Welkom! 11 congressen in samenwerking met Hogrefe Uitgevers

Welkom!

11 congressen in samenwerking met Hogrefe Uitgevers

Emotiegerichte therapie (Emotion Focused Therapy, EFT)

Combinatie van  Cliëntgerichte/experiëntiële psychotherapie  Emotietheorie(en)  Proces-experiëntiële methoden, inclusief

Gestalt-therapie technieken (Frits Perls)

EFT-individual versus EFT-couples  EFT-i : Emotion focused therapy for individuals Greenberg, L.S. (2002) Emotion-Focused Therapy: Coaching clients to work through their feelings. Washington DC: American Psychological Association

 EFT-c : Emotionally focused therapy for couples Johnson, S.M. (2004). The practice of emotionally focused marital therapy: Creating connections. New York: Brunner/ Routledge.

Inhoud masterclass

1. Theoretische inbedding 2. Doelstelling EFT (waar gaat het in therapie om) 3. Therapeutische processen en methoden 4. Illustratie therapeutische technieken d.m.v. videofragmenten en zelfervaring (focusingoefening)

Historie vanuit CCT-kader 

Laura Rice & David Wexler (1974): Innovations in Client-Centered Therapy.





Introductie van evocative unfolding als therapeutische ‘techniek’ (“The evocative function of the therapist”)

Rice & Greenberg (1984): Patterns of change.



Introductie van begrip ‘marker’ en ‘taakanalyse’ (onderzoeksgericht)

Emotietheorie (1) Het belang van emoties:

 Emoties zijn bepalend voor hoe iemand naar zichzelf en zijn omgeving kijkt

 Emoties leiden tot actietendensen (bijv. aanvallen of vluchten)

 Emoties vertellen ons wat we nodig hebben

Emotietheorie (2) Emoties versus cognities: What comes first? (Zajonc, 1980)



Dialectisch-constructivistisch standpunt t.a.v. begrijpen van emoties: symbolisering van (lichamelijk gevoelde) gewaarwordingen van gebeurtenissen die daardoor hun betekenis krijgen



Emotieschema’s: gedifferentieerde structuren van belevingen die door opdoen van nieuwe ervaringen geconstrueerd worden

Emotietheorie (3) Adaptieve versus maladaptieve emoties



Adaptieve primaire emoties

o Passend in de situatie (bijv. woede bij bedreiging) o Helpen om constructief met de situatie om te gaan (bijv. assertief optreden, of uit situatie weggaan)



Inadequate primaire reacties

o Staan effectief optreden in de weg o Komen veelal voort uit ‘slechte’ leerervaringen (bijv. in paniek raken als iemand dichtbij komt, a.g.v. misbruik ervaring in het verleden)

Emotietheorie (3) Primaire versus secundaire emoties



Primaire emoties

o meestal minder toegankelijk o zijn veelal kwetsbaar (verdriet, angst, eenzaamheid, niet gezien worden) o onderliggend aan secundaire emoties



Secundaire emoties

o gemakkelijker om mee om te gaan dan primaire emoties (bijv. tonen van boosheid i.p.v. verdriet, irritatie, verwijten maken)

Emotietheorie (3) Instrumentele emoties



Al dan niet bewust bedoeld om anderen te beïnvloeden

o Krokodillentranen tonen om steun te krijgen o Boosheid tonen om dominantie te onderstrepen o Schaamte tonen om ‘aangepastheid’ te fingeren



Staan los van eigenlijke emotionele reactie

Emotietheorie (4) Emotieregulatie

 Emoties kunnen overspoelend zijn (onderregulatie)  Emoties kunnen niet herkend worden, men heeft er geen contact mee (overregulatie)

(Doelen van) Emotiegerichte therapie

 Bewustwording  Expressie  Regulering  Reflectie  Transformatie …… van Emoties

Aspecten van emotionele verandering

 Bewustwording (d.m.v. evoceren van emoties)  Expressie (m.n. ook verwoording ervan)  Regulering (o.a. door focusing techniek)  Reflectie (op de gesymboliseerde beleving, waardoor nieuwe betekenissen gevormd kunnen worden)  Transformatie (“emotion by emotion”, d.w.z. dialectische synthese van aan elkaar tegengestelde emotieschema’s)

Emotiegerichte therapie Combinatie van relationele en taakgerichte interventies



Relationeel: veilig klimaat scheppen (‘Rogeriaanse’ condities), met nadruk op empathie



Taakgerichte interventies op basis van ‘markers’ (=processignalen)

Emotiegerichte therapie Stappen in EFT-protocol (16 sessies):



Empathic bond: listen to the most painful core emotional (disadaptive) scheme (“Use the pain-compass”)



Emotional evocation (“You can’t leave a place until you’ve arrived at it”)



Emotional transformation (by regulation, by giving it another meaning, or by competive emotions)

Greenberg, Rice & Elliott (1993): Facilitating emotional change

 Introductie van zes therapeutische taken:  Systematic evocative unfolding at a marker for a problematic reaction point

 Experiential focusing for an unclear felt sense  Two-chair dialogue at a self-evaluative split  Two-chair enactment for self-interruption split  Empty-chair work and unfinished business  Empathic affirmation at a marker of intense vulnerability

6 therapeutische taken

Evoceren (Systematic evocative unfolding at a marker for a problematic reaction point):

Doel:

 

problematische reactie(s) exploreren

nieuwe kijk op de wereld en op zichzelf krijgen

6 therapeutische taken

Focusing (Experiential focusing for an unclear felt sense): Doel:

 

Vage gevoelens verhelderen Eventueel ook emotie reguleren

6 therapeutische taken

Tweestoelendialoog (Two-chair dialogue at a self-evaluative split):

Doel:



Integratie van incongruente belevingen, ambivalente gevoelens of interne conflicten

6 therapeutische taken

Tweestoelenrollenspel (Two-chair enactment for self-interruption split):

Doel:



Geblokkeerde belevingsaspecten tot uitdrukking laten komen

6 therapeutische taken

Legestoeldialoog (Empty-chair work and unfinished business):

Doel:



Onuitgesproken gevoelens en behoeften naar anderen uiten en leren accepteren

6 therapeutische taken

Empathische bevestiging (Empathic

affirmation at a marker of intense vulnerability):

Doel:

 

Zelfvertrouwen vergroten, zich sterker gaan voelen

Nu vooral (‘self-soothing’): meer compassie met zichzelf krijgen

Elliott, Watson, Goldmann & Greenberg (2004): Learning emotion-focused therapy

 Verdere differentiatie van

therapeutische taken (van 6 naar 12), maar deze blijken niet wezenlijk verschillend van die uit 1993.

12 therapeutische taken  



Procestaken m.b.t. empathie:

 

Empathisch exploreren Empathisch bevestigen

Relationele taken:

 

Vestigen van de werkrelatie Bespreken van de werkrelatie

Belevingsgerichte procestaken:

  

Ruimte maken Focussen Gevoelens toelaten en (laten) uiten (bijv. legestoel dialoog)

12 therapeutische taken 

Verwerkingstaken:

  



Vertellen van trauma Betekenis onderzoeken Systematische evocatieve ontvouwing

Ensceneringen:

  

2-stoelendialoog (bij self-evaluative split) 2-stoelenrollenspel (bij self-interruption split ) Legestoeldialoog (bij unfinished business)

Greenberg, Rice & Elliott (1993): Facilitating emotional change

 Introductie van zes therapeutische taken:  Systematic evocative unfolding at a marker for a problematic reaction point

 Experiential focusing for an unclear felt sense  Two-chair dialogue at a self-evaluative split  Two-chair enactment for self-interruption split  Empty-chair work for unfinished business  Empathic affirmation at a marker of intense vulnerability (later als ‘self-soothing’ taak geïntroduceerd)

Taak: evoceren “Systematic evocative unfolding at a marker for a problematic reaction point”, ofwel:



Onderzoeken van een problematische reactie in een bepaalde situatie



Uitgangspunt: Bewerking van één (exemplarische) situatie levert meer op dan bespreking van allerlei lastige situaties in zijn algemeenheid (specificiteit versus generaliteit).

Procedure evocatieve ontvouwing

1. Vaststelling problematische situatie. 2. Inleving in de concrete situatie. 3. Beschouwing van affectieve en cognitieve reacties op aanwezige stimuli. 4. Explicitering van operationele persoonlijke schemata 5. Bijstelling/vernieuwing persoonlijke schemata

Focusing

     

(Gendlin, 1978)

Stap 1:

Ruimte maken

Stap 2:

Felt Sense

Stap 3:

Handvat zoeken

Stap 4:

Resoneren

Stap 5:

Vragen stellen

Stap 6:

Ontvangen

Stoelendialogen  2 stoelen dialoog bij ‘conflict-splits’

 2 stoelen rollenspel bij zelf-interrupties  Lege stoel dialoog bij ‘unfinished business’

‘Emotion coaching’ 1.

De cliënt helpen zich bewust te worden van zijn emoties, deze te verwoorden en als zodanig te aanvaarden

2.

Het identificeren van de primaire gevoelens van de cliënt

3.

Evalueren of primaire emotie een (in)adequate reactie is op situatie

4.

Identificeren van destructieve overtuigingen die met primaire emoties gepaard gaan

5.

Naar alternatieve adaptieve emotionele reacties en behoeften zoeken

6.

Helpen onaangepaste emoties en destructieve overtuigingen te veranderen

Literatuur



Leslie Greenberg (2012).

Emotiegerichte therapie in de praktijk. Amsterdam: Hogrefe.



Takens, R.J. (2013).

Emotiegerichte psychotherapie: Een introductie. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 51, 6-27.

Opleidingen in EFT

 Apanta-academy Veldhoven www.apanta-academy.nl

 Emotion Focused Therapy for individuals level I 

Data: 29, 30 en 31 oktober en I november 2014 Docent: Jeanne Watson