16/01/2015
Annelies Engelen Dr. Joke Vanderhaegen Prof. Hendrik Van Poppel Prof. Chantal Van Audenhove
Kiezen over opsporing
• Prostaatkanker
1. Vindt u dat er een keuze te maken valt over vroegtijdige opsporing
o
België: 9000 nieuwe gevallen/jaar
• Nut van vroegtijdige opsporing in vraag gesteld o
Mogelijke voordelen
o
Mogelijke nadelen
• Complexe beslissing o
Meerdere gelijkwaardige opties
o
Beslissingsondersteuning
Incidentie prostaatkanker België (2010) Aantal nieuwe gevallen van prostaatkanker
De keuze maken: beslissingonsdersteuning bij vroegtijdige opsporing van prostaatkanker
Vroegtijdige opsporing van prostaatkanker
(van prostaatkanker)?
1600 1400 1200 1000 800
A. ja B. neen
600 400 200 0
Rimer 2004; Schröder et al 2012 a, b Belgian Cancer Registry http://www.kuleuven.be/lucas/prostaatkanker/prostKBeh/pkbehinfo.php
Kiezen over opsporing
Kiezen over opsporing
Kiezen over opsporing
1. Vindt u dat er een keuze te maken valt over vroegtijdige opsporing
2. In welke mate vindt u het moeilijk of makkelijk om een antwoord te
2. In welke mate vindt u het moeilijk of makkelijk om een antwoord te
(van prostaatkanker)? A. ja B. neen
geven op vragen over opsporing (van prostaatkanker)?
A. B. C. D. E.
uiterst moeilijk moeilijk tussenin makkelijk uiterst makkelijk
geven op vragen over opsporing (van prostaatkanker)?
A. B. C. D. E.
uiterst moeilijk moeilijk tussenin makkelijk uiterst makkelijk
1
16/01/2015
Kiezen over opsporing
Kiezen over opsporing
Beslissingshulpen
3. In welke mate vindt u het moeilijk of makkelijk om hierover samen met
3. In welke mate vindt u het moeilijk of makkelijk om hierover samen met
• Grote verscheidenheid aan
een patiënt een keuze te maken?
een patiënt een keuze te maken?
beslissingshulpen: o
A. B. C. D. E.
uiterst moeilijk moeilijk tussenin makkelijk uiterst makkelijk
A. B. C. D. E.
uiterst moeilijk moeilijk tussenin makkelijk uiterst makkelijk
Verschillende formats • Uitgebreid • Boekje • Website • Kort
https://decisionaid.ohri.ca/
Beslissingshulpen
Beslissingshulpen
Beslissingshulpen in de praktijk
• Grote verscheidenheid aan
• Grote verscheidenheid aan
• Voordelen
beslissingshulpen: o
beslissingshulpen:
Verschillende aandoeningen • Opsporing prostaatkanker • Diabetes • Behandeling prostaatkanker
https://decisionaid.ohri.ca/
o
o
Geïnformeerde en gedeelde besluitvorming
o
Tevredenheid
o
…
Internationaal
• Ondersteuning bij toepassing in de praktijk?
https://decisionaid.ohri.ca/
Stacey et al. 2011
2
16/01/2015
Onderzoek
Ontwikkeling beslissingshulp
Ontwikkeling beslissingshulp
• Doelstelling Het gebruik van beslissingshulpen in de dagelijkse praktijk ondersteunen
Ontwikkeling website
• Vragen 1.
Wat zijn barrières tegen het gebruik van beslissingshulpen?
2.
Wat maakt een beslissingshulp gebruiksvriendelijk?
Werkversie 1
Werkversie 2
Werkversie 3/4
• Procedure 1.
Ontwikkeling beslissingshulp vroegtijdige opsporing prostaatkanker
2.
Evaluatie: barrières en gebruiksgemak (mannen en artsen)
3.
Aanpassing beslissingshulp
Consensus
Urologen Huisartsen
Ontwikkeling beslissingshulp
Verpleegkundigen Patiënten
Werkversie 2
Mannen doelpubliek
Ontwikkeling beslissingshulp Ontwikkeling website
Werkversie 1
Piloottest Finale versie
Werkversie 3/4
Piloottest Finale versie
Ontwikkeling website
Werkversie 1
Werkversie 2
Werkversie 3/4
Piloottest
Ontwikkeling website
Werkversie 1
Finale versie
Werkversie 2
Werkversie 3/4
Piloottest Finale versie
https://www.dekeuzemaken.be
3
16/01/2015
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
4
16/01/2015
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
Ontwikkeling beslissingshulp
https://www.dekeuzemaken.be
5
16/01/2015
Ontwikkeling beslissingshulp
Evaluatie barrières en optimalisatie
Evaluatie barrières en optimalisatie • Kwalitatieve benadering o
Deelnemers • 16 semi-gestructureerde telefonische interviews met huisartsen • 5 groepsgesprekken met mannen uit het doelpubliek (n = 43) • Huisartsen en mannen die de beslissingshulp kennen
o
Interviewleidraad
OPTIMIZATION
• Factoren die de toepassing van beslissingshulpen in de weg staan • Voorstellen optimalisatie o
Kwalitatieve analyse • Grounded-theory-guided content analyse om barrière- en optimalisatiethema’s te identificeren
https://www.dekeuzemaken.be
Evaluatie barrières en optimalisatie
Evaluatie barrières en optimalisatie
Evaluatie barrières en optimalisatie
Arts: “Het is zeer gemakkelijk om dat kruisje wel te zetten en hun de uitleg een beetje te besparen. Dat is veel minder tijdrovend dan heel die uitleg te doen.”
OPTIMIZATION
OPTIMIZATION
Man: “Dat is nu één van de luxe-dingen die wij hebben he - wij hebben een goede geneeskunde - waarom kan men dan bijvoorbeeld die PSA ook niet controleren OPTIMIZATION - wat kost dat meer?”
6
16/01/2015
Evaluatie barrières en optimalisatie
Evaluatie barrières en optimalisatie
OPTIMIZATION Man: “Ik denk dat dat grotendeels aan bod gekomen is, ik denk niet dat we hem gaan gebruiken als we geen reden zien dat we hem nodig gaan hebben.”
Optimalisatie beslissingshulp
Evaluatie barrières en optimalisatie
OPTIMIZATION
OPTIMIZATION
Arts: “De mensen van 60+ gaan zo niet op internet liggen zoeken. Dat zijn vooral de jongere die dat doen en die komen nu meestal niet met de vraag om hun PSA te bepalen.”
Conclusie
Evaluatie barrières en optimalisatie • Kort instrument • FAQ’s • Activeert man tot vragen stellen
• • • •
• En nu? Focus op implementatie o Ontwikkeling en evaluatie beslissingshulp
o
Leidraad o
Tijdens consultatie Tijdsefficiëntie Ondersteuning arts en man
Sensibilisatie (mannen – artsen) Ontwikkeling en evaluatie korte tools Ondersteuning gebruik tools
Optimalisatie beslissingshulp Barrières en optimalisatiestrategieën
• In combinatie met beslissingshulp
www.dekeuzemaken.be
Inspired by www.optiongrid.org www.dekeuzemaken.be
7
16/01/2015
Referenties • •
[email protected] http://www.kuleuven.be/lucas/
Black, P. C. & Penson, D. F. Prostate Cancer on the Internet-Information or Misinformation? The Journal of urology 175, 1836-1842 (2006). Elwyn, G. et al. Shared Decision Making: A Model for Clinical Practice. Journal of general internal medicine 1-7 (2012).
•
Stacey, D. et al. Decision aids to help people who are facing health treatment or screening decisions. Cochrane Database of Systematic Reviews, 10. Art. No.:CD001431. DOI: 10.1002/14651858.CD001431.pub3 (2011).
• Steunpunt welzijn, volksgezondheid & gezin
Elwyn, G., Frosch, D. & Rollnick, S. Dual equipoise shared decision making:definitions for decision and behaviour support interventions. Implementation science 4,75 (2009).
•
Isebaert, S. et al. Evaluating a Decision Aid for Patients with Localized Prostate Cancer in Clinical Practice. Urologia Internationalis 81, 383-388 (2008).
•
Barry, M. J. Health decision aids to facilitate shared decision making in office practice. Annals of Internal Medicine 136, 127 (2002).
•
Rimer, B. K., Briss, P. A., Zeller, P. K., Chan, E. C. Y. & Woolf, S. H. Informed decision making: What is its role in cancer screening? Cancer 101, 1214-1228 (2004).
•
Schröder, F. H., Hugosson, J., Carlsson, S., Tammela, T., Määttänen, L., Auvinen, A. et al. (2012a). Screening for Prostate Cancer Decreases the Risk of Developing Metastatic Disease: Findings from the European Randomized Study of Screening for Prostate Cancer (ERSPC). European Urology, 62, 745-752.
•
Schröder, F. H., Hugosson, J., Roobol, M. J., Tammela, T. L. J., Ciatto, S., Nelen, V. et al. (2012b). Prostate-Cancer Mortality at 11 Years of Follow-up. New England Journal of Medicine, 366, 981-990.
•
Elwyn, G. (2009). Assessing the quality of decision support technologies using the International Patient Decision Aid Standards instrument (IPDASi). PLoS ONE, 4, e4705.
•
Ajzen, I. The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes 50, 179 (1991).
•
Krones, T. et al. The theory of planned behaviour in a randomized trial of a decision aid on cardiovascular risk prevention. Patient education and counseling 78, 169-176 (2010).
•
Frosch, D. L. Using decision aids in community-based primary care: A theory-driven evaluation with ethnically diverse patients. Patient education and counseling 73, 490 (2008).
•
Légaré, F. R. S. G. K. G. I. (2008). Barriers and facilitators to implementing shared decision-making in clinical practice: update of a systematic review of health professionals' perceptions. Patient education and counseling, 73, 526-535.
8
