Voorwoord Voor u ligt het jaaroverzicht milieu en duurzaamheid 2014. Net als de jaren hiervoor presenteren wij u een selectie van activiteiten en projecten uit het programma Bussum Bewust. Met dit jaaroverzicht willen we u een indruk geven op welke wijze gemeente, inwoners en bedrijven een bijdrage leveren aan het verduurzamen van ons dorp Bussum. Een terugblik op de wettelijke taken over 2014 is bijgevoegd. In het afgelopen jaar is er op het gebied van duurzaamheid in Bussum veel gebeurd. We zien dat duurzaamheid leeft bij inwoners, organisaties en bedrijven. Er zijn Repair Cafés georganiseerd, mensen zijn geënthousiasmeerd om mee te doen met het energiecollectief Watt Nu en kinderen en jongeren zijn in aanraking gebracht met natuur, milieu en duurzaamheid in de eigen leefomgeving. Om dit te realiseren trekt de gemeente samen op met haar inwoners, organisaties en bedrijven. Soms neemt de gemeente het voortouw door bijvoorbeeld een convenant CO2-reductie te tekenen met een aantal bedrijven of door duurzaamheidcafés te organiseren. Maar minstens zo belangrijk is het omarmen, ondersteunen en faciliteren van initiatieven uit de Bussumse samenleving. Dit verslag laat zien dat Bussum een vitale samenleving is met inwoners en organisaties die zelf initiatieven ontwikkelen en uitvoeren die bijdragen aan een duurzaam Bussum.
-------------------------------------------------------------------
Uniek zonnepanelenproject op dak gemeentehuis Sinds 8 augustus 2014 is het dak van het gemeentehuis 50 zonnepanelen rijker. 54 Bussumers hebben één of meerdere aandelen van 100, 200 of 400 euro in een zonnepaneel geïnvesteerd en hiermee de installatie van de panelen door de coöperatieve vereniging Watt Nu U.A. mogelijk gemaakt. De opgewekte stroom wordt door de gemeente gebruikt. Over vijf jaar ontvangen de investeerders hun investering met rente terug. Overeenkomst Op 23 april 2014 tekenden gemeente Bussum en Watt Nu een overeenkomst om de installatie van 50 zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis mogelijk te maken. De initiatiefnemers van Watt Nu: “Wij zijn verheugd over deze samenwerking omdat het bijdraagt aan ons doel dat in 2018 20% van de elektrische energie in Bussum duurzaam is opgewekt.” Burgemeester Heijman voegt daar aan toe: “We verlenen graag medewerking aan dit initiatief omdat het bijdraagt aan de vermindering van de CO2 uitstoot en het de betrokkenheid van Bussumse inwoners bij milieu en duurzaamheid vergroot.” Watt Nu Watt Nu is een energiecoöperatie door en voor Bussumers die actie onderneemt om de leefomgeving te verduurzamen. Met het project ‘Gemeentedak’ wil Watt Nu bekendheid onder Bussumers bereiken en vooral Bussumers die geen geschikt dak hebben voor zonnepanelen de mogelijkheid bieden om toch te kunnen participeren in het opwekken van duurzame energie in Bussum. De opbrengst van de zonnepanelen is te volgen op de website www.wattnu.org. De installatie van de panelen is te zien op: http://t.co/2Do8vJyl0m Vervolg Inmiddels is samen met Watt Nu gestart met de werving van nieuwe aandelen voor het plaatsen van nog eens 83 zonnepanelen. Als dit slaagt staan er binnenkort 133 zonnepanelen op het hoogste dak van het gemeentehuis. De huidige 50 zonnepanelen leveren een reductie op van circa 6,5 ton CO2 per jaar. Een gemiddeld huishouden stoot jaarlijks aan elektraverbruik circa 2 ton CO2 uit.
-------------------------------------------------------------------
“Grootste rijkdom zit in wat je voor anderen mag doen” Betrokken Bussumers bij duurzaamheid In de rubriek ‘Betrokken Bussumers’ op de Gemeentepagina van het BussumsNieuws komen Bussumers aan het woord die zich inzetten voor een duurzaam Bussum. Een duurzame gemeente bestaat immers uit inwoners, maatschappelijke instellingen en bedrijven die zich voor duurzaamheid inzetten. Hieronder het persoonlijke verhaal van Bussumer Paul Witteveen. Ken je buren Niet weten wie je buren zijn, ‘ondenkbaar’ voor de 52-jarige Paul Witteveen, Bussumer sinds 2004, getrouwd en vader van twee opgroeiende kinderen. Als je in een straat woont, is het belangrijk om je buren te kennen, niet alleen voor de gezelligheid, maar ook omdat je elkaar dan om hulp kunt vragen. In de straat waar Paul woont, worden zaken als bladblazers, ladders en grasmaaimachines van elkaar geleend. “Eigenlijk is onze straat een kleine micro economie”, concludeert Witteveen. Met Witteveen als centraal figuur wanneer hulp of coördinatie nodig is. “Iets voor anderen doen, wat zij zelf niet meer kunnen, daar word ik blij van.” Van het vervangen van een lamp in de keuken tot het bladeren uit de tuin halen van een buurvrouw die net weduwe is geworden. “Het is een kwestie van willen zien”, verklaart hij zijn betrokkenheid bij anderen. Gemeentelijke waardering Witteveen ontving in februari 2014 het Groene Lintje, als blijk van waardering voor initiatieven die bijdragen aan een groen, leefbaar, buurtvriendelijk en duurzaam Bussum. Witteveen heeft veel contact met scholen in Bussum. Hij adviseert de scholen over verkeersveiligheid, mobiliseert samenwerking en draagt oplossingen aan voor onveilige situaties en dito gedrag. Hij zag bij scholen dat ouders overal en nergens hun auto’s parkeerden en 30 kilometers zones in zijn algemeenheid genegeerd werden. Zijn grootste ergernis was wel het ‘onnodig halen en brengen’ met de auto. “95% van alles wat je doet in Bussum kan op de fiets, dus ook je kinderen van en naar school brengen.” Full time Verder is Witteveen coach van het voetbalteam van zijn zoontje, commissielid sportiviteit en respect bij de Gooische Hockeyclub en hoofd vrijwilligers bij tennisclub Bosheim. Daarnaast is hij al jaren mantelzorger, samen met zijn broers en zussen, voor zijn 88-jarige moeder. “Weet je dat in Nederland maar één op de vijf mensen familie heeft die voor hen kan zorgen en dit is wel waar we naar toe gaan in Nederland: zorgen voor elkaar. Wat ik overigens een goede maatschappelijke ontwikkeling vind. Maar aandacht voor elkaar moet geen verplichting zijn, het moet uit jezelf komen. “Laat iemand eens voor gaan bij de kassa, houd een deur voor iemand open of spreek iemand aan die je al een paar keer tegen bent gekomen.” Zelf vindt hij het helemaal niet zo bijzonder wat hij doet. “Iedereen zou zo moeten zijn, we zijn veel te veel met onszelf bezig. Mijn ideale wereld zou bestaan uit aandacht, wezenlijke aandacht voor elkaar.”
-------------------------------------------------------------------
‘Samen werken aan duurzaamheid’: een netwerk in beweging Bussum kent een groot aantal betrokken inwoners en organisaties die bijdragen aan de verduurzaming van ons dorp. Door hen worden uiteenlopende eigen activiteiten en projecten ontwikkeld en uitgevoerd. In dit jaarverslag treft u daar voorbeelden van aan. In 2014 werd de vraag manifester op welke wijze de gemeente en betrokken inwoners en organisaties het best met elkaar kunnen samenwerken aan de verduurzaming van Bussum. De tijd dat alléén de lokale overheid hierin
actief is en anderen daarbij betrekt ligt achter ons. De maatschappelijke discussie rond de participatiesamenleving en de doe-democratie is ook zichtbaar bij het thema duurzaamheid. Bussumers zoeken naar lokale oplossingen voor vraagstukken rond natuur, milieu en duurzaamheid. Deze ontwikkeling doet een beroep op de gemeentelijke rol die past bij het stimuleren van een vitale samenleving waarin burgers en organisaties zelf initiatieven ontwikkelen, overnemen en uitvoeren. Duurzaamheidcafés De duurzaamheidcafés vormen daarbij een platform om met elkaar in gesprek te komen over bijvoorbeeld de participatiesamenleving. Op 25 november stond het twaalfde duurzaamheidcafé in het teken van ‘Samenwerken aan duurzaamheid’. Ruim veertig Bussumers spraken met elkaar over de vraag hoe overheid en samenleving in samenwerking met elkaar kunnen bouwen aan een duurzaam Bussum. Wouter Beekers, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie, hield een inleiding over de coöperatiemaatschappij en het gezamenlijk bouwen aan een duurzame toekomst door overheid en samenleving. De aanwezigen brachten rond de thema’s verbinding, co-creatie en van idee tot uitvoering elf ideeën in. Bij elk idee is vervolgens afgesproken wie dit idee oppakt om naar concrete stappen toe te werken. Enkele ideeën zijn: de inrichting van een warmtenet in Bussum, het creëren van een fysieke plek waar Bussumers elkaar kunnen ontmoeten (bijvoorbeeld Open Koffie momenten voor zzp-ers in het Hoofdkantoor) of informatie over duurzaamheid ontvangen en het verbreden van de wereld BBQ. Vragenlijst over Bussum Bewust Eind 2014 is aan het netwerk van betrokken Bussumers bij duurzaamheid gevraagd hoe zij denken over het huidige programma ‘Bussum Bewust de toekomst in’ en welke ideeën en wensen er voor de toekomst zijn. Een aantal vragen ging op het netwerk in Bussum in: ervaren Bussumers dat er een netwerk is dat hen helpt bij het werken aan duurzaamheid in Bussum? Is er behoefte aan een platform in Bussum dat onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring rond duurzaamheid stimuleert en faciliteert? Bussumer Petra Olgers zegt over het netwerk: “Persoonlijk ervaar ik een netwerk door mijn eigen inzet. Voor een beginner in duurzaam Bussum is de informatie over duurzaamheid in Bussum en het Bussumse duurzame netwerk te weinig ontsloten. Iedereen doet zijn eigen ‘ding’. En ervaar ik dat er te weinig verbondenheid is.” De reacties op de vragenlijst gaan mee in de evaluatie en actualisatie van het milieu- en duurzaamheidbeleid dat voor de zomer van 2015 in de raad komt.
-------------------------------------------------------------------
Partijen tekenen convenant CO2-reductie Zes Bussumse bedrijven hebben op vrijdag 31 januari bij het gemeentehuis het Convenant ‘CO2reductie bedrijven Bussum’ getekend. Met het ondertekenen van dit convenant spreken de deelnemende bedrijven af om binnen drie jaar de CO2-uitstoot in de eigen bedrijfsvoering te reduceren met tien procent. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan het leefbaarder en duurzamer maken van Bussum. Deelnemers De deelnemende bedrijven zijn: Hocras, Spant!, MTH (Meeuwsen Ten Hoopen Belastingadviseurs B.V.), GAMMA Bussum, PMONB (Platform Maatschappelijk Ondernemen Naarden Bussum) en gemeente Bussum. Wat willen de partijen bereiken? Allereerst worden maatregelen getroffen die relatief weinig kosten en veel opleveren. Zoals: toepassen zuinigere verlichting, kierdichting of stimuleren bewustwording energieverbruik. Daarna kan gedacht worden aan verdere optimalisatie en innovatie van gebouwinstallaties, opwekking van hernieuwbare energie en duurzaam vervoer.
-------------------------------------------------------------------
Natuur- en duurzaamheidseducatie in Bussum Om ons dorp in de toekomst leefbaar en duurzaam te houden, investeert gemeente Bussum in diverse lesprogramma’s voor het basis- en voortgezet onderwijs. Naast de gemeente zijn er ook andere partners die het belang van educatie over natuur, milieu en duurzaamheid in Bussum onderschrijven en daarin investeren. Hieronder treft u een aantal voorbeelden van projecten in het onderwijs aan. Wouter Schatborn Stichting ‘Voor Nieuwe Energie’ De Wouter Schatborn Stichting, opgericht in 2012 om het gedachtegoed van Bussumer Wouter Schatborn rond duurzame energie levend te houden, heeft onder andere als speerpunt het betrekken van jongeren bij energievraagstukken. De Wouter Schatborn Stichting geeft jaarlijks een opdracht aan leerlingen van het Technasium van het Goois Lyceum in Bussum om bijvoorbeeld uit te zoeken hoe duurzaam close-in boilers zijn of hoe lang het duurt voordat de energie die het kost om een zonnepaneel op je dak te krijgen, terugverdiend is. Tijdens de derde Wouter Schatborn lezing op 29 november presenteerde drie groepjes over hun concept kaswoning, duurzame producten in de wereldwinkel en hoe autarkisch te wonen. ‘Aan de slag met Fairtrade’ voor basisonderwijs en bso Op 2 april organiseerde de werkgroep Fairtrade Bussum, Wereldwinkel Bussum, stichting Omgevingseducatie en de Koningin Emma school een inspiratiemiddag om fairtrade onder de aandacht te brengen bij basisscholen. Onder de titel 'aan de slag met fairtrade' werden leerkrachten, betrokken ouders van basisscholen en medewerkers van de buitenschoolse opvang voorgelicht hoe zij meer aandacht aan Fairtrade kunnen geven in de les en bij de inkoop van producten. ‘Mr Finney en het raadsel in de bomen’ 10 oktober is de jaarlijks terugkerende Dag van de Duurzaamheid. Door heel Nederland zijn er verschillende activiteiten die laten zien hoe de wereld schoner, mooier en eerlijker kan. Op veel basisscholen in heel Nederland werd het verhaal van ‘Mr Finney en het raadsel in de bomen’ voorgelezen. Het verhaal wil bijdragen aan het bewustzijn onder kinderen dat de aarde ook van hen is en dat het stellen van onbevangen, eerlijke vragen belangrijk is bij het vinden van oplossingen. Burgemeester Henk Heijman en wethouder Nen van Ramshorst lazen het verhaal voor aan kinderen van de Julianaschool-Kwartellaan, wethouder Lia de Ridder las het verhaal voor aan kinderen van de Indonschool en de Milieuraadleden Tamara de Groot en Nicolette Vosmeer lazen voor op de Bussumse Montessorischool. De voorleesactie werd georganiseerd door Stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht- en Eemstreek. Omgevingseducatie Gooi, Vecht- en Eemstreek De Stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht- en Eemstreek verzorgt sinds 1994 omgevingseducatie voor scholen in onder andere Bussum. Via een website en digitale NME-catalogus wordt aan scholen een overzicht gegeven van het educatieve aanbod van de stichting zelf en diverse organisaties uit de regio. Daarnaast adviseert de stichting organisaties bij het aanbieden, verbeteren of uitbreiden van educatie aan het onderwijs. En de stichting ontwikkelt educatieprojecten waar behoefte aan is, bijvoorbeeld bij de gemeente Bussum. Voor het voortgezet onderwijs is bijvoorbeeld het project ‘Check Bussum’ ontwikkeld. Voor het vierde jaar gaan leerlingen uit het voortgezet onderwijs op bezoek bij bedrijven in Bussum om hen te adviseren over het verduurzamen van de onderneming. In het schooljaar 2013-2014 namen het Vitus College en het Willem de Zwijger College deel aan het project. In totaal werden elf Bussumse bedrijven bezocht. In samenwerking met Versa Welzijn zijn een zevental workshops over techniek en duurzaamheid verzorgd. Kinderen van de Vitusschool en de Zonnewijzer namen hier aan deel. Alle basisscholen ontvangen een NME-programma van de
Stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht- en Eemstreek en worden via digitale nieuwsbrieven geïnformeerd over het aanbod. Meer informatie over de Stichting Omgevingseducatie en het totale aanbod aan educatieve activiteiten is te vinden op: www.omgevingseducatie.nl en www.nmegooivechtstreek.nl
-------------------------------------------------------------------
Regionale campagne Energie Besparen Sinds oktober 2013 draait de campagne 'Energie Besparen Gooi en Vecht', zie www.energiebesparenGenV.nl. Bussum werkt hierin samen met alle andere gemeenten in de regio, inclusief de gemeente Eemnes. Doel van de campagne is om particuliere woningeigenaren te stimuleren om energiebesparende maatregelen te treffen in of aan de eigen woning, met name in oudere woningen met een slechte energieprestatie (label F/G). Medio 2016 willen de gemeenten dat bij vierduizend particuliere woningen energiebesparende maatregelen zijn genomen. Voor Bussum zijn dit circa 520 particuliere woningen. Om dit doel te bereiken is samenwerking in de regio tussen gemeenten, bedrijfsleven en bewonersnetwerken van groot belang. Voorlichtingsavonden Op 11 juni vond in wijkcentrum Achter de Linde een bewonersavond plaats voor inwoners van de Godelindebuurt en de Oostereng. De ‘energiegegevens’ van de wijken werden gepresenteerd aan de hand van infrarood foto’s, hoeveelheid huizen met een energielabel en de gemiddelde ‘energiehuishouding’ van de huizen uit de beide wijken. De aanwezigen kregen ook te horen welke mogelijkheden er zijn voor energiebesparing en welke hulpmiddelen er zijn bij het maken van een keuze. Op de avond waren ook bedrijven uit de regio aanwezig waar bezoekers met vragen over energiebesparing terecht konden. Op 30 oktober is door de gemeente een vervolgavond in het wijkcentrum georganiseerd in samenwerking met een enthousiaste bewoner uit de wijk. In een kleine setting werd gesproken over het concept nul-op-de-meter woningen en het betrekken van buren bij energiebesparing door het concept ‘Besmettelijke Buurtkracht’. Bedrijvenplatform Naast de communicatie over het belang van energie besparen, zijn er bedrijven nodig die zich inzetten om in samenwerking met elkaar, inwoners diensten aan te bieden die de woningeigenaar zo veel mogelijk ontzorgt bij het nemen van energiebesparende maatregelen. Begin 2014 was een netwerk van 33 bedrijven actief, waaronder vijf Bussumse ondernemers. De bedrijven worden ondersteund met kennis en ervaringen uit landelijke voorbeeldprojecten. De Kamer van Koophandel begeleidt de bedrijven op dit moment op weg naar een samenwerkingsvorm en business model. Deze begeleiding is in een afrondende fase waarbij de conclusie is dat een bedrijvennetwerk in de regio die actief bewoners informeert en voorziet van energiebesparende maatregelen een brug te ver is. Subsidie In oktober 2014 was na één jaar tijd het subsidieplafond bereikt van de energiesubsidie bestaande woningen. 179 particuliere huiseigenaren in Bussum hebben gebruik gemaakt van de subsidieregeling. De meeste subsidie werd aangevraagd voor spouwmuurisolatie en het plaatsen van HR++ glas. De maximale subsidie per woning was € 750,-. In totaal is er voor € 55.544,17 aan subsidie aangevraagd, waarmee de totale investering in het verduurzamen van de huizen, via deze subsidieregeling, op € 504.111,20 komt.
-------------------------------------------------------------------
Sociale innovatie Vanuit het streven naar een samenleving, waar iedereen tot zijn recht kan komen ongeacht achtergrond, gender, leeftijd, talenten of beperkingen, is begin 2014 een project gestart om een nieuwe methode uit te proberen, Bussumse inwoners te verbinden en te activeren dingen te doen voor anderen in hun omgeving. De methode heet: sociale innovatie. Handvatten Een belangrijk doel van het project was om vanuit de praktijk te leren wat inwoners drijft en bezighoudt en wat dit betekent voor de beleidsontwikkeling, bijvoorbeeld in het sociaal domein. Bureau ‘Connect to Innovate’ heeft de eerste drie stappen van de nieuwe methode gezet met een aantal inwoners rond het thema zelfredzaamheid. Allereerst is door het voeren van gesprekken met verschillende buurtbewoners een groep mensen ontstaan die betrokken zijn bij het thema zelfredzaamheid. Daarna is in gesprek met inwoners en professionals in beeld gebracht wat de huidige situatie is als het om vraag en aanbod rond zelfredzaamheid gaat. Tijdens de derde stap zijn diverse bijeenkomsten georganiseerd waar de buurtbewoners met vragen en buurtbewoners met antwoorden rond zelfredzaamheid met elkaar in contact kwamen. Daarnaast zijn een aantal cases rond zelfredzaamheid geanalyseerd. De stappen vier en vijf, activiteiten stimuleren en faciliteren en het doorgeven van ervaringen, zijn in dit project niet gezet. Leerpunten Uit de gesprekken blijkt dat het voor betrokken inwoners lastig is om gelijkgezinden in Bussum te vinden, ze te ontmoeten en vervolgens mee in contact te komen. Ondanks goede initiatieven van een aantal betrokken organisaties in Bussum. Tot slot blijkt dat de betrokken Bussumers een hoge drempel ervaren om eigen initiatieven te organiseren. In de onderzochte cases ontbrak het aan een aantal essentiële voorwaarden voor de buurtbewoners om te komen tot het nemen van initiatief en zelforganisatie. Een oplossingsrichting is het stimuleren van het wij-gevoel in Bussum. Door te investeren in een verbindend platform in Bussum (met fysieke en virtuele component) en door Bussumers (mede)eigenaar te maken van eigen oplossingen en door een participatiestrategie te ontwikkelen die Bussumers stimuleert om initiatief te nemen die het mogelijk maakt om zich te organiseren.
-------------------------------------------------------------------
Meer initiatieven rond duurzaamheid in Bussum In Bussum zijn veel inwoners en organisaties actief om een bijdrage te leveren aan het duurzamer maken van ons dorp. Hieronder volgen een aantal voorbeelden waar de gemeente bij betrokken is. Die betrokkenheid kan bestaan uit meedenken, meedoen of het faciliteren van een locatie. Dit overzicht is verre van compleet. Niet alle duurzame activiteiten in Bussum zullen bekend zijn bij de gemeente. EerlijkWinkel route Sinds juni 2013 bestaat de Bussumse variant van de EerlijkWinkel route. Momenteel telt deze route 27 aangesloten ondernemers met een fairtrade, biologisch of tweedehands assortiment. In 2014 is landelijk een EerlijkWinkelen app ontwikkeld waarin de Bussumse ondernemers een plek hebben. De app en een routekaart met de deelnemende winkels zijn te vinden op www.eerlijkwinkelen.nl De EerlijkWinkelen route Bussum is een initiatief van drie betrokken Bussumers. Zij vinden het belangrijk Bussumers te laten zien dat er voldoende duurzame alternatieven zijn voor hun dagelijkse en bijzondere boodschappen. Zowel gemeente Bussum als het Regionaal Bureau voor Toerisme Gooi- & Vecht ondersteunen de route.
Gooise Streekmarkt Onder de naam Gooise Streekmarkt heeft stichting Tafel4 in 2014 weer vier markten georganiseerd op het Julianaplein. In samenwerking met Bussum op IJs werd op 14 december voor het gemeentehuis een Kerstmarkt georganiseerd. Op de markten kan genoten worden van ambachtelijke en verse producten, afkomstig uit de regio en kleinschalig geproduceerd. Het eten en drinken is soms biologisch, soms ecologisch, maar bovenal lekker en gezond. Verder worden diverse andere ambachtelijke producten aangeboden, zoals sieraden, tassen, kaarsen, cosmetica, servies, kleding en lederwaren. Ook hiervoor geldt: duurzaam geproduceerd tegen een eerlijke prijs en meestal afkomstig uit onze eigen streek. Voor 2015 staan zes markten gepland. Sinds 2014 organiseert Tafel4 de markten zonder financiële ondersteuning van de gemeente. Meer informatie over de Gooise Streekmarkt is hier te vinden: www.tafelvier.nl Repair Café Bussum op eigen benen Het Repair Café Bussum is sinds haar start in het najaar van 2012 enorm gegroeid en een begrip geworden in Bussum. Het team van vrijwilligers, allemaal in bezit van praktische vakkennis op het gebied van reparaties, wordt steeds groter. De stichting wil repareren op een moderne manier terugbrengen in de lokale samenleving. En stelt zich tot doel om reparatiekennis te behouden en te verspreiden en de sociale cohesie te bevorderen door buurtgenoten met verschillende achtergronden en drijfveren met elkaar in contact te brengen in het kader van inspirerende en laagdrempelige bijeenkomsten. In 2014 zijn op verschillende locaties in Bussum negen Repair Cafés georganiseerd. In 2014 heeft Stichting Repair Café Bussum de ANBI-status gekregen waardoor het voor donateurs fiscaal aantrekkelijk is om de Stichting te steunen. Op www.repaircafe.nl/bussum treft u meer informatie aan. Fairtrade De werkgroep Fairtrade Bussum werkt aan het verkrijgen van de titel ‘Fairtrade gemeente’. In 2014 heeft de werkgroep een tweetal publieksactiviteiten georganiseerd: op 2 april werd in samenwerking met de Wereldwinkel Bussum, stichting Omgevingseducatie en de Koningin Emma school een inspiratiemiddag georganiseerd hoe Fairtrade onder de aandacht te brengen in het basisonderwijs. En op de Gooise Streekmarkt van 10 mei (tevens World Fair Trade Day) was de werkgroep aanwezig met een stand. Eind 2014 is de werkgroep begonnen met het inventariseren van de winkels, horecazaken en bedrijven die aan de criteria voor Fairtrade ondernemer voldoen. In de loop van 2015 wordt duidelijk of Bussum aan de criteria voor Fairtrade gemeente voldoet. Groenteclub Bussum Sinds 2012 is de Groenteclub Bussum actief met als doel om biologische en biologisch dynamische groente en fruit van eigen bodem, rechtstreeks bij boeren in te kopen. De deelnemende Bussumers van de groenteclub kunnen om de week, op basis van het seizoensgebonden aanbod, zelf bepalen welke groenten en fruit men bestelt en op een van de twee ophaalpunten ophaalt. De groenteclub is een initiatief waarbij wordt gewerkt voor en door de deelnemers. Iedereen die meedoet draagt ook zijn steentje bij. Dit betekent dat deelnemers één maal per zes weken een paar uurtjes meehelpen. Op 14 juni organiseerde de Groenteclub bij het Bijenhuisje een speciale voorjaarsmarkt. Negentien deelnemers aan de Groenteclub presenteerden hun talenten rond voedsel en duurzaamheid aan belangstellenden. Momenteel kent de Groenteclub ruim 200 leden. Initiatiefneemster Barbara Bolt: “Wat ik belangrijk vind is dat de Groenteclub biologische groente en fruit bereikbaar maakt voor mensen met een kleine portemonnee.” Meer informatie: www.groenteclub.nl In Bussum Natuurlijk! In 2013 is de stichting ‘…in Bussum Natuurlijk!’ opgericht. Deze stichting heeft als doel om Bussum aantrekkelijker en duurzamer te maken, laten zien waar Bussum met betrekking tot duurzaamheid trots op mag zijn en kennis vergroten ten aanzien van bewust leven, wonen en werken in Bussum. Het middel dat ‘…in Bussum Natuurlijk!’ hiervoor gebruikt is de ‘groene’ bus in de kleuren van - en met het logo van Bussum Bewust. De bus is in 2014 acht maal op pad geweest om een activiteit rond
natuur, milieu en duurzaamheid aan te kleden. Bijvoorbeeld op 5 oktober tijdens een Paddenstoelenspeurtocht voor kinderen, georganiseerd door het IVN. In de bus werd een verhaal gelezen en plaatjes bekeken van paddenstoelen waarna de speurtocht plaatsvond. En op 6 september was de bus aanwezig op ‘Bussum Cultureel’. Met enthousiaste Bussumers werd de laatste hand gelegd aan het kunstwerk dat op grotere schaal het beeldmerk van Bussum Bewust verbeeldt. Daarnaast is de bus gepromoot als in te zetten trekker op duurzame evenementen of projecten. Zie: www.inbussumnatuurlijk.nl
-------------------------------------------------------------------
De Bussumse Milieuraad De Milieuraad van Bussum bestaat sinds november 2007. De raad geeft de gemeente gevraagd en ongevraagd advies. Verder behartigt zij de belangen van het milieu in de gemeente Bussum en draagt zij met ideeën en advies bij aan een duurzame ontwikkeling in Bussum. De Milieuraad telt momenteel negen leden. In 2014 is er elf keer vergaderd. De Milieuraad schrijft in haar jaarverslag over 2014: “De Milieuraad krijgt steeds meer het karakter van een actieve en energieke adviesclub, die op eigen initiatief nieuwe activiteiten en initiatieven bedenkt en uitvoert om met name de burgers van Bussum meer bewust te maken van hun eigen verantwoordelijkheid voor betere milieu- en groenbescherming, duurzaamheid en energiegebruik. De burgers van Bussum worden door de Milieuraad benaderd met activiteiten en campagnes.” Publieksacties en activiteiten De Milieuraad heeft in 2014 diverse activiteiten uitgevoerd om inwoners van Bussum te informeren en te stimuleren tot een bijdrage aan een schoner milieu in Bussum: • In samenwerking met Filmhuis Bussum werden op 14 mei twee korte films vertoond die het thema oneerlijke handel raken: ‘Nothing like Chocolate’ en ‘When Elephants dance, the grass gets beaten’. Na afloop was er gelegenheid voor discussie en voor het proeven van eerlijke producten. • Afzonderlijke leden van de Milieuraad zijn actief geweest bij diverse festiviteiten en evenementen zoals: duurzaamheidcafés; avonden over het Verkeerscirculatie plan in juli en september; de Markt van Tafel 4 in september en voorlezen op 10 oktober de Dag van de Duurzaamheid. • Een aantal werkgroepen heeft zich in 2014 gevormd rond de thema’s: ‘Een biologische streekmarkt organiseren’, ‘Mag het een tasje minder zijn?’ (actie om extra plastic tas bij inkopen te ontmoedigen), ‘Het meer ecologisch en functioneel maken van het openbare groen’, ‘Bussum op IJs’ en de ‘Bomennota’. • In 2014 waren de volgende gasten bij de vergaderingen aanwezig: Axel Roeten, Omgevingsdienst Flevoland Gooi en Vechtstreek (17 maart), Burgemeester Heijman (8 september) en wethouder Lia de Ridder (10 november) voor een kennismaking. • In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen heeft de Milieuraad alle lokale partijen speerpunten op het gebied van milieu en duurzaamheid aangereikt. Adviezen In 2014 zijn de onderstaande adviezen aan de gemeente uitgebracht: • Over de concept Nota Bomen spreekt de Milieuraad haar zorgen uit. De raad stelt dat duidelijke criteria ontbreken op basis waarvan keuzes gemaakt worden over het al of niet behouden van bomen. Daarnaast twijfelt de raad of de gelijkwaardigheid van de Nota Bomen bij projecten rond de inrichting van de openbare ruimte wordt gerespecteerd. De Milieuraad bepleit de inzet van een toetsingsinstrument om de gelijkwaardige positie van de Nota Bomen te waarborgen. Verder moet bezwaar aantekenen mogelijk blijven aldus de Milieuraad. Tot slot stelt de raad dat het huidige budget niet volstaat om de sterke duurzaamheids- en groenambities te realiseren.
Over de Perspectiefnota 2015 werden een aantal punten van aandacht en zorg geformuleerd. Kern van de zorg was dat voorgestelde besparingen en bezuinigingen de eens gestelde doelstellingen en ambities inzake duurzaamheid, vergroening en veiligheid niet alleen stagneren, maar zelfs belemmeren en verhinderen. • Organiseer een proef van bijvoorbeeld drie verschillende ESCo’s (Energy Service Companies) prestatiecontracten voor drie vergelijkbare gebouwen (scholen, zwembaden en sportverenigingen) om te zien of een dergelijke aanpak een beoogde bezuiniging realiseert. • Ontwikkel criteria om evenementen zoals festiviteiten, markten, publieke voorstellingen etc. te verduurzamen. En laat deze criteria een onderdeel zijn van de toetsing voor het verstrekken van een vergunning of een subsidie. De Milieuraad ontvangt een schriftelijke reactie van de gemeente op het advies. De adviezen van de Milieuraad zijn als volgt opgevolgd: • De Milieuraad is bij het opstellen van het concept Nota Bomen betrokken geweest. Het belang van de instandhouding van bomen bij de uitvoering van ruimtelijke projecten is in de definitieve nota opgenomen. Verder is met de Milieuraad afgesproken dat zij bij de uitwerking van de criteria over het al of niet behouden van bomen meedenken. • Met betrekking tot de Perspectiefnota 2015: duurzaamheid blijft voor Bussum een belangrijk thema. De zorgen van de Milieuraad werden op een aantal punten gedeeld. Zo is een voorstel om de energiesubsidies af te schaffen geschrapt. En blijft het stimuleren van biodiversiteit en biologisch groenbeheer overeind. Verder is aangegeven dat nieuw gezamenlijk beleid met Muiden en Naarden invulling gaat geven aan duurzaamheid bij bijvoorbeeld Led verlichting in herinrichtingsprojecten. • Wat de ESCo’s betreft is aangegeven dat het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed een aandachtspunt is. Benoemd is dat de komende fusie met Naarden en Muiden een nieuw bestand van gebouwen oplevert en dat een ESCo constructie tot de mogelijkheden behoort om verduurzaming te realiseren. • De Milieuraad is uitgenodigd om samen met de gemeente en twee Bussumse organisaties, die een evenement in Bussum organiseren, te verkennen op welke wijze de verduurzaming van een evenement of festival te realiseren is en hoe dit het best vertaald kan worden bij het verstrekken van een vergunning of subsidie. •
Het complete jaarverslag van de Milieuraad Bussum is hier te vinden: http://milieuraadbussum.nl
-------------------------------------------------------------------
Enkele cijfers en feiten 2014 Het beleidsveld milieu en duurzaamheid kent vijf strategische wegen waarlangs Bussumers (inwoners, ondernemers en instellingen) betrokken worden bij een duurzame samenleving in Bussum. Hieronder per ‘weg’ een aantal feiten en cijfers van het afgelopen jaar. 1. Versterking eigen duurzaamheidambities • Bussum heeft tien locaties met zeventien oplaadpunten beschikbaar voor het opladen van elektrische auto’s, fietsen en scooters. De locaties voor de auto zijn: Raadhuisplein, Parkeerterrein Veldweg, A. Kuyperlaan (Spant!), Huizerweg ter hoogte van Huize Godelinde, Van ’t Hoffweg, Meerweg, Boslaan, Meentweg, Brediusweg en Ceintuurbaan nabij Zwaluwlaan. Voor scooter en elektrische fiets: bewaakte fietsenstalling aan het Wilhelminaplantsoen, A. Kuyperlaan (Spant!) en speeltuin Heidezicht. Er is een overeenkomst met de provincie aangegaan voor het realiseren van nog zeven extra oplaadlocaties met elk twee oplaadpunten. • Bussum neemt deel aan het Gewestelijk project ‘Energiebesparing particuliere woningvoorraad (eigenaren-bewoners)’. 179 particuliere huiseigenaren in Bussum hebben gebruik gemaakt van de subsidieregeling Energie besparen om hun huis te verduurzamen. In totaal is er voor €
•
55.544,17 aan subsidie aangevraagd, waarmee de totale investering in het verduurzamen van de huizen, via de subsidieregeling, op € 504.111,20 komt. De subsidies zijn op. Bussum neemt deel aan het ‘Take back programma’ van Sapa Pole Products. Sapa zamelt de oude lichtmasten van Bussum in en brengt alle onderdelen terug in de technische kringloop. Samen met Heusden, Katwijk, Noordwijk, Noordoostpolder en Tilburg is in 2014 10 ton aluminium in de kringloop teruggebracht.
2. Be good and tell it • Stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht en Eemstreek verzorgt Natuur- en Milieueducatie in de regio. In het schooljaar 2013-2014 namen negen van de veertien basisschoollocaties met 32 groepen en circa 815 leerlingen deel aan één of meerdere NME-activiteiten. In het voortgezet onderwijs werden twee scholen bereikt met in totaal circa 275 leerlingen. Bij de naschoolse opvang zijn in 2014 circa 180 kinderen bereikt met het educatief project Technokids. • In 2014 zijn twee Milieu- en Duurzaamheidpagina’s verschenen. De editie in het voorjaar stond in het teken van energie en energie besparen. De editie in het najaar stond in het teken van de Dag van de Duurzaamheid. Daarnaast is zeer regelmatig in het BussumsNieuws, onder andere via de gemeentepagina, aandacht voor milieu en duurzaamheid geweest. • Op 30 oktober vertelden de initiatiefnemers van de EerlijkWinkelenroute hun verhaal in het afdelingsoverleg van Ruimte. Daarna liepen de ambtenaren in twee groepjes een deel van de winkelroute. • Het Broederhuis aan de St. Vitusstraat is door Woningbouwcorporatie Gooi en Omstreken duurzaam gerenoveerd. Het energielabel is verbeterd van E naar A. 3. Actieve rol in maatschappelijke dialoog over duurzaamheid • In 2014 zijn diverse evenementen georganiseerd om Bussumers te betrekken bij duurzaamheid: twee duurzaamheidcafés (organisatie gemeente: thema’s doe-democratie en samenwerken aan duurzaamheid), één filmavond in het filmhuis (organisatie Milieuraad), Dag van de Duurzaamheid (Stichting Omgevingseducatie), vijf Gooise Streekmarkten (organisatie Tafel4), negen Repair Cafés (organisatie Repair Café Bussum), twee activiteiten om Fairtrade voor het voetlicht te brengen (organisatie o.a. werkgroep Fairtrade) en twee bewonersavonden over energie besparen (organisatie gemeente i.s.m. betrokken Bussumer). De gemeente faciliteert deze activiteiten waar nodig met bijvoorbeeld middelen of advies. • Circa 200 Bussumers zijn in meer of mindere mate betrokken bij duurzame activiteiten die door de gemeente en andere organisaties als de Milieuraad, …In Bussum Natuurlijk! en Watt Nu georganiseerd worden. In 2014 hebben circa 75 mensen een duurzaamheidcafé bezocht. • In de landelijke GEOweek van 7 tot en met 11 april heeft de OFGV op een vijftal basisscholen in de regio les gegeven over de ontstaansgeschiedenis van de bodem, de opbouw van de bodem en wat er aan kabels en leidingen in de bodem ligt in onze regio. In Bussum werd de Katholieke Montessorischool bezocht. 4. Organiseren publiekscampagnes en – activiteiten • In 2014 zijn diverse campagnes en activiteiten georganiseerd: Landelijke Opschoondag (schoonmaken eigen leefomgeving), Opruimen Vuurwerk, In de keuken gebeurt het! en Glas in ‘t bakkie (in samenwerking met de GAD), de Duurzame Huizenroute (in samenwerking met alle regiogemeenten) en de Milieuestafette controle brandveiligheid (organisatie Brandweer). 5. Behoud veilige en schone leefomgeving • Van 28 maart tot en met 5 april organiseerde de Bermbende voor het vijfde jaar een opschoonactie van zwerfvuil in onze regio. In Hilversum, Bussum, Laren, Blaricum en Naarden is rond de 1400 kilo zwerfafval opgeruimd door 85 inwoners uit de regio. In Bussum is in de omgeving van de Franse kamp en op diverse andere kleinere locaties opgeruimd. • De groepen 7 van de Gooilandschool hebben op donderdag 17 april de omgeving van de school schoon gemaakt. Ruim 50 kinderen haalden rommel van straat, uit bosjes en perkjes. Ze vonden
veel plastic, blikjes, oud vuurwerk, drugszakjes, peuken en glas. Een ouder van de school had de schoonmaakactie georganiseerd in het kader van de actie ‘Supporter van Schoon’.
