VSCD juryrapport De jury: Jorieke Abbing Arjen Berendse Annette Embrechts Anoek Jentjens Ingrid Melman Rob Roos Colette van Wees
De uitreiking Zondag 14 september 2014 Gala van het Nederlands Theater Stadsschouwburg Amsterdam
Gouden Krekel ‘meest indrukwekkende productie' Genomineerd zijn:
Tijl Uilenspiegel Theater Sonnevanck Aan de oppervlakte lijkt 'Tijl Uilenspiegel' een doldwaze, muzikale komedie, vol ongein en anarchie. Onderhuids is deze 8+voorstelling van Theater Sonnevanck een spottende aanklacht tegen de remmende regeltjescultuur in het onderwijs en de starre omgang met ADHD. Marije Gubbels regisseert haar eigen tekst en schuwt grove en incorrecte grappen niet. Bij haar is de Middeleeuwse schavuit Tijl Uilenspiegel een onbesuisde vrijheidszoeker; de Vlaamse acteur Pieter Verelst maakt van hem een gewiekste acrobatische stuiterbal. De acteurs Ilse Warringa en Albert Klein Kranenburg dagen hem uit in verschillende gedaanten: met pruiken, neptieten en jampotbrillen verwisselen zij razendsnel van rol. De nuchtere Ocobarmannen leggen onder de vlotte voorstelling een vrolijk pallet aan muziekstijlen en volksliederen. Zo werkt deze 'Tijl Uilenspiegel' als lachspiegel voor een maatschappij die iedereen (te) graag en (te) vroeg normaliseert.
Foto: Jochem Jurgens
Hotel Perdu Het Houten Huis
Foto: Saris & den Engelsman
Zebra Zebra
In deze prachtig vormgegeven voorstelling voor publiek vanaf 6 jaar biedt een vriendelijke hotelreceptionist (Martin Franke) een warm welkom aan een stoet aan dolende gasten, zoals een angstige soldaat, een uitgelubberde kriebeltrui, een radio-met -ruis en een vergeten teddybeer. Stuk voor stuk blijken ze op zoek naar elkaar, naar troost, herinneringen of een verloren knuffel. In dit zeldzaam gastvrije hotel vinden ze een verkwikkend bad vol (nacht)rust, fantasie en zoete dromen. En de magische lift biedt horizontaal en verticaal nieuw perspectief. Elien van der Hoek, artistiek leider van Het Houten Huis in Groningen, heeft (wederom) een ontroerende voorstelling gemaakt met rijke fantasie, glorieuze beelden, woordeloze poëzie en wonderschone (live) muziek. Multi-instrumentalist Martin Franke vormt het kloppend en rinkelende hart van deze warmbloedige, surrealistische voorstelling.
NTJong en BonteHond Wie waagt zich tegenwoordig nog aan het schier onspeelbare toneelstuk Le Rhinocéros van Eugène Ionesco? Nog wel voor publiek vanaf 5 jaar! Regisseur Noël Fischer is er in geslaagd een radicale, in het oog springende bewerking te maken van deze absurdistische klassieker over vreemdelingenhaat en massahysterie. Het gekke verhaal over een vredig stadje dat op tilt slaat door een (vermeende en onverklaarbare) invasie van neushoorns krijgt in Zebra Zebra een fraaie vertaling naar de xenofobe gevolgen van rigide zwart-wit denken. Door de neushoorns te vervangen door zebra’s ontstaat een analogie met tegenstelde opvattingen, en een rijke basis voor een originele en creatieve vormgeving. De zebrastrepen keren tot in detail terug in kostuums, decor, schmink, maquettes en animatie. De scherpe montage van geestige dialogen, oogstrelende live-animaties en spannende composities draait op een soepele machinerie, waarin ruimte blijft voor zinnenprikkelende emoties. Het resultaat mag met recht voor makers en publiek een theateravontuur worden genoemd, mét boodschap!
Foto: Bowie Verschuuren
Niet Huppelen! Raaijmakers & Geerlings, in coproductie met BonteHond / Stip
Foto: Kamerich Budwilowit
In 'Niet Huppelen!' maken theatermakers René Geerlings en Job Raaijmakers een belangrijk maatschappelijk onderwerp – zeker niet het makkelijkste - op een hilarische manier inzichtelijk voor jonge kinderen, vanaf 5 jaar: hoe kun je samenleven met anderen, ook als die vreemd voor je zijn? Met onnavolgbare ironie stippen ze pittige kwesties aan: regelgeving, democratie, solidariteit en privacy alsook inmenging, uitsluiting, vrijheid en rechtsgang. Gienke Deuten regisseert alle slapstick, mime, onderkoelde humor en toneel-in-toneel tot een energiek trio, dat het gejongleer met ge- en verboden knap op de spits drijft. Willemijn Zevenhuijzen is naast beide heren de ideale spreekwoordelijke ‘vreemde eend in de bijt’. Aanstekelijke hoorspelgeluiden tillen dit originele machtsspel op tot lichtvoetige slapstick met grappige tics. 'Niet Huppelen!' is een tegendraads en sprankelend lesje maatschappijleer in opperbeste theatersfeer. Je zou iedereen willen gebieden te gaan kijken (al staat dat haaks op het paradoxale verbod dat 'Niet Huppelen!' uitvaardigt op alle geboden en verboden...).
De man die alles weet Artemis in coproductie met MAAS Theater/Dans Theater Een zeldzaam originele kleutervoorstelling! Met 'De man die alles weet' slaagt regisseur Jetse Batelaan er in, zowel een piepjong als volwassenen publiek te verroeren en te laten bulderen van het lachen. De voorstelling begint met een aanstekelijk lied van muzikant Keimpe de Jong: ‘Dit is de man die alles weet en nooit meer iets vergeet’. En dan neemt de curieuze titelfiguur het over, gestoken in een synthetisch zwart pak en buitengewoon goed gespeeld door acteur René van ’t Hof. In feite verkondigt hij niets meer dan simpele opsommingen, waarbij hij telkens doet of hij die kennis opdiept uit zijn immense geheugen. Totdat de hoogmoedige man-die-alles-weet steekjes laat vallen en zijn jeugdige publiek hem voortdurend suggesties toeroept, waardoor er een ordeloosheid en anarchie (van de kinderen) ontstaat die niet vaak worden opgewekt en toegestaan in het theater. Als volleerd entertainer jojoot van ’t Hof met zijn aangestoken publiek; soms dankt hij het kind, dan weer reageert hij geïrriteerd. Zijn behulpzame side-kick, grappig en goed getimed gespeeld door acteur Tjebbe Roelofs, zorgt voor gekke creaties en terzijdes. Samen vormen zij een onweerstaanbaar komisch Batelaan-duo, ontregelend bijgestaan door de sfeerverhogende multi-muzikant De Jong.
Foto: Phile Deprez
Winnaar Gouden Krekel 2014 voor 'Meest Indrukwekkende Productie' De Geschiedenis van de Wereld (aan de hand van banaliteiten) Kopergietery
Foto: Phile Deprez
Een aangrijpend en ontroerend relaas van een ogenschijnlijk gewone tienerjongen die zijn geniale betàmoeder dreigt te verliezen. In de laatste maanden van haar leven zorgt hij moederziel alleen voor haar, met een toewijding en aandacht die zij nooit voor hem heeft gehad. Naadloos mengt acteur Titus De Voogdt zijn ratelende bespiegelingen over hun beider leven, en wat daar mis en goed in ging, met de natuurkundige theorieën waar zijn moeder haar leven (en deels dat van hem) voor heeft geofferd. Zo alledaags als het rommelige keukendecor, zo fantasierijk en meeslepend fietst hij door de geest van zijn moeder om onderwijl een baan te creëren door een ingenieuze geschiedenis van de kosmos. Buiten- en binnenwerelden veranderen wanneer we iemand liefhebben en die weer verliezen, maar ook de grote wereld is minder vast als ons soms op de mouw wordt gespeld. Deze muzikale tekstvoorstelling, met een stoere soundscape van gitarist Geoffrey Burton en geregisseerd door Johan De Smet, mengt een natuurkundig onderricht met een intieme les in afscheid nemen, wijs en aangrijpend, voor tieners en volwassenen.
Gouden Krekel
‘meest indrukwekkende podiumprestatie’ Genomineerd:
Sophie Warnant Bekdichtzitstil
Theater Artemis in coproductie met Theater Antigone De jonge Vlaamse actrice Sophie Warnant buit de mimiek van haar spichtige iele lichaam volledig uit voor de creatie van de gedragsgestoorde jongen François Boulanger. Met stil spel maakt ze duidelijk dat er met dit magere, drukke en spastische jongetje van alles aan de hand is – thuis en op school – maar dat hij ook een enorme veerkracht bezit. Op het eerste gezicht lijkt François voorbestemd tot pispaal van zijn nieuwe klas. Maar langzaam boezemt hij respect in, onder meer door de spannende interactie met zijn vrienden Damien (met veel spelplezier, bravoure en gespeeld door Jan Sobrie) en Becky (een kordate Berdine Nusselder). De rake, dwingende en messcherpe tekst van Raven Ruëll en Jan Sobrie rolt en ketst in Vlaamse tongval over de metalen skatebaan. In deze confronterende flipperkast over de omgang met vermeend gedragsgestoorde kinderen, blijft Warnant consequent geloofwaardig in mimiek, motoriek en verbale uitspattingen. Dit vreemde ‘menneke’ roept ondanks heftige daden een warme sympathie op; Warnant maakt van een potentiele pispaal een kleine grote held.
Foto: Kurt Van der Elst
Winnaar Gouden Krekel 2014 voor 'Meest Indrukwekkende Podiumprestatie' Nastaran Razawi Khorasani CASH
MAAS Theater/Dans In de explosieve jongerenvoorstelling CASH (12+) van MAAS Theater/Dans geeft actrice Nastaran Razawi Khorosani filmische allure aan een superwoman tussen drie snoevende en elkaar aftroevende mannen. Hyperalert schakelt ze tussen alle afleidingsmanoeuvres die deze voorstelling annex kraakfilm voor haar personage in petto heeft. Onderwijl heeft Razawi Khorasani ook oog voor een snedige uitleg over de psychologie achter ons (wankele) vertrouwen in ons (even wankele) geldsysteem. Razawi Khorasani windt iedereen om haar vinger, spelers en toeschouwers, in het snel van kleur verschietende decor. Ze geeft een onheilspellende lading aan de scherpe tekst van Floris van Delft en Wouter Muller en laat in Van Delfts regie zien, dat ze tot alles in staat is, van onbetrouwbare bitch tot femme fatale en van strakke zakenvrouw tot verleidelijke superheldin.
Foto: Phile Deprez
Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) Funenpark 1 1018 AK Amsterdam www.vscd.nl September 2014
