Waar is hier de nooduitgang?
Als het erop aankomt!
Dan heeft u alles voor elkaar …… toch?
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Wat brengt u vandaag? • Nu-Swift in vogelvlucht • Ervaringen uit de praktijk uitwisselen • Gebruiksbesluit en de ARBO wet- en regelgeving • Hoe te reageren in geval van een calamiteit? Menselijk vluchtgedrag. • Het functioneren van de BHV organisatie. • Nadenken over uw eigen situatie m.b.v. de checklist (brand)veiligheid • Naar huis met ideeën/oplossingen.
N.b. Verdere informatie/uitwisseling van ideeën is mogelijk op onze stand, nr. B6
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Steekproef consumentenbond • april 2009 • blijvende aandacht nodig • ‘mensenwerk’ grootste aandachtspunten: versperren nooduitgang, blusmiddelen niet gecontroleerd, plattegronden niet aangepast, vergunningen niet op orde, aanpassingen niet gedaan na/voor verbouwing, etc. • kortom: veiligheid is mensenwerk! N.b. Dit geldt ook voor scholen en kinderdagverblijven!
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Uit de krant…. Voorschoten - Door een brand in een appartement van een seniorencomplex aan de Richard Wagnerlaan in Voorschoten is zaterdagochtend een 83-jarige man om het leven gekomen. Dat meldde de huisvestingsorganisatie voor ouderen Woonzorg Nederland zaterdag. Patiënte overleden door brand in ziekenhuis Weert De 69-jarige patiënte die zondagavond zwaargewond raakte bij de brand in het St. Jans Gasthuis in Weert, is aan haar verwondingen overleden. Dit maakte het ziekenhuis maandag bekend.
Negen doden bij brand in verpleeghuis Bij een brand in een verpleeghuis in Melle zijn negen bewoners om het leven gekomen. Een defecte ventilator of geïmplodeerde televisie zou de oorzaak van de brand zijn. Het vuur verspreidde zich snel en de hevige rook verhinderde de hulpverleners om meer slachtoffers te redden. Vier ambulancemedewerkers / brandweermannen raakten gewond. Bij een brand op een van de operatiekamers van het Twenteborg ziekenhuis in Almelo, is een patiënt overleden. Medewerkers van de OK hebben direct getracht de vrouw vanuit de OK te redden maar dit mislukte. Ook het blussen van de brand met eigen middelen mislukte.
3 V’s • VOORZIENINGEN • VLUCHTWEGEN • VAARDIGHEDEN
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Veiligheid in uw instelling Technische (ontwerpfase)
Bouwkundige (ontwerpfase)
Eisen / Voorschriften
Gebruiks (gebruiksfase)
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Veiligheid in de gebruiksfase
NOODEVACUATIE
BRANDVEILIGHEID
BHV/EHBO
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Nu-Swift missie • Wij dragen bij aan een veiliger Nederland door het leveren van een breed pakket van veiligheidsproducten en diensten die aan de hoogste eisen van kwaliteit en regelgeving voldoen. • Met professioneel opgeleide en gecertificeerde medewerkers streven wij naar zéér tevreden klanten door klanten te ontzorgen en professioneel onderhoud en advies te geven. • Bij al onze activiteiten nemen wij bescherming van het milieu in acht.
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Nu-Swift in vogelvlucht • Onderdeel van London Security, actief in Europa met 16 zelfstandige brandbeveiligingsbedrijven en twee eigen productiefaciliteiten • Nederland: – – – – – – –
Bijna 40 jaar actief op de Nederlandse markt 80 werknemers 26.000 klanten in alle branches en disciplines Gezond groeiend Landelijke dekking met 50 servicepunten Als eerste REOB 2008 gecertificeerd Onderhoud en advies 100% conform normering
• Zorg: – – – –
Alle disciplines (intra-/extramuraal, scholen, KDV) Maatwerk Ontzorgen U houdt zeggenschap over de veiligheid en de beheerskosten (TCO)
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Aantoonbare kwaliteit
Steekproeven
Erkend installateur
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Basisveiligheid onder één dak
Alarmeren
BHV
Veiligheid
Vluchten
Blussen
van A tot Z
Advies
Onderhoud Zorg
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Praktijk 1 • Onbeschermde groene handmelder op een PG afdeling.
Mag dat?
• Wiggen onder de deur in een brandscheiding.
Mag dat?
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Praktijk 2 • Noodverlichting ontbreekt. Mag dat?
• Noodverlichting brand niet. Mag dat?
• Noodverlichting dwars geplaatst. Mag dat?
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Praktijk 3 • Het hoofd BHV op vakantie aan de Costa del Sol.
Mag dat?
• Geen (jaarlijkse) ontruimingsoefeningen.
Mag dat?
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Wet- en regelgeving Vanuit de regelgeving worden eisen gesteld aan de volgende aspecten van een gebouw: • brandcompartimenten • subbrandcompartimenten • rookcompartimenten • vluchten • constructies • branddetectie • brandbestrijding • gebruik
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
GEBRUIKSBESLUIT Het ‘Besluit brandveilig gebruik bouwwerken’: • Gebruiker dient zelf aan de hand van algemene regels te beoordelen of de brandveiligheid is gewaarborgd. • De gemeente mag dat alleen achteraf controleren. • De verantwoordelijkheid ligt dus primair bij de gebruiker. • Uitzonderingspositie ‘minder zelfredzame personen’: o.a. zorg → Gebruiksvergunning
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Analyse van het gebouw Het is de gebruiker die aangeeft welke functies aan bepaalde ruimten hangen. Het gebruik moet vervolgens wel beperkt blijven tot de aangegeven gebruiksfuncties. Sommige ruimten behoren toe aan meerdere gebruiksfuncties. • Woonfunctie Verzorgingshuizen/woonlocatie verstandelijk gehandicapten (permanent verblijf). • Woonfunctie voor verminderd zelfredzame personen Bij permanent toezicht. (subgebruiksfunctie) • Gezondheidszorgfunctie Ruimten voor het onderzoeken, verplegen, verzorgen of behandelen van patiënten. • Gezondheidszorgfunctie voor bedgebonden patiënten (subgebruiksfunctie) Dit zegt nog niets over de mate waarin de patiënt aan bed gebonden is. • Celfunctie Dwangmatige opsluiting bijv. separeercellen van een psychiatrische inrichting. • Kantoorfunctie • Bijeenkomstfunctie
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Arbowet- en regelgeving Regelt de wet- en regelgeving omtrent veiligheidsbeleid: • De werkgever is verplicht zijn werknemers en overige aanwezigen een veilige en gezonde (werk)omgeving te bieden • Goede veiligheidsvoorzieningen zijn hierbij een must! • Deze dienen volgens voorschrift regelmatig te worden gecontroleerd. • De werkgever is verplicht een risico inventarisatie & evaluatie te hebben (RI&E) • Hoge boetes bij controle (achteraf) door de Arbeidsinspectie oplopend tot enkele duizenden euro’s per overtreding! • De werkgever is en blijft ten alle tijden aansprakelijk (claims achteraf)!
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Bouwbesluit 2011/2012 • Bouwtechnische voorschriften (voorheen Bouwbesluit 2003): • over de nieuwbouw en verbouw van bouwwerken • over de staat van bestaande bouwwerken • Voorschriften over voorzieningen, toestellen en installaties in een bouwwerk (voorheen Bouwbesluit 2003, Gebruiksbesluit en bouwverordening) • Voorschriften over het gebruik van bouwwerken, open erven en terreinen (voorheen Gebruiksbesluit, bouwverordening en paragraaf 2 van het Besluit aanvullende regels veiligheid wegtunnels) • Voorschriften (voorheen bouwverordening): • over het slopen van bouwwerken •over het uitvoeren van bouw- en sloopwerkzaamheden.
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Bouwbesluit 2012 Deze voorschriften worden gegeven vanuit het oogpunt van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu. In wetstechnische zin is geen sprake van wijziging van het huidige Bouwbesluit 2003 maar van een geheel nieuw besluit dat bestaande voorschriften vervangt. Ook zijn enkele nieuwe voorschriften opgenomen. Doel van de integratie in één nieuw besluit: • complexiteit van de bouwregelgeving verminderen; • eenduidigheid vergroten (samenhangende voorschriften bij elkaar geplaatst) • minder en eenvoudiger regels (meer eenheid in begrippen/ begripsomschrijvingen) • creëren van meer samenhang in de systematiek van de bouwregelgeving (verband tussen samenhangende voorschriften en verplichtingen duidelijker tot uitdrukking te brengen)
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Vluchtgedrag
CALAMITEIT
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Menselijke reacties Automatische reacties: • Vechten Bijvoorbeeld proberen de brand te blussen of samen iets doen. Bij het evacueren vormen zich groepen, een manier van terugvechten, collega’s die gewond zijn, worden geholpen. • Vluchten Vluchten van mensen bij gevaar is in de evolutie ontwikkeld. Bij voldoende gevaarsignalen ontstaat vluchtgedrag. • Bevriezen Gedrag waardoor immobiliteit ontstaat. In de natuur: “als ik maar blijf stilstaan, gaat het gevaar mij vanzelf voorbij”. Bedachte reacties: Deze kunnen alleen ontstaan als de getroffene van mening is nog enige tijd te hebben voor het gevaar toeslaat. De getroffene werkt in het hoofd scenario’s uit, toetst die bij anderen en handelt dan op grond van het scenario dat de meeste voordelen biedt.
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Effectief ontruimen • Belangrijkste effect: menselijk gedrag • Belangrijk hulpmiddel: goede bouwkundige / technische voorzieningen (alarmering, compartimentering rook/hitte, blusvoorzieningen, vluchtwegen/nooduitgangen, signalering, verlichting, etc.) • Er moet veel aandacht worden besteed aan het bekorten van de tijd die verloren gaat, voordat mensen besluiten te vluchten. • Zonder speciale maatregelen gaat erg veel tijd verloren eer mensen zelf tot vluchten besluiten. • Het veilig en snel buiten komen kan met vele minuten bekort worden door informatie, communicatie, instructie en leiderschap. • Duidelijke gedragsinstructies ("doe dit, doe dat") in combinatie met strakke leiding van BHV en personeel zijn hierbij van levensbelang.
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Als het er op aankomt…. Geen brandoefening in veel verpleeg- en verzorgingshuizen Eén op de drie verzorgenden zegt dat in hun instelling nooit een brandoefening wordt gehouden. 15 procent van de deelnemers geeft aan dat er wel wordt geoefend, maar niet ieder jaar. Verpleeghuizen en verzorgingshuizen zijn niet de enige organisaties waar het niet goed is gesteld met de brandoefeningen. Een onderzoek van de Brandwonden Stichting toonde eerder aan dat 60 procent van alle bedrijven en instellingen in Nederland geen jaarlijkse ontruimingsoefening houdt. Brandoefeningen zijn vooral belangrijk voor minder zelfredzame mensen zoals in de zorg en kinderopvang. Zij kunnen niet op eigen kracht vluchten, waardoor hun veiligheid volledig in handen is van de verzorgenden/leiding. Die moeten het gevaar dan wel goed in kunnen schatten en weten wat zij moeten doen.
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Brandveiligheid zorginstellingen • De bewoners/patiënten zijn door hun niet-zelfredzaamheid deels of volledig afhankelijk van de hulpverleners. • Een in een ziekenhuis uitgevoerd experiment heeft aangetoond dat binnen 3½ minuten na alarmering 2 verpleegkundigen een kamer met vier bedgebonden patiënten kunnen ontruimen. • Uit onderzoek gedaan door het Centrum voor Brandveiligheid TNO naar de rookverspreiding in ziekenhuizen blijkt, dat binnen 5 minuten in de verpleegkamer een onhoudbare situatie ontstaat…. • Wil een (bedgebonden) patiënt in de brandruimte een goede kans tot overleven hebben, dan moet de brand dus snel worden ontdekt en de hulpverlening snel op gang komen…..
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
5 minuten……
1. brandje; 2 opeenhoping gassen; 3 flameover; 4. flashover (600OC)
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Taken van de BHV organisatie • Alarmeren en Communiceren
• Brandbestrijden
• Ontruimen
• ELH
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
BEDRIJFSHULPVERLENER Een BHV-er is in staat tot het verlenen van de volgende bijstand:
1. Eerste hulp bij ongevallen (inclusief reanimeren). 2. Het beperken en het bestrijden van een beginnende brand. 3. Het in noodsituaties alarmeren en evacueren van alle werknemers en andere mensen in het gebouw. 4. Het alarmeren van en samenwerken met de gemeentelijke of regionale brandweer en andere hulpverleningsorganisaties bij een beginnende brand of bij een ongeval.
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Noodverlichting • Onder noodverlichting verstaat men de verlichting die in werking treedt wanneer de normale verlichting als gevolg van een stroomstoring uitvalt • Een goed noodverlichtingsysteem: - is ontworpen conform richtlijnen en projectering als beschreven in NEN-EN 1838 en 50172 - bevat pictogrammen conform NEN 6088 - wordt jaarlijks gecontroleerd en bevindingen worden gerapporteerd conform NEN-EN 50172 en ISSO publikatie 79 • Bij meer dan 50% van alle noodverlichtingsinstallaties is er sprake van achterstallig onderhoud (ervaringscijfer NVFM) • Meer dan 80% van alle aanwezigen is bij een calamiteit onbekend met de vluchtroute vanaf zijn/haar plek (ervaringscijfer NVFM)
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
Noodverlichting
Noodverlichting Noodverlichting
NoodNood-evacuatieverlichting evacuatieverlichting
Anti-paniek Anti-paniek verlichting verlichting
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
Vluchtweg Vluchtweg verlichting verlichting
Vluchtweg Vluchtweg signalering signalering
Stand-by Stand-by verlichting verlichting
Verlichting Verlichtingwerkwerkplaats plaats(hoog (hoogrisico) risico)
VISIE 2010 - 2012
Checklist brandveiligheid zorg
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012
TENSLOTTE Als het erop aankomt!
VRAGEN?
Brandveiligheid in de zorg 30 november 2010
VISIE 2010 - 2012