GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2011
WATERSCHAP BRABANTSE DELTA
JAARREKENING 2011 Bladzijde භ
Inleiding
JAARVERSLAG 2011 භ
Verslag ter verantwoording van het financieel beheer
GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2011 භ Balans භ Toelichting op de balans
7 t/m
38
39 t/m 43 t/m
42 58
59 t/m 65 t/m 75 t/m
64 74 84
REKENING NAAR KOSTENDRAGERS ZOWEL PER KOSTENSOORT ALS BELEIDSVELD භ භ භ
Rekening van lasten en baten gerangschikt naar kosten- en opbrengstensoorten Toelichting op de verschillen tussen de oorspronkelijke begroting en jaarrekening 2011 Toelichting op de verschillen tussen de jaarrekening 2010 en jaarrekening 2011
භ
Rekening per taak * Grafiek totaaloverzicht * Watersysteembeheer * Vaarwegenbeheer * Zuiveringsbeheer
භ භ භ භ භ භ භ භ භ භ භ භ
Jaarrapportage 2011 naar beleidsvelden en toelichting op de verschillen Staat van salariskosten Gecomprimeerde Staat van Activa Gecomprimeerde Staat van Geldleningen Staat van Reserves en Voorzieningen Verbonden partijen Treasurystaten EMU-saldo Renteomslag BBP productenlijst Overzicht lopende projecten Jaarrekening muskusrattenbestrijding Noord Brabant
87 89 t/m 93 t/m 97 t/m
91 95 99 101 163 167 171 175 179 193 201 205 209 215 225
t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m
162 165 169 173 177 191 199 203 207 213 224 227
ENKELVOUDIGE JAARREKENING භ භ භ භ
Balans Toelichting op de balans Rekening van lasten en baten gerangschikt naar kosten en opbrengstensoorten Rekening van lasten en baten gerangschikt naar kostendragers * Rekening van lasten en baten voor de taak Zuiveringsbeheer
231 t/m 235 237 t/m 241 t/m
233
භ භ
Accountantsverklaring Vaststelling
245 t/m 249 t/m
246 252
239 243
Inleiding
! " # $ % & " '
" ! ( "% '
" ! " ( ! ( ) + ! ! $%
!, ! ! " $
$ $ ,) % . $ " !
! , % : ( ; " , % <, ! " !"
,= $, ,$> $,% ? ; ( $ $ , , $ $ ! , $ % !
" ! " ( ! , $ ! !
%
$
! = !, ! ! ! " ! ( $= @C
#!! D $ $%
( $ ! ! ! "
!! ( ) !%
(
= $ ' FH $ = ( ) ! " " K ,$ % L
$ $ $ ,
% L
(
F H
' $ $= ! ! ! ! $ ,% Q $ $ ! ' ! " %
5
6
JAARVERSLAG
7
8
VERSLAG TER VERANTWOORDING VAN HET FINANCIEEL BEHEER
9
10
Verslag ter verantwoording van het financieel beleid en beheer over 2011 Inhoud In dit verslag wordt verantwoording afgelegd over het gevoerde financieel beheer en beleid over 2011. Daarbij wordt een analyse van de verschillen tussen de door het Algemeen Bestuur vastgestelde begroting en het voorgenomen beleid en de bedragen die het Dagelijks Bestuur voor de uitvoering hiervan heeft besteed. De indeling van dit verslag is als volgt: 1. Inleiding 2. Korte impressie van de resultaten op beleidsveldniveau. 3. Enkele bijzondere aandachtspunten 4. Verschillenanalyse tussen de oorspronkelijke begroting en de jaarrekening 5. Voorstel tot bestemming/dekking van de bedrijfsresultaten 2011 6. Een beschouwing over de lopende investeringen 7. Verbonden partijen 8. Weerstandsvermogen 9. Treasuryparagraaf. 10. Doelmatigheid 11. Onderkende risico’s en onzekerheden Als algemene opmerking bij deze jaarrekening moet worden gemeld dat door het afronden op 1000-tallen mogelijk kleine afrondingsverschillen in de jaarrekening zitten. Deze verschillen hebben geen invloed op het resultaat. §1 Inleiding Het jaar 2011 heeft in het teken gestaan van grote calamiteiten. Op 5 januari 2011 kreeg het waterschap te maken met de gevolgen van de een brand bij een chemisch bedrijf op het terrein van het industrie- en havenschap Moerdijk. Vervolgens heeft het waterschap te maken gehad met een bijzonder droog voorjaar en in mei / juni was er sprake van een grote calamiteit bij de zuivering van Bath. In deze nota zal op de financiële gevolgen nader worden ingegaan. Voor de bestrijding van de gevolgen van de brand bij Moerdijk en de calamiteit bij de zuivering Bath heeft het waterschap begrotingswijzigingen vastgesteld. Ook het project Geïntegreerde Applicatie Suite (GAS) heeft veel energie gevergd van diverse afdelingen. Als gevolg van enkele vertragingen tijdens dit project is het GAS niet geïmplementeerd per 1 januari 2011. Het GAS is per 1 januari 2012 voor het overgrote deel live. Het onderdeel managementinformatie moet nog verder worden ontwikkeld. Het waterschap heeft de afgelopen jaren veel inspanningen verricht om te voldoen aan de strenge eisen rondom de rechtmatigheid. Interne audits en strikte handhaving van procedures hebben er toe geleid dat het waterschap op rechtmatige wijze haar werkzaamheden verricht. Dit heeft de afgelopen jaren geresulteerd in een goedkeurende accountantsverklaring voor zowel de getrouwheid als de rechtmatigheid. De jaarrekening 2011 sluit met een nadelig saldo van € 12,6 miljoen. In de begroting 2011 is rekening gehouden met een nadelig saldo van € 2,9 miljoen. De inschatting van het bedrijfsresultaat in managementletter 4 was nadelig € 9,8 miljoen. In paragraaf 2 wordt kort ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen per beleidsveld en op de ondersteunende producten. In paragraaf 5 van deze nota wordt een analyse gegeven van de grootste verschillen ten opzichte van de begroting 2011 en de jaarrekening 2010. In paragraaf 5.2 worden de grootste verschillen ten opzichte van managementletter 4 weergegeven. De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de geldende verslaggevingsvoorschriften en de BBP-structuur zoals die door de Unie van Waterschappen is aanbevolen. §1.1 Wijzigingen in het jaar 2011 ten opzichte van de begroting In de jaarrekening 2011 is rekening gehouden met: Calamiteit brand bij Moerdijk Op 5 januari 2011 heeft een hevige brand gewoed bij een chemisch bedrijf op het terrein van het havenschap Moerdijk. Hierbij is een grote hoeveelheid zwaar vervuild bluswater in de omliggende watergangen terechtgekomen. Als gevolg hiervan heeft het waterschap na het opleggen van bestuursdwang opruimingswerkzaamheden uitgevoerd en de vervuilde grond en het vervuilde (blus)water laten reinigen. Het algemeen bestuur heeft hiervoor in februari een 1e begrotingswijziging 2011 vastgesteld voor uitgaven tot € 16 miljoen . In de begrotingswijziging is er vanuit gegaan dat het waterschap de gemaakte kosten volledig op derden kon verhalen. Per saldo is deze begrotingswijziging kostenneutraal.
11
Lang liet het zich aanzien dat de kosten € 13,5 miljoen zouden bedragen. Op 16 september 2011 heeft staatssecretaris Atsma van ministerie van Infrastructuur en Milieu een bijdrage van € 5,25 miljoen toegezegd voor de door het waterschap gemaakte kosten. Dit bedrag is in december 2011 ontvangen. De werkelijke kosten zijn 11,6 miljoen en de bijdrage van het ministerie van Infrastructuur & Milieu is € 5,25 miljoen. Bij de begroting 2012 zijn de uitgangspunten voor de verwerking van de kosten gepresenteerd. Het waterschap heeft op grond van kostenbeschikkingen de totale schade bij het bedrijf ingediend. Medio dit jaar is dit bedrijf failliet verklaard en heeft het waterschap de vordering bij de curator ingediend. Omdat het zeer de vraag is of de vorderingen worden ontvangen zijn deze vorderingen in de jaarrekening als dubieus aangemerkt. Het waterschap zal echter binnen al haar juridische mogelijkheden trachten de geleden schade terug te vorderen zodat de belastingbetaler van deze brand niet financieel de dupe hoeft te worden. De overheden laten zich bij staan door het kantoor van de landsadvocaat op kosten van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Calamiteit Bath In verband met de bereddingskosten van calamiteit Bath is op 6 juli 2011 de 2e begrotingswijziging 2011 vastgesteld voor een bedrag van € 1,455 miljoen (incl. € 80.000 euro interne personeelskosten). Daarbij is als dekking aangegeven € 955.000 via een onttrekking aan de calamiteitenreserve en € 500.000 uit de lopende begroting o.b.v. een op dat moment verwacht overschot op de kapitaallasten van de taak zuiveringsbeheer. De kosten van de calamiteit kennen uiteindelijk een omvang van € 2,2 miljoen (waarvan € 240.000 aan interne personeelskosten). De overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt door extra kosten voor: maatregelen tbv van de niet-geroosterde aanvoer, beveiliging, terreinvoorzieningen, onderzoekskosten, inhuur experts, extra toezicht, terreinherstel, onvoldoende werking van afsluiters en de bijbehorende interne uren. Deze interne uren zijn opgevangen binnen het zuiveringsbedrijf. Deze vormen dus uiteindelijk binnen de totale jaarrekening geen overschrijding. De kosten van bereddering is aan de voorkant lastig in te schatten en soms zelfs in het geheel (nog) niet in beeld. Inclusief de genoemde personele component zijn ze € 0,7 miljoen hoger dan geraamd. Op de peildatum voor ML-4 was er nog geen (definitief) zicht op deze uiteindelijke omvang. Wat betreft de dekking (van een deel) via de lopende exploitatiebegroting moet geconstateerd worden dat het verwachte overschot op de kapitaallasten ten tijde van het opstellen van de begrotingswijziging zich in werkelijkheid niet heeft gemanifesteerd waardoor er in de rekening toch een extra overschrijding ontstaat door deze calamiteit. Belastingsamenwerking De gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking West-Brabant is in 2010 opgericht. Met ingang van 1 januari 2012 is de nieuwe organisatie gestart met de werkzaamheden. De belastingafdelingen Front en Backoffice zijn opgenomen in de nieuwe Gemeenschappelijke Regeling. De Belastingsamenwerking West-Brabant heeft zijn intrek genomen in een nieuw kantoor te Etten-Leur. Voor 2012 zullen de waterschapsaanslagen en de invordering nog geschieden met de systemen van het waterschap. Het beoogde belastingsysteem komt pas in 2013 gereed. Vanaf dat jaar zal door middel van een nieuw belasting systeem de heffing en invordering plaatsvinden, gecombineerd met de aanslagen van de deelnemende gemeenten. Samenwerking Brabantse Waterschappen In 2011 is ook een door de diverse werkgroepen van de Brabantse waterschappen verder gewerkt met het onderzoeken van verder gaande samenwerking. Verwacht wordt dat binnen afzienbare tijd successen zichtbaar zijn. Screening projecten Bij het uitvoeren van een brede screening van projecten is gebleken dat een aantal investeringen in de staat van activa is opgenomen met een onjuiste afschrijvingstermijn. De kapitaallasten nemen door deze correctie ten opzichte van de begroting toe met € 930.000. Ondanks een zorgvuldig onderzoek dat in 2008 is gedaan door de afdeling FEZ, in samenwerking met de toenmalige accountant, is een aantal investeringen niet opgemerkt en daardoor niet gecorrigeerd. Dit komt mogelijk door onduidelijke benamingen en door de complexiteit van de materie. De correctie draagt bij aan een “schone overgang” naar het GAS. Dit is gemeld bij management letter 2011-2 Tax-i Vanwege het beëindigen van het project Tax-i wordt het bedrag van € 619.000 wat inmiddels door het waterschap is geïnvesteerd in een keer afgeschreven ten laste van de exploitatie. Het bedrag bestaat voornamelijk uit interne uren en rentebijschrijving. Dit is gemeld in managementletter 2011-3
12
Aquon Vanwege het samengaan van enkele waterschapslaboratoria tot Aquon is overeengekomen dat de deelnemende waterschappen de frictiekosten voor hun rekening nemen. Dit betreft kosten voor huisvesting en het sociaal statuut. Het aandeel voor waterschap Brabantse Delta voor 2011 is € 330.000. Verevening Delta Waterlab Er is een bedrag opgenomen voor vereveningskosten met de andere deelnemers van Delta Waterlab. Bij de vorming van Delta Waterlab is destijds een verevening van voor- en nadelen overeengekomen tussen de waterschappen Hollandse Delta, Delfland en Brabantse Delta over de jaren 2008, 2009 en 2010. Per saldo moet waterschap Brabantse Delta een bedrag betalen voor de verevening van € 495.500 aan waterschap Hollandse Delta en een bedrag van € 19.000 aan Delfland. Bij de oprichting van Delta Waterlab was een bedrag geraamd van € 588.666 voor Hollandse Delta en € 66.267 voor Delfland. De vereveningskosten Delta Waterlab zijn als risico gemeld bij de verbonden partijen in management letter 2011 4.
§1.2 Verwerking kosten Moerdijk In onderstaand overzicht is aangegeven hoe de dekking van de kosten Moerdijk plaatsvindt: Overzicht dekking schade brand Moerdijk Totale schade brand Moerdijk Rijksbijdrage Te dekken door het waterschap
€ 11.500.000 -/- € 5.250.000 € 6.250.000
Bezuinigingen Eenmalige compensatieposten - Verkoop eigendommen - afroming Wachtgeldreserves Overige bezuinigingen Watersystemen, zie specificatie hieronder Totaal bezuinigingen Inzet reserves en belastingheffing - Inzet calamiteitenreserve - extra belastingheffing Watersystemen Totaal inzet reserves en belastingen Totaal gedekt door bezuinigingen en onttrekking uit de reserves Jaarlijkse bezuinigingen watersysteem Herijking verdeelsleutels Bestuur en Communicatie (al gerealiseerd) Uitstel/afstel van Investeringen - Nieuw informatieplan voor watersystemen €100.000 - Diverse ontwikkelingsprojecten Watersystemen - Uitstel aankoop ondergronden waterkeringen Bezuinigingen op Exploitatie Bijstelling begroting Vaarwegenbeheer (gedeelte watersysteembeheer) (al gerealiseerd in begroting) Totaal jaarlijkse dekking gedurende planperiode 2012-2016
€ 250.000 € 1.500.000 € 3.000.000 -/- € 4.750.000
* **
€ 1.375.000 € 125.000 -/- € 1.500.000 -/- € 6.250.000
jaarlijks
€ 216.000
jaarlijks
€ 100.000
jaarlijks
€ 100.000
jaarlijks
€ 63.000
jaarlijks
€ 121.000 € 600.000
* De calamiteitenreserve wordt gedurende de planperiode weer aangevuld tot het niveau van € 1.375.000 . Dat betekent jaarlijks een toevoeging van € 275.000 vanuit de belastingheffing. ** De extra belastingheffing watersystemen bedraagt over 5 jaar € 125.000. Dat is per jaar € 25.000.
13
§2 Korte impressie van de resultaten per beleidsveld Per beleidsveld wordt er in deze paragraaf kort het resultaat over 2011 weergegeven. Beleidsveld 1000 Planvorming In 2011 is veel aandacht besteed aan de thema’s Samenwerken in de waterketen en Zuidwestelijke delta. De afdeling Ontwerp & Realisatie heeft niet begrote uren besteed aan de voorbereiding op project ’Landschap van Allure’ en het voorbereiden van de projectorganisatie voor waterberging VolkerakZoommeer. De regionale uitwerking van waterthema’s vindt plaats via de ambtelijke en bestuurlijke overleggen met de gemeenten en met onze regionale partners, met name terreinbeheerders en ZLTO. De waterketenvisie is in 2011 bestuurlijk vastgesteld. De voorbereiding van de oprichting van regionale werkeenheden is in volle gang. De Nota Recreatiebeleid is in 2011 vastgesteld door het algemeen bestuur. Aanvullend grondwaterbeleid wordt gemaakt met betrekking tot de beregening uit grondwater. Hiervoor is een pilot opgestart die begin 2012 wordt afgerond. De voorbereidingen voor de waterberging Volkerak-Zoommeer zijn in volle gang. Voorbereidende studies en besluitvormingsdocumenten zijn afgerond en inspraak heeft plaatsgevonden. Het waterschap participeert hierin en zal naar verwachting de uitvoering van een aantal maatregelen ter hand nemen. Besluitvorming door het Rijk wordt verwacht in 2012. De voorbereidingen van de toetsing van de regionale keringen is eveneens gestart, aangezien dit nauw samenhangt met maatregelen ten behoeve van waterberging Volkerak-Zoommeer. De voorbereidende studie voor de alternatieve zoetwateraanvoer is afgerond. Het waterschap participeert hierin. Besluitvorming door het Rijk over verzilting van het Volkerak-Zoommeer wordt niet op korte termijn voorzien. In 2011 heeft zich een aantal grote calamiteiten voorgedaan. Voorbeelden zijn de brand bij Chemie Pack, wateroverlast (januari, november/december), waterschaarste en de leidingbreuk bij Bath. De evaluaties van de brand bij Chemie Pack hebben verbeterpunten opgeleverd, die reeds zijn geïmplementeerd in 2011. De samenwerking met de Veiligheidsregio is verbeterd. Tevens is in het kader van winnend samenwerken de samenwerking op het gebied van calamiteitenbestrijding verbeterd. Beleidsveld 2000 Aanleg en onderhoud waterkeringen De meeste primaire keringen en kunstwerken zijn in 2010 goedgekeurd. Enkele keringen en kunstwerken behoeven verbetering en zullen naar verwachting geplaatst worden op het volgende Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Ten behoeve van de toetsing van regionale keringen is de ontwerp- Beleidsregel Hoogtecriteria in 2011 vastgesteld. De daadwerkelijke toetsing zal in 2012 plaatsvinden. De voorbereidingen zijn gestart in 2011. In het kader van Winnend Samenwerken wordt deze toetsing gezamenlijk opgepakt door de Brabantse waterschappen. De uitvoering van Overdiepse polder is in 2011 in de realisatiefase gekomen, waarbij reeds veel grond is verzet ten behoeve van de terpen. Er is veel belangstelling voor dit project. De dijkverbetering Amer Donge is in de planfase. Voor beide projecten zijn overeenkomsten gesloten met de Programmadirectie Ruimte voor de Rivier, onderdeel van Rijkswaterstaat. Voor de Overdiepse polder is inmiddels een onderhoudsplan opgesteld en is het werk aanbesteed. De overdracht van een aantal objecten en keringen van Rijkswaterstaat naar het waterschap is in voorbereiding. Beleidsveld 3000 Inrichting en onderhoud watersystemen Calamiteiten hebben een zware stempel gedrukt op het onderhoud en beheer van het watersysteem in 2011. Het betreft zowel de personele inzet als de inzet van middelen. Hierdoor is een aantal investeringsprojecten vertraagd. De tevredenheid ten opzichte van operationeel waterbeheer is tevens licht afgenomen. De start van het contactcentrum in juli 2011 heeft de bereikbaarheid van het waterschap voor klachten en meldingen sterk verbeterd. De afhandeling van klachten en meldingen vindt ten opzichte van het verleden versneld plaats. Het jaar 2012 zal in het teken staan van de verdere uitwerking van het contactcentrum en het vergroten van de tevredenheid van belanghebbenden. De uitvoering van maatregelen om peilbesluiten in werking te laten treden, is gestart in 2011. Het project voor het vaststellen van leggers en beheerregister zal binnen deze bestuursperiode worden afgerond. Er is in samenwerking met het programma 4000 een start gemaakt met het ontwerpen van een centrale bedieningskamer voor het dynamisch peilbeheer en met de automatisering. In 2011 is de discussie over bezuinigingen op het natuurbeleid verder voortgezet. Op dit moment loopt een herijking van de EHS, die naar verwachting zal leiden tot een inperking van de budgeten voor inrichting van natte natuurparels. De doelrealisatie van het bestuursprogramma zal hierop worden aangepast. Wel worden in verband met de onzekerheid rond de herijking EHS enkele projecten vertraagd (Westelijke Langstraat, Noord Rand Midden). De opschaling naar Aquon is in 2011 afgerond. De huisvesting van de DWL-vestiging in Breda is op basis van boekwaarde door Aquon overgenomen. Vanaf juli 2011 worden laboratoriumactiviteiten binnen Aquon uitgevoerd. Beleidsveld 4000 Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken Er is 98,4 mln m3 afvalwater gezuiverd (2010 103,7 mln m3). Het nalevingspercentage lozingseisen van de rwzi’s voldoet voor 99,95% aan de vergunningseisen. De (gebieds)doelstellingen voor de verwijdering van stikstof en fosfaat zijn volledig gehaald. De hoeveelheid naar SNB afgevoerde slibkoek, 14.600 ton, ligt 14
800 ton lager dan vorig jaar. Bij de opmaak van het technologisch jaarverslag 2011 zullen deze cijfers nader worden geanalyseerd. Beleidsveld 5000 Inrichting en onderhoud vaarwegen en havens Op basis van provinciale bezuinigingen op het Vaarwegenbeheer zijn de begroting en meerjarenraming van beleidsveld 5000 naar beneden bijgesteld. Jaarlijkse peilingen van aanwezig bagger zijn uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een sterke verlaging van het meerjarenbaggerprogramma, waarbij de nautische functie en de waterafvoerfunctie wordt gehandhaafd. Dit leidt tot lagere lasten in de toekomst. Er is een pilot assetmanagement uitgevoerd die de basis vormt voor het toekomstige beheer- en onderhoudsplan. In het Investeringsplan 2013-2017 is een bedrag opgenomen voor het uitvoeren van een inventarisatie van alle kunstwerken vaarwegen. Op basis van de pilot wordt vervolgens een meerjarig beheer- en onderhoudsplan opgesteld in 2013. Beleidsveld 6001 Vergunningverlening keur Vergunningverlening is een belangrijke taak van het waterschap. Met vergunningen kan het waterschap de belangen als waterbeheerder veilig stellen. Het is zaak dat we zeer klantvriendelijk zijn, de vergunningen op tijd verstrekken en de wettelijke termijnen niet overschrijden. In 2011 heeft geen uitbetaling van dwangsommen plaatsgevonden vanwege het overschrijden van de wettelijke termijnen. Deregulering werkt, want op basis van de nieuwe keur kunnen meer zaken via een melding afgehandeld worden. In 2011 is een lean-traject doorlopen om de doorlooptijden van verschillende fasen van vergunningverlening te versnellen. Per 1 november is gestart met de implementatie van dit “lean”-werken met als hoofddoel het verkorten van doorlooptijden. Beleidsveld 6002 / 6502 Handhaving keur en WVO Het Besluit lozen buiteninrichtingen (Blbi) is op 1 juli 2011 in werking getreden. De voorbereidingen voor de vorming van 3 regionale uitvoeringsdiensten (RUD) zijn in volle gang. De RUD moet op 1 januari 2013 operationeel zijn. In mei 2011 heeft het DB ingestemd met een projectmatige aanpak van de achterstand in de handhaving keur en de daarbij benodigde structurele capaciteit. Deze structurele capaciteit heeft zich in 2011 vertaald in een uitbreiding van de handhavers met 4,5 fte. Beleidsveld 6501 Beheersen van lozingen Door middel van stimulering, educatie en communicatie is in 2011 de aanpak van diffuse emissies voortgezet. De actiepunten uit het emissiebeheersplan zijn uitgevoerd. Beleidsveld 7000 Heffen en invorderen De belangrijkste speerpunten voor dit beleidsveld zijn de implementatie van het nieuwe belastingsysteem en de belastingsamenwerking. Over het belastingsysteem is het AB separaat geïnformeerd. De belastingsamenwerking is in 2011 vormgegeven en per 1-1-2012 operationeel in het nieuwe pand in Etten-Leur. Beleidsveld 8000 Bestuur en Externe communicatie Op het programma bestuur is naast de reguliere besluitvormingsprocessen en de voortgang van de doelstellingen uit het bestuursprogramma ook de nodige aandacht uitgegaan naar rekenkameronderzoek, het bestuurlijk functioneren en de externe communicatie. De externe communicatie door onder andere het organiseren van waterschapskringen, klanttevredenheidsonderzoek en door de intensivering van de communicatiesamenwerking met de partners in het gebied en de Brabantse waterschappen. In 2011 heeft de brand Moerdijk zowel ambtelijk als bestuurlijk een bijzondere rol gespeeld en veel aandacht en tijd gevraagd. Het waterschap heeft daarbij haar rol gepakt en op adequate wijze invulling gegeven aan haar taak in het geheel. Beleidsveld 9000 Dekkingsmiddelen en saldo Voor dit beleidsveld worden geen speerpunten geformuleerd. Het beleidsveld omvat de planning en verantwoording van de dekkingsmiddelen, waaronder dividend, rente en belastingopbrengst. De activiteiten waarmee deze middelen zijn gerealiseerd zijn onderdeel van beleidsveld 7000 Heffing en invordering en het ondersteunend hoofdproduct 400 Sector financiën & ICT. Op dit beleidsveld is ook het dividend dat het waterschap ontvangt van de Nederlandse Waterschapsbank verantwoord. In 2011 is een bedrag van bijna € 975.000 ontvangen. Voor de komende jaren moet als gevolg van een stringenter dividendbeleid van de Nederlandse Waterschapsbank, als gevolg van de eisen van het Basel III-akkoord, rekening gehouden worden met een lagere of mogelijk zelfs geen dividenduitkering. 300 Ondersteunende producten Sector Middelen De strategische personeelsplanningen zijn voor alle afdelingen uitgevoerd en in 2012 wordt een actieplan op organisatieniveau opgesteld. Het Individueel Keuze Budget (IKB) is ingevoerd en de invoering van het vervoersplan is gerealiseerd. Daarnaast zijn de verbeteringen in verband met het professionaliseren van het vastgoed conform de planning 2011 uitgevoerd. Organisatiebreed zijn medewerkers getraind in het toepassen van mediationvaardigheden en dit wordt bewust toegepast in de dagelijkse werkzaamheden. De investeringsaanvraag voor Delta Digitaal 2 is goedgekeurd en de voorbereidingen zijn in 2011 opgestart.
15
400 Ondersteunende producten Sector Financiën & ICT Dit beleidsveld bevat de werkzaamheden voor het financiële beleid, instrumentontwikkeling en de uitvoering op het gebied van de ondersteunde taak financiën en het verzorgen van een adequate informatievoorziening. De speerpunten in 2011 waren de optimalisatie van het financieel beheer, de implementatie van het GAS - systeem en het uitvoeren van het informatieplan. Financieel gezien is op dit beleidsveld een nadeel van € 62.693 gerealiseerd. Het nadeel op kapitaallasten wordt vrijwel geheel gecompenseerd door het voordeel op de directe kosten. Per saldo is er een minimale overschrijding van het beleidsveldbudget van 1 %. 200/500 Centraal Management en ondersteunende producten concernstaf Er is bijzondere aandacht geweest voor het vertrek van het belastingcluster uit de organisatie (per 1-12012) en het effect daarvan op de organisatie. Verder is er veel aandacht uitgegaan naar de juridische control en de interne controle en in het bijzonder naar de verdere verbetering van procesmanagement binnen de organisatie. Tot slot is er ook veel energie gegaan naar budgetbeheer en (project-)control. Dit alles om als organisatie in staat te zijn beter in control te komen en te blijven. 800 Ondersteunend product Muskusrattenbestrijding Noord-Brabant De afstemming van werkzaamheden vindt in nauwe samenwerking plaats met de waterschappen Aa en Maas en de Dommel. In 2010 werd een stijging van de populatie geconstateerd. Om deze reden is in 2011 de vangst op een aantal locaties geïntensiveerd door verschuiving van inzet van medewerkers en extra inzet. Deze intensivering is succesvol gebleken. De vangstaantallen muskusratten zijn in 2011 gestabiliseerd. In 2012 wordt de gekozen aanpak voortgezet om een daling te bewerkstelligen. §3 Enkele bijzondere aandachtspunten §3.1 Enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening Het waterschap is verplicht om een enkelvoudige en een geconsolideerde balans te presenteren. De reden hiervoor is dat het waterschap 100% aandeelhouder is van twee lease BV’s. Deze lease BV’s zijn opgericht in het kader van de Cross Border Lease constructie. Hieronder volgt nog een nadere uiteenzetting van de CBL - Lease. §3.1.1 Grondslagen voor consolidatie Een concern, bestaande uit verschillende ondernemingen (moeder en één of meer dochters), moet haar financiële cijfers als eenheid presenteren. Moeder- en dochtermaatschappij(en) worden in de consolidatie opgenomen indien deze, op grond van economische en organisatorische verbondenheid, als groepsmaatschappij worden aangemerkt. Hiervan is sprake indien de moedermaatschappij, direct of indirect, overwegende zeggenschap heeft door meerderheid van stemrecht of het recht heeft om overwegende invloed uit te oefenen op het bestuur en het financiële beleid van de betrokken maatschappij. Groepsmaatschappijen worden geconsolideerd volgens de integrale methode. De individuele jaarrekeningen van de dochters (B.V.’s) worden samengevoegd (geconsolideerd) met de jaarrekening van de moeder (waterschap Brabantse Delta). De moeder publiceert haar eigen jaarrekening (de “enkelvoudige jaarrekening”) en de geconsolideerde jaarrekening (de “geconsolideerde jaarrekening”). De financiële gegevens van het waterschap zijn in de geconsolideerde balans en verlies- en winstrekening en de toelichting daarop verwerkt. De enkelvoudige balans is opgenomen onder het hoofdstuk Enkelvoudige jaarrekening en beperkt zich tot de voor deze rekening specifiek zijnde posten en een toelichting daarop. §3.2 Cross Border Lease transacties §3.2.1 Waterschap Brabantse Delta installaties In 1998 is een Cross Border Lease (CBL) overeenkomst voor 13 van de zuiveringsinstallaties en 2 effluentleidingen gesloten. Evenals in voorgaande jaren is één van de bij de transactie behorende deposito’s (van waaruit de leasebetalingen voldaan worden) verwerkt in de jaarrekening omdat het waterschap in theorie de vrije beschikkingsmacht heeft over dit deposito (B-deposit). De overige deposito’s zijn aan derden verpand. Inhoudelijk komt het verwerken in de jaarrekening neer op het opnemen van de bijbehorende balansposten; de leaseverplichtingen en de rentebaten over het deposito. Het bedrijfsresultaat wordt hierdoor niet gewijzigd omdat alle reguliere verplichtingen vanuit de Cross Border Lease zijn gedekt door de gevormde deposito’s. In 2011 is de exploitatierekening hierdoor met € 1.030.000 (exclusief rente) positief beïnvloed. Conform de contractbepalingen moet op regelmatige basis worden gerapporteerd aan de Amerikaanse en Nederlandse contractpartijen. §3.2.2 Slibverwerkingsinstallatie Moerdijk In 1999 is door de N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB) ook een CBL-overeenkomst gesloten voor de slibverbrandingsinstallatie te Moerdijk. Het waterschap heeft zich samen met twee andere aandeelhouders (van de in totaal 5 aandeelhouders van de N.V.) garant gesteld voor alle verplichtingen met betrekking tot de CBL-overeenkomst. Het financiële voordeel van de overeenkomst komt dan ook aan deze drie aandeelhouders toe (waterschap Brabantse Delta ca € 2,2 miljoen). In 2011 is de exploitatierekening hierdoor met € 106.000 (exclusief rente) positief beïnvloed.
16
§3.3 CAO waterschapspersoneel In juli 2010 is een nieuw CAO-akkoord afgesloten voor de waterschappen. Het akkoord had een looptijd van 1 oktober 2009 tot 1 januari 2012. Inmiddels zijn de onderhandelingen tussen werknemers en werkgevers voor een nieuwe CAO gestart. De belangrijkste loonontwikkelingen in 2011: In december 2011 is er een eenmalige uitkering verstrekt vanwege het vervallen van de collectieve resultatendeling en de seniorenregeling. Voor medewerkers die niet deelnemen aan de seniorenregeling is de uitkering 1,68% en voor medewerkers die wel deelnemen is dit 1,32%. Vanaf 2012 wordt deze uitkering toegevoegd aan het individueel keuzebudget (IKB). In 2011 mogen medewerkers 14,4 uur van het bovenwettelijke verlof verkopen. §3.4 Delta Waterlab en AQUON Delta Waterlab was een gemeenschappelijke regeling van de waterschappen Hollandse Delta, Delfland en Brabantse Delta en is met ingang van 1 juli 2011 opgegaan in een nieuwe gemeenschappelijke regeling AQUON. AQUON gaat de onderzoeken verrichten voor de waterschappen AA en Maas, de Dommel, Schieland, Rijnland, Delfland, Hollandse Delta, Rivierenland, Stichtse Rijnlanden en Brabantse Delta. Jaarlijks wordt door de gemeenschappelijke regeling een begroting en een jaarrekening opgesteld. Voor zover mogelijk zijn de resultaten van de gemeenschappelijke regeling verwerkt in de jaarrekening van het waterschap. De oorspronkelijke fusiedatum van 1 januari 2011 is helaas niet mogelijk gebleken waardoor de definitieve datum op 1 juli 2011 is vastgesteld. De werkzaamheden van de ondersteunende diensten op het gebied van Personeel en Organisatie, Communicatie en Financieel Economische Zaken door Waterschap Brabantse Delta zijn tot 1 juli 2011 voortgezet op grond van zogenaamde dienstverleningsovereenkomsten. De ondersteunende werkzaamheden op het gebied van Facilitaire zaken lopen (na 1 juli voor rekening van AQUON) door tot en met de overdracht gebouw locatie Steenakker (vermoedelijk 2013). Bij het aangaan van de gemeenschappelijke regeling Delta Waterlab is een methodiek van verevening afgesproken om voor de waterschappen een evenredig voordeel of nadeel te realiseren. Deze verevening betreft de jaren 2008, 2009 en 2010. Vooruitlopend op de besluitvorming met betrekking tot deze verevening zijn de kosten al opgenomen in deze jaarrekening. Waterschap Brabantse Delta zal op grond van deze regeling per saldo maximaal een bedrag van € 495.500 betalen aan waterschap Hollandse Delta en een bedrag van € 19.000 aan Delfland. Bij de fusie in AQUON zijn er frictiekosten ontstaan voor de kosten van bijv. huisvesting en het sociaal statuut. Deze frictiekosten zijn volgens afspraak verdeeld over de jaren 2011 t/m 2014 en over de diverse deelnemers. Waterschap Brabantse Delta moet over 2011 een bedrag van € 330.000 betalen. Dat is eveneens opgenomen in deze jaarrekening. §3.5 Jaarrekening muskus- en beverratbestrijding Noord-Brabant 2011 Per 1 januari 2010 is de taak voor de muskus- en beverrattenbestrijding in Noord-Brabant bezuiden de Maas door Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant overgedragen aan de waterschappen Aa en Maas, De Dommel en Brabantse Delta. Daarbij zijn de waterschappen een gemeenschappelijke regeling en een overeenkomst voor kosten voor gemene rekening aangegaan. Waterschap Brabantse Delta is belast met de administratie en financiering. Alle baten en lasten die uit de regeling voortvloeien, worden verantwoord in de jaarrekening van waterschap Brabantse Delta bij het ondersteunend product 71000 Muskus- en beverrattenbestrijding Noord-Brabant. Voor dit product is een jaarrapportage opgesteld. De jaarrekening Muskus- en Beverrattenbestrijding 2011 voor de deelnemende waterschappen is verderop in dit boekwerk opgenomen. Voorgesteld wordt om de definitieve bijdrage over 2011 voor de deelnemers vast te stellen op € 676.305 per waterschap. De begrote bijdrage 2011 bedroeg € 682.574 per deelnemend waterschap. §3.6 Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant (BWB) Met ingang van 1 januari 2012 is de Belastingsamenwerking West-Brabant van start gegaan. De BWB is een gemeenschappelijke regeling die de heffing en inning van de belastingen gaat verzorgen voor de gemeenten Breda, Oosterhout, Roosendaal, Etten-Leur, Bergen op Zoom, Halderberge, Woensdrecht, Alphen-Chaam en het waterschap. Daarnaast worden werkzaamheden uitgevoerd in het kader van de Wet WOZ voor de gemeenten behoudens Breda en Oosterhout, die deze werkzaamheden in eigen beheer houden. De medewerkers van de afdelingen backoffice en frontoffice zijn met ingang van 1 oktober 2011 gehuisvest in het nieuwe kantoor van de BWB. Het algemeen bestuur van de BWB heeft voor 2012 een begroting vastgesteld. In 2012 zal de heffing en Invordering nog geschieden door middel van de systemen van de afzonderlijke deelnemers. Vanaf 2013 hoopt de BWB een systeem te hebben dat de aanslagoplegging van gemeenten en waterschap combineert. De aanbesteding en gunning voor dit systeem zijn inmiddels gedaan en de voorbereidingen voor de bouw en implementatie zijn gestart. Waterschap Brabantse Delta voert voor de BWB enkele ondersteunende diensten uit zoals Juridische Zaken en facilitaire zaken. Hiervoor zijn zogenaamde dienstverleningsovereenkomsten opgemaakt. §3.7 Impact kredietcrisis De gevolgen van de kredietcrisis en de daaropvolgende recessie in 2009 zijn nog steeds voelbaar. Nadat in 2010 sprake was van een licht herstel is in 2011 sprake van de eurocrisis en de crisis door de grote schuldenlast van de Verenigde Staten van Amerika. De problemen van met name de Zuid-Europese landen zoals Griekenland, Italie, Spanje en Portugal hebben het vertrouwen in de Euro flink geschaad. Ondanks alle (steun)maatregelen van Europa voor met name Griekenland zijn de ratings voor vrijwel alle Europese landen naar beneden bijgesteld. Vooralsnog heeft Nederland de AAA-status weten te behouden. Inmiddels is Nederland begin 2012 weer in een recessie beland. 17
Het waterschap heeft ook te maken gekregen met de gevolgen van deze crisis. Het is mogelijk dat het waterschap als gevolg van een toename van werkloosheid en als gevolg van faillissementen en verplaatsingen van ondernemingen te maken gaat krijgen met verminderde opbrengsten van waterschapsbelasting. Over het algemeen is de verwachting dat het herstel enkele jaren zal vergen. De effecten op de Actie Storm de Switchtransactie worden hieronder toegelicht. §3.8 Actie Storm De economische situatie van de afgelopen jaren heeft zijn weerslag op de beschikbare middelen voor de rijksbegroting. Het ministerie van Infrastructuur & Milieu (I&M) heeft inmiddels uitvoering gegeven aan de spoedwet en de overdracht van de muskusrattenbestrijding van provincies naar waterschappen is gerealiseerd. De financiële bijdrage van de waterschappen aan het hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) in het kader van de Actie Storm is inmiddels vastgesteld. De lasten die de spoedwet met zich meebrengt zijn opgenomen in de begroting 2011. De verwachting is dat de extra lasten op termijn zullen worden gecompenseerd door efficiencyvoordelen (bv in de waterketen), waardoor de Actie Storm op termijn geen lastenstijging voor de burger met zich meebrengt. Het waterschap moet in het kader van het hoogwaterbeschermingplan een bedrag van € 3,98 miljoen overmaken aan het Rijk. Omdat dit bedrag wordt geactiveerd en pas in 2012 aan het Rijk zal worden overgemaakt is dit bedrag niet opgenomen in deze jaarrekening. In de vergadering van het algemeen bestuur van 15 februari 2012 heeft het algemeen bestuur zich geconformeerd aan het over te maken bedrag voor de jaren 2011 en 2012. Voor de jaren 2013 en 2014 zal het algemeen bestuur een nader besluit nemen. De bijdrage aan het HWBP wordt geactiveerd en afgeschreven over een periode van 50 jaar. De extra lasten van de muskusratten bestrijding bedragen naar verwachting ca € 550.000 per jaar. Dit bedrag wordt niet meer door het Rijk vergoed en komt dus voortaan voor rekening van het waterschap. §3.9 Switchtransactie Het waterschap heeft vanuit de in 1998 afgesloten CBL drie deposito’s ondergebracht bij drie verschillende banken. Voor deze deposito’s heeft het waterschap in juli 2008 een dekking afgesloten bij een bank in de vorm van een zogenaamde Credit Default Swap (CDS). Het waterschap heeft op haar beurt deze bank dekking gegeven in een tranche van een Collateralized Debt Obligation (CDO), een zogenaamde Portfolio Credit Default Swap (PCDS). Het waterschap heeft in feite het risico op de drie deposito partijen omgeruild in een risico op 110 ondernemingen. Tegelijkertijd is het risico dat het waterschap zou lopen op de deposito’s, bij aanvang van de transactie, verminderd met 16,78%. De verrekening van de te betalen vergoeding over en weer levert het waterschap een jaarlijks voordeel op van ca. € 574.930. De Switch transactie had bij aanvang 3 tranches waarvan 2 een AAA rating hadden en 1 een AA rating volgens het ratingbureau Standard & Poors (S&P). De tranches hebben door gebeurtenissen in 2008 en 2009 een lagere rating (B+, B+, B) gekregen. Nadat in 2010 als gevolg van de verbeterende economische situatie een upgrade heeft plaatsgevonden van de 2 voormalige AAA tranches van B+ naar BB-, heeft eind december 2011 wederom een upgrade plaatsgevonden. De 2 voormalige AAA tranches zijn verhoogd van BB- naar BB en de voormalige AA-tranche is verhoogd van B naar B+. Deze verhoging geeft aan dat ondanks de economische tegenwind het waterschap samen met de portfoliomanager een goede stabiele portefeuille heeft weten te realiseren. In de toekomst, als de situatie zich stabiliseert, kan door goed portfoliobeheer (aan- en verkopen in de portefeuille), de portefeuille wellicht weer op het oude niveau terugkomen. De CBL en de Switchtransactie hebben een looptijd tot september 2017. Met betrekking tot de switchtransacties kan verder worden verwezen naar paragraaf 12 Onderkende risico’s en de toelichting op de balans in de paragraaf ‘Niet uit de balans blijkende verplichtingen’. De verantwoording van de switchtransactie is gebaseerd op het risico dat het waterschap loopt. Het per saldo voordeel van de CDS en PCDS van circa € 574.930 per jaar wordt gepassiveerd op de balans totdat de switchtransactie in september 2017 is afgewikkeld. Jaarlijks wordt door een onafhankelijke bank het verwachte verlies berekend dat het waterschap kan treffen gedurende de looptijd van de switchtransactie. Dit verwachte verlies is de basis voor het vormen van een voorziening switchtransactie. Zodra het verwachte verlies hoger is dan de gepassiveerde opbrengsten dient het waterschap ten laste van de exploitatie, in het betreffende jaar, het meerdere in de voorziening te storten. Wanneer de som van de gepassiveerde opbrengsten en de voorziening hoger is dan het verwachte verlies op de transactie wordt het meerdere ten gunste van de exploitatie afgeroomd. Het saldo van de gepassiveerde opbrengsten is per 31 december 2011 € 1.935.000. De kosten die direct verband houden met de switchtransactie (voor 2011 € 25.600) worden op de opbrengsten in mindering gebracht. Door een onafhankelijke bank is het verwachte verlies per 31 december 2011 berekend. Onderzoek van de portefeuille per 31 december 2011 heeft uitgewezen dat er een kans is van 1,045% dat er een entiteit binnen de portefeuille failliet zal gaan. Gezien de buffers die het waterschap heeft voor het opvangen van de verliezen binnen de portefeuille zal dit niet leiden tot een uitstroom van middelen. Geconcludeerd kan worden dat het waterschap voor de switchtransactie per 31 december 2011 geen nadere voorziening hoeft te vormen. Daarnaast blijft het verwachte verlies ook beduidend beneden de gepassiveerde opbrengsten van de switchtransactie. De NV Slibverwerking Noord-Brabant, waarvan het waterschap een van de vijf aandeelhouders is, heeft in een eerder stadium een switchtransactie afgesloten. De werking van deze transactie is vrijwel gelijk aan die van waterschap Brabantse Delta. 18
§3.10 Overname van de Vamillease contracten van de SNB Op 21 juli 2011 hebben de waterschappen Aa en Maas, de Dommel, Brabantse Delta en Rivierenland door middel van een akte van contractoverneming de leaseovereenkomst d.d. 4 juli 1997 tussen Esbelto B.V. en SNB overgenomen waardoor de waterschappen voortaan gezamenlijk de lessor, ieder voor hun deel, zijn in de VAMIL Lease. Hierbij heeft Esbelto B.V. tevens het opstalrecht op de slibverbrandingsinstallatie (SVI) verkocht aan genoemde waterschappen via een koopovereenkomst. Het opstalrecht is geleverd via een notariële akte van levering en is ingeschreven in het Kadaster op 22 juli 2011. Hiermee hebben de waterschappen het juridisch eigendom verworven van de SVI. Het economisch eigendom blijft in handen van SNB. Gelijktijdig is eveneens via een akte van contractsoverneming de defeasance overeenkomst d.d. 29 september 1999 tussen Esbelto, ING Bank en SNB overgenomen door de waterschappen. Op grond van de defeasance overeenkomst had SNB de ontvangen verkoopsom van Esbelto, in 1997, ondergebracht bij ING Bank. Hieruit werden de jaarlijkse leasetermijnen betaald. SNB heeft op 21 juli 2011 het defeasance deposito verpand aan de waterschappen via een akte van verpanding. De koop van het opstalrecht bedroeg € 65.956.408. De defeasance overeenkomst heeft exact dezelfde omvang. De waterschappen, Esbelto en ING hebben onderling contractueel afgesproken beide bedragen met elkaar te vereffenen zonder dat dit heeft geleid tot onderlinge betalingen. Aangezien de overdracht voor Esbelto een beëindiging betekent van de lease en daarmee niet langer genoten kan worden van de fiscale voordelen uit de VAMIL regeling, waarvoor de sale and leaseback transactie oorspronkelijk was opgezet, heeft SNB aan Esbelto een beëindigingsvergoeding betaald van € 496.000. Genoemde waterschappen hebben de SNB gecompenseerd voor deze vergoeding in 2011. Waterschap Brabantse Delta heeft een bedrag betaald van € 139.000. Met betrekking tot deze sale and leaseback transactie bestaan er contractuele onvoorwaardelijke en voorwaardelijke rechten. De totale contante waarde van de onvoorwaardelijke rechten bedraagt circa € 18,5 miljoen. Deze worden volledig gecompenseerd door verplichtingen van dezelfde omvang. De voorwaardelijke rechten bedragen maximaal circa € 18,5 miljoen. Deze voorwaardelijke rechten doen zich alleen voor indien de sale and leaseback transactie voortijdig wordt beëindigd. Deze laatste alinea wordt op grond van de verslaggevingsvoorschriften ook opgenomen onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Het algemeen bestuur van waterschap Brabantse Delta heeft op 15 juni 2011 ingestemd met de overname van de Vamillease.
19
§4. Verschillenanalyse met oorspronkelijke begroting 2011 en jaarrekening 2010 In de toelichting op de exploitatierekening (vanaf pagina 63) wordt specifiek ingegaan op alle afwijkingen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting en de jaarrekening 2010. De verschillen in de kosten- en opbrengstsoorten komen daarbij aan de orde en worden in detail toegelicht. Hieronder vindt slechts een analyse plaats van de grootste afwijkingen. LASTEN (x € 1.000)
Rekening Begroting Rekening 2010 2011 2011
Kapitaallasten (rente en afschrijving) Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 886): De afschrijvingslasten zijn hoger vanwege investeringen die eerder in gebruik zijn genomen, extra afschrijvingen en een correctie op de afschrijvingstermijn van enkele baggerprojecten. Nadeel: € 807. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 3.196): Het verschil in afschrijvingslasten wordt veroorzaakt door nieuw opkomende projecten, volledig afgeschreven projecten, eenmalige afschrijvingen (Tax-i, BTW-compensatie Hof van Breda en Vervangen beluchtingselementen Bath) en een correctie van de afschrijvingstermijn van diverse baggerprojecten. Nadeel: € 2.763.
34.495
36.805
37.691
Personeelslasten Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 85): De salarislasten zijn lager doordat gedurende het jaar niet alle formatieplaatsen bezet zijn geweest. Voordeel: € 1.148. Door openstaande formatie, ziekte en extra werk is personeel van derden ingehuurd. Nadeel: € 1.787. De sociale lasten zijn lager. Voordeel: € 150. De overige personeelslasten zijn lager door meer digitaal werven en minder studieaanvragen. Voordeel: € 404. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 563): De salarislasten zijn hoger, met name vanwege een hogere bezetting. Nadeel: € 121. De sociale lasten zijn hoger doordat de pensioenpremies zijn gestegen. Nadeel: € 374. Het wettelijk percentage zorgverzekeringswet (ZKV) is verhoogd. Nadeel: € 159. De overige personeelslasten zijn hoger door het meer uitnutten van het opleidingsbudget en een outplacementtraject. Nadeel: € 356. Er is minder personeel van derden ingehuurd. Voordeel: € 448.
36.052
36.529
36.615
Goederen en diensten van derden Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 381): De kosten van papier/drukwerk en promotieactiviteiten zijn lager. Voordeel: € 169. Er is minder materiaal gebruikt voor onderhoud van elektrische objecten. Voordeel: € 143. Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 285): In 2011 waren minder materialen benodigd. Met name op de mechanische materialen voor Zuiveringsbeheer is er minder uitgegeven. Deze uitgaven zijn veelal afhankelijk van de problemen die zich voordoen. Voordeel: € 298.
5.314
5.411
5.030
Energie Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 196): De brandstofprijzen (benzine en gasolie) zijn gestegen. Nadeel: € 187. Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 298): Het elektriciteitsverbruik van Zuiveringsbeheer was lager door minder verbruik en een lagere prijs. Door de wateroverlast in januari en december was het verbruik voor het Watersysteembeheer hoger. Voordeel per saldo: € 418. De uitgaven voor benzine en gasolie zijn hoger, met name door de gestegen brandstofprijzen. Nadeel: € 151.
6.964
6.470
6.666
20
LASTEN (x € 1.000)
Rekening Begroting Rekening 2010 2011 2011 2.540
1.496
1.417
284
285
243
1.012
884
873
Onderhoud door derden Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 960): De kosten voor onderhoud van software zijn lager vanwege het niet live gaan van Gas, Tasper en Paso in 2011. Voordeel: € 252. De kosten van mechanisch onderhoud waren hoger vanwege veel extra uitgevoerde werkzaamheden. Nadeel: € 561. Er is meer elektrisch onderhoud uitgevoerd voor rioolgemalen, rwzi’s en tuinbekabeling en -verlichting. Nadeel: € 208. De kosten van bouwkundig en civieltechnisch onderhoud zijn hoger, met name in verband met de finale oplevering van locatie Bergschot. Nadeel: € 191. De post verzekerd schadeonderhoud wordt niet begroot. Nadeel: € 137. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 385): Voor het onderhoud van instrumenten en apparatuur zijn de kosten hoger in verband met de aanschaf van vier nieuwe hoogwaardige monitoren op de zuiveringen. Deze vergen minder onderhoud dan oude investeringen en verdienen zich op die manier terug. Nadeel: € 282.
11.332
10.757
11.717
Overige diensten door derden (incl. dotatie voorziening switch 2010) Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 14.323): De kosten voor calamiteit Moerdijk en calamiteit Bath zijn niet in de oorspronkelijk begroting opgenomen en volledig verantwoord onder ‘overige diensten’. Nadeel: € 14.030. De aanloopkosten van de Belastingsamenwerking zijn betaald door het waterschap en doorbelast aan de deelnemende gemeenten (€ 1.507). Voor de opbrengsten zie de post ‘baten’, ‘bijdragen van derden’. Op de reguliere advieskosten is er een behoorlijke besparing (€ 453) gerealiseerd. Nadeel: € 1.054. Er zijn extra kosten opgenomen in verband met de afgesproken verevening Delta Waterlab en aandeel in de projectkosten en frictiekosten voor de opschaling van het laboratorium naar Aquon. Nadeel: € 980. De bijdrage in exploitatie zuiveren door derden is lager vanwege het aanbieden van minder ve’s. Voordeel: € 348. De bijdrage voor het HoogWaterBeschermingsProgramma schuift een jaar door naar 2012. Voordeel: € 253. Als gevolg van het niet doorgaan van Tax-i en de P&O programma’s Tasper en Paso zijn de kosten van computerservices lager. Voordeel: € 255.
15.427
21.107
35.430
Leasebetalingen, huren, rechten en pachten Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 79) Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 1.123): De huurkosten van locatie Bergschot zijn in 2011 komen te vervallen. Voordeel: € 1.242. Verzekeringen Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 42) Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 41)
Belastingen Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 11) Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 139)
Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 20.003): De kosten van de calamiteiten Moerdijk en Bath zijn in 2011 verantwoord onder overige diensten. Nadeel: € 14.030. Dotatie voorziening switch SNB. Op basis van een risico-analyse heeft de SNB per 31 december 2009 een voorziening moeten
21
LASTEN (x € 1.000)
Rekening Begroting Rekening 2010 2011 2011
vormen van ca. € 19 miljoen. Waterschap Brabantse Delta is aandeelhouder en heeft in 2009 € 4,9 miljoen in de voorziening gestort. Per 31 december 2010 is het bedrag vrijgevallen. Nadeel in 2011: € 4.878. Er is een extra bijdrage in de jaarrekening 2011 opgenomen in verband met de afgesproken verevening Delta Waterlab en het aandeel in de project- en frictiekosten van de opschaling van het laboratorium naar Aquon. Nadeel: € 1.160. De advieskosten Belastingen zijn hoger doordat de aanloopkosten voor de Belastingsamenwerking zijn voorgefinancierd door WBD. Nadeel: € 1.472. De kosten voor het zuiveren van een deel van het afvalwater in Tilburg-Noord zijn lager vanwege de aanlevering van aanzienlijk minder ve's. Voordeel: € 798. Er is een voordeel van € 372 op overige diensten door derden.
Bijdragen aan derden Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 165) Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 51) Toevoeging voorzieningen (exclusief reserves) Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 597): Er is in 2011 geen claim gedaan op de post onvoorzien. Voordeel: € 550. Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 1.964): Wachtgeldvoorziening personeel: De vergoeding van de provincie voor de uitvoering van de regelingen sociaal statuut muskus- en beverrattenbestrijding is in 2010 toegevoegd aan de voorziening. Voordeel: € 1.715.
BATEN (x € 1.000)
208
321
157
1.991
624
27
Rekening Begroting Rekening 2010 2011 2011
Rentebaten Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 258): Als gevolg van de toegerekende rente aan calamiteit Moerdijk en de (hogere) reserves zijn de rentebaten hoger. Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 315): Er is meer rente toegerekend aan de reserves, omdat deze in 2011 hoger waren dan in 2010.
1.980
2.037
2.295
Dividend en bonusuitkeringen Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 718): De Nederlandse Waterschapsbank heeft haar reserveringsbeleid aangepast als gevolg van de invoering van Basel III kapitaalseisen. Dit heeft geleid tot een lagere dividenduitkering. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 854): De dividenduitkering is in 2011 lager dan in 2010. Nadeel: € 721 Als gevolg van het toetreden van een nieuwe aandeelhouder is in 2010 een deel van het aandelenpakket SNB verkocht. Nadeel: € 133.
1.830
1.694
976
Personeelsbaten Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 54) Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 1.704): Er is in 2010 een vergoeding van de provincie ontvangen voor de uitvoering van de regelingen in het sociaal statuut bij de overdracht van de muskus- en beverrattenbestrijding naar het waterschap. Deze vergoeding is toegevoegd aan de voorziening.
1.981
223
277
22
BATEN (x € 1.000)
Rekening Begroting Rekening 2010 2011 2011
Verkoop van grond, onroerende zaken en goederen Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 242): In 2011 is een eenmalige boekwinst gerealiseerd in verband met de verkoop van enkele (dijks)magazijnen. Ook zijn er (oude) materialen verkocht. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 991): Er is in 2010 een eenmalige boekwinst gerealiseerd in verband met de verkoop van de regiokantoren Ulvenhout en ’s Gravenmoer. Nadeel: € 1.106. In 2011 is een eenmalige boekwinst gerealiseerd in verband met de verkoop van enkele (dijks)magazijnen. Ook zijn er (oude) materialen verkocht. Voordeel: € 162.
1.233
0
242
821
739
788
2.816
2.169
2.008
613
79
7.496
Onttrekkingen aan voorzieningen en CBL reserves Ten opzichte van de begroting 2011 (geen voordeel/nadeel) Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 194): Onttrekking pensioenvoorziening. Voordeel: €140. Onttrekking crossborderleasereserves. Voordeel: € 54.
1.085
1.279
1.279
Geactiveerde lasten Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 1.519) Vanwege een lagere tijdsbesteding aan projecten zijn er minder personeelslasten (inclusief toeslag huisvesting/ICT) toegerekend aan de projecten. Nadeel: € 1.149.
7.517
8.533
7.014
Opbrengsten uit grond, water en overige eigendommen Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 48) Ten opzichte van de rekening 2010: (nadeel € 33) Diensten voor derden (exclusief vaarwegenbeheer Provincie) Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 161): De terugontvangst bestuursdwang is lager dan begroot. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 808): In de rekening 2010 is nog een bijdrage aan de muskusrattenbestrijding van de provincie opgenomen. Met ingang van 1-1-2011 is deze bijdrage echter komen te vervallen, waardoor het aandeel van het waterschap hoger is geworden. Nadeel: € 411. De afspraken met Staatbosbeheer over het afvoeren van maaisel zijn in 2010 komen te vervallen. De niet ontvangen, maar wel geboekte inkomsten over 2010 zijn in 2011 gecorrigeerd. Nadeel: € 215. Bijdragen van derden Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 7.417): Er is een bijdrage van het Rijk ontvangen inzake calamiteit Moerdijk. Voordeel: € 5.250. Er is een bijdrage van een havenschap ontvangen inzake gemaakte kosten voor calamiteit Moerdijk. Voordeel: € 357. De aanloopkosten van de belastingsamenwerking zijn doorbelast aan de deelnemende gemeentes. Voor de kosten zie de post ‘lasten’, ‘overige diensten door derden’. Voordeel: € 1.488. Er zijn vergoedingen ontvangen met betrekking tot overige uitgevoerde werkzaamheden of schades. Voordeel: € 322. Ten opzichte van de rekening 2010 (voordeel € 6.883): Er is een bijdrage van het Rijk inzake calamiteit Moerdijk ontvangen. Voordeel: € 5.250. Er is een bijdrage van een havenschap ontvangen inzake gemaakte kosten voor calamiteit Moerdijk. Voordeel: € 357. De aanloopkosten voor de belastingsamenwerking zijn voorgefinancierd door WBD en doorbelast aan deelnemende gemeentes. Voordeel: € 1.259
23
BATEN (x € 1.000)
Rekening Begroting Rekening 2010 2011 2011
In 2011 was er sprake van minder projecten in uitvoering, waardoor er minder bouwrente is toegerekend aan onderhanden projecten. Nadeel: € 369. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel 503) In 2011 is er minder uren aan projecten besteed, waardoor er minder personeelslasten geactiveerd zijn. Nadeel: € 213. In 2011 is was er sprake van minder projecten in uitvoering, waardoor er minder bouwrente is toegerekend aan onderhanden projecten. Nadeel: € 270. Opbrengst watersysteemheffing 2011 Ten opzichte van de begroting 2011 (voordeel € 224): Omslagen gebouwd: Bij de begroting van de WOZ-waarde wordt het landelijke ontwikkelingspercentage van de Waarderingskamer gebruikt. Daarbij wordt rekening gehouden met een stijging voor nieuwbouw. Het werkelijke dalingspercentage was lager. Daarnaast zijn de aantallen toegenomen. Voordeel: € 344. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 580): Er ontstaan een nadeel op de oude jaren vanwege het verminderen van aanslagen en opschonen van openstaande posten. Nadeel: € 1.020. De tarieven ongebouwd en wegen zijn gestegen ten opzichte van 2010. Voordeel: € 529.
45.653
44.849
45.073
Opbrengst zuiveringsheffing Ten opzichte van de begroting 2011 (nadeel € 228): Als gevolg van wijzigingen bij een aantal bedrijven is er minder zuiverings- en verontreinigingsheffing over voorgaande jaren ontvangen. Nadeel: € 975. Voor de zuiveringsheffing huishoudelijk zijn er meer vervuilingseenheden werkelijk opgelegd, vanwege meer nieuwbouw dan ingeschat bij de begroting. Daarnaast zijn er minder kwijtscheldingen verleend. Voordeel: € 561. Ten opzichte van de rekening 2010 (nadeel € 426): Het tarief is hoger, maar het aantal v.e.’n bedrijven is fors lager dan in 2010. Nadeel: € 307.
54.685
54.487
54.259
24
§4.2 Verschillenanalyse tussen managementletter 2011-4 en jaarrekening 2011 TOTAALBEELD: In de oorspronkelijke begroting 2011 werd een nadelig bedrijfsresultaat geraamd van: De inschatting van het bedrijfsresultaat zoals gemeld in het AB van 7 december 2011 was: Het bedrijfsresultaat in de voorliggende jaarrekening is:
Resultaat exclusief calamiteiten € 2,9 miljoen (nadelig)
Calamiteit Bath en Moerdijk
Resultaat € 2,9 miljoen (nadelig)
€ 2,1 miljoen (nadelig)
€ 7,7 miljoen (nadelig)
€ 9,8 miljoen (nadelig)
€ 4,1 miljoen (nadelig)
€ 8,5 miljoen (nadelig)
€ 12,6 miljoen (nadelig)
De belangrijkste oorzaken van het verschil tussen de oorspronkelijke begroting en de jaarrekening zijn hiervoor toegelicht. Ten opzichte van de inschatting van het resultaat in managementletter 2011-4, laat de jaarrekening 2011 een nadeel van € 2,8 miljoen zien. De belangrijkste posten die dit nadeel veroorzaken zijn: Door opschoning oude belastingjaren meer oninbare posten. De stijging van sociale lasten was lager dan verwacht. Vanwege prioriteitstelling en calamiteiten zijn er meer uren gemaakt voor de exploitatie. Delta Waterlab: extra lasten in verband met de verevening tussen de deelnemende waterschappen. Bij ML 2011-4 was de omvang van deze kosten nog niet bekend en was de verwachting dat deze kosten in 2012 zouden vallen. Aquon: aandeel in de frictiekosten ten behoeve van de opschaling van het laboratorium. Bij ML 2011-4 was de omvang van deze kosten nog niet bekend en was de verwachting dat deze kosten in 2012 zouden vallen. Overschrijding calamiteit Bath : De overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt door extra kosten voor: maatregelen t.b.v. de niet geroosterde aanvoer, beveiliging, terreinvoorzieningen, onderzoekskosten, inhuur experts, extra toezicht, terreinherstel, onvoldoende werking van afsluiters en de bijbehorende interne uren. De kosten van bereddering zijn aan de voorkant lastig in te schatten en soms zelfs in het geheel (nog) niet in beeld. Op de peildatum voor ML-4 was er nog geen (definitief) zicht op deze uiteindelijke omvang. Elektriciteit: mede vanwege het hogere verbruik in verband met de wateroverlastperiode in december zijn de lasten 0,3 miljoen hoger. Bij ML-4 werd voor de sector Zuiveringsbeheer op de gebruikscijfers een overschot verwacht van € 0,4 miljoen. Bij de eindafrekening bleek dit € 0,17 lager te zijn. De rentebijschrijving op projecten is lager doordat bij de managementletter rekening is gehouden met meer investeringsuitgaven dan uiteindelijk is gerealiseerd. Noodzakelijk reparaties op diverse zuiveringsinstallaties die pas aan het licht zijn gekomen na het opstellen van managementletter 4. In verband met prioriteit zijn een aantal gemeenschappelijke projecten uitgesteld, waaronder RO-visie. Het verschil op de kapitaallasten wordt grotendeels veroorzaakt door later in gebruik name van projecten. Overige verschillen.
25
€ 0,4 miljoen (nadeel) € 0,2 miljoen (voordeel) € 0,8 miljoen (nadeel) € 0,5 miljoen (nadeel)
€ 0,3 miljoen (nadeel)
€ 0,7 miljoen (nadeel)
€ 0,4 miljoen (nadeel)
€ 0,4 miljoen (nadeel)
€ 0,3 miljoen (nadeel) € 0,1 miljoen (voordeel) € 0,2 miljoen (voordeel) € 0,5 miljoen (voordeel)
§5 Voorstel tot bestemming van het saldo in de jaarrekening De totale lasten en baten voor de jaarrekening 2011 geven het volgende saldo te zien (alle taken): Oorspronkelijke Begroting 2011 -/- 120.689
x € 1.000 Totale lasten Lasten calamiteit Bath Lasten calamiteit Moerdijk Totale baten (incl. bijdrage Provincie Noord-Brabant) Baten calamiteit Moerdijk Jaarresultaat 2011 (-/- is nadelig, + is voordelig) Onttrekking egalisatiereserve CBL Bedrijfsresultaat 2011 (-/- is nadelig, + is voordelig)
Rekening 2011
-/- 4.056 + 1.136 -/- 2.920
-/- 122.099 -/- 2.173 -/- 11.593 116.891 5.250 -/- 13.724 + 1.136 -/- 12.588
-/- 1.973 -/- 981
-/- 7.028 -/- 1.811
+ 100
+ 100 -/- 955
116.633
Voorstel dekking en/of bestemming van het bedrijfsresultaat: Mutatie egalisatiereserves: - egalisatiereserve watersysteembeheer - egalisatiereserve zuiveringsbeheer Mutatie bestemmingsreserve: toevoeging calamiteitenreserve zuiveringsbeheer; Onttrekking cal. Reserve zuiveringsbeheer agv cal.Bath Onttrekking cal. Reserve watersysteembeheer agv calamiteit Moerdijk toekomstige wachtgeldaanspraken personeel; aframing wachtgeldreserve dekking schade Moerdijk Totaal saldo (-/- is nadelig, + is voordelig)
-/- 66
-/- 1.375 -/- 19 -/- 1.500
-/- 2.920
-/- 12.588
Het resultaat van de rekening 2011 wordt voor € 6,3 miljoen bepaald door de calamiteit Moerdijk en voor € 2,2 miljoen door de calamiteit Bath. In totaal wordt het nadelig resultaat van € 9,7 miljoen ten opzichte van de begroting 2011 voor € 8,5 miljoen bepaald door de twee genoemde calamiteiten. Uitsplitsing van het resultaat 2011 per taak: Taken
Ondersteunend Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Totaal
Nettolasten (x 1.000)
Heffingen/ omslagen (x 1.000)
19 54.470 57.527 112.016
44.033 54.259 98.292
Jaarresultaat (x 1.000) -/- 19 -/- 10.437 -/- 3.268 -/- 13.724
Onttrekking reserve CBL 534 602 1.136
Bedrijfsresultaat -/- 19 -/- 9.903 -/- 2.666 -/- 12.588
De nettolasten van de taak Vaarwegenbeheer bedragen € 1.590.583 en worden geheel gedeclareerd bij de provincie Noord-Brabant. Voorgesteld wordt het negatieve exploitatieresultaat 2011 van € 12.588.000 als volgt te dekken: Het negatieve resultaat van de taak watersysteembeheer voor € 7.028.584 te onttrekken aan de egalisatiereserve watersysteembeheer. Het negatieve resultaat van de taak watersysteembeheer voor € 1.374.687 te onttrekken aan de calamiteitenreserve watersysteembeheer. Het negatieve resultaat van de taak watersysteembeheer voor € 1.500.000 te onttrekken aan de wachtgeldreserve. Het negatieve resultaat van de taak zuiveringsbeheer voor € 1.811.158 te onttrekken aan de egalisatiereserve zuiveringsbeheer. Het negatieve resultaat van de taak zuiveringsbeheer voor € 955.000 te onttrekken aan de calamiteitenreserve zuiveringsbeheer. € 19.000 te onttrekken aan wachtgeld reserve personeel (in 2011 is dit bedrag toegevoegd aan voorziening wachtgeld personeel, tot het gewenste niveau van de voorziening). € 100.000 toe te voegen aan de calamiteitenreserve zuiveringsbeheer (aanvulling tot het gewenste niveau van de calamiteitenreserve).
26
De ontwikkeling van de reserves in 2011 na resultaatbestemming ziet er als volgt uit: x € 1.000 Stand per 1-1-2011 Egalisatiereserve Onttrekking van het bedrijfsresultaat 2011 Extra onttrekking ivm calamiteit Moerdijk Stand per 31-12-2011 Egalisatiereserve
Watersysteembeheer €13.493 -/- € 3.559 -/- € 3.469 € 6.465
Zuiveringsbeheer € 10.749 -/- €618 -/- € 1.193 € 8.938
x € 1.000 Stand per 1-1-2011 calamiteitenreserve Onttrekking van het bedrijfsresultaat 2011 Toevoeging van het bedrijfsresultaat 2011 Stand per 31-12-2011 calamiteitenreserve
Watersysteembeheer €1.375 -/- € 1.375
Zuiveringsbeheer € 1.065 -/- € 955 € 100 € 210
0
x € 1.000 Stand per 1-1-2011 wachtgeldreserve personeel Onttrekking van het bedrijfsresultaat 2011 Stand per 31-12-2011 wachtgeldreseve
Wachtgeldreserve €3.731 -/- € 1.519 € 2.212
§6 Overzicht van de lopende investeringen In het Investeringsplan 2011-2015 is geraamd dat in 2011 € 100 miljoen bruto geïnvesteerd zou worden. In werkelijkheid is in 2011 € 42 miljoen geïnvesteerd. In de begroting is uitgegaan van een tegenraming van 30% op de kapitaallasten van nieuwe investeringen door het niet kunnen realiseren van de investeringsplanning. De werkelijke investeringen zijn uiteindelijk 58% lager (realisatie 42%). Het verschil tussen het investeringsplan en de werkelijke investeringen is voornamelijk ontstaan door uitstel van investeringen. De werkelijke investeringen 2011 kunnen als volgt worden opgesplitst: - Uitgaven voor projecten die vóór of in 2011 in bedrijf zijn genomen - Uitgaven voor projecten die na 31 december 2011 in bedrijf worden genomen
€ 14,7 miljoen € 27,3 miljoen
Het geïnvesteerde bruto bedrag over 2011 kan als volgt over de beleidsvelden worden verdeeld: Investeringsplan 2011-2015 Jaarschijf 2011 5.647 294 17.319 36.115 36.934 1.907
Beleidsveld x € 1.000 Ondersteunende producten (inclusief tractie) 1000 Planvorming 2000 Aanleg en onderhoud waterkering 3000 Inrichting en onderhoud watersystemen 4000 Bouw en exploitatie zuiveringstechn. werken 5000 Inrichting, onderhoud vaarwegen en havens 6000 Vergunningverlening/handhaving 6500 Beheersen van lozingen 7000 Heffing en invordering 8000 Bestuur en communicatie Totaal
ML2011-4
Jaarrekening 2011
604
3.577 740 8.705 22.009 20.500 590 15 519
2.438 377 6.842 12.489 18.939 574 33 222
1.338 100.158
1.316 57.971
551 42.465
Het achterblijven van de investeringen betreft met name beleidsveld 2000 Aanleg en onderhoud waterkeringen, 3000 Inrichting en onderhoud watersystemen en 4000 zuiveringsbeheer. De verklaring op hoofdlijnen is als volgt:
Vanwege een vervroegde jaarafsluiting ten behoeve van de implementatie van GAS, is er een algemene daling van de werkelijke investeringskosten voor. De financiële administratie is begin december afgesloten voor projectboekingen, waar dit normaal in januari gebeurt. In de prognose in ML2011-4 is hiermee geen rekening gehouden, waardoor de prognose hoger is dan de daadwerkelijke realisatie. Beleidveld 2000 ‘Aanleg en onderhoud waterkeringen’: lagere investering met betrekking tot het project ‘Overdiepse polder’. Beleidsveld 3000 ‘Inrichting en onderhoud watersystemen’: uitstel van baggerprojecten, project Chaamse Beken, waterberging Luienhoek en overige projecten. Beleidsveld 4000 ‘Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken’: uitstel van OAS-studies, Nieuwveer slibverwerking en het goedkoper uitvoeren van projecten.
27
De belangrijkste nieuwe projecten (> €150.000) die in 2011 zijn afgerond/opgeleverd, zijn in onderstaande tabel opgenomen met het totale investeringsbedrag en ontvangen bijdragen per project: Project 172 181 183 184 186 221 235 519 552 759 1539 2039 2045 5067 5081 6011 6014 6026 6337 7525 7901 7926 8467 9319 9413 9414 9415
Het Zwaluws getij Chaamse beken 2 landinrichting Merkse oost Baarle Nassau Bremer Baarle Nassau IGA Mark-Vliet Baggerwerk Prinslandse Polder Uitw.maatr.planstudie Volerak Nieuwveer tussenbezinktanks 1 Verv.bestaande influentleiding rwzi Bath Sabinasluis Willemstad en dinteloord Roostergoed Awp rev pompstation en persleiding Bath slibverwerking Dongemond korte termijnmaatregelen Nieuw vossemeer Fuzziefilter OAS Nieuwveer OAS Bath OAS Algemeen ( onverdeeld) West kleine beek voor vis interreg Volledig integreren belastingsysteem Molenbeek en Roosendaal ruimte v water Waterplan Bergen op Zoom stadsvijvers baggeren /herinrichting Spuisluis Vierlingh Revisie Aanschaf machines en materialen 2011 Projectmanagement Legger en beheerregister keringen Legger en beheerregister oppervlakte
28
Invest. bedrag x €1.000 1.505 2.198 1.956 1.754 288 341 315 428 1.585 470 341 6.110 11.855 2.026 1.638 207 170 1.349 1.557 619 2.660 1.001 289 720 284 465 1.815
Subsidie x €1.000 646 1.617 1.202 1.252
55
35 73 634
888 1.210 724
In de vergaderingen van het Algemeen Bestuur van januari 2011 t/m december 2011 is tot de volgende investeringen besloten: (x € 1.000) Project nr.
Toegekend Omschrijving project
bruto krediet
Inkomsten DB-AB
Datum AB-verg.
Uitgaven + verplichting 2011
GEVOTEERDE KREDIETEN 8466 Aanpassingen sluizencomplex
520
771 5e influentrooster rwzi bath
AB
300
13-04-2011
39 307
AB
16-02-2011
AB
16-02-2011
71
AB
13-04-2011
241
2.300
AB
16-03-2011
546
50
DB
25-01-2011
59
4043 Rijen slibindikking (aanvullend krediet)
500
AB
13-04-2011
193
8301 Steunberen spuisluis Benedensas
600
DB
01-11-2011
20
425
AB
15-06-2011
389
150
AB
14-09-2011
55
325
DB
05-04-2011
64
160
DB
19-04-2011
149
2.000
DB
20-9-2011
1.946
AB
06-07-2011
309
158 Herinrichting Weerijs Zuid
9.000
229 Knelpunten wateroverlast fase 2 Halderberge
2.800
900
4040 Vbk clusterproject renovatie diverse rwzi’s 5030 Aanvullend vbk aansl.Putte en Ossendrecht op Bath
772 Herstel beluchting Bath 6599 Maatregelen peilbesluiten (aanvullend krediet) 222 Steunpunten Watersystemen 8465 Conserveren sectordeuren Mandersluis 548 RWZI Nieuwveer 5 tussenbezinktanks 6337 Aanvullend krediet kleine Beek
584
541
210 Baggeren stedelijke water Breda
1.090
500
DB
12-07-2011
986
552 Influent leiding Bath vervangen
1.585
AB
06-07-2011
1.585
750
AB
12-10-2011
43
7589 Delta digitaal fase 2 7985 Jagersrust Ossendrecht (aanvul.krediet en subsidie)
AB
07-12-2011
61
1562 Renovatie RG Hollandsch Diep
500
DB
23-08-2011
28
9321 Vervanging werkmaterieel 2011
510
DB
18-10-2011
6693 Buisduiker spoorlijn Moerdijk
110
DB
13-12-2011
1518 Bath vervangen monstername apparatuur
300
DB
04-10-2011
55
2045 Bath slibbehandeling aanvull.krediet
800
AB
14-09-2011
800
AB
07-12-2011
225
169 EVZ Gat van den Ham
1.501
1.325
525 Rwzi Bath revisie warmtekoppelinginstallaties 1506 AWP beveiliging persstations 6598 Aanpassen en optimaliseren kunstwerken 6767 Optimalisatie afvoer gemaal Standhazendijk 243 Renovatie kleine waterhuishoudkundige objecten 5030 Aanv.vbk rwzi Putte Ossendrecht Totaal kredieten
1.015
17
550
DB
04-10-2011
11
300
DB
15-11-2011
256
1.000
DB
13-12-2011
33
160
DB
13-12-2011
22
550
DB
13-12-2011
5
570
DB
13-12-2011
57
29.415
29
1.754
6.610
8.572
Grondverwervingsoverzicht 2011 strategische aankopen We spreken over strategische grondaankopen, als dit gebeurt met het doel om voorafgaand aan de concrete uitvoering van projecten reeds grond te verwerven voor de inrichting van het watersysteem of om ruilgrond aan te kopen gericht op een soepeler verloop van toekomstige grondverwerving. Gemeente
Sectie
Perceel nr. Oppervlakte in m2 (g=gedeeld)
Koopsom
Project
Aankoopovereenkomsten opgesteld in 2008, 2009 en 2010 en gepasseerd in 2011 Breda
K
1002
samen 17.055
€1
EVZ Markoevers Breda
1003 Roosendaal en Nispen
Q
214g
1.966
nihil (ruiling)
EVZ Rissebeek
Wouw
M
258g
samen 11.210
nihil (ruiling)
EVZ Rissebeek 197
Etten Leur
O
samen 11.250
ruiling
449
560
nihil (ruiling)
450
495
259g 836g
Kibbelvaart
677g 2153g 987g Oudenbosch Zundert Wouw
F P N
524g
7.220
529g
7.765
151g
samen ca. 8.699
€ 112.650,00 € 52.935,00
knelpunten wateroverlast EVZ Kleine Beek EVZ Rissebeek
158g Roosendaal en Nispen
Q
215g
4,116
nihil (ruiling)
EVZ Rissebeek
nihil (ruiling)
waterberging Luienhoek
2.975
nihil (ruiling)
ruilverkaveling Baarle Nassau
108.872
€ 526.287 (ruiling)
20.000
€ 140.000
2.450
€ 29.409 nihil
Aankoopovereenkomsten opgesteld in 2011 en gepasseerd in 2011 Rucphen
T
1279 1283 g
9,82 ca. 5.400
Ruilverkaveling Baarle Nassau Ruilverkaveling Gat van de Ham 2 Dongen
N
983g
Wouw
M
67g
Zundert
T
2095g
ca. 200
2096g
ca. 560
2141g
ca. 1.100
2067g
ca. 9.000
Etten-Leur Hoeven
Q L
110
6.210
121
66.880
125
50.300
126
€ 442.500
Gat van de Ham EVZ om Dongen EVZ Rissebeek ruilverkaveling Zundert deeltraject EVZ Hellegat
31.485
Zundert
L
257g
ca. 7.136
€ 52.500
Oud Gastel
G
271g
ca. 500
€ 1.125
Raamsdonk
H
7096g
Rucphen
U
577
Etten-Leur
Q
EVZ Zoekse Loop knelpunten wateroverlast
1.500
€ 130.008
vervanging gemaal Westpolder
20.600
€ 130.000
EVZ Zwarte Sloot
1699g
2.000
€ 59.450
2334g
9.890
deeltraject VossenbergsevaartOude Turfvaart deeltraject EVZ Kibbelvaart
Etten-Leur
O
2098g
11.226
€ 70.163
Raamsdonk
K
2495g
800
€ 8.000
20.356
€ 89.511 (ruiling)
Ruilverkaveling Balleman Galder
knelpunten wateroverlast Kavelruil Balleman Galder
Etten-leur
O
647
27.070
€ 160.000
Zundert
R
140g
10.300
€ 72.100
EVZ Aa of Weerijs
Etten-Leur
O
1229
5.710
€ 68.490
deeltraject EVZ Laakse Vaart
616g
2.205
1429g
3.500
30
deeltraject EVZ Kibbelvaart
§7 Verbonden partijen In het waterschapsbesluit wordt onder een verbonden partij verstaan: een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin het waterschap een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Een bestuurlijk belang betekent dat het waterschap op enigerlei wijze zeggenschap heeft. Een financieel belang betekent dat aan de verbonden partij een bedrag ter beschikking is gesteld dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet zou gaan, onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij niet meer aan haar verplichtingen kan voldoen. De verbonden partijen voeren beleid uit dat het waterschap ook (gedeeltelijk) zelf had kunnen uitvoeren. Daarom blijft het waterschap verantwoordelijkheid dragen voor het bereiken van de doelstellingen die door de verbonden partijen worden beoogd en die veelal onderdeel vormen van de elders in deze begroting opgenomen programma’s. Ook gemeenschappelijke regelingen vallen hieronder. Een overzicht van de verbonden partijen van waterschap Brabantse Delta vindt u verderop in dit boekwerk. §8 Paragraaf weerstandsvermogen In artikel 4:11 van het waterschapbesluit is opgenomen dat in de begroting en jaarrekening een afzonderlijke verplichte paragraaf weerstandvermogen wordt opgenomen. Definitie weerstandvermogen Het weerstandsvermogen is het vermogen van een waterschap om financiële tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat de normale bedrijfsvoering wordt aangetast. Door aandacht voor het weerstandsvermogen kan voorkomen worden dat elke grote financiële tegenvaller die niet opgevangen kan worden zich direct vertaalt in extra tariefstijgingen. In artikel 4.8 van het Waterschapbesluit is opgenomen dat het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a. De weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover het waterschap beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. b. Alle risico’s, waarvoor geen maatregelen zijn getroffen zoals verzekeringen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het is van belang dat inzicht bestaat in de risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of verzekeringen afgesloten, om te kunnen beoordelen of de omvang van de weerstandcapaciteit voldoende is. Weerstandsvermogen Jaarrekening 2011 (in miljoenen euro's) (Beschikbare) weerstandscapaciteit * Omvang risico's (bij 90% betrouw baarheid) Weerstandsvermogen
1-1-2011 31-12-2011 30,4 17,8 6,4 5,1 4,8 3,5
De berekende weerstandscapaciteit bestaat uit: reserve tariefsegalisatie, calamiteitenreserve en de reserve wachtgeld personeel In maart 2012 heeft er een update plaatsgevonden van de risico’s die het waterschap loopt. Dit percentage is in bovenstaande tabel verwerkt. In de berekening zijn de calamiteiten Bath en de brand Moerdijk verwerkt.
31
Weerstandscapaciteit jaarrekening 2011 (in miljoenen euro's) calamiteitenreserve watersysteembeheer voorstel toevoeging cal.reserve w atersysteembeheer voorstel onttrekking cal.reserve w atersysteembeheer calamiteitenreserve zuiveringsbeheer voorstel onttrekking cal.reserve zuiveringsbeheer voorstel toevoeging cal.reserve zuiveringsbeheer totaal calam iteitenreserv e egalisatiereserve watersysteembeheer egalisatieresere zuiveringsbeheer voorstel onttrekking w atersysteembeheer voorstel onttrekking zuiveringsbeheer Totaal egalisatiereserv e Totaal bestemmingsreserve voorstel onttrekking reserve Totaal bestem m ingsreserv e Totaal beschikbare weerstandscapaciteit
1-1-2011 31-12-2011 1.375.000 1.375.000 -1.375.000 1.065.000 -955.000 100.000 2.440.000 210.000 13.493.000 13.493.000 10.749.000 10.749.000 -7.028.000 -1.811.000 24.242.000 15.403.000 3.731.000 3.731.000 -1.519.000 3.731.000 2.212.000 30.413.000 17.825.000 1.065.000
§9.1 Algemene ontwikkelingen op het terrein van de treasury EMU-verplichting Binnen één maand na afloop van elk kwartaal dient volledige, betrouwbare en actuele informatie aangeleverd te worden over financiële mutaties en balansstanden. De mutaties betreffen kosten en opbrengsten, investeringen, reserves en voorzieningen en schulden en vorderingen. De volgende balansstanden dienen aangeleverd te worden inzake financiële vaste activa, liquide middelen, vorderingen en schulden. Het EMU-saldo voor 2011 bedraagt € 12.060.000 nadelig. Het berekende EMU saldo is onder de voor ons waterschap vastgestelde referentiewaarde van € 13.198.000 (nadelig) gebleven. De berekening van het EMU saldo staat verderop in de jaarrekening. §9.2 Risicobeleid Het risicobeleid van het waterschap is gedetailleerd uiteengezet in het treasurystatuut. De algemene uitgangspunten zijn: de attitude ten aanzien van financiële transacties is defensief en risicomijdend; er vindt zoveel als mogelijk spreiding van toekomstige renterisico's plaats; eventueel overtollig geld wordt zodanig uitgezet dat dit geen financiële risico's met zich mee brengt; financiële instrumenten als opties, derivaten of termijncontracten worden alleen gehanteerd voor het afdekken van financiële risico’s. Het risicoprofiel van waterschap Brabantse Delta is conform de bepalingen van het treasurystatuut risicomijdend. §9.3 Langlopende geldleningen in 2011 In 2011 heeft het waterschap twee langlopende leningen afgesloten: Op 25 februari 2011 een basisrentelening tegen een rente van 3,67% met een risicoafslag van 0,03% van € 30.000.000; Op 31 mei 2011 een langlopende lening voor een periode van 20 jaar tegen een rente van 4,175% van € 15.000.000.
32
§9.4 Ontwikkeling van de kapitaalbehoefte in het verslagjaar Onder de kapitaalbehoefte wordt verstaan de behoefte aan langlopende financieringsmiddelen. In 2011 ontwikkelde de kapitaalbehoefte zich als volgt: 2.927.000
Kapitaaltekort/Overschot per 1 januari 2011 Herkomst: Afschrijvingen in 2011
22.225.000
Extra afschrijvingen in 2011
704.000
Subsidies
16.760.000
Verkoop activa
391.000
Afgesloten geldleningen in 2011
45.000.000
Toename voorzieningen in 2011
11.108.000
Bestedingen: Investeringen in 2011
40.385.000
Geactiveerde rente bij projecten
2.115.000
Aflossing leningen in 2011
29.565.000
Resultaat 2011
13.723.000
Afname voorzieningen 2011
398.000
CBL (vooruit ontvangen huur, afname leaseverplichting)
562.000
Kapitaaloverschot per 31 december 2011
6.513.000
§9.5 Toetsing aan de normen van de Wet Fido De Wet Financiering Decentrale Overheden (wet Fido) heeft het doel om een solide transparante financiering en kredietwaardigheid van decentrale overheden te bevorderen. In de wet Fido is een aantal voorschriften opgenomen zoals het opstellen van een treasurystatuut en het opnemen van een treasuryparagraaf in de begroting en jaarrekening. In het treasurystatuut zijn algemene bepalingen opgenomen ten aanzien van het treasurybeleid en –beheer en de bijbehorende instrumenten. In de wet Fido zijn de normen renterisiconorm en kasgeldlimiet opgenomen waaraan de financieringspositie van het waterschap moet voldoen. Deze normen worden hieronder toegelicht, inclusief toetsing aan de cijfers over 2011. §9.6 Renterisiconorm De renterisiconorm geeft aan welk gedeelte van de langlopende schulden (inclusief reguliere aflossing) in één jaar overgesloten mag worden. Doelstelling is het voorkomen van plotseling stijgende rentekosten. De wettelijke norm is dat per jaar maximaal 30% van het begrotingstotaal opnieuw afgesloten mag worden. Hierbij geldt overigens een minimumbedrag van € 2.500.000. Leningen om investeringen mee te financieren mogen buiten beschouwing blijven. Rente risico norm Begroting 2011 Rekening 2011
€ 36.207.000 € 36.207.000
Herfinanciering aflossingen € 30.455.000 € 29.565.000
Financieringsruimte € 5.752.000 € 6.662.000
Zoals uit bovenstaande tabel blijkt is het waterschap Brabantse Delta in 2011 binnen de vastgestelde renterisiconorm gebleven. §9.7 Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet geeft de maximale kortlopende schuld (inclusief het banksaldo) van het waterschap aan. De wettelijk vastgestelde kasgeldlimiet bedraagt 23% van het begrotingstotaal (€ 120.689.000). In 2011 bedroeg het kasgeldlimiet € 27.758.000. Toetsing vindt plaats per ultimo van elk kwartaal, waarbij het kwartaalcijfer berekend wordt als een gemiddelde van de standen per de eerste van elke maand. Ultimo Kwartaal I II III IV
Kortlopende schuld € 12.981.000 € 13.098.000 € 10.781.000 € 6.108.000 33
Kasgeldlimiet € € € €
27.758.000 27.758.000 27.758.000 27.758.000
Overschrijding (-/-) Onderschrijding (+) € + 14.777.000 € + 14.660.000 € + 16.977.000 € + 21.650.000
Zoals uit de tabel blijkt is het waterschap Brabantse Delta in 2011 binnen de vastgestelde normen gebleven die gelden voor de liquiditeit op grond van de Wet Fido. §10 Doelmatigheid Waterschap Brabantse Delta neemt deel aan diverse bedrijfsvergelijkingen en benchmarks. Er wordt deelgenomen aan het Waterschapspeil, dat zich voornamelijk richt op het beleid, ambitieniveau en de daarvoor benodigde middelen. Daarnaast wordt deelgenomen aan specifieke benchmark trajecten zoals zuiveringsbeheer waarbij een diepgaande analyse van de bedrijfsvoering plaatsvindt op basis van realisatiecijfers. Het bestuur wordt periodiek gerapporteerd over deze benchmarks en over de voortgang van daarbij geformuleerde actiepunten. § 11 Onderkende risico's en onzekerheden §11.1 Impact kredietcrisis Zoals in § 4 is gemeld, is de kredietcrisis, uiteindelijk, een grote economische crisis geworden. Inmiddels, begin 2012, is er weer sprake van een recessie. Deze recessie wordt voornamelijk veroorzaakt door de krediet en begrotingsproblemen in met name Griekenland, Italie, Spanje en Portugal. De Europese landen trachten gezamenlijk te voorkomen dat deze problemen leiden tot een verzwakking, of zelfs de ondergang, van de Euro. Nadat vorig jaar nog sprake was van veel onrust in de Arabische en Noord Afrikaanse landen, kan momenteel gesproken worden van een opwaartse druk van de olie en energieprijzen als gevolg van de nucleaire dreiging die uitgaat van Iran. De gevolgen van de teruggang van de economische activiteit zijn o.a. faillissementen van bedrijven en een toename van de werkloosheid. Voor het waterschap kan dit leiden tot een toename van het aantal kwijtscheldingsverzoeken die het waterschap krijgt. Ook het feit dat bedrijven verdwijnen, kan leiden tot minder inkomsten uit de waterschapsbelastingen. Verwacht wordt dan ook dat het voor het waterschap lastiger zal worden om haar doelen te realiseren omdat de druk op de belastingtarieven zal toenemen. Daarnaast zijn er ook natuurlijk kansen voor het waterschap doordat bijvoorbeeld de arbeidsmarkt minder krap wordt. Het kabinet heeft maatregelen genomen om investeringen te stimuleren. De voornaamste risico’s, voor het waterschap, als gevolg van de crisis vloeien voort uit de Cross Border Lease en de switchtransactie. Daarover wordt hieronder nader ingegaan. §11.2 Switchtransactie Waterschap Brabantse Delta Het waterschap loopt als gevolg van de kredietcrisis van de afgelopen jaren een risico met de switchtransactie zoals beschreven in §4.2. Het maximale bedrag waar het waterschap risico over loopt bedraagt € 120 miljoen. Onder de huidige omstandigheden wordt het risico van kasuitstroom over de gehele looptijd laag ingeschat. De switchtransactie is verdeeld over drie tranches, AAA, AAA en AA, die ieder gelieerd zijn aan de deposito’s in het kader van de cross border leases. In tabelvorm: x € 1 miljoen Nominaal (maximale kasstroom)
AAA(1) € 70
AAA(2) € 4,5
AA € 45,5
Totaal € 120
Binnen de PCDSs bestaat een buffer voor het opvangen van de faillissementen en substitutieverliezen. De oorspronkelijke buffer bedroeg bij aanvang van de transactie € 771,3 miljoen. Als gevolg van twee faillissementen en substitutieverliezen in 2008 en 2009 is een deel van de buffer opgesoupeerd. De buffer is daardoor teruggelopen naar € 481,5 miljoen per ultimo 2009. De buffer is de afgelopen jaren ten opzichte van eind 2009 licht verbeterd doordat er substituties hebben plaatsgevonden in de portefeuille en doordat er een lichte vooruitgang van de economie is. De buffer bedraagt per 31 december 2011 € 492.6 miljoen. Tot op heden heeft er geen kasuitstroom plaatsgevonden en de verwachting is dat er in de toekomst ook geen uitstroom zal plaatsvinden. De PCDS is gebaseerd op een bepaalde buffer uitgedrukt in een percentage van de totale portfolio van de referentie entiteiten. In onderstaande tabel wordt, per portefeuille, de oorspronkelijke buffer aangegeven.
Oorspronkelijke buffer (in %) Oorspronkelijke buffer ( x € 1 miljoen)
AAA (1) 6,75% 472,5
AAA (2) 6,75% 30,4
AA 5,9% 268,4
Totaal 771,3
Onderstaande tabel geeft een overzicht van het verloop van de buffer gedurende 2011 in %. Kwartaal/ tranche
AAA (1) AAA (2) AA
Buffer bij aanvang Juli 2008
1-1-2011
31-3-2011
30-6-2011
31-10-2011
31-12-2011
6,75% 6,75% 5,9%
4,4044% 4,4044% 3,5425%
4,4102% 4,4102% 3,5485%
4,4102% 4,4102% 3,5485%
4,4102% 4,4102% 3,5485%
4,4360% 4,4360% 3,5712%
34
In Euro’s is het verloop als volgt: x € 1 miljoen Oorspronkelijke buffer Buffer per 1-1-2011 Bij: aangroei buffer in 2011 Buffer 31 12-2011
AAA (1) 472,5 308,3 2,2 310,5
AAA (2) 30,4 19,8 0,2 20,0
AA 268,4 161,2 1,3 162,5
Totaal 771,3 489.3 3,7 493,0
% 100% 63.4% 0.5% 63.9%
Het waterschap heeft in 2011 een onafhankelijke bank het risico laten bepalen op de gehele switch transactie. Op basis van dit model is een risicoanalyse uitgevoerd op de depots, de CDSs en PCDS. Uitgangspunt bij deze analyse is dat het waterschap de looptijd van de transactie tot 2017 uitdient. De risicoanalyse leidt tot de inschatting dat er in de toekomst geen kasuitstroom zal plaatsvinden, waardoor er geen voorziening behoeft te worden gevormd. Het waterschap heeft de intentie om de switchtransactie tot het einde van de looptijd (2017) aan te houden. Het is belangrijk de algemene economische situatie en de bedrijven in de portfolio nauwgezet te blijven volgen gezien de nog steeds instabiele economische omstandigheden. Veranderingen hierin kunnen van belangrijke invloed zijn op de PCDSs. Bij beëindiging van de switchtransactie op de vastgestelde einddatum, september 2017, zijn over en weer geen beëindigingvergoedingen verschuldigd. Voortijdige beëindiging van de transacties, anders dan als gevolg van faillissementen, leidt tot een verrekening van de marktwaarde van de CDSs en de PCDSs op het moment van beëindiging. Per 31 december 2010 hadden de PCDS’s een negatieve reële marktwaarde van € 28,8 miljoen. Door de verslechterde economische toestand in 2011 is de marktwaarde per 31 december 2011 gedaald naar € 48,5 miljoen negatief. Voor de CDS’s, die niet verhandelbaar zijn, zal een afgeleide marktwaarde worden bepaald die momenteel niet bekend is. Voortijdige beëindiging door het waterschap of de bank is slechts in specifiek contractueel overeengekomen gevallen mogelijk. Deze gevallen zijn per balansdatum niet aan de orde. §11.3 Deelneming in Slibverwerking Noord-Brabant Waterschap Brabantse Delta is voor 22% aandeelhouder in N.V. Slibverwerking Noord-Brabant (SNB). SNB verwerkt zuiveringslib in een slibverbrandingsinstallatie (SVI). SNB heeft een VAMIL lease en Cross Border Lease (CBL) afgesloten waarvoor het waterschap samen met de oorspronkelijke aandeelhouders garant staat. Daarnaast hebben de oorspronkelijke aandeelhouders waaronder de aandeelhouders die na 1 januari 2009 aandeelhouder zijn geworden gevrijwaard van enige aansprakelijkheid inzake alle fiscale en financiële transacties die SNB in het verleden is aangegaan. De belangrijkste risico’s die worden onderkend ten aanzien van deze deelneming zijn: § 11.3.1 Switchtransaction SNB In 2007 is een switchtransaction aangegaan om als doel het kredietrisico op drie leasedepots van SNB te verlagen. Deze transactie bestaat uit de volledige afdekking van het kredietrisico op deze depots waarbij gelijktijdig een kredietrisico op een portfolio van circa 110 bedrijven is overgenomen met een totale omvang van € 270 miljoen. Als gevolg van de kredietcrisis hebben de depotbanken allemaal staatsteun ontvangen. Binnen de portfolio zijn zes faillissementen opgetreden waardoor de ingebouwde faillissementsbuffer is afgenomen met circa 63%. Het risico op de gehele switchtransaction wordt periodiek beoordeeld door een onafhankelijke bank. Hiervoor maakt de bank gebruik van een algemeen aanvaardbare beoordelingsmethode. Deze methode voorziet in een diepgaande conservatieve individuele risicobeoordeling van alle onderliggende waarden van de transactie waarbij als uitgangpunt de volledige contractueel overeengekomen looptijd is genomen. Op basis van deze beoordeling wordt eind 2011 evenals eind 2010 de resterende buffer als toereikend beschouwd om alle toekomstige verliezen door faillissementen te kunnen opvangen. De voorziening voor de Switch Transaction is ten opzichte van eind 2010 per 31 december 2011 met € 1,7 miljoen toegenomen tot € 7,3 miljoen. Deze toename bestaat uit de in de voorziening gestorte ontvangen premies minus de beheerskosten, zoals voorgeschreven in de algemene grondslagen. SNB is dezelfde mening toegedaan als de portfoliomanager onder voorbehoud dat de Eurozone blijft bestaan. Voorzichtigheidshalve is door de SNB N.V. met de portfoliomanager afgesproken dat met behoud van de buffer wordt gezocht naar mogelijkheden om met nieuwe substituties het risico in de portfolio nog verder terug te brengen. De mogelijkheden hiervoor hangen echter sterk af van de marktreactie op de politieke en economische ontwikkelingen in 2012 zoals een nieuwe economische recessie, problemen met de staatsschuld/begroting in Amerika en eurocrisis Bij beëindiging van de Switch Transaction op de vastgelegde einddatum, september 2017, zijn over en weer geen beëindigingvergoedingen verschuldigd. Voortijdige beëindiging van de transacties, anders dan als gevolg van faillissementen in de portfolio, leidt tot het betalen van een vergoeding door SNB. Per 31 december 2010 bedroeg deze vergoeding (mark-to-market) € 162,3 miljoen. Per 31 december 2011 is deze vergoeding gestegen naar € 209,7 miljoen. Deze stijging houdt verband met de huidige marktomstandigheden (beursklimaat, verwachte economische recessie en eurocrisis) die zijn 35
verdisconteerd in de vergoeding. Voortijdige beëindiging door SNB of de bank is slechts in specifieke contractueel overeengekomen gevallen mogelijk. Deze gevallen zijn per balansdatum niet aan de orde. §11.3.2 Onderbezetting SVI Momenteel is circa 97% van de SVI bezet. De bezettingsgraad komt in de komende jaren mogelijk onder druk te staan door innovaties op de rioolwaterzuiveringsinstallaties en het aflopen van twee slibverwerkingscontracten in 2012. Een onderbezetting van de SVI leidt tot hogere verwerkingskosten voor de aandeelhouders. SNB is in overleg met markpartijen en de aandeelhouders om een volledige bezetting van de SVI voor langere tijd veilig te stellen. §11.3.3 VAMIL lease Op 21 juli 2011 hebben waterschap Aa en Maas, waterschap de Dommel , waterschap Brabantse Delta, waterschap Rivierenland door middel van een akte van contractoverneming de leaseovereenkomst d.d. 4 juli 1997 tussen Esbelto B.V. en SNB overgenomen waardoor de waterschappen voortaan gezamenlijk de lessor, ieder voor hun deel, zijn in de VAMIL Lease. Door een fiscale eenheid te vormen tussen de drie aandeelhouders en SNB is de verhuur van de waterschappen aan SNB van de installaties vrijgesteld van BTW. Deze fiscale eenheid voor de BTW geldt enkel voor wat betreft de lease van de SVI. De Belastingdienst Roosendaal heeft aangegeven dat een dergelijke fiscale eenheid gevormd kan worden op basis van de huidige financiële, bestuurlijke en economische verwevenheid tussen de waterschappen en SNB.
§11.3.4 Consequenties Fiscale eenheid voor de verhouding tussen de aandeelhouders en SNB. In algemene zin geldt dat vanaf het moment dat de drie aandeelhouders en SNB een fiscale eenheid voor de BTW hebben gevormd, elk van deze aandeelhouders hoofdelijk aansprakelijk wordt voor de BTW schulden van de fiscale eenheid voor de BTW. Als één van de aandeelhouders uit dien hoofde aansprakelijk zou worden gesteld voor BTW schulden van de fiscale eenheid voorzover die uitstijgen boven het in de tabel genoemde aandeel van die aandeelhouder in de exploitatiekosten van SNB, heeft die aandeelhouder voor dat meerdere een regresrecht op de andere twee aandeelhouders. De fiscale eenheid is echter uitdrukkelijk beperkt tot de lease van de installatie en zal bestaan tussen de drie waterschappen en SNB. De hoofdelijke aansprakelijkheid voor de deelnemers in een fiscale eenheid bestaat voor de BTW schulden van de fiscale eenheid. Nu de lease gaat plaatsvinden binnen de fiscale eenheid zal ter zake van die lease geen BTW worden geheven. De deelnemers kunnen daarvoor dan ook niet aansprakelijk zijn. Daarnaast is het zo dat de aansprakelijkheid eerst ontstaat op het moment dat de fiscale eenheid een feit is. Voor BTW schulden van SNB van voor dat moment kunnen de waterschappen dus nooit aansprakelijk zijn. Voor zover SNB slib verwerkt voor derden is SNB BTW verschuldigd met het daarbij behorende pro rata recht op aftrek. Mocht SNB niet aan haar verplichtingen jegens de fiscus voldoen, dan zijn alle aandeelhouders daarvoor al uiteindelijk draagplichtig. §11.4 Cross-Border-Lease Het belangrijkste theoretische risico met betrekking tot de overeenkomsten hangt samen met de vraag of alle in de overeenkomst opgenomen installaties gedurende de totale looptijd in bedrijf blijven. Wanneer dit niet het geval is moet de investeerder gecompenseerd worden voor het door hem gemiste voordeel. De omvang van deze compensatie is afhankelijk van welke installatie het betreft en het tijdstip waarop de overeenkomst wordt beëindigd. Enkele installaties zijn op voorhand buiten de overeenkomst gehouden in verband met ouderdom of mogelijke toekomstplannen. Het advies van de accountant wordt gevolgd om het risico dat één of meerdere installaties vroegtijdig uit de overeenkomst moeten worden gehaald te beschouwen als een theoretisch risico en alleen maar in de toelichting op de balans op te nemen. Op het moment dat bekend wordt dat één of meerdere installaties buiten bedrijf gesteld gaan worden en één en ander concreet is te kwantificeren, dan dient er een voorziening gevormd te worden voor de financiële consequenties die hieruit voortvloeien. Vooralsnog is hiervan geen sprake. Ook de NV SNB heeft in 1998 een cross-border-lease afgesloten. Het waterschap heeft zich daar samen met de andere Brabantse Waterschappen garant voor gesteld. Het waterschap loopt hierover een vergelijkbaar theoretisch risico. §11.5 Zuiveringsheffingen Voor zuiveringsheffingen tot en met 2011 is op de balans per saldo € 0,4 miljoen als terug te betalen opgenomen; dat bedrag is het saldo van verwachte nog op te leggen aanslagen, te verwachte restituties en oninbaar verklaringen. Vooral bij de onderdelen Tabel- en Meetbedrijven is pas nadat de definitieve aanslagen onherroepelijk zijn, zekerheid over de opbrengst. Dit kan geruime tijd na afsluiten van het betreffende boekjaar zijn. §11.6 Omslagen watersysteembeheer Bij het opstellen van de jaarrekening 2011 is voor het bepalen van de belastingopbrengst rekening gehouden met een bedrag van 0,4 miljoen euro dat nog op te leggen is. Dit bedrag betreft omslagen tot en met 2011 in de categorieën gebouwd en ongebouwd en is op de balans opgenomen als te ontvangen. Het betreft echter een inschatting die in werkelijkheid hoger of lager kan uitvallen. Eventuele afwijkingen die alsnog ontstaan worden in de jaarrekening 2012 verwerkt.
36
§11.7 Verzoeken nadeelcompensatie Het waterschap loopt risico nadeelcompensatie te moeten betalen. (ca. € 100.000). Het verzoek om nadeelcompensatie is in één geval afgewezen. Verzoeker heeft hiertegen bezwaar ingesteld. §11.8 Kredietovereenkomst lease auto’s In november 2007 is een raamovereenkomst voor full operational auto lease afgesloten voor een periode van 6 jaar. Ten behoeve van deze overeenkomst is een kredietovereenkomst aangegaan met de betreffende leverancier. Het waterschap verstrekt daarbij een kredietfaciliteit (per 31-12-2011 is de stand € 2,0 miljoen). Voor iedere nieuwe leaseauto wordt het leningbedrag verhoogd. Door een verzekeringmaatschappij is een verklaring afgegeven waarin deze zich garant stelt voor het nakomen van de financiële verplichtingen van de leverancier. De garantie geldt voor de duur en over de periode dat de verzekeringsmaatschappij direct of indirect aandeelhouder en bestuurder is van de leverancier. Laatstgenoemde voorwaarde bevat een zeker risico. §11.9 Grondoverdracht 4e Bergboezem Eind 2006 heeft het waterschap, schriftelijk, een toezegging gedaan aan de provincie Noord-Brabant en Staatsbosbeheer om ca. 30 ha grond, om niet, in te brengen ten behoeve van natuurlijke inrichting in de nabijheid van de 4e bergboezem. Deze gronden vertegenwoordigen een waarde van ca. € 1.200.000. Intussen is op ambtelijk niveau overeenstemming bereikt dat de gronden in erfpacht gegeven worden aan Staatsbosbeheer (voor inrichting, beheer en onderhoud als natuur). Dit voorstel wordt in mei 2012 aan het AB voorgelegd. §11.10 Procedure niet nakomen afhaakcontract Het waterschap heeft een juridische procedure lopen tegen een onderneming vanwege het niet nakomen van de verplichtingen met betrekking tot een zogenaamd afhaakcontract. Het waterschap vordert een bedrag van € 431.000. Het waterschap is in afwachting van het vonnis van de rechtbank. Het waterschap loopt voor genoemd bedrag een risico. §11.11 Gevolgen brand bij chemische fabriek te Moerdijk Op 5 januari 2011 heeft op het industrieterrein van Moerdijk een zeer grote brand gewoed bij een chemische fabriek. De schade die het waterschap opgelopen heeft bedraagt uiteindelijk ruim € 11,5 miljoen. Intussen loopt een aantal juridische procedures om verhaal te halen. Hierin trekt het waterschap gezamenlijk op met de andere betrokken overheidspartijen. De verwachting is dat de verschillende procedures nog enkele jaren zullen lopen. De uitkomst van deze procedures is ongewis. De overheden laten zich bijstaan door het kantoor van de landsadvocaat. Inzet van deze procedures is nog steeds om zoveel mogelijk kosten te verhalen (‘de vervuiler betaalt’), teneinde zo min mogelijk lasten bij de burger neer te leggen. §11.12 Afwikkeling project Tax-i (belastingsysteem) Bij het waterschapshuis is in verband met onvoldoende voortgang c.q. zicht op eindresultaat door de gezamenlijke waterschappen besloten in overleg te treden met de leverancier om tot een oplossing te komen. Een bestuurlijke commissie heeft zich samen met de leverancier gebogen over de financiële afwikkeling. Hierover is recentelijk overeenstemming bereikt waarmee er duidelijkheid is ontstaan over de totale kosten van het project (ca. € 11 miljoen). De bestuurlijke commissie is nu gevraagd ook een advies uit te brengen ten aanzien van de afwikkeling van de totale kosten van het project tussen de waterschappen. Daarbij worden ook de, los van de genoemde kosten, ingediende claims (o.a. van Brabantse Delta) betrokken. Over 2011 heeft het waterschap de eigen investering in een keer afgeschreven. Dit betreft een bedrag van ruim € 600.000 en bestaat voornamelijk uit interne kosten.
37
38
BALANS
39
40
41
TOTAAL ACTIVA
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
+ , ! :' $' $ ! # ! !
368.004
24.788
; K%K >% K %K
TOTAAL VASTE ACTIVA
: : : :
343.216
#>
:
VLOTTENDE ACTIVA
%?
,, ) ! ! ) ! ! ) ! !
K% ?% ?%;?
2011
VASTE ACTIVA
alle bedragen x € 1.000,ACTIVA
GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2011
365.432
29.502
; % >%;K K %
335.930
%
;%; ?;%; %
2010
: : :
:
TOTAAL PASSIVA
368.004
40.529
TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA
327.475
%K ?;%KK %;K %K
?%;
?% %K K%;
>%??
% % K%K K%K
%?
2011
L ! ! # ! !
VLOTTENDE PASSIVA
TOTAAL VASTE PASSIVA
:' : ! ! :! #
. ! #>
# L $,,
<! ,! <! ( ! $,,!
. !,
VASTE PASSIVA
PASSIVA
%?;
%? ?%K K%??K %
365.432
39.329
?%; %K ;%;
326.103
% K%;? %K? %;
;%?
K%K
2010
42
TOELICHTING op de BALANS per 31 december 2011
VASTE ACTIVA TOTAAL OVERZICHT
#"
! ! L ! #"
! ! >> ! #" & ! $ $ ! ( ( ) ! ! : ! ( ! . ( ! ! " ! Boekwaarde 31-12-2011 Staat van Activa Q# F + , $ H
# F
! ! H Boekwaarde activa 31-12-2011 balans
K;%% %;?% >> K%% %% %% %% %% >> > >> K;% >> ;%K% ;%K% %% >> % >> K%% KK%K% K% >> %?% KK%%
! !$ , " " $
' ! "
( ! ! ! ? ' " ! , $%
"
! ! ! !
! > ( !!
( ! ( ! ! $ ( !% ,,,$ ! ! %=> , ' ! % ( ! !
$ ! , !% ! " (! , ' !, $ $
( ! ! ! ?% " ' ! ( !, " , ! ! , ' ! ( !, ! " $ % ' ( !, ? , "
% . " , ( ! , ! ,
! " !"! ( $ " ,%
! ' ! = " , (
= "
' " ,% ( !! $$ ' ! $ ! !
% I Immateriële vaste activa L ! ! ( !!
! #"
>> $$ #"
>> !! ! !!
Specificatie van de balanswaarde 31-12 #"
> :! ! , ) ! ! & $"
> ! #" & ! $ $ ! : < ( ! . ( ! #"
K>
Rek.2011 ;%;% ;%K;% ;%?%
Rek.2010 %% ?% %;% %% K% ;;% >> %K%
Rek.2011 ;%;% ;%?% ;%K;% ?%?% % % %K;% >>
>> K% >> %;;% >> ?% ;%;%
> >> %KK% >> K% >> K%%
Specificatie immateriële vaste activa
! ( F!
(% ! H ' " #
! , ! > $ ! > ! > ! ! ,, ) ! !
43
#"
K>> % %;?%
#"
K>> > %K%
%K;% %;K% %% ;%;%
?%?% ?% %?% K%%
' " Verloop in 2011 #"
K ,$ & $"
>> ! #" & ! $ $ ! ( ! %% . ( ! #"
K>
%;?% %% %% %?% ;% ;% ?% >> >> > >> %K%
! ! ' " $(( , "%,
% :
!
' " $ < ' ! L % " $ !%,
% # " .> " !
% % % K% ?% ?% K%
#
! , ! ! Verloop in 2011 #"
K ,$ & $"
>> ! F % $ Q" $,H #" & ! $ $ ! ( ! % . ( ! #"
K>
%K;% %?% K%;% %K?% % % > >> >> > >> ?%;%
Q
$ ' $ $ , $
, ! ! ! ! (! " <
% #
! , ! ! Verloop in 2011 #"
K ,$ & $"
>> ! #" & ! $ $ ! ( ! % . ( ! #"
K>
%;K% %%> ?% ?% % % ?% >> >> > >> ?%
Q $( ,%% ( < $= "
$ " $
!%
, #%Q " $ ! L># $ % ! ,, ) ! ! Verloop in 2011 #"
K ,$ & $"
>> ! #" & ! $ $ ! ( ! %;;% . ( ! #"
K>
%% ?%KK% ?%?% %?K% K% K% K?K% >> >> K% >> %?%
" $ # ', ! %=> # K?%=> (" F ! & ! ;KK%=> H $ ! %=>
44
II Materiële vaste activa
, ) ! ! " ! ( , ! $ , ! (! $ !" !% , ( !, ' > $ K
> $"
> ,
> ,
> $ , "
( ! !
>!$ % ! $ $ " , $ $ !$ % ! " ! ! ! = (, ( !!= ,, $ ($"= ", >= " " $" "%
$ $ $
! ! ,%
Specificatie van de boekwaarde 31-12 #"
> >> :!
,, ) ! ! & $"
> ! #" & ! ! $ ! $ : ( ! . ( ! #"
K> ! " ! #"
K>
Rek.2010 ?%;;;%
Rek.2011 ?%;K%
>> >> ?% ?%% K%;% %% %??% >> %K% >> ;% >> %?% >> K%
;%;% %?% KK%KK% %% %??% %;;% K;% %K;% %
?%;K% >> %;?% ?;%;%
?K%;% K%% ?%%
& Verloop in 2011 #"
K ,$ #"
>> ! #" & ! ! $ ! $ : ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
?%;% ?% ?%;?% % % > > >> ?% >> % >> ;%% %KK% K%;?% ;%%
:!,
( $"
!% = " Verloop in 2011 #"
K ,$ #"
>> ! #" & ! ( ! . ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
K%% K%> %?% % % > % >> > >> K%% %K% K% K%%
45
>> >>
>> >> >> >>
# ($" Verloop in 2011 #"
K ,$ #"
>> ! #" & ! : ( ! . ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
K%K% ?%> K%K% K% % % >> %?% >> > K%% K%% KK% K%%
" Verloop in 2011 #"
>> ( ! #"
K>>
% % >> %
&> "> " $" " % Verloop in 2011 #"
K ,$ #"
>> ! #" & ! ! $ ! $ FH ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
;%;% %%> %;% %% % K% %% >> KK?% >> %% %% % %%
% = " , Verloop in 2011 #"
K ,$ #"
>> ! #" & ! ! $ ! $ : ( ! . ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
%;?% %?%> %K% ?%% % ?% ?%?% K% K%% % ;%%
>> >> >> >>
%?;% K%% ;%%
: $> ! !
?= , ( $ F H . :$' =? , $ ,
! =K , ! = , % Q $ $
!! ! "
! $ ! ! , ,
=K , $% &, " !
$ := $= & Q ' $= !$ = <$= = #,= (!
%
46
K% ! " , Verloop in 2011 #"
>> !! $"
>> ! #" & ! ! $ ! $ ( ! . ( ! FH #"
K>> > "
! > "
! "
%;% %% K%;% % % % > >> %?% >> > %% %;% %KK% %%
% ! " ! Verloop in 2011 #"
>> !! $"
>> ! #" & ! ! $ ! $ ( ! . ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
?%K% %%> %% %;% K?% ;K% % >> %?% >> % >> %??% %?% ?%% %??%
! " ! $' F ?%=>H= , F %=>H $' F %=>H ! "' L"!= !! ! ( F = , H $ FK%=>H ! "' #
( ! ! %=> !
! '! L"! !! "= ,
! (! " % F K%=>H $( >> !! ! $, % ! " $!" Verloop in 2011 #"
K ,$ #"
>> ! #" & ! ! $ ! $ ( ! . ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
%K% %> %% %??% ;% K% > >> ?% >> > >> %?% %K% K%% %?%
% :
" ! Verloop in 2011 #"
>> $"
& $"
>> ! #" & ! ! $ ! $ ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
%;% %> %?% % % % > >> ??% >> %?% %% % %?%
! '
! ! ! ! F ;%=>H ! ! ! : F ?K%=>H
47
! , ) ! Verloop in 2011 #"
>> $"
& $"
>> ! #" & ! ( ! #"
K>> > "
! > "
! "
?;;% ;%> ;% ;% ;% K% K% >> %K%
% % %K%
! '
$ F %=>H ! #! F %=>H " !
K%%
, ) ! !
?%%
Erfpacht materiële vaste activa . ' , ) ! ! = $"
$$= ( ! $ % . !' ! , !" ( $" ,% :'
!' "
! ! , % ( % : !' !
!' " !"'
$ %
III Financiële vaste activa
( ) ! $
>
!
$ ! > L: $!" L># $ > L: L $ >
,$ > ! ( >
$ !
#"
K>>
%;?;% K?% K% K;% %;;% ?%;?%
! (
$( (, $ ! (% ;;; = Q,
! ># $ = $ ,
! L# $ , !!
( ! % Q$
, !! (% " ! = ,
% Q ! $ (,
L# F K , H , , ,, ) ! " ! (
F ! " H , % Q K ,$ $
K;%
III 1 NV Slibverwerking Noord-Brabant (SNB)
%;?;% F , %KK%=>H
# $ , "
! L%:% $!" L># $ FL#H% ' L%:% ' $' , !$ ! , ! $% : ( ! L%:% ' ! ,
! $$
! % ! ! " L%:% , !, ! !, !, !% L%:% $ $
( != !
" ! = , $ ( % " # $ = ,
K= , % Q
$ '"
?% " <
% Q
! " # $
$ $ '"
% :! " ,
% Q
! " # $ !,
=
%
L# :
L# K ,$
Rek.2011 %K% > >> %K%
#"
! "
( ! F H #"
K ,$
Rek.2011 %KK% > >> %;% >> %;K%
48
Q ! ! ! F$">H ! Rek.2011 %% ?% >> %;%
#"
( ! #"
K ,$
III 2 Aandelen Nederlandse Waterschapsbank Q # $ ( K?%=>>
! L%:% L $ % K ,$ $
$' > %?
! >
! > ?K
#
K?%
! ! ! ! ;%=>% (, ! !"
"
! %
' (, , $!( "
$ ! , "
%
! L $ ! ! "% $ ! "
! $ "
! "
!" ! " , "
% III 3 Leningen aan ambtenaren ! ( ! " ># $ "
= ! ( ! "= ! !$ % !"
% % $
$ ( ! "
, ,
K
$
% ! ( " ,
$ % Q ! " ! $"
! > (
( $"
K ,$
% > K% >> % >> K%
, $( = " " !%
$ F %=>H " ! $ % III 4 Leningen aan bedrijven !,$
,!, ! ( ( ! !
% $! ! ' !, !,
, $(( ! % Q " !
$ ( !
( ! > % !, , ! "% Het verloop was in 2011 als volgt: $"
!
( $"
K ,$
%K;K% > % >> %;;%
?%;?% F, %%=>H
( ) ! !
IV Deposito CBL-transactie Q #> , , ! $, , $(( ! ( ! ( #> $ % Q > ,
$ , ! =%
! " $
%?%=>% F, $ %%=> = $ ! ! =H VLOTTENDE ACTIVA
V Liquide middelen K ,$ $ > ! $ > # $ #%:%
;% K% ;%
K ,$ $ ;%=>% Q $ ! K%=> $( ,,,
, " $ ! $! ;;?%
49
VI Kortlopende vorderingen
! , ' "
, "
% # $ $ ,
, , ! $ $%
! , > ! $ $ > $ > ! !%
: : $ $
%;K% %K% %% K%K%
%;K%= F ?%K%H
$( $
% $
!"
!, , (( !
% Q! (
(
$"
ingeschatte correctie Jaar Totaal wvo Ingezetenen Omslagen Totaal Per saldo 1996 % % >% 2003 % % >% 2004 % % % % >% 2005 % % % % >% 2006 K% ;% % ;% >;% 2007 ;% % % K% >K% 2008 K?% % ??% K% >K% ;% ingeschatte correctie Per saldo Zuiveringsheffing ingezetenen omslagen Totaal 2009 ?% ?% ?% % >?% K% 2010 % K% K?% %;% >K% ??% 2011 %?% %?% %;% K%K% >% %??% 8.998.500 2.164.500 4.768.000 15.931.000 -1.535.000 14.396.000 Totaa
: $ %K%
' > ! , %!%,% , , > K%=> %=> ! L%# %=> + K%=> : ! , !' $' $ ,% : K ! !
' > ( ! ## > ( L#
!
%% F %K?%=>H %%=> %=> K%K%
%% F %;K%H VII Voorziening dubieuze debiteuren :
$ $ %K%=> "
, $' $= "
! !' (( % ! ,%$%% !' ' , $!
$% Q ' ! , ! ' "%
, ! ! !' (( $ ! , : ' " ! ! !
%=> $
,%
VIII Te vorderen rente CBL deposito K% F K%=>H
$(
! #>% ' , , '( , !
( ) ! ( ! ( !,%
50
IX Overlopende activa
%K%
Q $( ! ! $ F( ' H !
%% K%
! ! > ! $ ! L># $ <
F %%=>H
%K% %?%
: ! ( < $ K>> ! ! K>>
K;% ?%; ?%?KK %;
>>
$ # , & > $ K>> > ! % ! > K>> % ! #!, # , & > $ K>> > ! % ! > K>> % ! " " & K>> ! ! K>>
> % > %
! #!, L K>> > ! % ! > K>> % ! C K>> ! ! K>>
> % > %
! #!,
, $ F $H K>> > ! ?%K ! > K>> ?%K ! #!, F $H K>> > ! K% ! > K>> K% ! #!, #, F $H K>> > ! K?%K ! > K>> K?%K
51
> ! ! $ $ ! &, .: K>> ! ! K>>
%??%
> % > %
&, <
$.: $ K>> > ! % ! > K>> % &, # , K>> ! ! K>>
> ?;% > ?;%
! $ K>> ! ! K>>
> % > %
$ $ ( ,%
VASTE PASSIVA
!
" !' !' ! $ ' "
"
% ' !' "
$ !% ! ! " "
, "
% X Eigen vermogen <! ,!
,! ' !, ! ! ! ( ) ! !' $
, ( " !,% . $! ! ,!
! % ? ( , $ ! $! ! ,! $
> " , %K%=> > '! %%=>% . $ ,! "
$ , "
$ , $ %=>% Verloop calamiteitenreserves in 2011: ,! " , K>> !
$,, K>>
%KK% % %K%
!
$,, " $ ! %K%=> $! ! , % ,! '! K>> !
$,, K>>
;% % %%
!
$,, " $ ! ;%=> $! ! , "' # % : " ! ! %=>
$,, !% %%
,! K ,$ <! (
! ' !, ! ! ( % $(( " $ $ ! $ , , '
! $ ! ! ! ! !%
52
? ( , $ ,, ,! ! ! $
> " , ;%=> > '! %%=>%
" ! ! "!% Q !
$,, !" ! !, ! ! " ! ( ) $% Verloop egalisatiereserves in 2011: . ! " , K>> ! (
K>>
%% %K% K%;K%
!
$,, $ ! %?%=> ,
! " ,%
. ! '! K>> ! (
K>>
%;% %% %;%
!
$,, $ ! %?%=> ,
! " ,
! K>>
! K ,$
%%
K ! $,,! <! "
! !, , $ ", ! ! ! , " !% : ( , $)% : " ! !' $$
% !' ' " '
! ! !% . $ ,
! $ !' K ,$ % !' ;%=>
% : " , $
$,, $ $ ! ;%=>
' ! !
!' " % . , ' "
" $ ! ' !% !
$,, ! , , = , ! " ( ! ! , % :" " ! ! " ! ,
,
!% Verloop reserve wachtgelden in 2011 <! " K>>
$,, K>>
K%??K% %> >> K%K%
L !
$,, $
%%=> #% L $,,
%??%
! ! " ! ( $ ! $,, !
,% % . ! # !, . ' " ! !$ , $ !, #> Q# #> L#% . ! #>Q# ;;? # !, ( ! K '! ((% Q ! $
" , ' , ! # > Q#% ' ! ! ! ;
¡$ $ ! ! = , ! '! FKH " , FH% Verloop egalisatiereserve CBL-HWB in 2011: K>> !, $! ! $ (
K>>
?%% %K% %%
>>
. ! # > L# ;;; $!" L># $ FL#H # !, ! $!$ % Q $
! ' #> % %?%=> , #>L#% ' ! ! , ! ! F
H
¡$ FH $ ! !
% = , F! ! ¢ H !
!
'!%
53
Verloop egalisatiereserve CBL-SNB in 2011: K>> !, $! ! $ (
K>>
%KK% % %%
! # K>>
?%;%
>>
< ! !
" $
( ! ! ! , ! ! !'
!= " ! $ = ' ! ( !' $ "
% ! "
! ( !' !% $
! !, $ %;%=>% XI Voorzieningen : ! ! ! (
, " ,! ' ,
" " = ' !' ((% F: , ! , ! , " ! ! 'H% Q " $ ! ! !' > :' ! $ ! :' " : $
"
! , ' !' !, "
"
!
! % "
! $((
$
K ,$ %=> % Verloop voorziening wachtgelden in 2011: >> ! " ! K>>
?% K% K% >> ;% %
:' !
L># $ % # ! ! , > $! $
" ' ! L># $ , $$
! ! ! !
% ! ! , $ ! ; ,$ $ , ! ! ! = , $ ! !, ! !'% , ! ' ! " !
% Verloop voorziening uitvoering personeelskosten Sociaal Statuut Noord-Brabant in 2011: >> %% ! % % >> %% K>> :' "
# , $ !$ ) $ ,
! "
! $
% . !' ! K?%=> ' % $
!' ' K ,$ %=> $ , ! %=> $ ! $% Verloop voorziening wachtgelden bestuur in 2011: >> ! " L
%!%,% "
,
K>>
% % ;% >> % >> K?%
!' $ ! ,$ $$ F!, H $ $
% ! !' , $ !$ ) $ ,
% "
! ! $
K ,$ %KK?==>% , !' , ' , ! ! %=> % Verloop voorziening pensioenen bestuur in 2011: >> !
( , !, "
,
! !, K>>
%KK?% ;% K% >> > % >> %?%
54
> :' ! ! "'
, :' ' ( .( C
" $ ! %?=> ! $ (
" # $ $
% Q # $ $ $ ! !, ! !'% ! ! ' ! ' !' " $% : '! ' !'
! = "'% = ! !, $ (= ' ,, " $
% Q " # $ ! !' ! !% Verloop voorziening zandfilter Efteling in 2011: >> "
K>>
% % >> ?% % %K%
!' K>>
F %%H
XII Vaste schulden
' $
! $ $ % Verloop geldleningen in 2011: < $ L" < ( < $ K ,$
K%;?% %% ;%% >> ?;%KK%
, !' ( $(
> ($ K ,
K=% > ,
=
XIII Langlopende overlopende passiva : ( "
! ! ! , ! " ! " ! ! " % ' $ (
( ! % ( " , " ' !' $ ! $ $ ( , , ( ( % !' " ! , "
% . ! ! ( ( !' ,, ! FH ( $= ! ! !
% ! $
,, ! , '
$ ! ' ! ! $ $% : $( $ ! %?=> Q " " ! ( $ ££ & % Q! $ $ ,
!
$,% ' , $ ! $ ! "
! "
$ ! ,% ' , $ , , ! ! !" !'% ! " , " , !' $
! ! %
Verloop langlopende passiva in 2011: #"
! #"
K ,$
%K?% % % >> %;K%
XIV Vooruitontvangen huur CBL-transactie Q ' , " ( ! # Q,
! ># $ ! ! K;
F H ! ' ! % ' , $ , ! =% K ,$ $
' %K%=>% K ,$ $ ' %;%=>%
55
VLOTTENDE PASSIVA XV Netto vlottende schulden
, ' K ,$ ! , > ! $ > > ( > , >
!
%% %;% %% ?%%
K ,$ $ ! ' ?%;%=>% Q ! , , ! ! , ! ! ! , ' " ,
( $$ !$ , !
" ( , F&H% XVI Kortlopende leaseverplichtingen CBL %K% Q " ! , $ #>!, , $
F, K>>H ' !! % XVII Overlopende passiva
' $
F H > $ $ : !( ! ( $
Q" $, < ( $ . > !! $ ! L># $ ' ( > !! ! $ $ ' ( > $ ! !
%% K%;?% %% % % %% ;% % %K% K%;%
! !
F ;%;%=>H
> ( !! $ ! < ! L># $ Verloop in 2011: ! #!, K>> ! $ ! ! K>>
%%;; K%% %?%? %;%
< "
!, ! K>> ! ! ! K>>
K%%? %?;%;? %K%; %K%
< "
!, !$ , K>> ! ! ! K>>
%;; > %;; >
! L># $ C K>> ! !
K>>
>>
>>
>>
K%?? %; ?;K%?
# $ $ $
, " !! $
%
! %;=>% < "
" ,
: K>> ! ! ! K>>
> %; > %;
$ ! < ! L># $
%%;
56
>>
> ( ! !! $ $ ! L ,, ;?? L K>> ! ! ! K>>
> K% > K%
&, # $ # " K>> ! ! ! K>>
> K% > K%
>! !! $ $ !
;?%
! !! $ $ !
;%
57
>>
>>
Niet uit de balans blijkende verplichtingen. Garantstelling Cross Border Lease ( ! # ; ;;? ' ! ! ;
!
% $ , $
! , F%$%!% ¤ ¥ =H= ( $ ! " #>% Q " # $
, ,
! L# ! ! ! L%:% !
;;; ( >#> !,% Garantstelling project Jagerrust Q " ( ' $ ! = , ! $ C ! ! % " $$ ! L># $ ! C % . $ ! %=> , ("% Q ! $
K%=>% Garantstelling Waterschapshuis ! ! , $ ! ? $ " ' $! ! $ $ ! ;%=> % Switch transactie Waterschap Brabantse Delta ! ! " ! ( $ $
( % %% !,= ( " ? '
, " (% ( , $ ($ F H ! " $$ , , ! ! = ( " ' % K ,$ ! , "
! ?= , % K ,$ , "
?= , (% , " ' , "
! $) , ' $$
!% : $) ! = ! ! ! (= ! ! ) , "
! ,, ! $)% : $) $ ( !, ! , % ' ! ' $ ,
% : ' $ ! $) ( , "
" $
% #!
( , ,$ % # $) ! , ' ! " $)! !% Switchtransactie SNB
$!" L # $ ( ! " ( , $ , !! # ( % ( ' , ' ( , % ( ! ! ! L# L:% Q " " $ ( $ % Q! ,
$ $ ! ,
!
$ $,% ' , !'
! ! ! $ ! "
! "
$ ! !, ,% $ ! ' $ " ! $(( $" , , !' ( , ! %
!' ! " ' ! K ,$ , = , , =K , % ' , $
!' ! , , $= ' !!
, % Vamillease '
( " $ $ ! , $ !, : , ! L%:% L# '% $ ' $ $
!"
!"
% "
! !"
$
?% , % ' " ! , ! ! '( ,! % !"
$ , ,
?= , % ' !"
' ! $ ! " $)%
58
REKENING VAN LASTEN EN BATEN GERANGSCHIKT NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTSOORTEN
59
60
61
%K % ;K K ? ??
K K F;H
%?; F%H F%?H
;? %K FH FH K;
FH FKH F;H FKH ?
%K;K %?;
TOTAAL LASTEN
(1.136)
%?; FH
(63)
%; %?;
K%
FH
(1.636)
K?%
123.277
(12.589)
(13.725)
135.865
F%??H
%?;
%?;
F%H
K%
?%?
K%
F%K;H
27 %;
%;;
35.430 F%KKH F%H 53 F?H FH ? 103 K FH
11.717 F;H FK?H
647 4.383 6.666 459 946 13 243 873
25.887 4.779 1.441 1.438 3.070
%K % K?% K? ?
%KK % %
%K % ;K K ? ??
BEDRIJFSRESULTAAT
JAARRESULTAAT
SUBTOTAAL
!% #
#
! #
! TOEVOEG. VOORZIEN./ONVOORZIEN !%
!'! !%
! ! F#H !'= $ ,%
? % %; % ; ? %
GOEDEREN EN DIENSTEN
' , $ ! $> !$ . Q $ ( :' #
%? %? %?K %?K
?% ?% %;; %;;
367 K K
Rekening 2011
K K K
Begroting 2011 " '
12.567 ; F;H 2.032 FKH FH 22.725 F?H F%KH
Begroting 2011 %
F H Rek. 2011 Rek. 2011 t.o.v. Begr. t.o.v 2011 % rek. 2010
%;? %? %? %?K %K %K ;%; %;? %;?
% % %? %? K%?
Rekening 2010
LASTEN RENTE EN AFSCHRIJVING . ( ! ! ! ( ! ! $!' ! # PERSONEELSLASTEN $
, < % #
! !
OMSCHRIJVING
GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2011
TOTAAL BATEN
! ! !' " $ ! #
SUBTOTAAL
BATEN FINANCIËLE BATEN . $ $ <$ #
! $ # %!%,% ! Goederen en diensten aan derden : ! ' : ! ' , : ! ! $ " $ ! ,,
# % !%L># ' !
"$ # ! ! # ! ! TOTAAL WATERSCHAPSBELASTINGEN $ , $" $ ', $ , $" $ , $ !(( $ : $ '!(( $ !! ONTTR. VOORZ./RES. EN ACTIV. LASTEN
!'%! & !
OMSCHRIJVING
% K% %; K
; %; %? ? %;;;
%;K K %; K
Begroting 2011 " '
%? %? K K
% K% %; K
; %; %? ? FH
%;K K %; K
Begroting 2011 %
;%K
K%?
%K;K
%?;
K%
%?? %? %K %K
%KK
K K% % % ?%KK ?%KK
%KK K% K% K ;; %?
% ; K %? %;;
K ; K %?K %;?
Rekening 2010
; ? K FH FH %
K FKH F?H
F;H FK?H ; FKH FH F??H %K; ;
;; FKH F?H F%H
123.277
1.136
122.141
%?? FK%H
%?? %
143 F%;;H 7.014 F%?H FKH
K F??;H FH FKH FH F;;H 54.259 F?H 680
26.744 13.111 4.134 44 360
169 5 68 182 606 2.008 1.569 6.837 659
702 1.227 367 976 277
Rekening 2011
x € 1.000,F H Rek. 2011 Rek. 2011 t.o.v. Begr. t.o.v 2011 % rek. 2010
62
LASTEN REKENING 2011
? & !
BATEN REKENING 2011
% ! !%
$ K & $ , $"
$ '!((
$ ', $ , $" K
$ :
$ !%((
63
$ ,
64
TOELICHTING OP DE VERSCHILLEN TUSSEN DE OORSPRONKELIJKE BEGROTING 2011 EN JAARREKENING 2011
65
66
Analyse van de exploitatieresultaten 2011 ten opzichte van de oorspronkelijke begroting 2011 Hieronder volgt een toelichting op de verschillen per hoofdkosten- en opbrengstsoort van alle taken bij elkaar. De afwikkelingsposten met betrekking tot voorgaande jaren zijn eveneens begrepen in het jaarresultaat. Achter deze toelichting is een totaaloverzicht van de betreffende afwikkelingsposten opgenomen. (v= voordeel t.o.v. de oorspronkelijke begroting 2011) (n= nadeel t.o.v. de oorspronkelijke begroting 2011)
LASTEN x € 1.000,-a b c d e f g h i j k l m n
Kapitaallasten (rente en afschrijving) Personeelslasten Duurzame gebruiksgoederen Overige gebruiks- en verbruiksgoederen Energie Huren en rechten Leasebetalingen Pachten en erfpachten Verzekeringen Belastingen Onderhoud door derden Overige diensten door derden Bijdragen aan derden Toevoegingen voorzieningen (excl. reserves) Totale lasten
Begroting 2011 (oorspr.) 36.805 36.529 677 4.734 6.470 510 973 13 285 884 10.757 21.107 321 624 120.689
Rekening 2011 37.691 36.615 647 4.383 6.666 459 946 13 243 873 11.717 35.430 157 27 135.865
a) Kapitaallasten (rente en afschrijving) * Externe rentelasten - Rente langlopende leningen: In de begroting is rekening gehouden met extra aan te trekken leningen voor € 71 miljoen. In werkelijkheid is voor € 45 miljoen aan leningen aangetrokken (-446n) - Rente rekening courant: In 2011 zijn veel minder investeringsuitgaven gedaan dan in de begroting is opgenomen. Hierdoor is er minder rekening courantrente betaald (+596v) - Invorderingsrente belastingdebiteuren (+70v): De te vergoeden invorderingsrente is door het waterschap verschuldigd als een aanslag wordt verminderd of als een definitieve aanslag lager wordt vastgesteld dan de voorlopige. In 2011 is er minder invorderingsrente betaald. - Overige verschillen (+2v) * De rente eigen financieringsmiddelen wordt berekend over de reserves per 1 januari van het boekjaar. In de begroting is uitgegaan van een lagere beginstand ( € 37,4 miljoen) dan de daadwerkelijke stand (€ 44,9 miljoen in rekening) * Het verschil in afschrijvingslasten wordt grotendeels veroorzaakt door investeringen die eerder of later in gebruik worden genomen dan gepland. Of door hogere of lagere investeringsbedragen. Daarnaast zijn een aantal projecten in 2011 extra afgeschreven doordat uit controle is gebleken dat ze niet meer in gebruik waren door het waterschap. De projecten die de grootste verschillen geven worden hieronder toegelicht: Project "Vervangen beluchtingselementen Bath": De beluchtingselementen bleken onverwacht beschadigd en zijn vervangen. De restant boekwaarde is in 2011 volledig afgeschreven (-350n) - Diverse baggerprojecten: Bij een brede screening van projecten is gebleken dat een aantal investeringen in de staat van activa zijn opgenomen met een onjuiste afschrijvingstermijn. De correctie leidt tot een extra kapitaallast in 2011 (-930n) - Project "Belastingsysteem": Het volledige investeringsbedrag is in 2011 afgeschreven in verband met het stopzetten van Tax-i (-619n) - Omdat veel investeringen "nieuw beleid" niet zijn gerealiseerd of zijn doorgeschoven, zijn de overige verschillen op de kapitaallasten per saldo voordelig (+1092v) Totaal kapitaallasten:
Rekening t.o.v. begroting -886 -85 +30 +351 -196 +51 +27 +1 +42 +12 -960 -14.323 +165 +597 -15.176
n n v v n v v v v v n n v v n
+222 v
-302 n
-807 n
-
b) Personeelslasten Salarissen huidig personeel en bestuur * Er is sprake van een lagere gemiddelde personeelsbezetting vanwege openstaande vacatures (de inhuur van personeel is niet in de aantallen meegenomen) aantal fte's rekening 2011 507,0 fte aantal fte's begroting 2011 536,5 fte werkelijke bezetting lager -29,5 fte * Salarissen: - In 2011 was de personeelsbezetting 29,5 fte’s lager dan begroot. Gesaldeerd met de salarisstijging, die lager was dan begroot, en de in de begroting opgenomen tegenraming voor openstaande vacatures levert dit een voordeel op (+930v) - De resultatendeling is begroot op gratificaties, maar geboekt op salarissen (-335n) - Bij de invoering van de 36-urige werkweek in 2011 is parttimers de mogelijkheid geboden om hun uren “op te plussen”. Van deze mogelijkheid is minder gebruik gemaakt dan bij de begroting werd verwacht (+121v)
67
-886 n
+2.130 v
De premie zorgverzekeringswet (ZKV) is in 2011 begroot op salarissen. De realisatie is conform de voorschriften geboekt op rechtstreekse uitkeringen (+1414v). * Overwerk: Er is in 2011 strakker gestuurd op overwerk. Alleen in opdracht van de leidinggevende kon er overgewerkt worden. * Gratificaties: De resultatendeling is begroot op gratificaties, maar geboekt op salarissen. * Diverse verschillen. Totaal salarissen huidig personeel en bestuur: -
Sociale lasten * De stijging van de pensioenpremies per 1 april 2011 was lager dan verwacht. * Diverse kleine verschillen Totaal sociale lasten en rechtstreekse uitkeringen: Rechtstreekse uitkeringen * De premie zorgverzekeringswet (ZKV) is in 2011 begroot op salarissen. De realisatie is conform de voorschriften geboekt op rechtstreekse uitkeringen. * Er is in 2011 een overlijdensuitkering uitbetaald. Totaal sociale lasten en rechtstreekse uitkeringen: Overige personeelslasten * De kosten van personeelswerving zijn aanzienlijk lager vanwege het meer digitaal werven. * Vanwege uitstel van het MO-traject naar 2012 en minder algemene studieaanvragen is het algemene opleidingsbudget niet volledig uitgenut in 2011. Ook de individuele studieaanvragen zijn niet volledig uitgenut in 2011. * Vanwege uitstel van ARBO-opleidingen is er budget over met betrekking tot de ARBO-zorg. * Er is minder uitgegeven aan advieskosten met betrekking tot het personeelsbeleid en -beheer. Toch is het budget overschreden vanwege een niet begroot outplacementtraject. Totaal overige personeelslasten: Personeel van derden * Tegenover de lagere personeelsbezetting staat dat er extra personeel van derden is ingehuurd (binnen formatie). Deze kosten zijn niet apart begroot, omdat er een volledige personeelsbezetting in de begroting is opgenomen: - Zuiveren: In verband met de sluiting van de Zimpro worden openstaande vacatures (6) ingevuld door inhuur van externe operators (-506n) - Facilitair: In verband met de reorganisatie DIV en het beleid rondom Delta Digitaal is de organisatie ingericht rekening houdend met de toekomstige situatie (-309n) - Belastingafdelingen Frontoffice en Backoffice: In verband met de overgang naar de Belastingsamenwerking West Brabant is afsproken openstaande vacatures in te vullen door inhuur van personeel (-477n) - Inhuur overige afdelingen: (-286n) * Vanwege veel langdurig zieke werknemers is ter vervanging meer geld uitgegeven aan inhuur van personeel van derden. * Ingehuurd personeel extra werk * Overig ingehuurd personeel Watersystemen: Werkzaamheden t.b.v. bevaarbare watergangen zijn uitbesteed middels een bestek. Totaal personeel van derden Totaal personeelslasten: c) Duurzame gebruiksgoederen * Aanschaf/inrichting auto's: Er heeft in 2011 een eenmalige afkoop van boordcomputers plaatsgevonden. * Aanschaf apparatuur GEO: De begrote aanschaf van de tweede tachimeter is niet gedaan. * Computerprogrammatuur ICT: Vanwege de aanschaf van Windows 7 en Office 2010 is er meer uitgegeven dan geraamd. * Mobiele telefoons: De uitgaven zijn lager in verband met lagere prijzen en beperkte uitval van telefoons. * Diverse kleine verschillen. Totaal duurzame gebruiksgoederen: d) Overige gebruiks- en verbruiksgoederen * Papier/enveloppen/drukwerk/reprografie: Doordat er meer digitaal wordt gewerkt is het verbruik lager. Bovendien is de prijs lager als gevolg van een aanbesteding. * Promotiematerialen en -activiteiten: Er is een overschot te zien op de ontwikkelingskosten van de huisstijl en het doorschuiven van de ontwikkeling van de website naar 2012. Ook zijn er in 2011 minder aanvragen voor de rondleidingen geweest. * Elektrische materialen: Voor onderhoud kunstwerken vaarwegenbeheer en onderhoud van zuiveringsinstallaties en persstations was minder materiaal nodig. * Chemicaliën: de kosten zijn lager vanwege dosering met goedkopere ijzerzouten in plaats van aluminiumzouten. * Diverse kleine verschillen. Totaal overige gebruiks- en verbruiksgoederen:
68
+73 v +335 v +51 v +2.589 v
+105 v +45 v +150 v
-1.414 n -27 n -1.441 n
+116 v +285 v
+94 v -91 n +404 v
-1.578 n
-315 n +24 v +82 v -1.787 n -85 n
-38 n +71 v -87 n +41 v +44 v +30 v
+113 v +56 v
+143 v +33 v +6 v +351 v
e) Energie * Brandstoffen: het verbruik van gasolie op Nieuwveer is hoger dan begroot: alles wat niet zelf opgewekt wordt, moet ingekocht worden voor de Zimpro. Vanwege gestegen brandstofprijzen waren de uitgaven ten behoeve van het werkmaterieel hoger. * Brandstoffen auto's: Vanwege meer auto's en de fors gestegen brandstofprijzen zijn de lasten hoger. * Diverse kleine verschillen. Totaal energie: f) Huren en rechten * Huur gebouwen: De kosten zijn hoger in verband met een nabetaling servicekosten voor de Druivenstraat (huisvesting Belastingafdelingen) * Huur kopieerapparatuur: Vanwege minder printers en meer digitaal werken zijn de uitgaven lager. * Diverse kleine verschillen. Totaal huren en rechten: g) Leasebetalingen * De leasekosten van auto's waren wat lager dan begroot. Totaal leasebetalingen:
-97 n
-90 n -9 n -196 n
-43 n +100 v -6 n +51 v
+27 v +27 v
h) Pachten en erfpachten * Diverse kleine verschillen. Totaal pachten en erfpachten:
+1 v +1 v
i) Verzekeringen * De brand- en stormverzekering was goedkoper als gevolg van een gunstige aanbesteding. Totaal verzekeringen:
+42 v +42 v
j) Belastingen * Verontreinigingsheffing Rijk: vanwege restituties over voorgaande jaren is er een voordeel. * Diverse kleine verschillen. Totaal belastingen:
+32 v -21 n +12 v
k) Onderhoud door derden * Onderhoud compostfilters door derden: Het begrote bedrag aan onderhoud was niet volledig benodigd, gezien de staat van de compostfilters. * Onderhoud werkmaterieel: Er is meer materiaal aangeschaft voor onderhoud van werkmaterieel. * Onderhoud instrumenten/apparatuur: - Zuiveringsbeheer: De hogere kosten in 2011 worden voornamelijk veroorzaakt door de aanschaf van vier nieuwe hoogwaardige monitoren. Deze vergen minder onderhoud en verdienen zich op die manier terug (-166n) - Toezicht WVO en overige producten: Er was minder onderhoud nodig (+38v). * Onderhoud software: - ICT: Aangezien GAS per januari 2012 live is gegaan zijn er in 2011 geen onderhoudsuitgaven gedaan. De geplande koppeling Datastream-GAS is niet gerealiseerd en de implementatie van Tasper gaat niet door (+180v). - P&O: Het budget is niet benodigd, omdat de overgang naar Tasper en Paso niet is doorgegaan en verder wordt gegaan met het huidige salarissysteem (+98v) - Monitoring waterkwaliteit: Een update van Hydronet was noodzakelijk (-26n) * Onderhoud GEO-software: Onderhoud van het meldingensysteem is uitgesteld * Verzekerd schadeonderhoud: Deze post wordt niet begroot, omdat er vooraf geen inschatting te maken is van de kosten. Tegenover de uitgaven staan ontvangsten van verzekeringsmaatschappijen. * Bouwkundig en civieltechnisch onderhoud, grootste afwijkingen: - Huisvesting: Er zijn extra kosten gemaakt in verband met de finale oplevering van locatie Bergschot en de onderhoudskosten van Bouvigne zijn iets hoger (-121n). - Watersystemen en Zuiveringsbeheer: Er was meer onderhoud nodig (-70n) * Mechanisch onderhoud primaire taken: Voor Zuiveringsbeheer zijn er veel extra werkzaamheden uitgevoerd. Enkele grote posten: pompen rioolgemaal Dongen, revisie roostervuilverwijderingsinstallatie Bath, kettingtransport Zimpro Nieuveer, roosterreiniger Dongemond, Zegge stankbestrijding, slijtlagen nabezinktanks Dongemond, gasleiding Bath en hoofdverdeelwerk Bath. * Elektrisch onderhoud: - Primiare taken: op diverse rioolgemalen en rwzi's zijn er defecte frequentieregelaars vervangen en er is meer electrisch onderhoud uitbesteed aan derden (-154n) - Kantoorlocaties: Er is extra onderhoud uitgevoerd aan de tuinbekabeling en -verlichting (-54n) * Baggeren waterlopen: In 2011 is meer in eigen beheer uitgevoerd, waardoor de kosten lager zijn. * Cultuurtechnisch onderhoud: Meer werkzaamheden zijn via bestekken uitgevoerd en er is meer uitbesteed in verband met minder beschikbaarheid eigen personeel. * Diverse kleine verschillen. Totaal onderhoud door derden:
69
+51 v -69 n -128 n
+252 v
+65 v -137 n -191 v
-561 v
-208 n
+127 v -160 n +1 v -960 n
l) Overige diensten door derden * Overige diensten calamiteiten: De kosten voor calamiteit Moerdijk (-11.883n) en calamiteit Bath (-2.147n) zijn in 2011 verantwoord onder overige diensten. Voor de ontvangen bijdragen zie de baten onder "Bijdragen van derden" * Bijdrage gemeentelijke archiefdienst: In de begroting is een bedrag opgenomen voor het opvragen en scannen van archieven die elders zijn opgeslagen. De kosten blijken in de praktijk lager uit te vallen. * Bijdrage muskusrattenbestrijding: De bijdrage aan de Unie van Waterschappen was lager dan begroot. * Bijdrage gemeenschappelijke projecten: - Thema- en gebiedsgerichte plannen: In verband met capaciteit en prioriteit zijn een aantal zaken uitgesteld, waaronder RO-visie. Een aantal projecten zitten nog in de opstartfase. (+129v) - Stimuleren derden aanpak diffuse emissies (+42v) - Overige voordelen (+12v) * Bijdrage in exploitatie zuiveren door derden: in de begroting is 102.280 ve opgenomen. Door de daling van het aantal ve bij een bedrijf is er uiteindelijk 82.785 ve aangeboden. * Bijdrage HWBP: In oktober 2011 is door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu vastgesteld hoeveel de waterschappen gaan bijdragen aan het HoogWaterBeschermingsProgramma. Betaling van de bijdrage zal vanaf 2012 plaatsvinden, waardoor de meerjarenraming van de bijdrage een jaar opschuift. * Advieskosten: - Belastingen: De aanloopkosten van de Belastingsamenwerking zijn betaald door het waterschap en doorbelast aan de deelnemende gemeenten (zie onder "Bijdragen van derden") (-1.507n) - Er waren minder adviezen benodigd: Beleid: in verband met capaciteit en prioriteit zijn een aantal zaken uitgesteld, waaronder RO-visie (+51v); Kennis en advies: er is bezuinigd op adviezen (+111v); Juridische Zaken: minder adviezen benodigd en de invoering van rechtsorde.nl bleek goedkoper (+68v); Financiën: de adviseur die is ingehuurd voor het debiteurenbeheer is verantwoord op inhuur personeel, de gereserveerde kosten voor de switchtransactie zijn ten laste van de balasnpost overlopende passiva gebracht (+93v); GEO (+44v); Facilitaire Zaken (+61v); overige adviezen (+25v).
-14.124 n
+56 v +140 v +183 v
+348 v +253 v
-1.054 n
* Analysewerkzaamheden Delta Waterlab/Aquon: De analysekosten zijn in 2011 hoger dan begroot (-90n) Daarnaast zijn er kosten opgenomen voor de verevening tussen de deelnemers van Delta Waterlab en het aandeel in de projectkosten en frictiekosten ten behoeve van de opschaling van het laboratorium naar Aquon (-890n)
-980 n
* Kosten telefonie en datacommunicatie: Een aantal voorziene kosten zijn niet gemaakt. * Portokosten: Er wordt al jaren minder fysieke post verstuurd, ook in 2011 heeft deze dalende lijn zich doorgezet. * Bekendmakingen en advertenties: Doordat er meer digitaal gepubliceerd wordt vallen de kosten lager uit. * Bestuursdwang: Ieder jaar wordt hiervoor een vast bedrag begroot (zowel aan de kosten als aan de opbrengstenkant). Verloopt nagenoeg budgetneutraal. De kosten zijn vooraf niet in te schatten en waren in 2011 lager dan begroot. * Bewaking en beveiliging: De kosten zijn hoger door inzet van beveiliging bij opening van het parkeerterrein in de weekenden. Daarnaast hebben er in 2011 veel extra avondactiviteiten plaatsgevonden. * Cateringdiensten: De kosten waren lager dan begroot. * Computerservices/salarisadministratie - P&O: Vanwege het niet doorgaan van Tasper en Paso en uitstel van de invoering van digitale reisdeclaraties in verband met de invoering van het IKB is het budget niet volledig uitgenut (+80v) - ICT: Er is in 2011 een bedrag retour ontvangen van het Waterschapshuis in verband met teveel betaalde kosten in 2010. Als gevolg van afstel van Tax-i zijn er geen kosten geweest voor de OverheidsDataBase en Enterprise Service Bus (+167v) - Overige voordelen (+8v) * Stortkosten slib: de kosten zijn hoger vanwege extra slibtransport van Dongemond en Bath naar Nieuwveer. * Slibdrogen en -verbranden: de kosten van de slibverbranding zijn lager dan begroot. * Overige diensten door derden: In de begroting was een bedrag opgenomen in verband met het afstoten en in de oorspronkelijke staat terugbrengen van de Druivenstraat. De oplevering heeft pas in 2012 plaatsgevonden. Op een aantal overige budgetten is er een geringe besparing waar te nemen. * Overige verschillen. Totaal overige diensten door derden:
+111 v +55 v +77 v +209 v
-70 n +63 v +255 v
-74 n +79 v +128 v
+22 v -14.323 n
m) Bijdragen aan derden * Bijdragen aan overigen: Er zijn minder verzoeken voor subsidies binnengekomen ten behoeve van stimuleren aanpak diffuse emissies. * Bijdragen buitenlandbeleid: Er was minder benodigd dan geraamd. Totaal bijdragen aan derden:
+73 v +165 v
n) Toevoegingen voorzieningen (excl. reserves) In dit onderdeel zijn niet de stortingen in de reserves begrepen. * Onvoorziene uitgaven: Er is is 2011 geen claim gedaan op de post onvoorzien. * Diverse kleine verschillen Totaal toevoegingen en reserves:
+550 v +47 v +597 v
Per saldo hogere lasten t.o.v. de oorpsronkelijke begroting:
70
+92 v
-15.176
BATEN (exclusief omslagen, heffingen en de bijdrage van de Provincie Noord-Brabant aan de kosten van het Vaarwegenbeheer, voor een specificatie van dit verschil wordt verwezen naar de toelichting op de taak Vaarwegenbeheer) alle bedragen x € 1.000,--
a b c d e f g h i j k l
Rentebaten Dividend en bonusuitkeringen Personeelsbaten Verkoop van grond en onroerende zaken Verkoop van duurzame goederen Verkoop van overige goederen Opbrengst uit grond en water Opbrengst uit overige eigendommen Diensten voor derden excl. bijdrage provincie Bijdragen van derden Onttrekkingen aan voorzieningen en CBL Geactiveerde lasten Totale baten
Begroting 2011 (oorspr.) 2.037 1.694 223 0 0 0 150 590 2.169 79 1.279 8.533 16.753
Rekening 2011 2.295 976 277 169 5 68 182 606 2.008 7.496 1.279 7.014 22.376
a) Rentebaten * Rentevergoedingen: De afwijking betreft de toegerekende rente aan calamiteit Moerdijk. * Rente eigen financieringsmiddelen: Deze wordt berekend over de reserves per 1 januari van het * Diverse kleine verschillen. Totaal rentebaten: b) Dividend en bonusuitkeringen * Dividend: De Nederlandse Waterschapsbank heeft haar reserveringsbeleid aangepast als gevolg van de invoering van Basil III kapitaalseisen. Dit heeft geleid tot een lagere dividenduitkering.
Rekening t.o.v. begroting +258 -718 +54 +169 +5 +68 +32 +16 -161 +7.417 +0 -1.518 +5.623
v n v v v v v v n v v n v
+139 +134 -15 +258
v v n v
-718 n -718 n
Totaal dividend en bonusuitkeringen: c) Personeelsbaten * Er zijn meer uitkeringen ontvangen in verband met ziekte en arbeidsongeschiktheid. * Diverse kleine verschillen. Totaal personeelsbaten: d) Verkoop van grond en onroerende zaken * Er is 2011 een eenmalige boekwinst gerealiseerd in verband met de verkoop van enkele (dijks)magazijnen. * Verkoop gronden Totaal verkoop van grond/onroerende zaken: e) Verkoop van duurzame goederen * Er is een oude dienstauto ingeruild. Totaal verkoop duurzame goederen:
+50 v +4 v +54 v
+162 v +7 v +169 v
+5 v +5 v
f) Verkoop van overige goederen * Verkoop (oude) materialen: deze post is niet begroot. Totaal verkoop van overige goederen:
+68 v +68 v
g) Opbrengst uit grond en water * De ontvangen bedragen met betrekking tot pachten, erfrechten en recognities waren hoger. Totaal opbrengst uit grond en water:
+32 v +32 v
h) Opbrengst uit overige eigendommen * Opbrengsten huur dienstwoningen, gebruik gebouwen en overige huren. Totaal opbrengst uit overige eigendommen:
+16 v +16 v
i) Diensten voor derden excl. bijdrage provincie * Vergoeding administratieve en technische werkzaamheden: Conform de afspraken met Staatbosbeheer over het afvoeren van maaisel zijn in 2010 de te ontvangen bedragen opgenomen. De afspraak is echter komen te vervallen en de niet ontvangen opbrengsten zijn in 2011 gecorrigeerd. Daarnaast zijn er minder kosten gemaakt, en dus minder inkomsten ontvangen voor het onderhouden van de rioolgemalen van Havenschap Moerdijk. * Er zijn minder baten met betrekking tot leges. * Terugontvangst bestuursdwang: Ieder jaar wordt hiervoor een vast bedrag begroot (zowel aan de kosten als aan de opbrengstenkant). Verloopt nagenoeg budgetneutraal. De opbrengsten zijn vooraf niet zijn in te schatten en waren in 2011 lager dan in 2010.
71
-148 n
-65 n -223 n
* Bijdrage Delta Waterlab: Er zijn meer kosten aan Delta Waterlab doorberekend, omdat de kosten van gas en elektriciteit hoger waren en er meer financiële ondersteuning nodig was. * Bijdrage Muskusrattenbestrijding: Per 1-1-2011 is de muskus- en beverrattenbestrijding een wettelijke taak van de waterschappen geworden. In de gemeenschappelijke regeling is afgesproken dat waterschap Brabantse Delta de overheadkosten, zijnde de kosten van ondersteunende beheerproducten, aan de muskusrattenbestrijding Noord-Brabant mag toerekenen.
+130 v
* Diverse kleine verschillen Totaal diensten voor derden excl. bijdrage provincie:
-24 n -161 n
j) Bijdragen van derden * Bijdragen van overheden: - Er is een bijdrage van het Rijk ontvangen inzake calamiteit Moerdijk (+5.250 v) - Advieskosten Belastingen: De aanloopkosten van de Belastingsamenwerking zijn betaald door het waterschap en gedeeltelijk doorbelast aan de deelnemende gemeenten (zie ook onder lasten bij "Overige diensten door derden") (+1.488 v) - Er is een bijdrage van Havenschap Moerdijk ontvangen inzake de calamiteit Moerdijk (+357 v) - Ontvangen schadevergoedingen van verzekeringsmaatschappijen worden niet begroot (+52 v) - Er is een vergoeding ontvangen van een gemeente in verband met het verleggen van persleiding Lepelstraat (+66 v) - Er is een vergoeding van analysekosten door de provincie ontvangen voor het uitgevoerde toezicht op de proefverwerking van bluswater door het waterschap (+35 v) - Er is een vergoeding ontvangen voor maaiwerkzaamheden (+45 v) - Overige ontvangen vergoedingen (+124 v) Totaal bijdragen van derden: k) Onttrekkingen aan voorzieningen en CBL In dit onderdeel is niet de onttrekking aan de egalisatiereserve begrepen. Wel de volgende onttrekkingen: * Onttrekking pensioenvoorziening * Ontrekking wachtgeldvoorziening Totaal onttrekkingen voorzieningen en reserves: l) Geactiveerde lasten * Vanwege een lagere tijdsbesteding aan projecten en het rechtstreeks op de projecten verwerken van inhuur, is de doorboeking van personeelslasten (inclusief een toeslag voor huisvesting en ICT) aan de projecten lager dan begroot. * Rentebijschrijving: In 2011 was er sprake van minder onderhanden werk, waardoor er ook minder rente is bijgeschreven op onderhanden werk-projecten. Totaal geactiveerde lasten:
Per saldo hogere baten t.o.v. de oorspronkelijke begroting:
+170 v
+7.417 v
+7.417 v
+55 v -55 n +0 v
-1.149 n
-369 n -1.518 n
+5.623 v
(exclusief waterschapsbelastingen en de bijdrage van de Provincie Noord-Brabant aan de kosten van het Vaarwegenbeheer)
Bijdrage Provincie Noord-Brabant in de netto kosten van het vaarwegenbeheer Voor een specificatie van dit verschil wordt verwezen naar de toelichting op de taak Vaarwegenbeheer.
72
-111 n
WATERSCHAPSBELASTINGEN
x € 1.000,--
Opbrengst watersysteemheffing heffingsjaar 2011 Watersysteemheffing Omslagen gebouwd Omslagen ongebouwd incl.verh.weg Omslagen ingezetenen Omslag natuurterreinen Opbrengst verontreinigingsheffing Totaal watersysteemheffing:
Begroting 2011 (oorspr.) 26.507 4.169 13.166 44 360 44.246
Rekening 2011 26.851 4.133 13.192 44 360 44.580
Rekening t.o.v. begroting +344 -36 +26 +0 -0 +335
Begroting 43.479 107.000 311.325 25.000 7.500
Rekening 44.018 105.940 311.947 24.964 7.500
Verschil +539 -1.060 +622 -36 +0
v n v v n v
Aantallen Omslagen gebouwd economische eenheden Omslagen ongebouwd incl.verh.weg ha Omslagen ingezetenen Omslag natuurterreinen ha Opbr. verontreinigingsheffing v.e.'n
Gebouwd: Bij de begroting van de WOZ-waarde wordt het landelijke ontwikkelingspercentage van de Waarderingskamer gebruikt. Daarbij wordt rekening gehouden met een stijging voor nieuwbouw. De WOZ-waarde 2011 = WOZ-waarde 1 januari 2010 + ontwikkelingspercentage nieuwbouw. In werkelijkheid was het stijgingspercentage van de WOZ-waarde lager. Ongebouwd: Bij de begroting wordt er ingeschat hoeveel hectares door nieuwbouw naar de categorie gebouwd gaan. Ingezetenen: Bij de begroting is rekening gehouden met een stijging van circa 3000 eenheden per jaar ten opzichte van 2010. Hierbij is rekening gehouden met kwijtscheldingen en oninbaarverklaringen. De stijging door nieuwbouw is iets hoger geweest
Opbrengst zuiveringsheffing heffingsjaar 2011 Zuiveringsheffing Zuiveringsheffing bedrijven Zuiveringsheffing huishoudelijk Opbrengst zuiveringshef overig Boete APS Zuiveringsheffing Totaal zuiveringsheffing: Aantallen Aantallen v.e.'n bedrijven Aantallen v.e.'n huishoudelijk
Begroting 2011 (oorspr.) 18.173 36.226 40 48 54.487
Rekening 2011
Begroting 379.000 755.500
Rekening 380.940 767.192
Rekening t.o.v. begroting +93 +561 -21 +114 +746
18.266 36.787 19 162 55.234
v v n v v
Verschil +1.940 +11.692
Voor de zuiveringsheffing huishoudelijk zijn er 4.500 meer vervuilingseenheden werkelijk opgelegd. Vanwege meer nieuwbouw dan bij de begroting werd ingeschat Er zijn minder kwijtscheldingen verleend ten opzichte van de begroting. Het aantal vervuilingseenheden voor meetbedrijven is hoger dan ingeschat bij de begroting. Door metingen en aangiften wordt er beter inzicht in deze cijfers verkregen.
Opbrengst omslag gebouwd, ongebouwd, ingezetenen en natuur over voorgaande jaren a. omslagen gebouwd 1996 t/m 2010
gebouwd -108
ongebouwd 1
ingezetenen -81
natuur 0,2
Verontreinigingsheffingen over voorgaande jaren 1996 t/m 2010 Zuiveringsheffing over voorgaande jaren 1996 t/m 2010
WVO -480 Zuiveringsheffing -495 77
Opbrengst vervolgingskosten:
De verschillen in de verontreinigingsheffing over voorgaande jaren zijn voornamelijk het gevolg van wijzigingen bij een aantal bedrijven.
Per saldo lagere belastingopbrengsten t.o.v. de begroting: PER SALDO HOGERE TOTALE BATEN TOV DE OORSPRONKELIJKE BEGROTING:
73
-5 n +5.507
v
74
TOELICHTING OP DE VERSCHILLEN TUSSEN DE JAARREKENING 2010 EN JAARREKENING 2011
75
76
Analyse van de exploitatieresultaten 2011 ten opzichte van de exploitatieresultaten 2010 Q ! ! ! (> $ ! ' !
% (" , $ !
' ! $
% (v= een voordeel t.o.v. de resultaten over 2010) (n= een nadeel t.o.v. de resultaten over 2010)
LASTEN %=>>
$ ( ,
F ( !H
' , $ ! $> !$ . Q $ ( :' # !
!' " #
! !' F% !H Totale lasten
<
<
K%; K% ? % %; % ; ? % %KK %K >%?? ? %;; 115.619
K%; K% %K?K % ; ; K K ?K % K%K 135.865
a) Kapitaallasten (rente en afschrijving) . ( ! $
% ! $ ! ,
" ( "
! =? , $
% < , ,
% < ( , " $ ! ! ! $(( $
% " ! F K?=K , H F =; , H% ( ! ! ! Q ! ( ! " !'
" , = ! (! ( , ( !% Q " ! !' "! > #>, Q( ! # ! (! !$ , !'
#! F¢ !H > :! $, # $, $ !" $ ' !! % $"
! (! F>K H > ! $ # $ ! $
!
! ! ' , , ( !, %
F> ;KH > # , Q ! !$ ! (! !$ , ' ! > F>; H > # $!" $ , F>K H > ! , $ , F> H > ! ! !
' F>H ! ! Totaal kapitaallasten:
< %%!% >K%; >K ¢ ¢ ¢;? ¢%K > > ¢ ¢K; >K? >% >%?? ¢ ¢%; -20.246
! ! ! ! ! ! ! !
¢% ! >%? > >
>%K
¢ ! -3.196
b) Personeelslasten Salarissen huidig personeel en bestuurders $' ( ' ! F(, ¢ $!(, (= ( ! H >
( = ( >
( = ( > " $' %%!% = ( > > : " $' ' F>K H > ., , > ! $
,$ , ! =?% ,$ ,
! =?% , , !! F¢ !H > : !( Q ( , $ ,
! , , !( ! F¢?;!H > !" . !"% ! ! !" " F¢!H > ">" " F>;H Totaal salaris huidig personeel en bestuur -121
77
Sociale lasten ' , , , ' % Totaal sociale lasten Rechtstreekse uitkeringen Q " '!'" F:H ! ' ! = "
, , ( % ! !% Totaal rechtstreekse uitkeringen Overige personeelslasten Q $$ " $
(, > ( % Q $ , % , Q ( ,, $ ' ! % ! $ >$ !$ , , ' % ! ! Totaal overige personeelslasten Personeel van derden !! ! ' ," ( , ! !
! ' ! % . ( , ! $ (,
!= ! ! ! > ! . ' , F ' ! !
H ! ,> $! ! ! ! ! F>H > # ( (( # (( : " !
# ," # $ ' " ," ,
, , !,%
! ' ! ! F>?H > ! ( F¢;K!H . , ! ! "'
, F$!(, (H > ( : ( , , $ ,
:% # : ! ' , "
$ , , % Q$
! ! $ F ( ,H $ ! % ' %% % ' "= ' , ( !'%Q $ ! ! ' ! , , " ( , " $
% ! " = , F¢;?!H > . , ! ( F¢;!H . , ! $ ! ! ! Totaal personeel van derden Totaal personeelslasten: c) Duurzame gebruiksgoederen , !'
#! ( , !! ! ,
!% , ,, : "
( ! " (( ' % , . , &.> !! % ( . ( , ( ! $,
!% ( , : " , $ ! ,, "
% ( ,$ ( : " $ ! ! ( ' ' ! % ! ! Totaal duurzame gebruiksgoederen:
>K -374
>K > -159
>K >K >; > -356
>K >?
¢?; !
¢? ¢ +448 -563
! ! !
¢ ! >K ¢;? ! > ¢ ! ¢ ! ¢K ! +210 !
d) Overige gebruiks- en verbruiksgoederen ¢;? ! > !$ $
! ! $ !
( ' ! $, ' !% " , , , $ F¢K!H > ,$ . , !
$" ! , F>?H > " ' ! ! ! , F¢?!H $,, : " " , $ >; % !( > > ' !$ %!%,%
$ F¢;!H
78
# !
" ' ! "= , ' $ ' $ ! , F>? H &.>($ ' = , , ! " , ! (% , ) #
$ ' ! ' ! % " , ! !$ $ % Totaal overige gebruiks- en verbruiksgoederen: >
> > ¢ +74
! !
e) Energie . > . '!$ Q !$ " !" = $ '
F¢!H > . " ,$ " ! ,$ !$ ,
!$$ F>?H > . ! , $ Q( ! # F#H ' , !! F¢?!H # (( F $'H > # (( : " , $ ( ' ' F>;H > & L"! Q !$ ! L"! " '( " "= , " ! , F>KKH% > # (( ", , : " $ ( ' ! ! , F$ H"'
, $ F>;H ! ! F H Totaal energie:
¢K ! +298 !
f) Huren en rechten Q $" ! # ' , !! % ! ! Totaal huren en rechten:
¢% ! >? +1.163 !
g) Leasebetalingen ! " $ ! " ' % Totaal leasebetalingen:
> -40
h) Pachten en erfpachten Totaal pachten en erfpachten:
¢? !
>
-0
i) Verzekeringen ! ,= "
$ > ,!' ' ! "
$% Totaal verzekeringen: j) Belastingen :(( < ' ! " ' % ! ! Totaal belastingen: k) Onderhoud door derden , " ! , !'
( ! ! " "
,% ' ! , ! ! ' , % ! $" > # Q ! #> (, !% " ! " $ F¢!H > , ! " , F¢!H > !$ ' ! ' "'
, != , , ! , ,
= ! <<: # = , L!= << ,= $ = L# ,= & # = (!" # F>H > , : " $ ! !( ' F>;H > ! ! , ' , F¢!H ! , , " ! " ' ' ! % (" ' & !
' !
, &>,% ! ! Totaal onderhoud door derden:
¢ ! +41 !
¢ ! > +139 !
>?
¢; !
>K
>; ¢ ! >? -385
l) Overige diensten door derden ! , ! , F>%??KH , # F> >% %H ' ! " ! % : ! $ ' $ # !
79
"'
, + ' F>H
' , !$ , !! , "
$
( $! ! ! $ ,
+ F>?;H # '! ! '! ! ! (! " $>L ' ! "
! !
' , ! ?%? ' ! %; %
' ! (% ! > ! #
! # ," ># $ ' !( # F"
= ,$ = H !! $
, ,% : $ ' $ $ # ! F>%H > ! !$ " !'
$ (!" L# $
.( $ F¢!H > ! " ! ! $ !$ , !' $$ !
$
!% Q ' F¢?K!H% > ! :! : " , , $ '
! F>H > ! , ' " , $ F>H > ! ' !
! !$ ! ! !$ ,, ! & F¢!H > ! &. ! " , !' $ F¢?!H > ! ! F>H # , !$ , '
' = "
<>!% ! ! > $ $
!$ , !$ ! ! $ , F¢KK!H > ! ( ,, " , ! $ !$ , ! #! !' ! $ (
!
% , $ & !, Q( ! # ' , !! F¢ !H% > ! ! ' F>?H , " ! ! ' , , !
$! ! , ,% ,! , ! ! ' ' ! % ! ! Totaal overige diensten door derden: m) Dotatie voorziening switch !' " L# : " , ! ( " " $ L# ,% $ ! > ( L# K ,$ ; !' , !, ! % ; , % .
!
!= ! ,
( % # $ ( ; =; , !' = !"
!' , $ ' ' = $ "% K ,$ " !' ! , $ $ ! =; , ! ! ! $ % !'
! ,
% Totaal dotatie voorziening switch
>%
¢;? !
>%;
¢ ! ¢K !
> >? -15.125
>%??
-4.878
n) Bijdragen aan derden !
! , ! $
' ,
% #
! ' , ! , $
$ $% ! ! Totaal bijdragen aan derden o) Toevoeging voorzieningen (excl. reserves) :' " ! ! ! ! ! !
,> $! $ = !
!' F>H%
! ! " $ % !
!' " " % !
!' ! $
= " ! F' $ =
!'H% Totaal toevoeging voorzieningen
Per saldo hogere lasten t.o.v. de vorige jaarrekening:
80
¢? ! > >K +51 !
¢% !
¢KK ! ¢ ! +1.964 !
-20.246
BATEN F( , (( $ ! ! L># $ ! :
"$H %=>> < < < %%!%
<$ %;? %; ¢K $ ! $ %?K ; >? $ %;? >% : ! ' % ; >; : ! ' , >K? ( : ! ! ; ? ¢; $ " K ? >K $ ! ,, > ! % $ ! %? %? >?? # ! K %; ¢%??K
!' # ! %? %; ¢; & ! % % >K Totale baten 19.877 22.376 +2.499
a) Rentebaten ( , " $ ! ! ! $
% " ' ! % ! ! Totaal rentebaten: b) Dividend en bonusuitkeringen ! !
L $ !$ % Q ! !
$ $ % ! ! ! "
!
L# !% Totaal dividend en bonusuitkeringen:
! ! ! ! ! !
¢ ! ¢K ! +315 !
> >KK -854
c) Personeelsbaten ! ! ! ! ! ! !
>% $ ! ! ,> $! $
" % ' ! !
!'% = ! !' !% ! ! ¢ Totaal personeelsbaten: -1.704 d) Verkoop van grond en onroerende zaken . , $" !$ , ! ! ! ¦ & !,% ' F H, ' !% " ££ "
!% ! ! F! H Totaal verkoop van grond en onroerende zaken:
>% ¢K; ! > -971
e) Verkoop van duurzame goederen : ! ' , Totaal verkoop van duurzame goederen:
>K? -38
f) Verkoop van overige goederen : ! ! Totaal verkoop van overige goederen:
¢; ! +19 !
g) Opbrengst uit grond en water $ " Totaal opbrengst uit grond en water:
>K -32
h) Opbrengst uit overige eigendommen ! ! Totaal opbrengst uit overige eigendommen:
> -2
i) Diensten voor derden excl. bijdrage Provincie # , $ % $ ! ! ,% ! >> $ ! ! , !! = "
! " "% : , ! "'
, ( ,
$$ !
(! ! ,
' , !"% (
, !! ! $ ' % ! $"
" ! ! $ $ F'"
$ H% : $
% $ ' ! ( " % ! ! ! Totaal diensten voor derden excl. bijdrage provincie:
81
>
>
>
> -808
j) Bijdragen van derden # ! ! > # < , F¢%!H > ! #
! # ," ># $ ' !( # F"
= ,$ = H !! $
, ,% : ' ! F¢%;!H > ! ! F>H # ! ! > . $ ! ! Q ! F¢K!H > . ! ! ! , !$ , ! !
F¢!H > ! ! F¢?!H ! ! Totaal bijdragen van derden: k) Onttrekkingen aan voorzieningen en CBL reserves !' $ >! ! ! Totaal onttrekkingen aan voorzieningen en CBL reserves
¢%K; !
¢; !
¢ ! +6.883 !
¢K ¢ ¢? +194
! ! ! !
l) Geactiveerde lasten & ! ' ,
$= "
, >K ! ' % <$ ! " ! , "= "
, > $ ! "> % ! > -503 Totaal geactiveerde lasten:
Per saldo hogere baten t.o.v. de vorige jaarrekening:
82
+2.499 !
WATERSCHAPSBELASTINGEN %=>>
Opbrengst watersysteemheffing heffingsjaar
Watersysteemheffing , $" , $" %!%" , ' , $% !(( Totaal Watersysteemheffing: In aantallen: , $" , , $" %!%" , ' , $% !(( !%%
<
<
Q((
Q((
< %%!%
%K K% K% K 44.141
%? %KK K%; K 44.581
> ¢; ¢ ¢ ¢K +440
% % K%KK %? %;
%? %; K%; %; %
! ! ! ! !
C
" ! ! ! % : >>% ! , $" " !'
! ! >"
' ! >>;% ! $" " ' ' ! % . ' , '
% ( , , ! ! "$"%
Opbrengst watersysteemheffing heffingsjaren 2009 en 2010 Watersysteemheffing , $" , $" %!%" , ' , $% !(( Totaal Watersysteemheffing:
Omslagen waterkering oude heffingsjaren t/m 2008 (" !
&$" $" ' Totaal Omslagen waterkering:
Omslagen waterkwantiteit oude heffingsjaren t/m 2008 (" !
&$" $" ' Totaal Omslagen waterkwantiteit:
<
<
< %%!% >K ¢ > ¢ ¢ -454
> K > > 485
>K > 30
! ! !
<
<
< %%!% >K ¢ > -16
> -2
> > -18
!
<
<
< %%!%
K > 40
>; > >; -200
>K ¢; > -240
!
! $ ! !
' ! , ! ! ( !, !
% "
'
= '
! ("
%
Verontreinigingsheffingen oude jaren t/m 2008
: (( !
% ! $%!! F
, %H Totaal Verontreinigingsheffingen:
<
<
< %%!% >
K? 990
? 680
>? -310
! ' ! , !
% . ' , $
!
%
83
Opbrengst zuiveringsheffing heffingsjaar
Zuiveringsheffing '!(( $ ! '!(( $ '!( ! # !(( Totaal Zuiveringsheffing: In aantallen: !%% $ ! !%%
<
<
?%K K%;?K 54.626
?% K%? ; 55.234
K;%; ;%
K?% ?%
< Q((
>K K? 59
< Q((
>? >? -495
< %%!% >K ¢? > ¢K? +608
! ! !
Opbrengst zuiveringsheffing 2009 en 2010
Zuiveringsheffing '!(( $ ! '!(( Totaal Zuiveringsheffing:
Per saldo lagere belastingopbrengsten t.o.v. de vorige jaarrekening: PER SALDO HOGERE TOTALE BATEN T.O.V. DE OORSPRONKELIJKE BEGROTING:
84
< %%!% >?K > -554
-527 +1.972 !
REKENING PER TAAK
85
86
Totale nettolasten per taak
Vaarwegenbeheer 1% Watersysteembeheer 42%
Zuiveringsbeheer 57%
Totale nettolasten per beleidsveld
7000 Heffing en invordering
8000 Bestuur en communicatie 1000 Planvorming 2000 Aanleg en onderhoud kades
6502 Handhaving WVO 6501 Beheersen lozingen
3000 Inrichting en onderhoud watersystemen
6002 Handhaven keur 6001 Vergunningverlening
5000 Inrichting/onderhoud vaarwegen/havens
4000 Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken
87
88
WATERSYSTEEMBEHEER
89
90
REKENING 2011 TAAK WATERSYSTEEMBEHEER alle bedragen x € 1.000,<&< !, K " , , !
" ! :! Q ! # ' ! "! ; ! " $ Q(( ! ? # ,, ; , $ !(( " , " $ > $ , $ !
(onttrekking)/toevoeging egalisatiereserve RESERVES / VOORZIENINGEN ! % ! K % ,! % !FH% %! ,! K %
<..LL& #.&< L& %; K% K% % % %K
&.% #.&<% K% % %K
% %? ;? % %?
%? %?; % ;; %
%? %?; % ;; %
K%K %;? F%K?H FKH ?K K%K %K;K
K%K %;? F%K?H FKH ?K %K;K
K% K% F%?KH FKH
F H <.>% #.&<% F?H K FK%H F%KH ; F;KH KK? ; FH K FH FH ?K % F?%?H
<..LL& K% K%; ;%; %K %K; %?? ?K ? %K K%KK %? F%?H FKH
F%KH FK%??H FK%??H F%KKH F?H FKH FKH FKH
1.449
% % %KK %K
(1.973)
(1.973)
(9.903)
(7.931)
%;?K %;?K K%;K ;% ;% K%;K %K %K %K F%KH %K %K
Q ! !
$,, ! $!
!' !"% Q ! !
$,, ! ! ! " ! ( ) $
91
92
VAARWEGENBEHEER
93
94
REKENING 2011 TAAK VAARWEGENBEHEER alle bedragen x € 1.000,PROGRAMMA 1000 2000 3000 5000 6001 6002
Planvorming Aanleg en onderhoud kades Inrichting/onderhoud watersystemen Inrichting/onderhoud vaarwegen/havens Vergunningverlening Handhaven keur
9000 Dekkingsmiddelen en saldo Totale netto-lasten
BIJDRAGE PROV.NOORD-BRABANT
(nadeel) REKENING BEGROTING GEW. BEGR. REKENING REK-oorspr. 2010 2011 2011 2011 BEGR.2011 45 57 57 55 2
1.140 65 50
1.479 73 71
1.479 73 71
1.376 82 56
103 (9) 16
1.299
1.680
1.680
1.569
111
1.299
1.680
1.680
1.569
111
95
96
ZUIVERINGSBEHEER
97
98
REKENING 2011 TAAK ZUIVERINGSBEHEER alle bedragen x € 1.000,<&< !, K " , #" '!% " , # # ! ' # ! ' Q ! : Q(( ! ? # ,, ; , ! # <$ # < ! > $ '!$ $ ! (onttr.)/toev.egalisatie/calamiteitenreserve RESERVES / VOORZIENINGEN ! % %
,! ! K % ,! % !FH% %! ,! K %
F H <..LL& #.&< L& &.% #.&<% <..LL& <.>% #.&<% K %; %; % % ;%;; % ;%; FH %K F%KH % %K K%; %; F%H K FKH
;; %K; K% %K F%;H
;; %K; K% %K F%;H
? %; K% %; F%H K FKH
; KK FK?H FKH K
%; %?? %?K % F%H F%;KH F%K;;H F%K;;H F%;H FH FKH FH FH FH 4.600
(881)
%; % FH %; % ; ;
(1.836)
% FH % ; F;H ; %
(2.666)
(1.786)
%; FH %; % F;H
Q ! !
$,, ! $!
!' !"% Q ! !
$,, ! ! ! " ! ( ) $
99
100
JAARRAPPORTAGE NAAR BELEIDSVELDEN EN TOELICHTING OP DE VERSCHILLEN PER BELEIDSVELD
101
102
Jaarrapportage 2011 Programma 1000 Planvorming Programmabeheerder: A. Meuleman
Doelstelling
Doelstelling product
Het programma planvorming voorziet in eenduidige beleidskaders en strategieën, waarbinnen overige programma's hun taken tot stand brengen. Het werkveld is breed en omvat alle thema's waar het waterschap aan werkt. Tot de activiteiten behoren het opstellen van het waterbeheerplan, beleidslijnen voor beheer en vergunningverlening, in overleg met andere partijen strategische vraagstukken op het gebied van waterbeheer oplossen en waarborgen dat het waterschap de Europese richtlijnen, landelijke wetten en afspraken naleeft.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Zoetwatervoorziening
Komen tot een keuze voor een alternatieve zoetwatervoorziening voor WestBrabant en maatregelen uitvoeren voordat het toekomstbeeld van VolkerakZoommeer gerealiseerd wordt.
Waterberging
Komen tot voorstellen om de gevolgen van waterberging in de Delta te compenseren of mitigeren.
Overstromingsrisico’s
Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s implementeren in de periode 20092015.
Klimaatstrategie
Klimaatstrategie opstellen die aansluit op het klimaatakkoord tussen Unie en Rijk. Speciale aandacht voor wateraanvoer, wateroverlast en droogte.
Afvalwaterakkoorden
Met alle gemeenten afvalwaterakkoorden afsluiten en de samenwerking met gemeenten intensiveren.
Visie waterketen
Uitvoering van de in 2010 opgestelde visie over samenwerking in de waterketen. Uitwerking van het Storm akkoord tussen Unie en VNG over de samenwerking in de waterketen
Terugdringen regelgeving
Aantal regels terugbrengen en invulling geven aan de “digitale overheid”.
Watersysteem op orde
Normen en kaders formuleren voor de doelstelling “Watersysteem op orde in 2015”, en rapporteren over de voortgang in zowel stedelijk als het landelijk gebied.
Waterkeringen
Normen en kaders formuleren voor maatregelen voor het op orde hebben van de regionale waterkeringen in 2015.
Regionale uitwerking waterthema’s
De regionale uitwerking van waterthema's als KRW, Structuurvisie West Brabant, OAS studies, stedelijke wateropgave, waterberging, GGOR, EVZ’s en natte natuurparels wordt voortgezet.
Operationeel beleid
Operationeel beleid compleet en actueel houden en ervoor zorgdragen dat het in één oogopslag toegankelijk is.
Ruimtelijke ordening
Verdere afstemming tussen ruimtelijke ordening en waterbeheer (onder meer watertoets, RO-visie).
Versterken innovatiekracht
Stimulering van toepassing van innovaties in de uitvoerende taken van het waterschap.
103
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Zoetwatervoorziening Volkerak Zoommeer
Begroting 2011. Het waterschap participeert in de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta en de maatregelen uit de planstudie Volkerak-Zoommeer worden uitgevoerd. Verantwoording. In 2011 zijn in het kader van het Deltaprogramma knelpunten geanalyseerd en is de basis voor een strategie gelegd. De nadere uitwerking vindt plaats na besluitvorming over het al dan niet verzilten van het Volkerak-Zoommeer.. Deze beslissing is tot nader orde uitgesteld.
Waterberging
Begroting 2011. Het waterschap participeert in de Planstudie waterberging. Verantwoording. Het waterschap heeft vanuit haar rol als waterautoriteit actief bijgedragen aan, door Rijkswaterstaat, georganiseerde regioconsultaties. Het resultaat is dat de benodigde maatregelen zijn uitgewerkt en opgenomen in het waterbergingsplan van Rijkswaterstaat.
Overstromingsrisico’s
Begroting 2011. Na vaststelling van de Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s zal gestart worden met de implementatie Verantwoording. De implementatiestrategie is vastgesteld. In 2011 is informatie verzameld, geanalyseerd en zijn berekeningen uitgevoerd ten behoeve van de in 2013 op te stellen overstromingskaarten.
Klimaatstrategie
Begroting 2011. Het project klimaatstrategie is in 2010 gestart en is met name gericht op de concretisering van afspraken tussen Unie en het Rijk (Klimaatakkoord). Per thema uit het akkoord zal aangegeven worden in hoeverre het waterschap aanvullende activiteiten dient te ontplooien. In verhouding veel aandacht zal besteed worden aan adaptieve aspecten zoals veiligheid tegen overstroming en voldoende beschikbaarheid van water. Daarnaast zal geparticipeerd worden in diverse kennisinitiatieven (o.a. Adaptatieprogramma Ruimte en Klimaat (ARK), Kennis voor Klimaat (KvK) Verantwoording. Het project klimaatstrategie is in 2010 gestart en is met name gericht op de concretisering van afspraken tussen Unie en het Rijk (Klimaatakkoord). In 2011 is dit nader uitgewerkt en verbonden met MVO beleid in algemene zin. Er is een concept programma duurzame ontwikkeling opgesteld.
Uitwerking waterketen en afvalwaterakkoorden
Begroting 2011. Het gezamenlijk uitvoeren van OAS studies en het sluiten van afvalwaterakkoorden met de inliggende gemeenten wordt voortgezet. Veel nadruk zal komen te liggen in het concreet uitwerken van het akkoord tussen Unie en de VNG om op de schaalgrootte van gemeenten en waterschap synergievoordelen te behalen. Verantwoording. Alle optimalisatiestudies zijn in 2011 afgerond en onderwerp geweest van een rekenkameronderzoek. De werkwijze om te komen tot de afvalwaterakkoorden is medio 2011 aangepast conform het bestuursakkoord water. Er is een waterketenvisie opgesteld en vastgesteld. Daarnaast is een, in relatie tot de landelijke voortgang, vliegende start gemaakt met de ontwikkeling van de werkeenheden ten behoeve van lagere maatschappelijke kosten.
Terugdringen en uniformering Begroting 2011. Er ligt een aantal mogelijkheden, bijvoorbeeld: regelgeving 1. Bij de totstandkoming van de keur is afgesproken de regels met betrekking tot categorie C waterlopen verder terug te dringen. Hiervoor moeten echter eerst de leggers op orde zijn. Via de lopende herziening van de legger oppervlaktewaterlichamen worden nu de categorie C waterlopen uitgezonderd, zodat deze later in de keur alsnog gedereguleerd kunnen worden. Tevens wordt in de actualisatie van de legger vastgelegd waar de onderhoudsstroken smaller kunnen zijn dan de standaard 5 meter breedte die tot op heden gebruikelijk is (bijv. bij onderhoud per maaiboot). Daardoor worden keurregels niet meer van kracht waar het niet nodig is en vervalt de vergunningsplicht in die gevallen. 2. Naast de al ingevoerde algemene regels in de keur en het vergunningenbeleid zijn er wellicht nog nieuwe mogelijkheden om algemene regels in te voeren.
104
Een aanpak via vergunningen kan in een aantal wellicht gevallen worden vervangen door een aanpak via communicatie en bewustwording. Verantwoording. De Keur is in 2009 vastgesteld. Sindsdien wordt actief geparticipeerd in landelijke én regionale processen om tot een nadere uniformering van de keur te komen. In het kader van winnend samenwerken met de Brabantse schappen is in 2011 gestart met de uniformering en actualisatie van het indirecte lozingenbeleid. Watersysteem op orde
Begroting 2011. Om het watersysteem op orde te krijgen dient voor het stedelijk gebied voor een aantal gemeenten de stedelijke waterberging uitgewerkt te worden. Verantwoording. Kader en normen stedelijk gebied is in 2011 uitgewerkt in een plan van aanpak. Dit is de basis voor de nadere uitwerking in samenwerking met de gemeenten. De normen en kaders voor het landelijk gebied zijn vastgelegd in de provinciale verordening. In afwachting van de watersysteemanalyse 2013 heeft in 2011 geen rapportage plaatsgevonden.
Waterkeringen
Begroting 2011. Na vaststelling van normen van regionale keringen, zal vanaf 2010 een traject gestart worden voor aanpassing van de keringen waar nodig. Verantwoording. De samenwerking met provincie en de andere waterschappen is vormgegeven in P-Work. Betrokken medewerkers hebben gezamenlijk een plan van aanpak opgesteld voor toetsing van de regionale keringen en de Brabant brede afstemming van legger en beheerregister.
Regionale uitwerking waterthema’s
Begroting 2011. Actief relatiebeheer met gemeentelijke, regionale en landelijke partners (2009-2013). Verantwoording. De inzet is gericht op de synergie van de samenwerking. De West Brabantse vergadering en het voorstel landschap van allure spelen hierbij nadrukkelijk een rol. In 2011 is relatiemanagement nader uitgewerkt in een relatiemanagementplan. Daarnaast is een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. In 2012 wordt hieraan een vervolg gegeven.
Operationeel beleid
Begroting 2011. Het opstellen van grond- en eigendommenbeleid en het beheer van leggers en peilbesluiten worden gecontinueerd. Procedure voor aanpassing en beheer van leggers wordt vastgelegd in het KAM systeem. Dit geldt eveneens voor aanpassing van peilbesluiten. Het opstellen van een gecombineerd baggerplan / waterbodembeheersplan (net zoals het huidige waterbodembeheerplan / baggerplan) is gestart en wordt afgerond in 2011. Verantwoording. In 2011 is het vastgoedbeleid opgesteld. De leggers zijn afgerond, de vaststelling loopt door tot in begin 2012. In het kader van het nader uitwerken van de lerende organisatie zijn peilbesluiten geëvalueerd en is onderzocht op welke punten proces en afweging in de toekomst nog verder verbeterd kunnen worden.
Ruimtelijke ordening
Begroting 2011. De nieuwe wet RO maar ook de Waterwet met de daarin afgesproken termijnen voor plantoetsing én de komst van het MIRT met consequenties voor de wijze van planvorming en voor subsidieverlening hebben een grote impact op de bemoeienis van het waterschap met RO. In het algemeen geldt dat de bevoegdheden van het waterschap zijn afgenomen (nWRO, kortere termijnen) waardoor de behoefte aan pro-activiteit en het vermogen om “mee te bewegen” groter is geworden. Het jaar 2011 zal in het teken staan van het leerproces met betrekking tot pro actief zijn en meebewegen. De betrokkenheid van het bestuur in majeure projecten van derden zal worden vergroot en geborgd in het werkproces. Verantwoording. In de West Brabantse vergadering is een aantal afspraken gemaakt over de nadere uitwerking van de RO visie. Eén van deze afspraken betrof het opstellen van een krekenvisie in 2011. Deze is in een interactief proces met de regio opgesteld en wordt in 2012 ter vaststelling aangeboden. Het watertoetsproces is met de andere waterschappen en de provincie nader uitgewerkt. Dit heeft geresulteerd in een nieuwe handleiding met bijbehorende brochure. De actieve deelname in de regioconsultatie waterberging Volkerak Zoommeer en de wijze waarop bij de zoetwateraanvoer verkenningen rekening gehouden wordt met andere belangen, geven blijk van de groei naar pro-activiteit.
105
Versterken innovatiekracht
Begroting 2011. Actieve deelname in Waterwegen (o.a. organisatie wilde waterweken, prijsvragen) , deelname programmering STOWA en andere kennisfora. Verantwoording. Van de inzendingen van de interne ideeënwedstrijd wordt het idee van de QR codes nader uitgewerkt. Daarbij is de basis gelegd voor innovatiebeleid dat in 2012 ter vaststelling zal worden aangeboden. In de Brabant brede samenwerking zijn gezamenlijke speerpunten benoemd en wordt het idee van “de blauwe motor” nader uitgewerkt. Daarbij is actief geparticipeerd in Waterwegen, deelname programmering STOWA en andere kennisfora.
Prestatie indicator Jaarplan 2011 % eigen plannen met een rapportcijfer gelijk of hoger dan 7 Rapportcijfer tevredenheid bestuur % tevreden gemeenten m.b.t. plannen van derden
Jaarrap 2011
ML2011-4
Afwijking
Afwijking in %
80%
80%
100%
nvt
20%
7
7
7
0
0%
90%
>90%
>90%
0
0%
Toelichting Prestatie indicatoren % eigen plannen met een rapportcijfer gelijk of hoger dan 7: 7 geïnterviewde medewerkers en het sectorhoofd WS beoordelen een 6-tal aselectief geselecteerde nota’s van de afdeling beleid in alle gevallen met een 7 of hoger (vaak 7,5, geen 8-en of hoger). Rapportcijfer tevredenheid bestuur: Twee geïnterviewde bestuurders beoordelen de afdeling beleid met een 7. Ter lering geven zij aan dat nota’s soms te technisch zijn, soms te weinig rekening houden met het bestuurlijke perspectief en soms te weinig keuzemogelijkheden bieden. % tevreden gemeenten m.b.t. plannen van derden: In 2011 is een klantentevredenheidsonderzoek gehouden inzake relatiebeheer. Meer dan 90% is tevreden. Dit is een hoge score bij klanttevredenheidsonderzoeken.
Fte Jaarplan 2011 0100 - Totaal programma
23,03
Jaarrap 2011 25,39
Afwijking
Afwijking in %
-2,36
-10%
Toelichting fte’s Het aantal fte is gestegen doordat er in een steeds complexere samenleving meer wordt gevergd van de inhoudelijk strategische sturing door de afdeling beleid. . De hogere afdelingskosten zijn de consequentie van grotere inzet dan begroot op de thema’s Samenwerken in de waterketen, Zuidwestelijke delta, de voorbereiding op project ’Landschap van Allure’ en het voorbereiden van de projectorganisatie voor waterberging ’Volkerak-Zoommeer’. De hogere inzet heeft met name plaatsgevonden vanuit de afdeling Beleid en Ontwerp & realisatie
106
Geld
Netto directe kosten Directe kosten Totaal indirecte kosten Afdelingskosten Kapitaal lasten Nieuw beleid Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
Begroting 2011
ML2011-4
495.784
446.667
353.164
142.620
29%
495.784
446.667
353.164
142.620
29%
3.896.061
3.779.303
4.202.944
- 306.883
-8%
1.697.344
1.879.684
2.049.739
-352.395
-21%
868.262
684.757
758.405
109.857
13%
9.928
100%
9.928
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
-
-
1.320.527
1.214.862
1.394.800
- 74.273
-6%
4.391.845
4.225.970
4.556.108
- 164.263
-4%
Toelichting Geld De directe kosten zijn gedaald. Van de toezeggingen voor samenwerkingsprojecten die nog in de opstartfase zitten zijn in verband met capaciteit en prioritering een aantal zaken uitgesteld, waaronder de RO-visie. Daarnaast is de krekenvisie door het Waterschap zelf afgerond. Afdelingskosten en overige doorberekeningen zijn gestegen door een extra inzet van uren. Zie de toelichting bij fte. Vanwege uitstel van de realisatiedatum van de OAS-studies is pas vanaf medio 2011 afgeschreven waardoor de kapitaalslasten circa € 100.000 lager zijn dan het jaarplan.
Conclusie Alle doelstellingen zijn opgepakt. Ontwikkeling in samenwerking, Actie Storm en effluenteisen maakt een heroverweging van optimalisatie in de afvalwaterketen noodzakelijk. Dit is meegenomen in het begrotingsproces 2012.
107
108
Jaarrapportage 2011 Programma 2000 Aanleg en Onderhoud Keringen Programmabeheerder: A. Meuleman
Doelstelling
Doelstelling product
Het doel van dit programma is de bescherming tegen overstromingen in het beheergebied waarborgen, door de primaire keringen op orde te houden en de regionale en overige keringen op orde te brengen en te houden. Onderdeel hiervan is het voldoen aan de landelijke normen (primaire keringen) en provinciale normen (regionale keringen). Dit vereist de volgende activiteiten: het verwerven, aanleggen, inspecteren, toetsen, verbeteren, onderhouden, handhaven en bewaken van de keringen, inclusief de bijbehorende kunstwerken. Verwerven geldt alleen voor primaire keringen; het is geen vereiste, maar heeft tot doel de beheerssituatie te verbeteren.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Normering regionale waterkeringen Toetsing en beheer primaire keringen
Uitwerking toetsing en eventuele aanpassing van regionale keringen na vaststelling normering door bevoegd gezag. x x
e
Uitvoering wettelijk verplichte 3 ronde toetsing van de primaire keringen Aanpak van de aandachtspunten voor onderhoud en beheer, die voortkomen uit de 3e toetsingsronde van de primaire keringen
Waterberging VolkerakZoommeer
Voorkomen van negatieve effecten van waterberging in het VolkerakZoommeer voor het beheergebied van het waterschap.
Vaststellen legger
Leggers primaire keringen: x De bestuursroute voor dijkring 34A categorie A start vierde kwartaal 2010, vaststelling is voorzien in 2011. x De besluitvorming voor dijkring 34 categorie C start in het vierde kwartaal 2010 en besluitvorming is voorzien begin 2011. Daarmee ligt de productie op de planning van het IP project en zal 2011 vooral in het teken staan van beheer van deze leggers. Leggers regionale keringen: De leggers voor de regionale keringen (compartimenteringskeringen, boezemkeringen en overige keringen zullen uiterlijk in het 1e kwartaal 2011 worden vastgesteld. In 2011 is tevens het beheer van de leggers regionale keringen aan de orde.
Overdracht keringen Rijkswaterstaat
Realisatie overdracht van keringen van Rijkswaterstaat langs de diverse kanalen (Afwateringskanaal ’s Hertogenbosch-Drongelen, Wilhelminakanaal).
Dijkverbeteringen
Het doorvoeren van dijkverbeteringen daar waar dat noodzakelijk is. Het betreft onder meer Overdiepse Polder (Ruimte voor de rivier) en KeizersveerSchipdiep. Deze projecten worden gefinancierd door het Rijk.
Beheerregister en leggers
Beheerregister bijhouden en leggers voor alle keringen opstellen en beheren.
Muskusrattenbestrijding
Actieve bestrijding om schade ten gevolge van aanwezige populatie te verkleinen.
109
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Normering regionale waterkeringen
Begroting 2011. Het in procedure (ter inspraak leggen) brengen van de werknormen. Verantwoording. Provincie en de drie Brabantse waterschappen pakken gezamenlijk de regionale keringen aan in P-WORK (waterschapsoverleg regionale keringen + provincie). De opdracht aan P-WORK kan worden verdeeld in vijf onderdelen: 1. De regionale keringen moeten op orde zijn (voldoen aan de eisen); 2. De kennis rondom regionale keringen wordt vergroot en minder kwetsbaar; 3. De aanpak moet leiden tot efficiëntie winst (door bijv. gezamenlijk aanbesteden) en verbetering van de effectiviteit (dingen gelijk goed doen); 4. Met dit project wordt invulling gegeven aan de samenwerking tussen waterschappen in Brabant (Winnend Samenwerken) en tussen waterschappen en provincie (Verdiepingsslag). 5. Er is een plan van aanpak opgesteld voor de toetsing van de regionale keringen; de toetsing wordt uitgevoerd in 2012. Bij de toetsing worden ook de mogelijke lacunes in het stelsel van regionale keringen in Breda en Drimmelen meegenomen.
Toetsing en beheer primaire Begroting 2011. keringen 1. Uitvoering van maatregelen die voortkomen uit de 3e ronde toetsing van de primaire keringen. 2. Participatie in het landelijke project VNK. Dit project voert risicoanalyses uit om te kunnen bepalen wat daadwerkelijke risico’s zijn van overstromingen 3. Verkrijgen van zoveel mogelijk primaire keringen in eigendom 4. Vernieuwen van steenbestortingen. 5. Herijking beheer van de primaire keringen (particulier beheer en beheer door het waterschap; wijze van beweiding, bemesting, bestrijding onkruiden e.d.). Verantwoording. 1. Uitvoering van maatregelen die voortkomen uit de 3e ronde toetsing van de primaire keringen. Voorbereidingen voor het uitvoeren van beheersmaatregelen zijn getroffen, deze worden verder uitgevoerd in e het kader van de verlengde 3 toetsronde in 2012 en 2013. 2. Participatie in het landelijke project VNK. Dit project voert risicoanalyses uit om te kunnen bepalen wat daadwerkelijke risico’s zijn van overstromingen. Deze analyses worden conform planning uitgevoerd. 3. Verkrijgen van zoveel mogelijk primaire keringen in eigendom. Dit is conform het nieuw vastgestelde beleid waarbij wel fasering plaatsvindt in verband met bezuinigingen met betrekking tot Chemie Pack. 4. Vernieuwen van steenbestortingen. Op de dijkvakken P9 en P19 zijn steenglooiingen hersteld. 5. Herijking beheer van de primaire keringen (particulier beheer en beheer door het waterschap; wijze van beweiding, bemesting, bestrijding onkruiden e.d.). Plan is in de vorm van ‘Dijkgras’ opgesteld, uitvoering als pilot is voor een deel van de primaire keringen ter hand genomen. Waterberging VolkerakZoommeer
Begroting 2011. Het inzichtelijk maken van de mogelijke gevolgen van waterberging in het Volkerak-Zoommeer voor het beheergebied en onderzoeken effectiviteit mitigerende maatregelen. Verantwoording 2011. In 2011 zijn in het kader van het Deltaprogramma knelpunten geanalyseerd en is de basis voor een strategie gelegd. De nadere uitwerking vindt plaats na besluitvorming over het al dan niet verzilten van het Volkerak-Zoommeer. Deze beslissing is tot nader orde uitgesteld.
Vaststellen legger
Begroting 2011. Het volgen van de vaststellingsprocedure, ter inspraak leggen van de legger en besluitvorming door DB. Verantwoording 2011. De leggers voor de keringen zijn in 2011 opgesteld. De leggers van de primaire keringen zijn formeel vastgesteld. De leggers van de regionale keringen zijn na een herstel van een interpolatiefout opnieuw ter inzage gelegd en worden begin 2012 formeel vastgesteld.
110
Overdracht keringen Rijkswaterstaat
Begroting 2011. Vaststellen voorwaarden overdracht op basis van veldtoetsing en starten gesprekken overdracht. Verantwoording. Afgelopen jaar is in beeld gebracht om welke keringen het gaat (scope van de opdracht) en in welke toestand die verkeren. Voor ons waterschap gaat het om de (regionale) keringen langs het Markkanaal en de (primaire categorie C) keringen langs het Drongelens Kanaal.
Dijkverbeteringen
Begroting 2011. Als onderdeel van het programma “Ruimte voor de rivier” uitvoering van de dijkverbeteringen aan: x Overdiepse polder (inclusief aanleg nieuwe primaire keringen (Overdiep); x Keizersveer-Schipdiep. Verantwoording. Het Rivierverruimingsproject Overdiepse polder (inclusief aanleg nieuwe primaire keringen) is in uitvoering; de dijkverbetering AmerDonge (gedeelte Keizersveer-keersluis Schipdiep) zit in de planstudiefase.
Beheerregister en leggers)
Begroting 2011. Beheerregister en leggers: afronden van de projecten 9414 en 9418 in oktober 2011. Hierbij extra aandacht besteden aan de nazorgfase t.b.v. het operationeel beheer van de producten legger en beheerregister (vastleggen in KAM systeem). Verantwoording. De beheerregisters zijn in 2011 op orde gebracht en alle leggers zijn vastgesteld of gereed voor de vaststellingsprocedure. De nazorgfase van de projecten legger en beheerregister keringen en primaire keringen is verlengd. Voor de toetsing van de regionale keringen en de Brabantbrede samenwerking in P-WORK wordt in 2012 het beheerregister regionale keringen uitgebreid. Het beheerproces wordt toegepast en getoetst in 2012. In 2012 wordt ook het KAM systeem geactualiseerd als gevolg van de aangepaste processchema’s.
Hoog Water Beschermingsplan (HWBP)
Begroting 2011. Opstellen van een gezamenlijke projectorganisatie van Rijk en waterschappen die de uitvoering van de verbeteringsprojecten op grond van de toetsresultaten, voorbereidt en ter hand neemt Verantwoording. In Unieverband is hierover in 2011 gesproken met het Rijk en op hoofdlijnen is een akkoord bereikt over de opzet van de projectorganisatie. Begin 2012 wordt gestart met de bemensing.
Muskusrattenbestrijding
Begroting 2011. Intensivering met als doel aantal vangsten conform jaar 2009 Verantwoording. In 2010 is een sterke toename van de populatie muskusratten geconstateerd. In 2011 is de vangst succesvol geïntensiveerd, waardoor de stijging vrijwel is omgezet in een stabilisatie. In 2012 wordt de intensivering voortgezet om een daling tot oorspronkelijke populatieomvang te bewerkstelligen.
Prestatie indicator Jaarplan 2011 Aantal km onderhouden overige waterkering / kade (km)
Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
Afwijking in %
202
202
202
0
0%
Verwijderen houtbeplanting en herstel steenbekleding primaire keringen
10
10
25
15
150%
Uitvoeren maaiwerken via Europese aanbesteding
36
36
36
0
0%
95%
90%
95%
0
0%
Status gegevens beheerregister waterkeringen op orde (%)
Toelichting Prestatie indicator Verwijderen houtbeplanting en herstel steenbekleding primaire keringen: In het westelijk deel is achterstallig onderhoud aan de steen en asfaltglooiing van primaire keringen weggewerkt.
111
Fte Jaarplan 2011 0100 - Totaal Programma
Jaarrap 2011
15,52
Afwijking
11,76
Afwijking in %
3,76
24%
Toelichting Fte Het aantal fte’s is lager dan begroot omdat uren die begroot waren binnen de exploitatie nu uitgevoerd zijn binnen projecten (onder meer legger en beheerregister). Daarnaast zijn uren doorgeschoven naar 2012 (toetsing regionale keringen). Verder zijn uren ten behoeve van onderhoud van keringen lager doordat voor 2011 meer kades zijn verpacht dan oorspronkelijk begroot.
Geld
Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten Totaal indirecte kosten Afdelingskosten Kapitaal lasten Nieuw beleid Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
Begroting 2011
ML2011-4
1.162.475
890.934
802.468
360.007
31%
1.229.241
962.517
890.117
339.124
28%
-66.766
-71.583
-87.649
20.883
31%
3.430.295
3.255.573
3.124.802
305.493
9%
1.162.962
1.067.460
935.922
227.040
20%
815.695
913.475
915.521
-99.826
-12%
4.678
100%
4.678
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
-
-
1.446.960
1.274.638
1.273.359
-173.601
12%
4.592.770
4.146.507
3.927.270
-665.500
14%
Toelichting Geld De directe kosten zijn lager in verband met: x Het aframen van de begrote bijdrage van € 253.000 aan het hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). In oktober 2011 is door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu vastgesteld hoeveel de waterschappen gaan bijdragen. De eerste betaling van de bijdrage vindt plaats in 2012; x De bijdrage van € 50.000,- aan de muskusrattenbestrijding NBWB is komen te vervallen; x De advieskosten aan het beheerregister keringen zijn binnen het project opgenomen. De afdelingskosten en overige doorberekeningen zijn lager dan begroot doordat er minder uren zijn gemaakt. De verklaring hiervoor is gegeven bij de toelichting fte. De kapitaallasten vallen hoger uit doordat de begrote subsidie voor project ‘Drongelens kanaal’ in 2011 is vervallen en doordat project ‘GIS beheerregister keringen’ een half jaar eerder in gebruik is genomen.
Conclusie Alle doelstellingen zijn opgepakt. Onderzocht is op welke wijze eventuele waterberging op Volkerak Zoommeer effect heeft op het investeringsprogramma met betrekking tot de keringen. Uitvoering kan plaatsvinden voor 2020, waarbij de kritische locaties zoveel mogelijk aangepakt zullen worden voor 1 januari 2016. De planning kan pas definitief opgesteld worden nadat de toetsing in 2012 is uitgevoerd. Een projectteam is in oprichting om de uitvoering ter hand te nemen van zowel de aanpassing van de regionale keringen als maatregelen ten behoeve van waterberging Volkerak Zoommeer.
112
Jaarrapportage 2011 Programma 3000 Inrichting en onderhoud watersystemen Programmabeheerder: A. Meuleman
Doelstelling
Doelstelling product
Het doel van dit programma is het inrichten en in stand houden van de natte infrastructuur, inclusief bodems, taluds, oevers en kunstwerken, zodat aan- en afvoer van water altijd passen bij het doorstroomprofiel en het bergingsvermogen van waterlopen. Daarbij moet een balans bestaan tussen landbouw, natuur en andere functies die de waterlopen vervullen. Waar nodig vinden aanpassingen aan de infrastructuur plaats door nieuwbouw of onderhoud, op basis van monitoringgegevens en inspecties.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Duurzaam watersysteem -
Een duurzaam watersysteem tot stand brengen door gedifferentieerde aanpak van beheer en onderhoud, waaronder ook baggeren ten behoeve van de afvoercapaciteit en de waterkwaliteit. Stimuleren van toepassing van innovaties in het waterbeheer
Realisatie bestuurlijke afspraken 2e Bestuursovereenkomst en KRW
Doelrealisatie wordt conform het bestuursprogramma uitgevoerd
Grondgebruik
Watersysteem en grondgebruik goed op elkaar afstemmen, wateroverlast terugbrengen tot de NBW-normen en GGOR realiseren in zowel AHS als EHS.
Verdeling onderhoudstaken
Opzet taakverdeling onderhoud tussen waterschap en gemeenten en afstemming activiteiten.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Duurzaam watersysteem
Begroting 2011 1. Maatregelen uitvoeren om peilbesluiten te kunnen naleven (inclusief aanpassing stuwen, achterstallig baggerwerkzaamheden); 2. Een innovatieve centrale bedieningskamer (verkeerstoren) inrichten en een bedieningsplan voor kunstwerken opstellen dat het waterbeheer flexibeler maakt en wateroverlast verder beperkt. Een e eerste visie komt gereed in het 2 kwartaal 2011. 3. Voortzetting project automatisering van stuwen en gemalen d.m.v. telemetrie ten behoeve van optimalisatie en automatisering van het waterbeheer (verkeerstoren). 4. Effectmonitoring (inclusief verbetering ontsluiting meetgegevens) wordt gekoppeld aan centrale aansturing om het watersysteem beter te kunnen sturen. Implementatie van innovatieve online sensoring methode voor bepaling blauwalgen. 5. Algemeen onderhoudsplan Waterkeringen en Waterlopen uitvoeren, evalueren en eventueel aanpassen (incl. meerjaren investeringsplan onderhoud); 6. Waterbodembeheerplan bijstellen na de herijking van het baggerbeleid en kwantificering van de baggeropgave. 7. Strategie ontwikkelen en projecten uitvoeren voor het bestrijden van exoten; 8. Continu afstemmen met de Unie van Waterschappen, provincie en aangrenzende waterschappen voor een goede doorwerking van NBW-afspraken in het beheergebied 9. Projecten uitvoeren die voortkomen uit de notities stedelijke wateropgave (o.a. met betrekking tot waterberging en voorkomen wateroverlast); 10. Leggers voor het watersysteem en de waterbergingsgebieden vaststellen zodat de vereiste maatvoering vastligt. Opzetten en vastleggen procedure voor beheer van leggers in KAM procedure, zodat leggers actueel blijven.
113
11. Samenwerking met en dienstverlening door Aquon optimaliseren ten behoeve van de monitoring van het watersysteem na de fusie op 1-12011. 12. In 2011 is vorm gegeven aan een duurzame ontwikkeling door doelstellingen te formuleren, die tot innovaties kunnen leiden, zoals flexibel peilbeheer en het nuttig gebruik van groene reststoffen als maaisel. Verantwoording 1. Baggerwerkzaamheden zijn grotendeels uitgevoerd, voor de maatregelen lopen nog enkele uitvoeringsprojecten 2. Het project verkeerstoren is in 2011 in het kader van winnend samenwerken voor zowel zuiveringsbeheer als watersystemen uitgevoerd. Het vormen van een gezamenlijk beeld heeft meer tijd gekost dan gepland, de oplevering van het eindrapport is gepland voor februari 2012. 3. Het project automatisering van stuwen en gemalen is projectmatig opgepakt en de eerste fase is in uitvoering. 4. Project online meten waterkwaliteit gestart in 2012, voorbereidingen verricht in 2011 conform planning. Project watersysteemrapportage idem. Ontsluiting meetgegevens via website volgt daarna, ook agv Winnend Samenwerken. 5. In 2012 wordt het algemeen onderhoudsplan geëvalueerd en opnieuw vastgesteld. 6. In 2011 is het baggerprogramma geactualiseerd en worden er afspraken over gemeentelijke baggerplannen gemaakt waarvan de eerste is vastgesteld. 7. Verkenning voor het bestrijden van exoten heeft inmiddels plaatsgevonden, in 2012 wordt dit vertaald in een beleidsnota. 8. Opgepakt in actieve deelname regulier ambtelijk en bestuurlijk overleg met provincie (Regiegroep, NBWB-GS) en Unie (Werkgroepen en commissies). 9. Vanuit overzicht medio 2011 is de realisatie van projecten opgestart. 10. Leggers waterlopen en bergingsgebieden zijn nagenoeg allemaal vastgesteld. De laatste leggers worden begin 2012 vastgesteld. 11. In 2011 is Aquon ontstaan per 1 juli. Aquon is de opvolger van Delta Waterlab (DWL). In DWL werkten 3 waterschappen samen in een Gemeenschappelijke Regeling, in Aquon 9. Hiermee is een robuuste laboratoriumorganisatie ontstaan. De opschaling betekent tevens dat verdere harmonisatie van processen noodzakelijk is. Dit had en heeft zowel bij Aquon als bij ons waterschap voeten in aarde. Daarnaast is de financiële kant van de opschaling op orde gebracht. Het bestuur is hierbij op diverse momenten betrokken. 12. In 2012 wordt het programma voor duurzame ontwikkeling aan het bestuur ter goedkeuring gelegd en vervolgens nader uitgewerkt. Realisatie bestuurlijke afspraken 2e Bestuursovereenkomst en KRW
Begroting 2011 1. Inrichtingsplannen voor de aanpak van de wateropgave in het landelijk gebied opstellen en uitvoeren zodat het watersysteem in 2015 op orde is. 2. Het onderhouden van ingerichte groenelementen (waaronder EVZ) conform opgestelde beheerplannen. 3. Actief deelnemen aan de reguliere grondoverleggen (BOG, OOG); aankoopplannen “Oudland” en “Gat van de Ham” worden voorlopig stilgelegd vanwege het ontbreken van voldoende financiële middelen bij de provincie ten behoeve van grondverwerving voor EHS; 4. Projecten uitvoeren die bijdragen aan de uitvoering en implementatie van de Kaderrichtlijn Water. 5. Projecten uitvoeren die bijdragen aan de doelrealisatie van de tweede bestuursovereenkomst. 6. Voortgang van projecten monitoren en jaarlijks evalueren, zodat duidelijk is of het waterschap de resultaatverplichting voor KRW en tweede bestuursovereenkomst nakomt. Op basis van deze evaluatie waar nodig aanpassing van projecten. 7. Actief aanvullende subsidies verwerven. Verantwoording 1. De voorbereidingen voor de watersysteemtoets (2013) zijn gestart
114
2.
3.
4. 5.
6.
7.
Verdeling onderhoudstaken gemeente - waterschap
met de optimalisatie van hydrologische modellen. in 2011 is een methodiek ontwikkeld en zijn enkele pilots uitgevoerd. In 2013 worden alle groenelementen geïnventariseerd en een onderhoudsplan hiervoor opgesteld. Actief deelnemen aan de reguliere grondoverleggen (BOG, OOG) is niet meer actueel en komen te vervallen. Er loopt een programma herbegrensing EHS waardoor de opgave vanuit de provincie medio 2012 helder wordt afhankelijk van de uitkomsten is dan de resterende opgave helder. Dit is van invloed op het vrijgeven van middelen voor o.a. grondverwerving. Aankoopplan “Oudland” is en route ter goedkeuring naar het DB/AB. Voor de projecten, zie bijlage doelrealisatie overzicht. Overleg met de provincie over de herijking van de ecologische e hooofdstructuur en de consequenties voor de 2 bestuursovereenkomst. Zie bijlage doelrealisatie overzicht. De voortgang van de doelrealisaties wordt gemonitord en projectevaluaties worden opgesteld. In 2012 wordt het waterbeheersplan geëvalueerd (beleidsveld 1000). Voor 2 venherstelprojecten zijn subsidies aangevraagd. Daarnaast zijn 3 POP subsidies aangevraagd voor ecologische verbindingszones en verdrogingsbestrijding.
Begroting 2011 1. In 2009 is conceptbeleid hiertoe opgesteld. Dit is in 2010 en 2011 getoetst in een pilots in de gemeente Bergen op Zoom en Roosendaal. Verder wordt een inventarisatie gemaakt van de feitelijke verdeling van de onderhoudstaken bij alle 21 gemeenten. Aan de hand hiervan én de pilot zal in 2012 definitief beleid worden opgesteld. 2. Afstemming met gemeenten bij de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden. Verantwoording 1. Pilots zijn afgerond. In verband met ziekte heeft de overdracht van onderhoudstaken stedelijk water vertraging opgelopen doch wordt in 2012 afgerond. 2. Met de eerste gemeenten zijn voor de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden concrete voorstellen uitgewerkt.
Prestatie indicator Jaarplan 2011
Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
Afwijking in %
Aantal km te maaien waterlopen d.m.v. Europese aanbesteding (km)
5.075
5.075
5.075
0
0%
Aantal km te baggeren waterlopen (km)
250
200
200
50
20%
Aantal te reinigen duikers (aantal)
750
540
540
210
28%
5
2
2
3
60%
Status gegevens beheerregister oppervlaktewater op orde (%)
95%
95%
95%
0
0%
Tevredenheid operationeel waterbeheer (onderhoud en peilbeheer)
75%
72%
72%
nvt
3%
Het aantal oefeningen calamiteitenbestrijding (aantal)
Toelichting Prestatie indicator Aantal km te baggeren waterlopen: blijkt na inventarisatie lager uit te vallen dan voorzien, er is daarom minder gebaggerd; Aantal te reinigen duikers: is verlaagd na inventarisatie van de te baggeren watergangen. Aantal oefeningen calamiteitenbestrijding: Door een andere aanpak zijn er minder oefeningen gehouden,
115
maar meer trainingen gegeven. e Tevredenheid operationeel waterbeheer: In de 1 helft van het jaar heeft een klanttevredenheidsonderzoek plaats gevonden met betrekking tot het operationeel waterbeheer (onderhoud en peilbeheer). Hierbij is een brede laag van belanghebbenden benaderd, waarbij –naast ingelanden- ook vertegenwoordigers van gemeenten en terreinbeheerders betrokken zijn. De aanbevelingen worden meegenomen in de verdere uitvoering van het ContactCentrum. Fte Jaarplan 2011 0100 - Totaal Programma
Jaarrap 2011
74,11
Afwijking in %
Afwijking
83,92
-9,81
-13%
Toelichting Fte In 2011 zijn meer uren besteed dan begroot vanwege enerzijds de bestrijding van een aantal grote calamiteiten (3,18 fte) en anderzijds een te lage begroting voor mechanisch- en electrotechnisch onderhoud van waterlopen (3 fte) (zie ook ML4). Daarnaast zijn meer uren besteed aan het bijwerken van OBS (0,8 fte) en is meer preventief mechanisch onderhoud gepleegd aan de kunstwerken (1,5 fte). In de begroting 2012 is rekening gehouden met een personele inzet van 80,9 fte, waarbij uitgegaan is van een normale inzet ten behoeve van de calamiteitenbestrijding en normale inzet ten behoeve van preventief onderhoud en OBS. Geld Gewijzigde begroting 2011
ML4 2011
Jaarrap 2011
7.998.982
7.864.437
15.350.320
- 7.351.338
-92%
Directe kosten
24.140.449
8.106.459
21.154.140
2.986.309
12%
Opbrengsten
-16.141.467
-242.022
-5.803.820
-10.337.647
-64%
18.651.423
19.502.773
20.590.447
-1.939.024
-10%
Afdelingskosten
6.075.177
6.670.014
7.216.523
-1.141.346
-19%
Kapitaal lasten
6.936.014
7.694.262
7.895.678
-959.664
-14%
447.317
-
-
447.317
100%
5.192.915
5.138.497
5.478.246
-285.331
-5%
26.650.405
27.367.210
35.940.767
-9.290.362
-35%
Netto directe kosten
Totaal indirecte kosten
Nieuw beleid Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
116
Afwijking
% Afwijking
Toelichting Geld Directe Kosten: x Door de calamiteit (brand) bij Chemie-Pack is in het voorjaar een begrotingswijziging van extra € 16.000.000 directe kosten geaccordeerd. De kosten zijn uiteindelijk gestegen met € 11.950.000, hetgeen resulteert in een voordeel van € 4.050.000; x De kosten van elektriciteit zijn met € 250.000 gestegen door een hoger verbruik in de perioden van wateroverlast (januari en november/december); x De overgang van Delta Waterlab naar Aquon bracht frictiekosten, projectkosten en vereveningskosten met zich mee. In totaal betekende dit een stijging van € 740.000. BIJ ML 4 was de omvang van deze kosten nog niet bekend en was de verwachting dat deze kosten in 2012 zouden vallen. x Voor verzekerd schadeonderhoud is door diefstal en vandalisme € 105.000 uitgegeven. Opbrengsten: x Door de calamiteit (brand) bij Chemie-Pack is in het voorjaar een begrotingswijziging van extra € 16.000.000 opbrengst geaccordeerd. Hierbij is toendertijd er vanuit gegaan dat de kosten volledig verhaald zouden worden op de veroorzaker Chemie Pack.De bijdrage van het Rijk wordt uiteindelijk € 5.6000.000, hetgeen resulteert in een nadeel van € 10.400.000; x Aan schadevergoedingen voor diefstal en vandalisme is € 45.000 ontvangen. x De afspraak met Staatsbosbeheer over het afvoeren van maaisel is komen te vervallen; hiervoor was een opbrengst van € 71.000 begroot. Vanwege de correctie op de ontvangst in 2010 zijn de kosten 2011 € 55.000 hoger dan begroot. x De pachtopbrengsten zijn € 70.000 hoger dan begroot, deze opbrengsten fluctueren per jaar. Afdelingskosten en overige doorberekeningen: De afdelingskosten en daarmee ook de overige doorberekeningen zijn gestegen. Zie de toelichting bij de fte’s. Kapitaalslasten: x In ML3 is reeds aangegeven dat tijdens een brede screening van projecten is gebleken dat een aantal investeringen in de staat van activa zijn opgenomen met een onjuiste afschrijvingstermijn (met name baggerprojecten, uitgevoerd voor 2004). De correctie leidt tot een extra kapitaallast in 2011 van € 930.000, maar tot lagere kapitaallasten vanaf 2013. x Door het verlaten van de ingebruiknamedata van een aantal projecten vallen de kapitaalslasten (nieuw beleid) lager uit.
Conclusie Calamiteiten hebben een zware stempel gedrukt op het onderhoud en beheer van het watersysteem in 2011. Het betreft zowel de personele inzet als de inzet van middelen. Hierdoor is een aantal investeringsprojecten vertraagd. De tevredenheid ten opzichte van operationele waterbeheer is tevens licht afgenomen. De start van het contactcentrum in juli 2011 heeft de bereikbaarheid van het waterschap voor klachten en meldingen sterk verbeterd. Afhandeling van klachten en meldingen vindt versneld plaats. 2012 zal in het teken staan van de verdere uitwerking van het contactcentrum en het vergroten van de tevredenheid van belanghebbenden. Door de calamiteit (brand) bij Chemie-Pack zijn de kosten voor beleidsveld 3000 € 6.350.000 hoger uitgevallen dan begroot. Dit omdat het verhalen van de schade op Chemie Pack uiterst onzeker is. Het waterschap zal zich echter binnen haar mogelijkheden tot het uiterste inspannen het totale bedrag terug te krijgen. In het eerste half jaar is gewerkt aan een groot aantal calamiteiten, zoals de brand bij Chemie-Pack, waterschaarste (mei-juni), wateroverlast (onder meer in november, december en januari 2011), de brand in Zevenbergen, en de leidingbreuk in Bath. Hierdoor zijn er beduidend meer uren besteed aan calamiteitenbestrijding dan begroot. Deze uren zijn elders minder besteed. Dit heeft tot gevolg dat een deel van het preventief onderhoud is uitbesteed en een aantal ontwikkelings en instandhoudingsprojecten vertraagd zijn opgestart. De begroting wordt overschreden vanwege de eenmalige extra afschrijving als gevolg van het aanpassen van de afschrijvingstermijnen (kapitaalslasten) en extra uren ten gevolge van calamiteiten. De overschrijding wordt gecompenseerd door overschotten op de overige beleidsvelden. Doordat Delta Waterlab met diverse andere laboratoria is overgegaan naar Aquon moeten extra frictiekosten worden betaald. Daarnaast moet het waterschap over de afgelopen jaren met de voormalige deelnemers van Delta Waterlab op grond van afspraken een verevening betalen.
117
118
Jaarrapportage 2011 Programma 4000 Zuiveringstechnische werken Programmabeheerder: A. van Rijn Doelstelling
Doelstelling product
Dit programma bevat de werkzaamheden die het waterschap verricht om het afvalwater aan te voeren (influent), te zuiveren en af te voeren (effluent), alsmede het bij het zuiveringsproces vrijgekomen slib ontwateren, bufferen, bewerken en geschikt maken voor afzet naar SNB. Eveneens behoren tot dit Programma de zogezeten WVO-heffing effluent, subsidies afhaakproblematiek en beheer en onderhoud van IBA-inrichtingen.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Voldoen aan de lozingseisen
De visie op de zuiveringstaak zoals verwoord in de nota “Zuiveren met ambitie” luidt: De zuiveringstaak wordt op een maatschappelijk verantwoorde manier uitgevoerd, waarbij duurzaam en betrouwbaar voorop staan bij het vervullen van de verplichtingen. En waar dit bevorderend is voor de effectiviteit en efficiëntie in samenwerking met de partners van het waterschap.
Voldoen aan wet- en regelgeving
Uitgangspunt bij het uitvoeren van de zuiveringstaak is dat de resultaten moeten voldoen aan interne en externe normen en het handelen moet voldoen aan wet- en regelgeving.
Invulling geven aan Zuiveren met ambitie
Bij zuiveren met ambitie gaat het om kringloopsluiting, energiebesparing, innovatie en samenwerking. Ook in 2011 zal nader invulling worden gegeven de geschetste ambities. De voortgang zal worden bewaakt en periodiek gerapporteerd.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Voldoen aan de lozingseisen
Begroting 2011. Het kengetal “Voldoen aan de lozingseisen” geeft aan of de rwzi’s hebben voldaan aan de individuele lozingseisen. Indien een rwzi voor één parameter niet aan de voorschriften uit de WVO-vergunning voldoet, voldoet de rwzi het gehele jaar niet aan de lozingseisen.
Nalevingspercentage lozingseisen
Begroting 2011. Door een adequate procesvoering, onderhoud op basis van risico, en een meet en monitoringsprogramma wordt ingezet op het voldoen aan alle individuele vergunningseisen van de 17 rwzi’s. Hierbij er vanuit gaande dat de capaciteit van de installaties voldoende is en er haalbare vergunningseisen zijn gesteld.
Voldoen aan de afnameverplichting
Begroting 2011. Voor het behalen van de operationele resultaten is een gelijksoortige inzet nodig zoals beschreven bij voldoen aan lozingseisen. Daarnaast is het kunnen beschikken over voldoende afnamecapaciteit van cruciaal belang. Uit de OAS’n is gebleken dat hiervoor in de Afvalwaterketen nog veel geïnvesteerd moet worden. Middels AWA’s en verder optimalisatie via de acties in het kader van “Storm in West-brabant” wordt de meest doelmatige inzet van middelen nagestreefd. Dit zal betekenen dat ook in 2011 niet de volle 100 % wordt bereikt. (omdat 100% wellicht ook geen 100 % behoeft te zijn)
Zuiveringsprestatie
Begroting 2011. Ingezet wordt op het behalen van de eisen die in elke vergunning per rwzi worden gesteld. Gebiedsbreed moet 75% verwijderingsrendement worden gehaald voor zowel stikstof als fosfaat. De processturing is er op gericht om voor fosfaat 76% verwijdering te halen en voor stikstof het maximale uit de installaties te halen waardoor ca. 78% gebiedsrendement kan worden bereikt. Tesamen met de CZV-verwijdering geeft deze sturing een zuiveringsrendement van 81%.
119
Energiebesparing
Begroting 2011. In het kader van de meerjarenafspraak met het Ministerie van EZ (MJA3) is in 2010 de energiemonitoring over 2008 en 2009 uitgevoerd door AgentschapNL. De rapportage is medio oktober 2010 gereed. Maatregelen, zoals opgenomen in het energieefficiencyplan 2009-2012, moeten leiden tot circa 10% energiebesparing over deze periode. Het project slibvergisting Nieuwveer draagt met 7,5% energieefficiencyverbetering voor een belangrijk deel bij aan deze energiedoelstellingen.De huidige planning gaat uit van 1-22012. De overige besparingen worden behaald met kleine aanpassingen aan diverse installaties en in de keten bij SNB. Verantwoording. Maatregelen, zoals opgenomen in het MJA3 energieefficiëncyplan 2009-2012, moesten leiden tot circa 10% energiebesparing over deze periode. Het project slibvergisting Nieuwveer draagt met 7,5% energieefficiëncyverbetering voor een belangrijk deel bij aan deze energiedoelstellingen. De huidige planning heeft een lichte vertraging en gaat uit van 1-4-2012. Als gevolg hiervan zal de totale besparing uitkomen op circa 8% in plaats van de eerder genoemde 10%.
Kringloopsluiting
Begroting 2011. Om het biogas van de nieuwe slibontwateringsinstallatie Nieuwveer beter te benutten is een samenwerkingsovereenkomst met de gemeente Breda afgesloten. Terugwinnen van fosfaat via de verbrandingsas die vrijkomt bij SNB blijft ook voor 2011 de doelstelling. Omdat het SNB spoor via afzet naar Thermphos erg onzeker is, wordt er samen met SNB naar alternatieven gezocht. Ook hergebruik van effluent blijft een speerpunt. Alle mogelijke kansen worden opgepakt. Verantwoording. Warmte hergebruik is onderzocht. Voor hergebruik uit afvalwater is nog geen interessante case gevonden. Voor rwzi Nieuwveer zal waarschijnlijk het overschot aan warmte geleverd gaan worden aan de stadsverwarming voor Haagse Beemden. Hiervoor is een intentieovereenkomst met de gemeente Breda getekend. Sluiting van de fosfaatkringloop heeft hoge prioriteit. De hergebruikroute via SNB en Thermphos van ijzerarm slib is weer in gebruik. Daarnaast wordt bij SNB onderzocht hoe ook fosfaathergebruik uit ijzerrijkslib mogelijk gemaakt kan worden. Voor het slib geproduceerd door waterschap Brabantse Delta is het laatste spoor het meeste van belang. Hergebruik van effluent wordt toegepast bij Kaatsheuvel. Overige kansen zijn onderzocht, maar (nog) niet haalbaar bevonden.
Innovatie en samenwerking
Begroting 2011. In alle bedrijfsprocessen is “verbeteren en vernieuwen” een driver om te innoveren. Verder wordt ingezet op zaken die via de innovatieagenda zijn geselecteerd en die daarmee bijdragen aan de doelstellingen uit oa de Ambitienota Zuiveren en passen in het concept van de NEWaterfabriek. Dit betekent ook dat er in samenwerking met bv ZLTO, het bedrijfsleven en andere partners gezocht wordt naar kansen om afvalwater meer te laten zijn dan een kostenpost. Verantwoording. In 2011 is de Waterketenvisie vastgesteld en in het vervolg daarop is de innovatieagenda Zuiveringsbeheer opgesteld en begin 2012 ter besluitvorming vastgesteld door het AB. Speerpunten daarvan zijn de energiefabriek Nieuwveer, kringloopsluiting op fosfaat via SNB, zoeken naar kansen in de biobased economy
Investeringen ( > € 500.000) Omschrijving
Investeringsbedrag
Uitgaven t/m 2011
Datum in gebruik
Rwzi Nieuwveer: Groot onderhoud tussenbezinktanks
€ 2.000.000
€ 1.147.000
1 oktober 2012
Rwzi Bath: vervangen influentleiding
€ 1.500.000
€ 1.500.000
1 oktober 2011
Rwzi Bath: renovatie slibverwerking
€ 13.400.000
€ 12.047.000
Op 1 augustus 2011 is de oude installatie uit gebruik genomen.
Rwzi Nieuwveer: vervanging slibverwerking
€ 19.500.000
€ 12.893.000
1 april 2012
120
Prestatie indicatoren Jaarplan 2011
Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Nalevingspercentage lozingseisen (%)
90,0%
99,9%
*99,95%
Voldoen aan de afnameverplichting (%)
90,3%
89,2%
**90,0%
Zuiveringsprestatie (%)
81,0%
82,0%
81,8%
Stikstofverwijderings - rendement (%)
77,0%
77,4%
77,3%
Fosfaatverwijderings - rendement (%)
76,0%
78,3%
78,7%
CZV-verwijderingsrendement (%)
90,0%
90,3%
89,5%
36,9
20,5
***18,9
Omzet investeringsprojecten (mln €)
Toelichting Prestatie indicatoren * In dit getal is niet meegenomen de 48 uur durende ongezuiverde lozing op de Westerschelde, omdat dit een calamiteit is en dus een “niet vergunde situatie” betreft. **Deze parameter gaat flink wijzigen omdat deze gebaseerd is op de basis inspanning en met de Heroverweging zal de hoogte opnieuw bepaald worden. Ontegenzeggelijk is er in de periode juni t/m oktober, als gevolg van de leidingbreuk rwzi Bath, een zekere mate van afnamebeperking is geweest in het AWP gebied. ***De prognose uit het jaarplan werd al in de Managementletters bijgesteld naar 20,5 mln, als gevolg van: x Oas afhankelijke projecten zijn/worden in principe tot na de heroverweging uitgesteld. Vanaf 2012 worden de effecten hiervan weergegeven in de zogenaamde Stormboekhouding. x Met name op de projecten slibontwatering rwzi Bath en rwzi Nieuwveer is het uitgave patroon trager dan voorzien. x Vertraging van projecten, bijvoorbeeld door de onvoorziene werkzaamheden rondom de leidingbreuk rwzi Bath. x Als gevolg van de clustering van de renovatieproject Rioolgemalen en RWZI’s worden de uitgaven over meer jaren verspreid. Ook voor 2011 is het effect hiervan al zichtbaar op de omzet.
Fte Jaarplan 2011
0100 - Totaal Programma
83,4
Jaarrap 2011 80,56
Afwijking 2,84
% Afwijking 3%
Toelichting Fte In 2011 is er voor 5,7 fte meer uitgevoerd voor de beleidsvelden 2000, 3000 en 5000 door medewerkers van de sector Zuiveringsbeheer. Naast deze direct aan het beleidsveld doorberekende fte zijn alle organisatie breed gemaakte uren (2.3 fte), ten behoeve van de calamiteit rwzi Bath, direct aan de onderhoudskosten doorberekend.
GeldGeld Gewijzigd Marap 4 2011 Jaarplan 2011
Netto directe kosten Directe kosten
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
22.052.855
21.528.996
22.607.246
-554.391
-3%
21.080.703
22.042.144
20.996.271
84.432
-3%
121
GeldGeld Gewijzigd Marap 4 2011 Jaarplan 2011 calamiteiten
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
1.455.000
1.455.000
2.173.069
-718.069
-49%
-482.848
-513.148
-562.094
79.246
16%
28.101.551
28.580.946
28.824.873
-723.322
-3%
Afdelingskosten
5.797.906
6.267.962
6.180.747
-382.841
-7%
Kapitaal lasten
16.813.928
17.398.395
17.826.111
-1.012.183
-6%
397.419
100%
Opbrengsten
Totaal indirecte kosten
Nieuw beleid Overige doorberekeningen
Totaal netto kosten
397.419 5.092.298
4.914.589
4.818.015
274.283
5%
*50.154.406
*50.109.942
51.432.119
-1.277.713
-3%
* inclusief kosten leidingbreuk rwzi Bath
Toelichting Geld
Directe kosten Managementletter 4 – Jaarrap: De jaarrap wijkt met een negatief saldo van € 1.127.196 af ten opzichte van Managementletter 4. De afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere elektriciteitskosten ( €170.000), door hogere onderhoudskosten (€ 335.000) en door hogere beredderingskosten als gevolg van de calamiteit rwzi Bath (€ 700.000). De hogere onderhoudskosten worden veroorzaakt door noodzakelijke werkzaamheden die tijdens de opstelling van ML-4 nog niet bekend waren. Voor de calamiteit rwzi Bath is in juni een schatting gemaakt van de directe kosten van € 1.500.000. Deze blijken nu € 2.200.000 te zijn, inclusief de op de calamiteit geboekte doorberekende uren ad € 340.000 . Jaarplan – Jaarrap: De jaarrap wijkt met een negatief saldo van € 633.637 af ten opzichte van het jaarplan. Als belangrijkste verschillen kunnen genoemd worden: o Het hierboven toegelicht tekort Bath o De kosten voor zuiveren door De Dommel, deze zijn € 348.000 lager door lager vuil aanbod op de rwzi Tilburg Oost. o Hogere onderhoudskosten, per saldo, € 600.000. o Lagere elektriciteitskosten (€ 330.000), vanwege een lagere gerealiseerde inkoopprijs ten opzichte van de begroting. Opbrengsten De hogere opbrengst is een eenmalige bijdrage ( € 91.000) in het verleggen van een persleiding.
Indirecte kosten Afdelingskosten: Per saldo komen de afdelingskosten € 383.000 hoger uit dan oorspronkelijk werd begroot. Deze kostenstijging wordt gevormd door de invulling van het sociaal statuut Zimpro-installatie (tijdelijke inhuur operators). In één van de managementletters is dit reeds gemeld. Kapitaallasten: De kapitaallasten (inclusief Nieuw Beleid) sluiten met een negatief saldo van € 1.012.000 ten opzichte van de (gewijzigde) begroting. Negatieve verschillen worden veroorzaakt door: Eenmalige afschrijving van de restwaarde vervroegde vervanging influentleiding rwzi Bath, vervroegde vervanging beluchtingselementen Bath en vervroegde vervanging kettingen rwzi Nieuwveer (€ 500.000); Hogere kapitaallasten ad € 450.000 toe, als gevolg van de bijstelling van de ingebruiknamedatum vanwege de gewijzigde methodiek voor berekening van kapitaallasten (per maand in plaats van per jaar). Het betreft onder andere de projecten op AWP (revisie pompstation), Nieuwveer (Zimpro), Dongemond (korte termijn maatregelen) en Bath (slibverwerking), dit is in ML-4 gemeld Positieve verschillen worden veroorzaakt door: Het doorschuiven van diverse projecten genoemd onder de kop “Nieuw beleid” waarvan de einddatum is doorgeschoven naar 2012 (€ 400.000).
122
Jaarrapportage 2011 Programma 5000 Inrichting en onderhoud vaarwegen en havens Programmabeheerder: A. Meuleman Doelstelling
Doelstelling product
Het doel van dit programma is te zorgen voor veilige en goed toegankelijke vaarwegen en havens. Tot de werkzaamheden behoren het verwerven, aanleggen, inspecteren, monitoren, onderhouden, handhaven en bewaken van de vaarwegen, de bijbehorende kaden en de kunstwerken. Ook de aanleg en het onderhoud van kunstwerken ter voorkoming van wateroverlast en schade in vaarwegen zoals de Mark-Vliet zijn onderdeel van dit programma.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Centrale aansturing
Centrale aansturing van sluizen en bruggen.
Baggeren
-
Voldoende baggeren om de scheepvaartfunctie mogelijk te maken en te houden. Optimalisatie meerjaren baggerprogramma.
Effect verruiming scheepvaartklasse
Nagaan hoe oevers en kades zich ontwikkelen naar aanleiding van de gevolgen van de verruiming van de scheepvaartklasse.
Beheer en onderhoud havens
Onderzoek naar beheer en onderhoud van de havens langs de Mark en de Vliet.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Centrale aansturing
Begroting 2011. Onderzoeken of de sluisbediening van de Roode Vaart kan plaatsvinden vanaf de Dintelsas. Dit hangt mede af van besluitvorming rond de alternatieve zoetwatervoorziening. Verantwoording. Dit is uitgesteld vanwege het uitblijven van een beslissing over een zoet of zout Volkerak Zoommeer.
Baggeren
Begroting 2011. Herijking van het waterbodembeheerplan waarbij baggerfrequentie en wijze van baggeren geoptimaliseerd wordt zonder de nautische functie nadelig te beïnvloeden. Verantwoording. Naar aanleiding van de peilingen van het MarkVlietsysteem is het concept meerjarenbaggerprogramma 2011-2016 opgesteld, waarbij de nautische functie en de watersysteemfunctie van de vaarwegen worden veiliggesteld. Dit leidt tot lagere lasten in de komende jaren wat past in lijn met de voorgenomen bezuinigingen van de provincie.
Effect verruiming scheepvaartklasse
Begroting 2011. Oevers en kades van de Mark monitoren omdat dit rivierdeel over is gegaan van scheepvaartklasse 3 naar 4 (nabij IC-spoorbrug). Verantwoording. Monitoring heeft plaatsgevonden maar de eindconclusie is nog niet getrokken.
Beheer en onderhoud havens
Begroting 2011. Afstemmen met gemeente in verband met de uitvoering van beheer- en onderhoudswerken. Meerjarig onderhoudsplan voor kunstwerken in vaarwegen opstellen. Verantwoording. Er is een pilot assetmanagement uitgevoerd die de basis vormt voor het beheer- en onderhoudsplan. In het Investeringsplan 2013-2017 is een bedrag opgenomen voor het uitvoeren van een inventarisatie van alle kunstwerken vaarwegen. Op basis van de pilot wordt vervolgens een meerjarig beheer- en onderhoudsplan opgesteld in 2013.
123
Prestatie indicator Jaarplan 2011
Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
Afwijking in %
% afgerond onderhoud t.o.v. het onderhoudsplan vaarwegens en havens (%)
100%
100%
100%
nvt
0%
% afgerond baggeren t.o.v. het baggerprogramma (%)
100%
5%
5%
nvt
-95%
95%
95%
95%
nvt
0%
Status gegevens beheerregister vaarwegen op orde (%) Toelichting Prestatie indicator
Afgerond baggeren t.o.v. het baggerprogramma: Er is in 2011 vrijwel niet gebaggerd met uitzondering van de plaatselijke verdieping ter plaatse van de sluis Bovensas. In vervolg op de nieuwe metingen van aanwezig bagger in 2011 is een nieuw meerjarenbaggerprogramma opgesteld, waarbij rekening is gehouden met bezuinigingen vanuit de provincie. Onderdeel hiervan is het terugbrengen van het baggeren waarbij de nautische functie in stand wordt gehouden. Vooralsnog zijn alleen in 2013 en 2015 baggerwerkzaamheden gepland. Fte Jaarplan 2011 0100 - Totaal Programma
Jaarrap 2011
7,86
6,72
Afwijking
Afwijking in %
1,14
15%
Toelichting FTE Vanwege calamiteit Bath zijn er minder uren besteed aan programma 5000, wat leidt tot minder fte’s dan begroot.
Geld Begroting 2011
ML2011-4
Jaarrap 2011
609.545
600.021
656.736
-47.191
-8%
Directe kosten
753.517
763.155
787.624
-34.107
-5%
Opbrengsten
-143.972
-163.134
-130.888
-13.084
-9%
2.386.921
2.082.179
2.077.972
308.949
13%
Afdelingskosten
539.788
505.736
496.981
42.807
8%
Kapitaal lasten
1.207.665
1.128.947
1.153.701
53.964
4%
Nieuw beleid
132.267
-
-
132.267
100%
Overige doorberekeningen
507.201
447.496
427.290
79.911
16%
2.996.466
2.682.200
2.734.708
261.758
7%
Netto directe kosten
Totaal indirecte kosten
Totaal netto kosten
Afwijking
% Afwijking
Toelichting Geld Vanwege calamiteit Bath zijn er minder uren besteed aan programma 5000, wat leidt tot een voordeel op de afdelingskosten. Als gevolg van de aanpassing van de activiteiten en data van ingebruikname van een aantal projecten, (bestaand beleid en nieuw beleid) en een hogere subsidiebijdrage vallen de kapitaallasten lager uit dan begroot.
124
Conclusie
Het baggerprogramma is naar beneden bijgesteld op basis van peilingen van de aanwezige bagger. Dit leidt tot lagere lasten, waarmee voorgesorteerd is op bezuinigingen van de provinciale bijdrage aan dit beleidsveld.
125
126
Jaarrapportage 2011 6001 Vergunningverlening Keur Programmabeheerder: A. Meuleman
Doelstelling Doelstelling product
Het door middel van eigen regelgeving en ontheffingverlening in stand houden van veilige waterkeringen, van de water aan -en afvoerfunctie van de oppervlaktewateren en het realiseren van een goed beheer daarvan.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Digitale vergunningaanvragen Het implementeren van Landelijke voorziening Omgevingsloket met als doel om digitale vergunningaanvragen mogelijk te maken. Beschikken binnen de termijn Klantgerichtheid en voorkomen toepassen Wet Dwangsom bij niet tijdige beslissing Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Digitale vergunningaanvragen
Begroting 2011. Het aanpassen van de benodigde ICT voorzieningen zodat het mogelijk wordt om digitaal vergunningen aan te vragen. Verantwoording. Het online gaan van het OLO-loket (omgevingsloket online) is uitgesteld tot 1 april 2012.
Beschikken binnen de termijn en Begroting 2011. klantgerichtheid 1. Verhogen kennis, routine, besluitvaardigheid van nieuwe medewerkers om de productie te verhogen. 2. Verlengen e.d. van termijnen daar waar nodig en mogelijk consequent toepassen. Pro-actief en oplossingsgericht indieners van aanvragen benaderen indien er problemen 3. Kleine of korte werkzaamheden zoveel mogelijk door administratieve ondersteuning laten uitvoeren. Verantwoording. In 2011 is een lean-traject doorlopen om de doorlooptijden van verschillende fasen van vergunningverlening te versnellen. Per 1 november is gestart met de implementatie van dit “lean”-werken met als hoofddoel het verkorten van doorlooptijden, maar waardoor bovenstaande mede gerealiseerd wordt.
Prestatie indicator Jaarplan 2011 Aantal afgeronde reguleringen (aantal) % Afgeronde procedures binnen wettelijke termijn (%)
Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
Afwijking in %
850
515
719
-131
-15%
100%
83%
84%
-16%
-16%
Toelichting Prestatie indicator Aantal afgeronde reguleringen: Er zijn minder aanvragen en meldingen binnengekomen door de nasleep van de crisis. Wel zijn in het laatste kwartaal meer reguleringen afgerond dan verwacht bij Marap 4.Daarnaast verandert de verhouding complex/niet-complexe aanvragen. Het aantal complexe aanvragen is toegenomen, deze vragen een hogere tijdsinvestering van de afdeling Plantoetsing & Vergunningverlening en van de afdeling Kennis & Advies. % Afgeronde procedures binnen wettelijke termijn: 84% afgeronde beschikkingen binnen de termijn is een verbetering t.o.v. 2010
127
Fte Jaarplan 2011 0100 - Totaal Sectoren
Jaarrap 2011
13,22
16,72
Afwijking
Afwijking in %
-3,50
-26%
Toelichting FTE Door het toegenomen aantal complexe aanvragen zijn er meer uren besteed. De gevraagde uren van Kennis & advies zijn meer geworden. D.m.v. een interne cursus willen we (Plantoetsing &Vergunningen en Kennis & Advies) bewerkstelligen dat meer zaken in de toekomst door P&V zonder adviesvraag afgedaan kan worden. De verhoging bij P&V is structureel (bij andere producten een vermindering), hetgeen ook in begroting 2012 is verwerkt.
Geld Begroting 2011 Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten Totaal indirecte kosten Afdelingskosten Kapitaal lasten Nieuw beleid Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
117.517 217.517 -100.000 1.544.079 879.465 17.150 647.464 1.661.596
ML4 2011 -2.781 57.219 -60.000 1.718.346 1.038.130 680.216 1.715.565
Jaarrap 2011 26.133 60.783 -34.650 1.937.340 1.135.778 801.562 1.963.473
Afwijking 91.384 156.734 -65.350 - 393.261 -256.313 17.150 -154.098 -301.877
% Afwijking 78% 72% -65% -25% -29% 100% -24% -18%
Toelichting Geld Directe kosten: Ten opzichte van de begroting zijn de uitbestede laboratoriumkosten met € 42.000 naar beneden bijgesteld. De publicatiekosten zijn met € 80.000 verlaagd vanwege het digitaal publiceren van aankondigingen. Daarnaast zijn geen dwangsommen uitbetaald. De afdelingskosten en overige doorberekeningen zijn gestegen omdat er meer uren worden besteed aan het afhandelen van complexe aanvragen. De gevraagde uren van Kennis & advies zijn meer geworden. Conclusie Alle doelstellingen zijn conform jaarplannen opgepakt. De aandacht voor het verkorten van de doorlooptijd wordt voortgezet door de implementatie van lean six sigma project. De pilot voor herziening van het beregeningsbeleid vanuit grondwater kent een grote belangstelling.
128
Jaarrapportage 2011 Programma 6501 Beheersen van Lozingen Programmabeheerder: A. Meuleman
Doelstelling
Doelstelling product
Het door middel van vergunningverlening, alsmede goedkeuring en stimulering van gemeentelijke rioleringsplannen beheersen van lozingen van afvalwater met het oog op het bereiken of behouden van een goede oppervlaktewaterkwaliteit en de doelmatige werking van zuiveringstechnische werken.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Het implementeren van Landelijke voorziening Omgevingsloket met als doel Digitale vergunningaanvragen om digitale vergunningaanvragen mogelijk te maken. Aanpak diffuse bronnen
Intensiveren aanpak diffuse bronnen.
Regionale uitvoeringsdiensten De belangen van waterschap Brabantse Delta behartigen ten aanzien van o.a. (RUD’s) / WABO-advies (bindend) WABO-advies i.v.m. doelmatige werking rwzi’s (het vormen van RUD’s is één van de uitwerkingsafspraken uit de ‘package deal’ van juni 2009 tussen rijk, IPO en VNG over de uitvoering van de Wabo. Waterschappen kunnen hieraan facultatief deelnemen. Er is ruimte voor regionaal maatwerk.) Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Digitale vergunningaanvragen Begroting 2011. Het aanpassen van de benodigde ICT voorzieningen zodat het mogelijk wordt om digitaal vergunningen aan te vragen. Verantwoording. Het landelijk online gaan van het OLO-loket (omgevingsloket online) is uitgesteld tot 1 april 2012. Aanpak diffuse bronnen
Begroting 2011. Uitwerken en implementeren beleidsopties voor intensiveren aanpak diffuse emissies op basis van motie emissiebeleid (AB 14 april 2010) Verantwoording. Beleidsopties voor intensiveren aanpak diffuse emissies op basis van motie emissiebeleid (AB 14 april 2010), zoals de versterkte aandacht op het gebied van bestrijdingsmiddelen bij intensieve teelten (onder andere de Moersloot) zijn uitgewerkt en geïmplementeerd.
Regionale uitvoeringsdiensten Begroting 2011. Actieve deelname aan de bottum-up verkenning van de (RUD’s) / WABO-advies mogelijkheden van een meer robuuste samenwerking in de uitvoering van de V&H-taken. Hierbij wordt samen opgetrokken met handhaving. Verantwoording. Actief deel genomen aan de bottum-up verkenning van de mogelijkheden van een meer robuuste samenwerking in de uitvoering van de V&H-taken. Hierbij is samen opgetrokken met handhaving en de andere Brabantse waterschappen.
Prestatie indicator Jaarplan 2011 Aantal afgewikkelde meldingen (aantal) Aantal Wabo-adviezen
ML2011-4
Jaarrap 2011
Afwijking
Afwijking in %
400
256
353
-47
-12%
90
64
90
0
0%
Toelichting Prestatie indicatoren
129
Minder projecten en daardoor minder bronneringen (afgewikkelde meldingen).
Fte Jaarplan 2011 0100 - Totaal Programma
Jaarrap 2011
11,87
Afwijking
9,24
Afwijking in %
2,63
22%
Toelichting Fte Er zijn minder uren besteed doordat er minder bronneringen waren en daardoor minder meldingen.
Geld Begroting 2011 Netto directe kosten
Jaarrap 2011
ML2011-4
% Afwijking
Afwijking
343.000
384.897
352.016
-9.016
-3%
343.000
384.897
362.016
-19.016
-6%
-
-
-10.000
-10.000
-
1.646.747
1.450.472
1.353.916
292.831
18%
Afdelingskosten
788.075
713.211
629.446
158.629
20%
Kapitaal lasten
164.864
164.864
170.143
-5.279
-3%
-
-
-
-
-
693.808
572.397
554.327
139.481
20%
1.989.747
1.835.369
1.705.932
283.815
14%
Directe kosten Opbrengsten Totaal indirecte kosten
Nieuw beleid Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
Toelichting Geld De afdelingskosten vallen lager uit dan begroot door de verlaging van de ureninzet door de daling in de meldingen. Dit is van invloed op de lagere doorberekende kosten gebaseerd op de uren. Conclusie Alle doelstellingen zijn opgepakt. Er is in 2011 bijzondere aandacht besteed aan de brede screening van bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater.
130
Jaarrapportage 2011 Programma Handhaving Keur (6002) en WVO (6502) Programmabeheerder: MJ. van Overveld
Doelstelling
Doelstelling product
Door middel van handhaving: het in stand houden en beheren van waterkeringen; - het in stand houden van de water aan- en afvoerfunctie van oppervlaktewateren; het beheersen van lozingen van afvalwater met als doel een goede oppervlaktewaterkwaliteit en een doelmatige werking van zuiveringstechnische werken.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Implementatie nieuwe regelgeving lozingen
Invoering van het Besluit lozen buiteninrichtingen en aanpassing van het activiteitenbesluit.
Samenwerking in de handhaving
Verdere afstemming en versterking van het toezicht en handhaving met de andere handhavingspartners.
Professionalisering handhaving keur
Streven naar effectief toezicht en handhaving van de keur, waarbij wordt voldaan aan de kwaliteitscriteria.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Implementatie nieuwe regelgeving lozingen
Begroting 2011. Het Besluit lozen buiten inrichtingen (Blbi) wordt waarschijnlijk in 2011 van kracht . De nieuwe algemene regels voor agrarische activiteiten worden na 2010 opgenomen in het Activiteitenbesluit. Deze vormen het nieuwe juridisch kader voor toezicht en handhaving. Verantwoording. Het Blbi is op 1 juli 2011 in werking getreden; Het wetsvoorstel art 17.2 Wm (Wet milieubeheer, melding ongewone voorvallen) is thans op 28 juni 2011 door de tweede kamer aanvaard en ligt nu bij de eerste kamer.
Samenwerking in de handhaving
Begroting 2011. Uitwerking van speerpunten in het kader van de Bestuursovereenkomst handhaving omgevingsrecht Noord-Brabant (o.m. handhaving indirecte lozingen, doorontwikkeling Brabantse handhavingstrategie) Bijdrage leveren aan de uitwerking van de regionale uitvoeringsdiensten (RUD), die op 1-1-2012 operationeel moeten zijn. Deelname aan programma Vernieuwing Toezicht Chemie. Tenslotte evaluatie van de dienstverleningsovereenkomst aan de provincie en gemeente (m.b.t. WABO/indirecte lozingen). Verantwoording. Momenteel wordt in Brabant toegewerkt naar de vorming van 3 regionale uitvoeringsdiensten (RUD) die op 1 januari 2013 operationeel moeten zijn. De handreiking wijziging art. 17.2 Wm is namens de UvW met medewerking van waterschap Brabantse Delta opgesteld; De bevindingen van de tussenevaluatie naar de praktijkervaringen met de dienstverleningsovereenkomsten aan de provincie en gemeenten is teruggekoppeld naar de NBWB.
Professionalisering handhaving keur
Begroting 2011. Voorstel doen aan het DB ten behoeve van structureel benodigde handhavingcapaciteit (inclusief achterstand en overdracht grondwaterbeheer) op basis van risicoanalyse en prioriteitenstelling. Verantwoording. Het DB heeft in mei ingestemd met een projectmatige aanpak van de achterstand in de handhaving keur en de benodigde structurele capaciteit; Inmiddels zijn 4,5 fte handhavers aangesteld en is gestart met voorstellen tot aanpassing van de begroting 2012 en de kadernota 2013.
131
Prestatie indicatoren 6002 - Handhaven keur Jaarplan 2011
ML2011-4
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
25.910
9.700
10.307
-15.603
-60%
125
150
146
21
17 %
10
5
0
-10
-100
1.000
1.900
1.785
785
79%
Aantal toezichtcontroles Aantal beschikkingen Aantal processen-verbaal Aantal repressieve controles
Toelichting Prestatie indicatoren 6002 - Handhaven keur Aantal toezichtcontroles: We hanteren een 25% schouwvoering, terwijl in het jaarplan 2011 nog is uitgegaan van 100%. Het aantal schouwcontroles is derhalve aangepast van 24.000 naar 7.600. In praktijk zijn ca. 8.250 controles uitgevoerd, vanwege de niet gelijkmatige verdeling van het aantal percelen over de 4 regio’s en controle bij recidivisten. Voorts zijn ca. 360 controles uitgevoerd in het kader van de waterkwantiteit (inclusief technisch toezicht). Verder zijn in het 3e kwartaal ca. 1.700 percelen gecontroleerd op de waterkeringen. Tot slot zijn enkele controles uitgevoerd met betrekking tot vaarwegbeheer. Totaal afgerond ca. 10.300 controles. Aantal beschikkingen: Er zijn 146 beschikkingen opgesteld, waarvan het merendeel (137) in verband met schouwvoering. Aantal Processen verbaal: Er zijn geen processen-verbaal opgemaakt, mede i.v.m. langdurig ziekteverlof van een van de BOA’s. Voorts zal na introductie van de bestuurlijke strafbeschikking als nieuw instrument de strafrechtelijke aanpak efficiënter opgepakt kunnen worden. Aantal repressieve controles Keur: De telwijze voor de controle van de percelen is aangepast: het aantal percelen wordt geteld in plaats van eigenaren c.q. overtreders. In het kader van de schouwvoering zijn 1.380 repressieve controles uitgevoerd, naast ca. 400 overige repressieve controles hetgeen resulteert in totaal van ca. 1.780 repressieve controles. Het aantal te realiseren repressieve controles (1.900) is te hoog ingeschat.
Prestatie indicatoren 6502 - Handhaving WVO Jaarplan 2011
ML2011-4
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
4.500
4.000
3.746
-754
- 17%
Aantal beschikkingen
25
25
18
-7
-28%
Aantal processen - verbaal
25
10
11
-14
-56%
700
500
508
-192
-27%
Aantal toezichtcontroles
Aantal repressieve controles
Toelichting Prestatie indicatoren 6502 - Handhaving WVO Aantal toezichtcontroles WVO: Er zijn minder afvalwatermonsters genomen vanwege de extra inzet voor de calamiteit Chemie-Pack Moerdijk. Voorts zijn er minder controles uitgevoerd i.v.m. het vertrek van één toezichthouder. Aantal processen-verbaal: Ten opzichte van jaarplan 2010 zijn minder processen-verbaal opgemaakt in verband met de inzet bij calamiteiten (zoals Chemie-Pack). Daarnaast zijn nog 7 boeterapporten in het kader van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden opgemaakt die naar de NVWA zijn gezonden.
132
Fte Jaarplan 2011 Jaarrap 2011 0100 - Totaal Programma
29,41
24,52
Afwijking
% Afwijking
4,89
17%
Toelichting Fte Er zijn in 2011 minder uren geschreven op de producten die vallen onder beleidsveld 6002 en 6502. De ontbrekende uren zijn voor een groot deel geschreven op het project “brand Chemie Pack op Moerdijk”.
Geld 6002 en 6502 - Handhaven keur en WVO
Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten Totaal indirecte kosten Afdelingskosten Kapitaallasten Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
Jaarplan 2011
Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
599.720
611.125
666.588
-66.868
-11%
843.720
832.720
723.828
119.892
14%
-244.000
-221.595
-57.240
-186.760
-77%
3.711.561
3.663.375
3.101.326
652.658
18%
2.150.585
2.150.566
1.859.890
290.695
14%
41.353
0
0
41.353
100%
1.519.623
1.512.809
1.199.013
320.610
21%
4.311.281
4.274.500
3.767.914
585.790
14%
Toelichting Geld 6002 en 6501 - Handhaven Keur en WVO De analysekosten Delta waterlab zijn in 2011 € 154.000 hoger dan begroot. Deze stijging wordt veroorzaakt door de kosten i.v.m. de brand bij Chemiepack in Moerdijk. Daarentegen zijn de kosten van bestuursdwang lager dan begroot. Hiervoor wordt ieder jaar een vast bedrag begroot, zowel aan kosten als een de opbrengstenkant. Dit verloopt budgetneutraal. Dit vertaalt zich dan ook direct in lagere opbrengsten. De afdelingskosten en overige doorberekeningen zijn lager dan begroot. Dit komt doordat er minder uren zijn geschreven op de producten die vallen onder beleidsveld 6002 en 6502. De ontbrekende uren zijn voor een groot deel toe te rekenen aan de brand bij Chemie Pack in Moerdijk.
133
134
Jaarrapportage 2011 Programma 7000 Heffing en Invordering Programmabeheerder: C. Cantrijn Doelstelling Doelstelling product
Het programma Heffing en Invordering heeft als doelstelling: het opleggen en invorderen van de waterschapsbelasting in het beheergebied.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Belastingsamenwerking
Op dit moment zijn de werkzaamheden om te komen tot een gemeenschappelijke belastingorganisatie (met als doel het bevorderen van kwaliteit, efficiency en continuïteit) in volle gang.
Nieuw belastingsysteem
In samenwerking met het waterschapshuis wordt een nieuw belastingsysteem ontwikkeld.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Belastingsamenwerking
Begroting 2011. Er wordt een nieuwe belastingorganisatie ingericht met als doel de aanslagoplegging per 1-1-2012 te kunnen realiseren. De belastingorganisatie is een samenwerkingsverband tussen het waterschap en 5 gemeenten. Inmiddels zijn nog 2 gemeenten toegetreden tot de gemeenschappelijke regeling. Het jaar 2011 zal een “dubbel” jaar worden, enerzijds dient de eigen organisatie te blijven draaien en anderzijds dient de nieuwe belastingorganisatie opgezet te worden. Verantwoording. De Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant is per 1 januari 2012 van start gegaan. Het jaar 2011 is gebruikt om de organisatie vorm te geven en te verhuizen naar het nieuwe pand in Etten-Leur. Tevens diende de eigen organisatie te blijven draaien.
Nieuw belastingsysteem
Begroting 2011. Er wordt een nieuw belastingsysteem ontwikkeld in samenwerking met het waterschapshuis. De inrichting van dit systeem en de conversie is gericht op de belastingsamenwerking. Medio 2011 is naar verwachting dit systeem beschikbaar, waardoor ingebruikname bij belastingsamenwerking West-Brabant mogelijk onder druk komt te staan Verantwoording. Er is afgezien van implementatie bij Waterschap Brabantse Delta. Het Algemeen Bestuur is separaat geïnformeerd over de status van dit project.
Prestatie indicatoren Jaarplan 2011
Marap 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
6.000
6.000
5.413
-587
-10%
% uitspraken op bezwaar- en beroepschriften binnen termijn WVOhuish./ingezetenen/forf. Bedrijven (%)
95%
100%
89%
-6%
-6%
% uitspraken op bezwaar- en beroepschriften binnen termijn WVOoverige bedrijven (%)
95%
100%
93%
-2%
-2%
% uitspraken op bezwaar- en beroepschriften binnen termijn gebouwd/ongebouwd (%)
95%
100%
89%
-6%
-6%
Aantal bezwaarschriften
135
Fte Jaarplan 2011 Jaarrap 2011 0100 - Totaal Programma
50,79
45,88
Afwijking % Afwijking 4,91
10%
Toelichting Fte Niet alle vacatures zijn opgevuld in aanloop naar de belastingsamenwerking. Om de werkzaamheden toch te kunnen verrichten heeft er inhuur binnen de formatie plaatsgevonden, dit is terug te zien in een beperkte toename van de afdelingskosten. Echter de inhuur vindt plaats o.b.v. het equivalent aan euro’s voor de vacatureruimte, hierdoor zijn er minder fte’s op dit product geschreven en is er met minder mensen hetzelfde werk verricht. Tevens zijn er veel indirecte uren geschreven, dit heeft als effect dat er 6 fte minder aan dit beleidsveld is toegerekend. Geld Jaarplan Marap 4 2011 Jaarrap 2011 2011
Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten
Totaal indirecte kosten Afdelingskosten Kapitaallasten Overige doorberekeningen
Totaal netto kosten
Afwijking
% Afwijking
1.443.164
1.443.164
1.411.788
31.376
2%
2.117.343
2.117.343
3.632.710
-1.515.367
-72 %
-674.179
-674.179
-2.220.922
1.546.743
229 %
5.393.427
5.480.479
4.905.979
196.874
4%
2.845.918
2.966.011
2.911.822
-65.904
-2 %
24.425
0
0
24.425
100 %
2.523.084
2.514.468
2.284.731
238.353
9%
6.836.590
6.923.642
6.608.341
228.250
3%
Toelichting Geld Directe kosten en opbrengsten: De overschrijding in de directe kosten wordt veroorzaakt door de voorfinanciering van de kosten voor de voorbereiding van de belastingsamenwerking (€ 1.784.122). Deze zijn voor een bedrag van € 1.487.539 doorbelast naar de deelnemers waardoor het aandeel in de kosten voor het waterschap uitkomt op € 297.551. Hier is in de begroting rekening mee gehouden. De kosten per dwangbevel zijn met 1 euro gestegen. Dit heeft geresulteerd in een hogere opbrengst vervolgingskosten. Overige doorberekeningen zijn lager minder fte’s die toegerekend zijn aan dit beleidsveld. Afdelingskosten: De afdelingskosten zijn hoger als gevolg van inhuur binnen de formatie. De vacatures zijn in verband met de belastingsamenwerking niet ingevuld.
Conclusie Dit beleidsveld heeft een per saldo voordeel van € 520.000, veroorzaakt door lagere overige doorberekeningen doordat er minder fte’s aan dit beleidsveld zijn toegerekend.
136
Jaarrapportage Programma 8000 Bestuur en externe communicatie Programmabeheerder: H. van Stokkom
Doelstelling
Doelstelling product
Bestuur: Het zodanig besturen van het waterschap, dat rechtmatig en integer, doelgericht, doelmatig en meetbaar invulling gegeven wordt aan de wettelijke taak c.q. de organisatiedoelstellingen. Bestuursondersteuning: Het optimaal ondersteunen van bestuurders en bestuursorganen, op grond waarvan bestuurlijke besluitvorming op efficiënte en effectieve wijze tot stand kan komen. Beheer niet reglementaire zaken: Het exploiteren van in principe afstootbare objecten, zaken en samenwerkingsvormen van het waterschap die geen functie (meer) vervullen voor de taken van het waterschap. Externe communicatie: De doelstelling van externe communicatie is substantieel bij te dragen aan het realiseren van de organisatiedoelstellingen door het leveren van specifieke communicatieve expertise. Adequate communicatie is in staat tot duurzame beïnvloeding van kennis, houding en gedrag. Het unieke vermogen van communicatie is van belang voor de relatie met belastingplichtigen en samenwerkingspartners.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Evalueren bestuurlijk functioneren
Bestuurlijk functioneren evalueren en waar mogelijk verder verbeteren
Rekenkamerfunctie
Rekenkameronderzoek en –rapportage door de rekenkamercommissie.
Doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek door DB
Opstarten/uitvoeren onderzoek door het DB.
Informatievoorziening bestuur Op basis van de behoefte het bestuur voorzien van juiste, tijdige en heldere informatie zodat zij haar rol optimaal kan vervullen Externe communicatie
Uitvoering geven aan de communicatiestrategie en –beleid en (pro)actief communiceren met media en omgeving inclusief invulling regionale binding, e-governement, en interactieve beleidsvorming
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE)aarop de effecten worden bereikt (HOE) Evalueren bestuurlijk functioneren
Begroting 2011. In het bestuursprogramma is afgesproken het bestuurlijk functioneren jaarlijks te evalueren. Daarnaast op basis van tussentijdse signalen en vanuit het periodieke fractievoorzittersoverleg. Verantwoording. Periodiek is er fractievoorzittersoverleg waarbij onder meer wordt stilgestaan bij het bestuurlijk functioneren. Eind 2011 is daarbij bijvoorbeeld afgesproken de opiniërende vergadering anders in te gaan vullen vanaf 2012. Ook is er in 2011 een thema-AB georganiseerd over het bestuurlijk functioneren en was ook bij de ‘halfweg evaluatie’ het bestuur een van de centrale thema’s. Tot slot vinden soms ook directe kleinere bijstellingen plaats op basis van signalen uit de bestuurlijke gremia.
Rekenkamerfunctie
Begroting 2011. De rekenkamercommissie is bemenst en gestart in 2010. Zij stelt jaarlijks een programma op en geeft daar uitvoering aan incl. bijbehorende rapportage.
137
Verantwoording. De rekenkamercommissie heeft in 2011 de volgende onderzoeken uitgevoerd: x Bestuur bij grote projecten x Samenwerking in de afvalwaterketen x Vergunningverlening en handhaving (loopt door 2012) De rekenkamercommissie legt via een jaarverslag verantwoording af over 2011 en bied daarbij ook hat jaarplan 2012 aan het algemeen bestuur aan. Gemakshalve wordt op deze plaats naar separaat aangeboden jaarverslag verwezen. Doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek door DB
Begroting 2011. In unieverband is eerder een handreiking beschikbaar gekomen voor de waterschappen waarmee de waterschappen invulling kunnen geven aan dit zogenaamde art. 109A onderzoek. Verantwoording. Door prioriteitstelling en de behoefte eerst het totale onderzoekslandschap beter in kaart te brengen (er gebeurt al veel) worden definitieve afspraken hierover pas gemaakt in het 1e halfjaar 2012.
Externe communicatie
Begroting 2011. Er is een nieuw communicatiebeleidsplan vastgesteld in 2010. Dit zal de leidraad vormen voor de communicatieacties in 2011. Verantwoording. Door de grote brand in Moerdijk is er in 2011 veel communicatiecapaciteit hierop ingezet. Verder is er onderzoek gedaan naar de website en social media. Ook is extra aandacht besteed aan mediabeleid, winnend samenwerken in Brabant (bv crisis- en projectcommunicatie) en het monitoren van diverse zaken om verder te kunnen professionaliseren.
Fte Jaarplan 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
14,82
13,19
1,63
11%
0100 - Totaal Programma
Geld Jaarplan 2011
Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten Totaal indirecte kosten Afdelingskosten Kapitaallasten Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
ML2011-4 Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
903.823
960.946
851.670
52.153
6%
1.100.323
1.146.536
1.059.797
40.526
4%
-196.500
-185.590
-208.127
11.627
6%
3.404.100
3.316.459
3.056.517
380.659
11%
1.193.518
1.153.571
1.070.715
122.803
10%
555.565
688.959
664.005
-108.440
-20%
1.655.017
1.473.929
1.288.721
366.296
22%
4.307.923
4.277.405
3.875.110
432.812
10%
138
Toelichting geld Directe kosten: Er zijn lagere uitgaven geweest voor buitenlandbeleid en hogere uitgaven voor inhuur (secretariaat commissie bezwaarschriften) op dit onderdeel. Tegenover de hogere uitgaven voor inhuur staan hieronder lagere afdelingskosten aangezien het betreffende personeelsbudget niet wordt uitgegeven. Opbrengsten: Geen majeure afwijkingen. Afdelingskosten: Er zijn minder fte-kosten voor realisatie van de activiteiten voor dit beleidsveld. Voor een belangrijk deel ontstaat dat door het bovengenoemde punt m.b.t. inhuur voor secretariaat commissie bezwaarschriften. Dit loopt via de directe kosten. Kapitaallasten: Deze zijn fors hoger dan geraamd. Dit wordt voor het overgrote deel veroorzaakt door een éénmalige extra afschrijving op gemaakte (voorbereidings-)kosten voor diverse ‘waterwegen’-projecten. Dit betreft onderdelen waar geen vervolg op komt of waar niet het waterschap de initiator is van het vervolg. De gemaakte kosten dienen extra te worden afgeschreven.
Conclusie De afgesproken zaken zijn grotendeels gerealiseerd. De totale lasten zijn 9% lager dan oorspronkelijk geraamd.
139
140
Jaarrapportage programma 9000 Dekkingsmiddelen en saldo Programmabeheerder: C. Cantrijn Opbrengst Waterschapsbelastingen 2011 Jaarplan 2011
Prognose ML 4
26.507.298
26.487.000
26.851.370
344.072
1,30%
Opbrengst omslag ongebouwd
4.169.194
4.134.194
4.133.348
-35.846
-0,86%
Opbrengst omslag ingezetenen
13.165.934
13.161.832
13.192.245
26.311
0,20%
Opbrengst omslag natuurterreinen
43.886
43.866
43.936
50
0,11%
Opbrengst verontreinigingsheffing
359.625
359.625
359.625
0
Opbrengst zuiveringsheff.bedrijven
18.261.050
18.316.193
18.266.060
5.010
0,03%
Opbrengst zuiveringsheff.huish.
36.226.225
36.624.210
36.786.902
560.677
1,55%
Totaal
98.733.212
99.126.940
99.633.488
900.276
0,91%
656.253
-33.197
-4,81%
1.673.130
-244.870
-12,77%
Opbrengst omslag gebouwd
Oninbaar en kwijtschelding watersysteemheffing
689.450
Oninbaar en kwijtschelding zuiveringsheffing
1.918.000
689.398 1.774.150
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
Toelichting opbrengst Waterschapsbelastingen 2011 De grootste afwijking ten opzichte van het jaarplan: Opbrengst ‘zuiveringsheffing huishoudelijk’: naar aanleiding van de nieuwe inwoner- en woningengegevens is het aantal ve´s voor woonruimten verhoogd met 4.500 v.e’n. (€ 215.775,-) Er zijn 5.000 v.e.’s minder kwijtscheldingen verleend voor zuiveringsheffing huishoudelijk dan begroot.
Geld Jaarplan 2011 Directe kosten
Prognose ML 4
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
602.000
171.000
0
602.000
100%
Opbrengsten
-102.985.243
-102.795.486
-102.326.986
-658.257
-0,64%
Totaal netto opbrengsten
-102.383.243
-102.624.486
-102.326.986
-56.257
-0,05%
Toelichting Geld De afwijking op de directe kosten is ontstaan doordat geen beroep is gedaan op de post onvoorzien. De opbrengsten vallen lager uit doordat er een opschoonactie wordt gehouden op de oudere belastingjaren, hierdoor zijn er meer posten oninbaar verklaard. Het dividend van de Nederlandse Waterschapsbank over 2010 dat wordt uitgekeerd in 2011 is ca. € 700.000 lager vanwege de kapitaaleisen die aan de bank worden gesteld in het kader van het Basel III akkoord.
Conclusie en bijsturingsmaatregelen Voor dit beleidsveld zijn vooraf geen speerpunten geformuleerd. Het beleidsveld omvat de planning en verantwoording van dekkingsmiddelen waaronder belastingopbrengsten. De belastingopbrengsten zijn lager dan begroot omdat er meer posten oninbaar zijn verklaard onder andere door de opschoonactie in het kader van de overgang naar de Belastingsamenwerking West-Brabant.
141
142
JAARRAPPORTAGE NAAR ONDERSTEUNENDE PRODUCTEN
143
144
Jaarrapportage 2011 Programma 0200 Centraal Management Programmabeheerder: H. van Stokkom Doelstelling
Doelstelling product
De activiteiten die betrekking hebben op het op centraal niveau leiding geven aan het ambtelijk apparaat alsmede de (secretariële) ondersteuning daarvan. Tot dit product behoren: - activiteiten van management–team / directie; - representatie management–team / directie; - directe ondersteuning managementteam / directie; - voorbereiding, begeleiding en uitvoering van vergaderingen (management–team / directie).
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) (WAT) Optimalisatie bedrijfsvoering Toekomstbestendige inrichting van de bedrijfsvoering en daaraan gekoppeld een passende organisatiestructuur met ook voldoende aandacht voor de cultuuraspecten. Effectieve samenwerking met Het handhaven en waar mogelijk verder optimaliseren van een effectieve het nieuwe bestuur samenwerking en wisselwerking tussen het nieuwe bestuur, de secretaris – directeur, het managementteam en de organisatie.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Optimalisatie bedrijfsvoering
Begroting 2011. Dit blijft een continue aandachtspunt. Indien de belastingsamenwerking met gemeenten definitief doorgaat zal beoordeeld worden of en zo ja welk effect dat heeft op de huidige organisatiestructuur. Verantwoording. De BWB is per 1-1-2012 formeel gestart. In verband met een evenwichtige verdeling over de sectoren (span of control) is de afdeling plantoetsing en vergunningen per 1-1-2012 ondergebracht bij de sector e Fin./ICT. Ook is afgesproken in de 2 helft van 2012 een organisatiescan uit te (laten) voeren om te beoordelen of de huidige vorm en indeling eventueel aanpassing behoeven. Daarnaast zijn in 2011 de voorbereidingen getroffen voor een managementontwikkelingstraject wat in 2012 van start gaat.
Koppeling bestuur en ambtelijk apparaat
Begroting 2011. In het nieuwe bestuursmodel vanaf 2009 is er onder meer gekozen voor het werken met portefeuillehouders binnen het DB. De ondersteuning door de ambtelijke organisatie is daarop aangepast. Voor dit product (centraal management) heeft dit zeker invloed. De Secretaris Directeur, het MT en de organisatie beoordelen tussentijds in samenspraak met het bestuur wat er nodig is om daarin optimaal te kunnen blijven ondersteunen. Hiertoe vind onder meer 2x per jaar een gezamenlijke DB/MTsessie plaats. Verantwoording. Dit is een voortdurend aandachtspunt wat ook in 2011 in de afstemming tussen DB en organisatie de aandacht heeft gekregen. Voor een deel hangt dit ook samen met de bij beleidsveld 8000 genoemde punten t.a.v. het bestuurlijk functioneren. Aandachtspunten die worden benoemd worden vervolgens z.s.m. geïmplementeerd.
Fte Jaarplan 2011 Jaarrap 2011
0100 - Totaal Programma
4,08
145
4,50
Afwijking
% Afwijking
-0,42
-10%
Geld Jaarplan 2011
Netto directe kosten Directe kosten
Totaal indirecte kosten Afdelingskosten Overige doorberekeningen Totaal netto kosten
ML2011-4 Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
60.100
12.065
16.918
43.182
72%
60.100
12.065
16.918
43.182
72%
562.188
591.026
535.133
27.055
5%
562.188
591.026
535.133
27.055
5%
0
0
552.051
70.237
0 622.288
603.091
11%
Toelichting Geld Het voordeel op de directe kosten ontstaat voornamelijk door lagere benodigde advieskosten dan geraamd. Daarnaast zijn er uiteindelijk op jaarbasis minder afdelingskosten doorberekend aan dit programma.
Conclusie Inhoudelijk zijn er geen belangrijke afwijkingen ten opzichte van het jaarplan. Financieel ontstaat er per saldo een voordeel van 11% t.o.v. het jaarplan hetgeen voornamelijk ontstaat door lagere advieskosten en iets lager doorberekende afdelingskosten..
146
Jaarrapportage 2011 Programma 0300 Ondersteunende producten sector Middelen Programmabeheerder: MJ. van Overveld Doelstelling Doelstelling product
Dit programma is bedoeld om de primaire taken van de organisatie zo soepel en efficiënt mogelijk te kunnen realiseren.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Strategische personeelsplanning
Gezien de verwachte uitstroom van personeel en de krappere arbeidsmarkt is het meer gericht werken met een methodiek van Strategische Personeelsplanning een vereiste.
Projecten en beleid P&O
Voor 2011 staan de volgende projecten op de rol: x De verdere invoering van de nieuwe CAO, met het arbeidsintensieve deelproject Individuele Keuze Budget (IKB); x De verdere invoering van het vervoersplan dat eind 2010 is vastgesteld; x De verdere invoering van GAS met het nieuwe bijbehorende salarissysteem PASO en de voorbereiding van de invoering van de werkkostenregeling.
Professionaliseren/ verbeteren vastgoed
Het team Vastgoed is beter in control als het gaat om het beheer en de verwerving van vastgoed.
Verder ontwikkelen mediation Effectiviteit van het inzetten van mediationvaardigheden wordt in de organisatie breed onderkend Delta digitaal
Belangrijk onderdeel van Delta Digitaal is de goedkeuring van de archiefinspecties voor het volledig digitaal archiveren en de implementatie van de digitale handtekening. Daarnaast worden de oude archieven bijgewerkt en worden verbeteringen doorgevoerd.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Strategische personeelsplanning
Begroting 2011. Door invoering van PIT (Personeels Informatie Team) en instellen preventiemedewerker in 2010, komt er meer tijd voor personeelsadviseurs voor direct advies aan het management in 2011. In 2011 introduceren de personeelsadviseurs het instrument Strategische Personeelsplanning bij de afdelings- en sectorhoofden, om op deze wijze gestructureerder advies te geven aan het management en gerichter te werken aan de personeelsontwikkelingen die op de organisatie(eenheden) afkomen. Verantwoording. De strategische personeelsplanningen zijn voor alle afdelingen uitgevoerd en de resultaten zijn met het management op afdelingsniveau vertaald naar acties. In 2012 wordt een actieplan op organisatieniveau opgesteld.
147
Projecten en beleid P&O
Begroting 2011. Nieuwe cao. Voor de invoering van de nieuwe CAO, die grotendeels in 2011 ingevoerd zal worden, wordt vanuit P&O deelgenomen in een landelijke coördinerende stuurgroep hoofden P&O en landelijke werkgroepen. Een deel van de invoering van de CAO wordt dus in samenwerking met andere waterschappen gedaan. Een ander deel betreft aanpassing van lokale regelingen, hetgeen voorbereid wordt in een werkgroep met OR en GO-leden. Een laatste deel zal bestaan uit het passend maken van uitwerkingen in bestaand P&O beleid, hetgeen opgepakt zal worden door beleidsmedewerkers P&O. Vervoersplan . In 2010 is een vervoersplan geschreven. Als het vervoersplan bestuurlijk wordt vastgesteld, worden de diverse onderdelen hiervan stapsgewijs ingevoerd. Er zijn onderdelen die direct ingevoerd kunnen worden, onderdelen die een aantal aanpassingen vergen en onderdelen die overleg met andere organisaties vergen. GAS en werkkostenregeling. De invoering van de HR-module van GAS heeft tot gevolg dat er naast de invoering van een nieuw personeelsinformatiesysteem in 2011 ook een nieuw salarissysteem ingevoerd moet worden. Het personeelssysteem zal opnieuw moeten worden ingericht en uitgebouwd in 2011. P&O medewerkers moeten worden opgeleid om ermee te kunnen werken. Hetzelfde geldt voor het salarissysteem PASO. De landelijke invoering van de werkkostenregeling betekent een andere inrichting van verstrekkingen aan medewerkers (onbelast en belast). Hiertoe wordt in 2010 en 2011 aansluiting gezocht bij landelijke werkgroepen, maar moet ook nog een vertaling naar de eigen situatie worden gemaakt. Verantwoording. De invoering de CAO is gerealiseerd. Op een aantal onderdelen, met name het onderdeel van het Individueel Keuze Budget heeft in de uitvoering enige vertraging opgelopen. Het IKB is rechtspositioneel ingevoerd wat betekent dat de reserveringen zijn berekend en vermeld op de loonstrook. De digitale portal voor medewerkers (Youpp) zal medio 2012 worden opgeleverd. De invoering van het vervoersplan is gerealiseerd. Alle acties zijn uitgevoerd. De effectiviteit hiervan wordt in 2012 geëvalueerd. Medio 2011 is besloten om niet door te gaan met het omzetten van het salarissysteem LPS naar PASO in verband met GAS. Landelijke ontwikkelingen, mede in relatie tot de invoering van het IKB, liggen hier aan ten grondslag. De werkkostenregeling wordt op zijn vroegst ingevoerd per 1-1-2013. In 2012 wordt in samenwerking met de Brabantse Waterschappen gestart met de voorbereidingen.
Professionaliseren/ verbeteren vastgoed
Begroting 2011. Uiterlijk 2011 zijn de makelaarsdiensten aanbesteed (mantelcontracten). Voorjaar 2011 zijn alle grondgerelateerde overeenkomsten ingevoerd in Ergo (contractmanagementsysteem). Verantwoording. Verbeteringen zijn gerealiseerd conform plan voor 2011. Zo is een aantal objecten verkocht, is het contractenregistratiesysteem ontwikkeld en deels gevuld volgens afspraak en zijn de privaatrechtelijke gevolgen behorend bij verleende vergunningen grotendeels afgerond, de ligplaatsproblematiek is opgelost en het uitgeven van pachtgronden wordt voortaan in eigen beheer gedaan. De vastgoeddiensten, zoals makelaarsdiensten, zijn aanbesteed.
Verder ontwikkelen mediation Begroting 2011. Nieuwe medewerkers worden getraind in toepassing van mediationvaardigheden. Onderzocht wordt waar verdere inzet van mediationvaardigheden nog voordelen kan opleveren. Organisatiebreed zijn medewerkers getraind in het toepassen van mediationvaardigheden met als resultaat het bewust in- en extern toepassen tijdens de dagelijkse werkzaamheden. Mediationvaardigheden zijn concreet vastgelegd in werkprocessen van de afdelingen Handhaving en Plantoetsing & Vergunningen (o.a. behandeling van bezwaren). Draagvlak en interesse in mediationvaardigheden blijft groeien. Dit is ook bevestigd door de Stuurgroep Winnend Samenwerken. Brede toepassing van dit instrumentarium levert meer kwaliteit en minder kwetsbaarheid op.
148
Delta digitaal
Begroting 2011. Het nemen van een bestuursbesluit tot vervanging van papieren archiefbescheiden door digitale versies en het verkrijgen van machtiging van Gedeputeerde Staten daarvoor, vergt een intensieve samenwerking met de waterschapsarchivaris en de provinciale archiefinspectie. Hiertoe zal een projectteam worden ingericht met als doel een volledig digitaal archief dat past binnen het wettelijk kader. Verder wordt er gekeken naar de knelpunten die zijn geïnventariseerd en op basis daarvan worden verbeteringen doorgevoerd in Delta Digitaal. De digitale handtekening moet ervoor zorgen dat het scanwerk wordt teruggedrongen waardoor de tijdelijke extra formatie kan worden afgebouwd. Verantwoording. De investeringsaanvraag voor Delta Digitaal 2 is door het algemeen bestuur in het najaar goedgekeurd. Het bijwerken van de oude archieven bleek niet haalbaar vanwege de hoge kosten en is om die reden uit de projectscope gehaald. Deze worden separaat opgevoerd in de kadernota 2013 e.v. De uitvoeringswerkzaamheden voor het project DD2 zijn inmiddels in volle gang. Een belangrijke toevoeging is de ontwikkeling van een Zaak Type Catalogus (ZTC) die met de Dommel, AA en Maas en Regge en Dinkel wordt ontwikkeld. Op termijn moet dit leiden tot de aanschaf van een zaaksysteem. Eind 2012 moeten alle werkzaamheden zijn uitgevoerd.
Prestatie indicatoren Jaarplan 2011 Marap 4 2011 % ziekteverzuim totaal (incl. zwangerschapsverlof)
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
n.v.t.
5,18%
n.v.t.
n.v.t.
Jaarplan 2011 Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
n.v.t.
66,52
0,19
0,3%
Jaarplan 2011 Marap 4 2011
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
Niet bepaald
Fte
0100 - Totaal Sectoren
66,71
Toelichting Fte
Geld
Netto directe kosten
39.444.848
38.146.072
36.964.301
2.480.546
6%
40.327.333
39.151.177
38.034.868
2.292.464
6%
-882.485
-1.005.105
-1.070.567
188.082
21%
6.452.908
6.808.107
6.889.790
-436.882
-7%
Afdelingskosten
4.173.277
4.336.390
4.254.053
-80.776
-2%
Kapitaallasten
3.067.191
3.070.379
3.161.339
-94.148
-3%
7.146
0
0
7.146
100%
Directe kosten Opbrengsten
Totaal indirecte kosten
Nieuw beleid
149
Geld Jaarplan 2011 Marap 4 2011 Overige doorberekeningen
Totaal netto kosten
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
-794.706
-598.662
-525.602
-269.104
34%
45.897.756
44.954.179
43.854.091
2043.664
4%
Toelichting Geld Het jaarrekeningresultaat geeft een voordeel van € 2.094.000 ten opzichte van het jaarplan. Onderstaand worden de belangrijkste afwijkingen binnen beleidsveld 300 toegelicht: Directe kosten x Op het product personeelsbeleid en –beheer is er een overschot van € 325.000. Dit overschot is ontstaan doordat het budget i.v.m. de implementatie van PASO niet is aangewend. Besloten is om verder te gaan met het huidige salarissysteem. Daarnaast zijn de digitale reisdeclaraties uitgesteld i.v.m. de invoering IKB. x Op het product salarissen en overige personeelskosten is een overschot te zien van € 1.100.000, ontstaan door openstaande vacatures. Tegenover deze besparing staat de kostenpost ‘inhuur personeel binnen formatie’ (€ 1.577.000), welke op de afdelingskosten wordt geboekt. De ontstane overschrijding wordt voor een groot deel veroorzaakt door de afspraken die zijn gemaakt rondom tijdelijke extra inhuur binnen de formatie op de belastingafdelingen Frontoffice en Backoffice, in verband met de overgang naar de Belastingsamenwerking West Brabant en de afdeling zuiveren, in verband met het sluiten van de ZImpro. x Op het product algemene bestuurlijke en juridische ondersteuning is een overschot van € 65.000. Dit overschot is ontstaan doordat het beschikbare budget voor de professionalsering van vastgoed niet geheel is aangewend, omdat de kosten hiervan zijn gedeeld met de afdeling ontwerp en realisatie. x Voor de producten die samenhangen met facilitaire zaken is een totaal overschot van € 614.000. Dit wordt veroorzaakt door: 1. Een overschot van € 265.000 op telefoonkosten, de huur van kopieerapparatuur en datacommunicatie. Er zijn minder printers aanwezig en ook het aantal “tikken” is minder dan begroot. De daling in kosten van mobiele telefonie wordt veroorzaakt door een beperkte uitval en de aanschaf van goedkopere telefoontoestellen. Daarnaast zijn er minder vaste telefoonaansluitingen en minder verbindingen van het hoofdkantoor naar de regio’s (door afstoten van regiokantoren), wat resulteert in lagere kosten. 2. Een overschot van € 349.000 op diverse andere producten van facilitaire zaken. Dit overschot wordt veroorzaakt door een lagere bijdrage dan begroot aan de gemeentelijke archiefdienst, minder portokosten (kosten laten al jaren een dalende lijn zien), lagere kosten van kantoor- en archiefbenodigdheden (minder verbruik en lagere kosten i.v.m. aanbesteding) en een verschuiving van inhuurkosten extra werk naar inhuur binnen formatie. Opbrengsten De opbrengsten zijn positiever dan begroot, door de verkoop van oude materialen en gerealiseerde boekwinsten op de werkplaatsen. Het gaat hier om boekwinsten door het afstoten van opslagloodsen. Kapitaallasten Het verschil op de kapitaallasten wordt veroorzaakt doordat in de begroting van nieuwbouw Bouvigne rekening is gehouden met een lager investeringsbedrag dan in werkelijkheid is uitgegeven.
150
Jaarrapportage 2011 Programma 400 Sector Financiën/ICT Programmabeheerder: Cantrijn C. Doelstelling
Doelstelling product
Dit programma is bedoeld om de primaire taken van de organisatie zo soepel en efficiënt mogelijk te kunnen realiseren. Het programma biedt de organisatie continu ondersteuning op het gebied van financiën, geografische informatie en ICT.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Optimalisatie financieel beheer
Het bestuur wil de lastenstijging de komende jaren beperkt houden en heeft de ambities in het bestuursprogramma aangepast. Waar mogelijk worden externe financieringsbronnen aangeboord en zal meer samenwerking met externe partners worden gezocht. Een rechtvaardige verdeling van tarieven over de categorieën staat hoog in het vaandel.
GAS-systeem
De verwachting is dat begin 2011 het nieuwe GAS-systeem geïmplementeerd wordt. De begroting 2012 wordt in het nieuwe systeem opgemaakt. De jaarrekening 2010 zal nog op traditionele wijze worden opgemaakt.
Uitvoeren informatieplan
In het huidige informatieplan zijn diverse ontwikkelingen voorzien die zich langzamerhand zich ontvouwen in de praktijk: steeds meer e-diensten op internet, samenwerking met andere overheden en het in Waterschapshuisverband ontwikkelen van informatiesystemen.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Optimalisatie financieel beheer
Begroting 2011. In 2011 zal weer een kadernota worden opgesteld. Deze kadernota zal gebaseerd worden op het bestuursprogramma. De grootste uitdaging is er voor te zorgen dat de ambitie wordt gehaald binnen de daarvoor in het bestuursprogramma gestelde financiële kaders. Verantwoording. Het streven naar optimalisatie van het financieel beheer heeft onder andere zijn weerslag gevonden in het project verbetering budgetbeheer. In 2011 zijn diverse werkgroepen aan de slag geweest. In december 2011 is hiervan een eindrapportage aan het dagelijks bestuur opgeleverd. Enkele onderdelen moeten nog worden afgerond en er zal borging moeten plaatsvinden dat de aandacht voor dit onderwerp blijft bestaan. In 2011 is een aanvang gemaakt met het winnend samenwerken. Ook op het gebied van het financieel beheer zijn werkgroepen bezig om samenwerking tussen de drie Brabantse waterschappen te realiseren. Uitgangspunt hierbij is het verminderen van kosten, kwetsbaarheid en het verbeteren van de kwaliteit. Daarnaast zal steeds aandacht zijn voor het aanboren van externe financieringsbronnen. Gezien de economische situatie waarin we nu verkeren is dat echter steeds moeilijker.
GAS-systeem
Begroting 2011. De financiële modules zijn begin 2011 operationeel. De medewerkers worden zoveel mogelijk opgeleid om de start met het nieuwe systeem zo soepel mogelijk te laten verlopen. Dit wordt begeleid door een veranderteam. Verantwoording. De oplevering van het systeem is met 1 jaar vertraagd, voorzien was 1-1-2011, dit is 1-1-2012 geworden voor de modules projecten, inkoop, grootboek, P&O. Deze modules zijn op 1 januari 2012 in gebruik genomen. De planning en controlmodule is nog niet opgeleverd. De live datum is op 1 januari 2012 terecht gekomen om complexe en foutgevoelige conversies te voorkomen.
151
Uitvoeren informatieplan
Begroting 2011. Uitvoering conform het informatieplan. Belangrijkste items zijn de oplevering van het belastingsysteem, GAS en de uitvoering van het infrastructuurplan in 2011. Tevens zal er een nieuw informatieplan opgesteld worden voor de komende jaren. Verantwoording. Uitvoering van diverse grote projecten is als volgt gelopen: Taxi: het AB is hierover separaat geïnformeerd Vervanging vergunningverlening en handhaving: verwacht begin 2012 Gas: per 1-1-2012 in gebruik genomen voor de modules projecten, inkoop, grootboek en P&O. Nieuw infrastructuurplan: wordt verwacht per 1-12-2012
Prestatie indicatoren Jaarplan 2011 Aantal geautomatiseerde werkplekken
ML2011-4 Jaarrap 2011
510
510
Afwijking
510
% Afwijking
0
0%
Toelichting Prestatie indicatoren Aantal geautomatiseerde werkplekken: De verdeling van de werkplekken over de locaties is als volgt: Hof van Bouvigne: 278, Druivenstraat 78, Laptops: 86, Overige locaties (inclusief zuiveringen): 68. De locatie Druivenstraat is per eind 2011 afgestoten.
Fte Jaarplan 2011
0100 - Totaal Programma
41,61
Jaarrap 2011 46,01
Afwijking -4,4
% Afwijking -11%
Toelichting Fte In 2011 zijn door de grote druk op de diverse producten van FEZ en ICT veel extra uren gemaakt. Het maken van de producten van de kadernota, de jaarrekening de begroting, het samenstellen van de diverse managementletters in combinatie met winnend samenwerken, de implementatie van het GAS-systeem en de opstart van de BWB, de afwikkeling van Delta Waterlab hebben geleid tot meer uren dan de norm bij de afdeling FEZ. Ook de toename in de afwikkeling van de diverse subsidies heeft meer tijd gekost dan geraamd. De diverse projecten bij ICT zoals de overgang naar Windows 7, Office 2010, het GAS en ook het winnend samenwerken hebben eveneens geleid tot meer inzet van de medewerkers dan de norm van 1400 uur.
152
Geld Jaarplan 2011
ML2011-4
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
3.000.618
2.567.007
2.551.750
448.868
15 %
3.000.618
2.567.007
2.552.993
447.625
15 %
0
0
-1.243
1.243
100%
4.485.749
4.823.054
4.997.309
-511.560
-11 %
Afdelingskosten
2.995.871
2.920.912
3.049.273
-53.402
-2 %
Kapitaal lasten
1.444.619
1.902.142
1.952.980
-508.361
-35 %
45.259
0
0
45.259
100%
0
0
-4.944
4.944
100%
7.486.367
7.390.061
7.549.059
-62.692
-1 %
Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten
Totaal indirecte kosten
Nieuw Beleid Overige doorberekeningen
Totaal netto kosten
Toelichting Geld Netto directe kosten: Op de directe kosten is er een voordeel ontstaan omdat de begrote onderhoudskosten GAS door de uitgestelde livedatum niet aangewend worden (€ 179.000). de posten die samenhangen met het project Tax-i (waaronder overheidsdatabase) worden niet aangewend en leveren een voordeel op van € 172.000. tevens worden een aantal koppelingen tussen GAS / Datastream en GAS / Meridian niet gerealiseerd, voordeel € 62.000. Diverse kleine verschillen: € 50.000. Kapitaallasten: Het nadeel op kapitaal lasten in een gevolg van de instemming van het AB om te stoppen met het project Tax-i, dit heeft een extra afschrijvingslast met zich meegebracht van € 619.000,-- . Dit betreft vooral voornamelijk interne uren en rentebijschrijving. Vanwege de uitgestelde live datum van GAS en het WVO-vergunningensysteem is er sprake van een voordeel van € 253.000. Daarnaast was Navigus in de begroting opgenomen, dit systeem is echter niet meer in gebruik en reeds in 2010 volledig afgeschreven (voordeel € 126.000). met betrekking tot een aantal kleinere projecten is er sprake van een nadeel van in totaal € 71.000.
Conclusie Het nadeel op kapitaal lasten wordt vrijwel geheel gecompenseerd door het voordeel op de directe kosten. Per saldo is er een minimale overschrijding van het beleidsveldbudget van 1 %.
153
154
Jaarrapportage 2011 Programma 0500 Concernstaf Programmabeheerder: H. van Stokkom
Doelstelling Doelstelling product
Onder de ondersteunende producten van de concernstaf vallen de producten: Kadernota, Concerncontrol, Concern-KAM (coördinatie Kwaliteit, Arbo en Milieu), inrichting/werkwijze AO-IC en Management en bestuursrapportages.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) In-control zijn en blijven
Op basis van de in 2009 ontwikkelde visie, maatregelen nemen die nodig zijn om gezien de huidige organisatie en de (externe)ontwikkelingen in brede zin in control te zijn en te blijven. In 2011 wordt t.a.v. de verbonden partijen ook de p&c-cyclus van die partijen zoveel mogelijk afgestemd op de eigen p&c-cyclus.
MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen)
Het op basis van het vastgestelde visie en masterplan MVO verder implementeren van het MVO-denken en doen binnen de organisatie.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) In-control zijn en blijven
Begroting 2011. Proces- en risicomanagement worden doorontwikkeld in brede zin en voor zover nuttig en nodig vastgelegd in een integraal procesmanagementsysteem (IPS). Ook het voldoen aan wet- en regelgeving, de invulling van juridische kwaliteitszorg en –control worden hiermee beter geborgd en het uitvoeren van audits wordt daarmee ondersteund. Verantwoording. Procesmanagement is inmiddels een van de centrale speerpunten binnen de organisatie. Dit is in 2011 opgestart en staat ook in 2012 centraal. Het beoordelen van processen, het borgen van afspraken en het beoordelen wat nodig is om in control te kunnen zijn en blijven zijn hierin centrale thema’s. Verder is er in 2011 veel aandacht uitgegaan naar projectcontrol en budgetbeheer. Door aanvullende afspraken, trainingen etc. wordt dit op een hoger plan gebracht waarbij eenieder zijn/haar rol kent en adequaat invulling geeft.
MVO/Duurzaamheid
Begroting 2011. Door eerdere vaststelling van een overkoepelende visie en de vertaling naar een Masterplan MVO is de basis voor de komende jaren gelegd. Voor de komende periode ligt de aandacht vooral op het verder concretiseren van de doelstellingen vanuit het klimaatakkoord en het opstarten/uitvoeren van daaraan gekoppelde acties. Verantwoording. In 2011 heeft een werkgroep e.e.a. verder uitgewerkt, centrale thema’s en doelstellingen benoemd en het format voor de bestuurlijke nota’s is inmiddels (begin 2012) hierop aangepast. In de kadernota 2013-2017 wordt dit ook verder inhoudelijk toegelicht.
Fte Jaarplan 2011 Jaarrap 2011
0100 - Totaal Programma
4,02
155
4,59
Afwijking
% Afwijking
-0,57
-14 %
Geld Jaarplan 2011
ML2011-4
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
125.250
122.250
152.826
-27.576
-22%
125.250
122.250
152.826
-27.576
-22%
0
0
0
0
0
304.872
320.994
357.979
-53.107
-17%
304.872
320.994
357.979
-53.107
-17%
Kapitaallasten
0
0
0
0
0
Overige doorberekeningen
0
0
0
0
0
430.122
443.244
510.805
-80.683
-19%
Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten Totaal indirecte kosten Afdelingskosten
Totaal netto kosten
Toelichting Geld De benodigde externe advieskosten (vnl. procesmanagement) en bijbehorende afdelingsuren zijn hier in werkelijkheid hoger dan oorspronkelijk geraamd. Deze kosten zijn in 2011 nog volledig centraal verantwoord. Vanaf 2012 komen deze direct op de sectoren. Tegenover deze overschrijding in 2011 staan ook voordelen binnen de sectoren waardoor er op totaalniveau geen overschrijding is op dit punt. Aangezien eerst de intentie was ook in 2011 via de sectoren te verrekenen was deze overschrijding bij de ML nog niet op de definitieve wijze verwerkt.
Conclusie De eindconclusie is dat er inhoudelijk geen grote afwijkingen zijn ten opzichte van de planning maar dat er (mede door de wijze van verantwoording) hier 19% hogere uitgaven zijn verantwoord.
156
Jaarrapportage 700 Nieuwbouw Programmabeheerder: Diverse beleidsveldbeheerders Doelstelling De doelstelling van het beleidsveld is het, binnen het krediet en de planning, realiseren van projecten die nodig zijn om de doelstellingen van het waterschap te realiseren. Deze doelstellingen zijn in het bestuursprogramma 2009 (20082012) vastgelegd en van daaruit vertaald naar het nieuwe investeringsplan 2011-2015.
Doelstelling product Binnen het waterschap Brabantse Delta worden de nieuwbouwprojecten grotendeels uitgevoerd vanuit de afdelingen Bouwzaken, Ontwerp en Realisatie en ICT. Na afronding van de werkzaamheden worden de werken in gebruik genomen en worden vervolgens (inhoudelijk en financieel) in de verantwoording van de primaire beleidsvelden meegenomen.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) N.v.t.: De belangrijkste doelstellingen worden op de beleidsvelden zelf kort toegelicht.
Wijze waarop de effecten worden bereikt (HOE) Inzet personeel
In onderstaande overzicht staat de inzet van personeel verantwoord.
Investeringen Naam
Totaal Uitgaven 2011 Korte toelichting investeringsbedrag
n.v.t. De belangrijkste investeringen worden op de beleidsvelden zelf kort toegelicht.
Fte Jaarplan 2011
Totaal van de beleidsvelden
68,55
Jaarrap 2011 42,70
Afwijking 25,85
Afwijking % 38%
Toelichting fte Ten opzichte van de begroting zijn er minder projecten gerealiseerd en daardoor minder uren geschreven. Met name het investeringsprogramma voor zuiveringsbeheer bevat projecten die bewust zijn doorgeschoven. Daardoor heeft bijv. de afdeling Bouwzaken minder uren geschreven (werkelijk 16.160 t.o.v. begroot 37.128). De geboekte uren staan in nagenoeg dezelfde verhouding tot de gerealiseerde omzet..
157
Geld Jaarplan 2011
Netto directe kosten Directe kosten Opbrengsten
Marap 4 2011
-6.065.141
-5.700.683
0
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
-4.987.532
-1.078.209
18%
62.253
-62.253
100%
-6.065.141
-5.700.683
-5.049.785
1.015.956
17%
Totaal indirecte kosten
6.048.141
5.747.887
4.137.745
837.413
14%
Afdelingskosten
4.604.050
4.372.008
3.982.615
621.435
%
0
0
Kapitaal lasten Overige doorberekeningen
Totaal netto kosten
0 1.459.442
1.375.879
1.243.464
215.978
-2.249
47.204
238.547
-240.796
Conclusie Het voordeel op dit beleidsveld ontstaat door een lagere personeelsinzet op de investeringsprojecten dan was begroot.
158
15%
Jaarrapportage 2011 Programma 0800 Muskusrattenbestrijding Programmabeheerder: A. Meuleman
Doelstelling Doelstelling product
Het bestrijden van muskus- en beverratten met als doel te voorkomen dan wel minimaliseren van schade aan waterlopen en waterkeringen om zo een bijdrage te leveren aan de veiligheid.
Specifieke doelstellingen/beoogde effecten voor de planperiode (WAT) Vangstaantallen
Doel is het voorkomen dan wel minimaliseren van schade aan met name waterkeringen.
Storm
De Unie heeft richting rijksoverheid aangegeven dat de waterschappen onder voorwaarden bereid zijn de taak muskus-en beverratbestrijding op zich te nemen.
Landelijk onderzoek
Dit wordt uitgevoerd met als doel de bestrijding in kwalitatief opzicht verder te verbeteren (voorkomen dierenleed en bijvangsten) en om de doelmatigheid van de bestrijding verder te optimaliseren.
Wij waarop de effecten worden bereikt (HOE) Vangstaantallen
Begroting 2011. Gestreefd wordt naar zo laag mogelijke vangstaantallen. De vangsten muskusrat zijn opgelopen sinds 2 jaar, de vangsten beverrat zijn afgenomen. Alles wordt in het werk gesteld om de populatie muskusratten weer te decimeren. Voor 2010 moet rekening worden gehouden met een toename; 2011 zal naar verwachting weer een daling in de vangsten laten zien. De beverratbestrijding verloopt geheel naar wens. Verantwoording. De relatieve grote vangsttoename van de afgelopen jaren kon vrijwel tot stilstand worden gebracht. In 2011 werd maar 2,5% meer muskusratten gevangen dan in 2010. Per 1 januari 2011 werd een bestrijder in tijdelijke dienst aangetrokken. De bestrijding van beverratten loopt naar wens (erg lage vangstaantallen).
Storm
Begroting 2011. Aanvankelijk liet het zich aanzien dat de taak niet per 1-12011 wettelijk bij de waterschappen zou kunnen worden ondergebracht. Recente berichten geven aan dat 1-1-2011 wellicht toch haalbaar zal blijken te zijn. Het een en andere is van grote invloed om de hoogte van de bijdrage van de provincies. Rekening wordt gehouden dat de bijdrage van Noord-Brabant vanaf 1-1-2011 substantieel lager zal zijn dan in 2010. De kosten voor Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas nemen hierdoor toe. (Ieder 1/3 deel van de provinciale bijdrage.) Verantwoording. De Unie heeft richting Rijksoverheid aangegeven dat de waterschappen onder voorwaarden bereid zijn de taak muskus-en beverratbestrijding op zich te nemen. Muskusratten- en beverratten bestrijding is vanaf 1 juli 2011 een wettelijke taak van de Waterschappen. In 2011 was er geen bijdrage van de Provincie Noord-Brabant.
Landelijk onderzoek
Begroting 2011 De landelijke prijsvraag in samenwerking met de Nederlandse Orde voor Uitvinders werd afgerond. Er is een prijswinnaar. Diens (noodzakelijkerwijze nog geheime) idee zal vermoedelijk leiden tot het maken van een prototype voor een vangmiddel dat de zogenaamde verdrinkfuik overbodig moet maken. Er wordt gewerkt aan een 2nd opinion voor het eventueel uitvoeren van veldexperimenten. Hierbij zal worden gekeken of er een alternatief bestaat voor de huidige bestrijdingstrategie (overal en jaarrond bestrijden), Nog dit jaar wordt een aanvang gemaakt met een onderzoek naar de bijvangsten in de bestrijding (het vorige dateert van 15 jaar geleden)
159
Verantwoording. In de landelijke werkgroep zijn er afspraken gemaakt hier komend jaar in proefgebieden activiteiten uit te zetten die hier duidelijkheid in moeten verschaffen. Het onderzoek over de bijvangsten is afgerond. Conclusie is dat geen enkele diersoort in zijn voortbestaan bedreigd wordt door vangmiddelen van de bever- en muskusratbestrijding. Het prototype van de prijsvraag wordt momenteel getest. Digitalisering personeel
Begroting 2011. In 2011 wordt het geven van instructies gecontinueerd met als doel alle bestrijdingspersoneel van de computer gebruik te laten maken. (Invoer van gegevens. Gebruik e-mail.) Verantwoording. Aan de digitalisering is gevolg gegeven via instructies.
Prestatie indicatoren Jaarrap 2010 Jaarvangst muskusrat
Jaarplan 2011
ML2011-4
Jaarrap 2011
Afwijking
% Afwijking
5.572
4.500
5.500
5.760
1260
28%
3
3
15
36
33
1100%
Vangst per uur muskusrat
0,17
0,14
0,17
0,16
0,02
14%
Vangst per km watergang (muskusrat)
0,25
0,20
0,20
0,26
0,06
30%
Jaarvangst beverrat
Toelichting prestatie indicatoren Jaarvangst muskusratten: De vangsttoename in 2010 (naar 5.572) was het gevolg van een combinatie van factoren in de afgelopen twee jaren, zoals te geringe bestrijdingsinzet, toenemende natuurontwikkeling (wat het opzoeken van bewoonde bouwen zeer bemoeilijkt), ziekteverzuim van bestrijders en onvoldoende goede uitvoering van de bestrijdingswerkzaamheden. De relatieve grote vangsttoename van de afgelopen jaren kon tot staan worden gebracht. In 2011 werd maar 2,5% meer muskusratten gevangen dan in 2010. De verwachting is dat de komende jaren het aantal vangsten weer zal dalen door een betere bestrijding. Jaarvangst beverrat: De vangst van beverratten kan sterk fluctueren en is niet beïnvloedbaar. Oorzaken kunnen zijn weersomstandigheden, hoog water of door verandering in de vangst in andere regio’s. Vangst per uur muskusrat: Bij een quotiënt vangst per uur van maximaal 0,25 is het effect van de bestrijding op de omvang van de muskusrattenpopulatie afdoende. Dit is een landelijk gehanteerde norm.
Fte Jaarplan 2011 0100 - Totaal Programma
31,9
Jaarrap 2011 36,5
Afwijking -4,6
Afwijking in % -14%
Toelichting Fte Wegens de forse aantallen muskusratten in de Noord-Westhoek is een extra bestrijder aangetrokken en heeft de Zeeuwse muskusrattenbestrijding hand- en spandiensten verleend. Tevens is door een aantal eigen mensen meer directe uren gemaakt dan begroot.
160
Geld Begroting 2011 Netto directe kosten
Jaarrap 2011
ML2011-4
% Afwijking
Afwijking
-1.054.859
-1.084.473
-1.274.740
219.881
21%
145.289
115.675
92.653
52.636
36%
-1.200.148
-1.200.148
-1.367.393
167.245
14%
1.642.433
1.627.813
1.951.044
- 308.608
-19%
1.630.997
1.616.377
1.675.025
- 44.025
-3%
Kapitaal lasten
-
-
-
-
-
Nieuw beleid
-
-
-
-
-
11.436
11.436
276.019
- 264.583
-2314%
587.574
543.340
676.304
- 88.730
-15%
Directe kosten Opbrengsten Totaal indirecte kosten Afdelingskosten
Overige doorberekeningen Totaal netto kosten Toelichting geld
Overige doorberekeningen en opbrengsten: Door nieuwe afspraken worden meer kosten gedragen door de Waterschappen wat resulteert in hogere overige doorberekeningen. Hiervan draagt Waterschap Brabantse Delta 1/3e deel bij. 2/3e deel wordt doorberekend aan de twee andere Waterschappen via de opbrengsten.
Conclusie De bestrijding in 2011 is geïntensiveerd om de stijging uit 2010 tot stand te brengen. Dit lijkt te slagen, met dien verstande, dat grote aandacht dient blijven te bestaan voor extra inzet met als doel in 2012 de vangsttoename verder te beperken en om te buigen tot een vangstdaling.
161
162
STAAT VAN SALARISKOSTEN
163
164
165
%%K?;
K%
%?%
%
%
K%;= %?KK=K K%;=
?%;
?K%K?
%K?K
?;%;;
%KK
K%?
%%;
%?%K;
%;;
?%K
%%K
%%?
%;%?K
K%
!
N.B. Het verschil in fte's tussen begroting 2011 en jaarrekening 2011 wordt veroorzaakt door tijdelijk openstaande formatieplaatsen
&, ( F=H
&, ( FK=H $ &, ( F=H
Berekening fte's op basis van verloonde uren: Q ' ,, !! ! '
!
<. . < .L
&<.:L..<.<
:<& .<L..
%;?
%;K%
.<
..L
#:.L<. .<L.. L. .<
?%;
%%K;
.< LL.L .L ;K%K
;%K
%%;
.< :.<L&#.Q..<
% %;%K
K
%K%;
%?
Rekening 2011 <
.< .<¨..L
.<.<> <..<L.
.<.L
STAAT VAN SALARISKOSTEN 2011 inclusief inhuur
K%K%K
;%
%
%;?
%%;K
%K?%;
;%?%K
%%
%%?
>
K%?;%?;
%K%;K
%
%
%;;%
%K%K
%%;
%?K%K;
%;%KK
Begroting 2011
>
K%;;%
%K;%?
%K
?%
;%;
%??%;?
%K%K
%;;%;K
%K%
%K%?
?
Rekening 2010
>
166
GECOMPRIMEERDE STAAT VAN VASTE ACTIVA
167
STAAT VAN ACTIVA - REALISATIE 2011 STAAT VAN ACTIVA INGEDEELD NAAR CATEGORIEËN WATERSCHAPSWET IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Sluiten geldleningen en saldo agio/disagio Uitgaven Onderzoek en Ontwikkeling Subsidies en Bijdragen aan bedrijven Subsidies en bijdragen aan overheden Subsidies en bijdragen aan overigen Overige immateriële vaste activa MATERIËLE VASTE ACTIVA - IN EXPLOITATIE Gronden en terreinen Vervoermiddelen Machines, apparaten en werktuigen Bedrijfsgebouwen Dienstwoningen Waterkeringen Watergangen, kunstwerken en gemalen Zuiveringstechnische Werken Transportsyst. Zuiveringstechnische Werken Zuiveringsinst. Zuiveringstechnische Werken Slibverw.inst. Vaarwegen en havens Overige materiële vaste activa
Externe vermeerderingen
Aanschafwaarde 1/1
Aanschaf-prijs
Subsidies en bijdragen
Overname
Nieuwbouw derden
Interne vermeerderingen Geactiveerde rente Geactiveerde onderhande personeelslas project ten
Externe verminderingen
Verkoop
Subsidie/ Bijdrage lopend jaar
NETTO UITGAVEN (cum F in FMS)
10.476.117
2.106.022
1.047.784
90.295
278.947
158.146
1.258.880
5.888.857 6.858.904 33.869.413
477.954 6.569.515 769.116
399.199 851.947 2.583.464
12.411 914 312.278
10.575 2.178 252.941
850.140 383.551
422.185 4.899 2.765.130
12.550.684 476.500 6.221.956 40.805.919 170.650 72.885.427 92.381.542 138.998.196 164.518.005 12.579.409 18.870.231 736.240
5.856.563 47.381 1.015.415 838.820
221.178
MATERIËLE VASTE ACTIVA - ONDERHANDEN WERKEN Gronden en terreinen 4.349.767 Vervoermiddelen Machines, apparaten en werktuigen 24.896 Bedrijfsgebouwen 217.829 Dienstwoningen Waterkeringen 2.874.272 Watergangen, kunstwerken en gemalen 28.695.978 Zuiveringstechnische Werken Transportsyst. 6.035.406 Zuiveringstechnische Werken Zuiveringsinst. 4.194.026 Zuiveringstechnische Werken Slibverw.inst. 11.283.281 Vaarwegen en havens 176.700 Overige materiële vaste activa 215.121
60.913.164 27.323.886 42.661.538 22.588.187 1.124.755 9.071.294 25.540
9.344 239.287 163.054 314.139
221.178 -35
-11.196 1.096.295
18.209 39 19.175
6.283
20.539 -838.834 163.093 333.314 6.283
601.669
163.709
156.386
300
722.427 92.630
7.035 11.172
9.621
2.841.425 6.172.374 35.325 575.185 72.756
6.456.796 7.917.357 400.150 4.476.964 11.589.335 457.083 503.329
2.411 762.042 10.881 138.293 591.936 10.788 8.654
310.364 767.560 112.550 173.793 356.737 75.020 36.296
6.791.216
36.057
57.093.291
9.922.607
4.882.394
415.898
561.194.759 58.067.275 619.262.034
171.466.541 10.299.033 181.765.574
953.284 32.779.780 33.733.064
-35 1.699.598 1.699.563
Totaal Financiële vaste activa 50.277.668 Corr.regel prj geactiveerde boete herstrekte geldleningen 50.277.668
6.791.216
36.203
459.070
-422.867
6.791.216
36.203
459.070
-422.867
198.479.397
38.651.661
17.450.172
25.350.243
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Kapitaalverstrekkingen bedrijven Kapitaalverstrekkingen overheden Verstrekte geldleningen Overige uitzettingen Totaal Immateriële vaste activa Mat.vaste activa in exploit. Mat.vaste activa onderhanden Totaal Materiële vaste activa Balanspost Onderhanden werk nog te verdelen: IMVA bijdrage spoedwet 2011
TOTALE VASTE ACTIVA Balanspost Onderhanden werk nog te verdelen: IMVA bijdrage spoedwet 2011
STAAT VAN ACTIVA INGEDEELD NAAR BELEIDSVELD 200 300 400 500 700 720 990 1000 2000 3000 4000 5000 6001 6002 6501 6502 7000 8000
36.908.193 13.369.475
726.632.993
726.632.993 Corr.regel prj geactiveerde boete herstrekte geldleningen 726.632.993
233.129 729.462 113.423
60.937
82.398 1.377.157 523.581 4.728.113 12.538.008 542.892 548.279
459.070
-423.013
544.641
1.391.838
4.451.095
37.423 1.841.941 1.879.364
1.085.099 14.514.166 15.599.265
-94.427 21.416.442 21.322.015
303.746
6.687.173 7.766.056
146
Aanschafwaarde 1/1
Aanschaf-prijs Centraal management Ondersteunende producten sector middelen 41.813.806 Ondersteunende producten sector Financien 14.308.124 Ondersteunende producten Concernstaf Muskusrattenbestrijding Delta Waterlab 102.127 Tractie, o.a. machines en materialen 18.455.473 Planvorming 3.784.378 Aanleg en onderhoud waterkeringen 77.827.321 Inrichting en onderhoud watersystemen 147.280.767 386.241.855 Bouw en exploitatie zuiveringstechnische wer 20.106.851 Inrichting en onderhoud vaarwegen en haven 79.529 Vergunningverlening keur 53.019 Handhaving keur Beheersen van lozingen 9.089.326 Handhaving WVO 106.038 Heffing en invordering Bestuur en communicatie 7.384.379
86.966
Subsidies en bijdragen
Externe vermeerderingen
Overname
Nieuwbouw derden
839.614 918.454 21.294 6.977.721 42.969 63.774.082 41.032.053 68.621.735 9.674.904 6.576.571
146
2.115.461
2.424.005
Interne vermeerderingen Geactiveerde rente Geactiveerde onderhande personeelslas project ten
279.454 1.153.173
870 201.462
82.585
750.306 250.725 6.565.279 10.297.264 17.495.032 457.083 1.831 1.221 885.135 2.442
5.822 35.617 10.504 1.059.722 764.391 11.367 3.478 2.319 6.620 4.637
90.906 266.164 1.132.218 679.857 105.264 5.584 3.723 20.439 7.446
390.712 390.712
390.712
Externe verminderingen
Verkoop
Subsidie/ Bijdrage lopend jaar
NETTO UITGAVEN (cum F in FMS) 280.324 1.437.220
390.712
459.070 28.980 6.675.977 9.375.068 60.937
850.140
297.057 348.268 165.971 2.723.424 18.878.343 573.714 10.893 7.262 62.054 14.525
512.716
8.654
29.818
198.479.397
38.651.661
2.115.461
2.424.005
390.712
17.450.172
25.350.243
198.479.397
38.651.661
2.115.461
2.424.005
390.712
17.450.172
25.350.243
168
551.188
Aanschafwaarde 31/12
Aanschaf-prijs
Subsidies en bijdragen
Afschrijvingen Cumulatieve afschrijving per 1/1
Norm. Afschrijving 6012
Boekwaarde
Extra afschrijving
Totale afschrijving einde bkjr
Boekwaarde per 1/1
Boekwaarde per 31/12
Totale kapitaal lasten excl. Tegenraming
Totale rente
Overboeking onderhanden werk
11.893.143
2.264.168
2.214.941
1.400.974
3.615.915
6.155.155
6.013.061
190.537
1.591.512
6.311.042 7.713.943 37.018.094
477.954 7.419.656 1.152.668
1.490.699 103.342 14.322.742
242.850 10.325 4.698.718
1.733.549 113.666 19.053.094
3.920.204 186.047 18.777.554
4.099.539 180.621 16.812.333
159.870 6.942 507.935
402.720 17.267 5.238.287
12.550.684 476.500 6.221.956 41.027.097 170.650 72.894.770 92.639.003 139.161.288 164.851.319 12.579.409 18.870.231 742.523
5.856.563 47.381 1.015.415 838.820
5.838
1.460.406 429.119 2.884.982 8.961.802 119.686 4.387.188 676.355.324 50.820.728 74.535.016 7.094.254 4.622.589 161.496
5.239.553
5.233.715
218.917
224.756
18.065
2.791.002 32.089.023 56.260 7.907.052 50.018.793 47.913.851 72.604.661 4.809.532 6.035.709 573.820
2.321.560 31.226.475 50.964 7.605.614 45.809.817 45.679.022 67.728.116 4.360.400 5.176.348 555.487
116.251 1.345.355 2.351 330.799 2.071.403 2.005.329 3.051.242 200.950 252.182 23.984
585.693 2.429.080 7.646 652.776 5.441.544 4.403.251 8.261.100 650.082 1.111.543 48.600
669.320
60.901.968 28.420.181 42.661.538 22.588.187 1.124.755 9.071.294 25.540
1.454.568 429.119 2.415.540 7.878.077 114.390 4.065.211 15.038.863 48.422.807 69.325.157 6.645.122 3.763.228 136.880
4.669.863
688.635
0
65
65
3.748.099
3.981.163
41
106
-18.065
300
18 1.266
50.585
50.603 1.266
24.878 216.263
703.755 329.686
8.503
59.089
-669.320
-1.156 128.675 6.245 19.564 0 34.598
16.303 110.266 180.442 147.609 237.864 18.932 9.795
15.147 238.941 186.687 193.569 237.864 53.530 9.795
34.003 22.394.929 5.993.836 3.599.277 11.210.525 142.103 215.121
100.098 23.661.820 6.336.975 8.153.385 23.510.669 666.062 753.604
681 186.811 250.262 107.319 126.022 6.265 11.642
16.985 297.077 430.704 281.324 363.886 25.197 21.438
-5.414.583 -5.923.030 -5.189.993 -11.547.327 -482.656 -460.376
2.414.458
754.358 331.251 9.643.842 38.142.936 6.558.987 8.983.076 23.821.289 719.592 763.399
9.528.598 14.242.175 35.325 636.122 72.756
36.908.339
469.442 1.083.726 5.296 321.977 3.293.236 2.397.921 4.713.569 449.132 859.361 24.616
0 31.634
0 76.906 0 496.289
26.396
19.250.354
1.324.342
20.574.696
17.657.839
16.333.644
1.090.116
13.405.532
7.250.286
3.249.402
151.714
73.181
3.474.297
3.328.856
2.680.949
19.703
244.598
62.936.223
11.314.445
18.131.723
6.352.868
31.634
24.516.225
29.038.960
27.105.554
865.284
7.249.786
562.185.431 94.388.594 656.574.025
172.551.640 25.203.910 197.755.551
159.688.962 189.209 159.878.171
13.624.112 771.862 14.395.975
573.195 26.396 599.592
831.832.590 987.467 832.820.057
230.039.255 47.579.034 277.618.289 1.598.396
215.747.520 68.197.217 283.944.737 3.101.522 3.968.160
9.618.763 697.546 10.316.309
23.816.071 1.495.805 25.311.876
50.313.872
7.250.286
22.499.756
24.048.993
20.986.696
19.014.593
22.499.756
73.181
24.048.993
20.986.696
19.014.593
1.109.820 131.556 1.241.376
2.659.056
7.250.286
1.476.056 -131.556 1.344.500
73.181
50.313.872
769.824.120
216.320.282
200.509.651
22.093.342
704.406
881.385.275
329.242.341 1.598.396
337.134.565 3.101.522 3.968.160
12.422.969
35.220.718
Afschrijvingen
Aanschafwaarde 31/12
Subsidies en Aanschaf-prijs bijdragen
Cumulatieve afschrijving per 1/1
42.094.130 15.745.344
839.614 918.454
7.262.471 4.288.109
102.127 19.211.601 4.161.626 84.669.269 159.769.971 405.181.135 20.680.565 90.422 60.281 10.001.520 120.563
21.294 7.436.791 71.949 70.450.059 50.797.832 68.682.672 9.674.904
80.833 5.133.974 627.265 4.685.547 19.745.722 149.933.495 4.129.130 0 0 288.865 0
7.426.712
7.935.568
Norm. Afschrijving 6012
29.705.351 -29.705.351
2.659.056
Boekwaarde
Extra afschrijving
1.716.204 1.750.138
31.634
509.881 657.897 532.164 5.245.044 10.306.935 889.978
73.181
82.686
5.414.583 5.923.030 5.189.993 11.547.327 482.656 460.376
76.906 522.686
0
Totale afschrijving einde bkjr
Boekwaarde per 1/1
Boekwaarde per 31/12
Totale rente
Totale kapitaal lasten excl. Tegenraming
Overboeking onderhanden werk
9.010.309 6.038.247
33.711.721 9.101.560
32.244.207 8.788.642
1.413.501 202.842
3.161.339 1.952.980
-424.081
80.833 5.717.036 1.285.162 5.217.711 25.067.672 160.763.116 5.019.107 0 0 371.551 0
6.343.778 3.114.144 9.367.692 86.502.992 167.686.625 6.302.817 79.529 53.019 2.223.890 106.038
6.057.774 2.804.515 9.001.499 83.904.466 175.735.346 5.986.554 90.422 60.281 2.203.257 120.563
139.774 100.508 383.358 2.573.728 6.996.490 263.723
722.835 758.405 915.521 7.895.678 17.826.111 1.153.701
-669.320 -1.657.075 -505.724 -7.845.984 -22.696.104 -523.880
87.456
170.143
4.334.239
533.972
0
4.868.212
3.050.140
3.067.356
130.032
664.005
-460.376
769.824.120
216.320.282
200.509.651
704.406
223.438.955
200.509.651
704.406
223.438.955
330.064.883 7.069.682 337.134.565 3.101.521,82
12.291.413 131.556 12.422.969
-34.782.543
216.320.282
327.643.945 1.598.396 329.242.341 1.598.395,60
35.220.718
769.824.120
22.224.898 -131.556 22.093.342
35.220.718
-34.782.543
169
170
GECOMPRIMEERDE STAAT VAN GELDLENINGEN
171
172
173
K%;%;?
K%;%;?
! $
> $ !! ( %?%
%%;;
> $ $
> $
>%?%K?K %?%
> $ $
F>>H
%%
%%
"
$
;%%??
;%%??
(
:,>
:,>
$
< >
# ! $
,
!
# " "
$,,
# ( )
$
$
STAAT VAN OPGENOMEN VASTE GELDLENINGEN 2011 (GECOMPRIMEERD)
?;%KK%K
?;%KK%K
$
$
< >
;%%
;%%
$
!
(
%?%
%?%
<
#
(
!!
%?%
%?%
$
!
L
%%;;
%%;;
!
&,%
K=
K=
>
&,%
=
=
!
>
174
STAAT VAN RESERVES EN VOORZIENINGEN
175
176
177
Totaal reserves en voorzieningen Brabantse Delta
Wachtgelden personeel Wachtgelden bestuur Pensioenfonds bestuur Voorziening zandfilter RWZI Voorziening Sociaal Statuut muskusrattenbestrijders Totaal voorzieningen 44.864.605,89
86.180,10 557.149,00 2.338.101,00 64.675,00 1.620.581,96 4.666.687,06
3.731.537,37
Totaal bestemmingsreserves
4. Voorzieningen
3.731.537,37
34.026.461,98
8.455.287,74 1.329.641,94
13.492.980,87 10.748.551,43
2.439.919,48
1.374.687,92 1.065.231,56
Geactualiseerde stand per 1 januari 2011 na verwerking rekening 2010
Reserve wachtgeldaanspraken
Toekomstige wachtgeldaanspraken personeel
3. Bestemmingsreserves
Totaal egalisatiereserves
Vaarwegen
Egalisatiereserv inzake Cross border lease HWB Egalisatiereserve inzake Cross border lease SNB
Watersysteembeheer * Zuiveringsbeheer *
2. Egalisatie reserves
Totaal calamiteitenreserves
Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer
1. Calamiteitenreserves
Waterschap Brabantse Delta
valuta €
Staat van reserves en voorzieningen
1.900.646,55
3.468,36 22.422,72 94.097,96 2.602,88 64.823,28 187.415,19
150.177,46
150.177,46
1.464.858,20
422.764,36 66.482,10
543.031,29 432.580,45
98.195,69
55.324,95 42.870,74
4,02%
bespaarde rente
3.468,36 22.422,72 94.097,96
184.812,32
64.823,28 184.812,32
rente
7.800,00
7.800,00
7.800,00
vermeerderingen interne overige
19.231,98
19.231,98
19.231,98
extern
Mutaties 2011
-1.532.359,09
-170.475,36 -396.399,42
-53.368,17 -41.150,72 -131.405,17
-1.135.959,67
-1.030.247,61 -105.712,06
verminderingen interne exploitatie
-141.194,65
-141.194,65
-114.248,79 -26.946
externe overig
43.402.896,45
55.512,27 538.421,00 2.186.545,00 45.529,14 1.514.929,88 4.340.937,29
3.731.537,37
3.731.537,37
32.890.502,31
7.425.040,13 1.223.929,88
13.492.980,87 10.748.551,43
2.439.919,48
1.374.687,92 1.065.231,56
1.715.834,25
2.602,88
2.602,88
150.177,46
150.177,46
1.464.858,23
422.764,39 66.482,10
543.031,29 432.580,45
98.195,69
55.324,95 42.870,74
Berekende Stand aan het einde van het jaar rente, die niet 2011 toegevoegd is aan de reserves en voorzieningen 4,18110% of 5%
178
VERBONDEN PARTIJEN
179
180
Nr. 1 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen
Gemeenschappelijke Regeling Belastingsamenwerking West-Brabant Etten-Leur Gemeenschappelijke regeling Gemeente Bergen op Zoom Gemeente Breda Gemeente Etten-Leur Gemeente Oosterhout Gemeente Roosendaal Gemeente Alphen Chaam Gemeente Woensdrecht Gemeente Halderberge Waterschap Brabantse Delta Eén gezamenlijke belastingorganisatie voor gemeentelijke- en waterschapsbelastingen in West-Brabant.
Openbaar belang dat wordt behartigd door de verbonden partij Ontwikkelingen verbonden partij Per 1 januari 2012 is de gemeenschappelijke aanslagoplegging vanuit een centraal kantoor gestart. De aanslagoplegging geschiedt voor 2012 nog wel met de oorspronkelijke systemen van de deelnemers. Vanaf 2013 zal de aanslagoplegging vanuit een centraal belastingsysteem worden gedaan. Nog niet bekend. Het eerste exploitatiebegrotingsjaar is 2012. Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen aan het einde van het begrotingsjaar (alleen in jaarrekening) (Netto) begrotingstotaal De bijdrage aan de BWB voor 2012 is geraamd op € 4.393.723. verbonden partij
Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s
Het behalen van een zo hoog mogelijk kwalitatief en efficiënt niveau van de heffing en invordering van de waterschapsbelastingen Eén vaste zetel in het vierkoppig dagelijks bestuur N.v.t. 36,7 % (conform de huidige verdeelsleutel uit de meerjaren begroting 2012-2015) Overdracht uitvoering belastingtaken per 1 januari 2012
Zie BWB-notitie “risicomanagement” voor risico’s en maatregelen (AB 17 september 2010). Bestuurlijk vertegenwoordiger in Th. Schots de verbonden partij Accountmanager waterschap ten G. van der Lienden M. Boumeester-van Aert behoeve van verbonden partij Regiefunctionaris voor de verbonden partij
181
Nr. 2 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen
Aquon Tiel Gemeenschappelijke regeling Waterschap Brabantse Delta Waterschap Hollandse Delta Hoogheemraadschap van Delfland Hoogheemraadschap van Rijnland Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Waterschap Aa en Maas Waterschap De Dommel Waterschap Rivierenland Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden Het verrichten van laboratoriumonderzoek ten behoeve van de deelnemers.
Openbaar belang dat wordt behartigd door de verbonden partij Ontwikkelingen verbonden partij Per 1 juli 2011 is de gemeenschappelijke regeling Aquon opgericht. Hierin nemen 9 waterschappen deel. De gemeenschappelijke regeling Delta Waterlab is hiermee vervangen. Hierin participeerden Brabantse Delta, Hollandse Delta en Delfland. Solvabiliteitspercentage 0% Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen aan het einde van het Eigen vermogen: € 0 Vreemd vermogen: € 7.235.000 begrotingsjaar (jaarrekening 2011) (Netto) begrotingstotaal € 20.819.111 (begroting Aquon 2011) verbonden partij Risico’s Risico’s met name op het gebied van transitie/frictiekosten. Deze waren voorafgaand aan de fusie deels niet in te schatten en deels zijn ze onderschat. In de loop van 2011 is het beeld steeds helderder geworden. Risico is dat de kosten hoger liggen dan aanvankelijk geraamd, waardoor spanning komt op de begroting van Aquon en dus op die van de deelnemers, waaronder WBD. Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s
Het verrichten van laboratoriumonderzoek ten behoeve van diverse primaire BBP producten. Brabantse Delta levert de voorzitter van het DB (bestaande uit 3 bestuurders). Het algemeen bestuur telt 9 leden, van iedere deelnemer één vertegenwoordiger. De overgang naar Aquon had plaats op 1 juli 2011. Tot 1 juli is gewerkt met een begroting DWL 2011. Vanaf 1 juli is gewerkt met een begroting Aquon 2011. Begroot 2011: € 2.878.260 Geen
Het eerder genoemde risico’s ten aanzien van transitie/frictiekosten heeft direct invloed op de bijdrage van WBD aan de GR Aquon. Bestuurlijk vertegenwoordiger in J. Vos (vz) de verbonden partij Accountmanager waterschap ten I. de Keizer behoeve van verbonden partij
182
Nr. 3 Naam verbonden partij
Gemeenschappelijke Regeling Muskusrattenbestrijding Noord-Brabant Vestigingsplaats Breda Rechtsvorm Gemeenschappelijke regeling Participerende partijen Waterschap Aa en Maas Waterschap Brabantse Delta Waterschap De Dommel Openbaar belang dat wordt Doelmatige bestrijding van muskusrat en beverrat en behartigd door de verbonden voorkomen van schade door deze soorten aan partij waterstaatswerken Ontwikkelingen verbonden partij Een gemeenschappelijke begroting 2012 ligt in september ter goedkeuring voor in de Noord-Brabantse Waterschapsbond. N.v.t. Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen verbonden partij aan begin begrotingsjaar (alleen in begroting) N.v.t. Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen aan het einde van het begrotingsjaar (alleen in jaarrekening) (Netto) begrotingstotaal € 2.115.000,-- (begroting 2012) verbonden partij Risico’s N.v.t. Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s Bestuurlijk vertegenwoordiger in de verbonden partij Accountmanager waterschap ten behoeve van verbonden partij
Voorkomen van schade door muskusrat en beverrat aan waterstaatswerken
Ieder waterschap wordt door één lid van het dagelijks bestuur vertegenwoordigd. De waterschappen nemen financieel voor 1/3 deel. N.v.t.
€ 697.000 (begroting 2012)
Geen N.v.t. J. Vos R. Gosma (plaatsvervanger J. Rombouts)
183
Nr. 4 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen
Waterschap De Dommel Boxtel Gemeenschappelijke regeling Waterschap De Dommel Waterschap Brabantse Delta Doelmatige behandeling van het afvalwater en optimale Openbaar belang dat wordt benutting van de beschikbare verwerkingscapaciteit op de rwzi's behartigd door de verbonden van de twee waterschappen. partij Ontwikkelingen verbonden partij N.v.t. Solvabiliteit, eigen en vreemd Solvabiliteitspercentage 17,9% vermogen aan het einde van het Eigen vermogen: € 52.400.000 begrotingsjaar Vreemd vermogen: € 293.300.000 (jaarrekening 2010) (Netto) begrotingstotaal Totaal begroting 2011 € 105.000.000, met een negatief resultaat verbonden partij van € 14.300.000. Risico’s Geen significante risico’s
Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij
Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij
Waterschap De Dommel zuivert afvalwater dat door de gemeente Tilburg wordt ingezameld en vrijkomt in het gebied van waterschap Brabantse Delta. Waterschap Brabantse Delta zuivert afvalwater dat door de gemeenten Baarle Nassau en Loon op Zand wordt ingezameld en vrijkomt in het gebied van waterschap De Dommel. N.v.t. N.v.t.
Begroting 2012 € 3.844.360
Geen, de gemeenschappelijke regeling is in 2010 aangepast en vastgesteld in het AB van 15 december 2010 (waterschap De Dommel) en 13 oktober 2010 (waterschap Brabantse Delta)
Risico’s Geen significante risico’s Bestuurlijk vertegenwoordiger in Th. Schots de verbonden partij Accountmanager waterschap ten A. van Rijn behoeve van verbonden partij
184
Nr. 5 Naam verbonden partij
Gemeenschappelijke Regeling Regionaal Archief WestBrabant Vestigingsplaats Zevenbergen Rechtsvorm Gemeenschappelijke regeling Participerende partijen Gemeente Etten-Leur Gemeente Halderberge Gemeente Moerdijk Gemeente Zundert Waterschap Brabantse Delta Het Regionaal Archief West - Brabant heeft tot doel de in beheer Openbaar belang dat wordt overgedragen archieven en verzamelingen van de aangesloten behartigd door de verbonden gemeenten en het waterschap in goede, geordende en partij toegankelijke staat te bewaren. Ontwikkelingen verbonden partij Gemeente Rucphen treedt in 2012 toe tot de Gemeenschappelijke Regeling. Door de toetreding van Rucphen en het verwerken van de bezuinigingsopdracht neemt de deelnemersbijdrage van het waterschap geleidelijk af, van €59.696 in 2012 naar €56.181 in 2015. Onze bijdrage is berekend op basis van het aantal meters dat wordt ingenomen door onze archieven (rechtsvoorgangers van Land van Nassau plus het binnenkort over te dragen archief van Land van Nassau). Doordat de taakstelling van RAWB zich beperkt tot deze archieven, zal er geen verdere aanwas plaatsvinden en dus ook geen toename van de kosten. De bezuinigingen die RAWB moet doorvoeren (3 jaren 3%) hebben vooralsnog niet direct invloed op de bedrijfsvoering en taakuitvoering van de archiefdienst. De kortingen worden structureel opgevangen door reductie van de formatie met natuurlijk personeelsverloop. Op incidentele basis wordt tijdelijk de storting in de voorziening onderhoud gebouw stopgezet. Op den duur zullen effecten op de organisatie en dienstverlening echter niet kunnen uitblijven. Om die reden zal er begin 2012 door het AB van RAWB een fundamentele takendiscussie worden gehouden. Daarnaast is RAWB in gesprek met de regio over vergaande archiefsamenwerking. Solvabiliteit, eigen en vreemd Solvabiliteitspercentage 1,46 % vermogen aan het einde van het Eigen vermogen: € 26.099 begrotingsjaar Vreemd vermogen: € 1.954.302 (jaarrekening 2011) (Netto) begrotingstotaal Totaal bijdragen € 757.940 (begroting 2012 GR) verbonden partij Risico’s Geen significante risico’s Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s Bestuurlijk vertegenwoordiger in de verbonden partij Accountmanager waterschap ten behoeve van verbonden partij
Opslag en beschikbaar houden voor het publiek van permanent te bewaren archieven
Iedere deelnemende organisatie wordt door een lid vertegenwoordigd in het algemeen bestuur N.v.t
Begroot 2012 € 59.696 Werkelijk 2011 € 59.993 Geen Geen significante risico’s L. van der Kallen (algemeen bestuur) J. Brekelmans, teamleider DIV
185
Nr. 6 Naam verbonden partij Vestigingsplaats
Het Waterschapshuis Amersfoort
Rechtsvorm
Stichting en Gemeenschappelijke Regeling Transitie van projecten en boedel van Stichting naar GR nog niet gerealiseerd.
Participerende partijen
25 waterschappen
Openbaar belang dat wordt behartigd door de verbonden partij
Het verbeteren van informatie- en bedrijfsprocessen met behulp van ICT ter bevordering van de kwaliteit en efficiëntie van taakuitvoering door de waterschappen.
Ontwikkelingen verbonden partij Waterschap Brabantse Delta is in 2010 toegetreden tot de Gemeenschappelijke Regeling. Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen verbonden partij aan begin begrotingsjaar (alleen in begroting) N.v.t. Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen aan het einde van het begrotingsjaar (alleen in jaarrekening) (Netto) begrotingstotaal € 20.094.587,= (herziene begroting 2011) verbonden partij Risico’s Bij het waterschapshuis is in verband met onvoldoende voortgang c.q. zicht op eindresultaat door de gezamenlijke waterschappen besloten in overleg te treden met de leverancier om tot een oplossing te komen. Een bestuurlijke commissie heeft zich samen met de leverancier gebogen over de financiële afwikkeling. Hierover is recentelijk overeenstemming bereikt waarmee er duidelijkheid is ontstaan over de totale kosten van het project (ca. € 11 miljoen). De bestuurlijke commissie is nu gevraagd ook een advies uit te brengen ten aanzien van de afwikkeling van de totale kosten van het project tussen de waterschappen. Daarbij worden ook de, los van de genoemde kosten, ingediende claims (o.a. van Brabantse Delta) betrokken. Over 2011 heeft het waterschap de eigen investering in een keer afgeschreven. Dit betreft een bedrag van ruim € 600.000 en bestaat voornamelijk uit interne kosten
Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij
Het verbeteren van informatie- en bedrijfsprocessen met behulp van ICT ter bevordering van de kwaliteit en efficiëntie van taakuitvoering Eén van de 25 stemmen in AB GR HWH N.v.t.
€ 995.300,= (begroting 2011): bijdrage is gerelateerd aan grootte van het waterschap. Zie Informatieplan 2007-2011
Bestuurlijk vertegenwoordiger in J. Vos de verbonden partij Accountmanager waterschap ten A. Hieltjes behoeve van verbonden partij
186
Nr. 7 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen Openbaar belang dat wordt behartigd door de verbonden partij Ontwikkelingen verbonden partij
Nederlandse Waterschapsbank NV Den Haag Naamloze vennootschap Aandeelhouders Het doel is het ten algemenen nutte uitoefenen van het bankbedrijf door het verstrekken van kredieten aan onder andere Waterschappen. Nieuwe eisen omtrent ‘leverage ratio’ kunnen leiden tot een stringenter dividendbeleid (Basel III). Banken hebben tot 2018 de tijd om het eigen vermogen op orde te brengen. De jaarrekening van de NWB wordt medio maart 2011 verwacht. Op dit moment is nog niets te melden over het al dan niet uitkeren van dividend over 2011. De verwachting is echter dat er vooralsnog geen dividend zal worden uitgekeerd. Capital ratio; eigen en vreemd Capital ratio: per ultimo 2010: 1,9%, per 30 juni 2011 2% vermogen aan het einde van het Eigen Vermogen: per 30-06-2011 € 1.147.000.000 begrotingsjaar per 31-12-2010 € 1.135.000.000 Vreemd Vermogen: per 30-06-2011 € 55.157.000.000 per 31-12-2010 € 56.223.000.000 De cijfers per ultimo 2010 wijken enigszins af van de eerder gepresenteerde cijfers omdat de NWB vanaf 2011 de in Nederland aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving hanteert. Tot en met 2010 paste de NWB de International Financial Reporting Standards (IFRS) toe. (bron: halfjaarbericht 2011 Nederlandse Waterschapsbank NV) (Netto) begrotingstotaal N.v.t. verbonden partij Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij
Het uit de deelneming ontvangen dividend wordt als baten verwerkt in begroting en jaarrekening.
Nominale waarde aandelen € 308.000 N.v.t. Ontvangen dividend over 2010 is verwerkt in de jaarrekening 2011 van waterschap Brabantse Delta en bedraagt ca. € 974.000,-. De verwachting is dat het komende jaren het dividend teruggebracht wordt naar € nihil, tot het moment dat de Nederlandse Waterschapsbank kan voldoen aan de eisen van Basel III.
Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s
Actief invloed uitoefenen bij het beleid de bank in de algemene vergadering van aandeelhouders. Vooruitzichten 2011: risico’s in verband met de aanhoudende onrust op de financiële markten en de grote fluctuaties van de geld- en kapitaalmarktrente ten aanzien van de nettowinst over geheel 2011. Over het eerste halfjaar over 2011 bedroeg de nettowinst van de NWB ca. € 35,9 miljoen. Over dezelfde periode in 2010 was de nettowinst € 44,9 miljoen. Ook voor de tweede helft van het jaar verwacht de bank druk op de nettorentebaten als onderdeel van de nettowinst (uit het halfjaarverslag van de Nederlandse Waterschapsbank) Bestuurlijk vertegenwoordiger in Th. Schots de verbonden partij Accountmanager waterschap ten G. van der Lienden behoeve van verbonden partij
187
Nr. 8 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen
Noord-Brabantse Waterschapsbond Breda Vereniging Waterschap Aa en Maas Waterschap Brabantse Delta Waterschap De Dommel Waterschap Rivierenland De behartiging van de belangen van gemeenschappelijke aard van de waterschappen in de provincie Noord-Brabant.
Openbaar belang dat wordt behartigd door de verbonden partij Ontwikkelingen verbonden partij Ontwikkelingen in verband met:
A. Actie Storm: 1. samenwerking met gemeenten in de waterketen 2. schaalvergroting 3. gesprekken met provincie over samenwerking met betrekking tot waterkeringen B. Bestuursakkoord water 2011 C. Interne evaluatie in 2011 leidt tot continuering huidig beleid ten aanzien van de vereniging Per 31 december 2010: EV: € 75.000,-VV: € 59.000,--
Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen verbonden partij aan begin begrotingsjaar (alleen in begroting) N.v.t. Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen aan het einde van het begrotingsjaar (alleen in jaarrekening) (Netto) begrotingstotaal €142.000,-verbonden partij Risico’s Geen significante risico’s Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij
Behartiging van de waterschapsbelangen in de gehele provincie.
Ieder waterschap heeft één stem N.v.t.
€44.000,---. Betreft 4/13e deel per jaar aan bijdrage in de vereniging. Daarnaast nog circa € 45.000,- per jaar aan bijdrage in de kosten van het projectbureau RLG incl. een aandeel in gezamenlijke projecten ten laste van product 01150.
Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s Bestuurlijk vertegenwoordiger in de verbonden partij Accountmanager waterschap ten behoeve van verbonden partij
Geplande overheveling kosten projectbureau RLG naar NBWB. Intensivering samenwerking Geen significante J. Vos (voorzitter) A. Dielissen E. van Beurden
188
Nr. 9 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen
N.V. Slibverwerking Noord-Brabant Moerdijk N.V. N.V. Slibverwerking Noord-Brabant Waterschap Aa en Maas Waterschap De Dommel Waterschap Rivierenland Waterschap Regge en Dinkel Waterschap Brabantse Delta Openbaar belang dat wordt Het tot stand brengen van en het in stand houden van de behartigd door de verbonden duurzame exploitatie van een slibverwerkingsinstallatie voor de partij verwerking van zuiveringsslib dat in beginsel afkomstig is van waterschappen Ontwikkelingen verbonden partij SNB wil een eigen AWZI realiseren die leidt tot een eigen biologische stikstofverwijdering. Vanuit maatschappelijk oogpunt en bezien over de hele afvalwaterketen is dit de beste oplossing. De omvang van de investering bedraagt maximaal € 3.086.000 en de totale besparing ligt tussen € 176.000 en € 449.100 per jaar. De besparing voor Brabantse Delta ligt tussen € 20.500 en € 73.500. Door deze investering zal het aanbod VE verminderen met 6.800 VE, hetgeen een inkomstenderving betekent van € 330.000. De slibverwerkingskosten en beluchtingsenergie daalt met € 40.000. De investering wordt gefinancierd door de aandeelhouders, door bijstorting op agio naar rato van het aandeel in SNB. Voor Brabantse Delta betekent dit een bijstorting van € 710.500. De bouwkundige oplevering is vóór 31 december 2014. Solvabiliteit, eigen en vreemd Solvabiliteitspercentage 1131% vermogen aan het einde van het Eigen vermogen: € 110.515.000 begrotingsjaar Vreemd vermogen: € 9.770.000 (jaarrekening 2010) (Netto) begrotingstotaal Totaal begroting 2011 € 27.970.000 verbonden partij Risico’s Switchtransactie Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij
Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s Bestuurlijk vertegenwoordiger in de verbonden partij Accountmanager waterschap ten behoeve van verbonden partij
Het verwerken van zuiveringsslib tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten.
Het geplaatste aandelenkapitaal van de NV bedraagt € 4.538.000 en is volledig volgestort. Waterschap Brabantse Delta is voor 22,10% aandeelhouder. Iedere deelnemende organisatie wordt vertegenwoordigd door een commissaris, die benoemd wordt uit de bestuurlijke organen van het waterschap. N.v.t
Aandeel Waterschap Brabantse Delta in de begroting 2011 bedraagt € 4.190.000. Geen Geen significante risico’s J.Vos A. van Rijn
189
Nr. 10 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen Openbaar belang dat wordt behartigd door de verbonden partij Ontwikkelingen verbonden partij
Unie van Waterschappen Den Haag Vereniging 26 waterschappen De Unie behartigt op nationaal en internationaal niveau de belangen van de waterschappen voor een goede waterstaatsverzorging binnen het waterschapsbestel. Kleinere werkgroepen Unie en inzet op uitwerking en uitvoering bestuursakkoord water. Per 31 december 2010: EV: € 3.322.446 VV: € 11.514.479
Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen verbonden partij aan begin begrotingsjaar (alleen in begroting) Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen aan het einde van het begrotingsjaar (alleen in jaarrekening) (Netto) begrotingstotaal € 8.355.230 verbonden partij Risico’s Geen significante risico’s. Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Risico’s
Nationale en internationale behartiging van de waterschapsbelangen.
Bijdrage 2012: € 348.957,Eén van de 26 stemmen. Nee.
4,18%
Versterking van het eigen geluid in het Uniebeleid.
Landelijk gemaakte Unie-afspraken kunnen afwijken van eigen beleid. Bestuurlijk vertegenwoordiger in J. Vos de verbonden partij (H. Hieltjes lid DB verbonden partij) Accountmanager waterschap ten H. van Stokkom behoeve van verbonden partij
190
Nr. 11 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Rechtsvorm Participerende partijen
Bestuursacademie Zuid Nederland in liquidatie Zierikzee (postadres) Gemeenschappelijke regeling 146 deelnemers: provinciale staten, gemeenten, waterschappen en andere openbare lichamen N.v.t.
Openbaar belang dat wordt behartigd door de verbonden partij Ontwikkelingen verbonden partij In liquidatie sinds 1 april 2002 tot op heden nog niet afgewikkeld. In het overdrachtsjaar is er een voorlopige bijdrage geïnd van € 1,80 per inwoner. Voor waterschap Brabantse Delta was dit € 95.000,-. Deze bijdrage was bedoeld om de gemeenschappelijke regeling vrij van schulden en verplichtingen te ontbinden. Ontbinding heeft nog niet plaatsgevonden omdat de regeling nog steeds niet vrij van schulden is. Per 31-12-2010: Solvabiliteit, eigen en vreemd € 570.346,vermogen verbonden partij aan Eigen vermogen Vreemd vermogen € 279.400,begin begrotingsjaar (alleen in Jaarrekening 2011 is nog niet bekend. begroting) N.v.t. Solvabiliteit, eigen en vreemd vermogen aan het einde van het begrotingsjaar (alleen in jaarrekening) (Netto) begrotingstotaal € 104.000,verbonden partij Risico’s Een risico is dat de gemeenschappelijke regeling in liquidatie niet met de oorspronkelijke bijdrage uit kan komen, hetgeen echter niet de verwachting is. Doelstelling(en) waterschap die worden gerealiseerd door deelneming in de verbonden partij Belang waterschap in de verbonden partij Veranderingen gedurende begrotingsjaar in dat belang (alleen in jaarrekening) Aandeel waterschap in (netto) begrotingstotaal verbonden partij Beleidsvoornemens waterschap omtrent verbonden partij Bestuurlijk vertegenwoordiger in de verbonden partij Accountmanager waterschap ten behoeve van verbonden partij
N.v.t.
€ 1,80 per inwoner, in totaal € 95.000,-. Dit bedrag is in 2002 door het voormalige Hoogheemraadschap van West-Brabant als bijdrage betaald. Men verwacht (nog steeds) met de oorspronkelijk bijdrage uit te kunnen komen. Men verwacht met de oorspronkelijk bijdrage uit te kunnen komen. Geen Th. Schots G. van der Lienden
191
192
TREASURYSTATEN
193
194
FINANCIERINGSOVERZICHT REKENING 2011 OMSCHRIJVING ACTIVA VASTE MATERIELE ACTIVA - investeringen 2011 - subsidies/bijdragen 2011 - desinvesteringen 2011 - afschrijvingen 2011 - extra afschrijvingen 2011 - onderhanden werk 2011 IMMATERIELE VASTE ACTIVA - investeringen 2011 - subsidies/bijdragen 2011 - afschrijving - extra afschrijvingen 2011 FINANCIELE VASTE ACTIVA -investeringen 2011 - subsidies/bijdragen 2011 - afschrijving - extra afschrijving - desinvesteringen TOTAAL ACTIVA PASSIVA EIGEN VERMOGEN a: Calamiteitenreserve - watersysteembeheer - zuiveringsbeheer b: Bestemmingsreserve i.v.m. toekomstige wachtgeldaanspr. - toevoeging - onttrekking c: Egalisatiereserve Watersysteembeheer - onttrekking d: Egalisatiereserve Zuiveringsbeheer - onttrekking e: Egalisatiereserve Waterkwaliteit CBL HWB - onttrekking Waterkwaliteit CBL SNB - onttrekking VREEMD VERMOGEN OP LANGE TERMIJN a: Geldleningen '- aangetrokken geldlening - aflossingen b: vooruitontvangen huur CBL - mutatie VOORZIENINGEN a: Afkoop ondh. Waterkering - onttrekking b: Wachtgelden - mutatie c: voorziening zandfilter rwzi Kaatsheuvel - mutatie d. pensioenfonds bestuur - mutatie e. Slibverwerking Bath - mutatie f. Voorz.soc.statuut muskusrattenbestr - mutatie g. Voorz.dubieuze debiteuren - mutatie TOTAAL PASSIVA Financ.overschot/ (tekort)
SALDO EIND DIENSTJAAR 2010
alle bedragen x € 1.000,BESTEDING SALDO EIND MIDDELEN DIENSTJAAR 2011 2011
HERKOMST MIDDELEN 2011
(277.618)
(283.945) (37.312) 15.599 391 14.396 600
(29.039)
(27.106) (5.153) 702 6.353 32
(20.987)
(19.015) (36) 459 1.476 73
(327.644)
1.375 1.065
40.080
(42.501)
100
(1.375) (955)
3.732
(330.065)
0 210 2.212
(1.519) 13.493
6.465 (7.028)
10.749
8.938 (1.811)
8.455
7.425 (1.030)
1.330
1.224 (106)
273.928
289.364 45.000 (29.564)
5.924
5.362 (562)
643
594 (49)
65
46 8
(27)
2.338
2.187 (152)
1.621
1.515 65
(170) 11.037
324.717 (2.927)
195
11.037 56.209
44.348-
336.578
96.289
(86.849)
6.513
196
Financiële geldstromen jaarrekening 2011 Begroting 2011
Periode
Rekening 2011
x € 1.000
Beginsaldo
x € 1.000
-23
-2.927
INKOMSTEN Belastingomslagen Opbrengsten uit grond en water Overige inkomsten Totaal inkomsten
99.303 150 4.687 104.140
99.278 182 13.174 112.634
UITGAVEN Bedrijfskosten Onderhoudskosten Totaal uitgaven
-72.218 -10.757 -82.975
-86.351 -11.743 -98.094
INVESTERINGEN subsidies tbv investeringen des-investeringen uitgaven tbv investeringen Totaal (des-)investeringen
18.122 0 -70.111 -51.989
16.944 391 -44.063 -26.728
4,50% 2,80%
4,18% 3,04%
71.100
45.000
AFLOSSINGEN o/g Kasgeldleningen o/g Langlopende leningen u/g Kasgeldlening / depot u/g langlopende leningen (hyp.)
0 -30.477 0 22
0 -29.565 0 20
RENTESTROMEN rentebaten rentelasten portefeuille rentelasten saldi in rc
511 -11.119 -1
212 -12.418 -149
0
0
Mutatie uit fin. stromen
30.036
3.101
Liquide middelen Mutatie Eindsaldo Voor kasgeldlimiet
59.656 59.633 59.633
-9.087 -12.014 -12.014
59.656
-9.087
59.656
-9.087 0
292.178 101.577 393.755
273.928 15.435 289.363
410 -22 388
410 -93 317
Financiële stromen / rente Rente nieuwe leningen / tekorten Rente overschotten STORTINGEN o/g Kasgeldleningen o/g Langlopende leningen u/g Kasgeldlening / depot u/g Langlopende beleggingen
HEDGEPOSITIES rente-instrumenten
Risicomomenten Mutatie liquide middelen Renteherziening op vaste schuld Totaal renterisico Vervroegde aflossingsmomenten Portefeuilles Opgenomen leningen lang start mutatie eind Uitgezette leningen lang start mutatie eind Opgenomen leningen kort n.v.t. Uitgezette leningen kort n.v.t.
197
198
Renterisiconorm Begroting 2011
Rekening 2011
x € 1.000,-
x € 1.000,-
Positie t.o.v. renterisiconorm <' ! FH $ <' ! FH 2 Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b)
> > -
> > -
K L"
! K$ L" ! 4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b)
% > 71.100
% > 45.000
$ ( $ ! ( 6 Herfinanciering [laagste van 4 en 5a+5b]
K% > 30.455
;% > 29.544
7 Renterisico op vaste schuld [2+6]
30.455
29.544
Renterisiconorm ? #
; : <,
%?; K K%
%?; K K%
Toets renterisiconorm <, FH < ! FH Ruimte (+) / Overschrijding (-) [10-7]
K% K% 5.752
K% ;% 6.662
199
200
EMU-SALDO
201
202
Berekening EMU saldo vanuit exploitatiesaldo
EMU-Exploitatiesaldo
>> ¢ ¢ ¢
Invloed investeringen (Staat van Activa / IP) # ! ! : : H !$ : : : , ) ,, ) ! ( !
Invloed voorzieningen (Staat van Reserves en Voorzieningen) ¢ ! %%!% >> %%!% >> # !'
Begroting 2011
Rekening 2011
(x € 1.000)
(x € 1.000)
(2.920)
(12.587)
F%??H %; K%?
FK;%H %; K; %;;
K?
?
F?H
FK;?H
(27.266)
(12.060)
Deelnemingen en aandelen >> #" ¢ #! EMU SALDO
H $ ! ! ! $ ! $ $
203
204
RENTEOMSLAG
205
206
RENTEOMSLAG 2011
RENTELASTEN/-BATEN > < !
%?%
>
;%
> < > F H
;%
> #
$
> ! $ %
K%
> < ( ,
%;%
> ! $
FK;%H
. <.L..L
14.406.874
NIET IN DE OMSLAG TE BETREKKEN > <
;%K
> < !
$!"
%;% >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> >>
TOTALE RENTELASTEN TBV OMSLAGBEREKENING
%;%? 13.297.055
TOTALE BOEKWAARDE PER 1-1 VOOR DE BEREKENING VAN HET OMSLAGPERCENTAGE
K%K%
$ !
F, "
H
%?K%
( $"
, $ '% >
F;%;H
> ! $ % > L# , F
¢ H > L#= Q#
FK%??H
> :
F%K;%H
Gecorrigeerde Boekwaarde per 1-1
318.211.727
BEREKENING VAN HET OMSLAGPERCENTAGE K;=K >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
F%H F%KK%H
4,18
K?
207
=??
208
BBP-PRODUCTENLIJST
209
210
211 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
3000 INRICHTING EN ONDERHOUD WATERSYSTEMEN 3100 6 Beheersinstrumenten watersystemen 3110 6.1 Peilbesluiten 3120 6.2 Waterakkoorden 3130 6.3 Legger waterlopen en kunstwerken 3140 6.4 Beheersregister waterlopen en kunstwerken 3200 7 Aanleg, verbetering en onderhoud wate3210 7.1 Aanleg en verwerving waterlopen 3220 7.2 Onderhoud waterlopen 3230 7.3 Bouw en verwerving kunstwerken passieve 3240 7.4 Onderhoud kunstwerken passieve waterbeheersing 3250 7.5 Kwaliteitsmaatregelen in oppervlaktewater 3260 7.6 Voorzieningen verwante belangen watersystemen 3270 7.7 Muskusrattenbestrijding 3400 8 Baggeren van waterlopen/saneren wat 3410 8.1 Baggerprogramma 3420 8.2 Verwijderen en verwerken van verspreidbare 3430 8.3 Verwijderen en verwerken van niet verspreidbare 3440 8.4 Bijdragen aan derden voor baggeren 3450 8.5 Saneringsprogramma 3460 8.6 Sanering van waterbodems 3510 9.1 Bouw en verwerving kunstwerken actieve 3500 9 Beheer hoeveelheid water 3520 9.2 Onderhoud kunstwerken actieve waterbeheersing 3530 9.3 Bediening kunstwerken actieve waterbeheersing 3600 10 Calamiteitenbestrijding watersysteme 3610 10.1 Calamiteitenbestrijding watersystemen 3710 11.1 Monitoring waterkwantiteit 3700 11 Monitoring watersysteem 3720 11.2 Monitoring waterkwaliteit
66% 100%
85%
100% 90%
watersysteemheffing
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
1.1 Beheersplan waterkeringen 1.2 Waterbeheersplan 1.4 Beheersplan vaarwegenbeheer 1.5 Thema- en gebiedsgerichte plannen Plannen afvalwaterbeleid 1.6 Calamiteitenplannen 2.1 Plannen van derden
PRIMAIRE BEHEERPRODUCTEN
TAAK
2000 AANLEG EN ONDERHOUD WATERKERINGEN 2100 3 Beheersinstrumenten waterkeringen 2110 3.1 Legger waterkeringen 2120 3.2 Beheersregister waterkeringen 2130 3.3 Veiligheidstoetsing waterkeringen 2200 4 Aanleg en onderhoud waterkeringen 2210 4.1 Aanleg en verwerving primaire waterkeringen 2220 4.2 Onderhoud primaire waterkeringen 2230 4.3 Aanleg en verwerving regionale waterkeringen 2240 4.4 Onderhoud regionale waterkeringen 2250 4.5 Aanleg en verwerving kades / overige waterkeringen 2260 4.6 Onderhoud kades / overige waterkeringen 2270 4.7 Voorzieningen verwante belangen waterkeringen 2280 4.8 Muskusrattenbestrijding 2400 5 Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding2410 5.1 Dijkbewaking en calamiteiten bestrijding
1200 2 Plannen van derden
1000 PLANVORMING 1100 1 Eigen plannen
1110 1120 1140 1150 1155 1160 1210
nr.
nr.
BELEIDSPRODUCTEN
FMS
FMS PROGRAMMA'S
INTEGRALE BBP-PRODUCTENLIJST WATERSCHAP BRABANTSE DELTA
17%
100% 15% 100% 17%
10%
zuiveringsvaarwegen heffing
156.278 695 95.337 1.088.879 3.358.727 8.988.671 140.610 242.374 192.465 34.145 378.665 140.380 1.781.312 582.424 69.419 443.731 1.938.389 2.306.396 2.550.953 7.058.511 908.674 3.483.731 35.940.766
87.930 425.212 210.733 665.153 1.555.784 26.009 283.271 79.758 215.411 559 374.222 3.227 3.927.270
239.516 2.483.032 560.349 378.868 894.342 4.556.107
totaal
rekening 2011
156.278 695 95.337 1.088.879 3.358.727 8.988.671 140.610 242.374 192.465 34.145 378.665 140.380 1.781.312 582.424 69.419 443.731 1.938.389 2.306.396 2.550.953 7.058.511 908.674 3.483.731 35.940.766
87.930 425.212 210.733 665.153 1.555.784 26.009 283.271 79.758 215.411 559 374.222 3.227 3.927.270
215.565 2.110.578 241.147 894.342 3.461.632
-
-
54.945 54.945
watersysteemheffing vaarwegen
-
-
23.952 372.455 560.349 82.775 1.039.531
zuiveringsheffing
212
nr.
nr.
PRIMAIRE BEHEERPRODUCTEN
6900 28 Aanpak diffuse emissies derden
27 Rioleringsplannen en subsidies 6800 lozingen
6501 BEHEERSEN VAN LOZINGEN 6600 25 WVO-vergunningen en meldingen
6002 HANDHAVING KEUR 6300 24 Handhaving keur
6810 6820 6910
6610 6620
6310 6320
27.1 Rioleringsplannen 27.2 Subsidies lozingen 28.1 Stimulering derden aanpak diffuse emissies
25.1 WVO-vergunningen 25.2 WVO-meldingen
24.1 Toezicht keur 24.2 Repressieve handhaving keur
22.1 Keur 23.1 Vergunningen en keurontheffingen
50% 50% 50%
50% 50%
95% 90%
5% 10%
50% 50% 50% 50% 50%
137.460 173.879 522.292 1.690.846
790.524 66.691
439.922 452.044 891.966
38.424 1.925.050 1.963.473
61.679 3.503 2.734.708
100% 50%
10% 5%
25.042 329.251 880.192 138.696 590.631 446.654 147.423
50% 50% 50% 50% 50% 50% 100%
50% 50% 50% 50% 50% 50%
23.328 88.310
-
5.277.621 1.707.789 3.175.113 9.554.399 7.269.991 9.018.121 783.138 54.604 138.871 3.703.357 667.946 2.669.391 3.652.702 3.759.076 51.432.119
totaal
rekening 2011
50% 50%
90% 95%
6110 6210
100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%
zuiveringsvaarwegen heffing
50% 50%
6001 VERGUNNINGVERLENING 6100 22 Keur 6200 23 Vergunningen en keurontheffingen
watersysteemheffing
50%
TAAK
5000 INRICHTING EN ONDERHOUD VAARWEGEN EN HAVENS 19 Beheersinstrumenten vaarwegen en 5110 19.1 Legger vaarwegen, kunstwerken en havens 5100 havens 5120 19.2 Beheersregister vaarwegen, kunstwerken en havens 20 Aanleg en onderhoud vaarwegen en 5210 20.1 Aanleg en verwerving vaarwegen en havens 5200 havens 5220 20.2 Onderhoud vaarwegen en havens 5230 20.3 Baggeren vaarwegen en havens 5240 20.4 Bouw/verwerving kunstwerken vaarwegenbeheer 5250 20.5 Onderhoud kunstwerken vaarwegenbeheer 5260 20.6 Bediening kunstwerken vaarwegenbeheer 5270 20.7 Voorzieningen verwante belangen vaarwegenbeheer 21 Verkeersregeling en 5310 21.1 Verkeersregeling en verkeersveiligheid vaarwegen en verkeersveiligheid vaarwegen en havens 5300 havens 5320 21.2 Calamiteitenbestrijding vaarwegen en havens
4000 BOUW EN EXPLOITATIE ZUIVERINGSTECHNISCHE WERKEN 4100 12 Getransporteerd afvalwater 4110 12.1 Bouw en verwerving transportstelsels 4120 12.2 Onderhoud transportstelsels 4130 12.3 Beheer transportstelsels 4210 13.1 Bouw en verwerving zuiveringsinstallaties 4200 13 Gezuiverd afvalwater 4220 13.2 Onderhoud zuiveringsinstallaties 4230 13.3 Beheer zuiveringsinstallaties 4240 13.4 WVO-heffing effluent 4250 13.5 Subsidies afhaakproblematiek 4260 13.6 IBA-inrichtingen 4310 14.1 Bouw en verwerving slibverwerkingsinstallaties 4300 14 Verwerkt slib 4320 14.2 Onderhoud slibverwerkingsinstallaties 4330 14.3 Beheer slibverwerkingsinstallaties 4340 14.4 Afzet slib/restproducten 4400 15 Afvalwaterbehandeling door derden 4410 15.1 Afvalwaterbehandeling door derden
BELEIDSPRODUCTEN
FMS
FMS PROGRAMMA'S
68.730 86.940 261.146 845.423
395.262 33.345
421.816 414.498 836.314
35.082 1.846.316 1.881.398
2.039 2.078 1.358.544
14.699 181.887 444.828 91.503 324.564 224.155 -
15.433 57.358
-
-
-
-
18.106 37.546 55.652
3.342 78.733 82.076
59.640 1.425 1.376.164
10.343 147.363 435.364 47.193 266.067 222.499 147.423
7.895 30.952
-
watersysteemheffing vaarwegen
68.730 86.940 261.146 845.423
395.262 33.345
-
-
-
-
-
-
5.277.621 1.707.789 3.175.113 9.554.399 7.269.991 9.018.121 783.138 54.604 138.871 3.703.357 667.946 2.669.391 3.652.702 3.759.076 51.432.119
zuiveringsheffing
213
9110 9120 9120 9130 9140 9150 9160
8110 8112 8120 8130 8210
7110 7120 7130 7140 7145 7150 7160 7170 7180 7310 7320 7330
Onvoorzien Mutaties 'algemene' reserves (= bespaarde rente uit (staat van reserves: rente bestemmingsreserves & Belastingopbrengst Dividend Opbrengst cbl switch Exploitatiesaldo
33.1 Bestuur 33.2 Contributie Unie 33.3 Bestuursondersteuning 33.4 Beheer niet-reglementaire taken 34.1 Externe communicatie
31.1 Kostentoedeling en belastingverordening 31.2 Aanslagen huishoudens en forf.bedrijven 31.3 Aanslagen Zuiveringsheffing overige bedrijven 31.4 Aanslagen watersysteemheffing gebouwd, ongebouwd 31.5 Aanslagen verontreinigingsheffing 31.6 Verzoek-, bezwaar- en beroepschriften huishoudens 31.7 Bezwaar- en beroepschriften zuiveringsheffing overige 31.8 Bezwaar en beroepschriften watersystemeemheffing 31,9 Bezwaar en beroepschriften verontreiningingsheffing 32.1 Betalingsverwerking aanslagen 32.2 Kwijtschelding 32.3 Invorderingsmaatregelen aanslagen
TOTALE NETTOLASTEN
behalve de ondersteunende producten deze komen 100% t.l.v. kwantiteit.
* opmerking 1 de producten van inrichting en onderhoud vaarwegen en havens worden met genoemde % verdeeld,
exclusief waterschapslasten PROD. 9130 exclusief waterschapslasten PROD. 9130 ALLEEN waterschapslasten PROD. 9130
9000 DEKKINGSMIDDELEN EN SALDO 9100 Dekkingsmiddelen en saldo
8200 32 Externe communicatie
8000 BESTUUR EN COMMUNICATIE 8100 31 Bestuur
7300 30 Invordering
7000 HEFFING EN INVORDERING 7100 29 Belastingheffing
per post beoordeeld per post beoordeeld 47,00% 47% per post beoordeeld
47,00%
75% 75% 75% 50% 55%
100% 100% 68,41% 60% 70%
100% 100% 30%
100% 50%
100%
6960 HANDHAVING GRONDWATERBEHEER 6980 30.1 Handhaving grondwaterbeheer 6970 30 Handhaving grondwaterbeheer
60% 50%
watersysteemheffing
100%
26.1 Toezicht WVO 26.2 Repressieve handhaving WVO
PRIMAIRE BEHEERPRODUCTEN
TAAK
6920 VERGUNNINGVERLENING GRONDWATERBEHEER 29 Vergunningverlening grondwaterbeheer 6950 29.1 Vergunningverlening grondwaterbeheer
6502 HANDHAVING WVO 6700 26 Toezicht en handhaving WVO
6710 6720
nr.
nr.
BELEIDSPRODUCTEN
FMS
FMS PROGRAMMA'S
0,00% 0,00%
0,00%
53,00% 53%
53,00%
25% 25% 25% 50% 45%
31,59% 40% 30%
70% 100%
50% 100%
40% 50%
zuiveringsvaarwegen heffing
0
14.138.267
3.679.343-
1.077.87298.651.707976.2651.625.206102.331.050-
-
1.506.989 353.513 1.008.070 470.329 536.211 3.875.110
28.414 2.220.978 1.187.923 1.496.181 3.538 418.567 139.453 36.750 921 429.240 150.695 495.682 6.608.341
15.085 15.085
-
2.194.496 639.029 2.833.525
totaal
rekening 2011
9.903.272
1.821.048-
46.213.780-
598.35644.392.733458.844763.847-
-
1.130.242 265.135 756.052 235.164 294.916 2.681.508
28.414 1.110.489 1.496.181 3.538 125.570 36.750 921 293.643 90.417 346.977 3.532.900
15.085 15.085
0 0
1.316.697 319.515 1.636.212
0 0
0 0
1.568.837
-
-
-
-
-
-
-
-
-
watersysteemheffing vaarwegen
2.666.158,30
1.858.295-
56.117.270-
479.51654.258.975517.420861.359-
-
376.747 88.378 252.017 235.164 241.295 1.193.602
292.997 139.453 135.597 60.278 148.705 3.075.441
1.110.489 1.187.923 -
0 0
0 0
877.798 319.515 1.197.313
zuiveringsheffing
214
OVERZICHT LOPENDE PROJECTEN
215
216
217
Nr
"
"
" " " " "
164 % (!
> # '
165 L
$>!
F!= :H .: $ Q , Q % ' Q " " & < % % & L ,
< % % & < % % & < < % %& L
166 169 170 172 174
175 176 177 180
"
"
"
" "
" "
" " " " " " "
"
181
, $
183 #%L
184 #, #%L
186 & >: 188
!
189 190 " ,
.: # $ ( $ .:# $ ( K .:# " . (!
< .: <$ (!
&$%%$$># !
191 192 194 195 197 199 202
203
!
" " " "
% %%
" "
156 '
, # 158 >
%%
K% K% % K?% %;?% % %%
%% %%
% %%
%?K%
%K%
%;%
K% K% ;?% %;%
% %;% ?% %K?% K%K??%
%
K%KK%
%%
"
154
%
"
Gevoteerd
152
Project
%%;
;%? % %K ?%; %%;? ?% %%?
%?%K ?%?
??%; ;%;
%%?;
%%K
%K%;?
% % %%K? %?%K?;
K?%;K K%K; ;% %%? %;%;
K%;
%?;%?
;%K %
%;%?
%;
besteed t/m 2011
Overzicht lopende projecten met restantkrediet bij toelichting balans Verwacht verloop na 2011
%K% &' $ ! ! !
! .Q ' ! ¡! " " ,
! " , ' , ! ' $ $ % % !$ % ( !
' !
! K ;% Q !% ( ) ( ! ,,
% %;%K $$
!" " ! >% Q !% ( ) ( ! ,,
% >%? Q !% ( ) ( ! ,,
% %?%K , " "
$ !,
( " % K%KK : ' ,
! "=
%K : ' ,
! "=
>K%K? !% ??% Q != ! $ "
"'
, ! K?%? Q != ! $ "
"'
, ! %? Q != ! $ "
"'
, ! ;%K Q != ! $ "
"'
, ! >%; Q ! %K " "
! '
! K% K%? :" ! '
! %;? $
! ,
= ' ' ! ! "
!" ' ( " ? %; Q = ! " !"!= KK%K? = !
%K ! ;%;? Q = ! " !"!= %K '
!" ' K% K%? L
!" ' !
" %;%K , " "
$ !,
( " % %;?K% ! ,, <, ! <!% . ,
! ! %% ! ! ,, K= = ?% ! %
%?? Q K% ;%K%? Q $ $ $
!" , , ! $
%$%!% " = % !"!%
K%?K ! ( ( " ,$ #!,
>%; Q !$% :" !
" %
Restant krediet
218
Nr
" " " "
205 &
$
! ! #" ! % !
!
# # " # %$ <
!,
Q!" $
206 207 208 209
210 211 212 214
"
219 $$!
' .: $
> % %
" "
" "
"
" " "
235 "%,
% : 236 , " "
239 <%
%
240 # % " $ 243 " %$
248 Q : " 249 .> " !
250 <%
251 &($
252 .: ># $ 253 :$ &'>< ,%
% % %
%%
% %
K% %
;% %
" "
229 Q $ 234 " , %
%
"
% % K% %% %
K%
%
K%
%
%;% % ;% K%
K%% K%% %% %
%
Gevoteerd %
225 LL .: # ((
" " "
"
218 $ <
.!' & .> # " & & ! Q , %
Q % ,
# $%
"
217 :$!
.:" $
220 221 222 223 224
"
216 L %% !
"
Project 204 # ,
;%? K%K %
;K%K
K% %?
%; %?
;
K%?? %;
% K
%K?
% K%K K%;; %%??K K?%?
KK%;?
?%
%;;
K%;
;?%? %K % K%
%% ?%% ?% %K
;%
besteed t/m 2011 >
KK%? ! % '
! ! !$ "
K ! '
!% >K% Q !% ( ) ( ! ,,
% >%? # " ! '
' ! % Q $ (, % %%? , " "
$ !,
( " % ;% Q !% K;% ' ( " K%KK ' ( "
;%? = ( " !" %; : :# $$
= ' :
!
" "
K ! '
! >%?? ! ?%K :# = ! !$
% ' ! " >; !
! '
!
Q !% Q !% ! ' K ( " . '
" '
! "= " !
, !% K%; Q " ! $
% ! ' !" " = " ' ( ! %
>% ?% % ;?% K%?
>?%;? # " ! '
' ! % Q $ (, %
?%?? # " ! '
' ! % Q $ (, %
Restant krediet Verwacht verloop na 2011 % :" " $
!
"% % & '
= , ( (" , " %K%? K K%%??? K %%; K >%K Q $( ! ! " > ! % %K ! ' ( " K%; ! ' ( " %K '
!" ! "% >% ! ( !!
!,$ !$ , '
! '% < ( ! ' $ K >K%; ' (
!% L " " ,
" , " >%;; # " ! '
' ! % Q $ (, %
219
"
512 L" :,% "' $ 513 !!%
! 516 :!% <
#'
517 . , "$ 519 "! $'
523 525 548 552 754
1537
, "' !!
1539 ¢ <
772 # % $%, 773 # $ (
1532 # , ,% (
"
771 # (
761 #! F,H
1506 " #! 1518 , !!
759 $
757 ,
L"! , # !! " L! $' # ( !! " .,
"
" "
502 ### "
255 256 257 501
Project # ! ' ! # ' # .: : #(( ###
1075 L! (" % 1503 <! <, %¢
Nr
K%
%
%
K% K%
K%K% %
% ;%
K%
;;%
K%
%
% % %% %?% %
> %
% % %
??%;
Gevoteerd % % % ;%;
KK%
%
K%
% %;K
%;% %
K?%?; %?;;
K%;
;%
;%;
%
%;? %K %;%; %?;% %
K%K? %;
%K % K%
%;
besteed t/m 2011 K%K K%; %?;K %K Verwacht verloop na 2011 ' ( " ' ( " ' ( " # ' ### , F,
" H ,
! $! F,
" ,H = , ! (((= ! % . , ££ $! ! %
! ! %
% $ , ! " !" % K%? Q " ?%;; % $( !$% " !' !% >K%K?
!
# ! : ,, >%; ! ;% ! ! #%
$ $% % ' :
!
"= ' % K;%K ! %K ! >% (= ! ($ % >K?% ' : ! = , ! K F(" ! , H
' !% >% ' : ! = , ! K F(" ! , H
' !% >%; ' : ! = , ! K F(" ! , H
' !% K%? ' : ! = , ! K F(" ! , H
' !% >%; ! = $ ( ,
( ! K% Q ' ,, '( % ?% ( ! % ! ! % $ F H% ??%?? & ?%? $
, , ,
' " !% , ' $ , ' K% K%?K Q !% ! " !" , % %; # , !
" ! (
, , , !! % , ( ! $
%K :$ !$% ! % %; ! $ !$ , !$,% . ' $ !$ !% >?% ! ! ," %
?%;K? # ' ### , F,
" H ,
! $! F,
" ,H = , ! (((= ! % . , ££ $! ! %
! ! %
Restant krediet %K; %; % ?%?;
220
"
"
1588 L"! , %$
1629
, $ !$
2039 : <.: L 2043 <
!! $
2045 # $!"
"
"
" " " " " "
3064 L.:..< < > 4026
" < $
4033
" < 4040 :$ ? <"' <
4043 < <"'%$ 5029 Q < . <
5030 >
% # 5067 < , ,%
5081 L :...< < . <
5090 6011 6013 6014 6016 6019 6026
6027 <. L Q.L " 6030 L .<# <.& .< "
# #.Q..< L
L.:..< C #Q Q.:. &. . &...L FL:.< .. H
3063 L.:..< #:.<.<L&
!$ ! # Q! " # !! (¢! # Q $ ($" # Q (( #Q <.L:. .L.<&.:<. :.<: :L .<..L
1571 '" " "' <!
2054 2070 2073 2084 2085 2088 2099
Nr Project 1562 Q < . !!
?% %%
%K% %K ;% ?%K % %KK %%K
%K%
% %?%
K%% >
K% %K%
KK%; >
%%
% > > % K% %% %
K%%
%% %
%
%K%
%%
Gevoteerd %
% ;%?
K%K ?%K %KK %K ?%? K%;? %K%
%K%
%K? %%;?K
%?%K ?
?% %?
K% ;
%?;%
;%? ;% ? K%K %K ??%K ;%
K%;%
%% %K
;%
;%;K
%%;
besteed t/m 2011 ?%K
%; ! ,, , ( ' , " F$H >% (= ! ,
% %? ( = , % ' " " !% %?? $ , ! % ! !
!
K%K? #(
, , , K% >;% % >? ' :#
!
"% ;%? ($ !% %; !
F!
H % %;? Q " % ' : F %%=>H
!
"= ' % %%K? $ ( , ($ = ! !' % ' ;%%=> $ ! %%=>% %; !% % >;
<! % :# % % %?; ' "% %%K? Q !$% ' :
!
" ! ( % %? ! ! >? Q % % FH ' ,
$ "% %K , ! % ;% ( ! % >K> ( "
(% < !% ;%K Q ' " ! (% '' " $ ! , $% %K% Q " >K%K ( >%? ( >%? ( ;%;; ( %K ( >?%? " !
( !
(! " % ( ??%? $ !, $ <> ,$$ " " ,
! " ! % $" ' (
KK%? Q ( ! ( " (% < !% %
" % K%=> $
% ( ' !%
Restant krediet Verwacht verloop na 2011 %;K ! ( ,
!
F K>>H% . , (( L"!% , $ ,
Q ( ( ! ' (( , ,
% . " !
!
, (( , ' % Q ' ! (( ,
",
!%
221
" " " " "
6311 6320 6323 6324 6334
"
,% %
$ :! % ,
:%$
&
.: $ # $
$ # &. &Q<
6598 6599 6618 6682
6685 6693 6696 6706 6709
"
" "
6342 ! !% ,
$ " 6594 <! %" %$ 6596 " .$
:.< #&.L:.< # ! : &<<Q .<#.Q..< :,% # " ! (
" " " "
"
6247 ! 6264 # , , ! 6308 # : " ,
6336 6337 6340 6341
" " "
6209 < L">:, 6220 ># $% ' 6221 % & '! ! #
# ,
:<L %:$ # ! $%.> F '% < :, F '% : <.& &. .<&:.
"
6103 , F'?
" " "
"
Project L.<<.& #. <.&.L . ..L # (, L#> (! " #" (! " <
6102 ,, :
Nr 6035 6036 6037 6038
%% % ;% % %
%% ?% ?% %
%% % ;%
;% %?% % %%
% ;% % ;% %%
% ?%K; %
%? % K%K%
>
%
Gevoteerd K%KK % ;% %%
%K% K% ?%? KK% K%
KK% %K %?? ?%
%?%?; %? %K
%K %%; KK% %K
%? ?;%KK K%;; K?% %?
%?; % %
% %? %%
%%?
%
besteed t/m 2011 ;;% %K > ?%;
>?% ?%K %K? %? %;
;%K? % % ;K%K
%; ?%; %K
K;%? >?%; %KK ??%
>%? >;%KK % >?% ?%
>%?; %?? %?
K%; ?% %?%;?
>%%?
;%K
Restant krediet %? %; ;% ?%K
Q !% ( ) ( ! ,,
% Q " !% ! ' ( ( , " ! ' ( ( , " , :# $$
% ! ' !
! ! ' :
!
, "%
Verwacht verloop na 2011 '
!" ( " " ( ! & ,
$% <
( ! ? !
,
(% % ££ ! ,
" ! " ! ( (% < ! " " !" Q "
!" ! ( ! =
( ! $" ( % != ( ' ' '
( " Q !% ( ) ( ! ,,
% Q !% ( ) ( ! ,,
%
! ! ( (
!% Q K% Q !% ( ) ( ! ,,
% Q !% ( ) ( ! ,,
%
" , "
$ !" K !% &, # (,% :# ,
! ! '
! Q !% ( ) ( ! ,,
% != "'
, , != "'
, , , ' , !$ !% " ! (
! ( ) $ !
,% : " $( $$ ! F= , H ! ( $ ! % !% Q, " , % ,
! ! " ,, "
" "" ' $ % Q " !% Q !% ( ) ( ! ,,
% '
!" ( " :$ ! ( ! ," , % ! ' ( ( , " ! ' ( ( , " ! " '= $
% :" " K ! " !%
!$ !
! % ! ! " % !" !
! ! (
222
" "
6753 !' %" 6763 .!' Q>%$
;?% %
%%
" "
"
"
" " "
7813 # $$', Q
#
7900 #
7901 $ .: $ 7913 Q
Q ># 7926 &, # ,
" " " "
7595 #! L,!' 7807
$',
:.<: #.Q.L& . .< " ( >:
&, $ , :! :>! $" $ <..<.L L<<<L , & : ! Q :'%#! ! " <,
, , Q # :$ !' (, $!
(
%% %;% ;%
;K%
%?%;
% %%
K% ?% %% % K% % K%?;% K% K% ;% ?% K% ?% ;% K% % %
"
6749 # , & > #
% K%
6780 7441 7525 7555 7558 7560 7565 7580 7581 7582 7583 7584 7585 7586 7587 7588 7589
" "
6746 <. #. K L L
6748 ! #!, !>& >#
%
% % %
"
6738 $ Q! #,
%%
Gevoteerd >
6765
! $ #% , " 6767 :.< &. L Q.L. C 6769 :.<: &. Q.L
"
"
6733 : %
%
Nr Project 6720
" ,
$
%%? % %%KK
?%;
%K;%;
% %%
;%; ?%? ?%? % % % K%?K%; %;K % %K; K%? K%;K %? % %;;K %? %K
% K%;; %;?
K% ?%
?%K?
%; ?%K?K
;?%;K?
%?%K
besteed t/m 2011
>K% ! ( ( " ,$ #!, >K%?K ! ( ( " ,$ #!, %K ! ( ( " ,$ #!, ?%? ! ' ( ( , " %K%? ! '
! >%KK ! ' ( ( , "
?%; ( ' "'
, ! ! " K% Q ,, !$ " K ! K%? , :# $$
% ! '
!"
! >% ! ' ( ( , " % " !% ;%; Q ' " !% L ! ' $
, # , F " ! " !H
! % ! '
! %K " !% %??% Q #
! ¡(,% > " $ ( %? " , ( %;K ! ! ? , ?? %?; ( K>= , Q >%;K ! % " !% %K ! % " !% ;%? ! % " !% K% ! % " !% % ! % " !% >%? ! % " !% >;% ! % " !% ;% ! % " !% %K ! % " !% %? ! % Q " ! !% " !$ ! $, !$%
" % : $ " " ! ! ,, "% " " ! K% " $
Restant krediet Verwacht verloop na 2011 > '
!" K ! "% ' !
! %%; ' !$ "%
( ! ( % ! " ! $ $% " $ ,
$! % !
%? Q " !% K% . ! $ ! ! ! $ ! . Q(% ! ' K
!%
223
" " " "
"
"
" "
$%: ! K >'" $
!' : :
8041 8062 8063 8070
8078 . (!
8203 ,,%" "
8229 8231 8232 8293
"
8422 !$ ,> K
;% >
8455 , " 8458 &' %"
"
% ?% %
8436 L.<:.<.L <LL . #<& 8437 :.< #. .LL& 8444 , #',
K%K
%
"
8419
!
%
?% %?
8314 "% ,% ,
% %% %
%% ;?K% K% K%
K?%
;% ;
K% K%K >
K%
%K
K% ??
%;
% %K;%K %;K
%%; ;?K% ?%; %
K%
%?
%%K % %K;% %?
%%K % %;% % ;%
?%?
%;KK
besteed t/m 2011 ?K% K?% ?%
?%
%
Gevoteerd %% % %?%?
8315 Q¨ <&Q. &.<.. Q" 8418
!$% "
8301 # < $ 8311 (, ,, 8313 <! ,
< :
: ( $ $ &,
# :L <
($
$
"
7995 $ <
" " "
"
Project C ! # $% & ! Q ,> L # $%
7991 % " $! (!
Nr 7985 7986 7988
! ! !
, ! K=
' "
" ' !% K ' ! " , ' !"'
,% . " ' !% : ! ! " " !"!% K !%
, ! ( $ ! $$ = !" " ! " ! ! ! . '
$
'
"% ! '
!% ! '
! ( .! # " KK ! !
K% ' !$
! Q ( F 'H% ! ! (" ' % " ' ! F,"H% !, # "
! % ! $ %%!% ;= "
" ! K ' "
K% (" ! ! % Q! ! ! ! !
% ;%K? ! ,, <, ! <!% Q ( % ! ' % K%K; ! %? ! % , , ,= !! !$%
!
! !$ , ;%K ?% >; , != :# , ! : ' %
%;K %K ( " " ' , ' ! " " !
$ ' , !$%
' ! !
F ?; H , ' %
>K%;
%? >K%K %?
>%; > %K? %;
%K
%?
?%?? ?%K KK% %
Restant krediet Verwacht verloop na 2011 K%?% . ' ! " ' K
$ %?? ! ' ( ( , " K% . ' ! " ' K
$ , >%;KK , :# $$
% ! '
!"
! K% # ' ,( " , ($
= ( ! (% , ' " (" ! "
' = ! ( ! ' %
224
9414 #%
9415 $%!
9416 $%:
"
9417 #%" $
9418 #%,
9627 ,,% %
% LL& ..L <.: Q¨ <. :.< :! ,
9413 $ %,
8465 8466 8467 9321
Nr Project 8461 :% "
%%
%
%
K%
%??%
;%
K%
% % ;% %
Gevoteerd >
%K%KK
%
K?%K
K%K
%??%;?
%K
?K%
;% %K ??%K;
besteed t/m 2011 K;
>?% ! ! ; #% ( "'
, ' ! ;%? ! ! ; #% ( "'
, ' ! >%;? ! ! ; #% ( "'
, ' ! ;K% ! ! ; #% ( "'
, ' ! ?% ! ! ; #% ( "'
, ' ! ?K%K;? ! ! ; #% ( "'
, ' ! ?%; " K "
(
Restant krediet Verwacht verloop na 2011 >K; , != :# , ! : ' % %?; ! ' ( ( , " % ! %K ! % :! ! , ,
! ' $
JAARREKENING MUSKUSRATTENBESTRIJDING NOORD BRABANT
225
226
Muskus- en beverrattenbestrijding Noord-Brabant Rekening 2011 Kosten
Rekening 2010
H ! !
! !'
%K;% >%? %%??
< #(( !" > : !(
! ! ! <> !$ ( ! > !$ ( !
, # (( $ :' ( $ ! < (" F
! H #
! , ' % % F"$" ,$ ,H $! $ . ! : , $ ! !' !' !
, !
$ !
$ $ Totaal kosten
;%;
1.857.594
Inkomsten / Kostenverdeling # ! # $! $ ! $ <! L "
,
%K%K % %K ;%? 1.857.594 64.886 64.886 64.886
%; %; K% ?% % K%K %; K%? ?%? %KK K% %; %KK %K? %K %? ? ;% %; %; % %;;; % % %? %; % ? % %; ;% %??
#
FK H # ,, FK H # # $ FK H
Begroting 2011 na spoedwet %%K >%;? >% %?%?
Rekening 2011
K%; ?%K %
K% ;%;
K%;?K % % K% K%? %K K?%K
K%K ?% K%; % %; K% K% K%K %; %K % H H H H % H
% %?; ;%K % K% %; %?K % %? H H H H H H
K% % K% % ? % K% % % %K ?% 2.072.722
% % % %;? %K?K %;; ;%KK % %K ;% 2.043.696
%
%?K
%% 2.072.722
%?%; 2.043.696
682.574 682.574 682.574
676.305 676.305 676.305
H $ %K;%=>% Q $ ! %? , $ ! !' !
L># $ % ' ! !
! !' $ % Q ! ! !' !' K>>
%%?
!
%?K
% >>
!' K>>
%%;K
H $ " ! ( $ " $ %
227
%;?%?? >%K >% %?%
228
ENKELVOUDIGE JAARREKENING
229
230
BALANS
231
232
233
337.098
) ! !
TOTAAL VASTE ACTIVA
! !
:
TOTAAL ACTIVA
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA
!
:' $' $
:
:
+ ,
:
VLOTTENDE ACTIVA
?%;?
) ! !
361.519
24.421
%K
>%
K%K
;
?%
,, ) ! !
K%
2011
VASTE ACTIVA
ACTIVA
alle bedragen x € 1.000,-
ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2011
365.432
29.502
%
>%;K
%
;
335.930
%
%K
361.519
39.406
TOTAAL VLOTTENDE PASSIVA
TOTAAL PASSIVA
K%;
! !
?%
322.113
%;K
?;%KK
L !
>%??
%?;
K%??K %
K%K
?%;
%? ?%K
K%K
%
%?
2011
:
VLOTTENDE PASSIVA
TOTAAL VASTE PASSIVA
! !
:
:'
. ! #>
# L $,,
! $,,!
<! (
<!
. !,
VASTE PASSIVA
PASSIVA
:
,!
%
?;%;
;%;
2010
365.432
39.329
;%;
?%;
326.103
%K?
K%;?
%
;%?
K%K
2010
234
TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2009
" ! ! !
( ' % : ! $ " !"'
$ % III Financiële vaste activa. " # $ #%:% K%=> # $ ( , ! Q# #%:% Q# #%:% ' #%:%¦ ' $! ! # " ( ; ;;?% ! ! #%:%¦ $
! $ ¦ $ ! ! ' ¦% Niet uit de balans blijkende verplichtingen.
'! ' $ $!, # F% ((H r"' "' >" " "' #
>L "' "' Q "'
" "z , "' < "' "' , "'
! r"' L"! F% ((H "' ( !
# ; ;;? ' ! ! ;
!
% $ , $
! F( $ ! " #>H , F%$%!% ¤ ¥ =H% $! ! Q# #%:% Q# #%:%
# = (! ! ( ! !! !%
235
236
REKENING VAN LASTEN EN BATEN GERANGSCHIKT NAAR KOSTEN- EN OPBRENGSTSOORTEN
237
238
239
%K % ;K K ? ??
?% %;; %? %?K
%? %K %;?
Begroting 2011 gewijzigd
%
K?%
K%
%K;K %K;
(1.636)
TOTAAL LASTEN
(1.136)
%?; FH FH
(63)
%;K %K; K%
%;;
%K K? ?
BEDRIJFSRESULTAAT
JAARRESULTAAT
SUBTOTAAL
!% #
#
! #
! TOEVOEG. VOORZIEN./ONVOORZIEN !%
!'! !%
! ! F#H !'= $ ,%
! "
%K % ;K K ? ??
?% %;; %? %?K
%? %K %;?
Begroting 2011 oorspr.
%KK % %
? % %; % ; ? %
GOEDEREN EN DIENSTEN
' , $ ! $> !$ . Q $ ( :' #
, +
% % %? %? K%?
(
$
%;? %?K ;%;
Rekening 2010
LASTEN RENTE EN AFSCHRIJVING . ( ! ! ! ( ! ! $!' ! # PERSONEELSLASTEN $
, < % #
! !
OMSCHRIJVING
ENKELVOUDIGE JAARREKENING 2011
K K F;H
; FKH F?H %?; F%H F%?H ;? %K FH FH K;
F;H FH F%KH FH FKH F;H FKH ?
Rek. 2011 Rek. 2011 t.o.v. Begr. t.o.v 2011 oorspr. rek. 2010
F%H FH ? FH %;
122.909
F%;H
K%?K
(12.589) %?; ?%?
(13.725) %?; K%
135.498 F%;H F%H
F%KKH F?H K 27 0
35.430 53 0 103
11.717 F;H FK?H
647 4.383 6.666 459 946 13 243 873
25.887 4.779 1.441 1.438 3.070
12.567 2.032 22.725 0
Rekening 2011
F H
TOTAAL BATEN
! ! !' " $ ! #
SUBTOTAAL
BATEN FINANCIËLE BATEN
. $ $ $ <$ #
! $ # %!%,% ! Goederen en diensten aan derden : ! ' ( : ! ' , : ! ! $ " $ ! ,,
# % !%L%# $ ' !
"$ # ! ! , # ! ! TOTAAL WATERSCHAPSBELASTINGEN $ , $" $ ', $ , $" $ , $ !(( + $ : $ '!(( $ !! ONTTR. VOORZ./RES. EN ACTIV. LASTEN
!'! & !
OMSCHRIJVING
Begroting 2011 oorspr.
Begroting 2011 gewijzigd
% K% %; K
%KK K% K% K ;; %?
% K% %; K
; %; %? ? %;;;
%K;K
%?? %?
%K;
%K
K%
%K
%K ;%?K K%K?
K K% % % ?%KK ?%KK
%? %? K K
; %; %? ? FH
% ; K %? %;;
%?K %; %; %;? K K
K ; %;K %;K
Rekening 2010
122.909
1.136
%; FK%?KH
121.773 % %?
FKH
F;;H
;; F?H F%H F;H FK?H ; FKH FH F??H %K; ; F??;H
Rek. 2011 Rek. 2011 t.o.v. Begr. t.o.v 2011 oorspr. rek. 2010 0 0
702 1.227 K 976 F?H 277 169 ; 5 68 ? 182 K 606 2.008 FH 1.569 FH 6.837 % 659 26.744 K 13.111 FH 4.134 FKH 44 360 54.259 680 143 F%;;H 7.014 F%?H
Rekening 2011
%=> F H
240
REKENING VAN LASTEN EN BATEN VOOR DE TAAK ZUIVERINGSBEHEER
241
242
243
&.% #.&<%
F %=>H
<..LL& #.&<%
<.><<%
F H
! #
<$ #
< !
(881)
(1.836)
(2.666)
; %
Q ! !
$,, ! $!
!' !"% Q ! !
$,, ! ! ! " ! ( ) $
,! K %
F;H F;H
; ; ; %
,! %
!FH% %!
%; % % %;
FH FH FH
%; % % %;
4.600
! K %
%
,!
! %
RESERVES / VOORZIENINGEN
(ONTTR)./TOE.EGAL RESERVE+CAL.RESERVE
(1.786)
F%;KH F%K;;H F%K;;H F%;H FH FKH FH FH FH
$ !
%; %?? %?K % F%H
$ '!$
>
F%H F%;H F%;H F%H FK?H
; ,
K%; K% K% K% %; %K %K %; KK
Q(( !
? # ,,
% ;; ;; ? ; %K %K; %K; %;
# ! '
% ;%;; % %K F%KKH
K %; %; %
<..LL& #.&<
Q ! :
# ! '
#" '! "
K " ,
!,
REKENING 2011 TAAK zuiveringsbeheer
244
ACCOUNTANTSVERKLARING
245
246
247
248
VASTSTELLING
249
250
251
252