anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
BIJZONDERE BOOT
BJUSTERBAARÜ
-
Het uitgangspunt was een lichte, stijve en onzinkbare boot die door twee mensen te zeilen is. En dus koop je watersportbladen, ga je beurzen af, struin je op internet en vind je vanzelf je boot. Mocht dat niet lukken, dan zoek je een geschikte ontwerper. Je vertelt hem je wensen en een poos later rolt je droomboot uit de computer. Maar in het geval van Klaas en Elke Kooij ging het 'iets' anders. TEKST EN FOTO'S RICHARD DE JONGE
O
MDAT de bestaande modellen hem niet aanstonden en de ontwerpers niet konden maken wat hij wilde, bedacht hij zelf een computerprogramma, ging daarmee aan de slag, liet zijn vrouw Elke het interieur bedenken en kwam uiteindelijk met de Boreas. Een bouwer was snel gevonden: broer Livius. Die heeft in Sneek het bedrijf Limas Jachttechniek en samen bouwden ze de boot. Het werd een wereldboot. Letterlijk: inmiddels is het echtpaar Kooij er mee op weg naar Australië. 'Ik ben tijdens de laatste oefening op het Maritiem Trainings Centrum op de Maasvlakte verdronken', zegt Klaas Kooij. 'Ik kon het reddingsvlot niet kantelen. Veiligheid staat bij ons absoluut op nummer één. Wij gaan uit van het standpunt 'blijf bij je boot', en dus wilden we een boot die onzinkbaar is. Verder wilden we een deksalon met flushdeck omdat Elke in de poolgebieden binnen de wachten wil lopen en we zit-
60 I WATERKAMPI0EN#18 2004
2
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
IE BOREAS
ERELDBOO
HEIKE tend op de bank rondom zicht wilden.' In binnen- en buitenland werd gezocht, maar nergens vonden de twee 'hun' schip. Dus besloten ze ontwerpers te benaderen. Klaas: 'Het resultaat was teleurstellend. Waarbij ik wel op moet merken dat er in onze wensen een aantal tegenstrijdigheden zaten. Ik kreeg nergens het gevoel dat we het schip zouden krijgen dat we wilden.' DAN MAAR ZÉLF DOEN
Klaas besloot zijn droomboot dan maar zélf te ontwerpen. Hij heeft een weg- en waterbouwkundige achtergrond, heeft in de offshore gewerkt en zich de laatste jaren bezig gehouden met economie en bouw. Zo maakte hij veel modellen van woonwijken die in een bepaalde ruimte moesten passen. Speciaal voor het ontwikkelen van zijn droomboot schreef Klaas een programma waarmee bepaalde zaken in samen-
De Boreas heeft een kottertuig met een oppervlakte van ruim 115 vierkante meter.
hang met elkaar kunnen worden gesimuleerd. Zo past het programma bijvoorbeeld de rompvorm aan op het moment dat er wijzigingen aan het zeilplan worden aangebracht. Klaas bracht een aantal modules aan waarover het programma integrale berekeningen maakt. Voorbeelden daarvan zijn rompvorm, kielontwerp, zeilplan, roer, gewicht, stabiliteit en motorisering. Klaas Kooij: 'We wilden een boot die door twee mensen te zeilen is. En zonder afhankelijk te zijn van elektrische of hydraulische hulpmiddelen. Verder moest er een redelijke dagafstand mee afgelegd kunnen worden, ongeveer 200 mijl. Het schip moest heel goede aandewindse zeileigenschappen hebben om met veel wind goed onder de kust weg te kunnen WATERKAMPI0EN#18 2004 I 61
3
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
BIJZONDERE BOOT
komen. Daarnaast wilden we drie maanden autonoom aan boord kunnen blijven. Dit betekent dus een flinke brandstofcapaciteit, een watermaker en veel bergruimte. En voor de veiligheid een dubbele bodem, luchtkamers gevuld met schuim in combinatie met 5 centimeter schuim voor de dekken en de romp waardoor de boot onzinkbaar wordt.' De Boreas heeft 22 kubieke meter volume aan vaste stoffen, dat is zonder de lege luchtkamers, bij een massa van 14 tot 15 ton. Klaas: 'En Archimedes heeft ons geleerd dat het zaakje dan blijft drijven.' Overigens is alles ontworpen binnen de Lloyd's regels om in aanmerking te komen voor het begeerde rompcertificaat. Dat de boot voor eigen gebruik is ontworpen, had nogal wat voordelen. Klaas: 'Omdat we wisten welke apparatuur we er in wilden hebben, wisten we ook het juiste gewicht er van. En natuurlijk de afmetingen zodat we bijvoorbeeld de kast voor de wasmachine precies pas konden maken.' Klaas en Elke kozen voor een hefkiel (waarmee de diepgang is te variëren van 1,65 tot 2,50 meter) in plaats van het vaker toegepaste kiel-midzwaard principe. Klaas: 'We wilden een ruim 1 Klaas en Elke in de kuip van de Boreas. 2 Op het Usselmeer halen we hoog aan de wind, met ruim windkracht 4, snelheden van ruim 8 knopen. 3 Klaas en Elke willen drie maanden autonoom aan boord kunnen blijven. Naast een flinke brandstofcapaciteit, een watermaker en veel bergruimte zijn ook zonnepanelen van belang. A Bouwer Livius Kooij. 5 Met maar één hut en een zeekooi annex gastenhut aan boord is er ruimte genoeg voor een ruime slaapkamer. Het bed meet maar liefst 210 x 180 centimeter. Er is voor een dekhuis gekozen omdat Elke in de poolgebieden binnen de wachten wil lopen en het echtpaar rondom zicht wilde. De tafel is naar twee kanten klapbaar zodat tijdens het varen de uitvoering mét en in havens of bij rustig weer de uitvoering zónder rand kan worden gebruikt. 7 Een handige oplossing voor de luiken. Die kunnen worden opgeborgen in een soort van garage aan stuurboord naast de ingang. 62 I WATERKAMPI0EN#18 2004
4
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
vaargebied maar ook goede zeileigenschappen. We hebben voor een hefkiel gekozen omdat je dan de ballast op de goede plek houdt en je tevens voorkomt dat het lateraal punt verschuift.' Aardige bijkomstigheid is dat de kielkast zorgt voor een enorme vergroting van de stijfheid van het schip. OP BASIS VAN SCHUIM
De Boreas is sandwich gebouwd op basis van Herex schuim met een dikte van 5 centimeter en een gewicht van 80 kilo per vierkante meter. Dat is aan beide zijden bekleed met glas en epoxy. Om de dikte daarvan te berekenen is gebruik gemaakt van een computerprogramma van Lloyd's. Aan de buitenkant is 5,5 millimeter laminaat opgebracht en binnen 4,5 millimeter. Verder is het onderwaterschip verstevigd met Aramidevezel. De boot is op hulpspanten gebouwd en staat nu op twee kielbalken, twee wegers en voor de rest op schot-
ten en wrangen. De Boreas heeft in totaal negen schotten waarvan het merendeel waterdicht is. Kasten, wanden en integrale tanks zijn zoveel mogelijk meegenomen in de constructie van het schip en dragen bij aan de stijfheid en sterkte van het geheel. In het interieur is een combinatie van esdoorn, genoest esdoorn en Amerikaans kersen gebruikt voor de afwerking. Kastjes heeft de Boreas trouwens in overvloed; 68 om precies te zijn. Deurtjes ook: 83. In het schip lijkt geen ruimte ongebruikt. Een goed voorbeeld daarvan is de (ondiepe) kast voor kommaliewant; die is geplaatst tegen de kielkast tegenover het aanrechtblad. Omdat de boot voor twee mensen is bedoeld, heeft hij ook maar één hut, en een zeekooi annex gastenhut. Wat meteen in de hut in het oog springt is het enorme bed dat een afmeting heeft van 210 x 180 centimeter. De stahoogte is ook niet misselijk: 1,95 meter. De natte cel is WATERKAMPI0EN#18 2004 I 63
5
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
BIJZONDERE BOOT
TECHNISCHE GEGEVENS
-,
Romplengte
15,87 m
» "
Lengte waterlijn
14,69 m
« É H
Breedte
4,43 m
\ ~~
Breedte op de waterlijn
3,57 m
/
Diepgang
1,65-2,50 m
Waterverplaatsing
14.500 kg
Ballast
3.800 kg
Grootzeil
44 m?
Keerfok
21,5 m ™
High aspect fok
50,8 m?
^ ^
f
Bouw en informatie Limas Jachttechniek Jan Kuipersweg 13-15 8606 KD Sneek Telefoon (0515) 43 07 23
64 I WATERKAMPI0EN#18
2004
6
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters
1 Het blijft apart, een houten aanrechtblad in een zeiljacht. Er is geen gas aan boord. Wel een inductieplaat en een magnetron/oven. Let ook op de kranen: één voor zout water om te spoelen en eentje voor drinkwater. 2 De getrapte spiegel heeft alles te maken met een andere hobby van Klaas en Elke: duiken. 3 De lade onder de navigatiehoek dient twee doelen: als opbergruimte voor de kaarten en naar voren geschoven kan de ruimte erachter worden bereikt. 4 De neus van het schip kan er desnoods afgevaren worden. Erachter zit een waterdicht schot. 5 Een aardige oplossing. Tegen de kielkast aan zijn ondiepe kasten gemaakt met plaats voor het kommaliewant. 6 Een bijzondere plaats voor een wasmachine. En ergonomisch gezien misschien wel de beste. 7 De natte cel heeft een ongekende grootte. Links, deels op de foto nog een afsluitbare douchecabine.
enorm en mag gezien de afmetingen eigenlijk de naam 'cel' niet dragen. Het is gewoon een badkamer, met heuse linnenkast. De kombuis is langsscheeps en heeft een aanrechtblad van Amerikaans kersen. 'Ach, de rest is ook hout en als het goed in de lak zit kan er niets gebeuren', is de reactie van Elke als ze mijn vragende blik ziet. Opmerkelijk is dat het keukenblok lijkt te zweven. Nadere inspectie leert dat er onder de kastjes nog 'verborgen' lades zitten. Dit geeft niet alleen een ruimtelijk effect maar zorgt er ook voor dat je beter aan het aanrecht kunt staan. Een leuk detail zijn de aardewerken kommetjes, borden en echt glaswerk waarvan verwacht wordt dat het heel blijft in de daarvoor speciaal uitgedachte opbergrekken. Het aanrecht heeft twee kranen. Eén met zout water voor het spoelen van de vaat en een zoetwaterkraan. Om drie maanden autonoom aan boord te kunnen vertoeven hebben Klaas en Elke Kooij natuurlijk een flinke koelkast en diepvriezer (elk 120 liter) waarbij trouwens ook de koelkast is ingedeeld met lades. Niet het feit dat hij er is als wel de plaats van de wasmachine is opvallend. Op het aanrechtblad, samen met de broodmachine, en keurig weggewerkt achter een deurtje. Er is geen gas aan boord. De kombuis heeft een inductieplaat en een magnetron/oven. SNEL
In de deksalon vind je de navigatiehoek en een U-bank met klaptafel. Bijzonder aan de U-bank is dat deze een diepe (langsscheeps) en een ondiepere (dwarsscheeps) zit heeft. Op maat gemaakt voor de grote Klaas en de kleinere Elke waarbij ieder op deze manier goed zit en zijn eigen 'hoekje' heeft. De tafel is naar twee kanten klapbaar zodat tijdens het varen de uitvoering mét en in havens of bij rustig weer de uitvoering zónder rand kan worden gebruikt. In het achterschip de eerder genoemde gastenhut, een toilet en een werkruimte die overgaat in de bakskist. Tijdens een korte proefvaart met ruim windkracht 4 op het IJsselmeer bereiken we hoog aan de wind snelheden van 8,5 knopen en op ruimere koersen 10,5 knopen; ruim anderhalve knoop boven de rompsnelheid van het jacht. Hoogste tijd voor de reis naar Australië... *J WATERKAMPIOEN#18 2004 165
7
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
anwb.nl/watersport, de site voor watersporters