VROEG PROSTAATPROBLEEM

Sara VROEG PROSTAATPROBLEEM ONTDEKKEN

EMEN EN

AG! • ME M

Bot- en wervelbreuken voorkomen

Hoera, een drieling! AG! • ME M

Betere en snellere zorg bij kanker

Jaargang 13 | nr. 1 | Zomer 2015

EMEN EN

Publieksmagazine MCH-Bronovo

Hoffelijke zorg

Loungen voor de opname

Prettige, ontspannen omgeving. In alle rust en in een sfeervolle ruimte worden voorbereid op de operatie. Dat is in MCH Antoniushove mogelijk dankzij de opnamelounge. In een soort huiskamer kijken patiënten er bijvoorbeeld tv, lezen ze een glossy tijdschrift of zijn ze in de weer met hun smartphone, tablet of laptop. Dat is een stuk rustiger dan een voorbereiding op een - normaal gesproken drukke verpleegafdeling.

Patiënten, familie en medewerkers moeten zich zo prettig mogelijk voelen in het ziekenhuis. Daarom creëert MCH-Bronovo zoveel mogelijk een dergelijke omgeving. De opnamelounge is vooralsnog een proef en bevindt zich op een tijdelijke locatie, maar patiënten en medewerkers zijn al positief, zo blijkt uit enquêtes.

Colofon

Sara’s

Sara is het magazine voor patiënten, bezoekers en omwonenden van MCH-Bronovo. Het verschijnt twee keer per jaar. ‘Sara’ verwijst naar de jonkvrouw die de eerste ‘besturend zuster’ was van het ziekenhuis. Sara Katharina de Bronovo (1817-1887) nam in 1865 het initiatief tot een opleidingsinstituut voor diaconessen: verpleegkundigen die hun werk verrichtten vanuit hun christelijk-protestantse overtuiging. Het bevond zich aanvankelijk achter het Lange Voorhout, in de Kazernestraat. De naam van het huidige ziekenhuis is nog altijd ontleend aan Sara’s familienaam.

INHOUDSOPGAVE 5 Cadeautje voor kinderen 6 Goed bevallen 12 Bot- en wervelbreuken voorkomen 13 Vriend van Bronovo 15 Vroeg prostaatprobleem ontdekken 16 Universitair Kankercentrum Leiden | Den Haag in de maak 18 Bliksemse wondbehandeling 20 KNO in Wassenaar 24 Service & Informatie

Sara Katharina de Bronovo (1817-1887)

Bezoekadres MCH ANTONIUSHOVE Burgemeester Banninglaan 1 2262 BA Leidschendam Tel: 070 - 357 44 44, fax: 070 - 357 41 14 MCH WESTEINDE Lijnbaan 32, 2512 VA Den Haag Tel: 070 - 330 20 00, fax: 070 - 380 94 59 BRONOVO Bronovolaan 5, Den Haag Tel: 070 - 312 41 41, fax: 070 - 312 44 25 Internet www.mchaaglanden.nl en www.bronovo.nl Redactie Afdeling Communicatie MCH-Bronovo Gerben Stolk, (eind)redactie Francine van der Wiel, redactie Masja de Ree, redactie E-mail redactie: [email protected] en [email protected] Fotografie: Frank van der Burg Fotografie Vormgeving: Thielen Peters de communicatie kliniek, Lijnden Druk: De Bink, Leiden Oplage: 5.000 exemplaren Auteursrecht Artikelen uit dit blad mogen worden overgenomen na toestemming van de redactie. Bronvermelding is verplicht. @mchaaglanden en @Bronovo www.facebook.com/Bronovo www.youtube.com/user/mchaaglanden en www.youtube.com/Bronovo

IN DE GEEST VAN

Sara

Goede zorg, met aandacht voor u als persoon. Dat mag u van een ziekenhuis verwachten. In MCH-Bronovo bent u aan het juiste adres. Onze medewerkers zetten zich hier elke dag voor in. In uw handen heeft u het publieksmagazine van MCH-Bronovo. Het blad past bij ons streven patiënten, hun naasten en onze omgeving op de hoogte te houden van nieuwe ontwikkelingen. Sinds 1 januari 2015 zijn Bronovo en MCH gefuseerd. Daarom leest u in dit nummer over de zorg die wij verlenen in zowel Bronovo, MCH Antoniushove als MCH Westeinde. Wij realiseren ons dat open en duidelijke communicatie bijdraagt aan het welbevinden van patiënten en aan beter begrip bij buurtbewoners en onze relaties. Die communicatie werkt twee kanten op. Wij trachten u bijvoorbeeld zo goed mogelijk op de hoogte te brengen over een ziekte en behandeling. Maar graag nodigen we u uit ook van zich te laten horen. Is er iets onduidelijk? Is er misschien iets dat u liever anders had zien lopen? Of bent u tevreden en wilt u dat met ons delen? U kunt het onder meer laten weten via [email protected] en [email protected]. Want goede zorg, dat is een kwestie van samenspel. Niet alleen tussen zorgverleners, maar ook tussen professionals en degene om wie het allemaal begonnen is: u.

Paul Doop en Renée Barge raad van bestuur MCH-Bronovo

SARA DE BRONOVO • 3

Cadeautje voor kinderen Onderzoek of behandeling in het ziekenhuis is soms noodzakelijk en vaak niet fijn. Het kan pijn doen. Denk bijvoorbeeld aan een prik. In Bronovo krijgen kinderen daarom kort na zo’n ervaring een cadeautje. Het idee: jongens en meisjes sluiten een vervelende ervaring positief af. Kinderen krijgen zo controle over de situatie terug. Patiëntjes op de Willem-Alexander - de Bronovo-verpleegafdeling voor kinderen - mogen sinds kort een greep doen in ‘de prikdoos’. Daaruit halen ze bijvoorbeeld bellenblaas, een knuffel, stift, spelletje, sleutelhanger, stuiterbal, bad-eendje, portemonneetje, puzzel, pennen of potloden. De presentjes zijn mogelijk dankzij de Stichting Kukeluusjes van Corné. Die wil kinderen in ‘moeilijke’ omstandigheden een moment van blijdschap bezorgen. Gespecialiseerd kinderverpleegkundige Natalie van Dam - de Graaf is een van de medewerkers die de prikdoos regelmatig tevoorschijn halen.

4 • SARA DE BRONOVO


Zorg voor m o e d e r, k i n d én gezin


GOED BEVAL

LLEN

&

PATIËNT PROFESSIONAL

In MCH-Bronovo wordt voortdurend nagedacht over manieren om de bevalling zo moeder-, kind- en gezinsvriendelijk mogelijk te maken. Bevallen is bevallen, dacht men lange tijd in Nederland. Dat doe je thuis en daar hoort pijn bij. Alleen als het niet anders kan, ga je naar het ziekenhuis. In die houding is de laatste jaren verandering gekomen, zowel bij aanstaande moeders als bij medici. De gynaecologen en anesthesisten van MCH-Bronovo merken het al langere tijd. In 2003 kreeg nog geen tien procent van de - in een Nederlands ziekenhuis - bevallende vrouwen een epiduraal (ruggenprik) om de pijn van de ontsluitingsweeën te stillen. Tien jaar later was dat bijna dertig procent. In Bronovo ligt het getal nog hoger; rond veertig procent. Gewoonste zaak “Het heeft te maken met maatschappelijke veranderingen: vrouwen denken tegenwoordig anders over bevallen”, zegt gynaecoloog Kim Boers. “In MCH-Bro novo hebben we bovendien veel expats voor wie een ruggenprik de gewoonste zaak van de wereld is. Die hebben die cultuur van thuis bevallen niet. Bij ons is de drempel dus laag. Als een vrouw een ruggenprik nodig heeft, en het is medisch verantwoord, gaan we dat regelen.” Het scheelt volgens Boers dat MCH-Bronovo iemand in huis heeft met speciale interesse op dit gebied. Anesthesioloog Claire Kam is lid van de sectie verloskundige anesthesiologie van de Nederlandse

Vereniging voor Anesthesiologie. Zij legt uit dat een ruggenprik niet alleen prettig kan zijn voor de aanstaande moeder, maar ook een medische functie kan hebben. Kam: “Soms stagneert de bevalling bijvoorbeeld door angst en stress, vaak veroorzaakt door de pijn. Als die wordt weggenomen, zie je dat de ontsluiting verder probleemloos tot stand komt.” De ruggenprik zelf is ook in ontwikkeling. Boers vertelt over de patient controlled epidural: een pompje waarmee de barende vrouw zelf haar pijnmedicatie in kleine beetjes kan toedienen. Kam vult aan: “Door die gedoseerde afgifte worden de zenuwen beter verdoofd. Meestal is daardoor per saldo minder nodig. Het geeft de vrouw bovendien een gevoel van controle.” Lachgas als alternatief Vroeger bepaalde de dokter of een vrouw een ruggenprik kreeg, zegt gynaecoloog Corla Vredevoogd van MCH-Bronovo. Ook in MCH Westeinde wordt de laatste jaren veel vaker dan vroeger een epiduraal gegeven. Dat gebeurt altijd op de afdeling Gynaecologie, waar een anesthesioloog de ruggenprik toedient. In MCH Westeinde wordt binnenkort met lachgas begonnen als alternatief. “Pijnstilling door lachgas is minder effectief dan een ruggenprik,” vertelt Vredevoogd. “Maar voor sommige vrouwen is het SARA DE BRONOVO • 7

genoeg. Het werkt snel en is ook snel uitgewerkt.” Groot voordeel, aldus Vredevoogd, is dat lachgas ook kan worden toegediend door verloskundigen (‘vroedvrouwen’), die hiervoor een training hebben gekregen. Verloskundigen volgen de vrouw al vanaf de vroege zwangerschap, buiten het ziekenhuis, maar begeleiden soms ook

verloskundige de geboorte van hun kind tot het einde begeleidt. Met lachgas wordt die mogelijkheid verruimd: een anesthesioloog is niet nodig. Lachgas zal op korte termijn in Bronovo worden aangeboden, evenals in MCH Westeinde. Geboortekliniek In de Geboortekliniek, gevestigd op de dertiende verdieping van MCH Westeinde, worden veel bevallingen begeleid door verloskundigen van buiten. De Geboortekliniek is een zelfstandige organisatie met twee ‘shopin-shop’ locaties in Den Haag: MCH Westeinde en Bronovo. Vrouwen kunnen er al in het vroegste stadium van de bevalling, bij zeer geringe ontsluiting, terecht en mogen hoe dan ook tot na de geboorte blijven. Als er complicaties zijn, is een gynaecoloog dichtbij. Net als alle medi-

‘EEN RUGGENPRIK ALS HET GEWENST EN MEDISCH VERANTWOORD IS’ de bevalling bínnen het ziekenhuis. Veel vrouwen kiezen namelijk voor de veilige omgeving van het ziekenhuis, maar willen ook graag dat hun eigen, vertrouwde 8 • SARA DE BRONOVO

sche apparatuur, maar die is weggewerkt in kastjes. Zo blijft de sfeer huiselijker dan in een gewone ziekenhuiskamer. Bevallen in bad De verloskamers in de Geboortekliniek binnen MCH Westeinde hebben een riant bad. Vredevoogd: “Veel vrouwen ontspannen beter in bad, waardoor de ontsluiting makkelijker verloopt en er minder pijnstilling nodig is. Vaak hebben ze thuis geen geschikt bad. Daarom komen ze graag hier bevallen.” In kamer Scheveningen bijvoorbeeld. Die ziet eruit als een duinlandschap met een groot, rond bad. Ook in Bronovo heeft de Geboortekliniek kamers. Nog geen verloskamers, maar wel gezinsvriendelijke kamers waar moeder, kind en partner de hele dag samen kunnen zijn na de geboorte. Kim Boers trekt de vergelijking met een hotelverblijf, met desgewenst extra ‘verwen’-services als aromatherapie of massage en veilige kraamzorg. “Sommige vrouwen

‘DE VERLOSKAMER ZIET ERUIT ALS EEN DUINLANDSCHAP MET EEN GROOT, ROND BAD’ willen liever niet meteen naar huis. Zij willen het eerste deel van hun kraamperiode liever rustig verzorgd worden door medewerkers van de Geboortekliniek in de nabijheid van de verloskundeafdeling. Expats zijn dat ook vaak zo gewend.” Gezinsvriendelijke keizersnede Bij een keizersnede (sectio) streven Boers en haar collega’s naar een zo ontspannen en natuurlijk mogelijke situatie. Moeder, kind en partner blijven tegenwoordig dus na de operatie bij elkaar, ook terwijl de operatiewond wordt gehecht. Een hogere temperatuur op de operatiekamer zorgt ervoor dat de baby niet onderkoeld raakt. Het huid-op-huidcontact direct na de geboorte bevordert de binding tussen moeder en kind. En dat is weer een goed uitgangspunt voor een succesvolle borstvoeding. Een baby op de borst leidt de moeder ook af van haar pijn, terwijl de temperatuur van het kind stabieler lijkt te blijven. Boers: “We doen nu onderzoek naar het effect van de gezinsvriendelijke sectio. We verwachten dat we daarmee kunnen aantonen dat die het kind en de borstvoeding een goede start geeft en moeders tevreden laat terugkijken op zo’n grote ingreep.” Het kan dus: zo natuurlijk mogelijk bevallen, in een warme, huiselijke omgeving, met zo nodig binnen enkele minuten hoogstaande specialistische medische hulp. Dat voelt veilig. En dat bevalt goed.

Opmerkelijk drietal Op 16 april werden Jules, Louis en Maxime in Bronovo via een keizersnede (sectio) geboren, drie gezonde zonen van Marguerite Risselada (32) en haar vriend Fedor van Veen. Een bijzondere drielingzwangerschap, vrijwel zonder complicaties. Nadat de verloskundige ontdekte dat er niet één, maar drie kinderen op komst waren, werden Marguerite en Fedor begeleid door gynaecoloog Kim Boers. “Voor ons was het ook een verrassing”, vertelt Marguerite. “Zeker voor mijn vriend: die hoorde het op een vliegveld in China.” Bij Boers konden de twee met al hun vragen over meerlingzwangerschap terecht. Marguerite: “Zij gaf goede, eerlijke informatie. Ook over risico’s als vroeggeboorte, hersenbloedingen en zuurstofgebrek.” Maar alles ging voorspoedig, al moest Marguerite na 31 weken korte tijd naar het LUMC,

omdat er al wat ontsluiting was. Terug in Bronovo werden de jongetjes via een keizersnede door Boers ‘gehaald’. Na bijna 35 weken; een uitzonderlijk lange zwangerschapsperiode bij een meerling. Het geboortegewicht van de drieling was eveneens opmerkelijk goed. “Ik mocht hen in de operatiekamer meteen vasthouden en ze hoefden maar een dag in de couveuse.” Marguerite, die haar eerste zoon Olivier ook via een keizersnede heeft gekregen, kijkt tevreden terug. “De nacht voor de operatie en drie nachten erna mocht Fedor blijven slapen in het ziekenhuis. Zo kon hij veel naar de jongetjes toe.” Lachend: “In een grote kar werden ze een paar keer per dag naar mij toegebracht, zodat ik niet van de afdeling hoefde.” Intussen zijn Jules, Louis en Maxime thuis. Daar is in versneld tempo verbouwd om de nieuwe gezinsleden te herbergen.

Optimaal afstemmen Eind april is het convenant van het Verloskundig Samenwerkings Verband Bronovo ondertekend. Daarmee willen de betrokken organisaties (onder andere verloskundigenpraktijken, gynaecologen, kinderartsen en kraambureaus) hun zorg voor moeder en kind optimaal op elkaar afstemmen, door scholing, overleg en een gezamenlijke toekomstvisie. De voordelen voor de zwangere vrouw? Zij hoeft minder vaak haar verhaal te doen en wordt sneller geholpen.


Foto: Michel Groen

KORT NIEUWS SLEUTEL TOT LANG LEVEN Een extra rondje lopen met de hond. Fietsen naar de supermarkt in plaats van de auto pakken. Carolien Wijsman bewees dat iets meer activiteit in het dagelijks leven al positieve effecten sorteert bij 60- tot 70-jarigen. En dat kan bijdragen aan een langer leven in goede gezondheid. Wijsman is arts in opleiding tot internist in MCH-Bronovo. In oktober promoveerde ze aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Haar proefschrift was onder meer gebaseerd op de Leiden Langleven Studie, een breed LUMC-onderzoek om te achterhalen welke factoren bijdragen aan gezonde ‘langle-

vendheid’. Die is gericht op families met twee broers of zussen die ouder werden dan negentig jaar. Ze vertelt: “Bij hun kinderen vonden we dat ze een gezonde suikerhuishouding hebben. Ze zetten bijvoorbeeld efficiënter suiker om en hebben minder vet in de spiercellen. Dat is dus een belangrijk kenmerk van langlevendheid. We zouden het graag ook creëren bij mensen die er niet mee zijn geboren.” Daar kwam het tweede onderzoek om de hoek kijken: de Actief en Gezond Oud Studie (AGO). Wijsman: “Met een beweegprogramma via internet kregen 60- tot 70-jarigen de mogelijkheid dagelijks meer fysiek actief te worden. Na drie maanden hadden de deelnemers meer gewicht verloren en een betere suikerhuishouding dan degenen die ter vergelijking het programma niet kregen aangeboden. Het resultaat is te danken aan slechts elf minuten extra bewegen per dag, zoals wandelen en fietsen. Internet is dus een goed middel om ouderen actiever en gezonder te laten worden.”

CLIËNTENRAAD VOOR BELANGEN PATIËNT De belangen behartigen van alle patiënten in MCH-Bronovo. Kwalitatief goede zorg met een menselijke maat nastreven in de drie locaties. Dáár staat de Cliëntenadviesraad voor. Na de recente fusie van MCH en Bronovo zijn de twee Patiëntenadviesraden samengesmolten in dit nieuwe orgaan: de Cliëntenraad. De leden voelen zich betrokken bij de hulpen zorgverlening en het beleid van het ziekenhuis. Zij willen


daar graag een actieve bijdrage aan leveren. De Cliëntenraad geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de raad van bestuur. De raad denkt mee over de kwaliteit van zorg en over het welzijn van de patiënten. Patiëntvriendelijkheid staat voorop. Vragen en/of opmerkingen? E-mail: [email protected].

HERKEN EEN HARTAANVAL Weet u hoe u een hartaanval herkent? En weet u dat u bij klachten die hierop duiden onmiddellijk 112 moet bellen? Bij een hartaanval is het belangrijk dat de patiënt zo snel mogelijk medische hulp krijgt. Twijfelt u of iemand daadwerkelijk is getroffen? Bel ook dan 1-1-2. Neem het zekere voor het onzekere als u denkt dat de situatie levensbedreigend is. Lees alles over ‘Herken een hartaanval’ op www.hartcheck.nl. De website is onder meer mogelijk gemaakt door MCH-Bronovo.

De Grote Heelmeester Een Nederlandse chirurg die door een persoonlijk drama beklemd raakt tussen Westerse wetenschap en eeuwenoude, Afrikaanse tradities. Daarover gaat de thriller/roman die traumachirurg Arthur Niggebrugge van MCH-Bronovo onlangs publiceerde. De Grote Heelmeester speelt zich af in Ghana Het is een decor dat Niggebrugge uit eigen ervaring kent. “Ik heb er zelf gewerkt, tijdens mijn vakanties. Gewoon, met operatiespullen en een paar verpleegkundigen op de bonnefooi ernaartoe gegaan.” Maar al kan de auteur putten uit zijn herinneringen, het verhaal is pure fictie. De bekende thrillerschrijver Tomas Ross oordeelt: “Arthur Niggebrugge pakt je met De grote heelmeester bij de lurven en laat je niet meer los.” ISBN: 9789045205700 SARA DE BRONOVO • 11

Reumatoloog Irene Speyer

Screening botontkalking

Bot- en wervelbreuken voorkomen Osteoporose - je merkt er niets van, maar het kan ernstige gevolgen hebben. In Bronovo worden patiënten vanaf vijftig jaar die met botbreuken worden binnengebracht daarom standaard gescreend op botontkalking. Osteoporose of botontkalking is in principe een normaal verouderingsproces. Het kalkgehalte in het bot wordt minder, de botopbouw verandert van structuur, het bot wordt - ongemerkt - kwetsbaarder. Gevolg: een grotere kans op bot- en wervelbreuken. Reumatoloog Irene Speyer: “Tegenwoordig hebben we betere medicatie om osteoporose te behandelen. Behalve de bouwstoffen calcium en vitamine D zijn er medicijnen om het calcium goed in het bot in te bouwen, vast te houden en de botstructuur te verbeteren. Maar dan wil je osteoporose ook actiever kunnen opsporen. Hoe eerder je erbij bent, des te beter.” Daarom heeft Speyer alweer jaren geleden een screeningsprogramma opgezet. Standaard afspraak Vijftigplussers die op de Spoedeisende Hulp worden binnengebracht met een botbreuk, krijgen standaard een afspraak voor een osteoporose-screening. Een aparte verwijzing door de huisarts is niet nodig. De screening bestaat uit drie onderdelen. Die worden uitgevoerd op dezelfde dag. Allereerst neemt een gespecialiseerde verpleegkundige een vragenlijst door met 12 • SARA DE BRONOVO

de patiënt. Speyer: “Denk aan vragen of het in de familie voorkomt, hoe de calciuminname is, wat het medicatiegebruik is en of er onderliggende ziektes zijn.” Dan volgt een bloedtest om te beoordelen of organen die met de botstofwisseling te maken hebben, zoals nieren, schildklier en beenmerg, goed functioneren en om te controleren of er een tekort aan vitamine D is. Met een zogeheten Dexa-scan wordt ten slotte de botdichtheid gemeten. Advies Op de polikliniek wordt de patiënt twee weken daarna door de reumatoloog bijgepraat over de uitslagen. Speyer: “Ik geef dan ook advies over medicatie. Vaak is dat een combinatie van calciumtabletten, vitamine D en een botopbouwend middel. Meestal kan de huisarts daarna de controle overnemen van de reumatoloog.”

Zelf aanmelden Sommige mensen komen uit zichzelf voor een screening. “Bijvoorbeeld omdat er osteoporose in de familie zit”, zegt reumatoloog Irene Speyer. Afhankelijk van hun verhaal en het bloedonderzoek wordt een Dexa-scan en/of röntgenonder zoek uitgevoerd. Hiervoor is een verwijskaart van de huisarts nodig voor de zorgverzekeraar. U bereikt de osteoporoseverpleegkundige in de Osteoporose polikliniek in Bronovo op maandag tot en met donderdag van 08.30 - 16.00 uur en vrijdag van 08.30 - 12.00 uur via telefoonnummer 070 312 43 46. E-mailadres [email protected].

Vrouwen Een bekende risicogroep voor osteoporose zijn vrouwen na de menopauze. Het is voor hen extra belangrijk dat ze niet alleen voldoende aan lichaamsbeweging doen, maar ook op hun calciuminname letten, bijvoorbeeld door genoeg calciumrijke zuivelproducten te eten.

Extra zorg Uw steun aan de Stichting Vrienden van Bronovo maakt extra zorg voor patiënten en door medewerkers in Bronovo mogelijk. Wist u overigens dat uw gift onder bepaalde voorwaarden fiscaal aftrekbaar is? Vrienden van Bronovo Bronovolaan 5 2597 AX Den Haag www.vriendenvanbronovo.nl Op de website ziet u ook wat Bronovo dankzij donaties al heeft bereikt en nog wil bereiken.

Vriend van Bronovo

‘ALSOF JE BIJ FAMILIE BENT’

Rekeningnummer: NL42FVLB0699811872, ten name van Stichting Vrienden van Bronovo Den Haag.

Ongeveer 150 particulieren zijn al Vriend van Bronovo. Zij maken extra zorg en service mogelijk voor patiënten. Ook bedrijven en vermogensfondsen steunen projecten. In deze rubriek motiveert een donateur zijn of haar vriendschap. Deze keer: Jan de Vries (68) uit Den Haag-Scheveningen. Klein gebaar, groot verschil

“Voor mij en mijn vrouw Nel is Bronovo een vertrouwd ziekenhuis dicht bij ons in de buurt. Een ziekenhuis waar we ons thuis voelen. We hopen dan ook dat het lang mag bestaan en we steunen het graag door Vriend te zijn. Dat laatste doen we al bijna 25 jaar. Mijn vrouw werd destijds opgenomen in

‘EEN GOED GEVOEL’ Bronovo. We hadden een goed gevoel over de hele gang van zaken en besloten

Vriend te worden. Dat goede gevoel is best moeilijk onder woorden te brengen. Ik vergelijk het met wanneer ik hier in Scheveningen naar zwembad De Blinkerd ga. Een gevoel alsof je bij familie bent. Diaconessen Mijn vrouw meldt zich jaarlijks twee keer in Bronovo voor een controle van haar oor. En ik laat altijd bloed prikken in januari en juli. Zo houden we mijn cholesterolgehalte en bloedsuikerspiegel in de gaten. Overigens ken ik Bronovo al uit de tijd dat diaconessen zieken verpleegden. Ik ben dertig jaar chauffeur van een rouwvolgauto geweest. Soms

overleed een diacones en was ik erbij als zij vanuit de kapel in het oude gebouw van Bronovo via de marmeren trap naar beneden werd gedragen. Tien kilometer Ik heb hobby’s die moeten bijdragen aan een goede gezondheid. Ik zwem en ik wandel. Dat ik vanwege een complicatie bij de geboorte wat moeilijker loop en een rollator nodig heb, is bij dat laatste geen bezwaar. Ik ben een doorzetter. In april heb ik nog de tien kilometer gelopen tijdens de Duinenmars in Scheveningen.”


KORT NIEUWS ZORGKOSTEN VERGOED? Patiënten met een budgetpolis van Achmea of Univé (ZEKUR) kunnen sinds dit jaar in bepaalde gevallen niet meer voor geplande zorg terecht in MCHBronovo. Zoek daarom zekerheidshalve vóór het ziekenhuisbezoek contact met uw zorgverzekeraar, het MCH of Bronovo om te vragen of de verzekeraar de kosten

vergoedt. Dat is ook nuttig als de naam ‘Achmea’ niet voorkomt in uw budgetpolis. Sommige budgetpolissen van Achmea dragen immers niet die naam. MCH-Bronovo en genoemde zorgverzekeraars zijn er niet in geslaagd tot een overeenkomst te komen voor de goedkope zorgverzekeringen. Blijkt dat u niet meer voor geplande zorg terechtkunt in

ons ziekenhuis? Dan is het mogelijk voor behandelingen naar een ziekenhuis te gaan waarmee uw zorgverzekeraar wel een contract voor de budgetpolis heeft afgesloten. Als u spoedeisende hulp, verloskunde of geboortezorg nodig heeft in het MCH en Bronovo, wordt die wel gewoon vergoed. Jongeren onder de achttien kunnen zich er voor alle behandelingen melden.

ALGEMENE VOORWAARDEN In MCH-Bronovo gelden algemene voorwaarden. Hierin staan de regels van ons ziekenhuis beschreven over bijvoorbeeld identificatieplicht, betalingstermijnen, afspraak annuleren, tarieven en aansprakelijkheid. Ziekenhuizen hebben al langer algemene voorwaarden, net als andere dienstverlenende instanties. Doordat er de laatste jaren veel is veranderd op het gebied van de vergoeding van de ziekenhuiszorg, is informatie over de betalingstermijnen en tarieven van het ziekenhuis voor steeds meer mensen relevant. Als u bijvoorbeeld een budgetpolis heeft, kan het zijn dat u de kosten voor ziekenhuiszorg zelf vooraf aan MCH-Bronovo moet betalen. Meer hierover leest u in onze algemene voorwaarden. De algemene voorwaarden kunt u downloaden via www.mchaaglanden.nl/ algemene-voorwaarden en www.bronovo.nl/algemene-voorwaarden. Desgewenst kunt u een papieren versie van de algemene voorwaarden verkrijgen (ook in Engels, Frans en Turks). In het MCH vindt u deze bij de informatiebalie en de Centrale Kas in de ontvangsthal. In Bronovo vraagt u ernaar bij bureau Patiëntenvoorlichting en bij de receptie in de ontvangsthal. 14 • SARA DE BRONOVO

Vroeg prostaatprobleem ontdekken Patiënten kunnen sinds kort een zeer gerichte en daardoor minder belastende biopsie van de prostaat laten uitvoeren in MCH-Bronovo. Het ziekenhuis beschikt als enige in de regio Haaglanden over een echoapparaat dat de MRI-beelden samenvoegt met echobeelden. Die combinatie maakt het mogelijk daarna heel precies een stukje weefsel weg te halen (biopteren) van het afwijkende gebied.

Snel Uroloog Igor Cordia: “Met een MRI kunnen wij de prostaat nauwkeurig in beeld brengen. Echobeelden voegen we samen met de MRI-beelden. Zo kunnen we snel en nauwgezet een biopt nemen van afwijkende gebieden in de prostaat. We passen dit vooral toe wanneer er een hoge verdenking is op prostaatkanker, maar we dat met eerdere biopten nog niet hebben kunnen aantonen.”

Vroegtijdig ontdekken Prostaatkanker is in Nederland de tweede belangrijkste doodsoorzaak bij mannen als gevolg van kanker. Vroegtijdig ontdekken is belangrijk. Doorgaans is het een erg tijdrovende bezigheid om een biopsie te nemen in de MRI. De nieuwe techniek die de urologen van MCH-Bronovo in Bronovo bieden, betekent een belangrijke verbetering van de diagnostische mogelijkheden.

Oncologieconsulente De huisarts kan bij een vermoeden van prostaatkanker direct contact opnemen met de oncologieconsulente die werkt in MCH Westeinde en MCH Antoniushove. De patiënt kan dan binnen 24 uur worden gezien en er is ook meteen aanvullend onderzoek mogelijk. Meer weten? Zoek dan telefonisch contact met de oncologieconsulente in MCH Westeinde via 070 330 20 00 of MCH Antoniushove via 070 357 44 44. Uroloog Igor Cordia

SNEL DUIDELIJKHEID BIJ PLASKLACHTEN Bent u man en heeft u plasklachten? Dan kan uw huisarts u via ZorgDomein verwijzen voor ‘sneldiagnostiek rond de prostaat’. Die is ontwikkeld door MCH-Bronovo. Hoe het werkt? Vóór zijn eerste consult bij de uroloog, vult de man vragenlijsten in en wordt urine- en bloedonderzoek gedaan. Tijdens het eerste consult kan meteen een behandelplan worden opgesteld en hoort hij of hij wel of geen verhoogd risico heeft op prostaatkanker. Schaamte en vrees Veel mannen ondervinden plasproblemen wanneer ze ouder worden. Uit schaamte

praten velen hier niet of nauwelijks over. Ondertussen vrezen ze ook dat de plasproblemen duiden op prostaatkanker. “Maar dikwijls is daar helemaal geen sprake van en kunnen wij de angst wegnemen”, zegt uroloog Igor Cordia. “Vaak zijn de klachten al te verminderen door aanpassingen in de levensstijl door te voeren. Denk bijvoorbeeld aan extra drinken en minder koffie en alcohol nuttigen. Medicatie kan ook helpen. Mochten

deze behandelingen niet baten, dan zijn veel mannen geholpen met een kleine operatie. Via een kijkoperatie wordt dan prostaatweefsel verwijderd.” Goedaardige groei Voorbeelden van plasproblemen zijn: vaker moeten plassen dan vroeger, moeite hebben met het ophouden van de urine, plassen in porties en een zwakke straal. Deze klachten zijn vaak het gevolg van goedaardige groei van de prostaat of problemen van de blaas of bekkenbodem. De problemen kunnen ontstaan bij ouder wordende mannen. SARA DE BRONOVO • 15

ALLE ONCOLOGISCHE ACTIVITEITEN VAN MCH-BRONOVO NAAR MCH ANTONIUSHOVE Universitair Kankercentrum Leiden|Den Haag opgericht

Concentratie voor betere zorg kankerpatiënt De beweging is ingezet, en vanaf volgend jaar worden álle kankerpatiënten van MCH-Bronovo behandeld, niet alleen geopereerd,

werking en concentratie van kankerzorg zich stap voor stap ontvouwt. Einddoel is de behandeling en operatie van nagenoeg alle vormen van kanker door gespecialiseerde teams in MCH Antoniushove of het LUMC, de twee locaties van het UKC. “Door die concentratie”, legt Guicherit uit, “krijgen patiënten betere zorg, doordat wij artsen meer ervaring opbou-

in MCH Antoniushove te Leidschendam. Dat heeft veel voordelen. Een mijlpaal, zo noemt oncologisch chirurg Onno Guicherit van MCH-Bronovo de recente ondertekening van de overeenkomst voor het oncologisch samenwerkingsverband van MCH-Bronovo met het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Deze samenwerking heet het Universitair Kankercentrum Leiden|Den Haag (UKC). “Iedereen heeft zich nu officieel achter het plan geschaard”, aldus Guicherit. Betere zorgkwaliteit Sommige kankerpatiënten van MCH-Bronovo merken al dat het plan voor samen16 • SARA DE BRONOVO

ted team. Voor darmkankerpatiënten is dat nu al het geval. Daarin werken alle betrokken medisch en verpleegkundig specialisten nauw samen, met dezelfde diagnostiek, behandelingen en nazorg. Wekelijks bespreekt dat team, met leden uit MCH-Bronovo en het LUMC, alle patiënten in een multidisciplinair overleg. Zo blijven de ‘lijntjes’ tussen behandelaars kort en sluiten hun therapieën naadloos op elkaar aan. Dankzij de inbreng van het topklinisch ziekenhuis MCH-Bronovo en de specifieke deskundigheid van het LUMC kan de patiënt verzekerd zijn van een optimale behandeling. MCH-Bronovo is een van de samenwerkende topklinische opleidingsziekenhuizen in Nederland.

‘BETERE ZORG DOOR MEER ERVARING MET VEELVOORKOMENDE TUMOREN’ wen en zo veelvoorkomende tumoren beter kunnen behandelen. De grote aantallen zijn bovendien interessant voor onderzoeken onderwijsdoeleinden.” De patiënt staat centraal bij de intensieve samenwerking. De meeste kankerpatiënten hebben te maken met verschillende medische specialismen. In zowel MCH Antoniushove als het LUMC krijgen zij een eigen, zogeheten dedica-

Mammapoli vijf dagen open Net als darmkankerpatiënten worden alle borstkankerpatiënten van MCH-Bronovo behandeld in MCH Antoniushove. De mammapoli aldaar is vijf dagen per week open, de speciale poli’s in Bronovo

FOTOGRAFIE: Liesbeth Dinnissen

en MCH Westeinde nog één dag per week. In de loop van dit jaar worden de mammapoli’s van het LUMC en MCH Antoniushove op dezelfde wijze inge-

‘TACHTIG PROCENT VAN DE VROUWEN HOORT METEEN DAT ER NIETS ERNSTIGS AAN DE HAND IS’ richt, wat samenwerking en uitwisseling van expertise makkelijker maakt. Dan valt ook borstkankerzorg onder het UKC. Voordeel van de concentratie van de borstkankerzorg van MCH-Bronovo in MCH Antoniushove is de mogelijkheid op één dag zowel onderzoek te ondergaan als de diagnose en het behandelplan te vernemen. “Tachtig procent van de

vrouwen hoort dan meteen dat er niets ernstigs aan de hand is”, verklaart Guicherit. “Twintig procent van de afwijkingen is helaas wel kwaadaardig. Met ons multidisciplinaire team kunnen we op één dag het behandelplan opstellen.” Niet bij alle vormen van kanker zijn onderzoek en diagnose op één dag mogelijk. Praktische vereisten (bijvoorbeeld voorbereid zijn voor een endoscopisch darmonderzoek) verhinderen dat. Op de dag van het onderzoek kan het proces richting een behandeling wel snel in gang worden gezet. Waardevolle discussies Guicherit is enthousiast over de nieuwe, gezamenlijke aanpak. “Tijdens het eerste wekelijkse multidisciplinaire overleg merkten we meteen dat de discussies rijker werden”, vertelt hij. “Samen kunnen we nu de effectiviteit vergelijken van verschillende behandelmethoden, bijvoorbeeld welke behandeling het meest effectief of patiëntvriendelijk is. Dat is waardevol. En onze samenwerking met het LUMC komt direct ten goede aan de patiënt.”

Leidschendam Stapsgewijs zullen nagenoeg alle behandelingen en operaties van kankerpatiënten van MCH-Bronovo verhuizen naar MCH Antoniushove, een locatie van het UKC. Ook radiotherapie gaat naar Leidschendam, inclusief de intra-operatieve radiotherapie (IORT) van MCH Westeinde. Met die behandeling wordt een tumor tijdens in plaats van na de borst- of (endel)darmoperatie bestraald. Darm-, long-, gynaecologische en urologische oncologische chirurgie zijn al ‘over’, evenals borstkankerchirurgie (behalve de borstkankeroperaties waarbij intra-operatieve radiotherapie wordt toegepast). De behandeling en chirurgie van onder andere hoofd-halsoncologie en neuro-oncologie zullen volgen. Eind 2016 is deze concentratie-operatie voltooid. Voor diagnostiek en een beperkt deel van de (na)zorg kunnen patiënten ook in de toekomst terecht in Bronovo en MCH Westeinde.


Plastisch chirurg Mikko Larsen (links) en arts-onderzoeker Martijn Doomen

Snellere genezing met draadloze elektrostimulatie

BLIKSEMSE WONDBEHANDELING Snellere wondgenezing die patiëntvriendelijker én goedkoper is. Gaat onderzoek in MCH-Bronovo bevestigen dat deze driedubbele winst mogelijk is met draadloze elektrostimulatie? Arts-onderzoeker Martijn Doomen en plastisch chirurg Mikko Larsen zijn enthousiast. Het eenvoudigst is elektrostimulatie te vergelijken met onweer, zegt Martijn Doomen. Hij is door MCH-Bronovo aangetrokken om het onderzoek te leiden naar deze behandeling bij patiënten met chronische wonden, zoals doorligplekken of een open been (ulcus cruris). Over een paar jaar hoopt hij op het onderwerp te promoveren. Hij legt uit: “Als het onweert, is de lucht geladen met elektriciteit die zich ontlaadt op de aarde. Zo kun je elektrostimulatie ook zien: het 18 • SARA DE BRONOVO

apparaat, een soort lamp, wekt elektriciteit op in de lucht, die zich ontlaadt op de - natte - wond.” Elektrische signalen Hoe versnelt dit de genezing? Een verse wond geeft elektrische signalen af aan het lichaam waar de huid beschadigd is. Normaal gesproken komt daardoor een genezingsproces op gang om de kapotte cellen te vervangen. Bij chronische wonden ebt dat sein weg en stagneert

het herstel. Doomen: “Elektrostimulatie imiteert het oorspronkelijke signaal en prikkelt daardoor het wondbed. Het lichaam krijgt weer signalen, waardoor het helingsproces wordt hervat.” Draadloze elektrostimulatie werkt volgens precies hetzelfde principe, maar dan zonder de veel duurdere vaste apparatuur. De artsen verwachten zelfs dat het op termijn niet meer noodzakelijk is patiënten te behandelen in het ziekenhuis. Doomen: “In principe zou de behandeling

TOEKOMSTIGE THERAPIE VOOR ONDER MEER DOORLIGPLEKKEN EN OPEN BEEN ook bij de huisarts of zelfs aan huis gegeven kunnen worden.” Pluspunten Alleen maar pluspunten dus voor patiënten met chronische wonden. Maar elektriciteit door een wond? Het klinkt pijnlijk. Dat is het niet, verzekeren Doomen en Larsen. Patiënten voelen niets van de behandeling. Bijverschijnselen zijn er evenmin. Als het aan hen ligt, wordt de behandeling met draadloze apparatuur op termijn breed ingevoerd in het land. Nu kan deze echter alleen in het kader van het onderzoek in Bronovo worden toegepast. Naar verwachting zal dat extra wetenschappelijk bewijs leveren voor de effectiviteit van draadloze elektrostimulatie. Een Duits-Zwitserse studie uit 2013 toonde al aan dat chronische wonden dankzij draadloze elektrostimulatie tweeënhalf keer zo snel genazen als bij de gewone wondzorg op een wondpoli. Larsen benadrukt dat elektrostimulatie in de Verenigde Staten door de gezaghebbende artsenorganisatie American College of Physicians zelfs wordt aanbevolen als behandeling bij chronische wonden. Larsen: “Een enorme steun in de rug!’ Tijdens onze studie wordt eerst een groep patiënten op de wondpoli in Bronovo behandeld met een placebo(fop)lamp of de echte draadloze elektrostimulatielamp. “We doen deze studie omdat wij het bestaande bewijs willen verstevigen en mogelijke scepsis willen wegnemen”, licht Larsen toe.

Doorbraak Doomen: “Elektrostimulatie bestaat al tientallen jaren, maar is omslachtiger en duurder dan de draadloze variant. Behalve de apparatuur zijn kastjes, kabeltjes en heel veel wegwerpelektrodes nodig.” Larsen vult aan: “Die draadloze lamp is dus echt een doorbraak. Volgens mij zouden zelfs de kleinste ziekenhuizen er een moeten hebben staan. Je hoeft alleen met die lamp op de wond te schijnen en het werkt.”

WMO Elektrostimulatie is een reeds uitvoerig bewezen behandeling, maar mist een eenvoudige en goedkope toepassingsvorm. De Medisch Ethische Toetsingscommissie Zuidwest Holland heeft onderzoek naar draadloze elektrostimulatie in MCH-Bronovo goed gekeurd volgens de wet Medisch Wetenschappelijk Onderzoek met mensen (WMO).

Researchfonds Het onderzoek naar draadloze elektrostimulatie kan worden uitgevoerd dankzij financiële steun van stichting Researchfonds Bronovo. Sinds haar oprichting in 1983 bevordert de stichting de ontwikkeling van betere onderzoeks- en behandelmethodes. Zo zijn vele onderzoekstrajecten gefinancierd. Meer weten? www.bronovo.nl/vrienden-van-bronovo/projecten/onderzoek

Spiegelglad velletje Een soort sprookje, zo omschrijft mevrouw De Bes (94) haar ervaring met draadloze elektrostimulatie. Zij was de eerste patiënt in Nederland die ermee werd behandeld. Min of meer bij toeval. Al ruim zeven weken duurde haar opname in Bronovo, waar een huidkankertumor op haar been was verwijderd. “De wond moest met geduld genezen, zei dokter Larsen”, vertelt mevrouw De Bes. “Maar dat deed-ie niet.” Tot Larsen, geïnspireerd door een bezoe-

kende collega, onverwacht met het voorstel kwam draadloze elektrostimulatie te proberen. “Ik schrok me een ongeluk, vond het een griezelig idee. Het is wel mijn been.” Eenmaal gerustgesteld stemde mevrouw De Bes toe. Van de behandeling voelde ze niets. “Niet warm, niet koud, niets. Ze zetten een blauwe bol, iets groter dan een tennisbal, boven de wond. Daar zit je dan drie kwartier mee.” Zeven behandelingen, verdeeld over drie weken, waren voldoende. Toen was de wond dicht. “Helemaal. Nu zit er een spiegelglad velletje.” Mevrouw De Bes is weer thuis. En reuze blij.


Keel-, neus- en oorheelkunde in Wassenaar

Vertrouwd

en dicht bij huis

Woont u in Wassenaar, Katwijk of Leidschendam en heeft u een keel-, neusoorarts nodig? Dan kunt u terecht in het Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar aan de Hofcampweg 65. KNO-artsen van MCH-Bronovo houden daar spreekuur: vertrouwd en dichtbij huis. 20 • SARA DE BRONOVO

Medisch manager en KNO-arts Klaas Wiggers: “Wij ontvangen patiënten met alle soorten klachten in het Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar. Mocht een patiënt een CT-scan of MRI van het hoofd nodig hebben, dan gebeurt dat wél in Bronovo in Den Haag. Net als de meeste operaties. Maar de intake en de controles kunnen altijd plaatsvinden in Wassenaar, dichtbij huis, in een vertrouwde omgeving.” Patiënten stellen dat op prijs, weet Wiggers. “Vanwege de reistijd - het openbaar vervoer richting Den Haag of Leiden kan veel tijd in beslag nemen - én omdat het gezondheidscentrum kleinschalig is. De medewerkers achter de balie komen zélf ook uit de omgeving. Je voelt je hier op je gemak.” Alle gemakken De polikliniekkamers in het nieuwe gebouw zijn van alle gemakken voorzien. Wiggers: “Daardoor kunnen we in Wassenaar dezelfde service leveren als in Den Haag. Bovendien kunnen we extra gemakkelijk overleggen met de huisartsen die hun praktijk hebben in het Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar. Dat komt de zorg voor de patiënt ten goede.”

Ervaren handen Door de fusie van MCH en Bronovo is de maatschap van KNO-artsen groter geworden. Voor de bezetting in Wassenaar heeft dat voorlopig geen gevolgen. Wiggers: “Maar met de uitbreiding van de maatschap groeit ook onze expertise. Als KNO-artsen zullen we ons nog sterker specialiseren, zodat de patiënt altijd zeer ervaren handen treft. Die ervaring is belangrijk. Niet zozeer als alles goed gaat en het een veelvoorkomende aandoening betreft, als wel wanneer een complicatie optreedt of het ziektebeeld zeldzaam is. De fusie met MCH betekent ook dat patiënten op het gebied van oncologie minder hoeven te worden verwezen naar het LUMC in Leiden.”

Spreekuren De KNO-artsen van MCH-Bronovo houden afwisselend spreekuur in Wassenaar. Meer informatie: www.gezondheidscentrumwassenaar.nl.

Heel fijn De heer en mevrouw Van Leeuwen uit Wassenaar bezoeken regelmatig het Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar.

Ernst & Bobbie Kinderen en hun ouders kunnen rekenen op bijzondere aandacht. Zo hebben zij de mogelijkheid zich via speciale voorlichtingsfilms voor te bereiden op de plaatsing van trommelvliesbuisjes of verwijdering van keelamandelen. De kinderhelden Ernst & Bobbie spelen de hoofdrol in de films. Kijk op www.youtube.com/bronovo.

Mevrouw Van Leeuwen: “Mijn man heeft nu oorontsteking en wel vaker problemen met zijn oren. Dan bezoekt hij zo mogelijk zijn KNO-arts Wiggers hier in het gezondheidscentrum in Wassenaar. Ik vind het heel fijn dat dat kan. Wij zijn beiden net tachtig en ik rijd zelf geen auto meer. Mijn man nog wel, maar het is prettiger om dichtbij huis terecht te kunnen. En als we wel met de auto gaan, is het parkeren bij het gezondheidscentrum ook heel gemakkelijk. We hebben het nieuwe gebouw nog niet zo heel vaak bezocht, maar het ziet er gezellig uit.”


Martha Flora De dementiezorg die u zoekt als thuis wonen niet meer gaat.

Wilt u meer informatie neem dan contact op met onze locatiemanager Ellen van Spronsen via 06 101 222 36 of www.marthaﬂora.nl

De dementiezorg die u zoekt

Answers to all of your questions

How does healthcare work in the Netherlands? How will the health insurer reimburse the costs of my treatment? Understandably, many expats have these kinds of questions. MCH-Bronovo is prepared to answer all of your questions.

Naam: Anneke van Kooten-Kastelein Position: Expat Service Desk staff member What assistance do you provide to expats? “Newcomers to the Netherlands are not yet familiar with, for example, how the healthcare system is organised or what services Bronovo has to offer. Together with my two colleagues, I answer questions and I provide further information on experts, such as medical specialists.” What can expats expect from you? “That I help them find their way. I explain that, in principle, if you’re suffering from the flu or a migraine attack in the Netherlands, you do not proceed straight to a hospital. Instead, you visit your general practitioner. The GP may then refer you to a medical specialist in the hospital. I also help expats find a GP’s practice in their neighbourhood. A highly common question is: Can I give birth to my child at Bronovo? The answer is: Of course; the hospital has extensive experience in delivering babies.” Available: weekdays from 8.00 am - 4.30 pm on +31 (0) 70 312 40 16 and via email at [email protected] (not for medical appointments).

Naam: Deborah Warmenhoven-Walmsley Position: Administrative assistant in the Care Records Office (Zorgadministratie). “I mainly assist expats. I have English origins, so I speak the language perfectly.” What assistance do you provide to expats? “I chiefly help expats and foreign patients with any questions they may have about bills for treatment, as well as insurance and insurance claims.” What can expats expect from you? “Anyone who is undergoing, or has undergone, treatment in a hospital likes to have everything properly arranged with the health insurer. That’s why I call foreign insurance companies to consult with them on affairs that concern their clients, our patients. Do you have questions about your bill for treatment? Or would you like a specification or a translation of it? If so, you can come to me for help.” Available: Monday, Wednesday and Friday from 8.30 - 4:00 pm on +31 (0) 70 312 41 80 and via email at [email protected].

Naam: Nanda Jagusiak-Monteiro Position: Bronovo Expat Coordinator What assistance do you provide to expats? “I bring Bronovo to the attention of expats in the Hague and surrounding areas. To that end, I organise information meetings at Bronovo for embassies or expats, for example, or at international organisations, schools, clubs and businesses. Expats are informed about healthcare in the Netherlands, among other things, and medical specialists, such as a gynaecologist or a paediatrician, talk about their departments.” What can expats expect from you? “They can approach me with any questions they may have about healthcare in the Netherlands. I also refer them to the right people in the hospital, such as staff from the Expat Service Desk or Care Records Office or to medical specialists.” Available: [email protected]


Het gaat niet om de melodie, maar om de toon

Henk Briër - 88 jaar

Wanneer een gevorderd leven ingrijpend verandert, is houvast welkom en empathie op zijn plaats. In een bedding van rust en respect bieden we bij het Huis Nebo een veilige omgeving en een zinvol dagelijks bestaan voor kwetsbare mensen. Daar dragen we onder andere zorg voor met dagbestedingen die aansluiten op hun essenti ële beleving zoals pianospelen in het geval van Henk Briër, voormalig

dirigent en pianist: ‘Ik speel graag quatre-mains. De mensen hier in huis vinden het ook leuk om te horen en komen er vaak allemaal omheen staan. Muziek is toch een soort universele taal. Ik vind het lekker om te doen. Ach, zo blijf je toch bezig met muziek.’ Met oog en oor voor die eigenheid treden onze medewerkers cliënten tegemoet. Bevlogen en betrokken. Want al gaat er veel verloren in de tijd, elke dag heeft waarde.

Floris Arntzeniusplein 65, 2597 SP Den Haag, tel.: 070 - 312 37 37, mail: [email protected], www.hethuisnebo.nl Vandaag heeft waarde

SERVICE & INFORMATIE MCH-Bronovo MCH Westeinde, MCH Antoniushove en Bronovo vormen sinds 1 januari 2015 samen met Verpleeghuis Nebo de Stichting Medisch Centrum Haaglanden en Bronovo-Nebo. Kwaliteit, de beleving van en service aan de patiënt en de menselijke maat zijn belangrijke kernbegrippen. Medische speerpunten zijn Oncologie, Vrouw en Kindzorg, Ouderen geneeskunde, Hart- en vaatziekten, Acute zorg en Infectieziekten. Het MCH had in 2013 een omzet van 288 miljoen euro, het aantal eerste polikliniekbezoeken was 165.505 en het aantal opnames 24.504. Bronovo had in 2013 een omzet van 125 miljoen euro, het aantal eerste polikliniekbezoeken bedroeg 90.361 en het aantal opnames 13.347. In 2013 hadden MCH en Bronovo in totaal 4423 medewerkers. Meer informatie vindt u op www.mchaaglanden.nl en www.bronovo.nl. Verwijsbrief mee! U heeft voor de eerste afspraak in het ziekenhuis een brief van een verwijzer nodig. Een verwijzer is bijvoorbeeld een huisarts, verloskundige of medisch specialist. De verwijsbrief is wettelijk bepaald. Als de behandeling in het ziekenhuis van start gaat zonder verwijzing, bestaat de kans dat de zorgverzekeraar de behandeling niet betaalt en de patiënt na afloop een factuur krijgt thuisgestuurd. Uitzonderingen • Voor acute zorg of zorg via de Spoedeisende Hulp heeft u geen verwijsbrief nodig. Deze zorg wordt altijd vergoed door de zorgverzekeraar.

• Voor patiënten met een buitenlandse zorgverzekering gelden andere regels. Patiëntenpas Patiënten hebben vanaf 1 februari 2015 een patiëntenpas nodig voor een bezoek aan de poliklinieken van Bronovo. De pas vervangt de blauwe inschrijfkaart. U kunt de patiëntenpas laten maken bij de registratiezuilen of de inschrijfbalie in de ontvangsthal. Gastvrouwen helpen u desgewenst met het aanmaken van de pas op de registratiezuilen.

Verhinderd? Wilt u uw afspraak voor een bezoek aan een polikliniek of voor een ziekenhuisopname veranderen of annuleren? Laat dit alstublieft uiterlijk 24 uur van tevoren weten. U kunt van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 12.00 uur en tussen 13.00 en 16.00 uur telefonisch uw afspraak afzeggen via de polikliniek. Wie dat niet tijdig doet, kan het wegblijftarief (€ 43,30) in rekening gebracht krijgen. Bent u vanwege ziekte of een andere dringende reden verhinderd om in het ziekenhuis te worden opgenomen? Belt u dan tijdens kantooruren uw behandelend specialist. Dat geeft Bronovo de kans een andere patiënt in uw plaats op te nemen. Dat verkort de eventuele wachtlijst. Bijzonder Resistente Micro-Organismen MCH-Bronovo hecht de grootste waarde aan veiligheid van de patiënten. Het ziekenhuis wil bijvoorbeeld Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMO) geen kans geven. Wie BRMO bij zich draagt, kan het risico lopen dat een behandeling met antibiotica geen resultaat oplevert.

Eén tot vijf procent van de bevolking draagt BRMO bij zich, vaak zonder het te weten. Tegelijkertijd zijn BRMO besmettelijk. Daarom krijgt iedere patiënt aan het begin van de opname een aantal vragen voorgelegd om na te gaan of hij of zij wellicht BRMO heeft. Zo ja, dan achterhalen zorgverleners welke antibiotica wél zouden kunnen aanslaan en treffen zij maatregelen om besmetting van andere patiënten te voorkomen. Wij rekenen op uw begrip voor deze voorzorgsmaatregel.

Bereikbaarheid U vindt Bronovo aan de Bronovolaan 5 in Den Haag. Meer informatie over de bereikbaarheid van Bronovo en de kosten van het parkeren kunt u terug vinden op onze website: www.bronovo.nl Valet parking Patiënten, bezoekers en/of hun begeleiders kunnen een beroep doen op de Parkeerservice van Bronovo. U stapt uit voor de deur en een chauffeur parkeert uw auto. De kosten bedragen € 5,00. Dit bedrag is ongeacht de duur van het parkeren op een dag en inclusief parkeergeld. De Parkeerservice wordt aangeboden op maandag tot en met donderdag tussen 08.15 en 17.00 uur. Parkeerplaatsen invaliden U vindt de parkeerplaatsen voor invaliden op het parkeergedeelte aan de rechterzijde van de hoofdingang. De zeven parkeerplaatsen zijn duidelijk aangegeven. De parkeerkosten voor deze plaatsen worden ongedaan gemaakt nadat u uw invalidenkaart (of kopie) heeft laten zien bij de receptie.


Avondspreekuren

Buiten werktijd, korte wachttijd, ruime parkeergelegenheid Enkele poliklinieken hebben op dinsdag avond avondspreekuur in Bronovo. U kunt bij het maken van een afspraak vragen of u van het avondspreekuur gebruik kan maken. Verder is de afdeling Bloedafname in Bronovo elke dinsdag geopend van 7.30 tot 20.30 uur.

Bezoek Informatie over de actuele bezoektijden kunt u vinden op: www.mchaaglanden.nl en www.bronovo.nl Bezoekregels • Ontvang niet meer dan twee bezoekers tegelijk • Houd rekening met andere patiënten • Neem kinderen die in aanraking zijn geweest met besmettelijke ziekten liever niet mee. Het kan misschien geen kwaad voor de patiënt die u bezoekt, maar zijn/haar kamergenoot kan er wel gevoelig voor zijn. Overdag gaan de behandelingen en onderzoeken gewoon door, ook tijdens de bezoekuren. Uiteraard probeert Bronovo zoveel mogelijk te voorkomen dat er wordt gestoord tijdens het bezoek, maar het is niet altijd te vermijden. Wij rekenen op uw begrip.

Opleidingsziekenhuis Medisch Centrum Haaglanden - Bronovo is een opleidingsziekenhuis. Dit betekent dat u kunt worden behandeld door een arts-assistent. Een arts-assistent is afge studeerd als arts en wordt in dit ziekenhuis opgeleid tot medisch specialist of doet specialistische ervaring op. De arts-assistent verricht zelfstandig medische handelingen, zoals medische ingrepen, operaties en bevallingen. De arts-assistent heeft hierin een eigen 26 • SARA DE BRONOVO

verantwoordelijkheid, maar de eindverantwoordelijkheid ligt bij de medisch specialist. Als u er bezwaar tegen heeft door een arts-assistent te worden behandeld, kunt u dit voorafgaand aan de behandeling kenbaar maken.

Online medisch dossier

Patiënten kunnen via Medischegegevens.nl altijd en overal online toegang krijgen tot hun gegevens. Zij bekijken de informatie wanneer het hun het best uitkomt. Of het nu gaat om een operatieverslag, brief aan de huisarts of waarden die zijn vastgesteld in het laboratorium. MCH-Bronovo biedt deze service kosteloos en veilig aan. Iedere patiënt heeft zo zicht op zijn definitieve en door medisch specialisten geaccordeerde gegevens die worden bijgehouden in het ziekenhuis. Het gaat om medische brieven, röntgenfoto’s, laboratoriumuitslagen, operatieen pathologieverslagen, radioverslagen met beeldmateriaal en - op termijn overzichten van medicatie. Iedere patiënt die inzage in zijn dossier wil, kan een aanmeldformulier invullen bij de balie in de Ontvangsthal van Bronovo. Daarmee geeft de patiënt toestemming dat de gegevens met een beveiligde verbinding van Bronovo naar Medischegegevens.nl worden verstuurd. Om privacy te waarborgen, is het nodig dat de patiënt zich bij aanmelding eenmalig legitimeert met een identiteitsbewijs. Vervolgens verzoekt Medischegegevens.nl MCH-Bronovo om in opdracht van de patiënt diens gegevens online ter beschikking te stellen. Via een beveiligde verbinding plus een sms-code op de mobiele telefoon kan de patiënt overal zijn gegevens inzien. Het systeem wordt elke 24 uur geactualiseerd.

Radiologie / röntgen afdeling Moet u een röntgenonderzoek ondergaan? Daarvoor maakt u een afspraak bij de afdeling Radiologie in Bronovo. Dit is niet nodig voor long(thorax)-foto’s. Hiervoor kunt u op de afdeling Radiologie terecht van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 12.00 uur en tussen 14.00 en 16.30 uur. Neem uw inschrijfkaart en de aanvraag van uw arts mee. U vindt de afdeling Radiologie op de begane grond. De afdeling is telefonisch bereikbaar op genoemde tijden via telefoonnummer (070) 312 41 20.

Het Huis Nebo Het Huis Nebo behoort tot dezelfde stichting als MCH-Bronovo. Nebo is een verpleeghuis voor somatische en psychogeriatrische bewoners. Er is plaats voor 120 bewoners. Nebo biedt een veilige omgeving en zinvol bestaan aan kwetsbare mensen. Het is belangrijk dat bewoners in Nebo een echt thuis vinden, waar oprechte aandacht is, respect heerst en wordt gezorgd voor een zinvolle dagbesteding. Vooral de inzet en betrokkenheid van medewerkers en vrijwilligers maken Nebo tot een plek waar bewoners graag wonen en medewerkers graag werken. Nebo Floris Arntzeniusplein 65 2597 SP Den Haag Telefoon (070) 312 37 37 Fax (070) 312 37 00 E-mail: [email protected], Website: www.hethuisnebo.nl

SERVICE & INFORMATIE

Bronovo Buitenpoli Statenkwartier Bronovo Buitenpoli Statenkwartier is gevestigd in Gezondheidscentrum Statenkwartier aan de President Kennedylaan 15 (ingang Aert van der Goesstraat). Bronovo Buitenpoli Statenkwartier kent geen lange wachttijden. Doorgaans kunt u na verwijzing door de huisarts al binnen een week worden gezien tijdens het spreekuur van een van de medisch specialismen. U kunt er terecht op het spreekuur van de volgende specialismen: • Cardiologie • Kindergeneeskunde • Verloskunde

Bronovo Gezondheids centrum Wassenaar Woont u in Wassenaar en heeft u medische zorg nodig? Bijna alle specialismen houden spreekuur in Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar aan de Hofcampweg 65. In Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar werken meer dan veertig zorgverleners. Het gaat niet alleen om medisch specialisten, maar bijvoorbeeld ook om huisartsen, fysiotherapeuten, psychologen en een tandarts. Verder heeft het laboratorium van Bronovo er een dagelijks servicepunt voor bloedprikken. Telefoon (070) 512 72 00 Website: www.gezondheidscentrumwassenaar.nl www.wassenaarhealthcentre.nl

Activiteiten Bianca van Beek, medewerker patiëntencommunicatie: “MCH-Bronovo vindt het belangrijk dat patiënten met zorgprofessionals van gedachten kunnen wisselen en de gewenste informatie krijgen. Daarom bieden we kosteloos informatieavonden aan.” Bevallen Voor aanstaande ouders zijn er regelmatig gratis voorlichtingsavonden in Bronovo. U krijgt informatie over de gang van zaken bij een bevalling in ons ziekenhuis. Een gynaecoloog, verloskundige en verpleegkundige praten u bij. Er zijn beelden te zien van de verloskamers en de kraamafdeling. Vanwege het grote aantal belangstellenden is een rondleiding over de afdeling helaas niet mogelijk. De eerstkomende voorlichtingsavonden (allemaal op maandag) zijn op 1 juni, 6 juli, 3 augustus, 7 september en 5 oktober (Engelstalig). Een bijeenkomst duurt van 19.00 tot 21.00 uur. U bent vanaf 18.45 uur welkom in het Auditorium op de vierde etage. Schrijf u in via [email protected] of via het inschrijfformulier op www.bronovo.nl Blinden en slechtzienden Op elke eerste maandag van de maand houdt de Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS) van 16.00 tot en met 17.15 uur inloopspreekuur in de ruimte van Bureau Patiëntenvoorlichting in de Ontvangsthal. Bloedprikken Heeft uw arts gezegd dat dat uw bloed moet worden onderzocht? U kunt bloed laten prikken in

Bronovo, maar ook in Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar of op andere locaties. Vergeet niet uw inschrijfkaart en het aanvraagformulier van uw arts mee te nemen. U vindt de afdeling Bloedafname in Bronovo op de tweede verdieping. De afdeling is geopend van maandag tot en met vrijdag van 7.30 uur tot 16.00 uur, op dinsdag tot 20.30 uur en op zaterdagmorgen van 8.00 uur tot 11.00 uur. Telefoon: (070) 312 41 89. Bronovo Gezondheidscentrum Wassenaar is gevestigd aan de Hofcampweg 65. Hier kunt u van maandag tot en met vrijdag bloed laten afnemen van 8.00 uur tot 12.00 uur en van 12.30 tot 15.00 uur. Telefoon (070) 512 72 00. Voor het actuele overzicht van de servicepunten bloedafname kunt u onze website bezoeken: www.bronovo.nl


Hoffelijke zorg

De verzorging van vroeger

met de vooruitzichten van vandaag

MCH Westeinde, MCH Antoniushove en Bronovo vormen sinds 1 januari 2015 samen met Verpleeghuis Nebo de Stichting Medisch Centrum Haaglanden en Bronovo-Nebo. Kwaliteit, de beleving van en service aan de patiënt en de menselijke maat zijn belangrijke kernbegrippen. Medische speerpunten zijn Oncologie, Vrouw- en Kindzorg, Ouderengeneeskunde, Hart- en Vaatziekten, Acute Zorg en Infectieziekten.

Bronovo, Bronovolaan 5, 2597 AX Den Haag, tel.: 070 - 312 41 41, mail: [email protected], www.bronovo.nl MCH Westeinde, Lijnbaan 32, 2512 VA Den Haag, tel.: 070 - 330 20 00, www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burg. Banninglaan 1, 2262 BA Leidschendam, Tel.: 070 - 357 44 44, www.mchaaglanden.nl

VROEG PROSTAATPROBLEEM

Recommend Documents