watersport, de site voor watersporters

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

Randmeer-klasse, zeiltekening; schaal 1 : 80. Zeiloppervlak 17 m2, grootzeil 11.40 m2, fok 5.60 m2, genua 7.70 m'^.

Een jaehtjo van de Randmeer-klasse onder zeil op het Noordzee Kanaal. (Foto's Opperiheim) een ware voldoening. Het nieuwe scheepje zeilt niet alleen uitstekend, maar het ziet er onder tuig ook bijzonder aantrekkelijk uit, zodat het oordeel onverdeeld en onvoorwaardelijk gunstig was. Ik moet zeggen, dat ik dit Randmeerjachtje, dat waarlijk niet alleen voor de randmeren geschikt is, bepaald een juweeltje vind. Waaraan het ligt weet ik niet, maar de reserve, die ik nogal eens voel voor het materiaal plastic bij een boot, heb ik bij dit jachtje niet. De vorm, zowel boven als onder water is zeer fraai en de wijze waarop het gewapende polyester is verwerkt is rationeel en brengt alle voordelen daarvan duidelijk naar voren. De wijze, waarop het scheepje is getuigd en tal van technische details, bijvoorbeeld de maststrijkinrichting, laten zien, dat hier niet alleen een goed ontwerper-bouwer de hand in heeft gehad, maar ook een echte zeiler. Er lijkt geen twijfel mogelijk of deze nieuwe klasse zal bij velen buitengewoon in de smaak vallen. De bruik baarheid in ondiep water, want ook met opgehaald zwaard kan nog behoorlijk aan de wind gezeild worden, maakt dat deze boot voor zeer veel wateren geschikt is. De snelheid en handelbaarheid maken het zeilen ermee tot een genot. De prachtige ruimte in de kuip — wij zeilden er ook zonder enig bezwaar met z'n zessen in — maakt dit schip tot een ware familieboot, al moet daarbij bepaald niet gedacht worden aan een zekere gezapig-

heid. Neen, dit is een scheepje met ras, dat ook voor wedstrijden bijzonder geschikt moet zijn. Daarbij komt, dat de forse zeeg, het behoorlijke vrijboord en de mooie scherpe lijnen van het voorschip een flinke mate van zeewaardigheid beloven. Het zal mogelijk zijn een demontabel plastic buiskapje aan te brengen, dat zeker tot de zeewaardigheid zal bijdragen. Voor de veiligheid is dan nog het drijfvermogen van belang, dat wordt verkregen door de met schuimplastic gevulde „dubbele bodem" en voorpiek. Praktisch is het wafelpatroon op dek en kuipvloer, dat grote beveiliging geeft tegen uitglijden. Praktisch is ook het gootje in het midden van de kuip, dat leidt naar een diepe wel achter de mast, waar zich al het binnengekomen spatof regenwater kan verzamelen, zodat het gemakkelijk naar buitenboord gepompt kan worden. De goed af te sluiten ruimte in het achterschip is ook waardevol vooral wanneer men op tocht is, terwijl onder het voordek een zeer behoorlijke stouwruimte te vinden is. De mast — op de proefboot was deze van aluminium en uitstekend uitgevoerd — kan boven dek gestreken worden. Het scharnierpunt op het dek valt in één lijn met de ogen in de puttingen van het hoofdwant. Het topwant staat vrij ver achterlijk en loopt evenals het voorstag naar een punt een flink stuk onder de top van de mast, die toch een voldoende stijfheid vertoont. Het moet mij van het hart, dat ik na de totstandbrenging van de Vrijheidsklasse nog niet zo enthousiast over een nieuwe klasse ben geweest als nu over deze kielmidzwaardboot. Het komt

mij voor, dat hiermee aan de behoeften van vele zeilers zal worden voldaan. Het is prettig, dat ook van Belgische zijde reeds belangstelling voor dit nieuwe type is getoond, dat zeker voor het Veerse Meer, maar ook voor andere Zeeuwse wateren zeer geschikt zal zijn. Ik ben overtuigd dat deze klasse geweldig zal opnemen en een goede toekomst tegemoet gaat. J. L.

I N HET VERSCHIET Maart: 3 t/m 11 7 t/m 18 8 t/m 11 16 t/m 25

29 l/m 8-

'62 Copenhagen Boat-Show. Internationale botententoonstelling Allt för Sjön te Stockholm. WatersporUentoonstelling „De Zuidwester" te Z-Laren. Hiswa - Goed Kamp, internationale watersport-, kaïnpeer- en caravantentoonstelling in het nieuwe R.A.I.gebouw te Amsterdam. International Swedish Boat. Show te Gothenburg.

April 1

Lange afstandskampioenschap van de Amstel voor heren (Amsterdamsche Roeibond). i5 Lange aistandskampioenschap van de Amstel voor dames (R.V. Willem III). 21, 22, 2.1 Internationale wedstrijden voor Flying Dutchman- en Finn-klasse op de Loosdrechtse Plassen. 2 2 , 2.") Nationale wedstrijden voor Draken op de Westeinder Plassen. 28 t/m 29-5 Watersport- en Scheepvaart•• tentoonstelling Mercator te Brussel.

— 289 —

/ 2


Poly star-motorkruiser G e w a p e n d polyester m o t o r j a c h t ,

in serie

gebouwd

door

Verschure - W e s t h a v e n P o l y b o a t t e A m s t e r d a m , v o o r a l bes t e m d v o o r de Middellandse Z e e . Reeds in ons nummer 1054 van begin mei 1961 werd de Polystar-motorkruiser rubriek

Schepen-Schouw aangekondigd.

in onze

Korte tijd geleden werden wij in de gelegenheid

gesteld van nabij kennis te maken met dit motorjacht en het in serie bouwen daarvan bij een bezoek aan Verschure en Co's Oranje Werf in Amsterdam Noord. Beter dan een relaas hiervan geeft de serie foto's een indruk van deze bouwerij, terwijl

de tekening en andere

foto's tonen hoe dit motorjacht er uitziet. De beschouwingen en mededelingen over het gebruik van gewapend polyester — plastic is de meer gebruikelijke

term — in het bijzonder voor boten, vormt hierbij een interessante

lectuur.

Hout of kunststof Hoe sterk en hoe duurzaam is een houten boot? Een moeilijke vraag, de één denkt aan een prachtig donker teakhout, keihard, en een ander denkt aan goedkoop vurehout met kwasten, dat al krom getrokken is voordat het in het water ligt. Tussen die twee uitersten heeft men allerlei soorten hout: eikehout, mahoniehout, grenehout; dan onderscheidt men nog hout dat uitgewerkt is en onder invloed van vocht of droogte geen krimp geeft en jong hout, dat reageert op elke verandering van de vochtigheid in de omgeving. Kortom, men heeft hout en hout. Welnu, met kunststoffen is het precies zo. Polyester, of liever gewapend polyester kan op zo veel verschillende wijzen, uit zoveel verschillende grondstoffen worden opgebouwd, dat hier al evenmin als bij hout een algemene regel te geven valt. Het allerbeste polyester is beter dan teakhout, het allerslechtste is slechter dan vurehout. Het kopen van een polyester boot is daarom in de eerste plaats een kwestie van vertrouwen. Kostbaar materiaal Goed polyester, dat op de allerbeste manier bewerkt is voor een motor- of zeiljacht, is kostbaar. H e t is ook sterk en duurzaam, maar het kan nooit goedkoop zijn. Wie derhalve een polyester jacht ziet aangeboden tegen een prijs, die in verhouding met een dergelijk jacht van mahoniehout of staal bijzonder laag is, kan er niet van op aan, werkelijk goed polyester te kopen. D e allerbeste polyester, met groot vakmanschap bewerkt, is een edel materiaal, dat duurder is dan staal of mahoniehout. Al voor de tweede wereldoorlog paste men in de Verenigde Staten van Amerika op verschillende gebieden kunststoffen toe, maar succes bleef uit. Eerst in 1942 begon de vliegtuigindustrie in Amerika er ook belangstelling voor te krijgen in verband met de reacties op radar. Er werden toen grote verbeteringen aangebracht en in 1943 begon men zelfs landingsboten uit gewapend polyester te vervaardigen. Diezelfde landingsboten verkeren nu nog in voortreffelijke conditie.

REDACTIE

vezel is uitermate d u n : 7 tot 11 m u doorsnede, d.w.z. dat één kg glasvezel een lengte heeft van 11.000 km en dat met vier kg glasvezel de wereldbol omspannen k a n worden. Deze vezel wordt gesponnen met behulp van machines met platina spindoppen. Het glas mag niet alkalisch zijn en heeft daardoor een zeer hoog smeltpunt. In Nederland gaat de A.K.U. in 1962 deze vezel fabriceren. De toepassing van wapening van kunststoffen leidt tot allerlei mogelijkheden. Zo kan men ook in plaats van glasvezel nylonvezel gebruiken, waardoor een materiaal ontstaat, dat elastischer is, maar ongelooflijk sterk. H e t wordt toegepast voor het vervaardigen van kogelvrije vesten. Een tachtigvoudige treksterkte hiervan wordt bereikt door toepassing van kwartsvezel, dat gebruikt wordt bij het vervaardigen van raketten. Men bereikt daarbij een smeltpunt, dat ligt tussen 700 en 1100 graden. Oorzaken van prijsverschil Waardoor ontstaat nu het prijsverschil van gewapend polyester? 1. Door toevoeging van goedkope grondstoffen. Het produkt wordt daardoor min of meer bros. 2. Door toevoeging van goedkope vulstof, waardoor de mechanische eigenschappen dalen. 3. Door toepassing van een dikkere en daardoor goedkopere glasvezel, die echter veel minder sterkte aan bewapening geeft, of door gebruik van een minder goed afgewerkte vezel. 4. Door de bewapening nog op een andere wijze te doen geschieden, waardoor kosten gespaard worden, maar sterkte verloren gaat. 5. Bij menging maakt men gebruik van een katalisator en een versneller. Ook hier kan men een verhouding tussen deze twee stoffen toepassen, die kostenbesparend werkt, maar het eindprodukt niet ten goede komt. 6. Ten slotte kan het aanbrengen van de kunststoffen in de mal haastig en zonder de vereiste nauwkeurigheid geschieden, waardoor luchtbellen kunnen optreden. Op die plaatsen is het materiaal veel zwakker.

Wapening De kracht aan een uit plastic vervaardigd voorwerp wordt verleend door het inbrengen van de glasvezel. Glas-

Een zaak van vertrouwen Voor een leek of zelfs voor een ingewijde is het op het oog niet moge-

1. Het lossen v a n de romp uit de mal. De mal bestaat uit twee helften, waarbinnen zich de verharde romp bevindt. Slechts door uiterst nauwgezet te werken lukt het de romp geheel onbeschadigd v a n de m a l te verwijderen. 2. De romp is gelost. Rechts ziet m e n de binnenzijde v a n do rechter helft v a n de m a l . 3 . De motor-fundatie is intussen ook vervaardigd en wordt thans in de romp aangebracht. 1. Het eveneens uit polyester vervaardigde dek is op do romp bevestigd. 5. De v a n t e voren vervaardigde binnenbetimmering is in de romp geplaatst e n de elektrische leidingen, waterafvoer en w.c. zijn gemonteerd. fi. Het dek van de kajuit is aangebracht en de binnenwand v a n de kuip. De betimmering is verder afgewerkt. 7. De motor is geïnstalleerd. Stuurwiel en zijruiten bevinden zich in de boot. 8. De Polystar is gereed voor tewaterlating. Een enorme hoeveelheid arbeid is nodig geweest voor h e t vervaardigen v a n dit weinig gecompliceerd lijkende motorjacht.

lijk goed polyester van slecht polyester te onderscheiden. H e t kopen van een polyester boot is daarom in de eerste plaats een zaak van vertrouwen, waarbij de naam en de reputatie van de werf ervoor borg staan, dat werkelijk eerste rangs materiaal gebruikt is bij de vervaardiging van het aangeboden jacht. Omdat de beoordeling zo moeilijk is, is Lloyds op dit punt slechts bereid aan enkele werven certificaten af te geven. D e Nederlandse Scheepvaart Inspectie is echter bereid een beoordeling te geven van monsters van het toegepaste materiaal. Het enorme voordeel van polyester jachten is evident. I n Amerika gaan bijna alle hout en staal verwerkende werven o p polyester over. Vooral wanneer men zijn jacht wil gebruiken op zee en dan liefst nog in tropische of sub-tropische gebieden is polyester een uitkomst. Onderhoud Wie al eens met een houten jacht o p de Middellandse Zee gevaren heeft, weet welk een geweldig onderhoud daarbij vereist is. Voortdurend moet zo'n jacht geverfd en gelakt worden, terwijl het breeuwen om het jaar moet geschieden. Bijna elk houten jacht wordt in de Middellandse Zee aangetast door de „tarret", het kleine wormpje, dat ruïneus is, zelfs voor teakhout. Zelfs bij zorgvuldig onderhoud komen lekkages op de naden van de gangboorden veelvuldig voor. Een stalen schip lijdt niet onder deze lekkages, maar de electrolitische werking in het warme klimaat en het zeer zoute zeewater veroorzaakt corrosie, die praktisch niet tegen te houden is. Zelfs de meest zorgvuldig in de menie gezette en daarna geschilderde ijzeren en stalen onderdelen beginnen na twee maanden te roesten. Voortdurend schilderen is dan ook geboden. Bij polyester is de kleur in de grondstof verwerkt. Men kan na enige jaren de huid een nieuw verfje geven om het esthetisch aanzien te verfraaien, nodig voor het onderhoud is dit niet. D e „tarret" krijgt op polyester geen vat. De aangroei is minder dan bij houten of stalen jachten. Bij de verwerking

— 290 —

3


ryo

de geheimen van de

De nationale Randmeer-klasse is ontstaan uit een prijsvraag, die in 1958 door de K.V.N.W.V. werd uitgeschreven voor een kielmidzwaardjachtje van ongeveer 6,50 m lengte, geschikt voor onze nieuwe randmeren rond de Zuiderzee-polders en te gebruiken als wedstrijdboot èn als toerboot. Mede via deze prijsvraag kwam men in 1962 tot het instellen van de Randmeerklasse, naar ontwerp van E. G. van de Stadt te Zaandam. De vloeiende lijnen van de S-spantromp wijzen op een snel schip, waarmee snelheden van 25 tot 30 km per uur mogelijk

zijn in bepaalde planérakken bij windkracht 6 tot 7. Ook aan de wind is de Randmeer een snel schip, dat gemakkelijk te varen is, mits men haar rechtop zeilt. Zoals bij alle boten met aangehangen roeren moet er direkt aan de helmstok getrokken worden als ze te scheef gaan. Vandaar dat al deze wedstrijdschepen zijn uitgerust met het zweefrek (trapeze). Op de Randmeer vinden wij o.a. genua, spinnaker, zweefrek, aluminium mast, ophaalbaar zwaard en ophaalbaar roerblad. Ook met weinig wind is het een genoegen om met de Randmeer te varen, omdat hij

1

4


f

19

i

10} 101

191 23 24

261 101 2

27l

281 291 301

121

19l

31

321

VERKLARING CIJFERS BIJ FOTO'S: 1. Uiteinde met stelknopen van trimlijn van grootzeilonderlijk. 2. Genuaschoot. 3. Ophouder spinnakerboom. 4. Afvoerpijpje van lenspomp. 5. Klemkikker voor neerhouder van spinnakerboom. 6. Neerhouder van giek. 7. Elastiek voor het wegtrekken van de neerhouder van de giek. 8. Uiteinde van de onder het voordek opgeborgen spinnakerboom, waaraan de open neerhouder bevestigd blijven. 9. Ophouder spinnakerboom. 10. Spinnakerval. 11. Holt-Allen tweeschijfsblok met kleminrichting van neerhouder van giek. 12. Hanglijnen omkleed met plastic slang. 13. Roestvrijstalen pijp voor zwaardtalie. 14. Kikker voor vlaggelijn.

15. Aluminium Proctor mast, geanodiseerd. 16. Haak voor lus van stalen val van grootzeil. 17. Schijf in mast voor grootzeilval. 18. Elastiek van zweef rek. 19. Spinnakerschoot. 20. Onderdekse maststeun. 21.TAT lenspomp. 22. Slinger van lenspomp. 23. Mand met spinnaker. 24. Sjorlier voor genuaschoot. 25. Holt-Allen kikker voor genuaschoot. 26. Verstelbaar genuaschootoog op rail. 27. Watergoot naar vergaarbak. 28. Spinnakerschootblok voor zeer licht 29. Verstelbare stop in grootschootrail. 30. Klemkikker voor grootschoot. 31. Helmstok verlengstuk. 32. Helmstok. \ 33. Plastic bescherming van wandsrj strijkwant. 34. Plastic bescherming van wandspaP

58

5


56 57

60

RANDMEER KLASSE

61

hoofdwant. 35. Houten giek. 36. Trimlijn grootzeilonderlijk. 37. Grateau grootschootblok. 38. Aluminium grootschootrail. 39. Schijfje voor trimlijn van grootzeilonderlijk. 40. Brug met klemkikkers voor spinnakerval en ophouder van spinnakerboom. 41. Voetblok grootschoot. 42. Plastic stootrand. 43. Bedieningslijn van rolfok. 44. Spinnakerschootblok, met lus bevestigd aan kikker. 64 45. Kikker voor landvast. 46. Deksel van bergruim, vastgezet met elastiek. 47. Uiteinde van grootschoot vastgeknoopt aan blok ten einde snel te kunnen verwisselen. 48. Observator kompas, cardanisch opgehangen. 49. Reserve kikkers voor diverse doeleinden. 62

50. Klemkikker voor spinnakerval. 51.Glijhaak voor spinnakerschoot. 52. Grateau schootblok met hondsvot. 53. Glijleuver van grootschoolrail. 54. Grootzeilschoot. 55. Klemkikker voor ophouder spinnakerboom. 56. Voorstag. 57. Genuaval. 58. Pen voor trim van voorstag. 59. Stelstrip met gaten. 60. Sluiting voor pelikaanhaak. 61. Pelikaanhaak voor spannen van voorstag. 62. Voorlijk genua. 63. Genua. 64. Pen voor bevestiging van halshoek genua aan BWS rolfok. 65. Verstelbare haak van hevelspanner voor genuaval. 66. Huis van BWS rolfok met ingebouwde hevelspanner van genuaval. 67. Beschermkap voor spinnakerschoot.

59

6


DATA RANDMEER. Lengte o.a. 6,50 m. Lengte w.l. 5,50 m. Breedte o.a. 2,10 m. Breedte w.l. 1,60 m. Diepgang z/zwaard 0,55 m. Diepgang m/zwaard 1,30 m. Gewicht romp 425 kg. Gewicht zeilklaar ± 500 kg. Vorm: S-spant. Type: Kiel-midzwaard. Materiaal romp: polyester. Materiaal mast: aluminium. Materiaal giek: hout. Materiaal sp.boom: aluminium of hout. Zeilopp. grootzeil 11,40 m2. Zeilopp. genua 7,70 m2. Zeilopp. fok 5,60 m2. Zeilopp. spinnaker 16,00 m2. VLOOTGEGEVENS: Gebouwd sinds 1962 ± 200. Gemeten: 110. Deelnemers wedstr.: 20. Wedstrijdveld 8 tot 14. Hoogste zeilnummer 110. KLASSEORGANISATIE: Nationale „Randmeer-Klasse-Organisatie", opgericht 7 juli 1964. Correspondentieadres, tevens adres penningmeester Jhr. J. Six van Hillegom, Amstel 218 te Amsterdam. Tel. 02066900. Contributie f 10,— per jaar. Postgiro 427553 te Amsterdam t.n.v. Randmeerklasseorganisatie. Leden en donateurs ± 65. VERDERE GEGEVENS: Tekeningen, bestek en reglement verkrijgbaar bij Centraal Bureau voor Watersport te Amsterdam, kosten f 45,—. Meetloon f 95,—. Auteursrecht f 12,50, alles excl. BTW. Metingen worden verricht door het Centraaï Bureau voor Watersport. Alle verdere inlichtingen worden verstrekt door de klasse-organisatie. NATIONAAL KAMPIOENSCHAP: 1964 H. J. de Ruijter, Mevr. M. C. de RuijterBootsman en A. J. Pranger. 1965 niet verzeild. 1966 H. J. de Ruijter, Mevr. M. O de Ruijter Bootsman en F. Dijkstra. 1967 niet verzeild. 1968 H. J. de Ruijter, Mevr. M. O de Ruijter Bootsman en F. Dijkstra. 1969 H. J. de Ruijter, P. M. Reygersberg en J. F. Limonard.

juist in deze omstandigheden in verhouding snel is. Het aantal bemaningsleden tijdens wedstrijden is 2 of 3. Bij licht weer kan gemakkelijk met 2 man gevaren worden, doch bij doorzettende wind verdient het aanbeveling er een mannetje bij te nemen. Doordat het zwaard geheel onder dê kuipvloer blijft, is de kuip ruim genoeg om zonder enige moeilijkheid met 3 man te varen. De ruimte onder de kuipvloer en de luchtkasten voorin zijn gevuld met schuimplastic en geven de Randmeer voldoende drijfvermogen om met bemanning en al te blijven drijven na een eventuele onvrijwillige kentering. De scherpe neus en de flinke zeeg geven de Randmeer voldoende zeewaardigheid voor het open water, zoals het IJsselmeer en de Gouwzee, waaraan de meeste Randmeerzeilers dan ook de voorkeur geven boven de piassenEen ander belangrijk punt voor een wedstrijdklasse is de eenheid van de schepen. Tot op heden zijn alle polyester Randmeren gebouwd in dezelfde mal, zijn ze allen uitgerust met dezelfde aluminium masten en zijn ze allen even zwaar. Normaal gesproken wint hier de beste stuurman. Voor aspirant Randmeerzeilers zijn er eigenlijk slechts twee manieren om zich een schip aan te schaffen. Ten eerste de aankoop van een nieuwe boot bij de Fa. Gerritsma te Heeg in Friesland, zijnde momenteel de enige bouwer van de Randmeer, prijs ongeveer ƒ 8500,— incl. BTW. Ten tweede de aanschaf van een gebruikte boot. Prijs ƒ 4000,— tot ƒ 7000,—, afhankelijk van staat van onderhoud en uitrusting. Dan is er nog een derde methode, namelijk de eigenbouw. Men kan een mal huren om zelf een Randmeer te bouwen van polyester, maar dit is zeker geen eenvoudige zaak en zover bekend is er nog geen Randmeer uit deze huurmal gemeten en goedgekeurd. Voor vervoer naar de wedstrijden zijn er twee mogelijkheden, of met een aanhangmotor over het water, kosten voor een 6 pk motor ± f 1000,—; of met een boottrailer over de weg achter de auto, kosten van de trailer ± ƒ 1800,—. De geplaatste foto's zijn van het kampioensschip van Henk de Ruijter. Zijn enig persoonlijk bezwaar tegen de Randmeer is, dat deze veel te goed voldoet als toerschip, waardoor er veel te weinig aktief wedstrijd wordt gevaren!

Volgende maand: geheimen

van de Solo

7


w 8

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


watersport, de site voor watersporters

Recommend Documents