We zijn wakker aan het worden! MEESTER, HOE LEREN WIJ? Voorstelling receptenboek demens.nu voor een zinnige. jongerenwerking

juli - augustus - september 2015 | 4de jaargang nr. 3 Verschijnt driemaandelijks

DOSSIER

MEESTER, HOE LEREN WIJ?

“We zijn wakker aan het worden!” Slongs Dievanongs wil iedereen mee

Vo rec orstel lin deM epte ens nboe g . k een nu voo jon r z ger enw innige erk ing

vrijzinnig humanistisch tijdschrift voor de maatschappelijk geëngageerde mens deMens.nu Magazine |

2

deMens.nu Magazine | 4de jaargang nr. 3 juli - augustus - september 2015 Verschijnt driemaandelijks Verantwoordelijke uitgever: Sylvain Peeters Oude Keulseweg 220 - 1933 Sterrebeek issn 2034-6646

deMens.nu – Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw Federaal Secretariaat Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe T 02 | 735 81 92 F 02 | 735 81 66 Je kan je gratis abonneren op [email protected] deMens.nu Magazine. www.deMens.nu Hoe? Stuur een mailtje naar [email protected] hoofdredactie Anne-France Ketelaer Marina Van Haeren eindredactie Sarah Van Gaens redactie Franky Bussche Ann Clé Yvan Dheur Britt Finaut Liza Janssens Luc Teuwen Ellen Vandevijvere Nils Vandevijvere Sarah Van Gaens Christine Waterschoot Mieke Werbrouck

OF stuur een brief naar deMens.nu-UVVvzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe Met vermelding van je naam en adres. Zin in de e-gazet? Zin in de e-gazet, de digitale nieuwsbrief van deMens.nu? Op het menu staan opinies, boeiende activiteiten, foto- reportages en nog veel meer lekkers. We brengen je minstens een keer per maand op de hoogte van markante nieuwtjes. Surf snel naar onze website en schrijf je in!

lay-out GrafiekGroep

Volg ons op

foto cover © Jeroen Vanneste deMens.nu Magazine wordt gratis verspreid binnen de vrijzinnig humanistische gemeenschap. De redactie van deMens.nu Magazine is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de door derden geleverde artikels. Onder auspiciën van de Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw. Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

Conform de wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (8 december 1992) delen wij je mee dat een aantal van je persoonsgegevens opgenomen worden in ons adressenbestand. DeMens.nu zal, als houder van dit bestand, je gegevens verwerken in het kader van volgend doeleind: verspreiden van publicaties en interne communicatie. Op schriftelijk verzoek, gericht aan mevrouw Marina Van Haeren, algemeen directeur, Brand Whitlocklaan 87 bus 9 te 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe, kan je een overzicht krijgen van de door deMens.nu over je opgeslagen persoonsgegevens. Onjuiste gegevens verbeteren wij op je verzoek. Reacties op dit nummer kan je steeds doormailen naar [email protected]. Deze worden, na overleg en goedkeuring door de redactieraad, geplaatst op de website bij de rubriek Reacties van het desbetreffende deMens.nu Magazine.

3

| deMens.nu Magazine

van de redactie

Hoogspanning

foto © Isabelle Pateer Otherweyes

indelijk, zomervakantie”, hoor ik de vele leerkrachten in mijn familie en vriendenkring zuchten. Ik voel dan wat jaloezie opkomen, beseffend dat ik het grootste deel van de zomer achter een computer zal doorbrengen. Maar ik weet ook dat zij stuk voor stuk mensen zijn die hun beroep ter harte nemen. Tijdens het schooljaar halen ze alles uit de kast om leerlingen – soms tegen wil en dank - zoveel mogelijk bij te brengen. Jongeren ondersteunen in hun ontwikkeling is een van de vele taken van het onderwijs, dat niet alleen denkers, vernieuwers en handige harry’s moet voortbrengen, maar ook zorgzame, integere en (zelf)kritische mensen. Eenvoudig gezegd moeten leerkrachten jonge mensen de nodige bagage meegeven om later stevig op eigen benen te staan. Maar zo simpel is dat niet. De verwachtingen die we hebben van onderwijzers zijn hooggespannen: “Een kind, een leerkracht, een boek en een pen kunnen de wereld veranderen”, zei Malala Yousafzai, en zo denken wij er ook over. Met een grote vakantie in aantocht waarin een nieuw schooljaar wordt voorbereid, bezinnen we ons dan ook in het dossier van dit magazine over het onderwijs. We onderzochten op welke manier onderwijsinstellingen jongeren zo goed mogelijk kunnen voorbereiden op een onduidelijke toekomst. Welke onderwijsmethodes hier best voor gebruikt worden, of er meer aandacht moet gaan naar filosofie en creativiteit, waar de plaats is van levensbeschouwingen in het grote geheel en hoe we ervoor kunnen zorgen dat kansarme kinderen de boot niet missen. We vroegen ook de mening van iemand die onderwijs uitademt: de rector van de Vrije Universiteit Brussel, Paul De Knop. Wie het antwoord op onze vragen al denkt te weten, steekt zijn vinger op. De anderen beveel ik dit boeiende dossier aan. En aan alle leerkrachten en scholieren: een fijne vakantie gewenst! Sarah Van Gaens

deMens.nu Magazine |

3

inhoud 18

6

foto © deMens.nu

foto © Jeroen Vanneste

14

8

20

Uitn ee bar me ka 24 p tern ag

dossier

Meester, hoe leren wij?

ina

’s

Met een nieuw schooljaar in het vooruitzicht, bestuderen we in het dossier van dit juli-augustus-septembernummer het onderwijs. We stelden ons de vraag hoe jongeren het best kunnen klaargestoomd worden voor een toekomst waarvan het moeilijk te zeggen valt hoe die eruit zal zien. Is methodeonderwijs een goed idee? Of moeten we de mosterd in Nederland gaan halen? Wordt het geen tijd dat er meer aandacht gaat naar filosofie en creativiteit? Waar horen levensbeschouwingen thuis in het grote geheel? En hoe zorgen we ervoor dat kansarme kinderen de kansen krijgen die ze verdienen? De aftrap wordt gegeven door iemand die het onderwijs al vanuit verschillende posities kon ervaren en bekijken: de rector van de Vrije Universiteit Brussel, Paul De Knop. [svg] 4


Roekoe

Roekoe

19

26

17

foto © Isabelle Pateer - Otherweyes

22

31

24

6

Markant

22 Ingezoomd

8

Onderhuids

24 Vrijwilligers van bij ons

Atheïsten mogen niet trouwen in Oklahoma “Iedereen mee naar the next level” Interview met de geëngageerde Slongs Dievanongs

13 Dagschotel

Een dag in het leven van Frederik Dezutter, vrijzinnig humanistisch consulent bij het Vermeylenfonds

14 Jong.nu

Jakobus Monteyne leeft zich uit als vrijwilliger voor het vrijzinnig humanisme

17 De mening

Dichter Frank De Vos duizelt soms van voetbal

18 Een bank vooruit

Leerkracht zedenleer Tash De Rycke beschrijft hoe ze werkt rond verdraagzaamheid en respect

19 Column Raf Walschaerts

De keizer

20 Onder de loep

Hoe zinnig aansluiten bij de leefwereld van jongeren

De Week van de Verlichting De warme en gedreven vrijwilligers van het Levenshuis

26 Vrijzinnige barometer

Zonnig: Wim Distelmans wint de Prijs Vrijzinnig Humanisme

27 Breinpijn

Win De Verlichting belicht van Karel Poma

28 Van de bovenste plank

Leerrijke boeken en films

30 Actua

Andrew Copson nieuwe voorzitter International Humanist and Ethical Union

34 Column Marleen Temmerman

Grenzen openbreken

35 Van dag tot dag 36 Er is een huisvandeMens in je

buurt

Vrijzinnig humanisme Jongeren eerst! Gedachten zijn vrij Wetenschap Hersenvoer deMens.nu Magazine |

5

mar kant.

Markant bundelt merkwaardige, opzienbarende en grappige artikels uit de media.

Ellen Vandevijvere

Handjes schudden en er dan aan ruiken Elkaar de hand schudden is een van de oudste begroetingsrituelen van de mens. Historici menen dat we hiermee wilden aantonen ongewapend te zijn en vriendelijke bedoelingen te hebben tegenover de ander. Israëlische onderzoekers voegen daar nu een theorie aan toe nadat ze proefpersonen met een verborgen camera filmden. Na het handen schudden met een leidende figuur zouden mensen opvallend vaak hun gezicht aanraken en zelfs aan hun hand ruiken. Dit zou een sterke aanwijzing zijn dat we onbewust aan de hand van de geuren van anderen hun intenties proberen te achterhalen. Nog opvallend is dat het ruiken aan de hand alleen gebeurde wanneer proefpersonen van hetzelfde geslacht elkaar de hand gaven. Bron: De Morgen Regelmatig je handen wassen is dus ook nuttig om iets te verbergen.

6


Genderspel verwart Italiaanse kinderen Althans, dat is waar conservatief Italië van uitgaat. Een genderprogramma wil drie- tot zesjarige Italiaanse kleuters op school duidelijk maken dat beroepen niet typisch mannelijk of vrouwelijk zijn en gendergelijkheid aanmoedigen. Zo is er een memoryspel met afbeeldingen van vrouwelijke bazen, brandweervrouwen en huismannen. Het programma is nog niet helemaal voorgesteld of de politiek is er al zwaar verdeeld over. Volgens de Italiaanse conservatieven zou een gender-memoryspel “de seksuele identiteit van kinderen verwarren”. De democraten zien hier wel heil in: “de genderkloof is een groot probleem in ons land, om die te overbruggen, hebben we een structurele verandering nodig”, klinkt het. Bron: De Morgen Het Italiaanse machismo zit er duidelijk nog diep in.

Mijn kind, mooi(er) kind Een gewaarschuwd ouder is er twee waard: kinderen kunnen in de periode tussen zeven en twaalf jaar narcistisch worden. Narcisten zijn mensen die zichzelf beter vinden dan anderen. Als ze niet hun nodige bewondering krijgen, is agressie daar een neveneffect van. Als volwassenen zijn narcisten ook vatbaarder voor verslavingen en zijn ze minder sociaal vaardig. De oorsprong daarvan is onderzocht en de schuld wordt nu deels bij de ouders zelf gelegd. Als zij hun kind voortdurend ophemelen, en hen aanpraten dat ze specialer zijn dan hun leeftijdsgenootjes, dan gaat het kind dit op de duur zelf geloven en zich ernaar gedragen. Genegenheid en affectie daarentegen creëeren eigenwaarde, geen narcisme. Bron: Knack.be Je kind knuffelen en het vertellen hoe graag je hem/haar ziet is wél een goed idee dus.

Binnenkort een pil tegen de liefde? Liefde zit tussen de oren. Recente hersenstudies hebben aangetoond dat er gelijkenissen zijn tussen de effecten van verslavende drugs en verliefdheid. Er wordt nu volop gezocht naar een middel om de effecten van verliefdheid tegen te gaan zodat liefde behandeld kan worden zoals een verslaving of depressie. Zo zou iemand in een extreem gevaarlijke relatie de emotionele band met zijn of haar partner kunnen verbreken aan de hand van medicatie. De Britse neuro-ethicus Brian Earp is hierover echter terughoudend. Hij vreest dat medische bedrijven hier misbruik van zullen maken, door ons aan te praten dat we een ‘relatieziekte’ hebben en nood hebben aan medicatie. Terwijl we beter zelf actief op zoek gaan naar een oplossing en het gezonder is om zelf over een relatie te reflecteren. Bron: Knack.be Liever peinzen dan pillen.

foto © deMens.nu

Atheïsten mogen niet trouwen in Oklahoma In Oklahoma is een wetsvoorstel goedgekeurd dat stelt dat een huwelijk uitsluitend door een geestelijke mag worden voltrokken. Niet alleen atheïsten worden hierdoor gediscrimineerd, maar gevreesd wordt dat dit ook een vrijgeleide is om het huwelijk te verbieden voor holebi’s. “Het huwelijk is niet geïnstitutionaliseerd door de staat, maar door God”, argumenteert Republikein Dennis Johnson die het wetsvoorstel steunt. “Er is daarom geen reden waarom Oklahoma of eender welke andere staat zich zou moeten mengen in het huwelijk”, stelt hij. Meteen hebben 160 geestelijken publiekelijk verklaard holebi’s te willen huwen en algemeen protest over dit voorstel klinkt luid. Bron: Metro.co.uk ‘America, the land of the free’, zeggen ze dan.

Vuurpeloton weer ingevoerd in Utah

Ook in Utah is er opschudding veroorzaakt door een nieuwe wet. Gouverneur Gary Herbert zorgde ervoor dat executie door middel van een vuurpeloton weer kan. Dit komt omdat er in de Verenigde Staten een acuut tekort is aan het injectiemiddel waarmee normaal gezien de doodstraf voltrokken wordt. Europese fabrikanten van het middel hebben de Amerikaanse gevangenissen verboden om het medicijn te gebruiken. Dus gaan veel staten ‘creatief’ met het tekort om: opknoping, eigen brouwsels ter vervanging van de injectie (met soms desastreuze gevolgen), gaskamer of elektrocutie. Utah is de enige staat die ervoor kiest om de doodstraf te laten uitvoeren door een vuurpeloton. Herbert noemde het besluit “een beetje gruwelijk, maar wel noodzakelijk”. Bron: Nrc.nl Maar blijkbaar niet gruwelijk genoeg om de doodstraf dan maar gewoon af te schaffen.

Vrouwen voor ‘de was en de plas’? Zelfs als mannen minder uren moeten werken, zouden ze niet méér het huishouden doen. Althans in Nederland. Hun vrouwelijke partners zouden dan nog steeds gemiddeld twintig uur aan het huishouden besteden en hun mannen negen uur. Dat blijkt uit een Nederlands onderzoek. Volgens onderzoekster Marian Van der Klein is het vooral een mentaliteitskwestie, en kiezen vrouwen zelf er voor. Uit elk onderzoek blijkt dat vrouwen meer belang hechten aan zorgtaken dan mannen. Omwille van het huishouden kiezen vrouwen er vaker voor om halftijds te gaan werken, terwijl mannen de voorkeur geven aan een hoger loon en daarom voor een voltijdse baan opteren. Bron: Nieuwsblad.be Oh, daarom dus. Laat de vrouwen dan het huishouden maar helemaal alleen doen.


7

“Iedereen mee naar the next level” Interview met Slongs Dievanongs

8 8

|| deMens.nu deMens.nu Magazine Magazine

onderhuids

De naam Charissa Parassiadis zal je misschien niet veel zeggen. Slongs Dievanongs vermoedelijk al heel wat meer. Deze bijzonder populaire rapster uit Antwerpen is sinds haar grote hit Lacht Nor Mij regelmatig te zien en te horen in de media. Naast een gepassioneerde muzikante is ze een erg geëngageerde vrouw, met uitgesproken standpunten en een grote maatschappelijke strijdlust. Al in haar puberjaren was zij een rebel die protesteerde en manifestaties organiseerde tegen wantoestanden en onrecht. Dat vuur zit nog steeds in haar en vaak ook in haar nummers. Nog Ni Te Laat is hier een mooi voorbeeld van. We spraken met haar over de dingen des levens op een zonnig terras in Antwerpen. Nils Vandevijvere - foto’s © Jeroen Vanneste

Atheïst tot in de kist Waar plaats jij jezelf op levensbeschouwelijk of spiritueel vlak? Die vraag stel ik mezelf vaak, maar ik vind het moeilijk om hierover te praten. Ergens tussen atheïsme en gnosticisme, denk ik. Ik hou van oosterse filosofie in combinatie met westerse wetenschap. Dogma’s kan ik in geen geval aannemen. Volgens mij komen we alles pas echt te weten na de dood. Niet dat ik zozeer geloof in een verder bestaan na de dood, maar ik flirt wel graag met het idee. Ik geloof ook niet in een concrete god, maar dingen kunnen wel echt goddelijk zijn voor mij. De eerste blad- of bloemknoppen in de lente of een zaadje dat ontkiemt. Spiritualiteit is voor mij naar binnen keren en onderzoeken wat je daar tegenkomt. Niet geloven wordt door veel mensen als nefast gezien. Waarom is dat zo? Volgens mij komt dat door de lange indoctrinatie, traditie en machtsstrijd. Gedurende geruime tijd heeft de elite bepaalde wijsheden bewust verborgen gehouden, zodat ze mensen gemakkelijk kon manipuleren. Religieus gedachtegoed en religieuze praktijk sloegen goed aan in een donkere, angstaanjagende wereld waar nood was aan een houvast en oriëntatie. Men had snel genoeg door dat mensen ermee gecontroleerd en uitgebuit konden worden, want je ziet dat dezelfde verhalen overal terugkomen. Die mensen in al die religieuze instituten geloven volgens mij niet eens

zelf in hun god. Die spelen vooral machtsspelletjes. Niet allemaal, ik ken ook levensbeschouwelijke leiders die echt goede dingen doen, maar toch. De veelheid aan levensbeschouwingen, is dat een goede zaak? Zolang ieder op zijn eigen manier kan geloven en beleven zonder anderen ermee lastig te vallen, kan dat alleen maar bijdragen aan de diversiteit. Diversiteit maakt het leven interessant. Alles is trouwens uniek in het universum. Elk blaadje, elke korrel zand. Men heeft in Antwerpen vaak veel schrik van die verschillen, maar ik heb daar nog zo goed als nooit problemen mee gehad. Wat ik niet begrijp is waarom die heilige boeken, die zo verouderd zijn, niet naar het nu worden vertaald. Religies zouden veel meer mee moeten evolueren. Kan een niet-gelovig iemand ook spiritueel zijn? Uiteraard! De grote fout die wij in het Westen maken is dat we of in het verleden of in de toekomst leven. We moeten leren leven in het nu en dat doen is op zich al een spirituele ervaring. Men heeft het ook vaak over zingeving, maar moet er altijd zo nodig ‘zin-geving’ zijn? Mogen dingen ook niet gewoon ‘zijn’? Schoonheid zoeken in elk moment is voor mij zingeving genoeg. Als je dat doet, heeft alles zin.


9

“Moet er altijd zo nodig ‘zin-geving’ zijn?”

Vrijheid als hoogste goed Welke factoren hebben de meeste invloed op onze vrijheid volgens jou? Ik geloof niet dat wij vrij zijn. Toch niet in onze maatschappij. Wij leven met een illusoire vrijheid. Ik ben 36 jaar geleden gedropt in een systeem waar ik niet om heb gevraagd. Als je drie jaar oud bent moet je naar een groep waar je samen pipi en kaka mee mag doen. Als je zes jaar bent moet je naar een andere groep waarin iedereen hetzelfde moet leren volgens dezelfde regels. En dat blijft zo maar doorgaan. Wij leven in een systeem dat zorgvuldig in stand wordt gehouden door de heersende klasse. Moest heel de bevolking in opstand komen, dan zouden we niet te stoppen zijn. Helaas denken we allemaal dat we te veel te verliezen hebben. Maar alle sociale voorzieningen zijn lapmiddelen, schijn. Wie in staat is zich los te rukken van alle verwachtingen en werkelijk als een vrij mens leeft, wordt raar bekeken en buitengesloten. Men kan daar niet mee om. Ook onze democratie is puur illusie. Je denkt te mogen stemmen op wie je wil, maar wie zijn die kandidaten? Wat hebben zij moeten doen en beloven om op die verkiesbare plaatsen te komen? Die zijn al lang gekocht! Maar we zijn wakker aan het worden! Ook ik! Overal in de wereld komen mensen in opstand. Wat wou je vroeger worden? Eerst wou ik Madonna worden (lacht). Daarna stewardess. Dan advocaat en ik heb ook overwogen om in de politiek gaan. Maar al vroeg ben ik beginnen zingen en rappen, speelde ik op vrije

10


podia en dergelijke en uiteindelijk heb ik beseft dat al die klassieke functies niet mijn keuze waren maar die van de maatschappij, mijn ouders, mijn omgeving. Artiest worden, daar gelooft men niet in. Dat biedt geen zekerheid, geen werkkansen. Gelukkig heb ik me daarvan kunnen lostrekken. Voel jij je vrij of eerder gedwongen om over sociale wantoestanden te schrijven en zingen? Ik ben van nature een vrijheidsstrijder. Voor ‘Slongs’ was ik dat ook. Vroeger ging ik aan de schoolpoort protesteren, tegen de golfoorlog bijvoorbeeld. En ik droeg toen ook al heel bewust een arafatsjaal (n.v.d.r.: zwart-witgeblokte sjaal die als symbool gebruikt wordt om steun te betuigen aan de Palestijnen). Ik geloof in de kracht van kunst en muziek om bepaalde ideeën over te brengen. Kijk maar naar het verhaal van Reinaert de vos of de muziek van Bob Marley bijvoorbeeld. Wanneer voel jij je vrij als artiest? Als ik, zoals nu, mijn mening mag zeggen. En als ik optreed. Dat is een heel specifieke beleving. Als ik merk dat een publiek ontroerd of geïnspireerd geraakt, dan voel ik me echt vrij. Spijtig genoeg wordt vrijheid in de professionele muziekindustrie ook vaak beknot, omdat platenmaatschappijen vooral naar stereotypes zoeken waarvan ze weten dat ze goed verkopen binnen bepaalde segmenten. Sociaal geëngageerde nummers komen zelden op de radio en dat is niet toevallig. Alleen in de underground scene (n.v.d.r.: mensen die van muziek houden die niet populair is) kan je als artiest nog echt vrij zijn.

onderhuids

Eén voor allen, allen voor één Nog Ni Te Laat is een erg geëngageerd en kritisch nummer. Wat versta je onder “allemaal samen voor morgen”? Elkaar wakker en bewustmaken! Men is al eeuwenlang met onze voeten aan het spelen. Elkaar stimuleren om ecologischer met de planeet en ethischer met elkaar om te gaan. Geld is nu vaak god en daar moeten we van af. En ik wil echt dat iedereen meedoet, ongeacht hun klasse, achtergrond of wat dan ook. Iedereen mee naar the next level! Hoe ziet een ideale maatschappij eruit voor jou? Om te beginnen heeft iedereen dan een basisinkomen! Dat zou mensen véél productiever en vrijer maken. Men zou zo hard niet meer moeten knokken en meer doen wat men graag doet. Men vreest dan altijd dat mensen lui zouden worden of dat er geen mensen meer gevonden zullen worden om in de fabrieken te werken of vuil op te ruimen. Maar hebben we die fabrieken wel nodig? En als iedereen gewoon zorg draagt voor zijn eigen omgeving, komt dat ook wel goed.

Durven denken Vrije meningsuiting blijft een actueel onderwerp. Waar liggen de grenzen voor jou? Als je voldoende luistert naar je gevoel, dan weet je wel wanneer je over de schreef gaat of iets kwetsend is. Iedereen moet wat dat betreft zelf zijn verantwoordelijkheid opnemen. Ongezouten menin-

gen moeten uiteraard kunnen, maar wanneer het puur om uitdagen gaat, dan heb ik er moeite mee. De jongeren van vandaag, denken die veel na? Ik ben blij dat het internet er is. Dat geeft veel meer mogelijkheden om zelf op zoek te gaan naar informatie. Hierdoor ontstaat er op veel vlakken meer bewustzijn. Ons schoolsysteem maakt daar nog te weinig gebruik van en is volgens mij dan ook achterhaald. Zoals altijd zijn er jongeren die erg veel nadenken en reflecteren en anderen die dat niet of veel minder doen. Wat mij wel opvalt, is dat sommige festivals of andere evenementen in het teken staan van liefde, vrede en harmonie, maar dat zodra dat weekend voorbij is, er niets meer mee gebeurt. Bedrijven beginnen die thema’s steeds vaker te gebruiken als verkooptechniek. Maken sociale media ons vrijer of net niet? Ik vrees dat die ook veel negatieve effecten hebben. Door de sociale media denken we van elkaar dat we allemaal een geweldig leven hebben en ‘joy joy, happy happy’ zijn, want we posten enkel de leuke dingen. Onze echte ‘ik’ laten we niet zien en we praten ook nauwelijks nog met elkaar over ‘echte’ dingen. Daarom moeten we daar heel voorzichtig mee omgaan. Wat is volgens jou nog taboe vandaag? De hoofddoek. Mensen kunnen dat gegeven blijkbaar nog altijd niet aan. Ook het buiten de lijntjes denken en doen, wordt als ongepast beschouwd. Zodra iemand een beetje afwijkt van het ‘normale’ en gekende wordt die als zot bestempeld. Bij mijn ouders heeft het ook lang geduurd vooraleer ze mijn keuzes konden aanvaarden.

deMens.nu Magazine | 11

onderhuids

“Diversiteit maakt het leven interessant”

Bemin je naaste als jezelf Veel mensen worstelen met hun zelfbeeld en zelfwaardering. Hoe komt dat denk je? Door conditionering van kindsbeen af zijn we niet met onze intrinsieke waarde bezig maar met competitie en presteren. En dan zijn er nog al die magazines over schoonheid en dergelijke waar we ons aan spiegelen. Er is te weinig aandacht voor wat er in ons hoofd zit. Daarom hebben scholen als Steiner en Freinet zo veel succes, want daar wordt de individualiteit en de persoonlijke groei veel meer gestimuleerd. Maar we beginnen wakker te worden en door te hebben dat we eigenlijk allemaal geweldige, unieke wezens zijn die de moeite waard zijn. Heeft iedereen naastenliefde in zich? Ja, maar eerst moet je jezelf graag zien. Als jij blij bent met jezelf, dan komt de naastenliefde vanzelf. We mogen onszelf echt niet onderschatten als gevoelswezens. Ga jij soms te ver in het beminnen van je naasten? Ik heb een heel sterke intuïtie en innerlijke radar die me wel aangeeft tot waar ik kan gaan. Daar vertrouw ik enorm op en het laat me zelden in de steek.

12


Waarover ben je ooit van mening veranderd? Heb je ooit rotsvaste overtuigingen gehad die je hebt moeten bijsturen? Ja, bijvoorbeeld dat de Amerikanen het toonvoorbeeld van vrijheid, expressie en vooruitgang waren. Ik keek daar enorm hard naar op. Maar later ontdekte ik dat er in de VS gewoon een kleine, rijke elite heerst die er alle touwtjes in handen heeft en enkel met zichzelf en hun macht bezig is, ten koste van mens en milieu. Democratie in de VS is geen democratie. Mensen worden er zoet gehouden met valse gevoelens van vrijheid en met brood en spelen. Het is een echte poppenkast. Wat mogen we van jou nog verwachten in de nabije toekomst? Er is natuurlijk mijn album Goeien Dag dat sinds een maand in de winkels ligt, en waar ik enorm fier op ben. Elk nummer bevat een kleine filosofische boodschap. Het is niet zozeer een politiek getinte cd, er zitten eerder tips in om gelukkig te zijn. Het is een vrolijk album met als kernboodschap: be the change that you want to see. Daarnaast ga ik in oktober het theater in met De Vaginamonologen (in regie van Ann Nelissen).

ezutter FrederikmaD nistisch ert

Vrijzinnig hu s consulent bij het Vermeylenfond (lidvereniging deMens.nu)

Ochtendspits! 7u04:

Kinderen afzetten voor een dagje plezier en 'brainfood' op school.

8u11:

Aankomst in het kantoor van het Vermeylenfonds: Het subsidiedossier voor onze activiteit op de Gentse Feesten moet afgewerkt worden.

Dagschotel Plat du jour Dish of the day foto © Ger brich Reyna

Agenda Agenda Agenda

Net op tijd om onze schatjes te halen. Ik probeer mijn aandacht te verdelen over duizend verhalen, papa, ik heb honger”en ik moet nog huiswerk maken.

17u45:

8u45:

19u52:

Feest in de boekentoren van Gent: het startevent van de afdeling Vermeylenfonds@Ugent. Ik poseer met enkele bestuursleden.

Samen met de collega's leg ik de laatste hand aan de inhoud van het jaarverslag.

10u00:

Een uurtje treinen naar Leuven: ideaal om mails te beantwoorden en een broodje te verorberen.

Goede babbel met collega Tom Cools en de algemeen directeur van Museum M over onze nieuwe productie 'VERF!'. Zal hij bijten?

foto © Marc De Coninck

12u23:

13u46:

foto © Chantal Decock

15u07:

Nog snel binnenwippen in het Geuzenhuis voor een mooie vernissage van vriend en collega Dirk Van Opdenbosch.

21u58:

Nakaarten met Tom over het project 'Utopia' dat zal plaatsvinden in 2016.

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag deMens.nu Magazine | 13

“Ga wild! Ontdek! Amuseer je!”

foto © Tinne Debout

Voor Jakobus Monteyne is engagement een levensstijl Jakobus Monteyne (29) was tot maart 2015 ondervoorzitter van deMens.nu en voorzitter van het Brussels Studentengenootschap (BSG). Hij startte onder andere mee de Week van de Verlichting op en is de geestelijke vader van de eerste Europese Humanistische Jongerendagen. Ook nu nog zet hij zich regelmatig in voor de vrijzinnigheid. Yvan Dheur

14


jong.nu

pintje

foto © Dan-Raoul Husebø Miranda

Jakobus

Sfeerbeeld van de Europese Humanistische Jongerendagen.

Hoe ben je in de vrijzinnig humanistische gemeenschap terechtgekomen? Ik ben op de VUB gestart als gewone streverstudent die altijd naar de les ging. Na een tijdje begon ik het BSG te helpen met de organisatie van grote events. Zo heb ik, samen met vijf andere leden, de Week van de Verlichting gelanceerd, een week vol met activiteiten die verband houden met vrij onderzoek, verlichting en vrijzinnig humanisme. Toen ik op een bepaald moment in het archief van BSG zat te neuzen, ontdekte ik toevallig dat het studentengenootschap als lidvereniging van deMens.nu recht had op een afgevaardigde in de Raad van Bestuur van deMens.nu. Ooit had iemand dat mandaat al eens opgenomen, maar op dat moment werd het niet benut. Ik heb toen gevraagd of ik de draad terug mocht opnemen, en zo ben ik er ingerold. Wat deed je daar precies? Als lid van de Raad van Bestuur van deMens.nu heb ik verschillende initiatieven genomen om jongeren aan te trekken. Een voorbeeld daarvan zijn de Europese Humanistische Jongerendagen. Ik werd meteen ook ondervoorzitter van deMens.nu, wat mijn verjongingsintentie bekrachtigde.

Het leukste binnen het vrijzinnig humanisme vind ik het wetenschappelijke gedeelte en de organisatie van gemeenschapsvormende activiteiten, zoals events en lezingen. Door onze levensbeschouwing kunnen wij heel ver gaan in het voeren van wetenschappelijk onderzoek, want wij kunnen en moeten alles analyseren zonder dogma’s. Ik ben een sterke aanhanger van de oude verlichtingsdenkers die veel zaken hebben aangekaart en ik vind dat dat vandaag nog heel veel moet gebeuren, zelfs binnen het vrijzinnig humanisme. Het is trouwens zeer vernieuwend om over verschillende dingen te kunnen en moeten nadenken. Het organiseren van lezingen of debatten over thema’s die gevoelig liggen voor sommigen is nog het leukste. Daar betrek ik jongeren bij zodat ze zien dat ze geen angst mogen hebben om die registers eens open te trekken. Kan je wat meer vertellen over de Week van de Verlichting? Het evenement is bedoeld om studenten kritisch te doen nadenken, maar ook om hen te sensibiliseren over de verlichting. We hebben twee minimumeisen: de activiteiten moeten innoverend of nieuw zijn voor de studenten, en we willen een mix van ludieke en academische activiteiten. Zo was er vorige editie een zwaar debat over vrije meningsuiting, maar ook een ludieke actie rond het Vliegend Spaghettimonster


jong.nu

“Het is de taak van een verlichte denker om de ratio op te wekken” Jakobus leidt de slotspeech van de Europese Humanistische Jongerendagen in.

(n.v.d.r.: een parodie op het geloof in een god). Het kunnen choquerende activiteiten zijn, maar het is de taak van een verlichte denker om de ratio op te wekken. De Week van de Verlichting wordt steeds belangrijker omdat de maatschappij meer en meer bekrompen wordt. De verlichtingsdenker probeert anderen te doen nadenken met een open geest en hun standpunt te onderbouwen met sterke argumenten. Het leven is een farce! Mensen moeten dat beseffen en zichzelf niet te serieus nemen en zich amuseren. Wat zijn de Europese Humanistische Jongerendagen? Op internationaal vlak hebben we gemerkt dat de humanistische beweging zeer veel intelligentsia bevat die aan de internationale conferenties deelnemen, maar dat ze veel te weinig jongeren aantrekt. Daarom ontsproot het idee om de jongeren eens samen te brengen en hen aan het woord te laten. Zij zijn immers de toekomst van de vrijzinnig humanistische familie! We kregen onmiddellijk steun van deMens.nu om het zeer wilde project vorm te doen krijgen. Met succes: uiteindelijk kwamen meer dan 120 deelnemers van 15 Europese landen samen op de ULB. Het was een mix van geweldige academische lezingen, ludieke en constructieve activiteiten. Zo probeerden we een band te smeden tussen de jongeren om de continuïteit in de toekomst te verzekeren. Hopelijk blijven de koepels van de andere Europese landen dit event belangrijk vinden zodat er opvolgers komen voor dit initiatief. De organisatie van zo’n evenement vraagt heel wat van een vrijwilliger. Wat was jouw motivatie? Wilde ideeën zijn ongelofelijk om mee te werken. Het is tof dat er regelmatig een lezing is, maar ik wou ook eens iets anders. De Europese Humanistische Jongerendagen was een uitdaging omwille van het grootschalige niveau. De Week van de Verlichting ook wegens de kwantiteit aan activiteiten. Een uitdaging maakt het toffer om je er in vast te bijten!

16


Vind je dat je voldoende je steentje hebt kunnen bijdragen aan het vrijzinnig humanisme? Ondanks mijn rol als ondervoorzitter en de vele evenementen die ik organiseerde, heb ik geen steentje bijgedragen aan het vrijzinnig humanisme, want het heeft de denkwijze bij sommige mensen niet kunnen veranderen. Maar ik ben er wel wijzer van geworden en heb er mezelf beter door gevormd. Wat betekent het voor jou om vrijzinnig humanist te zijn? Alles en niets. De basis van vrijzinnig humanisme is de basis voor alles wat er in de wereld gebeurt, want voor ons is ieder mens gelijk, en heeft iedereen rechten en plichten. Anderzijds kan deze filosofie niemand verplichten om dat gelijkheidsbeginsel te handhaven. Daarom is het ook ‘niets’. Ook voor vrijzinnig humanisten mag het geen verplichting zijn, maar slechts een houvast. Chaos biedt de meeste vrijheid, maar ook het meeste structureringspotentieel. In chaos kan je orde scheppen! Welke waarde heeft engagement voor jou? Engagement vormt mijn identiteit en het geeft voldoening, waardoor ik mij nog meer ga engageren. Voor mij is het een manier om door het leven te gaan. Ik amuseer me tijdens mijn engagement en ik mis het als ik het te lang niet doe! Ik heb elke dag zin om mij voor nieuwe projecten te engageren, maar mijn tijd is gelimiteerd. Mijn tijdsbesteding beter structureren, daar moet ik nog wat aan werken. Daarom heb ik onlangs een projectenboek gemaakt waar ik al mijn dromen en ambities in neerpen, om zo mijn ideeën wat te kunnen ordenen. Ik engageer me veel te graag als ik weet dat ik iets nuttigs kan doen voor de maatschappij. Welke raad heb jij voor jongeren die zich willen engageren? Ga wild! Ontdek! Amuseer je!

de mening

Voetbal, een stammentwist Frank De Vos over voetbal [dichter]

Bedragen die ratelen als cijfers op een bezinepomp. Vroeger moest ik geeuwen alsof ik beurskoersen las. Nu duizel ik. Slechts zijdelings lees ik weerwerk. Verder geen onvertogen woord. Het lijkt wel alsof we een suppositoire genomen hebben die ons blind maakt voor uitzendrechten, licenties, commerciële tricolore toeters en bellen en kijkcijfers van praatprogramma’s. Metaforen opgehokt in commentaren getuigen van medeplichtigheid. Georkestreerd etteren ze op het scherm. Onwaarschijnlijk hoe in stamverband de Homo Ludens, de spelende mens, wordt aanbeden, men zich schatplichtig maakt aan belangrijke belangen: die van de Fifa, betonboeren in ZuidAfrika, de Braziliaanse overheid. Middelen van een samenleving worden verbrast, sociale voorzieningen lossen op, slavenarbeid van Nepalezen in Qatar. Een nieuw WK? Onze jongens zullen het er weer goed doen. Voor vorst en vaderland. Dit geliefde land dient men op de kaart te zetten. Voor de bijbehorende spionkop staat de luchtmacht paraat. Zet de Jupiler maar al koud. In een straal van twee kilometer rond elk stadion zijn de exclusieve verdeelrechten al lang door Ambev gekocht. Een afgehakt hoofd, ‘Red or Dead’: een iconisch beeld van de wedstrijd StandardAnderlecht begin dit jaar. De walm van

waanzin weegt te licht als omschrijving. Ik hoorde krijsende volksstammen, zag Eburonen zoals de dappere Belgen uit Caesar’s De Bello Gallico met knots en berenvel in de grotten van Han rondhuppelen. Ofwel was ik verdwaald in een strip van De Rode Ridder met horden Picten die Camelot van Koning Arthur aanvallen, de mooie Guinevere bibberend in de armen van Johan, de ridder waar ik als piepjonge page zo jaloers op was.

“De walm van waanzin weegt te licht als omschrijving”

Helaas, driewerf helaas. Het beeld van stammen die hun oerdriften overschreeuwden, zoekend om te verslinden, IS achterna, vulde die morgen de werkelijkheid. In de beige mok werd mijn ochtendkoffie koud, onaangeroerd lag mijn eerste sigaret opgebrand in de asbak. Op mijn thuisadres duik ik soms onder, in mijn kleinst mogelijke roedel op zoek naar veiligheid. Met de afstandsbediening als verweer heb ik er geen para’s nodig. Het is een wapen van onmacht. Ik probeer te vluchten door een warme trui over mijn hoofd te trekken. Helaas zit deze vol gaten. Want noch de wereld noch de schoonheid van de mens kan je ontlopen. Ik blijf me verzetten met zuchtende woorden, met geslepen pen als speer in elk blad papier geplant. Ik blijf me vasthaken aan Pour l’amour de l’humanité van Jean Verdun. Men zegge het voort.


een bank vooruit

Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aantal jaren voor de klas:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Scho(o)l(en):. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Studierichting(en):.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ja(a)r(en):. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Leerkrachten niet-confessionele zedenleer over hun vak

Hoe werk jij rond verdraagzaam zijn tegenover en respect hebben voor mensen met een andere levensbeschouwing?

18


foto

arm ©C

De keizer

s e Vo en D

column

Bommen zullen er niet ontploffen in deze column, dat mag je nu al weten. Evenmin zullen woeste liefdesnachten plaatsvinden ter eer en glorie van de passie. Niet gevochten zal er worden, niet geneukt, niet gevloekt van teleurstelling, niet voor altijd en eeuwig gebroken met ontrouwe geliefden. Het leven zal niet prachtig en mooi zijn, zelfs niet de moeite waard ondanks alles. Vandaag niet. Omdat vandaag één van die zeldzame dagen is dat de wereld bijna achteloos de indruk geeft zijn eigen essentie onder ogen te zien: stilte. Weldadige stilte. Veelbetekenende stilte. Stilte die boekdelen spreekt. Van wat is en had kunnen zijn. Ik zie mijn hoogzwangere buurvrouw in de tuin achter haar vierjarig zoontje aan waggelen, en denk aan mijn moeder. Hoe ze bijna exact 46 jaar geleden net zo hoogzwanger achter míj aan waggelde. Een broertje kreeg ik, en een nieuwe grijze trui (als compensatie voor de te verwachten moederloze week). Belangrijk om weten: ik was de spil, het centrum van de wereld, de onbetwistbare kern van het heelal, de uitverkorene, de eerste persoon enkelvoud. Een kleine keizer van vier was ik, die nu zomaar plots een broertje kreeg. Een broertje? Liever niet. Twee kapiteins op een schip is één te veel. De avond van de geboorte werd ik opgevangen bij de buren. Gezellig in het grote bed van de dochters des huizes: twee tienerdames van 14 en 16, en deze kleine keizer prinselijk zalig in het midden. De nieuwe kleine broer moet me onbewust erg dwarsgezeten hebben, want midden in de nacht werd ik wakker, merkte dat mijn twee bedgenoten diep in slaap waren, krabbelde behoedzaam recht, trok mijn pyjama naar beneden, nam mijn toentertijd zeer bescheiden wapentje ter hand, en sproeide koelbloedig de twee dames kletsnat. Paniek in de keet. Buurvrouw erbij. Buurman erbij. Kijvend en boos en stoute jongen en nóóit meer doen! Tranen met tuiten huilde ik. Hartverscheurend. De tranen van de berouwvolle zondaar. Maar van binnen wist ik wel beter. Rebel with a cause. De keizer was ik. Ik, en alleen ik. Het absolute nulpunt, het centrum van de wereld. Ok, het centrum van míjn wereld weliswaar, maar dat subtiele onderscheid ging toen volledig aan mij voorbij. Mijn wereld was dé wereld. Heerlijk.

Bijna 50 is hij nu, de spil, de enige, de uitverkorene… en heel af en toe lukt het al vrij goed, datzelfde subtiele maar o zo belangrijke onderscheid maken tussen zíjn wereld en dé wereld. Maar vanzelfsprekend is het niet. Het blijft een hachelijke onderneming voor de eerste persoon enkelvoud. Enfin, voor elke eerste persoon enkelvoud veronderstel ik. Dat laatste is een troost. Grasspriet zijn onder de grassprieten, soms zou hij willen dat te willen. Bij momenten droomt hij er van dat te willen. Diep van binnen weet hij dat het tijd is. Tijd om het klein illusoir keizertje van vier in zijn borst zachtjes en sussend het zwijgen op te leggen. Tijd om groot te worden. Tijd om stil te zijn. Veelbetekenend stil. Boekdelen sprekend stil. Ach liefste, neem me mee. Keer mijn blik naar buiten. Leer me de liefde kennen. Ik ben een kleine jongen.


foto © deMens.nu

Thank you for tomorrow

Hoe zinnig aansluiten bij de leefwereld van jongeren De georganiseerde vrijzinnigheid is helemaal klaar voor een verjongingsoperatie. Niet via een botox-kuur, wél door beter aan te sluiten bij de leefwereld van de jeugd. Een jaar lang zocht deMens.nu naar nieuwe pistes. Daarvoor werd een werkgroep geïnstalleerd en een onderzoek uitgevoerd. Eén van de concrete resultaten is het boek Thank you for tomorrow, dat op eigenzinnige wijze inkijk biedt in de leefwereld van adolescenten én dat heel wat bruikbare tips geeft voor wie succesvol met jongeren aan de slag wil. Ann Clé Samen grenzen verleggen Een eerste bevinding uit de leefwereldschets zal niet verbazen: boven alles zijn jongeren ‘jong’. Hun belangrijkste drijfveren en dromen blijven generatie op generatie overeind. Het liefst zijn ze onder vrienden, steeds op zoek naar spanning en plezier, om de haverklap verliefd, hun bed niet uit te branden, competitief en creatief, geëngageerd en tegendraads, zelfbewust, maar soms nog een tikje onzeker. Jongeren willen en moeten hun grenzen verleggen. Je eigen identiteit ontwikkelen en een plekje in de samenleving verwerven, lukt maar via een proces van vallen en opstaan. Die hobbelige zoektocht naar wie je bent en wat je wil, is van alle tijden. Wie jongeren wil verleiden, houdt best rekening met hun leefwereld waarin zowat alles ‘in ontwikkeling’ is.

20


Jong zijn in een nieuwe wereld

“Als ik veel op Facebook zit, dan zegt mijn broer soms: ‘Ah, gij Facebooker, gij no-lifer’.” (Mieke, 17 jaar) Onze samenleving evolueert in een ijltempo. De context waarin de huidige generatie jongeren opgroeit, is amper vergelijkbaar met die van twintig jaar geleden. Denk aan de hoeveelheid keuzes die de jeugd krijgt voorgeschoteld, de impact van de digitale revolutie, het grote aantal eenouder- en samengestelde gezinnen, de superdiversiteit of de economische crisis. Al deze factoren kleuren de

onder de loep

foto © Isabelle Pateer – Otherweyes

Jongeren zijn altijd in connectie.

De debatwedstrijd van de Humanistische Jongeren (Hujo) is een mooi voorbeeld van hoe jongeren en vrijzinnigheid elkaar kunnen vinden.

leefwereld van de jeugd. Ze bepalen mee hoe jongeren in het leven staan. Een goed aanbod voor jongeren is mee met de tijdsgeest en brengt de omringende wereld binnen in de eigen werking. Een waarde(n)vol aanbod

“Mijn grootste angst is meer dat existentiële thema: het verliezen van mensen en ja, omgaan met de vergankelijkheid van het bestaan. Dat lijkt me moeilijk.” (John, 22) Een zinvol aanbod sluit aan bij het DNA van je organisatie: bij de organisatiemissie en -visie. Maar tegelijk en bovenal sluit een waardevol aanbod aan bij de vragen, twijfels en drijfveren van de jeugd. En die gaan verder dan plezier en vertier. Verkeerdelijk denken we soms dat jongeren worden afgeschrikt door inhoud, dat het enkel YOLO (You only live once, dus geniet van het leven) is wat de klok slaat. Maar niets is minder waar. De adolescentie is net een zeer dankbare periode om rond zingeving aan de slag te gaan. Grote levensvragen met betrekking tot vriendschap, identiteit, seksualiteit, afscheid nemen, enzovoort, laten zich perfect vertalen in inhoudelijk sterke activiteiten en projecten. Ook maatschappelijk engagement kan een krachtige bron van motivatie zijn om ergens aan deel te nemen. Jongeren zetten graag hun schouders onder sociale projecten waarin ze geloven. Maar ze weten niet altijd goed waar te beginnen. Ze missen voorbeelden en bondgenoten. Misschien kan jouw organisatie hen dat extra duwtje geven? Maatschappelijke thema’s die hoog op de jongerenagenda’s staan: armoede, onverdraagzaamheid, oorlog

en duurzaamheid. Wie sprak daar over een egoïstische en individualistische generatie?

“We moeten er echt actief voor zorgen dat het echt wel een betere wereld wordt, en niet enkel kleine dingen doen om ons geweten te sussen.” (Anne, 17 jaar) Succesrecepten Thank you for tomorrow bevat heel wat tips om met jongeren aan de slag te gaan. Een ondersteunende organisatiestructuur en -cultuur bieden een vruchtbare en onmisbare basis. Maar zoals zo vaak start alles vanuit gedrevenheid en enthousiasme. Wie weet waar hij voor staat en goesting heeft om van daaruit met jongeren in dialoog te gaan, is al goed op weg. En dan: zoeken naar afstemming en samenwerking met partnerorganisaties, maar in de eerste plaats met de jongeren zelf. Het devies is eenvoudig: maak jongeren medeplichtig! Hun actieve inbreng maakt het mogelijk om activiteiten nog beter af te stemmen en leidt zo tot gedragenheid. Want enthousiaste jongeren trekken meer dan eender welke promocampagne, andere jongeren aan. Voor je het weet ben je vertrokken!

Thank you for tomorrow van Ann Clé zit boordevol recepten en ingrediënten voor een succesvolle jongerenwerking, voorbeelden van wat werkt en doorverwijzingen naar deskundige organisaties en interessante publicaties. Het boek wordt in september 2015 uitgegeven bij Garant. Op 21 september om 13u30 is er een voorstellingsmoment op de VUB-campus te Etterbeek (U-residence). Meer info binnenkort op www.demens.nu.


Week van de Verlichting Jaarlijks wordt het kritisch denken van geïnteresseerde VUB-studenten en scholieren aangescherpt tijdens de Week van de Verlichting. Voor de vijfde editie van dit vrijzinnig humanistisch evenement werden de thema’s humor in wetenschap, satire en vrije meningsuiting centraal geplaatst. Een terugblik. Yvan Dheur

Marc Abrahams gaf uitleg over zijn Ig Nobelprijs, een prijs die uitgereikt wordt aan wetenschappelijk onderzoek dat eerst doet lachen, en dan doet nadenken. Zo was een van de winnaars in 2014 het onderzoek naar wat er gebeurt in het hoofd van mensen die het gezicht van Jezus zien in een snee geroosterd brood.

Het Centrum voor Academische en Vrijzinnige Archieven (CAVA) verzamelde de scherpste studentencartoons die verband houden met vrijzinnig humanisme voor een magnifieke tentoonstelling.

22


Humoristen William Boeva en Erhan Dermici zorgden voor een vrolijke avond.

ingezoomd Het Vliegend Spaghettimonster is de zogenaamde god van de grootste satirische gemeenschap die op humoristische wijze naar religie kijkt. Vrijdenkende studenten brachten een ode aan dit ‘heilige’ monster, ten bate van de vooruitgang van het vrijzinnig humanisme, uiteraard.

Professor Jean-Jacques Amy (rechts op de foto), voorvechter van het recht op abortus en Gerlant van Berlaer (links), lid van het B-Fastteam en expert in de pediatrie, riepen de studenten geneeskunde op om zich te engageren voor een humanere wereld.

De week werd afgesloten met een zeer boeiende EHBO-cursus waar studenten leerden reanimeren en correct reageren als iemand flauwvalt.

Vrije meningsuiting stond centraal in een debat met (van links naar rechts) kunstenaar Mark Cloet, filosoof Maarten Boudry, activist Dyab Abou Jahjah, advocaat Fernand Keuleneer en cartoonist Gerard Alsteens (Gal). Het debat werd gemodereerd door politicologe Eline Severs (derde van links).


s r e g i l l i Vrijw van bij ons

Het Levenshuis in Brugge Het LevensEinde InformatieForum (LEIF) West-Vlaanderen vormt samen met het Centrum voor Geboorteregeling en Seksuele Opvoeding Brugge het Levenshuis. Het is een gastvrije plek waar mensen ongeacht hun levensbeschouwing terechtkunnen met allerlei levensvragen, gaande van vóór de conceptie tot het levenseinde. Om dit te realiseren, wordt er nauw samengewerkt met deMens.nu. Haar vrijwilligers zijn warme en gedreven mensen. Britt Finaut - foto’s © Isabelle Pateer - Otherweyes

Ellen Kimpe (33) “Vrijwilligerswerk doen bij het Levenshuis betekent voor mij het vervullen van een brugfunctie. Mensen komen naar mij met vragen en bezorgdheden rond het levenseinde. Het geeft voldoening om hen goed te informeren over hun rechten en een luisterend oor te bieden. Daarmee kan ik het verschil maken en dat is wellicht één van mijn grootste drijfveren om dit te doen.”

24


Nieke Daveloose (63) “Mijn taken als verpleegkundige bij het Levenshuis verrijken mijn leven. Het is proberen aan te voelen waaraan iemand behoefte heeft en een klimaat scheppen van welbehagen en respect, want tijdens de laatste levensfase gaat het niet meer over hoogdravende dingen. Mensen verlangen dan naar rust. Anderzijds beroert elk sterven mij.”

Vrijwilliger worden bij het Levenshuis Het Levenshuis is blijvend op zoek naar gemotiveerde vrijwilligers. Wil je zorgen voor een warm onthaal, mensen informeren, logistiek ondersteunen of zet je jezelf en/of jouw creatieve graag in ter bekendmaking van het Levenshuis? Neem dan zeker contact op via [email protected] of [email protected]!

Mariola Farina (62)

Meer info: www.levenshuis.be

“Mijn partner koos om uit het leven te stappen door middel van euthanasie. Als ervaringsdeskundige breng ik mijn verhaal in het kader van de sensibilisatiecampagne rond waardig levenseinde. Op woensdag verzorg ik het onthaal in het Levenshuis. Ondertussen ben ik ook lid van de Raad van Bestuur en organiseer ik mee activiteiten, waaronder de benefieten voor LEIF West-Vlaanderen.”

(67) e k r e k w u ie N n a V e r d n A

“Als voorzitter draag ik met LEIF West-Vlaanderen bij aan meer menselijke waardigheid in onze samenleving. Samen met een gedreven team een kwalitatieve dienstverlening uitbouwen op het vlak van informatie rond waardig levenseinde, hulp bieden bij het uitklaren van levenseindevragen en het samenwerken bevorderen met andere zorgorganisaties ten bate van de patiënt, vormen daarbij de voornaamste beleidslijnen.”

Frank Declercq (60)

“Als huisarts, palliatief zorgarts, maar ook als mens ben ik altijd al geconfronteerd geweest met de levenseindeproblematiek. Een aantal onaangename confrontaties waren voor mij een extra motivatie om als LEIFarts te functioneren. Daarbij komt nog dat ik anderen niet datgene wil ontzeggen wat ik mogelijk later voor mezelf zou vragen.”


r

ij

Vr

z

te

Roekoe

e

Roekoe

e bar g i om n n i

Deze barometer peilt naar de stand van de vrijzinnigheid vandaag. Pakken donkere regenwolken zich samen boven vrijdenkersland? Of geniet de kritische, open en vrije geest van een staalblauwe lucht en een stralende zon? Deze keer leert een blik op de barometer ons:

Roept de houtduif keer op keer, dan komt er vast en zeker mooi weer. Christine Waterschoot

Wim Distelmans laureaat Prijs Vrijzinnig Humanisme

die in de concentratiekampen plaatsvonden. Nochtans is levensbeëindiging volgens de Belgische wet alleen mogelijk op verzoek van de patiënt. De dood bespreekbaar maken, Montaigne leerde het ons al: “Wie mensen leert sterven, leert ze tevens leven”.

Tweejaarlijks honoreert de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (HVV) een vooraanstaand humanist die in zijn leven en werk blijk heeft gegeven van een authentiek en vrijzinnig engagement. Dat gebeurt naar aanleiding van 21 juni, de Internationale Dag van het Humanisme. Dat tijdens de veertiende editie de prijs naar Wim Distelmans ging, is niet verwonderlijk. Zowel als oncoloog, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel, titularis van de Leerstoel Waardig Levenseinde van deMens.nu en voorzitter van LEIF (LevensEinde InformatieForum) vraagt hij herhaaldelijk om begrip voor mensen die waardig willen sterven. Een werk van lange adem.

Toen professor Distelmans in het najaar van 2014 een studiereis naar Krakau en Auschwitz-Birkenau organiseerde, kreeg hij de Britse pers over zich heen. Zij linkten euthanasie aan de moorden

26


foto © Jeroen Vanneste

Euthanasie kreeg in België in 2002 weliswaar een wettelijk kader, maar dat werd niet door iedereen geapprecieerd. Veel internationale pers en staatshoofden keken met onbegrip naar het maatschappelijk draagvlak dat in België ontstaan was voor euthanasie. Telkens lieten ze van zich horen, maar bij de uitbreiding van de wet in 2014 naar wilsbekwame minderjarigen, werden alle remmen losgegooid. Rusland overwoog een adoptieboycot, een Canadees vierjarig meisje riep koning Filip op om de wet niet te ondertekenen en euthanasie werd gelinkt aan de beslissing van een Deense zoo om een overtollige giraf te doden.

Wim Distelmans

Speel mee en maak kans op een leuke prijs! Vul snel de sudoku of het kruiswoordraadsel in en stuur je oplossing voor 16 augustus 2015 naar [email protected] (vemeld in het onderwerp “Oplossing Breinpijn”), of met de post naar deMens.nu, Brand Whitlocklaan 87 bus 9, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe. Je kan je antwoorden ook faxen naar het nummer 02 735 81 66. Vermeld volgende gegevens: Voornaam, Naam, Geboortedatum, Geslacht, Adres en de Oplossing (het sleutelwoord van de puzzel en/of de gele lijn in de sudoku). Er worden telkens zes winnaars gekozen: drie voor het kruiswoordraadsel en drie voor de sudoku. Iedere winnaar krijgt het boek De Verlichting belicht van Karel Poma. In het volgende nummer publiceren we de oplossingen en de namen van de winnaars.

Voornaam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Naam:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geboortedatum:.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M V Adres:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sleutelwoord puzzel:.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

en / of

Gele lijn sudoku:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Oplossing vorig nummer: Sleutelwoord: BEWUSTWORDING Gele lijn: 765 182 439 De winnaars van het kruiswoordraadsel zijn: Achtergaele Rene uit Eeklo, Caluwaerts Sanne uit Laken en Martial Metsu uit Ieper De winnaars van de sudoku zijn: De Clerck Gerd uit Vilvoorde, Defoort Annick uit Heestert en Vansteenbrugge André uit Oudenaarde Iedere winnaar krijgt het boek Burgemeester achter tralies van Veerle Segers.

Breinpijn


Van de bovenste plank Karel Poma

Palliatieve zorg, meer dan stervensbegeleiding

Garant, 2014

Nood aan integratie en verbreding

ISBN: 9789044131819

Joachim Cohen, Tinne Smets, Koen Pardon en Luc Deliens

bo

ek

bo

ek

LannooCampus, 2015 ISBN: 9789401425612

Dit boek is een aangevulde versie van het in 2009 gepubliceerde De Verlichting, pijler van onze beschaving. De recent overleden minister van staat en vrijdenker Karel Poma wou met zijn publicatie aantonen dat de verlichting een grote invloed heeft gehad op onze Europese en westerse beschaving, en aan de basis ligt van de parlementaire democratie en onze grondwettelijke vrijheden. De auteur weerlegt de stelling van de postmodernisten dat de verlichting een mislukt verhaal is. Karel Poma slaagt er ook in om op een vlotte en begrijpelijke manier een antwoord te geven op de vraag: “wat is de verlichting?”. We krijgen een historisch en geografisch overzicht van de optimistische levensvisie van deze stroming. Hij concludeert dat de toepassing van haar idealen en principes voor een zeer gunstige verandering heeft gezorgd in ons land en we niet het einde ervan beleven.

Dit boek vormt een leidraad voor iedereen die te maken heeft met palliatieve zorg. Het is gebaseerd op de resultaten van de studies van het FLIECE-project (FLanders study to Improve End-of-life Care and Evaluation tools) en bevat concrete voorstellen voor om van palliatieve zorg een volwaardig onderdeel van de geneeskunde en de gezondheidszorg te maken. De auteurs benadrukken dat palliatieve zorg veel meer is dan terminale zorg. Ook mantelzorgers en naasten behoren tot de doelgroep van een goed uitgebouwde palliatieve zorg.

Het boek is een aanrader voor elke geïnteresseerde in de verlichtingsidealen. [fb]

28


De publicatie bevat heel wat beleidsaanbevelingen, gebaseerd op uitgebreid wetenschappelijk onderzoek, om de palliatieve zorg kwalitatief te verbeteren en tijdig aan de patiënt aan te bieden. De lezer verneemt meer over het belang van een voorafgaande zorgplanning en de ontwikkeling van kwaliteitsindicatoren voor de verschillende plaatsen waar er aan palliatieve zorg gedaan wordt. [fb]

The Imitation Game Regisseur: Morten Tyldum Acteurs: Benedict Cumberbatch en Keira Knightley Verkrijgbaar op dvd en blu-ray

fil m

De Verlichting belicht

Alan Turing was een Britse wiskundige die tijdens de Tweede Wereldoorlog erin slaagde de Duitse codetaal Enigma te kraken. Hij verkortte zo de oorlog aanzienlijk en redde daarmee vele levens. Nadien creëerde hij de Turingmachine, waardoor hij mee aan de basis ligt van onze huidige computers. In 1952 werd hij echter veroordeeld wegens ‘homoseksuele handelingen’, wat toen in Engeland een misdrijf was. Als straf moest hij kiezen tussen de gevangenis of chemische castratie. Hij koos voor het laatste, maar werd twee jaar later dood aangetroffen. Zelfmoord, vermoedt men. De film focust zich voornamelijk op de zoektocht naar het breken van de Enigmacode in combinatie met flashbacks over zijn jeugd. Acteur Benedict Cumberbatch weet op humoristische wijze de flinterdunne grens tussen Turings nét niet onuitstaanbare karakter en zijn briljante wiskundige brein geweldig uit te spelen. Je voelt wel dat het verhaal wat aangedikt is om de spanning erin te houden, maar desalniettemin is The Imitation Game een aangrijpende en lang nazinderende film. [ev]

Speel mee met Breinpijn (p.27) en maak kans om het boek De Verlichting belicht van Karel Poma te winnen.

Jimmy’s Hall

Kleur in mijn klas

Schoon protest

Regisseur: Ken Loach Acteurs: Simone Kirby, Brían Flynn O’Byrne, Jim Norton, Andrew Scott en Barry Ward

Kinderen over levensbeschouwelijke

Want er is wel een alternatief

diversiteit in de lagere school

Rik Pinxten

Goedroen Juchtmans en Ides Nicaise

EPO, 2014

Verkrijgbaar op dvd en blu-ray

LannooCampus, 2014

ISBN: 978 94 6267 009 9

Jimmy’s Hall voert ons naar het roerige verleden van Ierland. De moeizame wederopbouw en de strijd voor onafhankelijkheid botsen voortdurend op onrechtvaardigheid, klassenjustitie en het katholicisme dat zijn tentakels diep in de maatschappij heeft verankerd. Jimmy Gralton, het zeer links geëngageerde hoofdpersonage, probeert tot tweemaal toe tevergeefs een ontmoetingsruimte uit te bouwen waar de plaatselijke bevolking even kan ontsnappen aan de bekrompen en kleinburgerlijke visie van diegene die de plak zwaaien. Dit dorpsdrama symboliseert zowel de strijd tegen het dominante Engeland als het conflict tussen de rijke elite en de arme arbeidersklasse. Zoals gebruikelijk is voor Ken Loach, gaat dit op feiten geïnspireerde verhaal over armoede, hoop en emancipatie. Maar deze film kan evenzeer opgevat worden als een ode aan de mens, die ondanks alle tegenwerking, vernederingen en onderdrukking onverzettelijk de strijd zal aanbinden tegen alles wat zijn vrijheid in het gedrang brengt. [lt]

Religieuze en levensbeschouwelijke verschillen en helaas ook soms geschillen, komen uiteraard ook voor in de klas. De vraag is of het Vlaamse onderwijs hier wel goed op voorbereid is. De auteurs van dit boek besloten van niet en wilden hier iets aan veranderen. Daarvoor gingen ze kijken door de ogen van de kinderen zelf. Hoe kijken zij naar diversiteit? Hoe willen ze leren van elkaar en elkaars religies en opvattingen?

ek bo

ek bo

fil m

ISBN: 9789401421348

In Schoon protest trekt Rik Pinxten ten strijde tegen het neoliberalisme. Een maatschappijmodel waarin slechts 1% rijken teert op de inzet van de andere 99%. Hij verklaart hoe dit model tot stand kwam en als enige juiste weg gepromoot wordt, ‘want er is geen andere optie’.

Enkel als de school zichzelf profileert als een kleurrijke gemeenschap, wordt interlevensbeschouwelijk samenleven er mogelijk, stellen ze. Daarnaast is er de nood aan authentieke, gedreven leerkrachten die hun leerlingen kunnen begeleiden om goed om te gaan met superdiversiteit.

Voor Pinxten is er echter wel een waardig alternatief waarbij men de hiërarchisch gestructureerde maatschappij vervangt door een horizontale. Hij pleit voor een samenleving waarin ethisch duurzame keuzes worden gemaakt, los van dogma’s als ‘de vrije mark’. Burgerinitiatieven, hoe kleinschalig ook, zoals urban farming, zijn mooie voorbeelden daarvan die vertrekken vanuit de mens en zijn talenten.

Er worden heel wat bruikbare en inspirerende inzichten en oplossingen aangeboden in dit degelijk onderbouwde boek. Het kan nuttig zijn voor leerkrachten, maar ook voor ouders, beleidsmakers en andere geïnteresseerden. [nv]

Pinxten schetst een wreed en hardnekkig beeld van onze huidige economie en maatschappij. Maar hij geeft meteen ook de aanzet tot een waardig alternatief dat vertrouwen stelt in het potentieel van elke mens. [lj]


aan de frigo

Had de eer ste mens een naa m?

Een red elijk eigenzinnige inleiding op wat wetens cha p en my then vertell en ove r het ont staan van het leve n

Gust aaf C. Cor nelis en Isab elle Janssens

Na het lezen van het gelijk nam ige boek van Gust aaf Corn elis, stelle n leerl ingen nietconfessio nele zede nleer hem tien vrag en over het onts taan van het leven op aard e. Tijden s een wand eling op de VUB- cam pus in Etter beek met hun leerk rach t NCZ Isab elle Jans sens, antwoord t hij hen. Het resu ltaat is te bekij ken op dvd. We leren onde r meer iets bij over het onts taan van het heela l en waar om de mens graa g verh aaltj es bede nkt. Dit lesm ater iaal is beste md voor alle leerl ingen uit het secu ndai r onde rwijs . De dvd en het boek word en te koop aang ebod en door de Raad voor Insp ectie en Bege leidin g nietconfessio nele zede nleer vzw (Ribz ). Best ellen kan via info@ ribz. be. [fb] 30


actua

De nieuwe IHEU-voorzitter stelt zich voor “We moeten meer een wederzijds ondersteunend netwerk worden” Andrew Copson

Eind mei werd Andrew Copson verkozen tot nieuwe voorzitter van de International Humanist and Ethical Union (IHEU). Die functie zal hij combineren met zijn job als algemeen directeur van de British Humanist Association, die hij sinds januari 2010 succesvol leidt met een enorme groei van het vrijzinnig humanisme in het Verenigd Koninkrijk tot gevolg. We vroegen hem wat zijn kersverse voorzitterschap zal betekenen voor het internationale vrijzinnig humanisme. “Het is een hele eer om zo’n fantastische IHEU-voorzitter als Sonja Eggerickx te mogen opvolgen. Gedurende de helft van haar mandaat werkte ik met haar samen in het Dagelijks Bestuur. Ze was een gepassioneerde leider die de kalmte wist te bewaren. Op dit moment ronden we een enorme beleidsherziening af binnen IHEU. Er vond een herstructurering van het personeel plaats en we professionaliseerden onze vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties. Dankzij communicatiedirecteur Bob Churchill wegen we nu meer op het beleid door middel van het nu jaarlijkse IHEU Freedom of Thought Report. Dat verslag heeft een aanzienlijke impact op de internationale discussie over de vrijheid van denken en van meningsuiting onder mensenrechtenexperts, wetgevers en in de media. Er is een nieuwe website, een groeiend aantal vrijwilligers en dit jaar stonden we na de Charlie Hebdo-tragedie centraal in de End Blasphemy Laws-campagne van de International Coalition Against Blasphemy Laws, een organisatie die haar leden ondersteunt om ‘blasfemiewetten’ aan te vechten in hun land. We openden dus vele nieuwe deuren, waar we nu door kunnen om vooruit te blijven gaan. Maar ik wil niet alleen behouden wat we al bereikt hebben. Ik wil een sterkere interactie teweegbrengen tussen lidorganisaties en het IHEU-hoofdkwartier, en tussen de

lidorganisaties onderling. Hiervoor is meer transparantie nodig en moeten we meer een wederzijds ondersteunend netwerk worden. Bij de British Humanist Association heb ik de vrijwilligersvergoeding verdubbeld, lokale afdelingen versterkt en toezicht gehouden op de creatie van nieuwe werkgebieden. Hoewel een internationale organisatie niet te vergelijken valt met een nationale, kunnen we toch veel leren van nationale lidorganisaties en veel van hun succesvolle strategieën inzetten op het internationale niveau. Extern moeten we voortbouwen op het Freedom of Thought Report en de manier waarop dit onze reputatie ten goede is gekomen. Ik wil onze aanwezigheid in internationale instellingen verder vergroten en ons publiek en mediaprofiel verbeteren zonder afbreuk te doen aan onze reputatie een gebalanceerde, verstandige en gezaghebbende organisatie te zijn. Tot slot geloof ik dat we nieuwe manieren kunnen vinden om het vrijzinnig humanisme nog meer naar voor te schuiven als een positieve levensbeschouwing voor alle kritisch denkende mensen.”

Een interview met oud-voorzitter Sonja Eggerickx vind je op www.demens.nu bij ‘opinies en nieuws’.


foto © Yvan Dheur

Jonge vrijzinnig humanisten bouwden aan de toekomst in Roemenië

Eind april kwamen meer dan vijftig jonge vrijzinnig humanisten uit zo’n twintig voornamelijk Europese - landen samen in Boekarest tijdens de Oost-Europese Humanistische Jongerendagen. Hun doel was hun netwerk uit te breiden, zichzelf te vormen over het gebruik van sociale media, kennis op te doen over het uitbouwen van een vrijzinnig humanistisch lobbynetwerk in hun thuislanden en om de toekomst van het vrijzinnig humanisme in Europa en de wereld vorm te geven. Yvan Dheur

Deze eerste Oost-Europese conferentie voor en door jonge vrijzinnig humanisten was niet enkel een succes op het gebied van organisatie en diversiteit aan vertegenwoordigers, maar ook een belangrijke mijlpaal voor de verankering van het vrijzinnig humanisme in Europa en omstreken. De jongerenafdeling van de Roemeense vrijzinnig humanistische vereniging nam dit initiatief na de geslaagde Europese bijeenkomst van jonge vrijzinnig humanisten in Brussel twee jaar geleden. Ook de Oost-Europese Humanistische Jongerendagen werden een onvergetelijke ervaring. Het niveau van de sprekers lag zeer hoog, de sfeer onder de jonge humanistische leiders van morgen was zeer constructief en tijdens de discussies deden de jongeren zeer nuttige en vernieuwende ideeën op. Naast de klassieke sprekers zoals de voorzitter van IHEYO (de internationale vereniging voor jonge humanisten) Nicola Jackson en

32


de Roemeense voorzitter van de humanistische vereniging Toma Patrascu, leerden we heel wat bij van experten. Zo onderhield Emma Bell van de Britse humanisten ons over het gebruik van de sociale media. Monica Belitioiu van de Roemeense seculier-humanistische vereniging legde uit hoe een NGO het beleid kan veranderen. Remus Cernea, het enige vrijzinnig humanistische parlementslid in Roemenië, had het over zijn parlementaire strijd, en de briljante Bob Churchill, directeur communicatie van IHEU, gaf tips over hoe we het vrijzinnig humanisme beter gekend kunnen maken. Van Julie Pernet van de Europese Humanistische Federatie kregen we waardevolle informatie over lobbyen bij de Europese Unie. De conferentie werd afgesloten met een workshop van mezelf om de toekomstige prioriteiten en strategieën voor de lokale eenheden te helpen ontwikkelen.

actua

foto © Willy Vermaelen


Vilvoorde ‘Samen in Vrede’

Hervé Depreeuw ondertekende de tekst in naam van de vrijzinnige gemeenschap in Vilvoorde.

Op 10 mei ondertekenden vertegenwoordigers van verschillende levensbeschouwingen een charter voor respect en samenhorigheid. Brian Vatteroth


Vanuit Vilvoorde vertrokken 28 jongeren naar Syrië. Dat is relatief veel voor een stad met 42.000 inwoners. Ondertussen is het aantal vertrekkers gestagneerd, maar er is nog steeds heel wat nervositeit onder de bevolking. Men vreest de radicalisering van jongeren. De moslimgemeenschap is bang geviseerd te worden omwille van een handvol extremisten. De getroffen families zijn niet alleen triest en angstig over het lot van hun kinderen, maar krijgen ook te maken met onbegrip en sociaal isolement.

Burgemeester Hans Bonte met de chartertekst.

De stad nodigde daarom de vertegenwoordigers van de verschillende levensbeschouwingen uit voor een overleg. Dat resulteerde in een tekst die oproept tot wederzijds respect en samenhorigheid. Op 10 mei werd deze chartertekst op de grote markt ondertekend door vertegenwoordigers van de verschillende christelijke gemeenschappen, de vrijzinnige en de moslimgemeenschap. Daarna trokken de 300 aanwezigen in een stille mars naar de moskee. Daar werden ze getrakteerd op poëzie, zang, dans, heerlijke muntthee en gebak.


column

illustratie © GR AR

Grenzen openbreken

Handelsakkoorden, fiscale verdragen en digitalisering zorgen ervoor dat geld en goederen vlot de wereld rondgaan, veel gemakkelijker dan mensen. Mensen met geld en aanzien komen ook overal. De rest botst al vlug op (lands)grenzen en geraakt er meestal nooit over.

transportboten voor vluchtelingen, moeten vernield worden. Mensenhandelaars moeten de cel in. Mensen uit niet-problematische landen worden teruggestuurd. Maar andere boten zullen aanvaren, andere mensenhandelaars zullen zaakjes opzetten en dezelfde en andere vluchtelingen zullen hun kansen (opnieuw) wagen. Mensen die enkeldiep in de ellende zitten, hou je niet tegen.

34


Marleen Temmerman

foto © Saskia Vanderstichele

Wie oorlog en rampspoed ontvlucht, kan soms rekenen op clementie. Vaak komen mensen dan in hun buurlanden terecht. Afrika en het Midden-Oosten tellen een paar vluchtelingenkampen die soms al generaties lang honderdduizenden mensen huisvesten in moeilijke omstandigheden. En Europa? Sommige landen zijn mild, andere kijken liefst de andere kant op. Ook wie op de vlucht is omwille van een politieke mening, seksuele geaardheid of levensbeschouwelijke overtuiging die niet in het plaatje past, kan proberen asiel of een humanitair visum aan te vragen. Maar ook daar worden Europese landen in crisis steeds zuiniger op. Eigen problemen eerst. Voor de overige migranten zijn er quota, green cards, blue cards… Maar wie of wat bepaalt de toegelaten hoeveelheid mensen? De arbeidsmarkt, aandeelhouders, staatsleiders, ze hebben allemaal hun eigen bedoelingen, criteria en taboes. Passen mensen niet in hun kraam, dan gaat het slot op ‘Fort Europa’. De wereldwijde vluchtelingencrisis blijft maar duren. De drijvende lijken van de bootvluchtelingen in de azuurblauwe Middellandse (vakantie)Zee staan op mijn netvlies gebrand. Humanitaire crisissen treffen ondertussen een derde van de wereldbevolking. Kunnen we onze ogen, harten, portemonnee en grenzen blijven sluiten? Over open grenzen wordt niet gediscussieerd. Gesloten grenzen zijn dan weer inhumaan. Conclusie: het moet iets billijks daartussen worden. Jammer genoeg is een betonnen muur met prikkeldraad of een verhoogde jacht op vluchtelingen het eerste waaraan wordt gewerkt. Vissersboten die (mogelijks kunnen) dienen als

Vogels geraken overal. Tot nader order zijn er rond Europa geen kilometers hoge netten gespannen. “Wat zullen minder fortuinlijke mensen hen benijden”, denk ik vaak als ik hen door de lucht zie ploegen. Blijven we deze mensen bestempelen als een bedreiging, of gaan we hen eindelijk zien als een opportuniteit en een verrijking voor onze maatschappij? Sommigen kondigen de economische ondergang van Duitsland aan als migranten niet mee betrokken worden. Gaan we verder met grenzen optrekken en bewaken, of gaan we met mensen praten over hun capaciteiten en hun verlangens? Blijven we verder besparen op beleidsdomeinen zoals ontwikkelingssamenwerking, of gaan we in arme landen, al dan niet conflictgebieden, ook eens écht investeren in menselijk kapitaal, ook al vallen er geen olievelden te ontginnen of diamantmijnen te exploiteren? De echt duurzame energie in het Zuiden zit in de hoofden van de mannen, de vrouwen en kinderen, en de onbetaalbare schittering kan je vinden in hun ogen als je hen een levensperspectief geeft. Laten we samen de grenzen openbreken.

Van dag tot dag. Een vrijzinnig humanist in het dagelijkse leven Vrijzinnig humanisme, het is een levensbeschouwing. Maar hoe vertaalt zich dat in het dagelijkse leven? Wat de ene vrijzinnig humanist doet, is niet altijd hoe de andere het ziet. Deze keer vragen we aan een vrijzinnig humanist wat zij doet als een getuige van Jehova haar aanspreekt.

illustratie © GRAR

Dominique: “Ik zeg dat ik hun boodschap ken omdat mijn grootmoeder zich op haar zeventigste bekeerde. Zij vond troost en kracht in een hechte gemeenschap. Via haar ontmoette ik mensen met goede bedoelingen, overtuigd van hun taak. Missionering geeft mij een akelig gevoel, maar ik vind dat deze mensen hun visie respectvol brengen. En dat respect geef ik hen graag terug.”


Wij zijn er voor jou! Je kan bij ons terecht voor: info (o.a. rond waardig levenseinde) – vrijzinnig humanistische plechtigheden – vrijzinnig humanistische begeleiding – vrijzinnig humanistische activiteiten - vrijwilligerswerk huisvandeMens Aalst Koolstraat 80-82 - 9300 Aalst T 053 77 54 44 - F 053 77 97 70 [email protected] huisvandeMens Antwerpen Jan Van Rijswijcklaan 96 2018 Antwerpen T 03 259 10 80 - F 03 259 10 89 [email protected] huisvandeMens Antwerpen Breughelstraat 60 - 2018 Antwerpen T 03 227 47 70 [email protected] huisvandeMens Bilzen Klokkestraat 4 bus 1 3740 Bilzen T 089 30 95 60 - F 089 56 57 94 [email protected] huisvandeMens Bree Opitterstraat 20 3960 Bree T 089 73 05 00 - F 089 73 05 09 [email protected] huisvandeMens Brugge Jeruzalemstraat 51 8000 Brugge T 050 33 59 75 - F 050 34 51 69 [email protected] huisvandeMens Brussel Sainctelettesquare 17 1000 Brussel T 02 242 36 02 - F 02 242 56 17 [email protected] huisvandeMens Diksmuide Esenweg 30 8600 Diksmuide T 051 55 01 60 - F 051 55 01 69 [email protected] huisvandeMens Eeklo Boelare 131 - 9900 Eeklo T 09 218 73 50 - F 09 218 73 59 [email protected] huisvandeMens Genk Grotestraat 10 - 3600 Genk T 089 51 80 40 [email protected] huisvandeMens Gent Sint-Antoniuskaai 2 - 9000 Gent T 09 233 52 26 - F 09 233 74 65 [email protected]

huisvandeMens Halle Molenborre 28/02 1500 Halle T 02 383 10 50 - F 02 383 10 51 [email protected]

huisvandeMens Maasland Pauwengraaf 63 3630 Maasmechelen T 089 77 74 21 - F 089 77 74 22 [email protected]

huisvandeMens Vilvoorde Frans Geldersstraat 23 1800 Vilvoorde T 02 253 78 54 - F 02 253 57 87 [email protected]

huisvandeMens Hasselt A. Rodenbachstraat 18 3500 Hasselt T 011 21 06 54 - F 011 23 55 16 [email protected]

huisvandeMens Mechelen Hendrik Consciencestraat 9 2800 Mechelen T 015 45 02 25 [email protected]

huisvandeMens Zottegem Hoogstraat 42 9620 Zottegem T 09 326 85 70 - F 09 326 85 73 [email protected]

huisvandeMens Herentals Lantaarnpad 20 - 2200 Herentals T 014 85 92 90 - F 014 85 44 39 [email protected]

huisvandeMens Mol Laar 2 bus 3a 2400 Mol T 014 31 34 24 - F 014 31 34 24 [email protected]

De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu

huisvandeMens Ieper Korte Torhoutstraat 4 8900 Ieper T 057 23 06 30 - F 057 23 06 39 [email protected] huisvandeMens Jette Sainctelettesquare 17 1000 Brussel T 02 513 16 33 [email protected] huisvandeMens Kortrijk Overleiestraat 15A 8500 Kortrijk T 056 25 27 51 - F 056 25 27 53 [email protected] huisvandeMens Leopoldsburg Koningstraat 49/gelijkvloers 3970 Leopoldsburg T 011 51 62 00 - F 011 51 62 09 [email protected] huisvandeMens Leuven Tiensevest 40 3000 Leuven T 016 23 56 35 - F 016 20 75 47 [email protected] huisvandeMens Lier Begijnhofstraat 4 2500 Lier T 03 488 03 33 - F 03 488 03 33 [email protected] huisvandeMens Lommel Hertog Jan Plein 24 - 3920 Lommel T 011 34 05 40 - F 011 34 05 49 [email protected]

huisvandeMens Roeselare Godshuislaan 94 8800 Roeselare T 051 26 28 20 - F 051 26 28 26 [email protected] huisvandeMens Ronse Zuidstraat 13 - 9600 Ronse T 055 21 49 69 [email protected] huisvandeMens Sint-Niklaas Ankerstraat 96 - 9100 Sint-Niklaas T 03 777 20 87 - F 03 777 31 64 [email protected] huisvandeMens Sint-Truiden Kazernestraat 10/001 3800 Sint-Truiden T 011 88 41 17 - F 011 31 26 45 [email protected] huisvandeMens Tienen Beauduinstraat 42 3300 Tienen T 016 81 86 70 - F 016 82 40 31 [email protected] huisvandeMens Tongeren Vlasmarkt 11 3700 Tongeren T 012 45 91 30 - F 012 45 91 39 [email protected] huisvandeMens Turnhout Begijnenstraat 53 - 2300 Turnhout T 014 42 75 31 - F 014 42 54 40 [email protected]

Voor meer informatie:

www.deMens.nu

We zijn wakker aan het worden! MEESTER, HOE LEREN WIJ? Voorstelling receptenboek demens.nu voor een zinnige. jongerenwerking

Recommend Documents