VOORWOORD PIETER SMIT. Winschoten, stad met potentieel!

VOORWOORD PIETER SMIT

Winschoten, stad met potentieel! Winschoten bouwt hard aan haar toekomst. Dat doen we door te bouwen, oude wijken te revitaliseren, en strategische plannen te maken voor de verdere ontwikkeling van het centrum. Winschoten kenmerkt zich als een stad met een levendige historie met daarnaast een modern karakter. Gelegen in het mooie Oldambt, een gemeente met een ondernemersmentaliteit. Levend voorbeeld daarvan is ‘Blauwestad’, liggend in het verlengde van Winschoten. De gemeente Oldambt kenmerkt zich vanuit de geschiedenis als oudste watergemeente van Nederland en heeft haar verleden in 2004 nieuw leven ingeblazen. Dit door de waterkraan open te draaien en water opnieuw een kans te geven binnen het Oldambt. Dit haalde zelfs de New York Times, die kopte: ‘The Netherlands are rolling back history’. De strekking van het verhaal: de Nederlanders doen het ondenkbare, het water wordt weer binnengelaten. Een sterk staaltje pioniersmentaliteit en doorzettingskracht. Want daar ontbreekt het de Oldambtsters niet aan! Vijf historische lagen hebben de stad Winschoten gevormd. Momenteel wordt nagedacht over, en hard gewerkt aan, een ‘zesde laag’. Een laag waarin water een prominente rol krijgt. Maar bij een stadsbeleving horen ook elementen als: gezellige drukte, culturele activiteiten, horecavoorzieningen, winkels en woonmogelijkheden. Voorwaarden hiervoor zijn een goede stedenbouwkundige structuur, een optimale bereikbaarheid en een sterke architectuur. Daarnaast kijken we richting de toekomst. Nederland vergrijst en krimp is geen onbekend fenomeen voor grote delen van ons land. We willen de ‘zesde laag’ toekomstbestendig maken en daarbij vooruitkijken richting 2025. Winschoten wordt een stad waarin duurzaam wordt omgegaan met energie, een stad waarin ouderen drempelloos hun weg kunnen vinden maar tevens een stad waarin jeugd en jongeren hun draai kunnen vinden. Deze nieuwe ‘laag’ kunnen wij niet alleen vanuit de gemeente vormgeven. Daarvoor hebben wij investeerders nodig, investeerders die passen bij Winschoten, investeerders met een pioniersmentaliteit! Vanuit de gemeente wordt al geruime tijd gewerkt aan een toekomstvisie voor Winschoten. Een heldere, concrete visie die in deze centrumvisie aan u wordt voorgelegd. Geen zweverig, onrealistisch verhaal maar een visie met een begin en een eind en met een duidelijke fasering . De meerwaarde van deze visie is ook dat er samenhang ontstaat tussen de diverse ontwikkelingen, waarbij de ruimtelijke kwaliteit nu en voor de toekomst wordt bewaakt. Ik nodig u uit om samen met de gemeente deze uitdaging aan te gaan. De handen ineen te slaan om te bouwen aan een zesde laag, een laag waar komende generaties hun voordeel mee kunnen doen. Bouwen aan een toekomst, een toekomst voor Winschoten maar ook een toekomst voor al haar inwoners en haar jeugd.

INHOUDSOPGAVE Inleiding

6

7

Kader plangebied

15

Planontwikkeling

19

Realisatie recreatieve winkel- en waterstad

27

Lege ruimten en parkeren

31

Evenementen, Recreatie en Toerisme Oldambt

35

Wij nodigen u uit

39

Waterkwartier

43

Het Hart

49

Zuidpool

57

Langestraat / Venne

63

INLEIDING

Winschoten is de tweede stad van de provincie Groningen en volop in ontwikkeling. Gunstig gelegen aan de A7. Een historisch hart en een divers winkelaanbod tegen de verwachte krimp in de regio. Sommige plannen zijn al in een vergevorderd stadium. De bewezen kwaliteiten van de stad in relatie tot de nieuwe plannen

De wereld verandert. Mensen zijn mobieler, hebben meer geld te besteden en stellen hogere eisen aan hun omgeving. Steden gaan steeds meer op elkaar lijken en de noodzaak tot fysiek winkelen wordt kleiner. Het gaat bij het ontwikkelen van een stad dus om de aanvullende beleving. Het is daarom voor Winschoten extra belangrijk om een sterke identiteit te ontwikkelen. Nieuwe toeristische- en economische peiler Maar, er zijn meerdere redenen om eens kritisch naar het centrum van Winschoten te kijken. Vroeger was Winschoten de centrumplaats van Oost-Groningen, een landelijk gebied ook wel bekend onder de noemer ‘graanrepubliek’. Winschoten trok met name bezoekers uit Oost-Groningen en de Duitse grensstreek. Een landelijk gebied met uitgestrekte vergezichten en veel agrarische activiteiten. In 2005 komt daar verandering in. Dan beschikt Oost-Groningen opeens over een nieuwe toeristische en economische impuls, ‘Het Oldambtmeer’ met daaraan gekoppeld mogelijkheden voor het bouwen van een nieuwe stad ‘Blauwestad’. Na de herindeling in 2010 is Winschoten onderdeel van de gemeente Oldambt, daarmee ook meteen de centrumplaats voor de nieuwe gemeente en, niet geheel onbelangrijk, de centrumplaats binnen een gemeente die er een nieuwe toeristische peiler bij gekregen heeft: waterrecreatie en alles wat daarmee samenhangt. Meer toeristen, meer mensen die een dagje ‘Winschoten aan doen’. Zowel van Nederlandse- als van Duitse zijde. De komst van het Oldambtmeer (Blauwestad en het natuurgebied) heeft een geweldige impact op het Oldambt. Het Provinciale Omgevingsplan stelt dan ook dat we de mogelijkheden van Blauwestad op haar omgeving optimaal moeten benutten. In juni 2010 is, in samenspraak met de provincie, de ontwikkelvisie Blauwestad vastgesteld. Hierin is vastgelegd hoe het gebied, gefaseerd, wordt ontwikkeld. Als een van de speerpunten wordt genoemd: het optimaal verbinden van Blauwestad met de directe omgeving. De verbinding Blauwestad – Winschoten biedt kansen: het verbindt de kwaliteiten van Oldambt en Blauwestad en het zorgt voor een betere mogelijkheid om in te spelen op de markt. De gemeente is momenteel bezig een heldere marketingstrategie te onwikkelen om het imago van Blauwestad te bevorderen. Verder wordt recreatie & toerisme ingezet als belangrijke economische drager voor het gebied. Manifestaties in en rond Blauwestad dragen bij aan een positief imago. Het brengt nieuwe bezoekers naar het gebied, zodat ‘onbekend maakt onbemind’ wordt omgezet naar ‘bekend en dus bemind’.

naast Blauwestad en is middels een vaarroute verbonden. Momenteel worden er meerdere initiatieven uitgewerkt om het water een nog centralere rol te geven binnen de gemeente Oldambt. Dit gebeurt door water terug te brengen binnen de dorpen rondom het Oldambtmeer. Zo is begin 2011 een passantenhaven in Beerta geopend. Deze passantenhaven was de kroon op een omvangrijker project waarbij Beerta via het Beersterdiep een open vaarverbinding kreeg met het Oldambtmeer. Eén van de talrijke projecten waarmee Oldambt probeert de jongste watergemeente te laten groeien. Ook wordt momenteel hard gewerkt aan de realisatie van de Noordelijke vaarverbinding.

8

Na een intensieve lobby vanuit de voormalige gemeente Scheemda geeft in september 2009 Provinciale Staten de provincie Groningen groen licht voor de ontwikkeling van deze nieuwe vaarroute. De vaarroute zal het Oldambtmeer via de Noordkant van Midwolda verbinden met het Termunterzijldiep. Middels deze nieuwe vaarroute kunnen boten vanaf het Oldambtmeer via Midwolda over het Nieuwediep en het Termunterzijldiep richting Dollard en Waddenzee varen. Een omvangrijk project dat een investering met zich meebrengt van rond de 13 miljoen euro. Toch zijn alle partijen het erover eens dat dit voor de ontwikkeling van het Oldambtmeer een belangrijke investering is. Al deze initiatieven staan niet op zichzelf. Ze zorgen ervoor dat Oldambt als watergemeente groeit en dat daardoor Winschoten, als centrumplaats, zich meer kan ontwikkelen. Om deze ontwikkeling een ‘boost’ te geven heeft Winschoten gekeken naar de mogelijkheden om dit centrum zo te ‘upgraden’ dat het toekomstbestendig wordt en blijft. De gemeente onderkent dat daarvoor een kwaliteitsslag noodzakelijk is en heeft in nauwe samenwerking met vele betrokkenen een visie opgesteld voor de stad Winschoten. Deze visie beschrijft kansen, ideeën, mogelijkheden en ambities en zet een richting uit voor de korte, de middellange en de lange termijn. Wat maakt Winschoten sterk: 1 centrumvoorzieningen op het gebied van onderwijs, zorg, voorzieningen & cultuur; 2 Winschoten ontwikkelt zich steeds meer als ‘waterstad’; 3 goede bereikbaarheid (A7, spoor, water); 4 centrale ligging ten opzichte van Duitsland, Denemarken, Eemshaven en de stad Groningen; 5 combinatie van natuurgebieden & recreatie (Oldambt grenst aan het werelderfgoed de Waddenzee).

Campus Winschoten

Waterrecreatie bij Blauwestad

Vogelkijkhut Nieuwe Statenzijl

9

Centrale ligging Winschoten ligt pal aan de A7. De snelweg A7 vormt de verbinding met de Randstand en Duitsland en via de A28 met de rest van Nederland. De Duitse A31 sluit aan op de A7 en vormt een uitstekende verbinding met het Ruhrgebied en het midden van Duitsland. Via de N33 en de N362 is er een directe verbinding met de Eemshaven en het haven- en chemiepark Delfzijl. Hoe ziet de toekomst voor Winschoten eruit? Welke aspecten willen we behouden, koesteren en waar is verbetering noodzakelijk. Hoe kunnen we aansluiten op de nieuwe ontwikkelingen in de omgeving en hoe kunnen we de vruchten plukken van de kansen die zich aandienen? Voor de stad Winschoten zijn een aantal overkoepelende doelen geformeerd. ● Als stad is en wil Winschoten ook in de toekomst concurrerend zijn en blijven als koop- en uitgaansstad. ● Winschoten wil toe naar een stad met een recreatief karakter, met als hoofdtonen groen (natuur) en blauw (water) – een zogenaamde ‘Cittaslow’ gemeente. ● Winschoten gaat voor een comfortabel centrum, gemakkelijk bereikbaar voor ouderen en jongeren. ● Kernwoorden voor het centrum zijn: compact, gedifferentieerd en onderling verbonden. ● Innovatief, waarbij de historische dimensie wordt gebruikt om verleden, heden en toekomst te verbinden. Er liggen unieke kansen om Winschoten een fundamentele kwaliteitsimpuls te geven! Wij bieden u de kans om daarbij aan te sluiten. Om gezamenlijk deze visie te omarmen, om gezamenlijk de vruchten te plukken van een koers die al een tijdje is ingezet.

Recreatieve winkelstad

10

Toekomstbeeld 2025 Winschoten is weer echt een Waddenstad, net als vroeger. Met water als blauwe draad. Vanuit het centrum van Winschoten ligt de wereld voor je open: via de pikken. Het centrum is goed onderhouden en de monumentale gebouwen komen goed tot hun recht. Dankzij initiatieven zoals het Oldambtmeer en de status gepresenteerd is goed opgepakt en heeft ervoor gezorgd dat Winschoten alleen maar mooier is geworden. Zonder de gezamenlijke inspanningen van gemeente, corporatie, en particuliere investeerders, was dit nooit gelukt. Een prachtig voorbeeld van hoe iets ‘vanzelf’ ontstaat wanneer je een goede voedingsbodem creëert. Jongeren kregen door dat je in Winschoten voor weinig geld aangenaam kunt wonen, met airport Groningen en vliegveld Bremen als uitvalsbasis naar de rest van

het concentreren van ‘fun’shopgebieden, gescheiden van de winkels waar men alleen komt om snel even iets te kopen ‘run’shoppen. De binnenstad is gelijkvloers, zonder hinderlijke obstakels. Met brede toegangswegen in het centrum om zo de rollatorbezoekers van dienst te zijn. De stad biedt oplaadpunten voor elektrische auto’s, rollators en kleine elektrische autootjes. De markt en de vele evenementen zorgen voor levendigheid. Duitsers voelen zich welkom in Winschoten. Gezond oud worden is anno 2025 een belangrijk thema. In Winschoten kun je betaalbaar wonen met allure, je kunt er op diverse manieren recreëren waarbij je gebruik kunt maken van het fantastische uitgestrekte Oldambt, een oase van rust, van ruimte. Met als extraatje het uitgebreide kuuroord in Bad Nieuweschans. In Winschoten leef je als een koning zo rijk.

Luchtfoto Blauwestad en ligging Oldambtmeer

12

WINSCHOTEN VANUIT DE LUCHT

Operationele graansilo (Rijksmonument)

14

Landschappelijke gelaagdheid Winschoten

KADER PLANGEBIED Het hart van deze visie is het winkelcentrum van Winschoten. Er is naar Winschoten als totaal gekeken en vandaaruit is de focus komen te liggen op het centrum, waarbinnen vier deelgebieden zijn benoemd. 1. 2. 3. 4.

Waterkwartier Het Hart De Zuidpool Langestraat/Venne

Deze vier deelgebieden liggen in elkaars verlengde, het Waterkwartier en de Zuidpool vormen een aanlooproute richting het centrum ‘het Hart’ van de stad Winschoten. Om te komen tot een heldere toekomstvisie zijn de deelgebieden op de volgende onderdelen bekeken: - huidige en potentiële identiteit; - huidige en potentiële functie; - waardevolle bebouwing; - aandachtpunten korte termijn; - aandachtpunten lange termijn. De vier deelgebieden zijn afgeleid uit de belangrijkste bewegingen in de stad, aanlooproutes,winkelroutes en de hoofdstructuur van de wegen.

Looproute Emmastraat/Torenstraat/Station

Route Marktplein Renselkade

Langestraat/Venne

Schippersbeurs Renselkade Water/Blauwestad

Behalve plannen zijn er ook al een aantal projecten uitgewerkt, deze worden op (korte) termijn uitgevoerd. Deze projecten zijn in de hoofdstukken waarin de afzonderlijke deelgebieden worden besproken, opgenomen.

16

Agenda Centrum

18

Hoofdstructuur wegen

PLANONTWIKKELING Historie Winschoten Winschoten is sinds de middeleeuwen dé pleisterplaats voor reizigers geweest die met de plaatselijke bevolking handel dreven. Strategisch werd Winschoten van belang tijdens de tachtigjarige oorlog. Met de slag bij Heiligerlee in 1568 werd de eerste overwinning behaald in de opstand tegen de Spanjaarden. In de Franse tijd kreeg Winschoten bestuurlijk een enorme impuls. Tijdens deze periode werd Winschoten aangewezen als standplaats voor de rechtbank, het kantongerecht, de belastingkantoren en de kantoren voor hypotheken en registratie, het kadaster. In 1825 kreeg Winschoten stadsrechten onder het bewind van Schippersbeurs komen tot ontwikkeling. De landbouwers in het Oldambt, in deze tijd ook wel bekend als de graanschuur van Oost-Groningen, verwierven grote welstand en etaleerden dit onder andere door het bouwen van kapitale rentenierhuizen in Winschoten. Het sociëteits- en culturele leven bloeide op als nooit tevoren mede door de in 1809 opgerichte sociëteit ‘De Harmonie’. Een prachtig monumentaal gebouw dat ook vandaag de dag nog dienst doet als sociëteit in Winschoten. Bankgebouwen, graansilo’s en tramwerkplaatsen zijn getuigen van de graanrepubliek. Bovengenoemde ontwikkelingen plus de ontwikkelingen op logistiek gebied, zorgden ervoor dat eind 19de eeuw Winschoten een enorme groei doormaakte. Winschoten kwam sterk naar voren als centrum voor de groothandel en industrie. Gaandeweg de twintigste eeuw ontwikkelde Winschoten zich als grote noordelijke handelsstad. Ook de centrale ligging van Winschoten ten opzichte van Duitsland zorgde voor goede mogelijkheden om handel te drijven. Deze oerdrift om handel te drijven vind je ook vandaag de dag nog terug in het centrum. Winschoten beschikt over de langste winkelstraat van Noord-Nederland en heeft nog steeds een sterke aantrekkingskracht op haar omgeving. Geloofsgemeenschappen en levensbeschouwelijke verenigingen hebben duidelijk hun sporen achtergelaten in Winschoten. De stad heeft haar katholieke geschiedenis lange tijd uitgedragen middels St. Vitus. Maar ook de Joodse geschiedenis heeft duidelijk zichtbare sporen achtergelaten in het stadsbeeld. Er is ook vandaag de dag nog een levendige protestants-christelijke gemeenschap, een actieve Pinkstergemeente, er zijn moslimgroepen, humanisten en andere levensbeschouwelijke verenigingen. Winschoten heeft mede daardoor veel kerkgebouwen, verenigingsgebouwen, begraafplaatsen en monumenten. Geloofsgemeenschappen en levensbeschouwelijke initiatiefnemers blijken belangrijke gebruikers van het centrum te worden. Kerkgebouwen worden vernieuwd of krijgen een andere functie. Theaterruimten worden gebruikt voor spirituele diensten, leegstaande gebouwen worden gebruikt voor activiteiten op het gebied van levensbeschouwing, bezinning, beweging, dans en muziek. De rijke geschiedenis van Winschoten vind je ook vandaag de dag nog terug in haar uitstraling en bebouwing. In Winschoten zijn de contouren van vijf lagen nog duidelijk terug te vinden in het stadsbeeld: 1. 2. 3. 4. 5.

textiel- zaden en handelsvestigingstad; graan- en havenstad, bestuurscentrum; rentenierstad; arbeidersstad; woon- en zorgstad.

Middels deze centrumvisie zal daar een zesde laag aan worden toegevoegd, namelijk die van: 6. recreatieve winkel- en waterstad.

20

TEXTIEL- ZADEN EN HANDELSVESTINGSTAD

Toprooskeuring in Rosarium

Oud Winschoten

Torenstraat

21

GRAAN- EN HAVENSTAD, BESTUURSCENTRUM

Haven Industrie

Vooroorlogs Winschoten

22

Torenstraat anno 1950

RENTENIERSTAD

Burg. Venemastraat

Oude tramlijnen

Stationsweg

23

ARBEIDERSSTAD

Planmatige woonwijken

Bomenbuurt

Oude LTS

Noorderplein

24

WOON- EN ZORGSTAD

Wijkvernieuwing Zeeheldenbuurt

OZG

Verzorgingshuizen

Zorgfuncties noordzijde centrum

25

RECREATIEVE WINKELEN WATERSTAD

Stad als theater

Sociëteit de Harmonie

26

Torenstraat/Marktplein

Israëlplein

REALISATIE RECREATIEVE WINKEL- EN WATERSTAD NIEUWE ECONOMISCHE PEILER REALISATIE OLDAMBTMEER De realisatie van het Oldambtmeer en de ontwikkeling van het project Blauwestad is eind jaren ’80 bedacht om het gebied een economische impuls te geven. Onderzoek wees uit dat tussen de dorpen Scheemda, Midwolda, Oostwold, Finsterwolde, Drieborg, Beerta en Winschoten het land lager lag dan in de velden rondom. In de hoofden van een aantal Oost-Groningers begon iets te rijpen: waarom niet het omgekeerde doen dan in al die jaren daarvoor en het water weer een kans geven in Oost-Groningen. Reacties vanuit de rest van Nederland: onmogelijk! Het idee haalde zelfs de New York Times die kopte: ‘The Dutch are rolling back history’. De Nederlanders doen het ontdekbare: het water wordt weer binnengelaten. Het project kreeg als naam Blauwestad en bestaat uit drie fasen: 1. realisatie Oldambtmeer en het opzetten van toeristische activiteiten; 2. realisatie van grote natuurgebieden in de Reiderwolderpolder; 3. bouw van woningen voor nieuwe doelgroepen. Oldambtmeer > gerealiseerd Het Oldambtmeer ligt er en is één van de grotere meren van Nederland met een wateroppervlak van ruim 8 km2. Het meer is geschikt voor zeilboten en (kleinere) motorjachten en beschikt over twee jachthavens en talrijke aanlegplaatsen. De jachthaven in het centrum van Winschoten is ook verbonden met het Oldambtmeer. De realisatie van het Oldambtmeer biedt een unieke kans aan bedrijven, investeerders, projectontwikkelaars enz., omdat hiermee een geheel nieuw (recreatief) afzetgebied wordt aangeboord. Natuurgebied > gerealiseerd Naast de aanleg van het Oldambtmeer is ook 350 hectare nieuwe natuur aangelegd en vele recreatiefaciliteiten. Aan de noordkant bevindt zich een groot strand. dijk heeft u een fantastisch uitzicht over het Oldambtmeer en zicht op de nieuwe bos- en natuurterreinen. Realisatie van het dorp Blauwestad > in aanloop De realisatie van het woongebied Blauwestad gaat minder voortvarend dan aanvankelijk verwacht. De economische crises die zich in 2007/2008 aankondigde is hier mede debet aan. Verder kreeg Blauwestad te maken met negatieve publiciteit. In de Nederlandse pers werd het hele project Blauwestad geminimaliseerd tot ‘slechts’ punt 3, de realisatie van het dorp. De overige twee zeer succesvolle onderdelen van de gebiedsontwikkeling werden gemakshalve buiten beeld gelaten. De gemeente Oldambt is momenteel druk bezig met het opstellen van een marketingstrategie om de huizenbouw in Blauwestad nieuw leven in te blazen.

28

De gemeente werkt er, samen met de provincie, hard aan om het Oldambtmeer in te bedden in haar omgeving. Veel van de omringende dorpen worden ‘aangesloten’ op het Oldambtmeer. Zo is er in Beerta onlangs een nieuwe jachthaven gerealiseerd met een directe aansluiting op het Oldambtmeer. Een ander project waar momenteel hard aan wordt gewerkt is de Noordelijke Vaarverbinding Blauwestad. De Noordelijke Vaarverbinding Blauwestad is een pretentieus project. Het zorgt voor een directe aansluiting op het Termunterzijldiep en de Eems-Dollard. kant van de A7 richting Blauwestad. Daarmee krijgt Blauwestad een directe kortsluiting met de voorzieningen, waaronder het nieuwe Cultuurhuis, van het centrum van Winschoten.

Noordelijke vaarverbinding Blauwestad

Fietsbrug centrum Winschoten - Blauwestad

29

LEGE RUIMTEN EN PARKEREN

met de gevolgen van krimp.

Krimp is niet voorbehouden aan Noord-Nederland maar in min of meerdere mate in heel Nederland aan de orde. Op Europees niveau zorgt krimp ervoor dat de bevolking zich terugtrekt richting de Metropolen.

Nationaal zorgt krimp voor een concentratie rondom de Randstad.

Op provinciaal niveau zal de stad Groningen meer mensen naar zich toe trekken.

Op lokaal niveau zal er meer toestroom komen richting de centrumstad Winschoten.

32

Door het opvoeren van de druk in het stadgedeelte zal Winschoten zich richting de toekomst meer toeleggen op de identiteit van het gebied. De beleving wordt centraal gezet. Meer groen, cultuur en hergebruik van erfgoed en cultuurhistorie. Weer werken in het centrum. De singels en radialen rondom het centrum vormgeven. Van daaruit het Hart en de 3 verbindingszones invullen met water, groen en recreatief winkelen.

Parkeren Het parkeerbeleid van de stad Winschoten is eenvoudig. Aan de singels rondom het centrum zijn gratis parkeerconcentraties op loopafstand. Vervolgens zijn er pal in het centrum 3 grote betaalde parkeerconcentraties (oost, noord en zuid). Het overig deel van het centrum en aanliggende woonbuurten zal daardoor de komende jaren van parkeeroverlast verlost blijven.

Opvoeren druk en identiteit Winschoten

33

EVENEMENTEN, RECREATIE EN TOERISME OLDAMBT Evenementen zijn een stimulans voor de economie. De vrijetijdssector heeft in ons land een enorme vlucht genomen. De Nederlander geeft gemiddeld 25% van zijn netto inkomen uit in deze sector. In totaal is dat ruim 30 miljard euro. Evenementen zijn een belangrijk onderdeel van de huidige vrijetijdsbesteding. Evenementen & festivals Winschoten is dé pleisterplaats van een aantal spraakmakende evenementen. Eén van de grootste publiekstrekkers is wel de jaarlijkse RUN. De RUN van Winschoten is Nederlands oudste ultraloop over een afstand van 100 km. Een sportevenement van internationaal allure. De RUN trekt jaarlijks duizenden bezoekers naar Winschoten. Daarnaast is ‘Adrillen’ een evenement van formaat, Adrillen is dé grootste jaarmarkt van de provincie Groningen. De eerste maandag in november wordt de binnenstad van Winschoten omgetoverd tot een enorme jaarmarkt. Maar daarnaast worden nog veel meer activiteiten georganiseerd. Muziek, zang, diverse acts, straattheater, kortom Adrillen is voor ieder van wils en voor jong en oud een fantastische ervaring. Adrillen kan rekenen op zo’n 90.000! bezoekers, uit zowel Nederland als Duitsland. Het Waterbei Straattheaterfestival is in 2010 van start gegaan en mag zich met recht de ongekroonde concurrent van Noorderzon in de stad Groningen noemen. Het Waterbei festival heeft al verscheidene zeer aansprekende internationale acts en optredens naar Winschoten weten te halen. Het festival heeft een hoog cultureel karakter. Een ander spraakmakend muzikaal evenement in de directe omgeving van Winschoten is Pura Vida. Sinds 2007 wordt jaarlijks in Blauwestad, aan de oever van het Oldambtmeer, een enorm podium opgesteld waar eind augustus/begin september een topconcert door het Noord Nederlands Orkest wordt gegeven. Voor het Pura Vida concert worden ieder jaar bekende Nederlandse vocalisten of instrumentalisten geëngageerd. Zoals Diever jaarlijks furore maakt met een openluchtuitvoering van Shakespeare, zo heeft Oldambt haar ‘Pura Vida’.

Pura Vida

36

Pura Vida

deze afspraak ook na te komen is in 2010 vanuit de gemeente het Bureau UIT in Oldambt opgericht. Vanuit dit bureau wordt de website www.uitinoldambt.nl beheerd, wordt de 2-maandelijkse UIT-Agenda Oldambt uitgebracht en draagt het bureau zorg voor de marketing en promotie van alle evenementen en festivals in Oldambt. Recreatie en Toerisme In 2011 heeft het bureau Project NL uit Delft, in opdracht van enkele Kamers van Koophandel een benchmark gehouden om te kijken hoe gemeenten inspelen op kansen die er voor hen liggen op recreatief gebied. Wanneer we kijken naar de provincie Groningen, dan staat Oldambt in de ranking met stip op 1! Kijken we naar de drie noordelijke provincies, dan staat Oldambt op een 7de plaats. Dit heeft vanzelfsprekend een positieve uitwerking op Winschoten als koopstad.

vrije tijd toe. Andere ontwikkelingen, zoals het vaker vakantie houden in eigen land, maken dat mensen meer geld binnen Nederland besteden aan kortere en langere vakanties en aan uitstapjes. En voor deze korte vakanties en uitstapjes weten steeds meer mensen het Oost-Groningse te vinden. Rust en ruimte, landschappelijke diversiteit en grote verscheidenheid aan (cultuur)historische gebouwen en locaties zijn volop aanwezig, naast mooie landelijke winkeltjes waar men onder andere echte, authentieke streekproducten kan kopen. Gelegen aan het monumentaal werelderfgoed ‘De Waddenzee’ en met Winschoten als koopstad heeft Oldambt eigenlijk alle ingrediënten voor een prettig verblijf.

Waterbeifestival in Winschoten

Waterrecreatie

37

WIJ NODIGEN U UIT Investeren in Winschoten met een duurzaam rendement. Hiervoor staat de gemeente Oldambt garant. De komende jaren staan in het teken van kwaliteitsimpulsen die ervoor moeten zorgen dat Winschoten haar economische positie als centrumplaats binnen de regio alleen maar versterkt. Eigenlijk is ‘regio’ hier te eng gedacht want Winschoten trekt naast veel bezoekers uit de provincie Groningen ook veel bezoekers uit Duitsland. Winschoten beschikt over een verzorgingsgebied van maar liefst 80.000 mensen terwijl de stad zelf ca 20.000 inwoners telt. De gemeente Oldambt kan, naar verwachting, 10 miljoen euro overheidsgeld tot 2020 vrijspelen. Dit geld wil de gemeente inzetten als strategisch kapitaal om projecten op te starten, om op verschillende punten in Winschoten een begin te maken met kwaliteitsimpulsen. Deze start moet ervoor zorgen dat investeerders potentieel zien in hetgeen van de grond kan komen, mits we daar gezamenlijk de schouders onder zetten. In totaal bedraagt het verwachte multiplier-effect circa 150 miljoen euro (tot 2025). Deze centrumvisie is bedoeld om u te prikkelen en aan te zetten om samen met ons als gemeente te investeren in de toekomst van Winschoten. Een investering met een duurzaam rendement.

Interieur Cultuurhuis

42

Cultuurhuis

WATERKWARTIER

KOERS

STRUCTUUR

FUNCTIES

Ruimte om te recreëren Voortborduren op de geschiedenis van de Waddenkreek-Rensel Havenfunctie – uitbreiding jachthaven Tramhaven tweezijdig ontwikkelen Water terug richting centrum Onderwijs (opleidingscentrum podiumkunsten) Historische gebouwen nieuw leven inblazen Recreëren in het centrum (vakantiewoningen in de stad) Tramhaven als recreatiehaven Richting het centrum water terugbrengen -> cascade, fontein -> aantrekkelijke, heldere looproute richting ‘het Hart’ Ruimte voor woonschepen en woonboten Creëren van een makkelijke oversteek richting Wilhelminasingel Toeristische infrastructuur Mogelijkheden voor een camperparkeerterrein Horeca in de aanlooproute richting het centrum Flaneren & uitwaaien Ruimte voor een bedrijfsverzamelgebouw (historische Phaff-fabriek, Schippersbeurs) Tramhaven als haven voor historische schepen Stimuleren van historische woonschepen

geïnvesteerd met als gevolg dat het hele gebied in de lift is gekomen. Het Waterkwartier beschikt over een rechtstreekse vaarverbinding met het Oldambtmeer. In het Waterkwartier is onder andere geïnvesteerd in een bootinlaat. De Renselstreek van Winschoten, het Waterkwartier, heeft een groot (water)potentieel. De gemeente zou graag een aanzet maken met de mogelijkheid tot wonen aan het water. Richting het centrum liep vroeger de Rensel (ligt nu het Burgemeester Schönfeldplein). De gemeente onderzoekt of het mogelijk is water terug te brengen in het straatbeeld. Een deel van de bebouwing aan de zuidzijde van het Burgemeester Schönfeldplein dateert nog uit de tijd dat daar water liep en kenmerkt zich door een zeer divers, hier en daar pakhuisachtig, karakter. Voormalig hotel ‘De Nederlanden’ op de kop van het Burg. Schönfeldplein is een Rijksmonument evenals uitstraling van dit gebied.

44

In 2009 werd Breda uitgeroepen tot Beste Binnenstad 2009. Een van de sterke punten van Breda, zo kwam naar voren uit het juryrapport, was het terughalen van water richting het centrumgebied. ‘De bezoeker van Breda ervaart de grootste verandering in het gebied rondom de haven. De gemeente heeft fors geïnvesteerd in de herontwikkeling van dit deel van de binnenstad en de terugkeer van het water. Het resultaat is een nieuw stukje centrum van hoge kwaliteit. De combinatie van de functies: wonen, werken en recreëren in een historisch landschap verdient alle lof.’ Inrichting havenkades Momenteel geldt de Renselkade samen met de havenkade West als het meest aantrekkelijke deel van de Oosterhaven. Ingericht met een bomenrij, een loopzone en enkele zitbanken direct aan het water. Om het authentieke karakter van de kade te benadrukken zijn voor de bestrating hoofdzakelijk havenkeien gebruikt. Om de eenheid van beide kades te benadrukken is ook aan de overkant van het water een bomenrij aangeplant.

Tramhaven

Renselkade

45

Aan de Oosterhaven staan nog enkele prachtige historische gebouwen, waaronder de voormalige Phaff-limonadefabriek en de rijtuigenloods van de Stoomtrammaatschappij Oostelijk Groningen. In verband met de afbraak van het voormalige cultuurcentrum in Winschoten is, voor het culturele aspect binnen de stad Winschoten, tijdelijk onderdak gezocht in de noordelijke rijtuigenloods, de zogenaamde ‘Tramwerkplaats’. Om deze loods de uitstraling te geven van een tijdelijk theater heeft de gemeente een bedrag van ruim vier ton geïnvesteerd. In 2008 werd het theater geopend en in 2010 is dit project genomineerd voor de Gulden Feniks. De Gulden Feniks is de enige prijs binnen Nederland dit zich exclusief richt op de transformatie van bestaande gebouwen. Een onafhankelijke stichting looft jaarlijks deze prijs uit aan de beste renovatie- en transformatieprojecten. Van de 53 inzendingen, werden uiteindelijk vier genomineerd voor de Gulden Feniks, waaronder de Tramwerkplaats in Winschoten. De Tramwerkplaats is met een relatief gering budget nieuw leven ingeblazen en doet momenteel dienst als: theater, raadszaal, ontmoetingspunt, congresruimte en nog veel meer. Kortom, de Tramwerkplaats is uit haar as herrezen. De zuidelijke loods op het terrein is (nog) niet gerestaureerd, maar wel wind- en water dichtgemaakt om verdere verpaupering tegen te gaan. Deze loods wordt momenteel gebruikt voor de opslag van onder meer decorstukken en dansstudio De gemeente wil op termijn, door het inzetten van groot onderhoud en restauratie, het oorspronkelijke gevelbeeld aan de Oosterkade herstellen en hiermee de beide rijtuigenloodsen voor de komende decennia veilig stellen. De oorspronkelijke ommuring van de Phaff-fabriek om de noordelijke loods zal worden verwijderd waarna beide loodsen weer zichtbaar zijn. De gemeente trekt hierin gezamenlijk op met het ROC (het Regionaal OpleidingsCentrum) en de stichting Groninger Monumenten Toekomstbeeld 2025 Winschoten aan zee. Het waterkwartier kenmerkt zich vanwege haar maritieme uitstraling. Vanaf het waterkwartier kunnen boten naar Blauwestad, de Waddenzee, Groningen en Duitsland varen. Bezoekers zijn verbaasd dat zij zo dicht bij het historische centrum van Winschoten kunnen aanmeren. Voor de happy few die zich een grachtenpad langs de waterroute konden veroorloven is de combinatie van stedelijk wonen en waterrijk recreëren een nieuwe manier van leven geworden. Watersportliefhebbers weten de prachtige watersportwinkels in hartje Winschoten te vinden. De stadsboulevard is een trekpleister voor bezoekers en verschillende ondernemers. De Phaff-fabriek doet dienst als ambachtscentrum inclusief bierbrouwerij. Een rondje met de watertaxi, een voorstelling pakken in de Tramwerkplaats, iets eten of iets drinken met uitzicht op het water, het kan er allemaal. Er is een uniek woongebied ontstaan voor mensen die stedelijk willen wonen met de mogelijkheid van een boot naast het huis. Op de volgende pagina vindt u een overzicht van het projectenprogramma van dit deelgebied, wensenlijst en investeringsinschatting 2011-2025 = publiek = privaat Publieke investering 3,86 miljoen

Private investering 10,56 miljoen

Gedekt Ontwikkeling Gewenst

2,56 7,8 0,2

46

0,76 2,5 0,6

Jurering Gulden Feniks

WATERKWARTIER

Centrumentree en oversteekplek Wilhelminasingel. Op 3 plekken worden de singels rondom het centrum overgestoken: bij het Oldambtplein, bij het station en bij de Renselkade. Voor al die drie plekken dient de oversteek ruimtelijk goed te worden vormgegeven. Te denken valt aan een pleinachtige vormgeving.

gewenst

Herinrichting stadsentree kop Burgemeester Schönfeldplein multifunctioneel parkeerplein met waterelement en bomen. 1e fase. (2e fase na 2020 geheel uitgraven burgemeester Schönfeldplein). Veel mensen benaderen het centrum via het Schönfeldplein. Op die plek is het nodig om een grote verblijfskwaliteit te bieden. Daarvoor kan water, een herinrichting van parkeerplekken en het toevoegen van laanbomen worden gebruikt.

ontw

Terras ijssalon. Dit is een concrete terrasaanvraag en draagt bij aan de verblijfskwaliteit van het Schönfeldplein.

gedekt

Afmeermogelijkheid voor Museumhaven idee. Opening v. Goghbrug. Vanuit de locale politiek is het idee gelanceerd om meer met oude vaartuigen te gaan doen. Dit wordt nu uitgewerkt.

Tramwerkplaats consolideren.

gewenst

Loods 2 dansatelier en productiehuis consolideren

gewenst

Overige 2 loodsen (oude verzinkerij en opslagloods) bij culturele ontwikkeling tramwerkplaats en waterkwartier betrekken.

gewenst

Leisurecentrum (kansspelen). Hiervoor is een bouwaanvraag ingediend. Het betreft een relatief klein gebouw dat later doorontwikkeld kan worden naar een groter leisurecentrum.

gedekt

Bodemsanering Renselkade. Het gedeelte waar het grotere leisurecentrum kan komen dient tijdelijk als openbaar groen te worden ingericht.

gedekt

Posttilterrein herstructureren en richten op water. Dit idee geeft aan de perifere detailhandel ruimtelijk meer bij het centrum te willen betrekken en de recreatieve relatie met het water meer te benutten.

ontw

gedekt schoten en Blauwestad).

gedekt

Stadssteiger en verblijfsplek aan binnen Rensel, stuw verplaatsen naar binnen Rensel, aanleg steigers (in latere fase volgt doortrekking water burgemeester Schönfeldplein).

ontw

Jachthavenuitbreiding, watersportwinkel en scheepsonderhoud. Verschillende initiatiefnemers melden zich bij de gemeente voor vestiging van deze functies.

ontw

Als eerste stap om het water naar binnen te halen kan op relatief eenvoudige wijze een afmeermogelijkheid worden gecreëerd.

ontw

Camperparkeerterrein bij jachthaven aanleggen op winterstallingplek boten. Dit is op korte termijn realiseerbaar.

gedekt

Stadsvilla’s (ontwikkelaar Nieboer) op plek oude witte villa, ca 8 appartementen. In deze planontwikkeling zal nog worden getracht het historisch gaslampenfabriekje naast villa te integreren.

ontw

Grachtenpanden kop Rensel 2x6 appartementen, ontwikkelaar Slomp. Aan de havenkop tracht de gemeente woonpanden te ontwikkelen met in de onderbouw mogelijkheden voor functies die met de haven van doen hebben.

ontw

.

Phaff-fabriek herbestemming en voorzieningen museumhaven Adelaar projectontwikkeling JW Kroezen. De herbestemming van dit industrieel erfgoed kan zorgen voor sterke identiteitskoppeling van het centrum aan het water. De gemeente heeft het pand geconserveerd om het niet verder in verval te laten geraken.

ontw

Schippersbeurs herbestemming met horeca Adelaar projectontwikkeling JW Kroezen. Dit karakteristieke pand wordt tijdelijk bewoond om verder verval tegen te gaan. Samen met de Phaff-fabriek en de Tramwerkplaats vormt het een ensemble.

ontw

ontw

Opstapplaats project peddel en pedaal bij jachthaven. Dit is in uitvoering.

gedekt

Bewegwijzering en aankleding jachthaven-centrum. Bezoekers van de jachthaven kunnen het centrum nu nog niet goed vinden.

gedekt

Beertsterstraat invullen, looproute Renselkade-Marktplein. De Beertsterstraat is een oud straatje dat de Renselkade met het Marktplein kan verbinden. De ruimtelijke kwaliteit van deze straat dient daarom verbetert te worden.

gedekt

Aandeel opknappen cultuurhistorische panden uit inventarisatie ‘Wij maken winschoten mooi’.

gewenst

47

SFEERBEELD SCHÖNFELDPLEIN - ANNO 2025

HET HART: HUISKAMER VOOR DE REGIO

KOERS

STRUCTUUR

FUNCTIES

Compact stadscentrum, intieme ‘huiskamer van de regio’ Ontmoeten – locaal, regionaal, grensoverschrijdend – Cultuurhistorie blijft gewaarborgd (sfeervol) Water terug in het centrum Uitgaanscentrum voor de regio Authentiek (winkelen in Winschoten wordt proeven, ruiken en het ervaren van Oldambt) Compact Toegankelijk – geen drempels Water terug in het centrum Fietsroutes lopen door het centrum Winkelen Wonen boven winkels Fietsenstalling Horeca, cafés, restaurants Stapeling van functies: horeca, gemeentewinkel, stadskamers, sociaal maatschappelijk.

Het Hart zal uitgroeien tot het gebied waar je elkaar ontmoet wanneer je afspreekt in het centrum van Winschoten. Alle winkelstraten komen samen in het hart. Winschoten anno 2011 – colour locale In 2011 kenmerkt het centrum van Winschoten zich als een van de langste winkelstraten van Nederland. De winkelstraat in Winschoten trekt veel klandizie, zowel Nederlanders als Duitsers winkelen graag in het rustieke stadje. Eén van de sterke punten van Winschoten is haar ‘colour locale’. Veel grote steden missen dit waardoor de winkelervaring in deze steden vlak en inwisselbaar wordt. Terwijl onderscheidend vermogen in een land als Nederland, met een hoge winkeldichtheid, cruciaal is. Het centrum van Winschoten heeft veel potentieel. Het centrum kenmerkt zich door een mix van monumentale panden en nieuwbouw. Met markante gebouwen zoals het stadhuis en de kerk. In 2009 heeft de voormalige gemeente Winschoten ruim anderhalf miljoen geïnvesteerd in de revitalisering van het Markplein. Met name niet-dagelijkse winkelvoorzieningen zijn goed vertegenwoordigd in het centrum van Winschoten, met modisch recreatief en gerichte non-food als belangrijkste branches. Koopkrachtbinding en koopkrachttoevloeiing is in Winschoten bovengemiddeld. Richting de toekomst Op dit moment staan er diverse ontwikkelingen op stapel in het oudste deel van Winschoten. Bij deze ontwikkelingen wil de gemeente de nodige aandacht besteden aan de cultuurhistorische waarden in het gebied. Hierbij wordt de negentiende-eeuwse stad als uitgangspunt genomen. Voor het centrum van Winschoten wil de gemeente, zoals gezegd, toe naar een compacter centrum, waarbij de focus ligt op het versterken van de kwaliteit. Vanuit het Hart zullen drie herkenbare verbindingen vorm krijgen:

50

1. de Langestraat met als aanlooproute de Venne, daaromheen verbindende stegen. De Langestraat vindt haar bronpunt aan de Noordkant waar het nieuwe Cultuurhuis, met supermarkt en parkeerplein, zal herrijzen met aangrenzend het Oldambtplein; 2. de Renselkade met als toekomstvisie een nieuwe waterverbinding richting het centrum. Deze waterkade legt de link met het varen, jachthavens, de Blauwestad en meer; 3. een groene verbinding met de ‘Zuidpool’. Een comfortabele voetgangersverbinding met het openbaar vervoer (station). Ook wordt hier een groene verbinding met het monumentwaardige Sterrebospark van tuinarchitect Springer aangelegd. In deze drie stadsontwikkelingen wordt veel geïnvesteerd. Het maakt het centrum van Winschoten aantrekkelijker en krachtiger. Compacter maar toch ook weer luchtiger door het aanbrengen van groen in het Hart. Huib Lubbers (managing director Retail Management Center Nederland): “Er liggen kansen in de straten nabij A1 winkels. Eigenaren van panden in deze straten kunnen (gezamenlijk) een vestigingsmilieu creëren voor meerdere bedrijven. Leegstand leidt per saldo tot een concentratie van retail in het winkelhart en meer functievermenging langs de randen. Dit komt de diversiteit, sociale veiligheid en levendigheid van de binnenstad ten goede, zowel overdag als ’s avonds.” Bereikbaarheid Een aspect waarmee de toevloeiing naar het centrumgebied wordt verklaard, is de uitstekende bereikbaarheid van het centrumgebied binnen de regio. Kijkend naar reistijden liggen omringende dorpen als Beerta, Midwolda en Bellingwedde dichtbij het centrum van Winschoten en relatief ver van centra als Veendam en Stadskanaal. Vooral de ligging aan de A7 maakt Winschoten goed bereikbaar. Het is tevens opvallend dat veel Duits winkelpubliek naar Winschoten komt om inkopen te doen. De zogenaamde detailhandelmonitor (Goudappel Coffeng) spreekt van een ‘substantiële koopkrachttoevloeiing’ vanuit Duitsland. De Duitse consument is vooral geïnteresseerd in het centrum van Winschoten en grootschalige detailhandel. Een imago-onderzoek uit 2009 beschrijft dat Duitse consumenten Winschoten als ‘toeristisch’ en de winkels als ‘exclusief’ ervaren.

Vogelvlucht Centrumvisie

51

Verkoop van artikelen berekend per m2 winkelvloeroppervlak

Branches

Winschoten

Gelijkwaardige kern

Voedings-en genotmiddelen

8.271

5.617

Frequent benodigde non-food, waarvan:

5.665

2.624

- persoonlijke verzorging

1.615

942

- huishoudelijke artikelen

2.770

813

- dierbenodigdheden, bloemen en planten

1.280

868

Modisch recreatief, waarvan:

14.043

4.231

- kleding en modeaccessoires

10.224

3.233

- schoenen en lederwaren

3.819

998

Overige recreatief, waarvan:

9.184

5.007

883

517

1.336

1.460

533

296

- boeken, cd’s, kantoorartikelen

1.229

499

- warenhuis

1.270

702

- bruin- en witgoed

2.184

776

1.749

758

Gerichte non-food, waarvan:

27.356

14.836

- woninginrichting

14.733

7.353

- doe-het-zelfartikelen

6.836

3.972

- tuincentra en tuinartikelen

5.787

3.510

Overige detailhandel

2.856

942

Totaal

67.375

33.257

- optiek, juwelier, antiek en kunst - sport en spel - hobby-artikelen

(Bron DTNP, 2007)

52

Dé Poffert (streekproduct)

Op basis van beleving komt de kwaliteit van de openbare ruimte van het centrumgebied Winschoten goed over. Het historische centrum en de kleinschaligheid van winkelpanden geeft het centrum een karakteristieke sfeer. Investeringen De gemeente zal de komende jaren zogenaamde ‘krimpgelden*’ inzetten voor kwaliteitsverbeteringen in het centrum. Deze investeringen moeten resulteren in een duurzaam rendement zodat marktpartijen zicht hebben op een waardestijging van hun vastgoed. Hier wordt op ingezet door het duidelijk markeren van het centrum, het creëren van het Hart, het concentreren van de winkelvoorraad en het uitbreiden van de mogelijkheid om te wonen en te werken in het centrum. * Krimpgelden worden uitgekeerd door de Rijksoverheid aan gebieden die het risico lopen op termijn terug te lopen qua inwonersaantal. Toekomstbeeld 2025 De gemeente heeft, door het inzetten van zogenaamde krimpgelden, een kwaliteitsverbetering tot stand weten te brengen in het centrum van Winschoten. Samen met externe marktpartijen is geïnvesteerd in ontwikkelingen met een duurzaam rendement. Door het ontmoetingspunt, Het Hart, te markeren heeft Winschoten een optimale concentratie van winkels, een stevige koppeling met Blauwestad en uitbreiding van wonen en werken in het centrum. Hierdoor is de kwaliteit van het centrum in brede kring bekend geworden. Verbindingsroutes in het centrum zijn versterkt en verbeterd. Om het fenomeen Internetwinkelen een concurrent te bieden zijn zogenaamde ‘Flagshipstores’ als paddenstoelen opgekomen. Flagshipstores zijn belevingswinkels waar je producten kunt uitproberen, deskundig advies krijgt en waar je met plezier een paar uur kunt vertoeven. Door tijdig op veranderingen en ontwikkelingen in te springen heeft Winschoten haar centrum toekomstbestendig ingericht.

Op de volgende pagina vindt u een overzicht van het projectenprogramma van dit deelgebied, wensenlijst en investeringsinschatting 2011-2025 = publiek = privaat Publieke investering 5,7 miljoen

Private investering 25,8 miljoen

Gedekt Ontwikkeling Gewenst

7,2 8 10,6

3,2 2,5

53

HET HART

Gemeentewinkel in het Hart (gemeentekantoor ambtenaren evt. naar Noordelijk centrumgebied). Mocht de stadhuisfunctie komen te vervallen dan is het belangrijk om een publieksfunctie in het Hart te houden.

gewenst

Herbestemming gemeentehuis, afboeken boekwaarde. In het geval de stadhuisfunctie wordt verplaatst, dan komt het bestaande gebouw vrij voor een commerciële herbestemming.

ontw

Verbouw bibliotheek naar een commerciële functie. Door de geplande opname van de bibliotheek in het cultuurhuis geldt ook voor het bibliotheekgebouw dat het aangepast moet worden voor een nog nader in te vullen commerciële functie.

ontw

Circa 5 panden revitaliseren aan rondgaande looproute Hart. O.a. Koopsdrift en Vissersdijk. De koppeling van het Rond aan de Langestraat en de Markt aan het Israëlplein vergt een transformatie van enkele panden.

gewenst

Herontwikkeling voormalige INGbank naar kledingzaak (Mestemaker). Dit is een project in uitvoering.

gedekt

Herontwikkeling detailhandel, (Mestemaker). (Dit private idee voor herontwikkeling van een supermarkt op de ‘Max-locatie’ vervalt mogelijk ten voordele van een grotere parkeerconcentratie). Onderhandelingen zijn gaande.

gedekt

Herinrichting Johan Modastraat, onderdeel looproute Hart. Dit betreft een straatvernieuwing als aanlooproute voor winkelpubliek naar de Langestraat.

ontw

Parkeerhof, bomen en looproute door project Mestemaker. Dit voorstel is in onderhandeling. Het gaat erom een, qua beeld, hoogwaardig parkeerterrein aan te leggen met ‘achteraf betalen’.

gedekt

Opknappen winkelpuien Langestraat 5, 7 en 9. Dit zijn winkelpuien die in 2011 zijn vernieuwd op basis van de centrumvisie.

gedekt

Herbestemming en herontwikkeling Droge beddenfabriek naar wonen en werken (beleggingsmij. Ziengs). Deze fabriek staat leeg. Er wordt in 2011 geïnvesteerd in de gevelrestauratie om herbestemming aantrekkelijker te maken.

gewenst

Herontwikkeling winkels/bovenwoningen historisch bouwblok Vissersdijk/Torenstraat. Dit is een initiatief om het oudste bouwblok in het hartje van Winschoten te restaureren en te gaan wonen boven winkels.

ontw

Herontwikkeling Haak, gevelvernieuwing en vergroting winkel. De beleggingsmij. Annexum heeft een plan om hier de winkels in de plint op te waarderen en enkele bovenwoningen hiervoor aan te kopen. Aan de achterzijde ontstaat dan een afsluitbaar bedieningshof. De Haak krijgt dan een nieuwe attractieve gevel aan het Israëlplein.

ontw

54

Detailhandel in v/m Hotel de Nederlanden. Het betreft hier de vestiging van een drogisterijketen, de restauratie van een monument en de sloop van een hinderlijke uitbouw. Herbouw Langestraat 2, aankoop kiosk(en). Dit project betreft een nieuwe winkel met een bovenwoning op een historische plek naast VeraModa. Het verhoogt de intimiteit van de Langestraat en hoort bij de herinrichting van het Israëlplein waarbij de functie van de kiosken in de pleinwanden wordt ondergebracht.

gedekt

ontw

Pakhuis v/m café ’t Pleintje herontwikkelen t.b.v. daghoreca. Dit is een uitgelezen plek voor daghoreca en fungeert als alternatief idee voor de huidige kiosken.

gewenst

Herverdeling winkels het Rond, interne verbouwing. Door de actuele marktsituatie zijn er veel verschuivingen. De belegger zoekt naar alternatieven in aansluiting op de centrumvisie.

ontw

Warenmarkt op het Marktplein. Dit is een gefaseerd voorstel. Allereerst zal het Marktplein meer betekenis moeten krijgen door evenementen, versterking van de horeca en introductie van de looproute. Vervolgens kan de reguliere warenmarkt er worden gehouden.

gedekt

Herinvulling bioscoop aan het Marktplein.

gewenst

Revitalisering cafés Marktplein, koppelen aan evenementen

gewenst

Marktpleinkerk, uitbreiding PC gemeente. Het kerkbestuur wil hier de hoofdkerk van maken en de marktpleinkerk geschikt maken voor meerdere functies. Daarvoor moet de kerk bouwkundig worden aangepast (ontvangstruimte en toiletvoorzieningen). Extra groene aankleding Markt. Dit betreft een idee om meer bomen te planten.

ontw gewenst

Evenementen organisatie. Deze organisatie is in 2011 van start gegaan.

gedekt

Uitgave historisch cahier, door de Ver. Oud Winschoten. Dit betreft een boekje als historische onderlegger voor planontwikkeling in het centrum.

gedekt

Wij maken winschoten mooi, uitvoering projectenboek. Deze inventarisatie van veilig te stellen historische panden, het werkboek van 2009, wordt betrokken bij de centrumontwikkeling.

gewenst

SFEERBEELD STEGEN (VISSERSDIJK) - ANNO 2025

Trots op de ‘onthaaste gemeente’ – Cittaslow Een manier om Oldambt als eigentijdse graanrepubliek op de kaart te zetten is door te kijken of Oldambt in aanmerking kan komen voor het internationale keurmerk Cittaslow. Cittaslow is hét keurmerk voor gemeenten die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top van Nederland behoren. Waarden die tegenwoordig worden gezien als dé aspecten voor een kwalitatief hoogstaande leefcultuur.

Goed leven, slow leven en een eigen leefstijl. Goed leven staat voor: kunnen genieten van de faciliteiten, diensten en voorzieningen die het leven voor de inwoners en bezoekers gemakkelijk en plezierig maken. Slow leven houdt in: je langzaam onthaasten. Dagelijks op zoek zijn naar een bewuster leven in deze moderne tijd, met andere woorden op zoek naar het beste uit het verleden om daar dankzij het beste van de hedendaagse en toekomstige mogelijkheden van te genieten. Dit zal resulteren in technologische mogelijkheden, moderne oplossingen op het gebied van communicatie, transport, inkomen, productie en verkoop. Een ‘gewone’ leefstijl. Het leven in en het besturen van een Cittaslow is in feite een manier om er een gewone, een eigen levensstijl op na te houden in plaats van de hedendaagse trends te volgen. Een leefstijl die zich kenmerkt door: minder hectiek, minder productiegericht en minder ‘de waan van de dag’. Het leidt geen twijfel dat dit menselijker, milieubewuster en verstandiger is voor de huidige en toekomstige generaties. Cittaslow eerbiedigt kleine resultaten in een steeds meer globaliserende wereld. Netwerk in Nederland Het netwerk van gemeente in Nederland die een Cittaslow keurmerk hebben ontvangen, vormen tezamen Cittaslow Nederland. Het initiatief voor het opstarten Alphen-Chaam hebben zich hierbij aangesloten. Doelstelling Het doel van Cittaslow is de plaatselijke en regionale cultuur te bewaren en te versterken. Daarbij wordt gekeken naar milieu, infrastructuur, kwaliteit van de leefomgeving, opwaardering en instandhouding van de plaatselijke en regionale streekproducten, gastvrijheid, landschappelijke kwaliteit en het in stand houden van cultuur-historische waarden en diversiteit.

56

ZUIDPOOL

KOERS

Innovatiegebied Wonen in het groen Onderwijs gecombineerd met werken Ruimte voor startende ondernemers Opwaarderen van het stationsgebied Zorg (geriatrische zorg) en hofjeswoningen Innovatieve woongemeenschappen voor ouderen Duidelijke merkbare en zichtbare koppeling met * het Hart * het station * de onderwijscampus

STRUCTUUR

FUNCTIES

Joodse geschiedenis Ruimte voor parkeren Veel groen – verbinding Sterrebos met Zuidpool en Centrum Aanlooproute ‘Blauwe loper’ (zie Blauwestad) Zorg Wonen en werken Wandelen Fietsen Recreëren

De Zuidpool ligt centraal ten opzichte van het centrum en het station. En is nog veel ruimte. Dit is vrij uniek in een binnenstad. Hier ligt potentie voor de ontwikkeling van plannen die om ruimte vragen. Het gebied is omringd met markante historische gebouwen en elementen. Zo zijn er overblijfselen zichtbaar van de vesting en van de Joodse geschiedenis van Winschoten. Er liggen plannen om het voormalige (imposante) LTS-gebouw een nieuwe bestemming te geven. Er is volop parkeergelegenheid en winkelvoorzieningen zijn dichtbij. De Zuidpool koppelt, in fysieke zin, de nieuwe onderwijscampus (MBO) aan het station en aan het centrum van Winschoten. Maar ook in functionele zin biedt de Zuidpool tal van mogelijkheden. De gemeente wil samen met projectontwikkelaars investeren om het gebied intiemer te maken met een centrumstedelijke uitstraling. Toekomstbeeld 2025 In 2025 is er een gebied ontstaan met nieuwe vormen van wonen en werken binnen een groene intieme setting. Er is ruimte voor innovatieve projecten, zowel technisch, als fysiek en sociaal. De Zuidpool is een gebied met een kwalitatief hoogstaande uitstraling. Er is ruimte voor lofts, ateliers, stadsvilla’s. Of je kunt er wonen aan een hofje met zorgfaciliteiten. Kortom, bij uitstek voor mensen die hun eigen woonomgeving willen creëren. Zowel via particulier opdrachtgeverschap als in projecten. Het veilig wonen in hofjes is geschikt voor creatieven met een atelier en senioren die levendigheid op prijs stellen. Allerlei combinaties van wonen en werken zijn hier mogelijk. Dit deel van de stad kenmerkt zich als het creatieve hart van Winschoten en het groene karakter van het nabijgelegen Sterrebos is hier al voelbaar.

58

Groene koppeling Sterrebos - Centrum

LTS

Op de volgende pagina vindt u een overzicht van het projectenprogramma van dit deelgebied, wensenlijst en investeringsinschatting 2011-2025 = publiek = privaat Publieke investering 9,3 miljoen

Private investering 10,0 miljoen

Gedekt Ontwikkeling Gewenst

9 1

0,9 6,8 1,6

59

ZUIDPOOL Sloop deel Haak. Dit betreft het gedeelte naast de Lutherse kerk ten behoeve van een groene ontwikkeling van de Zuidpool en de vormgeving van de looproute van station naar de zijingang van het Rond.

gewenst

Grondaankoop t.b.v. groene ontwikkeling Zuidpool: woonpark, geriatrie, groene koppeling Sterrebos Achteringang Rond- looproute station opwaarderen. Dit betreft een herontwikkeling van de Zuidpool waarbij de huidige verhardingsvlakken en braakliggende grond wordt gewijzigd in een parkachtig geheel met gebouwen in het groen.

ontw

Geriatrische zorg Oosterlengte in nieuwe stadsvilla Zuidpool.

ontw

Herontwikkeling pand Winschotercourant.

ontw

Hoekgebouw sloop, wijziging in stadsvilla, opheffen 2 winkels.

ontw

Afbouw bouwblok Poststr. Bouwblok afmaken en parkeren binnenterrein verplaatsen (koppelen aan realisering nieuw parkeerterrein nabij C1000).

ontw

Herontwikkeling v/m postkantoor (staat nu leeg).

ontw

Heraanleg en verschuiving parkeerterrein Emmastraat. Opruimen tijdelijk parkeerterrein Liefkensstraat nabij Aldi. Herintroductie oude verloop Liefkensstraat. Dit is de westelijke tegenhanger van het parkeerterrein aan het Schönfeldplein en het parkeerterrein aan de kop van de Langestraat nabij het toekomstige Cultuurhuis. De heraanleg zal parkeren met ‘achteraf betalen’ mogelijk maken.

ontw

Opwaardering beeldkwaliteit achterkant C1000 in aansluiting op het woonpark Zuidpool (tuinmuren ca.)

ontw

Inpandige bevoorrading C1000 en Haak. Dit betreft de achterkant van de te ontwikkelen Haak.

ontw

Verplaatsing Aldi naar elders. Voor een woonparkontwikkeling moet ruimte worden gemaakt. Onderhandelingen zijn gaande.

gewenst

Tijdelijk beheer LTS, verwarming en onderhoud en evt. inrichting ruimten voor publiek gebruik.

gedekt

Herontwikkeling LTS.

ontw

Groenaanleg rondom LTS. Het gebouw dient aan te sluiten bij de groene Zuidpool. De ruimte tussen het gebouw en het te wijzigen parkeerterrein dient beter te worden ingericht.

ontw

Verbouw voormalige busremise naar transparante constructie. Er zijn onderhandelingen met de vervoersmaatschappijen over een meer eigentijdse wachtruimte.

ontw

60

Revitalisering historisch stationsgebouw, luifel en hal. Het gebouw herbergt nieuwe activiteiten van de schoolcampus. Onderhandelingen over het uiterlijk van dit monument zijn gaande.

ontw

Voedingssteeg Parkeerterrein-Torenstraat. Kostersgang, ontwikkelen als kunstproject. Vanaf het nieuw aan te leggen parkeerterrein dient voor winkelend publiek een duidelijk zichtbare en attractieve toegang naar de Torenstraat te worden gemaakt.

gewenst

Revitalisering panden Kostersgang, opknappen gevels. Dit hoort bij de vormgeving van een attractieve toegang naar de Torenstraat.

gewenst

Introductie eenrichtingverkeer auto’s uiteinde Torenstraat. Dit idee moet verder worden uitgewerkt. Het doel ervan is het zuidelijk gedeelte van de Torenstraat meer geschikt te maken voor zaken en woningen waar de auto voor de deur moet kunnen komen.

gedekt

Fietsroute invoegen: Pekela-Vitusholt-Garst-Garstestraat via Israelplein-Venne-Oldambtplein-Cultuurhuis-Blauweloper-Havenkwartier Blauwestad. Suggestiestroken, bebording, en eventueel bewaakte stalling aan Israelplein. Dit betreft de aanhaking

gewenst

Doortrekken reconstructie bestrating 2e fase Garstestraat naar het Rond. Betrekken groene karakter Sterrebos. Herontwerp Boschplein. De huidige situatie kent veel overlast van centrumparkeerders en het groenbeheer kan in de bestaande situatie niet goed worden verricht.

gewenst

. Heikenslaan, koppeling Bosstraat. Het park vormt qua beleving het voorportaal van het centrum. Voor de recreatieve groene identiteit van het centrum is het van belang om het Sterrebos meer betekenis te geven en de sociale veiligheid te verbeteren.

gewenst

Aandeel opknappen cultuurhistorische panden uit inventarisatie ‘Wij maken winschoten mooi’.

gewenst

ZUIDPOOL

Lutherse kerk

Station Winschoten

Groene stadstuinen in het centrum

61

SFEERBEELD ZUIDPOOL ANNO 2025

LANGESTRAAT/VENNE Divers en hoogwaardig KOERS

Hoogwaardige aansluiting met de Venne Historisch stadsbeeld blijft behouden Horeca Langestraat Veilig stellen historie Verbindingen maken Langestraat – Venne (doorbreken van twee stegen) Overhoeks straatbeeld (ligt op kronkelende grondmorene zandrug) behouden

STRUCTUUR

Venne Herbestemming zoeken voor de Vennekerk Op de kop van beide straten zal een nieuw cultuurhuis worden gebouwd.

FUNCTIES

Langestraat Winkelen (divers aanbod) Wonen boven winkels Infowinkels, klein historisch museum Gemengde ‘kunst’winkels (onderbrengen van meerdere disciplines in één winkel -> b.v. keramiek, schilderijen en vilten…) Plattelandswinkels in het centrum (lupine-varken) Venne Run-shoppen Flag-stores Showrooms voor internet-winkels Gamewinkel waar jeugd kan komen om computerspellen uit te proberen Verkoop auto-onderdelen

De Langestraat is de oudste en langste winkelstraat van Groningen. De reputatie van de winkelstraat is goed en biedt nog veel potentieel. De aanwezig panden op de kop van de Langestraat/Venne. Een project dat veel ‘reuring’ met zich mee brengt. Het Cultuurhuis krijgt een meervoudig karakter. Naast theater doet het Cultuurcentrum ook dienst als bibliotheek met daaraan gekoppeld een horecafunctie.

64

Het annex gelegen Rosarium onderstreept de historische dimensie van Oldambt als grootste exporteur van rozenonderstammen en is in die zin belangrijk voor het karakter van de streek. Ambitieniveau Het ambitieniveau van de gemeente Oldambt is groot, met als streven ‘beste binnenstad van Nederland 2015’. De gemeente, de horeca en de middenstand hebkoopcentrum. Door hier gezamenlijk de schouders onder te zetten werkt de gemeente aan een gedragen visie en gezamenlijke uitvoeringsprojecten. Evenementen Gedurende het hele jaar worden er in de binnenstad van Winschoten talrijke evenementen georganiseerd. De middenstand is hier nauw bij betrokken. Hoogtepunten zijn o.a. de nacht van Winschoten met een gemiddeld aantal bezoekers van rond de 60.000 en de bijna 200 jaar oude Allerheiligenmarkt waar zo’n 90.000 bezoekers op af komen. Vennekwartier De Venne loopt parallel aan de Langestraat maar kenmerkt zich door een totaal ander straatbeeld. De Venne leent zich uitstekend voor grootschalige detailhandel en showrooms. Het is de zuidelijke aanloopstraat richting de binnenstad, een straat met een groot potentieel. Met name voor het ‘Amerikaans winkelen’ (met de auto ergens heen, kopen en inladen) wat ook in Nederland voet aan de grond begint te krijgen, leent de Venne zich bij uitstek. De gemeente werkt aan een stevige ‘vergroening’ van dit gebied, zodat steen en groen meer in balans zijn. De gemeente wil de Venne transformeren tot een mooie laan. Toekomstbeeld 2025 In 2025 is de Langestraat een uitnodigende winkelstraat waar de historische panden hun eigen verhaal vertellen. De monumentale gevels zijn in hun oude luister hersteld. Boven de winkels kun je alleen, of met zijn tweeën heerlijk wonen en van het uitzicht genieten. De Venne is getransformeerd tot een prachtige aanrijlaan anuit de Venne bieden enkele nieuwe wandelstegen een logische en uitnodigende toegang naar de Langestraat.

Op de volgende pagina vindt u een overzicht van het projectenprogramma van dit deelgebied, wensenlijst en investeringsinschatting 2011-2025 = publiek = privaat Publieke investering 49 miljoen

Private investering 21 miljoen

Gedekt Ontwikkeling Gewenst

4 15 2

25 24

65

LANGESTRAAT/VENNE Cultuurhuis en inrichting omgeving. Supermarkt noordelijk centrumgebied. Dit is onderdeel van de cultuurhuisontwikkeling. Parkeerterrein herontwerp Klinkerplein. Dit parkeerterrein is de tegenhanger van de parkeerconcentratie aan het Schönfeldplein en aan de Emmastraat. Het parkeerterrein zal ook voor grotere manifestaties geschikt worden gemaakt.

gedekt ontw

gedekt

De stedenbouwkundige ontwikkeling bestaat uit het idee van ‘gebouwen in het worden en het uiterlijk krijgen van een laan met een groene middenberm en daarmee ook aansluiten op het Rosarium. Bodemsanering gasfabrieklocatie. Zorgboulevard met o.a. Oosterlengte, huisartsen. Dit hangt samen met de toekomstplannen van OZG. De schaal van de zorgboulevard is hiervan afhankelijk. Bij transformatie OZG ‘Kop’ in Langestraat aanbrengen. Koppeling Moushorn, herbouw noordwand Gassingel. Het noordelijk deel van de Venne is bij de stadsvloeraanleg enkele jaren geleden qua uitvoering opgeschort. Door bouw van het Cultuurhuis dient dit deel nu te worden uitgevoerd.

66

gedekt

gedekt

ontw

ontw

gewenst

Twee nieuwe verbindende stegen tussen Venne en Langestraat met wonen boven winkels, 2 panden opkopen. De Venne is de aanloopstraat voor de Langestraat. Winkelend publiek moet gemakkelijker rondjes kunnen maken. Hiervoor zijn extra doorsteken nodig. Deze nieuwe stegen bieden, door de zijingangen, de mogelijkheid voor ‘wonen boven winkels’.

gewenst

H&M vestiging Langestraat 48. Het monumentale pand van v/h De Vries mode is, op grond van de centrumvisie, in 2011 steen voor steen weer opgebouwd in het kader van de vestiging van H&M.

gedekt

Beeldkwaliteitplan, reclame-en uitstallingbeleid

gedekt

Realisering nieuwe werkplekken gemeentekantoor Oldambt. Onderzocht moet worden of de dislocaties van het ambtelijk personeel worden gehandhaafd of moeten worden geconcentreerd in Winschoten. Verschillende concepten zijn hiervoor denkbaar variërend van een nieuw gebouw tot hergebruik van diverse bestaande panden.

gewenst

Reconstructie Oldambtplein. Herontwerp Oldambtplein tot stadsplein. Koppelpunt Blauweloper. Dit plein is een belangrijke entree van het centrum.

gewenst

Panden westkant Oldambtplein herontwikkelen. Dit heeft als doel meer stedenbouwkundig evenwicht te bereiken in het gebied van Molen Edens en Oldambtplein.

gewenst

Aandeel opknappen cultuurhistorische panden uit inventarisatie ‘Wij maken winschoten mooi’.

gewenst

SFEERBEELD VENNE - ANNO 2025

COLOFON Gemeente Oldambt Gemeentehuis: Johan Modastraat 6 9671 CD WINSCHOTEN Website: www.gemeente-oldambt.nl Telefoonnummer: 0597- 482000 Aan deze centrumvisie werkten mee: Dhr B. Zwiers, verantwoordelijk wethouder gemeente Oldambt Mr A. Saman, manager afdeling Ruimte & Economie Ir P. Ziel, stedenbouwkundige/landschapsarchitect gemeente Oldambt Mw. J. Albers, beleidsadviseur Communicatie gemeente Oldambt Ir T. Hoek, Libau (adviesorganisatie ruimtelijk beleid) Dhr F.O. Busch, HBD Hoofdbedrijfschap Detailhandel Drs J.W. Wolff (Management Consultancy) Ir T. Vermeend (Van Helden architecten) Stuurgroep binnenstad Winschoten Inwoners gemeente Oldambt Woningbouwcorporaties Oldambt Investeerders, projectontwikkelaars, grondbezitters gemeente Oldambt Afdeling Ruimte & Economie Ontwerp centrumvisie Vormgeving en illustraties: Ir P. Ziel, stedenbouwkundige/landschapsarchitect gemeente Oldambt Mw. J. Albers, beleidsadviseur gemeente Oldambt Vormgeving en realisatie: CleverMedia Emst Fotografie: Piet Ziel Jan Buwalda fotografie Gerard van Beek fotografie Koos van de Spek Ebo Heeres Gerrit van der Horst Jan Kees Dommisse Deze centrumvisie is met zorg samengesteld, desondanks kunnen er geen rechten aan worden ontleend.