Inhoud
Voorwoord Wet- en regelgeving Vraag en antwoord 1 Vakbondsleden en kandidaatstelling. Hoe zit dat? 2 Kan een medewerker met een nulurencontract zich kandidaat stellen voor de or? 3 Onze or verwacht een ernstig probleem met onze bestuurder. Hoe schakelen we daarvoor de bedrijfscommissie in? 4 Hebben or-leden bij ontslag wegens economische redenen extra ontslagbescherming vanuit de wet? 5 Wie bepaalt het zetelaantal? 6 Een van onze leden gaat een half jaar met zwangerschaps- en ouderschapsverlof. Mag zij vervangen worden in deze periode? 7 Welke zaken behoren wel en niet in een or-budget thuis? 8 Hoeveel tijd kost het or-werk? 9 De bestuurder vindt 60 uur vrijstelling per jaar voldoende voor orwerk. Is dit reëel? 10 We zijn de instellingsgrens voor een or gepasseerd. Moet de bestaande pvt nu worden vervangen door een or? 11 Hoeveel tijd mag een ondernemingsraad nemen om een adviesaanvraag te beantwoorden? Functioneren Vraag en antwoord 12 Wat zijn de belangrijkste zaken waar een or aandacht aan moet schenken als eerste or van een bedrijf? 13 De bestuurder wil niet dat er or-commissies worden ingesteld. 14 Wie adviseert, oc of or? De or wil alles zelf afhandelen. 15 Overdragen van bevoegdheden aan commissies. Wat zijn de vooren nadelen? 16 Welke taken heeft een or-voorzitter uit te voeren? 17 Kan een or-lid (dat constant dwarsligt) worden geschorst? Zo ja, onder welke voorwaarden?
11 13 13 13 14 14 14 15 15 15 16 17 17 17 19 19 19 20 20 21 21 22
18 19 20 21 22
Mag een reservekandidaat al eerder meelopen in het or-werk? Mogen vrijwilligers in de or en wat kan de raad doen aan hun werkomstandigheden? Een van de directieleden van het managementteam wordt door de vakbond kandidaat gesteld voor de or-verkiezingen. Mag dat? Voor de naderende algemene or-verkiezingen stelt niemand zich kandidaat. Kunnen wij de ondernemingsraad opheffen? Een van de or-leden is door de directie op non-actief gezet. Moet hij dan ook tijdelijk stoppen met zijn or-werk?
Communicatie Vraag en antwoord 23 Mag de directie de berichten van de or aan zijn achterban van te voren inzien en zelfs censureren? 24 Hoe bereiken we als or de achterban? 25 Ik heb me opnieuw verkiesbaar gesteld voor de or en wil graag persoonlijk campagne voeren. Heeft u ideeën? 26 Onze bestuurder wil het overleg met de ondernemingsraad overdragen aan een lid van het management. Mag dat? 27 Onze directeur wil als de eerste de notulen van de overlegvergadering lezen. Is dit gebruikelijk? 28 De bestuurder is het niet eens met de notulen. Mogen wij toch onze versie de organisatie in sturen? 29 Is het gebruikelijk om als or tweemaal per jaar een informeel, dus niet genotuleerd, overleg te hebben met de bestuurder? 30 Zijn de overlegvergaderingen openbaar en hebben bezoekers daar dan ook spreekrecht? 31 Wie moeten het or-jaarverslag ontvangen? 32 Welke mogelijkheden zijn er voor 'anders adviseren'? 33 De bestuurder is kwaad weggelopen uit een overlegvergadering en heeft voorlopig het overleg met de or opgeschort. Wat nu? 34 Mag een or-lid informeel overleg hebben met zijn achterban? Organisatorisch beleid Vraag en antwoord 35 Welke rol heeft de or bij een voorgenomen besluit waardoor twintig gedwongen ontslagen vallen? 36 Waar moeten we op letten bij het beoordelen van een adviesaanvraag voor een verhuizing van de bedrijfslocatie? 37 Wat is een reorganisatie en wat kan de or doen? 38 Mag de bestuurder, zonder betrokkenheid van de or, het organigram van de organisatie veranderen?
22 23 23 24 24 25 25 25 26 26 26 27 27 27 28 28 28 29 29 30 30 30 31 31 32
39 40 41 42 43 44 45
Ons bedrijf is onlangs overgenomen (gekocht) door een ander bedrijf. Wat zijn de rechten van een or in dit geval? Is er een checklist waarmee de or een adviesaanvraag voor een reorganisatie kan beoordelen? Ons bedrijf wil een ander bedrijf overnemen. Volgens de Raad van Bestuur is dit niet adviesplichtig. Klopt dat? Hoeveel medewerkers moeten betrokken zijn bij een reorganisatie om een adviesaanvraag verplicht te stellen? De verhuizing van de onderneming is adviesplichtig. Maar als nu maar één afdeling verhuist, is dat dan ook adviesplichtig? Moet de or om advies of instemming worden gevraagd bij het afkondigen van een vacaturestop? Ondanks een lopende adviesaanvraag, deelt de directie aan de betrokkenen al hun nieuwe functie mee. Mag dat?
Financieel beleid Vraag en antwoord 46 Heeft de or recht op het regelmatig ontvangen van financiële informatie, zoals kwartaalcijfers? 47 Wanneer is er sprake van een 'belangrijke' investering? Zijn daar bedragen voor te noemen? 48 De bestuurder wil een flinke lap grond verkopen die we niet meer nodig hebben. Geldt daarvoor een wettelijk adviesrecht? 49 Heeft de ondernemingsraad wat te zeggen over de benoeming van een financieel directeur? 50 De bestuurder vraagt de ondernemingsraad om advies over een begroting die reeds is vastgesteld. Wat staat de or te doen? 51 De directie wil fors reserveren waardoor de winstuitkering naar beneden zal gaan. Mag dat zomaar? 52 De or krijgt de begroting ter advisering voorgelegd nadat deze door de RvT is vastgesteld. Dat is toch de verkeerde volgorde? 53 De managementrapportages worden de or aangeboden in de Engelse taal, maar slechts enkele leden beheersen dit. 54 Wat kan de or met de informatie van de Wet Harrewijn? 55 Is het verhuren van een van onze gebouwen aan derden wel of niet adviesplichtig? 56 In ons bedrijf zullen langdurig zieken gekort worden op hun winstdeling. Mag dat zomaar? Sociaal beleid Vraag en antwoord 57 Wat is de rol van de or bij een afgesloten sociaal plan?
32 32 33 33 33 34 34 35 35 35 35 36 36 36 37 37 37 38 38 38 40 40 40
58 59 60 61 62 63 64 65 66 67
Is een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) instemmingsplichtig? Hoe bindend is de instemming van de or in de voorgestelde wijziging van werktijden van onze receptiemedewerkers? Er is zonder enig overleg met medewerkers of or een regeling ingevoerd voor het gebruik van leaseauto's. Mag dat zomaar? Mag de vergoeding van reiskosten omlaag zonder instemming van de or? Van drie- naar vierwekelijks roosteren. Is deze verandering in de werktijdenregeling instemmingsplichtig? De directie wil beoordelingsgesprekken invoeren. Welke rol heeft de ondernemingsraad hierbij? Is het invoeren van een gedragscode voor het personeel instemmingsplichtig? Er wordt een klokkenluidersregeling ingesteld. Is deze regeling niet instemmingsplichtig? Kan een bedrijf zomaar een personeelshandboek invoeren? Welke procedure dient gevolgd te worden? De functiewaarderingen en -omschrijvingen zullen worden aangepast. Is dit instemmingsplichtig?
Arbeidsomstandigheden Vraag en antwoord 68 Heeft de or instemmingsrecht op de aanstelling van een preventiemedewerker? 69 Welke vragen horen in de RI&E gesteld te worden over de functie van de preventiemedewerker? 70 De werkgever heeft geen verplichting meer tot een contract met een arbodienst. Wat betekent dit voor de rol van de or? 71 Wat is het verschil tussen overeenstemmingsrecht en instemmingsrecht? 72 De verlenging van een bestaand contract met de arbodienst, behoeft volgens onze directeur geen instemming. Klopt dat? 73 Moet er bij afwezigheid van bedrijfshulpverleners een vervanger zijn? 74 Heeft de or instemmingsrecht op het ziekteverzuimbeleid van een bedrijf? 75 Ons bedrijf gaat in zijn antirookbeleid nog verder dan de wet verplicht. Hoever kan men hierin gaan en wat is de rol van de or? 76 Ligt de verantwoordelijkheid voor het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen bij de werkgever of de werknemer?
41 41 42 42 43 43 43 44 44 44 46 46 46 46 47 48 48 48 49 49 49
77 78 79
Wat heeft een ondernemingsraad met de Arbeidsinspectie van doen? 50 Is het opstellen van een bedrijfsnoodplan instemmingsplichtig? 50 Onze or wil een VGWM-commissie instellen en daar ook de preventiemedewerker in opnemen. Is dat gebruikelijk? 50
Strategie Vraag en antwoord 80 Waar moet een or aan denken wanneer het adviestraject wordt opgedeeld in deeladviezen? 81 Waar moet de or op letten bij de beoordeling van een businessplan? 82 Hoe beïnvloeden we de bestuurder zodat hij ons niet passeert bij het nemen van advies- en instemmingsplichtige besluiten? 83 Hoe komen we als or tot een eigen visie en missie? 84 Verkoop van bedrijf zonder advies van de or. Wat staat de or te doen? 85 Is het verstandig om contact op te nemen met de or van het bedrijf dat ons gaat overnemen? 86 Hoe kan de or zich voorbereiden op de ontwikkelingen van een verplichte overname? 87 Waar moet de or op letten bij het opstellen van advies over de samenwerking tussen bedrijven in een nieuwe bv? 88 Ons bedrijf heeft moeite zijn productieafspraken na te komen. Nu worden er extra medewerkers ingehuurd. Kan dat zomaar? 89 Niet-leden in een fusie-or. Kan dat? 90 Bij overname van een andere onderneming is afgesproken een extra zetel te reserveren. Ons reglement bepaalt anders. Wat nu? 91 We zijn een nieuw maar snelgroeiend bedrijf. Heeft het zin om direct al met een or te beginnen? Verkiezingen Vraag en antwoord 92 Mag onze ambtelijk secretaris die in dienst is van de onderneming zich kandidaat stellen bij de or-verkiezingen? 93 Over enkele weken zijn er binnen onze organisatie or-verkiezingen. Niemand stelt zich echter kandidaat. Wat nu? 94 Mogen medewerkers die korter in dienst zijn dan zes maanden een handtekening zetten voor de vrije lijst? 95 In de WOR staat dat 'de or de minimale hoeveelheid handtekeningen bepaalt'. Wat betekent dit? 96 Om te mogen stemmen voor de verkiezingen moet een personeelslid een half jaar in dienst zijn. Vanaf wanneer?
51 51 51 52 52 53 53 53 54 54 55 55 55 56 57 57 57 57 58 58 58
97 98 99 100
Mogen wij de periode van kandidaatstelling verlengen, nu we geen enkele reactie hebben ontvangen? Wij willen vervroegde verkiezingen uitschrijven, omdat twee van onze leden stoppen. Wat is de gebruikelijke procedure? Voor de verkiezingen stelt zich iemand kandidaat die geen van de zittende or-leden geschikt acht. Mogen wij haar weigeren? Mag je na de verkiezingen het aantal stemmen per kandidaat bekendmaken of is dit geheim?
59 59 59 59
