16/12/2015
In samenwerking met:
1
16/12/2015
Nood aan een Sterk, gestructureerd aanbod om de renovatiegraad op te voeren op een manier die het voor iedereen betaalbaar houdt en die tegelijkertijd economische opportuniteiten biedt op maat van de Limburgse gemeenten om burgers te faciliteren op maat van elke Limburger
2
16/12/2015
Aanbod van provincie Limburg, Dubolimburg en Stebo voor gemeenten focust op GRONDIGE RENOVATIE VAN WIJKEN INDIVIDUELE WONINGEN APPARTEMENTEN / BOUWBLOKKEN met het oog op ONTZORGING FINANCIEEL VOORDEEL COLLECTIVITEIT
Stimulans voor de bouwsector - SALK Energierenovatie - Limburg klimaatneutraal Collectieve renovatie - Hefboom & Innovatie mogelijk maken Betaalbaarheid en ontzorging
3
16/12/2015
Betaalbaarheid Ontwikkeling van Duwolim+: Voordelige en toegankelijke financiering voor ruimere renovatieprojecten van private woningen Begeleiding van de bouwheer: “Geld alleen zet niet in beweging” Begeleiding/advies: Maakt het verschil Neemt echte drempels weg (doelgroepen) Krachtiger bij grotere renovaties Turbo bij collectieve renovatie
Maximale koppeling aan lopende initiatieven Rollend Fonds
Duwolim + Lancering juni 2015 Aanvullend op Vlaamse Energielening Hoger bedrag: 30.000€ (+10.000€) Langere looptijd: 10 jr (ipv 5jr) Rentevoeten aan 0 en 2% (idem energielening) Steeds in combinatie met advies/begeleiding (gem. 8-10u)
Projectduur 5 jaar (+10jr beheer) Doelstelling/ 150 à 250 renovaties /jaar Max. 15 mio € aan kredieten
4
16/12/2015
Realisaties na ca. 5 maanden 119 renovaties - Volumedoelstellingen behaald Kredietbedrag +1,4 mio € - Gemiddeld investeringsbedrag 21.390 euro Looptijd: gemiddeld 105 maanden Geen achterstallen Juiste “soort” renovaties
Efficiënt instrument? Neen, als loutere financiering …. Maar, deel van complete toolbox om te renoveren (sensibiliseren, motiveren/advies, financieren, begeleiding bij uitvoering, opvolgen, … )
5
16/12/2015
Collectieve begeleiding wijken Convenant of Mayors : Projectoproep Collectieve Renovatie 7 deelnemende gemeenten + 3 opstartende gemeenten 2 deelnemende gemeenten in IWT project Collectieve BEN-renovatie
Stappenplan: Gemeente selecteert enkele wijken Keuze wijk ism projectpartners: Uniformiteit woningen Aan- afwezigheid sterke wijkwerking Renovatiegraad
Formele startnota met engagementen & planning
Collectieve begeleiding wijken Begeleidingstraject: Bekendmaking project via communicatie op maat door de gemeente Infosessie(s) Huisbezoeken Meetstaten opstellen & Offertes aanvragen Offertevergelijking Opvolging uitvoering Financieel advies & begeleiding bij aanvraag Duwolim(+)lening en subsidies
6
16/12/2015
Resultaten wijkacties in uitvoering Wijk
#Woningen
#Infosessie
#Huisbezoeken
#Deelnemers
Deelname/ # huisbezoek
Deelname/ #woningen
Duwolim/ deelnemers
W1
168
8
11
8
W2
62
15
14
9
W3
265
38
47
W4
131
20
21
Totaal
626
81
93
Totale Investering
Gem investering
73%
5%
50%
€ 83,077
€ 10,384.63
64%
15%
56%
€ 36,997
€ 4,110.78
46
98%
17%
20%
€ 181,041
€ 3,935.67
10
48%
8%
60%
€ 82,815
€ 8,281.50
73
78%
12%
33%
€ 383,930
€ 5,259.32
Bevindingen: Hoge activeringsgraad: 12% Hoge succesfactor huisbezoeken: 78% Maatregelen: gemiddeld 1,4 maatregelen Bij hogere investeringen: >50% maakt gebruik van Duwolimlening
7
16/12/2015
Vraagzijde: Individuele verbouwers Renovatiepact Energiesprong met renovatiewinkels Nederland
⇒ Gerichte ondersteuning grondige renovaties ⇒ Integrale ontzorging van particulieren, SPOC => nieuwe rol ⇒ Laagdrempelig onafhankelijk advies op maat, renovatieplanners ⇒ Financiële ondersteuningsmaatregelen
Wat doet de RenovatiePraktijk: (Gratis) instapadvies: de HUISDOKTER / SPREEKUREN (loket) Technische begeleiding Financiële begeleiding Praktische begeleiding Instroom genereren naar de bouwsector Nazorg
8
16/12/2015
Technische begeleiding • Renovatiescenario’s die het potentieel van een wooneenheid inzichtelijk maken(tool/app) (en zo op termijn lock in vermijden) • Renovatieplanning op maat van de eigenaars ifv normering, beschikbaar budget en reële bouwfysische staat van de wooneenheid
• Helpen zoeken naar architect, aannemers – typebestekken, -meetstaten, … • Extra huisdokterbezoeken en spreekuren (loket) • Samenaankopen (gemeentelijk, regionaal, provinciaal) • All-in one begeleiding • Collectieve renovatie geclusterde woningen • Combinaties
Ontwikkelde tools Renovatiematrix Financiële toolkit Databeheersysteem ism Stebo = Opstap naar collectieve benadering van individuele verbouwers door clusteren: • volgens typologie • volgens maatregelen (samenaankopen)
9
16/12/2015
Onderwerpen Vloer op volle grond Vloer boven kelder Volle muur Spouwmuur Hellend dak boven verwarmde ruimte Hellend dak boven onverwarmde zolder Plat dak Raam- en deurprofielen Beglazing Luchtdichtheid gebouwschil Warmte-afgifte Warmte-productie Warm water bereiding
Keuze maatregelen
Kostprijs: ca 100 EUR/m2
Hellend dak boven onverwarmde zolder
Hellend dak boven verwarmde ruimte
plat dak
Raam- en deurprofielen
Beglazing
Luchtdichtheid gebouwschil
houten ramen
enkel glas
weinig luchtdicht
+ gemiddelde lambda-waarde 0,036 W/m2K Kostprijs: ca 30 EUR/m2
Isoleren plafond kelder met PUR/PIR-platen
Isoleren plafond kelder met EPS-platen
Isoleren plafond kelder met gespoten PUR
Kelder Supprimeren: vullen met isolerend beton
+ hoge lambda-waarde 0,023 W/m2K
+ gemiddelde lambda-waarde 0,036 W/m2K
+ lambda-waarde 0,028 W/m2K, handig voor niet-vlakke plafonds
+
-
-
-
-
Kostprijs: ca 30 EUR/m2
Kostprijs: ca 30 EUR/m2
Kostprijs: ca 30 EUR/m2
Kostprijs: ca 40 EUR/m2
Buitenisolatie + steenstrips
Buitenisolatie + beplating of beplanking
Isolatie + snelbouw aan de binnenzijde
+ Koudebruggen worden weggewerkt, behoud bakstenen look
+ Koudebruggen worden weggewerkt
+ Buitenzijde blijft intact
- Raamkaders en dakaansluitingen moeten breder zijn, moeilijk bij complexe gevels (balkons, reliëf, …)
- Raamkaders en dakaansluitingen moeten breder zijn, moeilijk bij complexe gevels (balkons, reliëf, …)
- Raamkaders en dakaansluitingen moeten breder zijn, moeilijk bij complexe gevels (balkons, reliëf, …)
- Binnenruimte verkleint, ingrijpende renovatie
Kostprijs: ca 120 EUR/m2
Kostprijs: ca 175 EUR/m2
Kostprijs: ca 150 EUR/m2
Kostprijs: ca 80 EUR/m2
Isoleren hellend dak tussen kepers en gordingen met MW + dampscherm
Isoleren hellend dak met sandwich dakelementen
Isoleren zoldervloer met MW
Isoleren zoldervloer met MW + loopvloer
+Koudebruggen worden weggewerkt
Geen isolatie
Isoleren plafond kelder met EPS-platen
Vloer boven kelder
Buitenisolatie + crepie
Volle muur
Vloer uitbreken + isoleren + nieuwe vloer
Vloer op volle grond
+ Isolatiewaarde volgens wens, integratie vloerverwarming mogelijk, nieuwe vloerafwerking - Vergt grondige renovatie
Douchewater-warmtewisselaar Ventilatiesysteem Zonwering Passieve koeling Hernieuwbare energie: PV-panelen Hernieuwbare energie: zonneboiler
Vloer boven kelder
Renovatiematrix
+ zolder blijft toegankelijk als bergruimte binnen beschermd volume, mogelijkheid om zolder te gebruiken + zolder blijft toegankelijk als bergruimte binnen beschermd volume, mogelijkheid om zolder te gebruiken +
+ zolder blijft toegankelijk als bergruimte buiten beschermd volume
-
- Volledig dak moet vernieuwd worden
- Zolder niet meer bruikbaar als bergruimte
- geïsoleerd en luchtdicht zolderluik noodzakelijk
Kostprijs: ca 50 EUR/m2
Kostprijs: ca 150 EUR/m2
Kostprijs: ca 25 EUR/m2
Kostprijs: ca 50 EUR/m2
Isoleren hellend dak tussen kepers en gordingen met MW + dampscherm
Isoleren hellend dak met sandwich dakelementen
Sarking dak met PUR/PIR-platen bovenop de bestaande kepers
MR:
+ zolder blijft toegankelijk als bergruimte binnen beschermd volume, mogelijkheid om zolder te gebruiken + zolder blijft toegankelijk als bergruimte binnen beschermd volume, mogelijkheid om zolder te gebruiken + binnenafwerking blijft behouden
+
-
- Volledig dak moet vernieuwd worden
- Dakbedekking moet verwijderd en eventueel vernieuwd worden, akoestische prestaties matig
-
Kostprijs: ca 50 EUR/m2
Kostprijs: ca 150 EUR/m2
Kostprijs: ca 150 EUR/m2
Kostprijs: ca EUR/
Isolatie PUR/PIR platen + nieuwe dakbedekking
Isolatie MW/cellulose tussen houten roostering + variabel dampscherm
MR:
MR:
+ Nieuwe dakhuid
+ Isolatie heeft geen impact op buitenzijde
+
+
- Vaak moeten dakopstanden verhoogd worden
- hygrische simulatie noodzakelijk om langdurige inwendige condensatie te vermijden
-
-
Kostprijs: ca 100 EUR/m2
Kostprijs: ca 50 EUR/m2
Kostprijs: ca EUR/
Kostprijs: ca EUR/
Bestaande houten ramen behouden
Nieuwe ramen en deuren in hout
Nieuwe ramen en deuren in PVC
Nieuwe ramen en deuren in aluminium 3-kamerprofiel
+
+ Uf < 1,8 W/m2K
+ Uf < 1,5 W/m2K
+ Uf < 2,4 W/m2K
- Zwakke luchtdichtheid, aanpassing nodig voor nieuwe beglazing
- periodiek onderhoud noodzakelijk
- periodiek onderhoud noodzakelijk
Kostprijs: ca 50 EUR/m2
Kostprijs: ca 275 EUR/m2 (excl beglazing)
Kostprijs: ca 250 EUR/m2 (excl beglazing)
Kostprijs: ca 300 EUR/m2 (excl beglazing)
Verbeterd dubbel glas 1,1 W/m2K
3-voudige beglazing 0,6 W/m2K
Verbeterd dubbel glas 1,1 W/m2K met selectieve beglazing (zonwerende beglazing)
3-voudige beglazing 0,6 W/m2K met selectieve beglazing (zonwerende beglazing)
+
+ hoog comfort, geen koudestraling, hoge isolatiewaarde
+ onderhoudsvriendelijke zonwering
+ hoog comfort, geen koudestraling, hoge isolatiewaarde, onderhoudsvriendelijke zonwering
-
-
- ook in de winter wordt zonnewarmte tegengehouden, hoewel die dan zeer welkom is.
- ook in de winter wordt zonnewarmte tegengehouden, hoewel die dan zeer welkom is.
Kostprijs: ca 50 EUR/m2
Kostprijs: ca 80 EUR/m2
Kostprijs: ca 150 EUR/m2
Kostprijs: ca 180 EUR/m2
v50 < 4 m3/h per m2 verliesoppervlak
v50 < 2 m3/h per m2 verliesoppervlak
v50 < 1 m3/h per m2 verliesoppervlak
MR:
+ goede luchtdichtheid
+ zeer goede luchtdichtheid
+ uitstekende luchtdichtheid, stemt overeen met de Passiefhuis-norm n50<0,6 h-1
+
-
-
-
Kostprijs: ca EUR/
Kostprijs: ca EUR/
Kostprijs: ca EUR/
Voordelen
-
Integrale benadering van de woning Op maat
Inzicht in maatregelenkeuzes en onderlinge verhoudingen Eigenaarschap van renovatie -
Kostprijs: ca EUR/
10
16/12/2015
Investeringsplan Totale behoefte Wederopname woonkrediet met fiscaal voordeel
Nieuw woonkrediet met fiscaal voordeel
Eigen spaargeld Duwolimlening Duwolim Pluslening
Wederopname woonkrediet zonder fiscaal voordeel
Nieuw woonkrediet zonder fiscaal voordeel
Voorschot op groepsverzekering
LOA/andere
Kosten Bouwkost Bijkomende kost financiering Andere Totale kost (bruto)
74 000,00
74 000,00
40 000,00
0,00
10 000,00
24 000,00
0,00
Financieringsplan Terugverdienplan Totaal leningen Fiscale voordelen Kenmerken van de financiering bedrag Woonbonus looptijd (maanden) rentevoet/jaar (raming - aan te Renovatiepremie passen)
Dakisolatie Geraamde maandlast Andere
Bedrag/jaar Startjaar 1 74 000 000 824,00 3 333,33
Eindjaar 40
3 120
3 2,75%
660,00
776,86
381,02
3
10
12 -
24
- 000
120
000 60
2,75%
3
-
2% 175,20
5 Totaal: 817,33
Gemeente Aanpassingspremie Verbeteringspremie Erfgoedpremie
275,00
120
36
36
120.000,00
2%
2%
2,75%
4%
4%
-
-
-
-
220,64 100.000,00
Cumulatief
60.000,00 40.000,00
6 495,50
120
80.000,00
Premies Infrax
120
5
1
1
20.000,00
6
Bij investering jaar 2 jaar 4 jaar 6 jaar 8 jaar 10 jaar 12 jaar 14 jaar 16 jaar 18 jaar 20 jaar 22 jaar 24 jaar 26 jaar 28 jaar 30 jaar 32 jaar 34 jaar 36 jaar 38 jaar 40 jaar 42
(20.000,00)
Totaal: 770,50 Terugverdieneffect
Voorlopige conclusies TVT •
Lange TVT voor integrale renovaties
•
Fiscale voordelen uit woonkrediet doorslaggevend
•
Geen stimuli voor integrale aanpak
Meerwaarde woning nog niet gekwantificeerd Kostenreductie collectieve aanpak nodig •
Schaalgrootte zal vertrouwen geven bij aannemers
•
Globale aanpak zal aanzetten tot ketensamenwering
Ontzorging als sleutel , rode draad •
Geen lening zonder advies
•
Globaal advies >2 mtrglen (LT visie, geen lock in effecten)
Gemeenten zijn sleutelfiguur voor wat betreft communicatie Mensen zijn geen rationele wezens
11