anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
o 00 ON
w
BS
De mast is met de hand te laten zakken; de kruiphoogte wordt zo beperkt tot 2,35 m.
ie een beetje op de hoogte is van de Nederlandse jachtbouw, zal de naam Kuipers uit Woudsend bekend in de oren klinken. Kuipers is namelijk de werf achter de Doggersbanken - motorjachten van allure die inmiddels de 'megajachtenstatus' bereiken. Deze Alustar 980 is heel wat anders. En dat was nou precies de bedoeling van de heer Kuipers zelf, de man achter de werf en inmiddels, zoals hij zelf zegt, 'afbouwend ondernemer'. Maar afbouwend ondernemer of niet, Kuipers wilde graag nog eens iets 'voor zichzelf' doen. 'Het was eigenlijk niet direct de bedoeling een nieuw schip op de markt te brengen', zegt Kuipers. 'Ik wilde gewoon wat voor mezelf bouwen. Een boot die ik hartstikke mooi vind en waarin een heleboel eisen die ik aan een boot stel, verenigd zijn.' En Kuipers had nogal een wensenlijst. Het uiterlijk stond hoog genoteerd. Maar de boot moest ook langzaam en snel goed varen, een hele grote kuip hebben, een geringe kruiphoogte koppelen aan een geringe diepgang, maar ook geschikt zijn voor kustwateren. Verder moest de boot
Bij de Alustar 80 is de grens tussen 'werkboot' en jacht vervaagd onafhankelijk zijn van walstroom, snel kunnen varen met relatief lichte motoren en moest het onderhoud tot het absolute minimum worden beperkt. Dat als bouwmateriaal zeewaterbestendig aluminium werd gekozen is daarom geen verrassing.
Kuipers begon - drie jaar geleden inmiddels - zelf met het ontwikkelen van een prototype. 'Hij is drie keer langer geworden, maar ik wilde onder de tien meter blijven.' Dat hij zich liet inspireren door het 'Nelson-type' is aan het eindresultaat duidelijk te zien. En mag ook gezien worden, vindt Kuipers, die een groot liefhebber is van dit type schepen. Daarna ging het voorontwerp naar Dick Boon van Vripack (dat ontwerpbureau tekent ook alle Doggersbanken) waar het lijnenplan werd doorgerekend. Nodig, omdat er zowel aan langzaam varen als snel varen (met gering vermogen) hoge eisen werden gesteld. Kuipers wilde een schip met twee relatief kleine motoren. De reden: niet meer brandstof verstoken dan strikt nodig is. Er werd gekozen voor Yanmar-viercilinders - het type 4JH van 55 kW (75 pk) per stuk. Er is gekozen voor dit type, omdat het wordt geleverd in vier uitvoeringen - alle op basis van hetzelfde blok. De vermogens zijn 41, 55, 74 en 92 kW (56, 75, 100 en 125 pk). Het inbouwen van twee zwaardere motoren (niet nodig, maar Kuipers verwacht dat er vraag naar zal zijn) is daardoor zonder aanpassingen mogelijk. Waarom eigenlijk twee motoren in plaats van één? Kuipers: 'Met één zware motor wordt goed langzaam varen lastiger - of je moet een dure oplossing als een trollingvalve installeren. Bovendien zou je er veel lage toerentallen mee draaien waardoor de kans op vervuiling van de motor wordt vergroot. Nog een punt: met één motor zou je een grotere schroef nodig hebben wat weer ten koste zou gaan van de geringe diepgang.' De beide Yanmars zijn voorzien van de originele mechanische koppelingen. Die zijn wat 'bruusker' dan de
2
Boven: Twee zonnepanelen op het stuurhuisdak, in combinatie met zware service-accu's zorgen ervoor dat de Alustar 980 niet afhankelijk is van walstroom. Midden: Ruime open kuip, go cm diep, omdat de boot ook geschikt moest zijn als (zee)visboot. De opbouw kan eventueel worden verlengd tot achter de motoren - de kuip wordt dan wat kleiner. Onder: Uitstekend bereikbare Yanmarmotor; deze opstelling zorgt wel voor een hoog geluidsniveau in de boot.
gebruikelijke hydraulische koppelingen, maar hebben als voordeel dat er geen vermogensverlies optreedt; een hydraulische koppeling kost toch al gauw 3,6 kW (pk). Dat verlies was bij deze kleine motoren onacceptabel. Omdat de bedrijfszekerheid van de motoren over het algemeen staat of valt met de kwaliteit van de brandstof, zijn in het brandstofsysteem drie filters toegepast: een bacteriënfilter, een Racorfilter en daarna pas het hoofdfilter. Kuipers heeft met de Alustar inmiddels 90 uur gevaren. Het gemiddelde verbruik per motor kwam daarin niet hoger dan slechts twee liter per uur. Kuipers: 'Het blijkt namelijk dat je veel vaker langzaam vaart dan hard.'
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
Het stuurhuis is met een tent af te sluiten; door de tent op te rollen stuur je bijna in de buitenlucht.
Tweepersoons interieur met tot bed om te bouwen dinette. Lekker licht afgewerkt met beuken.
maar je kan er ook voor kiezen op de banken te slapen; ze meten 0,70 bij 2,05 m dus zijn daarvoor ruim genoeg. Het elektrisch toilet met versnijdingspomp is eveneens standaard. De stahoogte binnen bedraagt minimaal 1,85 m.
Nog een voordeel van twee motoren: het betekent ook twee dynamo's en dat speelde weer een rol bij de wens selfsupporting te zijn. Kuipers liet de motoren uitrusten met twee extra zware dynamo's (85 A), twee zonnepanelen op het stuurhuisdak en twee speciale serviceaccu's van 180 Ah die parallel geschakeld zijn. Toen wij met de boot voeren, had Kuipers hem tien weken eerder te water gelaten. Sinds die tijd werkte het systeem naar volle verwachting; waarbij de grootste verbruiker - de koelkast - continu had aangestaan.
Wil je langere tochten maken met de Alustar 980, dan is het een echte tweepersoonsboot. In de huidige uitvoering is gekozen voor een relatief grote
kuip (hij moest ook geschikt zijn als (zee)visboot). De accommodatie bestaat uit een klein stuurhuis (dat met een achtertent helemaal te sluiten is) en voorin de dinette annex tweepersoonsbed, kombuis en toiletruimte. Het is echter ook mogelijk om het stuurhuis te vergroten. Dan is er ruimte voor een bank waarvan je een tweede dubbelbed zou kunnen maken. Standaard wordt het binnenwerk afgewerkt in beuken. In combinatie met de antislip vloerbedekking zorgt dit voor een licht, maar ook scheeps interieur; ook mede dankzij het 60 x 60 cm grote (vlucht)luik boven de dinette. De kombuis is met een driepitskooktoestel, 110 1 koelkast met vriezer en flink wat bergruimte geschikt voor een langer verblijf aan boord. De dinette kan je ombouwen tot dubbelbed,
We voeren met de Alustar 980 op het Heegermeer met 3 Beaufort. De boot presteert daarbij precies wat je op basis van z'n uiterlijk verwacht. Met de twee motoren accelereert de boot vlot naar een top van bijna 32 km/h. Dat is - met 'slechts' twee maal 55 kW (75 pk) een prima prestatie. Je ziet dat de rondspant romp met sprayrails door een deskundige ontwerper is getekend. De hump - het punt tussen verdringen en glijden - ligt rond de 2.000 r/min en de boot schiet daar vlot overheen. De Alustar blijkt bovendien een boot die volledig 'krimpvrij' is. Wil je volgas rond? Geen probleem: het roer aan boord en de boot wringt zich vrijwel vlak door de bocht en is daarna weer vlot op gang. Met 5,5 slagen van boord tot boord kan je van een vaartocht met de Alustar een achtbaanrit maken waartegen menig opvarende niet opgewassen zal blijken. Maar de boot maakt het niks uit. Voor wie al eens met jachten van bijvoorbeeld Hallmatic of Aquastar heeft gevaren (ook Nelson-typen) zal het vaargedrag van deze boot heel ver-
W A T E R K A M P I O E N
2 2 - 2 0 0 0
49
3
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
Overdruk uit Waterkampioen 22-2000
Technische gegevens Schip gebouwd van zeewaardigbestendig aluminium, gecombineerd met roestvast stalen beslagen. Vripack maakte behalve het lijnenplan tevens de constructietekeningen en zette het snijpakket in de computer. Het aluminium casco (AIMg 4.5 Mn) wordt gebouwd bij Koopmans in Sneek. De romp wordt gebouwd op spanten (om de 50 cm). Onder water meet hij 6 mm, boven water 5 mm. De opbouw is van 4 mm. De kielbalk loopt uit in een scheg en ter hoogte van de schroefassen zijn eveneens twee balken aangebracht. De roeren zijn voorzien van een hak - ter bescherming en voor droogvallen. Voor- en achterin heeft de Alustar een waterdicht schot en natuurlijk twee waterdichte schotten voor en achter de machinekamer. Buitenom is uitsluitend RVS en rubber gebruikt. De stootlijst bestaat uit een aluminium T-profiel waarover een rubberen stootlijst wordt geschoven. Buiten is Treadmaster antislip aangebracht; de vloerbedekking binnen bestaat uit een kunststof antislip laag met een rubberen rug. De aftimmering gebeurt in beuken. Standaard 2 x Yanmar 4JH, 55 kW met mechanische Yanmar-koppeling, 35 mm roestvast stalen oliebad-schroefas en drieblads NiBrAI-schroef.
Verfsysteem: tweecomponenten Ammerlock als basis met tweecomponenten aflak van International; onder water tweecomponenten bodycoat (De IJssel). Standaard geleverd met onder meer: apparatuur, 110 I koelkast, driepitskooktoestel, elektrisch toilet, zonnepanelen in combinatie met zware service-accu's. Lengte over alles: 9,80 m Lengte waterlijn: 9,12 m Breedte: 2,82 m Diepgang: 0,70 m Kruiphoogte: 2,35 m Gewicht: 4.140 kg Motoren: 2 x Yanmar 4 JH, 55 kW Brandstof: 550 I (aluminium) Water: 360 I (aluminium) Vuilwater: 190 I (aluminium)
Snelheid bij oplopend toerental
Geluidsniveau
CE: C
Ontwerp: Kuipers/Vripack Prijs: ƒ 425.000,Bouw en verkoop: Kuipers Woudsend Vosselaan 43 8551 PZ Woudsend telefoon (0514) 59 14 43 fax (0514) 59 16 95 Internet: www.kuiperswoudsend.nl e-mail:
[email protected]
800 1.200 l.ÖOO 2.000 2.400 2.800 3.2OO 3.600 4.OOO i motor* ^ ^ ^ ^ — 2 motoren *Varend op i motor komt de motor niet aan z'n maximum van 3.800 r/min.
trouwd zijn. Als stuurman zit je comfortabel op de vaste (maar volledig verstelbare) stoel, met goede voetensteun en uitzicht rondom. Heel prettig is het ook dat je bijna 'buiten' kan varen: de achtertent kan in z'n geheel worden opgerold, de zijramen en een voorraam kunnen open. Met lekker weer zeker een pre. Wil je langzaam varen, dan kan dat ook. Met twee motoren, maar ook met maar één motor in bedrijf. In dat laatste geval vaar je rond de 2.000 r/min een mooie kruissnelheid voor de meeste binnenwateren van dik 11 km/h, blijven hinderlijke hekgolven achterwege en - zeker niet onbelangrijk - blijft het geluidsniveau nog juist acceptabel. Want daar heb je de achilleshiel van deze boot te pakken: het lawaai. Dik tachtig decibel met twee motoren in bedrijf - is een behoorlijke aanslag op je zenuwen als je er lange tijd inzit. Dit is dus zeker een punt dat verbeterd zou kunnen worden. Nog zo'n verbeterpunt vinden wij de instap in het gangboord vanuit de - prima beschutte - kuip. Die is maar 20 cm breed en dat is voor het goede net te weinig. Doelmatig De Alustar 980 is niet alleen een boot waarbij de grens tussen 'werkboot' en jacht is vervaagd, het is tevens een product voor een kleine doelgroep. Immers: het is en blijft een boot voor twee, zonder slaaphut; zonder vast bed dus. Weliswaar comfortabel en compleet genoeg voor twee, maar voor dik vier ton zijn heel veel boten te koop met een veelvoud aan binnenruimte. Daarvoor kies je dus niet voor deze boot. Waarvoor dan wel? Argumenten moet je vooral zoeken aan de 'doelmatige' kant. Een relatief hoge topsnelheid met relatief kleine motoren, lage 'stookkosten', onafhankelijk van walstroom, weinig tot geen onderhoud, de vaareigenschappen, de constructie en de bouw. Stuk voor stuk sterke punten van deze boot. Die allemaal bijdragen aan het grootste pluspunt: een zeer ruim vaargebied. De Alustar 980 voelt zich in de Zweedse scheren even thuis als op de Roosendaalse en Steenbergse Vliet. Voor wie grote plannen heeft is deze 'kleine' boot alles wat hij of zij nodig heeft. •
ALUSTAR 980
* Varend op i motor komt de motor niet aan z'n maximum van 3.800 r/min.
WATERKAMPIOEN 2 2 - 2 0 0 0
50
4
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
A LU STAR 980 Tekst: Jan Briek, foto's: Richard de Jonge
jachten die eruitzien als beroepsvaartuigen zijn helemaal 'in'. Het is opvallend hoe die boten niet alleen van buiten, maar ook binnenin steeds meer de kant van een 'echf beroepsvaartuig opgaan. De grens tussen werkboot en jacht wordt daarmee steeds vager. De Alustar 980 is daarvan een prima voorbeeld. Maar het schip heeft meer interessante punten. Zo is de boot selfsupporting en kan hij snel varen met relatief kleine motoren.
5
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters