer

Peoplemover Delft Rotterdam Airport

Top imago

Brains kenniscentrum greenpoort/tuinbouw in de wereld

Waterinstituut aan zee

R en D instituut delta in Delft (duurzame energie

Haagse vestiging Leidse universiteit opblazen

Duurzame economie

Bereikbare werkgelegenheid (uitbouw tramnet)

S O C I A A L

Werkgelegenheid in de kassen

Veiling is weg

P R O F I E L

Diversiteit en keuzemogelijkheden

Ruimte voor groene woonmilieus (gestapeld)

Solidariteit / collectief Schone mooie en veilige omgeving E C O L O G I S C H

P R O F I E L


Hollandse weidegebieden

Sluiten van de groene ring Haaglanden

Duurzaam water en energiesysteem

Groene energiehuishouding

Gezond stadsgewest Landschap met maat en samenhang op regio Transformatie van productie glas wonen en groen naal niveau C U L T U R E E L

/ verlies

P R O F I E L

Vernieuwde historie

Glas Honselersdijk

Design lijn

Mozaïek

Beeldende kust

Ontmoeting der culturen

10

Scenario

Netwerkstad Haaglanden Het tweede scenario zoekt naar de structuur van de netwerkstad Haaglanden op regio

naal schaalniveau Dit sluit ook aan bij de Nota van Uitgangspunten waarin de regio Haaglanden is gepositioneerd als groene netwerkstad in de Zuidvleugel Deze werkgroep heeft zich verdeeld in subgroepjes:

Subgroep gericht op ecologie groen en cultuur

Subgroep gericht op economie en bereikbaarheid De netwerkstad Haaglanden is verbonden met andere mondiale centra bijvoorbeeld voor de glastuinbouw is sterke relatie aan

wezig met de LU Wageningen Vraag is waar de dynamiek van het glas zit voor de langere termijn Er is nog veel onbekend hoe het met de glastuinbouw op termijn zal gaan; veel innovatie zit in Wageningen Ook de kenniscorridor tussen Leiden en Dordrecht heeft potenties voor vedere ont

wikkeling van de internationale betekenis

ECONOMISCH PROFIEL



ECOLOGISCH PROFIEL

CULTUREEL PROFIEL


Ecologische struc

tuur

Vernieuwde histo

rie

Slimme bereikbaar

heid

Landschap met maat en samen

hang op regionaal niveau

Mozaiek

Zuinig ruimtegebruik

Groene en cultuurhis

torische gebieden:

Midden Delfland

Omgeving Pijnacker

(Wijk en Wouden)

Bereikbaarheid op Randstadniveau

SOCIAAL PROFIEL

Recreatieve waarden

Grotere menging van Goede wegverbindin functies gen netwerk Zuidvleugel (o a RR en Woonmilieus die aan

onderlingend wegen sluiten op doelgroepen net) Bedrijfseconomisch Vervoersverbindingen perspectief veehouderij kennisas en glasas Verbreding toeristisch

en leisureaanbod

Wateropgave EHS Duingebied Groen blauwe Slinger als kwaliteitsdrager Landschappelijke ver

betering Midden Delfland/Westlandse Zoom en Duivenvoorde Corridor Waterhuishouding op orde Uitbouw hoogwaardig openbaar vervoer Warmtenet

Kwaliteitsprofiel scenario : Netwerkstad Haaglanden

11

Belangrijke elementen van de netwerkstad Haaglanden zijn:

Bereikbaarheid

Aanwezigheid van groen/blauw

Differentiatie en variatie in woonmilieus

Kennis as Leiden – Den Haag – Delft – Rotterdam

Scenario Netwerkstad Haaglanden Ruimtelijke kwaliteiten ecologie/groen/blauw/cultuur

12

Groene cultuurlandschappen Grote landschappelijke eenhe

den Duingebied De zee Cultuurhistorische stads/dorpscentra Glascultuurlandschap Bevaarbaar water Groene woonmilieus

Scenario Netwerkstad Haaglanden Ruimtelijke kwaliteiten economie / cultuur

Complementaire netwerkeconomie Autowegen Bestaande kantoren en bedrijventerreinen Woon/werkgebieden voor de toekomst Kenniscorridor A A Glasas (deelgebieden)

Slimme bereikbaarheid Randstadrail Spoor Transferium

Cultureel mozaiek Duinrand Historische stadscentra Dorpskernen Strandwallen/lintstructuur Landgoederen

13

Richtinggevende principes voor de netwerk

stad Haaglanden zijn:

Bereikbaarheid van de landschappelijke eenheden versterken – Midden Delfland Groene hart; stad groen en groen groen beter koppelen: groen verbinden en ontslui

ten voor gebruik; randen tussen stad en land kwaliteitsimpuls geven

Zoeken naar ‘meer beleven van / meer te beleven in’ het groen

Meer bevaarbaar water (schaatsen in de winter) in combinatie met de wateropgave o a recreatief varen versterken (staande mastroute): kassenlandschap bevaarbaar maken

Cultuurhistorie meer en beter benutten bij recreatieve routes / voorzieningen b v agra

rische ‘cultuur’

Groen blauwe slinger handhaven; combina

ties van functies zoeken

Gradiënten van de kustzone (droog nat): strandwallen benutten; stepping stones: stad land verbinden

Combinatie van cultuurhistorie recreatie en ecologie versterken en verbinden;

Duivenvoorde corridor ‘behouden’

Bereikbaarheid van de regio van buitenaf waarborgen: zowel voor OV als over de weg beter aanhaken op nationale en internatio

nale verbindingen:

Regio verbinden met de kust en met het groen: RandstadRail e fase; verdichten langs OV en op knooppunten (Stedenbaan) recreatief transferium Binckhorst

Volume van auto verkeersstromen vermin

deren: modal split beleid; uitbouwen RandstadRail

Inzetten op auto vervoersarme c q OV en fiets gerelateerde werkgelegenheid; ‘juiste bedrijf op de juist plek’;

Minder goederentransport voor glastuin

bouw;

Productieglas uitbreiden richting Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden evt Zuidplas; handhaven bij Pijnacker ???

14

Bereikbaargheid regio van buitenaf Versterken / doortrekken A

wegen Benutten vliegvelden Benutten HSL (halte Z’meer of Den Haag) Verdubbelen spoor

Scenario Netwerkstad Haaglanden Toekomstbeeld

Ontwikkelen interne netwerk Verdichten rond stations Verdichten rond stations Randstadrail Randstadrail de fase Wonen/werken/voorzienin

gen langs autoinfra idem langs OV infra Randen groen beter benut

ten maar karakter behou

den Verbinden grote groengebieden Groen combineren met rood (ontwerpopgave) Lokale recreatieve lang

zaamverkeers verbindingen Glas intensiveren Groen transferium Blauw transferium Bevaarbaar water

15

Procesmotoren die deze ontwikkelingen op gang brengen zijn: Sterke groen groen verbindingen: cultuur

historie – water – ecologie recreatie Bijzondere ontwerpopgave! Relatie tussen infrastructuur en bedrijven

terreinen als uitgangspunt nemen: zones aanwijzen; kwaliteitseisen stellen en hand

haven; sturen op wat echt nodig is – evt nader onderzoek doen Stadsrandpact realiseren: publiek private structuur nodig waarin op basis van geza

menlijke verantwoordelijkheid afspraken gemaakt kunnen worden met als uitgangs

punt versterken van de landschappelijke kwaliteiten Verbinden kust en Midden Delfland: strand Monster – oude centra ’s Gravenzande – en Naaldwijk – Honselersdijk (bakermat van glastuinbouw) – Staelduinsebos – Schipluiden – Maasland: strand (geel) – groen – rood en cultuurhisto

rische elementen verbinden en promoten in samenhang met ecologie Infra netwerk completeren Gezamenlijk inzetten voor belangrijkste sleutelprojecten: A Delft Schiedam / RandstadRail e fase / spoorverdubbeling Oudelijn en Goudselijn; benutten HSL OranjetraceHSL zuid en oost – halte bij Zoetermeer (?) in Den Haag (?); Rotterdam airport en Schiphol beter verbinden met Den Haag;

onderliggend wegennet verbeteren met parallelstructuur PrinsClausplein; Haagse ruit afronden

barrières A en A opheffen – groene transferia bij Delft Zuid Schiedam Ypenburg (ontwerpopgave)

Binckhorst als recreatief knooppunt / trans

ferium verbinden met het strand; kust en regio verbinden

A / A opwaarderen ; A met Oranjetrace

Scenario Netwerkstad Haaglanden Procesmotoren

16

Discussie In de discussie gaat het ondermeer over de vraag in hoeverre er spanning en overeen

stemming zit tussen de ecologische groene uitwerking enerzijds en de uitwerking van het economisch en bereikbaarheidsprofiel anderzijds Conclusie is dat er veel overeen

stemming bestaat tussen beide kaartbeel

den Wel moeten er keuzes worden gemaakt bijvoorbeeld mbt voorang voor groen of infra (A A) en wel/niet behoud van glas rondom Pijnacker

Scenario Netwerkstad Haaglanden / Uitwerking deelgebieden Glas/groen Westland • verbreden van groen/recreatieve structuur • promoten cultuur historische elementen

Cultuurhistorische as Langzaam verkeer Groene verbinding Groengebied Nieuw wonen Nieuw groen

Ontwerpopgave Groen/infra

Groen transferium in Midden Delfland: uit de auto en op de fiets of de kano het gebied in

17


NETWERKSTAD HAAGLANDEN ECONOMISCH

/ winst

PROFIEL


Bereikbaarheid externe ontsluiting

Marktontwikkel combinaties (pr )

Stedelijke corridors


Randstadrail fase

Transferia

Verbindingen via water

Benutten HSL

Top imago

Representatieve locaties wonen/werken

Groene gebieden/verbindingen

externe (uit ) ontsluiting

Duurzame economie

Investeren in bestaand stedelijk gebied

Duurzame bedrijfsterreinen (marktwerking)

S O C I A A L

puur bulk productie gerichte bedrijven

bouwlocaties beperkt door groenstructuur

Druk op de groene ruimte

P R O F I E L


Schone mooie en veilige omgeving E C O L O G I S C H

18

Compact stads en groen wonen

Regionale aanpak

Solidariteit / collectief

Verdichten en herontwerpen

Toegankelijkheid groengebieden en woonwerkgebieden en kust

Gevaar groen wonen aan de rand alleen toegankelijk voor "happy few"

Voortdurend bouwput idee

P R O F I E L


Barrières opheffen

Regionale opgave (pact)

Nieuwe dragers/functie

Combi recreatie/cultuur historie


Doorgaande waterstructuur

Combi water/groen (verbreden)

Gezond stadsgewest

Bevorderen fietsroutes Landschap met maat en samenhang op regio Grote groene ruiten "afgeschermd" naal niveau C U L T U R E E L

/ verlies

Zicht langs de snelweg

P R O F I E L

Vernieuwde historie

Promoten wat je hebt (cultuur historie) verbeteren

Mozaïek Ontmoeting der culturen

Mix van steden/groen landschappen

Grotere lijnen/eenheden

Scenario

Stadsgewest van dorpen in een mozaiek van stedelijk landschap Dit scenario bekijkt de veranderingen vanuit de samenstellende eenheden die binnen Haaglanden veel variatie hebben De huidige dorpen hebben goede sociale kwaliteiten en groen in de nabijheid Bij een groot aantal stadswijken is dit niet het geval en moet dus ingezet worden op verdorping Dit sluit aan bij de Nota van uitgangspun

ten waar het gaat het over het behoud en versterken van de variaties in woonmilieus en werkgelegenheid in de regio – passend bij de diversiteit aan doelgroepen en culturen

ECONOMISCH PROFIEL


SOCIAAL PROFIEL

ECOLOGISCH PROFIEL

CULTUREEL PROFIEL

Diversiteit en keuzemogelijkhe

den

Gezond stadsge

west

Mozaiek Ontmoeting van culturen

Solidariteit/collec

tief


19

Laaggeschoolde werke Schone lucht gelegenheid en huis

vesting Wateropgave Grotere menging van functies Verkeersveilige infra Aantrekkelijke variatie van wonen en goed onderhouden openbare ruimten Woonmilieus die aan

sluiten op doelgroepen

Kwaliteitsprofiel scenario : Stadsgewest van dorpen

Groene en cultuurhis

torische gebieden:

Midden Delfland

Omgeving Pijnacker Uitbouw hoogwaardig Wijk en Wouden openbaar vervoer Historische steden

Hoe zijn de kwaliteitsthema’s nu in de regio aanwezig voor dit scenario:

Scenario Stadsgewest van dorpen / Ruimtelijke Kwaliteiten

A Diversiteit en keuzemogelijkheden: in topwoonmilieus van dun en dicht wonen in modale woonmilieus Laagbouw en gesta

peld in (oude) achterstandswijken B Solidariteit: dorpsgevoel goed; wijkgevoel is onvoldoende in een aantal (nieuwe) stadswijken! C Schone en veilige leefomgeving: goed om te werken in nieuwe wijken / menging functies kleinschalig groen in directe omgeving woning Centraal bereik

baarheid via fiets en OV D Gezond stadsgewest: groen zee en ecologische zones staan centraal E Mozaiek: kerkdorpen Westland Haagse bos Wassenaar etc F Ontmoeting van culturen: historische binnensteden Voor scenario is een uitsnede van de regio uitgewerkt op een kaart met daarin de hui

dige verschillende woonmilieus en bedrijvig

heid Er ontstaat zo een mozaiek van dorpen en stadswijken met veel variatie en een redelijk goede ontsluiting met OV Voor het toekomstperspectief is het uitgewerkt in verdichting van de dorpen en verdorping van de stadswijken die geherstructureerd moeten worden Veel aandacht is er voor groen om de dorpen en de verbindingen met de fiets tussen de dorpen en het groen Scheidende groenzones tussen de dorpen moeten vanuit de dorpen verder ontwikkeld worden Welke richtinggevende principes zijn er voor ‘een regio van dorpen’ in :

dorpsraden en wijkraden instellen

wooncarriere in de eigen woonomgeving faciliteren – sociale binding blijft

ontwikkelingen vanuit de eigen kwaliteiten

20

De dorpen: Kwaliteitsthema ABE

Groenparken: Kwaliteitsthema D

Stadswijken: Kwaliteitsthema ACE

Groene verbindingen: Kwaliteitsthema D

Topwoonmilieus: Kwaliteitsthema ACE

Openbaar vervoer: Kwaliteitsthema C

Bedrijventerreinen: Kwaliteitsthema C

Rijkswegen

Glastuinbouw: Kwaliteitsthema CE

in het gebied aanpakken

wijkgebonden voorzieningen realiseren

fiets heeft prioriteit in de bereikbaarheid; bus en tram is leidend voor het OV

groen ontwikkelen in en vanuit de directe woonomgeving

landschappelijk groen rond de kernen / dorpen / wijken realiseren

dorpse uitbreiding gericht toestaan (b v Noukoop Sion ’t Haantje B driehoek)

bedrijventerreinen dichtbij het wonen Welke strategische initiatieven zijn nodig om dit scenario te realiseren op weg naar :

verdichten bestaande dorpen met huidige en nieuwe inwoners samen

grote wijken opsplitsen en herstructureren samen met de inwoners

wooncarrierewinkel per dorp

groen blauwe zones ontwikkelen met nieuwe woningen na bepalen van prioriteiten in het groene netwerk

slimme zonering / menging tussen bedrijventerreinen en glastuinbouw enerzijds en wonen anderzijds

glas herstructureren; kassen als leverancier van energie en ingepast in groen en water

verdichting koppelen aan OV lijnen samen aan de slag in projecten

ontsluiting dorpen primair op de fietsgericht;

nieuwe OV lijnen in samenhang met bouwlocaties ontwikkelen (fasering ZoRo na )

Scenario Stadsgewest van dorpen / toekomstbeeld

21

Verdichte dorpen Dorpen in stadswijken Topwoonmilieus Verdichte bedrijventerreinen Hergestructureerde glasgebieden Groene gebieden /parken Groene verbindingen Openbaar vervoer Rijkswegen

Tot slot is door deze werkgroep nog een ontwerp gemaakt van een nieuw dorp met

groen blauwe zone tussen de dorpen

beperkte ontsluiting voor de auto vooral gekoppeld aan bedrijventerreinen

Model voor nieuw (stads)dorp

In de discussie bleek enige zorg voor het ontslaan van teveel nieuwe dorpen en daar

mee het opslokken van het (nog) bestaande groene netwerk Dit bleek een heel duidelijk misverstand; verdichten is leidend met een toegankelijke verbinding met het groen van

uit de dorpen en de wijken Hoe meer we met z’n allen de kwaliteit van het groen kun

nen gaan ervaren des te minder komt het nog ter discussie

22


/ winst

STADSGEWEST VAN DORPEN ECONOMISCH

/ verlies

PROFIEL


Meer kansen voor lokale economie

Minder efficiënt


Fiets en bus meer gebruiken

Auto bereikbaarheid minder

Top imago

Hoge woonkwaliteit en variatie

Verlies van herkenbaarheid

Duurzame economie

Mogelijkheid tot kleinschaligheid

S O C I A A L

P R O F I E L


Zeer goed

Solidariteit / collectief

In dorp goed

Geen gezamenlijk gevoel tussen wijken en dorpen

Schone mooie en veilige omgeving

Sociaal veilig en sociale controle

verkeersveilig

Minder variatie architectuur


Gewaarborgd en verbeteren

Meer recreatieve druk


Voldoende mogelijkheden kassen benutten kleinschalige energie

Gezond stadsgewest

Meer fiets minder auto meer groen meer recreatie en water

E C O L O G I S C H

P R O F I E L

Landschap met maat en samenhang op regio Door verdichten handhaven grote groengebieden naal niveau C U L T U R E E L

P R O F I E L

Vernieuwde historie

Benutten lokale historie

Oude structuren benutten/inspireren

Mozaïek

Zeer goed

Ontmoeting der culturen

Door schaalverkleining makkelijker onderlinge contacten

Verandering huidig beeld dorpen

Geen ontmoetingsplekken voor verschillende culturen

23

Nabeschouwing In de nabeschouwing / slotdiscussie komen de volgende vervolgacties aan de orde:

Per scenario inzoomen op cruciale opgaves / plekken b v recreatief transferium; ver

dorping van de regio

Extra ontwerpsessie in de zomer om de scenario’s scherper tegen elkaar af te zetten; verschillen duidelijker zichtbaar te maken – vooral ook voor bestuurders

Resultaten linken met het programma ; waar gaat uiteindelijk wat neerdalen en hoe past het bij de verschillende scena

rio’s

Wat zijn de nieuwe elementen ten opzich

te van het huidige RSP o a water energie cultuurhistorie?

Waar hebben we als regionale overheid een (kern)taak in en waar moeten we dus op sturen in de herziening RSP b v meer op recreatie toerisme cultuur cultuurhistorie en minder op economie of juist wel op eco

nomie kennis bereikbaarheid?

Hiermee samenhangend: waar wordt nu welke beslissing genomen: Randstad – Zuidvleugel provincie – regio – gemeenten

Is het RSP een ruimtelijk strategisch inves

teringsprogramma (RSI) waarin we de ini

tiatieven van gemeenten richten en stimule

ren of is het nieuwe RSP ook een harde afsprakenset van partijen die het komende jaren samen gaan uitvoeren?

Ruimtelijke kwaliteit is een verantwoorde

lijkheid van alle partijen; het is belangrijk om maatschappelijke organisaties en projectont

wikkelaars er vroegtijdig bij te betrekken; voorbeeld: Pact van Teilingen: overheden en maatschappelijke organisaties hebben harde randvoorwaarden benoemd; marktpartijen geven daaraan invulling in de projectontwik

kelingen

Conflicten tussen de scenario’s helder maken: open ruimte is kwetsbaar; kwaliteit winnen aan de stadsranden

Rol / positie van Den Haag goed linken: Structuurvisie Den Haag en RSP moeten resoneren

Randen van de regio meer belichten De opdracht voor de zomer zoeken we in:

het aanscherpen van de scenario’s

keuzes accentueren; vooral ook ‘wat we niet doen’

uitwerken in ontwerpen van interessante ideeën opgaves plekken; inspiratiekracht gebruiken

communicatief interessante kansen / eye openers definiëren

24

Bijlage Ruimtelijke kwaliteiten genoemd tij

dens te workshop op mei

Workshop Haaglanden 31/05/2006

Economisch belang

%

Sociaal belang

%

Ecologisch belang

%

Cultureel belang

%

Gebruiks-waarde

31

13

17

7

19

8

14

6

81

35

Belevingswaarde

19

8

16

7

19

8

19

8

73

31

Toekomstwaarde

22

9

15

6

22

9

20

9

79

34

totaal/%

72

31

48

21

60

26

53

23

233

100

Economisch belang

%

Sociaal belang

%

Ecologisch belang

%

Cultureel belang

%

totaal

%

Gebruikswaarde

179

13

116

9

142

10

88

6

525

38

Belevingswaarde

130

10

98

7

110

8

123

9

461

34

Toekomstwaarde

121

9

71

5

97

7

89

7

378

28

totaal/%

430

32

285

21

349

26

300

22

1364

100

Ter vergelijking de totaalscore van10 soortgelijke workshops

%

25

Bijlage Kwaliteitsprofielen opgesteld tijdens te workshop op mei Economisch profiel gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

Top imago: Internationale allure van wonen en werken in de kustzone

Complementaire netwerk economie: solide en flexibel raamwerk voor bedrijvigheid

Sterke knooppunten – gecombineerd gebruik, beleving enz ) Sterke bedrijvigheid – cluster herkenbaar in de wereld – nu glas en straks ….?

Uitstraling / herkenbaarheid eigenheid

Eisenhowerplein e.a. Rijswijk

Meervoudig ruimtegebruik

Tegelijk concurrentie en samenwerken

Schaalgroote van plannen en afspraken

Functioneel, maar aandacht voor indeling en uitstraling

Glastuinbouw is uit

Gecombineerd gebruik

Mooi en dicht stedelijk bouwen

Integratie

Cultureel erfgoed

Goed ingerichte en verzorgde openbare ruimte

Toekomst glastuinbouw ???

Meervoudig gebruik (iin ruimte en in tijd) win-win

Identiteit / herkenbaarheid/ onderscheidend vermogen/ openbare ruimte

Voldoende werkgelegenheid

Economische motor is drijfveer voor verwevening

Kustzone met internationale allure – toegankelijk!

Voldoende werkgelegenheid

Werkgelegenheid in alle soorten

Verdichting

Scheveningen de beste badplaats van Europa

Onderscheidend t.o.v. andere regio’s

Netwerkeconomie – synergie

Voldoende werkgelegenheid van laag tot hoog opgeleid

Organiseren Olympische spelen

Internationale uitstraling – logo voor de regio

Samenwerking op (boven) regionaal schaalniveau (samen sterk (te)

Kennisclusters

Imago/uitstraling

Gecombineerd gebruik wonen – werken – vervoer

Minder eenheidsworst

Keuzes bepalen op het hjuiste schaalniveau (wat doe je als gemeente individueel / wat samen met de regio of Zuidvleugel

Beheer en onderhoud openbare ruimte als kerntaak overheid Geen rokende schoorstenen en desolate maasvlaktes

Ruimte – nabijheid – synergie – bereikbaarheid

Complementaire economie

Slimme bereikbaarheid: multimodale vervoersoplossingen op maat

Locatiekeuze: juiste bedrijf op de juiste plek

Milieu differentiatie

Bereikbaarheid / ketenmobiliteit

Niet meer de auto maar de woning als statussymbool (woning als maatpak

Onderdeel van de Randstad

Flexibiliteit structuren / cascoprincipe

Optimaal hoogwaardig openbaar vervoer – internationaal – nationaal – regionaal

Bereikbaarheid

Allocatie-efficientie (netwerken)

Cersterken structuren – solide raamwerk Flexibiliteit / multi-functionaliteit

Automobiliteit gericht faciliteren – alleen waar nodig

Goede menging van functies: wonen / werken / recreatiea; allen efficiënt veel door elkaar – kleine eenheden

Flexibel gebruik + bereikbaarheid

ICT-as Westland – Delft zoetermeer

Experimenteerzones op agglomeratieniveau

Stimulerende effecten - dynamiek

Reservering ónbekende’ functie

Vernuft

Randstadmetro Gebundelde aantrekkelijkheid "gespecialiseerde kernen’

Fijnmazige bereikbaarheid vergroot dat m,ensen dichtbij inkopen, wonen

Specifieke krachten / kwaliteiten van kernen uitnutten

Optimale lokale en regionale fietsvoorzieningen

Minder regels Versterken bestuur recht kennis

Bereikbaar wonen – werken Aangesloten verkeers- en vervoersnetwerken ontsluitend

Duurzame economie Voorraadstrategie

Ecologische voorraden Duurzaam karakter

Hergebruik

26

Sociaal profiel gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

Diversiteit en Keuzemogelijkheden: cultuur, educatie, voorzieningen, werk

Schone, mooie en veilige leefomgeving: openbare ruimte op trots op te zijn

Diversiteit

Culturen met elkaar samen

Bewegingsvrijheid

Grote stad van vele dorpen (interessant beeld)

Schoon, veilig, heel

Voor iedereen passende scholing

Culturele en sociale diversiteit

Leefomstandigheden totale bevolking (onderwijs/integratie Openbare ruimte toegankelijk en aantrekkelijk

Publiek domein: schoon, heel, veilig, mooi!

Optimaal OV infra-netwerk fijnmazig, hoog frequent, betaalbaar

Veilige en prettige/schone leefomgeving

Wonen zonder last van elkaar: geluidsisolatie.

Sociale veiligheid

Groen aantrekkelijk, goed langzaam verkeer bereikbaar netwerk

Sociale veiligheid, buurtgevoel Wij ipv ik

Kwaliteit + toegankelijkheid onderwijs

Ruimte voor anders denken, creatieven en starters

Voor iedereen werk op maat

Functionele segregatie soms zinvol

Keuzemogelijkheid blijven bieden Surinaams woordenboek' van elkaar leren Keuzemogelijkheid bepaalt de eigenheid en identiteit Ondersteunen zwakkeren

Iedereen toegang tot openbare ruimte

Sociale ondergrens + vangnet vaststellen

Toegankelijkheid, een veilige open omgeving bieden

Leeftijdsfasen door elkaar heen Compact bouwen, om zo ruimte 'leeg' te houden

Solidariteit/collectief: cohesie en draagvlak op verschillende schaalniveaus Gezonde balans tussen 'arm en rijk'.

Collectief Samenhang

Verbondenheid

Gelijke kansen

Gelijkwaardigheid

Leefbare maatschappij

Beheersbaarheid Samen leven/ Leefbaarheid

Eerlijke verdeling

Iedereen aan boord

Solidariteit

Multiculti samenleving

Sociaal draagvlak (2x)

Goed functionerende gemeenschappen op diverse schaalniveaus Vrijheid voor lokale initiatieven (bottum-up) Sociale cohesie ipv iedereen voor zich Sociaal draagvlak met bewuste keuze Sociaal draagvlak (2x)

Prettige leefomgeving, diversiteit

27

Ecologisch profiel gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

Ecologische structuur: netwerk van verbindingen (was:'Gelaagd stadsgewest')

Gezond stadsgewest: schone, natuurlijke en aantrekkelijke leefomgeving

Groene netwerk handhaven

Regionale structuur

Ecologische waarde van verbindingen: niet alleen recreatieve fietsroute met groen randje

Zelfreinigend

Mooie, schone openbare ruimte

Samen werken aan gezond milieu: individuele keuzen en landelijke wetgeving. Gezonde ecosystemen, diversiteit

In stedelijke gebieden voldoende gebruiksgroen: parken. In landelijke gebieden grote groen zones en verbindingen

Veel ecologische milieus, als heggen en randen, verbindingen. Duivenvoorde tussen Duinen en roene Hart

Scone lucht, verkeer, geluidhinden 'aanvaardbaar'

Schone lucht

Ecologische structuur op alle niveaus

Groen dicht bij huis

Gezonde én aantrekkelijke, verzorgde leefomgeving

Gezonde ecosystemen

Schone leefomgeving

Gezonde leefomgeving (2x)

Binnenstedelijk geen auto's

Leefbaarheid van de regio

Gezonde leefomgeving, natuur ligt elders, buiten de regio

Loslaten traditionele stadsbeeld

Wonen aan het water

Edutsief: iets leren uit de omgeving

Water als woon- en recreatiekwaliteit voor de deur

Aantrekkelijke regio

Ecologische structuur. Instandhouding natuurwaarden

Natuur ook toegankelijk (extensief)

Ecologische hoofdstructuur geimplementeerd

Diversiteit verbonden = ecologische structuur

Maak structuren + mental maps

Ecologische structuur gebaseerd op doelgroepn

Idee van ecologische diversiteit

Ook voor andere functies, dus: mltifunctionaliteit

28

Ecologische reserveringen vasthouden: ruimte claimen, netwerk.

Snelwegen overkappen, stimulerende effecten: katalysator

Duidelijk typeren van groenzones: verblijfsfunctie, kijkgroen, buffer

Landschap met maat en samenhang op regionaal niveau: recreatieve beleving

Zeer waardevolle gebieden ontoegankelijk maken Veiligstellen ecologische waarden

Zuinig zijn met grote groengebieden. Behouden van speciale kwaliteit Recreatie

Groene verbindingen van kust tot achterland

Open landschap (horizon kunnen zien)

Strand, weide , bos

Regioparken als groene longen

Noordzee, duinen

Koeien in de wei

Regioparken Afwisselende leefomgeving

Duurzaam water- en energiesysteem Water in balans: confrontatie waterstenen geeft Haaglanden de kwaliteit

Waterkwaliteit in sloten in Midden delfland, grachten, en sloten in woonwijken = natuur.

Duurzaam

Ruis + ruimte: parken, strand en zee Natuur beleven en leren Stiltegebieden

Water in balans

Duurzaamheid

Keuze voor milieu + natuurlijke energiebronnen

Energiesysteem duurzaam

Duurzame regio, flexibel ruimtegebruik door de tijd Cyclus: groei, consolidatie, afbraak

Cultureel profiel gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

gebruikswaarde

belevingswaarde

toekomstwaarde

Vernieuwde historie: erfgoed met toekomst (was: 'Paleis achter de duinen')

Ontmoeting van culturen:

Behoud, restauratie, hergebruik Cultureel erfgoed

Ruimte voor cultuur

Monumenten van de toekomst

Integratie

Erfgoed, landgoederen o.a.

Variatie in cultureel aanbod voor ieder toegankelijk

Multiculturele samenleving

Cultureel erfgoed

Cultuurclusters

Landschapsversterking

Behoud cultureel erfgoed

Ontmoeting, educatie

Ontwikkeling nieuw erfgoed

Internatioinale culturele festivals

Culturele verscheidenheid

2e kamer, vredespaleis

(Multi)culturle diversiteit

Cultureel erfgoed als levend decor

Culturele verscheidenheid (2x) als kans

Innovatie Erfgoed Erfgoed, benutting best. Positie den haag en link met midden- en hogere inkomens en creatieve klasse Historisch besef, behoud erfgoed, hergebruik erfgoed

Mozaiek: contrastrijke en verrassende omgeving

29

Versterking keuzemogelijkheden Diversiteit + afstemming op gewenste doelgroepen

Diversiteit + toegankelijkheid

Meer vrije tijd dus meer

Bereikbaarheid

Mogelijkheden creeren

Keuzevrijheid & mobiliteit

Contrastrijke omgeving maakt interessant

Contrastrijke omgeving

Bruikbaar/bereikbaar voor iedereen

Variatie onderscheidend vermogen

Oude en nieuwe culturen samen

Inrichting openbare ruimte als ontwerpopgave regiobreed

Eigenheid van plekken en ideeen

Uitwisseling + beinvloeden maakt sterker

Verscheidenheid woonmilieus,

"Verrassing " niet alles plannen""

De regio vernieuwt voortdurend, parels maken het bijzonder (parken, gebouwen)

Kleine vrijstaande huizen]naast de vele t t

Kunst in de openbare ruimte (metro moskou)

Culturele voorzieningen dichtbij huis handhaven

Verblijfskwaliteit

Culturele voorzieningen toegankelijk voor iedereen op maat

Cultuur beleven: open, gebruiken, tonen

Binnenstad Delft = super, duurzaam, altijd van waarde, geen sloop

Gevarieerdheid Eigen(aardig)heid Toegankelijkheid Link met onderwijs Gugenheim aan Zee Eigenheid (geen klootschieten op hei) Noordzee

Bijlage Kwaliteitsprofielen Haaglanden: belang en kwetsbaarheid

Economisch kwaliteitsprofiel

Belangrijkheid

Kwetsbaarheid

Belangrijkheid

Kwetsbaarheid

Complementaire netwerkeconomie Slimme bereikbaarheid Top imago Duurzame economie

Sociaal kwaliteitsprofiel Solidariteit/collectief Schone, mooie en veilige leefomgeving Diversiteit, Keuzemogelijkheden

30 Ecologisch kwaliteitsprofiel

Belangrijkheid

Kwetsbaarheid

Belangrijkheid

Kwetsbaarheid

Gelaagd stadsgewest (Ecologische structuur) Landschap met maat en samenhang Gezond stadsgewest Duurzaam Leefbaarheid

Cultureel kwaliteitsprofiel Paleis achter de duinen (Vernieuwde historie) Mozaïek Ontmoeting van culturen

Werkproces Scenario s Haaglanden. Van kwaliteitsprofielen naar toekomstbeelden. Programma en deelnemers

Recommend Documents