Voorwoord. Watermolen Hackfort

1

Voorwoord Het is nu al weer maart, de natuur “ruikt” het voorjaar, want een echte winter is er nog niet geweest, nu dit voorwoord geschreven wordt. Maar februari is net begonnen en er kan nog heel wat gebeuren…! Dit nummer staat weer vol activiteiten. De Bonden roepen hun leden bijeen voor de ledenvergadering, op 19 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Voor u een gelegenheid uw stem te laten horen. Zeker doen. Wij, redactie, laten onze stem horen door middel van dit blad. Doordat we nieuwe sponsors hebben gevonden kunnen we deze krant laten voorbestaan. We zijn blij, dat u reageert op sommige artikelen. En wilt u zelf een bijdrage leveren aan deze krant? Aarzel niet en stuur uw kopij in naar de redactie. De redactie bereikte zondag het trieste bericht dat de heer G. Bongers (vertegenwoordiger van de PCOB in de redactie) is overleden. Wij gedenken hem als een man met een humorvolle en adequate inbreng tijdens de bijeenkomsten.

▼ Watermolen Hackfort

2

CURSUSAANBOD maart 2014 van de Vrijwilligerscentrale MAART 2014

Van burgerinitiatief tot stichting, vereniging? Noodzaak? Deze avond staat in het teken van initiatieven van burgers, buurten, wijkbewoners. De vraag daarbij is hoe noodzakelijk het is om initiatieven om te zetten naar een rechtsvorm zoals stichting of vereniging. De avond start met een inleiding waarna aan de hand van voorbeelden de praktijk wordt uitgelegd. De avond is bedoeld voor wijkteams, buurt- en bewonersinitiatieven en vrijwilligersorganisaties en wordt verzorgd door notaris R. de Wilde (DWR notarissen) Dinsdag: 4 maart 2014 Tijd: 09.30 – 22.00 uur Locatie: de Born, Oude Bornhof 47A, Zutphen Het organiseren van enkele kleine activiteit/een groot evenement? Stapsgewijs komt aan bod hoe een activiteit ( klein/groot ) op te zetten. Van mooi idee tot een uitvoerende activiteit in theorie en praktijk. Tips en tools worden aangereikt zodat u na deze avond weet waar een evenement aan moet voldoen en welke stappen er moeten worden ondernomen. Deze avond is bedoeld voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties en wordt verzorgd door medewerkers van de Vrijwilligerscentrale Zutphen. Woensdag: 26 maart 2014 Tijd: 19.30 – 22.00 uur Locatie: MFC Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106, Zutphen Met vriendelijke groet, Marian van Uffelen

Coördinator Vrijwilligerscentrale Zutphen Perspectief Zutphen Postbus 418 - 7200 AK Zutphen Oude Bornhof 47 - 7201 DX Zutphen http://www.perspectiefzutphen.nl

T: 0575 519 613 F: 0575 542 938 M: 06 10965408 [email protected]

U kunt mij bereiken van maandag t/m donderdag van 8.30 – 16.30 uur.

Mantelzorg speerpunt bij Sensire/ Yunio

Uitnodiging Mantelzorgsalon maart Claimend gedrag

Deze avond staat in het teken van claimend gedrag. Iets waar we allemaal ooit wel eens mee te maken kunnen krijgen, ook als mantelzorger. We praten met elkaar over ervaringen en horen hoe een patroon kan ontstaan waarin iemand gaat claimen. Kan je het voorkomen? Wat kan je doen bij claimend gedrag? Als mantelzorger kun je zelf ook op verschillende manieren in de situatie staan, welke stijl past bij mij? En waar moet ik dan op letten? De avond wordt begeleid door Emmy Davids, zij heeft als mantelzorgconsulent gewerkt en is trainer op het terrein van zorg en welzijn. U bent van harte welkom bij deze mantelzorgsalon die wordt gehouden op donderdag 20 maart van 19.30-21.30 uur in locatie Waterkracht. Toegang is gratis en aanmelden is niet nodig. Met vriendelijke groet, Cecile Elissen mantelzorgondersteuning Perspectief Zutphen

Sensire/Yunio organiseren in de week van Zorg en Welzijn op vrijdag 14 maart 2014 een open dag, met als speerpunt de mantelzorger. Deze dag zal plaats vinden in het gebouw van Perspectief Zutphen in centrum Waterkracht aan de Ruys de Beerenbrouckstraat 106 te Zutphen. Van 10.00 uur tot 16.00 uur bent u van harte welkom. Onder het genot van een kopje koffie kunt u informatie over de toekomst van de zorg en welzijn krijgen, voornamelijk gericht op u als mantelzorger en zorgvrager! Er zijn verschillende leuke activiteiten, zoals een springkussen en banjercaravan voor de jeugd. Verder zijn er informatiestands en kunt u deelnemen aan enquêtes waarmee leuke prijsjes te verdienen zijn.

3

De inleverdata van de kopij in 2014

De inleverdata van de kopij voor de Bornkrant in 2014 zijn: 6 maart; 10 april; 8 mei; 7 augustus; 11 september; 9 oktober; 6 november

U kunt voor die data de kopij voor de krant inleveren. De krant verschijnt 9 keer per jaar en wordt aan het eind van de maand verspreid. U kunt daar rekening mee houden bij het aanleveren van de kopij. Wilt u een foto meesturen? Graag apart aanleveren als JPEG bestand. De redactie beslist in de redactievergadering of een tekst/ foto geplaatst kan worden en of er aanpassingen nodig zijn. De tekst moet worden ingeleverd met naam en adres/ telefoonnummer of e-mailadres. Wilt u liever anoniem blijven, dat is mogelijk, uw gegevens blijven dan alleen bekend bij de redactie. De redactie gaat vertrouwelijk met de gegevens om.

Vrijwilligers gevraagd:

Bij de Vrijwilligerscentrale Zutphen, onderdeel van Perspectief Zutphen, komen met regelmaat vragen binnen voor ondersteuning van de diverse projecten. Projecten zoals: Buurtbemiddeling, Thuis Informatie Project (TIP), Mantelzorgondersteuning en Buurtservice. Ook vragen van sociaal werkers die wijkgericht werken komen bij de Vrijwilligerscentrale terecht. De werkzaamheden lopen uiteen van helpen in de klussendienst tot intermediair zijn tussen een persoon van niet westerse afkomst met sociaal werkers. Het doen van boodschappen en het ontlasten van mantelzorgers behoort ook tot de vragen. Vrijwilligers Thuis Informatie Project (TIP)

Wij vragen speciale aandacht voor vrijwilligers die geïnteresseerd zijn om ouderen te bezoeken en hen informatie te geven op het gebied van wonen, welzijn en zorg. U bezoekt de mensen thuis. U krijgt van Perspectief een goede inwerkperiode, werkbegeleiding door de sociaal werker, regelmatig overleg binnen het team en bijscholing. Contactpersoon voor de TIP is Ria van den Boom, bereikbaar via 0575-519613. Als u bij het lezen van dit stukje denkt: “Ik wil mijn tijd zinvol en op een goede manier besteden”. Komt u dan langs bij de Vrijwilligerscentrale Zutphen en laat u informeren over de mogelijkheden van vrijwilligerswerk binnen Perspectief Zutphen. Voor een afspraak kunt u contact opnemen met de Vrijwilligerscentrale Zutphen, tel. 0575-515893 of via de mail [email protected] Met vriendelijke groet,

Ingrid ten Hov, PR Functionaris

Perspectief Zutphen Postbus 418 - 7200 AK Zutphen Nieuwstad 83 - 7201 NM Zutphen http://www.perspectiefzutphen.nl

T: 0575 519 613 F: 0575 542 938 M: 06 29 32 92 80 [email protected]

U kunt mij bereiken op dinsdag en donderdag van 08.30 – 14.30 uur

Project schuldpreventie Perspectief Zutphen.

In januari 2012 is het project schuldpreventie gestart met 6 vrijwilligers en in de loop van 2012 uitgegroeid tot 22 vrijwilligers. Het project is er voor alle bewoners in Zutphen, bijvoorbeeld als er hulp nodig is bij het ordenen van de administratie, ook kan er een vrijwilliger worden ingezet als er schulden zijn of dreigen te ontstaan. De vrijwilliger kan ook hulp bieden bij het aanvragen van toeslagen, bij het wegwerken van de schulden en het benaderen van schuldeisers en het betalen van rekeningen. De vrijwilliger kijkt ook preventief met de klant mee om schulden te voorkomen. Hoe werkt het? Iedereen die een beroep wil doen op de hulp van een vrijwilliger krijgt eerst een kennis-

makingsgesprek met een sociaal werker van Perspectief. Samen met de klant wordt dan gekeken of de hulp van een vrijwilliger de beste oplossing is of dat er binnen het eigen netwerk hulp gevonden kan worden. Bij het eerste bezoek aan de klant zal de sociaal werker de vrijwilliger introduceren. Er worden dan duidelijke afspraken gemaakt over wat de vrijwilliger gaat doen. De klant blijft altijd verantwoordelijk voor zijn eigen financieel handelen.

Resultaten in 2013 118 klanten zijn in 2013 door de vrijwilligers geholpen. De praktijk leert dat er in veel

gevallen langduriger ondersteuning nodig is. Financiën en administratie kunnen op orde zijn gebracht, maar om het zo te houden en zelfredzaam te zijn is een proces wat ondersteuning behoeft.

De vrijwilliger van schuldpreventie De vrijwilligers van schuldpreventie hebben in de meeste gevallen een

financiële achtergrond, in ieder geval moeten ze aan een uitgebreid en redelijk zwaar profiel voldoen. Ze krijgen een basistraining van twee en een halve dag. In 2014 is er zelfs vier keer een extra scholing. De vrijwilligers hebben ook 6 keer in het jaar een bijeenkomst waar aandacht wordt besteed aan casuïstiek bespreking en er worden sprekers uitgenodigd, bv. afgelopen jaar heeft een deurwaarder een presentatie gegeven. Wilt u meer weten over het project, zou u vrijwilliger willen worden of zou u hulp kunnen gebruiken bij de financiën. Dan kunt u contact opnemen met de coördinator, Gerry ten Brummelaar, tel. 0575- 519613, bereikbaar op maandag, dinsdag en donderdag.

2 4

RECTIFICATIE

bij artikel over IN GESPREK MET….NEL van der ZEE In dit gesprek kwam ter sprake, wie haar muziekleraren waren. Toen werd de naam van Jan Brekvoort genoemd als vioolleraar. Nu ken ik hem als leraar piano en accordeon, niet als violist. Maar ja, dacht ik, vakmusici hebben vaak talenten, die bij een ander onbekend zijn. We vroegen ons af, of hij nog wel in het land der levenden was. En ja, hoor, hij kwam zelf, ongevraagd, aan de telefoon en vroeg de redactie om een rectificatie van dit bericht, want vioolles, dat had hij nooit gegeven. Bij navragen bij Nel van der Zee bleek onze spraakverwarring: niet zij heeft les gehad, maar haar dochter wel van Jan Brekvoort, nl. accordeon. De naam van haar vioolleraar blijkt, met hulp van Jan, Anton Reissen te zijn. En voor mij was dit een mooie aangelegenheid om te komen tot EEN GESPREK MET…. JAN BREKVOORT

Jan Brekvoort (1925) is geboren en getogen in Deventer, in een gezin, waar de amusementsmuziek een zeer grote rol speelde. Zijn ouders verdienden daar de kost mee en het werd Jan met de paplepel ingegoten, want er werd thuis daarvoor driftig gerepeteerd. Veel heeft hij te danken aan zijn ouders, die hem begeleidden in zijn muzikale carrière. Reeds op 7-jarige leeftijd kreeg hij pianoles van een bekende van zijn vader, die ook een liefhebber was van de lichte muziek. Klassieke muziek kwam niet aan de orde, hooguit walsen van Strauss, en daar had hij de handen vol aan. Bij toeval kreeg Jan een accordeon onder zijn handen en dat bleek ook een gouden greep. Dit instrument heeft een belangrijk aandeel in zijn loopbaan gekregen. Ook tijdens zijn studie op de Middelbare Handelsdagschool nam de muziek een grote plaats in. Door als entertainer, samen met andere musici, te spelen bij allerlei feestelijke gebeurtenissen. Het is dan niet verwonderlijk, dat Jan Brekvoort uiteindelijk muziek tot zijn beroep koos. Maar daarvoor zijn wel diploma’s nodig. Zo verkreeg hij bevoegdheden voor piano en accordeon, en later voor algemeen vormend muziekonderwijs. Op de vakschool voor meisjes in Zutphen en Brummen, alsmede de Mavo in Brummen was hij werkzaam als muziekleraar. Daarnaast een grote piano- en accordeonpraktijk aan de Zutphense muziekschool, waar hij in 1986 zijn 25 jarig jubileum vierde. In 1987 nam hij afscheid. Accordeonorkesten in o.a. Harfsen, Laren en Holten stonden onder zijn leiding. Over de vraag naar hoogtepunten of dieptepunten in zijn muzikale loopbaan moest hij heel diep nadenken. “Ik heb alles met heel veel plezier gedaan,” zegt hij. ”En veel geleerd van de oudere musici, met wie ik gewerkt heb. Daar ben ik hun dankbaar voor.” De twee uren, die ik bij hem doorbracht, vlogen om, omdat hij zoveel verhalen te vertellen had. Helaas spelen gehoor- en gezichtsvermogen hem parten. Toch zit hij nog graag achter de piano te improviseren over allerlei melodieën, die in hem opgeslagen liggen. Zo bescheiden als hij is, komt er van hem geen foto bij dit artikel. Maar een ieder, die met hem gewerkt heeft, kent hem nog wel, want hij is nog niets veranderd, zeker zijn humor niet.

Geheugenspreekuur in Zutphen

Op de eerste woensdagmiddag van de maand wordt van 14.00 – 15.00 uur, het geheugenspreekuur gehouden. U bent nu welkom in centrum de Born, Oude Bornhof 47a, in de Rode zaal boven. De locatie is bereikbaar met een lift. Het geheugenspreekuur is bedoeld voor personen van 55 jaar en ouder, die vragen hebben over het geheugen of klachten hebben zoals piekeren, concentratieproblemen en somberheid en in de gemeente Zutphen wonen. Het geheugenspreekuur is gratis. Een verwijzing van de huisarts is niet nodig. In een persoonlijk gesprek worden uw vragen door een deskundige beantwoord. Vragen kunnen gaan over partner/ een ouder. Indien van toepassing kan een korte geheugentest worden afgenomen. Afronding van het gesprek is met een vrijblijvend advies. U ontvangt een boekje met geheugentips. Op het geheugenspreekuur heeft men de tijd en de deskundigheid om een eerste inschatting te maken wat de oorzaak van de geheugenklachten kunnen zijn en of verdere hulp nodig is. Voor een folder of meer informatie kunt u contact opnemen met: Marloes Bannink, telefoon: 0575-582450. advertentie

PROBEERACTIE! Nu zeer voordelig proeven! 5 heerlijke maaltijden nu € 19,95 (gratis bezorgd)

€ 3,99 Slechts

per maaltijd

Art.nr. 93928

Slavink in jus

Grootmoeders kippannetje

Nasi goreng

Nu ook natriumarm! Art.nr. 93997

Macaronischotel

Runderlapje in jus

Informeer naar de mogelijkheden.

Bel voor meer informatie met de maaltijdservice:

0575 - 51 57 17

9.00 uur - 13.00 uur op werkdagen Eenmalige deelname per adres.

B. Veldkamp 43232 apetito adv probeeractie A6 staand.indd 1

10-01-14 11:27

5

Molen en maalderij van Postel in Zwiep en Barchem

Merels De merels in mijn tuin brengen mij weerom naar de jaren van mijn jeugd. Mijn opoes tuin zat vol met zwarte lijsters “ kijk eens, wat een mooie hoor, hij zingt, dat doet mij deugd”. Al ben ik nu van middelbare leeftijd ’t gezang van merels maakt mij blij ik heb nog altijd, mijn opoe op visite. Annie Hoogebrug

Programma Alzheimer café Zutphen Aan het begin van het jaar 2014 even een stukje algemene informatie.

Een Alzheimer café is een maandelijkse informele bijeenkomst voor patiënten, familieleden, vrienden, hulpverleners en andere belangstellenden. Tijdens iedere Alzheimer Café staat een thema centraal. Iedereen die vragen heeft over dementie kan bij het Alzheimer Café terecht. De gasten praten met elkaar over hun ervaringen m.b.t. dementie. Iedereen is van harte welkom. U hoeft zich niet aan te melden en de toegang is gratis. Datum: 19 maart 2014 Thema: De rol van de huisarts bij dementie Het café wordt in Zutphen elke derde woensdag van de maand tussen 19.00 en 21.00 uur gehouden in: Locatie; Bruin Café “de Buren”, De Singel Lunette, Coehoornsingel 3, 7201 AA Zutphen Informatie Alzheimer Café Zutphen mevrouw Carla Brands, telefoon: 06-46 54 01 41 e-mail: [email protected] website: www.alzheimer-nederland.nl/zuphen

Onlangs zag ik op Focus T.V. een gesprek van een verslaggever met iemand uit Lochem. Die vertelde dat op 11 november 2013 in de Zwiepse Molen bij de Witte Wieven in Zwiep een generator in werking was gesteld die windkracht omzet in elektrische energie. De in werking stelling werd gedaan door Mariska Driessen die het horecagedeelte van de molen exploiteert. Het is een primeur. Maar de volgende molen is al in beeld n.l. die van Santpoort. Waarom ik dit vertel? Omdat het niet de eerste keer is dat een molen/maalderij in die omgeving stroom op wekt.

Wat is het geval. In september 1851 wordt op de Kale berg tussen Barchem en Zwiep een windmolen voor het malen van graan in gebruik gesteld, eigenaar E. Postel. Omdat het en heel karwei is om met paard en wagen naar boven te gaan besluit Postel in 1866 een maalderij aangedreven door een stoommachine te bouwen in Barchem. Twee jaar later wordt de windmolen verplaatst naar Zwiep. In 1907 wordt de stoommachine in Barchem vervangen door een zuiggasmotor. Omdat Postel met deze motor elektriciteit kan opwekken vraagt en krijgt hij in 1921 toestemming van Gedeputeerde Staten van Gelderland om het dorp Arnhem van stroom te voorzien. Voorlopig voor drie jaar. Hoelang hij die vergunning heeft gehad is niet duidelijk. Met de komst van de stroomkabel van de P.G.E. M. eindigt deze plaatselijke stroomleverantie. Maar de Gereformeerde kerk, enkele buren en de eigenaar hebben nog er nog enige tijd van mogen profiteren. Wilt u het hele verhaal lezen dat staat in het Jaarboek Achterhoek en Liemers 1998.

Jan Kreijenbroek

▼ Maalderij Postel in Barchem waar stroom werd opgewekt

6

Thee- legendes

Tijdens een weekje vakantie kregen we een theezakje geserveerd in een doosje. Daarop stonden aardige legendes over sommige theesoorten. Onderstaand een paar van die verhalen.

Zwarte Ceylon thee “Nature’s gold”

Er is een gevoel van mystiek als er over Ceylon thee wordt gepraat. In 1867 trok de Schot James Taylor met behulp van olifanten een spoor in het oerwoud en veranderde de streek in de huidige prachtige Gouden Vallei bij Kandy. Dit markeerde de geboorte van de gouden vloeistof gewaardeerd om zijn buitengewone zuiverheid en smaak. Taylor jr. zwerft nog altijd door de theevelden en houdt de legende levendig. Zwarte thee soort “Smugglers secret”

In de 18e eeuw smokkelden Amerikaanse kolonisten thee naar de nieuwe wereld omdat ze weigerden de overdreven belastingen te betalen aan de Britse monarchie. Dit liep uit in de “Boston tea- party” waarin mannen verkleed als indianen aan boord van schepen gingen en de kisten met thee in de zee dumpten. Op die dag werden thee en zee één en de zee zal het smokkelaars geheim voor altijd bewaren. Earl Grey tea. “Diplomats gift”

De tweede Earl (graaf) Grey, Britse eerste minister rond 1830 leefde een leven vol van politiek en intrige. Op een dag redde hij het leven van een Chinees officier en hij ontving daarvoor als geschenk thee gearomatiseerd met bergamotolie. De Earl was verrast door de bijzondere geur en aroma afgeleid van het geurige citrusfruit. Deze diplomatieke thee is nu bekend als “Earl Grey”.

Koningin van de heuvels “Darjeeling thee”

Van de koningin van de heuvels wordt verteld dat zij een onzichtbaar oogje houdt op de theeplanters van de majestueuze Himalaya. Ook bekend als de stad van “Darjeeling”. De koningin was er ▲ Theestoof getuige van dat in het midden van de 19e eeuw de eerste theestruiken werden geplant en alleen de beste theebladeren kregen haar Koninklijke goedkeuring. Haar dagelijks ritueel van het slurpen van de champagne onder de theesoorten wordt door veel kenners geïmiteerd. Theestoof

Op deze foto ziet u een theestoof. Hij is afkomstig van hotel de Valk in Lochem. In de zomer waren daar veel pensiongasten. Als deze ’s middags op het terras zaten kregen ze en theestoof waarin op gloeiende kolen een ketel warm water stond. De gasten konden zo ieder keer zelf hun theepot bijvullen. Als u goed kijkt ziet u aan de voorkant een pijpje uit de stoof komen. In dit hotel werden na de komst van de plaatselijke gasfabriek op het terras gaskraantjes gemonteerd. Men was niet meer afhankelijk van gloeiende kolen maar had nu een blijvende warmtebron. Jan Kreijenbroek

7

Afscheid van de gloeilamp

De traditionele gloeilamp wordt niet meer gemaakt en steeds vaker vervangen door andere vormen van verlichting. Dat komt omdat voor veel producten, die gebruikt worden in het huishouden nieuwe normen zijn opgesteld met als doel efficiënter energiegebruik. De energiezuinige alternatieve voor de gloeilamp kunt u aanschaffen in vele soorten. Het nieuwe licht op een rijtje gezet met een aantal tips voor de aanschaf van de juiste halogeen, led- of spaarlamp. 1: Let op de gewenste hoeveelheid licht. De gloeilamp werd gekozen op basis van vermogen, het aantal Watt. De hoeveelheid licht en energiezuinige lamp ( de sterkte, die de lamp geeft, wordt uitgedrukt in Lumen. In de onderstaande tabel ziet u alles op een rij. U kunt zien welke sterkte u nodig hebt om een oude gloeilamp te vervangen. 15 Watt - 100 25 Watt - 200 40 Watt - 400 60 Watt - 700 75 Watt - 900 100 Watt -

- 200 Lumen - 400 Lumen - 700 Lumen - 900 Lumen - 1300 Lumen > 1300 Lumen

2: Let op de kleur van het licht Naast het aantal lumen moet u ook letten op de kleur van licht van de energiezuinige lamp. Er zijn n.l. verschillende kleurtinten, zoals van warm gelig licht tot koel wit licht. Op de verpakking wordt de kleurtint aangegeven met een (K). Wilt u een lamp met warme kleurtint, dan koopt u een lamp van 3000 Kelvin of minder. De Kelvin waarde is laag geeft aan hoe warm het licht is. Bij lampen boven 3000 Kelvin geldt: hoe hoger de waarde, witter en koeler licht. Zie tabel

Kelvin waarde > 3000 Kelvin < 3000 Kelvin

Kleur van het licht Hoe hoger de Kelvin waarde, hoe koeler, witter het licht. Hoe lager de Kelvin waarde, hoe warmer het licht.

3: Dimbaarheid van de lamp Sommige led- en spaarlampen zijn dimbaar, anderen niet. Kijk op de verpakking naar informatie over de dimbaarheid van de lamp. Er zijn fabrikanten die symbolen gebruiken. Let op: niet alle dimmers zijn geschikt voor energiezuinige verlichting. Halogeen lampen zijn goed te combineren met een gewone gloeilampdimmer. 4: Opstarttijd kort Let bij de aankoop van een spaarlamp op het verschil in opstarttijd. Er zijn nu ook al spaarlampen te koop die snel opstarten, dit leest u op de verpakking. Halogeen en led-lampen gaan altijd direct aan, hiervoor geldt dit dus niet.

5: De vorm en de grootte van de lamp Halogeen, led- en spaarlampen zijn er in verschillende, vaak ook nieuwe vormen en maten. Kijk goed welke energiezuinige lamp in de bestaande armatuur past. Op de verpakking vindt u informatie over de grootte en de vorm van de lamp. U kunt met deze tips ervan verzekerd zijn, dat u lang kunt genieten van het licht dat uw voorkeur heeft. Tot slot:

Gaat een energiezuinige lamp uiteindelijk stuk let dan op. Spaarlampen horen thuis bij klein chemisch afval, omdat er kwik in zit. De spaarlampen en ook de led-lampen kunt u gratis inleveren bij de winkelier bij aankoop van een nieuw exemplaar. Of u levert deze in bij de milieustraat van de gemeente. Gloeilampen en halogeenlamp mogen bij het huisvuil. Bron: Internet Artikel van Henk van Elburg (werkzaam bij Agentschap NL) N.L.

8

Medewerker gezocht Algemene Hulpdienst Zutphen-Warnsveld De Algemene Hulpdienst is een

Een waar gebeurd verhaal van Riek Leeuwrik

“Vaarwel,” zei de vos. “Het is mijn geheim. ‘t Is heel eenvoudig: alleen met het hart kun je goed zien. ‘t Wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar”.

vrijwilligersorganisatie,

“ ‘t Wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar,” herhaalde De Kleine Prins, om het goed te onthouden.

waar u onder andere hulp kunt

uit: De Kleine Prins, van Antoine de Saint-Exupéri.

vragen voor: Hulp bij administratie Formulieren invullen. (ook voor belasting) Boodschappen doen Hulp bij computers Hulp bij kleine klusjes Hulp bij het tuinieren Vervoer Wandelen U kunt hiervoor van maandag t/m donderdag tussen 9 en 12 uur bellen met telefoonnummer 519876 of een email sturen naar [email protected] Met uitzondering voor het vervoer, is onze hulp gratis. Voor onze organisatie zoeken we met spoed een medewerker die 1 x per 14 dagen een ochtend op de meldpost ( Oude Bornhof 47A) aanwezig kan zijn.

De werkzaamheden bestaan o.a. uit: • Telefoon aannemen • Inschrijven van de aanvragers, aanvragen verwerken • Vrijwilligers van onze organisatie vragen of ze de aangevraagde taak kunnen uitvoeren. • Aanvragers informeren over welke vrijwilliger langs zal komen, c.q. contact opneemt. Alle gegevens worden digitaal verwerkt. Indien u interesse heeft kunt u contact opnemen met tel. nummer 519876 of een e-mail sturen naar ahd. [email protected]

Achterhoekse uitdrukking Drammen is gin kunst, deurdrammen wal.

Voor de ogen onzichtbaar Al heel jong wist ik wat ik in mijn leven wilde bereiken. Ik wilde trouwen met een lieve man en ik wilde zeven kinderen. Trouw aan mijn verlangens heb ik het allemaal geleefd. Maar de tijd ging veel te snel voorbij en de kinderen zijn het nest uitgevlogen. Maar mijn lieve man is er nog steeds. Een vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken en het opvoeden, dat voor de kinderen heel goed werkte, gaan we nu op elkaar los laten. En daar worden we niet gelukkiger van. Ik zoek naar een nieuwe droom voor een volgende stap in mijn leven. Echtscheiding? Zou dat een optie zijn? Misschien zijn Pieter en ik wel klaar met elkaar, want we hebben alle plannen die we hadden, uitgewerkt. Misschien wil ik wel een andere man? Ik zie het volop om me heen gebeuren, maar het vrolijkt me niet op. Of is een toekomst in een Ashram in India een goed plan? Ik ben in een soort aardappelmoeheid aanbeland en ik zou graag een poosje alleen willen zijn. En dan kom ik In de krant een advertentie tegen van een Familiehotel in Zwitserland en ik voel meteen dat dit even helemaal alleen eropuit, precies is wat ik nodig heb. Ik pak de telefoon, en zonder verder na te denken, boek ik een busreis voor één persoon, voor veertien dagen naar Zwitserland. En dat is wat ik Pieter ga vertellen, zodra hij thuis komt. Twee weken later brengt Pieter me naar Arnhem, waar de bus klaar staat die me naar Zwitserland zal brengen. En pas als ik hem uitzwaai en ik zie hoe ik hem helemaal alleen achter laat, voel ik warme tranen over mijn wangen lopen. Ik vraag me af of ik hier goed aan heb gedaan. Van de heenreis kan ik me niet veel herinneren. Ik heb bijna de hele weg geslapen en merk dan pas hoe moe ik ben.

9

Na aankomst in het huiselijke Hotel voel ik meteen dat het goed is en dat ik een goeie keus heb gemaakt. En of het nu komt door de kleine groep of door de inzet van de gasten, al na een paar dagen blijkt het een gezellige sfeer te zijn, waar ik me meteen bij thuis voel.

“Ik zou willen zien hoe je er uitziet”, zegt Paul. “Je stem is heel muzikaal, maar ik wil zien hoe je gezicht eruit ziet. Vind je het erg als ik daar mijn handen voor gebruik?” Ik hoop dat mijn stem, waarmee ik hiermee instem, niet prijs geeft dat ik me opeens heel verlegen voel.

Onder de gasten is een blinde man, waar ik me meteen toe aangetrokken voel. Hij is er samen met zijn vriendin Hanneke, die een stuk jonger is.

Heel zacht legt Paul zijn handen om mijn hoofd en tast met zijn vingers, die gewend zijn om een muziekinstrument te bespelen, mijn gezicht af. Ik ontkom er niet aan dat ik het ook als intimiteit ervaar en het ontroert me. ‘Dankjewel. Nu weet ik hoe mooi je bent’, zegt Paul.

Al op de eerste dag komt Paul naast me zitten en we raken meteen in gesprek. Hij vertelt dat hij pianist is en dat muziek zijn hele leven ‘kleur’ geeft. ‘En brood op de plank’, voegt hij eraan toe. Hij vertelt dat zijn eerste vrouw onlangs is overleden en dat hij altijd afhankelijk van haar is geweest. ‘En nu is er Hanneke’, zegt Paul. ‘Zij is een nieuw wonder in mijn leven’. Ik vertel over de verwachtingen die ik had toen ik jong was. Een lieve man en heel veel kinderen. Verwachtingen en wensen, die allemaal zijn vervuld. ‘En nu is mijn leven klaar’, voeg ik er met een diepe zucht achteraan. ‘Nu is er alleen maar een plannenloosheid voor een toekomst, waarvan ik niet weet hoe die eruit zal gaan zien’. Paul vraagt wat ik nodig heb om in mijn ‘volgende leven’ gelukkig te kunnen zijn. Die vraag stemt me tot nadenken. Wat heb ik nodig om mijzelf gelukkig te kunnen maken? Zo simpel is het dus. En plotseling weet ik het. Ik wil gaan studeren! Iets van psychologie, of zo. En ik wil met mensen gaan werken, waar ik iets voor kan gaan betekenen. Voor het eerst zie ik een klein lichtje voor mijn toekomst. De etensbel onderbreekt ons gesprek, maar we weten allebei dat we het voort zullen zetten. ‘We hebben tijd genoeg de komende dagen,” zegt Paul.

Aan het eind van het pad is het landschap sprookjesachtig mooi en we staan stil om deze schoonheid door ons heen te laten ademen. “Ben je niet opstandig om binnengesloten buiten- gesloten te zijn”, vraag ik. “Opstandig? Nee, daar is mijn handicap te belangrijk voor. Mensen denken dat ze alleen met hun ogen kunnen zien, maar het wezenlijke is voor de ogen onzichtbaar”. In zijn woorden herken ik De Kleine Prins. “Ik kijk met mijn vingers, die muziek spelen en met mijn hart om lief te hebben en daarmee is alles te zien wat er te zien is. Zo zie ik meer dan heel veel mensen om me heen.” “Paul, is het altijd donker in jouw wereld,” vraag ik verder. Ik leef in het licht en ik kan zelfs niet zonder kleuren als ik ze om me heen voel. Mijn ziel leeft in kleur, net als die van jou. Kleur en klank zijn één wereld. Ik ben een gelukkig mens, misschien wel dank zij mijn handicap’. Ik ben zo dankbaar met zijn woorden en zo dankbaar met deze ontmoeting. Al is het maar voor twee weken, ook dit stond op mijn verlanglijstje, dat weet ik zeker. Ik reis met hem mee en zal daarna weer afscheid nemen, en zo is het goed. Deze ontmoeting is een eeuwigheids gebeuren.

De volgende dag besluit ik eerst maar eens lekker te gaan luieren op het zonneterras van het Hotel. Ik heb voor de show een boek meegenomen, maar ik weet dat er van lezen niets zal komen.

Ja, Paul, ik ben ook een gelukkig mens.

Even later komt Paul naast me zitten en hij vraagt me of ik zin heb een boswandeling te gaan maken. Ik ben onmiddellijk van de partij.

Als de twee weken voorbij zijn, brengt de bus me weer terug naar de plek vanwaar ik vertrok en ik zie, dat

Paul legt zijn arm steunend op de mijne, zodat hij volgen kan. Het bospad is oneffen en er zijn veel wortels die over het pad groeien en omdat ik niet wil dat hij komt te vallen, geef ik hem een stevige arm. Ik ben zo druk met mijn taak als blindengeleidehond, dat ik vergeet er zelf ook nog van te genieten. “Ik heb een leven lang geoefend in vallen en opstaan, daar hoef je jezelf geen zorgen om te maken hoor,” zegt Paul lachend. En dan geef ik me over om van elk moment te gaan genieten.

Pieter me op staat te wachten. Het lijkt of ik maanden weg ben geweest en ik straal van geluk als we elkaar omhelzen. Ik vertel hem alles over wat ik heb beleefd. ‘Ik was achttien toen ik ging studeren en nu ben jij aan de beurt, Ik zal je in alles steunen’, zegt hij. Nee, een nieuwe man heb ik niet nodig. We gaan er samen een nieuw leven van maken. Ik ben diep onder de indruk als Pieter tegen me zegt: ‘Wat fijn dat ik niet ben meegegaan, want dan had je dit nooit gekregen’.

10

Rijbewijskeuring

Rijbewijskeuring voor 70+ plussers in Vorden, bij Sutfene en Regelzorg, in locatie MFC Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106 te Zutphen Met ingang van 1 januari 2014 is de leeftijd waarop de eerste seniorenkeuring plaats moet vinden verhoogd naar 75 jaar. Dit geldt echter niet voor chauffeurs met rijbewijs C/D/E. Bent u jonger dan 75 jaar en heeft u een medisch probleem of gebruikt u medicijnen welke de rijvaardigheid negatief kunnen beïnvloeden dan is het verstandig dit aan het CBR te melden. Meer informatie op de website van Regelzorg Rijbewijskeuringen. Het CBR raadt aan, om tenminste drie maanden vóór de vervaldatum van het huidige rijbewijs, actie te ondernemen voor de verkrijging van een nieuw exemplaar.

Rijbewijskeuring in Vorden t/m juni 2014

Locatie: Woon- Zorgcentrum Sensire ”de Wehme”, Nieuwstad 32 te Vorden. Maak tijdig een afspraak via de mevr. S. de Vries, ANBO-Vorden. Tel. 0575-55 08 06. De keuringsdata: zaterdagmiddag 15 maart, 19 april; 24 mei en 21 juni. Sutfene Rijbewijskeuring voor 70+

Iedere 2e dinsdag van de maand biedt Sutfene 70 – plussers uit Zutphen en omgeving rijbewijskeuringen aan.Voor aanmeldingen kunt u contact opnemen met Behandelcentrum Sutfene, telefoon: 0575-594 171.

Dreef 8 in Zutphen; telefoon: 0575-502085

Neem ochtendurine mee.

Cinemajestic introduceert in samenwerking met Stichting de Zonnebloem en Perspectief Zutphen in Zutphen speciale filmvertoningen. Een ontspannen compleet verzorgde middag uit, naar een mooie film. Komt u ook elke derde of vierde donderdagmiddag van de maand om 14:00 uur? Als u de bioscoop wilt bellen, dan kan dat na 19:30 uur elke avond.

Neem uw huidige rijbewijs mee.

Hoe ziet de VIP middag eruit?

Laat uw ogen meten voor u gekeurd wordt bv. door een opticien. Neem uw bril of contactlenzen mee. Zorg voor een formulier “eigen verklaring”, bij de gemeente te verkrijgen.

Senioren, chauffeurs met rijbewijs C/D/E en overige automobilisten die voor verlenging van hun rijbewijs moeten worden gekeurd, kunnen hiervoor terecht op het spreekuur d.d. 31 maart in MFC Waterkracht, R. de Beerenbrouckstr.106. Voor informatie en een afspraak belt u naar het landelijke afsprakenbureau van Regelzorg Rijbewijskeuringen: 088 23 23 300. Zelf een datum plannen kan via www.regelzorg.nl. Schikt de datum u niet dan zijn er veelal andere mogelijkheden elders in de regio of de volgende maand. Tarief: € 35,00 voor de B/E keuring en € 55,00 voor chauffeurs met rijbewijs C/D/E. Bij het behalen en verlengen van dit rijbewijs is een medische keuring verplicht.

De rode loper is voor u uitgerold en u kunt genieten van een ontspannen middagje zonder gehaast. Geen schreeuwende kinderen in de zaal of gehaaste druktemakers achter u in de rij. Voor maar € 6,50 per persoon, bent u voorzien van een middagje ontspanning in een sfeervolle omgeving. Inbegrepen in de prijs is een gratis kopje koffie of thee, iets lekkers voor erbij en het filmkaartje. Elke derde donderdag van de maand om 14:00 uur bent u van harte welkom bij servicebioscoop Cinemajestic. Wij zijn op die middag vanaf 13:30 uur geopend en u kunt op dat moment al genieten van een kopje koffie of thee. Wij verzorgen een compleet middagje uit voor u. Wij bieden u service in de zaal aan. Met één druk op de serviceknop, wordt u zo spoedig mogelijk geholpen. Hiernaast zullen wij het geluidsniveau van de film aanpassen, wij zullen zo zacht als technisch mogelijk, de voorstelling vertonen.

27 maart om 14.00 uur VIP middag: The Book Thief Filmbeschrijving The Book Thief

Oorlogsdrama over de vriendschap tussen een Duits meisje en een Joodse vluchteling tijdens de Tweede Wereldoorlog. Liesel is een bijzonder en heldhaftig meisje dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in Duitsland naar een pleeggezin wordt gestuurd. Ze leert lezen onder aanmoediging van haar nieuwe familie en Max, een Joodse vluchteling die door hen verborgen wordt gehouden in de kelder. Voor Liesel en Max is de kracht van woorden en verbeelding de enige manier om te ontsnappen aan de ingrijpende gebeurtenissen om hen heen. Dit oorlogsdrama is gebaseerd op de gelijknamige roman van Markus Zusak.

111

Gildelezingen

Op een aantal woensdagmiddagen wordt u, meestal in het restaurant van het woon- en zorgcentrum St. Elisabeth aan de Geweldigershoek 39, van 14.00 tot ± 16.00 uur door Gilde Zutphen een lezing aangeboden. De toegang is gewoonlijk voor iedereen vrij, voor zover de capaciteit van de zaal dit toelaat. De kosten zijn: een vrijwillige bijdrage. 12 maart 2014 Thema: Luuk Tepel; China niet alleen nu indrukwekkend! Ontzag, mag je het wel noemen, waarmee we nu naar China kijken. Maar is die scheppende kracht van China nieuw? Terwijl in Europa Karel de Grote moeizaam een rijk opbouwde, dat door zijn zonen en kleinzonen weer uit elkaar geslagen werd, ontstond in China, ook na een periode van oorlogen en verdeeldheid, een homogeen en welvarend rijk onder de Tangdynastie (618907). Geografisch was het land groter dan ooit in zijn historie en cultureel werden hoogtepunten bereikt die later nooit werden geëvenaard. Naar dit rijk zal Luuk Toepoel, gepensioneerd civiel ingenieur en bekend China reiziger, ons meenemen. Hij zal ons met prachtig beeldmateriaal langs de zijderoute voeren, naar de toenmalige gigantische hoofdstad van het land, waar de boekdrukkunst al bestond en de leer van Confucius en Boeddha werd beleden. Achtergronden van het huidige China! 26 maart 2014 Thema; J. van Langen; de Berkel: verleden, heden en toekomst Dat vriendelijke watertje, dat bij de Berkelruïne vreedzaam Zutphen binnenstroomt, heeft een roemrucht verleden, en zal ‘een robuust watersysteem’ moeten

worden met ‘versterkte landschappelijke en ecologische kwaliteiten’. Jaco van Langen, projectmanager bij het Waterschap Rijn en IJssel, zal ons vertellen wat dit inhoudt. Hij neemt ons mee naar de tijd dat de Berkel als dynamische regenrivier landbouwers, molenaars en schippers grote problemen bezorgde, naar de oplossingen die werden gevonden om het water onder controle te houden en naar het heden dat het riviertje zal maken tot een meanderende idylle in het Achterhoekse landschap. Een verhaal met diepgang, prachtig geïllustreerd, en gloedvol gebracht.

Meer informatie Als dit artikel uw interesse voor de Gildelezingen heeft gewekt en u behoefte heeft aan meer informatie, of als u zelf een lezing wilt verzorgen, kunt u contact opnemen met Klaske Reents, secretaris ([email protected]) of Chiel Mariën, coördinator ([email protected])

▲ Schilderij van Marius van Dokkum. Tekst is overbodig

Oude Bekenden (57) Een rubriek over schrijvers, zaken en andere mensen die we kennen van vroeger. Deze keer:

F.C. DONDERS

INLEIDING De wetenschap heeft vooral in de tweede helft van de 19e eeuw een enorme bloei doorgemaakt. In het begin van de 19e eeuw was zij nog vooral religieus filosofisch van aard, doch in de tweede helft namen de onderzoekers afstand van deze klassiek theologische theorieën en gaven hun ogen, oren en vooral gezond verstand de ruimte. Men trad uit de studeerkamer, waar vooral de fysica, chemie – destijds een relatief onbekend vak – en de geneeskunde van profiteerden. De absolute primus inter pares onder deze onderzoekers was Franciscus Cornelis Donders. Hij was een universeel geleerde die ook bij de gewone man bekendheid genoot. In ‘Dik Trom en zijn dorpsgenoten’ komt hij zelfs enkele malen voor. Zo vertelt de meester in de klas: “Goed! En weet je ook, hoe de wereldberoemde professor uit Utrecht heet, of heb ik jullie dat nog niet verteld? ’‘Neen, m’st’r,” klonk het uit vele monden. ’t Is professor Donders, een beroemd oogheelkundige. Hij is door heel Europa beroemd, en zelfs komen er wel menschen uit Amerika over, om zich door hem te laten behandelen.

12 2

Dik knoopt dit goed in zijn oren want enkele uren daarvoor heeft hij zijn nieuwe buren leren kennen wier dochtertje Nelly blind is. AFKOMST EN OPLEIDING Donders werd in 1818 in Tilburg geboren. Zijn vader, die tot de zgn. kleine kooplui behoorde, stierf toen hij pas een jaar was, zodat zijn moeder met de zoon en negen dochters alleen achterbleef. Het is een wonder dat alles zo goed terecht is gekomen. Omdat zijn moeder niet goed wist wat zij met de kleine Frans aan moest deed zij hem in Duizel bij meester Pander in de kost. Daar kreeg hij een uitstekende opleiding. Hij blonk vooral uit in rekenen en mocht daarom als kassier optreden bij het uitbetalen van de lonen. Ook fungeerde hij op 11-jarige leeftijd bij tijden als ‘hulpmeester’, wat inhield dat hij zijn mede klasgenootjes les gaf.

▲ F.C. Donders

Zijn moeder had hem voor het priesterambt bestemd maar voor hij naar het seminarie in Luik zou vertrekken, brak de Belgische opstand uit. Hij ging nu naar de paters in Boxmeer waar hij zijn verdere vorming kreeg. In overleg met meester Pander ging hij vervolgens naar Utrecht om zich aan de Militair Geneeskundige School in de geneeskunde te bekwamen. De kennis van de geneeskunde was in die tijd matig ontwikkeld maar Donders zoog alles wat hij zag en hoorde als een spons in zich op. Na vier jaar wilde hij aan de universiteit het doctoraal examen doen, doch dit mocht niet omdat hij geen twee jaar academisch klinisch onderwijs had gevolgd. Geen nood, want in Leiden bleek men soepeler zodat hij alsnog het begeerde diploma kreeg. VERDERE ONTPLOOIING Voorlopig ging Donders als militair arts aan de slag, eerst in Vlissingen en daarna in den Haag. In deze periode werkte hij hard aan zijn algemene vorming en leerde vooral ook zijn talen goed spreken. Donders was een graag geziene gast want hij was een knappe en innemende man die zich waardig gedroeg. Hij had een uitgesproken harmonieus karakter en had weinig vijanden, ook al omdat hij zich bewust buiten onnodige conflicten hield. Zijn collega Quack zei toen al: “Wat Donders betreft, hij was onbetwist ons aller vorst.” In 1842, hij was toen 24 jaar, werd hij docent aan de Militair Geneeskundige School, waar hij anatomie, weefselleer en fysiologie moest doceren. Hij bleek een geboren docent wiens colleges buitengewoon goed werden bezocht. Een voordeel was dat hij deze colleges niet meer in het Latijn maar in het Nederlands mocht geven. Omdat het salaris nogal mager was, verrichtte hij tal van nevenwerkzaamheden waaronder keuringen voor de Spoorwegen. Ook promoveerde hij in die tijd op een proefschrift over meningitis. Donders stond steeds open voor nieuwe ontwikkelingen. Oude theorieën werden door hem getoetst en, wanneer ze obsoleet bleken, verworpen. Het ging hem niet om de theorie maar om de praktische toepassing van die theorie. “Gij moet leeren zien, hooren, ruiken, proeven en tasten,” hield hij zijn studenten voor. Dit statement is vele jaren de basis geweest voor het goed uitoefenen van de medisch praktijk maar is nu helaas door de computer, het laboratorium en de röntgenkamer verdrongen. Zijn hele leven bleek Donders buitengewoon leergierig. Zo is er de anekdote dat hij op een gegeven moment zijn directe militaire chef Alexander moest vergezellen om de kastjes te openen waar deze zijn preparaten in bewaarde. Terwijl Alexander zijn bekende riedels opdreunde, lette Donders vooral op de gast, de beroemde arts Schneevogt, met wie hij later nauw zou samenwerken. In die periode maakte hij ook studiereizen, vooral naar Duitsland en Frankrijk, waar de geneeskunde een stormachtige ontwikkeling doormaakte. Ook hernieuwde hij de kennismaking met Schneevogt die hem op het grote belang van hygiëne en goede voeding wees. Het resulteerde in 1852 in het boek “De voedingsbeginselen. Grondslagen eener Algemeene Voedingsleer.” Ook hier bleek hij zijn tijd ver vooruit. Hij was inmiddels al op 29-jarige leeftijd hoogleraar geworden. Professor a la suite heette dit omdat er in feite geen vacature was. Hij doceerde alle vakken, behalve de fysiologie omdat dit vak onder de vleugels van zijn collega Schroeder van der Kolk viel. Uit respect liet hij dit vakgebied aan deze hooggeachte collega. DE OOGHEELKUNDE Om zijn mager salaris wat op te krikken had Donders tal van nevenwerkzaamheden verricht. Ik noemde al de keuringen voor de Spoorwegen. Maar ook had hij een

13 1

Duits boek over oogheelkunde vertaald. Dit boeide hem zo dat hij zich steeds meer in de oogheelkunde ging verdiepen. Dit vakgebied was nog vrijwel onontgonnen. Men kende de ‘brillenjood’ die op markten brillen aanmat maar daar hield het dan wel mee op. Donders ging nu zelf oogheelkundig onderzoek doen waarbij hij gebruik maakte van alle fysiologische mogelijkheden die op dat moment voorhanden waren. Hij had daarbij de bof dat net daarvoor Helmholz de oogspiegel had ontwikkeld waardoor het mogelijk werd om ook in het oog te kijken. In 1864 leidde het onderzoek van Donders tot de publicatie van “On the anomalies of Accomodation and Refraction”, dat vele jaren het standaardwerk voor oogheelkundig onderzoek zou blijven. Voorlopig hield hij zich uitsluitend bezig met onderzoek maar toen hij na een reis naar Berlijn en Parijs de grote mogelijkheden van operatief ingrijpen zag, opende hij in Utrecht een oogheelkundige polikliniek waar al snel patiënten en …jonge artsen toestroomden. Ook voor minvermogenden was er plaats. Het was in die tijd dat in Utrecht het befaamde Ooglijders Gasthuis werd opgericht. Dit gebouw staat er nu nog. In 1862 overleed Schroeder van der Kolk en mocht Donders nu ook fysiologie gaan doceren. Hij trok zich uit de oogheelkundige praktijk terug waar hij door Snellen werd vervangen, een uitermate kundig vakman en operateur. Hij was een beroemd man geworden, geacht door hoog tot laag. Een collega schreef over hem: “Donders is een minnaar van alles wat schoon en evenredig is, niet alleen in natuur en kunst, niet alleen in anderen, maar ook in zichzelven. Hij is door de harmonie zijner krachten en talenten, van temperament en karakter, van wil en invloed, van kunst en wetenschap eene schoone persoonlijkheid, een kunstwerk geworden.” Maar Donders liet in zijn gedrag nooit merken dat hij zich boven anderen verheven voelde. Zo vertelde zijn leerling Winkler, later ooit een befaamd psychiater: “Niemand heeft zo’n invloed op mij gehad als Donders. Hij kon je, juist op het ogenblik dat je de studentenkroeg binnen wilde gaan bij een knoop van je jas pakken en je een uur lang in een enthousiast betoog betrekken over een of ander probleem dat hem bezig hield, onder de vrolijke belangstelling van je vrienden achter de ramen.” Wel vond men hem een beetje ijdel. Een student, die een cahier met aantekeningen heeft nagelaten, beschrijft hoe Donders zijn colleges presenteerde als ware het een toneelvoorstelling. Amanuensis Kagenaar, destijds een beroemd factotum in Utrecht, wierp de deuren open en riep: “De hoogleraar!” waarop Donders naar binnen schreed. Zijn hele leven heeft Donders tegen boekenwijsheid gevochten. “Meneer, dat moet u gezien hebben”, placht hij tegen zijn studenten te zeggen. Zijn hele leven lang streefde hij er naar om van de geneeskunde een wetenschap te maken, berustend op eigen waarneming en ‘niet van horen zeggen’. Hij had een onuitputtelijke energie en leek in zijn universele belangstelling enigszins op Goethe, zij het dat er ook rond hem tal van “Eckermannetjes” rondliepen. Toen hij in 1848 zijn inaugurale rede hield over “De harmonie van het dierlijk leven”, liep hij als het ware al vooruit op de grote ontdekkingen van Charles Darwin, tien jaar later beschreven in diens “Origins of species”. Darwin schreef hem later vol respect: “Het is duidelijk dat u er zo dicht mogelijk aan toe bent geweest om mij voor te gaan op het punt der natuurlijke selectie.” Van 1862 tot 1888 was hij de centrale figuur in de medische wetenschap. “Wie hem niet heeft gekend, kan zich niet wel een voorstelling maken van de kracht en den invloed die van hem uitgingen”, zei ooit zijn collega Pekelharing, die hem als hoogleraar zou opvolgen. Onbedoeld was hij een wetenschappelijk veldheer, die vele fysiologische publicaties het licht deed zien. Men heeft er 336 geteld. “In 1889 brak een van de meest harmonische levens af,” schrijven Jan en Annie Romein in “Erflaters van onze beschaving”, die in hun marxistische geloofsijver nooit scheutig waren met lof, “die ooit in deze verwarde mensenwereld hebben geleefd.” En hoe liep het af met het blinde meisje Nelly uit “Dik Trom en zijn dorpsgenoten”. Wel, Dik ziet tijdens het schoolreisje naar Wijk aan Zee professor Donders aan het strand zitten. Samen met Nelly loopt hij naar hem toe en spreekt hem aan waarna professor Donders na een kort onderzoek belooft dat Nelly bij hem in Utrecht mag komen. Het boek eindigt: aldus: “Het bleek later, dat de beroemde geleerde goed had gezien, want nog vóór Sinterklaas keerde Nelly uit Utrecht terug met oogen, waarvoor de wereld zich in al haar schoonheid ontplooide en die schitterden van een ongekend geluk.”

Bronnen. G. ten Doesschate: De persoonlijkheid van Franciscus Cornelis Donders; Ned. T voor Geneesk. 95, nr. 46, 1951, 3421-3441 G.A.Lindeboom: Geschiedenis der medische wetenschap in Nederland; Fibula-van Dishoeck, Bussum, 1972 Jan en Annie Romein: Erflaters van onze beschaving, pagina 675-698; Querido, Amsterdam, tiende druk, 1973

▲ Model ter instructie van de oogbeweging

14

Geschiedenis van het Luxor filmtheater aan de Houtmarkt te Zutphen

Het kleine filmtheater met zijn mooie gevel aan de Houtmarkt, is sinds 1918 al een bioscoop met eerder meer dan tweehonderd zitplaatsen en heeft nu 80 comfortabele stoelen. Sedert 1989 wordt het geëxploiteerd door de Stichting Filmtheater Zutphen; twee jaar daarvoor werd de bioscoop gesloten. Dit jaar (2013) kreeg het theater het element van openschuivende gordijnen terug, zoals dat was in de beginjaren van de filmvertoning.

Filmtheater Luxor draait kwaliteitsfilms Adres: Houtmarkt 64 in Zutphen

In Filmtheater Luxor worden kwaliteitsfilms gedraaid voor iedereen.

De organisatie heeft geen winstoogmerk en er werken vrijwilligers. Behalve de filmzaal is er bij Luxor in de middeleeuwse kelder ook een gezellig theatercafé, die geopend is vanaf 1 uur voor, tijdens en na afloop van de voorstelling Bent u nog nooit in Luxor geweest? Kom maar eens kijken!

De gewone toegangsprijs voor de film is € 9,00, donateurs van Luxor betalen € 6,50. De entreeprijs bij jeugdfilms is voor iedereen € 5,50. De entreeprijs voor andere voorstellingen kunnen variëren.

Reserveren is niet noodzakelijk, maar geeft wel zekerheid dat u een plaats heeft. Dit kan online: www.filmtheaterluxor.nl tot 2 uur voor de voorstelling en telefonisch: 0575-513750 tot 1 uur voor de voorstelling. Op de website vindt u meer over de films en wanneer u ’s middags terecht kunt. Het maandprogramma is ook bij Luxor op te halen.

In 2012, met de landelijke digitalisering van de filmprojectie werd het filmdoek in het theater vervangen. In het Luxor- theater moest het doek ook oprolbaar zijn voor de multifunctionaliteit van het kleine podium. In 2013 werd de implementatie …….afgerond. Veel zorg en aandacht is besteed aan de digitale projectie, maar ook aan de 35mm celluloid projectie. Bijna alle nieuwe media zijn op technisch niveau te realiseren. Vrijwilligers, met hun vakmanschap en daar bij behorende kennis zijn aan het werk. Klassiekers zijn vaak een bijzondere ervaring wanneer die met het oorspronkelijke filmmateriaal worden vertoond. Door de technische optimalisering in het Luxor is het aan de jeugd van analoog en digitaal materiaal, de geschiedenis van de filmvertoning te laten zien een goed zaak. Dit levend houden van erfgoed is zowel voor de jeugd als nieuwe generatie van belang. Mede door investering van de Rabobank is dit mogelijk en laat zo zien dat zij dit belangrijk vindt.

Gilde stadswandeling Van januari t/m april 2014

Titel Zutphen achter de gevels

In de wintermaanden wordt u een unieke kans geboden een aantal locaties zowel van buiten als ook binnen te bekijken. Wat denkt u van bijzondere woonhuizen, muurtorens, kelders, zolders en nog meer die kunnen worden bezichtigd. De wandeling is van maandag t/m vrijdag. Elke dag een andere route maakt deze wandeling bijzonder. Begintijd en plaats wordt door de route bepaald. Zo kan een route eindigen in de historische kelder van de Driekant of van de Stadsbrouwerij Cambrinus. De kosten zijn p.p. € 6,00; minimale groep 2 personen/ maximaal 8 personen. Voor informatie/aanmelden kijkt u op: www.stadswandelinggildezutphen.nl

15

Luisteren naar muziek

Perspectief Zutphen organiseert al geruime tijd “Luisteren naar muziek”. Een gezellige en leerzame,14 daagse activiteit op de vrijdagmiddag van de oneven weken. Tussen 14.00 en 16.30 uur wordt er geluisterd naar “klassieke” muziek gecomponeerd in de afgelopen 1000 jaar. Per keer wordt er aandacht besteed aan een of meerdere componisten of uitvoerende. Ook worden er incidenteel op Dvd’s bepaalde uitvoeringen bekeken en beluisterd. Over de componisten/uitvoerende ontvangt u tevens de nodige achtergrond informatie. Deelname incl. een kopje koffie of thee is € 2.50. Informatie en reserveren, ’s morgens tussen 9:00 &12:00 uur. Bij het informatiecentrum van Perspectief, Oude Bornhof 47a. Telefoon: 0575-517555.

Toegang tot het station en reizen met uw OV-chipkaart

Eén pas waarmee u bij alle openbaar vervoersbedrijven in Nederland kunt reizen ongeacht bij welke vervoerder u deze heeft aangeschaft: dat is de OVchipkaart. Zodra u saldo op uw kaart zet, kunt u reizen met bus, tram en metro. Maar wilt u uw OV-chipkaart ook gebruiken bij NS, dan dient u deze in de meeste gevallen nog even te activeren voor het reizen bij NS in de 1e of 2e klasse. Hoe u dit doet, hoe u saldo op uw kaart zet of kunt reizen bij NS, vindt u op internet: www.ov-chipkaart.nl/mijnovchipkaart Poorten openen met uw OV-chipkaart

Door uw OV-chipkaart rechts voor de kaartlezer van de poort te houden, checkt u in en opent u tegelijkertijd het poortje. Aan het eind van de reis houdt u uw OV-chipkaart weer bij een poortje om uit te checken en het poortje te openen. Bij een station zonder poortjes, checkt u uit bij een los paaltje. Werkt iedere OV-chipkaart?

Handige tips 2

Voor het gestel en bij een stijve nek: - Een rauwe aardappel in een doek op de pijnlijke plek leggen. - Draag een zuiver zijden sjaal. - Laat de hond bij je in bed slapen. - Open gesneden zoute haring met de binnenkant tegen de hals leggen. Voor daags:

Wil je wol, linnen of andere stof zachter maken, zet het in de week in het nat van frambozen.

De OV-chipkaart geeft toegang tot het station wanneer u een NS-abonnement heeft of wanneer u Reizen op Saldomet daarbij voldoende saldo eenmalig op uw kaart heeft gezet bij de NS-kaartautomaat. Wilt u niet reizen en bijvoorbeeld alleen iemand uitzwaaien? U kunt met de OV-chipkaart binnen 60 minuten in- en uitchecken zonder dat het saldo wordt afgeschreven of de reis wordt geboekt. NS-Business Card

Uw NS-Business Card is ook een OV-chipkaart. Hiermee kunt u ook alle poortjes openen op het station, ook al heeft u in- en uitchecken op uw kaart niet geactiveerd. Reist u nog met bovenstaande NS-Business Card en heeft u in- en uitchecken wel geactiveerd? Boekt u uw reis dan niet vooraf. De combinatie van boeken en in- en uitchecken met deze kaart kan dubbele kosten opleveren. Wij helpen u graag

Voor meer informatie over de OV-chipkaart kunt u naast internet ook contact opnemen met onze Klantenservice via 0900- 20 21 163 (€ 0,10 p.m.), geopend van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 22.00 uur en op zaterdag van 09.00 tot 17.00 uur. Bron: internet N.L.

Perfecte Wijsheid

Perfecte wijsheid bestaat uit vier delen: Wijsheid, het principe dingen juist te doen. Gerechtigheid, het principe dingen gelijkwaardig te doen, publiekelijk en persoonlijk. Standvastigheid, het principe gevaar niet te ontvluchten, maar het hoofd te bieden. Gematigdheid, het principe verlangens te beteugelen en gematigd te leven.

Plato

16

Radio Kerkplein

Radio Kerkplein is een gevarieerd programma van gesprekken en muziek Elke zondag op de kabel 93.1, radio via FM 106.1 of Berkelstroom.nl Met de volgende onderwerpen: 10.02 uur: 10.08 uur: 10.20 uur: 10.45 uur: 11.02 uur: 11.08 uur: 11.20 uur: 12.02 uur:

Kerkelijk nieuws Kinderverhaal Geestelijke muziek Plusminus: een overdenking, gedicht of kort verhaal Kerkelijk nieuws Klassieke muziek Gesprek over een actueel onderwerp Kerkdienst.

Zondag 2 maart: Plusminus: ds. Wim Stolte over het noodgedwongen stopzetten van de bijzondere kerkdiensten voor verstandelijk gehandicapten. Gesprek: Met Gert Oldebeuving over het Nieuwe Liedboek en de Veertigdagentijd. Kerkdienst: Baptisten gemeente, ds. S. van der Laan. Zondag 9 maart: Plusminus: “Dichters bij God”. Gesprek: Een verslag van de Gemeenteavond van de PKN-Zutphen over de besluitvorming kerkgebouwen. Kerkdienst: De Wijngaard. ds. S. Sluis Zondag 16 maart: Wordt verzorgd door de Geref. kerk Vrijgemaakt. Zondag 23 maart: Plusminus: Een verhaal van Astrid Smit Gesprek: Met Sara Kinsbergen over haar Proefschrift “Behind the Pictures” over kleinschalige particuliere goede doelen en internationale ontwikkelingssamenwerking. Kerkdienst: Lutherse gemeente. Ds. O. Mulder Zondag 30 maart: Plusminus: Column van Ton van Ingen Schenau. Gesprek: Over het I.K.A. Interkerkelijk Kampcommissie Achterhoek. Vakanties voor lichamelijk gehandicapten. Kerkdienst: RK Parochie Steenderen. De programma’s zijn nog tot een week na uitzending te beluisteren op www.B-FM.nl

Informatie gevraagd met onderwerp: ONBEKEND

Voor een aantal lezers van de Bornkrant is mijn naam niet onbekend. De geschiedenis van Warnsveld heeft mijn belangstelling en ik geef soms voorstellingen waarbij oude afbeeldingen op het scherm komen. Als vrijwilliger bij het Regionaal Archief Zutphen kom je wel eens een mooie foto tegen waar je dan meer van wilt weten. Ook de afdruk hierbij is mooi maar helaas is ONBEKEND welke naam op de zijkant staat. Daaronder is nog gedeeltelijk leesbaar: Warnsveld By Zutphen. De fotoverzameling waar deze foto uitkomt, is gelukkig niet weggegooid maar aan het Archief geschonken. De naam van de fotograaf is goed leesbaar in het karton: B. J. Hoetink. Hij heeft veel foto’s gemaakt, ook deze langs een weg waar de smalspoortram loopt, de rails zijn rechtsonder zichtbaar. Deze foto is zichtbaar op de website regionaalarchiefzutphen.nl onder het nummer Warnsveld SZU002000940 Mijn vraag aan U is welke firma had rond 1900 een dergelijk transportwagen, wat was hun naam, waar stond het bedrijf, wat vervoerde ze en wat weet u er nog meer van te vertellen. U kunt uw reacties sturen naar het Archief, Spiegelstraat 13-17 7201 KA Zutphen. Ook kunt u mailen naar [email protected] of naar de redactie van de Bornkrant. Rest nog mijn naam: Jan Rossel

17

SBO-Zutphen/Warnsveld

de samenwerkende bonden voor ouderen

ANBO, KBO en PCOB Secretariaat:

dhr. drs. W. Wedemeijer Radeland 6, 6971 LV Brummen Tel. 0575-562072 e-mail: [email protected]

De Samenwerkende Bonden van Ouderen in Zutphen e.o. De gemeente Zutphen krijgt de “zorg” op haar bord.

De drie Seniorenorganisaties ANBO, PCOB en KBO zijn bezorgd m.b.t. de overheveling van de zorgkosten zoals AWBZ, thuiszorg, WMO, PGB, Jeugdzorg enz. vanuit Den Haag naar de gemeenten. Met in het vooruitzicht de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart willen de Seniorenorganisaties een debat aangaan met de politieke partijen in Zutphen onder het motto: “Welke Politiek gaat de Zutphense Gemeenteraad na de verkiezingen voeren”. De politieke partijen ontvangen een uitnodiging om met bestuur en leden van de seniorenorganisaties te discussiëren over de zorgen en de toekomst van de senioren in Zutphen. Ook over de vraag of er behoefte is aan een WMO- raad. Dhr. Henk Beltman van de Zorgbelang Gelderland zal een korte inleiding houden en daarna de discussie leiden.De avond wordt gehouden op woensdag 12 maart aanvang 19.00 uur in het gebouw Waterkracht, Ruys de Beerenbrouckstraat 106 Zutphen. Toegang vrij voor leden van de genoemde organisaties. vrijdag 24 januari 2014 De komende acht jaar ontstaat een tekort van 40.000 tot 80.000 geschikte woningen voor ouderen, gehandicapten en psychiatrisch patiënten die door bezuinigingen niet in een tehuis opgenomen kunnen worden. Ze moeten zelfstandig blijven wonen, ondanks fysieke en geestelijke beperkingen. Dit blijkt uit een advies dat de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) vanmiddag aanbiedt aan minister Stef Blok (Wonen, VVD) en staatssecretaris Martin van Rijn (Zorg, PvdA). Het advies is opgesteld op verzoek van het kabinet, dat bezuinigen op de langdurige zorg tot een van zijn belangrijkste opdrachten rekent. De komende vijf jaar krijgen jaarlijks meer dan 10.000 ouderen, 1.300 gehandicapten en 800 psychiatrisch patiënten geen toegang meer tot bijvoorbeeld verpleeghuis of psychiatrische instelling, die dat tot dit jaar wel zouden hebben gekregen. Het gaat om mensen met een lichte beperking; moeite met traplopen, vergeetachtigheid of een laag IQ. Ze moeten nu zelfstandig blijven wonen. Van hen zal 80 procent naar verwachting het eigen (huur)huis moeten laten aanpassen of moeten verhuizen naar een geschikt huis. Maar daarvan zijn er te weinig, schrijft de raad. Neem ouderen die op de tweede of derde verdieping van een oud stadspand wonen. Met alleen beginnende dementie of moeite met traplopen krijgen die niet langer de indicatie die nodig is voor toelating in een tehuis. Maar er zijn te weinig woningen gelijkvloers of met liften, zegt de RLI. De raad doet gemeenten, corporaties, verzekeraars, particulieren en banken aanbevelingen om de overgang naar het nieuwe zorgregime beter te laten verlopen. Zo zouden banken extra hypotheek moeten verschaffen voor een grotere badkamer, een traplift of bredere deuren. Want het vermogen van eigenaar- bewoners „zit vaak in het huis zelf vast”. De bevolking vergrijst de komende jaren massaal. Het aandeel 65-plussers beslaat nu 16 procent (2,7 miljoen mensen). Dat zal in 2040 zijn gestegen tot 26 procent, 4,7 miljoen mensen. Woningnood voor ouderen op komst door Frederiek Weeda

De beverbus is gestopt

Sinds 1 januari 2014 is na ruim 30 jaar de Beverbus als vervoer voor ouderen en Gehandicapten gestopt door bezuinigen en te weinig belangstelling. Na uitvoerig overleg met vervoerder Arriva – Provincie GLD - gemeente Zutphen – de Ouderenbonden, ANBO, PCOB en KBO en Perspectief Zutphen, is er getracht tot een oplossing te komen. Dit is helaas niet tot ieders tevredenheid, daarom ons verzoek om klachten of anders door te geven aan uw voorzitter. De Stichting Samenwerkende Ouderenbonden Zutphen-Warnsveld (SBO) heeft in april een evaluatie over de verandering met Arriva, gemeente Zutphen, Provincie GLD en Perspectief Zutphen. Uw reacties kunnen we dan meenemen.

18

Protestants Christelijke Ouderen Bond

afdeling Zutphen-Warnsveld

Secretariaat: dhr. F. Luca Rudolf Steinerlaan 67, 7207 PV Zutphen Telefoon: 0575-845087 E-mail: [email protected] www.pcob.nl klik op >> activiteiten in de regio >>gelderland >>afdeling Zutphen-Warnsveld

Nieuws van en voor de PCOB afdeling Zutphen-Warnsveld.

Op het moment dat ik deze tekst schrijf is de Jaarvergadering 2014 nog niet achter de rug, dus kan ik moeilijk gaan schrijven dat de Jaarrekening 2013 is goedgekeurd, dat we een nieuwe secretaris hebben, dat een aftredend bestuurslid is herbenoemd en dat onze dominee een boeiend verhaal over de kunst van ouder worden heeft verteld. Maar ik ga er van uit dat ik dit in een volgend stukje wel kan bevestigen. Bestuurlijk zijn we dan weer compleet, maar we zijn nog wel op zoek naar een opvolg(st)er voor Nel Luca als lid van de commissie bijeenkomsten. Gerda Wonnink en Nettie Brouwer zouden graag zien dat iemand zich aanmeld voor deze vacature. Het programma voor volgend jaar moet weer worden samengesteld en als je het “dagvoorzitterschap” voor de bijeenkomsten over drie personen kunt verdelen, hoef je maar drie keer per jaar een bijeenkomst te leiden. Dus als u mee wilt helpen het programma voor de bijeenkomsten van onze afdeling mede samen te stellen en af en toe een bijeenkomst wilt leiden dan hopen we dat u zich aanmeld bij de secretaris. Dit zelfde geldt ook voor de functie van contactdames (mag ook een contactman zijn) voor onze commissie Lief en Leed. Als u het leuk vindt om af en toe een bloemetje weg te geven bij verjaardagen of jubilea, of een ziekenbezoekje te brengen bij een van onze leden, meldt u zich dan even aan bij Ina Nijenhuis, voor de sector Warnsveld ( tel. 525418) of voor de sector Zutphen bij Hennie Dolstra (tel. 511440). Wij zien het als onze opdracht om aandacht te schenken aan elkaar en als u daaraan mee wilt werken zijn wij u daarvoor erg dankbaar. We hopen veel telefoontjes te ontvangen. Klaas Brouwer, voorzitter.

NIEUWJAARS BIJEENKOMST PCOB ZUTPHEN-WARNSVELD

Dinsdag 21 januari 2014, heeft de PCOB zijn eerste bijeenkomst gehouden van dit jaar. Nel Luca opende de middag met een ieder, een gezond en voorspoedig 2014 toe te wensen, ook namens het bestuur van de PCOB Zutphen-Warnsveld. Zij heet een ieder welkom op deze middag en in het bijzonder de gast van deze middag Dhr. Kees Terlouw uit Vianen. Hij neemt ons mee naar China en zal het een en ander vertellen en laten zien d.m.v. diabeelden over “de Zijderoute en verder” een reis, die hij gemaakt heeft met zijn echtgenote. Nel leest uit de Bijbel Lucas 8 vers 22 tot 25. De storm op het meer. Vervolgens gaat zij voor in gebed. Hierna volgen wat huishoudelijke mededelingen en worden de dames Nettie Brouwer, en Riet Everhard bedankt voor het bakken van de Nieuwjaarsrolletjes, die bij de koffie geserveerd zijn. Hierna zingen we lied 488b alle 5 verzen onder begeleiding van Henk Kloosterboer op het orgel. Vervolgens geeft Nel het woord aan Dhr. Terlouw. Hij geeft een inleiding op de lezing van vanmiddag, wie hij is en welke reizen hij zo al gemaakt heeft sinds 1993. Dit deel van de reis begint in Kasghar; de bekende pleister- en handelsplaats waar ooit Marco Polo nog heeft rondgelopen. We bezoeken een bijzondere zondagsmarkt. We reizen ten zuiden van de Gobi- woestijn verder om weer aan te pikken op de oude handelsroute. We zien enorme zandduinen, half vergane steden rotsgraven, bijzondere landschappen en hoge bergen dik in de sneeuw. We komen tijdens de reis allerlei restaurants (eetwinkels) tegen. We reizen over niet gebaande paden waardoor we het onbekende China van dicht bij meemaken, ook de vooruitgang tekent zich. Na de pauze zien we de meest westelijke Chinese muur, Beijing, het terracottaleger in Xian, prachtige tempels in Chengde en niet te vergeten de Tibetaanse kloosters. Rond half vijf is de lezing beëindigd. Nel bedankt Kees Terlouw voor de mooie lezing, dit gaat gepaard met een applaus uit de zaal, en overhandigde de spreker een envelop. Ook bedankt zij Henk Kloosterboer voor het begeleiden van de liederen. Zij sluit de middag af met een gedicht van Esther de Reys. Nel deelt mee dat er nu voor een iedere een drankje en wat te knabbelen gereed staat voor het Nieuwe jaar en wenst een ieder wel thuis en wij hopen U weer te zien op donderdag 27 februari bij de jaarvergadering.

19

BIJEENKOMSTEN PCOB-afdeling ZUTPHEN – WARNSVELD PROGRAMMA 2014 van maart t/m december 2014.

Dinsdag 25 maart: Lezing met dia presentatie: door: Dinsdag 15 april: liturgie: afsluiting met:

“Ouderen in veilige handen” Mevr. E. Nobel (PCOB) uit Hoogeveen PAASBIJEENKOMST Gerda Wonnink en Nettie Brouwer “BROODMAALTIJD” Aanmelden kan bij Nettie Brouwer, tel 526518 Eigen bijdrage: € 7,00.

Donderdag 22 mei: Lezing met dia presentatie: door:

“Het koninklijk huis” Dick Lammers uit Eibergen

Donderdag 25 september: Demonstratie: door:

Kook presentatie” Paul Keesoom uit Lelystad

Donderdag 23 oktober: Lezing: door:

“Op weg naar Maarten Luther” Dhr. J. Blokhuis uit Zutphen

Donderdag 27 november: Lezing met dia presentatie: door: Dinsdag 16 december: Liturgie van:

“AMISH: Levenswijze in beeld” Mevr. L. Strating-Janssens uit Amersfoort KERSTVIERING. Mevr. J. Annema uit Apeldoorn

Alle bijeenkomsten worden, tenzij anders aangegeven, gehouden in de “Eekschuur”, Bonendaal 2 te Warnsveld. Aanvang; 14.30 uur Hebt u zelf geen vervoer dan kunt u: - in Zutphen contact opnemen met Hans Kroes (519080) en - in Warnsveld/Leesten met Ina Nijenhuis (525418). Nadere informatie over bijeenkomsten bij: Nettie Brouwer, tel. 526518.

20

Katholieke belangen Organisatie voor Senioren afdeling Zutphen en omstreken Secretariaat: dhr. A.F.A. Loderus, Heeckerenlaan 16, 7203 BC Zutphen Tel. 0575-515280

e-mail: [email protected] website: www.kbogelderland.nl, regio’s en Afdelingen, Z, (Zutphen) Bankrekeningnummer: NL29 INGB 0000 6021 59 Kvk.nummer08158894

Gemeenteraadsverkiezingen op woensdag 19 maart 2014

Dit jaar zijn er verkiezingen om te komen tot een nieuwe samenstelling van de Raad van de gemeente Zutphen. Allereerst wil ik u als mede - KBO lid oproepen om in ieder geval te gaan stemmen. Immers de gemeente krijgt vanuit Den Haag allerlei taken overgedragen die ons als senioren zeer zullen raken. Hier komt dan nog bij dat er een algemene beleidslijn is om senioren langer zelfstandig te laten wonen. Als toelichting voor dit laatste zal er gezorgd moeten gaan worden voor woningen die zodanig ingericht zijn dat het langer wonen ook kan als er een vorm van hulpbehoevendheid optreedt. Het geldt evenzeer voor aanpassingen van bestaande woningen. Op het gebied van zorg vinden misschien nog wel de grootste veranderingen plaats als je kennis genomen hebt van wat nu al is gepubliceerd. Hierbij te denken aan o.a. huishoudelijke zorg, vervoer, hulpmiddelen, en dagbesteding. Het zal allemaal nog georganiseerd moeten gaan worden. Per 1 januari 2015 moet het allemaal, niet alleen de regeltjes maar ook de manier van uitvoering klaar zijn. De gemeente krijgt vanuit Den Haag hiervoor geld maar allerwegen zijn er geluiden, dat het veel te weinig zal zijn. Dat betekent dat de Raad van de Gemeente keuzes moet gaan maken niet alleen inzake het geld maar ook de manier waarop uitvoering moet gaan plaatsvinden. De verwoording van de verlangens/belangen van ons, senioren, moet dan ook een voorname plaats gaan krijgen om concreet, wat goed voor de senioren is, te realiseren. De samenwerkende ouderenbonden (SBO) hebben getracht gehoor te vinden bij de partijen die deelnemen aan de verkiezingen. Tot vreugde is er gehoor gevonden bij het CDA en Stadsbelangen. De andere partijen vinden blijkbaar geen aanleiding meer aandacht te besteden aan de seniorengroep (Zutphen heeft in 2014 25% inwoners boven de 55 jaar). Jammer maar het geeft wel te denken hoe een belangrijk deel van de politiek tegen ons aankijkt. Om nu een directe spreekbuis in de gemeenteraad te krijgen raden wij u als bestuur aan te stemmen op ons bestuurslid Jacques van der Pal die een plaats heeft op de lijst van het CDA. Mocht hij gekozen worden dan hebben wij als KBO een direct aanspreekpunt in de Gemeenteraad maar die mogelijk ook wat kan betekenen in individuele gevallen als het zaken betreft die direct te maken hebben met de gemeente. Tot slot: in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen gaat de KBO met de collegae seniorenclubs ANBO en PCOB een politiek forumavond beleggen op 12 maart om 19.00 uur in het gebouw Waterkracht (Hein Leenenzaal) Ruys de Beerenbrouckstraat 106 Zutphen (noteer vast de datum) Namens het KBO bestuur, Willibrord Wedemeijer.

Jacques van der Pal CDA(Senioren) Zutphen lijst 7, plaats 8 Bestuurslid van onze KBO al vele jaren in de gemeenteraad

Laat ouderen actief en zelfstandig meedoen in onze gemeente! Ouderen zo lang mogelijk actief en zelfstandig laten deelnemen aan onze maatschappij. Dat is waar het CDA voor gaat. Immers, ouderen hebben een schat aan wijsheid en levenservaring waarmee zij een positieve bijdrage kunnen leveren aan onze samenleving. Maar dat moet wel mogelijk gemaakt worden. Ik maak mij er sterk voor in de gemeenteraad. Met uw voorkeurstem op 19 maart kan ik deze doelen realiseren! Het voltallige Zutphense KBO bestuur steunt mijn kandidatuur.

21

Activiteitenkalender voor de periode van 4 maart t/m 15 april 2014

Dinsdag

4 mrt.

14.00 uur

Optreden van de legendarische Dorus. We kennen hem allemaal door zijn optreden in de jaren 60/70. Dit mag U niet missen. *Dinsdag 11 mrt. 4.00 uur Alg. Ledenvergadering. Aan de orde komen de financiën, het jaaroverzicht van de secretaris, de kascommissie enz. Tevens maakt U kennis met het bestuurslid van KBO Gelderland de heer F. Rappange. Hij zal ingaan op uw vragen, na zijn uiteenzetting over het beleid van de KBO Gelderland en de Unie KBO en ”Wat is het belang van uw lidmaatschap“. *Woensdag 12 mrt. 19.00 uur: Verkiezingsbijeenkomst van de seniorenbonden van Zutphen in het gebouw “Waterkracht” aan de Ruys de Beerenbrouckstraat 106. Komt allen! Het programma staat onder leiding van de heer Beltman, adviseur van het programma “Aandacht voor iedereen”. De onderwerpen zijn de WMO, de PGB en de Thuiszorg enz. Dinsdag 18 mrt. 14.00 uur Inloopmiddag kaarten en spelletjes. Dinsdag 25 mrt. 14.00 uur Een boeiende lezing met lichtbeelden over de 7 wereldwonderen. ”De klassieke wereldwonderen”. Na de pauze een reis langs de “Nieuwe”. Dinsdag 1 april 14.00 uur Inloopmiddag kaarten en spelletjes. Dinsdag 8 april 14.00 uur Gebedsviering “Op weg naar Pasen” met Pastor Jaap van Kranenburg. Donderdag 10 april 14.00 uur Autoreisje naar de boerderij van GGnet. 7.50 Euro p.p. incl. koffie. Opgave bij Annie Westendorp Tel.516842 of Annie Rood Tel.524885. Dinsdag 15 april 14.00 uur Kaarten en Paasstukjes maken o.l.v. de dames v. Midden en v.d. Hoeven. Info over het programma Hanneke Geurtsen Tel.0575-522954 of [email protected] Bekijk ook onze website: www.kbogelderland.nl Vervolgens regio’s/afdelingen en dan Z van Zutphen. Uitgezonderd de inloopmiddagen zal het Hubertusplein naast de kerk voor parkeerders zijn geopend.

Hoe voorkomt u een inbraak in uw woning?

Dinsdag 22 januari had de KBO als gast de wijkagent van Politie de heer van Dijk. De heer van Dijk is wijkagent van de wijk Noordveen, waar de laatste tijd veel inbraken zijn geweest. De middag had dan ook als thema “Inbraak preventie” Tijdens zijn inleiding kwamen er al snel vele vragen van o.a. ons bestuurslid Jacques van der Pal. Hij is tevens gemeenteraadslid en maakt zich vooral sterk voor de belangen van de senioren. Een van de speerpunten van zijn beleid is onder anderen het creëren van een veilige woonomgeving door zichtbare en aanspreekbare wijkagenten. Van de heer van Dijk vernamen wij dat in geval van criminaliteit, diefstal of inbraak het slachtoffer na dit gemeld te hebben snel de politie kan verwachten. In het meest ongunstigste geval nog binnen 15 minuten. Is er ingebroken? Doe altijd aangifte en maak een afspraak via tel.0900-8844. Betrapt u een dief? Bel altijd 112 als u in de buurt iets verdachts ziet. Noteer het kenteken van de verdachte auto of signalement van de verdachte persoon. Geef dit door aan de politie. Blijf kalm. Neem geen risico’s. Meld uw naam, woonplaats, adres en wat er precies aan de hand is. Vele voorkomende gevallen van misdaad kwamen aan bod. Tot slot gaf de heer van Dijk ons mee naar huis: Tien tips om diefstal te voorkomen

1. Zorg voor goed hang en sluitwerk op uw ramen en deuren. Kijk op de website van het Politiekeurmerk Veilig wonen@voor advies.WWW.politiekeurmerk.nl 2. Doe uw voordeur en uw achterdeur altijd op slot. Draai de sleutel minstens één keer om. Zo kunnen inbrekers uw deur niet met een stukje plastic openen. Haal de sleutel altijd uit het slot. Hiermee voorkomt u dat een inbreker met een handigheidje de sleutel aan de binnenkant kan bedienen. 3. Zorg dat inbrekers zich bij uw huis niet kunnen verstoppen. Snoei struiken of haal ze weg. Plaats buitenlampen. 4. Laat geen ladders in de tuin liggen en haal ook andere spullen die men als opstap kan gebruiken weg. 5. Hang geen adres aan uw sleutelbos. Want als u een sleutelbos met adres verliest kan iedereen uw huis in. 6. Leg uw sleutelbos nooit op een geheime plek, bij voorbeeld onder een bloempot. Inbrekers kunnen gemakkelijk bedenken waar u uw sleutel verstopt. 7. Zorg dat je geld, sieraden of andere dure spullen niet vanaf buiten kunt zien. 8. Heeft U waardevolle spullen of woont u afgelegen, denk eens aan een kluis of een alarmsysteem. 9. Komt u een paar dagen niet thuis, of langer? Vraag uw buren, familie of vrienden om de post op te ruimen. Zorg dat uw huis eruitziet alsof er iemand thuis is. Gebruik een tijdschakelaar voor uw verlichting. 10. Zeg niet op uw voicemail dat u niet thuis bent en schrijf niet op facebook of andere sociale media dat u op vakantie bent. Dank aan de heer van Dijk van de Politie Zutphen voor deze informatieve KBO- middag Ferdi Loderus Secretaris.

22

Secretariaat: Afdeling Zutphen/Warnsveld Mevrouw H.J. Faber-Meijer Van Nagellplein 6, 7231 KD Warnsveld telefoon: 0575-529649, e-mail: ietfaber@planet. nl www.anbo.nl/zutphen-warnsveld

Activiteiten maart en april tot Pasen Maandag Dinsdag Dinsdag Maandag Dinsdag

3, 10, 17, 24, 31 maart 4 maart 11 maart 17 maart 25 maart

14.00uur 14.00 uur 13.30 uur 14.00 uur 14.00 uur

de Born het Bornhof Warnshuus de Born Warnshuus

Scrabble Bingo Koersbal Bingo Bingo

Maandag Dinsdag Dinsdag maandag

7, 14, 21, 28 april 1 april 8 april 21 april

14.00 uur 14.00 uur 13.30 uur 14.00 uur

de Born het Bornhof Warnshuus 2e Paasdag

Scrabble Bingo Koersbal xxxxx

Actie voor alle bestaande en nieuwe leden Op vertoon van uw ANBO-pas krijgt u:

- Bij Liesbeth-The Greenroom, de Brink, Zutphen 5% korting op al hun artikelen. - Bij alle Mediq-apotheken in Zutphen en Warnsveld, 5% korting bij aanschaf van medicijnen die niet op recept verkrijgbaar zijn. - Bakker van Zuylen bezorgt gratis bij een aankoop van € 12,50 - Pcwinkel Repairhouse, Stationsstraat 10, biedt u de volgende acties aan: A. Veiligheidsprogramma Bullguard Internet Security van €49,95 voor €34,95 en de installatie hiervan is gratis. B. 5% korting op alle compatibele inkt. C. Bij aanschaf van een nieuwe computer/laptop is de eerste APK gratis.

Verslag ledenvergadering

Een verslag van de ledenvergadering van 13 februari vindt U in het aprilnummer van de Bornkrant. BEZOEKT U OOK ONZE WEBSITE WWW.ANBO.NL/AFDELINGEN/ZUTPHEN-WARNSVELD.

In Memoriam Herman Moekotte

26 januari 1937 – 4 februari 2014

Toch nog onverwacht is op 77- jarige leeftijd Herman Moekotte op dinsdag 4 februari overleden. Herman was bestuurslid van ANBO- Warnsveld en werd na de fusie met Zutphen algemeen coördinator activiteiten in 2008. Met veel enthousiasme organiseerde Herman vele activiteiten, zoals bingo, scrabble en koersbal. Daarnaast de Nieuwjaarsrecepties, busreizen en de vrijwilligersetentjes. Daarbij steeds onmisbaar gesteund door zijn vrouw Ans. We verliezen in Herman een rustig, integer en positief bestuurslid, die het graag iedereen naar de zin maakte. We wensen Ans, kinderen en kleinkinderen heel veel sterkte dit grote verlies te verwerken. Namens het Bestuur, Harry te Boekhorst, voorzitter.

23

Nieuws uit het land

Ga met ANBO acht dagen lang naar Rügen voor minder dan vijfhonderd euro met 5% korting Voor de noordoostkust van Duitsland ligt het eiland Rügen. Met niet alleen bijzondere natuur, goede restaurants en mooie badplaatsen, ze hebben er ook nog eens veel meer zonuren dan het vasteland. Een mooi uitstapje voor in de lente. Voor meer informatie en aanmelden, gaat u naar www.anboreizen.nl of U belt het nummer 0180-457884. Vermeldt a.u.b. de reiscode EBBEE99.

ANBO verloot vijf exemplaren van het boek De Geheugenrover van auteur Michael Jacobs. Like de ANBO-pagina op Facebook en maak kans op één van de vijf exemplaren van dit boek. De winnaars worden rond de volgende editie van de ANBO Actie bekendgemaakt op Facebook. Feestje vieren in klein verband?

Logeer dan in voormalig klooster Amatisse, nu met € 50, - korting. De Peel ligt op de grens van Brabant en Limburg en is zeer geschikt voor uw familie-uitje of vriendenuitje. Amatisse is een voormalig klooster met een nostalgische uitstraling. Amatisse heeft 7 kamers, geschikt voor 14 Volwassenen en 2 kinderen. Voordeel: ANBO-leden krijgen € 50,- korting per boeking. Deze aanbieding is geldig t/m 30 april 2014. Prijzen voor een weekend vanaf € 785, -. Reserveren: ga naar www.amatisse.nl/accommodatie/reserveren en vul uw gegevens in onder vermelding van de actiecode ANBO. Informatie: kijk op www.amatisse.nl of mail naar [email protected]. U kunt ook bellen met telefoonnummer (0493) 31 76 77.

Driewielfiets

Kunt U niet meer op een tweewielfiets fietsen, laat U dan informeren over een driewielfiets. U kunt een flyer “Driewielfiets, voor u” downloaden op www.blijfveiligmobiel onder fiets. Op de website van Blijf Veilig Mobiel kunt u een introductiefilm bekijken: www.blijfveiligmobiel.nl/actueel/309-steeds-meer-ouderen-op-de-driewielfiets.

ANBO in de pers

Dagelijks is op onze website bij Nieuws de mening van ANBO te vinden over een bepaalde actualiteit of onderwerp die onze achterban raakt.

Hieronder een overzicht van onlangs verschenen nieuwsberichten: 08-01-2014 07-01-2014 07-01-2014 31-12-2013 23-12-2013 23-12-2013 23-12-2013

Ruime arbeidsmarkt treft ook senior Informeer vooraf naar servicekosten Zorgsysteem moet thuis blijven faciliteren Het groot ANBO Trendonderzoek 2013 Koopkracht iets verbeterd in 2014 Woningovervallen vaker gewelddadig Landelijk Meldpunt Zorg in 2014 van start

Meer informatie kunt u vinden op www.anbo.nl.

Perspectief Zutphen ondersteunt en adviseert ouderen in Zutphen en Warnsveld op het gebied van informatie en advies, diensten en ontmoeting en activiteit. Informatiecentra Waterkracht en de Born Informatie over voorzieningen voor ouderen, wonen, welzijn en zorg en alle diensten en projecten van Perspectief; aanmelding voor activiteiten. Vrijwilligerscentrale De vrijwilligerscentrale Zutphen, gevestigd aan de Oude Bornhof 47a te Zutphen, is een onderdeel van Perspectief Zutphen. U kunt daar terecht voor alles wat te maken heeft met vrijwilligerswerk zoals: - Vacaturebank Voor organisaties die op zoek zijn naar vrijwilligers en vrijwilligers die op zoek zijn naar vrijwilligerswerk. Dit kan zowel digitaal als via een persoonlijk gesprek. Openingstijden: maandag, dinsdag en donderdag van 10.00-15.00 uur. Telefonisch bereikbaar: 0575 515893 - Cursusaanbod Deskundigheidsbevordering t.b.v. vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties gericht op persoonlijke verdieping, sociale vaardigheden, beleid, presentatie en diverse thema’s. Voor informatie: telefoonnummer 0575 519613 - Mantelzorgondersteuning Wij bieden ondersteuning d.m.v. een persoonlijk gesprek, lotgenotencontact, mantelzorgsalons of geven informatie en advies over regelingen. Telefoon: 0575 519613. - Maaltijdservice Warme en vriesverse maaltijden aan huis bezorgd in de gemeente Zutphen. Telefonisch bereikbaar: 0575 515717 van maandag t/m vrijdag van 9.00 uur tot 13.00 uur. Buurtbemiddeling Buurtbemiddeling is voor alle inwoners van de gemeente Zutphen die in een conflictsituatie zitten of dreigen te komen. Bereikbaar op maandag, dinsdag en donderdag van 09.00-17.00 uur via telefoonnummer: 0575 519613. Informatieve huisbezoeken T!P Kosteloos informatie thuis over voorzieningen en regelingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. U ontvangt hiervoor een uitnodiging. Sociaal werk Samen kijken wat kan en u vraagt, wij ook. Deze maatschappelijke hulp noemen wij Sociaal Werk. U kunt ons bereiken van maandag t/m vrijdag. Telefoon 0575 519613 van 09.00 tot 17.00 uur. Activiteiten Verschillende buurtgerichte activiteiten op het gebied van ontmoeting en (re)creativiteit, scholing, lichaamsbeweging en preventie. Kijk voor meer informatie op de website: www.perspectiefzutphen.nl

Informatiecentra Locatie de Born Oude Bornhof 47a, Zutphen, tel. 0575-517555 Geopend maandag tot en met vrijdag van 09.00 uur tot 12.00 uur. Locatie Waterkracht Ruys de Beerenbrouckstr. 106, Zutphen, tel. 0575571133 Geopend maandag tot en met vrijdag van 09.00 uur tot 17.00 uur en van 19.00 uur tot 23.00 uur. Locatie Noordveen Weg naar Laren 59, Zutphen tel. 0575-847628 Geopend maandag tot en met donderdag van 09.00 uur tot 12.30 uur. Locatie de Uitwijk Brink 116, Zutphen Tel. 0575-520576 Geopend: maandag tot en met vrijdag van 08.30-16.00 uur

Contact Perspectief Zutphen Postbus 418 7200 AK Zutphen Tel. 0575-519613 Bereikbaar op werkdagen telefonisch van 09.00 tot 17.00 uur. E-mail [email protected] Internet www.perspectiefzutphen.nl