Werkhypothese AFS BSc-portefeuille – september 2013 Toelichting bij Overzicht Herstructurering van het onderwijsaanbod en de veranderingen in en rond de bachelorprogramma’s wordt gefaseerd naar tijd en type opleiding. Daarbij wordt opgemerkt dat er tijdens de transitiefase bijstellingen mogelijk zijn door gewijzigde omstandigheden en voortschrijdend inzicht. De actualiteit van de studentinstroomcijfers vormt een illustratie hiervan, evenals gedachtevorming over c.q. ontwikkelingen als de positionering van IIS (Instituut voor Interdisciplinaire Studies; UvA) en H2LS (Human Health & Life Sciences; VU). Bij de faseringskeuzes is rekening gehouden met het feit dat bacheloropleidingen (afgezet tegen masteropleidingen) een groot risico lopen bij overhaaste invoering van nieuwe (of vernieuwde) programma’s. Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie groepen opleidingen: 1. opleidingen die uiterlijk 2015 gezamenlijk worden aangeboden, 2. opleidingen die op langere termijn (wellicht) gezamenlijk worden aangeboden, 3. de unica van beide instellingen. Deze groep is verder onderverdeeld in opleidingen die op de huidige locatie blijven en opleidingen die in het ‘eindplaatje’ (op een nader te bepalen moment) verhuizen naar de andere locatie.
1. Opleidingen die uiterlijk vanaf sept 2015 gezamenlijk worden aangeboden Voor de opleidingen in deze categorie geldt dat samenwerking al gerealiseerd is (Scheikunde, 3e jaar Wiskunde) of dat op dit moment curricula ontworpen worden. Het betreft opleidingen die qua naam en CROHO-registratie (vrijwel) identiek zijn. Het betreft ook vaak opleidingen waarvan de vervolgopleidingen in het masterdomein in Amsterdam al sinds 2003 (Convenant Scheikunde, Natuurkunde en Wiskunde) of 2009 (start Amsterdam Graduate School of Science; AGSS) gezamenlijk verzorgd worden. In het geval van Scheikunde en Natuurkunde speelt het Sectorplan Natuur- en Scheikunde (SNS) ook een belangrijke rol in de samenwerking. De insteek voor deze groep opleidingen is om voor elk een formele joint degree aan te vragen bij de NVAO in één “generieke aanvraag”, zo spoedig mogelijk nadat het AFS besluit definitief genomen is. Om te voorkomen dat iedere aanvraag apart ingediend, beargumenteerd en beoordeeld moet worden, wordt gestreefd naar één generieke aanvraag voor die AFS opleidingen die uiterlijk 2015 samen zullen gaan. In de overzicht is het onderscheid tussen deze groepen opleidingen duidelijk aangegeven. Doelstelling is dat de formele start van de joint degrees bij toewijzing 1 september 2015 kan zijn. Deze formele start van joint degrees houdt niet in dat tot die tijd de twee opleidingen niet gezamenlijk aangeboden kunnen worden. In de bijlage is daarom het startjaar opgenomen voor het aanbieden van het gezamenlijk programma.
Studenten krijgen vanaf een positief oordeel over deze aanvraag van joint degrees een diploma met daarop de naam van de nieuwe gezamenlijke faculteit en de logo’s van beide instellingen. Terzijde: als streven geldt dit overigens alle diploma’s uitgegeven voor ‘AFS’-opleidingen, ook die waarvoor (nog) geen sprake is van een joint degree. Scheikunde: Amsterdam Science Park, gezamenlijke opleiding per 2013 Deze opleidingen zijn al voor de start van het AFS traject een samenwerking aangegaan in het kader van het landelijke Sectorplan Natuur- en Scheikunde. De Scheikunde opleiding loopt hierdoor voor op de AFS ontwikkeling. De afgelopen jaren is een gemeenschappelijk curriculum ontwikkeld. Ook zijn de onderwijsondersteuning en het docententeam geïntegreerd. Er is één gezamenlijk benoemde opleidingsdirecteur. De verplichte vakken van de opleiding worden op Sciencepark gegeven; keuzevakken zijn op beide campussen. Natuur- en Sterrenkunde: Amsterdam Science Park, gezamenlijke opleiding per 2014 (streven) (Joint degree vanaf 2015; gezamenlijk programma mogelijk vanaf 2014; nader te beslissen door faculteitsbesturen op grond van sectorplan)
De opleidingen zijn al voor de start van het AFS traject een samenwerking aangegaan in het kader van het landelijke Sectorplan Natuur- en Scheikunde. In de afgelopen 3 jaar is al intensief contact geweest en zijn de curricula op elkaar afgestemd, waardoor keuzevakken al in het tweede jaar naar believen bij UvA of VU kunnen worden ingevuld. Het streven is om in 2014 met een geïntegreerde opleiding van start te gaan. Hiervoor heeft een commissie bestaande uit stafleden van de betrokken instituten een voorstel voor een curriculum ontwikkeld. De volgende fase is het instellen van een curriculumcommissie (november 2013), waarin ook studenten deelnemen, om tot een definitief concept te komen, wat aan de opleidingscommissies kan worden voorgelegd. De beslissing of de gezamenlijke opleiding in 2014 van start kan gaan hangt af van een tweetal factoren: 1) de technische problemen, zoals nu ondervonden worden bij Scheikunde, moeten zijn opgelost voor een start in 2014. 2) De curriculumcommissie moet een positief oordeel geven over een start per 1 september 2014. Indien niet aan deze volwaarden voldaan kan worden, is een besluit van het faculteitsbestuur nodig om de gezamenlijk opleiding pas per 1 september 2015 te starten. Wiskunde: Amsterdam Science Park, gezamenlijke opleiding per 2014 (streven) (Joint degree vanaf 2015; gezamenlijk programma mogelijk vanaf 2014; nader te beslissen door faculteitsbesturen)
De masters Wiskunde worden al sinds 2003 gezamenlijk verzorgd door UvA en VU. Sinds die tijd wordt er ook steeds meer keuze-onderwijs in het derde jaar van de Bachelor gedeeld. De afdelingen zijn nu in overleg over afstemming van het gehele programma. Dit moet in ieder geval leiden tot het aanbieden van een gezamenlijk programma per september 2015; mogelijk is een gezamenlijke start al mogelijk per september 2014. De beslissing of de gezamenlijke opleiding in 2014 van start kan gaan hangt af van een tweetal factoren: 1) de technische problemen, zoals nu ondervonden worden bij Scheikunde, moeten zijn opgelost voor een start in 2014. 2) De curriculumcommissie moet een positief oordeel geven over een start per 1 september 2014. Indien niet aan deze volwaarden voldaan kan worden, is een besluit van het faculteitsbestuur nodig om de gezamenlijk opleiding pas per 1 september 2015 te starten.
De samenwerking leidt tot een bredere opleiding met een helder aanbod aan studiepaden, met name een afstemming tussen meer fundamenteel georiënteerde stroom en een toegepaste wiskundestroom. Bij de eerste instroom wordt uiteraard de succesvolle dubbele bachelor Wis- en Natuurkunde voortgezet. Op korte termijn (november 2013) zal een curriculumcommissie worden ingesteld om tot een definitief voorstel te komen, wat vervolgens aan de opleidingscommissie ter advies wordt voorgelegd. Biologische wetenschappen, Amsterdam Science Park, gezamenlijke opleiding per 2015 De twee partners hebben sterk vergelijkbare opleidingen, gericht op een brede biologische basiskennis (in de ecologie, evolutie, genetica, microbiologie, dierfysiologie, neurobiologie, systeembiologie, …). Toch kan bij samenwerking een breder onderwijsaanbod verzorgd worden. Op dit moment wordt verkend hoe een gezamenlijk curriculum er uit zou moeten zien; een formele curriculumcommissie zal binnenkort (november 2013) worden ingesteld. De basislocatie zal op termijn Science Park worden. Delen van het programma zullen ook op de Zuid-as worden gegeven zolang de afdelingen nog niet volledig zijn geïntegreerd en verhuisd. Daarnaast zal zeker het keuzeonderwijs binnen de humane Biologie, dat gesitueerd zal worden op de Zuid-as ook voor de Biologie studenten open blijven staan. Informatica opleidingen, Zuid-as, gezamenlijke opleidingen vanaf 2015 Op dit moment wordt nader onderzocht hoe het onderwijslandschap in de informatica kan worden ingericht. De steeds sterk veranderende inhoud van dit nog relatief jonge wetenschapsgebied en de veranderende vraag van het beroepenveld spelen daarbij een belangrijke rol; informaticaopleidingen volgen deze relatief snelle veranderingen op de voet en zullen zich vaker herprofileren. De vorming van de AFS is een goed moment deze herprofilering zowel in onderzoek als onderwijs tot stand te brengen. Daarbij wordt ook gepraat met andere partners zoals de UvA opleiding Medische Informatiekunde. De UvA en VU opleidingen zijn sterk complementair aan elkaar in oriëntatie, onderwijsvisie en taal: zo is de VU is net gestart met Engelstalig onderwijs. Ook groeit de instroom bij beide partners in een hoog tempo. Betere samenwerking en afstemming, zowel intern als met externe partners, moet leiden tot een toekomstbestendig opleidingsaanbod in het informaticadomein. Op korte termijn (november 2013) zal een domeincommissie worden ingesteld, bestaande uit staf en studenten, om de reeds ingezette discussie over het onderwijslandschap verder uit te werken tot een concreet voorstel over het opleidingsaanbod en de curricula van de aan te bieden opleidingen. Het voorstel wordt uiterlijk februari 2014 opgeleverd. Afhankelijk van het voorstel kunnen wellicht voor enkele huidige opleidingen binnen het domein joint degrees voor 2015 aangevraagd worden. Omvat het voorstel een andere herordening in het opleidingsaanbod dan met joint degrees te bereiken, dan is mogelijk meer tijd nodig voor de ontwikkeling van de opleiding en de aanvraag van nieuwe opleidingen bij OC&W. De procedure loopt in dat geval via een aanvraag planningsneutrale conversie.
2. Opleidingen die op langere termijn (wellicht) gezamenlijk worden aangeboden Deze groep omvat met name het opleidingsaanbod in de domeinen Sustainability en Human Life Science. De start van geherordende opleidingen is niet voor 2017 voorzien. De gesprekken hierover zijn nog niet vol gestart en de inschatting is dat het nodige werk verzet dient te worden. Er zal voor de betreffende domeinen een domeincommissie met studenten ingesteld worden, die vanuit studentperspectief een verkenning uitvoeren naar het (gewenste) opleidingsaanbod. Het onderzoek van deze commissie zal belangrijke input zijn voor het ontwikkelen van deze domeinen in de AFS BScportefeuille. Biomedische Wetenschappen, voorlopig bilocatie, voorlopig geen integratie maar afstemming Beide partners hebben een eigen, grote en bloeiende opleiding. Het is niet de bedoeling om deze onderwijsprogramma’s op korte termijn te integreren tot één programma. Wel zal verkend worden hoe de bestaande opleidingen Biomedische Wetenschappen zich ten opzichte van elkaar en ten opzichte van aanpalende opleidingen als Psychobiologie, Geneeskunde, Biologie , Gezondheid en Leven, Farmaceutische Wetenschappen en Medische Natuurwetenschappen positioneren, met als doel de inrichting van een breed, goed afgestemd en eenduidig opleidingenlandschap in het levenswetenschappen domein. De ontwikkelingen binnen het programma Human Health and Life Sciences van de VU (H2LS) en de gesprekken over het Amsterdam Brain Center (ABC) moeten hierin worden meegenomen. Een achterliggend aspect is hier de samenwerking met het VUmc en het AMC. Binnen Amsterdam zal ook het onderwijs en instroomproblematiek (decentrale selectie) onderling en met de Geneeskunde opleidingen worden afgestemd. Het gewenste resultaat van deze verkenning is een voorstel voor een duidelijke profilering van de twee Biomedische opleidingen. De bestaande locatie van de huidige opleidingen (Zuid-as én Sciencepark) zal de komende jaren worden gecontinueerd. Aarde & Economie en Future Planet Studies, Amsterdam Science Park, samenwerking, voorlopig niet gezamenlijk Future Planet Studies en Aarde & Economie zijn relatief nieuwe opleidingen en bedienen op dit moment deels een gelijke en deels een verschillende doelgroep. Ook hier is sprake van groei in studentenaantallen. FPS heeft nauwe samenwerkingsverbanden (majoren binnen het programma en onderdelen van de verplichte vakken) met andere UvA faculteiten en zal deze de komende jaren voortzetten. Het zelfde geldt voor A&E met enkele faculteiten op de VU. In AFS verband zal gekeken worden naar een nauwere samenwerking tussen de twee opleidingen wat wellicht op termijn tot een integratie van opleidingen zou kunnen leiden. Een joint degree is wettelijk mogelijk, maar de aanvraag hiervan wordt uitgesteld tot het moment dat wordt besloten over een eventuele integratie van de opleidingen (startdatum niet voor 2017). Aardwetenschappen, Amsterdam Science Park De opleiding Aardwetenschappen zal op termijn verhuizen naar het Sciencepark, (pas) voorzien als ook de onderzoeksgroepen verhuizen. De major aardwetenschappen aan de UvA, op dit ogenblik onderdeel van de opleiding Future Planet Studies, zal binnen de Aardwetenschappen opleiding worden opgenomen. De fasering hiervan zal in nauwe samenwerking met Aarde en Economie en Future Planet Studies plaatsvinden.
Voor het opleidingsaanbod in het domein dat Aardwetenschappen, Future Planet Studies en Aarde en Economie omvat, zal één domeincommissie gevraagd worden om uit te werken hoe de verschillende opleidingen zich ten opzichte van elkaar kunnen worden gepositioneerd voor het beste eindresultaat.
3. De unica Een groot aantal opleidingen wordt momenteel door één partner gegeven. Dit betreft: - Medische Natuurwetenschappen - Farmaceutische Wetenschappen - Psychobiologie, - Gezondheidswetenschappen, - Gezondheid en Leven, - Beta-gamma, - Science, Business & Innovation, - Business Analytics. De eventuele veranderingen in curricula op grond van AFS plannen behoren tot het “reguliere onderhoud” van deze opleidingen en worden volgens de huidige regels tot stand gebracht: adviesrecht voor de opleidingscommissies en vaststelling van de OER door de decaan met instemming dan wel advies van de studentenraden conform de WHW. In geval één van de eerder genoemde domeinverkenningen op de langere termijn leidt tot een ingrijpender verandering van één van deze curricula, dan wordt dit uiteraard opgepakt via de instelling van een curriculumcommissie. Hiervan is op dit moment geen sprake en eventuele ‘impact’ via deze route wordt ook niet verwacht voor startjaren tot 2017. Medische Natuurwetenschappen en Farmaceutische Wetenschappen, Zuid-as, samenwerking. Deze twee VU opleidingen zullen op de Zuid-as blijven en nauw samenwerken met de andere opleidingen in het Human Life Science domein. Gezien de geringe studentenaantallen in het verleden is in het AFS Plan op Hoofdlijnen voorzien in één geïntegreerde opleiding om zo meer toekomstbestendig te zijn. De laatste ontwikkelingen laten echter een forse groei zien bij beide opleidingen. Positionering, profilering en eventuele samenwerking zullen derhalve opnieuw verkend worden. Hiervoor zal in november 2013 een domeincommissie worden ingesteld. Psychobiologie De afspraken met de UvA Psychologie opleiding zijn recentelijk voor vijf jaar verlengd. In het verlengde hiervan wordt voorzien dat de opleiding in elk geval tot 2018 op Science Park blijft. De opleiding zal zich vooral richten op de uitwerking van de numerus fixus die aangevraagd is om het research-based gehalte van de opleiding te garanderen. Gezondheidswetenschappen en Gezondheid en Leven Voor de opleidingen Gezondheidswetenschappen en Gezondheid en Leven geldt dat er weinig verandert door het samengaan met de UvA. Deze twee opleidingen zullen komend jaar werken aan een herprogrammering en daarin het onderwijs afstemmen met de opleiding Biomedische wetenschappen. Beta-gamma
Beta-gamma is een unieke opleiding binnen het opleidingslandschap van de AFS met nauwe samenwerkingsverbanden met andere faculteiten van de UvA. Deze samenwerkingsverbanden zullen in de komende jaren worden bestendigd. De afstemming die in AFS verband plaats vindt maakt dat de opleiding mogelijk zal profiteren van een groter aanbod van majoren. De opleiding blijft op het Science Park. Science, Business & Innovation Het Bijzonder Kenmerk “Ondernemen” zal de komende jaren versterkt worden. De VU faculteiten Economische Wetenschappen en Sociale Wetenschappen zullen daar de komende jaren een belangrijke rol in blijven spelen. De opleiding zal in de toekomst ook gebruik maken van onderwijs op Science Park, waarbij sprake is van ‘officiële’ bilocatie van deze opleiding. Business Analytics Vanwege de enorme potentie van deze opleiding is de opleiding zelfstandig opgenomen in het AFS Plan op Hoofdlijnen. De opleiding maakt deze verwachting in 2013 al waar qua instroom: een verdubbeling van de instroomcijfers. De planvorming is erop gericht om vanuit de afdelingen Wiskunde en Informatica deze opleiding te positioneren als een aantrekkelijke opleiding die studenten opleidt tot relevante bedrijfskundigen. De opleiding zal op den duur Science Park als basislocatie hebben; transitie en fasering zullen nader bepaald worden. Interdisciplinary Science / Bèta-bèta Deze opleiding neemt in het AFS Plan op Hoofdlijnen een bijzondere positie in. Het is de enige nieuw aan te vragen opleiding. Beide instellingen maakten onafhankelijk van elkaar de analyse dat er in het opleidingsspectrum een brede bachelor ontbrak in het domein van de Fundamentals of Science. De verdere gedachtevorming over de opleiding Interdisciplinay Science / bèta-bèta wordt vooralsnog aangehouden tot het definitieve besluit over AFS. Daarna zal een commissie benoemd worden die de bestaande initiatieven en ideeën integreert tot (een aanvraag voor) een nieuwe opleiding.
