Vrouwen & Geld, thema Verantwoordelijkheid

GfK Custom Research

Delta Lloyd - Vrouwen & Geld

Vrouwen & Geld, thema Verantwoordelijkheid Een onderzoek in opdracht van Delta Lloyd naar de wijze waarop vrouwen omgaan met de verantwoordelijkheid voor hun financiële zelfstandigheid

Januari 2012

GfK Custom Research


Inhoudsopgave

1

Inleiding

2

Conclusies

3

Resultaten • • • •

B

Verantwoordelijkheidsgevoel Rolverdeling tussen partners Zorgen Meningen

Bijlagen • Doelgroepkenmerken • Onderzoeksverantwoording

Januari 2012

GfK Custom Research

Inleiding

1


Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Vier thema’s als onderwerp van onderzoek Eerste onderzoek naar thema ’verantwoordelijkheid’’

In dit eerste van de vier onderzoeken staat het thema ‘verantwoordelijkheid’’ centraal. Binnen dit thema wordt ingezoomd op vrouwen: hoe gaan zij om met de verantwoordelijkheid voor hun financiële zelfstandigheid? Om dat goed in beeld te brengen, vergelijken we de uitspraken van vrouwen met die van mannen en zoomen we regelmatig in op huishoudens waar mannen en vrouwen de rollen verdelen. Het onderzoek is als volgt opgebouwd:

Verantwoordelijkheidsgevoel

Rolverdeling tussen partners

Zorgen

Meningen over financiële onderwerpen

GfK Custom Research

Conclusies

2


Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Overall conclusies Klassieke rolpatronen tussen mannen en vrouwen waar beide sexen content mee zijn en niet zonder meer zullen veranderen… Vrouwen hebben een sterker verantwoordelijkheidsgevoel, dat vooral ook ‘breder’ is dan dat van mannen dat primair financieel is. Mannen en vrouwen hebben op een aantal punten weliswaar wat verschillende beelden bij de rolverdeling die er in het huishouden bestaat, maar in grote lijnen zijn vrouwen en mannen het eigenlijk wel eens. Rollen voor zowel het kostwinnerschap als zorgtaken, zijn meestal wel verdeeld tussen vrouwen en mannen, maar de balans is nog wel erg klassiek. Mannen voelen een grotere verantwoordelijkheid voor het kostwinnerschap en nemen duidelijk het voortouw in complexe financiële beslissingen; vrouwen trekken heel nadrukkelijk de zorgtaken naar zich toe. Opmerkelijk genoeg lijken vrouwen en mannen ook best content met deze rolverdeling. Dat gehuwde en samenwonende vrouwen financieel zelfstandig moeten zijn, daar is maar een krappe meerderheid van de vrouwen (62%) het mee eens en een minderheid van de mannen (42%). Als we nader op de rolverdelingen inzoomen, zien we bijvoorbeeld dat vrouwen en mannen het er in meerderheid over eens zijn dat vrouwen beter parttime kunnen werken om de zorg voor kinderen goed te kunnen combineren met werk. Mannen onderschrijven dit van harte. Andersom (mannen met jonge kinderen zouden beter parttime kunnen werken) wordt als stelling door een minderheid van de mannen …en vrouwen (!) onderschreven. Wie denkt dat dit een tijdelijk fenomeen is dat met jongere generaties vanzelf uitsterft, komt bedrogen uit. Ook jongere vrouwen (t/m 35 jaar) passen keurig in deze patronen en zijn nauwelijks een andere mening toegedaan. Alleen als we heel specifiek inzoomen op de hoger opgeleide vrouwen (HBO/WO opgeleid), zien we een iets kritischer houding ten aanzien van deze klassieke rolpatronen.

GfK Custom Research




3

Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Verantwoordelijkheden Mannen voelen nadrukkelijk het (financieel) kostwinnerschap en werk als verantwoordelijkheid, vrouwen vertalen dat ‘breder’ als zorg voor hun naasten.

♀ Vrouwen

♂ Mannen Kostwinner zijn, financiële verantwoordelijkheden

Naasten

- ‘Dat administratie en financiën voor mijn gezin geregeld zijn: bankzaken, verzekeringen, inkomen, pensioen, hypotheek etc.’ - ‘Ik voel mij verantwoordelijk voor het goed op orde hebben van mijn financiële situatie en om er voor te zorgen dat als ik eerder kom te overlijden, het financieel goed voor haar geregeld is.’ - ‘Zorgen voor voldoende inkomen.’

- ‘Dat het de mensen en dieren in mijn gezin en naaste omgeving goed gaat.’ - ‘Voor mijn partner, kinderen, kleinkinderen en moeder.’

Werk

- ‘Voor de bewoners op mijn werk, met een verstandelijke beperking, ook daar voel ik me zeer verantwoordelijk voor.’ - ‘Het goed uitvoeren van mijn werk.’

Werk

- ‘De kwaliteit van mijn werk op kantoor.’ - ‘Dat de doelstellingen van de afdeling bereikt worden.’ Financiële verantwoordelijkheden Gezin

- ‘Dat er geld op bank staat.’ - ‘Dat ik mijn baan behoud om de rekeningen te kunnen betalen.’

- ‘Te zorgen voor vrouw en uitwonende kinderen en kleinkind in meerdere opzichten.’ - ‘Ik voel me meest verantwoordelijk voor het onderhouden van mijn gezin en opvoeden van de kinderen.’

Huishouden

Maatschappelijke verantwoordelijkheid


- ‘Voor de organisaties waar ik me als vrijwilliger voor inzet.’

- ‘Voor de boodschappen en het huishouden.’

- ‘Mens in deze maatschappij met oog voor milieu.’ Basis = allen (n=1002)

B1a. Kunt u aangeven waarvoor u zich het meest verantwoordelijkheid voelt? Mannen (n=523); Vrouwen (n=479) B1b. En wat komt er daarna als uw belangrijkste verantwoordelijkheid? B1c. En waarvoor voelt u zich nog meer verantwoordelijk? Kunt u proberen de 3 belangrijkste verantwoordelijkheden te noemen die u hiervoor nog niet heeft genoemd?

GfK Custom Research


Januari 2012

Opmerkelijk…! Bijna 60% van de gemiddelde Nederlanders schat het eigen verantwoordelijkheidsgevoel hoger in dan de gemiddelde Nederlander…?!

Verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van gemiddelde Nederlander

Praktisch geen verschil tussen mannen en vrouwen op dit punt.

100% 12%

12%

59%

12%

59%

59%

80% 60%

47%

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel iets sterker ontwikkeld dan gemiddelde Nederlander

47%

47%

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel veel sterker ontwikkeld dan gemiddelde Nederlander

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel even sterk ontwikkeld als gemiddelde Nederlander

40% 20%

38%

0%

2% Totaal

37% 3%

♂

3% Mannen

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel iets minder sterk ontwikkeld dan gemiddelde Nederlander

39% 4%

♀

2%

2%

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel veel minder sterk ontwikkeld dan gemiddelde Nederlander

Vrouwen

Hoger opgeleide vrouwen en vrouwen hebben nog veel nadrukkelijker het idee dat ze een sterker verantwoordelijkheidsgevoel hebben dan minder opgeleiden

B2b: Hoe sterk vindt u dat uw eigen verantwoordelijkheidsgevoel is ontwikkeld, vergeleken met dat van de gemiddelde Nederlander?

Basis = allen (n=1002) Mannen (n=523); Vrouwen (n=479)

GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen hebben een veel sterker verantwoordelijkheidsgevoel dan mannen. Hoger opgeleide en jongere vrouwen geven nog vaker aan dat het eigen verantwoordelijkheidsgevoel groter is dan van hun partner (ca. 45%).

Verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van partner

100% 80%

9%

5% 13%

29%

18%

14%

40%

19% Eigen verantwoordelijkheidsgevoel iets sterker ontwikkeld dan partner

26% 60%

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel even sterk ontwikkeld als partner

69% 40%

61%

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel iets minder sterk ontwikkeld dan partner

53% 20% 0%

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel veel sterker ontwikkeld dan partner

9% Totaal

10%

12%

♂

Mannen

13%

♀

6%

7%

Eigen verantwoordelijkheidsgevoel veel minder sterk ontwikkeld dan partner

Vrouwen

Daar waar mannen nog wel eens aangeven dat hun vrouw een sterker verantwoordelijkheidsgevoel heeft, komt dat bij vrouwen hoegenaamd niet voor.

B2a: Hoe sterk vindt u dat uw eigen verantwoordelijkheidsgevoel is ontwikkeld, vergeleken met dat van uw partner?


GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen voelen zich verantwoordelijk voor de eigen carrière, maar ook voor de zorgtaken in huis. Mannen voelen veel meer verantwoordelijkheid voor het inkomen. Verdeling verantwoordelijkheden (Basis: samenwonend)

♂ Mannen

Totaal 6,9

mijn carrière

2,6

5,3

4,4

0,2 0,1

sparen voor grote uitgaven

5,2

4,4

0,3 0,1

5,0

4,2

4,9

4,3

0,7 0,1

totale inkomen van mijn huishouden

4,9

4,5

0,6 0,1

6,1

zorg voor mijn kinderen

4,8 4,0

zorg voor goede oudedagsvoorziening zorg voor oudere familieleden

3,6

zorg voor kinderen partner

3,4

kinderopvang

3,3

kinderen partner leren omgaan met geld carrière van partner

2,9 2,4

3,4 3,0

6,7

0,9 1,3

3,6

2,2 2,7

4,7

1,1

3,2 2,4

1,2

3,1

0,6 1,8 0,6 0,3

Ikzelf Ikzelf

2,6

Partner Partner

0,4 0,5

4,0

0,3 0,4 0,6 0,1

3,2

0,6 0,1

3,6

5,8

0,5 0,1

0,60,5

4,5

5,4 3,5

1,1

4,1

1,3 0,7 2,6

3,2

1,4

0,6 1,6

6,4

Overheid Overheid

0,2 0,1

5,8

2,6 0,2

4,6

4,7

3,6

2,5

3,6

5,4

0,1 0,2 !

0,9 0,2

2,7 3,2

3,0

5,0

0,5 0,3 0,90,2

2,8 4,6

4,6

2,5 0,2

4,5 2,9

4,3

0,50,5

3,1

6,7

0,3 0,1

4,5

2,3

5,8

0,2 0,1

4,2

4,6

6,8

1,20,4

5,6

5,4

0,3 0,4

4,1

2,1

4,0

6,1

bijdragen aan hypotheek/huur

2,0 0,60,4

6,3

1,10,3

de zorg voor het huishouden

mijn kinderen leren omgaan met geld

6,9

2,2 0,6 0,4

6,0

mijn eigen inzetbaarheid op arbeidsmarkt

♀ Vrouwen

0,60,4

4,1 2,7 2,2

3,6 4,1

0,4 0,6 2,3 0,1

2,8

1,9

4,6

0,4 1,8

1,2

2,1

2,7

4,7

0,6 2,0

7,0

1,0 0,5 0,3

Iemand Iemandanders anders

Toelichting: mannen en vrouwen is gevraagd om per verantwoordelijkheidsdomein 10 punten te verdelen over vier partijen (ikzelf, partner, overheid of iemand anders). Hoe hoger het gemiddelde per partij hoe groter de verantwoordelijkheid die aan deze partij wordt toegedicht.

B3: De volgende vraag gaat over een aantal specifieke verantwoordelijkheden. Kunt u steeds per onderwerp 10 punten verdelen? Hoe meer verantwoordelijkheid u aan een ‘partij’ toekent hoe meer punten u die geeft.

!

Basis = samenwonend (n=694) Mannen (n=378); Vrouwen (n=316)

! !

GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen voelen zich verantwoordelijk voor de eigen carrière, maar ook voor de zorgtaken in huis. Mannen voelen veel meer verantwoordelijkheid voor het inkomen. Verdeling verantwoordelijkheden (Basis: samenwonend) Verschilscoregrafiek o.b.v. ‘zelf verantwoordelijk’

♂ Mannen

Totaal mijn carrière

0,0

6,9

mijn eigen inzetbaarheid op de arbeidsmarkt

0,0

6,0

♀ Vrouwen

0,1

-0,1 -0,2

0,2 0,0

-1,3

0,0 0,0 1,3

0,0

de zorg voor het huishouden

5,3

sparen voor grote uitgaven

5,2

mijn kinderen leren omgaan met geld

5,0

bijdragen aan de hypotheek/huur

4,9

0,0

1,2

-1,3

0,0

totale inkomen van mijn huishouden

4,9

0,0

1,2

-1,3

0,0

zorg voor mijn kinderen

4,8

zorg voor een goede oudedagsvoorziening

0,0

zorg voor kinderen partner

3,4

kinderopvang

3,3

kinderen partner leren omgaan met geld

0,0

Ikzelf

2,4 0

1

2

3

4

5

Toelichting: mannen en vrouwen is gevraagd om per verantwoordelijkheidsdomein 10 punten te verdelen over vier partijen (ikzelf, partner, overheid of iemand anders). Hoe hoger het gemiddelde per partij hoe groter de verantwoordelijkheid die aan deze partij wordt toegedicht

6

0,2 0,0

-0,8

2,9

de carrière van mijn partner

0,0

-0,4

0,4

!

0,6

0,0

0,5

0,0

0,0

0,0

0,0

-0,5

3,6

-0,2

0,0

-0,4

4,0

zorg voor oudere familieleden

0,2

!

0,0

-0,6

-0,2

!

0,4

0,0 0,0

0,8

0,0

0,0

0,2

-0,2

0,0

0,0

0,2

-0,2

0,0

!

7

Toelichting verschilscores: de verschilscores geven weer in hoeverre mannen of vrouwen ‘zichzelf ‘ meer verantwoordelijkheid toedichten voor een bepaald domein dan het gemiddelde van mannen en vrouwen (=Totaal).

B3: De volgende vraag gaat over een aantal specifieke verantwoordelijkheden. Kunt u steeds per onderwerp 10 punten verdelen? Hoe meer verantwoordelijkheid u aan een ‘partij’ toekent hoe meer punten u die geeft.

Basis = samenwonend (n=546) Mannen (n=294; Vrouwen (n=252)

GfK Custom Research


Januari 2012

Verantwoordelijkheidsgevoel

Vrouwen hebben een duidelijk sterker verantwoordelijkheidsgevoel dan mannen! Het is duidelijk dat vrouwen een sterker ontwikkeld verantwoordelijkheidsgevoel hebben dan mannen. Vragen we vrouwen die een vaste relatie hebben of hun verantwoordelijkheidsgevoel beter ontwikkeld is dan dat van hun partner, dan antwoordt 40% daarop bevestigend. Bijna de helft van de vrouwen geeft dus aan dat het eigen verantwoordelijkheidsgevoel sterker is dan dat van hun partner. Een minimaal aantal vrouwen (7%) denkt dat het andersom is (dat de man in het huishouden een sterker verantwoordelijkheidsgevoel heeft dan de vrouw). Mannen zijn op dit punt een stuk bescheidener …of realistischer?! Een bijna even grote fractie geeft aan dat het eigen verantwoordelijkheidsgevoel beter is dan dat van de vrouw in het huishouden (18%) als minder (13%); zo’n 70% houdt het er - bescheidenheidhalve (?!) - op dat beide partners een even sterk ontwikkeld verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Opvallend is overigens dat jongere vrouwen (35 jaar of jonger) en hoger opgeleide vrouwen nog nadrukkelijker het gevoel hebben dat hun verantwoordelijkheidsgevoel sterker is dan dat van hun man, dan dat van wat minder hoog opgeleiden en oudere vrouwen. Vrouwen voelen zich heel verantwoordelijk voor hun eigen carrière, maar ook nadrukkelijk voor de zorgtaken in het huishouden Kijkend naar het type verantwoordelijkheden dat vrouwen primair bij zichzelf neerleggen dan wel bij de partner neerleggen (of in een laatste geval, bij een derde partij of de overheid ), zien we dat vrouwen de verantwoordelijkheid voor de eigen carrière en hun inzetbaarheid op de arbeidsmarkt voor het overgrote deel bij zichzelf plaatsen. Dat geldt in praktisch dezelfde mate voor mannen, waarbij overigens wél opvalt dat vrouwen iets meer verantwoordelijkheid voor hun arbeidsmarktinzet bij de mannelijke partner neerleggen dan mannen dat doen, maar dat is fractioneel. Tot zover dus goed nieuws: vrouwen nemen de verantwoordelijkheid voor hun eigen arbeidsperspectieven nadrukkelijk zélf ter hand. Gelijkertijd zien we een groot verschil tussen mannen en vrouwen, waarbij vrouwen veel nadrukkelijker de zorgtaken in het huishouden op hun schouders voelen drukken.

GfK Custom Research


Januari 2012

Verantwoordelijkheidsgevoel (2)

Verantwoordelijkheid voor zorgtaken worden veel zwaarder door vrouwen gevoeld De zorg voor het huishouden, de zorg voor de kinderen, kinderen financieel opvoeden, zorg voor oudere familieleden en voor kinderopvang, liggen in het perspectief van vrouwen voor het grootste deel bij hen. Mannen erkennen deze verantwoordelijkheidsverdeling schijnbaar en leggen die verantwoordelijkheid in ongeveer dezelfde mate bij hun vrouwelijke partners neer. Vrouwen gaan er dus vanuit dat ze op twee bordenmoeten schaken: zowel hun eigen arbeidsmarktcarrière moeten managen als de zorgtaken erbij moeten nemen, terwijl mannen zich primair verantwoordelijk voelen voor hun eigen carrière en de zorgtaken veel vaker naar hun vrouwelijke partners schuiven. Mannen meer verantwoordelijk voor grotere financiële bijdragen Mannen voelen, heel klassiek, de belangrijkste verantwoordelijkheid voor grote financiële bijdragen in het huishouden zoals de bijdrage aan hypotheek of huur, de totale inkomsten van het huishouden. Op dat punt zijn mannen en vrouwen het ook keurig eens, vrouwen leggen die verantwoordelijkheid ook primair bij hun mannelijke partner neer. Overheid voor specifieke taken in beeld De meeste verantwoordelijkheden voor dit type domeinen (financiën en zorg) houden mannen en vrouwen nadrukkelijk bij zichzelf. Maar er zijn enkele onderwerpen waar ook de verantwoordelijkheid van de overheid aanzienlijk is, in de ogen van zowel mannen als vrouwen. Dat zijn de kinderopvang, zorg voor oudere familieleden en zorg voor een goede oudedagsvoorziening. De overheid krijgt daar ongeveer 20 tot 25% van de verantwoordelijkheid in de schoenen geschoven.

GfK Custom Research

3




Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen laten het regelen van veel financiële zaken over aan hun partner. Waar vrouwen vaak aangeven dat gezamenlijk met de partner te doen, zeggen mannen opvallend dat zélf te doen. Rolverdeling voor financiële zaken (Basis: samenwonend)

Totaal

♂ Mannen

♀ Vrouwen

werkgeverspensioen voor mij 51% 19% 4% 26% 41% 21% 7% 30% 60% 17% 2% 21% schadeverzekering voor mijn auto 42% 31% 11% 16% 25% 35% 17% 22% 57% 27% 5%11% aanvullend pensioen voor mij 40% 23% 5% 32% 32% 26% 8% 35% 47% 21% 2% 29% inkomensverzekering voor mij 33% 25% 5% 37% 28% 26% 7% 38% 37% 24% 2% 36% mijn testament 25% 46% 2% 26% 21% 53% 3% 29% 28% 40% 2% 23% sparen voor overige grote uitgaven 21% 69% 6% 4% 24% 74% 5% 4% 64% 8%4% 18% uitzoeken van (nieuwe) hypotheek 19% 46% 8% 26% 8% 53% 14% 25% 29% 40% 3% 28% schadeverzekering voor auto partner 19% 28% 22% 31% 11% 34% 34% 21% 26% 23% 10% 41% financiering voor grote uitgaven 17% 62% 6% 15% 64% 10% 15% 23% 59% 3%15% 11% sparen voor studie kinderen 12% 49% 4% 35% 11% 57% 5% 27% 13% 41% 4% 41% aanvullend pensioen voor partner 12% 28% 29% 31% 9% 32% 37% 22% 15% 25% 21% 39% inkomensverzekering voor partner 10% 28% 25% 37% 6% 28% 34% 32% 15% 28% 16% 42% werkgeverspensioen voor partner 9% 23% 41% 27% 6% 26% 50% 18% 12% 20% 32% 35% testament van partner 6% 49% 17% 28% 48% 19% 29% 8% 50% 15% 27% 4% huwelijkse voorwaarden 5% 36% 1% 57% 4% 32% 1% 63% 7% 39% 1% 52% 0%

20%

40%

ikzelf

60%

80%

100% 0%

20%

mijn partner en ik samen (50/50)

40%

60%

mijn partner

80%

0% 100%

20%

40%

60%

80%

100%

n.v.t.

Basis = samenwonend (n=694) Mannen (n=378); Vrouwen (n=316) C1: Wie regelt in uw huishouden de volgende zaken?

GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen laten het regelen van veel financiële zaken over aan hun partner. Waar vrouwen vaak aangeven dat gezamenlijk met de partner te doen, zeggen mannen opvallend dat zélf te doen. Rolverdeling voor financiële zaken Verschilscoregrafiek o.b.v. zélf regelen

♂ Mannen

Totaal werkgeverspensioen voor mij

51%

schadeverzekering voor mijn auto

40%

inkomensverzekering voor mij

0%

25%

0%

uitzoeken van (nieuwe) hypotheek

19%

0%

schadeverzekering voor auto partner

19%

0%

financiering voor grote uitgaven

17% 12%

aanvullend pensioen voor partner

12%

0%

inkomensverzekering voor partner

10%

0%

9%

0%

testament van partner huwelijkse voorwaarden

Ikzelf

5% 0%

0% 0%

10%

20%

30%

40%

0%

-8% -5% -4%

4% 10% 8% 6% 0% 1%

6%

0%

-16%

4%

0%

sparen voor studie kinderen

werkgeverspensioen voor partner

7%

0%

33%

mijn testament

15%

0%

0%

-10%

9%

0%

42%

aanvullend pensioen voor mij

♀ Vrouwen

4%

0% 0%

-10% -8%

0%

-6% -1%

3%

0%

-3% -5%

0% 0% 0% 0%

3%

-3%

0%

2%

-2%

0%

-2%

0%

2%

50% Toelichting verschilscores: de verschilscores geven weer in hoeverre mannen of vrouwen aangeven bepaalde zaken zélf vaker ter hand te nemen dan het gemiddelde van mannen en vrouwen (=Totaal).

C1: Wie regelt in uw huishouden de volgende zaken?


GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen en mannen zijn van de belangrijkste financiële zaken ongeveer even goed op de hoogte. Maar mannen wordt (ook door vrouwen..) meer kennis van de complexere financiële producten toegedicht dan vrouwen. Op de hoogte van financiële zaken

% volledig/redelijk goed op de hoogte Totaal

de hoogte van mijn netto inkomen de hoogte van onze gezamenlijke spaartegoeden de hoogte maandelijkse hypotheek- of huurbedrag de hoogte van mijn eigen spaartegoeden het bedrag van maandelijks uitgaven vaste lasten de schadeverzekeringen (inboedel, auto, etc.) de hoogte van netto inkomen van mijn partner het maandelijkse bedrag van boodschappen het bedrag uitgaven afgelopen vakantie de hoogte van de spaartegoeden van mijn partner de maandelijkse kosten van mijn auto pensioen voor mezelf overlijdensrisicodekkingen de hypotheekvoorwaarden huidige hypotheek pensioen voor mijn partner de inhoud van mijn testament de inhoud van het testament van mijn partner de voogdij over mijn kinderen in geval overlijden de maandelijkse kosten van auto van mijn partner inkomensverzekeringen de samenstelling van de beleggingsportefeuille wijzigingen in beleggingsportefeuille

76% 13% 4% 5% 65% 22% 7% 5% 69% 17% 6% 6% 71% 15% 4% 9% 55% 30% 12% 2% 52% 29% 14% 3% 58% 21% 8% 10% 48% 32% 15% 4% 51% 27% 10% 3% 8% 53% 19% 10%3% 16% 45% 23% 13% 3% 17% 40% 26% 6% 10% 17% 38% 24% 16% 14% 7% 33% 27% 24% 12% 4% 13% 31% 22% 13% 21% 42% 11% 5% 40% 38% 13% 6%2% 41% 34% 12% 4%6% 43% 27% 18% 37% 11% 6% 25% 19% 35% 13% 8% 18% 8% 7% 5% 63% 17% 8% 7% 5% 63% 0%

volledig op de hoogte

redelijk goed op de hoogte

20%

40%

ik weet het alleen globaal

60%

80%

ik weet er nauwelijks tot niets van

C2: In hoeverre bent u op de hoogte van de details rond de volgende financiële zaken in uw huishouden?

89% 86% 86% 86% 85% 81% 80% 80% 78% 72% 68% 66% 62% 60% 53% 53% 50% 46% 45% 44% 25% 25%

♂

♀

93% 88% 88% 88% 84% 86% 75% 74% 77% 69% 73% 76% 66% 65% 56% 54% 49% 44% 38% 49% 32% 31%

85% 84% 85% 85% 87% 76% 85% 86% 79% 74% 62% 56% 58% 55% 50% 53% 52% 49% 53% 39% 18% 19%

!

! ! !

! ! !

Uitstekend geïnformeerd

Redelijk geïnformeerd

Matig geïnformeerd

100% n.v.t.


GfK Custom Research


Januari 2012

Rolverdeling tussen partners 19

Vrouwen hebben, sterker dan mannen, het gevoel dat ze financiële beslissingen in het huishouden samen met de partner nemen. Opvallend is dat vrouwen veel nadrukkelijker dan mannen het gevoel hebben dat ze samen beslissingen nemen over financiële zaken terwijl mannen wat sterker de neiging hebben deze rol geheel naar zich toe te trekken. Als het gaat om complexere financiële producten (inkomensverzekeringen, pensioen, hypotheek) dan valt dat echt op. Een behoorlijk aantal vrouwen geeft zelfs zonder meer aan dat deze zaken door de partner worden geregeld. Maar ook voor minder complexe financiële producten geldt dit. Enkele opvallende uitkomsten op dit punt: de schadeverzekeringen van zowel de eigen auto als die van de partner worden in de meerderheid van de gevallen door de man geregeld. Vrouwen en mannen zijn over het algemeen zeggen globaal evengoed op de hoogte te zijn van financiële zaken Om de verantwoordelijkheid over financiële zaken te kunnen nemen, zal men er minimaal een behoorlijke kennis van moeten hebben. Dat is gelukkig het geval bij de belangrijkste financiële transacties in het huishouden, zoals: het netto inkomen, de gezamenlijke spaartegoeden, de hoogte van de huur of hypotheek, maandelijkse uitgaven en de vaste lasten van het huis. Daarover zijn vrouwen en mannen over het algemeen uitstekend geïnformeerd. En op dat punt verschillen mannen en vrouwen ook weinig. Mannen beter geïnformeerd over financiële producten. Vrouwen beter bekend met kosten van huishouden Het wordt iets anders als we kijken naar de kennis over typische financiële producten; daar lopen mannen en vrouwen uit elkaar. Vrouwen zijn beduidend minder goed geïnformeerd over belangrijke financiële zaken als hun eigen pensioeninkomen, overlijdensrisico dekkingen, de hypotheekvoorwaarden etc. Daar hebben mannen, naar eigen zeggen, veel meer kennis over dan vrouwen. Hetzelfde geldt overigens ook voor de schadeverzekeringen in het huis en voor de beleggingsportefeuille, als daar sprake van is. Op dit punt zijn mannen veel beter thuis dan vrouwen. Wie denkt dat dit een typisch fenomeen is van oudere generaties of lager opgeleiden, komt bedrogen uit, in lang niet alle gevallen zijn jongere vrouwen of hoger opgeleide vrouwen hiervan beter op de hoogte. Vrouwen beter op de hoogte van het inkomen van de man dan andersom Interessant genoeg zijn vrouwen over het algemeen net iets beter geïnformeerd over het inkomen van hun partner dan mannen; 85% van de vrouwen is daar tenminste redelijk van op de hoogte, tegen 75% van de mannen.

GfK Custom Research

3




Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen maken zich meer zorgen over (negatieve) financiële consequenties van gebeurtenissen dan mannen. % veel/enige zorgen

Zorgen over financiële consequenties

♂

♀

72%

70%

75%

8%

70%

70%

70%

8%

67%

63%

72%

62%

57%

67%

Totaal als huidige economische crisis nog 3 jaar aanhoudt

20%

52%

als ik langdurig ziek wordt

28%

als mijn partner langdurig ziek wordt

27%

als mijn partner overlijdt

28%

als mijn kind langdurig ziek wordt

als ik werkloos raak

19%

als mijn partner en ik gaan scheiden/uit elkaar gaan

18%

8%

als mijn partner pensioengerechtigde leeftijd bereikt

5%

als ik / we een kind krijgen

37%

33% 28%

22%

21%

59%

54%

65%

21%

21%

58%

56%

60%

22%

56%

46%

67%

25%

56%

55%

57%

25%

52%

41%

64%

46%

43%

50%

41%

38%

44%

30%

27%

34%

29%

23%

36%

16%

15%

17%

20% 23%

27%

43% 21%

24%

16% 49%

55% 20%

20%

enige zorgen

20%

27%

33%

5%

22%

33%

4% 12% 0%

veel zorgen

37%

9%

als ik / we een (nieuw) huis gaan kopen

34%

29%

23%

als mijn partner werkloos raakt

25%

33%

19%

5%

22%

40%

21%

als mijn partner arbeidsongeschikt raakt

als ik de pensioengerechtigde leeftijd bereik

42%

31%

als ik arbeidsongeschikt raak

23%

16% 64%

40% geen zorgen

60%

80%

Enige zorgen

Weinig zorgen

100%

weet niet/ niet van toepassing

D1: In hoeverre maakt u zich zorgen over de financiële consequenties van de volgende zaken?

Grote zorgen


GfK Custom Research


Januari 2012

Vrouwen maken zich meer zorgen over (negatieve) financiële consequenties van gebeurtenissen dan mannen. ♂

Zorgen over financiële consequenties Totaal als de huidige economische crisis nog 3 jaar aanhoudt

% veel/enige zorgen -2%

72%

als ik langdurig ziek wordt

70%

als mijn partner langdurig ziek wordt

67%

0%

♀ 0%

2%

0% 0%

0%

0%

0%

5%

0%

5%

-5%

0%

als mijn partner overlijdt

62%

-5%

0%

als mijn kind langdurig ziek wordt

59%

-5%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

0%

-3%

0%

0%

4%

-3%

0%

0%

3%

0%

0%

4%

als ik arbeidsongeschikt raak

58%

als mijn partner arbeidsongeschikt raakt

56%

als ik werkloos raak

56%

als mijn partner werkloos raakt

-2% -11% -1%

52%

als mijn partner en ik gaan scheiden/uit elkaar gaan

-11%

46%

als ik de pensioengerechtigde leeftijd bereik

41%

als ik / we een (nieuw) huis gaan kopen

30%

als mijn partner de pensioengerechtigde leeftijd bereikt

29%

als ik / we een kind krijgen

-4%

16% 0%

-6%

% veel/enige zorgen

-1%

20%

40%

60%

80%

0% 0%

5% 2% 11% 1% 12%

7%

0% 0%

1%

100%

Toelichting verschilscores: de verschilscores geven weer in hoeverre mannen of vrouwen meer of minder zorgen hebben over de financiële consequenties van bepaalde gebeurtenissen dan mannen en vrouwen gezamenlijk (=Totaal).

D1: In hoeverre maakt u zich zorgen over de financiële consequenties van de volgende zaken?


GfK Custom Research


Januari 2012

Zorgen 23

Vrouwen maken zich meer zorgen over mogelijk financiële problemen dan mannen Eerder constateerden we al dat vrouwen een sterker ontwikkeld verantwoordelijkheidsgevoel hebben binnen het huishouden dan mannen. Dat brengt ook meer zorgen met zich mee over nadelige financiële consequenties. Over de hele linie maken vrouwen zich wat meer zorgen over dit soort zaken dan mannen. Vrouwen maken zich meer zorgen over financiële consequenties wanneer de partner iets overkomt Het verschil tussen mannen en vrouwen wordt groter als we kijken naar problemen die gezinsleden zouden kunnen overkomen, zoals de financiële consequenties van ziekte, werkloosheid of overlijden van een partner. Daar maken vrouwen zich aanzienlijk meer zorgen over dan mannen. We zien overigens niet dat jongere vrouwen of hoog opgeleide vrouwen op deze punten onbezorgder door het leven gaan dan oudere of lager opgeleide seksegenoten. De economische crisis baart uiteindelijk de meeste zorg Bovenaan het lijstje met financieel ‘mogelijk financieel ongemak’ staat de zorg over het aanhouden van de huidige economische crisis. Het baart ruim 70% van de mannen en vrouwen beiden zorg als de huidige crisis aanhoudt. Andere zorgen die hoog op het lijstje zijn de financiële consequenties van langdurige ziekte en overlijden. En op de derde plaats komen zorgen over de gevolgen van arbeidsongeschiktheid en werkloosheid, waar 50 tot 60% van de mannen en vrouwen zich zorgen over maakt en waarbij de zorg van vrouwen duidelijk groter is dan die van mannen. Een mogelijke echtscheiding baart een kleine helft van de getrouwde of samenwonende partner tenminste enige zorgen, waarbij er niet zo heel veel verschil is tussen mannen en vrouwen, 43% respectievelijk 50%.

GfK Custom Research

3




Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Parttime werkende moeders blijven de norm. Voor parttime werkende vaders gaan de handen nog niet op elkaar.

% (helemaal) mee eens

Meningen over financiële onderwerpen

Totaal Het is goed dat recht op parttime werk in wet is vastgelegd

19%

Het is voor kinderen beter als een moeder parttime werkt

18%

Vrouwen moeten, ook samenwonend/gehuwd, fin. zelfstandig zijn Als ik geldzorgen heb, verberg ik die voor mijn vrienden Ik zou minder willen werken

47% 37%

15% 24%

6%

67%

63%

70%

10% 5%

56%

54%

57%

9% 2%

52%

42%

62%

7%

29%

30%

29%

25%

29%

22%

21%

21%

20%

28%

19%

♀

3%

37%

5%

♂

28%

13%

Bij scheiding moet partner zorgen voor behouden zelfde levensstandaard 3%

17%

Mannen zijn beter in beoordelen complexe financiele producten 3%

16%

32%

13%

19%

25%

14%

Ik wil minder verantwoordelijk zijn voor financiele situatie thuis 3%

16%

32%

13%

19%

15%

23%

10%

17%

18%

16%

10%

16%

14%

18%

16%

24%

8%

13%

10%

16%

9%

15%

4%

9%

12%

6%

8%

7%

9%

22%

Ik zou meer uren voor de kinderen willen zorgen 4% 13%

20%

In gezinnen met kinderen moeten mannen liefst parttime werken 3% 13%

26%

Mannen hebben groter verantw.gevoel fin. huishouden dan vrouwen 4% 12%

36%

Ik heb wel eens prijs van nieuwe aankoop lager voorgespiegeld 2% 11%

40%

15% 33%

Mannen kunnen beter omgaan met geld dan vrouwen 2%7%

37%

Als ik me zorgen maak over geld, praat ik liever niet met partner 2%7%

47%

Ik heb wel eens een nieuwe aankoop verstopt voor partner 2%6% 0%

9%

26%

40% 20%

helemaal mee eens

40% mee eens

17%

40% 60% oneens

E1: In hoeverre bent u het met de onderstaande stellingen eens?

80%

100%

helemaal oneens


GfK Custom Research


Januari 2012

Parttime werkende moeders blijven de norm. Voor parttime werkende vaders gaan de handen nog niet op elkaar.

Meningen over financiële onderwerpen Totaal

♂


Het is goed dat de overheid recht parttime werk in wet heeft vastgelegd

-3%

67%

Parttime werk moeder beter voor kinderen (en niet fulltime)

-1%

56%

Vrouwen moeten ook als ze samenwonend/gehuwd zijn financieel zelfstandig zijn

-10%

52%

Als ik geldzorgen heb, verberg ik die voor mijn vrienden

0%

25%

Bij scheiding, moeten kinderen en man/vrouw dezelfde levensstijl behouden

21%

0%

Mannen zijn beter in beoordelen complexe financiële producten dan vrouwen

19%

0%

Zou graag iets minder verantwoordelijk zijn voor financiële situatie v. huishouden

19%

Zou meer uren voor de kinderen willen zorgen

16%

Mannen meer verantwoordelijkheidsgevoel voor financiële huishouden dan vrouwen

16%

Prijs nieuwe aankoop lager voorgespiegeld aan partner

13%

Mannen kunnen beter omgaan met geld dan vrouwen Praat liever niet over geldzorgen met partner

0% -2%

0%

0%

0%

0%

-3%


9%

0% 0%

20%

40%

60%

80%

3% 1% 10%

0% 0%

4%

0%

-4%

1%

-1% 0% 6%

-5%

0% 0%

1%

-1%

0%

0% 8%

0%

9%

0%

0%

0%

-4%

17%

In gezinnen met kinderen zouden mannen bij voorkeur parttime moeten werken

0%

0% 0%

29%

Ik zou minder willen werken

♀

-8%

0%

3%

0% 2% 0%

0% 6%

4%

-6% -3%

3% 0% 0%

100%

Toelichting verschilscores: de verschilscores geven weer in hoeverre mannen of vrouwen het meer of minder eens zijn over bepaalde uitspraken dan mannen en vrouwen gezamenlijk (=Totaal).

E1: In hoeverre bent u het met de onderstaande stellingen eens?


GfK Custom Research


Januari 2012

Zaken waar men minder verantwoordelijkheid zouden willen dragen Mannen refereren meer aan financiële en werkgerelateerde onderwerpen, vrouwen relatief vaker aan zorgtaken

♂ Mannen

♀ Vrouwen

Financieel

Zorg

- ‘De hoge kosten elke maand weer. Het drukt zo op je schouders.’ - ‘Minder verantwoordelijkheid voor inkomen: mijn inkomen is ca. 75% van totale gezinsinkomen. Zou fijn zijn als dat meer richting 6040 of zelfs 50-50 zou gaan/zijn gegaan.’ - ‘Zorgverzekering: te complex vergelijking te maken, het verandert ieder jaar.’

- ‘Zorg voor ouders en gezin met thuiswonende kinderen is zwaar.’ - ‘De zorg voor mijn gehandicapte zoon valt me soms erg zwaar, ik zou die verantwoordelijkheid wel eens willen kunnen delen.’

Verantwoordelijkheid delen

- ‘Zou fijn zijn met een partner te delen, nu overal helemaal verantwoordelijk voor.’

Werk

- ‘Voor mijn werk, wat er dagelijks moet gebeuren. Omdat ik er thuis soms ook mee bezig ben.’ - ‘Voor bepaalde zaken op het werk, of de verantwoording beter waarderen.’


- ‘De onderkant van de maatschappij. Ik betaal teveel voor mensen die hun handen niet uit de mouwen steken.’ - ‘Financiële verantwoordelijkheid voor minderheden en armlastigen, daardoor hoge belastingen... meer loon naar werken (klinkt wel asociaal als ik dit lees).’

Financieel

- ‘Financiën, dit valt mij erg zwaar omdat mijn mogelijkheden beperkt zijn.’ - ‘Mijn verzekeringen en financiële administratie, omdat ik het lastig vind om deze dingen zelf goed te regelen.’

Huishouden - ‘Het huishoudelijke werk, het is saai en krijgt geen waardering.’

Basis = allen (n=1002) Mannen (n=523); Vrouwen (n=479) E2: Zijn er dingen in uw dagelijks leven waarvoor u liever geen of minder verantwoordelijkheid zou dragen en zo ja, waarom?

GfK Custom Research


Januari 2012

Meningen 28

Parttime werkende moeder blijft de norm Mannen en vrouwen zijn het er allebei roerend over eens dat het een goede zaak is dat het recht op parttime werken in de wet is vastgelegd. Daar moet ook grif gebruik van gemaakt worden, is de opvatting, want het is voor kinderen beter als een moeder parttime werkt! Dat vinden zowel mannen als vrouwen in praktisch dezelfde mate (circa 55% eens!). Slechts 15% is het met deze stelling oneens, waarbij jongere vrouwen er nauwelijks een andere mening op na houden dan oudere vrouwen. Hoog opgeleide vrouwen staan hier een tikkeltje kritischer tegenover (25% oneens). Gelijkertijd zijn we het niet eens met de stelling dat het goed zou zijn dat mannen het liefst parttime zouden moeten werken in gezinnen met kinderen. Slechts 16% onderschrijft die stelling, vrouwen net ietsje meer als mannen 18% versus 14%, maar eigenlijk zijn we het hier dus sterk mee oneens. De klassieke rolpatronen zitten er dus goed in en daar lijkt weinig verandering in te komen omdat jonge generatie vrouwen globaal dezelfde mening is toegedaan als oudere vrouwen. Vrouwen moeten financieel zelfstandig zijn Het is goed te lezen dat mannen en vrouwen het er over het algemeen over eens zijn dat vrouwen financieel zelfstandig moeten zijn. Maar het misschien teleurstellend dat mannen deze stelling duidelijk minder onderschrijven dan vrouwen, 42% versus 62% eens met de stelling. Ook valt op (of tegen…?) dat jongere vrouwen (tot en met 35 jaar) deze stelling niet duidelijker onderschrijven dan hun oudere seksegenoten (60% van de jongere vrouwen is het met deze stelling eens tegen 63%) van de oudere vrouwen). Vrouwen en mannen lijken best tevreden met de huidige status quo van werken en zorgen Een minderheid van de mannen en vrouwen zou zaken echt anders willen regelen met werk en zorg. Bijvoorbeeld: meer uren besteden aan het zorgen voor de kinderen, minder verantwoordelijk zijn voor de financiële situatie of minder willen werken. Het laatste komt nog het meest voor, maar dan meer bij mannen dan bij vrouwen, 29% versus 22%. Het lijkt er dus op dat vrouwen en mannen best gelukkig zijn met de huidige status quo.

GfK Custom Research


Januari 2012

Meningen (2) 29

Financieel verstoppertje spelen voor de partner komt voor Er is soms sprake van enige schaamte over geldzorgen. Zo’n 30% van de mannen en de vrouwen zou geldzorgen verbergen voor vrienden en kennissen. Maar dat is dus schaamte naar buiten (buiten het eigen financiële huishouden). Financiële schaamte of bedrog (binnen het financiële huishouden) komt gelukkig niet vaak voor, maar het gebeurt wél. 12% van de mannen en 6% van de vrouwen zou liever niet over geldzorgen praten met de partner, het overgrote deel is het gelukkig volstrekt oneens met deze stelling (73%). 9% Van de vrouwen en 7% van de mannen heeft wel eens een nieuwe aankoop verstopt voor de partner en 16% van de vrouwen en 10% van de mannen heeft de prijs van een nieuwe aankoop wel eens lager voorgespiegeld dan werkelijk het geval was. Het komt dus voor, maar gelukkig geeft het overgrote deel van de mannen en vrouwen aan dat deze situatie bij hen niet voorkomt. Vrouwen dichten mannen niet meer expertise toe in het omgaan met geld en financiële producten dan vrouwen, maar zijn daarin allerminst unaniem… In het onderzoek hebben we enkele ‘prikkelende’ stellingen voorgelegd dat mannen beter zijn in het beoordelen van (complexere) financiële producten en een groter verantwoordelijkheidsgevoel hebben voor het financiële huishouden en in het algemeen beter met geld kunnen omgaan dan vrouwen. Een meerderheid van de vrouwen verwijst dat soort stellingen naar de prullenbak (ca. 50% tot 65%). Maar toch onderschrijft nog 14% van de vrouwen de stelling dat mannen beter zijn in het beoordelen van complexe financiële producten en is 35% van de vrouwen daarover ‘neutraal’… Mannen onderschrijven deze stellingen over hun betere financiële expertise en verantwoordelijkheidsgevoel meestal niet, maar een minderheid (ca. 40%) is het met deze stellingen echt oneens. Zo’n 25% van de mannen heeft toch nog het idee dat ze zelf beter in staat zijn complexe financiële producten beter te beoordelen dan hun vrouw en hebben ook het gevoel dat ze een groot financieel verantwoordelijkheidsgevoel hebben.

GfK Custom Research

B


Bijlagen - Doelgroepkenmerken - Onderzoeksverantwoording

Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Aantal uren betaald werk

Betaald werk

Gemiddeld aantal uren:

32

37

26

100%

meer dan 32 uur 21%

80%

38%

17 t/m 24 uur 56%

60%

17%

t/m 16 uur geen betaald werk

11% 9%

40%

24 t/m 32 uur

15%

11%

5% 4% 6%

17%

30%

29%

30%

Totaal

Man

Vrouw

20%

0%

Basis = allen (n=1002) Mannen (n=523); Vrouwen (n=479) A1: Kunt u aangeven voor hoeveel uur per week u betaald werk doet?

GfK Custom Research


Januari 2012

Status huishouden, samenwonen, gehuwd of alleen

Partner

100%

ja ik heb een partner waarmee ik een huishouden deel

80%

60%

69%

72%

66%

40% 6% 20%

7% 6%

24%

21%

Totaal

Man

nee, ik heb wel een partner maar wij delen geen huishouden nee, ik heb geen partner

27%

0% Vrouw

Basis = allen (n=1002) Mannen (n=523); Vrouwen (n=479) A2a: Heeft u op dit moment een partner waarmee u een huishouden deelt?

GfK Custom Research


Januari 2012

Aantal uren betaald werk partner

Betaald werk partner

Gemiddeld aantal uren:

33

26

39

100%

meer dan 32 uur

13%

24 t/m 32 uur 80%

40%

15% 20%

60%

17 t/m 24 uur 68%

geen betaald werk

12% 40%

12%

20%

0%

29% 1% Totaal

weet echt niet

11%

7% 39%

t/m 16 uur

8% 3% 2% 17%

1% Man

2% Vrouw

Basis = heeft partner (n=759) Mannen (n=411); Vrouwen (n=348) A3: Kunt u aangeven voor hoeveel uur per week uw partner betaald werk doet?

GfK Custom Research


Januari 2012

Gescheiden

Gescheiden

100%

80%

14%

14%

14%

9%

7%

11%

ja, ik heb samengewoond en wij zijn uit elkaar gegaan

60%

40%

ja, ik ben getrouwd geweest en gescheiden

77%

78%

75%

Totaal

Man

Vrouw

nee

20%

0%

A4: Heeft u in het verleden een huishouden gedeeld met een partner en bent u daarna uit elkaar gegaan?


GfK Custom Research


Januari 2012

Kinderen uit huidige relatie of vorige relatie

Kinderen

Totaal

65%

11%

Man

66%

11%

Vrouw

65%

11%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Heeft kinderen Partner heeft kinderen uit eerdere relatie

Basis = allen (n=1002) Mannen (n=523); Vrouwen (n=479) A5a: Heeft u kinderen? A5b: Heeft uw partner kinderen uit een eerdere relatie?

GfK Custom Research


Onderzoeksverantwoording

Januari 2012

GfK Custom Research


Januari 2012

Onderzoeksverantwoording

Veldwerk:

Online (CAWI) op deelnemers van het Intomart GfK Online panel dat bestaat uit ca. 127.000 personen

Veldwerkperiode:

23 december 2011 t/m 1 januari 2012

Doelgroep:

Nederlandse mannen en vrouwen van 18 jaar en ouder

Steekproef:

N=1002, een respons van 53% onder een bruto steekproef van n=1900 panelleden. De netto steekproef (n=1002) is gewogen naar de volgende kenmerken uit de Gouden Standaard: geslacht, leeftijd, opleiding. Daarmee kan deze steekproef als representatief worden beschouwd voor Nederlanders van 18 jaar en ouder.

Vragenlijst:

De vragenlijst is ca. 12 minuten lang en bestaat uit de volgende vragen: 1. Verantwoordelijkheidsgevoel 2. Rolverdeling tussen partners 3. Zorgen 4. Meningen

Rapportage:

PowerPoint rapportage van de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek. Naast deze PowerPoint rapportage is er een uitgebreid tabellenboek en een SPSS bestand beschikbaar.

Vrouwen & Geld, thema Verantwoordelijkheid

Recommend Documents