Waterschap
Brabantse Delta
i
1
J
i 1
i
•
Waterschap
jp, 'Rrnbontsp Delta
i
V bam nbm infra
as, 1
Colofon Waterschap Brabantse Delta Postbus 5520, 4801 DZ Breda T076 564 10 00
[email protected] www.brabantsedelta.nl
Inleiding Waterschap Brabantse Delta verzorgt sinds 2006 het
In dit jaarverslag zijn voor het eerst trending overzichten
beheer en onderhoud van 723 IBA-systemen binnen haar
opgenomen van de afgelopen jaren en worden de
beheergebied. De IBA-systemen zijn eigendom van de
resultaten in relatie gebracht met de resultaten van de
gemeenten. Deze gemeenten hebben gekozen voor de
deelnemers aan de landelijke klankbordgroep IBA beheer.
zogenaamde verbrede zorgplicht. Het waterschap verzorgt het beheer en onderhoud dan ook in opdracht van de
londer
gemeenten. Met dit jaarverslag rapporteert het waterschap
onmogelijk.
aan de gemeenten over het uitgevoerde onderhoud. Het
rivieren,
het werk van het waterschap
is het leven in
West-Brabant
Stelt u zich eens voor: steden en dorpen
beken en plassen worden stinkende,
overstromen,
open riolen die
jaarverslag is dusdanig opgesteld dat het tevens kan dienen
onze gezondheid
als verslag voor derden, geïnteresseerd in de uitvoering
Delta voor sterke, veilige dijken en kades, zuivert het
van het beheer en onderhoud van de IBA's. Het jaarverslag
regelt de hoogte van het water en beschermt de natuur. Om
draagt hiermee bij aan een transparante en betrouwbare
overstroming,
bedreigen.
vervuiling,
Daarom zorgt waterschap
verdroging
en uitsterven
overheid. Kijk voor meer informatie
Het onderhoud en de storingsafhandeling van de !BA-installaties wordt voor het waterschap uitgevoerd door BAM infratechniek Zuid. De gegevens in dit jaarverslag zijn voor een belangrijk deel afkomstig uit de jaarrapportage van BAM.
op
over het
www.brabantsedelta.nl.
waterschap
te
Brabantse rioolwater,
voorkomen.
Waterschap
^
'Brabantse Delta
Managementsamenvatting Samenwerkingsovereenkomst
op het IBA-systeem. Met de gemeenten zijn afspraken
Sinds 1 januari 2005 is het verboden om huishoudelijk
gemaakt over de taakverdeling. De kosten voor levering,
afvalwater direct te lozen op het water of in de grond. In
plaatsing en eventuele vervanging zijn voor rekening van
het kader van sanering ongezuiverde afvalwaterlozingen
de gemeenten. De kosten voor beheer en onderhoud
in het buitengebied heeft het waterschap met acht
worden gedeeld tussen waterschap en gemeente.
gemeenten een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Hierbij hebben gemeenten, met het oog op hun taak voor het inzamelen van huishoudelijk afvalwater, gekozen voor een zogenaamde verbrede zorgplicht en gezorgd voor de aanleg van de IBA-systemen. Het waterschap verzorgt, met het oog op haar taak voor het zuiveren van afvalwater, het beheer en onderhoud van de IBAsystemen. De samenwerking heeft tot doel zo laag mogelijk maatschappelijke kosten te bereiken, een duurzaam systeem van inzameling en zuivering te realiseren en een gelijke behandeling van burgers te bewerkstelligen, ongeacht of percelen zijn aangesloten op de riolering of
Functioneren IBA's
Klankbordgroep IBA beheer
Het blijkt dat de IBA-systemen over het algemeen niet aan
Als beheerder van IBA-systemen in ons verzorgingsgebied
de certificeringseisen kunnen voldoen. Volgens de w e t - en
neemt het waterschap deel aan een landelijk overleg, de
regelgeving worden huishoudelijke lozingen als gesaneerd
zogenaamde klankbordgroep IBA-beheer. In totaal worden
beschouwd wanneer een gecertificeerde IBA is toegepast.
er door de beheerders uit de klankbordgroep zo'n 6500 IBA
We spreken hier van voldoen aan een middelvoorschrift.
systemen beheerd. Dit zijn voornamelijk waterschappen
Het waterschap accepteert dat de effluentkwaliteit van
en gemeenten. Doel van de klankbordgroep is o m , door
de IBA's niet altijd voldoet aan de certificeringseisen van
het uitwisselen van ervaringen en prestaties te verbeteren.
de IBA's, maar houdt wel vast aan voldoende milieuren-
Daartoe zijn de prestaties gedefinieerd en worden op een
dement. Het waterschap zorgt ervoor dat de burger geen
uniforme wijze gemonitord. De prestaties die wij onderling
overlast heeft en zijn afvalwater kwijt kan, als ware het een
vergelijken zijn Werking, Kosten en Storingsgevoeligheid. In
lozing op de gewone riolering. Het waterschap lost klachten
dit jaarverslag vindt u een overzicht van onze prestaties in
van de burger adequaat op.
2011 vergeleken met die van de collegawaterschappen. Ten
Het waterschap heeft onafhankelijk onderzoek laten ver-
opzichte van de deelnemers in de klankbordgroep scoort
richten naar het functioneren van de IBA's en het niet
het waterschap op de onderdelen kosten en functioneren
voldoen aan de certificeringseisen. Met de gemeenten zijn
beter dan gemiddeld en op het onderdeel storingsgevoelig-
afspraken gemaakt om binnen de huidige overeenkomsten
heid gemiddeld.
en contracten de oorzaken voor het minder functioneren weg te nemen voor zover mogelijk. De kosten die verdere verbetering van de systemen met zich meebrengen, worden in het kader van doelmatigheid niet verantwoord geacht.
Cijfers klankbordgroep
betreffen cijfers uit 2010
Waterschap
lp'Brabantse Belta
Overzicht Indeling per gemeente naar klasse, merk en typ Klasse 2
Klasse 3a
Bora lit SC 5
BCI
Gemeente Steenbergen
215
131»
Gemeente Rucphen
162
39
Gemeente Halderberge
Gemeente Woensdrecht
Eternit
A ka nova
EP6
Upodean
mm
G e m e e n t e Breda
k
Gemeente Geertruidenberg
k
Gemeente Dongen
Gemeente Tilburg
2k
Waterschap
Totaal
Totaal
201
61
65
k
•
h
12
2k
3
377
96
65
3
77
Gemeente Woensdrecht
G e m e e n t e Rucphen
In 2011 is één IBA-systeem in de gemeente Woensdrecht
In de periode 1 september 2010 t o t 1 september 2011
door de gemeente in eigendom overgenomen van een
is in de gemeente Rucphen door de leverancier van
particulier en ondergebracht in het beheer en onderhoud
de IBA-systemen onderhoud en onderzoek verricht
bij het waterschap.
naar het functioneren. Aan de hand van geadviseerde verbetermaatregelen zijn met gemeente, waterschap en BAM kwaliteitsafspraken gemaakt. De preventieve onderhoudsronde is in 2011 uitgevoerd door de BAM. De verbeteringen worden vanaf 2012 doorgevoerd.
Prestaties 2011 Onderhoud
gemaakt welke in 2012 zullen worden doorgevoerd. Met
Aan de hand van een jaarprogramma worden alle systemen
betrekking tot de storingen in gemeente Woensdrecht zijn
jaarlijks preventief onderhouden. Het onderhoud wordt
afspraken gemaakt met de leverancier ten aanzien van
uitgevoerd conform de voorschriften van de leverancier en
materiaallevering.
de praktijkrichtlijn IBA-monitoring van de STOWA {Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer). Het onderhoud is
In de periode 2006 tot en met 2009 is een daling van het
uitgevoerd door BAM infratechniek Zuid. Toezicht op het
aantal storingsmeldingen waar te nemen. De daling wordt
onderhoud wordt uitgevoerd door het waterschap.
veroorzaakt door het wegnemen van kinderziektes in de
Storingsmeldingen 25% 20% 15% 10% 5% 0%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Storingen en klachten
IBA-systemen. Vanaf 2010 neemt het aantal storingen weer
Storingen en klachten kunnen door bewoners worden
toe. De oorzaak hiervan wordt gezocht in de veroudering
gemeld op een speciaal storingsnummer dat 2k uur per
van de IBA-systemen.
dag bereikbaar is. Storingen en klachten worden primair
In de prestatievergelijking met de deelnemers van de
afgehandeld door BAM infratechniek Zuid.
klankbordgroep wordt voor storingen het percentage
In onderstaande figuur wordt het percentage
storingsvrij gehanteerd. Storingsvrij geeft aan op hoeveel
storingsmeldingen ten opzichte van het aantal in beheer
installaties het afgelopen jaar geen storingen of klachten
zijnde IBA-systemen weergegeven. Het percentage
hebben plaatsgevonden. In onderstaande tabel zijn de
storingsmeldingen is het totaal van de ontvangen
cijfers van het waterschap met die van de klankbordgroep
meldingen gedeeld door het totale aantal IBA-systemen.
vergeleken.
Storingsvrij
Het totaal aantal storingen in 2011 bedroeg 135. Dit is een stijging van 7% ten opzichte van 2010. De verhoging
W a t e r s c h a p B r a b a n t s e Delta
86%
wordt veroorzaakt door toename van storingen in
Klankbordgroep
75%
gemeenten Rucphen en Woensdrecht. Met betrekking tot storingen in de gemeente Rucphen zijn verbeterafspraken
Waterschap
^['Brabantse
Delta
Norm effluentkwaliteit
Functioneren Alle in beheer zijnde IBA-systemen zijn gecertificeerd en
Klasse 2
voorzien van een Kiwa certificaatklasse 2 of 3a. Om het
Klasse 3a
191
functioneren te beoordelen wordt jaarlijks 1 0 % van de IBA-systemen bemonsterd en geanalyseerd. Een IBA wordt •
3 jaar gevolgd en jaarlijks wordt l/3de van de bemonsterde
;
< 300
< 200
groep vernieuwd. In 2011 zijn de bemonsteringen
BZV
02 mg/1
< 60
< kO
uitgevoerd door BrinkVeld Projectburo. De analyses zijn
SS
mg/l
< 60
< 60
N-NHM-
verricht door het Laboratorium Waterschap Groot Salland. Het laboratorium is erkend voor het nemen van monsters
mil
< k
N tot
< 60
en het uitvoeren van analyses betreffende afvalwater. De analyseresultaten worden getoetst aan de
In onderstaande figuur wordt het percentage IBA's dat
STOWArichtlijn behorende bij de klasse van de IBA systemen
op alle parameters geheel aan de norm voldoet ten
(certificeringseisen). In onderstaande tabel zijn de waarden
opzichte van het aantal in beheer zijnde IBA-systemen
voor de diverse parameters per klasse weergegeven.
weergegeven.
Functioneren
2 CIC
2CG7
Van de 85 bemonsterde IBA's voldoet k0% geheel aan
In onderstaande tabel zijn de cijfers van het waterschap
de norm. Dit is een daling ten opzichte van 2010. Het
voor het functioneren vergeleken met die van de
functioneren van een IBA is in de praktijk afhankelijk
klankbordgroep.
van vele factoren. Een eenduidige oorzaak is veelal niet Functioneren
aan te wijzen. Het waterschap spant zich samen met de gemeenten en diverse partijen in om het functioneren van de IBA-systemen te verbeteren binnen de kaders
Waterschap Brabantse Delta
£fQ%
Klankbordgroep
39%
van de huidige overeenkomsten en contracten, waarbij doelmatigheid wordt afgezet tegen de benodigde kosten.
Kosten Uitgaven De kosten zijn verdeeld in kosten voor preventief onder-
In onderstaande tabel zijn de gemaakte kosten voor 2011
houd, correctief onderhoud, modificatie en beheerkosten,
weergegeven.
Kosten beheer en onderhoud Preventief
Totale kosten
Kosten per fBA per jaar
€
75.396
€
56.461
€
78
Modificatie
€
16.685
€
23
Beheer
€
41.133
€
57
onderhoud Correctief
€ 104
onderhoud
Totale kosten
€189.675
€ 262
De kostenontwikkeling over de afgelopen jaren is in onderstaande figuur weergegeven.
Kosten €350 €300 € 250 € 200 ei5o £ 100 € 50 2CC7
2009
2C1G
2C11
Het kostenniveau in 2011 is licht gestegen ten opzichte van
Naar verwachting lopen de kosten de komende jaren verder
2010. De stijging houdt verband met de toegenomen
op door kostentoename voor het correctief onderhoud,
storingsfrequentie en daarmee samenhangende kosten
kosten voortkomend uit verbeterafspraken en maatregelen
voor het correctieve onderhoud.
noodzakelijk vanuit wettelijke vereisten zoals de NEN3140
De kostenontwikkeling vertoont een stijgende lijn.
veiligheidsinspectie.
Waterschap
^
'Brabantse Delta
In onderstaande tabel zijn de kosten van het waterschap met die van de klankbordgroep vergeleken.
Kosten W a t e r s c h a p B r a b a n t s e Delta
€ 262
Klankbordgroep
€ 392
In onderstaand overzicht is de bijdrage per gemeente en het waterschap weergegeven. Bijdragen Gem.
De uitgaven voor het beheer en onderhoud van de IBA's worden door de gemeenten en het waterschap samen
Gemeente
opgebracht. De gemeenten dragen bij met de inkomsten
IBA's
euro/IBA
kosten (incl. BTW)
D
€ 95
€ 378
12
€ 119
€ 1.432
D
€ 95
€ 378
Totaal Halderberge
61
€ 95
€ 5.784
Totaal Rucphen
201
€ 111
€ 22.255
Totaal Steenbergen
349
€ 106
€ 36.845
Totaal Breda
Totaal Dongen
Totaal G e e r t r u i d e n b e r g
De k o s t e n p e r g e m e e n t e v e r s c h i l l e n als g e v o l g v a n d e s a m e n s t e l l i n g
kosten per jaar
uit de rioolheffing. De uitgaven van het waterschap worden opgebracht uit de verontreinigingsheffing.
,
Aantal
Totaal Tilburg
24
€ 98
Totaal W o e n s d r e c h t
65
€99
€6.419
Gemeente totaal
720
€ 102
€ 75.843
Waterschap
723
€157
€ 113.832
Totaal
723
€ 262
€ 189.675
t y p e IBA p a r k , d o o r b e r e k e n i n g v a n d e k o s t e n v o o r s t o r i n g e n e n v e r b e t e r a f s p r a k e n . De g e z a m e n l i j k e o p b r e n g s t u i t d e b i j d r a g e r i o o l h e f f i n g g e m e e n t e en v e r o n t r e i n i g i n g s h e f f i n g waterschap gerekend naar een gemiddeld huishouden zijn niet toereikend v o o r d e t o t a l e u i t g a v e n p e r IBA.
Ontwikkelingen Tevredenheidsonderzoek
NEN31M
In 2012 zal een tevredenheidsonderzoek uitgevoerd
Periodiek, eens per 5 jaar, dienen de IBA-systemen aan
worden onder de gebruikers van de IBA-systemen.
een elektrotechnische veiligheidskeuring te worden onderworpen. Deze inspecties zullen in 2012 en 2013
Voorlichting
gecombineerd met de preventieve onderhoudsronde
In 2011 is de gebruikersfolder 'Richtlijnen IBA-systemen'
worden uitgevoerd.
geactualiseerd. Alle gebruikers hebben tijdens de preventieve onderhoudsronde 2011 een exemplaar in de brievenbus ontvangen. Tevens wordt er vanaf 2011 gebruik gemaakt van bezoekkaarten waarmee de bewoner geïnformeerd wordt over werkzaamheden die plaats hebben gevonden aan het IBA systeem.
Wa le rsc h a p
^
'Brabantse Delta
Waterschap Brabantse Delta Zonder het werk van het waterschap is het leven in West-Brabant onmogelijk. Stelt u zich eens voor: steden en dorpen overstromen, rivieren, beken en plassen worden stinkende, open riolen die onze gezondheid bedreigen. Daarom zorgt waterschap Brabantse Delta voor sterke, veilige dijken en kades, zuivert het rioolwater, regelt de hoogte van het water en beschermt de natuur. Om overstroming, vervuiling, verdroging en uitsterven te voorkomen. Kijk voor meer informatie over het waterschap op www.brabantsedelta.nl.
Waterschap Brabantse Delta Postbus 5520, 4801 DZ Breda T 076 564 10 00 F 076 564 10 11
[email protected] www.brabantsedelta.nl
