Werkboek bij cursus Speedreading

Werkboek bij cursus Speedreading Module 4: Complexe teksten Let op! Het is zeer belangrijk dit werkboek uit te printen! Zonder een uitgeprinte versie kun je de cursus niet volgen! Dit werkboek hoort bij module 4 : complexe teksten.

Met dank aan:

Werkboek bij de cursus Speed Reading

alle rechten voorbehouden

1

Inhoudsopgave

Oefentekst 12

Skim oefening

3

Oefentekst 13

De drie stappen van snellezen

8

Copyright © 2010 Intermediair/ Uitgeverij Balans, Amsterdam. De oefenteksten voor de cursus Speed Reading zijn met toestemming overgenomen van Het boek werk. Alle rechten voorbehouden. www.ou.nl www.intermediair.nl www.mtcompany.com



2

Oefentekst 12: skim oefening

9

Gezellige kantoorpolitiek (of: hoe je een aardige rotzak wordt)

21 37 51 62 68

Vrienden worden met collega’s maakt dus gelukkig, maar brengt je zelfs niet in de ríchting van de top. Rattengedrag wel, maar de vraag is of je je dagen wilt slijten in het riool van de bovenste etage. Gelukkig is er een oplossing: word een aardige rotzak, doe aan gezellige kantoorpolitiek. Hier volgen de acht regels (nu mét 'wetenschappelijk getest'-keurmerk).

71

1. Doe aardig

81 93 103 110 120 124

Aardig doen (collega helpen, feedback geven) mag volgens Joyce Fletcher dan verschrikkelijk onzichtbaar zijn, op de lange termijn levert het wel degelijk wat op. Aardig gevonden worden is volgens Rick van Baaren, gedragswetenschapper aan de Radboud Universiteit Nijmegen, een uitstekend beïnvloedingsmiddel en dus een manier om mensen achter jouw strategische doelen te krijgen.

133 145 160 171 185 191

Wie bewust vriendelijk gedrag vertoont – wetenschapper Schaufeli geeft het voorbeeld van een deur openhouden voor een ander – lokt positief gedrag bij de ander uit. Die ander zegt dankjewel, en de kans is groot dat hij hetzelfde voor weer een ander zal doen. 'Vriendelijke dingen doen versterkt bovendien de eigenwaarde,' zegt Schaufeli. Je denkt bij jezelf: wat ben ik toch een fijn mens en voelt je reuze altruïstisch.

194

2. Wees aantrekkelijk

204 218 228 238 250 265 269

De meeste zwaarwegende factor die maakt of iemand sympathiek gevonden wordt, is er een waar je op het eerste oog weinig invloed op hebt: aantrekkelijkheid. Knappe mensen liggen beter in een groep dan lelijkerds. Knappe mensen hebben sowieso meer voordelen: ze vinden sneller een baan, verdienen meer, worden eerder geholpen als ze in nood zijn, krijgen meer stemmen in het geval ze politicus zijn en een lagere straf als ze het slechte pad op gaan.

279

Aantrekkelijkheid heeft een halo-effect: Mooie mensen worden aardiger gevonden.

287 298 306 315 324 335 340

Dat zou middelmatige en onaantrekkelijke mensen (de overgrote meerderheid dus) droef kunnen stemmen. Maar ook wie niet met een symmetrische kaaklijn en verleidelijke oogopslag geboren is, kan gebruikmaken van dit principe. Goedgeklede sollicitanten bleken tijdens een experiment bijvoorbeeld sneller aangenomen te worden dan mensen met goede kwalificaties, ook al beweerden de interviewers dat uiterlijkheid bij hun selectie geen rol gespeeld had.



3

344

3. Pas je aan

355 368 378 396 407 420 429 439 453 466 467

Behalve dat mensen meer sympathie hebben voor mensen die mooi zijn, vinden ze mensen aardiger die op henzelf lijken. Of het nu gaat om kledingstijl, woongebied, studie, hobby of zelfs een naam of geboortedatum: mensen die op je lijken ben je eerder ter wille. Zelfs als ze faken dat ze op je lijken. Zo verdubbelde het aantal respondenten op een enquête als de enquêteur zijn naam veranderde in een naam die leek op die van de geadresseerde. Verschillende onderzoeken van Van Baaren laten zien dat imitatie bepaalt hoe aardig iemand wordt gevonden. Ze gaven proefpersonen de opdracht om mensen waar ze geld gingen ophalen voor een goed doel, na te doen in lichaamshouding en spraak: zij haalden meer geld op dan de controlegroep.

483 495 509 522 526

Het is nu eenmaal makkelijker om met mensen om te gaan die op je lijken: je denkt hetzelfde over dingen, dus er is minder onenigheid. Pas je dus enigszins aan je collega’s aan. Waar praten ze over? Verdiep je erin zodat je mee kunt praten. Hoe lossen ze een probleem op? Hoe praten ze? Hetzelfde kantoorjargon gebruiken bindt ook.

534

4. Wees niet jezelf en verander de ander

548 563 572

Uit een enquête bleek enige tijd geleden dat 36 procent van de mensen zich op kantoor anders gedraagt dan thuis. Ze spelen een rol en dat leek het hrbureau, de opdrachtgever van het onderzoek, geen goede zaak.

584 598 607 617 627 638 648 660 672 684 693

Dat is natuurlijk onzin. Die kantoorrol is namelijk net zozeer een onderdeel van jezelf als de rol die je als vriend, moeder, of broer speelt. Mensen beschikken over een soort gedragsjukebox: zodra ze van gezelschap wisselen zetten ze een ander gedragsplaatje op. Grotendeels gaat dat onbewust. ‘Wees jezelf’ is iedere Nederlanders met de paplepel ingegeven. Maar in wezen berust dat advies op een misverstand. De volautomatische neiging van mensen om de lichaamstaal van hun gesprekspartners te spiegelen, laat zien dat we helemaal niet zo onafhankelijk zijn als we pretenderen te zijn. In werkelijkheid registreren we continu wat een ander van ons vindt en we passen ons gedrag daarop aan. Al doen sociaalvaardige mensen dat meer dan mensen met zwakke sociale antennes.

706 719 732 744 757 767 774

We gebruiken de mensen om ons heen als een soort spiegel om informatie over ons eigen gedrag te krijgen. Door dat spiegeleffect zijn mensen ook in staat het gedrag van de ander te beïnvloeden. ‘Wie goed doet, goed ontmoet’ kan vrij letterlijk opgevat worden. Als je aardig tegen iemand doet, gaat-ie aardig terug doen, waardoor jij weer nog aardiger doet en er een ware aardigheidsspiraal op gang kan komen. (Maar net zo makkelijk een onaardigheidsspiraal in het geval van onaardig gedrag.)

776

5. Slijm

788 796 806 818

Een van de meest effect-sorterende manieren om aardig te doen, is slijmen. Koffie halen, complimenten maken, lachen, dankjewel zeggen (werknemers zeggen onwaarschijnlijk vaak ‘dank je’ tegen een collega), hulp aanbieden – je moet je er misschien even overheen zetten, maar ze werken beslist.



4

830 847 860 872

‘Vaak denken mensen dat slijmen een vorm van liegen is’, zegt hoogleraar Roos Vonk. Maar dat hoeft niet zo te zijn. ‘Je dikt gewoon iets aan van wat je echt vindt. Je gaat na een presentatie van een collega bijvoorbeeld even naar hem toe om te zeggen dat je echt ademloos hebt zitten luisteren.’

887 901 914 919

Mensen die dat doen hebben vaak het idee dat ze dan door de mand vallen: dat de persoon tegen wie ze dat zeggen zal denken: ‘wat een slijmjurk!’ Maar dat is vrijwel nooit het geval. Mensen vinden dat geslijm meestal wel lekker en beantwoorden het met vriendelijkheid.

930

6. Help anderen: belofte maakt schuld (de wet van de wederkerigheid)

944 958 972 974

Het gratis proefbekertje met een nieuw soort ijs in de supermarkt - probeer na het proeven maar eens weg te lopen zonder een pak van dat nieuwe ijs onder je arm. De marketingtruc van het gratis weggeven drijft op de wet van de wederkerigheid.

984 995 1007 1019 1032 1045 1050

Psychologen hebben vastgesteld dat mensen (ongeacht de cultuur waar ze uit komen) een mentale boekhouding bijhouden waarin ze registreren wie hen een dienst heeft bewezen, en hoe vaak. De meeste mensen voelen zich ongemakkelijk wanneer die boekhouding uit balans is. Ze willen niet bij een ander in het krijt staan. Een reeks attenties achter elkaar versterkt dat effect zelfs. Wie een ander helpt, kan ervan uitgaan dat diegene op een bepaald moment iets terug wil doen.

1063 1078 1084

Als je de hulp bovendien op de een of andere manier zichtbaar maakt, bijvoorbeeld door je baas tussen neus en lippen te laten weten dat je die hulp geboden hebt, heb je dubbel voordeel.

1095

7. Zet je vriend-collega’s in: wat de massa vindt, is goed

1110 1128 1145 1148

Stel, er barst een hevig onweer los. De mensen om je heen vluchten met zijn allen naar de grote eik in het midden van het park. Je rent mee. Pas als je er staat denk je: hé, was het niet zo dat je juist níet onder een boom moest gaan staan bij onweer?

1160 1171 1179 1180

Als we niet bewust nadenken, gebruiken we het gedrag van anderen als kompas voor ons eigen handelen. Automatisch doen we wat anderen doen. Dit principe noemen wetenschappers als Robert Cialdini ‘de vergelijkingsregel’.

1193 1205 1217 1232 1244 1256 1267

Ook op de werkvloer kun je gebruikmaken van deze regel om mensen te beïnvloeden. Als je een plan wilt lanceren, presenteer dat dan niet ‘koud’. Probeer eerst medestanders te vinden onder de collega's die je graag mag. Tegen de tijd dat je het plan presenteert in een vergadering heb je zo drie mensen die enthousiast gaan knikken tijdens je verhaal en dat zal anderen aanzetten om mee te gaan knikken. En dat maakt het voor tegenstanders (die er natuurlijk altijd blijven) moeilijker om het plan te torpederen.



5

1278

8. Roddel, maar spreek geen kwaad (nou ja, niet te vaak)

1290 1301 1312 1326 1340 1355 1356

Ongeveer twintig procent van de sociale normen wordt via roddel geleerd. Uit onderzoek bij bedrijven als IBM en HP, zo melde een roddelthemanummer van de General Review of Psychology, bleek achterklap een belangrijke bron om de ongeschreven regels van het bedrijf te leren kennen: wat wordt er van je job verwacht, wat moet je vooral niet tegen ‘Jaap van online’ zeggen, hoe krijg je iets voor elkaar bij de baas, wat is de open zenuw van de secretaresse?

1366 1380 1391 1402 1415 1424 1435 1447

Omdat mensen geen objectief referentiepunt hebben, hebben ze elkaar nodig om te weten hoe te leven. Mensen roddelen dan ook het liefst over mensen van het eigen geslacht, die op ongeveer dezelfde positie op de maatschappelijke ladder staan en even oud zijn: dat maakt het vergelijken gemakkelijker. Door te roddelen bevestigen we ook: jij hoort bij mij, wij vinden hetzelfde. Het is de menselijke versie van vlooien, vinden evolutiepsychologen (al klinkt dat wel een beetje vies). Ook bij roddelen komen endorfines vrij die zorgen voor een gevoel van ontspanning en geluk.

1453

Zo word je die leuke collega

1468 1470

Wees knap en als dat niet lukt: kleed je verzorgd en volgens de etiquette van het bedrijf.

1480 1491 1492

Imiteer je collega’s: praat over dezelfde dingen, spiegel hun lichaamshouding als je met ze praat, zoek naar overeenkomsten (kind, hobby, auto, geboortedatum).

1504 1512

Slijm: glimlach, haal koffie, maak collega’s complimenten, zeg hoe leuk je het bedrijf vindt en de mensen die er werken.

1529 1544 1554

Wees vooral niet jezelf. Niets is zo waar als: to go along to get along. Pas je aan: dan vinden mensen je het allerleukst. Pas na een tijdje laat je meer van je eigenaardigheden zien (die dan opgevat worden als reuze authentiek).

1569 1580 1587

Vertel niet over jezelf, maar luister naar de ander en nodig hem uit om over zichzelf te vertellen (weet je meteen waarom het voor anderen niet interessant is als je over jezelf praat).

1591

Omgaan met moeilijke collega’s

1605 1617 1625 1635 1637

Zo. En dat ging dan nog over de omgang met de normale collega’s. Achter die beeldschermen en kale ficussen houdt zich ook nog een leger aan moeilijke collega’s schuil. Mensen met neurotische trekjes – rigide, opvliegend, pleasend, bazig, perfectionistisch, faalangstig - met wie het lastig samenwerken is.

1652 1665 1677 1690 1699

Die nerd tegenover je van wie je geen idee hebt wat erin hem omgaat omdat zijn gezicht een grote leegte uitstraalt. Je weet eigenlijk niet meer van hem dan dat hij contact met collega’s ‘nutteloos gedoe’ vindt. Lekker gezellig. Of die slecht luisterende, arrogante tuthola, die het altijd beter weet en die overal een machtsstrijd van maakt. En dan het eeuwig-thee-halende kindvrouwtje,



6

1712 1723

dat godbetert ook al bijna dertig is. Wanneer gaat die zich eens volwassen gedragen? Ze kunnen je het bloed onder de nagels vandaan halen.

1733 1744 1748

Omgaan met gewone collega’s leek misschien een klus. Omgaan met moeilijke collega’s kan gemakkelijk een dagtaak worden. Wat je er natuurlijk niet van moet maken.

1762 1774 1788 1800 1809 1821 1827

Regel één voor mensen met lastige collega’s luidt dan ook: kijk naar je eigen. Bedenk om te beginnen waarom je zo allergisch reageert. Waaróm stoort het gedrag je eigenlijk zo? Het is heel gemakkelijk om van de ander te zeggen dat hij niet deugt. Waarschijnlijk heeft je allergie te maken met een tegengestelde dominante karaktertrek van jouzelf (Als je iemand neurotisch pietluttig vindt, ben je zelf misschien neurotisch chaotisch. In dat geval moet je gewoon accepteren dat jullie nogal verschillen.

1838 1848 1860 1874 1887 1894

Humor kan in zo’n geval helpen; noem een dominante collega gekscherend ‘boss’, of ‘generaal’. Zo’n bijnaam suggereert plagerige intimiteit en vertelt tegelijkertijd de waarheid. Iemand zal er niet door veranderen, maar dat hoeft niet. Jij hebt een manier gevonden om er mee om te gaan. De vervelende waarheid is namelijk dat je een ander niet kunt veranderen: dat je alleen invloed kunt uitoefenen op je eigen gedrag.

Einde van de tekst



7

Oefentekst 13: de drie stappen van het snellezen Omgaan met (andere) lastige situaties: zo hoort het! Hieronder een aantal adviezen van etiquettedeskundige Beatrijs Ritsema (met commentaar). Hoe kleed ik me op kantoor? Zakelijk! Mevrouw Ritsema kan het niet vaak genoeg herhalen. Geen decolletés (dat leidt maar af) of andere blote onderdelen. Een en ander hangt vanzelfsprekend wel af van het betreffende kantoor. Kijk om je heen en pas je aan (een beetje). Op een reclamebureau kun je je meer frivoliteiten veroorloven (sterker nog, die behoren daar weer tot de dresscode) dan bij een bank, waar vermoedelijk een dresscode van bovenaf wordt opgelegd.

Moet ik mijn collega’s uitnodigen op mijn huwelijk? Dat is wel zo aardig. Niet voor de hele dag vanzelfsprekend. Maar wel voor de receptie of het feest. Nodig óf de hele afdeling uit óf niemand. Alleen bij een grote afdeling kun je enkel de meest nabije collega’s uitnodigen. Dat moeten dan ook wel vrienden zijn - anders krijg je alsnog scheve gezichten van niet-uitgenodigden. Angst voor een tenenkrommende sketch vindt mevrouw Ritsema overdreven: het hoort erbij. Wij vinden hem gegrond. En zeggen: neem maatregelen. Vraag de ceremoniemeester te allen tijde te voorkomen dat de collega’s gaan zingen. Zet bijvoorbeeld op de uitnodiging dat acts van tevoren dienen te worden aangemeld bij de ceremoniemeester en laat die laatste bij een verzoek van kantoor zeggen dat de planning van de avond helaas geen enkel gaatje meer openlaat.

Moeten we naar de begrafenis van de partner/ouders van een collega? Tenzij je de overledene persoonlijk kende, ga je er in de regel niet naar de begrafenis van een ouder. Ook als je een kaart ontvangt, hoef je niet te gaan: een kaart is een aankondiging, geen uitnodiging. Stuur een condoleancebriefje of -kaart naar de achtergebleven collega. Een e-mail of sms kan ook. Anders wordt het als een collega een partner of kind verliest; dat vraagt veel meer steun van collega’s, ook al kennen ze de overledene niet.

Zoenen bij de jaarwisseling? Quasi-intieme kantoorgewoonte waar minder kleffe mensen makkelijk iets tegen kunnen doen, vindt mevrouw Ritsema. ‘Neem zelf het initiatief door met gestrekte arm op iemand af te stappen en de ander hartelijk de hand te schudden.’ (Heb overigens niet de illusie dat degene wiens hand zo geschud wordt niet zo zijn gedachtes heeft over de uitgestrektheid van die arm.) Of zeg gewoon: ‘De beste wensen, iedereen! Ik ga niet zoenen, hoor, daar doe ik niet aan.’ Hetzelfde geldt voor verjaardagen.



8

Kun je je baas te eten uitnodigen? Je baas uitnodigen voor het diner is vrij ongewoon. Vóór de jaren vijftig was het een serieus ding waar je met je vrouw (de ondergeschikte was toen altijd man) weken van tevoren mee bezig kon zijn. Nu hoeft dat niet meer. Tenzij je bevriend bent met de baas. Of tenzij je het leuk vindt om hem of haar uit te nodigen. Tenzij het zo’n platte organisatie is dat er eigenlijk geen verschil is tussen de chef en de medewerkers. ‘Hé Pinda!’ – moet een foute grap kunnen? Kantoorhumor - er zijn hele tv-series over gemaakt. Maar humor op het werk is een delicate kwestie. Toen werk nog simpel was en gedaan werd door een groepje witte mannen, konden die hun collegiale band versterken door lekker ongenuanceerde en seksistische grappen over vrouwen te maken. Of over homo’s. Lachen. Maar sinds vrouwen, allochtonen, homo’s, gehandicapten en gelovigen uit alle windrichtingen de werkvloer mede bevolken kunnen grappen over bepaalde groepen echt niet meer. Ook niet als ze ‘zo fout zijn dat ze wel weer kunnen’. ‘Pinda’, ‘Schoonheid’, ‘Mietje’ – niet doen.

Hoe kom je van een kletsende collega af? Dat is echt heel eenvoudig. Er is geen plek op aarde waar de smoes ‘Hé sorry, maar ik moet weer eens aan het werk; ik heb een deadline’ legitiemer is dan op kantoor. Appeltje eitje.

Muziek, vloeken, zweetlucht, luidkeels telefoneren – Help! Mijn collega neemt te veel ruimte in Muziek? Schandalig! Laat iemand een iPod op zijn hoofd zetten. Vloeken? Kan echt niet meer (zie ‘Hé Pinda!’). Alles waar anderen aanstoot aan kunnen nemen, dient onmiddellijk uit het gewoonterepretoire te worden geschrapt. Een collega die deze onhebbelijkheden vertoont? Klaag bij de chef – die mag het verder oplossen. Ter overweging: overmatig zwetende collega’s lijden, vergeet dat niet. Of ze zijn zich niet bewust van hun overproductie. Ook erg. Een terechtwijzing zal dus subtiel moeten gebeuren en niet door middel van een deo in cadeauverpakking. (Overigens vinden we dat mevrouw Ritsema in alle andere gevallen de kracht van humor onderschat: een harde grap is een fijne manier om je collega de waarheid te zeggen en toch te blijven lachen en je chef erbuiten te houden.)

Einde van de tekst Mocht je klaar zijn, maar de oefening loopt nog door, dan kun je deze tekst nog een keer lezen.



9

Werkboek bij cursus Speedreading

Recommend Documents