Wat doen de provincies inzake platteland?

Boudewijnlaan 20-21 • B-1000 Brussel tel. 02-508 13 22 • fax 02-502 46 80 e-mail: [email protected] www.vlaamseprovincies.be

Wat doen de provincies inzake platteland?

Inhoud 1 2

De missie van de provincies inzake plattelandsbeleid .................................................................... 2 De concrete taken ........................................................................................................................... 3 2.1 Regisseur van gebiedsgericht plattelandsbeleid ..................................................................... 3 2.2 Projectwerking PDPO .............................................................................................................. 5


1

1 De missie van de provincies inzake plattelandsbeleid Het Vlaamse platteland is de voorbije jaren ingrijpend veranderd. De traditionele land- en tuinbouw is enerzijds op zoek gegaan naar verbredende activiteiten en anderzijds naar schaalvergroting. Daarnaast zijn vele andere economische activiteiten ontstaan die voor een nieuwe dynamiek hebben gezorgd. Het platteland vervult vandaag dan ook meerdere functies tegelijk en dit zowel voor de plattelandsbewoner als voor de stedeling. In elk opzicht brengen deze ontwikkelingen zowel mogelijkheden als moeilijkheden met zich mee (inzake dienstverlening, mobiliteit, huisvesting,…). Deze veranderingen hebben tevens een grote invloed op een aantal kernkwaliteiten van het platteland. Om die reden moet men extra waakzaam zijn om de troeven van het platteland zoals de natuur, de stilte en de rust en ook de beeldkwaliteit van het platteland te kunnen behouden en verweven met de nieuwe mogelijkheden die er zijn ontstaan.

Die groeiende bezorgdheden hebben er reeds toe geleid dat het plattelandsbeleid ook op Vlaams niveau een volwaardige bevoegdheid werd: meteen een heel belangrijk waarderingssignaal. De provincies namen, meer nog dan in het verleden, hun rol als regisseur op: met de inzet en expertise van de provincies zijn onder meer de Leader-gebieden opgestart en ging de projectwerking met PDPO-middelen in een nieuwe programmaperiode van start. Beide instrumenten werden op een nieuwe, toekomstgerichte leest geschoeid als antwoord op de vele uitdagingen op het terrein. Werk maken van een vitaal, dynamisch en leefbaar platteland dat actief inspeelt op nieuwe uitdagingen, maar dat tegelijk haar landschappelijke, natuurlijke, architecturale en cultuurhistorische rijkdom koestert: de provincies trekken de kar! Voor het ontwikkelen van een visie, de vertaling van deze visie in een beleid en de gebiedsgerichte uitvoering ervan, zijn de provincies de aangewezen partner voor de Vlaamse overheid. Provinciebesturen beschouwen het mee-ontwikkelen van een interbestuurlijk plattelandsbeleid voor Vlaanderen dan ook als een belangrijke opdracht. Een gedegen plattelandsbeleid vertrekt immers vanuit het streekgegeven, of het feit dat de verschillende landelijke gebieden binnen Vlaanderen voortbouwen aan een eigen, sterke streekidentiteit. Het optreden van het provinciebestuur als streekbestuur sluit hierbij perfect aan. Een streekbestuur behandelt die vraagstukken die het lokale (belang) overstijgen vanuit een sterke verbondenheid en vertrouwdheid met de dynamiek van een bepaalde streek.


2

2 De concrete taken Het beleidsveld platteland is een klein pakket van grondgebonden activiteiten die in elke provincie binnen een klassieke provinciale dienst worden uitgevoerd. Er zijn volgende verbanden met andere provinciale diensten: • De dienst waarbinnen de ‘cel’ platteland zich bevindt, verschilt van provincie tot provincie. In Antwerpen, Limburg en Oost-Vlaanderen is de dienst landbouw –en plattelandsbeleid bevoegd, wat een nauwe link geeft met het landbouwbeleid. In Vlaams-Brabant is dit ingebed bij de dienst Europa, wat een nauwe link geeft met andere Europese programma’s. In West-Vlaanderen behoort platteland tot de dienst gebiedsgerichte werking, wat dan zorgt voor nauwe samenwerking met andere activiteiten van deze dienst. De diensten landbouw, economie, Europese zaken en gebiedsgerichte werking (West-Vlaanderen) behoren tot de voornaamste partners. Het valt op dat het ganse scala aan provinciale diensten op een vrij intense manier betrokken zijn met platteland. • Antwerpen doet voor een aantal taken beroep op GPB Hooibeekhoeve, GPB Proefbedriijf voor de veehouderij en vzw Rurant. • Inzake het takenpakket van as 4 (Leader) stelt zich een specifieke situatie. De provincie participeert in elke Plaatselijke Groep, maar is in Limburg en West-Vlaanderen ook eerstverantwoordelijke. Onderstaande tabel geeft een ruw overzicht van de gebruikte middelen, financieel (budget 2009) en provinciepersoneel.

Antwerpen

Limburg

Oost-Vlaanderen

Vlaams-Brabant

West-Vlaanderen

Begroting 2009

1.204.641

871.554

1.265.900

711.632

1.268.920

VTE

3,69

2,7

4

1,4

4,1

Bij de inventarisatie werden deze en andere gegevens geordend binnen twee clusters: • Regisseur van gebiedsgericht plattelandsbeleid • Projectwerking PDPO Deze worden nu gedetailleerder besproken.

2.1 Regisseur van gebiedsgericht plattelandsbeleid De regisseursrol inzake gebiedsgericht plattelandsbeleid vloeit voort uit de afspraken in het kerntakendebat. Hier werd opgenomen dat de provincies verantwoordelijk zijn voor de opmaak van de provinciale plattelandsbeleidsplannen waarbinnen diverse gebiedsgerichte projecten kaderen. Provinciale plattelandsloketten zorgen hierbij voor ondersteuning en aansturing. Er is geen specifiek wettelijk kader voor deze taakstelling, maar deze regisseursrol inzake plattelandsbeleid past wel uitstekend binnen de missie van de provincies zoals geformuleerd in het provinciedecreet (bovenlokaal en gebiedsgericht). De cluster bevat volgende activiteiten: • Visie en beleidsontwikkeling • Plattelandsbeleidsplan


3

•

•

o Opstellen o Implementeren Aanbieden en ontwikkelen van expertise o Kenniscentrum o Kwaliteitsbewaking o Kwaliteitskamer o Platformfunctie Participatie in gebiedsgerichte projecten van andere overheden

Uit de aangeleverde informatie kunnen we de gebruikte middelen, financieel en personeel, op niveau van deze cluster samenvatten (er is niet altijd informatie per activiteit beschikbaar). Antwerpen

Limburg

Oost-Vlaanderen

Vlaams-Brabant

West-Vlaanderen

Begroting 2009

374.064

125.500

290.400

10.000

250.750

VTE

3,14

0,6

1,5

0,2

0,7

Uit deze tabel blijken enerzijds beperkte aantallen, anderzijds grote schommelingen tussen de provincies. Hierbij een aantal verklaringen: • De provinciale kwaliteitskamer, die advies geeft bij infrastructuurprojecten op het platteland, in enkel actief in de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen. • De plattelandsbeleidsplannen werden in 2006 opgesteld, daarvoor zijn geen kosten in 2009 aan te rekenen. Wat de implementatie van deze plannen betreft zijn er wel grote verschillen. Dit wordt verklaard doordat soms binnen de ‘cel platteland’ zelf het initiatief wordt genomen een aantal zaken uit het plattelandsbeleidsplan uit te voeren, een project op te zetten. • Tot slot stellen we vast dat het budget voor communicatie en evenementen erg verschild, voorbeeld hiervan in Prominant van de provincie Antwerpen. Als voornaamste conclusie kunnen we stellen dat de taakstelling ‘regisseur van gebiedsgericht plattelandsbeleid’ moeilijk is af te bakenen. Want of men nu Prominant uit de provincie Antwerpen bij plattelandsbeleid onderbrengt of Dag van het aardbei in de provincie Vlaams-Brabant bij landbouwbeleid, beide evenementen hebben wellicht soortgelijke impact op het platteland. En dit geldt evenzeer voor projecten: ook de diensten economie of welzijn kunnen initiatieven ontwikkelen ifv het plattelandsbeleidsplan; of dergelijke initiatieven door de cel platteland ontplooid worden doet er eigenlijk niet toe. Gelet op het sectoroverschrijdende aspect van plattelandsontwikkeling, de betrokkenheid van diverse publieke en private actoren, kunnen uit bovenstaande tabel geen conclusies getrokken worden.


4

2.2 Projectwerking PDPO Het takenpakket inzake de PDPO projectwerking vloeit voort uit het Vlaams Programma voor plattelandsontwikkeling 2007-2013, zoals werd goedgekeurd door de Europese commissie op 24 oktober 2007. Wijzigingen aan dit programma dienen goedgekeurd te worden door de Vlaamse regering en de Europese commissie, maar het programma is dus in tijd beperkt tot 2013. Binnen het PDPO nemen de provincies volgende taken op: • As 3 o Medebeheer en cofinanciering o Projectwerving en begeleiding • As 4 (Leader) o Medebeheer en cofinanciering o Ondersteuning en begeleiding PG (Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Antwerpen) o Projectwerving en eindverantwoordelijkheid (Limburg en West-Vlaanderen) De werking inzake as 3 is quasi volstrekt uniform over de 5 provincies heen. De werking inzake as 4 is dat ook, maar verschilt op één punt. In de provincies West-Vlaanderen en Limburg is de provincie zelf eerstverantwoordelijke van de 2 Plaatselijke groepen (PG), in de andere provincies wordt dit opgenomen door een andere partner binnen de PG. Opnieuw werden door de a-commissie een aantal cijfers opgelijst. Antwerpen

Limburg

Oost-Vlaanderen

Vlaams-Brabant

West-Vlaanderen

Begroting 2009

830.577

746.054

975.500

701.632

1.018.170

VTE

0,55

2,1

2,5

1,2

3,4

Het budget is over de 5 provincies van éénzelfde grootteorde, en bestaat voor het grootste deel uit co-financiering van de projecten. Zoals afgesproken met de Vlaamse regering wordt de Europese en Vlaamse cofinanciering verdeeld over de 5 provincies op basis van ruraliteitscriteria. Het is op basis van dit bedrag dat de provinciale cofinanciering wordt vastgesteld. De personeelsinzet is erg beperkt in verhouding tot het budget. De verschillen tussen de provincies zijn voornamelijk te wijten aan de rol van de provincie binnen de PG. In West-Vlaanderen (2,6 VTE) en Limburg (1,5 VTE) staan de personeelsleden van de PG op de loonlijst van de provincie, in de andere provincies is dat niet zo, maar wordt de PG op dezelfde manier aangestuurd. Deze personeelsleden worden betaald met Europese subsidie, het geeft geen impact op de financiële inzet van de provincie.


5

3 Contacten Meer info kan u verkrijgen bij Jeroen Mercy, VVP stafmedewerker Landbouw, Water en Plattelandsbeleid via [email protected] of via volgende provinciale diensten: Provincie Antwerpen Mevrouw Tinne Vanlooy Plattelandscoördinator Provinciehuis Koningin Elisabethlei 22 2018 Antwerpen

[email protected] T +32 03 240 58 31 F +32 03 240 58 79

Provincie Limburg Mevrouw Marijke Jordens Plattelandscoördinator Provinciehuis Universiteitslaan 1 3500 Hasselt


Provincie Oost-Vlaanderen Mevrouw Santina DRIESEN Plattelandscoördinator Provinciehuis Gouvernementstraat 1 9000 Gent


Provincie Vlaams-Brabant Mevrouw Eva ROEYKENS Coördinator Plattelandsbeleid Provinciehuis Provincieplein 1 3010 Leuven


Provincie West-Vlaanderen De heer Kristof VERHOEST Stafmedewerker Plattelandsbeleid Provinciehuis Boeverbos Koning Leopold III-laan 41 8200 Sint-Andries



6

Wat doen de provincies inzake platteland?

Recommend Documents