watersport, de site voor watersporters

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

VAARIMPRESSIE

VRI-JON HYDROC + Manoeuvreren

- Lawaai hydraulische pomp - Geen dinette

+ Binnenruimte • Ruimte aan dek

2

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

AFT 46 Twee trends verenigt de Hydro-Craft: die van het 'semi-gesloten stuurhuis' (een buitenstuurstand die je geheel kunt dichtmaken) en die van het 'makkelijk varen' (dankzij de hydraulische aandrijving]. Een boot dus die in dit nummer niet mag ontbreken. TEKST JAN BRIEK 1 FOTO'S RICHARD DE JONGE

D

E Hydro-Craft 46 van Vri-Jon betekent voor de werf een kleine revolutie. Vri-Jon, bouwer van de Contessa-serie, had namelijk geen boot met een open kuip, gecombineerd met een af te sluiten buitenstuurstand en dan ook nog eens voorzien van de hydraulische Hyprop-aandrijving. Stuk voor stuk punten die de Hydro-Craft tot een opmerkelijk product maken. 'Nadat ik de Tuna met de Hy-prop-aandrijving had zien varen, wilde ik ook zoiets', zegt Jan Jonas van Vri-Jon. 'Maar dan ook in een nieuw te ontwikkelen schip.' Om de Hy-prop toe te kunnen passen, ontwikkelde de werf, die alles in eigen beheer doet, dit jacht. Een jacht waarin de zaken strikt zijn gescheiden: een open 'kuip' (het is meer een achterdek met hoog, dubbel boeisel) met af te sluiten buitenbesturing. De accommodatie onderdeks voorin. En het achterschip staat in z'n geheel in het teken van de techniek. Dankzij de hydraulische Hy-propaandrijving (zie ook pagina 58 in deze Waterkampioen) is het mogelijk de motor te plaatsen waar je maar wilt. In dit geval achterin, waardoor in het voorschip alle accommodatie kon worden ondergebracht. Ter compensatie van de techniek achterin, zijn voorin het jacht de water- en de vuilwatertank ondergebracht. Vri-Jon heeft ervoor gekozen de Hydro-Craft geheel selfsupporting te maken, bijvoorbeeld door installatie van een WhisperGen-generator, die zorgt voor verwarming (6 kilowatt) en die met 750 ampère/uur bij 24 volt de accu's laadt. Dat maakt het jacht zoals je het hier ziet extra kostbaar. Met onze opmerking dat het nieuwe jacht wel doet denken aan de Linssen 45 DS - de snelvarende polyester Linssen - is Jonas het niet eens. 'Dit is een heel ander schip. We waren er al mee bezig voordat de 45 van Linssen op de markt kwam. Als je een concept als dit uitwerkt, kom je als vanzelf op een soortgelijk jacht uit.' Dat kan wel zijn, maar er zijn toch stylingelementen die niet uit de lucht kwamen vallen. Kijk maar eens naar de ramen in de opbouw bijvoorbeeld. VRIJHANGEND GEVAL

Kenmerkend voor de Hy-prop-aandrijving (overigens een vinding van Hydrosta uit Zwartsluis) is de vrijhangende schroef met aan de aandrijfas een relatief klein, vast roerblad. Zo'n vrijhangend geval onder je boot lijkt misschien WATERKAMPI0EN#4 2002 I 71

3

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

VAARIMPRESSIE wat schadegevoelig. Jonas benadrukt echter dat dat niet meer of minder is dan bij een conventionele schroefopstelling. 'De constructie is bijzonder zwaar uitgevoerd en het geheel hangt ook nog eens in een enorme schokabsorberende rubberplaat. Natuurlijk zal de zaak beschadigen als je - bijvoorbeeld hard achteruit varend - iets raakt, maar dat geldt ook voor een 'normale' schroefopstelling.' Aan de voorzijde is de aandrijving beschermd door de scheg onder de boot. In inbouwen van de schroef in een raam of iets dergelijks gelooft Jonas niet: 'Het is een grote trekschroef. Die heeft veel water nodig om optimaal te functioneren.' Nou is hydraulica per definitie wat 'energieverspillender' dan een conventionele motoropstelling. Maar daar staat in dit systeem ook wat tegenover. Door het systeem geheel computer-

traditioneel is. De motor is gekoppeld aan drie hydraulische pompen waarbij de hoofdpomp uitsluitend de aandrijving voor z'n rekening neemt. Verder valt op de bijzonder zware fundatie waarin de Hy-prop hangt. De machinekamer is geheel ingespoten met ontdreunend materiaal voor een zo effectief mogelijke lawaaibestrijding. Op dit punt is echter nog verbetering mogelijk, maar daarover meer onder het kopje 'varen'. Binnenin het schip valt vooral de ruimte op - en dan met name de hoogte. De eigenaarshut in het voorschip is heel ruim van opzet, 1,95 meter hoog en met een riant bed van 2,05 bij 1,60 meter. Niet alleen onder het bed vind je een zeer grote berging, je hebt ook nog eens de beschikking over vier grote kasten en een 'make up-tafel'. De gastenhut ontbeert juist die kastruimtc.

Manoeuvreren wordt een eitje gestuurd te maken, is het namelijk mogelijk de schroefcurve (die het rendement van de schroef aangeeft) en de motorcurve (die het rendement van de motor weergeeft) bij elkaar te brengen. Met andere woorden: je kunt de zaak zo afstellen - een specialist tenminste - dat je zoveel mogelijk de motor op z'n optimale toerental kunt laten draaien. Waarmee je een deel van de 'verspilde' energie dus weer terugwint. In de VriJon staat een zescilinder-Volvo Penta waarvan het toerental is teruggeschroefd van maximaal 3.800 tot 3.000. Dat om de eenvoudige reden dat de hydrauliekpomp niet meer mag hebben. Het lijkt voor de hand liggend om een langzaamlopende motor te installeren, maar Jonas bestrijdt dat: 'Dat is weliswaar een logisch alternatief, maar dan worden zowel de motor als de hydraulische pomp aanzienlijk duurder.' Een bijkomend voordeel van hydrauliek is de bedrijfszekerheid. Het systeem wordt al vele jaren industrieel toegepast (de techniek is dus bekend) en is bovendien nauwelijks gevoelig voor slijtage. Het gevoeligste punt op dit gebied - de slangen - zitten in het geval van een boot allemaal in de machinekamer en worden daardoor niet of nauwelijks aangetast - bijvoorbeeld door de UV-straling in zonlicht. ZWARE FUNDATIE

Als je een blik werpt in de machinekamer van de Hydro-Craft valt eigenlijk vooral op dat de motoropstelling heel

2 Een open kuip? Of een verlaagd achterdek in combinatie met een verhoogd boeisel? Wij houden het op het laatste. Het effect is trouwens - bijna - hetzelfde. 3

Kenmerkend voor de Hydro-Craft is de lange, gestrekte vorm en het ontbreken van zeeg. De kruiphoogte (met de cabriokap en de windschermen omlaag) bedraagt slechts 2,40 m. Dat is niet veel voor een jacht van bijna 15 m.

4 en 5 Vooral een hoog interieur. Maar waar moet de fonduepan staan? Een fatsoenlijke dinette ontbreekt aan boord. Dat kan eigenlijk niet op een jacht van dit formaat. Daar staat tegenover dat de uitrusting van bijvoorbeeld de kombuis zeer compleet is. Inclusief elektrisch koken en magnetron. 6 en 7 Vier vaste slaapplaatsen op ruim bemeten bedden. 8 Riante natte cel met aparte doucheruimte en standaard - centrale verwarming. 9a en 9b De Hy-prop gaat vergezeld van een indrukwekkend computersysteem. Bij de stuurstand ziet dat er zo uit. Linksvoor de joystick voor de besturing. De conventionele meters zijn vervangen door een computerscherm met 'klokken'. 10 Prettige zit buiten, inclusief tweede koelkast.

Wel vind je hier twee riante slaapplaatsen (2,05 meter bij 0,85 meter) boven elkaar. En stahoogte - wat heet - van 2,20 meter. Nog hoger is de salon (2,25 meter) die bovendien aangenaam licht is dankzij de poorten in de opbouw en in de romp. In het dak is bovendien ook nog eens een groot luik geplaatst. Het interieur is rijkelijk afgewerkt in teak. Het ziet er keurig, maar ook erg 'zoals gebruikelijk' uit; jammer dat de vooruitstrevende techniek aan boord niet hand in hand gaat met een even 'gewaagde' styling (daar staat tegenover dat klanten op dit punt nou eenmaal erg conservatief zijn, dus is het wel te begrijpen dat de werf het zo doet). Wel echt een minpunt is naar onze mening het volledig ontbreken van een echte dinette. Lekker uitgebreid eten kan gewoonweg niet - het tafeltje in de salon bij de U-bank leent zich daar niet voor. Overigens: de klant heeft alle inspraak bij de lay-out van het custom built interieur. VAREN

We voeren met de Vri-Jon Hydro-Craft vanuit Zwartsluis. Toeval? Een paar jaar geleden maakten we hier voor het eerst kennis met de hydraulische aandrijving: aan boord van de Tuna (het jacht dat Vri-Jon inspireerde). Wat direct opvalt, is het aanzienlijk hogere gewicht van de Hydro-Craft ten opzichte van de Tuna. Met het manoeuvreren merk je dat. De Hydro-Craft laat zich weliswaar onvoorstelbaar makkelijk

11 De machinekamer is eigentijk opmerkelijk conventioneel. Met natuurlijk wel de hydraulische pompen die door de motor worden aangedreven. De hoofdpomp zorgt uitsluitend voor de voortstuwing. Op de voorgrond (blauw) de hydraulische unit van de Hy-prop.

(na even oefenen, dat wel) in elk hoekje en gaatje planten, maar je moet er terdege rekening mee houden dat het jacht niet minder dan 17 ton weegt. Bij de Tuna merk je direct wat het jacht doet, bij de Hydro-Craft duurt dat net even langer. Desalniettemin biedt de hydraulische aandrijving 'manoeuvreertechnisch' opmerkelijke voordelen ten opzichte van een conventioneel roer. Neem bijvoorbeeld solo afmeren aan hoger wal (met een motorjacht een van de lastigste opdrachten). Dankzij de Hy-prop in combinatie met een hydraulische boegschroef wordt het echter een makkie. Zowel schroef als boegschroef zijn proportioneel regelbaar (van nul tot maximaal in een rechte lijn). Je kunt dus heel precies doseren. Afmeren aan hoger wal doen we als volgt: de schroef zetten we dwars en laten we niet harder draaien dan strikt noodzakelijk. De kont wordt heel geleidelijk dwarsuit tegen de wal gezet. Vervolgens komt de boegschroef erbij. Ook die maakt niet meer toeren dan nodig. Zachtjes raakt de kop de wal. We fixeren schroef en boegschroef op het toerental om het schip tegen de wal gedrukt te houden, brengen de meer-

72 | WATERKAMPIOENE 2002

4

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

lijnen uit en klaar is Kees. Manoeuvreren wordt zo echt een eitje. Ook gewoon varen is met de HydroCraft een peulenschil. In dat geval schakel je het besturingsmechanisme om: geef je in dat geval roer, dan is de uitslag niet meteen 1 op 1 met de joystick, maar slechts 15 graden. Op die manier laat de boot zich tijdens 'normale vaart' gemoedelijker sturen. Bochten maken is natuurlijk geen probleem: de Hydro-Craft draait desgewenst tot in de eeuwigheid rondjes om z'n as. Mocht er onverhoopt met de techniek toch iets misgaan, dan is er een noodinrichting aangebracht. Druk je op die knop, dan wordt de computer die het hele systeem aanstuurt automatisch uitgeschakeld en gaat het motortoerental terug naar 1.600 rpm. Sturen doe je in dat geval gewoon met het stuurwiel. Waar je dan wel rekening mee moet houden: de autopilot en de boegschroef doen het in dat geval ook niet meer. Het enige echte punt waarop dit jacht verbeterd moet worden, is het lawaai van de hydraulische pomp bij hogere toerentallen. De werf is hier al mee aan het werk. Een van de voordelen van hydraulische aandrijving is immers dat

het mogelijk is het motorlawaai optimaal te bestrijden. Op de Hydro-Craft krijg je daar nu een hoop pomplawaai voor terug. Waarmee in feite op dit punt de extra investering van een hydraulische aandrijving weer teniet wordt gedaan. Dat is natuurlijk zonde. Dat het kan, bewees overigens diezelfde Tuna: bij een top van 3.200 rpm (15 kilometer per uur) maten we daar slechts een luttele 64 dBa. Aan boord van de Tuna was echter alle apparatuur - waaronder de hydrauliek - ondergebracht in een aparte, extra geïsoleerde bak onder de kuipvloer. Een uitstekende, maar vrij kostbare oplossing. Toch zal ook Vri-Jon naar iets dergelijks toe moeten. Zo niet, dan worden de voordelen van de hydrauliek niet ten volle benut en dat zal - gezien het prijskaartje dat eraan hangt - zeker moeten, wil dit systeem levensvatbaar zijn. *>i

WATERKAMPIOENE 2002 I 73

5

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

VAARIMPRESSIE HYDRO-CRAFT46 IN DETAIL Lengte over alles 14,25 m Breedte

4,10 m

Diepgang

1,15m

Kruiphoogte

2,40 m (windschermuitvoering; met vast stuurhuis: 3,30 m)

Gewicht

17.000 kg

Rompvorm

knikspant

Bouwmateriaal

staal; geheel 4 mm

Motor

Volvo PentaTAMD41P6-cilinder, 132 kW (180 pk) bij 3.000 rpm

Schroefas-

Hy-prop 5-bladstrek-

installatie:

schroef25"x16", 180 graden draaibaar

Boegschroef

hydraulisch, 11 kW (15 pk), proportioneel regelbaar

Brandstof

900 l (staal!

Water

800 l (rvs)

Vuilwater

200 l (zwartwater) + 800 l (grijswater)

Boordnet

12 en 24 V

Accu's

startaccu Delco onderhoudsvrij 102 Ah; boordnet 4 x Victory onderhoudsvrij 230 Ah in combinatie met 2 x omvormer. Standaard WhisperGen 6 kW (verwarming), 750 W (laden accu's)

Verfsysteem

Sikkens, tweecomponentensysteem

Isolatie romp

15

PUR-schuim

en opbouw Dek

standaard voorzien van Marinedeck 2000 kurk (zwemplattorm, achter dek, gangboorden en voordek)

Sanitair

km/u 0

2 x elektrisch toilet, hydrofoor en 50-titer-

r/min

800

1200

1600

2000

2400

3000

* * bootlengte

boiter Kombuis

compressorkoelkast (110 l) in kombuis, compressorkoelkast

onaccedtabel ,—^

~T

(50 l) bij stuurstand.

™

inductiekookplaat en

lawaaiig

magnetron Ontwerp

acceptabel

Vri-Jon

Prijs in standaarduitvoering

445.000 euro

Prijs schip Vaarimpressie

445.000 euro

Bouw en verkoop Vri-Jon Yachts Opdijk 16 8376 HH Ossenzijl telefoon (05611 47 77 00 fax (0561)47 74 72 e-mail [email protected] www.vri-jon.nl

74 I WATERKAMPI0EN#4 2002

6

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters