ROL VAN DE PROVINCIE BIJ DE ZORGREGIE VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP WAT IS ZORGREGIE? De overheid heeft met zorgregie drie doelstellingen. • Ten eerste wil men een eerlijk en transparant opname- en bemiddelingsbeleid realiseren binnen de voorzieningen. Men wil dat iemand die dringend opvang of begeleiding nodig heeft, die ook onmiddellijk krijgt en dat de meest dringende noden ook eerst een oplossing krijgen. • Ten tweede wil men het bestaande aanbod aan zorg afstemmen op de vraag. Voor sommige zorgvragen zijn er te veel plaatsen en voor andere te weinig. Voortdurend moet het aanbod aan zorg zich aanpassen aan de noden. • Ten derde wil de overheid een goede planning van het nieuwe aanbod realiseren. Als de Vlaamse overheid middelen vrijmaakt om meer plaatsen te creëren binnen de gehandicaptenzorg, moeten die middelen goed worden besteed. Er moet dus goed worden nagegaan voor welke doelgroep de noden het grootst zijn, hoe groot de nood is en waar de bijkomende plaatsen moeten komen. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat cliënten geholpen kunnen worden dichtbij hun woonplaats of de woonplaats van hun familieleden. Dit hele proces van aansturen van de zorg om deze drie doelstellingen te realiseren noemt men ‘zorgregie’. Bij dit proces van zorgregie zijn de provinciebesturen een belangrijke partner.
VAN PROVINCIALE CENTRALE WACHTLIJST NAAR ZORGREGIE De provincies houden reeds vele jaren een Centrale Wachtlijst bij van personen met een handicap die opvang of begeleiding wensen binnen een voorziening of dienst voor gehandicaptenzorg. De provincies worden hiervoor sinds 1999 gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. De Centrale Wachtlijst was bedoeld om de zoektocht van personen met een handicap naar een geschikte ondersteuningsvorm en/of voorziening te vergemakkelijken. Iedereen die in de provincie op zoek is naar goede opvang of begeleiding wordt geregistreerd op een centrale wachtlijst in de provincie en krijgt een urgentiecode die de dringendheid van de nood aan zorg bepaalt. Het kan bijvoorbeeld gaan om een vraag naar een plaats in een tehuis voor personen met een ernstige mentale handicap maar evengoed om een aantal begeleidingen voor een gezin met een kind dat thuis verblijft. Bemiddelingscommissies (de naam verschilt van provincie tot provincie), waarin meestal sociale assistenten van de voorzieningen optreden als contactpersoon van de zorgvrager, bekijken op geregelde tijdstippen de knelpunten en zoeken naar oplossingen. Deze bemiddelingscommissies worden georganiseerd door de provinciebesturen. VVP elektronisch handboek provinciaal beleid – zorgregie van personen met een handicap – december 2006
1/5
De gegevens van de Centrale Registratie van Zorgvragen (nieuwe benaming voor Centrale Wachtlijst) worden eveneens gebruikt ter ondersteuning van de provinciale zorgplanning. Een recent besluit van de Vlaamse regering, het Besluit Zorgregie van 17 maart 2006, brengt een aantal belangrijke wijzigingen aan aan dit systeem van wachtlijstwerking en legt vast welke rol de provincies hierin moeten opnemen. De gegevens over de personen die een vraag naar opvang of begeleiding hebben gesteld en die nu geregistreerd zijn in de verschillende provinciale databanken worden overgeheveld naar een centrale databank op Vlaams niveau. Maar binnen elke provincie zal een Coördinatiepunt Handicap de ietwat gewijzigde taken overnemen op vlak van zorgvraagregistratie, zorgbemiddeling, zorgafstemming en planning. De eindverantwoordelijkheid voor een goede zorgregistratie en bemiddeling ligt niet langer bij de provinciebesturen maar bij een door de provincie op te richten Regionaal Overlegnetwerk Gehandicaptenzorg.
OPDRACHTEN VAN DE PROVINCIE Het Regionaal Overlegplatform Gehandicaptenzorg is een overlegplatform tussen directies van voorzieningen, verwijzers (de erkende M(ulti)D(isciplinaire)T(eams)'s) en gebruikers. Het is gegroeid als een spontaan initiatief op regionale basis. In de meeste provincies zijn er meerdere regionale overlegnetwerken. De provincies ondersteunen deze al vele jaren. Het nieuwe Besluit Zorgregie handelt enkel over een regionaal overlegnetwerk voor de hele provincie. De doelstellingen van het regionaal overlegnetwerk per provincie zijn nu ook duidelijk vastgelegd. Per provincie moet een regionaal overlegnetwerk gehandicaptenzorg (ROG) worden opgericht of, als dit er al is, aangepast worden aan het nieuwe Zorgregiebesluit. De regionale overlegnetwerken zijn dus actief binnen de grenzen van de provincie maar voor Vlaams-Brabant behoort ook Brussel tot het werkingsgebied. De Vlaamse Gemeenschapscommissie van Brussel is hierin als evenwaardige partner betrokken. De provincies hebben de opdracht om de werking van de ROG's te stimuleren, te activeren en ze begeleiden in het bijzonder bij het registreren van zorgvragen en het bemiddelen. Zij coördineren de werking van de ROG’s bij het uitvoeren van hun opdrachten inzake zorgafstemming en zorgplanning. Zij stimuleren de betrokkenheid van de ROG-partners in de werkgroepen van de permanente cel en zij informeren de ROG-partner over de werkzaamheden hiervan. De provinciebesturen zorgen ook voor de logistieke, financiële en personele ondersteuning van de werking van de ROG's en voor de huisvesting van het registratie- en coördinatiepunt. In de mate van de infrastructurele mogelijkheden stellen zij ook een werkplek ter beschikking voor de Vlaamse coördinator zorgregie. Hoewel de eindverantwoordelijkheid voor zorgvraagregistratie bij de regionale overlegnetwerken gehandicaptenzorg ligt, zullen het de provinciebesturen zijn die het personeel ter beschikking stellen voor de Centrale Registratiepunten om de opdrachten van registratie en bemiddeling uit te voeren. Tussen de partners van het ROG wordt een samenwerkingsprotocol afgesloten over de rollen en de opdrachten van de verschillende partners en over de aansturing van de provinciale medewerkers. De provincie neemt hiertoe het initiatief. De provinciebesturen geven ook advies inzake zorgplanning en dit op basis van cijfers en onderzoeksgegevens over de zorgbehoeften van personen met een handicap die zij uit andere sectoren
VVP elektronisch handboek provinciaal beleid – zorgregie van personen met een handicap – december 2006
2/5
verzamelen. Het kan bijvoorbeeld gaan om gegevens uit de bijzondere jeugdzorg, de psychiatrie, de ouderenzorg, enzovoort. De provincies engageren er zich ook toe om de verwijzende instanties op hun grondgebied te stimuleren om hun rol op te nemen. De provinciebesturen maken ten slotte via twee vertegenwoordigers voor alle provincies deel uit van het adviesorgaan dat binnen het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap is opgericht: de Permanente Cel. Zij garanderen ook hun medewerking aan de werkgroepen toegevoegd aan de Permanente Cel, die de verdere uitwerking van de zorgregieprocessen moeten helpen voorbereiden. De Permanente Cel moet het Vlaams Agentschap advies verlenen over alles wat te maken heeft met zorgregie. Sandra Derieuw Provincie Vlaams-Brabant
CONTACTPERSONEN ZORGREGIE: provincie Antwerpen: Paul Brijs 03-240 56 33 provincie Limburg: Monique Claessens 011-23 72 27 provincie Oost-Vlaanderen: An De Kryger 09-267 75 28 provincie Vlaams-Brabant: Petra Vanoppen 016-26 73 06 provincie West-Vlaanderen: Damien Kinds 050-40 32 93
VVP elektronisch handboek provinciaal beleid – zorgregie van personen met een handicap – december 2006
3/5
NIEUWE STRUCTUREN ZORGREGIE: TEKENING VLAAMS AGENTSCHAP VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP
I
Permanente cel Zorgregie
PROVINCIE (voor Vlaams-Brabant: samen met VGC Brussel)
ROG Coördinatiepunt Handicap
Regionale werkgroepen: bv. Brussel regionaal overleg Thematische werkgroepen: bv. Kinderen en Jongeren
BESTUURSORGAAN
BEMIDDELINGSCOMMISSIES
VVP elektronisch handboek provinciaal beleid – zorgregie van personen met een handicap – december 2006
4/5
VVP elektronisch handboek provinciaal beleid – zorgregie personen met een handicap – december 2006
5/ 5
