Waarom Borstvoeding
Tijdens de zwangerschap ontvang je veel informatie en adviezen. Een van de keuzes die je zult gaan maken betreft de voeding die je aan je baby gaat geven. Voor de één zal gelden dat hij/zij hier nog niet over heeft nagedacht, de ander heeft hier misschien al wel een duidelijk idee over. De keuze voor borst- of kunstvoeding moet je zelf, als (a.s.) ouder, maken. Om een keuze te kunnen maken moet je jezelf echter wel breed informeren. Wij willen hiervoor een aanzet geven. Met behulp van dit boekje, waarin je veel informatie over borstvoeding zult vinden, willen we aangeven waarom borstvoeding ónze voorkeur heeft. Verder vind je in dit boekje een informatieblad met verwijzingen naar boeken, cursussen, internetsites, en nuttige adressen. We hopen dat je uiteindelijk een keuze kunt maken die bij je past en zullen deze altijd respecteren, want wij realiseren ons dat die keuze niet alleen gemaakt wordt op grond van kennis t.a.v. de voordelen van borstvoeding. Ook het gevoel speelt hierbij een belangrijke rol. Jet Gooskens (verloskundige en lactatiekundige) namens de verloskundigen van de Banne Buik
zich voor op de komst van jullie baby. Je borsten worden groter omdat er meer melkklieren komen, je tepel en tepelhof worden donkerder en soepeler en vaak ook gevoeliger. Dit gebeurt allemaal vanzelf. Als jouw baby klaar is om geboren te worden, is jouw lichaam klaar om het te voeden. Waarom borstvoeding? •
De samenstelling van borstvoeding: Moedermelk bevat alles wat een baby nodig heeft om gezond op te groeien: water, eiwitten, vetten, koolhydraten, mineralen, vitaminen en ijzer. Wat moedermelk zo bijzonder maakt zijn de antistoffen. Deze kunnen door de industrie niet worden nagemaakt. Het zijn juist deze antistoffen die de baby beschermen tegen allerlei ziekten op jonge leeftijd en zoals uit onderzoek blijkt, ook op volwassen leeftijd. Borstvoeding beschermt tegen infecties: bronchitis, longontsteking, oorontsteking, blaasontsteking, hersenvliesontsteking, maagdarmziekten en diarree. Borstvoeding geeft minder kans op allergieën, eczeem en astma en voedselovergevoeligheid. Op latere leeftijd komen door borstvoeding minder suikerziekte, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en chronische darmziekten voor. Speciale vetzuren in moedermelk zorgen voor een optimale ontwikkeling van hersenen en centraal zenuwstelsel. Dit heeft een gunstige invloed op intelligentie en motorische ontwikkeling. Obstipatie of verstopping komt nauwelijks bij borstgevoede baby’s voor, omdat moedermelk licht verteerbaar is. Overgewicht op latere leeftijd komt heel weinig voor als
antistoffen, zodat de baby als het ware een extra ‘vaccinatie’ en bescherming krijgt tegen allerlei bacteriën en virussen. Borstvoeding is een levende stof en varieert steeds van samenstelling afhankelijk van wat de baby op dat moment nodig heeft. De samenstelling van moedermelk is 's ochtends anders dan 's avonds, in de eerste week anders dan na 1 maand of 5 maanden en is na een vroeggeboorte anders dan na een voldragen zwangerschap.
•
De zuigbehoefte: Een baby drinkt aan de borst zolang het honger heeft en bevredigt tegelijkertijd ook nog zijn zuigbehoefte. Borstvoeding betekent voor een baby ook troost, warmte, gezelligheid en veiligheid. Je baby zal vanwege déze behoefte ook wel eens aan de borst willen. Hieraan tegemoet komen is geen verwennerij. Het zorgt er wel voor dat er een basis van zekerheid en vertrouwen wordt gelegd, zodat je kind zich kan ontwikkelen tot een zelfstandig mens. De kaakontwikkeling en mondmotoriek wordt door het zuigen aan de borst optimaal gestimuleerd waardoor er minder spraakproblemen ontstaan.
•
Gezonder voor moeder: Doordat de baarmoeder samentrekt tijdens het drinken aan de borst, heeft de moeder minder bloedverlies in de eerste week na de bevalling. De baarmoeder krijgt daardoor ook sneller haar oude vorm weer terug. Opgeslagen vet in buik en heupen verdwijnt sneller door het geven van borstvoeding.
Altijd bij de hand (veel moeders vinden dit erg prettig m.n. ’s nachts of als ze op stap gaan), altijd op temperatuur en het is gratis. (dit tegenover € 400,- voor het eerste half jaar flesvoeding) Gezien de grote voordelen voor de gezondheid van de baby (en moeder) zijn wij voorstanders van het geven van borstvoeding. Hierin volgen wij het advies van Unicef en de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO), die stellen dat een baby minimaal 6 maanden volledige borstvoeding zou moeten krijgen en het liefst nog langer. De zwangerschap Je borsten bereiden zich al tijdens je zwangerschap voor op borstvoeding en bij sommige vrouwen komt er zelfs spontaan al wat melk uit. Er is geen speciale verzorging nodig: gewoon wassen met water zonder zeep. Kleine kliertjes rondom de tepel scheiden een vettig laagje af, dat de huid beschermt. Zeep verwijdert dit beschermende laagje, waardoor de huid droger en kwetsbaarder wordt. Sommige zwangeren vinden het prettig om ook eens zonder BH te lopen. Heb je last van ingetrokken tepels, dan kun je eventueel al tijdens de zwangerschap je tepels voorbereiden op het geven van borstvoeding straks. Meld dit even aan de verloskundige. Bakerpraatjes: “ Als ik maar voldoende voeding heb?“ Er is feitelijk maar een heel klein percentage vrouwen dat (door een bepaalde ziekte of aandoening) onvoldoende melkproductie heeft (minder dan 2 %). In al die andere
24 uur), zullen je borsten in principe voldoende moedermelk maken. Zelf kun je dit goed in de gaten houden door het aantal poep- en plasluiers te tellen. Je kraamverzorgster kan hier straks meer over vertellen. ( Op het consultatiebureau mag je altijd tussendoor komen wegen op het “weeguurtje”) “ Pijn bij het voeden/ tepelkloven“ Het geven van borstvoeding hoort geen pijn te doen. Aanvankelijk kan de tepel aan het begin van de voeding wat gevoelig zijn, maar dit hoort na ongeveer een minuut af te nemen. Is dat niet het geval blijf dan niet dapper doorzetten, maar vraag advies aan de verloskundige, de kraamverzorgende, een borstvoedingsorganisatie of een lactatiekundige. Een verkeerde zuigtechniek of aanlegpositie is meestal het probleem en daar is wat aan te doen. “ Ik wil niet voeden waar iedereen bij is.“ Je kunt heel onopvallend voeden als je praktische kleding weet te kiezen: wijde kleding, een rits of knopen aan de voorkant of een grote sjaal gebruiken. Ook bestaat er speciale borstvoedingskleding. Als je je prettiger voelt zonder anderen om je heen, kun je natuurlijk ook proberen een aparte ruimte te vinden, waar je even rustig kunt voeden. “ Ik wil straks toch weer gaan werken.“ Je kunt gewoon doorgaan met borstvoeding als je weer gaat werken. Er is zelfs een speciale wet die vrouwen het recht geeft om 25% van hun werkdag te gebruiken voor borstvoeding of om te kolven. In diezelfde wet staat ook dat de werkgever verplicht is een geschikte ruimte hiervoor beschikbaar te stellen. Vrouwen dienen echter wel al tijdens hun
zwangerschapsverlof. Uit onderzoek is echter gebleken, dat vrouwen die hun kind zelf voeden minder verzuim hebben, omdat hun kind minder vaak ziek is. Is het combineren van werk en borstvoeding echt niet mogelijk of wenselijk voor jou, dan zou je er ook voor kunnen kiezen je baby alleen nog ’s ochtends en ’s avonds aan de borst te laten drinken. “ Is altijd zo’n gehannes / gedoe“ Het vraagt in het begin tijd en aandacht (maar zeker de eerste week als er kraamzorg is kun je die tijd ook nemen). De eerste weken zijn eigelijk een oefentijd waarin jij en je baby steeds meer ervaren raken en borstvoeding geven steeds gemakkelijker gaat. “Dan kan ik niet meer alles eten” Een relatie tussen het eten van bepaalde voedingsstoffen en darmkrampjes bij de baby, is vaak niet te leggen. Veel baby’s hebben in de eerste 3 maanden last van darmkrampjes. Vaak is dit te wijten aan de nog onrijpe darmen. De smáák van borstvoeding hangt echter wel samen met wat de moeder gegeten heeft. Hierdoor zijn kinderen die borstvoeding hebben gehad, later vaak gemakkelijkere eters omdat ze gewend zijn aan verschillende smaken. Partners blijken een belangrijke rol bij het ondersteunen van de borstvoeding te spelen. De eerste tijd kan de partner helpen bij het aanleggen van de baby aan de borst. Vanuit een andere hoek kun je soms beter zien hoe jullie baby is aangelegd. Soms blijken er zich problemen bij de borstvoeding voor te doen. Ook dan kan een partner goed helpen door de
namelijk op te lossen. Het eerste half jaar beseft een baby nog niet dat hij los van zijn moeder bestaat. Sommige partners voelen deze moeder-baby relatie als een afwijzing en denken dat je alleen een band met je baby kunt opbouwen door het te voeden. Dit is niet juist: een vader kan net zo goed een relatie met zijn baby opbouwen door samen te knuffelen, te troosten, te zingen, te spelen of te wandelen. Baby’s vinden het vaak heerlijk om door de vader te worden gebadderd, samen te douchen of samen in bad te gaan. Het leven wordt anders als er een baby bij komt. Opeens is er sprake van 3 relaties: die tussen de beide ouders, de moeder en de baby en die tussen vader/partner en de baby. Deze veranderingen roepen veel gevoelens op. Het kan helpen hier samen over te praten en de ander te respecteren in de tegenstrijdige gevoelens die dit met zich meebrengt. Het vader- en moederschap leer je nu eenmaal niet in één dag: dit kost gewoon tijd. Veel partners hebben vragen over borstvoeding en wat borstvoeding voor hen betekent. Daarom heeft de borstvoedingsorganisatie Vereniging Borstvoeding Natuurlijk (VBN) er een speciale folder over geschreven: “Als je partner borstvoeding geeft”. Je kunt de folder downloaden via internet www.vbn.borstvoeding.partner/html of telefonisch bestellen (zie verder) Bron:
Breastfeeding and human lactation, J. Riordan & K. Auerbach ‘98 Breastfeeding, a guide for the medical profession, R. Lawrence ‘99
Boeken: Handboek borstvoeding La leche league Uitgeverij: Tirion ISBN: 90 51 21 87 37 Prijs: 19,50 Euro (Bij ons op de praktijk tegen inkoopsprijs 15,Euro) Borstvoeding geven, een antwoord op heel veel vragen. Adrienne de Reede Uitgeverij: de Kern ISBN: 90 32 50 75 83 Prijs 18,50 Euro Alles over borstvoeding Mary Broukhuijsen Uitgeverij: Bert Bakker ISBN: 90 35 12 30 93 Prijs: 18,50 Euro Internetsites: Op internet is er enorm veel informatie over borstvoeding te vinden. De borstvoedingsorganisaties geven informatie hoe je ze telefonisch kunt bereiken, waar je informatie bijeenkomsten kunt volgen en hoe je hun folders kunt bestellen. Ook zijn er forums en mailinglisten over borstvoeding en zijn er persoonlijke ervaringen te lezen. Tevens zijn er links naar andere interessante borstvoedingssites. Informatie in andere talen is ook beschikbaar. www.borstvoeding.nl www.lll.borstvoeding.nl
www.vbn.borstvoeding.nl
www.borstvoeding.com
In Amsterdam en omgeving worden verschillende borstvoeding voorlichtingsbijeenkomsten gehouden. Vraag ons naar de adressen bij jou in de buurt. Borstvoedingsorganisaties: Vereniging Borstvoeding Natuurlijk (VBN) Postbus 119, 3960 BC Wijk bij Duurstede Tel: (0343 ) 576626 La Leche League (LLL) Postbus 212,4300 AE Zierikzee Tel: (0111) 413189 Beide organisaties zijn vrijwilligersorganisaties. Ze houden per regio informatieavonden, geven folders uit en hebben plaatselijke cq regionale contactpersonen die je telefonisch hulp kunnen bieden bij vragen over borstvoeding. De borstvoedingsorganisaties kunnen je het telefoonnummer geven van een vrijwillger bij jou in de buurt. Mocht het nodig zijn dat je een borstkolf moet huren dan kun je terecht bij Pamela Nijman, voormalig werkzaam voor VBN. Zij is 7 dagen per week van 09 :00-21 :00 uur te bereiken (evt. antwoordapparaat inspreken). Haar telefoonnummer is 020633.33.53. Bovendien heeft zij een winkel waar je (via internet) allerlei benodigdheden die met borstvoeding te maken hebben, kunt bestellen. Dit loopt uiteen van borstvoedingshulpmiddelen tot boeken tot zwangerschapskleding/-lingerie. www.borstvoedingswinkel.nl
Lactatiekundigen hebben zich door middel van een opleiding gespecialiseerd in begeleiding bij borstvoeding. Voornamelijk bij bijzondere omstandigheden (meerlingen, prematuren, baby's met bepaalde aandoeningen) of daar waar de gebruikelijke adviezen onvoldoende resultaat geven, kan lactatiekundige hulp ingeroepen worden. Enkele lactatiekundigen in deze regio zijn: Borstvoedingscentrum Amsterdam
020-47.00.321 06-54.286.312
Lactatiekundige Jet Gooskens (A’dam-Noord, L’meer en O’zaan)
020-482.4004 06-15.295.042
Lactatiekundige praktijk Wendy Musch en Monique Bijsmans (Zaanstreek en Purmerend)
06-532.63.533
Lactatiekundige praktijk IJmond Hester Hillegers
0251-321.723 06-44.074.666
Lactatiekundige Wanda Radier (Zaanstreek)
075-621.45.63
Dit zijn zelfstandig werkende lactatiekundigen die hiervoor een honorarium berekenen. Tegenwoordig zijn er steeds meer verzekeringsmaatschappijen die (een deel van ) een lactatiekundig consult vergoeden. Hiervoor is wel een verwijzing van een verloskundige of huisarts nodig. Er bestaat de mogelijkheid van een telefonisch consult dan wel een bezoek aan huis/ praktijk. Ook steeds meer kraamburo’s, consultatieburo’s en ziekenhuizen hebben tegenwoordig een lactatiekundige in dienst.
