Boudewijnlaan 20-21 • B-1000 Brussel tel. 02-508 13 22 • fax 02-502 46 80 e-mail:
[email protected] www.vlaamseprovincies.be
Wat doen de provincies inzake water?
Inhoud 1 2
De missie van de provincies inzake integraal waterbeleid.............................................................. 2 De concrete taken ........................................................................................................................... 3 2.1 Beheer van de onbevaarbare waterlopen............................................................................... 3 2.2 Coördinatie van het Integraal Waterbeleid............................................................................. 5 2.3 Polders en wateringen............................................................................................................. 6 3 Contacten ........................................................................................................................................ 7
Wat doen de provincies inzake water?
1
1 De missie van de provincies inzake integraal waterbeleid Op het gebied van het integraal waterbeleid zijn de provinciebesturen belangrijke partners. De provinciebesturen zijn rechtstreeks beheerder van 4100 km onbevaarbare waterlopen van tweede categorie. Belangrijkste krachtlijnen bij dit beheer zijn terugdringen van de risico’s op wateroverlast en het bereiken van een goede ecologische toestand. Daarnaast voorzien de provincies eveneens in de financiering van het beheer op onbevaarbare waterlopen van tweede categorie, dat uitgevoerd wordt door Polders en Wateringen. Dit komt op ongeveer 2300 km waterlopen. De provincies staan bovendien in voor de administratieve invulling en inhoudelijke ondersteuning van de 52 waterschappen verdeeld over de 11 Vlaamse bekkens. De realisatie van dit beheer, het toezicht op de polders en wateringen, en de planvorming die hierbij gepaard gaat, wordt uitgevoerd door een honderdtal personeelsleden binnen de vijf provinciale diensten. Tijdens de afgelopen legislatuur ontwikkelde zich een nieuwe visie op het waterbeleid. Met het Decreet Integraal Waterbeleid (IWB, 18 juli 2003) stapten de provincies mee in de nieuwe visie op waterbeleid: een duurzame ontwikkeling van het watersysteem via geïntegreerde ontwikkeling, beheer en herstel van het watersysteem. Na goedkeuring van het eerste uitvoeringsbesluit (9 september 2005) namen de provincies de taak op zich om de waterschappen te coördineren en te participeren in de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid. Na goedkeuring van het tweede uitvoeringsbesluit (20 juli 2006) inzake de watertoets engageerden de provinciebesturen zich tot een zo correct mogelijke toepassing van dit nieuwe instrument. In beide processen hebben de provincies zich steeds een voortrekkersrol aangemeten. De integrale invalshoek van het decreet verruimt sterk de focus waarbinnen waterbeleidsvoering vorm krijgt. Immers, gezien het waterbeleid meer en meer betrekking heeft op ‘datgene wat zich ook buiten de oevers afspeelt’ is het duidelijk dat waterbeleid niet louter een technische aangelegenheid is. Het omgaan met water is een maatschappelijk vraagstuk geworden waarbij zeer uiteenlopende belangen dienen verzoend te worden. Het belang van politieke eindverantwoordelijkheid en aanspreekbaarheid zal dus in de toekomst enkel en alleen maar toenemen. Als democratisch verkozen bestuursniveau zijn de provincies dan ook een belangrijke partner om mee te zoeken naar antwoorden op steeds complexer wordende vraagstukken inzake waterbeleid.
Wat doen de provincies inzake water?
2
2 De concrete taken Het beleidsveld water is een homogeen pakket uitgevoerd door de provinciale diensten waterlopen (zie bijlage). De voornaamste raakvlakken met andere domeinen zijn de volgende: • Erosiebestrijding zit op het raakvlak met milieu en landbouw. In Oost-Vlaanderen wordt deze taak waargenomen door de dienst Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek. • Rattenbestrijding zit op het raakvlak met landbouw. In Oost-Vlaanderen wordt deze activiteit door de dienst landbouw uitgevoerd. • Ondersteuning en terugbetaling van ruilverkaveling zit op het raakvlak met landbouw. In Oost-Vlaanderen is de bevoegde gedeputeerde die van landbouw. Naast landbouw wordt ook intens a$samengewerkt met de provinciale diensten milieu, natuur en ruimtelijke ordening (in West-Vlaanderen ook gebiedsgerichte werking). Voor specifieke activiteiten is samenwerking met de diensten ICT of recreatie. Onderstaande tabel geeft een ruw overzicht van de gebruikte middelen, financieel (budget 2009) en personeel.
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
Begroting 2009
7.896.348
11.519.903
10.201.234
5.970.555
6.772.545
VTE
28
17,5
24,55
20
19,125
Bij de inventarisatie werden deze en andere gegevens geordend binnen drie clusters: • Beheer van de onbevaarbare waterlopen • Coördinatie van het integraal waterbeleid • Polders en wateringen
2.1 Beheer van de onbevaarbare waterlopen Het beheer van de onbevaarbare waterlopen 2de categorie is de belangrijkste cluster binnen het beleidsveld water. De activiteiten die hieronder vallen vloeien voornamelijk voort uit de wet betreffende de onbevaarbare waterlopen (28 december 1967). Deze cluster omvat volgende activiteiten: • Onderhoudswerken 2e categorie • Investeringswerken 2e categorie • Bijhouden atlas onbevaarbare waterlopen + Vlaamse hydrologische atlas • Exotenbestrijding • Rattenbestrijding • Erosiebestrijding • Machtigingen • Wateradviezen (o.a. ikv watertoets) • Ondersteuning en terugbetaling in het kader van ruilverkavelingen • Participatie in land –en natuurinrichting • Subsidiëring derden
Wat doen de provincies inzake water?
3
Naast deze grotere activiteiten zijn er nog een aantal kleinere taken die hierin niet werden vermeld (handhaving, ondersteuning rampenplanning, etc.). Elk van deze taken worden in de vijf provincies uitgevoerd, behalve erosiebestrijding in de provincie Antwerpen (geen hellingen). De ingezette middelen voor deze taken vatten we samen in onderstaande tabel. Het betreft een eenmalige meting van het definitieve budget 2009, waarbij we het volgende moeten opmerken: • Buitengewone begroting kan grote schommelingen vertonen doorheen de jaren. Deze betreffen de investeringswerken. • Het betreft hier het saldo, de som van ontvangsten en uitgaven. Er zijn nogal wat ontvangsten binnen het beheer van onbevaarbare waterlopen, activiteit investeringswerken, voornamelijk projecten die door het Rubiconfonds (Vlaamse overheid) worden gecofinancierd.
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
gewone begroting
3.003.361
3.210.854
5.233.617
3.934.970
3.260.400
buitengewone begroting
4.274.587
7.540.450
2.001.447
1.509.820
1.560.000
7.277.948
10.751.304
7.235.064
5.444.790
4.820.400
Totaal
Onderstaande tabel geeft dan het aantal personeelsleden weer die werken op activiteiten van deze cluster. Hierbij de bemerking dat deze verspreid zijn over de verschillende niveaus (A tot D).
Aantal VTE
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
23,7
12,5
18,7
17,8
14,5
Het oplijsten van deze gegevens kan in verband worden gebracht met een aantal kwantitatieve prestaties. Hoewel het werken met indicatoren nog niet standaard is ingebouwd in de provinciale werking, werden toch een aantal cijfers verzameld om bovenstaande data in perspectief te plaatsen.
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
Aantal km waterlopen
1100
450
900
713
1000
Aantal aanbestede projecten
3à5
1
3
4
3
Aantal machtigingen
300
100
318
85
50
Aantal wateradviezen
700
700
474
800
530
Wat doen de provincies inzake water?
4
2.2 Coördinatie van het Integraal Waterbeleid De coördinatie van het integraal waterbeleid is een relatief nieuwe taakstelling die er kwam met het decreet integraal waterbeleid (18 juli 2003). Het decreet geeft de provincies volgende taken: • Coördinatie van de waterschappen • Opmaak van de deelbekkenbeheerplannen • Deelname in de bekkenstructuren • Deelname in overlegstructuren CIW Daarnaast werd hierbij nog een activiteit geformuleerd, zijnde deelname aan (interne) overlegstructuren. Dit behoord niet tot de decretaal bepaalde taken van de provincie, maar is wel essentieel bij het ontwikkelen van een integraal waterbeleid. Opnieuw werden een aantal cijfers opgelijst, die met dezelfde permissies als hierboven bekeken moeten worden:
gewone begroting
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
128.274
157.725
194.000
100.539
375.545
Belangrijk om hierbij te vermelden is dat dit quasi uitsluitend personeelskosten zijn. Enkel de provincie West-Vlaanderen heeft werkingskosten ingeschreven op het budget 2009. Dit geeft volgend aantal VTE’s:
Aantal VTE
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
3,1
2,25
3,635
2,2
3,125
Tot slot werden opnieuw een aantal kwantitatieve prestaties opgelijst:
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
Aantal waterschappen
11
8
14
8
12
Aantal opgemaakte deelbekkenbeheerplannen
23
15
25
19
18
Aantal bekkenbesturen
4
3
6
5
5
Aantal CIW werkgroepen met effectieve vertegenwoordiging
10
0
8
2
4
Belangrijke opmerking hierbij is dat de deelbekkenbeheerplannen niet noodzakelijk in 2009 werden opgemaakt.
Wat doen de provincies inzake water?
5
2.3 Polders en wateringen De wet betreffende de polders (3 juni 1957) en de wet betreffende de wateringen (5 juli 1956) geven de provincies een hele reeks taken, verdeeld over maar liefst 26 verschillende artikels. Deze taken werden uitgesplitst over 2 activiteiten: • Ondersteuning, toezicht en terugbetaling • Begeleiding reorganisatie Ook over deze taken werden een aantal gegevens verzameld:
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
490.126
610.875
2.772.170
425.225
1.576.600
gewone begroting
Belangrijk om hierbij te vermelden is dat dit hoofdzakelijk overdrachten zijn naar de polders en de wateringen in het kader van de terugbetaling. Er werd een inschatting gemaakt van de personeelkosten, gebaseerd op volgende investering van VTE’s:
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
1,2
2,75
2,21
vervat in totaal
1,5
Antwerpen
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
21
10
42
16
12
520*
450
800
200
700
7
3
3
2
3
Aantal VTE
En enkele kwantitatieve prestaties:
Aantal polders en wateringen Aantal km door polders en wateringen in beheer Aantal fusie –of afschaffingsdossiers in behandeling *enkel 2e en 3e cat
Wat doen de provincies inzake water?
6
3 Contacten Meer info kan u verkrijgen bij Jeroen Mercy, VVP stafmedewerker Landbouw, Water en Plattelandsbeleid via
[email protected] of via volgende provinciale diensten: Provincie Antwerpen De heer Didier SOENS Directeur dienst waterbeleid Provinciehuis Koningin Elisabethlei 22 2018 Antwerpen
[email protected] T +32 03 240 64 13 F +32 03 240 64 78
Provincie Limburg De heer Rik AWOUTERS Ingenieur sectie waterlopen Provinciehuis Universiteitslaan 1 3500 Hasselt
[email protected] T +32 11 23 73 20 F +32 11 23 73 10
Provincie Oost-Vlaanderen Mevrouw Marie-Paule DE POORTER Ingenieur dienst integraal waterbeleid Provinciehuis Gouvernementstraat 1 9000 Gent De heer Luc DE WINNE Diensthoofd dienst waterlopen Provinciaal Administratief Centrum 'Het Zuid' Woodrow Wilsonplein 2 9000 Gent Provincie Vlaams-Brabant De heer Rolf DE BRUYN Diensthoofd waterlopen Provinciehuis Provincieplein 1 3010 Leuven Provincie West-Vlaanderen De heer Jan VANDECAVEY Diensthoofd Abdijbekestraat 9 8200 Sint-Andries
[email protected] T +32 09 267 84 57
[email protected] T +32 09 267 76 64
[email protected] T +32 016 26 75 62
[email protected] T +32 050 40 71 59
Wat doen de provincies inzake water?
7