Wel-Zijn Voor Iedereen

Wel-Zijn Voor Iedereen...

Colofoon Verantwoordelijke uitgever: OCMW-Bilzen, Hospitaalstraat 15 in 3740 Bilzen Tel.: 089 51 94 90 - fax: 089 51 94 99 E-mail: [email protected] Website: www.ocmwbilzen.be Drukkerij: Jansen - 3730 Hoeselt Met dank aan alle personeelsleden die meewerkten aan het tot stand komen van dit jaarverslag.

Voorwoord 3 —————————————————————————————————————————————————————————————————

Bestuur en kernactiviteiten 4 —————————————————————————————————————————————————————————————————

Personeel en organisatie 7 —————————————————————————————————————————————————————————————————

Lokaal Sociaal Beleid 14 —————————————————————————————————————————————————————————————————-

Individuele hulpverlening 22 —————————————————————————————————————————————————————————————————-

Juridische hulpverlening 32 —————————————————————————————————————————————————————————————————

Zorgvoorzieningen: - de thuiszorg 38 - de seniorenzorg 41 - nieuwe initiatieven 46 —–———————————————————————————————————————————————————————————————–

Technisch facilitaire diensten 48 —————————————————————————————————————————————————————————————————-

Nuttige adressen —————————————————————————————————————————————————————————————————

2

Voorwoord Hierbij stellen we u het jaarbeeld 2010 voor. Het is zoals elk jaar een beknopt overzicht geworden van wat het OCMW en haar medewerkers dagdagelijks realiseren. Allicht, in een context van sociale hulpverlening is het nooit genoeg en kan het steeds beter. Maar toch mogen we tevreden zijn met wat we doen en tot nu toe hebben gerealiseerd. Werken aan ‘Wel-Zijn’ is elke dag een nieuwe ‘challenge’ … Onze prioritaire aandacht gaat dan ook uit naar de kwetsbare groepen. Ondanks het feit dat de economie weliswaar een licht herstel kent, daalt de koopkracht en wordt de kloof tussen arm en rijk groter. Mensen met een laag inkomen, waaronder de leefloners, voelen dit als eerste. Hoezeer we ook werk maken van een doorgedreven activeringsbeleid het aantal leefloners stijgt nog altijd. Ook de migratie stelt het OCMW Bilzen voor uitdagingen en zorgt ervoor dat we werken met steeds moeilijkere doelgroepen. De vergrijzing van de bevolking en de nood aan aangepaste bewoning voor senioren heeft het OCMW weten te ondervangen met twee nieuwe projecten: de bouw van een woon– en zorgcentrum en 25 serviceflats. Via deze realisaties creëert het OCMW woonvormen specifiek voor ouderen waarin dienst, hulp-en zorgverlening geïntegreerd zijn, aangepast aan de noden van de senior. De werken zijn ondertussen gestart en het nieuwe woon- en zorgcentrum zal vermoedelijk operationeel zijn in 2012; de serviceflats in het najaar van 2011. Met het stadbestuur van Bilzen ondertekenden we een samenwerkingsprotocol waarbij wij onze diensten en middelen voor IT, personeelszaken, communicatie, patrimoniumbeheer en financiën wensen te delen; dit partnership zal leiden tot een efficiëntere dienstverlening. In uitvoering hiervan zijn verschillende werkgroepen opgestart. Op termijn wordt er gestreefd naar een centraal sociaal huis, waar alle sociale diensten geïntegreerd en onder één dak gehuisvest worden. Intussen zetten we de weg, uitgestippeld in het Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013, met veel enthousiasme verder. We wensen u veel leesplezier…

Corné Meesters secretaris

Nico Bijnens voorzitter

3

Structuur en organogram

De raad voor maatschappelijk welzijn telt 11 mandatarissen, allen verkozen door de gemeenteraad. In december 2009 namen de raadsleden Bart Briers en Vic Putzeys, na enkele jaren trouwe inzet, ontslag. De nieuwe raadsleden François Nelissen en Mietta Martens legden op respectievelijk 13 en 19 januari 2010 hun eed af voor de burgemeester. De raad vergadert maandelijks op de derde donderdag om 20 uur. In principe zijn de vergaderingen van de raad steeds openbaar, tenzij het om personen gaat. In 2010 vonden er 11 raadsvergaderingen plaats.

Boven rechts: Nico Bijnens, voorzitter OCMW, Alfons Brepoels, François Nelissen Van links naar rechts: Guido Humblet, Nadine Collas, Paul Moesen, Gilberte Jeurissen, Mietta Martens, Laurent Stulens, Laurent Capiot, Marijke Bruninx en Corné Meesters, secretaris OCMW

4

Missie en kernactiviteiten Het OCMW heeft een prachtige missie: elkeen een menswaardig bestaan verzekeren. Ingevolge art. 1 van de organieke OCMW-wet dd. 8 juli 1976 heeft iedere persoon recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze opdracht is niet alleen grootmoedig maar ook enorm veelzijdig. De kerntaken van het OCMW worden omkaderd door de individuele hulpverlening enerzijds en de zorgverlening anderzijds. De sociale dienst geeft gestalte aan de individuele hulpverlening; de zorgverlening zit vervat in de ouderenzorg (thuiszorg en seniorenvoorzieningen). Het is evident dat binnen het OCMW een goede dienstverlening niet kan aangeboden worden zonder symbiose met de ondersteunende diensten (dienst personeelszaken, secretariaat, financiële dienst, facilitaire diensten en de juridische dienst).

Sociale dienst Zorgverlening Onthaal Algemene dienstverlening Tewerkstelling Vluchtelingenwerking Schuldhulpverlening Wonen

O C M W

Thuiszorg (seniorenloket ‘de twee’) Seniorenvoorzieningen * dagopvang De Kogge * serviceflats De Wende * rusthuizen Demerhof & St.-Martinus

Managementteam De taken van het managementteam worden bepaald door de artikels 95 tot 97 van het OCMW-decreet. Het ‘MAT’ vergadert tweewekelijks op woensdag. Onder leiding van de secretaris van het OCMW ondersteunt dit overlegorgaan, bestaande uit de financieel beheerder en diverse leidinggevende personeelsleden, de coördinatie van de diensten bij de beleidsvoorbereiding, -uitvoering en -evaluatie. Het managementteam waakt over de eenheid in de werking, de kwaliteit van de organisatie, de onderlinge werking van de diensten en de interne communicatie. Volgende topics kwamen o.a. aan bod: - de bespreking van het personeelsbehoeftenplan en de globale aanpak; de rechtspositieregeling OCMW-personeel; - de interne controle en de toepassing van art. 99 OCMW-decreet: inventarisatie van bestaande en niet-bestaande risico’s; - het concept Sociaal Huis; - de finalisering van de missie– en visietekst OCMW; - de samenwerking tussen stad Bilzen - OCMW en de voorbereiding van het samenwerkingsprotocol; - de opvolging van de bouwprojecten nieuw woon– en zorgcentrum en 25 serviceflats; - het verzuimbeleid; - de tweede pensioenpijler. Verder ontwerpt het MAT de strategische beleidsnota, ziet toe op de meerjarenplanning en structureert de planning 2011-2012. 5

Medisch Centrum Algemeen Ziekenhuis Vesalius Bilzen Met MC AZ Vesalius Bilzen maakt deel uit van de autonome verzorgingsinstelling AZ Vesalius. De hoofdcampus is gelegen in Tongeren, Hazelereik 51. Een afvaardiging van het OCMW-Bilzen in zowel de algemene vergadering als de raad van bestuur garandeert de lokale verankering. Het Medisch Centrum AZ Vesalius Bilzen beschikt naast een polikliniek met een breed scala aan specialismen ook over een daghospitaal en: - een EHBO-post, die elke werkdag geopend is van 8 tot 20 uur; - een ambulancedienst die 24/24 uur kan opgeroepen worden via het nummer 100; - een dienst medische beeldvorming (voor klassieke radiologie, echografie en mammografie). Bijna alle geneesheren houden zowel consultaties in Tongeren als in Bilzen. De uren van raadpleging zijn te verkrijgen aan de receptie van het medisch centrum of kunnen gedownload worden via de website www.azvesalius.be.

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Chirurgische ingrepen

3269

3524

3356

3815

4060

4477

Verblijven daghospitaal

4972

5288

4855

5214

5642

5259

Ritten dienst 100

1128

1215

1245

1274

1266

1310

Patiënten op dienst EHBO

4212

4015

3987

4005

3892

2663

Activiteiten MC AZ Vesalius Bilzen

6

Het aantal verblijven in het daghospitaal ligt merkelijk hoger dan het totaal aan chirurgische ingrepen. Dit heeft te maken met het feit dat in MC Bilzen niet louter en alleen chirurgische ingrepen worden uitgevoerd maar patiënten ook komen naar het daghospitaal voor bijvoorbeeld het toedienen van chemo.

Personeel en organisatie Optimale hulpverlening bieden kan enkel met gemotiveerd en geschikt personeel; zij zijn immers binnen de OCMW-organisatie het waardevolste kapitaal. Processen en procedures zijn nuttig en cruciaal. Maar toch moet steeds voor ogen gehouden worden dat elke schakel binnen de organisatie- hoe klein of groot ook zijn/haar steentje bijdraagt tot de optimale werking van het OCMW.

2010 Aantal personeelsleden (koppen)

188

Aantal voltijdse equivalenten

141

Alle personeelsleden OCMW incl. art. 60 § 7

Op 31 december werkten er 188 personeelsleden bij het OCMW Bilzen. In dit aantal zitten ook de artikel 60’ers begrepen. Dit zijn personen die gerechtigd zijn op maatschappelijke integratie of financiële maatschappelijke hulp. Het OCMW biedt deze mensen tewerkstelling aan in het kader van artikel 60 § 7. Hierdoor worden de cliënten in de mogelijkheid gesteld het vereiste aantal arbeidsdagen te presteren om zo in regel te zijn met de sociale zekerheid en kunnen zij hun kansen op de arbeidsmarkt ook opvoeren. De opzet van deze tewerkstelling is ‘het terugvinden’ van de nodige motivatie en beroepskennis om na een lange periode van inactiviteit opnieuw te werken. De meeste personeelsleden binnen het OCMW bevinden zich in de leeftijdscategorie tussen 46 en 55 jaar.

leeftijd OCMW-personeel inclusief art.60

<25 jaar 25-35 jaar

Gemiddelde van de gemiddelde leeftijd OCMW-personeel inclusief art. 60 jaar

Omschrijving hoedanigheid

totaal

2007

Gesubsidieerde contractuelen Tijdelijken en contractuelen Vastbenoemden

50,70 42,81 45,18 46,23

Gesubsidieerde contractuelen Tijdelijken en contractuelen Vastbenoemden

51,79 43,49 46,15 47,14

Gesubsidieerde contractuelen Tijdelijken en contractuelen Vastbenoemden

45,29 41,76 45,50 44,19

Gesubsidieerde contractuelen Tijdelijken en contractuelen Vastbenoemden

48,94 39,41 46,35 44,90

Totaal 2008

36-45 jaar 46-55 jaar 56-59 jaar

Totaal 2009

60 jaar & + Totaal 2010 Totaal

7

De laatste jaren was de nood aan een HRM-verantwoordelijke (Human Resource Management) binnen de dienst personeelszaken duidelijk voelbaar; een verantwoordelijke die in nauw overleg met de OCMW-secretaris en het managementteam een modern geïntegreerd HRM-beleid uitstippelt. De kerndiensten van deze medewerker zullen zich focussen op de maatschappelijke hulpverlening en seniorenzorg waarvoor dagdagelijks 188 medewerkers actief zijn binnen de sociale dienst, de thuiszorg, de twee rusthuizen, het dagverzorgingscentrum en de ondersteunende diensten. In vergadering van 19 augustus 2010 keurde de OCMW-raad de uitbreiding van het personeelskader ‘centrale diensten’ met een HRMverantwoordelijke goed en werd de vacature gepubliceerd in oktober 2010. De aanstelling, na verloop van de selectieprocedure, is voorzien begin 2011. Verder nam de raad in december 2010 de principebeslissing om toe te treden tot het plan Limburg ‘2de pensioenpijler voor de contractueel tewerkgestelde personeelsleden’. De grondbeginselen, modaliteiten en verplichtingen inherent aan dit plan moeten evenwel nog vastgelegd worden. De dienst personeelszaken staat nog steeds in voor de vrije verdeling van griepvaccins. In 2010 wensten slechts 44 personeelsleden een gratis prik. Weliswaar een daling met 10 spuitjes t.o.v. 2009. Vermoedelijk speelde in 2009 de nasleep van de Mexicaanse griep nog voor een groot deel mee.

Er werden dit jaar 13 arbeidsongevalaangiftes geregistreerd, waarvan 4 van en op weg naar het werk. 8 personeelsleden waren tijdelijk arbeidsongeschikt (terug te vinden in statistiek AO pagina 9).

Een efficiënte organisatie heeft een laag ziekteverzuim en bestaat uit gemotiveerde personeelsleden die graag komen werken. Het OCMW opteert dan ook voor een doelgericht aanwezigheidsbeleid. Zo ondernam Mensura (voorheen Encare Absenteïsme) gerichte controles, werden probleempunten in kaart gebracht en werd een ‘verzuimrapport’ afgeleverd. Om hier grondig op te anticiperen organiseerde Mensura voor de leidinggevenden een opleiding ‘verzuimgesprekken voeren’.

Net als voorgaande jaren solliciteerden velen spontaan voor een job bij het OCMW: 223 om correct te zijn. Een baan in de verpleging/verzorging is tot nu toe het meest gegeerd.

Jobstudenten kunnen tijdens de maanden juli en augustus aan de slag in de rusthuizen Demerhof en Sint-Martinus alsook in het dagverzorgingscentrum De Kogge. 30 jongeren verdienden zo een centje bij.

Jobstudent Rens met enkele senioren in Scherpenheuvel

8

Jobstudenten binnen OCMW

Aantal

Verpleging/verzorging

15

Animatie en activatie

6

Keuken en onderhoud

9

Totaal

30

Welzijn op het werk De interne dienst voor preventie en bescherming, kortweg IDPBW, tracht het welzijn van alle personeelsleden op de werkplek te verbeteren. Het afgelopen jaar stak de IDPBW veel energie in brandpreventie: zowel de signalisatie als de brand– en evacuatieinstructies in De Ganshof werden op punt gesteld. Bij mogelijke calamiteiten in het gebouw kan dan snel worden overgegaan tot een gestructureerde evacuatie van alle aanwezigen. Op diverse plaatsen in De Ganshof zal binnenkort een herkenbaar pictogram met brandinstructies voor de personeelsleden te vinden zijn; de toetsing gebeurt aan de hand van een globale evacuatieoefening van de site in 2011. Preventie moet een meerwaarde zijn. Het voorkomt verlies en schade aan mensen, materiaal, gebouwen en imago. Verder treedt de preventieadviseur op als coach om een aangename en veiligere werkomgeving te creëren voor iedereen. Dat er op de werkvloer kleine ongelukjes kunnen gebeuren is evenwel niet uit te sluiten. Deze ongevallen zitten vervat onder de noemer ‘arbeidsongevallen’. De AO-cijfers (arbeidsongeschiktheid) worden uitgedrukt in frequentiegraad, werkelijke en globale ernstgraad; dit naast het sectorgemiddelde in België (roze lijn) . De statistieken wijzen op een slechte score. De frequentiegraad ligt nog steeds veel te hoog. De ernst van de AO ligt dan weer een stuk lager dan het sectorgemiddelde; dat wijst erop dat de verwondingen niet zo ernstig zijn. A a n t a l A O 's

f r e que nt i e gr a ad

9

35

8

30

7

25

6 5

20

4

15

3

10

2

5

1

0

0 2005

2006

2007

2008

2009

2006

2010

2007

2008

2009

2010

J a a r gange n

J a a r g a n ge n

Statistieken m.b.t. het verloop arbeidsongevallen binnen het OCMW. Gl oba l e e r ns t gr a a d

We r k e l i j k e e r ns t gr a a d

0,7

1,6

0,6

1,4

0,5

1,2 1

0,4

0,8

0,3

0,6

0,2

0,4

0,1

0,2

0

0

2005

2006

2007

2008

J a a r ga nge n

2009

2010

2005

2006

2007

2008

2009

2010

J a a r ga nge n

De aangehaalde cijfers duiden dat iedereen een tandje moet bijsteken om het welzijn en de veiligheid te verbeteren. De IDPBW van haar kant staat open om onmiddellijk te reageren teneinde gevaarlijke werksituaties te vermijden. 9

Kwaliteitszorg en vormingsbeleid In 2008 is het managementteam gestart met de opmaak van een strategische meerjarenplanning, vertrekkend vanuit doelstellingen en actieplannen geformuleerd door de diensthoofden in nauwe samenwerking met hun personeel. Voor een betere evaluatie en opvolging van de beleidsplanning werd dit jaar in samenwerking met de systeembeheerder een Accesprogramma ontwikkeld. De meerjarenplanning bestaat uit 8 onderdelen: maatschappelijke achterstand, tewerkstelling, wonen, seniorenbeleid, personeel en organisatie, secretariaat, archief en communicatie, technischfacilitaire diensten, financiële dienst en informatica. Ter voorbereiding van het ontwerp budget 2011 gebeurde er een evaluatie van de actieplannen 2010. Vervolgens werden de doelstellingen en de actieplannen voor 2011 en volgende jaren geformuleerd. Het managementteam stond in voor deze aansturing. Met dit ontwerp wil het OCMW materiaal aanreiken waarmee een lokaal sociaal beleid kan gevoerd worden, rekening houdend met het reeds eerder goedgekeurde lokaal sociaal beleidsplan. In de raadsvergadering van november keurde het OCMW de strategische meerjarenplanning goed.

Missie Het OCMW heeft als kerntaak al z’n inwoners de nodige hulp-, dienst– en zorgverlening te bieden en daarbij prioritair aandacht te schenken aan de meest kwetsbaren en de zorg– en hulpbehoevende senioren. Zo krijgt elke Bilzenaar de kans om een menswaardig leven te leiden. Het recht op een menswaardig leven impliceert het recht op sociale zekerheid, sociale bijstand, arbeid, behoorlijke huisvesting, juridische bijstand, informatie, culturele en maatschappelijke ontplooiing, onderwijs, bescherming van gezondheid en van een gezond leven.

Classificatie

Status actieplan

0

Niet gestart

1

Gestart

2

In uitvoering

3

Uitgevoerd

4

Nog niet van toepassing dit jaar en nog niet gestart

5

Afgevoerd

6

In onderzoek

7

Permanente opdracht

Wijze van evalueren actieplannen 2010

In samenwerking met en afgestemd op andere partners in het welzijns– en gezondheidsveld tracht het OCMW deze sociale grondrechten voor iedereen te waarborgen zonder enige vorm van discriminatie. Naast het bieden van bestaanszekerheid en menswaardige levensomstandigheden moet eveneens hulp-, dienst– en zorgverlening met het oog op (her)integratie in deze snel evoluerende samenleving aangereikt worden.

Visie Het OCMW tracht dit te verwezenlijken door o.a.: * als centrale actor van het lokale welzijns– en gezondheidsbeleid de rol te spelen van vangnet, rechtenverstrekker en re-integratiestimulator; * in te staan voor de verdere uitwerking van een laagdrempelig open sociaal huis (informatie-, loket– en doorverwijsfunctie); * hulp en zorg op maat te bieden en toe te zien dat de cliënt/bewoner gedurende het hulp– en zorgverleningsproces steeds een goed zicht heeft op de genomen stappen, met de nodige inspraak en zelfstandigheid zelf zijn/haar leven richting kan geven en een passende nazorg kan genieten; 10

* te kiezen voor een integrale aanpak als basishouding waardoor bij de start van de hulp-, dienst– of zorgverlening alle levensdomeinen van de cliënt/bewoner onder de loep worden genomen en zij/hij doorverwezen wordt indien meer specifieke hulp– of zorgvormen aangewezen zijn; * zowel op functioneel vlak als op regionaal vlak een degelijke coördinatie, afstemming en samenwerking na te streven met diverse partners binnen de welzijns– en gezondheidssector; * efficiënt gebruik te maken van de beschikbare middelen; * een gericht personeelsbeleid te voeren. Organisatiewaarden Bijgevolg werkt elkeen die betrokken is bij onze organisatie, vanuit een menselijke bewogenheid en is het eens met volgende waarden: * alle mensen, zonder onderscheid, kunnen bij het OCMW terecht en worden op weg geholpen; * het OCMW werkt ‘samen’ met de personen die steun zoeken op basis van keuzes die zijzelf bepalen; * iedereen draagt bij tot een goed teamwork en zorgt voor het bereiken van goede resultaten.

Wat vorming en opleiding betreft is het van belang dat het personeel zich voldoende bijschoolt en op de hoogte blijft van wijzigingen en evoluties in hun vakgebied. In 2010 diende 77 % van onze personeelsleden een vormingsaanvraag in, dit is een stijging van 10 % ten opzichte van vorig jaar. 128 personeelsleden volgden een opleiding. Deze waren goed voor 449 vormingen waarvan maar liefst 215 georganiseerd werden in eigen huis. De sessies in de OCMW-gebouwen werden zowel gegeven door interne als externe lesgevers. Volgende issues kwamen aan bod: ‘brandoefening theorie/ praktijk en werking brandcentrale’, ‘infectiepreventie en handhygiëne’, ‘palliatieve vorming: werking spuitaandrijver’, ‘juist gebruik incontinentiemateriaal’, ‘voedselveiligheid’.

68

77

2008

110

128

2008

2009

2009

2010

2010 114

70

percentage personeelsleden die vorming volgden voorbije jaren

aantal personeelsleden die vorming volgden

11

In totaal werden er 1 756 vormingsuren gevolgd, 202 uren meer dan vorig jaar. De diverse studiedagen en opleidingscycli waren dan weer goed voor een bedrag van 8 783 euro. In vergelijking met 2009 werd er zelfs 1 200 euro minder gespendeerd. Verder organiseerde het OCMW op 29 en 30 mei in samenwerking met het CAD (Centra voor alcohol en andere drugproblemen) een interne vorming ‘motiverende gesprekstechnieken’. Cliënten met een alcohol– of drugprobleem motiveren is dikwijls erg moeilijk en leidt niet altijd tot het gewenst resultaat. Aan de hand van een rollenspel werd het model van motiverende gesprekvoering uitgeklaard aan de maatschappelijk werkers van de sociale dienst en enkele personeelsleden van de OCMW’s van Kortessem en Tongeren. Daarnaast gaf een preventiedeskundige van Mensura twee namiddagen een training ‘verzuimgesprekken aan leidinggevenden’. Naast een algemeen referentiekader (definiëring en mogelijke oorzaken) kwam ook de praktijk aan bod. Dit verliep ook hier aan de hand van een rollenspel o.a. een telefonisch ziekmeldingsgesprek, de opvolging tijdens verzuim, het terugkeergesprek en het gesprek met de werknemer die vaak kort afwezig is.

Communicatie en informatie Informatie en communicatie is het bindweefsel tussen mensen. Communiceren doe je dan ook met de meest efficiënte middelen. Alle betrokken partijen, zowel intern als extern, hebben recht op tijdige, correcte en heldere informatie. Met gerichte info probeert het OCMW haar dienst, hulp– en zorgverleningsaanbod aan de inwoners van Bilzen te communiceren via diverse infokanalen zoals het gemeentelijk informatieblad ‘Dertien’, de stadsgids, de Infoflits, de informatieavonden voor doelgroepen en de website. Met dit laatste forum wil het OCMW zo uitgebreid mogelijk informeren en zo snel mogelijk op de hoogte brengen van nieuwe initiatieven en diensten. Want net als andere instellingen is het OCMW voortdurend in beweging; de maatschappij evolueert en dus ook de noden van de talrijke groepen en personen die er deel van uitmaken. Klantvriendelijke schriftelijke informatie hangt nauw samen met de leesbaarheid. De medewerkers worden gestimuleerd in een duidelijk schrijven naar onze doelgroepen; voor elke Bilzenaar moet het klaar zijn hoe, waar en wanneer iemand kan aankloppen bij het OCMW voor hulp of inlichtingen. Immers de taal die gebruikt wordt in officiële bestuursdocumenten en door sommige beleidsmensen is veelal niet dezelfde als de taal die gesproken wordt op de werkvloer of bij onze cliënten thuis, ook al is het in beide gevallen Nederlands. Wil communicatie echter over de hele lijn doeltreffend zijn, dan moeten alle partijen elkaar wel goed kunnen verstaan. Net als voorgaande jaren voerde de sociale dienst van het OCMW een doorgedreven informatiecampagne rond de ‘stookolietoelage’.

12

Het informatiepunt ‘[email protected]’ registreerde 2 753 mails. In vergelijking met vorig jaar is dit een stijging met 497 mails. Nog steeds vormen hier sollicitaties naar een job in de verpleging of de verzorging de grote uitschieters. Verder wordt het informatiepunt ook meer en meer gebruikt voor een eerste individuele hulpvraag (aanvraag steun of leefloon, informatie rond de opname in een woon– of zorgcentrum en/of serviceflat). De maanden oktober en december piekten met 288 en 276 mails. Aantal visits

De website telde 36 942 visits, een stijging met 11 217 surfers t.o.v. 2009. De homepage is nog steeds de vaakst bezochte pagina; daarna volgen de pagina’s ‘rusthuizen Demerhof en Sint-Martinus’, ‘sociale dienst’, ‘zoek op’, ‘vacatures’ en ‘WelzijnsWegWijzer’. Vooral de maanden mei, oktober, november en december waren met meer dan 3400 bezoeken koplopers.

4000 3000 2000 1000 0 jan

f ebr

mr t

apr

Het Intranet, beperkt tot het personeel van het OCMW, fungeert nog steeds als digitale bibliotheek voor alle medewerkers. De site geeft een overzichtelijk aanbod van wetteksten, standaarddocumenten, omzendbrieven, procedures … kortom allerhande info waar je als OCMW-personeel kan op terug vallen.

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

Een nieuw woonzorgcentrum en nieuwe serviceflats

Om de informatie rond de seniorenvoorzieningen en de twee projecten met name het woon- en zorgcentrum (WZC) en de 25 serviceflats nog meer te duiden werden een aantal nieuwe powerpointpresentaties gecreëerd. Deze projecties gaven op een aantal infonamiddagen en –avonden voor senioren alsook op de welzijnsdag een klare kijk op het bestaande zorgverleningsaanbod van het OCMW. Tegelijkertijd werden de nieuwe initiatieven ‘in the picture’ gezet. Dat de bouwwerken van het WZC en de serviceflats de nodige impact zouden hebben op de buurt, daarmee hield het OCMW wel terdege rekening. Om mogelijke wrevel van omwonenden te ondervangen en de buurt ook te betrekken bij het project organiseerde het OCMW op 10 mei in het rusthuis Demerhof een infosessie voor de bewoners van de Eikenlaan en Beukenstraat. Op 15 november vond onder ruime persbelangstelling de officiële eerste steenlegging plaats van het WZC en de 25 serviceflats.

Senioren

Het OCMW zet zich in om een efficiënt intern en extern informatiebeleid te voeren. Inderdaad, communicatie boeit én informatie is nodig. Het blijft dan ook de uitdaging om, ongeacht de budgettaire middelen, de juiste ideeën aan te boren en deze vervolgens om te zetten in de praktijk...

Eerste steenlegging WZC en serviceflats

13

dec

Lokaal Sociaal Beleid Sinds december 2007 heeft het OCMW een goedgekeurd lokaal sociaal beleidsplan en dit loopt van 2008 tot 2013. Het lokaal sociaal beleid is gericht op een maximale toegankelijkheid van de dienstverlening voor elke burger en een optimaal bereik van de beoogde doelgroep. Het plan tekent het geïntegreerd sociaal beleid in Bilzen uit in volgende beleidsdomeinen: wonen, gezondheidszorg, algemene dienstverlening, gezinsondersteuning en onderwijs, senioren en zorg, samenlevingsopbouw, tewerkstelling en vrije tijd. Ook in 2010 werkte het OCMW in samenwerking met de stad Bilzen en de lokale actoren verder aan de uitvoering van dit sociaal beleidsplan.

Uitbouw concept Sociaal Huis: informatie-, loket– en doorverwijsfunctie Ingevolge het decreet Lokaal Sociaal Beleid moeten de lokale overheden een Sociaal Huis uitbouwen, dat minimaal een informatie-, loket– en doorverwijsfunctie heeft. Het is de bedoeling dat de burger met zijn vraag op de juiste plaats terecht kan en zo snel mogelijk het juiste antwoord krijgt. Sinds eind 2006 bestaat een eerste antenne van het Sociaal Huis in het concept ‘de twee’, Kloosterstraat 2 te Bilzen. In het gebouw zijn de thuiszorgdiensten van het OCMW en de dienst welzijn van de stad samen gehuisvest. Dit initiatief vergroot al deels de toegankelijkheid van de aangeboden dienstverlening en biedt mogelijkheden om de leden van de doelgroep namelijk senioren en personen met een handicap beter te bereiken. Op korte termijn is het de bedoeling om de bestaande toegangspoorten voor sociale informatie, hulp en zorg bij het gemeentebestuur en het OCMW op elkaar af te stemmen via een digitaal netwerk. In afwachting van de ontwikkeling van een digitaal producten– en dienstenloket wordt er gewerkt met de Bilzerse ’WelzijnsWegWijzer’ (terug te vinden via www.ocmwbilzen.be). Op deze tool hebben we alle informatie over het aanbod aan sociale hulp– en dienstverlening, tegemoetkomingen en sociale beleidsmaatregelen op lokaal en regionaal niveau gebundeld en verbonden met de sociale kaart, de producten van het OCMW, de website van de stad Bilzen, relevante websites en op korte termijn met de Vlaamse website van de rechtenverkenner. De WelzijnsWegWijzer kan geraadpleegd worden door zowel de burger als professionelen. Zoals vermeld is een ‘producten en dienstencatalogus’ in ontwikkeling, waarbij de basisinformatie over aangeboden diensten en producten (wat, waar, wanneer, contactpersoon, benodigde documenten, …) wordt samengebracht. Op deze wijze kan elkeen over alle verzamelde ‘producten’ vanuit elk loket dezelfde en eenvormige basisinformatie aan de burger meegeven. Eveneens wordt het mogelijk om de cliënt in te lichten welke informatie hij eventueel dient mee te nemen bij een gerichte doorverwijzing, intern of extern. De catalogus is dus een middel om producten en diensten op een correcte manier te communiceren aan de burger. De verschillende diensten van het OCMW hebben fiches opgemaakt van hun aangeboden producten en dit volgens een vast stramien, namelijk omschrijving, voorwaarden, waar aanvragen, hoe aanvragen, documenten meebrengen en contactgegevens. Zo zijn er bij voorbeeld van de dienst ‘algemene dienstverlening en tewerkstelling’ fiches opgemaakt van: - leefloon en recht op maatschappelijke integratie - psychosociale hulp en ondersteuning - sociaal telefoontarief/telefoonkaart voor leefloners - vervangende en/of aanvullende steun - De Lijn-korting voor mensen met een leefloon of inkomensgarantie - arbeidstrajectbegeleiding

14

- referentieadres - advies en administratieve ondersteuning - voorschotten op sociale uitkeringen - …

- sociale tewerkstelling - hulp in natura

Ook het activiteitencentrum Trabajo maakte productfiches op van de cafetaria, de klussen, de opruim– en poetsdienst, de sociale verhuisservice en het tuinonderhoud.

Welzijnsoverleg In het kader van het decreet lokaal sociaal beleid organiseren het OCMW en de stedelijke dienst welzijn sinds een tweetal jaren een bijeenkomst voor alle instanties in het Bilzerse welzijns– en gezondheidsveld. Op vrijdagnamiddag 29 januari werden zo alle diensten en activiteiten van de gebruikers/huurders van De Ganshof in de kijker gezet. Het programma bestond uit: - de voorstelling van de bouw van het nieuw woon-en zorgcentrum en de bouw van 25 serviceflats; - de presentatie van de WelzijnsWegWijzer; - een rondleiding doorheen het gebouwencomplex De Ganshof waarin volgende diensten ondergebracht zijn: Medisch Centrum AZ Vesalius Bilzen, dagverzorgingscentrum De Kogge, Activiteitencentrum Trabajo met cafetaria, Kind en Preventie, Open School, computerlokaal Kompjoeteraai, KVLV (o.a. Landelijke Thuiszorg, Landelijke Kinderopvang en Landelijk Dienstencoöperatief), de stedelijke academie voor beeldende kunsten en de heemkundige kring Bilisium. Verder ontving elke deelnemer een informatiemap met uitleg over het nieuw woon– en zorgcentrum, de WelzijnsWegWijzer en het aanbod van de verschillende diensten in het gebouwencomplex De Ganshof. De romanschrijver en theatermaker Erik Vlaminck zorgde voor een ludieke tint. De welzijnsnamiddag werd afgesloten met een receptie.

Luik tewerkstelling en opleiding Uitbouw activiteitencentrum In samenwerking met de vzw Arbeidskansen werd in 2008 het activiteitencentrum opgericht. Naast diverse lokalen op de derde verdieping van De Ganshof (voormalig ziekenhuisgebouw) in Bilzen beschikt het centrum ook over een grootkeuken en een sociale taverne/cafetaria. In 2010 werd de naam De Oase activiteitencentrum vervangen door Activiteitencentrum Bilzen. Er bestond namelijk verwarring met een reeds bestaande taverne.

15

Ondanks het feit dat het moeilijk blijft om de Bilzenaren te stimuleren tot deelname aan een activiteit werd er toch een groei gerealiseerd van 30 %.

locatie Lanaken

De nieuw ingerichte cafetaria kende een omzetgroei van 47 %. dorpsrestaurants De sociale klantenkaart geraakt meer en meer bekend dankzij de inspanningen van de maatschappelijke werkers van het OCMW. Deze kaart biedt mensen met een beperkt budget de mogelijkheid om tegen een sociaal tarief maaltijden cafetaria te nuttigen in de cafetaria. derden De grootkeuken bereidde in 2010 meer dan 25 000 maaltijden; goed voor een gemiddelde levering van 99 maaltijden per dag.

totaal

aantal maaltijden 12 155,50 9 652,50 1 523,80 1 730,00 25 062,00

gebruik vergaderzaal 2010

Wat het multifunctioneel gebruik van de lokalen betreft worden de vergaderzalen op frequente basis door verschillende instanties gebruikt. Zo zorgt ‘Na schooltijd leren’ (NSL) dagelijks voor studiebegeleiding. Het ‘Huis van het Nederlands’ en het ‘Huis van Inburgering’ hebben iedere dinsdagvoormiddag een zitdag; woensdag is dan weer weggelegd voor yogalessen. Daarnaast wordt de vergaderzaal ook regelmatig gereserveerd door het OCMW voor overlegmomenten met derden. In 2010 maakten bijna 6 000 personen gebruik van de vergaderzalen; een verdubbeling t.o.v. 2009.

anderen OCM W inburgering yoga NSL

Het activiteitencentrum is erkend als sociale werkplaats (sociale economie) waardoor personen in tijdelijke tewerkstelling als artikel 60 de mogelijkheid krijgen om permanente kennis op te bouwen. Meer hierover is terug te vinden onder het item sociale tewerkstelling pagina 27.

Kompjoeteraai (openbare computerruimte) In 2010 werd de activiteit voortgezet zoals voorgaande jaren. De huidige werking van deze openbare computerruimte is gebaseerd op een positieve symbiose tussen Open School, Activiteitencentrum Trabajo en het OCMW. Het OCMW stelt het lokaal en de apparatuur ter beschikking in De Ganshof, Hospitaalstraat 15. Open School van haar kant staat in voor de installatie van de software. Tevens zijn ze ook netwerkbeheerder. Trabajo verzorgt het wekelijks onderhoud van het lokaal. Het OCMW kan door middel van twee vrije sessies, begeleid door vrijwilligers, het computergebruik openstellen voor de volslagen leek. Open School organiseert gratis cursussen doorheen het schooljaar. Er wordt kosteloos gebruik gemaakt van de computerruimte. In 2010 waren dit drie halve dagen cursus per week. Dit zijn o.a. initiatiecursus computer, Nederlands op computer, theoretisch examen rijbewijs… Het activiteitencentrum dan weer organiseerde 2 cursussen fotobewerking via de gratis software Gimp. Verder werd de samenwerking met de stad Bilzen opnieuw opgestart. 16

Zo richtte de seniorendienst van de stad en Neos 14 cursussen van 10 lessen voor beginners in. 154 senioren werden alzo geïntroduceerd in de computerwereld. Ook nu treedt er een wisselwerking op: cursisten die moeilijk bijblijven tijdens de computerlessen kunnen gebruik maken van vrije oefensessies op maandag- en donderdagnamiddag. Eenmaal de basisbeginselen onder de knie, schuiven de deelnemers van de vrije sessies door naar diverse cursussen. Het aanbod is legio. Het computerlokaal wordt dus intensief gebruikt; door de samenwerking met de partners is er gedurende het ganse jaar een bezetting van 90 %. De overige 10 % is gereserveerd voor onderhoud van de apparatuur en het lokaal. Met subsidies werden een beamer en een projectiescherm aangekocht. Tijdens diverse opleidingen wordt hiervan dankbaar gebruik gemaakt.

Het voeren van een actief beleid rond sociale tewerkstelling Het OCMW wil in samenwerking met de tewerkstellingsactoren de tewerkstellings– en opleidingsmogelijkheden van kansengroepen bevorderen door de uitbouw van ondersteunende maatregelen. Dit als toeleiding naar tewerkstelling waaronder intensieve arbeidstrajectbegeleiding en aandacht voor de invulling van randvoorwaarden o.a. kinderopvang en mobiliteit. Een betere doorstroming realiseren naar geschikte opleidingen, vormingen en tewerkstellingen en bijkomende sociale tewerkstellingsinitiatieven creëren kan in overleg en samenwerking met en tussen alle tewerkstellingsactoren. In deze is de werkgroep sociale economie zeker een goed samenwerkingsinitiatief. De sociale dienst wil de activering van leefloners verhogen via aangepaste begeleidings– en vormingsmethodieken o.a. mogelijke samenwerking met vormingscentrum Arktos of via eigen aanvullende initiatieven. Bijkomend willen we meegeven dat er voor het vergroten van de toegang tot de arbeidsmarkt voor kwetsbare groepen, nood is aan een tewerkstellingsverantwoordelijke die de verschillende acties coördineert, nieuwe arbeidsplaatsen tracht te scheppen en zorg draagt voor de bekendmaking van tewerkstellingsmaatregelen aan privéwerkgevers.

Luik gezondheidszorg De wekelijkse spreekuren van het CAD (Centra voor alcohol– en andere drugproblemen) op vrijdagnamiddag in een lokaal van de sociale dienst en de overleggroep voor methadonverstrekking bleven behouden. Sinds 2008 neemt een OCMW-personeelslid deel aan de stuurgroep ‘gezonde gemeente’ alsook aan het regionaal overlegplatform geestelijke gezondheid Tongeren. Op verzoek van de huisartsenkring werd de werking van het OCMW uitvoerig toegelicht op een informatieavond in Alden Biesen. Het OCMW is tevens partner in de verdere uitbouw van het gezondheidscentrum AZ Vesalius.

17

Project fit en gezond In september 2009 lanceerde de Federale Overheidsdienst Maatschappelijke Integratie - in het kader van het Europees Jaar van de Strijd tegen de Armoede en Sociale uitsluiting - een projectoproep met keuze uit 8 mogelijke acties. Het OCMW-Bilzen tekende in op twee actiemodellen namelijk ‘kook je fit’ en ‘sport’. De aanvraag werd door het federaal selectiecomité positief beoordeeld en het OCMW kon rekenen op volgende subsidies: - ‘kook je fit’ (€ 3 000 ): een actie die de ongelijke toegang tot gezondheid centraal stelt; - ‘sport’ (€ 3 000 ): sport als bindende factor via de organisatie van laagdrempelige sportinitiatieven waarbij de deelname van een gemengd publiek wordt nagestreefd. Met deze acties trachtte het OCMW enerzijds het brede publiek te sensibiliseren voor de problematiek van armoede en sociale uitsluiting en anderzijds een gemeenchapsgevoel te creëren. Een werkgroep werd opgericht bestaande uit personeelsleden van de sociale dienst, het activiteitencentrum, de gemeentelijke dienst welzijn, de buurt– en wijkwerking, de dorpsrestaurants en de sportdienst. Ter voorbereiding van het project vonden 5 vergaderingen plaats. Met de verkregen subsidies werd het project ‘fit en gezond’ uitgewerkt en konden een aantal activiteiten in de maand september gratis worden aangeboden aan het publiek.

Kook je fit In verschillende deelgemeenten werden thematische kooksessies georganiseerd en dit om zoveel mogelijk inwoners de kans te geven hieraan deel te nemen. In een kooksessie kwam niet alleen het gezond en betaalbaar koken aan bod maar werden ook tips rond hygiëne bij het koken, etiketten leren lezen, prijsbewust kopen en energie meegegeven. De kokkerelsessies werden gekoppeld aan een dorpsrestaurant en de 13 deelgemeenten werden onderverdeeld in zes groepen met name: Centrum Bilzen, Mopertingen, Waltwilder, Munsterbilzen, Hees en Schoonbeek. Per kookworkshop werden 12 deelnemers toegelaten; de deelname was gratis. Er diende evenwel op voorhand te worden ingeschreven bij het OCMW of de stedelijke dienst welzijn. Om een zo breed mogelijk publiek aan te spreken en een gevarieerd aanbod aan te bieden, werden de kooksessies georganiseerd per thema: zee, mediterraans, kip en gevogelte, echt Belgisch, groenten en fruit en last but not least: feestrecepten. Achteraf kregen alle deelnemers aan de workshops een gratis maaltijd aangeboden in het dorpsrestaurant. Vervolgens werd na de maaltijd - voor de koppeling met het actiemodel ‘sport en beweging’ - een bewegingssessie gegeven in de vorm van een half uurtje stoelturnen. 49 inwoners namen deel aan de kooksessies.

18

Sport: volksfeest ’fit en gezond’ Om zo veel mogelijk inwoners te laten kennismaken met verschillende sportdisciplines werd een volksfeest ’fit en gezond’ georganiseerd op woensdag 29 september in de sporthal van de deelgemeente Schoonbeek. Tijdens dit evenement kreeg de burger de mogelijkheid deel te nemen aan verschillende sport- en beweeginitiatieven. Vanuit de sportdienst van de stad Bilzen werden alle sportinitiatieven, actief op het grondgebied, aangeschreven met de vraag hun sporttak voor te stellen tijdens deze namiddag en misschien op deze manier ook nieuwe leden te werven. Sommige verenigingen hadden een ledenstop, andere konden zich niet vrijmaken doch het merendeel reageerde enthousiast en wilde graag meewerken. Het programma was een gevarieerd aanbod van sport en beweging voor ‘jong en oud’; o.a. taekwondo, tafeltennis, kickboksen, zumba, kinder- en jeugddansen, volksspelen, yoga en tai chi, begeleide fiets- en wandeltocht. Naast sport en beweging stond het volksfeest ook in het teken van gezonde voeding; kregen de deelnemers een gezondheidsreceptie aangeboden en werd een kookquiz ingericht. Een aantal ingrediënten waren weggelaten uit een recept en de ontbrekende factor moest worden ingevuld. Vervolgens trok een onschuldige kinderhand twee winnaars. Een mand met gezonde voeding en een kookboek waren de twee prijzen. De opkomst van 170 deelnemers was erg talrijk. Naast kinderen, jongeren, volwassen en senioren namen ook residenten van het psychiatrisch ziekenhuis en het woon- en zorgcentrum deel aan de sport- en bewegingsinitiatieven.

Luik thuiszorg - seniorenbeleid Een belangrijke taak van de OCMW-thuiszorgdienst is de coördinatietaak in het zorgoverleg ter afstemming van de dienst-, zorg- en hulpverlening in de thuissituatie van de zorgbehoevende senioren. In 2010 was er een duidelijke stijging van het aantal aanvragen voor een multidisciplinair overleg. Maandelijks neemt de thuiszorgdienst deel aan het overleg thuisgezondheidszorg waarin verschillende actoren van het thuiszorgveld zijn vertegenwoordigd en waar ook aanvragen voor zorgoverleg worden gemeld. Verder werd er ook gewerkt aan de detectie van de behoeften en de noden van thuiswonende senioren door middel van huisbezoeken. 98 mindermobiele senioren ontvingen een huisbezoek. Naast info over de thuiszorgdiensten (poetsdienst, warme maaltijden, stookolietoelage …) werd er tevens geantwoord op vragen naar administratieve en psychosociale ondersteuning.

19

Samenwerkingsovereenkomst tussen OCMW en vzw ISIS afdeling seniorenassistentie in het kader van het decreet lokale diensteneconomie Het doel van deze samenwerking is het aanbieden van aanvullende thuishulp, meer bepaald seniorenassistentie aan Bilzerse bewoners vanaf de leeftijd van 50 jaar. Deze seniorenassistentie zal uitgevoerd worden door doelgroepwerknemers zoals gedefinieerd in het besluit van de Vlaamse Regering van 5 oktober 2007 inzake de lokale diensteneconomie, vorm van sociale tewerkstelling (doorstroming artikel 60). Het dienstenaanbod van seniorenassistentie bestaat uit een oppasdienst inclusief nachtoppas en vervoerdienst meer bepaald assistentie bij de activiteiten van het dagelijks leven (eenvoudige hulp bij het eten zoals het opwarmen van een maaltijd of het voorsnijden van gerechten, naar het toilet helpen, brievenbus leegmaken, helpen bij het slapen gaan, …) gezelschaps– en vervoersdiensten (aanwezig zijn bij ouderen, zieken of personen met een handicap, een opbeurend gesprek voeren, voorlezen, wandelen, begeleiden bij verplaatsing naar bushalte of postkantoor, boodschappen doen indien de oudere meegaat, waken dit kan ook tijdens de nacht, …). Deze dienstverlening is mogelijk in minimumblokken van 2 uur, 24 uur op 24 en 7 dagen op 7, dus ook in de weekends en op feestdagen. Twee medewerkers woonachtig in Bilzen worden halftijds tewerkgesteld voor seniorenassistentie van inwoners te Bilzen. Voor de uitbouw van een intern thuiszorgnetwerk wordt de dienstverlening gestuurd vanuit de OCMW-seniorendiensten (zorgoverleg seniorenloket, dagopvang De Kogge en de sociale dienst rusthuizen Demerhof en St.-Martinus). De samenwerkingsovereenkomst oppasdienst inclusief nachtoppas kadert in de uitvoering van de meerjarenplanning in de volgende domeinen: -seniorenzorg met als doelstelling: de uitbouw van kwantitatieve dienstverlening in de thuiszorg op maat van de cliënt; -individuele sociale hulpverlening, onderdeel tewerkstelling waarbij het behoud en de verdere uitbouw van sociale tewerkstellingsinitiatieven en de creatie van bijkomende sociale tewerkstelling centraal staat.

Luik algemene maatschappelijke dienstverlening en samenlevingsopbouw De sociale dienst werkte dit jaar verder aan het aanbieden van maatschappelijke hulp- en dienstverlening op maat van de hulpvragende inwoner van Bilzen. Om de toegangsdrempel van de sociale dienstverlening te verlagen neemt een OCMW-personeelslid deel aan de bewonersvergadering in de Gansbeek alsook aan de integratieraad om het overleg met de allochtone gemeenschappen te verbeteren. Lokaal cliëntoverleg (LCO) Sinds mei 2008 wordt binnen het OCMW Bilzen de mogelijkheid geboden om een lokaal cliëntoverleg te organiseren. Dit is een overleg waarbij de cliënt zelf en zijn/haar gezin, samen met alle hulpverleners en zorgverleners die hem/haar kennen en begeleiden, samenkomen en zoeken naar oplossingen en mogelijkheden voor de problemen die zich stellen bij de cliënt thuis of elders. Het overleg kan worden aangevraagd door alle betrokken partijen, hulp- en/of zorgverleners of de cliënt zelf en wordt georganiseerd op het niveau van de individuele cliëntsituatie. Het doel van het overleg is om op lange termijn te komen tot een hulpverleningsplan dat positief, integraal, gestructureerd en gecoördineerd is. Er worden afspraken gemaakt op verschillende levensdomeinen, o.a. financiën, tewerkstelling, opvoeding van de kinderen, organisatie van het huishouden, huisvesting, … Deze afspraken worden later geëvalueerd in een opvolgoverleg. Zo zorgt het LCO voor een betere afstemming van de hulpverlening op elkaar en op de noden van de cliënt. 20

Een OCMW-personeelslid is neutrale coördinator. Idealiter is hij/zij niet betrokken bij de directe hulpverlening aan cliënten. Hij/zij organiseert het overleg, bewaakt de cliëntbetrokkenheid en positieve ingesteldheid en zorgt voor de verslaggeving. Tijdens het eerste overleg wordt een sleutelfiguur aangeduid. Deze persoon is de hulpverlener die het kortst staat bij de cliënt. Hij/zij wordt dan ook aanzien als de centrale spil in heel de hulpverlening. Structurele en dossieroverschrijdende knelpunten worden benoemd en vertaald in beleidsinformatie. In 2010 vonden 28 LCO’s plaats over 13 cliëntsystemen. 2 dossiers gingen over van lokaal cliëntoverleg naar zorgoverleg. Bij 4 cliëntsystemen waren ook minderjarige kinderen betrokken. Van de 13 dossiers werden in de loop van het jaar 3 dossiers stopgezet omwille van verhuis naar andere gemeenten. In 1 dossier werd het overleg effectief overgedragen naar het OCMW van de nieuwe verblijfplaats; bij de andere 2 dossiers werd deze overdracht niet gedaan omdat er in betreffende gemeente geen overleg werd georganiseerd of op uitdrukkelijke vraag van de cliënt zelf.

Luik Wonen Het OCMW wil actief inspelen op de woonbehoeften van sociale doelgroepen Het OCMW krijgt veel vragen van inwoners die ondersteuning en hulp nodig hebben bij het zoeken naar een woning, die moeite hebben met het beheren van hun inkomen, huurachterstal opbouwen, burgers die support nodig hebben bij het zelfstandig wonen, … Het is cruciaal om sociale doelgroepen te ondersteunen en te begeleiden in de zoektocht naar degelijke en betaalbare huisvesting op de sociale en private huurmarkt. Het OCMW wil in samenwerking met huisvestingsactoren en de stad Bilzen de mogelijkheid onderzoeken om het aanbod aan kwaliteitsvolle en betaalbare (sociale) woningen te verhogen. Gezien de immense nood aan betaalbare permanente woningen is de samenwerking met een sociaal verhuurkantoor een essentieel uitgangspunt in het garanderen van het recht op huisvesting. Het sociaalverhuurkantoor vzw Houtvast werd ondertussen opgericht en erkend. Het is een intergemeentelijke samenwerking tussen Bilzen, Hoeselt, Kortessem, Riemst en Voeren. Het sociaal verhuurkantoor huurt woningen, appartementen en studio’s om deze te verhuren aan een woningzoekende, ingeschreven op de wachtlijst. Het fungeert als huurder t.o.v. de eigenaar, betaalt de huur en staat garant dat het huis in goede staat wordt teruggegeven. De eigenlijke huurder - in dit geval dus de onderhuurder - krijgt zo een kwalitatief betaalbare woning ter beschikking. Het OCMW begeleidt en ondersteunt mensen met acute huisvestingsproblemen via tijdelijke naar definitieve huisvesting. Het is trouwens een wettelijke opdracht van het OCMW om aan begeleiding en bemiddeling te doen bij uithuiszettingen. Het OCMW krijgt een kopie van ieder verzoekschrift en vonnis tot uithuiszetting. Het is de bedoeling om na te gaan of een uithuiszetting kan worden voorkomen door eventuele contactname met de eigenaar of de sociale huisvestingsmaatschappij. Bij deze laatste, namelijk Cordium, werd hierrond een preventieprotocol uitgewerkt. Het OCMW neemt ook actief deel aan het structureel lokaal woonoverleg met het oog op de totstandkoming van een geïntegreerd lokaal woonbeleid o.a. om de kwaliteit van de woning en de woon– en leefomgeving te verhogen voor kwetsbare doelgroepen.

21

Individuele hulpverlening De sociale dienst van het OCMW organiseert een laagdrempelige, efficiënte en kwaliteitsvolle dienst– en hulpverlening op maat van iedereen. Haar opdracht is erop gericht om op een solide manier de hindernissen weg te nemen die een (volwaardige) maatschappelijke integratie van elkeen in de weg staan. De individuele hulpverlening mag geen tijdelijk antwoord bieden op structurele fenomenen, maar duurzame oplossingen. De dienst is gehuisvest in de administratieve vleugel van het OCMW. In de lokale werkwinkel (Hospitaalstraat 13) organiseert de tewerkstellingsdienst ook nog twee zitdagen.

Personeelsbestaffing

Diensthoofd

Het team maatschappelijk werkers, belast met individueel maatschappelijk werk, bedroeg in 2010 11,1 voltijds equivalenten. Diverse ondersteuning wordt nog steeds geleverd door twee administratieve krachten; een halftijdse bediende neemt de onthaalfunctie waar en de stafjuriste van het OCMW zorgt voor de nodige juridische backing.

Hulpvragen (2) Cliënten van de sociale dienst en de juridische dienst kunnen in de voormiddag terecht aan de receptie, waar de intake gebeurt. In de namiddag kan dit enkel alleen na afspraak. De 60-plussers worden doorverwezen naar het seniorenloket ‘de twee’, gevestigd in de Kloosterstraat 2.

Beleidsmedewerker Juriste (1) Team algemene dienstverlening & tewerkstelling

1 0,5 1 4,3

Vluchtelingenwerking

1

Schuldhulpverlening

3

Wonen

0,5

Lokaal cliëntenoverleg en preventie uithuiszetting

0,8

Administratie en onthaal

2,5

TOTAAL

14,6

De receptie van het OCMW onthaalt in eerste instantie alle bezoekers. Twee medewerkers behandelen de aanvragen voor het stookoliefonds en de EEG-voedselbedeling, leveren diverse attesten af en verzorgen de administratieve afhandeling van de steunverlening van het OCMW-cliënteel voor een bedrag van om en bij de 250 000 euro per maand. Net als voorgaande jaren blijft de extramateriële hulp hoog. De voedselbedeling werd in 2010 geleidelijk afgebouwd omwille van de te strenge voorwaarden van de EEG. Tal van organisaties zoals St.-Vincentius, De Goede Herder en vzw De Toevlucht zorgen nu voor de nodige ondersteuning. (1) 1/2 hulpverlening en 1/2 ondersteuning algemene werking OCMW (2) exclusief ‘de twee’

22

7 345 cliënten boden zich aan voor zowel financiële en/of niet-financiële hulp. Dit is een gemiddelde van 33,38 per dag. Net zoals in 2009 waren de maanden maart en oktober het drukst. Aantal geboekte contacten cliënteel

12 258

Kantoorgesprekken

7 345

Telefoons

3 868

Cliënten

2009

2010

6 271

7 089

7 345

Statistiek behandelde dossiers op comité sociale dienst Begrafeniskosten

Overlegmomenten

548

Borgstelling

Huisbezoeken

165

Budgetbegeleiding

Allerlei mededelingen o.a. via e-mail

2008

332

Geregistreerde contacten met/over cliënten door sociale dienst

In mei 2010 breidde het oplaadpunt uit met de budgetmeters voor gas. De eerste maanden werden er modaal 2 opladingen genoteerd. December sloot af met 57 opladingen en voor het ganse jaar tekenden we 113 opladingen voor gas op.

7

1

43

59

11

9

236

188

Crisisopvang

21

18

Energiegelden

63

69

Huurwaarborg Installatiepremie Leefloon Lokaal opvanginitiatief

21

57

109

154

41

24

375

433

19

11

246

344

Medische kosten

23

19

Referentieadres

20

37

Socioculturele participatie

50

69

250

244

Tewerkstelling

74

53

Voorschotten

104

129

Vreemdelingen

215

262

16

6

1 944

2 186

Mantelzorg

Het OCMW startte in 2008 met een oplaadpunt voor budgetmeters. Inwoners van Bilzen kunnen via dit systeem op voorhand hun elektriciteit opladen. Dit gebeurt aan de receptie van de sociale dienst. In 2010 registreerden we 1 444 opladingen; in 2009 telden we er 1 014. Een oplading bedroeg gemiddeld 46 euro.

2010

Budgetbeheer

GPMI*

Het bijzonder comité van de sociale dienst behandelde 2 186 verschillende hulpvragen en 816 aanvragen (504 in 2009) voor het stookoliefonds. De toekenningsvoorwaarden voor de ‘mazouttoelage’ zijn ondertussen beter bekend; vandaar de stijging in aanvragen. Van de 816 dossiers werden er 740 toegekend en 76 geweigerd.

2009

Steun

Individuele wintertoelage Totaal

* geïntegreerd project voor maatschappelijke integratie

23

WelzijnsWegWijzer In 2009 startte het OCMW met het uitbouwen van een digitaal huis. Met deze vorm van communicatie streeft het OCMW ernaar elke Bilzenaar die op zoek is naar zijn/haar rechten, maximaal te bereiken. De intake van de cliënten van de sociale dienst gebeurt zowel aan het onthaal als op het niveau van de algemene sociale dienst. Alhoewel vragen rond het inkomen het meest voorkomen, wil het OCMW zich ook richten naar iedereen die op zoek is naar informatie en daarbij zal het digitaal huis ook een hulp zijn. Het verder digitaliseren en uitbouwen van de ‘tool’ WelzijnsWegWijzer staat hierbij centraal. Er werden niet alleen linken gelegd met de provinciale Sociale Kaart maar intussen is ook gestart met de voorbereiding om de WelzijnsWegWijzer te koppelen aan de Rechtenverkenner (een initiatief van de Vlaamse Overheid, Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, afdeling Welzijn en Samenleving).

Algemene dienstverlening De afgelopen jaren is de rol van het OCMW diepgaand gewijzigd. In een periode van economische crisis met een stijging van het aantal hulpvragen en gerechtigden op leefloon en financiële hulp, is het volstrekt noodzakelijk dat het OCMW hier voldoende op anticipeert. De last op het individu is eveneens sterk toegenomen. De sociale dienst is uitgegroeid tot een eerstelijns sociale dienst in Bilzen die open staat voor alle zorgvragen (informatie, begeleiding, coördinatietaken, cliëntoverleg) en huisbezoeken. Het aantal zorgvragen, leefloon– en budgetdossiers neemt door de aanwezigheid van het Medisch Centrum St.-Jozef, de Brug, Begeleid en Beschut Wonen nog steeds gestadig toe. Bilzen kent - in tegenstelling tot andere gemeenten - geen initiatieven zoals Centra voor Algemeen Welzijnswerk of Geestelijke gezondheidszorg.

24

Elke vrijdagnamiddag kan een cliënt terecht bij een medewerker van CAD in een lokaal van de sociale dienst. De overleggroep voor methadonverstrekking (huisartsen en apothekers van Bilzen, OCMW en CAD) kwam tweemaandelijks samen.

In 2010 kreeg de sociale dienst meer en meer te maken met o.a. - de gevolgen van de crisis met een schaarse doorstroming naar de arbeidsmarkt; - het vinden van betaalbare huisvesting voor personen met een laag inkomen; - de begeleiding bij uithuiszettingen: we registreerden 51 verzoekschriften en 5 ‘vonnissen uithuiszetting’. Het OCMW bemiddelde bij de sociale huisvestingsmaatschappij Cordium in 33 dossiers (idem als 2009); - de effecten van de vrijmaking van de energiemarkt blijven ook nu nog in 2010 doorwegen met o.a. achterstallige of onjuiste facturaties, aanmaningen met het afsluiten van gas en elektriciteit …

Er is nog steeds een stijgende tendens merkbaar in de gewone maandelijkse financiële steun. 2010 sloot af met 144 dossiers.

2008

2009

2010

8

14

12

Voorschotten op ziekte –en invaliditeitsuitkeringen

15

9

22

Voorschotten op kinderbijslag

18

10

17

Voorschotten op werkloosheid

23

24

44

131

145

187

24

14

15

Begrafeniskosten

1

3

1

Verblijfskosten in een ander rusthuis

1

1

1

Plaatsingskosten in onthaaltehuis

10

29

16

Tussenkomst in energie

55

51

68

Socioculturele toelage

46

33

39

128

147

174

42

46

55

Voorschotten op lonen

Dienstverlening in speciën Farmaceutische kosten

Wintertoelage Huurwaarborgen en eerste maand huur Tussenkomst OCMW

Leefloon en activering Het aantal leefloners blijft stijgen. Zo waren 229 personen gerechtigd op leefloon. Volgens statistieken van de Federale Overheid geeft dit een jaargemiddelde van 197 personen. December 2010 eindigde met 138 leefloners. Naast de leefloners van diverse origine ontvingen 2 daklozen en doorsnee 26 studenten een leefloon van het OCMW. Op jaarbasis kregen gemiddeld 52 personen een equivalent leefloon (personen ingeschreven in het vreemdelingenregister). Eind december 2010 telde het OCMW 76 gerechtigden.

25

Opmerkelijk in heel dit gegeven is de vaststelling dat het overgrote deel van onze leefloners (personen reeds aan het werk volgens artikel 60, daklozen, studenten en cliënten boven 55 jaar) niet meer actief kunnen gezet worden. Bij de leefloners gaat het dan vooral om mensen die ziek zijn, met één of andere verslavingsproblematiek kampen of een zekere mentale achterstand hebben. Voor zij die komen uit niet-EEG landen zijn dit overwegend de oudere allochtonen en familieleden van ex-vluchtelingen die de Nederlandse taal niet machtig zijn. Over het algemeen doen de studenten het wel goed. Bij andere jongeren dan weer merken we een gebrek aan opvoeding, normenbesef, bijscholing, nuttige tijdsbesteding … Deze jongeren komen meestal uit instellingen of de bijzondere jeugdzorg. %

Belgen

1999

0,12

Buitenlanders niet-EEG

2008

0,27

Buitenlanders binnen EEG

2009

0,32

Herkomst leefloners

2010

0,76

199

2008

€ 2 482,13

23

2009

€ 2 750,00

7

2010

€ 3 393,42

Maandeljkse toelage activering leefloners

Percentage leefloners t.o.v. het inwonersaantal

Met een maandelijks gemiddelde van 3 393,42 euro zit de maandelijkse toelage van de Federale Overheid voor de activering van leefloners de laatste jaren nog steeds in stijgende lijn. Bij tewerkstelling ingevolge artikel 60 § 7 van de OCMW-wet treedt het OCMW zelf als werkgever op en krijgt de cliënt een arbeidscontract om zo in regel te zijn om sociale uitkeringen te bekomen. Dit kan in eigen OCMW-diensten of bij derden. Momenteel ontvangen we voor 12 goedgekeurde plaatsen ‘sociale economie’ subsidies van de Federale Overheid. Voor de invulling van deze plaatsen sloot het OCMW diverse samenwerkingsovereenkomsten af met o.a. vzw Trabajo, Kringloopwinkel de Koop in Bilzen en Genk, Natuur- en Landschapsbeheer in Rijkhoven, Arbeidscentrum De Wroeter in Kortessem, het Grootte Verschil in Lommel, de Springplank vzw in Hasselt en Alternatief in Genk. Met Open School en de Kompjoeteraai beschikt het OCMW eveneens over een ruimte voor vorming/activiteiten en een opleidingscentrum voor personen met een beperkt budget. Een aantal cliënten wordt ook ingeschakeld in de poetsdienst van het OCMW, in de rusthuizen Demerhof en Sint-Martinus alsook bij de technische dienst van het OCMW. Ingevulde arbeidsplaatsen bij derden per 31/12/2010

In 2010 stelde het OCMW via dit circuit 19 personen tewerk, waarvan 7 in eigen diensten. Vanaf 1 juli 2010 werd het aantal arbeidsplaatsen bij vzw Trabajo uitgebreid van 5 naar 8. Ingevulde arbeidsplaatsen binnen eigen diensten per 31/12/ 2010

aantal

Rusthuis Demerhof

2

Rusthuis Sint-Martinus

3

Dagverzorgingscentrum De Kogge

0

Technische dienst OCMW

2

26

aantal

Vzw Alternatief

1

Natuur– en Landschapsbeheer - Rijkhoven

2

Proefcentrum Fruit (PCF) -Tongeren

1

Trabajo activiteitencentrum - Bilzen

8

CAW ‘t Verschil - Lommel

1

Arbeidscentrum De Wroeter

1

Vzw De Springplank + kringloop Hasselt

1

Sociale tewerkstelling Trabajo Ter Engelen vzw - Activiteitencentrum Deze organisatie vormt een onderdeel van Arbeidskansen vzw en streeft naar sociale tewerkstelling. De vzw voorziet in opleiding en/of tewerkstelling van kansarmen, personen die om ver uiteenlopende redenen binnen het normale arbeidscircuit uit de boot vallen. Natuurlijk moet er voortdurend gesleuteld worden aan de organisatie en de werkprocedure om arbeid op maat te blijven waarborgen. Het OCMW breidde het aantal medewerkers ter beschikking gesteld in het kader van artikel 60 § 7 uit. Een medewerker kon zo gratis ter beschikking gesteld worden voor opdrachten van de sociale dienst van het OCMW. De klusjesdienst, verhuisservice en opruimopdrachten werden op deze wijze ook betaalbaar voor OCMW-cliënten. De vaste bezetting bestaat uit: - cafetaria: 2,5 medewerkers; - onderhoud: 1; - klusjesdienst: 1; - keuken en vergaderzalen: 1.

ACITIVITEITENCENTRUM

Het OCMW Bilzen detacheerde in totaal 17 personen die in 2010 een finale bezetting van 8 VTE vertegenwoordigden. In 2009 opende het activiteitencentrum op de benedenverdieping van De Ganshof (voormalig ziekenhuisgebouw) een cafetaria. Om het eetcafé meer open te stellen voor iedereen verdeelde de sociale dienst van het OCMW sociale klantenkaarten. Personen met een beperkt budget worden zo gestimuleerd om te genieten van een lekkere maaltijd en zich te ontspannen aan sociale tarieven. In de cafetaria vindt elkeen ook een overzicht van het grote gamma aan initiatieven die het activiteitencentrum op de derde verdieping aanreikt. Handwerken, computercursussen, relaxatietechnieken, themagericht knutselen, kookclub … Deze opsomming is niet limitatief. In 2010 ontving het centrum bijna 40 % meer bezoekers. Het aantal klanten voor de speeltuinkantine in Munsterbilzen stagneerde; dit was voornamelijk te wijten aan de slechte zomer.

2010 was een jaar van successen en tegenslagen. Arbeidskansen vzw verkreeg een erkenning als sociale werkplaats voor 2,5 VTE doelgroepmedewerkers en 0,5 VTE omkadering voor de horeca-activiteiten.

27

De overdracht van het Blitsproject (tuin– en klusjesdienst in het kader van de lokale diensteneconomie) naar het activiteitencentrum werd uitgevoerd, maar ondanks mondeling akkoord, werd de overheveling van twee personeelsleden geweigerd door het Ministerie van Tewerkstelling. Gelukkig werd er wel een goedkeuring verleend voor de activiteiten van Blits. Het LDE-project (lokaal diensteneconomie) is sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. Door de lange winterperiode waren de medewerkers 1/3 tijdelijk werkloos. Bijgevolg werd een gedeelte van de beschikbare tijd benut voor het opruimen van woningen (22) en de verhuisservice (24 gezinnen).

Vluchtelingenwerking Sinds 2007 worden we geconfronteerd met vergaande veranderingen in de asielwetgeving. Dat dit ook een grote impact heeft op het aantal toewijzingen staat buiten kijf . De nieuwe maatregelen kaderen in de vereenvoudiging van het asielbeleid. m.a.w. de asielprocedure wordt herleid tot één fase die op maximum 1 jaar moet afgerond zijn. ‘Enkel nog materiële hulp en geen financiële hulp meer.’ In het werkveld was reeds lang voorspeld dat dit niet haalbaar was. Tal van wisselende maatregelen en regeringsbesluiten gaven aanleiding tot verwarring, heel wat administratieve rompslomp en bijkomende consternatie. Daarbij werd de sociale dienst ook geconfronteerd met de keiharde werkelijkheid van vluchtelingen die op straat sliepen en geen onderdak meer aangeboden kregen.

Lokaal Opvanginitiatief (LOI) - 2010 Materiële opvang: 19 plaatsen verdeeld over 5 locaties in Bilzen

Aangewend budget

2009

2010

- Inkomsten

222 647,78

223 039,88

- Uitgaven (personeelskost, aankopen levensonderhoud, vaste kosten woningen, onkosten technische dienst)

168 181,27

165 495,49

- Kostprijs verdeeld over 5 verschillende woongelegenheden per locatie

33 636,25

33 099,98

plaatsen

- Maastrichterstraat 130:

4

- Muggenstraat 1 bus 5:

2

- Muggenstraat 1 bus 9:

2

- Muggenstraat 1 bus 10:

4

- Sint-Lambertuslaan 40:

7

28

Overzicht vluchtelingendossiers 2009 Begin 2009 Eind 2009 Vluchtelingen

20

Overzicht vluchtelingendossiers 2010

Reden stopzetting of nieuwe dossiers

Begin 2010 Eind 2010 Reden stopzetting of nieuwe dossiers

24

6 dss* uitgeprocedeerd: verblijven illegaal in het land 5 nieuwe dss*: speciale maatregelen Fedasil 2 dss* geregulariseerd voor lange termijn (min 1 jaar)

24

10

9 dss* uitgeprocedeerd: verblijven illegaal in het land

19

1 dss* ontvankelijk regularisatie art. 9 ter** 7 nieuwe dss* : 3 speciale maatregelen Fedasil en 4 dss* ontvankelijk art. 9 ter leven samen met asielzoeker

19

26

5 dss* ontvankelijk regularisatie art. 9 ter** 21 nieuwe dss* ontvankelijk art. 9 ter

4

4

2 dss*: speciale maatregelen Fedasil

Personen zonder wettig verblijf

17

17

10 dss*: 3 regularisatie art. 9 ter + 7 regularisatie art. 9 bis*** 4 nieuwe dss*: langdurig verblijf bij familie

LOI-dossiers

4

4

2 dss*: speciale maatregelen Fedasil

(*): dossiers (**): regularisatie art. 9 ter: omwille van medische redenen (***): regularisatie art. 9 bis: omwille van humanitaire redenen (speciale maatregelen 15/12/2009-31/12/2009)

Een aantal illegalen kreeg de mogelijkheid om na een periode van ‘leven in het ongewisse’ hun verblijf wettelijk in orde te brengen. Van andere vluchtelingen veranderde de verblijfsstatus soms maandelijks. Door de verzadiging van het netwerk werd het document ‘niet toewijzing’ door Fedasil ingevoerd, waardoor de inschrijving in het wachtregister doorslaggevend was voor de bevoegdheid van het OCMW. Dit zorgde voor een daling van het aantal dossiers. De afname werd eveneens in de hand gewerkt omdat veel vluchtelingen ingeschreven werden in het vreemdelingenregister door een verklaring van ontvankelijkheid in het kader van een aanvraag regularisatie 9 ter (medische redenen). Sinds de toeloop van vluchtelingen in de beginjaren ‘90 tot einde 2010 opende de sociale dienst van het OCMW 934 dossiers (gezinnen, alleenstaanden, meerderjarige kinderen …). Het aantal financiële steundossiers daalde maar tegelijkertijd zit het aantal regularisatiedossiers in stijgende lijn. Samenleven in een multiculturele maatschappij blijft nog steeds iedereen beroeren. De integratieraad, opgericht in 2008, bestendigt ook in 2010 zijn werking.

29

Crisisopvang Het OCMW bood in 2010 aan 14 personen dringende opvang. Voor crisisopvang werkt de sociale dienst van het OCMW nauw samen met de dienst slachtofferhulp van de politie. Immers de politiediensten van de intergemeentelijke politiezone Bilzen, Hoeselt en Riemst verzekeren nog steeds hun avond– en weekendinterventies vanuit Bilzen. Momenteel beschikt het OCMW over 3 gehuurde wooneenheden voor crisisopvang. De panden gelegen in de Wijerstraat, Noppenstraat en Solveldstraat zijn constant bezet. Om de voortdurende nood aan crisisopvang enigszins te ondervangen kocht het OCMW in 2007 en 2008 twee woningen. Na grondige renovatie benut CAW (Centrum voor Algemeen Welzijnswerk) de woning in Meershoven 76 voor woontraining; het pand in de Beukenstraat 15 gebruikt het OCMW als doorgangswoning.

Sociaal verhuurkantoor (SVK) Het schepencollege en de OCMW-raad keurden in augustus 2008 de oprichting van het SVK OCMW Bilzen goed. Het sociaalverhuurkantoor huurt woningen, appartementen en studio’s om deze verder te verhuren aan woningzoekenden, ingeschreven op de wachtlijst. Ten overstaan van de eigenaar is het SVK hoofdhuurder, betaalt de huur en staat garant dat de woning bij einde van het huurcontract in goede staat wordt teruggegeven. De onderhuurder beschikt op deze wijze over een kwalitatief betaalbare woning.

In het midden: woning Meershoven 76

In september 2008 werden de eerste huurcontracten afgesloten; vanaf 1 juni 2010 vond het SVK een nieuwe stek in de Hospitaalstraat 44 en op 1 oktober 2010 volgde de gewestelijke erkenning als SVK Houtvast vzw. Niet alleen de benaming wijzigde, maar ook de samenstelling. Nu maken afgevaardigden van zowel de stad Bilzen, de OCMW’s van Bilzen, Hoeselt, Kortessem, Riemst en Voeren als van CAW Sonar, CAW ‘t Verschil, Cordium en Tongershuis deel uit van de bestuurlijke werking. Het werkgebied omvat enkel de 5 gemeenten. Op 31 december 2010 had SVK Houtvast 50 woningen in beheer. Gemeente Bilzen

aantal 33

Hoeselt

4

Kortessem

1

Riemst

9

Voeren

3

SVK Houtvast vzw, Hospitaalstraat 44

Aantal woningen in hoofdhuur

30

Dienst wonen Bij de opstart van de nieuwe vzw SVK Houtvast werden 28 panden overgedragen vanuit SVK OCMW-Bilzen. 8 studio’s bleven evenwel in beheer van de dienst wonen van het OCMW. De finaliteit van de dienst wonen is en blijft nog steeds het zoeken naar betaalbare huisvesting voor cliënten van het OCMW. Regelmatig participeren het OCMW, de stad Bilzen en verschillende partners op het terrein aan het lokaal woonoverleg. Diverse noden en probleemsituaties worden in kaart gebracht en vervolgens kunnen gerichte acties opgezet worden.

Socioculturele participatie Het OCMW-Bilzen krijgt van de Federale Overheid middelen om de doelgroep te loodsen naar diverse socioculturele activiteiten. De individuele aanvragen spitsten zich voornamelijk toe op: - activiteiten in schoolverband (zee– en bosklassen, schooluitstappen, vakantiekampen voor kinderen); - een aansluiting bij een sportclub, gaande van turnlessen tot voetballen; - toegang tot Plopsaland en diverse concerten; - deelname aan het jeugdwerkaanbod binnen de stad. Het OCMW organiseerde ook gezamenlijke activiteiten: - een uitstap naar Mondo Verde voor de senioren; - een barbecue in de speeltuin in Munsterbilzen voor gezinnen met kinderen; - een avondje samen weg naar Circus Renaldo, voornamelijk voor de tieners en volwassen; - een sinterklaasactie. Wie interesse had kon een vrijetijdscheque bekomen van de stad Bilzen of een bioscoopticket van de sociale dienst. Voor de barbecue op Gansbeek voorzag het OCMW in een pendeldienst tussen de verschillende wijken. In het kader van de preventie inzake kinderarmoede ontving het OCMW nog extra middelen. Hiermee werden een aantal schoolrekeningen betaald van gezinnen die het extra moeilijk hadden. Via de socioculturele participatie bereikte de sociale dienst 569 mensen. Toch is het OCMW zich er terdege van bewust dat niet alle middelen op de juiste plaats terecht kwamen noch dat iedereen in deze doelgroep bereikt werd. Daarom werd er met de stad Bilzen samengewerkt aan het onderzoek ‘Sleutels tot participatie’. Het was alvast een leerrijk samenwerkingsproces waarvan de actiepunten nog verder in 2011 zullen uitgewerkt worden.

31

Juridische hulpverlening Externe rechtshulp Iedere Belg heeft recht op rechtshulp. Vanuit die optiek voorzag de federale overheid in elk gerechtelijk arrondissement een justitiehuis. Voor Limburg zijn dit Hasselt en Tongeren. Sinds 1999 kan elke Bilzenaar, zeker de kansarme, aankloppen bij het OCMW voor gratis juridisch advies én eventuele verdere begeleiding. Deze rechtshulpverlening (externe rechtshulp) is eerstelijns, gratis en strikt vertrouwelijk. Naast informatie en advies (de zogeheten eerstelijnsrechtshulp) bemiddelt de juriste tussen partijen, stelt zij eenvoudige contracten op en maakt zij cliënten wegwijs in het administratieve kluwen van het recht (tweedelijnsrechtshulp) … De tweedelijnsrechtshulp focust zich vooral op de kansarmen die zich geen andere hulp kunnen veroorloven. Wie echter voldoende bemiddeld is, wordt steevast doorverwezen naar een advocaat, een notaris … Dit geldt eveneens voor iedereen die een meer uitgebreide dienstverlening wenst. De stafjuriste verleent hulp bij de aanvraag voor een pro-Deoadvocaat. Zij treedt evenwel niet op als advocaat voor wie een beroep doet op juridische hulpverlening.

Enkele statistische gegevens 2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

Bureaubezoeken

379

384

373

421

439

422

524

Nieuwe dossiers

294

313

315

375

370

395

391

Totaal aantal nieuwe cliënten Man

36 %

Vrouw

52 %

Koppels

12 %

Herkomst cliënteel

Het cliënteel situeert zich hoofdzakelijk in de leeftijdscategorie van 21 tot 60 jaar. De meeste rechtsvragen dan weer komen van cliënten tussen de 40 en 50 jaar.

32

België

89 %

EU-land

3%

andere

8%

Cliënten en hun beroep Beroep onbekend Beroep onbekend Actieven (arbeiders, bedienden, zelfstandigen) Gepensioneerden

1%

Actieven (arb./bed./zelfst.)

40 %

6% 1%

8% 3%

Gepensioneerden

7%

Werklozen

18 %

Ziekte uitkeringsgerechtigden

17 %

40% 17%

Werklozen Ziekte uitkeringsgerechtigden

18%

7%

Huisvrouw en

Huisvrouwen

8%

Studenten

3%

Studenten

Geen beroep/leefloners

6%

Geen beroep/leefloners

Percentage cliënten en hun beroep

Het overgrote deel van de bezoekers van de juridische dienst behoort tot het actieve deel van de bevolking. Het aantal cliënten gesteund door het OCMW zijn eerder gering.

Cliënten en hun doorverwijzing 30 % van de cliënten worden rechtstreeks doorverwezen door de sociale dienst van het OCMW. Anderen worden aangebracht via politie, slachtofferhulp, diverse sociale diensten (AZ Vesalius, CM, De Voorzorg, Psychiatrisch centrum St.-Jozef) maar ook via de voorzitter of raadsleden van het OCMW. Algemeen kan gesteld worden dat de drempel vrij laag is en dat de Bilzerse inwoner de dienst juridische hulpverlening van het OCMW kent via mond-tot-mondreclame, via de website of via de sociale dienst.

33

Verwijzing naar de sociale dienst van het OCMW

6%

Verwijzing naar een pro-Deoadvocaat

17 %

Verwijzing naar een advocaat

3%

6% Verwijzing naar de sociale dienst van het OCM W 17%

Verwijzing naar een pro deo advocaat

Verwijzing naar een notaris

0,50 %

Verwijzing naar de mutualiteit, vakbond

0,25 %

Verwijzing naar de gerechtsdeurwaarder

0,25 %

3%

Verwijzing naar een not aris

Verwijzing naar andere diensten

1,50 %

1%

Verwijzing naar de mut ualit eit

Totaal

Verwijzing naar een advocaat

0%

28,50 %

Verwijzing naar de gerecht sdeurwaarder 0%

Conclusie: geen doorverwijzing voor 71,50 % van de cliënten

71%

Verwijzing naar andere dienst en

2%

Geen verwijzing

Aard verwijzing

Zoals uit de cijfers blijkt werd het meest doorverwezen naar een pro-Deoadvocaat. Door het optrekken van de inkomensgrenzen nam de mogelijkheid om te verwijzen naar een pro-Deoadvocaat sterk toe.

Cliënten en de moeilijkheidsgraad van hulpverlening Over het algemeen zijn de bezoeken van cliënten met juridische vragen voor 57 % eenmalige bezoeken. Deze enige adviezen hebben meestal betrekking op het schrijven van een opzeg/ontslagbrief, het opstellen van een bezwaarschrift, het opmaken van overeenkomsten zoals een minnelijke beëindiging van de huurovereenkomst, etc …

Aantal

2008

2009

2010

%

%

%

%

%

131

33,9

29

30

35

34

Schulden

123

27,6

29

29

30

32

Contracten

66

16,3

18

19

14

17

Gerechtelijk recht

33

7,8

8

8

13

8

Publiek recht/administratief recht

15

8

8

6

4

3,5

2

0,3

1

1

0,5

0,5

Sociaal recht/arbeidsrecht

34

2007

Familierecht

Fiscaal recht Aard juridische vragen

2006

15

1

2

3

1,5

3,5

Strafrecht

5

2,3

2

2

1

1

Zakenrecht

1

1,8

2

1

1

0,5

Soort gestelde rechtsvragen familierecht schulden contracten gerechterlijk recht publiek/adm.recht fiscaal recht

Net als voorgaande jaren vormen de problemen op het vlak van familierecht (echtscheiding, onderhoudsgeld, ouderlijke macht, statuut minderjarige, schenkingen, huwelijk, voogdij, adoptie, erfrecht …), contractenrecht (problemen verhuurder/huurder, protesteren facturen, problemen met telecomoperatoren, gas– of elektriciteit toeleveringsbedrijven, lening, bruikleen, borgstelling …), gerechtelijk recht (beslagrecht, gerechtsdeurwaarder, advocatuur, procedures voor rechtbanken ... ) en schulden (bemiddelingen inzake schulden in het kader van de wet op het Consumentenkrediet, regeling openbare verkopen, contacten met schuldbemiddelaars tijdens de looptijd van de collectieve schuldenregeling … ) de top 4.

sociaal recht strafrecht zakenrecht totaal

40 35 30 familierecht

25

schulden

20

contracten

15

De meest gestelde rechtsvragen hielden verband met familierecht (34%), schulden (32%) en contracten (17%). Problemen in de sfeer van het familierecht/personenrecht zijn de grootste kluif: echtelijke kwesties en de gevolgen ervan, einde samenwoonst, bewindvoering.

gerechtelijk recht

10 5 0 2006

2007

2008

2009

2010

% meest gestelde rechtsvragen 2006 - 2010

35

Schuldhulpverlening De schuldbemiddelingsdienst biedt een uitkomst voor wie eigen inkomsten heeft, maar schulden moet terugbetalen of er niet in slaagt om zijn budget degelijk te beheren. Over het algemeen kan een cliënt reeds worden geholpen met het opstellen van een afbetalingsvoorstel aan de schuldeiser of gerechtsdeurwaarder met een uitstel van betaling of door het opstellen van een eenvoudig afbetalingsplan.

De tandem 3 full-time maatschappelijk werkers/schuldbemiddelaars én de juriste zoekt voor anderen dan weer naar de meest geschikte vorm van schuldbemiddeling. Daarnaast doen een 5-tal maatschappelijk werkers ook aan schuldhulpverlening binnen hun eigen specifiek dienstverleningspakket. Uit het registratiesysteem 2010 constateren we: - een toenemend aantal dossiers schuldhulpverlening (580 tegenover 541 in 2009); - een hoger aantal budgethulpverleningsdossiers zonder schulden (66 versus 9 in 2009); dit mede doordat het aantal budgetbeheerdossiers zonder schulden (basisbudgetbeheer) is toegenomen (50 dossiers in 2009); - een sterke toename van het aantal dossiers enkel budgetbeheer/budgetbegeleiding bij externe aanstelling collectieve schuldenregeling (CSR): 31 dossiers in 2010 waar we in 2009 slecht 5 dossiers telden. Daarnaast leert een bevraging van de maatschappelijk werkers het volgende: -budgetdossiers (met en zonder schulden) nog lopende einde 2010 verdeeld over 9 maatschappelijk werkers: 177; -budgetbegeleiding dossiers (met en zonder schulden): 23; -totaal aantal verwerkte dossiers budgetbeheer: 249 -eenmalige bemiddelingen: 378 (waarvan 170 door juriste); -stopzettingen: 72 (redenen: betaling van de schulden, zonder betaling van schulden, geen samenwerking mogelijk, overstap naar collectieve schuldenregeling, verhuis naar een andere gemeente, ongenoegen toekenning leefgeld, voorlopige bewindvoering, overlijden, einde asielprocedure, overgang naar dienst SHV (schuldhulpverlening), terug zelf in handen nemen budget); -dossiers waarbij schuldbemiddeling kadert in bemiddeling inzake Wet op het consumentenkrediet: 115; -in 47 dossiers gaf de juriste info over de wet collectieve schuldenregeling; -in 30 dossiers werd een aanvraag pro-Deoadvocaat geregeld teneinde het verzoekschrift collectieve schuldenregeling op te stellen. 2010

Totaal

Aantal dossiers

249

BB: lopend per Budgetbegeleiding 31/12 (met en zonder (met en zonder schuld) schuld) BBB 177

23

BB: budgetbeheer BBB: budgetbegeleiding BCS: bemiddeling in het kader van het consumentenkrediet CSR: collectieve schuldenregeling

36

Eenmalige bemiddeling 378

Consumentenrecht BCS 115

Pro Deo CSR (verzoekschrift) 30

Stopzetting

72

dossiers budgetbeheer 300 250

Totaal Dossiers einde 2010 CSR

00 176 119

01 157 96

200

totaal

10

150

lop.dss eind '10

103 140 209 237 264 237 225 169 249

100

CSR

02

72

03

04

05

06

07

08

09

107 175 208 196 165 168 129 177

50 0

-

5

4

5

4

8

14

22

8

28

30

20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10

Jaar

Verloop dossiers budgetbeheer (BB) vanaf 2000 tot 2010 Dossiers budgetbeheer vanaf de start in 2010

Een frappante vaststelling is dat overkreditering een van de pijnpunten is waarmee het OCMW vrijwel dagelijks wordt geconfronteerd. Consumentenkredieten worden aangegaan onder de vorm van een lening of koop op afbetaling, maar ook meer en meer als kredietlijn, al dan niet met een creditcard. Al deze vormen van krediet hebben hun eigen reglementering, die bijzonder technisch is. Bijgevolg is de ondersteuning van de sociale dienst en de dienst schuldhulpverlening binnen het OCMW door een jurist zeker geen overbodige luxe.

De ervaring leert dat schuldhulpverlening een zwaar traject is. Het is evident dat er momenten komen waarop de cliënt het moeilijk heeft. Waar mogelijk kan eenieder rekenen op de steun van de regisseurs schuldhulpverlening. Immers het resultaat is de inspanning steeds meer dan waard en wordt beloond met ’een eindelijk schuldenvrij’...

37

Optimale invulling van de kernopdracht van de ouderenzorg Seniorenzorg Het ouderenbeleid vormt een wezenlijk onderdeel van de OCMW-werking; de zorg voor de senioren is één van de kernopdrachten. Het OCMW van Bilzen beseft ten volle dat het aandeel van de ouderen in onze bevolking alsmaar groter wordt. Vooral de leeftijdsgroep van 80 + zal de komende jaren sterk groeien en net die groep gaat nood hebben aan extra ondersteuning en verzorging. Het OCMW van Bilzen consolideert haar voortrekkersrol in het regisseren van seniorenvoorzieningen. Door de thuiszorgondersteunende vormen van dienstverlening (serviceflats, dagverzorgingscentrum, mantelzorg en thuiszorg) te promoten biedt het OCMW de oudere de mogelijkheid om zolang mogelijk in zijn/haar vertrouwde thuisomgeving te vertoeven. Dringt op een bepaald ogenblik een opname in een rusthuis zich echter op, kan een verblijf in het woon-en zorgcentrum Demerhof of Sint-Martinus voor de senior de juiste (ultieme) beslissing zijn.

Thuiszorg De thuiszorg van het OCMW wordt verzekerd vanuit het seniorenloket ‘de twee’. Dit is een opmerkelijk samenwerkinginitiatief tussen de dienst Welzijn van de stad Bilzen en de thuiszorgdiensten van het OCMW. Gestart in 2006 is ‘de twee’ ondertussen de kinderschoenen ontgroeit en is niet meer weg te denken uit de Bilzerse seniorendienstverlening. De dienst welzijn van de stad legt zich toe op aanvragen voor pensioenen, tegemoetkomingen aan personen met een handicap, fiscale voordelen, aanvragen parkeerkaarten en mindermobielencentrale … Ook in 2010 werden er initiatieven ingericht voor ’Kom op tegen Kanker’ en sleutelde de dienst welzijn verder aan een preventief gezondheidsbeleid. De dienstverlening van het OCMW focust zich op de poetsdienst, de dienst warme maaltijden, de gemeentelijke mantelzorgtoelage, de pedicurebonnen, de klusjesdienst, de aanvraag van verwarmingstoelage voor 60-plussers en de indicatiestelling voor zorgverzekering.

Daarnaast neemt het OCMW in moeilijke thuiszorgsituaties ook de rol van overlegcoördinator thuisgezondheidszorg (TGZ) waar. De functie ’overlegcoördinator thuisgezondheidszorg’ heeft tot doel het multidisciplinair overleg tussen hulpverleners, zorgverleners, mantelzorgers in de thuiszorg en de patiënt op een onafhankelijke (neutrale) wijze te organiseren en te coördineren met als resultaat: de best mogelijke zorg voor de patiënt.

38

In 2010 daalde het aantal cliënten van de poetsdienst. Welgeteld van 155 naar 142. Het aantal extern gefactureerde uren daalde van 15 248 naar 14 733. Onze doelgroep wordt steeds ouder en meer hulpbehoevend met als gevolg dat de senioren vaak overschakelen naar een dienst gezinszorg. Een erkende dienst gezinszorg heeft namelijk een ruimere taakomschrijving zoals poetsen, wassen, strijken, boodschappen doen en koken. De daling van het aantal gepresteerde uren kan bijkomend verklaard worden door het ziekteverzuim binnen de poetsdienst, immers onze helpsters zitten in een hogere leeftijdscategorie. De omzetstijging van de poetsdienst van 66 232 euro naar 72 271 euro vertaalt zich grotendeels in de indexatie van de prijzen, waardoor cliënten in een hogere bijdrageschaal belanden.

2008

2009

2010

2010

Poetsdienst

145

155

142

Mantelzorgtoelage (maandelijks gemiddelde)

334

287

313

Pedicure

20

5

11

pedicure

Klusjesdienst

21

15

20

klusjesdienst

Nieuwe zorgplannen (SIT)

19

22

38

nieuw e zorgplannen

170

179

158

Maaltijden aan huis

poetsdienst mantelzorgtoelage

maaltijden aan huis

Thuiszorgdiensten

In 2010 dienden 70 personen een aanvraag in voor een mantelzorgtoelage. In vergelijking met 2009 is dit een toename met 3 aanvragen. 313 personen kregen maandelijks (gemiddelde) een toelage en 57 dossiers werden stopgezet. In 2009 ontvingen nog 287 mantelzorgers een toelage. De stijging van het aantal gerechtigden is grotendeels toe te schrijven aan de vergrijzing van de bevolking. Aan het uitkeren van een mantelzorgtoelage zijn een aantal voorwaarden verbonden. Zo moet zowel de senior als de mantelzorger in Bilzen gedomicilieerd zijn; dient de zorgbehoevende senior 65 jaar te zijn en moet hij/zij een invaliditeitsscore hebben van minstens 9 punten. De waarderingscijfers worden verleend aan de hand van de zelfredzaamheidscriteria van het Ministerie van Sociale Zaken. Verder moet de senior beschikken over het WIGW- of OMNIO-statuut. Het recht op mantelzorgtoelage vervalt als er aan één of meerdere voorwaarden niet (meer) wordt voldaan.

De vraag naar pedicurebonnen steeg van 5 personen in 2009 naar 11 in 2010. Een mogelijke uitleg voor de toename met 120 % kan gevonden worden in het aantal doorverwijzingen van de verpleegkundigen via het Wit-Gele Kruis.

39

De klusjesdienst is een samenwerking met Natuur– en Landschapsbeheer in Rijkhoven. Het aantal aanvragen steeg dit jaar licht. 20 personen kregen hulp. Het totaal aan gepresteerde uren bedroeg 590 werkuren tegenover 566 in 2009. Een opvallend verschijnsel is dat steeds meer personen eveneens het materiaal (grasmaaier, bosmaaier, kettingzaag …) huren van Natuur– en Landschapsbeheer.

Ook dit jaar kende de dienst warme maaltijden een daling van het aantal geleverde maaltijden. 18 291 tegenover nog 19 610 in 2009. 158 senioren ontvingen een warme maaltijd; in 2009 waren dit er nog 179. De daling is grotendeels toe te schrijven aan de prijsherziening die vorig jaar werd doorgevoerd waardoor de gebruikers een hogere bijdrage betalen en niet in het minst bestaan er op de huidige markt ook goedkopere alternatieven voor maaltijden. De opkomst van de sociale restaurants, dorpsrestaurants, voordelige kant en klare maaltijden in diverse supermarkten zijn geen mis te kennen fenomeen.

2010 werd gekenmerkt door enkele nieuwigheden in de samenwerking binnen de eerstelijnsgezondheidszorg. Zo neemt het OCMW bij moeilijke thuiszorgsituaties de rol van overlegcoördinator waar en dit in de vorm van een multidisciplinair overleg. Sinds 1 januari 2010 bestaan in Limburg 2 SEL’s (Samenwerkingsintitiaf Eerstelijnsgezondheidszorg) namelijk SEL Genk en SEL Hasselt. Deze worden overkoepeld door Listel vzw. De benaming SIT (Samenwerkingsinitiatief Thuisgezondheidszorg) is vervangen door de benaming POP (Plaatselijk Overleg Platform). POP Bilzen-Hoeselt is geografisch onderverdeeld bij SEL Hasselt. Het lokaal overlegplatform wordt gevormd door de plaatselijke zorg– en hulpverleners. Deze personen worden op reguliere basis uitgenodigd voor disciplinaire vormingen en/of informele ontmoetingsmomenten. POP Bilzen-Hoeselt organiseerde in 2010 drie multidisciplinaire vormingen: - “hoe omgaan met mensen die aan zelfmoord denken” door Sabrina Max, suïcide preventiewerking CGG/LITP Hasselt; - “uitgewist”, een monoloog over dementie door Pol Goossen en Jill Mason; - “gezond optimisme” door Irene Vanoppen. Daarnaast heeft elke regio een kernvergadering waarin de eerstelijnszorg– en hulpverleners uit de regio vertegenwoordigd worden; de kernleden vergaderen regelmatig. Indien meer dan twee zorg– of hulpverleners van verschillende disciplines (waaronder steeds een huisarts) en eventueel mantelzorgers rechtstreeks bij de zorg van de patiënt betrokken zijn en de patiënt psychisch of zwaar zorgbehoevend is, wordt daar waar nood is aan een multidisciplinair overleg, een zorgplan opgemaakt. Dit plan ligt ter inzage bij de patiënt en bevat de contactgegevens van de betrokken zorg- of hulpverleners en de mantelzorgers, samen met de taakafspraken.

Het aantal nieuwe zorgplannen is gestegen van 22 in 2009 tot 38 in 2010; een toename met 16 zorgplannen. Momenteel zijn er nog 51 zorgplannen lopende wat het totaal brengt op 89 actieve zorgplannen. In 2010 kwam er ook een wijziging in toekenning van de vergoeding voor de organisator van het overleg: 87,02 euro voor het opstarten van een zorgplan en 43,51 euro voor een vervolgoverleg. In het verleden was hiervoor geen vergoeding voorzien.

40

De Kogge Het dagverzorgingscentrum is een thuiszorgondersteunend initiatief en is bestemd voor bejaarden die nog zelfstandig of met hulp van familie thuis wonen, maar gedurende de dag toch een opvang zoeken. De Kogge wil deze ouderen uit hun sociaal isolement halen en hun ‘psychische vitaminen’ toedienen. Tegelijkertijd wordt de thuisverzorger ontlast van de zware taak die de permanente zorg voor een bejaarde toch wel betekent en kunnen ze op deze wijze één of meerdere dagen per week een rustpauze inlassen. Door dit aanbod aan dagverzorging krijgt de oudere de kans om langer in zijn/haar vertrouwde omgeving zelfstandig te blijven wonen en kan een opname in een woon- en zorgcentrum voorkomen of uitgesteld worden. Aantal deelnemers

Leeftijd

50-59

60-69

70-79

80-89

90-99

2007

2008

2009

2010

2009

3

31

16

14

3

Vrouwen

44

35

35

32

2010

1

5

17

19

5

Mannen

16

18

20

18

Cat. NO

22

11

20

11

Cat. F

38

21

35

30

Cat. NO: weinig of niet hulpbehoevend Cat. F: sterk hulpbehoevend

De Kogge

2007

2008

2009

2010

Aanwezigheidsdagen

3820

3890

3 802

3868

Jongste deelnemer

59

Oudste deelnemer

97

Gemiddelde leeftijd

80

In 2010 werd het dagverzorgingscentrum geconfronteerd met een verzwaring van de hulpvraag. Alhoewel De Kogge een actief stimulerend centrum is - met hier en daar wat praktische beperkingen - moesten er rond de werking moeilijke beslissingen worden genomen. Voor 3 deelnemers ging De Kogge, in samenspraak met de familie, op zoek naar een aangepastere zorgvorm. Het DVC kon zelf deze personen niet meer de geschikte zorg aanbieden en de algemene werking van het centrum dreigde in het gedrang te komen. Naar de 3 ouderen toe was dit ongetwijfeld een emotionele keuze. Nieuwe situaties, problemen en methodes dwingen het DVC om constant alert en gefocust te blijven op waar het centrum dagdagelijks mee bezig is. Zeker niet simpel, mentaal zeer vermoeiend maar toch tracht iedereen er elke dag met de glimlach voor te gaan...

Activiteiten van karnaval tot … ScherpenHeuvel.

41

Serviceflats De Wende De Wende - een sfeervolle residentiële huisvesting in een rustig en groen stukje Bilzen - is gelegen in de onmiddellijke nabijheid van cultureel centrum, zwembad en sportinfrastructuur. Het stadscentrum bevindt zich op een tiental minuutjes wandelen. Het complex bestaande uit twee bouwlagen is met een wandelgang verbonden met het rusthuis Demerhof. Sinds de opening in 1997 waren de 32 wooneenheden van De Wende de enige serviceflats in Bilzen. Deze woonvorm waar de senior ‘beschermd’ zelfstandig woont raakte de afgelopen jaren alsmaar populairder, zelfs in die mate dat de wachttijd voor een flat in De Wende momenteel meer dan 6 jaar bedraagt. Gelukkig werden en worden er bijkomende initiatieven ontwikkeld. Zo kwamen er in april 2010 op het Bilzers grondgebied, meer bepaald in Munsterbilzen nog 30 flats bij. Het project ‘De Shelter’ is een realisatie van de vzw Christelijke Woon– en Zorgentra die in Munsterbilzen ook een rusthuis uitbaten. Om ook aan de gestegen vraag naar aangepaste flats voor senioren te voldoen, startte het OCMW in 2010 met de bouw van 25 extra serviceflats. Het mooie project is gelegen op de hoek Beukenstraat en Eikenlaan. Meer informatie hierover vindt u pagina 46. 2010 De Wende 2010 De Wende

2010 De Wende

Aantal bewoners 34 Aantal vrouwen 25

Aantal mannen 9

Gemiddelde verblijfsduur 6,66 jr Gemiddelde verblijfsduur 7,07 jr

Gemiddelde verblijfsduur 5,54 jr

leeftijd 75,78 jr

leeftijd 77,46 jr

leeftijd 71,11 jr

42

De rusthuizen Positionering binnen het Bilzerse aanbod Via een publicatie in het Belgisch Staatsblad van 16 juli 2010 werd de voorafgaande vergunning verleend voor het wijzigen van de capaciteit van het rusthuis ‘Beversthuis’ in Beverst. Door een uitbreiding met 26 woongelegenheden mag de maximale huisvestingscapaciteit van het rusthuis in de toekomst 79 woongelegenheden bedragen. Openbare rusthuizen

Vzw-rusthuizen

Privé-rusthuizen

totaal

Sint-Martinus

Demerhof

Sint-Jozef

Beversthuis

Ark van Noë

Aantal erkende bedden

31

80

62

53

57

283

Aantal geplande bedden

/

/

27

26

49

102

Aantal erkende en geplande rusthuisbedden in Bilzen (01.01.2010)

De vorige jaren stelden we vast dat de capaciteit in de openbare rusthuizen stagneert en deze van de vzw– en privérusthuizen duidelijk stijgt. In 2006 waren 111 van de 214 erkende bedden zijnde 52 % ondergebracht in één van de twee openbare rusthuizen. In de veronderstelling dat alle geplande bedden in de toekomst ook daadwerkelijk gerealiseerd zijn, dan zullen dit nog slechts 28,8 % rusthuisbedden zijn in een openbaar rusthuis.

Rusthuis Demerhof Sinds het woonzorgdecreet, in voege vanaf 1 januari 2010, wordt de term ‘rusthuis’ vervangen door ‘woonzorgcentrum’ maar in de praktijk worden de twee termen nog door elkaar gebruikt. Het rusthuis Demerhof, gelegen in het groen van de Katteberg, biedt plaats aan 77 residenten. Omdat het nieuwe woon– en zorgcentrum voor een gedeelte in het bestaande rusthuis moet worden ingebouwd, werden in de loop van 2010 enkele kamers opgeofferd. In tegenstelling tot wat men zou kunnen verwachten, merken we de laatste jaren een verhoudingsgewijze toename van de lichtere zorgprofielen (Cat. O + A) tegenover de zwaardere (Cat. C + Cd). Een reden hiervoor is dat personen met een lichter zorgprofiel, maar die niet meer zelfstandig kunnen wonen, steeds moeilijker in een niet-openbaar rusthuis terecht kunnen. Dit om de eenvoudige reden dat de federale financiering (de zogenaamde RIZIV-financiering) voor deze lichtere zorgprofielen minder gunstig is. Vanuit onze maatschappelijke opdracht als OCMW-rusthuis wordt er getracht om zo goed als mogelijk hiervoor een oplossing te vinden.

Zorgprofiel

2006

2007

2008

2009

2010

Cat. 0 + A

37,3

41,1

40,1

43,7

44,1

Cat. B

10,4

13,3

10,0

12,2

12,9

Cat. C + Cd

52,4

45,6

49,8

44,1

43,0

Evolutie aantal ligdagen per zorgprofiel (in %) 2006-2010

43

Op dit ogenblik werken een zeventigtal personeelsleden - ook de technische dienst van het OCMW en de grootkeuken zijn hier gehuisvest - op deze campus. Voor wie echter na 1 januari 2011 in dienst zal komen, verandert er wel wat: het aantal verlofdagen zal worden teruggebracht naar 26 en drie bijkomende feestdagen vallen weg. De Vlaamse Regering wil met deze beslissing, die trouwens geldt voor alle OCMW-rusthuizen, de regeling rond verlof- en feestdagen zoveel mogelijk gelijkschakelen met wat in de privé- en de vzwrusthuizen gebruikelijk is. 2010

Aantal

Gemiddelde verblijfsduur leeftijd

Vrouwen

51

4,84 jr

83,66 jr

Mannen

26

5,7 jr

79,66 jr

Het rusthuis kan naast haar gemotiveerde ploeg personeelsleden ook rekenen op een heel actieve vrijwilligerswerking. Deze groep enthousiastelingen helpt mee om van dit rusthuis en ‘levendig huis’ te maken door talloze activiteiten mee te verzorgen zoals kienen, gymnastiek, helpen in de cafetaria, begeleiden tijdens de vakantie in De Vossemeren, rolstoelen duwen bij diverse uitstappen … Op 23 juni vertrokken twee liftbussen vanuit het Demerhof richting Landgraaf. In de wereldtuinen van Mondo Verde bezochten de senioren ‘heel de wereld’: Italië, China, Japan, Rusland , Spanje … dat op wandelafstand én … in slechts één dag! De uitstap naar Nederland werd bij thuiskomst afgerond met een overheerlijk pastabuffet.

Ho, ho! Merry Christmas! De kerstman op bezoek in het Demerhof. De bewoners van zowel het rusthuis als de serviceflats maakten prachtige stukjes voor hun kerstmarkt. De gezellige kerstmarkt was een onverhoopt succes: zelfgemaakte sjaals, kinderspeelgoed, kerstkaartjes, juweeltjes en nog veel meer werden met veel enthousiasme verkocht.

44

Rusthuis Sint-Martinus Dit bejaardenhuis vormt samen met het rusthuis Demerhof de twee seniorenzorginstellingen van het OCMW. Het tehuis is gevestigd op de 1ste en 2de verdieping van het OCMW aan de Hospitaalstraat 15 in Bilzen en biedt plaats aan 31 bewoners. De residenten worden opgevangen in een gemoedelijke en huiselijke omgeving waarbij het accent vooral ligt op kleinschaligheid. De gemiddelde leeftijd van de bewoners is 85,91 jaar. De gemiddelde leeftijd van de vrouwen bedraagt 87,64 jaar; deze van de mannen 83,19. Ging in 2009 veel aandacht naar de infectiepreventie; dan lag in 2010 de klemtoon op het fixatiebeleid. In een overkoepelende werkgroep van beide rusthuizen werd grondig gebrainstormd over dit thema. In eerste instantie wordt er steeds gekozen voor een fixatiearm beleid. Fixeren (preventiemaatregelen ter voorkoming van ongevallen m.a.w. valincidenten) kan slechts in weloverwogen situaties en is eerder uitzondering dan regel; in alle handelingen moet het vermijden van fixatie op de eerste plaats komen. Vandaar dat bij een risicovolle situatie voldoende alternatieven moeten onderzocht worden vooraleer er wordt overgegaan tot fixatie. In onze filosofie van rationele betrokkenheid bij de bewoner - rusthuis Sint-Martinus wil dicht in relatie treden met de bewoners - is er steeds ruimte voor open communicatie en sfeer tot overleg. Immers de resident de autonomie geven die haar/hem toekomt is een belangrijk uitgangspunt. De procedure rond fixatie werd dan ook altijd kritisch bekeken. De cruciale vraag die steeds moet beantwoord worden is: wat brengt de fixatiemaatregel bij aan de levenskwaliteit van de bejaarde? Vroegtijdige zorgplanning is een bijkomende aanzet tot kwalitatief hoogstaande zorg. Vooraf nadenken over zorgverlening en bespreken wat men wel of niet zou willen, is een basisvoorwaarde en een recht. Ook rond deze ‘vroegtijdige zorgplanning’ gaf de verpleging van het rusthuis Sint-Martinus een eerste aanzet. Tijdens de seniorenmaand maakten de bewoners van rusthuis St.-Martinus een uitstap naar het stadion van KRC Genk. In de voormiddag startte het bezoek aan de ingang van Goalmine. Onze mannen en vrouwen werden met filmpjes, geluiden en foto’s … ondergedompeld in de wereld van het voetbal. Enkelen testten zelfs hun voetbalkennis via een interactieve quiz en praktische proeven zoals ‘penaltytrappen’. Onze bewoners doorstonden de proef met sprekend gemak en haalden graag herinneringen op uit de tijd dat KRC nog bestond uit de clubs Thor Waterschei en Winterslag. In de namiddag volgde een rondleiding doorheen het stadion, de loges, de tribunes, de fitnesszaal, de persruimte en de kleedkamers van de jeugdspelers. De kleedkamer van het 1ste elftal was jammer genoeg verboden terrein! Dit kon de pret evenwel niet drukken maar gaf wel inspiratie tot het maken van een foto van ons eigen elftal...

45

Nieuwbouwprojecten Na enkele jaren van planning, het rond krijgen van allerhande vergunningen alsook de financiering van deze projecten, zag de buitenwereld uiteindelijk een zichtbaar resultaat. Zowel de serviceflats als het woon– en zorgcentrum rezen stilaan uit de grond. Met de bouw van deze twee projecten zet het OCMW haar vernieuwend aanbod aan ouderenvoorzieningen verder.

Bouw van 25 serviceflats In 2009 werd dit project na een algemene wedstrijdoffertevraag toegewezen aan het samenwerkingsverband van architectengroep J. Drieskens & J. Dubois nv en Bouwbedrijf Dethier. Vlaanderen Bouwt vzw (Vlabo) neemt de bouwcoördinatie voor zijn rekening. De stedenbouwkundige vergunning werd afgeleverd op 20 juli 2010 evenwel onder de voorwaarde dat er een archeologische prospectie met ingreep in de bodem diende te gebeuren. Het archeologisch projectbureau ARON bvba uit Sint-Truiden voerde op 10 september 2010 een proefsleuvenonderzoek uit; dit leverde geen archeologische sporen of vondsten op. Bijgevolg stond niets het eigenlijk bouwen nog in de weg en startte de aannemer op 20 september officieel de werken. De uitvoeringstermijn ligt vast op 260 werkdagen. Nog in 2010 werden de grondwerken, de funderingspalen, de rioleringswerken, de kelder en vloerplaat van het gelijkvloers als belangrijkste werken uitgevoerd. Het vroege winterweer met hevige sneeuwval werd echter spelbreker en zorgde ervoor dat er tijdens de hele maand december geen of nauwelijks werkzaamheden op de werf konden plaatsvinden.

Foto 1: proefsleuvenonderzoek Foto 2: nivellering grondwerken Foto 3: betonplaat vloer

46

Woon– en zorgcentrum (WZC) De bouwbegeleiding van dit project ligt in handen van AT Osborne uit Brussel en voor het concept staan de RBDM architecten & adviseurs uit Antwerpen garant. In zitting van 18 maart 2010 besliste de OCMW-raad om het perceel algemene bouwwerken toe te wijzen aan firma Houben nv uit Paal. Als pilootaannemer is deze firma ook verantwoordelijk voor de werfinrichting en coördinatie van de andere (neven)aannemers. Op 17 mei gingen de eigenlijke werken van start. Voor dit project zijn 360 werkdagen voorzien. Vervolgens wordt het woon- en zorgcentrum ingericht en verhuizen de bewoners van de bestaande rusthuizen Sint-Martinus en Demerhof naar deze nieuwe locatie. Daarna zullen nog een aantal kamers in het bestaande gebouw grenzend aan het nieuwe complex worden verbouwd. Met heel dit project is een investeringsbedrag gemoeid van om en bij de 15 000 000 euro. Hiervan wordt 8 400 000 euro gesubsidieerd door VIPA (Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden en LSM (Limburg Sterk Merk). Het resterende bedrag financiert het OCMW met een lening. Het totale project omvat 121 rusthuiswoongelegenheden, waarvan 10 kortverblijf en een dagverzorging met 15 verblijfseenheden. Op 31 augustus besliste LSM tot de uitbetaling van de verhoogde financieringstoelage van 75 000 euro m.b.t. de 10 bijkomende kortverblijf rusthuiswoongelegenheden. De uitgevoerde werken in 2010 waren sterk vergelijkbaar met deze van het serviceflatproject (grondwerken, funderingspalen, kelder …). Het ruwbouwmetselwerk rees al omhoog tot ook in december hier het vroege winterweer de werken stillegde. Onder grote belangstelling vond op 15 november de officiële eerstesteenlegging plaats in aanwezigheid van Vlaams Minister Jo Vandeurzen, OCMW- en gemeenteraadsleden alsook genodigden van diverse instanties.

Toespraak door Minister Jo Vandeurzen bij de eerste steenlegging

47

Technisch facilitaire diensten ICT Een moderne werkplek zonder informatica is ondenkbaar. Om de automatisering up-to-date te houden koos het OCMW ervoor jaarlijks een deel van het informaticapark te vervangen teneinde de kostprijs zo laag mogelijk te houden en toch een goede ICTondersteuning te bieden. Momenteel werkt het merendeel van de pc’s met het besturingssysteem Windows XP met Office 2003 als standaard. Voor de standaardtoepassingen weddeberekening, boekhouding en sociale dienst valt het OCMW terug op de software van de firma Schaubroeck. In 2010 werd bijkomend een ‘weddequerymodule’ aangekocht voor de support van de dienst personeelszaken; dit programma biedt de mogelijkheid een gedegen personeelsbeleid uit te bouwen. Er werden een aantal beamers aangeschaft waardoor vergaderingen en besprekingen nu veel efficiënter gebeuren. Op het ogenblik verloopt het bijzonder comité voor de sociale dienst compleet elektronisch. Er wordt zo bespaard op honderden pagina’s papier, wat uiteraard goed is voor het milieu. Ook de interne opvolging van de ‘teambesprekingen sociale dienst’ is sinds 2010 volledig geautomatiseerd. De procedures en de software hiervoor werden integraal in eigen beheer gemaakt. Het cliëntenregistratiesysteem voor de sociale dienst, ontwikkeld door de systeembeheerder, werd in 2010 aangepast zodat het personeel van het seniorenloket eveneens deze toepassingen kan hanteren. Voorts werd een programma voor het opvolgen van diverse tewerkstellingsdossiers uitgewerkt. In het kader van de toekomstige samenwerking stad Bilzen/OCMW-Bilzen werden de perspectieven onderzocht op welke wijze een samenwerking kan opgezet worden; niet alleen op het vlak van computers maar ook op het vlak van telecommunicatie in het algemeen. In de actuele situatie zijn er twee externe locaties (seniorenloket ‘de twee’ en rusthuis Demerhof) direct verbonden met het OCMW via Belgacom.

Keuken De grootkeuken van het OCMW, gehuisvest in het rusthuis Demerhof, bereidt de maaltijden voor de twee OCMW-rusthuizen en de thuiszorgdienst ‘warme maaltijden aan huis’. Kleine bestelwagentjes, uitgerust met warmtekasten, bedelen de warme maaltijden aan huis. Daarnaast levert de grootkeuken ook de broodmaaltijden van het Medisch Centrum AZ Vesalius in Bilzen. Het is natuurlijk evident dat rond heel het ‘eetgebeuren’ strikt wordt toegezien op hygiëne en voedselveiligheid. In 2010 produceerde de keuken 46 038 dagmaaltijden. 18 291 maaltijden werden geleverd voor de thuiszorgdienst; hiervan waren 7 334 dieetmaaltijden en 10 957 gewone maaltijden (soep, hoofdschotel en dessert).

48

2007

2008

2009

2010

17 121

17 346

19 610

18 291

2 993

4 163

0*

0*

20 054

21 509

19 610

18 291

8 824

9 464

8 628

8 048

Maaltijden rusthuis Demerhof RVT

15 324

15 309

15 194

15 034

Maaltijden rusthuis Demerhof ROB

12 373

12 167

12 444

12 019

Subtotaal rusthuis Demerhof

27 697

27 476

27 638

27 053

9 700

10 019

10 218

10 020

Warme maaltijden OCMW Warme maaltijden serviceflats Totaal warme maaltijden via thuiszorgdienst 44 % van warme maaltijden via thuiszorg

Maaltijden rusthuis Sint-Martinus RVT Maaltijden rusthuis Sint-Martinus ROB

1 291

943

803

917

Subtotaal rusthuis Sint-Martinus

11 991

10 962

11 021

10 937

Totaal voor rusthuizen

38 688

38 438

38 659

37 990

Totaal dagmaaltijden

47 512

47 902

47 287

46 038

Het begrip ‘dagmaaltijd’ werd gecreëerd om de gegevens op een juiste wijze met elkaar te vergelijken. In de cijfers van het rusthuis zitten zowel het ontbijt, middagmaal als avondmaal. De aantallen bij elkaar optellen zou een verkeerd beeld weergeven. Daarom werd aan elke maaltijd een gewicht toegekend: ontbijt (22 %), middagmaal (44 %) en avondmaal (34 %). De som van de dagmaaltijden wordt bekomen door het aantal van de rusthuizen op te tellen bij de 44 % warme maaltijden bezorgd via de thuiszorgdienst. (*) Het cijfer van de warme maaltijden serviceflats zit vanaf 2009 vervat in het totale cijfer warme maaltijden OCMW.

Technische dienst De technische dienst van het OCMW heeft het rusthuis Demerhof als uitvalsbasis. Dit team staat in voor de technische ondersteuning van het OCMW-patrimonium met name site ‘De Ganshof’, de rusthuizen Demerhof en Sint-Martinus, het dagverzorgingscentrum ‘De Kogge’ alsook de woningen in eigendom (Meershoven 76 - Beukenstraat 15) en in huur. Daarnaast staat de technische ploeg ook in voor het groenbeheer van de gebouwen en het wagenpark van het OCMW. 2010 was voor de technische dienst een hectisch jaar. Verklaring hiervoor ligt grotendeels bij de twee nieuwbouwprojecten WZC en de 25 serviceflats die een nauwe betrokkenheid vereisten in zowel de opvolging van diverse werf– en coördinatievergaderingen alsook in bijkomende technische interventies.

Groenonderhoud woningen OCMW

Vervanging brandblusapparaten Verplaatsen elektrische bekabeling voor WZC

49

CONTACTADRESSEN

OCMW BILZEN

Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 51 94 90

SOCIALE DIENST INDIVIDUELE HULPVERLENING

Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 51 94 80 089 51 91 32

SENIORENLOKET ‘DE TWEE’

Kloosterstraat 2

3740 BILZEN

089 51 92 82 089 51 92 83

DAGVERZORGINGSCENTRUM ‘DE KOGGE’ Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 51 94 75

RUSTHUIS SINT-MARTINUS

Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 51 94 98

RUSTHUIS DEMERHOF

Eikenlaan 20

3740 BILZEN

089 51 94 00

SERVICEFLATS DE WENDE

Eikenlaan 22

3740 BILZEN

089 51 94 00

KOMPJOETERAAI (openbare computerruimte)

Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 51 94 18

MC AZ VESALIUS BILZEN

Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 41 01 11

ACTIVITEITENCENTRUM

Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 50 36 73

SVK HOUTVAST VZW

Hospitaalstraat 15

3740 BILZEN

089 24 38 32

____________________________________________________________________________________________________________________________ OCMW Bilzen, Hospitaalstraat 15, 3740 Bilzen 089 51 94 90 www.ocmwbilzen.be [email protected]