Wees elkaar te groen af

Nieuwsberichten voor spaarders van de ASN Bank, april 2010

Weerman Reinier van den Berg:

‘Wees elkaar te groen af’

Alles over de ASN Bankrekening

ASN SERVICE ASN Bank Postbus 30502 2500 GM Den Haag telefoon 070-356 93 33 fax 070-361 79 48 www.asnbank.nl [email protected] ASN Informatielijn (gratis) 0800 - 03 80 ASN Saldo- en overboeklijn (lokaal tarief) 0900 - 02 80

Foto: Josje Deekens

De ASN Bank wil de duurzaamheid van de samenleving bevorderen en laat zich in haar economisch handelen daardoor leiden.

COLUMN

Stilstaan bij vrijheid innenkort vieren we voor de 65ste keer de bevrijding van Nederland. Als bestuurslid van het Nationaal Comité 4 en 5 mei ben ik daar persoonlijk bij betrokken. Vrijheid lijkt in Nederland vanzelfsprekend, maar is dat lang niet voor iedereen. En wereldwijd heerst er nog veel oorlog en onderdrukking. De herdenking en viering van 4 en 5 mei zijn elk jaar weer momenten om je te realiseren dat vrijheid een kostbaar goed is. Vrijheid is van iedereen en voor iedereen. Ik ben ervan overtuigd dat we er allemaal verantwoordelijk voor zijn dat vrijheid behouden blijft en werkelijkheid wordt voor mensen wereldwijd. Ongeacht tot welke bevolkingsgroep je behoort, welke godsdienst of levensovertuiging je hebt, en welke persoonlijke keuzes je maakt. Je bereikt vrijheid alleen als je solidair bent met mensen en ze respecteert zoals ze zijn. Anders gezegd, als je anderen de vrijheid geeft om anders te zijn dan jezelf. Hierin sluiten mijn persoonlijke overtuigingen nauw aan op het mensenrechtenbeleid van de ASN Bank. Hoe brengen we met ons allen de vrijheid nu echt dichterbij? Die vraag legt het Nationaal Comité dit jaar voor aan iedereen in Nederland. Dat doen we door in de weken voor 5 mei de Trein van de Vrijheid door Nederland te laten rijden. Misschien bent u de rood-wit-blauwe trein tegengekomen. Het doel van de trein is mensen te laten stilstaan bij vrijheid en te laten nadenken over hoe we vrijheid wereldwijd echt dichterbij kunnen brengen. Meer informatie vindt u op www.stilstaanbijvrijheid.nl. Ik wens u een inspirerende 4 en 5 mei-viering toe!

B

Ewoud Goudswaard

De column wordt afwisselend geschreven door algemeen directeur Ewoud Goudswaard en directeur Jeroen Jansen.

2

april 2010

COLOFON Spaarmotief is een uitgave voor de klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Deze editie is voor spaarders van de ASN Bank. Redactie ASN Bank: Marianne Bodenstaff en Lucy Alijk [email protected] www.asnbank.nl/spaarmotief Journalistieke productie: Maters & Hermsen Journalistiek, Leiden Ontwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag Foto cover: Josje Deekens, Den Haag Druk: Drukkerij Artoos, Rijswijk April 2010 © 2010 ASN Bank

Materiaal: Cocoon

S TO R T € 2 5 0 0 O F O P E N E E N N I E U W E R E K E N I N G

O N T VA N G DV D E A R T H C A D E AU

ASN-klanten bekijken sparen van een andere kant Actie wegens succes verlengd Dvd cadeau bij ASN Ideaalsparen en ASN Méérsparen e medewerkers van de postkamer van de ASN Bank hebben hun handen vol. De dvd-actie Earth is zo’n succes dat zij dagelijks honderden dvd’s kunnen verzenden. Aan even zoveel mensen die, zoals de advertentie het verwoordt, ‘sparen van een andere kant bekijken’. Want wie spaart bij de ASN Bank doet dat om méér dan de rente. U spaart bij ons met hart voor mens en dier, natuur en milieu. En toch ook met een prima rente, van momenteel 2,5%* op ASN Ideaalsparen en ASN Méérsparen**. Wegens dit succes hebben wij de actie verlengd tot 1 juli a.s. Als u vóór die datum een rekening ASN Ideaalsparen

D

of ASN Méérsparen opent, ontvangt u de dvd Earth cadeau. Heeft u al een van deze rekeningen? Dan ontvangt u de dvd als u daar € 2500 of meer op stort vanaf uw betaalrekening. Tijdens de actieperiode mag u onbeperkt bijstorten op ASN Ideaalsparen! Waarschijnlijk bent u onze advertentie met de ijsbeer van Earth inmiddels tegengekomen in bushokjes, op stations of in advertenties. Ook voeren wij campagne met onze thema’s mensenrechten, klimaat, dierenwelzijn en straatkinderen. Want hoe meer wij groeien, des te meer geld wij kunnen investeren in de duurzame wereld van morgen. Bijvoorbeeld in wind- en zonne-energie,

gezondheidszorg, overheden met een goed mensenrechten- en milieubeleid, waterschappen, woningbouw en onderwijs. Doet u mee? Dan helpt u die prachtige aarde, die de dvd Earth zo indrukwekkend laat zien, te behouden. *Rente per 25 januari 2010; wijzigingen voorbehouden. **Bij een tegoed vanaf € 10.000.

LEES VERDER

Wilt u een spaarrekening openen? Dat kan direct op onze website, www.asnbank.nl > Sparen > Spaarvormen. Of stuur de kaart uit het hart van Spaarmotief op.

DE ACTIE IN HET KOR T Verlengde actieperiode: 22 februari t/m 30 juni 2010. Open een nieuwe rekening ASN Ideaalsparen of ASN Méérsparen. Of stort in één keer € 2500 of meer op uw bestaande rekening ASN Ideaalsparen of ASN Méérsparen vanaf uw betaalrekening. Dan ontvangt u gratis de dvd Earth (maximaal één dvd per adres). Tijdens de actieperiode mag u onbeperkt extra inleggen op ASN Ideaalsparen. Dat geldt ook wanneer u al eens gebruik heeft gemaakt van de eenmalige extra inleg van maximaal € 10.000. Deze dvd-actie geldt niet in combinatie met andere acties.

april 2010

3

Jubileumfeest! e ASN Bank bestaat een halve eeuw. In die vijftig jaar werd onze keuze voor duurzaamheid beloond met een prachtige groei. Dat willen we graag vieren met iedereen die heeft bijgedragen aan dit succes. Daarom nodigen wij klanten, relaties, (maatschappelijke) partners en medewerkers van harte uit voor ons jubileumfeest. Dit vindt plaats op zaterdag 5 juni a.s. in een sfeervolle locatie nabij Utrecht. Het wordt een feestelijke, gezellige en informatieve dag, met workshops, lezingen, discussies en natuurlijk lekkere hapjes en drankjes. Wij nodigen u, uw partner en kinderen (in totaal maximaal vier personen) van harte uit voor ons jubileumfeest. Er is geen kinderopvang, maar kinderen kunnen wel deelnemen aan enkele programma-onderdelen, onder begeleiding van hun ouders.

D

U kunt zich als volgt opgeven: via een e-mail aan [email protected]; of via een brief aan de ASN Bank, antwoordnummer 1188, 2501 WB Den Haag; onder vermelding van uw naam, adres en woonplaats en eventueel het aantal en de leeftijd van de kinderen die u vergezellen. Wij verwachten veel belangstelling; reageer dus snel. Doordat de capaciteit beperkt is, kunnen we helaas niet al onze klanten en relaties ontvangen. Daarom behandelen we aanmeldingen in volgorde van binnenkomst. Wanneer u in aanmerking komt voor kaarten, ontvangt u deze rond half mei.

ASN NIEUWS

De Groene Zaak van start p 11 februari 2010 ging De Groene Zaak van start. Staatssecretaris Frank Heemskerk van Economische Zaken ontving symbolisch de eerste visitekaart van De Groene Zaak uit handen van voorzitter Roger van Boxtel. De Groene Zaak is een nieuwe vereniging van ondernemingen in Nederland met een gezamenlijke ambitie: zij willen de Nederlandse economie sneller duurzaam maken. De Groene Zaak richt zich in de eerste plaats op de politiek en de overheid. De vereniging wil dat wet- en regelgeving wordt aangepast om ondernemers beter in staat te stellen duurzame diensten en producten te ontwikkelen. Inmiddels hebben bijna vijftig bedrijven zich aangesloten bij dit initiatief en hun aantal neemt toe. De ASN Bank is als een van de Founding Partners nauw betrokken bij De Groene Zaak. In de oprichtingsfase hebben wij dit initiatief ondersteund met advies en bijdragen op het gebied van duurzaamheidsbeleid en communicatie. Meer informatie vindt u op www.degroenezaak.com.

O

4

april 2010

Groei als nooit tevoren e ASN Bank is nog nooit zo hard gegroeid als in 2009. Gemeten naar het aantal nieuwe klanten: 61 duizend. Nieuwe en bestaande klanten vertrouwden ons ruim € 1,5 miljard aan nieuw vermogen toe. Daardoor hebben we nu ruim € 7,5 miljard vermogen onder beheer. Dat geld draagt bij aan het realiseren van een duurzame samenleving, want wij beleggen en investeren het met respect voor mens en dier, klimaat en natuur. Zo investeerden we in 2009 meer dan ooit in duurzame energie. Nog meer goed nieuws voor het klimaat: de CO2-uitstoot van onze aandelenbeleggingsfondsen daalde in 2009 verder, zodat zij nu ruim voldoen aan de Kyoto-doelstelling. Wij vullen onze duurzame rol ook in door – samen met klanten – onze maatschappelijke partners te steunen. Als u dat wilt, kunt u uw spaarrente rechtstreeks aan een goed doel schenken. Via ASN Méérsparen en ASN Jeugdsparen steunen wij uit eigen middelen organisaties die zich inzetten voor (straat)kinderen. En via de ASN Foundation doen wij schenkingen aan projecten die mens en natuur ten goede komen. Uw renteschenkingen en onze maatschappelijke bijdragen bedroegen in 2009 samen bijna € 2 miljoen.

D

L E E S VE RDE R

Meer informatie vindt u in het ASN Bank Jaarverslag 2009. U kunt dit downloaden van of inkijken via www.asnbank.nl. Of de papieren versie aanvragen via de informatiekaart in het hart van Spaarmotief.

Klimaatvriendelijk beleggen W

Komt u op onze cover? n juli verschijnt er een speciaal nummer van Spaarmotief, dat helemaal is gewijd aan het vijftigjarige bestaan van de ASN Bank. Wij nodigen iedereen die heeft bijgedragen aan ons succes, dus ook u, uit om op de cover te komen staan. We maken een collage van zoveel mogelijk portretfoto’s van klanten, medewerkers en relaties van onze bank. Wilt u meedoen? Mail uw portretfoto dan naar [email protected] en wie weet herkent u zich de volgende keer op de cover!

I

ilt u beleggen in financieel gezonde bedrijven die rekening houden met mens en milieu, zonder dat u daarmee het klimaat te zeer belast? Dan is het interessant te weten dat het ASN Aandelenfonds per 1 juli a.s. hiermee een nieuwe stap zet. Tot nu toe werd bij de selectie van ondernemingen al rekening gehouden met de CO2-uitstoot. Maar vanaf 1 juli gaat de CO2 -uitstoot ook bepalen welk belang het fonds in een bedrijf neemt. Als een duurzaam bedrijf niet zo CO2-efficiënt is, gaat het fonds er minder in beleggen. Daarentegen zullen bedrijven die weinig CO2 uitstoten, een groter deel van de portefeuille gaan uitmaken. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit geen negatieve gevolgen heeft voor het rendement. Het risico van het fonds neemt zelfs iets af doordat de portefeuille evenwichtiger wordt gespreid. Daarmee is het ASN Aandelenfonds het eerste fonds in Nederland dat beleggers in staat stelt hun verantwoordelijkheid voor het klimaat te nemen. En dat CO2-efficiënte bedrijven beloont door er meer in te beleggen. Meer informatie vindt u op www.asnbank.nl.

april 2010

5

Foto: Josje Deekens

Duurzaam Dilemma:

Naar een groene economie door belonen of straffen? In de rubriek Duurzaam Dilemma beschrijven we maatschappelijke vraagstukken waarmee we allemaal te maken hebben. Bent u voor of tegen, of heeft u uw mening nog niet gevormd? De ASN Bank onderbouwt haar eigen keuze en vraagt andere organisaties naar hun mening.

E

gevangen vis, maar de prijs daarvan is hoger dan van niet-duurzame vis. Hetzelfde geldt voor biologische voeding. Zolang biologische producten aanzienlijk duurder zijn dan nietbiologische producten, zal de verkoop beperkt blijven. De consument krijgt dus geen beloning voor het kopen van biologische voeding, maar ondervindt juist belemmering.

Neem bijvoorbeeld duurzame vis. Duurzame visserij is een belangrijk antwoord op problemen van overbevissing en bijvangst. De meeste mensen eten waarschijnlijk het liefst duurzaam

Een ander voorbeeld dat dit dilemma illustreert, is de energiemarkt. Voor bedrijven geldt op dit moment: hoe hoger het verbruik, hoe minder belasting zij betalen. Kort door de bocht gezegd: de overheid beloont bedrijven voor vervuiling. De motivatie om zuinig met energie om te gaan ontbreekt daardoor. Huishoudens in Nederland betalen juist relatief veel per verbruikte eenheid, terwijl zij aanzienlijk minder stroom gebruiken. Voor

en groene economie is een economie waarin ‘schone’ en duurzame producten goedkoper zijn dan vervuilende producten. In de groene economie betaalt de vervuiler, terwijl vandaag de dag de samenleving vaak de kosten van vervuiling draagt. Het idee van de groene economie brengt daardoor diverse dilemma’s met zich mee.

6

april 2010

VOOR DE WERELD VAN MORGEN huishoudens die bewust omgaan met energie, is er nauwelijks een beloning. Nu er vier nieuwe kolencentrales in aanbouw zijn, is een oplossing noodzakelijk. De energieprijs voor de grijze stroom die zij opwekken, is lager dan die van groene stroom. Maar de samenleving draait op voor de negatieve effecten van deze stroom op het klimaat en op de volksgezondheid. Hoe bereik je nu dat consumenten gaan kiezen voor schoon en duurzaam in plaats van voor vervuilend? Straf je vervuilers, of beloon je ze juist als ze hun gedrag verbeteren?

Wat vindt de ASN Bank? Een belangrijk uitgangspunt voor de ASN Bank is rechtvaardigheid: een eerlijke verdeling van kosten en opbrengsten. Het is niet rechtvaardig als westerse landen de zeeën leegvissen, waardoor arme landen en toekomstige generaties bijna geen vis meer hebben. En als rijke landen profiteren van goedkope fossiele energie, zonder de kosten van de opwarming van de aarde te dragen. Om wel tot een eerlijke verdeling te komen, moeten we bijvoorbeeld op een andere manier gaan vissen en energie opwekken. Een eerlijker verdeling van de kosten en baten kan daarbij een belangrijk hulpmiddel zijn. En dat is geen kwestie van belonen of straffen.

Wat vindt Greenpeace? Greenpeace wil dat het mensen gemakkelijk wordt gemaakt voor schone oplossingen te kiezen. Als je vervuiling meetelt in de prijs, worden vervuilende producten duurder. Dan loont het om te kiezen voor schone producten. Wanneer de consument meebetaalt aan vervuiling, wordt bijvoorbeeld groene stroom goedkoper dan kolenstroom. Dat geldt ook voor biologische producten, duurzaam hout en milieuvriendelijke apparaten. Zo’n groene economie biedt het bedrijfsleven geweldige kansen om bijvoorbeeld windparken te bouwen en te investeren in duurzame productiemethodes – met als gevolg meer banen en een schoon milieu. Maar dat komt pas echt van de grond als schone producten goedkoper worden dan ‘vuile’. Wat vindt Eneco? Consumenten kunnen al kiezen voor groene stroom zonder dat het hun extra geld kost. Stroom van windmolens, zonnepanelen en biomassacentrales is even duur als traditioneel opgewekte stroom. Dat komt doordat de overheid het gebruik van groene stroom subsidieert. Zij kan ook besluiten juist vervuilende stroom te belasten door de gebruikers te laten betalen voor hun CO2-uitstoot. Volgens Eneco gaat dat uiteindelijk wel gebeuren. Bovendien ziet Eneco gelukkig steeds meer bedrijven die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen door te kiezen voor duurzame, decentrale oplossingen, bijvoorbeeld efficiënte warmtekrachtkoppeling en eigen windmolens. Eneco gelooft in zulke decentrale, duurzame energie-opwekking, dichtbij woningen en bedrijven. Wat vindt u? De discussie gaat verder op www.voordewereldvanmorgen.nl/dilemma. Wij zijn benieuwd wat u ervan vindt.

Laat uw stem horen op Voor de Wereld van Morgen.nl. Drie acties om aan mee te doen. 1. Discussieert u mee? Elke maand discussiëren we op Voor de Wereld van Morgen over een stelling. Is deze waar of niet waar? Deze maand: Film en nieuwe media dragen bij aan verbetering van de mensenrechten. Ga naar: voordewereldvanmorgen.nl/ waarofnietwaar

2. Bloggers gezocht Bent u een betrokken wereldburger met een frisse blik op duurzaamheid en wilt u onze community informeren over de laatste duurzame trends, ontwikkelingen of innovatie? Mail dan naar [email protected] en meld u aan.

3. Win het boek ‘Beelden van Birma’ In het boek ‘Beelden van Birma, het land waar de klok achteruit loopt’ doet reisfotograaf en schrijver Peter de Ruiter verslag van zijn ontmoeting met een land dat sinds 1962 met harde hand bestuurd wordt door een dictatoriaal bewind. Reizen naar Birma is omstreden. Helpt u de bevolking of steunt u er juist het regime mee? Reageer op de blog of stuur uw mening naar [email protected] en maak kans op dit bijzondere boek.

LEES VERDER

OVER VOOR DE WERELD VAN MORGEN Voor de Wereld van Morgen is het platform van de ASN Bank voor duurzame doeners. Iedereen die in actie wil komen voor de wereld van morgen kan terecht op de site. U vindt er acties, blogs en projecten. De deelnemers discussiëren, delen informatie en leggen contacten. Samen werken we aan een duurzame en betrokken samenleving. Doet u mee? Ga naar www.voordewereldvanmorgen.nl

april 2010

7

Weerman Reinier van den Berg:

‘Zonnepanelen op de daken van alle kerken’ Reinier van den Berg is een weerman met een missie. Met dezelfde ijver waarmee hij RTL-kijkers waarschuwt voor gladheid en ijzel, reist hij stad en land af om zijn ‘duurzame boodschap’ uit te dragen. ‘Mijn slogan: we moeten elkaar te groen af zijn.’

J

e bent al bijna 25 jaar weerman. Wordt het niet saai om voor de zoveelste keer nachtvorst te voorspellen?

‘Welnee. Verveling is ondenkbaar in de wereld van het weer. Het weer valt nooit in herhaling. Ieder seizoen is uniek, elke maand begint als een open boek. Ik heb gisteren aan honderdduizenden kijkers verteld dat de zon gaat schijnen. Het eerste wat ik dan doe bij het wakker worden: naar buiten kijken, zat ik goed?’

Zou je wel eens ergens anders weerman willen zijn? ‘Nederland is een interessant weerland, zo aan de rand van het continent. Maar als ik mocht kiezen, dan toch de Verenigde Staten, met al zijn extremiteiten. In de zomer enorme hittegolven, in de winter vorstuitbraken met poolluchten, in het voorjaar tornado’s. En de herfst is het seizoen van de cyclonen. De VS zijn een walhalla voor de meteoroloog.’

Wat merk jij als meteoroloog van klimaatverandering? ‘Klimaatverandering speelt zich af op langere termijn. Om die verandering hard te maken, heb je statistieken nodig. Moet je temperatuurmetingen over langere periodes bestuderen. Het is in elk geval niet verstandig om je blind te staren op een koude winter in een deel van Europa en de VS. Want terwijl wij die lange winter hadden, was het in veel andere gebieden juist extreem warm. Bijvoorbeeld in Canada en in Groenland. Kwetsbare gebieden waar de temperatuurstijging al zichtbare, zorgwekkende gevolgen heeft. Eén zwaluw maakt nog geen zomer. En een of twee koude winters in Nederland betekenen allerminst dat de aarde niet opwarmt. Het Nederlandse weer is de afgelopen decennia heel duidelijk veranderd.’

8

april 2010

Wanneer werd voor jou duidelijk dat er iets aan de hand is met het klimaat? ‘Toen ik in de jaren tachtig milieukunde studeerde, ging het vooral over luchtverontreiniging. Smog, zure regen, het gat in de ozonlaag. Maar in de loop van de jaren negentig werden de gevolgen van het broeikaseffect steeds duidelijker. In die periode begon ik ook met lezingen getiteld ‘Palmbomen of pinguïns?’ Met andere woorden: krijgen we een nieuwe ijstijd of wordt het juist warmer? Er was iets verontrustends aan de hand met het klimaat en ik vond dat mensen dat moesten weten.’

‘Klimaatsceptici’ beweren dat de aarde afkoelt in plaats van opwarmt... ‘Netjes uitgedrukt: lariekoek en extreem naïef. Onlangs is een interessant experiment uitgevoerd. Vier gerenommeerde wiskundige instituten kregen een berg statistische data voorgeschoteld zonder te weten waarnaar de getalletjes verwezen. Onafhankelijk van elkaar kwamen ze tot de conclusie: hier is sprake van een sterk stijgende trend. Toen pas werd onthuld dat het ging om de wereldwijde temperatuurgegevens over de afgelopen decennia. Sceptici zeggen bijvoorbeeld: 1998 was het warmste jaar tot nu toe, maar daarna werd het weer kouder. Dat klopt ook wel, maar je moet oppassen als je het vergrootglas alleen op het laatste stukje van de grafiek legt. Er zijn altijd schommelingen van jaar tot jaar, maar de trend op de lange termijn is duidelijk: het wordt warmer. En snel ook.’

Wat te denken van de foutieve conclusies die onlangs opdoken in een rapport van het klimaatpanel? Dat soort zaken brengt veel mensen aan het twijfelen. ‘Het is onontkoombaar dat in duizenden pagina’s

>

Foto’s: Josje Deekens

‘Eén zwaluw maakt nog geen zomer. En een of twee koude winters in Nederland betekenen allerminst dat de aarde niet opwarmt’ april 2010

9

extra broeikasgassen vrijkomen. Kortom, dat standpunt van de PVV: ze zitten ernaast en ik hoop dat ze dat op enig moment ook ruiterlijk toegeven.’

Kunnen we de opwarming nog wel tot staan brengen?

WIE IS REINIER VAN DEN BERG? Reinier van den Berg (1962) is al bijna 25 jaar actief als meteoroloog voor Meteo Consult. Hij verwierf vooral bekendheid als televisieweerman voor RTL4. Daarnaast presenteerde hij het wetenschapsprogramma ‘Galileo’ (EO). Van den Berg schreef over zijn bekering tot het christendom het boek ‘In hogere sferen’ (2001). In deze biografie komt ook zijn andere grote passie aan de orde: jagen op tornado’s. In zijn vrije tijd geeft hij presentaties over het klimaatprobleem en de oplossingen daarvoor. Ook maakt hij televisieprogramma’s met een ‘groene opdracht’.

dikke rapporten, samengesteld door honderden wetenschappers, foutjes voorkomen. Maar het is een kwalijke zaak dat wetenschappers ervan worden beschuldigd met opzet gegevens te manipuleren. Toegegeven, het internationale klimaatpanel heeft een paar slordige fouten gemaakt. Maar dat betekent niet dat opwarming door de mens zich niet snel voltrekt. Dat kunnen we haarscherp en van dag tot dag volgen. Als sceptici de metingen van temperatuur, zeespiegel of ijs wantrouwen, laat ze dan zelf met betrouwbare en verifieerbare methoden, statistieken en modellen komen. Die zijn tot op de dag van vandaag nog nooit getoond.’

De PVV van Geert Wilders heeft als officieel standpunt dat de temperatuurstijging niet door menselijk ingrijpen komt. ‘Wetenschappelijk gezien hebben we daar een stevige noot te kraken. Want inderdaad, klimaatverandering is zo oud als de aarde. Toch ben ik er zeker van dat deze opwarming wordt veroorzaakt door de mens. Waarom? Omdat we tegenwoordig over uiterst nauwkeurige computermodellen beschikken waarmee we kunnen achterhalen welke invloeden klimaatverandering “forceren”. Invloeden zoals de zon, vulkanen en golfstromen. Maar ook: de concentratie van gassen in de atmosfeer die hoofdzakelijk is toegenomen door menselijk ingrijpen. Die laatste factor verklaart exact de temperatuurstijging van de afgelopen dertig jaar. Wél heeft die temperatuurstijging allerlei kettingreacties in de natuur tot gevolg die de opwarming versnellen. Bijvoorbeeld het smelten van toendra-ijs, waardoor

10

april 2010

‘Stoppen wordt heel lastig. Maar we hebben op zijn minst de plicht om de boel af te remmen. Heel simpel, door bij jezelf thuis te beginnen. Met spaarlampen, apparaten uitzetten in plaats van stand-by, kiezen voor groene stroom, wat minder vlees eten, de auto eens laten staan, enzovoort. Het zijn kleine dingen, maar elk CO2-molecuul dat we daardoor niet in de atmosfeer brengen, is er toch één. Mijn slogan is daarom al jaren “wees elkaar te groen af”. Dat geldt voor individuen, maar zeker ook voor politieke partijen en bedrijven. Zelf vind ik het helemaal niet erg als bedrijven geld verdienen met het promoten van een zuiniger leven. Laat een fabrikant van elektrische auto’s maar miljonair worden. Prima, ik gun het hem, want hij is wel degene die het voor elkaar krijgt.’

Wat hoop je te bereiken met je spreekbeurten over klimaatverandering? ‘Dat mensen hun gedrag veranderen. Soms lukt dat. Laatst hield ik mijn verhaal voor de Christelijke Hogeschool Ede. Kreeg ik diezelfde dag nog een mailtje van een van de toehoorders dat ze met een groepje een rondje door de school hadden gemaakt om alle beeldschermen en tl-buizen uit te zetten die onnodig aanstonden. Ze hadden een optelsom gemaakt hoeveel ze daarmee op jaarbasis konden besparen. Dat ging om duizenden euro’s. Dan denk ik: met één uur praten kun je dus al kilotonnen aan CO2 besparen.’

Waaruit put je inspiratie om je in te zetten voor duurzaamheid? ‘Deels uit mijn geloof. Ik geloof in een God die alles geschapen heeft. Daarom vind ik dat je de schepping moet verzorgen alsof je een goede hovenier bent, geen botte figuur die met een kettingzaag en tractor tekeer gaat. Want dat is wat wij nu doen. Ik vind het zelf heel Bijbels om een en ander met elkaar te combineren. Om dezelfde reden vind ik ook dat de kerk nadrukkelijker stelling moet nemen in de duurzaamheidsdiscussie. Ik pleit er al jaren voor dat alle Nederlandse kerken hun daken bekleden met zonnepanelen. Een prachtig symbool en nog goed voor het milieu ook.’

Investeren in Belgische zonne-energie

E

en zee van veertigduizend vierkante meter aan zonnecellen. Goed om een klein dorp – zevenhonderd huishoudens – van stroom te voorzien. En dat zonder horizonvervuiling, CO2-uitstoot en geluidsoverlast. In Nederland kan het niet, in België wel. Dat bewijst onder andere het project Willebroek. Willebroek is een logistiek centrum tussen Antwerpen en Brussel, waarvan het dak eind vorig jaar werd volgebouwd met zonnepanelen. Gemiddeld voorziet het pand daarmee volledig in het eigen energieverbruik: op een zonnige dag wordt het elektriciteitsoverschot opgeslagen in het openbare net; is er ‘s winters meer energie nodig dan de panelen leveren, dan wordt het tekort hieruit aangevuld. Over hun gehele levenscyclus hebben deze panelen een hoog CO2-rendement: de energetische terugverdientijd – de tijd die het kost om het energieverbruik dat nodig is voor ontwikkeling en productie terug te verdienen – is zo’n twee tot drie jaar; daarna leveren ze 25 jaar lang energie op. Daarmee zijn ze nog aantrekkelijker dan andere ‘schone’ energiebronnen als windturbines. Die gaan, na een jaar terugverdientijd, vijftien tot twintig jaar mee, maar hebben wel tussentijdse revisie nodig. ‘Een enorm potentieel. Theoretisch kan de zon voorzien in de wereldwijde energiebehoefte,’ vertelt Mark Roesink, die namens de ASN Bank investeert in schone energie.

PROJECTEN: Willebroek en Belfuture 2 FINANCIERINGSBEDRAGEN: 7,75 en 10,8 miljoen euro

Subsidietombola De zonnecellen in Willebroek

Foto: Bas Beentjes / Hollandse Hoogte

Foto’s: Josje Deekens

Sinds de Nederlandse subsidieregeling voor zonne-energie implodeerde, wijken ontwikkelaars noodgedwongen uit naar België. Daar loont het nog wel de moeite om te investeren in grote projecten. ‘Ze zijn ons in sneltreinvaart gepasseerd.’

worden gemaakt door fabrikant Solland in Limburg, de panelen komen van SolarAccess in Deventer en een van de projectontwikkelaars en aandeelhouders, energiebedrijf DELTA Energy, komt uit Zeeland. Een behoorlijk Nederlandse aangelegenheid dus. Maar in eigen land komen deze clubs niet of nauwelijks aan grote projecten toe. Die zijn nog niet kostendekkend uit te voeren en de subsidiemogelijkheden zijn te beperkt. Aan de zogenoemde > SDE-subsidie van VROM en EZ, die wordt uitge-

april 2010

11

keerd per eenheid opgewekte energie, zit een plafond van 20 megawatt totaal per jaar. Ter vergelijking: alleen Willebroek heeft al een geïnstalleerd vermogen van 2,6 megawatt. Bovendien is de Nederlandse subsidie opgeknipt in kleine deeltjes. ‘Als we er heel hard voor werken, kunnen we een paar kleine projectjes van een paar honderd kilowatt doen,’ stelt Roesink. ‘Dat staat niet in verhouding tot de inspanning. We proberen het wel, maar de kans is klein dat het lukt, vanwege de subsidietombola.’

Bizar Het Nederlandse systeem voor subsidietoekenning is letterlijk een loterij, bevestigt deskundige Edwin Koot van Solarplaza, een onafhankelijk wereldwijd webplatform over zonne-energie. ‘Iedereen die dat wil kan vanaf 1 maart weer een aanvraag indienen. Vorig jaar is de regeling drie keer overtekend voor particulieren en maar liefst vijftig keer voor grotere systemen. Mensen willen heel graag, maar het subsidiesysteem is niet in verhouding.’ Doordat al die aanvragen wel behandeld moeten worden, duurt het na de sluitingstermijn dertien weken voor de aanvragers uitsluitsel hebben. Dan is het al bijna hartje zomer en kunnen ze dat jaar alvast niet profiteren van de mooiste periode. Wat weer tot gevolg heeft dat de gelukkigen die de subsidie toegekend krijgen, geen aanleiding hebben om direct te installeren, stelt Koot: ‘Ze zien ondertussen prijzen dalen, gaan weer rondshoppen... daar komt vaak afstel van. Je krijgt dus de bizarre situatie dat de inschrijving zwaar overtekend is, maar er toch subsidie overblijft.’ Wie in een Belgisch project investeert, kan gebruikmaken van de Belgische regelingen. Die hebben zo’n plafond niet. Je krijgt gegarandeerd een ‘feedin-tarief’, dat hoger is dan het totale stroomtarief dat met je project geïnstalleerd wordt. ‘Dat werkt veel beter,’ stelt Mark Roesink van de ASN Bank, ‘omdat je dan voor langere termijn zekerheid hebt. Als je in België een zonnepark ontwikkelt, weet je al voor het installeren welke inkomsten je volgend jaar hebt. Als investeerder wil je niet elk jaar opnieuw in onzekerheid zitten. Bovendien maakt het Belgische systeem grote projecten mogelijk.’

Flatscreen Project Willebroek is niet uniek in België. De ASN Bank steekt bijvoorbeeld ook 10,8 miljoen euro in Belfuture 2, een ander Vlaams project met negentienduizend zonnepanelen. Terwijl zonne-energie er vier jaar geleden nauwelijks bestond, heeft België nu een van de grootste markten ter wereld en schieten projecten van vergelijkbare omvang als paddenstoelen uit de grond,

12

april 2010

ziet deskundige Koot. ‘Ze zijn ons in sneltreinvaart gepasseerd. En dat is alleen nog maar Vlaanderen.’ Mooi voor de groenminnende zuiderburen en de Nederlandse investeerders, natuurlijk, maar is een industrie die zo zwaar afhankelijk is van subsidie wel levensvatbaar? ‘Er zijn al plekken op de wereld waar zonder subsidie gebouwd wordt,’ weet Cyrille Bertrand van bouwer en leverancier SolarAccess. ‘Als alle factoren gunstig zijn – veel zon, een hoge stroomprijs en lage bouwkosten, zoals in Californië – kan het. Maar in Nederland, waar de instraling laag is, is grootschalige productie nodig om zonneenergie economisch rendabel te maken. Hoe meer panelen je maakt, hoe lager de componentkosten per paneel worden.’ Eerlijk is eerlijk: de economische crisis gooit nu roet in het eten. Olie en gas zijn goedkoper geworden, dure duurzame alternatieven gaan dan sneller de koelkast in. Toch is het een kwestie van tijd voor zonnepanelen zo betaalbaar worden dat subsidie niet meer nodig is, verwacht Edwin Koot. Juist in deze fase is overheidsstimulering nodig om te kunnen groeien, stelt hij: ‘Kosten dalen als je de productie opschaalt. Vergelijk het met flatscreen-

Zonnecel van het bedrijf Solland, hiervan gaan er zestig in een paneel. tv’s, die waren in het begin ook onbetaalbaar. Sommige landen bereiken het kantelpunt eerder dan andere, simpelweg doordat de zon er vaker schijnt. In Spanje is het over drie jaar al zover.’ LEES VERDER

Uitgebreide informatie over zonne-energie wereldwijd op www.solarplaza.com. Of haal de zon in huis tijdens de Europese Solar Days van 8 tot en met 16 mei: www.solardays.nl.

Foto: Paul Langrock/Zenit/laif

Foto: Solland Solar Energy Holding BV

Project Willebroek

april 2010

13

Vechten voor vrouwenrechten in Iran Shadi Sadr kreeg verschillende prijzen voor haar moedige strijd tegen de schending van vrouwenrechten in Iran. Afgelopen maand was ze in Nederland voor het Movies that Matter Festival. Daar was ook de film Women in Shroud te zien, over haar werk als vrouwenactiviste in Iran.

Shadi Sadr

I

n haar spijkerbroek en rode sweater oogt Shadi Sadr kwetsbaar. Maar in haar woorden klinkt een grote vastberadenheid en moed. Vorig jaar november kreeg ze in Nederland de Mensenrechtentulp uitgereikt voor haar werk als vrouwenactiviste. Een paar maanden later onderscheidde Hillary Clinton haar met de International Women of Courage Award 2010. De prijs gaat jaarlijks naar tien vrouwen met uitzonderlijke moed en leiderschap. Sadr droeg de onderscheiding op aan een jonge activiste die nog steeds gevangen zit in Iran. Zelf wist ze met man en kind het land te ontvluchten, nadat ze op borgtocht vrij kwam uit de gevangenis.

Zwarte lijst Sadr is een van de hoofdpersonen in

Foto: Jurgen Huiskes

de documentaire Women in Shroud van regisseur Farid Haerinejad. De film werd opgenomen vóór de grote demonstraties in juni 2009, toen het Iraanse volk de straat opging tegen de ‘verkiezingsoverwinning’ van president Ahmedinejad. In de documentaire zien we Sadr aan het werk als advocate bij de vrouwenorganisatie Raahi (Op Weg). Ze verdedigde kosteloos vrouwen die het slachtoffer zijn van onderdrukking en discriminatie. Tegelijkertijd voerde ze actie tegen steniging, een straf die in het geheim nog steeds in Iran wordt uitgevoerd. Dankzij haar inspanningen werden minstens drie vrouwen gered van deze verschrikkelijke dood. Shadi Sadr zag de film Women in Shroud drie keer sinds ze uit Iran vluchtte. ‘Het is telkens weer confronterend om te zien’, vertelt ze. ‘Het kantoor is kort na de opnames door de regering gesloten. Niemand is nog actief voor Raahi; de situatie is zo veranderd dat ik me niet meer kan voorstellen dat dit in Iran mogelijk is.’ Alle vrouwen met wie ze in de film samenwerkte, zijn gevlucht. ‘Een zit in Noorwegen, de ander in Maleisië. Niemand van onze groep is gebleven.’

14

april 2010

Zelf woont ze in Duitsland, vanwaar ze haar strijd tegen de schending van vrouwenrechten voortzet. Alhoewel het niet eenvoudig is om informatie te krijgen, brengt ze de positie van vrouwen onder het huidige regime Ahmedinejad in kaart. ‘De meeste mensen zitten gevangen of zijn ondergedoken. Het is buitengewoon lastig om contact te krijgen.’ Daarnaast is ze actief in het project Gerechtigheid voor Iran. ‘Wij willen dat de daders die nu in de gevangenissen martelen en verkrachten, uiteindelijk worden berecht.’ De actiegroep pleit onder meer voor een VNcommissie om deze schendingen te onderzoeken. ‘We bekijken of de daders straks veroordeeld kunnen worden wegens misdaden tegen de menselijkheid. Dat is mogelijk in verschillende landen, waaronder Nederland. Een ander plan is een zwarte lijst van Iraanse mensenrechtenschenders. Zodat zij niet kunnen vluchten naar Europese landen als het regime straks valt.’

Steun In tegenstelling tot in de film draagt Shadi Sadr tijdens het interview geen hoofddoek. ‘Dat heb ik nooit gedaan in het buitenland’, zegt ze. ‘Het is verplicht in Iran, niet daarbuiten. In de film droeg ik zelfs binnenhuis een hoofddoek. Anders mocht ik niet eens gefilmd worden.’ Als jong meisje maakte ze mee hoe de regels van de ene op de andere dag veranderden. Op school werd gedreigd dat als één haar zichtbaar zou zijn, ze hieraan opgehangen zou worden. In de film vertelt ze hoe erg ze het vond dat ze als kleuter opeens niet meer mocht fietsen. Toch werd de onderdrukking van vrouwen pas echt een kwestie voor Sadr toen ze zelf moeder werd. ‘Ik merkte dat ik niet blij was dat ik een meisje kreeg. Ik wilde niet dat mijn dochter in dezelfde onvrijheid zou moeten opgroeien als ik.’ Niet lang na de geboorte richtte ze, met steun van de Nederlandse ontwikkelingsorganisatie Hivos, Raahi op. Indertijd gaf de Iraanse regering nog toestemming. Het is volgens Sadr niet vreemd dat juist jonge vrouwen het initiatief namen in de grote protestacties van vorig jaar zomer. ‘Ze hebben het meest geleden onder het regime van de afgelopen dertig jaar. Hun hele leven werden ze onderdrukt. Ze hebben dus niet veel te verliezen. Ze weten dat de situatie niet vanzelf verandert, ze zullen ervoor moeten vechten.’ Ondanks de moeilijke politieke situatie is Sadr optimistisch over de toekomst. ‘Voor de korte termijn ziet het er voor het Iraanse volk misschien niet goed uit. Maar ik weet zeker dat we in een proces zitten dat leidt tot meer vrijheid en democratie.’ Daarbij is de hulp van andere landen onontbeerlijk. Bij de uitreiking van de Mensenrechtentulp pleitte

ze ervoor mensenrechten aan iedere onderhandelingstafel te bespreken. ‘Dus niet alleen in politieke en nucleaire besprekingen, maar ook als het om handel gaat.’ Maar niet alleen regeringen kunnen het verschil maken, denkt de activiste. Ook gewone burgers kunnen de strijd van het Iraanse volk steunen. ‘Op 10 december was ik in Den Haag voor de Dag van de Mensenrechten. Een groep Iraniërs in diaspora hield een demonstratie op een plein. Ik herinner me dat er alleen mensen uit Iran liepen en dat verbaasde me. Ik had verwacht dat er ook wat Nederlanders bij zouden zijn. Het zou zoveel schelen als ook zij steun betuigen aan onze strijd.’ L EES VER DER

Het Movies that Matter Festival wordt georganiseerd door Stichting Movies that Matter, een initiatief van Amnesty International. Elk jaar worden twee Amnesty International-prijzen (Gouden Vlinders) uitgereikt tijdens het festival. De eerste Gouden Vlinder (€5.000) is voor de meest indrukwekkende en inspirerende mensenrechtenverdediger/organisatie en is dit jaar gewonnen door Shadi Sadr. Kijk voor meer informatie www.moviesthatmatterfestival.nl.

april 2010

15

G R AT I S OV E R S TA P S E R V I C E

GEMAKKELIJK NAAR DE ASN BANKREKENING

Zo eenvoudig is overstappen Dertien maanden Overstapservice Bij- en afschrijvingen automatisch op uw nieuwe ASN Bankrekening Zonder administratieve rompslomp overstappen

‘Eenvoudiger kan niet’ Naam: Michelle de Koning Leeftijd: 38 jaar Beroep: bedrijfsjournalist en patissière ijf jaar geleden heb ik een spaarrekening bij de ASN Bank geopend en in april vorig jaar is daar ook een betaalrekening bij gekomen. De bank waar ik hiervoor zat ging fuseren, daar

‘V

wilde ik snel weg. Ik zocht een betrouwbare bank. Niet dat ik nu zo’n geitenwollensok ben, maar als er ook aan mens en milieu wordt gedacht, is dat een pluspunt. De overstap viel eenvoudig te regelen met gebruik van de Overstapservice. De overgang naar mijn nieuwe ASN Bankrekening was zó eenvoudig, dat ik bijna niet meer weet hoe het in zijn werk ging. Ik heb de betaalrekening via de website aangevraagd en daarbij aangegeven dat ik gebruik wilde maken van de Overstapservice.

De overstapregeling duurt ruim één jaar en zorgt ervoor dat al je automatische incasso’s, zoals de sportschool en verzekeraar, automatisch naar je nieuwe betaalrekening worden overgezet. De Overstapservice stuurt de betreffende bedrijven en instanties een brief dat je van rekening bent gewisseld. Ook alle andere bij- en afschrijvingen gaan automatisch door naar de nieuwe rekening. Nu het overstapjaar bijna is afgelopen, lopen al mijn betalingen via mijn ASN Bankrekening.’

‘Alles werkt goed’ Naam: Klaas Sikkel Leeftijd: 55 jaar Beroep: universitair docent bedrijfsinformatietechnologie

Michelle de Koning inds eind jaren tachtig ben ik ASN-klant. Eerst met een spaarrekening; later ging ik ook beleggen. Nu is daar de ASN Bankrekening bijgekomen. Ik heb even getwijfeld, omdat ik geen creditcard bij de rekening kon aanvragen. Omdat ik me bij mijn oude bank steeds minder thuisvoelde, ben ik toch overgestapt naar de ASN Bankrekening. Via het internet kwam ik erachter dat ik een losse creditcard aan de rekening kon koppelen, zelfs een met een goed doel. Nu heb ik dus een Rode Kruis Mastercard. De Overstapservice heb ik niet gebruikt. In de krant las ik dat die in twaalf procent van de gevallen niet volledig werkt. Daarom heb ik zelf mijn betalingen overgezet. Ik heb mijn oude rekening erbij genomen en iedere instantie waar ik automatische incasso’s heb lopen, aangeschreven of gemaild. Dat heeft me één middag gekost, dus dat viel reuze mee. Ik kwam er zelfs achter dat er een automatische afschrijving naar Cordaid liep die ik nooit had opgegeven; iemand anders had per ongeluk mijn rekening-

Foto’s: Josje Deekens

‘S

16

april 2010

‘Administratief werk uit handen genomen’ Naam: Mike Muires Leeftijd: 43 jaar Functie: redacteur en half jaar geleden heb ik voor mijn vrouw en mezelf een betaalrekening en twee spaarrekeningen bij de ASN Bank geopend. Ik wilde weg bij mijn vorige bank en ben gaan shoppen naar rentetarieven. De ASN Bank kwam voordelig uit de bus. Daarbij spreekt het ideële oogmerk me aan. Het overstappen ging soepel, de Overstapservice heeft alle bij- en afschrijvingen naar mijn nieuwe rekening doorgestuurd. Het grootste voordeel van de service is dat het je een hoop administratief werk

‘E

uit handen neemt. Mijn nadeel is dat ik een controlfreak ben, dus heb ik zelf ook al mijn betalingen in kaart gebracht en brieven gestuurd naar de bedrijven die ik niet betaal via automatische incasso. Van hen kreeg ik in de meeste gevallen een bevestiging. De betaalrekening werkt prettig en alle betalingen die zijn overgezet via de Overstapservice worden duidelijk aangegeven op je betalingsoverzicht. Een bijkomend pluspunt is dat de ASN Bank één procent rente op de betaalrekening geeft. Minder handig is de Digipas, waarmee je online geld kunt overmaken. Ik vind dat je teveel handelingen moet verrichten voordat je echt tot betaling overgaat. Maar dat heeft natuurlijk ook met de veiligheid van de betalingen te maken.’

Klaas Sikkel

Mike Muires

nummer ingevuld. Maar daar heb ik niet moeilijk over gedaan vanwege het goede doel. Ik controleer af en toe of er nog betalingen via mijn oude rekening lopen. Over de ASN Bankrekening ben ik helemaal tevreden, alles werkt goed.’

‘BESTE BETA ALPAKKET VAN NEDERL AND’ Volgens de nieuwe, onafhankelijke website BankenOverzicht.nl komt de ASN Bank als beste keuze uit de bus voor wie een betaalpakket zoekt. Welke voordelen biedt de ASN Bankrekening? Complete, duurzame betaalrekening Veilig betalen via het internet, ook via iDEAL Geen papieren rekeningafschriften; alle actuele rekeninginformatie online beschikbaar ASN Wereldpas voor geld opnemen en betalen in binnen- en buitenland Kosten: € 1,50 per maand; € 1,- extra per maand voor de tweede rekeninghouder Uniek in Nederland! Rente: 1% over het tegoed op uw ASN Bankrekening (rentewijzigingen voorbehouden) Gratis Overstapservice: bij- en afschrijvingen worden automatisch doorgestuurd naar uw nieuwe ASN Bankrekening Meer informatie over de ASN Bankrekening vindt u op www.asnbank.nl. U kunt ook gratis bellen naar de ASN Informatielijn 0800 - 0380 (maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur). Een rekening openen kunt u met het bijgaande aanmeldingsformulier of via www.asnbank.nl.

april 2010

17

De groene garderobe Ook in de mode-industrie groeit de aandacht voor mens en milieu. Tips voor een groene, duurzame en ‘eerlijke’ garderobe.

Keurmerken Veel mensen hebben een garderobekast die uitpuilt, gevuld met kleding van grote winkelketens. Betaalbaar en modieus. Maar bewust, nee. Gelukkig groeit in de mode-industrie de aandacht voor mens en milieu. Kledingmerken gebruiken steeds meer natuurlijke grondstoffen en hebben aandacht voor de mens in het productieproces. Verschillende keurmerken zien hierop toe.

Groen Wanneer katoen verbouwd is zonder schadelijke bestrijdingsmiddelen en kunstmest, is het biologische katoen. Goed voor de drager, want zachter voor de huid. Maar vooral beter voor de natuur en voor de boer die katoen verbouwt. Steeds vaker worden alternatieve materialen verwerkt, zoals brandnetel, hennep, boomschors, bamboe en zelfs hout. Zo maakt het Franse merk G=9.8 lingerie op basis van dennentakken. De makers kappen hiervoor geen bomen maar gebruiken gesnoeide takken. Ook in het productieproces van mode kan nog veel verbeterd worden. Bijvoorbeeld door verfstoffen op waterbasis en natuurlijke producten, zoals tomaten en bessen te gebruiken. Of door groene stroom in te zetten en de CO2-uitstoot te verminderen of te compenseren.

Duurzaam Duurzaamheid gaat mens en milieu aan. Het Made-by label, een initiatief van Solidaridad, is een ‘care-label’. Made-by ondersteunt en adviseert een groeiend aantal bedrijven bij het geleidelijk duurzamer maken van hun collecties. Daarbij let Made-by op de sociale, economische en ecologische

18

april 2010

omstandigheden in de hele productieketen. De site Made-by.nl documenteert dit proces zorgvuldig per merk. Via Track&Trace kan de klant achterhalen hoe ver een merk is met het verduurzamen van de collectie.

Fair Trade Eerlijke arbeidsomstandigheden en eerlijke handel. Het fairtradekeurmerk staat voor gunstige handelsvoorwaarden en eerlijke prijzen voor de mensen in ontwikkelingslanden die de producten maken. Of dat nu boeren op bananenplantages zijn of naaisters in kledingateliers. Naast pionier Max Havelaar is er het fairwearkeurmerk van verschillende bedrijven uit de kledingbranche. Het label let op goede werkomstandigheden in kledingfabrieken en naaiateliers. Geen kinderarbeid, discriminatie of extreem lange werkdagen en loon naar de levensstandaard van het land (fairwear.nl).

Zelf aan de slag: Winkelen Het wordt gelukkig steeds gemakkelijker om bewuste mode te kopen. De keuze is groot. Een kleine selectie. Eerlijk Waar! (Amsterdam) heeft alleen kleding die eerlijk gemaakt en verhandeld is. Nukuhiva van tv-presentatrice Floortje Dessing verkoopt in Amsterdam en Utrecht fairtrademode. Net als bij Eerlijk Waar! gaat een deel van de winst naar goede doelen. Brennels in Arnhem verkoopt eigen mode, gemaakt van brandnetels uit de Noordoostpolder. De kledingontwerpen zijn van Rianne de Witte, de duurzaamste modeontwerpster van Nederland.

Kledingmerken: drie keer groen, duurzaam en fair Handgebreid De INTI collectie komt uit de bergdorpjes van Ecuador. Handgemaakt door lokale breisters en naaisters. Ook de inpakkers en distributeurs komen uit de bergdorpjes. Het maakproces is overzichtelijk en transparant. De nadruk ligt op samenwerking en ambacht. De wol komt van de lokale alpaca’s (een soort lama’s ) en merinoschapen. Wie een INTI-kledingstuk koopt, heeft altijd een uniek product in handen: de naam van de breister staat op een label bij het artikel.

Duurzaam hip Bijna acht jaar geleden begon het Nederlandse modemerk Kuyichi met een kledinglijn voor een jong publiek. Nu verkoopt het zijn collectie in tien Europese landen. Naast biologische katoen gebruikt Kuyichi ook soja, boomschors en gerecyclede plastic wegwerpflessen. Kuyichi is aangesloten bij Solidaridad en het Made-by label, wat betekent dat het zich niet alleen inzet voor het milieu, maar ook voor de arbeidsomstandigheden van de mensen die de kleding maken.

kwaliteit, niet voor kwantiteit. Ze letten er heel bewust op dat de stoffen natuurlijk zijn en hebben oog voor het milieu en voor de mensen die hun kleding maken. Daarom zijn ze ook aangesloten bij het Made-by label. Voor hun collectie maakt Alchemist steeds meer gebruik van biologische katoen. Het merk is bezig bio-denim te ontwikkelen. Alchemist is op dit moment in veertig winkels te koop.

Klein in kwaliteit Alchemist is een Nederlands modemerk dat staat voor de menselijke maat. De kledinglijn is stoer en vrouwelijk (30+). De eigenaren van het merk kiezen voor

Recyclen Gooi nooit kleding weg. Het Leger des Heils is er blij mee. Het verkoopt de kleding in zijn eigen winkels tegen ‘sociale’ prijzen. Het is blij met alle klanten, ook niet-minima. De opbrengst gaat Te ver weg? Bezoek de websites: eerlijkwaar.net; naar goede doelen. Tweedehands (merk)kledingwinkels zijn er tegennukuhiva.nl; brennels.nl; sari-wereldmodewinkels.nl. woordig in alle steden. Online winkelen Watmooi.nl introduceert circa Ook op het internet kun je ruim terecht. Design en veertig merken die duurzaam en groen zijn. De vintage (e-bay.nl en ilovevintage.nl) of ‘gewoon’ website vertelt het verhaal achter elk kledingstuk op Marktplaats.nl. Tip: voer maat en merk in om met behulp van icoontjes. Is het kledingstuk met sneller te zoeken. Kies kleding die per fiets kan zorg voor het milieu gemaakt, met zorg voor de worden afgehaald. Ga kleding ruilen! Organiseer je eigen ‘ruilbeurs’ met maker, of beide? Ieder product kan drie icoontjes vriendinnen of bezoek een fashionparty van Ecofabs krijgen: van Max Havelaar, Made-by en het ‘dit (ecofabs.nl). Deelnemers brengen vijf kledingartikel is eerlijk geproduceerd’-icoon. Meer eerlijke stukken in en gaan met een nieuw setje naar huis. en milieubewuste mode via ecogoodies.nl. Sari heeft tien winkels verspreid over het land. De wereldmodewinkel verkoopt het eigen merk Sari en importeert uit verschillende landen.

april 2010

19

ASN-aandelenfondsen beperken CO2-uitstoot verder ASN-aandelenfondsen voldoen aan Kyoto-doelstellingen CO2-uitstoot voor tweede jaar op rij gedaald Veel minder CO2-impact dan wereldwijde index MSCI e ASN Bank selecteert haar beleggingen op basis van duurzaamheidscriteria op het gebied van mensenrechten en milieu. Vanwege het toenemende klimaatprobleem wordt de CO2-uitstoot daarbij steeds belangrijker. Wie belegt in een onderneming, investeert ook in de CO2-uitstoot die de bedrijfsactiviteiten genereren. Dat geldt zowel voor particuliere beleggers als voor beleggingsfondsen. Wij willen de CO2-uitstoot van onze beleggingsfondsen daarom zoveel mogelijk reduceren. Dat doen we met behulp van het Britse Trucost. Dit onafhankelijke onderzoeksinstituut is gespecialiseerd in het verzamelen en berekenen van gegevens over de CO2-uitstoot van bedrijven. Op basis van die gegevens berekent het de CO 2 -impact van de ASN-aandelenfondsen: het ASN Aandelenfonds, ASN Milieu & Waterfonds en het ASN Small & Midcap Fonds.

D

Vergelijking Uit de berekeningen over 2009 blijkt dat de CO 2-uitstoot van onze beleggingsfondsen weer is

verminderd. De grafiek geeft de resultaten weer. Wat ziet u daar? De linkeras geeft de tonnen CO2-uitstoot aan per miljoen euro omzet. De uitstoot van de fondsen wordt vergeleken met die van een bekende wereldwijde aandelenindex, de MSCI All World Index. Bekend is dat de CO2-impact van de MSCI in 2008 op 555 stond en dat dit 41% meer was dan in 1990. Als je terugrekent, zou de MSCI in 1990 dus op 394 ton CO2 per miljoen euro omzet hebben gestaan. Om een goede vergelijking te kunnen maken, gaan we uit van de veronderstelling dat ook de CO2-impact van de ASN-fondsen in 1990 uitkwam op 394. De lijnen in de grafiek geven de twee bekendste CO 2-doelstellingen weer. De bovenste lijn is CO 2-reductie ten opzichte van het referentiejaar 1990 die in 2012 moet zijn bereikt. Deze doelstelling is afgesproken in Kyoto. De onderste lijn geeft de afspraken van de Europese Unie weer: twintig procent CO2-reductie in 2020, terwijl twintig procent van de energie dan duurzaam moet worden opgewekt.

Tonnen CO2-uitstoot per miljoen euro omzet 700 2007 2008 2009

De CO2-uitstoot van het ASN Aandelenfonds zit al onder de Kyoto-doelstelling én de EU-doelstelling. De CO2-impact was in 2009 59% minder dan die van de MSCI. Het ASN Small & Midcap Fonds haalt al wel de Kyoto-doelstelling, maar nog niet de EU-doelstelling. Het fonds scoort wel 33% beter dan de MSCI. De CO2-uitstoot van het ASN Milieu & Waterfonds daalde in 2009 licht, na een sterke daling in 2008. Het fonds voldoet aan de Kyoto-doelstelling, maar nog niet aan de EU-doelstelling voor 2020. De innovatieve sectoren waarin het belegt (waterbehandeling, duurzame energie en recycling) brengen vaak een hoog energieverbruik met zich mee. Dat maakt de duurzaamheidsprestatie van het fonds des te opmerkelijker. Bovendien genereert het fonds nog altijd 34% minder CO2 dan de MSCI. Als we de resultaten van de drie fondsen bij elkaar nemen (geconsolideerd) en daarbij hun omvang in aanmerking nemen, voldoen zij aan de Kyoto- én de EU-doelstelling. Als u € 1000 belegt in de ASN-aandelenfondsen samen, levert dat de helft minder CO2-uitstoot op dan € 1000 belegd in de MSCI-index.

Duurzame energie De Europese

200

Unie heeft niet alleen afgesproken om de CO2-uitstoot te beperken, maar ook om twintig procent van de energie in 2020 duurzaam op te wekken. Als onze beleggingsfondsen in energie investeren, doen zij dat bijna alleen in duurzame energie, bijvoorbeeld wind- en zonneenergie. Die doelstelling halen ze dus al ruimschoots.

100

Beleggen in een CO2-arm fonds?

600

500

400 373, Kyoto 2012 doelstelling

300

315, EU 2020 doelstelling

0 ASN Aandelenfonds

20

Wat zijn de resultaten?

ASN Small & Midcap Fonds

april 2010

ASN Milieu & Waterfonds

Geconsolideerd

MCSI AII World Index (benchmark)

Wilt u beleggen in het ASN Aandelenfonds, ASN Milieu & Waterfonds of ASN Small & Midcap Fonds? Als u een ASN Beleggingsrekening heeft, dan maakt u, onder vermelding van (uit-

Illustratie: Louis Visser

sluitend) uw eigen ASN Beleggingsrekeningnummer, geld over naar het rekeningnummer van: het ASN Aandelenfonds: 87.92.00.138 het ASN Milieu & Waterfonds: 95.63.24.355 het ASN Small & Midcap Fonds: 90.58.45.285 Heeft u een ASN Optimaalrekening, dan kunt u een opdrachtformulier beleggen insturen of uw opdracht online geven.

Belegt u nog niet bij de ASN Bank? Via www.asnbank.nl kunt u direct een ASN Optimaalrekening openen. Meer informatie vindt u op www.asnbank.nl

> Beleggen. Of vraag met de antwoordkaart in het hart van Spaarmotief de folder en het aanmeldingsformulier aan.

U vindt de rendementen van de fondsen achter in deze publicatie en op www.asnbank.nl. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN Aandelenfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Small & Midcap Fonds vallen onder ASN Beleggingsfondsen N.V., dat beheerd wordt door ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB). ABB heeft een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en is als zodanig opgenomen in het register van de AFM. Het prospectus is kosteloos op aanvraag verkrijgbaar bij de ASN Bank in Den Haag. Voor alle drie de fondsen is een financiële bijsluiter opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. U vindt de financiële bijsluiter op www.asnbank.nl. Lees de bijsluiter voordat u het product koopt.

april 2010

21

Ontwikkelingshulp moet anders: eens of oneens? Nederlandse ontwikkelingshulp moet anders georganiseerd, met meer aandacht voor economische groei. Dat is – kort gezegd – de aanbeveling van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) over de Nederlandse ontwikkelingssector. Cordaid, Oxfam-Novib en Plan Nederland reageren op vier stellingen.

Z

iekenhuizen en scholen bouwen is weinig zinvol. Je kunt beter een winkeltje steunen dat al bestaat, zodat het kan uitbreiden en werkgelegenheid schept.

Tjipke Bergsma (TB), directeur Plan Nederland: ‘Het is geen kwestie van of-of, maar van en-en. Ik snap wel waar deze opvatting vandaan komt: in het verleden ging er wel eens teveel ontwikkelingsgeld in cement zitten. Lokale overheden kregen te weinig prikkels om zelf die scholen en ziekenhuizen te bouwen. Dat doen we nu slimmer. We laten de gemeenschap weten dat de overheid financiële steun krijgt voor bijvoorbeeld een school, zodat de bevolking er ook echt een claim op legt.’ Tom van der Lee (TvdL), campagnedirecteur OxfamNovib: ‘Dit is een schijntegenstelling. Natuurlijk moet je de economie ondersteunen, bijvoorbeeld met microkredieten. Dat doet Oxfam-Novib al heel lang, ook samen met de ASN Bank. Maar daarmee zijn scholen en ziekenhuizen niet minder belangrijk

22

april 2010

geworden. Neem de kindersterfte: deze daalde van 12,5 miljoen in 1990 tot 9 miljoen nu. Nog steeds schrikbarend veel, maar je wilt niet weten hoe het zonder medische hulp was geweest.’ René Grotenhuis (RG), directeur Cordaid: ‘Deze twee zaken worden ten onrechte tegenover elkaar geplaatst. Wel kun je zeggen dat er de afgelopen tien jaar te eenzijdig is geïnvesteerd in sociale sectoren: gezondheid en onderwijs. Alleen daarmee bestrijd je armoede niet. In Afrika staan talloze jonge mensen te trappelen om aan de slag te gaan. Zij moeten het overigens niet hebben van multinationals, maar het lokale midden- en kleinbedrijf. Dat moet van de grond worden getild, bijvoorbeeld door toegankelijk krediet.’

Zestig jaar ontwikkelingshulp heeft Afrika nauwelijks vooruit geholpen. TB: ‘Daar ben ik het niet mee eens, dat is grotendeels beeldvorming. “Afrika ligt aan het infuus”,

hoor je dan. Toch vormt hulp maar 4% van het bruto nationaal product, de rest komt voor rekening van de eigen economie. Zie de schappen van de Albert Heijn: groenten en fruit uit Ghana, Mali, Kenia, Zuid-Afrika. Dat is geen hulp, maar handel. Over de grote linie gaat Afrika vooruit. En als het lukt om de schrijnende achterstelling van meisjes en vrouwen te verbeteren nemen de ontwikkelingskansen enorm toe, ook in economische zin. Plan spant zich daar de komende jaren extra voor in, bijvoorbeeld met de campagne Because I am a girl.’ TvdL: ‘Dat is niet juist. Als je er bent, zie je met eigen ogen de vooruitgang. Neem nu Rwanda, nog niet zo lang geleden verscheurd door een gewelddadig conflict, nu een land met een herboren elan en zelfbewustzijn.’ RG: ‘Oneens. Stel nu dat er in Afrika geen enkele hulp was voor het aids-probleem. Dat had tot vreselijke ellende geleid. In sociaal opzicht is Afrika er zeker op vooruit gegaan. Maar aan de harde kant – de politiek, het militarisme, de conflicten – is ontwikkelingssamenwerking onvoldoende effectief.’

Dat is niet zo. Sterker nog, het kan ook leiden tot een verstikkende afhankelijkheidsrelatie met het ontvangende land.’

Een groeiende groep Nederlanders vindt ontwikkelingshulp ‘dweilen met de kraan open’. Dat heeft de sector ook aan zichzelf te danken door onrealistische verwachtingen te scheppen. TB: ‘Als je de massale steun aan zo’n actie voor Haïti ziet, vraag ik me af of dat echt de mening van de gemiddelde Nederlander is of vooral die van de scheldwebsites. Nog elk jaar stijgt de bijdrage van

De huidige ontwikkelingshulp is te beperkt en gefragmenteerd. Beperk de hulp tot tien landen in plaats van de huidige 36 landen. TB: ‘Dat kan ja, dat is een kwestie van keuzes maken. Maar het is niet gezegd dat geconcentreerde hulp echt beter werkt. Stel dat alle Marshallhulp na de Tweede Wereldoorlog naar Nederland was gegaan en niet naar de rest van Europa. Hadden we er dan net zo goed voorgestaan? Juist het verdelen van de hulp over buurlanden kan een regio tot ontwikkeling brengen.’ TvdL: ‘Dat de hulp te gefragmenteerd is, wordt al langer onderkend. Ook Oxfam-Novib halveert het aantal landen waaraan we hulp geven van 70 tot 34. Maar tien landen is ons te mager. Nederland heeft een voortrekkersrol in de wereld van ontwikkelingshulp. Het zou zonde zijn om die positie – en de bijbehorende expertise – zomaar op te geven.’ RG: ‘Ik ben eigenlijk ongelukkig met het noemen van aantallen. Het schept de verwachting dat we de klus wel klaren als we teruggaan naar tien landen.

LEES VERDER

Nederlanders aan goede doelen. Banken als de ASN Bank groeien als kool. Daar steken mensen hun geld niet in als ze er niet in geloven. Ik denk dat het wel meevalt dus.’ TvdL: ‘Enige zelfkritiek is hier zeker op zijn plek. Lang is het beeld geweest dat we de armoede de wereld uithelpen als we maar braaf 0,7% van ons nationaal bruto product afstaan. Zo simpel is het niet. Ontwikkelinghulp alleen is niet genoeg. We moeten ook in Nederland de juiste politieke en economische randvoorwaarden creëren, bijvoorbeeld als het gaat om afzetmarkten en eerlijke handelsverdragen. De uitdaging zit in de communicatie. Zo’n complex vraagstuk is lastiger dan een simpele boodschap.’ RG: ‘Van die onrealistische verwachtingen, dat klopt wel. We hebben als ontwikkelingssector iets te vaak gezegd dat we het wel gaan oplossen. We moeten realistisch zijn: onze invloed is maar zeer beperkt. De immigratiewetgeving van de VS heeft meer invloed op de economische ontwikkeling in Midden-Amerika dan onze projecten. Of de koperprijs voor Zambia. Wij kunnen hooguit slechte ontwikkelingen temperen en goede in gang proberen te zetten.’

april 2010

‘Minder pretentie, meer ambitie’ is de titel van het rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid over de Nederlandse ontwikkelinghulp. De WRR sprak bijna vijfhonderd mensen in het veld en deed een uitgebreide literatuurstudie. De aanbevelingen zijn na te lezen op www.wrr.nl.

23

Foto: Daniel de Groot

Syed Mansoob Murshed

Lessen in vrede

de relatie met zaken als economische ontwikkeling, ontwikkelingssamenwerking en politieke factoren, maar ook met bijvoorbeeld de aanwezigheid van grondstoffen? Naast wetenschapper is Murshed ook adviseur van onder meer de Europese Commissie, de Wereldbank en de Verenigde Naties. Bij vraagstukken van oorlog en vrede zijn volgens Murshed meestal twee hoofdfactoren van belang. De eerste is de economische dimensie: hoe zijn de welvaart en de lasten in een samenleving verdeeld? Heeft iedereen toegang tot publieke goederen, zoals gezondheidszorg en onderwijs? De tweede hoofdfactor is de politieke dimensie. Murshed: ‘We zien dat dictaturen en volwassen democratieën het meest stabiel en vreedzaam zijn. De overgang naar democratie gaat vaak gepaard met conflicten. Kijk maar naar Indonesië, waar religieus geweld en afscheidingsbewegingen vooraf gingen aan de democratisering. Gelukkig lijkt de situatie daar inmiddels verbeterd te zijn.’

Vrede is een onderwerp waar vrij weinig wetenschappelijk onderzoek naar gedaan wordt. Om daarin verandering te brengen, steunt de ASN Bank sinds 2005 de leerstoel Economics of conflict and peace. Deze wordt bekleed door de Bengalese hoogleraar Syed Mansoob Murshed. n oktober 2004 werd Stichting Vredeswetenschappen opgericht. Medeinitiatiefnemer en voormalig GroenLinks-senator Cobi Schoondergang-Horikx: ‘Oorlog is geen natuurramp. Er wordt tegenwoordig in van alles lesgegeven, maar niet in vrede.’ Via de wetenschap wil de stichting werken aan meer vrede op aarde. De leerstoel bij het International Institute of Social Studies (ISS, onderdeel van de Erasmus Universiteit) zorgt voor kennis en bewustwording bij veel studenten. Tegelijkertijd genereert hij onderzoek naar de voorwaarden die vrede mogelijk maken. Schoondergang merkt dat de belangstelling voor vredeswetenschappen groeit. ‘Het besef dringt door dat de wereld zichzelf in hoog tempo naar de knoppen helpt. De grote problemen van onze tijd, zoals klimaat, oorlog, schaarste en ontspoorde consumptiepatronen, zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.’ Sinds 2005 steunt de ASN Foundation de leerstoel met een bedrag van € 6.000 per jaar. Onlangs werd een tweede contractperiode van vijf jaar overeengekomen. Volgens Radj Jhinkoe, secretaris van de ASN Foundation, is vooral de economische invalshoek van de leerstoel voor de ASN Foundation interessant. Jhinkoe: ‘We hebben het thema vrede altijd ondersteund, bijvoorbeeld door onze medewerking te verlenen aan wederopbouwprojecten. Het werk van professor Murshed biedt een interessante visie op het thema vrede, die vooral economisch van aard is. Dat vinden we waardevol.’

I

ASN ONDERSTEUNT

LEES VERDER

Afscheidingsbewegingen Hoogleraar vredeswetenschappen Syed Mansoob Murshed is van huis uit macro-econoom. Hij wil vooral meer inzicht verschaffen in het ontstaan van conflicten. Waardoor ontstaan burgeroorlogen en waardoor mislukken vredesonderhandelingen zo vaak? Wat is

24

april 2010

Meer weten over de Stichting Vredeswetenschappen? Ga naar www.stichtingvredeswetenschappen.nl.

ASN BELEGGINGSUNIVERSUM De portefeuilles van onze aandelenfondsen bevatten alleen aandelen van duurzame ondernemingen. Het voortdurende onderzoek naar hun prestaties leidt regelmatig tot goed- en afkeuringen. Hier vindt u twee recent goedgekeurde ondernemingen.

Mediq Definitief toegelaten tot het beleggings-

universum van het ASN Small & Midcap Fonds. Activiteiten Mediq distribueert en verkoopt farmaceutische en medische artikelen. Het exploiteert apotheken en levert aan patiënten in thuiszorgsituaties. Novozymes Novozymes bevindt zich in het beleggingsuniversum In Nederland is Mediq marktleider. Het is ook van alle ASN-aandelenfondsen. Onlangs werd het opnieuw onder de actief in zeven andere Europese landen en in de loep genomen en goedgekeurd. Verenigde Staten. Activiteiten Sociaal beleid Het Deense biotechnologiebedrijf Novozymes ontwikkelt, produDe twee belangrijkste sociale kwesties in deze ceert en verkoopt enzymen en micro-organismen, onder meer voor sector zijn arbo-omstandigheden (personeelsde productie van medicijnen. Het heeft ongeveer vijfduizend werken productveiligheid) en toegang tot gezondnemers en acht productielocaties, waarvan een in China. heidszorg. Mediq is zich bewust van zijn rol in Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) de maatschappij. Het bedrijf wil binnen Novozymes maakt zich sterk voor maatschappelijk verantwoord afzienbare tijd stelselmatig rapporteren over ondernemen en is heel transparant over zijn mvo-prestaties. Het zijn maatschappelijke beleid en prestaties. beleid over mensenrechten, productveiligheid, ketenverantwoordeHet heeft al een omvangrijke gedragscode, lijkheid en corruptie is goed geïmplementeerd. Novozymes pakt alle met onder andere een klokkenluidersregebelangrijke ethische onderwerpen in de sector aan en is niet betrokken ling. Het degelijke personeelsbeleid bevat bij controversiële praktijken. Het behoort tot de koplopers in de veel activiteiten om personeel op te leiden. sector. Mediq is betrokken bij meerdere projecten Milieu en dierproeven voor gemeenschapsontwikkeling en verleent Novozymes is transparant over dierproeven en genetische manipulatie. financiële ondersteuning aan gezondheidsHet committeert zich aan de industriestandaarden ‘vervangen, initiatieven. Milieu verfijnen en reduceren’, wat wil zeggen dat het zich actief inzet om Mediq spant zich in om de invloed van zijn dierproeven te verminderen en te zoeken naar alternatieve onderactiviteiten op het milieu te verminderen. zoeksmethoden. Novozymes heeft een proactief milieubeleid. Alle Het heeft een nieuwe transportplanning productiefaciliteiten hebben een ISO 14001-certificaat. ingevoerd, waardoor de CO2-uitstoot is gedaald. Het participeert in het Nederlandse Verpakkingsconvenant, dat als doel heeft de milieulast van verpakkingsmateriaal te verminderen en het volume ervan jaarlijks te laten dalen. Het nieuwe hoofdkantoor voldoet volledig aan normen voor verantwoorde duurzame bouw. Bovendien komt er een nieuw, ‘groen’ datacentrum, dat energiezuinig is en de uitstoot van CO2 beperkt.

LEES VERDER

Biotechnologiebedrijf Novozymes

MEER WETEN? Kijk voor meer informatie over de ASN-fondsen op www.asnbank.nl. Daar vindt u ook het volledige ASN Beleggingsuniversum (onder Beleggen > Beleggingsbeleid).

april 2010

25

Foto: Daniel de Groot

Jeroen Schrama

MIJN KEUZE

‘De wereld is een grote bank’ Jeroen Schrama hangt als gezicht van de ASN-reclamecampagne op stationsposters door heel Nederland. Wat duurzaam is, mag volgens hem groeien. Jeroen vergelijkt de wereld met een bank waarvan de rekeningen worden geplunderd. ‘Pas als de rekening leeg is, zien we dat we te ver zijn gegaan.’ p de terugweg van een survivaltrip in Noorwegen miste ik mijn treinaansluiting. De mevrouw achter de balie van het tussenstation was zo vriendelijk om mijn ticket gratis om te boeken. Als tegenprestatie wilde ik zo snel mogelijk een goede daad verrichten. Bij thuiskomst in Nederland lag er een brief van de ASN Bank, of ik mee wilde doen aan haar reclamecampagne. Het antwoord hangt op de stations. Op de campagneposter ben ik te zien op het Katwijkse strand, met een surfbord in de hand. Ik surf elke week, het hele jaar. Of het moet tien graden vriezen. Een surfheld ben ik nog niet: te vaak ga ik rechtdoor als ik links of rechts op de golf zou moeten meeliften. Maar het gaat gelukkig steeds beter. Nu ben ik door heel Nederland te zien, van Alkmaar tot Tilburg en van Utrecht tot Groningen. Ik krijg veel mailtjes van bekenden die me in een abri hebben zien hangen. Bij de ASN Bank ben ik zestien jaar geleden begonnen met ASN Milieusparen. In de loop der

‘O

26

april 2010

tijd zijn daar een deposito- en betaalrekening bijgekomen. Ik ga bewust met het milieu om en vind het belangrijk dat mijn bank daarbij aansluit. We moeten ons leefpatroon aanzienlijk aanpassen, wil de aarde haar vruchtbaarheid behouden. Daar draag ik een bescheiden steentje aan bij. Al moet ik toegeven dat ik meer een denker dan een doener ben. Zo heb ik bijvoorbeeld wel een regenton, maar is die nog niet aangesloten. Gemakzucht zit helaas diep verankerd in mijn genen. Een mooie vergelijking vind ik die tussen de wereld en een bank. De wereld is een grote bank met heel veel rekeningen. Honderd jaar geleden konden we als mens en dier van de rente leven, maar sinds de industriële revolutie worden steeds meer rekeningen geplunderd. En pas als een rekening leeg is, bijvoorbeeld de zee is leeggevist, zien we dat we te ver zijn gegaan. Dat is dan moeilijk weer goed te maken.’

ASN RENTETARIEVEN met ingang van 25 januari 2010

Let op mogelijke rentewijzigingen. Kijk voor de meest actuele rentetarieven op www.asnbank.nl

ASN Ideaalsparen

Spaar elke maand voor de hoogste rente

Ongeacht het saldo 2,50% Vanaf 22-2 t/m 30-6-2010 dvd Earth cadeau bij extra inleg van ten minste € 2500 of bij openen nieuwe rekening

Automatisch elke maand € 50,- tot € 500,- sparen en de hoogste rente verdienen. Uw tegoed is onbeperkt kosteloos opneembaar. Actie-informatie op pagina 3 van Spaarmotief.

ASN Méérsparen

Ontvang meer rente als u meer spaart

Bij een tegoed vanaf € 10.000,2,50%* Bij een tegoed tot € 10.000,1,50% Vanaf 22-2 t/m 30-6-2010 dvd Earth cadeau bij extra inleg van ten minste € 2500 of bij openen nieuwe rekening

* Dit rentepercentage geldt over het gehele saldo. Het maximum inlegbedrag per rekening is € 1,5 miljoen. Verder geen inlegbeperkingen. Uw tegoed is onbeperkt kosteloos opneembaar. Actie-informatie op pagina 3 van Spaarmotief.

ASN Wereldsp@ren

Sparen via het internet met extra rente

2,40%* 1,50% 0,90%

Basisrente, ongeacht het saldo Extra rente, zie voorwaarden Sparen via het internet. Geen minimuminleg vereist en geen opnamekosten

ASN Optimaalrekening

* Rente tot 2,40% bij tegoed tot € 1,5 miljoen (daarboven, zie www.asnbank.nl), bestaande uit basisrente en extra rente over bedragen die een half kalenderjaar op de rekening staan, zie voorwaarden.

Eén rekening voor sparen en beleggen

Bij een tegoed tot € 1,5 miljoen Bij hoger tegoed zie www.asnbank.nl Met optimaal rendement

2,00%

ASN Internetsp@ren

Duurzaam sparen en/of beleggen in alle ASN-fondsen via één rekening. Geen minimuminleg vereist. Uw spaartegoed is onbeperkt kosteloos opneembaar.

Prima rente en volledige vrijheid

Bij een tegoed tot € 1,5 miljoen Bij hoger tegoed zie www.asnbank.nl

2,00%

ASN Jeugdsparen

Sparen via het internet. Geen minimuminleg vereist. Uw tegoed is onbeperkt kosteloos opneembaar.

Sparen voor de toekomst van kinderen 3,50%

Ongeacht het saldo Met steun aan straatkinderprojecten

ASN Werknemerssparen

Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Minimum eerste inleg € 50,- Tegoed niet vrij opneembaar.

Bedrijfssparen via uw werkgever 2,50% 3,00%

ASN Spaarloonrekening ASN Levenslooprekening

ASN Depositosparen

Wettelijke spaarregelingen met aantrekkelijke fiscale voordelen.

Vaste looptijd, vaste hoge rente 1,50% 2,00% 2,75% 2,75% 3,00% 3,00% 3,25% 3,50% 3,75% 4,00%

Jaarrente, looptijd 1 jaar Jaarrente, looptijd 2 jaar Jaarrente, looptijd 3 jaar Jaarrente, looptijd 4 jaar Jaarrente, looptijd 5 jaar Jaarrente, looptijd 6 jaar Jaarrente, looptijd 7 jaar Jaarrente, looptijd 8 jaar Jaarrente, looptijd 9 jaar Jaarrente, looptijd 10 jaar

ASN Bankrekening

Minimale inleg € 500,-, geen maximuminleg. Looptijd naar keuze van 1 tot 10 jaar vast. Bij tussentijdse opname 5% kosten. Aan het einde van de looptijd is de inleg kosteloos opneembaar. Voor maandrentedeposito’s gelden andere voorwaarden en rentetarieven, zie hiervoor de informatie op www.asnbank.nl.

Betaalrekening met rente en lage kosten 1,00%

Over het positieve saldo Nieuw: betalen met idealen

Volledige online betaalrekening voor particulieren vanaf 18 jaar. Met iDEAL en ASN Wereldpas.

Dit overzicht bevat alleen de rekeningen die momenteel geopend kunnen worden. Meer informatie over de voorwaarden en rentetarieven van alle producten op www.asnbank.nl

ASN RENDEMENTEN Naam fonds

Jaar van oprichting

Koers in euro’s op 01-01-2010

28-02-2010

Gemiddeld rendement laatste 3 maanden

Gemiddeld rendement laatste 12 maanden

Gemiddeld jaarrendement laatste 36 maanden

Gemiddeld jaarrendement laatste 60 maanden

ASN Aandelenfonds

1993

50,61

50,91

7,65%

36,98%

-7,11%

ASN Obligatiefonds

2001

27,53

27,95

1,05%

5,68%

4,70%

1,44% 3,40%

ASN Mixfonds

1990

60,54

61,20

4,21%

19,01%

-0,35%

2,94%

ASN Small & Midcap Fonds*

2006

19,52

19,48

4,62%

61,72%

-9,37%

-

ASN Milieu & Waterfonds

2001

15,13

14,80

5,34%

40,02%

-5,74%

6,33%

ASN Groenprojectenfonds

1995

26,44

26,65

0,85%

3,15%

3,04%

1,99%

ASN-Novib Fonds

1999

53,55

54,22

2,17%

4,97%

3,12%

3,73%

De rendementscijfers zijn per 28 februari 2010 berekend, inclusief het herbelegd dividend. De rendementen van het ASN Groenprojectenfonds en het ASN-Novib Fonds zijn exclusief fiscaal voordeel. Voor beide fondsen geldt een minimale inlegtermijn van een halfjaar. Meer informatie hierover op www.asnbank.nl. * Gemiddeld netto jaarrendement van het ASN Small & Midcap Fonds sinds oprichting: -4,91% De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De ASN Beleggingsfondsen zijn in het bezit van een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Een prospectus van elk fonds is kosteloos op aanvraag verkrijgbaar bij de ASN Bank in Den Haag. Voor de ASN Beleggingsfondsen zijn financiële bijsluiters opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. U vindt de financiële bijsluiters op www.asnbank.nl. Lees de bijsluiter voordat u een beleggingsrekening opent.

april 2010

27