WERELD
5 havo 1 Globalisering § 14-16
Melkprijzen wereldwijde concurrentie
Hoog: centrumlanden Middel, semi-periferie Laag, periferie
Globalisering = concurrentie.. 3 factoren? 1. Opkomst MNO´s, mondiale netwerken 2. Verbetering communicatie / transport 3. Opheffen handelsbelemmeringen
Landbouwbeleid EU Drie uitgangspunten van EU landbouwbeleid, voor:
Consument…?
Gezonde levensmiddelen tegen betaalbare prijzen
Boer…?
Redelijk inkomen
Moeilijke regio´s…?
Landbouw moet blijven bestaan
Instrumenten van EU landbouwbeleid Welke twee maatregelen?
Bron uit Box oude editie 5 havo, blz. 37, over werking van het import en exportbeleid van westerse landen. Animatie zo maken: importheffing links in rood laten verschijnen, bij volgende klik exportsubsidies rechts in rood laten verschijnen.
Werking? Importheffingen: verhogen prijs in winkel, exportsubsidie verlaagt prijs op wereldmarkt
WTO is tegen handelsverstoring: waarom?
Vrijhandel leidt tot concurrentie en dus tot economische groei. Maar wat betekent het voor kleine boer in periferie? Bedreiging, faillissement
Ghanese kippenboeren
Wat wil de cartoon ons vertellen? Ghana heft geen importbelasting op goedkope kip uit de EU. Hoe kunnen kippenboeren zich tegen deze valse concurrentie verweren?
Soja: productielanden
2009…
1999 of 2009?
1999, want…
Brazilië, semiperifeer land, intensiveert landbouwproductie, toename sojaproductie. VS, centrumland, verliest marktaandeel
Actoren in de mondiale sojaketen Sojaboeren in Zuid Amerika
crushers Veevoederbedrijven: sojakoeken
Industrie: soja-olie
Veeboeren in NL
Groothandelaren
Slachterijen
Detailhandel: food en non-food
Slagers en supermarkten consument Waar hebben in de keten de MNO´s invloed? Welke belangrijke actor ontbreekt nog? De milieubeweging
Landbouw Oostenrijk
Landbouw Nederland
Verschil met Oostenrijk?
Nederland: grootschaliger dan Oostenrijk
Verschil veeteelt Oostenrijk en Nederland?
Kuddegrootte
Oostenrijk
Nederland
Vleesvee
26
107
Melkvee
20
60
Schapen
25
99
Varkens
75
1342
100
25200
6634 kg/koe
7800 kg/koe
kippen melkopbrengst Verschillen?
Nederlandse veeteelt is intensiever en productiever. Omvang bedrijven groter, hogere productie per dier.
Verschil akkerbouw Oostenrijk en Nederland?
Omvang gemiddeld akkerbouwbedrijf Gemiddelde graanopbrengst
Oo
NL
19,7ha
24,9ha
6812/ha
7800/ha
Verschillen? Nederlandse veeteelt is intensiever en productiever. Omvang bedrijven groter, hogere productie per ha.
Verschil bedrijfsvoering
Aandeel biologisch Aandeel geirrigeerd Aandeel onder glas
Oo
NL
13%
2,1%
1,7%
10,6%
0,4%
9,7%
Verschillen? Nederlandse veeteelt is intensiever en innovatiever, Oostenrijkse landbouw is biologischer.
Oostenrijk heel anders dan Nederland
Vier oorzaken verschil landbouw NL – Oo: 1. Bergen – vlak 2. Toerisme – marktgericht
3. Behoudend – innovatief 4. EU lid 1995 – EU lid 1963
Berglandbouw in Oostenrijk: nadelen? Hellingen lastig te bewerken
Weinig en slechte wegen
Koud, dus kort groeiseizoen
Gobalisering, gevolgen voor boeren in centrum
in landbouw door toenemende globalisering? : Welke drie optiemogelijkheden nam deze boer? diversificatie Intensivering, specialisatie, diversificatie
Sierkool
Kenmerken en soort landbouw?
Tuinbouw, kleinschalig, innovatief
Veeteelt of fabriek?
Intensieve veehouderij
Kenmerken? Grootschalig, hoogproductief
Intensieve veehouderij: voordeel?
Voordeel? • Concurrentiepositie Nederlandse boer blijft behouden • Boeren overleven
Intensieve veehouderij: nadelige gevolgen?
Landschap (2 punten)
Natuur en milieu (4 punten)
• grootschalig en eentonig • onaantrekkelijk voor recreatie
• ziekten verspreiding • vermindering biodiversiteit • vermesting ecosystemen • verdroging natuur
15,2% biologische bedrijven in Oostenrijk
Fysisch-geografische gesteldheid bepaalt waar bio-boeren zijn, want… In bergen weinig mogelijkheid tot intensivering (ploegen lastig, vervoer productie kostbaar) én het past goed bij gezond imago
Aantal biologische landbouwbedrijven in NL stijgt
Waarom? Lage melkprijzen
Aantal biologische landbouwbedrijven in NL stijgt
Waarom?? Provincie bestaat nog niet zo lang: veel nieuwe bedrijven
Toekomst van de landbouw? • Biologische landbouw is een vorm van: Specialisatie • Intensivering? • Specialisatie? • Diversificatie ?
