WELKOM WELCOME BIENVENUE

Deze pensioenbrochure maakt onderdeel uit van de startbrief die u ontvangt als u als cabinemedewerker in dienst treedt bij KLM of KLC. De pensioenregeling die voor u van toepassing is, is op 1 januari 2008 in werking getreden. De pensioenregeling is ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Aan deze brochure kunt u geen rechten ontlenen. De volledige regeling staat in het pensioenreglement 2008A van de Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Het reglement en ook andere informatie, is te vinden op de website van het pensioenfonds (www.klmcabinefonds.nl). U kunt het pensioenreglement ook opvragen bij het pensioenfonds.

In dienst De inhoud van deze brochure gaat over de basispensioenregeling. Vanaf 2015

Uit dienst

mag er over het salaris boven de € 100.000,- (op fulltime basis, inclusief eenmalige, jaarlijkse uitkeringen) geen belastingvrij pensioen meer worden opgebouwd. In deze brochure vindt u alleen informatie over het pensioen dat

Pensioen ontvangen

u opbouwt in de basispensioenregeling, dus tot € 100.000,-.

Pensioen bij scheiding Bijna met pensioen Non-activiteit Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Postbus 123 | 1180 AC Amstelveen Prof. E.M. Meijerslaan 1 | 1183 AV Amstelveen T 020 426 62 30 E [email protected] www.klmcabinefonds.nl facebook.com/klmcabinefonds facebook.com/groups/cabine.pensioenplein

WELKOM WELCOME BIENVENUE In dienst

Deeltijd werken Arbeidsongeschiktheid en pensioen Pensioen bij trouwen of samenwonen Overlijden en pensioen voor uw nabestaanden

SEPTEMBER 2015

Is uw persoonlijke situatie gewijzigd? Denk aan de gevolgen voor uw pensioen

Deze brochure is een uitgave van de Stichting Pensioenfonds KLM Cabinepersoneel De uitvoering van uw pensioenregeling is in handen van Blue Sky Group. Hebt u over deze brochure of over andere pensioenonderwerpen vragen? Neem dan contact op met de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group. U kunt ons bellen of e-mailen, maar ook langskomen voor een persoonlijk gesprek. Voor een persoonlijk gesprek vragen wij u vooraf een afspraak te maken. De contactgegevens vindt u op de achterzijde van deze brochure.

Inhoud HET PENSIOEN

5

PENSIOEN: HOE & WAT

7

Hoeveel pensioen ontvang ik straks? Basispensioenregeling De Netto Aanvullende Pensioenregeling (NAP) Hoe zit het dan met de AOW-uitkering? PARTNER- EN WEZENPENSIOEN

13

Wat is er geregeld voor mijn partner? Is er voor de kinderen ook iets geregeld? DEELNEMERSBIJDRAGE 21 EEN ANDERE BAAN

22

Moet ik als ik binnen KLM van baan verander ook aan waardeoverdracht denken? Wanneer moet ik de waardeoverdracht aanvragen?

In dienst

VERANDERINGEN IN DE TOEKOMST

25

Stel dat ik uit dienst ga vóór de pensioendatum? Wat als ik arbeidsongeschikt word? Wat gebeurt er als ik ga scheiden? Wat als ik in deeltijd ga werken? KEUZEMOGELIJKHEDEN 33 Kan ik eerder of later met pensioen? Kan ik ook gedeeltelijk met pensioen? Kan ik variëren in de hoogte van de pensioenuitkering? UITKERING VAN HET PENSIOEN

35

Ontvang ik elke maand pensioen? Wat gaat er nog van mijn bruto pensioen af? PENSIOEN DOOR DE JAREN HEEN

37

Basispensioenregeling en Netto Aanvullende Pensioenregeling (NAP) Financiering van de toeslagverlening Korten van pensioen VERANDERINGEN IN UW SITUATIE

39

Welke informatie kan ik bij het pensioenfonds opvragen? WAAR KAN IK HEEN MET MIJN KLACHTEN

41

CONTACTGEGEVENS

42

PENSIOENWOORDENBOEK 43

HET PENSIOEN

Wat moet ik weten over mijn pensioen? Pensioen is eigenlijk niets anders

Pensioen is het inkomen dat u ontvangt als oudedagsvoorziening of als u

dan uitgesteld loon

onverhoopt arbeidsongeschikt raakt. Ook is pensioen inkomen voor uw nabestaanden als u overlijdt. U bouwt pensioen op volgens de pensioenregeling voor KLM-Cabinepersoneel. De pensioen­regeling is een arbeidsvoorwaarde en wordt vastgesteld door werk­gever en werknemers. KLM en de vakbonden maken samen afspraken over de inhoud van de regeling en bijvoorbeeld de hoogte van de premie. De pensioen­premie wordt voor een groot gedeelte door KLM betaald, de rest betaalt u als werknemer zelf. Het bestuur van het pensioenfonds is verantwoordelijk voor een goede uit­voering van de pensioenregeling. De praktische uitvoering is in handen van Blue Sky Group. Deze brochure geeft antwoord op de vragen: • wanneer kan ik met pensioen? • hoeveel pensioen ontvang ik? • wat ontvangen mijn partner en kinderen aan pensioen als ik overlijd? • hoe zit het met mijn pensioenopbouw als ik arbeidsongeschikt word? • wat gebeurt er met mijn pensioen als ik ga scheiden? • wat gebeurt er met mijn pensioen als ik naar een andere werkgever ga?

“Als ik wil weten hoe het met mijn pensioen zit, kijk ik eerst even op de website.” 4

In deze brochure leest u de hoofdlijnen van de pensioenregeling. Achter in deze brochure staat het pensioenwoordenboek waarin u lastige begrippen kunt opzoeken.

5

PENSIOEN: HOE & WAT

Hoe bouw ik pensioen op? Hoe kom ik aan meer informatie? Lastige begrippen staan in het pensioenwoordenboek achter in deze brochure

Meer informatie over uw pensioen vindt u op de website van het pensioenfonds:

Zodra u bij KLM in dienst treedt,

Vanaf de dag dat u in dienst komt bij KLM/KLC bouwt u pensioen op, op grond

www.klmcabinefonds.nl. Hier leest u alles over veranderingen in uw pensioen als

begint u pensioen op te bouwen

van de pensioenregeling. U bent deelnemer tot u met pensioen gaat of uit dienst

uw persoonlijke situatie wijzigt. Bijvoorbeeld als u gaat samenwonen, scheiden of

treedt bij KLM/KLC. Ook als u tijdens uw dienstverband arbeidsongeschikt raakt

arbeidsongeschikt raakt. Ook kunt u de pensioenplanner op de website raadplegen

blijft u deelnemer als u recht hebt op voortzetting van pensioenopbouw zonder

voor meer inzicht in uw persoonlijke pensioengegevens.

dat u daarvoor premie betaalt.

U kunt ook brochures terugvinden over deze en andere life events. Bovendien

Over eerder stoppen met werken

De normpensioendatum is de eerste dag van de maand waarin u de 60-jarige

houden we u via het pensioenblad Focus en e-nieuwsbrief NWSflits op de hoogte

en deeltijdpensioen leest u meer

leeftijd bereikt. Maar het kan ook dat u vervroegd met pensioen wilt (op z’n

van al het nieuws over het pensioenfonds en andere pensioengerelateerde onder-

vanaf pagina 33

vroegst vanaf de dag waarop u de 50-jarige leeftijd bereikt), uw pensioen juist

werpen. Over uw persoonlijke situatie informeren we u elk jaar door een Uniform

wilt uitstellen (tot uiterlijk de AOW-gerechtigde leeftijd) of dat u een paar jaar

Pen­sioenoverzicht (UPO) te sturen. Uiteraard kunt u daarnaast met al uw specifieke

in deeltijd gaat werken en voor het overige met deeltijdpensioen gaat (tussen

vragen terecht bij de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group via pensioen­

uw 50e en de AOW-gerechtigde leeftijd). U ontvangt pensioen vanaf de dag dat

[email protected] of telefoonnummer 020 426 62 30.

u met pensioen gaat tot aan de laatste dag van de maand van uw overlijden.

Uw pensioenfonds op Facebook

Hoeveel pensioen ontvang ik straks?

U kunt uw vragen ook op Facebook stellen in onze Facebookgroep:

De pensioenregeling bestaat uit twee onderdelen:

www.facebook.com/cabine.pensioenplein.

• Basispensioenregeling • Vrijwillige Netto Aanvullende Pensioenregeling Basispensioenregeling Uw pensioengrondslag is het

De basispensioenregeling is een uitkeringsovereenkomst in de vorm van een

deel van uw salaris waarover u

eindloonregeling. De hoogte van het bereikbare ouderdomspensioen hangt af

pensioen opbouwt

van het salaris dat u hebt op de pensioendatum. De eindloonregeling is een voorwaardelijke regeling. Dat betekent dat het pen­sioenfonds kan besluiten om de opgebouwde pensioenen niet of slechts gedeeltelijk aan te passen aan de algemene loonronde, als de financiële positie van het fonds volledige aanpassing niet toelaat.

6

7

Omdat de eindloonregeling

De aanpassing is niet automatisch en ook kunt u aan een eerder gegeven

Er wordt na uw pensionering geen loonbelasting ingehouden op uw NAP-uitkering.

‘voorwaardelijk’ is, kunt u geen

ver­hoging aan de algemene loonronde tot volledige eindloon geen rechten

Het betreft dus, anders dan het pensioen uit de basisregeling, een netto uitkering.

ontlenen voor toekomstige verho­gingen. De opgebouwde rechten worden wel

Wel moet u ieder jaar in uw belastingaangifte de waarde van het NAP opgeven in

altijd aangepast aan een individuele salarisstijging als u in dienst bent bij KLM.

Box 3. Dit is nodig om de eventueel verschuldigde belasting vast te stellen.

rechten ontlenen aan eerdere of verwachte indexaties

Deze belasting is voor eigen rekening. Zodra u met pensioen gaat kunt ervoor Hoeveel pensioen u ontvangt, is niet alleen afhankelijk van uw salaris,

kiezen om de aanspraak uit de NAP-regeling levenslang te laten uitkeren, om te

maar van een aantal factoren, zoals:

zetten in een tijdelijk pensioen tot de AOW-gerechtigde leeftijd, of in één keer uit

• hoeveel procent u jaarlijks aan pensioen opbouwt. In deze regeling is dat

te laten betalen.

1,20% van uw pensioengrondslag; • het aantal jaren dat u deelneemt aan de pensioenregeling;

De NAP-regeling is vrijwillig. Dit houdt in dat u ervoor kunt kiezen om deel te

• de hoogte van uw pensioengrondslag tijdens deelname aan de

nemen aan deze regeling. Vanaf uw indiensttreding neemt u automatisch deel

pensioenregeling (waarbij de laatste pensioengrondslag bepalend is);

aan deze regeling. Wilt u stoppen met deelnemen en het opgebouwde NAP uit

• uw tewerkstellingspercentage;

laten keren? Stuur dan het formulier ‘Aanvraagformulier afkoop NAP’ ingevuld

• de hoogte van de franchise (zie pensioenwoordenboek achterin);

en ondertekend aan het pensioenfonds. Dit formulier vindt u op onze website,

• de mate waarin het opgebouwde pensioen in het verleden is aangepast

net als het volledige reglement en meer informatie over de voorwaarden en kenmerken van deze regeling.

aan de loonrondes. Vrijwillige Netto Aanvullende Pensioenregeling (NAP)

Franchise is het bedrag waarover

Hoe zit het dan met de AOW-uitkering?

Naast deelname aan de basispensioenregeling kunt u (vrijwillig) deelnemen aan

u geen pensioen opbouwt, omdat

Iedere Nederlander ontvangt vanaf de AOW-leeftijd een AOW-uitkering van

de Netto Aanvullende Pensioenregeling. Dit is een premieovereenkomst, maar gezien het bijzondere karakter gelden verder voor de regeling de eisen van de

u later een AOW-uitkering gaat ontvangen.

de overheid. De hoogte van uw AOW-uitkering wordt jaarlijks aangepast en berekend door de Sociale Verzekeringsbank.

uit­kerings­overeenkomst in de zin van de Pensioenwet. Voor de NAP-regeling wordt maandelijks op het netto maandsalaris een premie van 2% van de grond-

Bij het vaststellen van uw pensioen houdt het pensioenfonds rekening met een

slag ingehouden. De grondslag bedraagt 13,96 maal het (bruto)maandsalaris

franchise. Dit is een vast bedrag per jaar waarover u geen pensioen opbouwt,

inclusief de eventuele leeftijdstoeslag. Voor deze premie wordt vervolgens na

omdat u straks AOW krijgt. Voor 2015 is dit bedrag vastgesteld op € 14.305,-.

aftrek van kosten (5,5% administratie­kosten en 2,7% kosten voorzetting bij

U bouwt bij KLM pensioen op over het deel van het salaris dat uitstijgt boven deze

arbeidsongeschiktheid), direct levenslang ouderdoms­pensioen vanaf 60 jaar

franchise. Dit pensioen is dus bedoeld als een aanvulling op de AOW-uitkering.

ingekocht. Op grond van de NAP-regeling wordt in dezelfde mate vervroegd en uitgesteld als gebeurt in de basispensioenregeling (R2008A).

8

9

Rekenvoorbeeld Naast uw pensioen ontvangt u

Ellen (28) werkt sinds dit jaar als cabin attendant bij KLM en heeft geen partner.

net als alle andere Nederlanders

Zij werkt fulltime en verdient € 30.000,- per jaar. Het gaat hier om een fictief

een AOW-uitkering als u de AOW gerechtigde leeftijd bereikt

bedrag, de uitkomsten worden afgerond op hele euro’s. Ellen wil graag weten wat zij krijgt als zij op haar 60e met pensioen gaat.

Als u deeltijd werkt, vermenigvuldig

Laatste bruto pensioengrondslag – franchise = laatste netto pensioengrondslag

dan het deeltijdpercentage met het

Laatste netto pensioengrondslag x opbouwpercentage Ouderdomspensioen x

eindbedrag

aantal dienstjaren = opgebouwde pensioenaanspraken Ouderdomspensioen Berekening: Percentage pensioenopbouw: 1,20% (eindloon) Franchise: € 14.305,Laatste netto pensioengrondslag: € 30.000,- -/- € 14.305,-

€ 15.695,-

Pensioenopbouw: * In dit rekenvoorbeeld is als bruto pensioengrondslag op 60 jarige leeftijd de laatst bekende bruto pensioengrondslag gebruikt. In de praktijk wordt deze bruto pensioengrondslag naar

“Wie een goed pensioen voor later wil opbouwen, moet wel een lange adem hebben.”

Per jaar: € 15.695,- x 1,20%

€ 

Totale pensioenopbouw 60 -/- 28 = 32 x € 188,-

€ 6.016,-*

188,-

Op basis van de nu bekende gegevens bedraagt het bereikbare (bruto) ouderdoms­­pensioen voor Ellen op 60 jarige leeftijd (normpensioendatum): € 6.016,-

verwachting hoger omdat een cabin attendant in het kader van de carrièreplanning doorgroeit naar

In aanvulling hierop bouwt Ellen ook pensioenaanspraken (levenslang) op in

een hoger salaris. Daarnaast neemt

het kader van de vrijwillige NAP-regeling. Uit haar netto loon wordt hiervoor een

het salaris toe als gevolg van caoloonsverhogingen die in de loop van de tijd worden toegekend. Omdat de pensioenregeling een voorwaardelijke eindloonregeling betreft, beslist het bestuur jaarlijks of en zo ja in welke mate de loonsverhoging in de bruto pensioengrondslag wordt meegenomen. Ook de franchise

premie van 2% van de grondslag gebruikt om pensioenaanspraken in te kopen; deze pensioenaanspraken worden op de normpensioendatum (maandelijks) netto uitgekeerd. De premie van 2% bedraagt € 50,00 per maand; na aftrek van kosten blijft hier € 45,90 over per maand, waarvoor NAP-aanspraken worden ingekocht. Als dit tot 60 jaar maandelijks wordt ingehouden, levert dit een levenslang NAP op van € 2.028,- per jaar.

neemt (jaarlijks) toe (met de AOW-verhoging). Per saldo stijgt de netto pensioengrondslag.

De bruto uitkering voor Ellen vanaf 60 jaar bedraagt: € 6.016,-. Daarnaast ontvangt zij ook een netto uitkering (NAP) van € 2.028,Uw persoonlijke situatie berekenen? Gebruik de pensioenplanner op www.klmcabinefonds.nl 11

PARTNER- EN WEZENPENSIOEN

Is er óók pensioen voor mijn gezin? Wat is er geregeld voor mijn partner? Als u overlijdt krijgt uw partner

In de basispensioenregeling en de vrijwillige NAP-regeling bouwt u alleen pensioen

een pensioenuitkering als

op voor u zelf. Mocht u een partner hebben, dan kunt u er (vrijwillig) voor kiezen een

u verzekerd bent voor het facultatief partnerpensioen en/of het Anw-hiaatpensioen

partnerpensioen te verzekeren op risicobasis. Partnerpensioen is inkomen voor uw partner wanneer u overlijdt tijdens uw actieve dienstverband. Een pensioen op risicobasis verzekeren houdt in dat u premie betaalt voor een verzekerd bedrag en geen opbouw van pensioen plaatsvindt. Er zijn twee soorten (vrijwillige) partnerpensioenen te verzekeren bij het KLM-Cabinefonds: een facultatief partnerpensioen (FPP) en een Anw-hiaatpensioen. Op uw pensioendatum komen deze beide vrijwillige verzekeringen te vervallen en kunt u kiezen voor een partnerpensioen dat ontstaat uit omzetting van een gedeelte van uw ouderdomspensioen. In het pensioenreglement wordt als partner aangemerkt: • degene met wie u getrouwd bent;

“Na een lange reis, weer thuis... met de kinderen. Heerlijk, dat is pas echt genieten!”

• degene met wie u een geregistreerd partnerschap bent aangegaan; • degene met wie u ongehuwd samenwoont, als KLM/KLC het samenlevingsverband heeft erkend. Het van groot belang dat u uw partner bij KLM aanmeldt als u gaat samenwonen, zeker als u in het buitenland woont. Alleen op grond van een door KLM erkend samenlevingsverband kunt u voor de verzekering van het FPP in aanmerking komen. KLM geeft, als het samenlevingsverband wordt erkend, dit door aan het fonds. Zonder aanmelding kunt u uw partner niet verzekeren.

13

Op het moment dat u in dienst komt bent u automatisch verzekerd voor het FPP

Facultatief Anw-hiaatpensioen

en het Anw-hiaatpensioen als:

Meer informatie over de extra

Naast het FPP kunt u zich ook op vrijwillige basis verzekeren voor het Anw-hiaat­

• u al getrouwd bent;

bijdrage leest u op pagina 21

pensioen. Een Anw hiaat kan ontstaan wanneer uw partner bij uw overlijden niet

• u een geregistreerd partnerschap bent aangegaan;

in aanmerking komt voor een Anw uitkering van de overheid.

• of als u een samenlevingscontract hebt dat erkend is door KLM/KLC. Het facultatief Anw-hiaatpensioen is een inkomen voor uw partner als u overlijdt Facultatief partnerpensioen (FPP)

terwijl u nog werkt bij KLM/KLC. Hierdoor wordt het inkomensverlies dat ontstaat

Zie ook pagina 30 voor

Het FPP is op risicobasis verzekerd. Dat wil zeggen dat er geen opbouw van pen­

voor een deel opgevangen. Het Anw-hiaatpensioen is verzekerd op risicobasis en

de gevolgen voor het

sioenrechten is, maar dat wanneer u tijdens uw dienstverband komt te overlijden

u betaalt hiervoor een extra premie.

partnerpensioen bij scheiding

het pensioenfonds op basis van de verzekering automatisch een pensioen uitkeert aan uw partner. Uw partner ontvangt het partnerpen­sioen vanaf de dag na

Het Anw-hiaatpensioen bedraagt op dit moment € 14.000,- (2015) bruto per jaar.

uw overlijden tot en met de laatste dag van de maand waarin uw partner overlijdt.

Dit bedrag wordt jaarlijks op 1 januari aangepast. Het Anw-hiaatpensioen eindigt op de dag waarop uw partner de AOW-leeftijd bereikt (uiterlijk 67 jaar) of – als dit

Hoeveel bedraagt het FPP?

eerder is - op de laatste dag van de maand waarop uw partner overlijdt.

De hoogte van het FPP is een percentage van de netto pensioengrondslag maal het aantal jaar dat u hebt deelgenomen aan de pensioenregeling en de deelnemerstijd

Net als het FPP stopt de verzekering van het Anw-hiaatpensioen op het moment

tot aan de pensioendatum. Dit is 1,4% voor de deelnemersjaren tot 1 januari 2014.

dat u uit dienst gaat of op het moment dat u met pensioen gaat. U kunt deze

1,33% voor het deelnemersjaar tot 1 januari 2015 en 1,16% voor het aantal (toe-

verzekering, anders dan het FPP, ook na uw pensionering voortzetten.Ook voor

komstige) deelnemersjaren vanaf 1 januari 2015.

deze verzekering geldt, dat als u ervan af wilt zien, u en uw partner een formulier moeten ondertekenen. Dit formulier kunt u bij uw pensioenfonds opvragen of

Voor deze verzekering betaalt u een extra bijdrage bovenop de reguliere pen­sioen­

downloaden via www.klmcabinefonds.nl.

premie. Het is niet verplicht om deel te nemen aan deze verzekering van het FPP. Daarom wordt gesproken van een facultatief partnerpensioen. In geval van arbeids-

In geval van (volledige) arbeidsongeschiktheid ingegaan op of na 1 januari 2013

ongeschiktheid wordt het FPP voor het arbeidsongeschikte deel premievrij voortgezet.

wordt de verzekering van het Anw-hiaatpensioen premievrij voortgezet.

Als u van deze verzekering wilt afzien, moeten u en uw partner een formulier

Partnerpensioen dat ontstaat uit omzetting van het ouderdomspensioen

ondertekenen en opsturen aan het pensioenfonds. Dit zogenaamde mutatie­

Als u met pensioen gaat -en u hebt op dat moment een partner- wordt er stan-

formulier kunt u downloaden via www.klmcabinefonds.nl. Hetzelfde formulier

daard een deel van uw ouderdomspensioen omgezet in partnerpensioen. Dit is

kunt u ook gebruiken als u uw (nieuwe) partner wilt aanmelden voor het FPP.

inkomen voor uw partner als u na uw pensionering overlijdt. In de standaard verhouding bedraagt het partnerpensioen 70% van het ouderdomspensioen,

De verzekering voor het FPP stopt op het moment dat u uit dienst gaat of op het

maar u kunt ook kiezen voor een andere verhouding. Door het omzetten

moment dat u met pensioen gaat.

(ui­truilen) van een deel van het ouderdomspensioen voor partnerpensioen wordt uw ouderdomspensioen minder. Wilt u afwijken van de standaardverhouding van 70%? Dan is altijd toestemming van uw partner nodig. Als u geen partner hebt, vindt er ook geen omzetting plaats.

14

15

U en uw partner kunnen ook gezamenlijk afzien van omzetting. Bijvoorbeeld omdat uw partner voldoende eigen inkomen heeft. De keuze die u en uw partner maken is definitief; u kunt uw beslissing op een later moment niet meer terugdraaien. Er bestaat geen mogelijkheid om ouderdoms­ pensioen in te ruilen voor partnerpensioen als u een huwelijk of een geregistreerde partnerschap dan wel een samenlevingsverband aangaat na ingang van uw pensioen. Wanneer u eerder dan uw pensionering uit dienst gaat en een partner hebt, wordt het tot dan toe opgebouwde ouderdomspensioen omgezet in een partnerpen­ sioen in de standaard verhouding 70%. Is er voor de kinderen ook iets geregeld? Het wezenpensioen geldt in

Als u overlijdt hebben uw kinderen recht op een inkomen: het wezenpensioen.

principe alleen voor kinderen tot

Het wezenpensioen bedraagt, als u overlijdt terwijl u in dienst bent, 14% van het

18 jaar. Studerende kinderen kunnen hier tot hun 27e aanspraak op maken

bereikbare ouderdomspensioen (uit de basispensioenregeling, gebaseerd op een verhouding met 70% partnerpensioen). Wanneer u overlijdt als u niet meer in dienst bent, is het wezenpensioen 14% van het ouderdomspensioen dat u hebt opgebouwd tot uw uitdiensttreding en na omzetting met een partnerpensioen van 70%. Kinderen die zijn geboren nadat u uit dienst bent getreden, hebben geen recht op het wezenpensioen. Het wezenpensioen gaat in op de dag na uw overlijden en wordt uitgekeerd aan kinderen tot 18 jaar. Voor oudere kinderen die studeren geldt dat zij een uitkering kunnen krijgen tot hun 27e of tot ze (eerder) klaar zijn met studeren.

16

“We werken allebei en ook ons partnerpensioen is goed geregeld.”

Rekenvoorbeeld partnerpensioen/wezenpensioen

Mocht Karin dit jaar overlijden, dan ontvangt Joost van het pensioenfonds

Karin (33) werkt sinds dit jaar voor KLM en is getrouwd met Joost (33). Samen

tot z’n AOW-leeftijd (uiterlijk 67 jaar) € 11.283,- + € 14.000,- = € 25.283,-

hebben ze twee kinderen: Daan (2) en Wouter (7).

aan facultatief partnerpensioen en Anw-hiaatpensioen. • Vanaf zijn AOW-leeftijd ontvangt Joost € 11.283,- aan partnerpensioen.

Karin verdient op dit moment € 50.329,- per jaar (bruto pensioengrondslag). Karin heeft gekozen voor het verzekeren van het facultatief partnerpensioen en het Anwhiaatpensioen. Het wezenpensioen is voor iedereen automatisch verzekerd.

•H  et Anw-hiaatpensioen geldt niet meer na Joost zijn AOW-leeftijd, maar vanaf zijn AOW-leeftijd ontvangt Joost wel een AOW-uitkering. •H  et wezenpensioen bedraagt 14% van het bereikbare ouderdomspensioen na omzetting.

Zo worden de uitkeringen van het partnerpensioen en het wezenpensioen berekend: Het bereikbare ouderdomspensioen wordt als volgt berekend: Facultatief Partnerpensioen bedraagt:

• Laatste  bruto pensioengrondslag (€ 50.329,-) – franchise (€ 14.305,-)

Laatste bruto pensioengrondslag – franchise = Laatste netto pensioengrondslag • Laatste netto pensioengrondslag

= netto pensioengrondslag € 36.024,• Percentage pensioenopbouw: 1,2%

x opbouwpercentage voor het facultatief partnerpensioen

•O  pbouw per jaar = netto pensioengrondslag x opbouwpercentage = € 432,-

x aantal (bereikbare) deelnemingsjaren = facultatief partnerpensioen

•2  7 jaar toekomstige diensttijd x € 432,- = € 11.664,-

• Percentage pensioenopbouw facultatief partnerpensioen: 1,16% •W  ezenpensioen = 14% van het bereikbaar ouderdomspensioen na omzetting = Berekening van de huidige situatie: Laatste netto pensioengrondslag: € 50.329,- - € 14.305,-

€ 11.664,- x 0,9280 (omzettingsfactor) = € 10.824,- x 14% = € 1.515,€ 36.024,-

• Mocht Karin dit jaar overlijden dan ontvangen Wouter en Daan € 1.515,- aan wezenpensioen (tot hun 18e of uiterlijk hun 27e als ze studeren).

60 jaar – 33 jaar = 27 deelnemingsjaren 27 x (1,16% van € 36.024,-) = 27 x € 427,-

€ 11.283,-

Het uit te keren facultatief partnerpensioen bedraagt:

€ 11.283,-

Anw-hiaatpensioen (dit is een vast bedrag; in 2015 is dit:)

€ 14.000,-

NB: bij het overlijden van Karin komen de opgebouwde NAP-aanspraken te vervallen.

18

19

DEELNEMERSBIJDRAGE

Wat betaal ik nou per maand aan mijn pensioen? Pensioen opbouwen doet u niet

De premie voor uw basispensioenregeling betaalt u samen met KLM/KLC.

alleen. KLM betaalt met u mee

KLM houdt maandelijks een deel van de premie in op uw bruto salaris. Omdat de premie wordt ingehouden op uw bruto salaris betaalt u geen belasting over de premie. De pensioenuitkering die u te zijner tijd ontvangt wordt wel belast. U betaalt zelf: • 2,30% van de bijdragegrondslag in 2015 voor het ouderdomspensioen, wezenpensioen en arbeidsongeschiktheidspensioen; • 1,4% van uw netto pensioengrondslag voor het facultatieve partnerpensioen (als u hiervoor verzekerd bent); • € 16,90 per maand (vast bedrag per 1 januari 2015) voor het vrijwillige Anw-hiaatpensioen (als u hiervoor verzekerd bent). De premie wordt elk jaar aangepast. Daarnaast kan op uw netto salaris nog 2% van de grondslag (13,96 x het bruto maandsalaris inclusief de eventuele leeftijdtoeslag) ingehouden worden voor de vrijwillige Netto Aanvullende Pensioenregeling (NAP). De premie voor de opbouw van NAP-aanspraken is dus al belast doordat deze op het netto salaris

“Betalen voor mijn pensioen, okay … maar ik houd toch wel genoeg geld over voor leuke dingen?”

wordt ingehouden. De NAP-uitkering die u te zijner tijd zult ontvangen is daarom een netto uitkering.

21

EEN ANDERE BAAN

Wat te doen als ik ergens anders ook al pensioen heb opgebouwd? U kunt de waarde van het pensioen dat u hebt opgebouwd bij uw oude werkgever

Wanneer moet ik de waardeoverdracht aanvragen?

overdragen naar het pensioenfonds van uw nieuwe werkgever. Door waarde­

Vraag de waardeoverdracht aan nadat u in dienst bent gekomen.

overdracht hebt u geen recht meer op pensioen van het oude pensioenfonds.

Dit kunt u doen met het waardeoverdrachtformulier op onze website

Waardeoverdracht kan helpen om een pensioenbreuk te beperken of te voorkomen.

www.klmcabinefonds.nl/formulieren. Het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel vraagt na hoeveel pensioen u bij uw vorige pensioenfonds hebt opgebouwd

Moet ik als ik binnen KLM van baan verander ook aan waardeoverdracht

en stuurt u vervolgens een offerte. Bij akkoord op de offerte wordt de waarde­

denken?

overdracht (kostenloos) uitgevoerd.

Als u al ergens anders pensioen

Een andere baan hoeft niet persé te betekenen dat u ook van werkgever wisselt.

hebt opgebouwd kunt u dat

Het is ook mogelijk dat u binnen KLM/KLC van functie verwisselt. Uw pensioen-

Verandert u van baan binnen KLM? En gaat u hierdoor pensioen opbouwen bij een

opbouw blijft in dit geval dan gewoon bij het pensioenfonds voor het KLM-Cabi-

ander pensioenfonds van KLM? Dan ontvangt u automatisch een offerte voor de

nepersoneel. Het kan ook zijn dat u vanwege uw nieuwe functie

waardeoverdracht van uw pensioen.

pensioen overdragen naar het KLM-Cabinefonds

pensioen gaat opbouwen bij één van de twee andere KLM–pensioenfondsen (het pensioenfonds voor grondpersoneel of het pensioenfonds voor vliegend

Hoe zit het met het Netto Aanvullend Pensioen als ik wegga bij KLM?

personeel). Ook in die gevallen kunt u waardeoverdracht doen.

Het is zeer goed mogelijk dat het pensioenfonds van uw nieuwe werkgever geen netto pensioenregeling kent. Houdt er daarom rekening mee dat uw pensioen,

Hebt u eerder bij KLM gewerkt en hebt u toen pensioen opgebouwd bij het

dat u in de vrijwillige Netto Aanvullende Pensioenregeling (NAP-regeling) hebt

KLM-Cabinefonds of bij één van de twee andere KLM-pensioenfondsen dan kunt

opgebouwd, daardoor bij een waardeoverdracht naar het pensioenfonds van uw

u als u opnieuw in dienst treedt ook de waarde van dat opgebouwde pensioen

nieuwe werkgever mogelijk wordt ondergebracht in een bruto pensioenregeling.

overdragen.

In dat geval wordt er ten onrechte nog eens loonbelasting ingehouden wanneer het pensioen wordt uitgekeerd. Het is dus mogelijk om het Netto Aanvullend

Wel of geen waardeoverdracht?

Pensioen buiten de waardeoverdracht te houden.

Om te beoordelen of waardeoverdracht verstandig is, is het belangrijk dat u goed weet wat de verschillen zijn tussen beide pensioenregelingen. Is er bijvoorbeeld een verschil in hoe het pensioen wordt geïndexeerd? Wat is de financiële situatie van de verschillende pensioenfondsen? Als u het prettig vindt om van één pensioen­instelling pensioen te ontvangen kan dit ook een reden zijn om voor waardeoverdracht te kiezen.

22

23

VERANDERINGEN IN DE TOEKOMST

Wat gebeurt er met mijn pensioen? Tussen nu en uw pensioendatum kunnen er veel zaken in uw leven veranderen. Hieronder leest u wat de gevolgen van die veranderingen kunnen zijn voor uw pensioen. Stel dat ik uit dienst ga vóór de pensioendatum? Zodra u uit dienst gaat, stopt ook

Als u uit dienst gaat bij KLM/KLC stopt de pensioenopbouw. Het pensioen dat

uw pensioenopbouw. Wat u hebt

u hebt opgebouwd blijft staan. Dit geldt ook voor het wezenpensioen voor de

opgebouwd blijft natuurlijk staan

kinderen die u hebt op het moment dat u uit dienst gaat. De verzekeringen voor het facultatief partnerpensioen en het Anw-hiaatpensioen vervallen. Een deel van uw opgebouwde ouderdomspensioen wordt – als u op dat moment een partner hebt – omgezet in een partnerpensioen (70% van het opgebouwde ouderdomspensioen). Dit wordt uitgekeerd aan uw partner als u na uitdienst­ treding overlijdt. Gaat u uit dienst voor de pensioendatum? Dan bent u niet langer verzekerd voor arbeidsongeschiktheidspensioen. Als u een WIA-uitkering ontvangt op het moment dat u stopt met werken, hebt u voor het deel dat u arbeidsongeschikt bent, recht op voortzetting van pensioenopbouw. De mate van arbeidsongeschiktheid bepaalt hoeveel u nog aan pensioen opbouwt. Op de volgende pagina kunt u hierover meer lezen. Bij arbeidsongeschiktheid hebt u onder bepaalde voorwaarden ook recht op premievrije voortzetting van de verzekering van het facultatief partnerpensioen

“Gaan nadenken over arbeids­ ongeschiktheid ligt niet gelijk voor de hand, of juist toch wel?”

en het Anw-hiaatpensioen.

25

Wat als ik arbeidsongeschikt word?

Arbeidsongeschiktheidspensioen (AOP)

Lastige begrippen staan in

Als u ziek of arbeidsongeschikt bent, blijft u gewoon meedoen met de basis­

U hebt recht op een arbeidsongeschiktheidspensioen als u arbeidsongeschikt

het pensioenwoordenboek

pensioenregeling. De mate van arbeidsongeschiktheid wordt bepaald door het

bent volgens het UWV en recht hebt op een WIA-uitkering. Ook mag u geen

UWV of een daarmee gelijk te stellen keuring. U bent arbeidsongeschikt als u

betalingen meer ontvangen op grond van loondoorbetalingsverplichtingen.

achter in deze brochure

meer dan twee jaar ziek bent. Bij volledige arbeidsongeschiktheid bouwt u ook volledig ouderdomspensioen op, maar betaalt u geen premie meer.

Bij volledige arbeidsongeschiktheid (IVA: 80-100% en duurzaam) gaat het

Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid hebt u voor het deel dat u arbeids­

arbeids­ongeschiktheidspensioen na twee jaar ziekte in; bij gedeeltelijke

ongeschikt bent, recht op premievrije voortzetting van de pensioenopbouw.

arbeidsongeschiktheid (tussen 35 en 80% of 80-100% maar niet duurzaam) gaat de AOP-uitkering in na einde loongerelateerde WGA-uitkering (vanaf

Bent u arbeidsongeschikt­­­ ver­ klaard? Dan hebt u recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering

26

ARBEIDS­­ONGESCHIKTHEID IN %

PENSIOENOPBOUW IN %

moment van ingang WGA-vervolguitkering). Als u minder dan 35% arbeids­

80% of meer

100%

recht is op een WIA-uitkering bestaat er ook geen recht op arbeidsongeschikt-

65 tot 80%

72,5%

55 tot 65%

60%

45 tot 55%

50%

35 tot 45%

40%

0 tot 35%

30%

ongeschikt bent, ontvangt u geen uitkering in het kader van de WIA. Als er geen heidspensioen. U ontvangt het arbeidsongeschiktheidspensioen uiterlijk tot uw 60e (de normpensioenleeftijd). Vervolgens gaat uw ouderdomspensioen in en komt de uit­ kering van het arbeidsongeschiktheidspensioen te vervallen. De WIA-uitkering die u van het UWV ontvangt, blijft u tot de AOW-gerechtigde leeftijd ontvangen. Deze WIA-uitkering wordt (vooralsnog tot uw 65e) verrekend met het ouderdomspensioen dat u van het fonds ontvangt.

Deelname aan de Netto Aanvullende Pensioenregeling (NAP) stopt als u één jaar ziek

De hoogte van het arbeidsongeschiktheidspensioen is voor iedereen anders.

bent of zodra u arbeidsongeschikt wordt. Uiteraard hoeft u hier dan ook geen premie

Bij volledige arbeidsongeschiktheid ontvangt u 10% van uw bruto pensioengrond-

meer voor te betalen. De pensioenopbouw wordt geheel of gedeeltelijk hervat bij

slag, als dit bedrag lager is dan het vastgestelde drempelbedrag in het jaar dat

ingang van een arbeidsongeschiktheidspensioen dat door het pensioen­fonds wordt

uw arbeidsongeschiktheidspensioen ingaat (het drempelbedrag van € 51.978,-

verstrekt. De gehele of gedeeltelijke hervatting van de pensioen­opbouw is afhankelijk

vanaf 1 januari 2015). Als het totaalbedrag hoger is krijgt u naast 10% over het

van de mate van arbeidsongeschiktheid. Voor het deel dat u arbeidsongeschikt bent

drempelbedrag, ook nog 80% over het verschil tussen het totaalbedrag en het

is ook de opbouw van het NAP-pensioen premievrij.

drempelbedrag.

27

Rekenvoorbeeld: volledig arbeidsongeschikt Koen (56) werkt bij KLM. Het UWV heeft vastgesteld dat de hartproblemen van

Wat gebeurt er als ik ga scheiden?

Koen zo ernstig zijn, dat hij volledig arbeidsongeschikt is verklaard. Hij moet

Ouderdomspensioen

stoppen met werken en heeft recht op een arbeidsongeschiktheidspensioen. Bruto pensioengrondslag

€ 60.000,-

WIA-uitkeringsgrens (drempelbedrag) -/-

€ 51.978,-

Verschil

€

Bij een scheiding heeft uw

Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op een deel van het ouder­doms­

ex-partner recht op een deel

pensioen dat u hebt opgebouwd in de periode dat u samen was. Dit ouderdoms-

van uw pensioen

pensioen voor uw ex-partner wordt bij pensionering in mindering gebracht op uw eigen ouderdomspensioen.

8.022,Als u uit elkaar gaat kunt u het ouderdomspensioen op een paar manieren

10% van € 51.978,- =

€

5.198,-

80% van € 8.022,- =

€

6.418,-

Totaal

€ 11.616,-

Koen ontvangt jaarlijks een bruto arbeidsongeschiktheidspensioen van € 11.616,-. Naast dit pensioen ontvangt hij nog een WIA-uitkering van het UWV (de overheid).

ver­delen: via verevening, conversie of door andere afspraken te maken. Wet Verevening Pensioenrechten bij Scheiding (WVPS) Verevening is het verdelen

Bij verevening heeft uw ex-partner recht op de helft van het ouderdomspensioen

van het ouderdomspensioen

dat is opgebouwd tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap. Uw partner

met uw ex-partner

ontvangt zijn/haar deel op het moment dat u met pensioen gaat. Verevening is alleen mogelijk bij scheiding, scheiding van tafel en bed en bij beëindiging van

Uw persoonlijke situatie berekenen?

een geregistreerd partnerschap. Woonde u samen, maar was u niet getrouwd

Doe de pensioenplanner op www.klmcabinefonds.nl

of had u ook geen geregistreerd partnerschap, dan heeft uw ex-partner geen wettelijk recht op een deel van het opgebouwde ouderdomspensioen als u uit

Bij gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid hebt u recht op een percentage van het

elkaar gaat. Ook niet als u een door KLM erkend samenlevingscontract had.

arbeidsongeschiktheidspensioen dat geldt bij volledige arbeids­ongeschiktheid.

U moet een eventueel gewenste verdeling van het ouderdomspensioen dan zelf,

(zie tabel).

buiten het pensioenfonds om, regelen. U kunt samen met uw partner bij (huwelijkse) voorwaarden voor het partnerschap of in een scheidingsconvenant

Arbeidsongeschiktheids Percentage van het arbeidsongeschiktpercentage: heidspensioen bij volledige arbeidson­

28

overeenkomen om af te wijken van de WVPS. Ongeacht uw afspraak, u moet uw afspraken binnen twee jaar na scheiding bij het pensioenfonds melden. Doet u dit

geschiktheid:

niet binnen twee jaar, dan registreren wij uw gemaakte afspraken niet meer en

80% of meer

100%

moet u het pensioendeel aan uw ex-partner op uw pensioendatum zelf overmaken.

65 tot 80%

72,5%

55 tot 65%

60%

45 tot 55%

50%

35 tot 45%

40%

0 tot 35%

0%

29

Vaststelling van bijzonder partnerpensioen Als u overlijdt, ontvangt uw

Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op het partnerpensioen dat u hebt

Hoe maak ik afspraken over de verdeling van mijn pensioen?

ex-partner het bijzonder

“opgebouwd” tot het einde van het huwelijk, het geregistreerd partnerschap of

Een aanvraag tot verevening of conversie kunt u tot uiterlijk twee jaar na de

het samenlevingsverband. Uw ex-partner ontvangt het bijzonder partnerpensioen

scheidingsdatum bij het pensioenfonds indienen. Na deze twee jaar kunt u een

als u overlijdt. Het partnerpensioen wordt verkregen uit omzetting van een deel

verevening of conversie niet meer via het pensioenfonds regelen en moet u voor

van het ouderdomspensioen. Bij een scheiding wordt een deel van het tot

een eventuele verdeling zelf zorgen. Het aanvraagformulier kunt u opvragen bij

dat moment opgebouwde ouderdomspensioen omgezet in partnerpensioen.

uw notaris of advocaat of via www.rijksoverheid.nl. Uw pensioenfonds moet de

Het partnerpensioen dat wordt afgescheiden voor de ex-partner noemen we

afspraak over de verdeling van uw pensioen wel eerst goedkeuren.

partnerpensioen

bijzonder partnerpensioen. Er ontstaat geen recht op bijzonder partnerpensioen in geval van scheiding van tafel en bed.

Wat als ik in deeltijd ga werken? Als u in deeltijd werkt of gaat werken heeft dat invloed op uw pensioenopbouw.

Conversie

U bouwt namelijk pensioen op voor het percentage dat u werkzaam bent. Wel

Conversie is omzetting van

U en uw ex-partner kunnen ook kiezen voor conversie van het pensioen. Dan wordt

geldt een gemiddeld deeltijdpercentage. Stel dat u de eerste 10 jaar 100% werkt

pensioen in een eigen pensioen

uw verdeelde ouderdomspensioen, samen met het bijzonder partner­pensioen,

en de tweede 10 jaar 50%, dan bouwt u 20 jaar pensioen op over 75% gemiddeld.

omgezet in een zelfstandig recht op pensioen voor uw ex-partner.

Dit geldt zowel voor uw ouderdomspensioen, als uw wezenpensioen en arbeids­

Uw ex-partner ontvangt dan pensioen als hij/zij 60 jaar wordt.

ongeschiktheidspensioen.

Conversie kan alleen bij echtscheiding en beëindiging van een geregistreerd

Bij de berekening van de (voortzetting van de) pensioenopbouw bij arbeids­

partnerschap. Het kan dus volgens de wet niet bij scheiding van tafel en bed,

ongeschiktheid wordt van de veronderstelling uitgegaan dat de arbeids­

bij ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed en bij beëindiging

ongeschikte deeltijdwerknemer het bij ingang van de arbeidsongeschiktheid

van het samenlevingscontract.

geldende deeltijdpercentage gedurende de hele periode van arbeidsongeschikt-

voor uw ex-partner

heid zou hebben behouden. Als u hebt gekozen voor conversie van het pensioen komt het bijzonder partnerpensioen te vervallen, omdat deze al is meegenomen in het eigen

Bij de berekening van het wezenpensioen en het facultatief partnerpensioen

pensioen voor uw ex-partner.

wordt van de veronderstelling uit­gegaan dat de overleden deeltijdwerknemer het bij overlijden geldende deeltijdpercentage tot de normpensioendatum (60 jaar) zou hebben behouden.

30

31

KEUZEMOGELIJKHEDEN

Kan ik ook eerder, later of gedeeltelijk met pensioen? Binnen de pensioenregeling kunt u een aantal keuzes maken die de hoogte van uw pensioen beïnvloeden. Kan ik eerder of later met pensioen? U kunt eerder maar ook later

Uw normpensioendatum is de eerste dag van de maand waarin u de 60-jarige

met pensioen

leeftijd bereikt. Ook kunt u bij KLM een verzoek indienen voor vervroegd pensioen. Het eerder laten ingaan van het pensioen kan op zijn vroegst op de dag dat u 50 jaar wordt. Als u voor vervroegd pensioen kiest, is uw jaarlijkse uitkering lager. U kunt ook later met pensioen, uiterlijk op uw AOW gerechtigde leeftijd. Dan wordt uw pensioenuitkering automatisch hoger. Kan ik ook gedeeltelijk met pensioen?

Als u eerder stopt met werken

U kunt vanaf 50 jaar met deeltijdpensioen. U bepaalt eerst met KLM/KLC voor

of met deeltijdpensioen gaat, is

welke deel van uw werktijd u nog in dienst blijft. Het andere deel bent u met

uw jaarlijkse pensioenuitkering lager dan als u op uw 60e stopt met werken

uit­eindelijk een lager pensioen overhoudt als u volledig met pensioen gaat.

Vanaf uw 50e komt u

Wilt u eerder stoppen met werken, juist later, of gedeeltelijk met pensioen?

in aanmerking voor

Breng KLM/KLC daar dan schriftelijk van op de hoogte. Dit moet tenminste zes

deeltijdpensioen

“Soms droom ik ervan om eerder te stoppen met werken en lekker in Italië te gaan wonen.”

pensioen. Dat houdt in dat een deel van uw pensioen eerder ingaat en u

maanden vóór de gewenste ingangsdatum gebeuren. Uw uitkering uit de NAP-regeling kunt u ook eerder, later of in deeltijd in laten gaan. Hierbij geldt wel de voorwaarde dat deze gelijktijdig met de (geheel of gedeeltelijke) uitkering van het basispensioen ingaat.

33

UITKERING VAN HET PENSIOEN

Krijg ik ook een overzicht van mijn pensioen? Omzetten van het ouderdomspensioen in een ouderdomspensioen

Ieder jaar krijgt u een overzicht van uw pensioenopbouw (het Uniform

met een partnerpensioen

Pensioenoverzicht of UPO). Hierin staat hoeveel pensioen u kunt verwachten

Op de (vervroegde of uitgestelde) pensioendatum wordt – als u een partner hebt –

wanneer u 60 jaar bent en wat u al aan pensioen hebt opgebouwd.

uw opgebouwde ouderdomspensioen standaard omgezet in ouderdomspensioen met een deel (70%) partnerpensioen. U kunt er ook voor kiezen om deze standaard­verhouding te wijzigen.

Ontvang ik elke maand pensioen? U ontvangt maandelijks

Als u met pensioen gaat ontvangt u een overzicht met de hoogte van uw

uw pensioen

pensioen en het eventuele partnerpensioen. Het pensioenfonds betaalt dit bedrag

Kan ik variëren in de hoogte van de pensioenuitkering?

in 12 gelijke termijnen uit.

U kunt ervoor kiezen tot uw AOW-leeftijd eerst een hogere uitkering te ont­vangen en vervolgens vanaf uw AOW-leeftijd een lagere uitkering. Ook omgekeerd is

Als u bent gescheiden, kan uw ex-partner recht hebben op zijn of haar deel van uw

mogelijk: eerst een lagere pensioenuitkering en daarna vanaf uw AOW-leeftijd

pensioen als u met pensioen gaat. Het pensioenfonds keert dit, als u de scheiding

een hogere uitkering. Wanneer u kiest voor variatie in de hoogte van uw uitkering

op tijd bij het pensioenfonds hebt gemeld, rechtstreeks uit aan uw ex-partner.

mag de laagste uitkering niet minder dan 75% van de hoogste uitkering bedragen.

Als uw ex-partner eerder dan u komt te overlijden, maakt het pensioenfonds het gehele pensioen aan u over.

U kunt eenvoudig met de

Wilt u weten wat de effecten zijn van deze keuzemogelijkheden op uw pensioen?

online pensioenplanner

Het pensioenfonds helpt u met het berekenen van de gevolgen. U kunt dit ook zelf

berekenen wat voor gevolgen de keuzemogelijkheden hebben voor

doen via de online pensioenplanner op www.klmcabinefonds.nl.

uw pensioen

Voordat u met pensioen gaat, ontvangt u een brief waarin we u helpen herinneren aan de keuzemogelijkheden.

Wat gaat er nog van mijn bruto pensioen af? U moet belasting en premie

Op uw pensioenuitkering worden wettelijk verplichte heffingen ingehouden, zoals

betalen over uw pensioen.

loonheffing (belasting) en een premie voor de Zorgverzekeringswet (Zvw). Het

Dit gebeurt automatisch

pensioenfonds houdt dit in op uw pensioen voordat het aan u wordt uitbetaald. Elk jaar krijgt u een opgave waarop precies staat hoeveel pensioen het pensioenfonds aan u heeft uitgekeerd en wat daarop is ingehouden. Over de uitkering van het Netto Aanvullend Pensioen (NAP) betaalt u geen belasting of premie meer. Zodra u met pensioen gaat, kunt u ervoor kiezen om de verzekering van het Anw-hiaatpensioen voort te zetten. In dat geval wordt ook de premie ingehouden op uw pensioenuitkering.

34

35

PENSIOEN DOOR DE JAREN HEEN

Houdt mijn opgebouwde pensioen eigenlijk zijn waarde? Met honderd euro kunt u over een paar jaar waarschijnlijk minder kopen dan nu. Om er voor te zorgen dat het pensioen dat u nu opbouwt straks net zoveel waard is, kan het pensioenfonds ieder jaar besluiten om uw pensioen te indexeren. Dit houdt in dat er toeslagen op uw pensioen kunnen worden gegeven en de waarde meestijgt met de prijzen. Basispensioenregeling en Netto Aanvullende Pensioenregeling (NAP) Zolang u werkt, bouwt u ieder jaar pensioen op. Uw opgebouwde pensioen in de basis­pensioenregeling (eindloon) groeit in ieder geval mee met uw indivi­duele loonstijgingen. Daarnaast beoordeelt het bestuur van het pensioenfonds jaarlijks op basis van de finan­c iële middelen van het fonds of uw opgebouwde pensioen door toeslagen geheel of gedeeltelijk kan worden aangepast aan de algemene KLM-loonontwikkeling. Het betreft: a de basistoeslag met als ambitie de prijsindex tot maximaal de algemene

“Ik wil graag carrière maken en dus meer gaan verdienen. Dan kan ik mijn kinderen straks onbezorgd laten studeren. Hoe groeit m’n pensioen dan mee?”

KLM-loon­ontwikkeling in het voorafgaande jaar en b de aanvullende toeslag met als ambitie het verschil tussen de algemene KLM-loonontwikkeling en de verleende basistoeslag. Mocht het fonds in de toekomst onvoldoende financiële middelen hebben, dan wordt uw pensioen niet of slechts gedeeltelijk aangepast aan de algemene KLM-loonontwikkeling. Het pensioenfonds probeert, zolang u werkt, ook ieder jaar uw opgebouwde NAP-pensioen door middel van de basistoeslag en de aanvullende toeslag aan te passen aan de algemene KLM-loonontwikkeling.

37

VERANDERINGEN IN UW SITUATIE

Wat moet ik precies melden aan mijn pensioenfonds? Financiering van de toeslagverlening

Zodra er iets in uw leefsituatie

Het pensioenfonds hoort graag of er belangrijke zaken in uw persoonlijke

Uw pensioenfonds betaalt de toekomstige verhogingen op grond van de

verandert moet u het pensioen­

situatie zijn gewijzigd. Denk aan een verhuizing naar het buitenland, het

basistoeslag uit beleggingsrendement. De toekomstige verhogingen op grond van de aanvullende toeslag worden door het pensioenfonds betaald uit een bestemmingsreserve. Zodra u geen deel­nemer meer bent of met pensioen bent,

fonds daarvan op de hoogte brengen. Geef wijzigingen zo snel

melden van een nieuwe partner, het beëindigen van een relatie of bij overlijden

mogelijk door aan de afdeling HR

van uw partner. Het is van belang dat u dit zo spoedig mogelijk meldt bij het

bij KLM.

pensioenfonds en de afdeling HR van KLM en hier bewijsstukken van meestuurt.

streeft het pensioenfonds er naar om uw (premievrije) pensioenaanspraken jaarlijks door middel van alleen een basistoeslag aan te passen aan de prijsindex.

Welke informatie kan ik bij het pensioenfonds opvragen?

Deze toekomstige verhogingen worden door het pensioenfonds betaald uit

• het pensioenreglement (ook te downloaden van de website);

beleggingsrendement. Als u niet meer in dienst bent of als u al met pensioen

• het jaarverslag (ook te downloaden van de website);

bent, hebt u dus géén recht op de aanvullende toeslag. U hebt door deze

• de uitvoeringsovereenkomst;

verhogingen en de verwachting voor de komende jaren niet meteen ook recht

• relevante informatie over beleggingen;

op verhogingen in de toekomst.

• informatie die specifiek voor u relevant is; • de hoogte van de door u opgebouwde pensioenaanspraken;

Korten van pensioenen

• een berekening van het effect op uw pensioen als u bijzondere keuzes maakt;

Uw pensioen wordt beïnvloed

Het pensioenfonds kan in een uiterst geval besluiten de opgebouwde en premie-

• een verklaring over beleggingsbeginselen;

door de financiële situatie van

vrije pensioenaanspraken en de pensioenen die zijn ingegaan te verlagen. Dit

• de hoogte van de dekkingsgraad van het pensioenfonds (te zien op de website);

hangt af van de financiële situatie van het pensioenfonds. Een graadmeter voor de

• informatie over een mogelijke aanwijzing van de toezichthouder op het

het pensioenfonds

financiële situatie is de dekkingsgraad. De dekkingsgraad geeft de verhouding weer

pensioenfonds;

tussen het vermogen en de verplichtingen van het pensioenfonds. Als de

• het geldende klachtenreglement (ook te downloaden van de website);

dekkingsgraad lager is dan 105% en er geen zicht is op verbetering, kan het

• het korte- of langetermijnherstelplan (als dit van kracht is);

pensioenfonds besluiten te korten op de pensioenaanspraken en uitkeringen.

• informatie over de eventuele aanstelling van een bewindvoerder door

Op deze manier probeert het fonds de wettelijk minimaal vereiste dekkingsgraad

De Nederlandsche Bank (DNB). DNB is de toezichthouder op onder andere de

van 105% weer te bereiken. Als hiervan sprake is, wordt u uiteraard door het

pensioenfondsen in Nederland.

pensioenfonds geïnformeerd. In 2015 is de beleidsdekkingsgraad geïntroduceerd. Dit is het gemiddelde van de laatste 12 maandelijkse nominale dekkingsgraden. Vanaf 2015 moeten pensioenfondsen bij beleidsbeslissingen gebruikmaken van deze beleidsdekkingsgraad.

38

39



WAAR KAN IK HEEN MET MIJN KLACHTEN?

En als ik niet tevreden ben? Uw pensioenregeling wordt met de grootst mogelijke zorg uitgevoerd. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over de manier waarop u bent behandeld. In die situaties kunt u schriftelijk een klacht indienen bij uw pensioenfonds. In de Geschillen- en klachtenregeling kunt u lezen hoe dat moet en wat het bestuur doet met uw klacht. U vindt deze brochure ook op de website van het pensioenfonds, www.klmcabinefonds.nl.

“Het klinkt gek, maar er is nog zoveel op de wereld dat ik niet heb gezien. Dat wil ik graag ontdekken als ik met pensioen ben!” 40

41

CONTACTGEGEVENS

Waar kan ik meer informatie vinden? Bij deze organisaties kunt u meer informatie krijgen over uw pensioen­regeling. • Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Prof. E.M. Meijerslaan 1, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen Tel: 020 426 62 30 E-mail: [email protected], Internet: www.klmcabinefonds.nl • Pensioenfederatie Postbus 93158, 2509 AD Den Haag Tel: 070 76 20 220 E-mail: [email protected], Internet: www.pensioenfederatie.nl • Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801, 2509 LV Den Haag Tel: 070 333 44 44

Wat betekent dat ook al weer? • AOW

Algemene Ouderdomswet

• AOW-leeftijd

De leeftijd waarop het AOW-pensioen ingaat.

• Bruto pensioengrondslag 12 x het maandsalaris van de deelnemer inclusief de eventuele leeftijdstoeslag, zoals vastgesteld per 1 januari van ieder jaar, uitgaande van een volle productie, verhoogd met 16,33% in verband met de eindejaarsuitkering, de winst afhankelijke uitkering en de vakantietoeslag. Voor deelnemers met een winstafhankelijke uitkering, wordt het percentage van 16,33% naar beneden bijgesteld als het historische voortschrijdende gemiddelde van de winstafhankelijke uitkeringen onder de 4% zakt. Deze bijstelling is gelijk aan het verschil tussen 4% en

Internet: www.rijksoverheid.nl

het in de vorige zin bedoelde voortschrijdend gemiddelde.

• Sociale Verzekeringsbank

pensioengrondslag vastgesteld alsof u op 1 januari van dat jaar

Voor informatie over de Sociale Verzekeringsbank kunt u de website bezoeken: www.svb.nl • UWV (Uitvoeringsinstituut werknemers­verzekeringen) Voor informatie over het UWV kunt u de website bezoeken: www.uwv.nl • Ombudsman Pensioenen Postbus 93560, 2509 AN Den Haag Tel: 070 349 96 20 Internet: www.ombudsmanpensioenen.nl

• Internet: www.mijnpensioenoverzicht.nl • Internet: www.pensioenkijker.nl • Facebook: www.facebook.com/klmcabinefonds

42

PENSIOENWOORDENBOEK

Bij start van een dienstverband na 1 januari wordt de bruto in dienst bent getreden. • Cao De collectieve arbeidsovereenkomst voor KLM-Cabinepersoneel dan wel de collectieve arbeidsovereenkomst voor cabinepersoneel in algemene dienst bij KLM Cityhopper B.V. • Deelnemer Een deelnemer is een werknemer van KLM of KLM Cityhopper B.V. (KLC) die deelneemt aan de pensioenregeling van Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. • Dekkingsgraad De dekkingsgraad geeft aan of het pensioenfonds voldoende vermogen heeft om de verplichtingen na te komen.

43

• Franchise Iedereen in Nederland bouwt jaarlijks AOW op. Deze wordt

• Pensioenfonds

Stichting Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel.

• Pensioengevend jaarsalaris

Dit is gelijk aan de bruto pensioengrondslag.

uitgekeerd vanaf de AOW-leeftijd en voorziet in een basispensioen. Het ouderdomspensioen dat u bij het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel opbouwt is een aanvulling op de AOW. De franchise is dat deel van het salaris waarover geen pensioen

• Netto pensioengrondslag Het deel van uw pensioengevend jaarsalaris waarover u pensioen opbouwt. Dit is de bruto pensioengrondslag minus de franchise.

wordt opgebouwd, omdat de AOW daarin voorziet. • Gewezen deelnemer De persoon van wie de deelname aan het pensioenfonds is

• Prijsindex Het percentage waarmee het consumenten prijsindexcijfer

geëindigd en die een premievrije aanspraak op uitgesteld

(alle huishoudens, afgeleid) over de maand oktober van het

pensioen tegenover het fonds heeft verkregen en behouden.

voorafgaande kalenderjaar is gestegen ten opzichte van het consumentenprijsindexcijfer (alle huishoudens, afgeleid) over de maand oktober van het daaraan voorafgaande kalenderjaar.

• Loonindex Het percentage waarmee de lonen bij KLM respectievelijk KLC op

De prijsindex wordt jaarlijks vastgesteld door het CBS.

grond van de cao tussen 2 januari van het voorafgaande jaar tot en met 1 januari van het betreffende jaar stijgen.

• UWV Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen, onder andere belast met de uitvoering van de WIA.

• Ouderdomspensioen De uitkering die u ontvangt vanaf de pensioeningangsdatum tot het moment dat u overlijdt, kortweg pensioen.

• Uitvoeringsovereenkomst overeenkomst gesloten tussen KLM en het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel in verband met het in uitvoering nemen van

• Nabestaanden De partner waarmee u een geregistreerd partnerschap, huwelijk

de pensioenregeling van KLM.

of een door KLM erkend samenlevingsovereenkomst hebt en eventuele kinderen. • Wezenpensioen

Het pensioen dat uw kind(eren) ontvang(t)(en) na uw overlijden.

• WIA

Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen.

• Partner Degene met wie u getrouwd bent, bij de burgerlijke stand een geregistreerd partnerschap bent aangegaan of met wie u een gezamenlijke huishouding voert zoals omschreven in het pensioenreglement. • Partnerpensioen

44

De uitkering die uw partner ontvangt na uw overlijden.

45

MEER INFORMATIE Voor verdere toelichting en vragen over uw pensioen kunt u terecht bij de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group. De andere reeds verschenen brochures kunt u downloaden op onze website www.klmcabinefonds.nl. Hier kunt u ook de volledige pensioen­reglementen inzien en berekeningen maken voor uw persoonlijke situatie via de pensioenplanner. T 020 426 62 30 E [email protected] www.klmcabinefonds.nl facebook.com/klmcabinefonds facebook.com/groups/cabine.pensioenplein

Coördinatie en eindredactie: Blue Sky Group B.V., Amstelveen. Redactie: Lamar communicatie, Amsterdam. Fotografie: Don Wijns, Amsterdam. Concept en ontwerp: Frissewind in communicatie en design.

46