Voorwoord. Isabel Ongenaert. Beleidsmedewerker Vlaamse overheid Gevangenis Ieper

JAARRAPPORT Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Gevangenis Ieper – 2010

2

Voorwoord Voor u ligt het eerste jaarrapport sinds het strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden startte in de gevangenis van Ieper in 2008. In april 2010 volgde ik Mieke Brenning op als beleidsmedewerker. Met dit jaarrapport wil ik een aanzet geven om gezamenlijk stil te staan bij de realisaties en de knelpunten in de hulpen dienstverlening in de gevangenis van Ieper. Zo kan dit document handvaten aanbieden om de werking en het aanbod in 2011 te verbeteren en werkpunten aan te pakken. Vooreerst besteed ik aandacht aan de context van de gevangenis van Ieper. In tweede instantie belicht ik de processen die liepen, de samenwerkingsmodellen en organisatievormen. Dagdagelijks merk ik de nood op aan een goed ontwikkelde en geïmplementeerde overlegstructuur om te komen tot de realisatie van een kwalitatief uitgebouwd hulpen dienstverleningsaanbod. In derde instantie heb ik getracht de inspanningen van alle medewerkers die een opdracht uitoefenen in de uitbouw van hulpen dienstverlening weer te geven. Mogelijks is dit overzicht niet volledig, maar zo kan u het aanbod van 2010 globaal toch leren kennen. Naast de partners binnen Justitie is er een samenwerking met verscheidene organisaties. Het is voortdurend zoeken naar hoe de samenwerking kan leiden tot de uitbouw van een kwalitatief aanbod voor gedetineerden. Graag wil ik met u in de daarop volgende hoofdstukken aandacht besteden aan de bekendmaking, het draagvlak en de ondersteuning van de medewerkers. Ten slotte bedank ik alle hulpen dienstverleners en het personeel van de gevangenis van Ieper die zich inzetten en inspanningen leveren om hulpen dienstverlening aan gedetineerden mogelijk te maken. Ik hoop om in 2011 op jullie engagement te mogen rekenen en fijn samen te werken.

Isabel Ongenaert Beleidsmedewerker Vlaamse overheid Gevangenis Ieper

3

Inhoudstafel Voorwoord ............................................................................................................................. 2 Lijst met afkortingen .............................................................................................................. 4 Inleiding ................................................................................................................................. 5 Hoofdstuk 1: Situering van de gevangenis............................................................................. 6 Gemiddelde bevolking 2010: ................................................................................................. 7 Hoofdstuk 2: Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 3) .............................................................................................10 1. PMD-werking .............................................................................................................10 2. Sleutelfuncties ...........................................................................................................16 Hoofdstuk 3: Uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 1) .............................................22 1. Welzijn .......................................................................................................................23 2. Gezondheid ...............................................................................................................27 3. Onderwijs...................................................................................................................28 4. Tewerkstelling ............................................................................................................32 5. Sport ..........................................................................................................................33 6. Cultuur .......................................................................................................................35 Hoofdstuk 4: Profilering van het hulpen dienstverleningsaanbod (strategie 2) ....................41 1. Bekendmaking van het aanbod ..................................................................................41 2. Nagaan noden en behoeften van gedetineerden .......................................................45 Hoofdstuk 5: Verkrijgen en vergroten van het draagvlak (strategie 4) ...................................46 1 Vergroting draagvlak bij de Vlaamse Gemeenschapsactoren ....................................46 2 Vergroting draagvlak bij Justitieactor .........................................................................46 3 Vergroten draagvlak bij de samenleving ....................................................................47 Hoofdstuk 6: Een HRM- en Organisatieontwikkelingsbeleid (strategie 5) .............................49 1 Introductieprocedure nieuwe medewerkers................................................................49 2 Huishoudelijke regels .................................................................................................49 3 Introductiecursus .......................................................................................................49 4 Gesprekken ter ondersteuning ...................................................................................49 5 Bijeenkomst zelfstandige lesgevers ...........................................................................50 6 Intern overleg .............................................................................................................50 7 Dagelijkse ondersteuning ...........................................................................................50 8 Vertegenwoordiging t.a.v. de gevangenisdirectie .......................................................51 Hoofdstuk 7: Algemene conclusie.........................................................................................52 Bijlagen ................................................................................................................................57

4

Lijst met afkortingen AA ADZ

Anonieme Alcoholisten Ambulante Drugzorg

BIS BM

Begeleid Individueel Studeren Beleidsmedewerker Vlaamse overheid

CAW CBE CVO CGG CDRGA

Centrum Algemeen Welzijnswerk Centrum voor Basiseducatie Centrum voor Volwassenenonderwijs Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Centrale Dienst van de Regie der Gevangenisarbeid

DRA

De Rode Antraciet

GOS GPA

Gedetineerdenopvolgsysteem Gemeenschappelijk Plan van Aanpak

HRM

Human Research Management

JWW

Justitieel Welzijnswerk

OC OLC OLS OO OLAT

Onderwijscoördinator Open leercentrum Omgaan met Lastige Situaties Organisatieondersteuner Open Leren Achter Tralies

PA PB PMD PSD

Penitentiair Assistent Penitentiair Beambte Planningsteam Maatschappelijke Dienstverlening Psychosociale Dienst

SCW SF S&CB STRAP

Sociaal-cultureel medewerker Sportfunctionaris Sport- en Cultuurbeambte Strategisch Plan

TB

Trajectbegeleider

VAPH VDAB VOCVO VTE VW

Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding Vlaams Ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs Voltijdsequivalent Vrijwilligers

WEVO WG WG‟en

WErkgroep Vorming en Ondersteuning Werkgroep Werkgroepen

5

Inleiding In 2002 ging in vijf gevangenissen in Vlaanderen de implementatie van het Vlaams strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden van start. Sinds 2008 is dit plan in werking in alle gevangenissen in Vlaanderen en Brussel. De missie van de Vlaamse gemeenschap staat centraal bij de uitvoering van dit plan: „De Vlaamse gemeenschap waarborgt het recht van alle gedetineerden en hun directe sociale omgeving op een integrale en kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening zodat ook zij zich harmonisch en volwaardig kunnen ontplooien in de samenleving‟. Deze missie vertaalt zich in 5 strategische doelstellingen: - Uitbouwen van een kwalitatief aanbod - Profileren van het hulpen dienstverleningsaanbod - Ontwikkelen en implementeren van samenwerkingsmodellen en organisatievormen - Verkrijgen en vergroten van het draagvlak bij de actoren van de Vlaamse gemeenschap, bij de stakeholder Justitie en bij de samenleving - Ontwikkelen en implementeren van een HRM- en Organisatieontwikkelingsbeleid De uitbouw van een kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening voor gedetineerden stoelt op een optimale samenwerking. Zowel op bovenlokaal niveau als in de lokale gevangenis zijn structuren uitgebouwd ter bevordering van de samenwerking tussen de verschillende Vlaamse partners en van de samenwerking met Justitie. Dit jaarverslag richt zich op de lokale ontwikkelingen op vlak van hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Het rapport kwam tot stand i.s.m. de Vlaamse partners aanwezig in de gevangenis en werd gecoördineerd door de beleidsmedewerker. Ieder hoofdstuk stemt overeen met één van de 5 strategieën van het Vlaams strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Naast een omschrijving van de gerealiseerde initiatieven, wordt ook de samenwerking, wisselwerking en inspanningen van alle Vlaamse actoren om tot een kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening aan gedetineerden te komen uitgebreid toegelicht. Op basis van deze actuele situatie en de gemaakte reflecties worden tevens aandachtspunten geformuleerd naar de toekomst toe.

6

Hoofdstuk 1: Situering van de gevangenis Historiek De gevangenis als concept dateert van de 14de tot de 17de eeuw. Gedurende drie centenniums werd gebruik gemaakt van gruwelijke vormen van bestraffing voor al diegenen die leefden van de bedelarij. In de 17de eeuw werden de nog rondlopende zwervers en bedelaars opgepakt en in een tuchthuis aan het werk gezet. Het tuchthuis diende een alternatief te bieden voor de gangbare manier van straffen. Mannelijke bedelaars en jeugdig veroordeelden moesten werken voor de gemeenschap en voor de kost in een „Rasphuis‟ (afkomstig van het „raspen van verfhout door gevangenen‟). Naar het voorbeeld van het „Rasphuis‟ te Amsterdam, waar gevangenen verfhout moesten raspen, werd in Ieper een gelijkaardige instelling opgericht. In 1843 werd beslist om een nieuwe gevangenis te bouwen te Ieper ter vervanging van het oude tuchthuis. De penitentiaire instelling werd gebouwd volgens de toenmalige opvatting van Ducpétiaux: het cellulair systeem van heropvoeding door isolatie en meditatie. Tijdens de eerste wereldoorlog deed de gevangenis van Ieper dienst als kantoor voor de commandant, als veldhospitaal en als arresthuis voor Britse soldaten die verkeerd handelden. Na de oorlog werd de beschadigde gevangenis ook in gebruik genomen als kazerne voor de Rijkswacht. Na de eerste wereldoorlog, anno 1921, begonnen de restauratiewerken aan de gevangenis. Van juli 1938 tot en met januari 1939 deed het poortgebouw van de gevangenis ook dienst als jeugdherberg. De ruïnes van het hoofdgebouw waren een bezienswaardigheid voor trekkers. De gevangenis van Kortrijk was na WO II volledig verwoest en ze werd niet heropgebouwd. Zo komt het dat de gevangenis van Ieper vandaag de dag dienst doet als arresthuis voor de gerechtelijke arrondissementen van Ieper en Kortrijk. In praktijk combineert de inrichting twee functies. Het fungeert als arresthuis en doet ook dienst als strafhuis door de problemen van overbevolking. Er verblijven gemiddeld 70% beklaagden en 30% veroordeelden. De gevangenis Ieper telt uitsluitend mannelijke gedetineerden en is enkel bestemd voor volwassenen.

Gevangenistype In België worden 3 types van inrichtingen onderscheiden: - “Open inrichtingen”: inrichtingen zonder noemenswaardige veiligheidsvoorzieningen. De gedetineerden leven er in een gemeenschappelijk opvoedend regime op basis van vrijwilligheid. Voorbeeld: Ruiselede en Hoogstraten. - “Gesloten inrichtingen”: inrichtingen met uitgebreide veiligheidsvoorzieningen (hoge muren, tralies, prikkeldraad, detectieapparatuur enz.) Dit type vormt de meerderheid binnen het Belgische gevangenispark. - “Half open inrichtingen”: inrichtingen die een tussenvorm zijn tussen beide voorgaande types. Samengevat kan men zeggen dat overdag een gemeenschapsregime hetzij in open lucht, hetzij in werkplaatsen heerst en ‟s nachts een cellulair. Voorbeeld is o.a. Merksplas. De gevangenis te Ieper is van het gesloten type.

7

Capaciteit en bezettingsgraad De gevangenis beschikt in theorie over 48 cellen voor 55 gedetineerden. In de praktijk schommelt de bevolking gemiddeld tussen de 100 en 115 gedetineerden en soms zelfs hoger. Uiteraard betekent dit dat alle cellen ingericht zijn als duocel of quatrocel. De populatie daalde onder het aantal van 90 na de transfers naar Tilburg. Daarna steeg de populatie gestaag. Na de zomer werd de kaap van 100 opnieuw bereikt en dit bleef de rest van het jaar de gemiddelde bezettingsgraad. Gemiddelde bevolking 2010: Gemiddelde bevolking Mannen Vrouwen Beklaagden Veroordeelden Geïnterneerden Andere Gewoon regime Halve vrijheid (veroordeelden) Beperkte detentie Beperkte vrijheid (geïnterneerden) Gemiddelde capaciteit

105,2 105,2 0 70,1 33,1 0,2 1,8 100,2 0,0 5,0 0,0 67,0

Infrastructuur De strafinrichting bestaat uit drie secties. Daarnaast is er buiten het cellullair gedeelte (nl. in de vroegere adjudantenwoning) plaats voor 7 gedetineerden onder het regime halve vrijheid. Naast de cellen (duo- en quatrocellen alsook straf- en veiligheidscel) beschikt de gevangenis nog over de volgende accommodatie: Voor de arbeid: - 1 werkplaats voor licht-industriële arbeid/ stukwerk (ca 30 à 40 plaatsen) Voor het bezoek: - een kleine bezoekzaal (6 tafels) - vier individuele bezoekcellen met glazen tussenwand (glasbezoek) - één kamer voor ongestoord bezoek - een afgebakende ruimte in de werkplaats voor kinderbezoek Voor de sport en de wandeling: - 1 gemeenschappelijke wandelkoer die ook dienst doet als sportveld - 1 fitnesszaal - 3 individuele wandelplaatsen Voor de vorming en de ontspanning: - 1 polyvalente ruimte voor vorming en ontspanning (en bij slecht weer ook voor sport) - 1 bibliotheek - 1 leslokaal met 13 computers Voor het onthaal: - access-controle eenheid - fouilleer- en ontvangstunit (bad) Voor de technische dienst: - een atelier en magazijn

8 Voor de huishoudelijke diensten: - 1 keuken - 1 wasserij + 1 kleedkamer - 1 groentekelder - magazijnen voor voeding, kledij en kantine - een douche-unit voor 7 personen Voor de erediensten: - twee burelen - een verplaatsbaar altaar in de polyvalente ruimte voor vieringen Voor de medische sector: - een medisch kabinet - een tandartskabinet Voor de administratieve diensten en directie: - burelen voor de griffie, het secretariaat, de boekhouding en directie Voor het penitentiair personeel: gescheiden kleedkamers M/V met moderne sanitaire voorzieningen, douches en een ontspanningsruimte boven het inkomgebouw de polyvalente zaal doet dienst als personeelsrefter kleine bureelruimte op iedere sectie centrumpost en toezicht bureel voor PA rapportzaal (polyvalent gebruik: voorrapport, rapport, advocatuur, herstelbemiddeling gesprek met psychiater,…) Voor PSD: burelen voor de PSD + 2 gespreksruimtes Voor de Vlaamse actoren: 1 bureel in het ambtsgebouw 1 bureel in het cellulair gedeelte (gespreksruimte voor JWW, VDAB, CGG)

Verbouwingen De uitbouw van een kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening in een gevangenis met een verouderde infrastructuur is niet gemakkelijk. Het gebouw is niet aangepast aan de hedendaagse noden en behoeften en dat heeft uiteraard gevolgen op het dagelijkse leven binnen de gevangenis. Voor de hulpen dienstverlening betekent dit concreet dat er onvoldoende geschikte ruimten zijn voor lessen, vormingen, activiteiten, sport, … en onvoldoende gesprekslokalen en bureelruimten voor zowel de interne (PSD, directie, …) als externe medewerkers (trajectbegeleiding, psycholoog CGG, advocaten, lesgevers, VDABconsulent, herstelbemiddelaar, enz…). Sedert 2007 worden gefaseerde verbouwingen uitgevoerd. De eerste fase leidde tot de ingebruikname van de nieuwe wandeling. Daarna werd in tweede instantie gestart met de bouw van het nieuwe inkomgebouw dat in december 2010 in gebruik werd genomen. Het nieuwe gebouw vertoont weinig gelijkenissen met de toenmalige verouderde inkom: de loge van de portier is helemaal afgesloten, het in- en uitgaand bezoek wordt gescheiden, de doorgang voor het personeel en de bezoekers is gescheiden. Er zijn elektrische deuren, een vleugelpoort en een schuifpoort. Alle cellen werden dit jaar opnieuw geschilderd. Deze renovatie was meer dan nodig maar het was zeker niet evident in een arresthuis dat dagelijks een overbevolking kent. De derde en meest ingrijpende fase is voorzien vanaf 2011: de bouw van twee nieuwe vleugels. In de voorbereiding worden alle bijgebouwen van de gevangenis afgebroken, waaronder de polyvalente ruimte. De toekomstige linkervleugel bestaat uit bad/inkomenden, keuken en burelen PA op het gelijkvloers en alle lokalen voor onderwijs, sport en ontspanning voor de gedetineerden op de tweede verdieping. De huidige benedengang wordt verbouwd tot beheergang voor alle administratieve diensten en directie. De

9 rechtervleugel zal alles herbergen wat betreft bezoek op het gelijkvloers. De eerste verdieping zal bestaan uit burelen voor PSD, medische diensten, externe diensten en Vlaamse Gemeenschapsactoren. Op de tweede verdieping komen de strafcellen met individuele wandeling. Tijdens deze ingrijpende verbouwingen wordt het blijvend zoeken hoe we met een nog gebrekkigere infrastructuur kwaliteitsvolle en aangepaste hulpen dienstverlening kunnen uitbouwen. Maar het moet gezegd: de verbouwingen kaderen perfect binnen het veiligheidsconcept en in de herstelgedachte. Het is de bedoeling om binnen een betrouwbare omheining gedetineerden een gevoel van menswaardigheid te verschaffen en mee te helpen voorbereiden aan de terugkeer in de samenleving. Wat de burger in de vrije samenleving kan, wordt immers mogelijk gemaakt in de gevangenis, weliswaar binnen de perken van de vrijheidsberoving.

Personeelskader Het justitieel personeelskader van de gevangenis te Ieper ziet er in voltijds equivalent als volgt uit: VTE Totaal directie

1,00

Totaal Attachés

1,80

Totaal administratief

8,75

Totaal medisch

1,00

Totaal PSD

3,75

Totaal bewaking/ Techniek

65,60

Totaal VTE

Personeel

Totaal erediensten

Totaal buiten kader

81,90VTE

10

Hoofdstuk 2: Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 3) Om een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod te realiseren in de gevangenissen vanuit de Vlaamse gemeenschap, is er nood aan het ontwikkelen en implementeren van samenwerkingsmodellen en organisatievormen. Hierbij is er aanhoudend aandacht voor de grootst mogelijke efficiëntie en effectiviteit van een integrale hulpen dienstverlening. Er wordt tevens gestreefd de samenwerkings- en overlegstructuren zo transparant mogelijk te maken. Bij de opstart in 2008 zijn er een aantal overlegstructuren ontwikkeld. Zowel tijdens de afwezigheid van de beleidsmedewerker als na de personeelswissel bij de beleidsmedewerker midden 2010 bleef de structuur gehanteerd. Er werd dus verder gewerkt aan de weg die reeds bewandeld werd. In dit hoofdstuk bespreken we eerst het ontstaan van de huidige overleg- en beslissingsstructuur van de hulpen dienstverlening in de gevangenis van Ieper. De knelpunten en aanbevelingen worden na de bespreking puntsgewijze opgesomd. In een tweede gedeelte bespreken we de sleutelfuncties en besteden we aandacht aan de werkprocessen. We beëindigen dit hoofdstuk met een samenvattend gedeelte. Enerzijds maken we conclusies en bespreken we de toekomstperspectieven omtrent de PMD-werking. Anderzijds lichten we nog eens kort de processen en aandachtspunten m.b.t. de sleutelfuncties toe.

1. PMD-werking (cfr. bijlage 1 blz. 59-62)

Ontstaan PMD-werking September 2008 betekende de start van het strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden in de gevangenis Ieper. Onmiddellijk werd gewerkt aan de uittekening van een overlegstructuur waarbinnen deze hulpen dienstverlening kan worden georganiseerd. Enerzijds werden bestaande overlegstructuren geëvalueerd en aangepast, anderzijds werden nieuwe opgericht. Er werd met de komst van het strategisch plan een PMD-structuur uitgetekend. (cfr. bijlage 1 blz. 59) Het vroegere Welzijns(werk)team werd het Planningsteam Maatschappelijke Dienstverlening. Het Welzijnsteam had een adviserend en beslissend statuut en was samengesteld uit: de directie CAW De Papaver en CAW Stimulans, de gevangenisdirectie, de beleidsmedewerker en leden van team JWW en PSD. Het PMD werd uitgebreid met de aanwezige actoren vanuit ieder domein. In 2009 werd op de allereerste PMD-vergadering de opdracht, de samenstelling en de frequentie bepaald. (cfr. fiche bijlage 1 blz. 61)

11

Huidige PMD-werking In 2010 ging de tweede PMD-vergadering door. Hierbij werd de werkstructuur in kaart gebracht en de vraag naar de meest aangewezen werkstructuur werd gesteld. De werkgroepen en overlegmomenten zijn opgedeeld in drie niveaus: beleids-, tussen- en operationeel niveau. Op beleidsniveau wordt het beleid op het vlak van de hulpen dienstverlening uitgetekend. De beleidsmedewerker dient hier samen met enerzijds de beleidsverantwoordelijken van de diverse organisaties en anderzijds de gevangenisdirectie werk van te maken. Op tussenniveau worden vooral denkprocessen gevoerd over verschillende thema‟s/domeinen die het beleid dienen te voeden en die mee richting geven aan de operationalisering van de hulpen dienstverlening. Op operationeel niveau wordt er vooral uitvoerend werk geleverd. De dagdagelijkse praktische voorbereiding van de hulpen dienstverleningsactiviteiten ligt op dit niveau. De huidige overlegstructuur ziet er als volgt uit:  



Beleidsniveau  PMD  Overleg BM-directies/beleidsverantwoordelijken Intermediair niveau - denkprocessen  Werkgroep Geestelijke Gezondheid  Werkgroep Onderwijs  Werkgroep Tewerkstelling  Lokale Stuurgroep Drugs  Overleg BM-JWW  Overleg sporten cultuurbeambten  Structureel overleg PSD – JWW  Ad hoc werkgroepen  Evaluatie Zomeraanbod  Bekendmaking Operationeel niveau – praktische voorbereiding  Dienst ACT!E (ACT!E +)  OO-BM  Clientoverleg PSD- JWW - CGG

In bijlage vindt u een duidelijk overzicht van de huidige werkstructuur. (cfr. fiche bijlage 1 blz. 62) Op beleidsniveau wil het PMD doelstellingen realiseren in samenwerking met alle personen en structuren die een bijdrage leveren aan sociale hulpen dienstverlening aan gedetineerden met concretisering in een gezamenlijke jaarplanning opgemaakt en goedgekeurd door het PMD. Deze gezamenlijke beleidsplanning is tot op heden nog niet gebeurd. De nood aan beleidsplanning op lange termijn is hoog. Het operationeel plan van de gevangenis, het gezamenlijk plan van aanpak tussen Justitieel Welzijnswerk Ieper/Kortrijk en de beleidsmedewerker en de actiepunten vanuit de verschillende werkgroepen moeten met elkaar verbonden worden. Ze zijn onvoldoende geïntegreerd in elkander. De komende jaren moet er op toegezien worden dat het algemene PMD actiepunten formuleert gekoppeld aan het Operationeel Plan van de gevangenis.

12 Samenwerking met de gevangenisdirectie Belangrijk in de uitbouw van een degelijk hulpen dienstverleningsaanbod is de samenwerking en het overleg met de lokale gevangenisdirectie. Een goede communicatie en afstemming is noodzakelijk. Er is regelmatig overleg tussen de beleidsmedewerker en de gevangenisdirectie. Met de attachés managementsondersteuning is er dagelijks contact. De beleidsmedewerker en de directeur attaché hulpen dienstverlening plannen regelmatig overlegmomenten om de inhoudelijke en praktische ontwikkelingen m.b.t. het hulpen dienstverleningsaanbod voor te bereiden. Er werd afgesproken dat het voorrapport een formeel moment is om tot afspraken of informatiedoorstroming te komen. Tussendoor zijn er ook contacten met het inrichtingshoofd n.a.v. concretere situaties of prangende vragen waar een beslissing in dient te worden genomen De beleidsmedewerker sluit wekelijks aan op het voorrapport wanneer het inrichtingshoofd aanwezig is i.f.v. de te nemen beslissingen in aanwezigheid van PA en PSD. De beleidsmedewerker vertegenwoordigt de Vlaamse partners. Naar aanleiding van afwezigheid van het inrichtingshoofd van september tot december werden beslissingen niet steeds genomen op het voorrapport. Het feit dat de beslissingen niet bekrachtigd werden door het inrichtingshoofd, zorgde ervoor dat de medewerkers de inhoudelijke en praktische afspraken niet steeds naleefden. Op intermediair niveau zijn een aantal werkgroepen gecreëerd, met de bedoeling om te werken aan een hulpen dienstverleningsbeleid op de verschillende domeinen. De afstemming en de wisselwerking tussen de verschillende overlegmomenten zijn belangrijk. Op dit tussenniveau werd geen beleidsvoorbereidende kerngroep PMD opgericht. Een dergelijke kerngroep zou best bestaan uit een beperkte afvaardiging van het algemeen PMD. De kerngroep zou belangrijk zijn om beleidsvoorbereidend werk te leveren voor het algemene PMD en om de werkgroepen van nabij op te volgen. Dit overlegorgaan zou telkens het afgelopen aanbod kunnen evalueren, het toekomstige aanbod plannen en de stand van zaken en planning van projecten kunnen bekijken. Maar bovenal is het belangrijk dat de visie op hulpen dienstverlening op maat van het arresthuis Ieper door een kerngroep wordt uitgetekend. In praktijk werd dit nu opgenomen door de dienst ACT!E en de ad hoc werkgroep ACT!E+., alhoewel deze overlegorganen zich eigenlijk op het operationeel niveau situeren. Werkgroep Geestelijke Gezondheid Sinds december 2008 is een werkgroep geestelijke gezondheidszorg actief met het oog op de uitbouw van een kwalitatief aanbod aan geestelijke gezondheidszorg. Aan deze werkgroep participeert de psycholoog van CGG, TB CAW Stimulans, PSD, BM en het Inrichtingshoofd van de gevangenis. Het plan van aanpak dat werd ontwikkeld, is een bundeling van de samenwerkingsafspraken die werden gemaakt. Zo werden afspraken gemaakt betreffende prioriteitenbepaling, uitvoerende methodiek, bekendmaking, doorverwijzing en intake, opvolging en informatie-uitwisseling, … (cfr. bijlage 3 blz. 133) Werkgroep Onderwijs Sinds januari 2009 is een werkgroep Onderwijs actief. Verschillende actoren participeren aan de werkgroep: Centrum voor Basiseducatie, vzw Auxilia, TB van CAW Stimulans, PSD, BM, onderwijscoördinator, directie gevangenis. De werkgroep wordt getrokken door de onderwijscoördinator en heeft als doel de keuzes in het onderwijsbeleid uit te stippelen en het maken van praktische afspraken. Het is belangrijk dat er in 2011 een visie op onderwijs aan gedetineerden wordt uitgetekend op maat van de Ieperse context.

13

Werkgroep Tewerkstelling Aan de werkgroep Tewerkstelling participeren de detentieconsulent van de VDAB, BM, de TB van CAW Stimulans, PSD en (soms) directie Gevangenis. Aan de hand van een vooropgesteld stappenplan werd een plan van aanpak ontwikkeld. (cfr. fiche bijlage 3 blz. 137) Het plan van aanpak behelst een bundeling van de samenwerkingsafspraken. Na een evaluatie van het huidige aanbod werden afspraken gemaakt betreffende de prioriteiten in het aanbod, uitvoerende methodiek, bekendmaking, doorverwijzing en intake, opvolging, informatie-uitwisseling en evaluatie,…. Ook werkinstrumenten werden er ontwikkeld. Sedert de komst van de nieuwe BM zit deze laatste opnieuw de werkgroep voor. In de werkgroep wordt de samenwerking vanuit VDAB, PSD en JWW besproken. Ook komt de evaluatie van het aanbod ter sprake. De werkgroep besluit dat de samenwerking met de VDAB vlot verloopt. Het blijft wenselijk om tweejaarlijks samen te komen. Lokale Stuurgroep Drugs Nadat de LSGD 2 jaar stil lag, kwam die opnieuw bijeen in 2008. Deze stuurgroep is een initiatief van FOD Justitie en is samengesteld uit vertegenwoordigers van directie, PSD, medische dienst, een zestal penitentiair beambten, de coördinator of een medewerkster van Ambulante Drugzorg, CAW-JWW, BM. De Attaché Managementondersteuning zit de vergadering voor. De hoofddoelstelling van de LSGD werd geformuleerd als “het uitwerken van een drugs- en alcoholbeleid voor de gevangenis van Ieper”. In de visietekst wordt verwezen naar het belang van continuïteit in de hulpverlening met een link naar het strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Het personeel kreeg een opleiding „omgaan met problematisch druggebruik‟. Vanuit de LSGD ontstonden een aantal ad hoc werkgroepen zoals de WG Uitschrijven van een procedure rond de informatieoverdracht tussen de verschillende actoren, WG Personeel en externe partners op de hoogte brengen van geldende richtlijnen m.b.t. middelgebruik + preventieve maatregelen t.a.v. gedetineerden, WG Bezoekers informeren over regels en sancties m.b.t. tot binnensmokkelen van alcohol en drugs. De LSGD komt tweejaarlijks samen en er wordt een stand van zaken vanuit de werkgroepen gebracht. Ook wordt er de huidige werking geëvalueerd en komt er o.a. het Actieplan Drugbeleid in de gevangenissen (regionaal coördinator drugbeleid vanuit FOD Justitie) aan bod. Overleg BM-JWW In het GPA is de afspraak geformuleerd dat de BM driewekelijks overlegt met team JWW. In praktijk zaten de BM en het voltallige team weinig samen rond tafel het afgelopen jaar. Dit had vooral te maken met de afwezigheid van de teamcoördinator. Overleg sporten cultuurbeambten Begin 2009 ging een eerste overleg sporten cultuurbeambten door. De vergadering was samengesteld uit de gevangenisdirectie, de sporten cultuurbeambten en de BM. Een opgestelde taakomschrijving werd besproken en praktische afspraken gemaakt. In september werd de werking geëvalueerd. Na een teambuildingsdag in mei 2010 kwamen heel wat problemen m.b.t. werking van de sporten cultuurbeambten aan bod. De organisatie die de vorming verzorgde, maakte een SWOT-analyse op en die werd besproken in september 2010. De ploeg

14 van zes sporten cultuurbeambten werd herleid tot twee personen daar de meerderheid niet langer gemotiveerd was. De demotivatie had te maken met het niet waarderen en valideren van het werk van de sporten cultuurbeambten binnen de penitentiaire context. Dit vormt tot op heden een knelpunt waar in 2011 zeker voldoende aandacht aan moet worden besteed. Op operationeel niveau staat de dienst ACT!E in voor de dagdagelijkse opvolging en organisatie van de groepsactiviteiten. De dienst ACT!E werd in 2008 opgericht door de toenmalige herstelconsulente en voorziet in de praktische uitwerking en ondersteuning van alle activiteiten die georganiseerd worden in de gevangenis Ieper. Een evaluatie eind 2008 resulteerde in een taakafbakening van de dienst ACT!E. De dienst ACT!E neemt volgende taken op zich: - organiseren van activiteiten - promotie/bekendmaking en evalueren van het aanbod - opmaak van deelnemerslijsten - praktische ondersteuning van externe diensten - opmaak van diverse werkinstrumenten: promo-materiaal, registratieformulieren, stappenplan ‘organiseren activiteiten’, stappenplan ‘opmaak lijsten’, standaarddocumenten bekendmaking personeel, evaluatieformulieren, … - aanspreekpunt voor alle vragen/opmerkingen van personeel, gedetineerden en externe organisaties over het activiteitenaanbod Het is de bedoeling dat binnen de Dienst ACT!E de concrete taakverdeling afgesproken wordt afhankelijk van de expertise van elk lid. De dienst is samengesteld uit de BM, directie van de gevangenis, de OO/vertegenwoordiging trajectbegeleiding, een medewerker van DRA, de OC, de sporten cultuurbeambte, de kwartierchef en sinds januari 2009 een PSD-lid. Ook externe diensten kunnen uitgenodigd worden op de Dienst in het kader van een bepaalde activiteit. De Dienst kwam oorspronkelijk maandelijks samen op de eerste maandag van de maand. Tijdens de afwezigheid van de BM kwam de dienst ACT!E verder samen. De OO trok deze belangrijke overlegstructuur. Vanaf de komst van de nieuwe beleidsmedewerker is zij opnieuw voorzitter en verzorgt zij de praktische organisatie. De werking van de Dienst ACT!E verliep in 2010 niet van een leien dakje. Het is de bedoeling om de planning en de afstemming van het activiteitenaanbod te optimaliseren. De interne werking van deze dienst loopt echter niet vlot waardoor vaak veel inspanningen leiden tot weinig resultaat. Verschillende partners zijn te vaak afwezig (OO, S&CB, kwartierchef) waardoor het opzet van deze dienst een stuk verloren gaat. In 2011 dient de dienst ACT!E grondig geëvalueerd en aangepast te worden.

Knelpunten/aanbevelingen 

 

Er is nood aan een kerngroep PMD die beleidsvoorbereidend werkt. Het huidig PMD is te groot om beleidsmatig het hulpen dienstverleningsaanbod uit te werken. Het PMD is eerder een forum om eindvoorstellen te maken en mandaat ter uitvoering te krijgen. De visie op hulpen dienstverlening op maat van het arresthuis wordt best uitgetekend door een kerngroep: op korte, middellange en lange termijn. Het is belangrijk om op gezamenlijke beleidsplanning voorop te stellen. Dit kan door de verschillende beleidsplannen van de verschillende Vlaamse actoren te verbinden met het operationeel plan van de gevangenis.

15    

De beleidskeuzes moet gedragen worden door de medewerkers die dagdagelijks contact hebben met de gedetineerden. Pleidooi om meer beambten te betrekken in de werkgroepen. Dit leidt tot een groter draagvlak. Overlegstructuren mogen niet teveel tijd in beslag nemen: efficiënt en effectief vergaderen als uitgangspunt. De focus ligt vooral op overleg omtrent een groepsaanbod. In een arresthuis is individuele hulpverlening belangrijk. De huidige overlegstructuren evalueren en bijsturen op maat van de gevangenis van Ieper. Er is momenteel te weinig verbinding tussen de verschillende werkgroepen.

16

2. Sleutelfuncties Om het aanbod aan hulpen dienstverlening voor alle gedetineerden zo goed mogelijk uit te bouwen, is het belangrijk dat alle spelers vlot samenwerken. Daarom zijn drie centrale sleutelfuncties gecreëerd: de beleidsmedewerker, de organisatieondersteuner en de trajectbegeleider. De Vlaamse overheid investeert voor gedetineerden in Welzijn, Gezondheidszorg, Werkgelegenheid, Onderwijs, Cultuur en Sport. Op elk domein werken personeelsleden van diverse organisaties: psychologen CGG, detentieconsulenten van de VDAB, onderwijscoördinatoren, educatief medewerkers en lesgevers van onderwijsinstellingen, sportfunctionarissen, vormingsmedewerkers, hulpverleners, vrijwilligers, zelfstandige lesgevers enz. Hierna volgt een overzicht van de aanwezige sleutelfuncties, de functies die een coördinerende rol hebben in het kader van de hulpen dienstverlening te Ieper en de aanwezige domeinspecialisten. Pure aanbodverstrekkers vindt u niet in het overzicht terug. Naast de omschrijving van hun kernopdracht, staan we even stil bij de concrete invulling van de functies te Ieper. We ronden dit hoofdstuk af met een korte blik op de afgelopen processen en belichten de aandachtspunten. Functie Beleidsmedewerker Organisatieondersteuner Trajectbegeleider

VTE 1 0,40 1,5

Onderwijscoördinator Sociaal-cultureel werker Detentieconsulent Psycholoog CGG

0,5 0,30 0,20 0,50

Organisatie Vlaamse overheid – dep. WVG CAW De Papaver CAW De Papaver en CAW Stimulans Consortium XIII Webros De Rode Antraciet VDAB Ieper CGG Fronta

Standplaats gevangenis gevangenis gevangenis gevangenis gevangenis gevangenis gevangenis en in CGG

SLEUTELFUNCTIES De beleidsmedewerker is een personeelslid van de Vlaamse overheid en is tewerkgesteld binnen de afdeling Welzijn en Samenleving van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De beleidsmedewerker leidt samen met de gevangenisdirectie en de verantwoordelijken van de verschillende hulpen dienstverleningsorganisaties het geheel aan hulpen dienstverlening in goede banen. Hij/ zij coördineert de hulpen dienstverleningsinitiatieven in de gevangenis en zorgt ervoor dat de verschillende actoren samenwerken en hun werking plannen, bijsturen en op elkaar afstemmen. De beleidsmedewerker vertegenwoordigt de Vlaamse overheid en de hulpen dienstverleners bij de gevangenisdirectie en tracht in overleg het aanbod af te stemmen op de penitentiaire context en de noden van de doelgroep. Met de implementatie van het strategisch plan in de gevangenis van Ieper werd op 1 september 2008 een beleidsmedewerker aangesteld. In april 2009 ging de beleidsmedewerker in zwangerschapsverlof en in april 2010 had een personeelswissel plaats. Helaas was er gedurende de afwezigheid van de beleidsmedewerker geen vervanging voorzien en heeft er geen overdracht plaatsgevonden. Dit heeft natuurlijk zijn invloed op het implementatieproces. In het werkingsjaar 2010 startte de beleidsmedewerker met een intensieve kennismakingsronde met bijna alle medewerkers (beroepskrachten, vrijwilligers van

17 zowel welzijn en justitie) en hun respectievelijke leidinggevenden. Het was de bedoeling om de eerste zes maanden de gevangenis en de verschillende partners te leren kennen, het bestaande aanbod en de geplande initiatieven te inventariseren, de geplande afspraken in kaart te brengen, aan de bestaande werkgroepen deel te nemen of die voor te zitten, etc. De inwerktijd werd aan alle actoren gecommuniceerd. In praktijk bleek dat de beleidsmedewerker concrete en prangende problematieken op bepaalde beleidsdomeinen onmiddellijk diende aan te pakken. Er werd ook een deel van de praktische taken van de organisatieondersteuner overgenomen n.a.v. een periode van afwezigheid van de organisatieondersteuner. Bij diens terugkeer werd gewerkt aan de concretisering van de taken van de OO en de structurele verhouding tot de beleidsmedewerker alsook aan de samenwerking met de andere sleutelfiguren. In 2010 werd de coördinatie-, aanspreekfunctie- en rapportagefunctie door de beleidsmedewerker opgenomen. De beleidsmedewerker probeerde als onafhankelijk persoon de globale coördinatie van de gevarieerde hulpen dienstverlening waar te nemen en de planning goed te laten verlopen. Als vertegenwoordiger van de diensten t.a.v. de gevangenisdirectie ging er veel aandacht naar het verzorgen van goede communicatie en werkingsafspraken met alle partners, met als doelstelling het bevorderen van de samenwerking. De organisatieondersteuner is een medewerker van de dienst Justitieel Welzijnswerk (JWW) binnen het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW). In samenwerking met de beleidsmedewerker zorgt hij ervoor dat de hulpen dienstverleners hun werk goed kunnen doen. De organisatieondersteuner staat in voor de praktische organisatie van de hulpen dienstverlening in de gevangenis zoals bekendmaking van activiteiten, het peilen naar verwachtingen van gedetineerden, … . Daarnaast staat zij ook in voor het voorbereiden van nieuwe initiatieven in afstemming op de noden en behoeften van de doelgroep en het evalueren van het bestaande aanbod. Medio 2008 kreeg Justitieel Welzijnswerk Ieper/Kortrijk van de overheid de opdracht over te schakelen op de nieuwe regelgeving en te werken volgens de principes van het strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden. In april 2009 werd door het team JWW de keuze gemaakt om de halftijdse functie organisatieondersteuning niet langer te combineren met een halftijdse functie trajectbegeleiding. In het team JWW had een verschuiving van functies plaats. Het personeelslid dat de OO functie opnam werd fulltime TB. De teambegeleider koppelde de functie aan die van OO omwille van de aansluiting van beleidsmatige aspecten en compatibiliteit van taken. Het was de bedoeling dat de OO twee dagen per week werkzaam was in de gevangenis. In praktijk was de OO gedurende een aantal maanden afwezig en werd die niet vervangen. De taakinvulling van de organisatieondersteuner waarbij zowel inhoudelijke als praktisch-organisatorische opdrachten deel uitmaken van de jobinhoud, werd dit jaar als een knelpunt ervaren. De dialoog rond dit samenspel tussen de verschillende actoren is dan ook een blijvend aandachtspunt voor 2011. Tevens is er de nood om het gedetineerdenopvolgsysteem (GOS) toe te passen zodat de praktijkuitvoering van de organisatieondersteuner ondersteund wordt. Het GOS is een gebruiksvriendelijke beveiligde webapplicatie, een registratiesysteem dat beleidsondersteunend werkt op het vlak van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Ook de trajectbegeleiders zijn medewerkers van de dienst JWW binnen het CAW. Ze wijzen de gedetineerden de weg doorheen de waaier aan hulpen dienstverlening tijdens en na de detentie en motiveren de gedetineerden om aan hun persoonlijke situatie te werken. Ze gaan na welke vragen, noden en behoeften de gedetineerden

18 hebben. Ze informeren hen over het bestaande aanbod binnen de gevangenis, oriënteren hen en leiden hen naar het aanbod toe. Ze volgen het verloop van het hulpen dienstverleningstraject en evalueren het. Bovendien kan de trajectbegeleider gedetineerden helpen bij het uitbouwen van hun reclassering. Bij dat alles werkt de trajectbegeleider nauw samen met de psychosociale dienst en met andere relevante diensten van de gevangenis. In de gevangenis van Ieper zijn twee trajectbegeleiders (1,5VTE) aan de slag. De effectieve aanwezigheid in de gevangenis werd uitgebreid. Eén voltijdse medewerker was 2,5 dagen per week aanwezig in de gevangenis voor het individuele begeleidingswerk. Daarenboven neemt zij deel aan alle werkgroepen en relevante overlegstructuren. Zij staat ook in voor de coördinatie van de vrijwilligerswerking kindvriendelijk bezoek en staat in voor de individuele hulpverlening aan de directe sociale omgeving. De halftijdse medewerker is twee halve dagen aanwezig in functie van trajectbegeleiding. Zij staat ook in voor de coördinatie bezoekvrijwilligers en is aanwezig op relevante overlegstructuren. Wisselwerking De wisselwerking tussen de drie sleutelfuncties beleidsmedewerker, organisatieondersteuner en trajectbegeleiders krijgt verder vorm via het GPA (Gezamenlijk Plan van Aanpak) tussen Justitieel Welzijnswerk en de beleidsmedewerker.

COORDINERENDE FUNCTIES Vanuit het consortium volwassenenonderwijs is een onderwijscoördinator (OC) tewerkgesteld in de gevangenis. Zij heeft als taak hier een behoeftedekkend onderwijsaanbod uit te bouwen. Daartoe werkt zij nauw samen met de andere diensten en de directie in de gevangenis. Zij onderzoekt en verzamelt ook de opleidingsbehoeften van de gedetineerden, zij geeft informatie over het aanbod, zij onderhandelt met de centra over de uitbouw van een aanbod. Ook de ondersteuning van de leerkrachten behoort tot het takenpakket van de onderwijscoördinator. Daarnaast ondersteunt zij de gedetineerden bij hun zelfstudie, helpt hen bij hun vragen, geeft steun wanneer het moeilijker loopt. Ook kan de onderwijscoördinator een deel van de extra administratieve last op zich nemen: de rapportering aan de verschillende overheden, registratie van deelname, de zorg voor de logistiek, enz. Consortium XIII Webros vzw. is een netoverschrijdend samenwerkingsverband tussen alle centra voor volwassenenonderwijs (CVO) en het centrum voor Basiseducatie (CBE) in de regio Westhoek-Brugge-Oostende. Het bevat 9 CVO en 1 CBE, allen gesitueerd in de regio Westhoek-Brugge-Oostende. De functie van onderwijscoördinator te Ieper is sinds januari 2009 ingebed bij het Consortium XIII Webros (0,5 VTE – cfr. fiche bijlage 1 blz. 92) In de eerste helft van 2009 hadden twee personeelswissels plaats. De huidige onderwijscoördinator, werkzaam te Ieper sedert augustus 2009, is gemiddeld twee dagen per week aanwezig in gevangenis. Tijdens de periode september 2010 – december 2010 heeft de OC van het PC Brugge één dag per week vervanging voorzien n.a.v. bevallingsverlof. Samen met de BM en de locale actoren zijn werkafspraken gemaakt omtrent de samenwerking, taakinvulling en het functioneren. De sociaal-cultureel werker (SCW) van De Rode Antraciet begeleidt binnen de gevangenis de ontwikkeling van een evenwichtig en gediversifieerd sociaal cultureel aanbod. Binnen deze sociaal-culturele werking gaat speciale aandacht naar cursuswerk, sociaal-artistieke projecten, bibliotheekwerking, enzovoort.

19

Binnen de gevangenis van Ieper is vanuit De Rode Antraciet een sociaal-cultureel medewerker (SCW) één à twee dagen per week actief (0,30VTE). Het is zijn taak om het sociaal-cultureel werk in de gevangenis te verruimen. In nauw overleg met diverse partners probeert de SCW het sociaal-cultureel aanbod uit te bouwen. Hiervoor worden samenwerkingsverbanden aangegaan met bestaande culturele initiatieven/organisaties of wordt zelf een aanbod/project uitgewerkt. Zo tracht de SCW een ruimte te creëren waarin gedetineerden kunnen werken aan zelfontplooiing en zelfontwikkeling. De SCW te Ieper werkt rond de volgende kernopdrachten: - Een netwerk uitbouwen buiten de gevangenis: de SCW-er neemt contact op met potentiële partners in het socio-culturele middenveld om desgevallend initiatieven uit de buitenwereld ook in de gevangenis te laten plaatsvinden. - Overlegorganen onderhouden met de partners (van de Vlaamse Gemeenschap), met Justitie, met gedetineerden. - Uitgekozen activiteiten uit het reguliere aanbod in de vrije samenleving worden toegeleid naar de gevangenis: de cursussen van DRA, crea-cursussen, … - Zelf Socio-culturele activiteiten opzetten - Sociaal-artistieke projecten‟ of „socio-culturele projecten‟ in de steigers zetten: af en toe wordt een groot project in de steigers gezet, vaak met input van „kunstenaars‟ uit de buitenwereld In 2010 heeft de SCW ook heel wat aandacht besteed aan praktische en organisatorische taken m.b.t. de uitvoering van het hulpen dienstverleningsaanbod te Ieper, vooral tijdens de afwezigheid van de organisatieondersteuner. Het blijft een belangrijk aandachtspunt dat de SCW niet steeds voor organisatorisch en ondersteunende taken moet instaan. Het blijft een zoektocht naar een goede taakafbakening voor SCW te Ieper. DOMEINSPECIALISTEN De detentieconsulent van de VDAB staat in voor de basisdienstverlening, waar iedere werkzoekende recht op heeft en voor de trajectbegeleiding. Gedetineerden kunnen bij detentieconsulent terecht voor een gesprek met vragen rond tewerkstelling, opleiding, begeleiding, solliciteren,… Tijdens trajectbegeleiding wordt samen met de gedetineerden, die binnen een jaar de gevangenis kunnen verlaten, een haalbare weg uitgestippeld naar de arbeidsmarkt. De detentieconsulent houdt om de 14 dagen een zitdag op maandagvoormiddag. De psycholoog van CGG staat in voor individuele integrale hulpverlening waarbij er vertrokken kan worden vanuit de invalshoek psychische problematiek of vanuit het daderluik. (cfr. fiche bijlage 1 blz. 85-86) De sporten cultuurbeambte is de begeleider van alle sport-, herstel-, onderwijs- én cultuuractiviteiten. De twee beambten begeleiden de lesgevers binnen de inrichting, zijn aanwezig bij de activiteiten en zijn direct bereikbaar. Ze verzamelen de deelnemers en doen opvolging van de lijsten. Ze staan mee in om de hulpen dienstverlening in goede banen te leiden. Ze motiveren de gedetineerden op het moment dat de activiteit effectief doorgaat en ze begeleiden hen er naar toe.

20

Conclusies en toekomstperspectieven m.b.t. PMD-werking Met de komst van het strategisch plan in 2008 ontstonden nieuwe overlegstructuren. Het overleg dient efficiënt, kwaliteits- en zinvol te zijn, en bovendien gedragen worden door iedereen die hierin betrokken is. Tijdens de afwezigheid van een beleidsmedewerker werd de werkgroepenstructuur niet geanalyseerd. Verschillende partners duiden op de nood aan een efficiënte en werkbare overlegstructuur m.b.t. de organisatie van de hulpen dienstverlening en bijsturing. Er moet eveneens meer onderscheid gemaakt worden tussen de praktische en de beleidsmatige organen. Dit is momenteel verwarrend. De doelstelling, samenstelling, werkwijze en taakomschrijving van de deelnemers van de overleggroepen moeten in 2011 in kaart gebracht worden en waar nodig is een hertekening op maat van de gevangenis van Ieper aan de orde. Er dient geleidelijk aan over gegaan te worden van een ad hoc werken naar een meer gestructureerd en beleidsmatig gefundeerd werken. Gezamenlijke beleidsplanning is een proces van vele jaren. Belangrijk daarbij zijn heldere afspraken en duidelijkheid voor wat betreft taken en functies. In 2011 zal hier zeker verder aan gewerkt worden. Concreet staat de evaluatie van het aanbod en de werkstructuur op de agenda. De bestaande overlegorganen optimaliseren op gebied van statuut, mandaat, samenstelling, werkwijze en taakomschrijving is noodzakelijk. De doelstellingen zoals bepaald in het GPA zullen verder uitgevoerd en opgevolgd worden.

Processen en aandachtspunten m.b.t. de sleutelfiguren De implementatie van het strategisch plan in de gevangenis van Ieper is sedert de startfase gekenmerkt door een aantal personeelswissels alsook het (tijdelijk) ontbreken van sleutelfiguren en domeinspecialisten. In de dagdagelijkse praktijk heeft zich dat laten voelen. Er kan niet op volle snelheid gewerkt worden. De verschillende functies moeten zich verder ontwikkelen en zich op elkaar afstemmen. Voor een evenwichtige taakinvulling van de organisatieondersteuner is een dialoog met de beleidsmedewerker en de domeinspecialisten (onderwijscoördinator, sociaal-cultureel medewerker, …) van belang. Het goede verloop van het geheel aan hulpen dienstverlening is immers een gedeelde verantwoordelijkheid van alle betrokken actoren. De lokale taakinvulling van de beleidsmedewerker, de domeinspecialisten en de organisatieondersteuner beïnvloeden elkaar. Het vrijwaren van een evenwichtige taakinvulling van de organisatieondersteuner waarbij zowel inhoudelijke als praktischorganisatorische opdrachten deel uitmaken van de jobinhoud werd dit jaar als een noodzaak ervaren. De dialoog rond dit samenspel tussen de verschillende actoren blijft dan ook een aandachtspunt voor 2011. De wisselwerking tussen de drie sleutelfuncties: beleidsmedewerker, organisatieondersteuner en trajectbegeleiders krijgt verder vorm in het Gezamenlijk Plan van Aanpak (GPA) tussen het Justitieel Welzijnswerk en de beleidsmedewerker. De werking van de sporten cultuurbeambten liep in 2010 niet van een leien dakje. In september 2010 werd de ploeg van zes sporten cultuurbeambten herleid tot twee personen. Het is de bedoeling dat de twee S&CB volledig vrijgesteld worden in functie van de dienst ACT!E. In praktijk is dit niet steeds mogelijk door onvoorziene omstandigheden (noodsituaties, personeelstekort door ziekte, staking,…) Ze dienen mee de dienst ACT!E en haar aanbod te profileren naar de gedetineerden en het personeel. Ook dit is niet steeds een gemakkelijke taak. De sporten cultuurbeambten hebben een kwartierchef die hun

21 aanspreekpunt is. Samen nemen zij normaal gezien deel aan de dienst ACT!E. Zo kunnen signalen van de beambten meegenomen worden naar het overleg. In 2011 dient er nog meer aandacht te worden besteed aan de samenwerking met de sporten cultuurbeambten. Hun taakomschrijving dient aangepast te worden alsook het uitschrijven en het opvolgen van afspraken is belangrijk. Het ontbreken van een coördinerende functie voor domein sport wordt als een zeer groot gemis ervaren. In geen enkele West-Vlaamse gevangenis is er een sportfunctionaris aanwezig. Dit heeft uiteraard invloed op de takenpakketten van de andere functies. Een sportfunctionaris streeft er immers naar om, parallel aan de werking van sportdiensten verbonden aan steden en gemeenten en in samenwerking met anderen, zoveel mogelijk gedetineerden in de gevangenis aan te zetten om gezond te bewegen of te sporten in kwaliteitsvolle omstandigheden. In samenwerking met diverse interne (beambten, sportmonitoren, …) en externe partners staat de sportfunctionaris in voor de uitbouw van een continu, duurzaam en kwaliteitsvol sportaanbod. Hij/zij zet samenwerkingsverbanden op met externe sportorganisaties, werkt vernieuwde sportinitiatieven uit die inspelen op de behoeften van de gedetineerden en staat mee in voor het goede verloop van bijvoorbeeld sporttornooien en geeft advies bij de (her)inrichting van de sportinfrastructuur.

22

Hoofdstuk 3: Uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 1) Binnen dit derde hoofdstuk wordt een omschrijving gegeven van de uitbouw van een kwalitatief hulpen dienstverleningsaanbod. Dit aanbod wordt getoetst aan de volgende kwaliteitscriteria: toegankelijk, kwaliteitsvol, continu (voor, tijdens en na detentie), laagdrempelig en op maat van de gedetineerde. Op basis van de input van de lokale actoren worden per domein de belangrijkste realisaties van het afgelopen werkjaar benoemd en de structurele werkpunten en aanbevelingen omschreven. Dit betekent dat enkel de realisaties, werkpunten en aanbevelingen aangeleverd door de lokale partners per domein weergegeven worden. Uiteraard is dit een niet limitatieve puntsgewijze opsomming. Hieronder vindt u een overzicht van het aanbod per domein in 2010. Een gedetailleerd overzicht van de verschillende activiteiten is terug te vinden in bijlage 2 (blz. 63).

Welzijn

Gezondheid

individueel aanbod

Onderwijs

Sport

Werk

Cultuur

VDAB

creatieve- en ontspannings activiteiten

Open Leren Omnisport CGG

groepsaan bod

aanbod directe sociale omgeving

Module Word

AA

Begeleidin g ind. leervragen

ADZ

Afstandso nderwijs: BIS

Fitness projecten sollicitatie Minivoetb al

training

vorming bibliotheek

In 2009 werd in samenspraak met directie bewust gekozen om de activiteiten te plannen in de namiddag. Op eenzelfde moment kan slechts één activiteit doorgaan (met uitzondering van activiteiten die geen bewaking vereisen zoals het aanbod OLS of Tralies uit de weg). Op deze manier kunnen de gedetineerden in de voormiddag werken in de werkplaats. In de namiddag is er de mogelijkheid om deel te nemen aan een activiteit of om in te gaan op het individueel aanbod. Voor de dienders die overdag werken, worden afspraken gemaakt met de directie. Dit houdt in dat de gedetineerden in principe geen keuze hoeven te maken tussen werk en deelname aan hulpen dienstverlening. Zo wordt het recht op inkomen niet ontnomen. Daarnaast staat het aanbod vanuit de verschillende domeinen ook niet in „concurrentie‟ met elkaar. Gedetineerden worden ook hier niet verplicht te kiezen tussen bijvoorbeeld een sportof een onderwijsactiviteit.

23

1. Welzijn

Individueel aanbod Trajectbegeleiding (cfr. fiche bijlage 2 blz 66) Trajectbegeleiders van JWW bieden een combinatie van een vindplaatsgericht algemeen welzijnswerk onthaal in de gevangenis en een integrale individuele begeleiding in detentiecontext. Het coördineren en afstemmen van het geheel aan hulpen dienstverleningstrajecten wordt in de integrale begeleiding opgenomen. De bedoeling is dat elke gedetineerde een trajectbegeleider heeft en proactief onthaald wordt. Omdat dit met de huidige personeelsbezetting niet mogelijk is voor een arresthuis, waar het verloop groot is, werden halverwege november 2010 keuzes gemaakt. De trajectbegeleiders zien het als hun taak om te informeren, te adviseren en wegwijs te maken in het hulpen dienstverleningsaanbod in de gevangenis. Ze bekijken samen met de gedetineerden hun vragen en noden en brengen die in kaart. Ze informeren hen over het aanbod buiten de gevangenis om hen voor te bereiden op hun vrijlating. Proactief aanbod In 2009 waren de nieuwe gedetineerden de prioritaire doelgroep met als bedoeling het doorgeven van allerlei informatie (kennismaking JWW, samenwerking PSD, uitleg over OO, activiteiten in de gevangenis enz). Het direct proactief onthaal werd sedert het najaar 2010 geschrapt. Dat is het onthaal waarbij de TB iedere nieuwe binnenkomer zelf roept. De ervaring leerde dat deze manier van werken niet efficiënt bleek. Het proactief aanbod bestaat nu uit een onthaalmap met een folder van JWW, een overzicht van het individuele en groepsaanbod en een persoonlijke brief met het aanbod van JWW. Gedetineerden kunnen blijvend een beroep doen op trajectbegeleiding op eigen initiatief door het invullen van een rapportbriefje. Dit kan ook via doorverwijzing (PSD, directie, aalmoezenier, beambten, op vraag van familie). Onthaal De trajectbegeleiders richten zich niet meer in eerste instantie op de directe hulpvraag. Tijdens het onthaal of korte intake, overloopt de trajectbegeleider de verschillende domeinen. Deze keuze werd gemaakt om op die manier zicht te krijgen op de noden en behoeften van de gedetineerden. De gedetineerden krijgen alle nodige informatie over het aanbod binnen de gevangenismuren en over het aanbod in de vrije samenleving. De trajectbegeleiders stellen vast dat er veel jongvolwassenen (18-20 jarigen) een beroep doen op hun aanbod. Begeleiding Begeleidingen komen minder voor gezien de gedetineerden na hun veroordeling snel op transfer gaan naar een andere gevangenis. Dit heeft te maken met de specifieke context van een arresthuis. Bij integrale begeleidingen in detentiecontext wordt er een begeleidingsplan opgesteld. Directe sociale omgeving De trajectbegeleiding wil in de toekomst meer aandacht besteden aan de directe sociale omgeving. In de eerste plaats denkt het team er aan om via betere bekendmaking er voor te zorgen dat de familie en vrienden van gedetineerden de weg vinden naar de hulpverlening.

24 Individuele bemiddelingen ((cfr. fiche bijlage 2 blz 67) In 2010 is er geïnvesteerd in het informeren van de bewoners van het arresthuis over dader-slachtofferbemiddeling. De beklaagden en veroordeelden kunnen individueel met hun vragen over bemiddeling bij de bemiddelaars van Suggnomè terecht. Tijdens een afgesproken zitmoment beluisteren de bemiddelaars de vragen. Op deze manier proberen zij de bemiddeling zichtbaarder te maken in de gevangenis en de drempel te verlagen. In totaal kreeg de dienst 4 individuele aanvragen voor dader-slachtofferbemiddeling. Alle aanvragen werden opgenomen en dit leidde uiteindelijk tot 1 opgestarte bemiddeling. Bezoekvrijwilligers (cfr. fiche bijlage 2 blz 68) Justitieel Welzijnswerk Kortrijk/Ieper heeft een vrijwilligerswerking. Eén van hun opdrachten is het verzorgen van individuele bezoeken aan gedetineerden. Deze werking biedt de mogelijkheid aan gedetineerden om van mens tot mens over allerlei thema‟s te praten. Deze werking werd verder gecontinueerd in 2010. De vrijwilligers worden opgevolgd en krijgen vanuit JWW de nodige ondersteuning. Zo hebben er in 2010 enkele groepssupervisies plaatsgevonden.

Groepsaanbod Het groepsaanbod bestaat voornamelijk uit infosessies, georganiseerd door de organisatieondersteuner. Het is de bedoeling om de gedetineerden zo goed als mogelijk te informeren over verschillende welzijnsthema‟s. Een aantal uiteenzettingen hebben naast een informerende ook een vormende, educatieve taak. Gedetineerden krijgen handvaten aangereikt omtrent het omgaan met een welbepaalde problematiek. Infosessies aanbod CAW (cfr. fiche bijlage 2 blz 71) Het algemene aanbod van een Centrum Algemeen Welzijnswerk werd uitgelegd aan een 5-tal gedetineerden. Infosessies Slachtofferhulp (cfr. fiche bijlage 2 blz 72) Er werden drie uiteenzettingen voorzien in 2010. Niettegenstaande voldoende inschrijvingen, dienden de eerste en tweede sessie geannuleerd te worden wegens onvoldoende opkomst. De dienst Slachtofferhulp van CAW De Papaver heeft bij deze infosessies als hoofddoelstelling het meegeven van ervaringen van slachtofferschap aan daders. Het is de bedoeling dat gedetineerden concreet geïnformeerd worden over wat het betekent om slachtoffer te worden en hoe slachtofferschap verwerkt wordt. In het kader van herstelgericht werken bewerkstelligt dit een bijkomend effect en indirecte doelstelling: ook bij slachtofferhulpverleners wordt het beeld van daders in een gevangeniscontext genuanceerder. Infosessies Schulden in detentiecontext (cfr. fiche bijlage 2 blz 73) Een schuldhulpverlener geeft informatie en tips over: ingebrekestelling, invordering, incassokantoren, deurwaarder, hulpverlening enzoverder. Op een interactieve manier betrekt hij de gedetineerden omtrent het thema „schulden in detentiecontext‟.

25

Infosessies dader-slachtofferbemiddeling (cfr. fiche bijlage 2 blz 74) De bemiddelingsdienst Ieper-Kortrijk-Veurne van de vzw Suggnomè verzorgt jaarlijks meerdere infoavonden over dader-slachtofferbemiddeling. In 2010 waren er 4 momenten gepland waarvan er twee infosessies zijn doorgegaan, één in het begin van 2010 en één halverwege het jaar. De reden van annulering van de andere sessies is te weinig inschrijvingen. Infosessie Mannenopvangcentrum ((cfr. fiche bijlage 2 blz 75) De gedetineerden krijgen uitleg over de concrete werking van een opvangcentrum en de aanvraagprocedure. Infosessies Huurdersbond (cfr. fiche bijlage 2 blz 76) Twee namiddagen na elkaar leren de deelnemers aan de hand van specifieke cases en voorbeeldcontracten de basisrechten en – plichten van een huurder kennen. Naast de concrete tips wordt de werking van de dienst uitgelegd. Bij evaluatie blijkt dat zowel lesgevers als de negen deelnemers de vorming als zeer positief ervaren hebben. Als positief element werd de „kleine‟ groep naar voor geschoven. De meeste gedetineerden waren zeer gemotiveerd Ze hadden zich ingeschreven zodat ze hun eigen vragen konden stellen. De interactie in de groep was een groot pluspunt. Infosessie IFG/Relaties en conflicten (cfr. fiche bijlage 2 blz 77) Eind november kwamen twee lesgevers van de twee regionale CAW‟s een uiteenzetting geven over hoe omgaan met relaties en conflicten. Zowel de gedetineerden als de hulpverleners reageerden heel positief. Zo waren ze sterk vragende partij om een vervolgvorming te krijgen. Lessen budgetteren (cfr. fiche bijlage 2 blz 78) Ook gedetineerden hebben net als vrije burgers vaak problemen om verantwoord om te gaan met geld. De lessenreeks gaf de deelnemers tips en reikte handvaten aan om zowel tijdens als na detentie verantwoord met geld om te gaan. De cursus werd niet al te positief geëvalueerd. Er haakten heel wat deelnemers af. Het feit dat de lesgever de Franse taal niet machtig was, kan een rol gespeeld hebben. Infosessies Burgerlijke Partij (cfr. fiche bijlage 2 blz 79) In de eerste helft van het jaar kwam een advocaat aan een groep gedetineerden uitleg geven omtrent burgerlijke partij. Naast de basisinformatie omtrent burgerlijke partijen werden ook de procedures en de collectieve schuldbemiddeling uitgelegd. De infosessies werden gegeven vanuit het perspectief van een gedetineerde. In praktijk bleek dat er heel wat individuele vragen aan bod kwamen zoals werking van de SURB, het voordeel van betalen,... De initiële doelstelling werd niet vervuld. Ook de taalproblemen zorgden voor een inefficiënte werking. Na een evaluatievergadering werd besloten om in de toekomst een individueel juridisch spreekuur uit te werken, analoog met de eerstelijnsjuridische bijstand in de vrije samenleving. Het voorstel werd uitgewerkt. Gedetineerden zouden maandelijks op vrijdagavond terecht kunnen bij de advocaat met algemene juridische vragen. Omwille van praktische omstandigheden start dit aanbod pas in januari 2011.

26 Tralies uit de weg (cfr. fiche bijlage 2 blz 80) Tralies uit de weg is een initiatief van de Katholieke Aalmoezeniersdienst en gaat twee keer per jaar door in de gevangenis van Ieper. Onder leiding van een gespreksleider, de aalmoezenier en zijn assistente worden waarden uitgewisseld tussen personen van „binnen‟ en van „buiten‟. Gedetineerden kunnen in een sfeer van verbondenheid, respect en vertrouwen waarden uitwisselen met vrije burgers. Gedetineerden ervaren dit samenzijn als bemoedigend en oriënterend. Mensen uit de vrije samenleving ontdekken ook het menselijk gezicht achter de gedetineerden. De gespreksgroepen zijn een gevestigde waarde in de gevangenis van Ieper.

Directe Sociale Omgeving Kinderbezoek (cfr. fiche bijlage 2 blz 82) Twee zondagnamiddagen per maand gaat het kindervriendelijk bezoek door in de gevangenis. De vader-kindrelatie staat hierbij centraal maar er is aandacht voor de ganse familiale context. De bezoeken gebeuren in een afgebakende zone in aanwezigheid van een begeleider, vaak de moeder of zorgouder. Vijf vrijwilligers van het Justitieel Welzijnswerk Ieper/Kortrijk zijn actief betrokken bij het begeleiden van het kinderbezoek. Naast spelen knutselmateriaal is er ook aandacht voor de allerkleinsten (aanwezigheid babyrelax, pampers). Op speciale gelegenheden (Sinterklaas, feestdagen, verjaardagen,…) is er een aangepast programma met kinderactiviteiten. Wegens infrastructurele beperkingen gaat het kinderbezoek voorlopig door in een afgebakende ruimte in de werkplaats tot na de verbouwingswerken. Het is zeker de bedoeling dat er een bezoeksruimte komt die afgestemd is op de noden van kinderen. Ook het feit dat de oppervlakte zo klein is, maakt dat er veel personen dicht bij elkaar zitten. Het komt de privacy niet ten goede. Halverwege 2010 bleek dat er gemiddeld 7 gezinnen deelnemen. Dit betekent een aanwezigheid van minimum 14 volwassenen en ongeveer 10 kinderen, in aanwezigheid van 2 vrijwilligers en een S&CB. Kindvriendelijke namiddag (cfr. fiche bijlage 2 blz 83) Tussen het JWW en de gevangenisdirectie werd een herstelgericht project uitgewerkt onder de vorm van een kindvriendelijke namiddag. Als afsluiter van de zomerperiode kaderde de gezinsnamiddag in functie van het kindvriendelijk bezoek. De gezinnen maakten gebruik van gekke fietsen en een opgeblazen rups. Een wandelend kindertheater zorgde voor een vrolijke sfeer. Gezien de weersomstandigheden kon de activiteit spijtig genoeg niet doorgaan op de wandeling. De werkplaats diende als alternatief. De organisatie van deze namiddag werd door verschillende personeelsleden in vraag gesteld. In de toekomst worden dergelijke initiatieven verder uitgewerkt vanuit de werkgroep kinderbezoek.

Realisaties 

De samenwerking met de gevangenis van Ieper verloopt naar het aanvoelen van de bemiddelaars zeer vlot: goede ontvangst door de beambten, tijdig lokaal ter beschikking voor een individueel gesprek, betrokken bij de opmaak infogids en bij de opmaak van het jaarverslag teneinde correcte en volledige informatie over de bemiddelingsdienst weer te geven.

27 

De infosessies bemiddeling werden voortaan opgesplitst in twee groepen nl. een Nederlandstalige en Franstalige groep.

Structurele werkpunten    

Draagvlak bij het bewakend personeel. Infrastructuur kinderbezoek. Het toegewezen gesprekslokaal is niet altijd even geschikt voor een individueel gesprek tussen bemiddelaar en gedetineerde. De dienst is er zich van bewust dat dit overmacht is. Gedetineerden kunnen met bepaalde klachten niet terecht bij een meldpunt.

Aanbevelingen 

    

Het aanbod van bemiddeling blijvend bekend maken en de samenwerking op dit punt met de verschillende partners binnen de gevangenis continueren en waar nodig nog uitbreiden. Een folder van de dienst Suggnomè toevoegen aan de onthaalmap. Specifiek verdient het aanbod of de informatieverspreiding over bemiddeling naar anderstaligen bijkomende aandacht. Nood aan evaluatie van de methodiek „infosessies‟ en exploratie van de mogelijkheden om op vlak van welzijn de gedetineerden op een efficiënte en effectieve manier te bereiken. Voorstel om het onderwerp „budgetteren‟ in 2011 te kaderen binnen een groter geheel (bv. in lessen maatschappelijke oriëntatie). Uitbouwen van een individueel juridisch spreekuur. Installatie Commissie van Toezicht.

2. Gezondheid Centrum Geestelijke Gezondheidszorg (cfr. fiche bijlage 2 blz 85-86) De gevangenis van Ieper kent een jarenlange traditie wat betreft het aanbieden van begeleiding van gedetineerden met psychologische problemen. Sedert 1993 is een psycholoog wekelijks aanwezig in de gevangenis van Ieper en wordt er individuele tweedelijnshulp (therapie) aangeboden vanuit het CGG Largo (regio Veurne, Ieper Roeselare). De jarenlange samenwerking met het CGG Mandel en Leie (regio Menen-Kortrijk-Izegem-Tielt) in de vorm van een provinciaal subteam is sedert 1997 een feit. In 2008 werd met de implementatie van het STRAP een uitbreiding van 0,5 VTE toegekend aan CGG Mandel en Leie voor de gevangenis van Ieper. De psycholoog maakt deel uit van het regionale forensische team Fronta, dat beide CGG‟s aan elkaar verbindt. Wekelijks worden op dinsdag- en donderdagnamiddag individuele gesprekken met gedetineerden gehouden. Het aanbod van CGG betreft duidelijke individuele tweedelijnshulpverlening. De doelgroep, doorverwijzingsen werkingsprincipes zijn duidelijk omschreven in het „algemeen plan voor GGZ in de gevangenis van Ieper‟ (cfr. bijlage 3) Alle leden van de werkgroep Geestelijke Gezondheidszorg hebben het plan van aanpak goedgekeurd. Naast de jaarlijkse evaluatievergadering is er regelmatig overleg tussen PSD, JWW en CGG.

28

Anonieme Alcoholisten (AA) (cfr. fiches bijlage 2 blz. 87, 88 en 89) Gedetineerden kunnen een beroep doen op vrijwilligers van AA. Ervaringsdeskundigen bieden op vraag van gedetineerden individuele gesprekken aan. In 2010 werd geëxperimenteerd met het aanbieden van groepssessies. Begin januari werd tijdens een informatieavond de werking in de kijker gesteld. Er werd gepeild naar de interesse voor praatgroepen. De initiële bedoeling was maandelijks een groepssessie aan te bieden en dit vanaf 5 deelnemers. Na een half jaar werden de groepsgesprekken als vast aanbod geschrapt wegens te weinig interesse. Indien er nood aan is, kan een groepsgesprek nog steeds georganiseerd worden op vraag van AA.

Ambulante Drugszorg (ADZ) (cfr. fiche bijlage 2 blz. 90) ADZ Ieper kadert binnen het netwerk ADZ Kompas met werkpunten in Ieper, Kortrijk, Menen, Roeselare, Torhout en Waregem. De medewerkers van ADZ kunnen naar aanleiding van de brieven die zij ontvangen van gedetineerden langs komen in de gevangenis. Zij voeren hoofdzakelijk intakegesprekken met het oog op een begeleiding via uitgangsvergunningen of na detentie en dit voor alle ambulante centra die behoren tot ADZ Kompas. Indien ambulante zorg niet volstaat, kan informatie doorgegeven worden aan crisisopvang of het residentiële luik van Kompas. Tijdens detentie kunnen begeleidingen niet opgestart worden. Lopende begeleidingen kunnen wel worden verdergezet. Er is geen Centraal Aanmeldingspunt (CAP) in Ieper operationeel maar we hopen dat dit in 2011 een realiteit wordt.

Activiteiten Personen met een Handicap Er zijn geen individuele of groepsactiviteiten specifiek voor personen met een handicap. Gedetineerden met een handicap kunnen deelnemen aan het reguliere aanbod.

3. Onderwijs Consortium XIII Volwassenenonderwijs Webros Het onderwijsaanbod in Ieper wordt georganiseerd door het consortium XIII Webros, vertegenwoordigd door de onderwijscoördinator. (cfr. fiche bijlage 2 blz. 92) Het onderwijs aan gedetineerden werd in 2010 vrnl. aangeboden door CBE (Open Leren), vzw Auxilia (individuele leervragen) en het CVO (module Word). Om de kans op een succesvolle re-integratie na detentie te verhogen, is onderwijs van onschatbare waarde. In 2010 is dan ook actief nagedacht over en geëxploreerd hoe we in deze moeilijke context toch onderwijs op maat kunnen organiseren.

Niet attest gericht onderwijs: Open Leren (cfr. bijlage 2 blz. 94) De specifieke omstandigheden van het relatief kleine arresthuis Ieper maken het organiseren van een klassiek onderwijsaanbod in groep moeilijk. Het systeem van Open Leren is een vorm van niet attest gericht onderwijs, maar is door de flexibiliteit een mooi alternatief.

29 Onder professionele begeleiding van een leerkracht van CBE kunnen gedetineerden wekelijks terecht in het Open Leercentrum (OLC) om zelfstandig en op eigen tempo te leren. Het OLC is de meest geschikte formule om een basisaanbod onderwijs in een klein arresthuis te verzorgen: het biedt de kans om een relatief brede waaier van leervragen te beantwoorden; de gedetineerden kunnen op elk moment van het schooljaar instappen en een eigen leertraject volgen en ook inhoudelijk leunt het aanbod van basiseducatie het dichtst aan bij de leervragen van de gevangenispopulatie. Gezien de voortdurend wisselende populatie werkt deze flexibele onderwijsvorm goed. Op maandagnamiddag kunnen gedetineerden in het OLC tal van vaardigheden inoefenen of verwerven. Op dat moment zijn er geen overlappingen met andere activiteiten. Dit resulteert in een goede opkomst voor de lessen. Het aanbod bestaat uit cursus Nederlands voor Nederlandstaligen (NT1), Nederlands voor anderstaligen (NT2), rekenen, voorbereiding op het theoretisch rijbewijs, ABC van de computer (ICT), leren typen (typtop), basis Frans en basis Engels. Er wordt gewerkt met papieren cursussen en via educatieve software op pc. Sedert de start van het OLC zijn er 7 computers beschikbaar. Eind 2010 is het computerpark uitgebreid met 6. Daardoor werden de wachtlijsten weggewerkt. In de eerste helft van 2010 daalde de populatie sterk n.a.v. de transfers naar Tilburg. Desondanks was de opkomst naar het OLC in de periode van januari tot april 2010 goed. Vanaf mei steeg de populatie gestaag. Per sessie zijn er gemiddeld 5,7 cursisten aanwezig in het OLC. In totaal zijn er 94 inschrijvingen geregistreerd. Sinds -september 2010 ontvangen gedetineerden voor hun deelname aan het OLC een kleine vergoeding (0,72€/lesuur). Deze vergoeding dient als extra stimulans. Voorheen gebeurde het immers vaak dat gedetineerden stoppen met les volgen omdat ze in de gevangenis tegen betaling kunnen werken. De onderwijscoördinator, de beleidsmedewerker, alsook het inrichtingshoofd zijn de mening toegedaan dat onderwijs cruciaal is voor de re-integratie van de gedetineerde. Door de bijdrage willen we het signaal geven aan de gedetineerden dat onderwijs belangrijk is. Daarnaast willen we tegemoet komen aan de financiële motieven die doorslaggevend zijn in het maken van hun keuze. (onderwijs of werken) Nog een andere beweegreden is dat het CVO aanbod – waarvoor de Centrale Dienst van de Regie der Gevangenisarbeid (CDRGA) „gratificaties‟ (of aanmoedigingspremies) uitkeert – niet in concurrentie mag treden met het aanbod van het Centrum voor Basiseducatie. De gevangenisdirectie verbond zich ertoe de aanmoedigingspremies voor deelname aan het OLC te bekostigen.

Attest gericht onderwijs: Module Word (cfr. bijlage 2 blz. 96) Uit de behoeftebevraging in 2009 is gebleken dat de vraag naar klassikale computerlessen onder de gedetineerden leeft. Ook de peiling in 2010 door de onderwijscoördinator bevestigt de nood een cursus tekstverwerking voor gevorderden. Naast het aanbod van het CBE in het OLC wat betreft basis computer, verzorgde het CVO twee parallelle modules Word voor gevorderden (2 keer 40 uren, gespreid over 10 weken). Aan het begin van het schooljaar organiseerden CBE en het CVO een gezamenlijke infosessie. Daaraan werd een intake gekoppeld waar aan de kandidaat-cursisten gevraagd werd een korte vaardigheidsproef af te leggen om hun voorkennis te testen. Na screening van 47 kandidaten startten er uiteindelijk 11 aan de CVO cursus. Finaal

30 hebben 3 gedetineerden hun attest behaald. Het grootste pijnpunt bleek de uitval van cursisten (voornamelijk omwille van transfer, vrijlating). Na tussentijds overleg met de gevangenisdirectie beslisten we om sectieoverschrijdend de cursus verder aan te bieden. Als besluit noteren we dat een module in een arresthuis kort dient te worden gehouden (10 weken is te lang) en dat we op voorhand rekening moeten houden met een eventuele nakende transfer of vrijlating. Zoals eerder aangegeven ontvangen gedetineerden van de CDRGA per bijgewoond lesuur een gratificatie van 0,62€. Als de gedetineerde op het eind van de module slaagt in de eindproef, dan ontvangt hij een bonus van 0,10€ per gevolgd lesuur. Let wel: dit geldt enkel voor beroepsopleidingen die georganiseerd worden door een erkend CVO. Modules ICT worden door de CDRGA in de lijst van beroepsopleidingen opgenomen.

Begeleiding individuele leervragen (cfr. bijlage 2 blz 98 en 99) De onderwijscoördinator krijgt regelmatig individuele leervragen. Samen met de gedetineerde wordt bekeken wat de onderwijsnoden zijn. Deze worden, indien mogelijk, afgestemd op het onderwijsaanbod in de gevangenis. De Vzw Auxilia is een vrijwilligersorganisatie die het recht op onderwijs voor iedereen wil garanderen. In de gevangenis van Ieper komen vrijwilligers gedetineerden onderwijzen die niet of onvoldoende aansluiten bij het OLC. Het voornaamste doel is de zelfredzaamheid te bevorderen bij invrijheidsstelling. In 2010 werden 6 gedetineerden begeleid. De reacties van de gedetineerden zijn over het algemeen heel positief. Begeleid Individueel Studeren (BIS) is het officiële schriftelijke afstandsonderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. Zo kunnen ook gedetineerden studiepakketten aanvragen over talen, wiskunde, economie, informatica, wetenschappen. De gedetineerde wordt schriftelijk begeleid door een mentor van BIS (oefeningen verbeteren, vragen beantwoorden,…). BIS kan o.a. dienen als voorbereiding op de Centrale Examencommissie. Geïnteresseerde gedetineerden konden een informatieen aanvraagbrochure verkrijgen bij de trajectbegeleider. Ze stonden zelf in voor hun inschrijving. In december 2010 hield BIS op te bestaan. De bestaande cursussen zijn op cd-rom geplaatst en we zoeken naar een gepaste manier zodat de gedetineerden die kunnen ontlenen (op cel of meenemen naar het OLC). In 2010 hebben 12 gedetineerden uit de gevangenis van Ieper in totaal 26 kennismakingspakketten aangevraagd. Dit resulteerde in uiteindelijk 12 effectieve aanvragen (= eigenlijke inschrijvingen) voor een cursus door 8 gedetineerden. Er zijn geen attesten behaald.

Initiatieven m.b.t. aanbod onderwijs In de gevangenis van Ieper is tot op heden geen aanbod hoger (beroeps)onderwijs voorzien. Deze onderwijsvormen zijn in het verleden niet weerhouden om prioritair op te nemen. In april startte een verkennend Project Afstandsleren op in samenwerking met Justitie en de Katho. Er wordt nagedacht over de mogelijkheden om het project webleren analoog met het project webleren in PLC Ruiselede naar Ieper uit te breiden.

31 Het idee om kooklessen voor gedetineerden te organiseren kent zijn oorsprong in de behoeftebevraging in 2009. In 2010 zijn de mogelijkheden afgetoetst. Principieel heeft de gevangenisdirectie het idee goedgekeurd maar omwille van praktische en infrastructurele moeilijkheden (hygiënische normen, plaats, verbouwingen) blijkt dit aanbod niet organiseerbaar in de gevangenis van Ieper.

Realisaties         

Uitbreiding van het aantal computers in het OLC Uitbreiding van het aantal cursisten per sessie in OLC (van 7 naar 13) => het wegwerken van de wachtlijsten Een efficiëntere inrichting van het leslokaal Cursisten krijgen een kleine vergoeding om les te volgen (= extra stimulans) Mogelijkheid tot aankoop van nieuw lesmateriaal dankzij de gevangenis Goede opvolging van aan- en afwezigheden door OC en BM Sectieoverschrijdend aanbod van lessen/modules indien te kleine groep cursisten Goede en begripvolle samenwerking voor wat het onderwijsbeleid betreft in de gevangenis, specifiek tussen OC en BM Regelmatige opvolging in de Werkgroep Onderwijs waarbij afspraken gemaakt worden, voorstellen aan bod komen

Structurele werkpunten (lokaal)   

Goede samenwerking en overleg is zeer belangrijk De stiptheid bewaken van het startmoment van het OLC. Opname van het aanbod onderwijs in de onthaalmap/gezamenlijke infogids zou goed zijn.  Een onthaalprocedure uitbouwen voor nieuwe Auxiliavrijwilligers  Goede interne communicatie/afspraken met de portiers (onthaal gevangenis) zodat de toegang voor de vrijwilligers van Auxilia verbetert  Een structureel communicatiekanaal vanuit de Vlaamse actoren (zo ook op vlak van onderwijs) naar het gevangenispersoneel toe om op die manier de gedragenheid van het aanbod te verhogen.  Het ijveren naar het verhogen van de onderwijsmogelijkheden door geschiktere infrastructuur bij de geplande verbouwingen.  Opmaak goed onderbouwd dossier om vergoeding verplaatsingskosten vrijwillige lesgevers die buiten Ieper wonen te bekomen  Goede interne opvolging komt iedereen ten goede (personeel, gedetineerden, CBE, project OLAT)  Gespreide bekendmaking van het OLC aanbod gedurende werkjaar is positief.  Modulair aanbod op korte termijn aanbieden (bv. 5 weken ipv 10 weken)

32

Aanbevelingen (bovenlokaal)  Een aangepaste deler voor onderwijs aan gedetineerden zodat het voor de centra voor volwassenenonderwijs mogelijk gemaakt wordt om ook in de kleinere penitentiaire inrichtingen groepslessen/modules aan te bieden.  Toebedelen van gepaste middelen aan de centra voor basiseducatie zodat er in alle penitentiaire inrichtingen structureel een begeleid OLC ingericht kan worden (i.p.v. telkens opnieuw middelen te moeten zoeken via tijdelijke projecten)  Uitwerken van een systeem dat ervoor zorgt dat er voor de onderwijsverstrekkers middelen vrijkomen om een adequate begeleiding te voorzien voor gedetineerden die via afstandsleren een studie aanvatten. Eerder dan afstandsleren via webleren, gaan naar een vorm van gecombineerd onderwijs dus, specifiek aangepast aan de problematiek van onderwijs aan gedetineerden.  De visie van de onderwijscoördinatoren inzake onderwijstransfers zou een weerslag moeten vinden in het transferbeleid van de DGEPI.  Organiseren van een vervolgcursus voor hulpen dienstverleners (na 2 jaar tewerkstelling i.h.k.v. STRAP)

4. Tewerkstelling Tussen de VDAB, JWW en de PSD bestaat reeds een geruime tijd een goede synergie. Met de implementatie van het strategisch plan werd de samenwerking nog verder uitgewerkt en op punt gesteld in de werkgroep Tewerkstelling. Dit vertaalde zich in een „Algemeen plan voor de VDAB in de gevangenis van Ieper‟. (cfr. bijlage 3 blz 135) Eind 2009 ging het personeelslid van de VDAB, die een lange tijd werkzaam was in Ieper, met pensioen. Concreet betekent de personeelswissel dat een andere medewerker bovenop zijn takenpakket (50+-werking) de doelgroep gedetineerden erbij neemt. De detentieconsulent wordt 20% vrijgesteld voor alle taken die opgenomen worden m.b.t. de doelgroep gedetineerden (individuele dienstverlening, overlegmomenten, werkgroep, gezamenlijke infosessies, vorming, …).

Basisdienstverlening en trajectbegeleiding VDAB (cfr. bijlage 2 blz. 102) De inzet van de detentieconsulent op cliëntniveau, de werkwinkel op maat van de gedetineerden, vertaalt zich in de gevangenis van Ieper in één zitmoment per twee weken. De detentieconsulent komt tweewekelijks op maandagvoormiddag en biedt individuele ondersteuning. Gedetineerden kunnen met vragen rond werk, solliciteren,opleiding, … bij de VDAB-consulent terecht. Voor gedetineerden die binnen een jaar de gevangenis kunnen verlaten, wordt een haalbare weg uitgestippeld naar de arbeidsmarkt (trajectbegeleiding).

Infosessies sollicitatietraining VDAB (cfr. bijlage 2 blz. 104) Tijdens 2010 is een sollicitatietraining aangeboden door de VDAB-consulent. Deze training is collectieve module waar vaardigheden inzake solliciteren aangeleerd worden en waar via didactische principes kennisoverdracht gebeurt en via rollenspel geoefend wordt. Twee groepen gedetineerden volgden de training tijdens twee namiddagen. Deze infosessies zijn negatief geëvalueerd op de werkgroep tewerkstelling. De conclusie is dat de kandidaten met de verkeerde motivatie naar de

33 infosessies kwamen. De afspraak luidt dat sollicitatietraining aangeboden kan worden in groep indien daar effectief nood aan is. De trainingen zijn geschrapt uit het vast aanbod.

Realisaties   

Vlotte, goede en transparante samenwerking tussen VDAB, JWW en PSD. Open communicatie, goede afstemming en duidelijke werkingsafspraken tussen de partners Goedkeuring binnenbrengen laptop VDAB voor de detentieconsulent en het leggen van een ADSL-lijn Ontwikkeling folder VDAB voor gedetineerden

Structurele werkpunten/knelpunten 

  

Trajectbegeleiding houdt samenwerking met derden in. De VDAB ervaart moeilijkheden wegens afhankelijkheid van de mogelijkheid tot uitgaansvergunning. De begeleiding van de VDAB veronderstelt dat de gedetineerde over uitgangsvergunningen kan beschikken vooraleer er concrete stappen kunnen ondernomen worden. Assessmentprogramma‟s nemen een langere tijd in beslag: geen optie gezien context van arresthuis. De detentieconsulent kon in 2010 geen gebruik maken van de VDAB databases en elektronisch dossier. (De laptop kan sedert maart 2011 aangesloten worden op het netwerk via de ADSL-lijn) Gedetineerden zien de detentieconsulent te weinig als een dienstverlener.

Aanbevelingen  

Sollicitatietraining aanbieden op basis van noodwendigheid i.p.v. een halfjaarlijks vast aanbod. De training kan in groep gegeven worden indien er meerdere kandidaten zijn, anders gebeurt ze individueel. Sollicitatietraining wordt het best gegeven in een groter aantal urenpakket: bij voorkeer 8 uur.

5. Sport Sport heeft een positieve invloed op de algemene gezondheid van een persoon, zowel op fysiek, geestelijk als sociaal vlak. Voor gedetineerden is sport bovendien de ideale manier om de sleur te doorbreken, om spanningen en frustraties kwijt te raken. Het is dus niet alleen een belangrijk onderdeel van het aanbod hulpen dienstverlening, maar het levert eveneens een bijdrage aan de veiligheid en rust in de gevangenis. Om de bewegingen en een aantal organisatorische taken op te vangen die de sport met zich meebrengt, zijn sporten cultuurbeambten (S&CB) aangesteld. Zij zijn aanwezig tijdens het wekelijkse basisaanbod in de gevangenis. In samenwerking met andere leden van de dienst ACT!E worden competities of tornooien georganiseerd.

34

Basisaanbod Fitness (cfr. fiche bijlage 2 blz. 106) Fitness neemt binnen het hulpen dienstverleningsaanbod een prominente plaats in. Binnen het domein sport is en blijft het de hoofdactiviteit. Sinds september 2008 werd er in de kelder een lokaal voorzien dat dienst doet als fitnesszaal. In deze ruimte staan er verschillende krachttoestellen. In de aanwezigheid van een S&CB kunnen 7 gedetineerden er oefenen. Minivoetbal (cfr. fiche bijlage 2 blz. 107) Onder bewaking van de S&CB gaat wekelijks op maandagavond minivoetbal door op het sportveld van de wandeling. In de eerste helft van 2010 zorgde dit aanbod geregeld voor negatieve signalen. Deze contactsport leidde soms tot situaties die uit de hand lopen. Na regenweer ligt de vloer van het sportveld er glad bij. Dat maakt het op die dagen onmogelijk om te voetballen. Sedert dit jaar werd beslist het minivoetbal in de wintermaanden af te lassen (van november tot eind februari). Omnisport (cfr. fiche bijlage 2 blz. 108) De enige vorm van sport met professionele begeleiding is de omnisport op maandag. Een gediplomeerde sportmonitrice biedt bijna wekelijks sporttrainingen. Het aanbod bestaat uit badminton, volleybal, basketbal, handbal, conditietraining, frisbee,… Er is telkens een buiten- en een binnenprogramma.

Competitie en tornooi Competitie „Fitste Man‟ (cfr. fiche bijlage 2 blz. 109) Naar jaarlijkse gewoonte wordt in de laatste week van juli de competitie „de Fitste man van Ieper‟ georganiseerd. Er wordt gepeild naar de techniek, kracht en conditie van de deelnemers aan de hand van oefeningen uit verschillende sportdisciplines. Competitie „Sterkste Man‟ (cfr. fiche bijlage 2 blz. 110) Tijdens de winterperiode is er een variant van het zomeraanbod „Fitste Man‟. Tijdens een competitie nemen gedetineerden het tegen elkaar op. Uithouding en kracht worden gemeten. Minivoetbaltornooi (cfr. fiche bijlage 2 blz. 111) Het zomeraanbod bestaat uit een jaarlijks terugkerende activiteit: het minivoetbaltornooi. In de eerste week van augustus wordt gestreden om de beste ploeg van de gevangenis. Externe scheidrechters leiden vrijwillig alle wedstrijden in goede banen.

Realisaties 

Aankoop van sportmateriaal en professionele pingpongtafels door de gevangenis

Structurele werkpunten  

De verbouwingen in 2010 beperken sterk de mogelijkheden voor de verdere uitbouw en continuering van het sportaanbod. Nood aan praktische en organisatorische ondersteuning bv. opmaak deelnemerslijsten sport

35   

Het basisaanbod sport neemt een groot aantal uren van het activiteitenaanbod in. Twee activiteiten kunnen niet op hetzelfde moment doorgaan. In 2010 werd het aanbod sport geregeld geannuleerd. De redenen zijn divers: personeelstekort, ziekte S&CB, weersomstandigheden, staking, andere activiteiten. Lange wachtlijsten (reserves vnl. Omnisport)

Aanbevelingen         

In 2011 zoeken naar alternatieve mogelijkheden om binnen de beperkte ruimtes in de gevangenis Ieper toch een minimaal en aangepast sportaanbod te voorzien, zeker nadat de polyvalente zaal verdwijnt (bv. pingpong) De randvoorwaarden in functie van verantwoord trainen, persoonlijke begeleiding en opvolging dienen voor fitness kwalitatief versterkt te worden. In 2011 bekijken of dit uitgewerkt kan worden op maat van de gevangenis. Professionele begeleiding door externe lesgevers voor het groepsaanbod Renovatie van de vloer van het sportveld Systeem van wachtlijsten aanpakken: werken met doorschuifsysteem Opmaken van een binnenprogramma bij regenweer. De uitbouw van sport staat nog steeds in de kinderschoenen. Noodzaak aan een beleidsmatige aanpak voor de uitwerking van een sportaanbod dat structureel ingebed kan worden. Aanwezigheid van een sportfunctionaris Werken aan sociale inclusie in en door sport

6. Cultuur Cultuur is een breed begrip en wordt hierna onderverdeeld in vier categorieën: creatieve en ontspanningsactiviteiten, projecten, vorming en bibliotheekwerking. Het aanbod betreft telkens sociaal-cultureel werk. Dit betekent meer dan „sociaal‟ en „cultuur‟ maar het is een methode van werken: mensen in groep bewust bezig laten zijn. De focus ligt telkens op zelfontplooiing en de maatschappelijke participatie. Dit gebeurt op vrijwillige basis zonder directe beroepsdoeleinden. In elke stad, in elke buurt worden dergelijke activiteiten aangeboden en ook binnen de muren van de gevangenis Ieper. Het is de bedoeling dat de gedetineerden de kans krijgen om zichzelf te ontdekken en competenties te ontwikkelen door deel te nemen aan de meest uiteenlopende activiteiten. Het is belangrijk dat gedetineerden zich tijdens hun detentie kunnen ontspannen en creatief uitdrukken. Op deze manier bereiden ze zich voor op een nieuwe start in de maatschappij.

Creatieve en ontspannende activiteiten Creatief atelier (cfr. bijlage 2 blz. 114) Het creatief atelier in de gevangenis van Ieper wordt verzorgd door een particuliere lesgever die door het Steunfonds van de gevangenis van Ieper vergoed wordt. In de werkplaats gaat het creatief atelier tweewekelijks door op woensdagavond, met uitzondering van de schoolvakanties. Er is telkens plaats voor 12 personen. Sedert 2008 worden de sessies georganiseerd en dit aanbod wordt als zeer positief

36 geëvalueerd. Het creatief atelier is de testfase voorbij en blijkt intussen een vaste waarde te zijn binnen het vaste aanbod van de gevangenis. Het is zeer breed toegankelijk en bovendien staat het aanbod open voor vrijwel alle allochtone gedetineerden door het niet-talig karakter. Uit de constant hoge aantal deelnemers en de wachtlijsten blijkt het creatief atelier aan een behoefte tegemoet te komen en getuigt dit van een blijvende interesse vanuit de gedetineerden om creatief aan de slag te gaan. In het najaar (sept-dec) van 2010 hebben 34 gedetineerden zich ingeschreven voor het creatief atelier. Gemiddeld namen er 8,7 gedetineerden deel. Tijdens het maken van schilderwerken en tekeningen, worden de deelnemers gestimuleerd in hun creativiteit, vaardigheden en techniek. Zo komen ze tot meer zelfvoldoening en -ontplooiing. De werkstukken op zich zijn belangrijke verworvenheden. Een uitbreidingsmoment van het creatief atelier is echter niet mogelijk. Creatieve Workshop (cfr. bijlage 2 blz. 115) Eind augustus 2010 werd een 4-daagse workshop georganiseerd. Gedetineerden konden gedurende 4 namiddagen beeldend werken met PET-flessen, touw en tape. Tijdens deze groepsactiviteit leerden gedetineerden op een creatieve manier samen werken met als resultaat een groot kunstwerk. De gedetineerden kregen de kans om de „buitenwereld‟ te tonen dat ze meer zijn dan enkel „gedetineerde‟. Het kunstwerk stond uitgestald te Ieper tijdens Buren bij Kunstenaars en te Brussel n.a.v. 10 jaar STRAP. Workshop Kerstkaarten (cfr. bijlage 2 blz. 116) Naar aanleiding van de kerstperiode krijgen de gedetineerden de mogelijkheid om deel te nemen aan de jaarlijkse workshop „kerstkaarten maken‟. De vrijwilligers van het JWW leren hen om op een creatieve en positieve manier hun familie en vrienden te verrassen. We bereikten in totaal 18 gedetineerden. Creatief schrijven Het was de bedoeling om een workshop creatief schrijven op te richten, waarbij affectieve relaties centraal staan. De gedetineerden zouden brieven kunnen schrijven naar hun eigen (klein)kinderen en aangeleerd worden hoe eigen verhalen te schrijven. Niettegenstaande contacten met een externe lesgever, is dit project niet opgestart. Workshop Djembé (cfr. bijlage 2 blz. 117) Naar jaarlijkse gewoonte werd een workshop djembé georganiseerd maar die kende geen groot succes. Multimediale quiz (cfr. bijlage 2 blz. 118) In team nemen gedetineerden het tegen elkaar op tijdens een quiz met vragenrondes en een groepsproef. De opkomst was zeer gering en de sfeer was bedrukt.

37 Optredens (cfr. bijlage 2 blz. 119 en 120) Het jaar 2010 zetten we in met een rockoptreden. In de polyvalente zaal genieten de gedetineerden van rocknummers gebracht door Chrystal Moon Tijdens de jaarlijkse zomerbarbecue zorgt een goochelaar voor de randanimatie. De goocheltrucs aan tafel werden zeer gesmaakt, het muziekoptreden daarentegen kon op iets minder enthousiasme rekenen. Filmvoorstellingen (cfr. bijlage 2 blz. 121) Vier maal per jaar konden de gedetineerden op zondagnamiddag in groep een filmvoorstelling bijwonen. Er waren gemiddeld 25 deelnemers per filmvoorstelling. Kaartavonden (cfr. bijlage 2 blz. 122) Twee avonden per week kunnen gedetineerden in de polyvalente zaal kaarten. In de zomer wordt deze activiteit vervangen door een extra avondwandeling.

Projecten Markt (cfr. bijlage 2 blz. 124) Naar aanleiding van het 5-jarig bestaan van De Rode Antraciet werd een „markt‟ georganiseerd. Tijdens de namiddagwandeling namen ongeveer 40 gedetineerden deel aan activiteiten: eurofittest, ijskar, infostand aanbod DRA. De gedetineerden konden hun algemene conditie laten testen onder begeleiding van medewerkers DRA. Aan de infostand gaf DRA uitleg over hun aanbod en over de activiteiten die georganiseerd werden i.s.m. dienst ACT!E. Op een interactieve manier konden gedetineerden hun eigen mening kwijt over het leven in de gevangenis. ‟s Avonds was er een voorstelling van het improvisatietheater Inspinazie. Over het avondprogramma was er minder tevredenheid. Het aanbod was niet geschikt voor anderstaligen en de sfeer was te strikt wat de gedetineerden weerhield op te gaan in het verhaal. Buren bij Kunstenaars (cfr. bijlage 2 blz. 125) In navolging van het succes van „Buren bij Kunstenaars‟ in het PLC Ruiselede nam het creatief atelier van de gevangenis Ieper deel aan het provinciaal initiatief. Het creatieve werk van gedetineerden dat doorheen het jaar gemaakt werd tijdens het creatief atelier of in de zomer tijdens de workshop werd tentoongesteld voor het brede publiek in de nieuwe veilige inkom (accesgebouw). Het project „Buren bij Kunstenaars‟ kende een groot succes. In totaal kwamen zo‟n 250 personen de uitgestalde schilderwerken, tekeningen, lino‟s en beeldende kunst van gedetineerden bezichtigen en bewonderen. De tentoonstelling werd gekoppeld aan een projectie van een powerpoint-presentatie met informatieve dia‟s. Op deze manier bood de tentoonstelling een meerwaarde door de link naar de samenleving en de herstelgedachte. Er werd gecommuniceerd van „binnen naar buiten‟ en dit op een positieve en opbouwende manier. Gedetineerden kregen de kans om aan de buitenwereld te tonen dat ze meer zijn dan enkel „gedetineerd‟. Dranouter achter tralies (cfr. bijlage 2 blz. 126) Dranouter achter tralies is een gezamenlijk initiatief van de gevangenis van Ieper, Dranouter Folkfestival en De Rode Antraciet. Dit festival biedt een bonte mix van Belgische en internationale artiesten van diverse pluimage (folk, rock, …). Sedert 2008 is Dranouter achter tralies een gevestigde waarde. Ook dit jaar zakten op

38 zondag een drietal groepen af naar de wandeling van de gevangenis om er het beste van zichzelf te geven. Op basis van het draaiboek van de vorige jaren, verliep de organisatie van de derde editie zeer vlot.

Vorming Omgaan met lastige situaties (cfr. bijlage 2 blz. 128) Op een korte en intensieve periode werken 2 medewerkers van DRA met een groep gedetineerden rond het thema conflicthantering en agressiebeheersing. Het is de doelstelling om een stabiele groep doorheen de hele cursus te hebben. Deze cursus ging voor de eerste keer door in de gevangenis van Ieper. Zeven gedetineerden volgden gedreven de cursus. Uit de evaluatie blijkt dat de algemene bevindingen van de gedetineerden zeer positief zijn. De organisatie van de cursus verliep over het algemeen vlot. Voor een aantal aandachtspunten vragen de justitiële actoren om een aantal regels te respecteren. Lesgevers en gedetineerden kunnen niet gezamenlijk hun rookpauze nemen. De gedetineerden gaan een kwartiertje op cel. Het bewakend personeel reageerde op het feit dat de cursus afgesloten werd met het eten van een stuk taart. De gevangenisdirectie gaat er mee akkoord dat kandidaten met tucht in de toekomst toch volledig aan de cursus mogen deelnemen.

Bibliotheek (cfr. bijlage 2 blz. 130) Eénmaal per week kan elke gedetineerde de gevangenisbibliotheek raadplegen. Het aanbod bestaat uit fictie, non-fictie, educatieve boeken, brochures, geloofsboeken en anderstalige literatuur. De bibliotheek wordt twee maal per week open gehouden door enkele vrijwilligers van de vzw JWW. Zij schrijven nieuwe boeken in, registeren ontleningen, rangschikken, enz. Er is een catalogus aanwezig over het aanbod in de gevangenis. Deze is echter niet volledig en is dringend aan een up-date toe. De collectie is wat verouderd maar er worden wel nieuwe werken aangekocht door de vzw en de gevangenis. Naast het aanbod in de gevangenisbibliotheek kunnen boeken aangevraagd worden via de vrijwilligers van de bibliotheek. De vrijwilligers ontlenen ze dan uit de Stadsbibliotheek van Ieper. In 2010 hadden geen nevenactiviteiten plaats. Het is de bedoeling dat in 2011 de Convenant met de Openbare Bibliotheek kan afgesloten worden zodat de bibliotheekwerking gemoderniseerd kan worden: uitbreiden van de collectie, beter computersysteem, aanstelling van een verantwoordelijke voor de bibliotheek,… Op deze manier willen we gedetineerden meer aanzetten tot nuttige vrijetijdsbesteding en zelfontwikkeling.

Structurele werkpunten 

Infrastructuur gevangenis Ieper: de gevangenis beschikt over heel weinig ruimte om te komen tot een volwaardig SCW-aanbod. In 2010 was de polyvalente zaal het enige alternatief om SCW-activiteiten op structurele basis te organiseren. De geplande verbouwingen zullen dit op korte termijn niet verbeteren. Creatieve oplossingen zijn vaak de enige oplossing maar vaak niet ideaal: een BBQ of een optreden in de werkplaats is qua sfeer niet optimaal.

39  

 

Draagvlak bij personeel: de doelstellingen van een sociaal-cultureel aanbod zijn niet altijd gemakkelijk uit te leggen aan het personeel binnen de gevangenis. Vaak wordt het aanbod in vraag gesteld. Doelgroep: er is een groot verloop van gedetineerden in de gevangenis Ieper. Het is moeilijk om over een langere periode met dezelfde groep te werken. Er zijn ook veel anderstalige gedetineerden aanwezig waardoor veel aanbod maar voor een beperktere groep bestemd is. Nood aan duidelijkheid omtrent regels m.b.t. het omtrent praktische verloop van een ontspannende activiteit ifv aangenamere sfeer. Nood aan een geïnformatiseerd systeem voor de bibliotheek (om verdwijning van boeken te voorkomen)

Aanbevelingen        

Duidelijke promo is belangrijk: zowel voor de gedetineerden, penitentiair personeel en de toeleiders Nieuwe workshop extra promoten met duidelijke motivering en uitleg Nood aan het bijhouden van participatiegegevens en evaluatie: het is belangrijk om de gegevens van deelname bij te houden i.f.v. evaluatie en het nemen van keuzes in de toekomst. Afsluiten convenant bibliotheek Blijvende inspanningen leveren om personeel goed te informeren over de zinvolheid van activiteiten. In samenwerking tussen Vlaamse en justitiële partners alternatieven zoeken en creatief omgaan met beperkingen zoals taalbarrière, infrastructuur,… Meer doelgroepgericht werken: aanbod uitwerken voor een specifiekere groep binnen de populatie van de gevangenis Ieper. Een aanbod creëren op cel: een meer individueel aanbod doen waarbij gedetineerden ook op cel kunnen verder werken door bijvoorbeeld creatieve opdrachten mee te geven op cel

Conclusie In dit derde hoofdstuk is het gamma aan concrete hulpen dienstverleningsinitiatieven per domein toegelicht. Het groepsaanbod werd in 2010 grotendeels bepaald door de dienst ACT!E o.b.v. een behoefteonderzoek in 2009. De inplanning gebeurde vooral ad hoc met te weinig oog op lange termijn. Globale hulpen dienstverleningsaanbod in de gevangenis van Ieper evalueren We stellen een hiaat vast in het proces van organiseren en plannen nl. de grondige evaluatie van het bestaande aanbod. Dit gebeurt onvoldoende en is dan ook een belangrijk werkpunt voor 2011. Door te evalueren kunnen bewuste keuzes gemaakt worden en dit komt het totale plaatje van de hulpen dienstverlening ten goede. Het zorgt voor een continue kwaliteitsverhoging. Een instrument dat hierbij een hulpmiddel zal zijn, is het Gedetineerdenopvolgsysteem (GOS). Aan de hand van dit systeem zouden we in staat moeten zijn om objectieve gegevens te verzamelen en juiste conclusies te trekken. Het biedt ook heel wat ondersteuningsmogelijkheden naar de praktische organisatie toe en is een hulpmiddel voor de trajectbegeleiders. In 2011 zal dit systeem verder op punt gesteld worden en zal het verder in gebruik genomen worden.

40

De afgelopen periode zullen we dus grondig moeten evalueren met nadruk op kwaliteit van het globale hulpen dienstverleningsaanbod. Daarbij gaan we na welk aanbod efficiënt is, welk aanbod er dient bijgeschaafd te worden en welk aanbod niet meer relevant is. Hierbij houden we rekening met de infrastructuur en de inzet van personeel en middelen. Prioritair werken we aan de profilering van het hulpen dienstverleningsaanbod en het draagvlak onder alle betrokken actoren. In 2011 is het belangrijk om per domein stil te staan bij de visie op hulpen dienstverlening voor beklaagden en veroordeelden die verblijven in het arresthuis te Ieper. We dienen ons dus aan te passen aan de doelgroep die onderhevig is aan voortdurende transfers. Naast het in kaart brengen van de noden en behoeften van de gedetineerden moet er bij de uitbouw van het aanbod voldoende aandacht zijn voor de specifieke context van de gevangenis en de overige 4 strategische doelstellingen. Naast de infrastructurele beperkingen stellen we vast dat over de domeinen heen het draagvlak van het personeel niet groot is en het aanbod vaak in vraag wordt gesteld. Verschillende diensten met hun eigen missie, cultuur en invalshoeken zijn betrokken. Om te komen tot een efficiënte en integrale hulpen dienstverlening dienen we in een tweede fase gezamenlijk met alle partners beleidsmatig keuzes te maken op het overleg dat hiervoor bevoegd is. In een derde fase dienen we het nieuwe aanbod te evalueren met alle betrokken actoren op basis van de participatiegegevens, de inzet van middelen en de inzet van personeel.

41

Hoofdstuk 4: Profilering van het hulpen dienstverleningsaanbod (strategie 2) In hoofdstuk 4 staat de profilering van het hulpen dienstverleningsaanbod centraal. De bekendmaking van het aanbod is essentieel om gedetineerden ervan gebruik te laten maken. Hiervoor dienen de gedetineerden geïnformeerd, geadviseerd, gesensibiliseerd en gemotiveerd te worden. Naast bekendmaking is de deelname van gedetineerden aan de geboden hulpen dienstverleningsmogelijkheden onlosmakelijk verbonden met hun vragen. Vandaar dat het belangrijk is om het aanbod af te stemmen op de noden en behoeften van gedetineerden.

1. Bekendmaking van het aanbod Het is vanzelfsprekend dat gedetineerden moeten geïnformeerd worden over het bestaande en het nieuwe aanbod. Ze moeten weten welk aanbod er is, wat het concreet inhoudt en wat ze moeten doen om eraan deel te nemen. Het is van belang dat ze kunnen inschatten wat het volgen van een vorming inhoudt en welke meerwaarde ze heeft. Vaak hebben gedetineerden zelf niet de reflectie dat een bepaald aanbod nuttig kan zijn en dienen zij bewust gemaakt te worden van hun eigen hulpvraag. Op die manier kunnen zij gemotiveerd worden voor een specifiek aanbod. De profilering van het aanbod is te situeren via diverse kanalen en medewerkers.

Promotiemateriaal In de gevangenis van Ieper is er een onderscheid in het bekendmaken van het individuele aanbod en het groepsaanbod. Onthaalmap voor individueel aanbod Iedere nieuw binnenkomende gedetineerde ontvangt een onthaalmap. De map is opgesteld in twee talen (Nederlands en Frans). In de onthaalmap vindt de gedetineerde een overzicht van het individuele hulpen dienstverleningsaanbod in de gevangenis van Ieper. Daarnaast zitten een aantal standaarddocumenten in de map: folder JWW, uitleg Dienst ACT!E, afsprakennota, aanvraagformulier sport,… De onthaalmap werd ontwikkeld door het team JWW en na goedkeuring door de Dienst ACT!E en de gevangenisdirectie in gebruik genomen. Na evaluatie wordt de onthaalmap bijgestuurd. Flyers en folders voor groepsaanbod De meest gehanteerde bekendmakingswijze is het verspreiden van flyers op cel. Gelijktijdig worden er affiches uitgehangen op de uithangborden op verschillende secties, op de wandeling en in de burelen van de toeleiders (TB en JWW). Pas na goedkeuring en ondertekening door de gevangenisdirectie wordt de informatie via deze weg verspreid. Bij te weinig inschrijvingen gebeurt het dat de flyers tweemaal bedeeld worden. De aanbodverstrekkers leveren de inhoud (mondeling of digitaal) en een lid van de dienst ACT!E (OO, SCW, OC of BM) zet die dan grafisch om in een flyer en affiche. In een aantal gevallen wordt het promomateriaal gedrukt, bv. door DRA of bij

42 bepaalde projecten. De meeste flyers en folders worden gemaakt in het Nederlands en het Frans. Sommige aanbodverstrekkers vertalen hun promo in het Engels en het Duits. Halverwege 2010 werd beslist dat het promotiemateriaal bedeeld dient te worden via de sectiebeambten. Vroeger stond de schrijver hiervoor in. De Lokale Stuurgroep Drugs adviseerde om deze taak niet langer door een fatik te laten uitvoeren. Het promotiemateriaal werd, met uitzondering van het zomeraanbod, niet gezamenlijk verspreid. Dit betekende dat nieuw binnenkomende gedetineerden geen duidelijk overzicht hadden over het groepsaanbod. Vanuit de dienst ACT!E leefde al lang de idee om een gezamenlijke informatiebrochure op te stellen. Een dergelijke informatiegids werd in december 2010 ontwikkeld voor het eerste semester 2011. Uiteraard is het de bedoeling dat de bekendmaking zijn doel bereikt en zal deze manier van bekendmaking in de loop van volgend jaar onderhevig zijn aan evaluatie en bijsturing. Beantwoorden van rapportbriefjes Gedetineerden kunnen een rapportbriefje schrijven t.a.v. de dienst ACT!E die de activiteiten organiseert. In 2010 werd er werk van gemaakt om iedere gedetineerde een antwoord te geven op hun vraag. Dit gebeurde door een schriftelijk antwoord vanuit de dienst ACT!E (door OO, OC, BM of SCW) of mondelinge uitleg door de sporten cultuurbeambte. Persoonlijke brieven Dit jaar werden ook sporadisch aanmoedigingsbrieven geschreven naar gedetineerden. In de persoonlijke brief nodigden de aanbodverstrekkers de gedetineerden uit om deel twee van een vorming te volgen. Op deze manier werden de gedetineerden op de hoogte gehouden van het verder verloop van de vorming. Motiveringsbrieven werden ook geschreven naar gedetineerden die afhaakten. Krant X In het kader van de implementatie van het strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden publiceert de Vlaamse Gemeenschap “Krant X”: een nieuwsbrief voor gedetineerden, bezoekers, het penitentiair personeel en diverse actoren uit de hulpen dienstverlening. Deze nieuwsbrief verschijnt drie keer per jaar en behandelt telkens een welbepaald thema. Hierbij worden telkens verschillende projecten/initiatieven uit verschillende gevangenissen in beeld gebracht. De krant X is een aanvullend informatiekanaal m.b.t. het algemene hulpen dienstverleningsaanbod in de Vlaamse en Brusselse gevangenissen. Om de drie maanden kunnen gedetineerden hun mening kwijt in de krant over een vooraf bepaalde stelling. In 2011 zullen we via TB de gedetineerden uit Ieper hun stem trachten te geven in Krant X.

Medewerkers De medewerkers zijn eveneens een belangrijke schakel in het proces. Hierbij bedoelen we zowel de Vlaamse als de justitiële medewerkers. Trajectbegeleiders De trajectbegeleiders vormen de belangrijkste troef op vlak van profilering. Zij zijn immers in de mogelijkheid om de gedetineerden individueel te informeren over het hulpen dienstverleningsaanbod. De trajectbegeleiders ervaren echter de nood aan een soort overzichtsmap met fiches. In 2010 werden de trajectbegeleiders op onvoldoende en onoverzichtelijke wijze geïnformeerd over het bestaande en het

43 nieuwe aanbod. In 2011 moeten we werk maken van een meer systematische toelichting en update van het aanbod. Het GOS is hier een ideaal werkinstrument voor. De trajectbegeleiders stimuleren de gedetineerden niet alleen om deel te nemen aan het aanbod, maar blijven de gedetineerden ook motiveren om vol te houden en het aanbod af te werken. We hebben echter geen zicht op het effect van deze toeleiding naar een gedeelte van het aanbod omdat de trajectbegeleiders de gedetineerden niet zelf inschrijven. Van de gedetineerden wordt verwacht dat ze zelf een rapportbriefje naar de dienst ACT!E schrijven. Een belangrijk knelpunt bij de trajectbegeleiding is uiteraard het feit dat zij niet de volledige populatie van de gevangenis pro-actief kunnen benaderen. Onderwijscoördinator Naast de trajectbegeleiders, is de onderwijscoördinator de enige sleutelfiguur die gedetineerden individueel adviseert, informeert, motiveert en dit wat betreft hoofdzakelijk onderwijsgerelateerde onderwerpen. De opvolging gebeurt op regelmatige basis. PSD en gevangenisdirectie De psychosociale dienst (PSD) speelt eveneens een rol in de profilering van het aanbod. Ook zij zien tijdens hun begeleiding bepaalde noden en behoeften bij de gedetineerden. Vandaar dat de aanbodverstrekkers telkens informatie en toelichting aan de PSD doorgeven. We hebben slechts weinig zicht op de effecten. We kunnen niet met cijfers staven in welke mate gedetineerden gestimuleerd zijn tot deelname aan een aanbod of zich uit eigen beweging hebben ingeschreven. We merken wel dat bij bepaalde onderwerpen een gerichte toeleiding noodzakelijk is. De gevangenisdirectie wordt ook steeds op de hoogte gebracht. Overleg bekendmaking In september 2010 werd een overleg gepland omtrent bekendmaking tussen de organiserende leden van dienst ACT!E en de toeleiders. Zowel de PSD als JWW ervoeren dat het aanbod te laat bij hen bekend was. Er werden voorstellen geformuleerd om het zeer gevarieerde activiteitenaanbod op een meer gestructureerde manier bekend te maken. Er werden concrete afspraken gemaakt omtrent informatieverspreiding aan de toeleiders en aan de beambten. De communicatiekanalen en wijze van bekendmaking alsook de evaluatie en terugkoppeling werden op punt gesteld. Een knelpunt bleek de verdeling en opvolging van een aantal administratieve taken. Het is aangeraden om jaarlijks opnieuw samen te komen met de groep om de bekendmaking te evalueren en bij te sturen. Aalmoezeniers en moreel consulenten Het is belangrijk de aalmoezeniers en moreel consulenten te betrekken bij het hulpen dienstverleningsaanbod. Zij hebben op regelmatige basis individuele gesprekken met de gedetineerden. We proberen hen zo goed mogelijk te informeren. Penitentiair personeel Het bewakend personeel en de S&CB in het bijzonder kunnen op hun beurt gedetineerden ad hoc informeren, sensibiliseren en motiveren. De informatieverspreiding bij personeel is geen gemakkelijke opgave. Er wordt maandelijks een overzichtskalender opgemaakt door SCW. Er is echter nood aan een

44 overzichtelijke informatiegids die het individuele - en groepsaanbod bundelt. Het doel en de omschrijving van het aanbod, de praktische gegevens, de inschrijvingsvoorwaarden en de weergave in kalendervorm zijn gegevens waarover iedere beambte zou moeten kunnen beschikken. De ‘wie, wat, waar, wanneer en hoe - vragen’ kunnen op die manier beantwoord worden door beambten die dagdagelijks op de secties aanwezig zijn. Zonder informatie is er geen sensibilisatie mogelijk. In 2011 willen we vanuit de dienst ACT!E een infogids ontwikkelen die zowel het personeel als de gedetineerden informeert. Mond aan mondreclame Deze vorm van communicatie speelt een niet te onderschatten rol in de profilering van het aanbod. Gedetineerden lichten elkaar in over het aanbod. Ze vertellen elkaar welke hulp- of dienstverlening interessant is. In de toekomst is het zeker de moeite waard om te bekijken of de bekendmaking mondeling nog beter ondersteund kan worden door centrale figuren. Een persoonlijk contact met uitleg zorgt er misschien voor dat de bekendmaking zijn doel beter bereikt. Informatiesessies In 2010 werd hier en daar een kleinschalige themasessie gehouden voor gedetineerden. Voorbeelden hiervan zijn: de inschrijvings- en informatienamiddag voor het aanbod onderwijs bij het begin van het nieuwe schooljaar of de informatiesessie over vorming relaties en conflicten. Deze themasessies worden ingericht om aan een groep gedetineerden uitleg te verschaffen over een gepland aanbod. Voor het eerst werden informatiesessies georganiseerd voor al het personeel. Iedere professionele of vrijwillige medewerker kreeg niet alleen uitleg over het geplande aanbod, maar ook over de organisatie van activiteiten en de meerwaarde van het aanbod. Informatie op computernetwerk De leden van de dienst ACT!E kunnen op een gemeenschappelijke netwerkschijf informatie vinden m.b.t. een welbepaald aanbod (promomateriaal, dienstorder, inschrijvingen enz). Het is een aandachtspunt dat de toeleidingsinformatie beschikbaar en actueel is. Ook een gemeenschappelijke google-kalender maakt het mogelijk het aanbod uit het verleden, heden en toekomst te consulteren op datum en uur.

Werkpunten Het is jammer dat de aanbodverstrekkers zelf en de medewerkers die instaan voor de organisatie van het aanbod, namelijk de organisatieondersteuner en de domeinspecifieke coördinatoren, weinig contacten hebben met de gedetineerden. Deze medewerkers hebben hun bureel in het ambtsgebouw en komen weinig op de secties. Zij kunnen hun rol als aanspreekfiguur voor gedetineerden dus ook maar in beperkte mate vervullen, namelijk wanneer de gedetineerde al geïnformeerd is en een vraag stelt. Ook de contacten tussen de organisatoren en de beambten gebeuren sporadisch. De infrastructuur van de gevangenis vormt hierin een obstakel. Een ander werkpunt is de invulling van de taak van de organisatieondersteuner. Deze medewerker zou een centrale figuur moeten zijn die de organisatie van het aanbod, de doelgroep gedetineerden en hun eventuele interesses in het aanbod kent.

45

Aanbeveling De aandacht voor een doeltreffende en gerichte communicatie, zowel voor gedetineerden als naar andere actoren, is heel belangrijk.. Dit is een blijvend werkpunt bij de profilering van het aanbod.

2. Nagaan noden en behoeften van gedetineerden Er zijn verscheidene manieren om de vragen, noden en behoeften bij gedetineerden te detecteren. De trajectbegeleiders en organisatieondersteuners hebben hier een belangrijke taak, maar ook het penitentiaire personeel en de hulpen dienstverleners kunnen noodzakelijke informatie over de vraag verschaffen. De evaluaties van het bestaande aanbod en (wetenschappelijk) onderzoek kunnen in deze evenzeer de nodige gegevens opleveren. Tenslotte kunnen bevragingen bij de doelgroep een bepaald beeld geven van de behoefte die leeft. Begin 2009 werden de gedetineerden in Ieper bevraagd in het kader van een behoefteonderzoek. De bevraging had als doel een zicht te krijgen op de noden en behoeften van de gedetineerden in de gevangenis van Ieper. De enquête stond geheel in functie van de organisatie van activiteiten door de dienst ACT!E. De domeinen onderwijs, vorming, cultuur/ontspanning, sport, familie- en herstelgerichte activiteiten werden op verschillende aspecten bevraagd. De enquêtes werden mondeling afgenomen en de interviewer noteerde. Op basis van de verwerking konden conclusies en aanbevelingen per domein opgesteld worden. Dit intensieve werk resulteerde uiteindelijk in een actieplan, omgezet in korte en lange termijndoelstellingen. Het aanbod in 2010 werd hierdoor grotendeels bepaald. Het blijft een belangrijke taak om de behoeften van de gedetineerden in de context van een arresthuis te onderzoeken en te kennen.

46

Hoofdstuk 5: Verkrijgen en vergroten van het draagvlak (strategie 4) Een nieuw beleid of innovatie heeft nood aan een draagvlak. Dit betekent immers veranderingen en die houden consequenties in. Het is nodig dat er ondersteuning is voor standpunten die ingenomen worden en beleidskeuzes die gesteld worden. Doelen kunnen maar bereikt worden als er draagvlak gecreëerd wordt. Een draagvlak creëren gebeurt nooit vanzelf. Het is bovendien niet vanzelfsprekend om een draagvlak te vergroten en uit te bouwen. De noodzaak van een draagvlak is echter van vitaal belang. Bij de organisatie van hulpen dienstverlening komt er veel bij kijken. Het is een keten gevormd uit diverse schakels. Het is de belangrijk dat de uitbouw van een hulpen dienstverleningsaanbod in verhouding met het draagvlak vordert. Want veranderingen roepen vaak weerstand op. Het is een menselijke eigenschap om vast te houden aan het vertrouwde en het bekende. Elke dienst of functie die een schakel vormt, dient daarom het nut in te zien van de hulpen dienstverlening en de beslissingen die genomen worden te onderschrijven en te accepteren. En daar is bijgevolg draagvlak voor nodig bij alle partners en op alle niveaus. Dit hoofdstuk staat stil bij de initiatieven die de Vlaamse partners ondernemen om deze 4e strategie te realiseren. De vierde strategie beoogt de versterking van het draagvlak bij de Vlaamse actoren, bij Justitie en in de samenleving. Hierbij staat een correcte beeldvorming over detentie voorop. Gerichte inspanningen op het vlak van communicatie en informatie moeten de weerstanden verminderen en het streven naar een solidaire samenleving ondersteunen.

1 Vergroting draagvlak bij de Vlaamse Gemeenschapsactoren Het is de bedoeling dat de Vlaamse Gemeenschapsactoren speciale aandacht hebben voor gedetineerden en hier een expliciet beleid rond voeren. In het startjaar 2008 werd er door de beleidsmedewerker geïnvesteerd in het informeren van diverse partners over het strategisch plan. In 2010 nam de opvolgende beleidsmedewerker deze taak opnieuw op. Op verschillende overlegmomenten werden (mogelijke) partners geïnformeerd over de detentieproblematiek en de noden en behoeften van gedetineerden. De missie en visie van de Vlaamse Gemeenschap werd telkens toegelicht en via interactie werd de meerwaarde van de hulpen dienstverlening in het kader van re-integratie benadrukt. In 2010 werden bovenlokaal studiedagen en congressen georganiseerd. In december 2010 werd het 10-jarig bestaan van het strategisch plan met medewerkers uit alle Vlaamse en Brusselse gevangenissen gevierd. Ook lanceerde de Vlaamse Overheid regelmatige nieuwe projecten om aandacht voor de gedetineerden vast te houden zoals bijvoorbeeld projectoproep rond wonen en werken of rond het voorkomen van thuisloosheid na detentie.

2 Vergroting draagvlak bij Justitieactor Het strategisch plan heeft ook de ambitie om de medewerking te krijgen van het Justitiepersoneel en gevangenisdirecties aan de uitvoering ervan. In 2010 zijn in Ieper acties ondernomen om het penitentiair personeel mee te betrekken in de totstandkoming en de opvolging van de hulpen dienstverleningsacties. Dit is noodzakelijk want de planning en de uitvoering ervan spelen zich grotendeels af binnen de gevangens. Dat heeft dus een invloed op de (dagdagelijkse) werking.

47 T.a.v. Gevangenisdirectie De gevangenisdirectie wordt permanent op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen die zich voordoen bij de hulpen dienstverlening van de Vlaamse Gemeenschap. Dit gebeurt via regelmatig overleg met de verschillende directieleden. Met één directielid is er continue samenwerking. Aanwezigheid op voorrapport Bijna wekelijks is de beleidsmedewerker als vertegenwoordiger van de Vlaamse partners aanwezig op het voorrapport. Alle inhoudelijke en praktische ontwikkelingen m.b.t. het hulpen dienstverleningsaanbod in de gevangenis worden besproken in aanwezigheid van gevangenisdirectie, PA en PSD. Aanwezigheid op werkvloer In 2010 werden inspanningen geleverd om de aanwezigheid van de Vlaamse actoren op de werkvloer te verhogen. Het is belangrijk dat iedere actor gekend is bij het personeel en dat er contact is met de beambten in het cellullair gedeelte. Het bureel VG bevindt zich in de ambtswoning (niet cellullair gedeelte). Hier vormt de infrastructuur een barrière. De zichtbaarheid en de rol als aanspreekfiguur vergt extra inspanningen. Ook het feit dat de sleutelfiguren bijna allemaal deeltijdse medewerkers bemoeilijkt de dagdagelijkse vertegenwoordiging. De beleidsmedewerker heeft tijdens de inwerkingsperiode heel wat uren doorgebracht in het cellullair gedeelte met het oog op bekendmaking en het luisteren naar de beambten, hun ervaringen en kennis. Ook de andere sleutelfiguren hebben heel wat informele gesprekken met het penitentiair personeel. Dit is essentieel om hun eigen functie, het thema hulpen dienstverlening en de onderlinge samenwerking op een losse en persoonlijke manier aan te kaarten. In 2011 dienen er verdere inspanningen geleverd te worden om de zichtbaarheid en bekendmaking te verbeteren. Infosessies personeel De werking van de dienst ACT!E en de organisatie van het hulpen dienstverleningsaanbod is tijdens infosessies aan het personeel toegelicht. De algemene informatie en het takenpakket van dienst ACT!E is toegelicht door de belangrijke sleutelfiguren. Er wordt ook meegegeven wie binnen dienst ACT!E welke taak opneemt. De infosessies zijn eind december doorgegaan. Daar werd voor het eerst op overzichtelijke wijze de planning voor het eerste halfjaar van 2011 toegelicht. Basisopleiding De penitentiair beambten worden binnen de basisopleiding geïnformeerd over de hulpen dienstverlening aan gedetineerden en de Vlaamse gemeenschap in de gevangenis. Werkgroepen De werkgroepen of overlegorganen waarbij de beambten vertegenwoordigd zijn, kunnen helpend zijn om het draagvlak bij het penitentiair personeel te vergroten. De dienst ACT!E bijvoorbeeld fungeert als het coördinatieteam van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden. De input van de beambten die de dagdagelijkse werking goed kennen is belangrijk bij het tot stand komen van een activiteiten programma. Hun mening en het zorgen voor minder werkbelasting, is belangrijk. Dit kan een katalysator zijn om het draagvalk te bevorderen.

3 Vergroten draagvlak bij de samenleving Het herstelgericht project „Buren bij kunstenaars‟ was een belangrijk initiatief naar de samenleving. Op een positieve manier werd detentie in het daglicht gesteld. Bovendien

48 werd op die manier de band met de maatschappij onderhouden. We bereikten niet alleen zo‟n 250 bezoekers maar ook de lezers van de plaatselijke krant. Een tweede herstelgericht project „kindervriendelijke gezinsnamiddag‟ hield de link in stand met de buitenwereld, meer bepaald met de directe sociale omgeving. Op deze manier wilden we aantonen dat detentieschade beperkt moet worden gehouden. De partner en kinderen worden immers getroffen door de opsluiting. In de gevangenis van Ieper gaat naar jaarlijkse gewoonte een informatienamiddag voor studenten door. Dit jaar kwamen de tweedejaarsstudenten Bachelor Maatschappelijke Veiligheid op bezoek. Ze kregen een rondleiding in de gevangenis.

Knelpunt Het opstarten van het strategisch plan in een nieuw te betrekken gevangenis wordt best minstens een half jaar voorbereid. Van meet af aan worden de sleutelfiguren binnen en buiten Justitie dan op gelijkwaardige basis betrokken en werken ze een gezamenlijk stappenplan uit. Misschien voelden niet alle actoren zich in een vroeg stadium betrokken bij de veranderingen die het strategisch plan met zich mee zou brengen. Dit kan de indruk wekken dat er geen inspraak of deelname is aan het implementatieproject, maar dat ze er aan onderworpen zijn. Dit heeft als resultaat dat het personeel niet allemaal hetzelfde willen als de bedenker van het plan. Met de start van het strategisch plan is er heel wat informatie uitgewisseld en toegelicht. Het zou kunnen dat de indruk leefde dat er niet voldoende inspraak was. Het is belangrijk dat iedere actor zich wel gehoord voelt en dat projecten onder de aandacht gebracht worden zodat eenieder ze na verloop van tijd kan accepteren. Het is de bedoeling dat eenieder de redelijkheid ervan inziet en het dus ook wil helpen uitvoeren. Dit is er op dit moment niet en er dient zwaar geïnvesteerd te worden door iedere partner, anders kan het doel van het plan onmogelijk gehaald worden.

Aanbevelingen        

Meer personeel betrekken bij het maken van plannen m.b.t. organisatie H&D: uitwerken van een gezamenlijk actieplan. Bewakend personeel meer betrekken in lokale overlegstructuren en zorgen voor feedback aan het hele bewakingskader. Feedback vragen aan personeel. Kijken of mensen zich gehoord voelen i.p.v. een onverwacht plan door te drukken. Luisteren naar hoe ze tegen de voorstellen aankijken en hiermee rekening houden. Enquête houden onder het penitentiair personeel op een persoonlijke manier. Via persoonlijke contacten de beambten meer betrekken. Met alle betrokken actoren onderhandelen over het te nemen besluit zodat alle partijen medeverantwoordelijk zijn voor de gekozen oplossing. Opstellen van een communicatieplan m.b.t. het doorgeven van informatie en inspraakronden. Projecten opzetten waarbij er verschillende afgevaardigden betrokken zijn. Door hun deelname worden ze mede-eigenaar van het nieuwe systeem dat in het project ontwikkeld wordt.

49

Hoofdstuk 6: (strategie 5)

Een

HRM-

en

Organisatieontwikkelingsbeleid

Met deze vijfde strategie trachten we te komen tot een HRM- en organisatieontwikkelingsbeleid om alle interne en externe medewerkers van de Vlaamse gemeenschap te motiveren, te ontplooien en optimaal efficiënt en effectief in te zetten in hun opdracht voor hulpen dienstverlening in de Vlaamse gevangenissen. De vijfde doelstelling van het strategisch plan beoogt ondersteuning voor de medewerkers die hulpen dienstverlening aanbieden in de gevangenis.

1 Introductieprocedure nieuwe medewerkers Voor nieuwe medewerkers die hulp- of dienstverlening aanbieden is een introductiegesprek belangrijk. Dit gebeurde de afgelopen jaren niet systematisch en niet altijd op dezelfde manier. Nochtans is een kwaliteitsvol onthaal door middel van een duidelijke en correctie informatieoverdracht noodzakelijk bij de start van de hulp- of dienstverleningsopdracht. De meeste vrijwilligers en professionelen kregen uitleg tijdens een beperkte rondleiding in de gevangenis. De rondleiding gebeurt door de medewerker van PSD, die instaat voor het onthaal. In 2010 heeft een bovenlokale werkgroep de introductieprocedure verder uitgewerkt en afgerond. Het is de bedoeling dat iedere nieuwe hulp- of dienstverlener die op min of meer regelmatige basis aan de slag gaat in de gevangenis van Ieper een introductiegesprek heeft bij de beleidsmedewerker. Er is een introductiemap ontwikkeld. Op die manier kan de introductie gebeuren vanuit een gelijkwaardige behandeling en op een uniforme en systematische wijze binnen alle gevangenissen. In 2011 wordt deze aanpak in Ieper verder geïmplementeerd.

2 Huishoudelijke regels De beleidsmedewerker en de gevangenis werkten samen een document „huisregels in de gevangenis Ieper‟ uit. (cfr. bijlage 4 blz. 143) Dit document dient om duidelijkheid te scheppen en te zorgen dat iedere medewerker weet wat hij kan verwachten en welke afspraken er gelden. Het document werd besproken op het PMD en op de overlegvergadering met de sleutelfiguren. Het is de bedoeling dat alle externen de huisregels ondertekenen en zich daaraan houden. De reacties op het ontstaan van dit document was positief. Een duidelijk kader met werkafspraken zorgen voor een efficiënte en aangename samenwerking.

3 Introductiecursus Iedere nieuwe medewerker krijgt een uitnodiging voor de tweedaagse introductiecursus die jaarlijks gratis georganiseerd wordt vanuit de Vlaamse overheid. Dit is een initiatief van de intersectorale Werkgroep Vorming en Ondersteuning (WEVO) dat bedoeld is voor medewerkers van de hulpen dienstverlening in de gevangenissen.

4 Gesprekken ter ondersteuning Naast de introductie worden er heel wat inspanningen geleverd om te voorzien in de ondersteuning van de medewerkers. Deze wordt opgenomen door verschillende personen. De ondersteuning van de verschillende aanbodverstrekkers gebeurt door verschillende personen.

50 De beleidsmedewerker organiseerde als nieuwkomer een uitgebreide kennismakingsronde om zo alle partners te informeren maar ook te beluisteren omtrent hun bezorgdheden, wensen en verwachtingen. De kennismakingsronde gebeurde in eerste instantie aan de hand van individuele overlegmomenten met de individuele hulpen dienstverleners en de direct betrokken justitiële actoren (PSD, penitentiair beambten, leidinggevend penitentiair kader). In tweede instantie waren er kennismakings- en informatiegesprekken met de respectievelijke leidinggevenden en/of directies van de Vlaamse diensten die actief zijn in de gevangenis van Ieper. Naast het toelichten van de coördinatie- en rapportagefunctie van de beleidsmedewerker werd de aanspreekfunctie in de verf gezet. De beleidsmedewerker is als vertegenwoordiger van de Vlaamse diensten een ondersteuningsfiguur die samenwerking tracht te bevorderen. De trajectbegeleiders staan in voor de ondersteuning van de vrijwilligers in het kader van het kinderbezoek en de bezoeksvrijwilligers. Er worden regelmatig supervisiemomenten gepland door de twee vrijwilligerscoördinators. De onderwijscoördinator ondersteunt de leerkrachten en de vrijwilligers van Auxilia. Het is belangrijk om in 2011 verder na te denken over de uitbouw van het vrijwilligersbeleid in samenwerking met de gevangenisdirectie, de coördinatoren/directies, beleidsmedewerker en de belangrijke sleutelfiguren. Ook de sociaal-cultureel medewerker, de organisatieondersteuner maar ook de sporten cultuurbeambten bieden ondersteuning aan de aanbodverstrekkers. Ze tonen hen waar de infosessie, vorming of activiteit doorgaat, evalueren de samenwerking en bieden ondersteuning aan zodat de uitvoering van de hulp- of dienstverleningsopdracht zo goed mogelijk kan verlopen. In 2010 was het niet eenduidig wie als aanspreekpunt fungeerde. In de periode van afwezigheid van de beleidsmedewerkers was er de pragmatische afspraak dat de sleutelfiguur die het aanbod ‘binnen haalt’ ook de verdere opvolging in handen nam en als aanspreekpunt fungeerde. In 2011 moeten verdere afspraken gemaakt worden over de rol van bijvoorbeeld de organisatieondersteuner en de beleidsmedewerker.

5 Bijeenkomst zelfstandige lesgevers In 2010 organiseerde de sociaal-cultureel medewerker in samenwerking met organisatieondersteuners van andere gevangenissen Brugge, Oudenaarde en Ruiselede een bijeenkomst van de zelfstandige lesgevers van het crea-atelier. Het werd een uitwisselingsmoment waar lesgevers van elkaar konden leren.

6 Intern overleg De diverse actoren werkzaam binnen de hulpen dienstverlening in de gevangenis hebben ook op regelmatige basis overleg binnen de eigen organisatie of met collega’s uit andere gevangenissen. Dit is zowel van toepassing op de beleidsmedewerker, medewerkers JWW, de onderwijscoördinator, de sociaal-cultureel medewerker als op de detentieconsulent.

7 Dagelijkse ondersteuning De dagelijkse ondersteuning wordt opgenomen door de aanwezige sleutelfiguren op dat moment: de beleidsmedewerker, de onderwijscoördinator, de sociaal-cultureel medewerker, de organisatieondersteuner en de sporten cultuurbeambten. Voor directe praktische vragen, opmerkingen, voorstellen, knelpunten kunnen medewerkers bij hen terecht.

51

8 Vertegenwoordiging t.a.v. de gevangenisdirectie De beleidsmedewerker vertegenwoordigt alle hulpen dienstverleners t.a.v. de gevangenisdirectie. Tijdens het voorrapport of op de overlegmomenten met de gevangenisdirectie worden de elementen die te maken hebben met de samenwerking tussen Vlaamse partners en penitentiair personeel besproken. Ook de belangen worden op die momenten zo goed mogelijk behartigd. Dit betreft infrastructurele en logistieke aangelegenheden, het betrekken van de PA en directie bij de beleidsprocessen of ontwikkelingen die invloed hebben op (de organisatie van) het hulpen dienstverleningsaanbod.

Conclusie en toekomstperspectieven De ontwikkeling van een introductieprocedure is een noodzakelijke stap naar meer en betere ondersteuning. Bovendien geeft het ook aan dat er op een steeds professionelere en uniforme manier gewerkt wordt. De ondersteuning wordt door verschillende partners op diverse momenten aangeboden. In 2011 maken we werk van de implementatie van de introductieprocedure zoals ze bovenlokaal ontwikkeld werd. Daarnaast dienen we op zoek te gaan op welke manieren we de aanbodverstrekkers met elkaar in verbinding kunnen brengen.

52

Hoofdstuk 7: Algemene conclusie Inleiding In september 2008 startte de implementatie van het „strategisch plan hulpen dienstverlening aan gedetineerden‟ in de gevangenis van Ieper. Het is echter niet zo dat er voor de komst van het STRAP geen activiteiten georganiseerd werden om gedetineerden hun detentie zo zinvol mogelijk te laten invullen. Er werd al samengewerkt met organisaties die ook buiten de gevangenismuren hulpen dienstverlening aanboden. Dit eerste jaarverslag geeft per strategische doelstelling de concrete realisaties, de (structurele) werkpunten en aanbevelingen weer. Het is de bedoeling om dit jaarverslag aan te reiken als instrument aan alle actoren om de implementatie van het STRAP te Ieper te verbeteren. Het jaarrapport dient niet enkel om te rapporteren aan de overheid maar het dient ook om te werken aan het lokale draagvlak.

Situering van de gevangenis Het is belangrijk dat we bewust zijn van de context van het arresthuis Ieper. De beleidsmatige en dagdagelijkse aanpak van de vijf strategische doelstellingen wordt hier mede door bepaald. Het arresthuis van Ieper herbergt gemiddeld dagelijks zo‟n 100 à115 gedetineerden, waarvan 70% beklaagden en 30% veroordeelden. De gevangenis is van het gesloten type en telt uitsluitend mannelijke volwassen gedetineerden. Het verouderde gebouw is niet aangepast aan de hedendaagse noden en behoeften van de gedetineerden en dit heeft uiteraard gevolgen op het dagelijkse leven in de gevangenis. De uitbouw van een kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening is hierdoor niet gemakkelijk. Sedert 2007 zijn er gefaseerd verbouwingen uitgevoerd en de meest ingrijpende fase is voorzien vanaf 2011. Tijdens deze periode wordt het blijvend zoeken hoe we met een nog gebrekkigere infrastructuur kwaliteitsvolle en aangepaste hulpen dienstverlening kunnen uitbouwen. Na de verbouwingsperiode zal het mogelijk zijn om de hulpen dienstverlening die er in de vrije samenleving is aan te bieden in de gevangenis.

Samenwerkingsmodellen en organisatievormen voor de uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 3) PMD-werking Met de komst van het strategisch plan in 2008 ontstond een nieuwe overlegstructuur. Het samenwerkingsmodel is uitgetekend op drie niveaus. Op beleidsniveau wordt het beleid op het vlak van de hulpen dienstverlening uitgetekend. De beleidsmedewerker dient hier samen met enerzijds de beleidsverantwoordelijken van de diverse organisaties en anderzijds de gevangenisdirectie werk van te maken.

53 Op tussenniveau worden vooral denkprocessen gevoerd over verschillende thema‟s/domeinen die het beleid dienen te voeden en die mee richting geven aan de operationalisering van de hulpen dienstverlening. Op operationeel niveau wordt er vooral uitvoerend werk geleverd. De dagdagelijkse praktische voorbereiding van de hulpen dienstverleningsactiviteiten ligt op dit niveau. Tijdens de afwezigheid van een beleidsmedewerker werd de werkgroepenstructuur niet geanalyseerd. Verschillende partners duiden op de nood aan een efficiënte en werkbare overlegstructuur m.b.t. de organisatie van de hulpen dienstverlening en bijsturing dringt zich op. Er moet eveneens meer onderscheid gemaakt worden tussen de praktische en de beleidsmatige organen. Dit is momenteel verwarrend. In 2011 is het nodig dat de overlegstructuur geëvalueerd en bijgestuurd wordt. Hiervoor zullen we per overleg- of werkgroep de doelstelling, samenstelling, werkwijze en taakomschrijving van de deelnemers oplijsten. Het is de bedoeling dat er geleidelijk overgegaan wordt van „ad hoc werken‟ naar een meer „gestructureerd en beleidsmatig gefundeerd werken‟. Gezamenlijke beleidsplanning is een proces van jaren. Sleutelfuncties De implementatie van het STRAP is gekenmerkt door personeelswissels en het (tijdelijk) ontbreken van sleutelfiguren en domeinspecialisten. Dit laat zich voelen in de dagdagelijkse praktijk. Heldere afspraken en duidelijkheid wat betreft taken en functies zijn belangrijk. De taakinvulling van de organisatieondersteuner werd het afgelopen jaar als een pijnpunt ervaren. De dialoog rond het samenspel tussen de sleutelfiguren beleidsmedewerker, organisatieondersteuner, trajectbegeleiders, onderwijscoördinator en sociaal-cultureel medewerker is dan ook een blijvend aandachtspunt voor 2011. Ook dient er nog meer aandacht te worden besteed aan de samenwerking met de sporten cultuurbeambten. Hun taakomschrijving dient aangepast te worden en de opvolging van de afspraken is belangrijk. Het ontbreken van coördinerende functies op de domeinen welzijn, gezondheid en sport heeft een invloed op de takenpakketten van de aanwezige sleutelfiguren. Tevens is er de nood om het GOS toe te passen. Het is immers een gebruiksvriendelijk registratiesysteem dat beleidsondersteunend werkt op vlak van de hulpen dienstverlening aan gedetineerden.

Uitbouw van een kwalitatief aanbod (strategie 1) Het jaarverslag bevat een hoofdstuk dat volledig toegewijd is aan de uitbouw van een kwalitatief aanbod. Op basis van de aangeleverde input van de hulpen dienstverleningsactoren wordt het aanbod omschreven. Per domein staan we stil bij de realisaties en hebben we oog voor de knelpunten, signalen en toekomstplannen. Het aanbod wordt in bijlage 2 in fiches weergegeven. Het is belangrijk dat we in de toekomst de gegevens m.b.t. de deelname aan het individueel - en groepsaanbod nauwgezet bijhouden. Het is de bedoeling dat de structurele werkpunten en aanbevelingen besproken worden op de werkgroepen en op de PMD-vergadering. In dit afsluitend woord worden een aantal zaken opgelicht uit de conclusies per domein.

54

Voor het domein welzijn dringt zich een evaluatie op van de methodiek die gehanteerd wordt om de gedetineerden te bereiken. Het draagvlak bij het personeel wordt als probleem ervaren. Het domein gezondheid is gekenmerkt door het aanbod op vlak van tweedelijns geestelijke gezondheidzorg. Op dit domein zijn er nog uitdagingen die op ons liggen te wachten. In het verslag vindt u een duidelijk overzicht van het aanbod op het domein onderwijs en tewerkstelling. Ook de realisaties, lokale werkpunten en bovenlokale aanbevelingen zijn voor beide domeinen overzichtelijk en puntsgewijs opgesomd. Het aanbod van het domein sport heeft dringend nood aan een beleidsmatige aanpak zodat het sportaanbod structureel en professioneel onderbouwd en begeleid kan worden. In dit rapport is het domein cultuur in vier categorieën ingedeeld. U kan uitgebreid kennis maken met het aanbod: creatieve en ontspanningsactiviteiten, projecten, vorming en bibliotheekwerking. De structurele werkpunten alsook de aanbevelingen zijn opgesomd en ook hiervoor verwijzen we graag naar punt 8 van dit hoofdstuk. Over de domeinen heen stellen we vast dat de infrastructurele beperking een weerkerend probleem is. Ook merken we dat het aanbod hulpen dienstverlening in de gevangenis van Ieper door het personeel vaak in vraag gesteld wordt. Het draagvlak is niet bijzonder groot. Een globale evaluatie van het hulpen dienstverleningsaanbod wordt aanbevolen.

Profilering (strategie 2) De tweede strategische doelstelling, de bekendmaking van het aanbod, staat centraal in het vierde hoofdstuk. De onthaalmap voor iedere nieuwe gedetineerde, de flyers en folders met het groepsaanbod, KrantX en de geschreven brieven aan gedetineerden zijn een greep uit het promotiemateriaal. Ook de medewerkers zijn een belangrijke schakel in het proces van bekendmaking. De informatieverspreiding bij het personeel en de gedetineerden moet beter. Er wordt in 2011 verder gewerkt aan een overzichtelijke informatiegids die het individuele – en groepsaanbod bundelt. De taak van de organisatieondersteuner als centrale figuur m.b.t. de bekendmaking van het aanbod t.a.v. het penitentiair personeel is een aandachtspunt. Het is aan te bevelen om de noden en behoeften van gedetineerden die verblijven in de gevangenis van Ieper te bevragen en in kaart te brengen.

Verkrijgen en vergroten van het draagvlak (strategie 4) Misschien voelden niet alle actoren zich in een vroeg stadium betrokken bij de veranderingen die het STRAP met zich mee bracht. Met de start van het STRAP is er heel wat informatie uitgewisseld en toegelicht. Het zou kunnen dat de indruk gewekt werd dat er niet voldoende inspraak was. Er dient in 2011 zwaar geïnvesteerd te worden in het creëren van een draagvlak bij het bewakend personeel. De concrete aanbevelingen zijn vooral geënt op het nauwer betrekken van de penitentiair beambten bij het plannen en organiseren van hulpen dienstverlening. Dit kan via verschillende methodieken maar het persoonlijk contact met het personeel staat centraal.

55

Ondersteuning van medewerkers (strategie 5) De vijfde strategische doelstelling beoogt een HRMen organisatieontwikkelingsbeleid. De ondersteuning voor de medewerkers die hulpen dienstverlening aanbieden in de gevangenis gebeurde in het afgelopen jaar niet op uniforme wijze. In 2011 dienen we op zoek te gaan naar manieren om de aanbodverstrekkers met elkaar in verbinding te brengen. Daarnaast is een implementatie van de introductieprocedure een actiepunt.

Slot In de eerste periode lag bij de implementatie van het STRAP de nadruk vooral op het uitbouwen van een kwalitatief aanbod. Ook maakten de sleutelfiguren werk van de uitbouw overlegstructuren/werkgroepen. Dit zijn de meest zichtbare resultaten van de implementatie van het STRAP. In de toekomst moeten we nu meer nadruk leggen op de andere strategische doelstellingen met in het bijzonder de vierde doelstelling: creëren van draagvlak. Zonder draagvlak heeft de implementatie geen kans van slagen. De profilering, de evaluatie van het aanbod en de overlegstructuren dienen we gezamenlijk met alle actoren van de Vlaamse Gemeenschap en Justitie aan te pakken. We hopen in 2011 een vooruitgang te boeken op verschillende vlakken.

56

FICHES Bijlage bij jaarrapport Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Gevangenis Ieper – 2010

57

Bijlagen Bijlage 1:

Samenwerkingsmodellen en organisatievormen

Overlegstructuur bij start strategisch plan Opdrachtbepaling en statuut PMD Huidige PMD structuur Bijlage 2 :

Registratiegegevens aanbod (fiches per domein)

Domein Welzijn Individueel aanbod Groepsaanbod Directe sociale omgeving Domein Gezondheid Domein Onderwijs Domein Werk Domein Sport Domein Cultuur: Creatieve en ontspanningsactiviteiten Projecten Vorming Bijlage 3 :

Actieplannen

Domein Gezondheid Algemeen Plan Geestelijke Gezondheidszorg Gevangenis Ieper Domein Werk Algemeen Plan voor VDAB in de gevangenis van Ieper Bijlage 4 :

Huisregels gevangenis Ieper

58

BIJLAGE 1 SAMENWERKINGSMODELLEN EN ORGANISATIEVORMEN

59 OVERLEGSTRUCTUUR BIJ START STRATEGISCH PLAN Planningsteam Maatschappelijke Dienstverlening (PMD) - Statuut: adviserend en beslissend - Samenstelling: beleidsmedewerker, directie en coördinator CAW De Papaver en CAW Stimulans, gevangenisdirectie, JWW- en PSD-leden, onderwijscoördinator, vertegenwoordiging Penitentiair assistenten en sporten cultuurbeambten, vertegenwoordiging vanuit Centrum Geestelijke Gezondheidszorg, De Rode Antraciet, VDAB, Consortium Webros, Centrum basiseducatie, Auxilia, VOCVO, vrijwilligers vzw JWW (bibliotheekwerking), vzw Suggnomé, Drughulpverlening, Anonieme Alcoholisten en de zelfstandige sportmonitrice. Dienst ACT!E (Dienst Activiteiten Ieper) - Statuut: ondersteunend en adviserend, beslissend over een aantal praktische aangelegenheden voor wat betreft het activiteitenaanbod - Samenstelling: beleidsmedewerker, organisatieondersteuner / vertegenwoordiging trajectbegeleiding, onderwijscoördinator, sociaal-cultureel werker van De Rode Antraciet, directie gevangenis, vertegenwoordiging PSD, vertegenwoordiging sportencultuurbeambten. Ook externe diensten kunnen uitgenodigd worden op de Dienst in het kader van een bepaalde activiteit. Ad hoc-werkgroepen ACT!E. - Deze werkgroepen met een tijdelijk karakter, samengesteld uit een beperkt aantal leden van de Dienst, werken dan eenwelomlijnde opdracht uit (bijvoorbeeld werkgroep behoefteonderzoek, werkgroep promo en evaluatie, …) en koppelen terug naar de Dienst. Cliëntoverleg PSD-JWW (trajectbegeleiding) - Statuut: adviserend en ondersteunend - Samenstelling: alle TB- en PSD-leden en op uitnodiging professionele hulpverleners betreffende concrete dossiers Structureel overleg PSD-JWW - Statuut: adviserend, ondersteunend en beslissend - Samenstelling: alle JWW- en PSD-leden, de beleidsmedewerker en PSD-directeur Deelname van de beleidsmedewerker aan het voorrapport - Statuut: beslissend - Samenstelling: gevangenisdirectie, vertegenwoordiging PSD, Penitentiair assistenten. Lokale Stuurgroep Drugs (LSGD) - Statuut: adviserend en beslissend - Samenstelling: gevangenisdirectie, beleidsmedewerker, PSD-vertegenwoordiging, vertegenwoordiging CAW/JWW, vertegenwoordiging drughulpverlening, vertegenwoordiging medische dienst, penitentiaire beambten en de coördinator Drugsbeleid Werkgroep Geestelijke Gezondheidszorg - Statuut: adviserend en ondersteunend - Samenstelling: vertegenwoordiging JWW en PSD, beleidsmedewerker, directie gevangenis en vertegenwoordiging Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Ieper/Kortrijk

60 Werkgroep Onderwijs - Statuut: adviserend en ondersteunend - Samenstelling: vertegenwoordiging JWW en PSD, beleidsmedewerker, directie gevangenis, onderwijscoördinator, vertegenwoordiging Centrum voor basiseducatie,vzw Auxilia, Consortium Webros en VOCVO. - Deze werkgroep splitst zich in de praktijk op in een aantal kleinere werkgroepen die afhankelijk van het thema anders worden samengesteld (bijvoorbeeld thema: ‘overzicht en evaluatie aanbod’). realisaties van de kleinere werkgroepen worden teruggekoppeld naar de volledige werkgroep Onderwijs die gemiddeld 3 maal per jaar bijeen komt. Werkgroep Tewerkstelling - Statuut: adviserend en ondersteunend - Samenstelling: vertegenwoordiging JWW en PSD, beleidsmedewerker, directie gevangenis, detentieconsulent en directie VDAB Ieper Overleg sporten cultuurbeambten - Statuut: beslissend - Samenstelling: gevangenisdirectie, vertegenwoordiging sporten cultuurbeambten, beleidsmedewerker.

(Bron: GPA juli 2009-mei 2010)

61

OPDRACHTBEPALING EN SAMENSTELLING PMD (2009) 1. Opdrachtbepaling: - Het PMD wil doelstellingen realiseren in samenwerking met alle personen en structuren die een bijdrage leveren aan sociale hulpen dienstverlening aan gedetineerden met concretisering in een gezamenlijke jaarplanning opgemaakt en goedgekeurd door het PMD - Vorm: - Het PMD-overleg fungeert als een beleidsorgaan: adviserend, beslissend en signalerend - De werkgroepen en andere overlegvormen fungeren als beleidsvoorbereidende en – uitvoerende organen: adviserend en ondersteunend. - De totale PMD-structuur behelst dan beide onderdelen. Een meerwaarde van het PMD dat nog eens extra wordt benadrukt is het feit dat directies mandaat hebben om bepaalde zaken overstijgend te signaleren en aan te pakken. 2 Samenstelling: - Vaste leden zijn: BM, directie en coördinator CAW’s, gevangenis directie, JWW en PSD, OC, PA en sporten cultuurbeambten, CGG, DRA, VDAB, consortiumWebros, CBE, Auxilia, Vocvo, vzw JWW, Suggnomé, Drughulpverlening, AA, Sportmonitrice en justitiehuizen. - Justitiehuizen werden tijdens eerste PMD niet uitgenodigd. Een volgende PMD zal dit wel zo zijn vanuit het belang om hulpen dienstverlening uit te bouwen en te garanderen van binnen de gevangenismuren naar buiten. - Er kunnen ook niet permanente leden gevraagd worden, gekoppeld aan de noodzaak en agenda - Aanwezigheid van stagiairs is mogelijk 3 Frequentie - 1x per jaar in functie van de jaarplanning + ad hoc indien noodzakelijk - relevante informatie doorgeven aan de leden tussendoor - De BM maakt een voorzet van een huishoudelijk reglement tegen het volgende PMD (Bron: verslag PMD 28 mei 2009)

62 Bijlage: SAMENWERKINGSMODEL EN OVERLEGSTRUCTUREN GEVANGENIS IEPER PMD

Overleg gevangenisdirectie - BM

Lokale Stuurgroep Drugs (LSGD)

Cliënt overleg PSD-JWWCGG

WG Geestelijke Gezondhei d

WG Onderwijs

B E L E I D

Voorrapport

WG Tewerkstelling

Dienst ACT!E

Overleg BM JWW

Structureel overleg PSDJWW

OO-BM

Overleg S&C B

Ad Hoc WG‟en (bv. evaluatie zomeraanbod, bekendmaking)

I N T E R M E D I A I R O P E R A T I O N E E L

63

BIJLAGE 2 Fiches per domein

64

WELZIJN

65

Individueel aanbod

66

Naam activiteit : Trajectbegeleiding Aanbodverstrekker : CAW De Papaver & CAW Stimulans – Justitieel welzijnswerk Periode : van 01/01/2010 t.e.m 31/12/2010 met personeelsinzet van 1,5 VTE (2 personen) Omschrijving van de activiteit : Trajectbegeleiders maken gedetineerden wegwijs in het hulpen dienstverleningsaanbod dat in de gevangenis van Ieper georganiseerd wordt op het vlak van welzijn, gezondheid, cultuur, sport, onderwijs en tewerkstelling. Het is hun taak om te adviseren en te informeren. Daarnaast kunnen gedetineerden bij de trajectbegeleiders terecht met vragen en problemen die te maken hebben met opsluiting en de gevolgen daarvan, werk, inkomen, woonst, sociale administratie, burgerlijke partij, reclassering, … Ook voor de aanvragen voor kindvriendelijk bezoek en bezoekvrijwilligers alsook bijkomende informatie staan de trajectbegeleiders in. Trajectbegeleiders hebben ook een belangrijke signaalfunctie. Doel van de activiteit : Waarborgen van het recht van alle gedetineerden en hun directe sociale omgeving op een integrale en kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening zodat ook zij zich harmonisch en volwaardig kunnen ontplooien in de samenleving. Doelgroep : Alle gedetineerden die verblijven in de gevangenis van Ieper Directe sociale omgeving Voorwaarden tot deelname : Geen

Resultaten :

67 Naam activiteit: individuele bemiddelingen Aanbodverstrekker: Bemiddelingsdienst Ieper-Kortrijk-Veurne De bemiddelingsdienst Ieper-Kortrijk-Veurne is een onderdeel van Suggnomè vzw – Forum voor Herstelrecht en Bemiddeling. Deze organisatie is aan Vlaamse zijde de enige erkende bemiddelingsdienst in het kader van de wet van 22 juni 2005 tot invoering van bepalingen inzake bemiddeling in de Voorafgaande Titel van het Strafwetboek en in het Strafwetboek. Periode: van 01/01/2010 t.e.m. 31/12/2010 Totaal aantal momenten: / Totaal aantal uren: / Doel en omschrijving van de activiteit: Verkennen van aanvragen tot bemiddeling, opzetten van communicatieproces tussen beklaagden, gedetineerden en hun slachtoffers rond de feiten en de gevolgen van de feiten. Het communicatieproces verloopt vnl via indirecte weg (pendelen tussen partijen). Indien beide partijen dit wensen, wordt ook voorzien in een gezamenlijke ontmoeting binnen de gevangenis. Doelgroep: De bemiddeling kan zowel voor als na het vonnis van de rechter worden aangevraagd door alle slachtoffers en daders in de gerechtelijke arrondissementen Ieper, Kortrijk en Veurne. De aanvraag kan rechtstreeks gebeuren of via iemand van JWW, PSD. Voorwaarden tot deelname: Het betreft een vrijwillig aanbod aan de partijen. De dader bekent de feiten of wil verantwoordelijkheid opnemen voor het schadeverwekkend feit. Er is een gekend slachtoffer. Een aanvraag voor vonnis wordt getoetst bij de gerechtelijke instanties. Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten Individuele bemiddelingen: Aantal aanvragen: Aantal opgenomen aanvragen: Waarvan aantal daders in detentie te Ieper: Niet-opgenomen: Aantal effectief opgestarte bemiddelingen:

NVT NVT NVT NVT

4 4 5 0 1

Aanwezigheidsgraad Gemiddeld aantal deelnemers

NVT NVT

68

Naam activiteit: Individuele bezoeken door vrijwilligers JWW Aanbodverstrekker: CAW De Papaver & CAW Stimulans - Justitieel Welzijnswerk vrijwilligerswerking

Periode : Permanent aanbod gedurende het hele jaar door

Doel van de activiteit: Contactmogelijkheden met de buitenwereld bieden via een gesprek met een vrijwilliger.

Omschrijving van de activiteit : Aanbieden van ondersteunende, individuele gesprekken

Doelgroep: Gedetineerden die weinig tot geen bezoek ontvangen.

Voorwaarden tot deelname: Doorverwijzing gebeurt door trajectbegeleiding. Goedkeuring door directie

Resultaten : Aantal vrijwilligers actief Aantal uren actief

69

Naam activiteit : Organisatieondersteuning Aanbodverstrekker : CAW De Papaver – Justitieel welzijnswerk Periode : van 01/01/2010 t.e.m 31/12/2010 met personeelsinzet van … VTE (1 persoon, 2d per week aanwezig in de gevangenis van Ieper) Omschrijving van de activiteit : De organisatieondersteuner werkt mee aan de uitbouw van een hulpen dienstverleningsaanbod binnen de gevangenis op het vlak van welzijn, gezondheid, sport, cultuur, onderwijs en tewerkstelling. De organisatieondersteuner is ook lid van De dienst ACT!E. Daarnaast hebben de organisatieondersteuners ook een belangrijke signaalfunctie. Doel van de activiteit : Waarborgen van het recht van alle gedetineerden en hun directe sociale omgeving op een integrale en kwaliteitsvolle hulpen dienstverlening zodat ook zij zich harmonisch en volwaardig kunnen ontplooien in de samenleving. Doelgroep : Alle gedetineerden die verblijven in de gevangenis van Ieper Voorwaarden tot deelname : geen

70

Groepsaanbod

71

Naam activiteit: infosessie CAW Aanbodverstrekker: CAW De Papaver en CAW Stimulans, afdeling onthaalwerking

Periode: van 10/03/10 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Informeren Bedoeling is dat de deelnemer na de sessie een algemeen zicht heeft over het aanbod van een CAW. Hij moet weten waar hij voor welke vraag terecht kan. Daarnaast wordt een adressenlijst gegeven van alle CAW’s in Vlaanderen. Hij kan er ook terecht met zijn individuele vragen over een CAW

Doelgroep: Alle gedetineerden

Voorwaarden tot deelname: Taal nl

Resultaten : Aantal inschrijvingen 7 Aantal deelnemers bij de start 5

Aanwezigheidsgraad %

Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

Gemiddeld aantal deelnemers Aanwezigheidsattest 5

72

Naam activiteit: infosessie Slachtofferhulp Aanbodverstrekker: CAW De Papaver, afdeling slachtofferhulp

Periode: Derde sessie op 15/12/10 ging door Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Informeren van de deelnemers Kennismaking afdeling slachtofferhulp Het geven van informatie over wat er gebeurt met slachtoffers en/of nabestaanden. Gebruikmakend van concrete praktijkvoorbeelden en videomateriaal. Dit is een vrijblijvende infosessie. Het is niet de bedoeling om over eigen situatie/feiten te praten.

Doelgroep: alle gedetineerden

Voorwaarden tot deelname: taal vrijblijvende infosessie/geen specifieke voorwaarden





73

Naam activiteit: Infosessie Schulden in detentiecontext Aanbodverstrekker: CAW Stimulans (Patrick Bourgeois)

Periode: van 24/03/2011 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: informerend Het geven van concrete tips, betreffende schuldenlast in detentiecontext Vragen beantwoorden, betreffende schuldenlast in detentiecontext Enkele thema’s die hij belicht:  aanmaning/ingebrekestelling en hoe hierop best te reageren  gevolgen bij niet-betaling  het invorderen van de schuld: incassokantoren, beslag en verjaring  de hulpverlening bij schuldenlast

Doelgroep: Alle gedetineerden Voorwaarden tot deelname: Nederlandstalig Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

6 5 5 5


%

74

Naam activiteit: infosessie slachtoffer-dader bemiddeling Aanbodverstrekker: De bemiddelingsdienst Ieper-Kortrijk-Veurne is een onderdeel van Suggnomè vzw – Forum voor Herstelrecht en Bemiddeling. Deze organisatie is aan Vlaamse zijde de enige erkende bemiddelingsdienst in het kader van de wet van 22 juni 2005 tot invoering van bepalingen inzake bemiddeling in de Voorafgaande Titel van het Strafwetboek en in het Strafwetboek. Periode: 16/02/2010 22/09/2010 07/04 + 9/06 annulatie omwille van te weinig inschrijvingen Totaal aantal momenten: 2 Totaal aantal uren: 4 uur (2 uur per infosessie) Doel en omschrijving van de activiteit: Informerend Voor iedereen die wat meer informatie wil over de inhoud en het verloop van bemiddeling tussen dader en slachtoffer. Alsook wordt uitleg gegeven over de concrete werking in Ieper en hoe gedetineerden het best een aanvraag kunnen doen.


Voorwaarden tot deelname: Taal: eng, fr, nl

Resultaten : 16/02 Aantal inschrijvingen 10 (7nl/3fr) Aantal deelnemers bij de 8 (5 nl/3fr) start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

% Gemiddeld aantal deelnemers

8 aanwezigheidsattesten

Resultaten : 22/09 Aantal inschrijvingen 3 Aantal deelnemers bij de 3 fr start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

Aanwezigheidsgraad

3 aanwezigheidsattesten

Aanwezigheidsgraad % Gemiddeld aantal deelnemers

75

Naam activiteit: infosessie MOC Aanbodverstrekker: CAW Stimulans Mannenopvang – Martine Cambier CAW De Papaver, afdeling JWW

Periode: 08/09/10 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Informeren Bedoeling is dat de deelnemer na de sessie een beeld heeft over het reilen en zeilen van een opvangcentrum en een concreet beeld heeft over de aanvraagprocedure hier intern in de gevangenis van Ieper.

Doelgroep: Gedetineerden

Voorwaarden tot deelname: Taal: nl





76

Naam activiteit: Vorming ‘Rechten en Plichten van de Huurder’ Aanbodverstrekker: Huurdersbond West-Vlaanderen vzw. Periode: 28/04/2010 30/04/2010 Totaal aantal momenten: 2 (Sectie 1&2) + 2 (Sectie 3) Totaal aantal uren: 3u (Sectie 1&2) + 3u (Sectie 3) Doel en omschrijving van de activiteit: De gedetineerde leert aan de hand van voorbeeldcontracten en specifieke cases de basisrechten en -plichten van een huurder kennen, leert de Huurdersbond kennen (werking, contactgegevens, etc.). Daarnaast wordt , waar mogelijk, ingegaan op de persoonlijke situatie van de gedetineerden. Doelgroep: Gedetineerden die (vaak door hun detentie) vragen of problemen hebben als huurder. Sommigen willen een concreet antwoord op een specifieke vraag, anderen willen zich versterken voor toekomstige conflictueuze situaties. Voorwaarden tot deelname: Over een voldoende kennis van het Nederlands beschikken. Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten** *Opgesplitst in Secties **Aanwezigheidsattesten

16 (*10+6) 9 (*6+3) 7 (*4+3) 11


50 % 4 (*5+3)

77

Naam activiteit: infosessie relaties Aanbodverstrekker: IFG medewerkers CAW De Papaver – CAW Stimulans

Periode: 26/11/2010 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Inhoud  Psycho-educatie, oa over geweldcyclus en gevolgen van negatief gedrag (zoals agressie, drugs, alcohol op partner, kinderen, omgeving, zichzelf..)  Nieuwe inzichten en vaardigheden bijbrengen  trainen op bepaalde vaardigheden betreffende het leren herkennen van spanningsopbouw ahv gewaarwording van lichaamssignalen,  analyse en verhogen van bewustzijn mbt risicosituaties en ontremmende gedachten  leren constructief omgaan met gevoelens van kwaadheid, time-out.. Methodiek  Informatieoverdracht  Inzichten bijbrengen  trainen op bepaalde vaardigheden ahv oefeningen en rollenspelen  eigen inbreng van deelnemers  Vragen van gedetineerden  Eventueel huiswerkopdrachten

Doelgroep: Alle gedetineerden (ook mensen die geen vaste relatie hebben) Voorwaarden tot deelname: Nederlandstalig Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

6 7 7


%

78

Naam activiteit: Vorming ‘Rondkomen’ Aanbodverstrekker: Groep Intro vzw. Periode: van 19/05/2010 t.e.m. 21/05/2010 Totaal aantal momenten: 2 (Sectie 1&2) + 2 (Sectie 3) Totaal aantal uren: 3u (Sectie 1&2) + 3u (Sectie 3) Doel en omschrijving van de activiteit: Heel veel mensen, zowel binnen als buiten de muren, moeten met een beperkt inkomen op het einde van de maand weten rond te komen. Vaak is het niet gemakkelijk om financiën op een juiste manier in te plannen. Ook gedetineerden hebben vaak problemen om tijdens en na de detentie verantwoord met geld om te gaan. Deze vorming wil hen hierbij een aantal tips en tricks meegeven. Doelgroep: Gedetineerden die moeilijkheden ondervinden met het op een bewuste manier omgaan met inkomsten en uitgaven. Voorwaarden tot deelname: De gedetineerden moeten over een voldoende kennis van het Nederlands beschikken. Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten *Opgesplitst in Secties **Aanwezigheidsattesten

13 (*8+5) 9 (*5+4) 9 (*5+4) 9**

Aanwezigheidsgraad 69 % Gemiddeld aantal deelnemers 4,5 (*5+4)

79

Naam activiteit: Infosessies Burgerlijke Partij Aanbodverstrekker: Advocaat Bureau Juridische Bijstand (Meester Dimitri Vandenbroucke)

Periode: 01/01/2010-31/12/2010 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: Informatie geven over burgerlijke partij.

Doelgroep: Gedetineerden die reclassering uitwerken. Voorwaarden tot deelname: Over een basiskennis van het Nederlands beschikken.

Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

Aanwezigheidsgraad Gemiddeld aantal deelnemers /

80

Naam activiteit: Tralies uit de weg Aanbodverstrekker: Katholieke Aalmoezeniersdienst (Gaby Demeulenaere en vrijwilliger)

Periode: Voorjaar 2010 Najaar 2010 Totaal aantal momenten: twee reeksen van telkens 6 sessies (woensdagavond van 18u3020u30) Totaal aantal uren: 24 uren Doel en omschrijving van de activiteit: Doel Het is de bedoeling vooral via gesprek en gesprekstechnieken, vanuit een gelovige benadering om te gaan met de vragen en de ervaringen van het leven. Omschrijving Zes woensdagavonden op een rij gaan 5 gedetineerden, 5 personen van buiten de gevangenis, een gespreksleider, de aalmoezenier en zijn assistente rond de tafel zitten. In een sfeer van verbondenheid, respect en vertrouwen kan er een uitwisseling van waarden gebeuren. Het betekent voor iedereen een groeikans. De mensen van ‘buiten’ ontdekken ook een menselijk gezicht achter de gedetineerden.

Doelgroep: Gedetineerden

Voorwaarden tot deelname: /


5 5 5


81

Directe Sociale Omgeving

82

Naam activiteit: Kinderbezoek Aanbodverstrekker: CAW Stimulans & CAW De Papaver – JWW ism vrijwilligers van JWW

Periode: Permanent aanbod gans het jaar 2010 Tweewekelijks kinderbezoek op zondagnamiddag van 13u30-15u Totaal aantal momenten: 24 Totaal aantal uren: 24 x 1,5u = 36 Doel en omschrijving van de activiteit: Twee zondagen per maand wordt in de gevangenis van Ieper een kinderbezoek georganiseerd. Het kinderbezoek heeft tot doel de affectieve relatie tussen de vader en zijn kind te stimuleren en/of te verbeteren. Het kinderbezoek biedt de vader de mogelijkheid om meer bij de leefwereld van zijn kind betrokken te worden. Twee vrijwilligers van JWW begeleiden telkens mee het kinderbezoek: om de 14 dagen is er afwisselend een knutselactiviteit of spelmateriaal voorzien. Bij speciale gelegenheden (vaderdag, Sinterklaas, verjaardagen…) worden aangepaste activiteiten aangeboden.

Doelgroep: - gedetineerden die vader of zorgouder zijn - de gedetineerde vader moet door TB de nodige informatie krijgen en mondeling akkoord gaan met de afspraken geldend tijdens het kinderbezoek

Voorwaarden tot deelname: - inschrijven via rapportbriefje gericht aan JWW

Resultaten : Gemiddeld aantal inschrijvingen Gemiddeld aantal volwassenen Gemiddeld aantal kinderen Aanwezigheid aantal vrijwilligers

7 14 10 2

Aanwezigheid bewakend personeel Aanwezigheidsgraad Gemiddeld aantal deelnemers

1 / 24

83

Naam activiteit: Kindvriendelijke namiddag Aanbodverstrekker: JWW en de gevangenis van Ieper

Periode: 28 augustus 2010 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2u Doel en omschrijving van de activiteit: Herstelgerichte familiale activiteit als afsluiter van het zomeraanbod

Doelgroep: Alle vaders of zorgouders en hun partners en kinderen

Voorwaarden tot deelname: - Inschrijven via rapportbriefje bij JWW of PSD - Goedkeuring door de directie



4 gezinnen

84

GEZONDHEID

85

Naam activiteit: Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Aanbodverstrekker: Regionale forensische team ‘Fronta’, fusieoverstijgende deelequipe CGG Largo (fusie Veurne-Ieper-Roeselare) en CGG Mandel & Leie (fusie Menen-Kortrijk-Izegem-Tielt)

Periode: 01/01/2010 - 31/12/2010; permanent aanbod; zitmomenten in de gevangenis op dinsdag- en donderdagnamiddag door een psycholoog

Doel en omschrijving van de activiteit: Doel - Individuele integrale hulpverlening waarbij er vertrokken kan worden vanuit de invalshoek psychische problematiek of vanuit het daderluik. Omschrijving - Doorverwijzing via PSD en JWW - In overleg met PSD overweging zinvolheid intake - Na intake volgt bespreking op team Fronta en wordt inschatting gemaakt van behandelbaarheid hulpvraag - Sommige begeleidingen zijn beperkt tot intake al of niet gekoppeld aan adviesverlening, ondersteuning en/of oriëntering. - Voorrang aan begeleidingen die ook na detentie tot eindfase duren waarbij zicht op het bredere reclasseringsplan wenselijk is: psychotherapeutische aanpak tijdens detentie in samenwerking met PSD en verdere postpenitentiaire begeleiding

Doelgroep: - gedetineerden met een hulpvraag rond een specifieke problematiek maar met bereidheid om te praten over de feiten en recidive te voorkomen (holistische aanpak: benadering van problematiek in context van de cliënt, met detentie als relevant element) - partners van gedetineerden

Voorwaarden tot deelname: - gedetineerden die een hulpvraag hebben in het kader van hun reclassering - de hulpvraag gaat uit van de gedetineerde zelf - geen uitsluitingscriteria o.b.v. juridisch statuut of delict - aanbod staat open voor Nederlands -, Frans - of Engelstaligen (behoudens onoverkomelijke communicatieproblemen) - de hulpvraag van de gedetineerde zelf dient als werkbaar beschouwd te worden - daders van seksuele delicten worden verkend in het kader van een mogelijke verdere opvolging die wettelijk vastgelegd is. Hetzelfde geldt in minder uitgesproken mate voor andere delictplegers. - voorrang aan begeleidingen die ook na detentie tot eindfase kunnen blijven duren

86

- geen kortdurende eerstelijnshulpverlening - geen drugbehandelingsprogramma - geen groepssessies Resultaten :

Verwijzende dienst JWW PSD Totaal aantal verwijzingen 2010

Aantal verwijzingen

Aantal intakes 2010 =aantal cliënten 2010

Man

Koppels Totaal

Aantal adviesgesprekken 2010

Man

Koppels Totaal

Aantal psyhotherapeutische begeleidingen

Man

Koppels Totaal

Aantal afgesloten dossiers 2010

87

Naam activiteit: individuele gesprekken AA Aanbodverstrekker: AA - vrijwilligers Anonieme Alcoholisten is gemeenschap van personen uit alle bevolkingslagen die hun ervaring, kracht en hoop met elkaar delen om hun gemeenschappelijk probleem op te lossen en anderen te helpen bij het herstel van hun alcoholisme.

Periode: 01/01/2010 – 31/12/2010. Totaal aantal momenten: 15 Totaal aantal uren: ongekend Omschrijving en doel van de activiteit : Ervaringsdeskundigen bieden individuele, ondersteunende gesprekken aan om vanuit hun ervaring, kracht en hoop gedetineerden te helpen bij het herstel van hun alcoholisme.

Doelgroep : Alle gedetineerden met een alcoholprobleem.

Voorwaarden tot deelname : Een verlangen om op te houden met drinken.

Resultaten : Aantal individuele gesprekken

15

88

Naam activiteit: infosessie AA Aanbodverstrekker:vrijwilligers AA

Periode: 13/01/10 Totaal aantal momenten: 1 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Informeren Twee vrijwilligers geven uitleg over de Anonieme Alcoholisten en komen vooral ook hun eigen ervaringen vertellen. Op die manier willen we uitleg geven over alcoholgebruik en de gevolgen ervan. Bedoeling is vooral informatie te geven. Vervolgens wordt al eens gepolst of er interesse is voor de komende praatgroep en wordt ook een woordje uitleg gegeven hierover. Doelgroep: Alle gedetineerden Voorwaarden tot deelname: Taal, nl Resultaten : Aantal inschrijvingen 9 Aantal deelnemers bij de start 7




89

Naam activiteit: Praatgroep AA Aanbodverstrekker: AA vrijwilligers Periode: Oorspronkelijke bedoeling om dit maandelijks te doen In realiteit 4 keer gepland 26/05/10: annulatie wegens staking 23/06/10: gezamenlijk gesprek 06/10/10: annulatie 01/12/10: annulatie omwille van beslissing ACT!E : geen groepsaanbod meer, behalve na rekrutering door de AA zelf. Totaal aantal momenten: 4 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Gespreksgroep ter ondersteuning

Doelgroep: Iedereen Voorwaarden tot deelname: nvt Resultaten : 26/05 Aantal inschrijvingen 6 Aantal deelnemers bij de start 3


Aantal eindigers Aantal behaalde attesten Resultaten : 23/06 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start

/ /

Gemiddeld aantal deelnemers

4 2 Aanwezigheidsgraad (individuele gesprekken) / Gemiddeld aantal deelnemers /

Aantal eindigers Aantal behaalde attesten Resultaten : 06/10 Aantal inschrijvingen 5 Aantal deelnemers bij de start 1 (annulatie) Aantal eindigers / Aantal behaalde attesten /

%

Aanwezigheidsgraad % Gemiddeld aantal deelnemers

90

Naam activiteit: Ambulante Drugzorg Aanbodverstrekker: Kompas VZW Periode: 01/01/2010-31/12/2010 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: - intakegesprekken met het oog op een begeleiding via uitgangsvergunningen of na detentie - informatie verstrekken over crisisopvang en de residentiële hulpverlening - tijdens detentie kunnen begeleidingen niet opgestart worden - lopende begeleidingen verder zetten

Doelgroep: Gedetineerden die problemen ervaren door gebruik van drugs en zich willen bedenken over hun drugverleden en drug-vrije toekomst

Voorwaarden tot deelname: - kan enkel via uitgangsvergunning of na detentie

Resultaten :

91

ONDERWIJS

92

Naam activiteit: Onderwijscoördinatie Aanbodverstrekker: Consortium XIII Webros vzw. In het decreet volwassenenonderwijs van 2007 staat de opdracht van het consortium met een gevangenis op het grondgebied en de taak van de onderwijscoördinator als volgt omschreven: ‘De coördinatie en de ondersteuning van de centra bij de uitwerking van een onderwijs- en vormingsbeleid voor gedetineerden, de organisatie en het detecteren van de onderwijs- en vormingsbehoeften van gedetineerden en de begeleiding van het onderwijstraject van gedetineerden.’ Consortium XIII Webros vzw. is een gesubsidieerd regionaal netoverschrijdend samenwerkingsverband dat alle centra voor volwassenenonderwijs (CVO) en het Centrum voor Basiseducatie Westhoek-Brugge-Oostende verenigt. Periode: Sinds 01/01/2009 is er halftijds een onderwijscoördinator afgevaardigd door het Consortium Volwassenenonderwijs Webros in de gevangenis van Ieper. De huidige onderwijscoördinator startte op 17/08/2009. Omschrijving van de activiteit: De onderwijscoördinator is verantwoordelijk voor het onderwijsaanbod in de gevangenis. Concreet omvat dit de volgende aspecten: - de detectie van de onderwijsnoden bij de gedetineerden; - de planning, bekendmaking en de toeleiding tot het onderwijsaanbod; - de werving en de systematische opvolging van cursisten; - de evaluatie van het bestaande onderwijsaanbod; - de onderwijsadministratie (opmaak lijsten, gegevens opkomst, uitval, aanwezigheidspercentages, opmaak attesten, etc.); - het beantwoorden van leervragen van gedetineerden; - het rapporteren naar de onderwijspartners (d.i. het Consortium), de overheid, de gevangenisdirectie; - het onderhandelen met de onderwijspartners (in eerste instantie binnen het consortium, maar ook erbuiten: Auxilia vzw., KATHO, etc.); - het trekken van de Werkgroep Onderwijs in de gevangenis van Ieper, waar zowel de keuzes in het onderwijsbeleid uitgestippeld worden, als praktische afspraken worden gemaakt; - participeren aan lokale overlegorganen in het breder kader van de hulpen dienstverlening, met specifieke aandacht voor het domein onderwijs (vb. dienst ACT!E, PMD); - uitvoering van collegiaal gemaakte praktische afspraken ter realisatie van de hulpen dienstverlening in de gevangenis van Ieper (het aanleveren van promomateriaal onderwijs voor gezamenlijke bekendmaking van het aanbod, verwerking gegevens behoeftenonderzoek, etc.); - samenwerken met lokale partners met educatieve doeleinden (vb. samenwerking bibliotheek, de FOD Justitie,…); - participatie in bovenlokale overlegorganen (project afstandsleren, OLAT, etc.); - ondersteuning lesgevers (introduceren nieuwe lesgevers, als aanspreekpunt voor de lesgevers fungeren, de lesgevers informeren, overleg plegen,…); - participatie in bovenlokaal overleg met onder andere collega’s onderwijscoördinatoren; - inhoudelijke terugkoppeling naar de beleidsmedewerker. Dit alles gebeurt in nauwe samenwerking met de beleidsmedewerker, die mee zorgt voor de ondersteuning en vertegenwoordiging van het domein onderwijs.

93

Doelgroep: Alle gedetineerden. Resultaten : -

Een samenwerkingsovereenkomst tussen consortium XIII Webros en de gevangenis van Ieper; Een aanspreekpunt voor gedetineerden als penitentiair personeel voor alles wat onderwijs binnen de muren betreft; Een aanspreekpunt voor zowel lokale als externe partners voor alles wat onderwijs betreft; Een systematische opvolging van cursisten vanaf de aanvraag tot de uitstroom; Een nauwkeurige registratie en rapportering; Een lokaal onderwijsbeleid; Een vertegenwoordiging van het onderwijsbeleid van de gevangenis van Ieper op bovenlokaal niveau;

94

Naam activiteit: Open Leren Aanbodverstrekker: Centrum voor Basiseducatie Brugge-Oostende-Westhoek, of Open-school organiseert opleidingen voor mensen die niet hoog geschoold zijn, die op eigen houtje onvoldoende mee kunnen in de snel evoluerende samenleving.

Periode: Van 01/01/2010 t.e.m. 31/12/2010 (uitgezonderd tijdens schoolvakanties) Totaal aantal momenten: - 2 lesmomenten/week - tot. 74 momenten Totaal aantal uren: - 4 uren/week - tot. 148 uren Doel en omschrijving van de activiteit: Het Open Leren biedt wekelijks de kans aan gedetineerden om zelfstandig en op eigen tempo onder de professionele begeleiding van een leerkracht te werken aan het verwerven en/of inoefenen van een uiteenlopende waaier van vaardigheden. Zo kunnen gedetineerden er terecht voor Nederlands voor Nederlandstaligen, voor anderstaligen, een cursus rekenen, een cursus computervaardigheden, een voorbereidende cursus voor het theoretisch rijbewijs, ondersteuning bij BIS cursussen, een basiscursus Frans, een basiscursus Engels. Gedetineerden werken individueel met papier en op de computer. Op die manier wordt hun digitale geletterdheid verhoogd. Het Open Leren biedt kleinere gevangenissen zoals die van Ieper de mogelijkheid om ondanks de beperkte populatie een brede waaier aan leervragen te beantwoorden.

Doelgroep: De primaire doelgroep zijn laaggeschoolde gedetineerden en gedetineerden die onvoldoende op eigen houtje kunnen studeren. Door de afwezigheid van een CVO aanbod in de gevangenis wordt geen bovengrens gehanteerd.

Voorwaarden tot deelname: De gedetineerde beschikt over de juiste motivatie en kan enigszins zelfstandig werken.

95

Resultaten :

Aantal deelnemers bij de start

94 (44+50**) n.v.t.*

Aanwezigheidsgraad

Aantal eindigers

n.v.t.*


Aantal inschrijvingen

n.v.t.* 5,7 (5,4+6**)

Aantal behaalde attesten n.v.t.* *Gedetineerden kunnen doorlopend instappen in of uitstappen uit het open leercentrum. Hierdoor zijn een aantal registratievragen niet van toepassing. **Het eerste cijfer vertegenwoordigt de periode van januari t.e.m. juni, het tweede gaat over september t.e.m. december.

96

Naam activiteit: Module Word – CVO Westhoek-Westkust Aanbodverstrekker: Het Centrum voor volwassenenonderwijs Westhoek-Westkust is een centrum voor volwassenenonderwijs met lesplaatsen in Ieper, Diksmuide, Koksijde, Kortemark, Oostende, Poperinge, Veurne en Wervik. Zij bieden cursussen en opleidingen aan in zowel het secundair volwassenenonderwijs (dagen avondonderwijs) als in het hoger beroepsonderwijs (graduaat). Je kan er een cursus of opleiding volgen uit één van de volgende vakgebieden:        

Bedrijfsbeheer Cursussen 50+ Informatica Logistiek assistent in zieken- en rusthuis Mode Nijverheidsopleidingen Voeding Talen

In de gevangenis heeft het CVO Westhoek-Westkust in het najaar van 2010 twee parallelle modules tekstverwerking gegeven. Periode: van 08/09/2010 t.e.m. 19/11/2010 – twee parallelle modules, telkens op woensdag en vrijdag Totaal aantal momenten: 20 (module 1) + 20 (module 2) Totaal aantal uren: 40 (module 1) + 40 (module 2) Doel en omschrijving van de activiteit: Uit een behoeftenonderzoek was gebleken dat de vraag naar klassikale computerlessen onder de gedetineerden leefde. Om naast het aanbod van het Centrum voor Basiseducatie eveneens een antwoord te kunnen bieden aan de leervraag van de gevorderde gedetineerde voor wat een cursus tekstverwerking betreft, werd een beroep gedaan op het Centrum voor Volwassenenonderwijs Westhoek-Westkust.

Doelgroep: De cursus werd ingericht voor gedetineerden die reeds over een aantal basisvaardigheden rond tekstverwerking beschikken en hun kennis hierover wensen uit te diepen.

97

Voorwaarden tot deelname: De gedetineerde moet de juiste motivatie en attitude hebben. Daarnaast moet hij enige voorkennis van werken met een computer via een korte vaardigheidsproef kunnen aantonen. De gedetineerde ondertekent een afsprakennota waarin de rechten en plichten van de cursist uiteengezet werden. Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers

14 (*6+8) 11 (*6+5) 3 (*1+2)


Aantal behaalde attesten 3 (*1+2) *Module 1 (Sectie 3) en module 2 (Sectie 1&2)

42 % 2,4 (*2,1 + 2,7)

98

Naam activiteit: Begeleiding individuele leervragen Aanbodverstrekker: vzw. Auxilia Auxilia VZW is een vrijwilligersorganisatie, waarbij vrijwilligers onderwijs geven aan personen die hiervoor nergens of onvoldoende terecht kunnen. Auxilia biedt geen cursussen aan, maar zij gaan in op de vraag van de leerling. De begeleiding is hoofdzakelijk individueel. In de gevangenis van Ieper is de afdeling Ieper-Roeselare actief.

Periode: van 1/01/2010 t.e.m. 31/12/2010 Totaal aantal momenten: n.v.t. Totaal aantal uren: n.v.t. Doel en omschrijving van de activiteit: Gedetineerden die om uiteenlopende redenen geen antwoord krijgen op hun leervraag in het bestaande groepsaanbod, kunnen op eigen vraag individueel les krijgen door een vrijwilliger van vzw. Auxilia. De vrijwilliger helpt de gedetineerde door te begeleiden, vragen te beantwoorden, oefeningen voor op cel mee te geven, en dergelijke. Doelgroep: Gedetineerden die geen antwoord vinden op hun leervraag in het groepsaanbod of die om welke reden dan ook een individuele aanpak verkiezen. Voorwaarden tot deelname: / Resultaten : Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

6 n.v.t. Aanwezigheidsgraad n.v.t. Gemiddeld aantal deelnemers n.v.t.

n.v.t. n.v.t.

99

Naam activiteit: Begeleid Individueel Studeren (BIS) Aanbodverstrekker: Volwassenonderwijs

Vlaams

Ministerie

van

Onderwijs

en

Vorming,

Afdeling

Periode: van 01/01/2010 t.e.m. 31/10/2010 Totaal aantal aanvragen voor kennismakingspakketten: 26 Totaal aantal effectieve aanvragen van cursussen: 12 Omschrijving en doel van de activiteit: Omschrijving: Begeleid Individueel Studeren kan een oplossing zijn om op eigen tempo en op eigen manier een nieuwe taal aan te leren, zich voor te bereiden op examens, werken met de computer, …. De gedetineerde wordt begeleid door een deskundige mentor. Cursisten krijgen de volledige cursus toegestuurd, evt. aangevuld met ander materiaal (diskettes, cd’s,…). De cursus is opgedeeld en wordt verstuurd per pakket. Op het einde van elk pakket zit een taak. Deze wordt ingevuld en opgestuurd naar de mentor die dan extra uitleg en tips kan geven. Dan wordt het volgende pakket opgestuurd. Doel: - ondersteuning bij individuele ontwikkeling - verhogen van arbeidsmarktkansen - voorbereiding op centrale examencommissie - behalen van een attest van deelname aan de cursus


Voorwaarden tot deelname: - belangstelling hebben voor het onderwerp en gemotiveerd zijn - begrijpend lezen goed onder de knie hebben - enige volharding, discipline tot zelfstudie

Resultaten : Aantal aanvragen kennismakingspakketten Aantal eigenlijke inschrijvingen in cursus Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

26 Aanwezigheidsgraad 12 nvt 0


nvt nvt

100

Resultaten: Er werden 26 kennismakingspakketten aangevraagd door 12 gedetineerden. Er werden nadien effectief 12 cursussen opgestuurd naar 8 gedetineerden. Cursussen die aangevraagd werden: Spaans voor beginners (2), Geheugentraining, Basiselektriciteit, Chemie 2de graad ASO, Chemie 3de graad ASO, Sociale psychologie (2), Intermenselijke relaties, Duidelijk en aantrekkelijk schrijven, Spelling, Woorden kiezen.

101

WERK

102

Naam activiteit: Dienstverlening VDAB (basisdienstverlening en trajectbegeleiding) Aanbodverstrekker: VDAB Ieper (Antoon Ternier)

Periode: van 16/11/2009 t.e.m. 15/01/2011 Totaal aantal momenten intra muros: 27 Totaal aantal momenten extra muros: 11 Totaal aantal uren: / Doel en omschrijving van de activiteit: Doel De basisdienstverlening waarop iedere werkzoekende recht heeft, ook binnen de gevangenis realiseren: vragen over tewerkstelling trachten te beantwoorden. Het finale doel van trajectbegeleiding is tewerkstelling. Omschrijving De detentieconsulent heeft een zitdag in de gevangenis: op maandagvoormiddag om de twee weken. Iedere gedetineerde die bij de detentieconsulent aanklopt, wordt zo snel en efficiënt mogelijk geholpen. Gedetineerden kunnen er terecht voor een gesprek met vragen rond tewerkstelling, opleiding, begeleiding, solliciteren,… Voor gedetineerden die binnen een jaar de gevangenis kunnen verlaten, wordt een haalbare weg uitgestippeld naar de arbeidsmarkt (trajectbegeleiding). Basisdienstverlening: - inschrijven als werkzoekende en afleveren van inschrijvingsbewijs - uitleg geven over het algemene dienstenpakket van de VDAB - opmaken of aanpassen van het dossier werkzoekende (= KISS-CV) - screening van werkzoekende in functie van tewerkstelling - bespreken van beroepsvoorkeuren - opstellen van (een) jobdoelwit(ten) - aanbieden van gepaste vacatures - hulp met opstellen van individueel CV of sollicitatiebrief - specifieke sollicitatietips geven (context detentie) - informatie verstrekken over opleidingen op vraag van klant - pre-screening van werkzoekende in functie van de gevraagde opleiding - inschrijving voor opleiding - contact opnemen met vakbond of RVA

103

Trajectbegeleiding: Dit is een intensieve begeleiding naar werk of opleiding. Deze begeleiding bestaat uit een duidelijke oriëntatiefase (screening: grondig onderzoek van mogelijkheden, beperkingen en behoeften) waarna, in een intakegesprek, in samenspraak met de klant en trajectvoorstel ontwikkeld wordt. Daarin wordt bepaald welke acties de klant gaat ondernemen om het uiteindelijke doel tewerkstelling te bereiken. Er wordt een stappenplan opgemaakt dat kan bestaan uit: assessment, actieve bemiddeling naar werk, sollicitatietraining, beroepsopleiding, … . Zowel in de begeleiding naar werk als in het traject van de opleiding wordt de klant intensief gevolgd door de detentieconsulent, zolang de klant zich intra muros bevindt. Verlaat hij de gevangenis wordt het traject overgenomen door een trajectbegeleider van zijn Werkwinkel

Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis van Ieper (zowel beklaagden als veroordeelden) kunnen een aanvraag doen voor een gesprek bij de detentieconsulent.

Voorwaarden tot deelname: - aanvraag richten tot de detentieconsulent via een handgeschreven briefje (te verkrijgen bij PSD of JWW) - enkel vragen m.b.t. tewerkstelling, opleiding, begeleiding, sollicitatie, … - Nederlandstalig zijn - voor begeleiding en voor trajectbegeleiding gelden volgende extra voorwaarden: uitspraak van de rechtbank hebben (veroordeelden) en 14 maanden of minder voor vrijlatingsdatum zijn (voorwaardelijke invrijheidsstelling, einde straf, voorlopige vrijheid). Resultaten : Aantal gesprekken intra muros: 52 +69=121 Aantal zitdagen intra muros: 14+13=27 Aantal gesprekken extra muros: 12+5=17 Aantal zitdagen in VDAB gebouw: 6+5=11 138 gesprekken werden gevoerd met (ex)gedetineerden één gesprek met een familielid van een (ex)gedetineerde

104

Naam activiteit: Sollicitatietraining VDAB Aanbodverstrekker: VDAB Antoon TeRnier

Periode: Op woensdag 10/03/2010 (13u-15u voor sectie1&2 en 15u30-17u30 voor sectie 3) Op woensdag 17/03/2010 (13u-15u voor sectie1&2 en 15u30-17u30 voor sectie 3) Totaal aantal momenten: 4 (2 x 2 sessies) Totaal aantal uren: 6 Doel en omschrijving van de activiteit: In deze training leren de gedetineerde solliciteren. Ze krijgen er handige tips om een goed CV of een sollicitatiebrief op te maken. Tevens leert men om een geslaagd sollicitatiegesprek te voeren. Gedetineerden kunnen er terecht met hun concrete vragen.

Doelgroep: Alle Nederlandstalige gedetineerden die binnen het jaar vrijkomen

Voorwaarden tot deelname: Gedetineerden die binnen het jaar vrijkomen

Resultaten : sectie 1 & 2 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten Resultaten : sectie 3 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

4 3 2 2


%

4 2 2 2


%

105

SPORT

106

Naam activiteit: Fitness Aanbodverstrekker: gevangenis Ieper i.s.m. leden van dienst ACT!E (OO, SCW DRA, BM)

Periode: Permanent aanbod van 01/01/2010-31/12/2010 15 Sessies per week voor max. 7 personen (telkens 1 uur) verdeeld over sectie 1&2 en sectie 3 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: Doel Werken aan de (basis)conditie (zowel kracht als uithouding), stimuleren om regelmatig en duurzaam te bewegen, ontspanning, uitlaatklep Omschrijving Gedetineerden die ingeschreven zijn voor de fitness komen op de (wacht)lijst en kunnen max. twee uur per week trainen in de fitnesszaal. (1 uur op een weekdag, 1 uur in het weekend)


Voorwaarden tot deelname: - inschrijven via aanvraagformulier - na goedkeuring door geneesheer en directie - twee keer weigeren betekent opnieuw een aanvraag indienen



%

107

Naam activiteit: Minivoetbal Aanbodverstrekker: gevangenis Ieper i.s.m. leden van dienst ACT!E (OO, SCW DRA, BM)

Periode: Permanent aanbod van 01/01/2010-31/12/2010 Twee sessies op vrijdagavond ( telkens 1 uur ) opgesplitst voor sectie 1&2 en voor sectie 3 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: Gedetineerden stimuleren om gezond te bewegen en te werken aan conditie in teamverband. Aanbieden van ontspanning.


Voorwaarden tot deelname: - inschrijven via aanvraagformulier - na goedkeuring door geneesheer en directie - twee keer weigeren betekent opnieuw een aanvraag indienen - regels fairplay hanteren



%

108

Naam activiteit: Omnisport Aanbodverstrekker: zelfstandige sportmonitrice (Annelies Van den Berghe)

Periode: Permanent aanbod van 01/01/2010-31/12/2010 Twee sessies op maandagavond ( telkens 1 uur ) opgesplitst voor sectie 1&2 en voor sectie 3 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: Doel Onder professionele begeleiding gedetineerden stimuleren om gezond te bewegen en samen te werken. Aanbieden van ontspanning en uitlaatklep Omschrijving Het aanbod is gevarieerd. Indien buitenprogramma wordt er steeds gestart met een looptraining. Een greep uit het aanbod: basketbal, volleybal, badminton + frisbee, conditie + frisbee. Het binnenprogramma bij of na regenweer (glad sportveld): 2 minutenchallenge (verschillende oefeningen om conditie te verbeteren)





%

109

Naam activiteit: Competitie Fitste Man Aanbodverstrekker: gevangenis Ieper i.s.m. dienst ACT!E (SCW DRA)

Periode: 26/07/2010-01/08/2010 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: Doel: Sportief bezig zijn in groep. Ontspanning. Omschrijving: Tijdens een competitie wordt er gepeild naar de techniek, kracht en conditie van de deelnemers aan de hand van oefeningen uit verschillende sportdisciplines.


Voorwaarden tot deelname: - goedkeuring door geneesheer en directie



%

110

Naam activiteit: Competitie Sterkste man van Ieper Aanbodverstrekker: gevangenis Ieper i.s.m. dienst ACT!E (OO)

Periode: Kerstvakantie 2010 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: Doel: Sportief bezig zijn in groep. Ontspanning. Omschrijving: Tijdens de wintercompetitie wordt er gepeild naar de techniek, kracht en conditie van de deelnemers aan de hand van oefeningen uit verschillende sportdisciplines.


Voorwaarden tot deelname: - goedkeuring door geneesheer en directie



%

111

Naam activiteit: Minivoetbaltornooi Aanbodverstrekker: gevangenis Ieper i.s.m. leden van dienst ACT!E (SCW DRA, BM) en vrijwillige scheidsrechters

Periode: Zomeraanbod 2010 Totaal aantal momenten: Totaal aantal uren: Doel en omschrijving van de activiteit: Gedetineerden stimuleren om gezond te bewegen en te werken aan conditie in teamverband. Aanbieden van ontspanning. Verschillende ploegen gedetineerden nemen het tegen elkaar op in een tornooi. De twee sterkste ploegen nemen het tegen elkaar op in de finale.





%

112

CULTUUR

113

Creatieve en ontspanningsactiviteiten

114

Naam activiteit: Creatief Atelier Aanbodverstrekker: Kris Vandenberghe (zelfstandig lesgever)

Periode: Het creatief atelier gaat tweewekelijks door op woensdagavond van 18u30 – 20u30 ( met uitzondering van de schoolvakanties).

Doel en omschrijving van de activiteit: In dit ‘creatieve atelier’ kunnen gedetineerden tekenen en/of schilderen onder begeleiding van een lesgever. Er kan thematisch gewerkt worden of de gedetineerden kunnen een individueel traject volgen. Doel: creatieve vaardigheden van gedetineerden stimuleren.

Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Max 12 personen in de groep. Inschrijven gebeurt via rapportbriefje aan de dienst ACT!E . Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden

Resultaten : Aantal inschrijvingen Doorlopend Aantal deelnemers bij de start / Aanwezigheidsgraad Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

/ /


/ 8

115

Naam activiteit: Creatieve workshop tijdens zomerperiode Aanbodverstrekker: Kris Vandenberghe ( zelfstandig lesgever)

Periode: De creatieve workshop is doorgegaan op ma 23/8, di 24/8, do26/8 en ma 30/8 in de werkplaats. Telkens van 14u15 tot 17u15. Doel en omschrijving van de activiteit: Tijdens deze workshop gingen gedetineerden beeldend te werk met PET-flessen. Doel: - in groep een kunstwerk maken en daar plezier aan beleven - met wegwerpmaterialen leren werken en eigen creaties maken - link met ‘buiten’: voorbereiding van een tentoonstelling aan de vrije samenleving nl. een aantal kunstwerken maken in het kader van Buren bij Kunstenaars.

Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Max 12 personen in de groep. Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden


12 8 3 /


/ 5

116

Naam activiteit: workshop kerstkaarten Aanbodverstrekker: vrijwilligers JWW

Periode: 17/12/2010 Totaal aantal momenten: 2 (sectie 1 & 2 / sectie 3) Totaal aantal uren: 3.30 Doel en omschrijving van de activiteit: Het aanbieden van een ontspannende activiteit Gedetineerden kunnen op die manier creatief uit de hoek komen Er wordt op die manier een positieve link gelegd naar de directe sociale omgeving



Resultaten : sectie 1/2 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

4 4 4 4


Resultaten : sectie 3 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

14 14 14 14


117

Naam activiteit: workshop Djembé Aanbodverstrekker: Pedro Mvunzi Vzw Sanza Na Moyi

Periode: 14/04/2010 Totaal aantal momenten: 2 Totaal aantal uren: 2 Doel en omschrijving van de activiteit: Ontspanning Gedetineerden kunnen in groep kennismaken met het instrument djembé. Ook geoefende spelers zijn welkom. De lesgever leert enkele basistechnieken en probeert dan een gezamenlijke oefening op te bouwen. Doelgroep: Alle gedetineerden


Resultaten : sectie 1&2 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten Resultaten : sectie 3 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

8 4 4 /


9 4 4 /


118

Naam activiteit: Multimediale quiz Aanbodverstrekker: Dienst ACT!E (samenwerking tussen sociaal-cultureel medewerker van De Rode Antraciet vzw, organisatieondersteuner van JWW, onderwijscoördinator van Consortium Webros)

Periode: Maandag 15 februari 2010 van 15u-17u.

Doel en omschrijving van de activiteit: Doel: gemeenschapsvormende functie, gericht op het versterken en vernieuwen van het sociale weefsel en op groepsvorming met het oog op een democratische, solidaire, open en cultureel diverse samenleving. Omschrijving: 10 vragenrondes bestaande uit diverse vragen (actualiteit, sport,..), praktische proef, film – en muziekfragmenten. De vragen worden via powerpoint getoond. De groep wordt in teams onderverdeeld. Iedere groep heeft minimum 1 deelnemer die de taal Nederlands als moedertaal heeft. Doelgroep: Gedetineerden uit de gevangenis Ieper.




14

119

Naam activiteit: Optreden rockgroep Chrystal moon Aanbodverstrekker: De Rode Antraciet – gevangenis ieper

Periode: 3/1/2010

Optreden Chrystal Moon

Doel en omschrijving van de activiteit: Gedetineerden kunnen in groep een optreden bijwonen met vooral een ontspannende functie. Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden


30 /


/ 30

120 Naam activiteit: optreden goochelaar tijdens BBQ Aanbodverstrekker: De Rode Antraciet – gevangenis ieper

Periode: De BBQ ging door op zondagnamiddag 22 augustus 2010 Doel en omschrijving van de activiteit: Tijdens de BBQ zorgde een goochelaar voor wat randanimatie. Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden


60 /


/ 60

121

Naam activiteit: Filmvoorstellingen Aanbodverstrekker: De Rode Antraciet – gevangenis ieper

Periode: Feb 2010 Maart 2010 18/4/2010 14/11/2010

Filmvoorstelling Filmvoorstelling Filmvoorstelling (Quantum Of Solace) Filmvoorstelling (Green Zone)

Doel en omschrijving van de activiteit: Gedetineerden kunnen in groep een filmvoorstelling op groot scherm bijwonen met vooral een ontspannende functie. Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden

Resultaten filmvoorstelling februari 2010 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start 11 Aantal eindigers 11 Aantal behaalde attesten / Resultaten filmvoorstelling maart 2010 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start 29 Aantal eindigers 29 Aantal behaalde attesten /

Resultaten filmvoorstelling 18/4 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

Resultaten filmvoorstelling 14/11 Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten


/


/


/


/

/

/

122

Naam activiteit: kaartavond Aanbodverstrekker: gevangenis ieper

Periode: winterperiode

Doel en omschrijving van de activiteit: Gedetineerden kunnen in groep kaarten in de polyvalente zaal met vooral een ontspannende functie. Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden

Resultaten Aantal inschrijvingen Aantal deelnemers bij de start Aantal eindigers Aantal behaalde attesten

Aanwezigheidsgraad Gemiddeld aantal deelnemers /

/

123

Projecten

124

Naam activiteit: Markt in het kader van 5-jaar de Rode Antraciet Aanbodverstrekker: De Rode Antraciet

Periode: De ‘markt’ ging door op woensdag 25 augustus 2010 tijdens de wandeling van de gedetineerden. Wandeling sectie 3: 13u15 – 14u30 Wandeling sectie 1&2: 16u00 – 17u00 Tussen beide wandelingen (van 14u45-15u45) konden de aanwezige personeelsleden participeren. ’s Avonds van 18u30 – 19u30 ging een theatervoorstelling door in de polyvalente zaal voor alle secties.

Doel en omschrijving van de activiteit: Om het 5-jarig bestaan van hun organisatie te vieren organiseerde de Rode Antraciet een aantal activiteiten op de wandeling: - Eurofittest: gedetineerden konden hun algemene conditie laten testen via verschillende oefeningen. De oefeningen werden begeleid door medewerkers van DRA. - Ijskar: gedetineerden werden getrakteerd op een ijsje. - Infostand: gedetineerden kregen er uitleg over aanbod DRA + activiteiten Act!E. ’s Avond was ook een voorstelling gepland van het improvisatietheater Inspinazie.

Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden


/ / / /


/ 40

125

Naam activiteit: Tentoonstelling in het kader van ‘Buren bij Kunstenaars’ Aanbodverstrekker: De Rode Antraciet Periode: De tentoonstelling ging door op zondagnamiddag 17 oktober van 13u30 – 18u00

Doel en omschrijving van de activiteit: Naar het voorbeeld van de gevangenis Ruiselede deed het creatief atelier van de gevangenis Ieper voor de eerste keer mee aan dit provinciaal initiatief. Op zondagnamiddag 17 oktober 2010 werd het inkomgebouw opengesteld voor extern publiek. Er werd een tentoonstelling opgezet met werken van gedetineerden: resultaten uit het tweewekelijks creatief atelier & de resultaten van de creatieve workshop die doorgingen tijdens de zomermaanden. Daarnaast werd een powerpointvoorstelling geprojecteerd over de werking van het creatief atelier + context van de gevangenis. De deelnemers konden de tentoonstelling niet zien. Daarom werden tijdens de tentoonstelling foto’s getrokken. Deze zouden dan getoond kunnen worden aan de gedetineerden. In een boek konden de bezoekers ook hun mening kwijt over de tentoonstelling. Dit boek werd dan ter inzage voorgelegd aan de gedetineerden.

Doelgroep: Gedetineerden: zij maakten de werken op voor de tentoonstelling Externen: genodigden + vrij bezoekers

Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden


/ / / /

Aanwezigheidsgraad .Aantal bezoekers

/ 250

126

Naam activiteit: Dranouter achter tralies Aanbodverstrekker: De Rode Antraciet ism Dranouterfestival Periode: Dranouter achter tralies – editie 2010 ging door op zondag 8 augustus van 14u00 tot 17u30. Doel en omschrijving van de activiteit: Op zondag 8 augustus 2010 ging de derde editie door van het muziekfestival ‘Dranouter achter tralies’ in samenwerking met Dranouterfestival. Programma: Fillia ( Griekse folkgroep), Derek (singersong-writer) en School is Cool ( winnaar Humo’s Rock Ralley). Naast het aanbod van de muziekgroepen konden de gedetineerden ook genieten van drank en versnaperingen. Met dit initiatief proberen we de link met de culturele wereld buiten de gevangenismuren te maken. Doelgroep: Alle gedetineerden van gevangenis Ieper + intern personeel Voorwaarden tot deelname: Geen specifieke voorwaarden


/ / / /

Aanwezigheidsgraad Aantal bezoekers

/ 90

127

Vorming

128

Naam activiteit: Vormingscursus Omgaan met Lastige Situaties Aanbodverstrekker: De Rode Antraciet vzw

Periode: De vormingscursus is doorgegaan op woe 30/6, do 1/7, di 6/7 en woe 7/7 in de polyvalente zaal. Telkens van 13u15 tot 17u15 (deel 1) en van 18u15 tot 20u15 (deel 2). Totaal aantal lesuren: 24 uur

Doel en omschrijving van de activiteit: In deze vorming wordt gewerkt rond communicatievaardigheden, conflicthantering, omgaan met agressie,… Doelstelling van deze cursus zijn: - basiskennis opdoen rond de werking van communicatie - breder zicht krijgen op conflicthantering - oefenen van sociale vaardigheden

Doelgroep: Nederlandstalige gedetineerden uit de gevangenis Ieper. Max 10 personen in de groep. Inschrijven via rapportbriefje aan ACT!E of via PSD/JWW.

Voorwaarden tot deelname: Nederlandstalig zijn Bereid zijn om andere activiteiten (bezoek, sport,..) aan te passen ifv de cursus


13 7 6 6


%

129

Bibliotheek

130

Naam activiteit: bibliotheek Aanbodverstrekker: gevangenis Ieper i.s.m. VZW JWW

Periode: van 01/01/2010 t.e.m. 31/12/2010 De bibliotheek opent drie keer per week haar deuren: - op maandag van 9u -10u voor de gedetineerden van sectie 1&2 - op vrijdag van 9u-10u voor de gedetineerden van sectie 3 - op zondag voor de werkers Dit is een aanbod doorheen het hele jaar. Doel en omschrijving van de activiteit: Doel: Lectuur voorzien (rekening houden met de diversiteit van de gedetineerden en de leesbehoeften), informatie verschaffen, zinvolle tijdsbesteding,… Omschrijving: Voorzien in een aanbod van boeken (zowel fictie als non-fictie), strips, educatieve boeken, brochures, geloofsboeken en anderstalige literatuur.

Doelgroep: Alle gedetineerden uit de gevangenis van Ieper

Voorwaarden tot deelname: - rapportbriefje richten t.a.v. de bibliotheek

Resultaten : Iedere gedetineerde kan 1 keer per week naar de bibliotheek komen. Gemiddeld gaan 15 gedetineerden per week naar de bibliotheek (gemiddeld 5 deelnemers per groep). Er worden veel geloofsboeken ontleend.

131

BIJLAGE 3 ACTIE PLANNEN

132

GGZ

133

Algemeen plan voor GGZ in de gevangenis Ieper 1. Inleiding Naar aanleiding van de implementatie van het strategisch plan binnen de gevangenis Ieper, willen we hier een uitwerking neerschrijven van het algemeen plan voor de dienst geestelijke gezondheidzorg. We willen hier zeker bij melden dat er reeds een jarenlange samenwerking bestaat tussen het regionale forensische team „Fronta‟ een deelequipe die fusieoverstijgend is ten aanzien van CGG Largo (fusie Veurne-Ieper-Roeselare) en CGG Mandel & Leie (fusie Menen-Kortrijk-Izegem-Tielt). Bart Vanoutrive is sinds 1993 wekelijks aanwezig in de gevangenis in het kader van hulpverleningsgesprekken, aanvankelijk vanuit het toenmalige DGGZ dat later deel uit ging maken van CGG Largo. Dit plan is een neerschrijven van hoe dit reeds verliep en mits eventuele aanpassingen eigen aan de bedoeling van het strategisch plan,hoe het in de toekomst verder zal lopen. 2. Doelgroep De gedetineerden die door de therapeut van CGG worden gezien zijn : - gedetineerden met een hulpvraag rond een specifieke problematiek. Hierbij is het belangrijk te stellen dat de gedetineerden bereid moeten zijn om ook over de feiten te praten. Fronta ambieert een holistische aanpak waarbij de problematiek van de cliënt in zijn context wordt benaderd. Detentie vormt hierbij per definitie een relevant element binnen de actuele context. Gedetineerden hebben een maatschappelijk recht op hulpverlening én een maatschappelijke plicht zich te laten begeleiden in het voorkomen van enige vorm van recidief. - Er worden geen gedetineerden uitgesloten op basis van hun juridisch statuut of specifiek delict. - Het aanbod staat open voor Nederlands-, Frans- en Engelstaligen behoudens wanneer er desondanks toch onoverkomelijke communicatieproblemen zouden blijken te bestaan. - De dossiers worden opgenomen binnen het multidisciplinaire team van Fronta. De intakeprocedure kan in de gevangenis of als de gedetineerde weet heeft van een toekomstige woonplaats in Kortrijk en omgeving kan hij de keuze maken tussen een intake in de gevangenis of bij een collega in Kortrijk ,mits een uitgaansvergunning. - Gedetineerden die een hulpvraag hebben in het kader van hun reclassering. - Er dient een hulpvraag te zijn van de gedetineerde zelf en het vooruitzicht dat deze als werkbaar beschouwd kan worden.. - Daders van seksuele delicten worden verkend in het kader van een mogelijke verdere opvolging die wettelijk is vastgelegd. Hetzelfde geldt in minder uitgesproken mate voor andere delictplegers. 3. Hoe wordt er tewerk gegaan? Het gaat om intakes voor het Fronta-team. Er komt geen opsplitsing tussen de reguliere en forensische hulpverlening Er wordt uitgegaan van een integrale hulpverlening dwz dat het CGG vanuit twee verschillende invalshoeken kan vertrekken: vanuit psychische problematiek of vanuit het daderluik. Maar het CGG zal wel voorrang geven aan begeleidingen die ook na detentie tot de eindfase kunnen blijven duren. Zicht op het bredere reclasseringsplan is hierbij wenselijk. Hier is het zoeken naar een evenwicht. Sommige begeleidingen beperken zich tot intake al of niet gekoppeld aan adviesverlening, ondersteuning en/of oriëntering, terwijl we van een psychotherapeutische aanpak in de strikte zin kunnen spreken wanneer

134 het gunstige vooruitzichten zijn dat verdere postpenitentiaire begeleiding verder door ons kan opgenomen worden. In dit licht dient rekening gehouden te worden met de richtlijnen inzake transferpolitiek. Op lange termijn kunnen we enkel verhopen dat deze regelgeving meer aansluit bij de continuering van deze of gene reclassering binnen eenzelfde netwerk van zorgverstrekkers. Het vooruitzicht een zinvolle periode met iemand op weg te kunnen gaan speelt mee in onze besluitvorming rond de relevantie van therapie. Er zullen ook minder interventies zijn voor gedetineerden die een 3de lijns-klassering hebben. Voor Fronta zijn groepstherapieën geen optie op dit moment, temeer daar het wegens de eigenheid van de gevangenis van Ieper onhaalbaar is om tot een valabele „gesloten‟ groep te komen. Vormingsessies kunnen vanuit het team mee overwogen worden wanneer zich hierrond relevante themata aandienen. 



 





  

Alles kan in aanmerking komen voor doorverwijzing, behalve: kortdurende begeleidingen wegens eerstelijns en het voorzien in specifieke drugbehandelingsprogramma‟s (wanneer naast deze problematiek er ook andere problematieken zijn die begeleid kunnen worden door CGG, worden deze wel opgenomen) Er wordt ook een aanbod voorzien voor partners van gedetineerden. In de toekomst kan er nog actiever gewerkt worden met koppels binnen de gevangenis. Praktisch worden hierrond afspraken gemaakt met de directie rond de te volgen (veiligheids)procedures. Dit sluit echter geen ambulante begeleiding van de partner uit wanneer de man nog gedetineerd is. Het betreft hier partners, geen kinderen. Het aanbod betreft individuele gesprekken, geen groepssessies. Aanbod CGG is duidelijk tweedelijnshulp. Eerstelijnshulp wordt opgenomen door JWW en derde lijn wordt doorverwezen naar de psychiater Dr. Hellebuyck, dit door PSD. Derde lijn kan eventueel worden opgenomen wanneer de situatie stabiel is (bv. door medicatie via psychiater). Ventilatie bij PSD en JWW. Samenwerking CGG-PSD: doorverwijzing gebeurt via PSD of JWW waarbij de zinvolheid van een begeleiding bij PSD getoetst wordt. Gevolg daarvan is dat de feiten moeten bespreekbaar zijn in de begeleiding. CGG komt bijna wekelijks op team PSD langs. Vanuit CGG en PSD wordt gewezen op het belang van de samenwerking CGG-PSD, zoals bijvoorbeeld de noodzaak voor CGG om info te krijgen van PSD (bijvoorbeeld inzake profiel gedetineerde), het belang om samen welzijnsbevorderend te werken en het gegeven dat dit onlosmakelijk verbonden is met het justitiële traject van de gedetineerde. JWW kan doorverwijzen naar CGG en in overleg gaan over de doorverwezen cliënten. Op de maandelijkse cliëntbespreking PSD-JWW wordt hiervoor tijd en ruimte voorzien. Dit overleg dient daarom niet concreet inhoudelijk te zijn, maar te gaan over wat belangrijk is om welzijnsbevorderend aan het werk te gaan. Zowel CGG als JWW maken dan zelf de afweging inzake wat al dan niet te bespreken in het kader van hun beroepsgeheim. PSD kan na goedkeuring van gedetineerden informatie doorgeven. CGG is telefonisch bereikbaar voor PSD en JWW Tijdens de zitmomenten in Ieper is de dienst CGG tevens bereikbaar (dinsdag- en donderdagnamiddag)

135 4. Hoe worden gedetineerden doorverwezen? Aanspreekpunten: PSD en JWW Bekendmaking: het aanbod wordt bekend gemaakt tijdens het pro-actief onthaal door JWW. In de onthaalmap wordt melding gemaakt van de zitmomenten van Fronta, alsook tot wie zich wenden m.o.o. doorverwijzing. Intake: zinvolheid wordt overwogen in overleg met PSD

5. Wat bij einde detentie? De begeleiding kan extra muros verder worden opgenomen, zelfs indien dit niet in de voorwaarden is opgenomen. 6. Evaluatie – opvolging werkgroep De groep kan ten allen tijde worden samengeroepen. Tijdens overleg kan er afgesproken worden voor een nieuwe evaluatie. Voorstel is om jaarlijks 1 evaluatievergadering te houden.

136

WERK

137 Algemeen plan voor VDAB in de gevangenis van Ieper (dd. 06/04/2009) 1. Inleiding Naar aanleiding van de implementatie van het strategisch plan willen we in dit plan de werkwijze en structuur neertekenen voor het onderdeel tewerkstelling. Vanuit VDAB Ieper werden reeds verschillende tussenkomsten gedaan in het kader van de reclassering van de gedetineerden. We willen deze interventies hier samenvatten, alsook de werking, afspraken en methodes bespreken. De werkgroep verantwoordelijk voor deze materie kwam in de beginfase geregeld samen. Vanaf midden februari is de uitgebreidere werking van start gegaan. Het is de bedoeling dat er 6 maandelijks een evaluatie gebeurt door de werkgroep. 2. Waarvoor wordt de VDAB ingeschakeld ? VDAB Ieper werkte reeds geruime tijd via het project „aan de bak‟. Het basispakket van dit project werd reeds aangeboden. Binnen dit pakket zitten volgende zaken: 1. - Algemene screening en bespreking van de geselecteerde gedetineerden met alle relevante actoren in de gevangenis  Inhoud: administratieve gegevens verzamelen, aspiraties (wat wil de gedetineerde doen), sollicitatiegedrag nagaan, beperkingen nagaan: UV,… belemmeringen nagaan: kinderlast, … Het besluit betreft hier het bepalen van de sterke kanten en aandachtspunten en het opstellen van een trajectvoorstel. In Ieper wordt deze algemene screening nu reeds toegepast.  Normaal gezien wordt deze info onmiddellijk ingegeven op de computer. Daarom werd de vraag gesteld van de vdab om hun laptop te kunnen meebrengen waardoor ze op hun netwerk meteen alle gegevens kunnen ingeven. Er is hieromtrent nog geen duidelijkheid gezien dit een beslissing is die zal worden genomen door de centrale diensten binnen justitie. Momenteel noteert de detentieconsulent alle gegevens en brengt hij ze dan in op zijn kantoor buiten de gevangenis. 2. Verstrekken van de basisdienstverlening (inschrijving, informatieverschaffing en trajectbegeleiding)  Dit wordt ook reeds toegepast in Ieper. De gedetineerden worden ingeschreven als werkzoekende, krijgen informatie over opleidingen en andere mogelijkheden over de arbeidsmarkt, en worden begeleid in hun verdere traject. We willen hierbij ook verwijzen naar de de mogelijkheid van het inschakelen van een jobcoach.( zie infra)  Trajectbegeleiding houdt samenwerking met derden in (opstellen trajectovereenkomst, …). Een moeilijkheid die door de VDAB hierbij wordt aangehaald is de afhankelijkheid van de mogelijkheid tot uitgaansvergunning. Dit is echter een gegeven eigen aan de sector waarvoor niet meteen een oplossing bestaat. 3. Assessmentprogramma  In Ieper wordt hier niet voor gekozen gezien dit programma een langere tijd in beslag neemt. Gezien de populatie( arresthuis) werd geopteerd hier niet verder mee te werken en op andere segmenten te concentreren. 4. Oriëntatie op de arbeidsmarkt (Oriëntatiecentrum in de gevangenis): In het model van trajectwerking is die een belangrijk hulpinstrument in functie van trajectbepaling. De hoofddoelstelling is de werkzoekende te informeren, te motiveren en te oriënteren om tot een adequaat, concreet actieplan te komen dat leidt tot tewerkstelling Het is een vorm van gespecialiseerde screening.

138 In de gevangenis van Ieper zal dit op individuele basis gebeuren, waar dit buiten de gevangenismuren vaak in groep wordt gegeven.

5. Persoonsgerichte vorming Tijdens deze vorm van persoonsgerichte vorming worden de communicatieve vaardigheden en de attitudes van de cursisten getraind. Een gebrek aan/ verkeerd gebruik van communicatieve en/of sociale vaardigheden hypothekeert de kansen op de arbeidsmarkt. Normaalgezien wordt dit in groep gegeven. Dit werd tot nu toe nog niet georganiseerd, maar gezien zowel VDAB, JWW, PSD als directie hier heel positief tegenover staan, werd afgesproken dat dit naargelang de vraag toch kan worden opgestart. . 6. Sollicitatietraining De sollicitatietraining is een collectieve module waar vaardigheden inzake solliciteren aanveleerd worden en waar via didactische principes kennisoverdracht gebeurt en via rollenspel wordt geoefend. In de gevangenis van Ieper bestaat dit reeds in een individuele vorm via het aanreiken van tips tijdens het gesprek met de detentieconsulent. Er is echter ook een draagvlak om dit verder uit te breiden. Het is de bedoeling dat JWW of PSD meldt aan de detentieconsulent wanneer een betrokken persoon in aanmerking komt voor dergelijke training. Vanaf dat er een groepje van 3 personen kan worden gevormd, worden er een aantal sessies georganiseerd 7. Technische beroepsopleiding (buiten de gevangenismuren) In het opleidingscentrum VDAB te Ieper (vooral richting metaal), Roeselare (bouwsector), alsook Wevelgem, Menen, Beveren, Oostende, Brugge, .. worden opleidingen gegeven. Vanuit de gevangenis kan men zich kandidaat stellen. Het betreft vooral gedetineerden die binnen het systeem van halve vrijheid of elektronisch toezicht de mogelijkheid krijgen een opleiding te volgen. Vooraf wordt er een intakegesprek voorzien waarvoor dan een uitgaansvergunning nodig is. Na de opleiding is er meestal 4 weken stage verbonden, waardoor de gedetineerde al kan proeven van het werkveld en eventueel zo verder kan doorgroeien. 8. IBO Het systeem van Individuele Beroepsopleiding in de Onderneming waarbij de werkgever een vergoeding ontvangt om een werknemer in dienst te nemen is een systeem dat al meerdere jaren loopt. Ook vanuit de gevangenis in Ieper werden al mensen zo tewerk gesteld. Dit betreft dan mensen binnen het regime van voorwaardelijke invrijheidsstelling, beperkte detentie en elektronisch toezicht. 9. Wepplus of Werkervaringsplan Wepplus is een tewerkstellingsmaatregel van beperkte duur (meestal 1 jaar) waarbij langdurig werklozen kunnen ingeschakeld worden in het werkcircuit. Het betreft meestal een bepaald soort werk , bv renoveren van woningen, klusjesdienst, groenwerkers. Er zijn maar een beperkt aantal plaatsen. Vanuit de gevangenis van Ieper werden reeds mensen hier naartoe geleid. 10. Bemiddeling De VDAB past nu reeds bemiddeling toe binnen de werking van de gevangenis Ieper. Die bemiddeling omvat alle vormen van tussenkomsten tussen gedetineerden en

139 werkgevers en andere partijen. De bemiddeling houdt bv in dat de werkgever warm maakt om gedetineerden en ex- gedetineerden een kans te geven. 11. Jobcoaching We willen hierbij de mogelijkheid bespreken van het inschakelen van een jobcoach. Door een samenwerking met ARGOS en VDAB kan er beroep gedaan worden op een coach. Die coach kan meegaan op sollicitatie, maar evengoed helpen bij het nemen van het openbaar vervoer. De coach kan mee onderhandelen en ook verder de situatie van de gedetineerden opvolgen zowel tijdens detentie als na vrijlating. Dit betreft een gratis dienst die wordt aangeboden. Voor Ieper wordt hiervoor 1 fulltime werkkracht ter beschikking gesteld. Het reeds aanwezige aanbod werd overlopen en kan behouden worden. Assessment, persoonsgerichte vorming en sollicitatietraining behoren nog niet tot het aanbod. Inzake assessment, een cursus die loopt over x aantal weken en wordt uitbesteed, wordt beslist dit niet op te nemen wegens de specifieke doelgroep in een arresthuis; er is namelijk te veel verloop. Het is zo dat iedere gedetineerde de vraag kan stellen naar een gesprek bij de detentieconsulent. Dit gebeurt door een handgeschreven brief te schrijven naar de VDAB. In feite wordt elke aanvrager gezien. We willen hier nog toevoegen dat het tijdstip waarop een gedetineerde bij de VDAB terechtkomt bepaalt welke dienstverlening de VDAB nog kan realiseren en wil garanderen. Het is evident dat wanneer een gedetineerde minder dan 1 maand verwijderd is van zijn vrijstelling er korter op de bal wordt gespeeld dan wanneer hij nog 12 maand dient te gaan. Ook de wettelijke toestand( BK- veroordeelde, illegaal-legaal, etc…) speelt een belangrijke rol. 3. Investering vanuit de VDAB  Er werd vanuit de VDAB al een detentieconsulent afgevaardigd die 1 keer per maand op gesprek kwam bij gedetineerden die een vraag hadden gesteld. We moeten vaststellen dat de huidige detentieconsulent op het einde van het jaar de vdab verlaat en er geen extra personeelslid wordt aangeworven op dit vertrek op te vangen. Vanuit het huidig personeel van de VDAB zal dus een ander personeelslid gevraagd worden de taak van detentieconsulent op te nemen.  aanwezigheid VDAB: 2 halve dagen per maand voor individuele gesprekken. Indien nodig kan deze frequentie worden herbekeken.  In de toekomst zal er een bureel als gespreksruimte worden vrijgemaakt voor alle diensten van de Vlaamse Overheid. Tot dan kan de detentieconsulent het bureel gebruiken van JWW op momenten dat zij niet aanwezig zijn. Op heden betreft dit maandagVM, maandagNM om de 2 weken, dinsdag en donderdagVM.  Vanaf 16/02/2009 is de detentieconsulent aanwezig op maandagmorgen om de 14dagen.

4. Investering vanuit de gevangenis - Er wordt bovenlokaal verder opgevolgd in hoeverre de vdab detentieconsulent zijn/haar laptop kan binnenbrengen in de gevangenis. Dit betreft een beslissing vanuit de FOD justitie waarop heden nog geen antwoord is. - Om de individuele of groepssessies te organiseren kan het lokaal van het openleer centrum worden gebruikt, alsook de pc‟s. VDAB mag die computers gebruiker als „ user‟ niet als „ programmer‟. Dit werd overlegd met de verantwoordelijke van het openleercentrum. - Er werd een antennekaart voorzien voor de detentieconsulent zodat niet telkens een bezoektoelating moet worden gevraagd.

140 -

De vraag werd vanuit VDAB gesteld om een gedetineerde in kader van ET en BD vroeger te kunnen laten vertrekken vanuit de gevangenis. We moeten echter stellen dat we hier vasthangen aan de wetgeving BD en ET. Voor de straffen onder de 3 jaar moet de beslissing door de directie nog worden genomen.

5. uitvoerende methodiek – ondersteunende methodiek Er zal gebruik gemaakt worden van het pro-actief aanbod door JWW. JWW zal werken met een onthaalmap waarin enerzijds een overzicht wordt gegeven van alle activiteiten (sport, cultuur, bib, …) en anderzijds van het aanbod (VDAB, CGG, …) binnen de gevangenismuren. Elke gedetineerde zal dit ontvangen en daaromtrent uitleg krijgen. Het betreffen beide drietalige documenten. Ook VDAB zal dus in het overzicht worden opgenomen. Voor verdere info zal verwezen worden naar de folder beschikbaar bij JWW of PSD. In de folder zal dan verwezen worden naar de omslag van de VDAB (die geen postzegel behoeft) aan te vragen bij JWW of PSD. Er zal tevens een folder in de bezoekerszaal worden gelegd. Er zullen m.o.o. de bekendmaking éénmalig flyers verspreid worden en affiches opgehangen: Dienst ACT!E zal dit opnemen Toeleiding: PSD en JWW: informeren inzake VDAB + folder en omslag om brief te schrijven naar VDAB ter beschikking Intake VDAB: iedere gedetineerde die een brief schrijft wordt gezien en dus intake. Voor de intake geeft de detentieconsulent via mail door aan JWW en PSD wie hij zal zien. Na het gesprek maakt de detentieconsulent een kort rapportje op voor JWW en PSD inzake de interventie. Gedetineerden die al een eerste gesprek achter de rug hebben, kunnen ook om een gesprek vragen via een rapportbriefje dat in het bakje bestemd voor vdab aan het toezicht zal worden gelegd. Dit is nieuw voor de gevangenis van Ieper en is nog niet ingeburgerd. 6. opvolging en informatie-uitwisseling Iedere dienst dient zich te houden aan zijn beroepsgeheim maar dit belet niet dat er enige informatieoverdracht kan gebeuren. Vooraleer de detentieconsulent de gedetineerde ziet, krijgen we een lijst waarop de betrokkene gedetineerden staan. Op die manier kan PSD al enige relevante informatie doorgeven over de betrokken man. Na het gesprek krijgen PSD en JWW een kort overzicht van de detentieconsulent met praktische informatie over het gesprek. Mits toestemming van de gedetineerde kan er ook informeel info doorgegeven worden. 7. investering van en impact op ander relevante factoren De onderwijscoördinator: de beleidsmedewerker informeert de OC over het aanbod georganiseerd door de VDAB, over het gebruik van lokalen, … dit om overlap of dubbele boekingen te voorkomen. Een denkpiste die wordt bewandeld, is in welke mate de OC een meerwaarde zou kunnen betekenen voor het VDAB-aanbod. In deze eerste fase wordt geopteerd om deze weg niet in te slaan gezien deze nood er op dit ogenblik niet is. In een latere fase wordt dit echter niet uitgesloten. Inzake de afstemming van de lokalen zal daaromtrent in team ACT!E (Dienst Activiteiten met vertegenwoordiging van o.a. OC, JWW, DRA, directie, …) een werkdocument opgesteld worden. De detentieconsulent kan gedetineerde doorverwijzen naar OLC (bijvoorbeeld wanneer vele fouten in een brief, …) Detentieconsulent kan informeren bij PSD/JWW inzake de werksituatie van de gedetineerde in de gevangenis (werkplaats), mits de toestemming van de gedetineerde.

141 8. BESLUIT Tussen de gevangenis Ieper en de VDAB bestaat reeds een goeie samenwerking. Met de implementatie van het strategisch plan wordt de samenwerking nog verder uitgewerkt en op punt gesteld. De detentieconsulent komt op regelmatige tijdstippen naar de gevangenis waardoor er sneller kan worden ingegaan op de vragen van gedetineerden. Via het proactief aanbod van JWW en ook tijdens gesprekken bij PSD wordt de mogelijkheid geboden contact te nemen met de consulent. Er wordt een enveloppe meegegeven waarop geen postzegel moet worden gekleefd en die kan verzonden worden naar de VDAB. Op die manier kan de samenwerking tussen VDAB en gedetineerde worden opgestart. Met begrip en respect voor het beroepsgeheim van alle diensten wordt informatie al dan niet doorgegeven en kan er aan de reclassering van de betrokkene worden verder gewerkt. Naast een aantal praktische regelingen en uitwerking van nieuwigheden kunnen we stellen dat de samenwerking VDAB, PSD en JWW momenteel op een vlotte manier loopt.

142

BIJLAGE 4 HUISREGELS

143

Inleiding Het goed functioneren van alle actoren die instaan voor hulpen dienstverlening binnen de gevangenis van Ieper wordt het best ondersteund door het uitleggen van duidelijk en schriftelijk vastgelegde huisregels. Op deze manier wordt getracht werkafspraken te maken zodat iedereen weet wat er binnen de gevangenis van Ieper verwacht wordt en kan de samenwerking optimaal verlopen. Het is de bedoeling dat iedere hulpen dienstverlener een exemplaar ontvangt en tekent voor ontvangst. Dit document kan bijgestuurd worden en krijgt een daarom een nummering.

Huisregels gevangenis Ieper 1. Dit document geeft een overzicht van de huisregels van de gevangenis van Ieper weer voor alle personen die instaan voor hulpen dienstverlening van gedetineerden in de gevangenis van Ieper. Hulp- en dienstverleners zijn: professionele of vrijwillige medewerkers van een erkende dienst, die (bijna) dagelijks, regelmatig of sporadisch hun hulpen dienstverlening aanbieden ten behoeve van gedetineerden die verblijven in de gevangenis van Ieper. 2. Iedere hulpen dienstverlener, alsook hun directie, ontvangt een exemplaar en wordt verzocht te tekenen voor ontvangst.

3. Ontvangst en gebruik van antennekaart/bezoekstoelating, sleutels en badge. 3.1 Hulp- en dienstverleners die halftijds of meer aanwezig zijn in de gevangenis, krijgen een antennekaart, sleutels die hun toegang geven tot een vast bureel, een badge. 3.2 Hulp- en dienstverleners, die minder dan een halve dag naar de gevangenis komen, ontvangen een badge. 3.3 Medewerkers die niet tot 4.1 of 4.2 behoren, krijgen een papieren bezoektoelating. Deze verkrijgen ze bij de portier in ruil voor hun identiteitskaart. Bij het verlaten van de gevangenis wordt de papieren bezoektoelating opnieuw ingeruild voor de identiteitskaart. 3.4 De antennekaart dient om het binnenkomen en het buitengaan te registeren. Bij aankomst en vertrek wordt telkens met de antennekaart gescand. Bij verlies van de antennekaart rekent de gevangenis een administratieve kost aan van 15 Euro. 3.5 Bij defect of slijtage van de antennekaart wordt dit gemeld aan de personeelsdienst. 3.6 Hulp- en dienstverleners die niet onder 4.1 of 4.2 behoren, krijgen een geplastificeerde en gepersonaliseerde badge met foto. Bij slijtage of verlies kan een nieuwe badge gevraagd worden aan de personeelsdienst. De medewerker draagt in de gevangenis altijd de badge ter identificatie op een goed zichtbare plaats op het lichaam zoniet kan de toegang tot het cellulair gedeelte kan geweigerd worden. 3.7 De ontvangen sleutels geeft de hulp- of dienstverlener bij vertrek uit de gevangenis telkens af aan de centrumoverste. De sleutels zijn gepersonaliseerd en bevinden zich in een gesloten kast in het centrum. 3.8 De Vlaamse beleidsmedewerker houdt een bestand bij van alle medewerkers die instaan voor de hulpen dienstverlening (in dienst, uit dienst, antennekaart, nummer sleutels, verantwoordelijke directie,…).

144

4. Toegang en beweging in de gevangenis 4.1 Iedere medewerker passeert bij het binnenkomen van de gevangenis de metaaldetector. Kledij of schoenen die metaal bevatten, bepaalde uurwerken of broeksriemen, raken niet door de metaaldetector. Deze goederen legt men in een mand en ondergaat ook RXcontrole. Er wordt verzocht kledij te dragen die weinig metaal bevat in functie van de RXcontrole. 4.2 Alle binnenkomend materiaal (zoals handtassen, bagage,…) wordt gescand in de RXmachine. Er kan ten allen tijde gevraagd worden bagage te openen ter controle. 4.3 GSM, laptop en toebehoren, computerbenodigdheden (bv. USB-sticks, cd-rom,…) kunnen enkel binnengebracht worden indien daarvoor een schriftelijke toestemming is. Indien dergelijk materiaal binnengebracht wordt (met toestemming), meldt de medewerker dit telkens aan de dienstdoende portier. De laptop wordt opengedaan en getoond ter inzage. 4.4 Er is mogelijkheid tot het opbergen van niet toegelaten materiaal in een kastje met slot. (bv. GSM) 4.5 Politiediensten kunnen steeds op onaangekondigde tijdstippen controle uitvoeren op het bezit van of de handel in verboden middelen/drugs en verboden goederen. Bij aantreffen van verboden zaken, wordt het parket steeds op de hoogte gebracht. 4.6 Toestemming tot bezoek van collega medewerkers hulpen dienstverlening in de gevangenis van Ieper, wordt steeds per mail aangevraagd aan een directielid ([email protected]) met vermelding van datum, uur en reden. Nadat de directie de toegang per mail bevestigt, wordt de dienstdoende portier op de hoogte gebracht door de directie met naam, datum en uur van aankomst. 4.7 De aanvraag tot toestemming van toelating van een voertuig wordt per mail aangevraagd aan een directielid met vermelding van datum, uur, automerk, nummerplaat, contactgegevens en reden. 4.8 Bezoektoelating in het kader van hulpen dienstverlening voor een individuele gedetineerde gebeurt per mail via het secretariaat van de Psychosociale Dienst. ([email protected]). Dit betekent dat een schriftelijke toestemming van directie tot bezoek van die gedetineerde dan ook enkel geldt voor die welbepaalde gedetineerde. Uitbreiding van aantal gedetineerden wordt vooraf gevraagd aan een directielid. 4.9 Nieuwe medewerkers hulpen dienstverlening worden onthaald door de Vlaamse beleidsmedewerker en krijgen uitleg omtrent de onthaalprocedure. De beleidsmedewerker vraagt een bewijs goed gedrag en zeden en ontvangt een officiële brief van de organisatie dat de medewerker een opdracht komt vervullen. 5. Vergaderingen met medewerkers in de gevangenis 5.1 Er kan gebruik gemaakt worden van twee vergaderlocaties in de gevangenis: polyvalente ruimte, vergaderzaal ambtswoning. 5.2 Vooraf dient de medewerker de gewenste vergaderzaal te reserveren bij de PA. In het reserveringsboek wordt het aantal deelnemers genoteerd in functie van het klaarzetten vergaderzaal.

145

6. Individuele gesprekken in de gevangenis 6.1 Er kan gebruik gemaakt worden van de bezoekszaal, de rapportzaal en eventueel vrijstaande burelen. De plaats wordt bepaald door de centrumsoverste. 6.2 Voor het gebruik van de bezoekerszaal wordt gevraagd rekening te houden met de bezoekersuren. De bezoekersuren kan u per mail aanvragen aan de directie. 7. Beweging in de gevangenis 7.1 In het cellulair gedeelte dient de hulpen dienstverlener rekening te houden met de beweging. Beweging betekent dat gedetineerden zich verplaatsen in het cellullair gedeelte en wordt omgeroepen via de luidspreker. De dagindeling kan per mail gevraagd worden aan de directie. 7.2 Voor individuele gesprekken met gedetineerden vraagt de medewerker telkens aan de centrumoverste om de gedetineerde op te roepen. Tijdens een beweging kan de gedetineerde niet terugkeren naar zijn cel. Voor terugkeer naar cel vraagt de medewerker telkens toestemming aan de penitentiair bewakingsassistent op sectie. 8. Rondbedeling brochures, affiches, flyers 8.1 Affiches, brochures en flyers kunnen pas rondgedeeld worden na toestemming van directie. Affiches en flyers worden opgehangen en uitgedeeld na signering door directie. 8.2 Brochures, affiches en flyers kunnen gekopieerd worden door de schrijver. De schrijver wordt geroepen door de centrumoverste. Daarna kan de schrijver deze indien nodig bedelen. Indien het om een bedeling op cel gaat, dient de schrijver de documenten te overhandigen aan de penitentiair bewakingsassistent op sectie. 9. Gebruik apparatuur – maaltijden - parking 9.1 In functie van de hulpen dienstverlening kan er gebruik gemaakt worden van de kopieermachine op de personeelsdienst. Er wordt verwacht zuinig om te springen met papier en kopieën. 9.2 In functie van uitvoering van de hulpen dienstverlening kan er gebruik gemaakt worden van telefoon. 9.3 Hulp- en dienstverleners, die een pc nodig hebben tijdens hun functie binnen de gevangenis, dienen aan de directie een account van justitie te vragen. Dit wordt dan via de informaticadienst bezorgd. Indien er uitzonderingen wenselijk zijn, kan dit besproken worden in een individueel gesprek met de directeur. 9.4 Er is mogelijkheid tot het nuttigen van de maaltijd in de refter (polyvalente zaal) tussen 12u en 13u. Medewerkers kunnen voorzien in een eigen lunchpakket of voor 10u een warme of broodjesmaaltijd (belegd broodje of croque) bestellen door afgifte van een bonnetje in de keuken. Bonnetjes worden aangekocht bij de boekhouding. Een warme maaltijd kost 2 Euro. Een belegd broodje of een croque met groentjes kosten 1,5 Euro. Broodmaaltijd of croque uit het vuistje kosten 1 Euro. Bij de warme maaltijd is drank inbegrepen (water, cola, limonade). Vooraleer de bonnetjes in de brievenbus in de keuken te deponeren, wordt naam, datum, keuze bruin/wit brood, keuze beleg, croque of drank genoteerd. 9.5 Er is ruime mogelijkheid tot gratis parkeren rond het gevangenisgebouw.

146

10. Gedragscode 10.1 Contact met gedetineerden in de gevangenis kadert enkel in een puur professionele omgang. 10.2 De directie en de beleidsmedewerker worden verwittigd indien een kennis of familielid gedetineerd wordt in de gevangenis van Ieper. 10.3 Er wordt verwacht om kledij te dragen die passend is bij de werksituatie. U kunt hiervoor aangesproken worden door de beleidsmedewerker of de directie. 10.4 Er bestaat een interventieplan in de gevangenis. De hulpen dienstverleners worden door het personeel van justitie begeleid worden in noodsituaties.

11. Niet naleven huisregels 11.1

De directie en de beleidsmedewerker volgen het naleven van de huisregels op. Bij niet naleven van de huisregels kan de directie/leidinggevende van de hulpen dienstverlener verwittigd worden door de gevangenisdirectie of de beleidsmedewerker. Indien nodig wordt er samen met de hulpen dienstverlener, de directie/coördinator van de dienst, de beleidsmedewerker en de directie van de gevangenis Ieper een overleg belegd.

Voorwoord. Isabel Ongenaert. Beleidsmedewerker Vlaamse overheid Gevangenis Ieper

Recommend Documents