- LET OP: ALLEEN HET GESPROKEN WOORD GELDT Openingswoord Locoburgemeester Gehrels bij de ondertekening verzelfstandiging Haven Amsterdam op donderdag 21 maart 2013 Dames en heren, Excellentie,
Het is zover! Het is een historische dag voor Amsterdam. De verzelfstandiging van Haven Amsterdam is een feit. De gemeente gooit de trossen van de haven los, duwt hem af en springt als 100% aandeelhouder aan boord om samen met de directie en Raad van Commissarissen koers te zetten naar een nog betere haven. En dat mag gevierd worden. De afgelopen decennia is vaker gesproken over de verzelfstandiging. In 2008 werd het concreet, toen de raad een onderzoek initieerde naar de verzelfstandiging van Haven Amsterdam. Vandaag zijn we vijf jaar, 18 raad(scommissie)-vergaderingen, 35 overleggen van het bestuurlijke team, 75 stuurgroepen, meer dan 150 bijeenkomsten van het projectteam, een burgerinitiatief en twee second opinions verder. Er is zorgvuldig naar gekeken. Er is goed over nagedacht...
Vrijwel allen hier aanwezig hebben daar een bijdrage – groot of klein – aan geleverd. Daarom aan iedereen: Veel dank!
De haven en Amsterdam zijn zo onlosmakelijk met elkaar verbonden, dat ik het een historische en ook politiek gewichtige dag vind. De stad kan niet zonder de haven en de haven kan niet zonder de stad. In dat voortdurende besef (of is het eeuwigdurend) nemen we vandaag deze stap.
1
Economisch florerende steden liggen vrijwel altijd in de delta’s. Het hebben van een haven, die voor werk en voorspoed heeft gezorgd, is van de allergrootste waarde geweest en ook vandaag – na al die eeuwen - goed voor een aanzienlijk deel van de lokale economie.
Het is mooi de lijnen van de geschiedenis te volgen. Dankzij de haringvangst leerden hoe we hout tot tonnen moesten bewerken, werden we goed in het bouwen van grote schepen en dat was het begin van de gouden eeuw. De haven lag toen nog midden in de stad. Mensen als tsaar Peter de Grote kwam rond 1700 kijken hoe die Hollanders dit wereldwonder voor elkaar kregen. De gouden eeuw met haven en handel als drijvende krachten.
Want het is goed voor de haven, goed voor Amsterdam en goed voor Nederland. Goed voor de haven omdat wij nu als overheids N.V. banden met Rijk, Rotterdam en regio kunnen aangaan, die daarvoor niet mogelijk waren. We mogen meer doen, waardoor we onze concurrentiepositie kunnen behouden en versterken.
Het is goed voor Amsterdam omdat we nu de logistieke mogelijkheden van de stad – de haven in combinatie met Schiphol en de nabijheid van de Rotterdamse haven – beter kunnen benutten. Het geeft de bewegingsvrijheid om onze functie als knooppunt van Europa verder uit te bouwen en te verbeteren. Een belangrijk selling point voor internationale bedrijven en het moge duidelijk zijn dat groei van de haven ook direct zorgt voor meer werkgelegenheid. Laat duidelijk zijn: de haven is een grote motor van de Amsterdamse economie. 2
En, het is goed voor Nederland omdat de sleutel van succes groei van werkgelegenheid is. Daarvoor zijn goede duurzame verbindingen met het economische achterland cruciaal. Denk daarbij aan Noord-Nederland en Duitsland. Als we goedkope bouwmaterialen uit Azië of Amerika halen, moeten we de vervoerskosten ook in Nederland zo laag mogelijk houden. Uitbreiding van de haven, bijvoorbeeld met een overslagpunt in Lelystad, helpt daarbij. Als overheids N.V. kan de haven dit soort groei, en allianties met bedrijven en internationale havens veel sneller, makkelijker en goedkoper realiseren.
Dat dit werkt, zien we bij de andere verzelfstandigde havens, maar ook bij de luchthaven Schiphol, in 1958 nog een Dienst der Gemeeente. De huidige samenwerking met het Parijse vliegveld Charles de Gaulle levert kennis, business en kansen op. Hoewel we als klein land en compacte stad op vele vlakken groot zijn, hebben we verbindingen nodig om voorop te blijven. Verbindingen binnen Nederland en verbindingen met het buitenland. Verbindingen met bedrijven en verbindingen met andere havens. Deze verbindingen kunnen we nu beter leggen en benutten.
Als wethouder Economische Zaken heb ik het voorrecht om bij handelsmissies betrokken te zijn. Steden als Mumbai en Shanghai doen twee dingen beseffen. Allereerst, de afstanden. De twee zeearmen van de haven van Shanghai liggen net zover uit elkaar als Amsterdam en Rotterdam. We zullen moeten samenwerken en ook buiten onze landsgrenzen moeten kijken en denken.
3
Daarnaast merken we dat internationale bedrijven, luchthavens en zeehavens geïnteresseerd zijn in samenwerking met de metropoolregio Amsterdam. We staan er goed op.
Om dit zo te houden is het zaak de Port of Holland samen met de regio – waaronder met de regiogemeenten in het Noordzeekanaalgebied –, met Rotterdam en met het rijk uit te breiden en onze positie te versterken.
“Door het bier zitten we hier”, zei PvdA-raadslid Ger Jager ooit tijdens een raadscommissievergadering. Een verwijzing naar het moment dat Graaf Willem III van Holland besloot dat bier uit Hamburg alleen in de door hem aangewezen tolplaatsen gelost mocht worden. Vrij snel daarna kreeg Amsterdam in 1351 het formele alleenrecht op deze drank. Het bleek de katalysator die de handelsstad en haven deed opbloeien.
Vandaag zouden we kunnen zeggen: “Door het bier zijn we haven nummer vier”. Het bier heeft plaatsgemaakt voor kolen, cacao en benzine en tal van andere goederen. Onze uitgangspositie is goed, maar we moeten blijven zoeken naar nieuwe vormen en innovaties. Zodat we van de Port of Holland een nog helderder rijzende ster maken en we minstens nummer 4 van Europa blijven. En: 1 + 4 = 1. Daarom is het zo mooi dat de verzelfstandiging gelukt is. Daarom feliciteer ik u allen. En laten we straks, bij de borrel, vooral het bier niet laten staan.
4
Dames en heren, Voordat ik het woord overdraag aan de minister wil ik graag de Directie en de nieuwe Commissarissen bekendmaken. Met grote trots en veel plezier stel ik ze aan u voor.
Per 1 april bestaat de Directie Havenbedrijf Amsterdam NV uit: Dertje Meijer, Chief Executive Officer (CEO) Koen Overtoom, Chief Operation Officer (COO) Ed Nieuwenhuizen, Chief Financial Officer (CFO) In de Raad van Commissarissen Havenbedrijf Amsterdam NV hebben zitting: Klaas Westdijk, Voorzitter Ingrid Doerga Willemijn Maas René Smit Dook van den Boer Jeroen de Haas Allen veel succes en wijsheid gewenst bij het voortstuwen van dit prachtige bedrijf. Nogmaals: in het voortdurende besef dat de haven niet zonder de stad kan en de stad niet zonder de haven.
Dank u wel.
5
