Behandeling Prostaatkanker

Behandeling Prostaatkanker - Informatieavond – 7 december 2011 VUmc Cancer Center Amsterdam

André N. Vis, M.D., Ph.D., uroloog Minimaal Invasieve Urologie en Robot Urologie VUmc Amsterdam

Behandeling Prostaatkanker Introductie

André N. Vis, uroloog Minimaal Invasieve Urologie en Robotchirurgie, VUmc Amsterdam

Behandeling Prostaatkanker Indeling

1.

Prostaat-specifiek antigen (PSA) en prostaatkanker

2.

Behandeling locaal beperkt prostaatkanker

3.

Zorgideaal: ‘Prostate Cancer Units’

PSA en prostaatkanker de PSA test

Prostaat-specifiek antigen (PSA) is een testosteron afhankelijk eiwit dat (enkel) in de prostaat wordt gemaakt

PSA en prostaatkanker Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Zorgideaal: ‘Prostate Cancer Units’

PSA en prostaatkanker


Chronologie •

1979:

Ontdekking en purificatie van PSA • Wang et al. Investigative Urology 1979; 17: 159-163

•

1980:

Aanwezigheid van PSA in bloed van mannen met uitgezaaide prostaatkanker • Papsidero et al. Cancer Res; 1980; 40: 2428-2432

•

1991 -1993:

PSA kan worden gebruikt als methode voor vroegopsporing van prostaatkanker

• Catalona et al. New Eng J Med. 1991; 324: 1156-1161 • Catalona et al. JAMA 1993; 270: 948-54



Chronologie

Catalona et al. New Eng J Med. 1991; 324: 1156-1161



Chronologie

•

1991 - 1993

PSA

‘De bepaling van het PSA gehalte leidt tot vroegdetectie van prostaatkanker en in een ‘behandelbaar’ stadium’ % prostaatkanker

curatief behandelbaar

0 – 4 ng/mL

<10%

± 100%

4 - 10 ng/mL

25%

75 -100%

10 – 20 ng/mL

50%

50%

20 – 50 ng/mL

75 -100%

25%

> 50 ng/mL

± 100%

<10%



Chronologie

•

Normaalwaarde van PSA = 4.0 ng/mL, vastgesteld op basis van data van Hybritech Inc., San Diego, CA en klinische data in mannen 50 – 74 jaar

Catalona et al. New Eng J Med. 1991; 324: 1156-1161



Chronologie

•

1992

American Cancer Society (ACS) adviseert jaarlijks PSA testen bij alle mannen van 50 jaar en ouder

•

1993

American Urological Association (AUA) adviseert screening voor prostaatkanker middels de PSA test

•

Jaren 90 heden

De meeste Europese gezondsheids-instellingen ontmoedigen PSA gebaseerde screening op bevolkingsniveau (NVU, EAU)



Incidentie van en sterfte aan prostaatkanker in USA, 1975 - 2007



Incidentie van en sterfte aan prostaatkanker in NL, 1988 - 2007



Incidentie van en sterfte aan kanker, 2009 14.000

12.000

12.000

Incidentie

10.000

Mortaliteit

10.000

8.000

8.000

6.000

6.000

4.000

4.000

2.000

2.000

0

0 Blaas

(Endel)-Darm

Long

Prostaat

Nier

Slokdarm

Bloed

Incidentie

2.076

6.664

6.867

10.166

1.281

1.434

4.029

Mortaliteit

846

2.566

6.427

2.492

562

1.149

1.737

Nieuwe gevallen Prostaatkanker Borstkanker

10.166 13.005

Borst

Sterfte

(ratio)

2.492 3.180

(25%) (25%)


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker De meeste mannen hebben een tot de prostaat beperkt prostaatkanker • •

Meer dan 8.000 mannen per jaar (2011) Meerdere ‘gelijkwaardige’ behandelingsopties


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker De meeste mannen hebben een tot de prostaat beperkt prostaatkanker • • •

Meer dan 8.000 mannen per jaar (2011) Meerdere ‘gelijkwaardige’ behandelingsopties De keuze voor een behandeling moet binnen 1 tot 3 weken worden gemaakt


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker •

…. Hoe komen patiënten tot een besluit voor behandeling?

Informatieverstrekking: • • •

Gesprekken met behandelend arts Folders, prostaatkanker logboek, lotgenotencontact Multimedia (internet):


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker •

…. Hoe komen patiënten tot een besluit voor behandeling?

Informatieverstrekking: Gesprekken met Folders, Multimedia (internet):


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker De beslishulp

Er is dringend behoefte aan een beslishulp die mannen met een recent gestelde diagnose prostaatkanker kunnen gebruiken om tot een weloverwogen, en voor hun passend, besluit voor behandeling te kunnen komen



Meer dan 8.000 mannen per jaar (2011) Meerdere ‘gelijkwaardige’ behandelingsopties Maar is dat wel zo? Zijn alle behandelingen voor locaal beperkt prostaatkanker gelijkwaardig?



Meer dan 8.000 mannen per jaar (2011) Meerdere ‘gelijkwaardige’ behandelingsopties

‘Sommige behandelingen zijn meer gelijkwaardig dan anderen’


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Vergelijken van behandeling

• • • •

1. Oncologische uitkomst (is de kanker te genezen?) 2. Functionele uitkomsten (continentie en erectiele functie) 3. Registratie en transparantie 4. Financien


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Vergelijken van behandeling

Oncologische en functionele uitkomst Er zijn nauwelijks directe vergelijkende studies tussen de erkende verschillende behandelingsopties voor locaal beperkt prostaatkanker


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Oncologische en functionele uitkomst

• •

Géén directe vergelijkende studies tussen opereren en bestralen Géén directe vergelijkende studies tussen de verschillende vormen van opereren (open, laparoscopie, robot laparoscopie)


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker …Er zijn geen directe studies die de veiligheid van het gebruik van de parachute bevestigen

Smith GC and Pell JP. BMJ 2003; 327: 1459-60


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker …Er zijn geen directe studies die de veiligheid van het gebruik van de parachute bevestigen

Smith GC and Pell JP. BMJ 2003; 327: 1459-60


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Oncologische en functionele uitkomst

• • • •

Géén lange termijn resultaten van cryotherapie Géén lange termijn resultaten van HIFU Géén lange termijn resultaten van focale therapie (Géén lange termijn resultaten van active surveillance)


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Registratie en transparantie

De Nederlandse Vereniging voor urologie (NVU) geeft de mogelijkheid resultaten van patiënten die een radicale prostatectomie ondergaan landelijk te registreren


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Registratie en transparantie, december 2011

•

n = 1.514

robot geassisteerde lap. rad. prostatectomie

• • •

n=0 n=0 n=0

laparoscopische rad. prostatectomie open rad. prostatectomie perineale rad. prostatectomie

•

IMRT, Brachytherapie, cryotherapie, HIFU

???


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker robot versus conventionele laparoscopische chirurgie

Er zijn geen directe studies die conventionele laparoscopie en robotchirurgie met elkaar vergelijken


Institute for clinical and economic review (ICER): ‘robot chirurgie: ‘Unproven, but potential for net clinical benefit’

Behandeling locaal beperkt prostaatkanker robot versus conventionele chirurgie, incontinentie

ICER, final report 2009

Behandeling locaal beperkt prostaatkanker robot versus conventionele chirurgie, erectiele dysfunctie

ICER, final report 2009

Behandeling locaal beperkt prostaatkanker robot versus conventionele laparoscopische chirurgie Robot chirurgie: • 3D visie • 10 x vergroot • ‘Intuitief’ en nauwkeurig bedieningsysteem • Educatief systeem

Behandeling locaal beperkt prostaatkanker robot chirurgie Progressie van kennis en anatomische inzichten rondom prostaatchirurgie, bijvoorbeeld zenuwsparing

Patel et al, Eur Urol 2012, surgery in motion

Behandeling locaal beperkt prostaatkanker robot chirurgie

Patel et al, Eur Urol 2012, surgery in motion

Behandeling locaal beperkt prostaatkanker Prijzen zorgverzekeraars

• • •

Robot Robot Robot

AVL en VUmc: Aalst, België: Gronhau, Duitsland:

12.382,11 € 11.935,69 € 9.500,00 € (+ eigen bijdrage 0 - 2500 €)

•

Laparoscopie

8.000 – 9. 000 €

•

Brachytherapie

25.000 €

• •

IMRT Cryotherapie, HIFU, etc.

30.000 € ??


Conventionele laparoscopische chirurgie • 28% frequent nek pijn • 17% frequent schouder pijn • 50% gebruikt wel eens pijnstillers

Wolf S et al. Urology 2000; 55: 831-6


Behandeling locaal beperkt prostaatkanker robot chirurgie

Da Vinci systemen


2008 2012 (n = 18)


Behandeling Prostaatkanker Zorgideaal

Zorg en begeleiding van patiënten (en hun partners) in een Prostate Cancer Unit


Behandeling Prostaatkanker Zorgideaal • • • • • • • •

Beperkt (!) aantal centra in Nederland Volledige zorg en begeleiding Multiprofessioneel team ‘Counseling’ over prostaatkanker screening Hoogvolume Registratie en transparantie Experimentele behandelingen enkel in klinische studies Fundamentele research

Prostate Cancer Units PKS


Patiënt met prostaatkanker (en zijn naasten)

Huisarts

Uro-patholoog Uroloog

Prostate Cancer Unit Multidisciplinair team

Uro-radioloog

Radiotherapeut BB Fysiotherapeut Internist-oncoloog

Physician assistant

Sexuoloog

DANK VOOR UW AANDACHT!

André N. Vis, uroloog VUmc [email protected]

Stichting

INURA

Steun! Wetenschappelijk onderzoek afdeling urologie VUmc en wordt Donateur!

Behandeling Prostaatkanker

Recommend Documents