Wat kan landbouw toevoegen aan het leven in de duurzame stad?

Wat kan landbouw toevoegen aan het leven in de duurzame stad? VVM - 5 februari 2015 Ir. Frank Stroeken Terra Incognita, stedenbouw en landschapsarchitectuur

Frank Stroeken, Terra Incognita, stedenbouw en landschapsarchitectuur

Inhoud

•  Aanleiding •  Vier impressies vroeger - nu –  –  –  – 

ontwikkeling eetbaar landschap zichtbaarheid van voedsel voedsel van ver en dichtbij tuinen voor nut en plezier

•  Stadslandbouw •  Opgaven voor stad en stedeling

Waarom Vlaaien op de Neude? •  Gefascineerd door de stad Utrecht. Afdruk van haar verleden. Nieuwsgierig en verbaasd: •  De geschiedenis van stad en landbouw sluiten elkaar uit. •  Stadslandbouw lijkt een recente uitvinding van ontwerpers en tuiniers?

Ontwikkeling

eetbaar landschap

Ontwikkeling eetbaar landschap Al 2000 jaar lang verhogen stedelingen de eetbaarheid van het landschap. Met arbeid, mest en met de markt.

Ontginning en inrichting

1000

rivieraanpassing en ontginning van natte gronden


Al 2000 jaar lang verhogen stedelingen de eetbaarheid van het landschap. Met arbeid, mest en markt

1200


1800


ontwikkeling grondgebruik, specialisatie & markt



2000

Onbekende boerderij (1600)

Pachtprijzen 1560 - 1800

Drijfveer: waarde voor de stad (€) Reeks van meerwaarde in landbouw (volgens Rabbinge) 1. Pharmaceuticals, (medicijn/ drugs) 2. Fragrances (parfums) 3. Flavours (smaken) 4. Flowers (bloemen 5. Fruits (fruit) 6. Vegetables (groenten) 7. Food crops (voedselgewas) 8. Fodder (veevoer) 9. Fibres (vezels) 10. Fuel (energie)

€

Verhogen waarde

Zichtbaar voedsel

Utrecht 1000 - stadslandschap



1570 groen in de stad

Stadsrand Utrecht 1558 Van Wijngaerde 1558

Op de markt fysiek contact

Graanmarkt op de Neude

Voedsel zichtbaar in de straat

Voedsel zichtbaar in de straat

Nu komen beelden via marketing

450 melkkoeien

Voedsel van

ver en dichtbij

Transport van ver en dichtbij

Romeinen 4 eeuw Rijnhandel 12 eeuw Oostzeehandel 16 eeuw Vetweiderij 17 eeuw Graanimport 19e eeuw e

e

e

e



1200 markten

1400 markten

Ontwikkeling markten reest

1650 markten

1850 markten

Ontwikkeling markten reest

1920 markten

2012 markten

Voedsel van dichtbij Teelt dichtbij werd gesubsidieerd: tolvrij in de stadsvrijheid

Voedsel van dichtbij 1649

Voedsel van ver en dichtbij Voeding ~ transport kosten Wie het kon betalen, haalde voedsel van ver.

Nu goedkope boontjes uit Kenia

Tuinen voor nut en plezier

Fruitmuur Vaartsche Rijn (1744)

Voedsel beleving voor de stad

Armenzorg

Anti-sociaal-democratische bond van Nederlands Spoorwegpersoneel ‘Recht en Plicht’ Volksbond ter voorkoming van Drankmisbruik

Tuin van de volksbond

Gemaakte voorzieningen

4 soorten volkstuinen

•  Geplande volkstuincomplexen •  top-down, ontworpen, multifunctioneel

•  Gekraakte volkstuinen •  bottom up, eenvoudig, sociaal, tijdelijk.

•  Verkruimelde tuinbouw •  ongeorganiseerd, per ongeluk, transformerend.

•  Zorgtuinen •  Instelling, begeleid, ontworpen, sociaal, gezond.

Voedselteelt in huidige stad

Stadslandbouw

Indrukwekkend enthousiasme Adviesbureau Moos - Amelishof- Bionext- Bureau Groen Advies- Dag van de Stadslandbouw- De daktuin - De Korenmaat – De Moestuin -Eerlijke Kost- Eetbaar Utrecht Expodium -Gemeente Utrecht - Natuur en Milieucommunicatie -GG&GD –Greenwish- Groen Links -Groen moet je doen - Het zijn net mensen- Hooi -Koningshof- Krachtgroen- Lekker Utregs - Marjoleinhillege - Mirjam Vaes Permacultuur Advies en Ontwerp – Moon's Organics - Natuurlijk Wijs Oefenboerderij - Overleg Volkstuinen Utrecht - Permacultuur School Nederland- Pluk de Stad - Rabobank - Rio de Bio Rivierkundig Advies-Slowfood- Springertuin Zuilen -- Stichting Aarde - Stichting Stadslandbouw Utrecht –Utrecht Kiemt Stortplaats van dromen -- Transition Towns Utrecht Tuinenpark Ons Buiten -Urban Pilots- Villa Jongerius Voedseltuin Utrecht - Wildeweelde -Zuilen en Vecht

Inspiratie Leberecht Migge, min.LNV en Carolyn Steel

Stadslandbouw: diverse doelen

PLANET

Gezondheid Natuur/ milieu duurzaamheid

Sociaal bezig zijn

Voedselzekerheid

Beleving voedselherkomst

Kosten besparing PROFIT

Beleving landschap Winst

PEOPLE

Een reactie op de toegenomen afstand tussen bodem en consument

Stadslandbouw: drie categorieën moestuinen van en voor burgers

landbouw voor de stad

voedseltuinen vanuit ‘zorg’

Opgaven voor stad en stedeling

Uitdaging voor de stad

Stadslandbouw Geeft frisse bijdrages aan welzijn in de stad! Maar Het neemt de rol van de supermarkt niet over. Het lost de grote problemen van de stad niet op.


Uitdagingen stad: veiligheid verkeer gezondheid sociale verbondenheid openbare ruimte en recreatie milieuhygiëne

Drijfveren stadslandbouw: zelfvoorziening ambacht / natuur fysieke arbeid gezamenlijkheid educatie / innovatie romantiek / techniek

Uitdagingen landbouw: kostprijsverlaging energie en milieu arbeid dierenwelzijn mest productinnovatie imago


Uitdagingen stad: veiligheid verkeer gezondheid sociale verbondenheid openbare ruimte en recreatie milieuhygiëne

Drijfveren stadslandbouw: zelfvoorziening ambacht / natuur fysieke arbeid gezamenlijkheid educatie / innovatie romantiek / techniek

Uitdagingen landbouw: kostprijsverlaging energie en milieu arbeid dierenwelzijn mest productinnovatie imago

5 opgaves

5 opgaves: •  zelfwerkzaamheid met smaak •  groene zorg voor mensen •  eetbare groene architectuur •  toegang tot fraai landschap •  contact met landbouw en voedsel

Zelfwerkzaamheid: vooral doen!

Zelfwerkzaamheid: vooral doen!

Als het hoort tot de openbare ruimte van de stad, is aandacht gewenst voor de uitstraling. Schoonheid van eetbaar groen is een uitdaging.

Groene zorg, educatie en gezondheid

Eetbare groene architectuur

Toegang tot fraai eetbaar landschap

Contact met landbouw + voedselteelt



Dank voor uw aandacht!

[email protected] www.terra-i.nl

Wat kan landbouw toevoegen aan het leven in de duurzame stad?

Recommend Documents